د) پیشینه تحقیق: 3

هـ) هدف تحقیق.. 4

و) روش تحقیق: 4

ز) سازماندهی تحقیق: 4

بخش اول  مفاهیم و تعاریف و مبانی مسئولیت مدنی دولت   5

فصل اول.مفاهیم وتعاریف  دستگاههای دولتی و نهادهای عمومی.. 6

مبحث اول. تعریف وزارتخانه. 6

مبحث دوم.تعریف مؤسسه دولتی.. 6

مبحث سوم. تعریف مؤسسه یا نهاد عمومی غیردولتی.. 6

مبحث چهارم. تعریف شرکت دولتی.. 6

مبحث پنجم. تعریف دستگاه اجرایی.. 7

مبحث ششم. کارمند دستگاه اجرایی.. 7

مبحث هفتم.تعریف سازمان. 7

فصل دوم.مبانی مسئولیت نهادهای عمومی ودستگاهای دولتی.. 7

مبحث اول . مبانی فقهی مسئولیت مدنی دستگاههای دولتی و نهادهای عمومی ومسقطات ضمان. 8

گفتار اول.قاعده لایبطل و غرم. 8

گفتار دوم.لاضرر. 12

گفتار سوم.اتلاف (بالتسبیب و المباشره) 13

گفتار چهارم.قاعده وفی.. 14

بند اول.بهرمند شدن از عمل دیگری.. 14

بند دوم.بهره مند شدن از مال دیگری.. 15

گفتار پنجم.مسقطات ضمان. 15

بند اول.احسان. 16

بند دوم.استیمان. 17

مبحث دوم.مبانی حقوقی مسئولیت مدنی دستگاههای دولتی و نهادهای عمومی.. 18

گفتار اول.نظریه تقصیر. 18

گفتاردوم.نظریه استارک (تضمین اجتماعی) 20

گفتارسوم.نظریه ریسک و خطر. 21

گفتارچهارم. ضمان دولت بجای مستخدم. 21

بخش دوم قلمرو مسئولیت مدنی دستگاههای دولتی ونهادهای عمومی  24

فصل اول.جبران خسارت ناشی ازتخلف شخص کارمند. 25

مبحث اول.جبران خسارت از سوی کارمندان خاطی دستگاههای دولتی.. 25

گفتار اول. مسئولیت عام کارمند در حین انجام وظیفه(ماده11 ق مسئولیت مدنی) 26

گفتار دوم. مسئولیت شخص حقیقی (کارمند خطاکار) 27

بند اول.ماهیت مسئولیت مستخدم متخلف… 28

بند دوم.هدف مسئولیت مستخدم متخلف… 28

مبحث دوم.جبران خسارات در موارد عدم وجود خاطی.. 28

گفتار اول.ضرورت جبران خسارت… 29

گفتار دوم. جبران خسارات حکومتی در دیگر نظامهای حقوقی.. 29

بند اول. شروع جبران حکومتی زیان و خسارت… 29

بند دوم. جبران حکومتی زیان و خسارت در غرب… 30

فصل دوم.جبران خسارت ناشی ازتخلف دولت (شخص حقوقی) 31

مبحث اول.حدود و ثغور حقوقی جبران خسارت عمدی و غیر عمدی دولت و نهادهای عمومی.. 31

گفتار اول.دایره شمول. 32

گفتار دوم.خسارات… 33

گفتار سوم.جبران خسارت… 33

گفتار چهارم.اموال عمومی.. 34

 

گفتار پنجم.سبق قانونگذاری.. 34

مبحث دوم.مصادیق حمایت دولت و نهادهای عمومی درخسارات غیر عمدی.. 36

گفتار اول. خاستگاه قانون مصادیق حمایت دولـت… 36

گفتار دوم. دیه (بعنوان جبران خسارت) و مسئولیت دستگاههای دولتی و نهادهای عمومی.. 36

گفتار سوم.دیه (جبران خسارت) و  عدم وجود قاتل و مسئولیت دستگاههای دولتی و نهادهای عمومی.. 38

فصل سوم.مسئولیت دستگاههای دولتی و نهادهای عمومی در موارد خاص…. 40

مبحث اول. مسئولیت نهادهای عمومی در مقابل جسم (دیه بعنوان جبران خسارت) 40

گفتاراول.خسارات خطایی کافر ذمی و مسئولیت نهادهای عمومی (دیه بعنوان جبران خسارت) 40

گفتار دوم.کشته شدن شخص مجنون در مقام دفاع مشروع و مسئولیت دستگاههای دولتی و نهادهای عمومی. 41

مبحث دوم.مرگ بر اثر ماموران قانونی در اجرای دستور آمر قانونی.. 42

مبحث سوم.اشتباه قاضی و مسئولیت دستگاههای دولتی و نهادهای عمومی.. 43

مبحث چهارم.صلاحیت و حدود اختیارات دیوان عدالت ادرای در جبران خسارت عمدی و غیر عمدی دستگاههای دولتی و نهادهای عمومی.. 44

بند اول.شکایت از تصمیمات دولتی.. 44

بند دوم.تصمیمات دادگاههای غیر قضایی( اداری) 45

بند سوم. قانون استخدام کشوری.. 45

گفتار سوم.بررسی صلاحیت دیوان از حیث خواهان و خوانده 46

بند اول. خواهان. 46

بند دوم.درخواست و شکایات بخش های دولتی وابسته به دولت… 49

گفتار چهارم.فرض خوانده دولتی و صلاحیت دیوان. 51

بند اول.نظریه مضیق (فقط قوه مجریه) 51

بند دوم. نظریه موسع (شامل هر سه قوه) 53

گفتار پنجم. تفکیک صلاحیت با توجه به موضوع و نوع دعوا 55

بند اول. موضوع درخواست و دادخواست… 55

بند دوم. نوع درخواست و دعاوی.. 58

گفتار ششم.حدود و ثغور وظایف  دیوان عدالت از نظرشعب… 61

بند اول. حدود و ثغور وظایف شعب غیر تشخیص (عادی) 61

بند دوم. حدود و ثغور وظایف شعب تشخیص…. 62

بند سوم. حدود و ثغور اختیارات هیئت عمومی.. 63

نتیجه گیری و پیشنهادات: 65

فهرست منابع و مآخذ. 67

کتب به زبان فارسی: 67

کتب به زبان عربی: 69

قوانین.. 71

چکیده انگلیسی.. 72

چکیده

در حقوق ایران دیوان عدالت اداری مرجعی خاص است که از سوی مقنن برای رجوع مردم بر علیه دولت و نهادهای عمومی تعبیه شده است و این در حالی است که در نظام های حقوقی پیشرفته برای این امر دادگاههای اداری در نظر گرفته شده است ولی در ایران این امر از سوی مقنن مغفول مانده است.ودادگستری عمومی را بعنوان اصل صلاحیت عام پذیرفته است و این در حالی است که دیوان عدالت اداری را مرجعی برای تایید ورود خسارت از نوع اداری قرار داده و برای مطالبه خسارت نهاد دادگستری را مسئول این امر می داند.و به نوعی یک طرحی نو در شیوه مطالبه خسارت در نظام های حقوقی جهان را سبب شده است.یعنی تفکیکی خاص از امور اداری و غیر اداری در این امر صورت گرفته است و اگر زمانی ورود خسارت به شکلی غیر اداری باشد اشخاص می توانند برای جبران خسارت خود مستقیما به دادگاههای عمومی مراجعه کرده و نهادها رو طرف دعوا قرار دهند.ولی اگر اداری باشد ابتدا باید به دیوان عدالت اداری برای تایید ورود خسارت مراجعه کنند و سپس برای تایین میزان آن دادگاههای عمومی صااح به رسیدگی هستند.که به موارد و فرق مختلف امر فوق در این رساله

 

 

 

 

 

 

فهرست جدول ها

 

عنوان 

 
 
صفحه
جدول 3-1 (جدول مورگان) ……………………………………………………………………………………………………………. 48 

جدول 4-1 (توزیع فراوانی متغیر جنسیت در نمونه) …………………………………………………………………………….. 53

جدول 4-2 (توزیع فراوانی متغیر تاهل در نمونه) ..………………………………………………………………………………. 54

جدول 4-3 (توزیع فراوانی متغیر سطح سن در نمونه) ………………………………………………………………………….. 55

جدول 4-4 (توزیع فراوانی متغیر سطح تحصیلات در نمونه) …………………………………………………………………. 56

جدول 4-5 (توزیع فراوانی متغیر سطح تجربه کاری در نمونه) ………………………………………………………………. 57

جدول 4-6 (توزیع فراوانی متغیر شغل پاسخ دهندگان در نمونه) ……………………………………………………………. 58

جدول 4-7 (توزیع فراوانی متغیر رشته در نمونه) ………………………………………………………………………………… 59

جدول 4-8 (نتایج آزمون کولموگوروف – اسمیرنوف در نمونه) ……………………………………………………………. 61

جدول 4-9 (نتایج تحلیل عاملی تاییدی) ……………………………………………………………………………………………. 65

جدول 4-10 (بررسی مقادیر (AVE) و پایایی مرکب) …………………………………………………………………………. 67

جدول 4-11 (نتایج بار مقطعی گویه­ها) …………………………………………………………………………………………….. 67

جدول 4-12 (بررسی مقادیر ریشه دوم میانگین واریانس استخراج شده با همبستگی­ها) …………………………….. 69

جدول 4-13 (نتایج آزمون فرضیه­ها) ………………………………………………………………………………………………… 72
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل ها

 

عنوان 

 
 
صفحه
شکل 1-1 (مدل پژوهش) ……………………………………………………………………………………………………………….. 6 

شکل 4-1 (متغیر جنسیت در نمونه) ………………………………………………………………………………………………….. 54

شکل 4-2 (متغیر تاهل در نمونه) ……………………………………………………………………………………………………… 55

شکل 4-3 (متغیر سطح سن در نمونه) ……………………………………………………………………………………………….. 56

شکل 4-4 (متغیر سطح تحصیلات در نمونه) ………………………………………………………………………………………. 57

شکل 4-5 (متغیر سطح تجربه کاری در نمونه) ……………………………………………………………………………………. 58

شکل 4-6 (متغیر شغل در نمونه) ……………………………………………………………………………………………………… 59

شکل 4-7 (متغیر رشته تحصیلی در نمونه) …………………………………………………………………………………………. 60

شکل 4-8 (مدل آزمون شده پژوهش(ضرایب مسیر)) …………………………………………………………………………… 71

شکل 4-9 (مدل آزمون شده پژوهش(مقادیرT)) ………………………………………………………………………………….. 72
 

 

 

چکیده

ازدوران ماقبل تاریخ نوعی ارتباط درباره آگاهی از وجود و دردسترس بودن اجناس و کالاها وجود داشته است. برخی ازتصویری که برروی دیواره غارهای اولیه نقش بسته است مربوط به سازندگان اشیای ابتدایی هستند. بنابراین، تبلیغ مقوله‌ای نیست که چندان جدید باشد و مربوط به سالهای اخیرگردد بلکه ریشه در زندگی اجتماعی انسان‌ها داشته است. با این همه آنچه ما تحت عنوان تبلیغات نو و جدید می‌شناسیم، ریشه در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم دارد. تبلیغات به شکل امروزی مانند بسیاری از رسوم دیگر وارد تجارت و کسب و کار شد و رفته رفته توسعه یافت، چراکه لزوم آن احساس می‌شد. بعداز انقلاب صنعتی، به دلیل بالارفتن حجم تولیدات دیگر فروش مقوله راحتی نبود. زیرا اولاً به دلیل تولید انبوه، تمایز دربین محصولات تولیدی ازمیان رفت وبیشتر محصولات، استاندارد و یک شکل شدند، ثانیاً به علت زیاد شدن فاصله بین تولید وخدمات مانند گذشته به سهولت دراختیار مصرف کنندگان قرارنمی‌گرفت لذا نیاز به کانال ارتباطی جدیدی احساس شد. هدف از پژوهش حاضر بررسی مفهومی اثربخشی تبلیغات است، اثربخشی تبلیغات، یکی از مسایل بسیار مهم درقلمرو تبلیغات است. یکی از عواملی که برای ارزیابی اثربخشی یک تبلیغ به کار گرفته می شود قصد خرید مصرف کننده میباشد. بنابراین شرکتها دریک فضای رقابتی برای آنکه متمایز ازیکدیگر باشند به روی عامل مذکور به گونه ای تمرکز میکنند که تبلیغاتشان متمایز از دیگر رقبا گردد. لازم به ذکر است در ابتدا مصرف کننده از جنبه های کاربردی وتجربی تبلیغات یک محصول آشنایی پیدا می کند و به شناخت و اعتماد راجع به محصول میرسد. سپس نسبت به آن گرایش پیدا کرده و درگیری با محصول ایجاد شده و باتوجه به اثربخشی آن تبلیغ قصد خرید کالا یا خدمات را پیدا میکند. این تحقیق به دلیل ترکیب سه مدل از سه مقاله به روز لاتین مربوط به سالهای 2010 و 2012 و 2013 ساخت مدل ترکیبی، کاملاً پژوهشی جدید میباشد.

 

واژه های کلیدی : تبلیغات، اثربخشی تبلیغات، قصد خرید

 

 

 

مقدمه :
در این فصل سعی می شود مسئله پژوهش و ابعاد آن تشریح شود. بدین منظور ابتدا مسئله مورد پژوهش و گستره آن معرفی می گردد و پس از آن اهمیت و ضرورت پژوهش مطرح می شود. سپس اهداف پژوهش که بایستی در این پژوهش به آن دست یافت بیان می گردد. در ادامه، سوالات پژوهش که در راستای بررسی اهداف مشخص شده اند، معرفی اجمالی روش پژوهش، واژه های پژوهش ارائه می گردد.

 

بیان مسئله :
جهان در قرن بیست و یکم با تحولات بس شگرفی روبرو شده است. قابلیت رو به افزایش کشورهای خاور دور در عرصه بازارهای جهانی، یکپارچه شدن کشورهای اروپایی با 230 میلیون نفر جمعیت مصرف کننده، انجام اصلاحات سیاسی دربعضی از کشورها، از جمله کشورهای اروپای شرقی همراه با فن آوریهای جدید، می روند تا در قرن بیست و یکم، نظم جدیدی را در بازارهای جهانی به وجود آورند. مفهوم این تحولات این است که روشهای دیرین کسب و کار در آینده، کارایی خود را از دست خواهند داد. در این راستا، بازاریابی فعالیتی است که طی آن نیازها و خواسته های تامین نشده مشتریان، تعیین می شود. بازاریابی تلاشی است درجهت تاثیرگذاشتن بر روشی که مصرف کنندگان رفتار می کنند. این تلاش، هم درمورد سازمانی که آن را اعمال می کند، هم مصرف کنندگانی که تحت تاثیر آن واقع می شوند و هم جامعه ای که این تلاشها در آن اتفاق می افتد، مفهوم دارد. ما همگی مصرف کننده و اعضای یک جامعه هستیم. بنابراین دانستن رفتار مصرف کننده و تلاش درجهت تاثیر نهادن برآن، برای همگی ما ضروری است. رفتار مصرف کننده چیزی بیش از خرید کالاهاست. دراصل رفتار مصرف کننده، درباره چگونگی تاثیر مالکیت کالا بر زندگی ما بحث می کند. لازم به ذکراست، مصرف کننده در کشور ما هنوز برای خرید کالا به دوستان و آشنایان و کسانی که کالا را خریداری کرده اند و یا درخصوص آن آگاهی دارند مراجعه می کند. ما در جامعه ای زندگی می کنیم که به طور سنتی خرده فروش یا فروشنده مغازه، در خرید افراد تاثیر بسیار زیادی دارد. یکی از علت های چنین وضعی، ضعف نظام ارتباطی سازمانهای ماست. هنوز مصرف کننده ما، به مطالبی که در تبلیغ گفته می شود، اعتماد چندانی ندارد. ازاین رو، ضعف کارکرد تبلیغات رسانه ای باعث شده است که تبلیغات دهان به دهان رشد زیادی در مملکت ما پیدا کند. ( افجه ء و مؤید ، 1384، 28 و 29 )

یکی از مسائل پیش روی جوامع توسعه یافته و درحال توسعه بحث مصرف گرایی و ظهور جامعه مصرفی یا مصرف گرا می باشد. اساساً جوامع صنعتی مبتنی بر فرهنگ مصرف گرایی می باشد دراین میان تبلیغات و رسانه های جمعی نقش بسیارتعیین کننده ای در شکل دهی به الگوهای مصرفی مخاطبین خود دارند. ( خادمیان و مبارکی فرد ، 1391، 95 )

امروزه ازیک سو سازمان ها، برای شناساندن و معرفی کالاها و خدمات خود و اعلام وجه تمایز آن با کالاهای مشابه، با به کارگیری رسانه های مختلف تبلیغاتی، می کوشند پیام های تاثیرگذاری را به منظور ترغیب مخاطبان به خرید ارسال کنند و ازسوی دیگر، مردم با انواع تبلیغات ازطریق رسانه های گوناگون در هر زمان و مکانی محاط شده اند؛ این درحالی است که آنچه در بحث تبلیغات حایز اهمیت است، ارزیابی میزان اثربخشی آن است. ( ربیعی و دیگران ، 1390، 17 )

برای اینکه مردم تبلیغ را ببینند باید توجه آنها را جلب نمود، تبلیغات در واقع یک فرآیند ارتباطات میباشد. یک پیامی فرستاده می شود، مخاطب باید آن را آنگونه درک کند که شما علاقه مند هستید. پس باید ساده، متمایز و خلاقانه باشد تا اثربخش شود و در بیننده قصد خرید ایجاد کند.

در دنیای رقابتی امروز، بازاریابی برای هر نوع حرکت آگاهانه و هدفمند در بازارضروری بوده و نقش آن درآغاز انجام تمام تلاشها از جمله تولید محصولات و ارائه خدمات مطلوب به جامعه به وضوح قابل مشاهده است، درعصر کنونی که مفاهیم ارتباطات، رقابت ومشتری گرایی با هم پیوند خورده است تبلیغات به عنوان عنصری آمیخته از بازاریابی، نقش محوری در حفظ و بقاء سازمانها با شناساندن و معرفی محصولات و خدمات ایفاء می کند. تبلیغات در لغت به معنای رساندن یک پیام از شخصی به شخص دیگر میباشد و ازلحاظ تکنیکی عبارت است از هر نوع ارتباطات غیر شخصی در مورد یک سازمان، کالا، خدمت و یا ایده،که یک کارفرمای مشخص، برای عبور آن از یک رسانه جمعی و به منظور رسیدن آن به جمع وسیعی از مخاطبان، پول پرداخته است. ( حسینی و دیگران ، 1388، 125 )

از آنجایی که تبلیغات به صورت یک طرفه است، لذا دریافت بازخورد از مشتریان، ضروری و لازم به نظر می رسد.    ( ربیعی و دیگران ، 1390، 19 )

یکی از عواملی که برای ارزیابی اثربخشی یک تبلیغ درنظر گرفته میشود قصد خرید مصرف کننده میباشد. بنابراین شرکتها در یک فضای رقابتی برای آنکه متمایز از یکدیگر باشند به روی عامل مذکور به گونه ای تمرکز میکنند که تبلیغاتشان متمایز از دیگر رقبا گردد.

قصد رفتاری بیانگر شدت نیت و اراده فردی برای انجام رفتار هدف است. رابطه ی قصد رفتاری با رفتار نشان میدهد افراد تمایل دارند در رفتارهایی درگیر شوند که قصد انجام آنها را دارند. فیشبن و آجزن، قصد را تعیین کننده عمل در یک مسیر معین میدانند. آنها قصد رفتار را به عنوان احتمال ذهنی شکلدهی یک رفتار خاص تعریف کرده اند. به عنوان مثال، قصد خرید یک محصول خاص به عنوان پیش بینی کننده خوب رفتار واقعی در خرید محصول تشخیص داده شده است. ( نخعی و خیری ، 1391، 110 ) در واقع قصد خرید فرآیند خرید کالا و یا خدمات خاص از یک فروشگاه می باشد.

مصرف کننده با آگاهی از جنبه های کاربردی و تجربی تبلیغات یک محصول به شناخت و اعتماد راجع به آن میرسد، و پس از گرایش و درگیری به محصول با توجه به اثربخشی آن تبلیغ قصد خریدکالا یا خدمات را پیدا می کند.

بنابراین در این پژوهش محقق به دنبال این است که تبلیغات برند سامسونگ چگونه بر قصد خرید مشتریان تاثیر می گذارد؟

 

اهمیت و ضرورت پژوهش :
در یک بازار سالم از نظر عرضه و تقاضا، تولید کننده پس از یک دوره بررسی و مطالعه روی خواسته ها ی یک جامعه، تولید محصولی را آغاز می کند. آن گاه آن محصول را با دقت، با سلیقه و نیاز مشتری سازگار می کند و در عین حال می کوشد که محصول او نسبت به تولیدات رقبا امتیازی محسوس داشته باشد تا مشتری به انتخاب آن دست بزند. امروزه سلیقه و نیاز مشتری، به دلیل کثرت و تنوع مصرف به فرآیندی پیچیده و نااستوار مبدل شده است. به همین دلیل دانش تبلیغات و بازاریابی نیز بیش از گذشته، حساس تر و پیچیده تر شده است. نظر و سلیقه مشتری، هدف نهایی تولید است. این سلیقه، بر اثر سالها کار و تجدید نظر در تولید محصول بروز می کند و در عین حال بسیار شکننده است. زیرا خریدار کسی است که هم قدرت انتخاب و هم اختیار نخریدن دارد. تولید کننده باید محصول خود را به او بشناساند؛ تبلیغ، سلیقه او را برانگیزاند؛ ترغیب، به او بباوراند که محصول تولید شده مطابق نیاز و سلیقه اوست، امتناع؛ و سرانجام کاری کند که جز محصول او، مشتری تولید رقبا را برنگزیند؛ ارضاء ( افجه ء و مؤید ، 1384 ، 31 )

در عصر حاضر باتوجه به آنکه تعداد شرکتهای تولیدی و خدماتی زیاد شده اند و بازار عرضه و تقاضا با حجم انبوهی از کالا و خدمات روبرو شده است بازاریابان اینگونه شرکتها با چالش های زیادی جهت افزایش فروش مواجه شده اند که آنها می توانند استراتژی تبلیغاتی را درپیش بگیرند که بر قصدخرید مصرف کننده اثرگذاشته و منجربه خرید نهایی کالا یا خدمات گردد. بنابراین ارزیابی قصد خرید مصرف کنندگان درچنین شرایطی

پاسخ بدست آمده از آنها از دقت بیشتری برخوردار است. از بین شاخصهای شین شاخص VSLBI و ZL/Zs دارای كاركرد بهتری هستند و در هردو حالت اغتشاش كوچك و بزرگ به خوبی جواب خواهند داد. هرچند این شاخص ها در بارهای وابسته به ولتاژ به درستی كار نخواهند كرد اما پس از بهبود آنها توسط روش های پیشنهادی به پاسخهای

 

سایت مرجع دانلود پایان نامه های فارسی
 
تربیت بدنی
جغرافیا
حقوق
رشته مدیریت
روانشناسی و علوم تربیتی
زیست شناسی
شیمی
صنایع غذایی
علوم اجتماعی – جامعه شناسی
علوم ارتباطات
عمران
مدیریت آموزشی و برنامه ریزی درسی
معماری و شهرسازی
مهندسی برق
مهندسی شیمی
مهندسی صنایع
مهندسی کامپیوتر
 

خانه
 

برای پیدا کردن پایان نامه مورد نظرتان عبارت مورد نظر خودتان را در کادر زیر جستجو کنید:

 
جستجو در سایت :

 

کلمات کلیدی: جذب منابع مالی ، آمیخته بازاریابی

فهرست مطالب

فصل اول کلیات تحقیق.. 1

1 – 1. مقدمه. 2

1-2. بیان مسأله. 3

1-3. اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 6

1- 4- اهداف پژوهش…. 8

1-5. سؤالات پژوهش…. 8

1-6. تعاریف متغیرها و واژههای کلیدی.. 9

1-6-1.تعاریف نظری.. 9

1-6-1-1.تجهیز و جذب منابع مالی بانکی.. 9

1-6-1-2.آمیخته بازاریابی.. 9

1-7. قلمرو تحقیق: 10

فصل دوم مطالعات نظری.. 11

2-1. مقدمه. 12

2-2 . پیدایش بانک وبانکداری.. 14

2-3 . اصول اساسی صنعت بانکداری.. 15

2-4 . بازار یابی.. 16

2-5 . اقدامات بانکها در امر بازار یابی.. 17

2-6 . مؤلفه‌های مؤثربر موفقیت بانک‌ها و مؤسسات مالی در تجهیز منابع مالی.. 18

2- 7. عوامل درون سازمانی موثر بر جذب منابع.. 20

2-7-1 . عوامل خدماتی.. 21

2-7-2 . عوامل مالی.. 23

2-7-3 . عوامل ارتباطی و انسانی.. 24

2-7-4. عوامل و شرایط فیزیکی.. 27

2-8 . آمیزه بازاریابی.. 28

2-9 . آمیخته بازار یابی خدمات بانکی.. 34

2-10. خدمت یا محصول.. 35

2-11. ابعاد آمیخته بازاریابی محصول.. 36

اهداف قیمت گذاری.. 43

ابعاد آمیخته بازاریابی قیمت… 46

عوامل‌ موثر بر قیمت‌گذاری‌.. 47

مکان. 48

ابعاد آمیخته بازاریابی توزیع(مکان). 49

مدیریت کانال توزیع.. 51

ترفیع  53

ابعاد آمیخته بازاریابی ترفیع و تبلیغ.. 54

محدودیتهای مدل آمیخته بازاریابی.. 59

تاریخچه بانک کشاورزی.. 62

پیشینه پژوهش…. 67

فصل سوم روششناسی تحقیق.. 77

3-1. روش تحقیق.. 78

3-3. جامعه آماری.. 79

3-4. نمونه آماری.. 79

3-5 . ابزار جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات… 79

3-5-1. ابزار گردآوری دادهها 79

3-6. روایی و پایایی.. 80

3-7-1. آلفای کرونباخ.. 80

3-7. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات… 81

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها: 82

4-1 مقدمه. 83

4-2 آمار توصیفی.. 83

4-2-1- مدرک تحصیلی.. 83

4-2-2-سن.. 85

4-2-3- جنسیت… 86

4-3  آمار استنباطی.. 87

پاسخ به سوالات تحقیق.. 87

بخش اول : تکنیک دلفی.. 87

مرحله اول : تحلیل پاسخ های پرسشنامه اول.. 87

مرحله دوم :سطح توافق با معیار های شناسایی شده از دیدگاه متخصصان بانکی.. 91

مرحله سوم : سطح توافق با معیار های مشخص شده ( دستیابی به اجماع ). 94

بخش دوم : تایید شاخص ها با استفاده از ازمون تی.. 96

بخش سوم : الویت بندی معیارهای جذب منابع مالی با استفاده از تکنیک تاپسیس…. 99

گام اول: ایجاد ماتریس تصمیمگیری: 99

گام دوم: بهنجار کردن ماتریس تصمیم‌گیری(نرمالیزه کردن): 101

گام سوم: به دست آوردن ماتریس بی‌مقیاس موزن: 102

گام چهارم: تعیین عامل ایده‌آل مثبت و ایده‌آل منفی: 103

گام پنجم: محاسبه فاصله از ایدهآل مثبت و منفی: 104

گام ششم: محاسبه میزان نزدیکی هر کدام از عوامل به عامل ایده‌آل مثبت و ایده‌آل منفی: 104

 

گام هفتم: رتبه بندی گزینه ها: 104

4-4  جمع بندی.. 106

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات: 107

5-1 مقدمه. 108

5-2 مروری بر فصل های گذشته. 108

5-3 نتایج تحقیق.. 108

5-3-1 نتایج حاصل از الویت بندی عوامل موثر در جذب منابع مالی براساس مدل آمیخته بازاریابی: 109

5-4 مقایسه نتایج این تحقیق با تحقیقات پیشین: 110

پیشنهادات… 111

5-6-1 پیشنهادات کاربردی.. 111

5-6-2 پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی.. 114

5-5 محدودیتهای تحقیق.. 114

منابع.. 115

منابع خارجی.. 120

مقدمه

در دنیای تجارت رقابتی امروز، جلب رضایت مشتریان از عوامل کلیدی است که بانک هابه دنبال آن هستند. مشتریان راضی و وفادار به بانک ، درآمد پایداری را به ارمغان می آورد.لذا بانک ها در راستای توجه به مشتری و تأمین رضایت آنان به مؤلفه هایی نظیر شناخت مشتری، روابط با مشتری، تعیین روش های تأمین رضایت و تهیه کالا وخدمات مناسب در جهت رفع نیازهای آنان اهمیت خاصی قائل هستند، زیرا مشتری مهمترین دارایی هر سازمان است(اکرامی، 1389).

در بانکداری نوین مشتریان برای سپردن وجوه خود به بانک ها انگیزه های متفاوتی دارند. بنابراین شایسته است در بازار رقابت کنونی که با  خصوصی شدن تعداد زیادی از بانک های دولتی همراه است،بانک ها هر چه سریعتر برای جذب منابع از یک سو و حفظ مشتریان خویش از سوی دیگر چاره اندیشی نمایند.از سوی دیگر امروزه قضاوت مشتری در امور بانکی بر اساس میزان توانمندی بانک در کمک به حل معضلات و توسعه تجارت اواستوار است .امنیت،سرعت تراکنش،دوستی با مصرف کننده و راحتی،سهولت استفاده،اعتماد و مسائل مربوط به حریم خصوصی،از مهمترین عوامل در انتخاب بانک توسط مشتری می باشند(آقازاده و ذولفقاری،‌1389).

امروز شیوه های نوآورانه ،مشتری مداری موثر،ارائه تکنولوژی های کارآمد،سرویس دهی و خدمات مورد نظر مشتری را طلب می کند که هر بانکی در این امور موفق ترعمل کند در بازار رقابتی نیزموفق به جذب منابع بیشتر ودر نتیجه دوام ، بقای دائمی  و بهره وری بالاتر خواهد بود.

دغدغه مشتری را داشتن، مهمترین عامل در موفقیت هر موسسه ای است.اولویت اصلی در هر سازمانی باید جلب و حفظ مشتری باشد. ناکامی در تحقق بخشیدن به این امر، به معنی سود نبردن، رشد نکردن و سرانجام از دست دادن کسب و کار است(جعفر پور و فیاضی، 1389).

آمیخته بازاریابی نمایانگر فعالیتهای اساسی مدیران بازاریابی است . مدیران بازاریابی پس از انتخاب یک بازار هدف ، باید یک برنامه سیستماتیک برای فروش به مشتریان و ایجاد روابط بلندمدت تدوین کنند.

توجه جدی به مدیریت و بازاریابی خدمت می تواند تحول و جهت گیری جدیدی را دربانکها به وجود آورد . برخی از ناراحتی ها و نارضایتی های حاصل نا آگاهی و سهل انگار ی افرادی است که در مدیریت خدمات ، درک مخاطبین و پاسخگویی به خواسته ها و نیاز آنها ضعیف هستند(حسینی و همکاران، 1390) .

1-2. بیان مسأله

جذب منابع از اهداف کلیدی و اساسی و راهبردی بانک‌ها و مؤسسات مالی اعتباری به شمارمی رود و نقش ویژه ای در ارائه خدمات بانک ها ایفا می‌کند و شاخص مهمی در ارزیابی میزان موفقیت ‌ بانک ها محسوب می‌شود.در ایران طی سال های اخیر بانک ها در زمینه فن آوری الکترونیکی که عامل مهمی در تجهیز منابع بانکداری نوین محسوب می شود ، به پیشرفت های نسبتاً خوبی دست یافته‎اند ، لیکن خدمات ارائه شده توسط بانک ها از لحاظ تنوع و کیفیت با استانداردهای جهانی فاصله دارد ومیزان رضایت مندی مشتریان مورد توجه چندانی قرار نگرفته است. در حال حاضر مؤسسات مالی و بانک ها در کشورمان برای جذب منابع مالی و متنوع کردن خدمات ، برنامه ای را ارائه نداده اند و مشابه بودن خدمات بانکی با یکدیگر در بانک‌های مختلف دلیلی بر صحت این ادعاست. در بازارهای رقابتی امروز، جذب منابع مالی مهمترین هدف هر مؤسسه مالی می‎باشد، از این رو، در آینده ای نه چندان دور بانک ها و مؤسسات مالی در ایران، برای نزدیک شدن به استانداردهای جهانی، چاره ای جز پرداختن به عواملی که سبب جذب بهینه منابع می‎شود ندارند(اوزی،1388).

از دیگر سو ، سیستمهایی چون نظام بانکی نسبت به رفتار بازاریابی بسیار حساسند.  بازاریابی در بانکها با افزایش منابع از یک طرف و افزایش تقاضای تسهیلات از طرف دیگر شروع میشود . نقش بانکها در جذب منابع آنچنان با طمع ا قتصادی و اجتماعی جوامع سازگار بوده است که اینک پس از گذشته صد سال از عمر نظام بانکی این سیستم بصورت یک مجموعه بسیار حیاتی درآمده است ، بطوریکه نقش نظام بانکی بعنوان عامل اصلی توسعه پایدار غیر قابل انکار است.

آمیخته بازاریابی یکی از برنامه های بازاریابی است که  بر مدل ها و روشهای سنتی مدیریت بازار مانند روش کارکردگرای پویای آلدرسون در کنار سایر روشهای سیستمی و نیز تئوری پارامتر که توسط دانشگاه کپنهاگ در اروپا توسعه یافت، غلبه کرد و روشهای جدید مانند دیدگاه محصولی، دیدگاه وظیفه ای و دیدگاه جغرافیایی نیز با چنین سرنوشتی مواجه شدند. تنها تعداد کمی از این مدل ها توانسته اند بقای خود را در مقابل ۴p حفظ کنند (گرانروس[1]، ۱۹۹۷،ص۳۲۳). آمیخته بازاریابی نمایان گر فعالیتهای اساسی مدیران بازاریابی است. پس از انتخاب یک بازار هدف، مدیران بازاریابی باید یک برنامه سیستماتیک برای فروش به مشتریان و ایجاد روابط بلندمدت تدوین کنند (دویلی[2]، ۱۹۹۵).  برنامه بازاریابی از تصمیماتی راجع به محصول، قیمت، ترفیع و توزیع تشکیل می شود. اینها مهمترین نوع بخشهایی هستند که مدیران بازاریابی برای رسیدن به اهداف فروش و سودآوری، منابع شرکت را به آنها تخصیص می دهند (گولداسمیت[3]، ۱۹۹۹، ص۱۷۹).

مدل آمیخته بازاریابی که بسیاری آن را با نام 4 P بازاریابی می شناسند، ابزاری توانمند است که می تواند به بازاریابان در تعریف استراتژیهای بازاریابی کمک کند. بازاریابان از این ابزار برای تعیین پاسخ های مناسب به بخشهای مورد نظرشان در بازار استفاده می کنند. نباید فراموش کرد که آمیخته ی بازاریابی آن دسته از عواملی هستند که در کنترل مدیریت است و می توان ادعا کرد که اکثر برنامه ها و تصمیمات بازاریابی بر اساس یکی از این 4 زمینه اتخاد می شوند :

بانک کشاورزی نیز در محیطی قرار دارد که از مزیتهای نسبی و رقابتی برخوردار بوده و ملزم به اعمال اصول بازاریابی است.  شناخت دقیق عوامل موثر بر جذب منابع توسط بانکهای صاحب نام  میتواند به مدیران و تصمیمگیران بخش بانکی جهت جذب منابع کمک شایان توجهی نماید ، در واقع چیزی که موجب ارتقای کیفیت عملکرد بانکها است ، همانا موفقیت آنها در کشف نیازها و انتظارات مشتریان و عرضه خد ماتی بر مبنای همان خواسته ها است .با توجه به اهمیت این مساله یعنی مشتری گرایی و حتی مشتری سالاری در سازمانها بخصوص در بانکها است که مساله رقابت رفته رفته در آنها به اساسی ترین رویکرد مدیریت تبدیل شده است،  در نتیجه بر مدیران بانکها واجب است که از نظرات مشتریان خود به طور دائم مطلع شوند و سیاستها و تصمیماتی را اتخاذ و اجرانمایند که با انتظارات مشتریان متفاوت نباشد . بنابراین هر موسسه ای که به نوعی کالا یا خدمتی را به مشتریان خود ارائه میدهد جهت احراز موفقیت،ضرورتاً می بایست آمیخته و سیستم بازاریابی را سرلوحه اقدامات خود قرار دهد .

لذا در این پژوهش سعی بر این است تا با اساس مدل آمیخته بازاریابی  به این سوال پاسخ داده شود که مهمترین عوامل موثر بر جذب منابع مالی در شعب بانک کشاورزی استان مرکزی کدامند ؟ و رتبه بندی عوامل شناسایی شده موثر بر جذب منابع مالی چگونه است؟

1-3. اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

در عصری که محصولات به صورت فزاینده ای همگن شده اند، کیفیت خدمات از مهمترین منابع تمایز و منحصر به فرد بودن است.این امر پذیرفته شده است است که در یک دنیای رقابتی به طور روزافزون، کیفیت و خدمات برجسته، از لازمه های ادامه حیات و موفقیت هستند. در بلند مدت، در برابر تهدید های بیرونی، فقط در صورتی می توان مقاومت کرد که موسسه برای مشتری به بهترین انتخاب درآید و وفداری مشتری کسب شود(دائی کریم زاده و همکاران، 1392).

به ادعای پیتر دراکر” رضایت مشتری هدف و مقصود تمامی فعالیت هاست”.بنابراین هر سازمان موفقی مایل است خدماتی را ارائه کند که رضایت مشتریان را فراهم سازد.

حفظ مشتریان خوب، در بلند مدت، نسبت به جلب مشتریان جدید برای جایگزینی مشتریانی که با شرکت قطع رابطه کرده اند، سودمند تر است زیرا مشتریان قدیمی تجربیات مثبت خود رابه دیگران بیان می کنند و به ایت ترتیب وسیله تبلیغ برای سازمان می شوند که در نتیجه هزینه جذب مشتریان جدید را کاهش می دهد.این مطلوب بویژه برای سازمان های ارائه دهنده خدمات بسیار مهم می باشد، زیرا شهرت و خوشنامی آنها و بیان مزایا و نکات مثبت آنها از سوی دیگران منبع کلیدی برای مشتریان جدید است.اندیشمندان و صاحبنظران علوم مدیریت با تأکید بر لزوم درک نیازها و خواسته های مشتریان، فعالیت های اصولی و علمی بازاریابی را رمز بقا و موفقیت سازمان ها دانسته اند(حسینی و همکاران، 1390).

در گذشته با توجه به ساختار دولتی و غیردولتی، یکسان بودن خدمات، خدمات سنتی و ابتدایی(صندوق داری) و فزونی تقاضای خدمات بانکی بر عرضه آن، ضرورتی جهت توجه به مفاهیم بازاریابی و فعالیت های مشتری مدارانه در بانک ها وجود نداشت و مردم نیز به دلیل عدم ارائه خدمات پویا و مدرن و همچنین بی توجهی به خواسته ها و تمایلات آنها و ارائه خدمات سنتی و یکسان رغبت چندانی جهت افزایش سطح و عمق ارتباط خود با بانک ها نداشتند، امروزه با ورود بانک ها و موسسات مالی و اعتباری غیر دولتی، تحول وپویایی در بورس و دیگر موسسات مالی، شناسایی نیازها و خواسته های مشتریان و درک تمایلات آنها، راهکارهای دستیابی به منابع پایدار به منظور کسب و ایجاد پتانسیل های مناسب و مستحکم مالی جهت افزایش نقش آفرینی در عرصه اقتصادی جامعه از مهم ترین دغدغه های مدیران بانک ها می باشد(دلاور، 1393).

با توجه به اینکه در بانک ها نیاز به نظام هایی جهت سنجش کیفیت خدمات ضروری است، لذا ارزیابی میزان انتظارات برآورده شده مشتریان از عملکرد فعالیت های بانک در ارئه خدمات، روش مناسبی برای سنجش کیفیت خدمات می باشد.بنابراین بانک ها باید به طور از علایق، نیازها، خواسته ها و انتظارات مشتریان آگاهی داشته، تا در بهبود مستمر کیفیت خدمات موفق تر عمل نمایند زیرا که انتظارات مشتریان در حال تغییر است و باید به این نکته توجه داشت که میزان انتظارات برآورده شده مشتریان، عنصر اساسی برای ارزیابی نظام خدمات است.

در نتیجه بر مدیران بانکها واجب است که از نظرات مشتریان خود به طور دائم مطلع شوند و سیاستها و تصمیماتی را اتخاذ و اجرا نمایند که با انتظارات مشتریان متفاوت نباشد(رحمتی، 1390).

بنابراین بانک کشاورزی نیز به عنوان موسسه ای که خدماتی را به مشتریان خود ارائه می دهد جهت احراز موفقیت،ضرورتاً می بایست آمیخته و سیستم بازاریابی را سرلوحه اقدامات خود قرار دهد .

با توجه به اهمیت بازاریابی و آمیخته بازاریابی برای تمامی سازمان های که کالا یا خدماتی را ارائه می دهند به ویژه بانک کشاورزی به عنوان یکی از بانک هایی که دارای قدمت و اعتبار طولانی در ارائه خدمات نوین به مشتریان خود می باشد در این پژوهش، به شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر جذب منابع مالی بر اساس مدل آمیخته بازاریابی در شعب بانک کشاورزی استان مرکزی پرداخته خواهد شد.

1- 4- اهداف پژوهش

شناخت مهمترین عوامل موثر بر جذب منابع مالی بر اساس مدل آمیخته بازاریابی در شعب بانک کشاورزی استان مرکزی
تعیین رتبه هر یک از عوامل شناسایی شده موثر بر جذب منابع مالی بر اساس مدل آمیخته بازاریابی در شعب بانک کشاورزی استان مرکزی
1-5. سؤالات پژوهش

مهمترین عوامل موثر بر جذب منابع مالی بر اساس مدل آمیخته بازاریابی در شعب بانک کشاورزی استان مرکزی کدامند ؟
 رتبه بندی عوامل شناسایی شده موثر بر جذب منابع مالی بر اساس مدل آمیخته بازاریابی در شعب بانک کشاورزی استان مرکزی چگونه است؟
1-6. تعاریف متغیرها و واژه­های کلیدی

1-6-1.تعاریف نظری

1-6-1-1.تجهیز و جذب منابع مالی بانکی

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه……………………………………. 2

1-2-بیان مسئله……………………………….. 5

1-3- ضرورت اهمیت تحقیق………………………… 9

1-4- هدف تحقیق……………………………….. 11

1-5- فرضیه های تحقیق………………………….. 11

1-6- تعاریف نظری متغیرها………………………. 11

1-7- تعاریف عملیاتی متغیرها……………………. 12

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیقاتی

2-1- مبانی نظری سازه های پژوهش…………………. 15

2-1-1- مبانی نظری سازه تکانشگری………………… 15

2-1-1-1- رویکردهای مختلف در تحلیل رفتارهای تکانشگری. 19

2-1-1-2- تکانشگری و جایگاه آن در اختلالات روانی……. 23

2-1-1-3- علل رفتار تکانشگرایانه……………….. 24

2-1-2- مبانی نظری سازه تنظیم شناختی هیجان………. 27

2-1-2-1- راهبردهای تنظیم شناختی هیجان………….. 28

2-1-2-2- پیامدهای استفاده از راهبردهای مثبت و منفی تنظیم هیجانات  32

2-1-2-3- تفاوت‌های جنسیتی در استفاده از راهبرهای تنظیم شناختی هیجان………………………………………….. 36

2-1-3- مبانی نظری سازه تاب آوری……………….. 38

2-1-3-1- تعریف تاب آوری………………………. 39

2-1-3-2- موج‌های پژوهش درباره تاب آوری………….. 41

2-1-3-2-1- موج اول…………………………… 41

2-1-3-2-2- موج دوم…………………………… 48

2-1-3-2-3- موج سوم…………………………… 53

2-2- پیشینه تحقیق……………………………. 63

2-2-1- پیشینه پژوهشی در خصوص ارتباط متغیر های تنظیم شناختی هیجان و تکانشگری…………………………………… 64

2-2-2- پیشینه پژوهشی در خصوص ارتباط متغیرهای تنظیم شناختی هیجان و تاب آوری…………………………………… 70

2-2-3- پیشینه پژوهشی در خصوص ارتباط متغیرهای تاب آوری و تکانشگری  78

2-2-4- نتیجه‌گیری از تحقیقات پیشین و مدل های پیشنهادی پژوهش   85

 

فصل سوم: روش پژوهش

3-1- معرفی نوع پژوهش، جامعه و نمونه آماری………. 87

3-1-1- نوع پژوهش…………………………….. 87

3-1-2- جامعه آماری و نمونه پژوهش………………. 87

3-2- ابزارهای پژوهش و روایی و پایایی آن‌ها………. 88

3-2-1- پرسشنامه مشخصات فردی…………………… 88

3-2-2- پرسشنامه ی تنظیم شناختی هیجان…………… 88

3-2-3- مقیاس تاب‌آوری ………………………… 92

3-2-4- مقیاس تکانشگری ……………………….. 93

3-3- روش اجرا……………………………….. 95

3-4- ملاحظات اخلاقی در شیوه اجرا………………… 95

3-5- روش تحلیل داده ها……………………….. 96

 

فصل چهارم: یافته های پژوهش

4-1- یافته های توصیفی مربوط به متغیرهای پژوهش…… 97

4-2- ماتریس همبستگی صفر مرتبه متغیرهای پژوهش……. 99

4-3- مراحل و جداول رگرسیونی و دیاگرام های مربوطه.. 101

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5-1- خلاصه‌ای از پژوهش……………………….. 107

5-2- مرحله اول: بررسی رابطه میان تنظیم شناختی هیجان و تکانشگری………………………………………….. 108

5-3- مرحله دوم: بررسی رابطه میان خود تنظیمی شناختی هیجان و تاب آوری………………………………………….. 112

5-4- مرحله سوم:بررسی نقش واسطه ای تاب آوری میان خودتنظیمی شناختی هیجان و تکانشگری……………………………. 116

5-5- پیشنهادها و محدودیت های تحقیق……………. 121

5-6- پیشنهادهای کاربردی……………………… 123

 

پیوست ها…………………………………… 125

منابع……………………………………… 136

چکیده:

تکانشگری (رفتار مخاطره جویانه) اثرات منفی ویران کننده ای بر سلامت فرد و اجتماع می گذارد. تحقیقات چندی به بررسی نقش شیوه های تنظیم شناختی هیجانات در بروز رفتار های تکانشگرانه پرداخته اند، با این حال مکانیسم ارتباط این دو سازه هنوز در ابهام است. پژوهش حاضر در راستای شناخت عوامل موثر بر رفتار های تکانشگرانه در زنان بی سرپرست، به بررسی نقش واسطه گ   ری سازه تاب آوری در ارتباط بین سازه های تنظیم شناختی هیجان و تکانشگری پرداخته است. نمونه مورد بررسی 210 نفر از زنان بی سرپرست تحت حمایت بود که به کلینیک های تحت پوشش بهزیستی شیراز مراجعه کرده بودند. شرکت کنندگان پژوهش  مقیاس های تکانشگری، تاب آوری و تنظیم شناختی هیجان را تکمیل نمودند. در تحلیل داده های این پژوهش نرم افزار SPSS به منظور توصیف و تحلیل داده های خام و ترسیم ماتریس همبستگی به کار گرفته شد و به جهت تعیین تطابق مدل مفروض با داده های مشاهده شده و برای بررسی فرضیه پژوهش از رگرسیون چند گانه به صورت متوالی همزمان، مطابق با مراحل بارون و کنی (1986)، استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها حاکی از این بود که:

بعد تمرکز مجدد مثبت و برنامه ریزی کردن از متغیر تنظیم شناختی هیجان پیش بینی کننده منفی و بعد سرزنش دیگران پیش بینی کننده مثبت تکانشگری می باشد.
ابعاد تمرکز مجدد مثبت، برنامه ریزی کردن، ارزیابی مثبت و دیدگاه وسیع تر پیش بینی کننده مثبت تاب آوری هستند.
نقش واسطه ای تاب آوری در رابطه بین ابعاد تمرکز مجدد مثبت، برنامه ریزی کردن و سرزنش دیگران با تکانشگری تایید شد.
این یافته ها موید آن است که استفاده از راهبرد های مثبت تنظیم شناختی هیجان با افزایش تاب آوری فرد در شرایط دشوار زندگی منجر به کاهش رفتار های تکانشگرانه می شود و مسیر تاثیر گذاری برای راهبرد های منفی معکوس می باشد.

کلید واژه ها: تکانشگری، تاب آوری، تنظیم شناختی هیجان، اثر واسطه ای

فصل اول: کلیات پژوهش

 

1ـ1ـ مقدمه

به واقع نوع انسان همواره شاهد و متاثر از طیف گسترده ایی از آسیب که در اثر بروز رفتارهایی که بدلیل وجود تمایلات آنی و بدون توجه به پیامدهای آن صورت گرفته بوده است. رفتار مخاطره جویانه یا تکانشگرانه و یا به عبارتی تمایل سریع به عکس العمل در برابر انواع محرک ها بدون اینکه توجهی به پیامد های منفی آن انجام می پذیرد (استنفرد و ماتیاس، 2009)[1] در لایه های مختلف زندگی انسانی از جمله رفتارهای شخصی، رفتار های اجتماعی و حتی تصمیم های عظیم سیاسی آسیب ها و هزینه های سنگینی را بر دوش جوامع گذارده اند. به عنوان مثال در نگاهی از کلان به خرد، بسیاری از جنگ ها که منجر به از بین رفتن و انواع آسیب به انسان بوده است، طیف وسیعی از جرایم و بزهکاری ها، گرایش به مصرف مواد مخدر، بسیاری از رفتار های جنسی پر خطر و بسیاری از آسیب های شخصی و اجتماعی دیگر همراه با عواقبشان نشات گرفته از رفتارهای تکانشگرانه ای می باشند که بدون توجه به پیامد های آنها، فقط بدلیل بروز واکنش های نسنجیده آنی نسبت به محرک های درونی و یا بیرونی صورت پذیرفته اند.

از این رو امروزه به سبب تلاش برای درک، پیش بینی، ریشه یابی و پیشگیری از رفتار های تکانشگرانه، این سازه ضرورتا مورد توجه پژوهش های آسیب شناسانه بسیاری قرار گرفته و یافته های قابل قبولی را نیز به همراه داشته است. شناخت زوایای آشکار و پنهان رفتار های مخاطره جویانه همواره با سوالاتی در مورد علل بروز چنین رفتارهایی آغاز می شود، سوالاتی از قبیل این که “علت ها و پیش آیند های رفتار تکانشگرانه چیست؟ افزایش احتمال بروز رفتار های مخاطره جویانه در پاره ای از اوقات چیست؟ و آیا شناسایی و کنترل عواملی که مهمترین علل روانی چنین رفتارهایی را تشکیل می دهند مفید خواهد بود یا خیر؟” دامنه گسترده ای از پرسش ها، مشاهدات  و پژوهش های بالینی از این دست پژوهشگران را به توجه بیشتر به مفهوم هیجانات و تاثیر آن بر رفتار های آنی رهنمون می سازد (ال،جی و همکاران، 2009)[2]. چرا که طیف وسیع هیجانات به طور خاص یا در ترکیب با هیجانات دیگر از عوامل موثر در بروز هر یک از رفتار های انسان می باشند.

هر یک از هیجانات شامل خشم، غم و اندوه، ترس، استرس، شادی، تنفر و بسیاری دیگر از انواع هیجانات منجر به رفتاری متناسب با آن هیجان می گردد. کنترل و تنظیم هیجانات چه افزایش و یا کاهش یک نوع هیجان توسط فرد می تواند در افزایش یا کاهش رفتاری خاص تاثیر گذاشته و سبب ساز رفتار دلخواه و فاصله گرفتن از رفتارهای نامطلوبی که با پیامد های منفی همراه هستند، گردد.

در همین راستا می توان به مولفه تنظیم هیجان و به طور خاص خود تنظیمی شناختی هیجان اشاره نمود.

از آنجا که تنظیم شناختی هیجان نحوه کنترل و پردازش شناختی هیجانات فرد، در هنگام مواجهه با شرایطی خاص می باشد (گارنفسکی و گرایچ 2006)[3]، می توان تنظیم شناختی هیجان را یکی از پیش آیند های مهم رفتار ها، من جمله رفتارهای تکانشگرانه ذکر نمود، چرا که وجود پیشوند شناختی در متغیر خود تنظیمی شناختی هیجان از آگاهانه بودن کنترل هیجانات توسط فرد و متعاقبا اهمیت این متغیر در کنترل رفتار حکایت دارد.

افزون بر این نتیجه بسیاری از تحقیقات نشان می دهند، تنظیم ناموفق شناختی هیجان با طیف وسیعی از رفتار های مخاطره جویانه مانند بروز بزهکاری، خشونت و رفتار پرخاشگرانه (ایزنبرگ[4] و همکاران، 2001)، اختلال های مرتبط با مصرف الکل (شر و گرکین، 2007)[5] و اختلال های مرتبط با مصرف مواد (فوکس، اکسلرد، پالیوال، اسلیپر و سینها ، 2007 )[6] و دیگر رفتار های نامطلوبی که در بخش های دیگر به تفصیل ذکر خواهد شد در ارتباط هستند.

هر چند تحقیقات چندی موید نقش خود تنظیمی شناختی هیجانات در بروز رفتار های تکانشگرانه هستند با این حال تحقیقات اندکی در خصوص مکانیسم این ارتباط صورت گرفته است. یکی از مفاهیمی که نظر مولفان را به خود جلب کرده است سازه تاب آوری می باشد. در واقع امروزه برای پیشگیری و درمان مشکلات روانی من جمله مشکلات شناختی یا هیجانی که منجر به رفتارهای مخاطره جویانه همچون خود کشی، سو مصرف مواد، ارتکاب جرایم و دیگر رفتارهای از این دست می شود به شناسایی و ارتقاء عوامل محافظت کننده مانند تاب آوری و ویژگی های آن می پردازند.

لذا همواره این موضوع مد نظر بوده است که مواجه شدن با شرایط مخاطره آمیز شرط لازم برای آسیب پذیری هست اما شرط کافی نیست. در کل اهمیت سازه تاب آوری به علت  توانایی بازگشت به عقب، بهبود یا انطباق موفق در مواجهه با آسیب ها، عوامل محافظتی آن و نقش بلوک های ساختاری ای سازه برای توانمند کردن فرد جهت غلبه بر عوامل فشار زای زندگی از اهمیت فراوانی برخوردار است (بیسونت، 1998)[7].

در راستای ارائه مدلی جهت تبیین رفتار مخاطره آمیز در زنان بی سرپرست، پژوهش حاضر نقش سازه‌های تنظیم شناختی هیجان و تاب‌آوری را در بروز رفتار تکانشگری زنان مورد بررسی قرار می‌دهد. در این مدل سازه تاب‌آوری نقش واسطه را بین سازه‌های تنظیم شناختی هیجان و تکانشگری ایفا می‌کند.

1ـ2ـ بیان مسئله

غالب افراد موفق و خود ساخته چشم پوشی از لذات و پاداش های موقت و لحظه ای، پیگیری فعالیت های دارای اولویت بالاتر و انجام فعالیت هایی که در راستای اهداف زندگی سالم فردی و اجتماعی شان است را از اصول اصلی و شالوده موفقیت و رشد در حوزه ها و ابعاد مختلف زندگی خود می دانند؛ در طرف مقابل انجام رفتارهایی که برای پاسخ به نیاز های آنی و غیر ضروری و در نتیجه رسیدن به لذات و پاداش های لحظه ای و گذرا بدون توجه به پیامد های منفی که می تواند در آینده به همراه داشته باشد انجام می پذیرد، اثرات بسیار مخرب و مخاطره آمیزی بر سلامت زندگی فرد می گذارد. در این میان فرآیند تصمیم گیری یا برگزیدن یک گزینه از میان چند گزینه، جهت مدیریت شرایط ایجاد شده، یکی از عالیترین پردازش های شناختی به شمار می رود. گونه ی ویژه ای از این فرآیند که به عنوان تصمیم گیری مخاطره آمیز [8](RDM) شناخته می شود ، در شرایطی پردازش می شود  که شخص با گزینه هایی روبرو می گردد که انتخاب آنها باری از سود و زیان در حال یا آینده به دنبال خواهد داشت.

رفتارهای تکانشی که در بسیاری از رویکردها، رفتار مخاطره آمیز نیز خوانده می شوند عملکردهایی هستند که اگر چه تا اندازه ای با آسیب یا زیان های احتمالی همراهند، اما امکان دستیابی به پاداش را نیز به نحوی از انحا فراهم می کنند. رفتار تکانشی به وسیله تعاریفی، دارای وجه اشتراک و گاهی هم متناقض تشریح شده اند. بعضی از این تعاریف شامل: “رفتار بدون تفکر کافی”، “عمل به غریزه بدون مهار ایگو” و “عمل سریع، ذهن بدون دور اندیشی و قضاوت هشیار” می باشند (عدالتی، اسمعیل زاده، هانیه، 1386). از این رو رفتار تکانشگرانه دارای سه ویژگی اساسی: رفتار شتاب زده، رفتار برنامه ریزی نشده و رفتار بدون فکر و مستعد اشتباه است (سوان و هالندر، 2007)[9] و می تواند نقطه عطف بسیاری از اختلالات و آسیب های اجتماعی مثل خشونت، قمار بازی های بیمار گونه، سوء مصرف مواد، اختلال شخصیت مرزی و ضد اجتماعی باشد ( اختیاری و همکاران، 1387).

در همین راستا با توجه به آسیب پذیری جامعه نسبت به رفتارهای تکانشگرانه، خانواده به عنوان اولین نهاد اجتماعی باید مورد توجه خاص قرار گیرد. رفتار خانواده و بخصوص مادران با توجه به این که یکی از واحدهای مهم و تعیین کننده در سرنوشت افراد هر جامعه هستند و همچنین از آنجا که رفتارهای والدین در این واحد از اجتماع از عوامل بسیار موثر بر وضعیت فرزندان آنها می باشد، در بسیاری از موارد بروز رفتارهای پرخطر والدین من جمله مادران و بخصوص زنان بی سرپرست می تواند عواقب ناخواسته و نامطلوب زیادی را ایجاد نماید.

در اینجا زنان بی سرپرست که خود هم سرپرستی خانواده را به عهده دارند و هم وظایف مادرانه خود را باید ایفا نمایند بدلیل مواجهه با فشار های مضاعف، دارای سهم بیشتری از عواقب بروز هیجانات منفی می باشند.

قابل توجه است که آمارها نشانگر میزان بالاتری از تکانشگری در جمعیت نرمال ایران نسبت به جمعیت نرمال غربی بوده اند (حامد اختیاری و همکاران، 1387)؛ به گونه ای که حدود 70 درصد خشونت علیه کودکان در محیط خانه رخ می دهد (کمیته حمایت از کودکان ایران) که سهم مادران از آن 28 درصد می باشد (انجمن حمایت از حقوق کودکان)، در این راستا آنچه قابل ذکر است آن است که بسیاری از انواع هیجانات در بروز رفتار های مخاطره آمیز فوق نقش اساسی را ایفا می کنند، برای مثال هیجان خشم که سبب بروز پرخاشگری در افراد می شود از نظر مقیاس های روان سنجی به مقیاس تکانشگری وابسته است (ویگیل، 2008)[10] لذا این سوال پدید می آید که آیا برای کنترل بهتر رفتار های تکانشگرانه می توان از کنترل و تنظیم آگاهانه هیجانات به عنوان یک پیش آیند مهم نام برد؟

از آنجا که تنظیم شناختی هیجان نحوه کنترل و پردازش شناختی هیجانات فرد در هنگام مواجهه با شرایط خاص از جمله شرایط سخت و ناگوار می باشد (گارنفسکی و گرایچ 2006)[11]، می توان گفت راهبردهای تنظیم شناختی هیجان از همبسته های اساسی بسیاری از رفتار های مخاطره جویانه هستند. در این زمینه می توان به رفتار مخاطره جویانه ایده پردازی خود کشی و آسیب شناسی روانی آن اشاره کرد که از همبسته های اساسی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان می باشد (لگرستی، گارنفسکی، ورهاست و یوتنس، 2011)[12]. آنچه در اینجا قابل توجه است، آن است که بروز رفتار های مخاطره آمیز و تکانشگرانه و همین طور هیجانات منفی غالبا در شرایط سخت و ناگوار پدیدار می شود، چنانکه در تعریف مولفه تنظیم شناختی هیجان نیز به این مهم اشاره گردیده است.

با این توصیفات توانایی فرد برای پایداری و یا مقابله پویا جهت کنترل هیجانات و همچنین مقاومت در برابر خواسته هایی که منجر به رفتارهای با پاداش آنی و پیامدهای مجهول می شوند جهت عدم یا کاهش مواجهه با شرایط سخت و ناگوار  می تواند بیشتر مد نظر قرار گیرد. با این پیش فرض می توان به نقش احتمالی مولفه تاب آوری به عنوان واسطه متغیرهای تنظیم شناختی هیجان و تکانشگری اشاره نمود.

تاب آوری در واقع فرایند یا پیامد سازگاری موفقیت آمیز، علی رغم شرایط چالش برانگیز ، تهدیدکننده و سخت است (گارمزی و ماستن، 1991)؛ لذا آنچه از تحقیقات بر می آید حاکی از آن است که تاب آوری تا حدی نوعی ویژگی شخصی و نتیجه تجربه های محیطی افراد است، لذا می توان واکنش افراد را در مقابل هیجانات منفی من جمله استرس، رویدادهای ناخوشایند و دشوار تغییر داد و کمک نمود تا راحت تر هیجانات خود را کنترل کرده، به طوری که بتوانند بر مشکلات و تأثیرات منفی محیط نیز غلبه کنند (کوردیچ- هال و پیرسون، 2005 )[13].

تحقیقاتی که در خصوص ارتباط سازه تاب آوری با رفتار تکانشگرانه و پرخطر صورت گرفته نشان می دهد، تاب آوری بالاتر با تکانشگری کمتر همراه است( بلک، 2004؛ محمدی  و همکاران، 1385؛ سودانی و همکاران، 1387). در خصوص ارتباط تنظیم شناختی هیجان و تاب آوری نیز، یافته ها موید ارتباط مستقیم تاب آوری با هیجانات مثبت می باشد( توگاد و فردریک سون، 2004؛ کوهن و همکاران، 2009).

در مجموع با در نظر گرفتن الگوی ارتباطات بین متغیرهای تنظیم شناختی هیجان، تاب‌آوری و تکانشگری انتظار می‌رود تنظیم شناختی هیجان با افزایش تاب‌آوری در شرایط دشوار و مخاطره‌آمیز منجر به کاهش تکانشگری و رفتار های مخاطره جویانه فرد شود. در واقع در مدل پیشنهادی پژوهش حاضر هم بر نقش سازه تنظیم شناختی هیجان به عنوان پیش‌آیند تاب‌آوری تأکید می‌شود و هم بر کاهش تکانشگری به عنوان پیامد سازگارانه تاب‌آوری. بر این اساس مدل پیشنهادی پژوهش حاضر در شکل 1ـ1ـ آمده است که مدل تفصیلی آن با جزییات کامل در فصل دوم شرح داده خواهد شد.

 

شکل 1ـ1ـ مدل نقش واسطه‌ای سازه‌ تاب آوری در ارتباط بین سازه‌های تنظیم شناختی هیجان و تکانشگری

طبق شکل فوق آن گونه که مشاهده می شود، متغیر وابسته (درونزاد) در این پژوهش تکانشگری می باشد، تنظیم شناختی هیجان نیز به عنوان متغیر مستقل (برونزاد) در نظر گرفته شده است و متغیر تاب آوری به منزله متغیر واسطه ای (میانجی) در مدل وارد شده است. به منظور آگاهی از میزان تاثیر تنظیم شناختی هیجان به عنوان یکی از عناصر اساسی موثر بر تکانشگری زنان بی سرپرست و همین طور چگونگی نحوه تاثیرگذاری این دو متغیر به صورت مستقیم یا با واسطه تاب آوری که می تواند از تنظیم شناختی هیجان تاثیر پذیرد، این پژوهش طرح ریزی گردید.

1ـ3ـ ضرورت اهمیت تحقیق

رفتار های تکانشگرانه و مخاطره آمیز و در کل رفتارهایی که موجب آسیب به خود و دیگری می شود، همچون خودکشی، گرایش به مصرف مواد مخدر و اغلب رفتار های مجرمانه معضل بسیار بزرگی برای جوامع کنونی محسوب می گردد که به عنوان رفتارهای تکانشگرانه هزینه های بسیار سنگین جانی و مالی را چه برای جلوگیری پیشگیرانه و چه مقابله با آن ها بر دوش جوامع گذاشته است. برای غلبه بر این چالش ها که سد راه بزرگی برای توسعه سلامت و رفاه روانی جامعه نیز محسوب می گردند، همچنین ریشه یابی بسیاری از این رفتار های مخاطره جویانه تحقیقات فراوانی صورت گرفته است که پژوهشگران را در بسیاری از تحقیقات به سمت و سوی مشکلات هیجانی و هیجانات نابجا سوق داده است، هیجاناتی همچون خشم، احساسات افسردگی، استرس، نگرانی، ترس و غیره. چنین عواملی از بیشترین علل و عوامل تاتیر گذار در اقدام به رفتار های مخاطره جویانه چه در قبال خود و چه دیگران هستند.

1-3- ضرورت واهمیت پژوهش ……………………………………………………………………………… 5

1-4- اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………….. 7

1-5- فرضیه های پژوهش ……………………………………………………………………………………… 8

1-6- متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………………….. 8

1-7- تعاریف مفهومی وعملیاتی متغیرها…………………………………………………………………….. 8

فصل دوم: پیشینه پژوهش

 2-1- تعریف بازی………………………………………………………………………………………………. 11

 2-2- اهمیت بازی………………………………………………………………………………………………. 11

2-3- معنا وکارکردهای بازی…………………………………………………………………………………… 12

2-4- تاریخچه و تحولات بازی درمانی ……………………………………………………………………. 13

2-5- رویکرد های نظری بازی درمانی………………………………………………………………………. 14

2-5-1- بازی درمانی کلاسیک……………………………………………………………………………….. 14

2-5-2- بازی درمانی ساخت دار…………………………………………………………………………….. 15

2-5-3- بازی درمانی روان تحلیل گری…………………………………………………………………….. 16

2-5-4- بازی درمانی رهایشی………………………………………………………………………………… 18

2-5-5- بازی درمانی غیر رهنمودی…………………………………………………………………………. 19

2-6- بازی در فرآیند درمان……………………………………………………………………………………. 19

2-7- پرخاشگری…………………………………………………………………………………………………. 21

2-8- میزان وسن شیوع پرخاشگری …………………………………………………………………………. 22

2-9- نظریه­های پرخاشگری……………………………………………………………………………………. 23

2-9-1- نظریه فروید …………………………………………………………………………………………… 23

2-9-2- نظریه لورنز…………………………………………………………………………………………….. 23

2-9-3- نظریه یادگیری اجتماعی…………………………………………………………………………….. 24

2-9-4- نظریه شناختی…………………………………………………………………………………………. 24

2-10- راه کارهای کنترل پرخاشگری……………………………………………………………………….. 25

2-11- تعریف مهارت های اجتماعی ………………………………………………………………………. 28

2-12- تحول مهارت اجتماعی………………………………………………………………………………… 28

2-13- نظریه های مربوط به تحول اجتماعی……………………………………………………………….. 31

2-13-1- نظریه روان تحلیل گری فروید………………………………………………………………….. 31

2-13-2- نظریه اریکسون …………………………………………………………………………………….. 32

2-13-3- نظریه پیاژه……………………………………………………………………………………………. 32

 2-14- اهمیت و ضرورت کسب مهارت های اجتماعی ………………………………………………. 33

فصل سوم: روش پژوهش

3-1- طرح پژوهش………………………………………………………………………………………………. 40

3-2- جامعه ی آماری و روش نمونه گیری………………………………………………………………… 41

3-3- ابزار پژوهش………………………………………………………………………………………………. 41

3-4- روش اجرای پژوهش …………………………………………………………………………………… 43

3-5- روش تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………….. 47

فصل چهارم: یافته ها

4-1- یافته های توصیفی………………………………………………………………………………………… 49

4-2- یافته های استنباطی……………………………………………………………………………………….. 53

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- بحث و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………. 59

5-2-محدودیتهای پژوهش……………………………………………………………………………………… 62

5-3-پیشنهادهای پژوهش………………………………………………………………………………………. 62

منابع………………………………………………………………………………………………………………….. 64

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………. 64

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………. 69

پیوست……………………………………………………………………………………………………………….. 73

 

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………….. 80

چکیده

بازی درمانی یکی از روشهای موثر در درمان مشکلات رفتاری و روانی کودکان است. بطور کلی بازی نقش موثری در رشد کودک دارد و در خلال بازی می توان به بسیاری از ویژگیها، مسائل و رشد کودک پی برد.  از این رو پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر بخشی بازی درمانی گروهی بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه و افزایش مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی شهر لاهیجان در سال تحصیلی94-93 انجام شد. طرح پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون است که با اعمال متغیر مستقل بازی درمانی گروهی بر گروه آزمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کودکان دختر و پسر پیش دبستانی شهر لاهیجان (تعداد 360 نفر) می باشد که از بین این تعداد، پنج کلاس آموزشی پیش دبستانی مختلط(تعداد 134 نفر)به طور تصادفی انتخاب شد و از والدین کودکان خواسته شد که به پرسشنامه پرخاشگری پیش دبستانی واحدی و همکاران (1387) و پرسشنامه مهارت های اجتماعی ماتسون فرم کودکان (1983) پاسخ دهند. پس از غربالگری 24 نفر از کودکانی که بیشترین نمره را در پرخاشگری و کمترین نمره را در مهارت های اجتماعی کسب نمودند انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه 12 نفره آزمایش و کنترل جایدهی شدند. برنامه آموزشی بازی درمانی گروهی طی 8 جلسه 45 دقیقه ای هفته ای دو بار برای گروه آزمایش انجام شد. پس از اتمام برنامه آموزشی، پس آزمون برای هر دو گروه اجرا و داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیری و  چند متغیری  تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش بازی درمانی گروهی، کاهش رفتارهای پرخاشگرانه  (p ≤ 0 ⁄01 ) و افزایش مهارت های اجتماعی (p ≤ 0 ⁄01) را موجب شد. همچنین می توان گفت رفتارهای پرخاشگرانه و مهارت های اجتماعی تحت تاثیر بازی درمانی گروهی است به گونه ای که بازی درمانی گروهی موجب کاهش پرخاشگری کلامی، فیزیکی، رابطه ای و تکانشی و همچنین افزایش مهارت اجتماعی مناسب و اطمینان به خود و از سوی دیگر موجب کاهش حسادت و گوشه گیری و تکانه ای عمل کردن و جسارت نامناسب می شود.

کلید واژه ها: بازی درمانی گروهی، پرخاشگری، مهارت های اجتماعی، کودکان پیش دبستانی.

پیش درآمد

این فصل از پژوهش شامل بخش های مقدمه، بیان مسئله، اهمیت و ضرورت، اهداف، فرضیه ها و متغیرهای پژوهش و تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهاست.

1-1- مقدمه

بازی با تولد کودک آغاز می گردد و بلافاصله پس از تولد فعالیت های انطباقی جهت سازگاری با محیط جدیدتر ظاهر می شود. باید توجه داشت که بازی، طبیعی ترین شکل تمایل کودک برای تماس و برخورد با دنیای اطرافش است. اندیشمندان و علمای تربیتی از صدر اسلام تاکنون بر ضرورت بازی تاکید نموده و باور داشته اند که کودکان حتی باید شغل دلخواه آینده خود را به صورت بازی تمرین کنند و بیابند. در تعلیم و تربیت امروزی، بازی به عنوان یکی از موثرترین وسایل تربیتی شناخته شده است. بازی هم وسیله ای است در خدمت تربیت و کمکی در راه تعلیم و تربیت کودکان و هم از طریق بازی درمانی می توان به درمان برخی از بیماری های روانی و مشکلات رفتاری کودکان پرداخت. قابل ذکر است که بازی، هم به عنوان روش یادگیری و یا تقویت یادگیری و پیشرفت اجتماعی کودک و هم به عنوان وسیله ای برای بیان عواطف و احساس ها دارای قابلیت تربیتی و سازندگی قابل توجهی است و به کودک فرصت رشد و بالندگی و خویشتن سازی را می دهد(احمدوند، 1382). از لحاظ رشد اجتماعی، تعامل در بازی با دیگر کودکان، کودک را قادر می سازد تا تصورش را از خود و دیگران به صورت عام رشد دهد. کودکی که بازی می کند نقش خود را به طور مرتب تغییر می دهد و مجبور می شود چشم انداز خود را نیز تغییر دهد. در بازی درمانی گروهی که دارای مقررات و قواعد است کودک توانایی بر عهده گرفتن نقش دیگران را نیز در خود رشد و توسعه می دهد همچنین کودکانی که به خاطر بعضی از رفتارهای ناسازگارانه خود چون پرخاشگری دچار نوعی انزوا و عدم تعامل اجتماعی سالم می شوند را می توان از طریق بازی درمانی درمان کرد زیرا پرخاشگری تاثیرات مخربی از جمله صدمه، آسیب زدن، حملات آسیب زا به خود و دیگران، مرگ غیر منتظره و رفتارهای پر خطر را ممکن است به دنبال داشته باشد(جنتری، 2007). از این رو روانشناسان و پژوهشگران در صدد درمانی برای این کودکان برآمدند که در میان روش های مختلف درمانگری در کودکان، بازی درمانی یکی از شاخص ترین و پرکاربرد ترین روش هاست.

پژوهش حاضر تاثیر بازی درمانی گروهی بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه و افزایش مهارت های اجتماعی را ارزیابی می کند.

1-2- بیان مسئله

کودکان قشر عمده ای از جمعیت جهان را تشکیل می دهند به طوری که در کشور های در حال توسعه، سهم این قشر از کل جمعیت تقریباً به 50 درصد می رسد (کوشان و بهنام، 1381). در هر جامعه سلامت کودکان و نوجوانان اهمیت ویژه ای دارد و توجّه به بهداشت روانی آنان کمک می کند تا از نظر روانی و جسمی سالم بوده و نقش اجتماعی خود را بهتر ایفا کنند. امروزه این گفته که وجود مهارت های اجتماعی در یک کودک برای شکل گیری ارتباطات وی با سایر همسالان نقش اساسی دارد، تأیید شده است. مهارت های اجتماعی در واقع مجموع رفتارهای مثبت اجتماعی هستند که رضایت از ارتباطات اجتماعی و چگونگی الگوی رفتار اجتماعی فرد راپی ریزی می کنند و اشکال مختلفی دارد. مهارت های اجتماعی یک نوع رفتار است که در موقعیت های اجتماعی نشان داده می شود. این مهارت ها شامل مهارت های انفرادی وابسته به خود فرد، مهارت های علمی، کنترل گری وکارآفرینی او می باشد و برای کودکان ضروری است که مهارت های ارتباطی ساده مثل مکالمه، لبخند زدن، تماس چشمی، گوش دادن، مهارت های دسترسی پیدا کردن و همکاری را داشته باشند تا فرصت کار کردن با گروه را به عنوان بودن یک عضو در گروه و همکاری با دیگران داشته باشند به دست نیاوردن این مهارت ها برای کودکان، باعث خطرات اجتماعی بزرگی در دوره آموزش پیش دبستانی می شود (رنجبر، 1382).

در این راستا، شناخت صحیح ابعاد مختلف جسمی و روانی این گروه سنی و کوشش در راه تأمین شرایط مادی و معنوی مناسب برای رشد بدنی، عاطفی و فکری آنان واضح تر از آن است که احتیاج به تأکید داشته باشد (کوشان و بهنام، 1381). از طرف دیگر شایان توجه است که رفتار پرخاشگرانه در کودکان، مشکل متداولی است که در همه جای دنیا نیاز به توجّه فزاینده ای دارد و تحقیق درباره ی راه حل های مؤثر، چالش بزرگی برای متخصصان و نظریه پردازان ایجاد کرده است. آن چه باعث توجّه محققان به رفتار های پرخاشگرانه شده، اثر نامطلوب آن بر رفتار های بین فردی و همچنین اثر ناخوشایند آن برحالات درونی است. پرخاشگری رفتاری است که هدف آن صدمه زدن به خود یا دیگران می باشد. در این تعریف قصد و نیت حائز اهمیت است؛ یعنی یک رفتار آسیب زا در صورتی پرخاشگری محسوب می شود که از روی قصد و عمد به منظور صدمه زدن به دیگری یا به خود انجام گرفته باشد (بارون، 2005؛ ترجمه کریمی، 1389). همچنین پرخاشگری دارای عوارض جسمی، روانی و اجتماعی فراوان می باشد و موجب مشکلاتی مانند احساس درماندگی، تنهایی، ناسازگاری اجتماعی، بی توجهی به حقوق و خواسته های دیگران، زخم معده، میگرن، اختلال فشار خون، افسردگی، اضطراب می گردد. از این رو روانشناسان وپژوهشگران در صدد درمانی برای این کودکان برآمدند. که در میان روش های مختلف درمانگری در کودکان، بازی درمانی یکی از شاخص ترین و پرکاربرد ترین روش ها است که طی چندین دهه از این روش برای درمان طیف وسیعی از اختلالات و مشکلات بهره جستند و اثربخشی آنها را تأیید کردند بر این اساس به نظر می رسد که می توان از بازی درمانی برای ارتقاء رفتار های اجتماعی مثبت کودکان بهره جست. بازی درمانی، اولاً یک اقدام مشاوره ای است که مرحله تحولی کودک را نشان می دهد. مشاور با مشاهده رفتار کودک در ضمن بازی به نگرانی های او پی می برد و درمورد رفع آن اقدام می کند. ثانیاً وسیله مناسبی برای ایجاد رابطه میان کودک و مشاور در یک سطح مناسب می باشد و ثالثاً بازی مناسب ترین روش یادگیری برای کودک است و سبب یادگیری مهارت های جدید می شود. این تکنیک به عنوان یک بعد مداخله ای اولیه با نفوذ برای جمعیت کودکان محسوب می شود و وسیله اولیه درک و ارتباط با کودک پیش دبستانی و جزء مرکزی مراحل درمان است. امروزه استفاده از روش های غیر دارویی بیش از گذشته مورد توجّه قرار گرفته است. بازی درمانی یک روش درمانی کودک است که برای درمان مشکلات و اختلالات کودک مورد استفاده قرار می گیرد. هر چند کاربرد های بازی درمانی برای کودکان مشکل دار در مقالات مختلف مورد تأکید قرار گرفته است. امّا وجود انواع روش های بازی درمانی ذهن پژوهشگران و متخصصان امر را به این مسئله معطوف داشته که کدام یک از این نوع درمان ها می تواند تأثیر گذاری و ماندگاری بیشتری بر بهبود نشانگان مرضی این کودکان داشته باشد. (کوشان و بهنام، 1381). با توجّه به آنچه که بیان گردید تحقیق حاضر در صدد پاسخگویی به این پرسش است که، آیا بازی درمانی گروهی می تواند برکاهش رفتارهای پرخاشگرانه و افزایش مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی مؤثر باشد؟

1-3- ضرورت واهمیت پژوهش

دوران کودکی مهم ترین و حساس ترین دوران شکل گیری شخصیت هر فرد است. بی توجهی به آن نتایج جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت زیرا پایه و اساس جامعه فردا را کودکان امروز تشکیل می دهند از سوی دیگر اختلال های رفتاری، مشکلات فردی و اجتماعی فراوانی را به وجود می آورد. کودکان مبتلا به این اختلال ها، خانواده، آموزشگاه و اجتماع را با مسائل و دشواری های گوناگونی مواجه می کنند و آن ها را نیز در برابر آشفتگی های روانی – اجتماعی دوران نوجوانی و حتی بزرگسالی، آسیب پذیر می سازند. از طرفی دیگر خشم و پرخاشگری از شایع ترین مشکلات کودکان و نوجوان و از دلایل مهم ارجاع آنها به مراکز مشاوره و روان درمانی است. دوران کودکی سال های مناسبی برای تشخیص مشکلات کودکان، مداخله به هنگام و پیشگیری از بروز مشکلات عاطفی، اجتماعی و تحصیلی آنان در آینده است. در واقع مداخله به هنگام و اصلاح رفتار های ناسازگار کودک در این دوره حساس، موجب افزایش مهارت های اجتماعی و تحصیلی آنان در آینده است. در واقع مداخله به هنگام و اصلاح رفتار های ناسازگار کودک در این دوره حساس، موجب افزایش مهارت های اجتماعی و محبوبیت نزد همسالان و بزرگسالان می شود و کودک را برای پذیرش مسئولیت های آتی آماده می سازد (شهیم، 1386). خشم و پرخاشگری هیجان های جهان شمولی هستند که در همه فرهنگ ها مشاهده می شوند. در چهار دهه گذشته، به دو مسأله اساسی، مهم و مرتبط با رفتار های پرخاشگرانه توجّه شده، اوّل اینکه میزان رفتار های پرخاشگرانه در میان افراد جوامع افزایش یافته؛ و دوّم اینکه بیشترین میزان بروز خشم و پرخاشگری در میان کودکان و نوجوانان اتفاق می افتد و به این دلیل این گونه رفتار ها در دوران کودکی و به ویژه نوجوانی بیشتر مورد توجّه قرار می گیرد. اجتماعی شدن نیز فرایندی است که به انسان، راه های زندگی کردن در جامعه و تعامل با انسان ها را می آموزد، به فرد شخصیت و هویت می دهد و ظرفیت های او را در جهت انجام وظایف فردی و به عنوان عنصر جامعه توسعه می بخشد. برای آنکه فرد بتواند به حیات خود ادامه دهد، به ناچار می آموزد که چگونه به دیگران بپیوندد و حتی برای رفع بنیادی ترین نیاز های خود با آنها همکاری کند در واقع کودک در هر موقعیتی نیازمند بازی است. بازی فواید و ارزش های زیادی برای کودک دارد. او در طی آن پدیده ها را درک می کند، روابط را می فهمد و احساس راحتی می کند و از آن به عنوان ابزاری برای ایجاد ارتباط، مبادله و آزمایش و تسلط بر واقعیت های بیرونی استفاده می کند (لطفی کاشانی و وزیری، 1383).

بازی به عنوان یک روش صحیح و درست در درمان کودک است، زیرا کودکان اغلب در بیان شفاهی احساساتشان دچار مشکل هستند و از این طریق کودکان می توانند موانع شان را کاهش داده، احساسات خود را بهتر نشان دهند. بازی درمانی به عنوان یک ارتباط بین فردی پویا بین کودک و یک درمانگر آموزش دیده توصیف می شود، که رشد یک ارتباط امن را برای کودک تسهیل می نماید، تا کودک به طور کامل خود را بیان کند. از طریق بازی درمانی، کودک می تواند مهارت های شاهد خود را بهتر فرا گیرد و کسب کند (جلالی و همکاران، 1390). بازی بیشتر ناشی از انگیزه ی درونی است تا انگیزه ی بیرونی و این بازتاب درون کودک است و موجب می شود که کودک احساسات و ارتباطات بیرونی اش را بیان کند و همچنین موجب توسعه ی تمایلات، مهارت های ارتباطی و افزایش شادی و سازگاری کودک با محیط اطرافش می شود (لاندریت[1]، 2009). بازی درمانی گروهی پیوند طبیعی دو درمان مؤثر است. این رویکرد درمانی برای کودکان فرایند روان اجتماعی برای رشد و یادگیری برای خودشان و دیگران فراهم می آورد. ترکیب بازی درمانی و گروه درمانی، یک فرایند روانی و

برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

1- مقدمه

مبدل های چند سطحی اولین بار در سال 1975 معرفی شدند. با توجه به افزایش تقاضا برای مبدل های با توان بالا، ولتاژ بالا و همچنین با در نظر گرفتن اینکه کلیدهای نیمه هادی نمی توانند در ولتاژها و توان های با رنج های بالا کار کنند تمایل به استفاده از مبدل های چند سطحی افزایش یافته است. گسترش استفاده از انرژی های نو و تجدیدپذیر مانند پیل های سوختی، سلول های خورشیدی و غیره… که عموماً دارای سطح ولتاژ dc با مقدار پایینی هستند استفاده از مبدل های چند سطحی را به عنوان یک تکنولوژی جدید برای تبدیل این انرژی ها به شکل موج با دامنه دلخواه بیشتر افزایش داده است. در حال حا   ضر توجه به مبدل های چند سطحی بیشتر و بیشتر شده است و این نوع مبدل ها پتانسیل خوبی برای توسعه و گسترش دارند.

یک مبدل چند سطحی به عنوان یک مبدل الکترونیک قدرت وسیله ای است که می تواند یک شکل موج پله ای دلخواه ولتاژ / جریان ac را با بهره گرفتن از چندین منبع ولتاژ / جریان dc به عنوان ورودی تولید نماید. براساس این تعریف مبدل های چند سطحی به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:

هدف آرمانی.. 14

اهداف ویژه 15

ح – در صورت داشتن هدف كاربردی، نام بهره‏وران: 15

ط-  سؤالات تحقیق: 15

سوال اصلی تحقیق.. 15

سوالات فرعی.. 15

ی-  فرضیه‏های تحقیق: 16

ک- تعریف واژه‏ها و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی): 16

ش-روش شناسی تحقیق: 19

ج –  شرح کامل روش (میدانی، كتابخانه‏ای) و ابزار گردآوری داده‏ها : 20

هـ – روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها: 21

بخش نخست: بررسی رویکرد قانون جدید مجازات اسلام و دیگر قوانین به جرم اخفا و امحای آثار و ادلهی جرم. 23

فصل نخست: معنا و مفهوم لغوی و اصطلاحی اخفا و امحای آثار و ادلهی جرم. 23

گفتار یکم: معنا و مفهوم لغوی.. 24

بند یکم: اخفاء 24

بند دوم: امحاء 25

بند سوم: آثار 25

بند چهارم: ادله. 26

گفتار دوم: معنا و مفهوم اصطلاحی اخفا و امحای آثار و ادلهی جرم. 26

بند یکم: اخفاء و مصادیق آن در قانون مجازات اسلامی.. 26

1- اخفای جاسوسان: 26

2- اخفای اسناد دولتی.. 27

3- اخفای جسد. 29

4- اخفای زندانی.. 31

5- اخفای طفل.. 32

بند دوم: امحاء و مصادیق آن در قانون مجازات اسلامی.. 32

1- از میان بردن اسناد غیردولتی      34

2- از میان بردن درختان. 35

فصل دوم: اخفا و امحاء در سایر قوانین و مقررات.. 37

گفتار یکم: پولشویی، جرمی سازمان یافته برای اخفا و امحای آثار و ادلهی مربوط به عواید نامشروع و غیرقانونی.. 37

بند نخست: پیشینه و ضرورت جرم انگاری پولشویی.. 38

بند دوم: بررسی پولشویی، ماهیت و روش های ارتکاب آن. 40

1- تعریف پولشویی.. 40

2- فرآیند تحول پدیده های پولشویی.. 46

3-روش های ارتکاب پولشویی.. 48

یک: تبدیل پول. 50

1- تصفیه پول. 50

2- تبدیل پول به اسناد مالی. 51

3- تبدیل پول به اشیای مالی. 51

دو: قاچاق پول. 51

سه: قماربازی.. 52

چهار: اختلاط اموال. 52

گفتار دوم: اخفا و امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر 53

بند نخست: بررسی عمومی اخفا یا امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر 54

1- عنصر قانونی اخفا یا امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر 54

2- عنصر مادی جرم اخفا یا امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر 56

الف- موضوع جرم. 57

ب- رفتار فیزیکی.. 59

3- عنصر معنوی جرم اخفا یا امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر 61

4- مجازات جرم اخفا یا امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر 63

بند دوم: بررسی اختصاصی اخفا و یا امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر 64

1- مجازات اخفای تریاک، بنگ، چرس، گراس، شیره، سوخته و تفالهی تریاک.. 64

3- مجازات … اخفای هرویین، مرفین، کوکایین و مشتقات شیمیایی مرفین و کوکایین.. 67

بخش دوم : حفظ ادله و آثار جرم و وظایف مقامات دادسرا و بررسی اختصاصی جرم امحا و اخفای آثار و ادله جرم…………………………………………………………………………………………………………………………………………….70

فصل نخست: حفظ آثار و ادله ی جرم از اخفا و امحا، نقش دادسرا و مقامات آن. 70

گفتار نخست: بحث مقدماتی درخصوص دادسرا و حدود صلاحیت آن در قانون جدید. 71

گفتار دوم: ضابطان دادگستری در قانون جدید آیین دادرسی کیفری و وظیفهی حفظ آثار و ادلهی جرم. 73

بند نخست: تعریف ضابطان دادگستری در قانون جدید آیین دادرسی کیفری.. 73

بند دوم: تقسیم بندی ضابطان دادگستری در قانون جدید آیین دادرسی کیفری.. 74

بند سوم: وظایف ضابطان دادگستری در جرایم مشهود در جلوگیری از امحا و اخفای آثار و ادلهی جرم. 76

بند چهارم: وظایف ضابطان دادگستری در جرایم غیرمشهود در جلوگیری از امحا و یا اخفای آثار و ادلهی جرم. 83

 

بند پنجم: سایر وظایف ضابطان دادگستری در راستای حفظ آثار و ادلهی جرم در قانون جدید. 85

گفتار سوم: بازپرس و وظایف آن در راستای حفظ آثار و ادلهی جرم از امحا و اخفا در قانون جدید. 87

بند نخست: تعریف تحقیقات مقدماتی در قانون جدید. 88

بند دوم: وظایف بازپرس در حفظ آثار و ادلهی وقوع جرم از امحاء و یا اخفاء 90

فصل دوم: بررسی اختصاصی جرم اخفا و امحای آثار و ادلهی جرم. 93

گفتار نخست: عنصر قانونی جرم امحا و یا اخفای آثار و ادلهی جرم. 94

گفتار دوم: عنصر مادی جرم اخفا و یا امحای آثار و ادلهی جرم. 96

بند نخست: رفتار فیزیکی جرم اخفا و یا امحای آثار و ادلهی جرم. 97

بند دوم: شرایط و اوضاع و احوال لازم برای تحقق جرم اخفاء و یا امحای آثار و ادلهی جرم. 101

بند سوم: نتیجه‌ی حاصله. 103

گفتار سوم: عنصر روانی جرم اخفا و یا امحای آثار و ادلهی مثبتهی جرم. 104

گفتار چهارم: مجازات جرم اخفا و یا امحای آثار و ادلهی جرم. 106

بند یکم: امکان و یا عدم امکان در نظر گرفتن مجازات شروع به جرم. 109

بند دوم: بررسی نهادهای تعلیق اجرای مجازات و نظام آزادی نیمه مشروط.. 110

1-تعلیق اجرای مجازات      111

2-نظام نیمه آزادی      113

نتیجه گیری.. 116

منابع و ماخذ. 119

ب- مقاله‌ها 120

ج- جزوه‌ها 121

پ- تارنماها 121

 
چکیده
جرم اخفا و یا امحای آثار و ادله­ی جرم، از جرایم علیه عدالت قضایی است که نه تنها در قانون مجازات اسلامی با عناوین مختلف مورد جرم انگاری قرار گرفته، بلکه در قوانین خاص نیز به نحوی مشخص مورد جرم انگاری قرار گرفته است. دستگاه عدالت قضایی به عنوان یک تکلیف، وظیفه­ی تعقیب و محاکمه­ی متهمین و مجرمین را برعهده دارد. با این حال، ممکن است در این اثنا، برخی با سنگ­اندازی و با نیت تبرئه و یا خلاصی مجرم جرم اصلی، سعی در عدم محاکمه و به کیفر رسانده شدن، مجرم اصلی را، داشته باشند. از این رو مقامات تعقیب وظیفه­ی جلوگیری از این اقدام شوم را نیز عهده­دار می­باشند. در این پایان نامه، سعی ما بر این بوده که با بررسی جرم اخفا و امحا در سایر قوانین و همچنین در قانون مجازات اسلامی، رویکرد و نگرش قانونگذار را به این جرم مورد ارزیابی کنیم. در این راستا و در جهت تحقق این هدف، به نحوی مشروح به ارزیابی و سنجش مواد مرتبط در قانون مجازات اسلامی و دیگر قوانین می­پردازیم. از سویی دیگر با تصویب قانون جدید مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری، به پیاده نمودن و تطبیق مقرره­های جدیدِ مرتبط با این جرم خواهیم پرداخت.

کلید واژه­ها: اخفا، امحا، آثار، ادله، جرم، ضابطین دادگستری، بازپرس، دادسرا

 

 

الف- بیان مسأله اساسی تحقیق به طور كلی (شامل تشریح مسأله و معرفی آن، بیان جنبه‏های مجهول و مبهم، بیان متغیرهای مربوطه و منظور از تحقیق) :
هر پرونده جزائی از بدو تا ختم مراحلی را طی می نماید که به این شرح است:

کشف و تعقیب جرم
تحقیقات مقدماتی
مرحله اقامه دعوای کیفری و صدور کیفر خواست توسط دادستان
محاکمه و صدور حکم
اجرای احکام
طبق قانون کشف و تعقیب جرم عمدتاً از وظایف ضابطین دادگستری است. تحقیقات مقدماتی محرمانه است و محاکمه متهمین در دادگاه علنی است الا مواردی که طبق قانون دادرسی در دادگاه را غیر علنی اعلام نماید.

یکی از مراحل مهم و سرنوشت ساز دعوای عمومی، مرحله تحقیقات مقدماتی است. علت اهمیت این مرحله این است که از نظر زمانی، مدت زیادی از تاریخ وقوع جرم تا انجام تحقیقات نگذشته و دلایل و آثار جرم از بین نرفته است، شهود احتمالی هنوز مشاهدات خود را به خاطر دارند و این احتمال وجود دارد که متهم هنوز متواری نشده  یا برای رهایی از مجازات با شرکا و معاونین خود دست به تبانی نزده باشد. بدین ترتیب، تحقیقاتی که در این هنگام صورت می گیرد، تاثیر زیادی درحفظ و جمع­آوری دلایل و تشکیل پرونده ای کامل و آماده برای رسیدگی در دادگاه داشته، اهمیت اقدام به موقع و سریع مرجع تحقیق در این زمینه انکار ناپذیر است. از این رو سرعت در انجام تحقیقات مقدماتی باید به عنوان یک اصل حاکم بر تحقیقات شناخته شود،[1]بدون این که مقام تحقیق و رعایت حقوق متهم، در برابر آن فدا گردد.

باید توجه داشت که جرایم، به دو دسته تقسیم می‌شوند: جرایم مشهود (موضوع ماده­ی 21 ق.آ.د.د.ع.ا.ک) و جرایم غیرمشهود. در جرایم مشهود ضابطین دادگستری تمام اقدامات لازم را به منظور حفظ آلات، آثار و دلایل جرم و جلوگیری از فرار متهم و تبانی، معمول و تحقیقات مقدماتی را انجام، و بلافاصله به اطلاع مقام قضایی می‌رساند. اما در جرایم غیر‌مشهود، ضابط مطابق دستورات مقام قضایی نسبت به تکمیل تحقیقات اقدام می کند، و مجاز نیست که خودسرانه اقدامی در این جهت انجام دهد

قانونگذار، قاضی تحقیق را مکلف به جمع آوری آثار و دلایل جرم و انجام تحقیقات مقدماتی نمود است تا از امحای آثار و دلایل جرم جلوگیری شود.

بسته به نوع جرم و چگونگی ارتکاب آن نحوه اقدام برای حفظ آلات و ادوات و آثار جرم متفاوت است که باید بر طبق مواد 106 الی 111 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری نسبت به این امر اقدام شود.

به موجب بند (و) ماده 3 قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب اصلاحی 1381: «تحقیقات مقدماتی کلیه جرایم بر عهده بازپرس می باشد. در جرایمی که در صلاحیت رسیدگی دادگاه کیفری استان نیست دادستان نیز دارای کلیه وظایف و اختیاراتی است که برای بازپرس مقرر می باشد.

در مورد جرایمی که رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاه کیفری استان است دادستان تا قبل از حضور و مداخله بازپرس، اقدامات لازم را برای حفظ و جمع آوری دلایل و آثار جرم به عمل می آورد و در مورد سایر جرایم، دادستان می تواند انجام بعضی از تحقیقات و اقدامات را از بازپرس درخواست نماید بدون اینکه رسیدگی امر را به طور کلی به آن

فهرست مطالب   ح‌

1   فصل اول   1

1.1     مقدمه  1

1.2     طرح مساله  2

1.3     ضرورت و اهمیت پژوهش    3

1.4     اهداف پژوهش    4

1.5     قلمرو تحقیق   5

1.6     سوالات پژوهش    5

1.7     روش  نمونه برداری   6

1.8     واژگان و اصطلاحات تخصصی   6

1.9     چگونگی تنظیم فصول   7

2   فصل دوم  8

2.1     مقدمه  8

2.2     ادبیّات نظری   9

2.3     پیشینه پژوهش    10

2.3.1         تغییر روندهای کسب و کار به سمت ارایه خدمات.. 10

2.3.2         مشتری‌محوری.. 11

2.3.3         رابطه میان مدیریت منابع‌انسانی و ارایه خدمات مشتریان.. 13

2.3.4         رضایت مشتری در گرو رضایت منابع‌انسانی.. 16

2.3.5         کارکردهای منابع‌انسانی در ارتباط با مشتری.. 19

2.3.6         مدل  منابع‌انسانی مشتری‌محور 30

2.4     مدل مفهومی اولیه  33

3   فصل سوم  35

3.1     مقدمه  35

3.2     روش پژوهش    36

3.3     جامعه و نمونه آماری   38

3.4     روش نمونه‌گیری و اندازه  39

3.5     روش‌های گردآوری   39

3.6     ابزارهای گردآوری   39

3.7     روایی و پایایی   40

3.8     سوالات مصاحبه  44

4   فصل چهارم (بحث و نتیجه گیری) 46

4.1     مقدمه  46

4.2     تحلیل  و کدگذاری داده‌ها 47

4.3     کدگذاری باز 47

4.3.1         شرایط علی.. 48

4.3.2         شرایط زمینه‌ای.. 51

4.3.3         شرایط مداخله‌گر. 52

4.3.4         فرآیند های اصلی: جذب.. 54

4.3.5         فرآیند های اصلی: توسعه. 57

4.3.6         فرآیند های اصلی: جبران خدمت.. 60

4.3.7         فرآیند های اصلی: ارزیابی عملکرد. 62

4.3.8         مفاهیم مرتبط با راهبردها و اقدامات.. 64

4.3.9         مفاهیم مرتبط با پیامدها 66

4.4     کدگذاری محوری   68

4.5     شرایط علی   69

4.5.1         شرایط زمینه‌ای.. 70

4.5.2         شرایط مداخله‌گر. 71

4.5.3         فرآیند های اصلی: جذب.. 73

4.5.4         فرآیند های اصلی: توسعه. 74

4.5.5         فرآیند های اصلی: جبران خدمت.. 75

 

4.5.6         فرآیند های اصلی: ارزیابی عملکرد. 77

4.5.7         مفاهیم مرتبط با راهبردها و اقدامات.. 77

4.5.8         مفاهیم مرتبط با پیامدها 79

4.6     کدگذاری انتخابی   80

4.7     مدل نهایی پژوهش    80

5   فصل پنجم ( نتیجه گیری و پیشنهادها) 83

5.1     محدودیت های تحقیق   85

5.2     بحث و مقایسه با نتایج دیگران   87

5.3     پیشنهادات کاربردی   88

5.4     پیشنهادات برای تحقیقات آتی   90

5.5     مراجع  91

5.6     پیوست 1   100

6   تقدیر و سپاس    125

 

 

 

فهرست جداول

جدول 1:مدل خلاصه فصل دوم  33

جدول 2:کدهای باز مستخرج در مورد شرایط علی   49

جدول 3:کدهای باز مستخرج در مورد شرایط زمینه‌ای   51

جدول 4:کدهای باز مستخرج در مورد شرایط مداخله‌گر  53

جدول 5:کدهای باز مستخرج در مورد فرآیندهای اصلی: جذب   55

جدول 6: کدهای باز مستخرج در مورد فرآیندهای اصلی: توسعه  58

جدول 7: کدهای باز مستخرج در مورد فرآیندهای اصلی: جبران خدمت   61

جدول 8: کدهای باز مستخرج در مورد فرآیندهای اصلی: ارزیابی عملکرد  63

جدول 9: کدهای باز مستخرج در مورد راهبردها و اقدامات   65

جدول 10: کدهای باز مستخرج در مورد پیامدها 67

جدول 11: کدگذاری محوری و انتخابی: شرایط علی   69

جدول 12: کدگذاری محوری و انتخابی: شرایط زمینه‌ای   71

جدول 13: کدگذاری محوری و انتخابی: شرایط مداخله‌گر  72

جدول 14: کدگذاری محوری و انتخابی: فرآیندهای اصلی، جذب   73

جدول 15: کدگذاری محوری و انتخابی: فرآیندهای اصلی، توسعه  74

جدول 16: کدگذاری محوری و انتخابی: فرآیندهای اصلی، جبران خدمت   76

جدول 17: کدگذاری محوری و انتخابی: فرآیندهای اصلی، ارزیابی عملکرد  77

جدول 18: کدگذاری محوری و انتخابی راهبردها و اقدامات   78

جدول 19: کدگذاری محوری و انتخابی: پیامدها 79

 

 

1          فصل اول

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب
عنوان
صفحه
چکیده …………………………………………………………………………………………………………………………
1
فصل اول: کلیات پژوهش……………………………………………………………………………………………….
2
1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….
3
1-2- بیان مسئله پژوهش………………………………………………………………………………………………..
4
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش…………………………………………………………………………………….
6
1-4- مدل مفهومی پژوهش…………………………………………………………………………………………….
7
1-5- اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………….
8
1-6- سؤال های پژوهش……………………………………………………………………………………………….
8
1-7- روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………..
9
1-8- تعریف واژه ها……………………………………………………………………………………………………..
9
1-8-1- تعاریف نظری واژه ها………………………………………………………………………………………
9
1-8-2- تعاریف عملیاتی متغیرها…………………………………………………………………………………..
12
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………..
14
2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….
15
2-2- بخش اول: مدل راهبردی کیفیت خدمات ………………………………………………………………..
15
2-2-1- خدمات…………………………………………………………………………………………………………..
15
2-2-2- کیفیت ……………………………………………………………………………………………………………
16
2-2-2-1- تعریف کیفیت از دیدگاه فلسفی……………………………………………………………………..
17
2-2-2-2- تعریف کیفیت مبتنی بر محصول……………………………………………………………………..
17
2-2-2-3- تعریف کیفیت مبتنی بر مصرف کننده………………………………………………………………
18
2-2-2-4- تعریف کیفیت مبتنی بر تولید………………………………………………………………………….
18
2-2-2-5- تعریف کیفیت مبتنی بر ارزش………………………………………………………………………..
18
2-2-3- کیفیت خدمات…………………………………………………………………………………………………
18
2-2-4- ضرورت توجه به کیفیت خدمات……………………………………………………………………….
19
2-2-5- کیفیت خدمات و مدیریت آن…………………………………………………………………………….
20
2-2-5-1- مدیریت کیفیت از تولید تا کیفیت……………………………………………………………………
21
2-2-5-1-1- مدل فرانظری……………………………………………………………………………………………
21
2-2-5-1-2- مدل رهبری اقتضایی…………………………………………………………………………………
22
2-2-5-1-3- ترکیب مدل فرانظری و رهبری اقتضایی………………………………………………………
23
2-2-6- کیفیت خدمات در سازمان ها…………………………………………………………………………….
27
2-2-7- طرح ریزی کیفیت…………………………………………………………………………………………….
27
2-2-8- شکاف کیفیت خدمات……………………………………………………………………………………..
29
2-2-9- روش های افزایش کیفیت خدمات……………………………………………………………………..
29
2-2-10- تاریخچه کیفیت خدمات و ارتباط مداری با مشتری…………………………………………….
31
2-2-10-1- فلسفه به حداکثر رساندن رضایت مشتری………………………………………………………
32
2-2-10-2- عرضه خدمات با کیفیت و اندازه گیری رضایت مشتری در حوزه خدمات…………
33
2-2-10-3- رویکرد مشتریان در مورد کیفیت خدمات………………………………………………………
33
2-2-10-4- تقدیم کیفیت خدمات بر رضایت مشتری……………………………………………………….
35
2-2-11- مدل اندازه گیری کیفیت خدمات………………………………………………………………………
36
2-2-11-1- مدل کانو……………………………………………………………………………………………………
36
2-2-11-2- مدل فورنل…………………………………………………………………………………………………
37
2-2-11-3- مدل اسکمپر………………………………………………………………………………………………
37
2-2-11-4- مدل راهبردی کیفیت خدمات……………………………………………………………………….
37
2-2-12- سرکوال و مدل شکافهای کیفیت خدمات…………………………………………………………..
39
2-2-12-1- ابعاد موجود در SERVQUAL مقدماتی…………………………………………………..
40
2-1-12-2- فن کیفیت خدمات اصلاح شده……………………………………………………………………
41
2-2-12-3- ابعاد فن کیفیت خدمات اصلاح شده……………………………………………………………..
42
2-2-12-4- کاربردهای فن کیفیت خدمات………………………………………………………………………
45
2-2-12-5- محدودیتهای فن کیفیت خدمات اصلاح شده………………………………………………….
45
2-3- بخش دوم: مدل تعالی سازمانی……………………………………………………………………………….
48
2-3-1- تعریف مدل تعالی سازمانی………………………………………………………………………………..
48
2-3-2- تاریخچه مدل های تعالی سازمانی……………………………………………………………………….
/>48
2-3-3- معیارهای نه گانه مدل تعالی سازمانی…………………………………………………………………..
50
2-3-3-1- رهبری…………………………………………………………………………………………………………
51
2-3-3-2- استراتژی……………………………………………………………………………………………………..
52
2-3-3-3- کارکنان……………………………………………………………………………………………………….
52
2-3-3-4- شراکت ها و منابع…………………………………………………………………………………………
53
2-3-3-5- فرآیندها، محصولات و خدمات………………………………………………………………………
53
2-3-3-6- نتایج مشتری………………………………………………………………………………………………..
53
2-3-3-7- نتایج کارکنان……………………………………………………………………………………………….
54
2-3-3-8- نتایج معامله…………………………………………………………………………………………………
54
2-3-3-9- نتایج کلیدی…………………………………………………………………………………………………
55
2-3-4- خودارزیابی در مدل EFQM ………………………………………………………………………….
56
2-3-4-1- فرآیند عمومی خودارزیابی……………………………………………………………………………..
56
2-3-4-2- روش های خودارزیابی…………………………………………………………………………………….
56
2-3-5- مزایای مدل تعالی سازمانی…………………………………………………………………………………
57
2-3-5-1- مأموریت EFQM چیست؟………………………………………………………………………….
60
2-3-6- اطلاعات و دانش و مدل تعالی سازمانی………………………………………………………………
62
2-3-7- سطوح سرآمدی در مدل تعالی سازمانی و فرآیند دریافت جایزه……………………………..
65
2-3-7-1- سطح 1 : متعهد به سرآمدی……………………………………………………………………………
65
2-3-7-2- سطح 2: شناخته شده برای سرآمدی………………………………………………………………..
66
2-3-7-3- سطوح 3 و 4 و 5 : برگزیدگان اولیه، برگزیدگان جایزه مقدماتی و برنده جایزه نهایی………
66
2-3-8- مدل تعالی سازمانی در ایران……………………………………………………………………………….
67
2-3-9- جایزه ملی تعالی سازمانی…………………………………………………………………………………..
68
2-4- بخش چهارم: پیشینه تجربی پژوهش……………………………………………………………………….
69
2-4-1- پیشینه داخلی پژوهش………………………………………………………………………………………
69
2-4-2- پیشینه خارجی پژوهش……………………………………………………………………………………..
72
فصل سوم: روش پژوهش……………………………………………………………………………………………….
75
3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….
76
3-2- روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………..
76
3-3- جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………..
76
3-4- روش نمونه گیری و برآورد حجم نمونه…………………………………………………………………
77
3-5- ابزار اندازه گیری…………………………………………………………………………………………………..
78
3-6- تعیین پایایی و روایی ابزارهای اندازه گیری………………………………………………………………
81
3-6-1- برآورد پایایی پرسشنامه ها………………………………………………………………………………..
81
3-6-2- برآورد روایی پرسشنامه ها……………………………………………………………………………….
83
3-7- روش های تجزیه و تحلیل آماری……………………………………………………………………………..
84
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش………………………………………………………………..
85
4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….
86
4-2- توصیف ویژگی های دموگرافیک نمونه آماری………………………………………………………….
86
4-3- کولموگروف اسمیرنف…………………………………………………………………………………………..
90
4-4- بررسی سؤال های پژوهش…………………………………………………………………………………….
93
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………
103
5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….
104
5-2-  خلاصه موضوع و روش ها…………………………………………………………………………………..
104
5-3- نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش………………………………………………………………
104
5-4- پیشنهادات کاربردی………………………………………………………………………………………………
109
5-5- پیشنهادات برای تحقیقات آتی………………………………………………………………………………..
110
5-6- محدودیت های پژوهش………………………………………………………………………………………..
110
منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………………
111
منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………….
112
منابع لاتین…………………………………………………………………………………………………………………….
114
پیوست ها ……………………………………………………………………………………………………………………
117
 

 

فهرست جداول
عنوان
صفحه
جدول 2-1 : ویژگی های کالا و خدمات………………………………………………………………………….
16
جدول 3-1 : توزیع سؤالات پرسشنامه تحلیل شکاف به تفکیک پنج بعد………………………………
79
جدول3-2 : توزیع سؤالات پرسشنامه تعالی سازمانی به تفکیک هشت بعد……………………………
80
جدول 3-3 : ضرایب پایایی کل پرسشنامه های تحلیل شکاف و تعالی سازمانی……………………..
82
جدول 3-4 : ضرایب پایایی زیر مقیاس های پرسشنامه تحلیل شکاف…………………………………..
82
جدول 3-5 : ضرایب پایایی زیر مقیاس های پرسشنامه تعالی سازمانی………………………………….
82
جدول 4-1 : توزیع فراوانی و درصد نمونه آماری بر حسب جنسیت……………………………………
86
جدول 4-2 : توزیع فراوانی نمونه آماری بر حسب سن……………………………………………………..
87
جدول 4-3 : توزیع فراوانی نمونه آماری بر حسب سنوات خدمت………………………………………
88
جدول 4-4 : توزیع نمونه آماری بر حسب مدرک تحصیلی………………………………………………..
89
جدول 4-5 : نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنف………………………………………………………………
90
جدول 4-6 : بررسی توصیفی وضعیت متغیرهای پژوهش در نمونه آماری…………………………….
91
جدول 4-7 : ماتریس همبستگی بین مؤلفه های مدل تحلیل شکاف…………………………………….
92
جدول 4-8 : ماتریس همبستگی بین مؤلفه های تعالی سازمانی……………………………………………
92
جدول 4-9 : ماتریس دوران یافته عوامل اثرگذار بر کیفیت خدمات با بهره گرفتن از مدل تحلیل شکاف…..
93
جدول 4-10: ماتری دوران یافته عوامل اثرگذار بر کیفیت خدمات با بهره گرفتن از مدل تعالی سازمانی……
94
جدول 4-11 : نتایج آزمون t تک نمونه ای وضعیت مؤلفه های کیفیت خدمات بر اساس مدل تحلیل شکاف………………………………………………………………………………………………………………..
  

95
جدول 4-12 : نتایج آزمون t وابسته مدل تحلیل شکاف و زیر مقیاس های آن………………………
96
جدول 4-13 : نتایج آزمون t تک نمونه ای وضعیت مؤلفه های کیفیت خدمات بر اساس مدل تعالی سازمانی………………………………………………………………………………………………………………
  

97
جدول 4-14 : داده های آماری حاصل از آزمون فریدمن…………………………………………………….
98
جدول 4-15 : رتبه بندی عوامل اثرگذار……………………………………………………………………………
98
جدول 4-16 : داده های آماری حاصل از آزمون فریدمن…………………………………………………….
99
جدول 4-17 : رتبه بندی عوامل اثرگذار……………………………………………………………………………
99
جدول 4-18 : مشخصه های برازندگی انطباق…………………………………………………………………..
101
جدول 4-19 : ماتریس دوران یافته عوامل اثرگذار بر کیفیت خدمات با بهره گرفتن از مدل تلفیقی…
101
جدول 4-20 : داده های آماری حاصل از آزمون فریدمن…………………………………………………….
102
جدول 4-21 : رتبه بندی عوامل اثرگذار……………………………………………………………………………
102
 
 
 

 

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارائه روش تلفیقی با بهره گرفتن از مدل تعالی سازمانی و تحلیل شکاف به منظور بهبود کیفیت خدمات ارائه شده انجام شد. جامعه آماری این پژوهش كلیه کارکنان کارکنان شرکت نفت منطقه دهلران تشكیل داده اند كه با بهره گرفتن از نمونهگیری تصادفی طبقه ای-نسبی- تعداد 189 به عنوان نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند. برای گردآوری داده های مورد نیاز از دو پرسشنامه استاندارد تحلیل شکاف و تعالی سازمانی استفاده شد. برای به دست آوردن روایی پرسشنامهها از روش روایی محتوایی و صوری استفاده شد. ضریب پایایی محاسبه شده بر اساس ضریب الفی کرونباخ برای پرسشنامه تحلیل شکاف 801/0=αو پرسشنامه تعالی سازمانی 803/0=α برآوردگردید. برای تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از  SPSS و LISREL استفاده گردید. یافتهها نشان داد که بین وضعیت موجود و مطلوب کیفیت خدمات بر اساس مدل تحلیل شکاف، شکاف منفی و منی داری وجود دارد ولی وضعیت مولفه های تعالی سازمانی در وضعیت نسبتا مطلوبی قرار داشت. همچنین عوامل اصلی در مدل تلفیقی عوامل محسوس،  پاسخگویی، همدلی، ارزش افزایی برای مشتریان، رهبری با درستی و الهام بخشی، پرورش خلاقیت و نو آوری و مسئولیت پذیری برای آینده ای پایدار شناسایی شد.

واژه های کلیدی: تحلیل شکاف، تعالی سازمانی، بهبود کیفیت خدمات، شرکت نفت، منطقه دهلران.

 

فصل اول

 

کلیات پژوهش

1-1-مقدمه

استمرار بقا، مهم‌ترین نیاز تمامی موجودات زنده و سازمان‌هاست. زیرا تنها در سایه برقراری و استمرار بقاست كه می‌توان برای رسیدن به اهداف و اجرای مأموریت‌ها تلاش كرد. نكته جالب توجه آن است كه موضوع بقا تنها به سازمان‌های هدفمند، پویا و در تعادل با محیط اختصاص ندارد. بلكه سازمان‌هایی نیز كه در طول زمان علت وجودی آنها منتفی شده و یا اهداف و مأموریت‌های خود را فراموش و یا گم كرده‌اند نیز بقا را جایگزین علت وجودی منتفی شده و یا اهداف فراموش شده خود كرده و با تمام توان در این راه (بقا برای بقا) می‌كوشند. البته این‌گونه سازمان‌ها در انتهای راه خود قرار دارند و در آینده‌ای نزدیك در صورت حذف حمایت دولت‌ها، سریعاً متلاشی شده و از بین خواهند رفت(فیتز[1] و همکاران، 1382: 14). امروزه شانس بقای سازمان‌های پویا و در تعامل با محیط نیز (به علت بروز شرایط شدیداً رقابتی و دشوار محیطی) در مقایسه با گذشته به شدت كاهش یافته و در معرض خطرات بیشتری قرار گرفته است و این‌گونه سازمان‌ها نیز برای حفظ بقا و جایگاه خود ضروری است، ضمن پیش‌بینی صحیح تحولات آینده و متناسب با تحولات پیش‌بینی شده و رخ داده، سازماندهی و روش‌های اجرایی و عملیاتی و حتی در صورت لزوم، مأموریت‌های خود را طی روندی دائمی، بازنگری و بهنگام كنند(هوروتیز[2]،1380: 7). در چند دهه گذشته، کیفیت در تولید یکی از اساسی ترین و مهم ترین موضوعات مطرح در صنایع کشورهای صنعتی بوده و به تدریج این عامل مهم به صنعت کشورهای در حال توسعه نیز وارد شده است. گرایش به کیفیت، ابتدا به صورت کنترل کیفیت محصول نهایی مطرح و اجرا شد. پس از چندی با توجه به اهمیت آن در افزایش فروش و گسترش بازار، شرکت های تولیدی علاوه بر محصول نهایی،‌کنترل کیفیت مواد اولیه و خام مورد استفاده برای تولید را مورد توجه قرار دادند. پس از آن کنترل و فرآیند تولید و آزمایش ها و نمونه برداری در حین تولید نیز بدان افزوده شد. با گذشت زمان راهکارهای تازه و تازه تر چهره نمود و سرانجام کیفیت، مفهوم جامع تر و عمیق تری پیدا کرد به طوری که امروزه از«مرغوبیت نهایی» به «رضایت خریدار و مشتری» تغییر یافته است(الهورای[3] و همکاران، 2009). در نتیجه امروز شاهدیم که در سالیان اخیر توجه دولتها به ارائه خدمات با کیفیت به مردم بیش از گذشته نمایان شده است، دولتها مایلند به منظور جلب اعتماد مردم و افزایش سرمایه اجتماعی، خدماتی ارائه کنند که رضایت مردم و شهروندان و سطح مشارکت آنان را در فعالیتهای اجتماعی افزایش دهند. در نتیجه در مدیریت نوین، دولتها با این پرسش مواجهند که چگونه می توانند خدماتی سریعتر، بهتر و کم هزینه تر و با کیفیت بالاتر ارائه دهند(الوانی و ریاحی، 1382). در این فصل ابتدا به توصیف و تشریح مسئله‌ی پژوهش و سپس به اهمیت و ضرورت پژوهش، اهداف تحقیق، فرضیه‌های پژوهش، روش پژوهش، تعاریف نظری و عملیاتی واژه‌ها و نگاهی به فصل‌های بعدی پرداخته شده است.

 

1-2- بیان مسئله پژوهش

وجود رقابت دربین موسسات و بنگاه ها برای کسب سهم بیشتر از بازار و تلاش مشتریان برای رسیدن به رضایت مندی بیشتر موجب شده است که هم بنگاه ها به دنبال کسب موقعیت ممتاز در بازار باشند و هم مشتریان درپی یافتن سرنخ هایی برای رسیدن به بهترین تامین کنندگان، رسیدن به این اهداف با بررسی دو مفهوم ارتباط نزدیکی دارد، کیفیت کالاها و رضایت مشتریان، بررسی این دو مفهوم در بازارهای خدماتی به دلیل ویژگی های خاص، خدمات حساس تر و مهم تر بوده و برای سازمان های ارائه دهنده خدمات  نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است . اندازه گیری کیفیت خدمات از دیدگاه مشتریان و رضایت مشتریان از جمله اقدامات داخلی محسوب می شود که نمایانگر جهت گیری سازمان ها به سمت کیفیت می باشد. کیفیت خدمات عبارت است از آماده بودن خدمت یا کالا برای استفاده کننده که خود نیازمند کیفیت طراحی [4]،انطباق[5] ، در دسترس بودن مکان ارائه خدمات[6] است(یئو[7]، 2009: 63).  در عصر دانایی و عصر فراصنعتی امروز، تغییرات سریع، تحولات تكنولو‍ژیكی سبب شده است كه سازمانها جهانی بیندیشند و برای رویارویی با رقابت های موجود پیش بینی نشده خود را آماده سازند. در دنیایی كه تغییرات با سرعت فوق العاده زیاد رخ می دهد، سازمان ها و موسسات در معرض تهدید و نابودی قرار دارند. پیدایش رقبا در عرصه رقابت ارائه خدمات و تولید كالا با كیفیت مرغوب و قیمت مناسب تهدیدی برای سازمان هاست. در جهان رقابتی امروزه موسساتی موفق هستند كه در عرصه فعالیت یك گام از رقبای خود جلوتر باشند(مظلومی و کشوری، 1390: 28). امروزه افراد در محیطی زندگی می کنند که به طور روزافزون به سوی اقتصاد مبتنی بر خدمات پیش  می رود، بررسی و مطالعه ویژگی ها، عقاید و انتظارات مراجعه کنندگان سازمان ها می تواند هم به اصلاح فعالیت ها ی سازمان کمک کند و هم رضایت مندی استفاده کنندگان از خدمات سازمان ها را در پی داشته باشد، تعلل در بکارگیری فنون کیفیت در خدمات به عنوان اصلی بنیادین در فعالیت های مربوط به تعیین کیفیت موسسات رابه تحمل فعالیت های ضایعه آفرین وا می دارد، این نوع عملکرد ضعیف در ارائه خدماتی با کیفیت نه تنها از رقابت پذیری واحد ها در بازار کار جلوگیری خواهد کرد بلکه باعث رکود و یا ورشکستگی موسسات نیز می شود. صاحب نظران مدیریت کسب رضایت مشتری را از مهمترین وظایف واولویت های مدیریت شرکتها بر شمرده اند. و لزوم پایبندی همیشگی پایدار مدیران عالی برجلب رضایت مشتریان را پیش شرط اصلی موفقیت به حساب آورده اند،‌از سوی دیگر همۀ سازمان ها دریافته اند که رضایت مشتری در گرو افزایش کیفیت کالاها و خدمات ارائه شده می باشد و یکی از مهمترین مزایای رسیدن به رضایت مندی مشتری توسعه و ارائه خدمات با کیفیت می باشد هر چند مطالعة کیفیت جنبه‌های مختلف خدمات سازمان ها از دیدگاه استفاده‌کنندگان، از دیرباز موضوع پژوهش های متعددی بوده است، این نوع بررسی‌ها از دهه 1980 و با مطرح شدن مدل تحلیل شکاف دستخوش تحول بنیادینی شده‌اند. استفاده‌کنندگان از خدمات سازمانهای مختلف، انتظارهایی در مورد خدمات دریافتی دارند و رمز کلیدی دستیابی سازمان به کیفیت مطلوب خدمات، ارائه خدمات و عملکردهایی است که مطابق با انتظارها یا حتی فراتر از انتظارهای استفاده‌کنندگان باشد. مدل تحلیل شکاف که شیوه‌‌ای متفاوت از مطالعات معمول سطح خدمات از دیدگاه استفاده‌کنندگان است، از طریق سنجش انتظارهای استفاده‌کنندگان از یک سو و تصور و برداشت آنها از خدمات دریافتی از سوی دیگر، امکان محاسبه شکاف میان انتظارها و خدمات دریافتی را فراهم می‌سازد و بدین ترتیب اندازه‌گیری عینی خدمات به شیوه‌ای دقیق‌تر امکان‌پذیر می‌شود. مدل تحلیل شکاف که ابتدا به منظور استفاده در صنایع کوچک مطرح شده بود، به زودی در حوزه‌های صنعتی و خدماتی مختلف، کاربرد گسترده‌ای یافت. بر اساس این مدل ، ابزار «سروکوال» توسط «پاراسورامان» و همکارانش برای سنجش کیفیت خدمات سازمانها مطرح گردید (حسینی ، 1388: 65؛ بهشتی راد،1391: 36). در مقابل نیز مدل تعالی سازمانی چارچوبی روشمند برای ارزیابی عملکرد سازمان ها در حوزه فرایندها و نتایج حاصل از این فرایندها فراهم می آورد که مهم ترین دستاورد آن می تواند ارائه راهکارهای در راستای بهبود کیفیت خدمات باشد(ساراف و همکاران،2007: 812).

با توجه به مسائل مطرح در این پژوهش سعی بر آن به ارائه روش تلفیقی مدل تعالی سازمانی و تحلیل شکاف پرداخته شود.علت اصلی پرداختن به ارائه روش تلفیقی مدل تعالی سازمانی و تحلیل شکاف از سوی پژوهشگر بر این باور استوار بود که بکارگیری مدل های کیفیت خدمات در مراکز و سازمانی های دولتی در ارزیابی وضع موجود، برنامه ریزی جهت هرگونه تغیر بنیادین، نوآوری، یادگیری سازمانی، بالابردن سطح کیفیت خدمات، کاربست فناوری اطلاعات و رضایتمندی مشتری موثر خواهد بود لذا این سوال بوجود می آید که وضعیت کیفیت خدمات بر اساس مدل تعالی سازمانی و تحلیل شکاف در جامعه آماری مورد مطالعه چگونه است و چگونه می توان به روش تلفیقی در خصوص مدل تعالی سازمانی و تحلیل شکاف به منظور بهبود خدمات ارائه شده مشتریان ارائه داد  تا در راستای اهداف سازمان گامی موثر برداشت و در نهایت کیفیت و کارایی را بالا برد؟

 

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش

جهان اقتصاد در قرن بیست و یکم با تحولات شگرفی رو به رو است . این تحولات بیش از همه کشورهایی را تحت تاثیر قرار داده که اقتصادی متکی بر تک محصولی ( همچون نفت) داشته اند. چرا که نفت در عرصه اقتصاد جهان اقتدار و نقش گذشته خود رابه عنوان «طلا سیاه» از دست داده است. در واقع میزان رشد و توسعه اقتصادی کشور در قرن آینده به حجم تولید و ارزش افزوده ای بستگی دارد که در آن کشورها ایجاد می گردد. این واقعیت به تلاش مضاعف دولت ها درایجاد مزیت های رقابتی جدید افزوده است. کشورهای تک محصولی نظیر ایران برای بقای خود چاره ای جز تولید نخواهد داشت و افزایش فراورده های تولیدی نیز ، لزوم دستیابی به بازارهای جدید را مورد تاکید قرار می دهد. در این فرایند، روش های دیرین و سنتی تجارت ، کارایی خود رابه طور کامل از دست خواهند داد. در نتیجه این امر لزوم توجه بیشتر به مفاهیم نوین بازاریابی بشدت احساس می شود. این تحولات، پدیده “جهانی شدن ” بازار را بیش از پیش گسترش خواهد داد، پدیده ای که به معنای تجارت بدون حد و مرز است؛ تجارتی که نه به مشتری خاصی توجه دارد ونه محدوده مشخصی را به رسمیت می شناسد. جهانی شدن، مستلزم آگاهی است وآگاهی جز از طریق مطالعه وپژوهش مستمر حاصل نمی گردد. با یک

1-4- سؤالات تحقیق.. 5

1-5- فرضیه‏های تحقیق.. 5

1-6- روش تحقیق.. 7

1-7- مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق.. 8

1-8- تعریف واژه‏ها و اصطلاحات… 13

فصل دوم: مفهوم شناسی

2-1- حجاب… 15

2-2- خمار. 17

2-3- جلباب… 19

فصل سوم: حدود پوشش

3-1- حدود پوشش از نظر فقهای پیشین شیعه. 22

3-2- حدود حجاب در روابط زن و مرد. 26

 

3-3- كیفیت پوشش زن و مرد. 27

3-4- کیفیت پوشش سراسری و شرایط آن. 31

3-5- آیات مربوط به كیفیت ارتباط با نامحرم. 36

3-6- تقسیم بندی حدود پوشش… 42

3-7- نگاهی بر شبهات… 44

3-8- بازتاب رعایت حدود پوشش مناسب… 48

3-9- حدود پوشش بین زن ومرد. 50

3-10- احادیث نبوی.. 52

فصل چهارم: فلسفه پوشش

4-1- فلسفه پوشش… 55

4-2- فلسفه تائید اسلام بر مسئله حجاب… 56

4-3- منظور از غض بصر. 58

4-4- فلسفه حجاب از دیدگاه موافقان حجاب… 58

ی یادگیری موضع تصادفی شده ی کرامبولتز، قرار گرفت و گروه گواه در لیست انتظار باقی ماند. جهت تحلیل استنباطی از آزمون تحلیل کو واریانس استفاده شد. نتایج تحلیل آماری نشان داد که مشاوره ی شغلی به سبک نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده (HLT) ی کرامبولتز ، اشتیاق شغلی دبیران را در مرحله ی پس آزمون افزایش داده است و بر نیرومندی و جذب دبیران اثرگذار بوده اما بر وقف خود دبیران در مرحله ی پس آزمون تاثیر گذار نبوده است.

کلید واژه ها: مشاوره ی شغلی، نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده،HLT، اشتیاق شغلی.

 فهرست مطالب

 عنوان                                                                                                                          صفحه

فصل نخست: کلیات پژوهش. 1

مقدمه. 2

2-1 بیان مساله. 5

3- 1 ضرورت پژوهش. 10

4-1 اهداف پژوهش. 11

5-1 فرضیه‌ها ی پژوهش. 12

6-1تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها. 12

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..14

الف) پیشینه ی نظری پژوهش. 15

1-2 گفتار اول: اشتیاق شغلی. 15

1-1-2 مقدمه. 15

2-1-2 انطباق محیط کار با روانشناسی. 15

3-1-2 مفهوم اشتیاق شغلی در زندگی روزمره و در تجارت. 18

4-1-2 اشتیاق شغلی حالتی. 20

5-1-2 اشتیاق شغلی گروهی. 22

6-1-2 مقایسه ی اشتیاق شغلی با سایر مفاهیم بهزیستی روانی. 24

1-6-1-2 اشتیاق شغلی و هیجان های مثبت. 24

2-6-1-2 اشتیاق شغلی و فرسودگی شغلی. 25

3-6-1-2 اشتیاق شغلی و مفهوم FLOW… 28

4-6-1-2 اشتیاق شغلی و اعتیاد کاری. 29

5-6-1-2 اشتیاق شغلی و شخصیت. 31

6-6-1-2 اشتیاق شغلی و خشنودی شغلی. 32

7-6-1-2 اشتیاق شغلی و رفتار فرا نقش. 33

8-6-1-2 اشتیاق شغلی و ابتکار شخصی. 33

9-6-1-2 اشتیاق شغلی و دلبستگی شغلی. 33

10-6-1-2 اشتیاق شغلی و تعهد سازمانی. 34

7-1-2 رویکرد های نظری اشتیاق شغلی. 34

الف) رویکرد ارضای نیازها . 34

پیشایندهای اشتیاق شغلی از نظرکان. 36

ب) مدل منابع – خواستهای شغلی JD-R)). 37

منابع شغلی. 41

منابع شخصی. 43

ج) مدل تغییر هیجانی. 51

د) نظریه ی مبادله ی اجتماعی . 51

8-1-2 پیامدهای اشتیاق شغلی. 52

9-1-2 ایجاد اشتیاق شغلی. 56

10-1-2 تداوم اشتیاق شغلی. 57

2-2 گفتار دوم: نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده (HLT) 59

1-2-2 مقدمه. 59

2-2-2  نظریه ی یادگیری اجتماعی کرامبولتز. 59

3-2-2خاستگاه نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده(HLT). 63

4-2-2 مهارت های نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده (HLT ). 70

1-4-2-2 کنجکاوی. 70

2-4-2-2 پایداری. 71

3-4-2-2 انعطاف پذیری. 72

4-4-2-2 خوش بینی. 73

5-4-2-2 ریسک پذیری. 75

5-2-2 اصول اساسی نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده ی کرامبولتز( HLT )  78

6-2-2 کاربردهای عملی نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده( HLT)  83

7-2-2 ارزیابی از نتایج مشاوره. 89

8-2-2 نتیجه گیری. 91

ب) بازنگری پیشینه ی تجربی پژوهش. 92

پژوهش های انجام شده پیرامون نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده(HLT ) در داخل کشور. 92

پژوهش های انجام شده پیرامون نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده(HLT) در خارج از کشور. 92

خلاصه و جمع بندی فصل دوم. 97

 

فصل سوم: روش شناسی پژوهش. 98

1-3 جامعه ی آماری. 99

2- 3 نمونه و روش نمونه‌گیری. 99

3-3 روش و ابزار جمع آوری اطلاعات. 101

1-3-3 نحوه ی اجرا و نمره گذاری پرسشنامه ی اشتیاق شغلی اترخت. 102

2-3-3 پایایی و روایی پرسشنامه ی اشتیاق شغلی اترخت. 102

4-3 روش اجرای پژوهش. 103

5-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها. 104

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………….105

1-4 توصیف آماری داده ها……………………………………………………………………………………………….106

2-4 استنباط آماری داده ها………………………………………………………………………………………………..108

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری. 118

3-5 محدودیت های پژوهش. 127

4-5 پیشنهادهای پژوهش. 127

منابع و مآخذ:. 129

منابع فارسی:. 129

منابع انگلیسی. 132

پیوست ها. 141

مقدمه

ظهور روانشناسی مثبت گرا [1]به طور طبیعی منجر به افزایش محبوبیت جنبه های سلامت و رفاه در روانشناسی سلامت شغلی شده است (اسکاوفلی[2]، 2008). روانشناسی سلامت شغلی[3]، به کاربرد روانشناسی در ارتقای کیفیت زندگی و پشتیبانی  و ایمنی، سلامت و بهزیستی کارکنان مربوط است (شیمازو[4] و اسکاوفلی، 2008). بکر و دنییلس[5](2011) روانشناسی سلامت شغلی را این گونه تعریف می کنند؛ “مطالعه بر روی توانمندیهای منابع انسانی و ظرفیت های روانشناختی مثبت گرا که قابل اندازه گیری باشند و به طور مؤثرتری موجب بهبود عملکرد فرد در محل کار روزانه شوند”(ص 4). از زمانی که سازمان ها به کارکنان به عنوان ارزشمندترین موهبت و دارایی شان توجه نمودند، نه تنها به عملکرد کارکنان آن گونه که از طریق مدیریت منابع انسانی(HRM) ارتقاء می یابد، توجه می کنند، بلکه همچنین به سلامتی و بهزیستی کارکنان شان که از طریق روانشناسی سلامت شغلی (OHP) ارتقاء می یابد توجه می کنند. عقیده ی اساسی ای که در این زمینه وجود دارد اینست که؛ به منظور موفقیت و دوام آوردن در یک محیط پیوسته در حال تغییر، سازمان ها به کارکنان سالم و با انگیزه نیاز دارند. موقعی که سلامت حرفه ای و سیاست های منابع انسانی با هم یکپارچه شوند، می توان به طور کامل به آن دست یافت (سالنوا[6] و اسکاوفلی،2007 ). پژوهش های انجام شده در دو دهه ی گذشته به وضوح نشان می دهد که کارکنانی که نسبتا با حالت های روانشناختی مثبت مشخص شده اند، عملکرد کاری بهتری داشته اند. برای مثال پژوهش ها همواره نشان داده است که کارکنان شادمان،کارکنان مولدی هستند ( فرنت،2013 ). هم راستا با گرایش عمومی به سمت روانشناسی مثبت گرا، اشتیاق شغلی[7] به عنوان یک مفهوم در تضاد با فرسودگی شغلی-که پاسخی است به استرس طولانی مدت مرتبط با کار که به صورت از دست رفتن منابع (شغلی و شخصی)، نگرش منفی نسبت به شغل، و کاهش خود اثربخشی آشکار می شود، مطرح شد (هلبرگ[8] و اسکاوفلی،2006 ).

اشتیاق شغلی به عنوان یک حالت ذهنی مثبت نسبت به شغل تعریف می شود، که با ویژگی های نیرومندی، وقف خود و جذب در کار توصیف می گردد. به جای یک حالت خاص و موقتی، اشتیاق شغلی به یک حالت روانشناختی ثابت و فراگیر اشاره دارد (دمروتی، بکر، جونگ، جنسن و اسکاوفلی[9]، 2001). کارکنان به احساس های مثبت پیرامون تجارب کاری شان که فراتر از نگرش جهانی به خشنودی شغلی و تعهد است تمایل دارند. خشنودی شغلی به عنوان نگرش فردی نسبت به خود و یا کارخود اشاره دارد. در حالیکه تعهد کارکنان به عنوان یک تمایل به پایبندی در یک دوره ای از فعالیت و بی میلی نسبت به برنامه ها تعریف می شود. در حالیکه این متغیرها و امثال آنها را شاخصه های مهم در مورد احساسات کارکنان در نظر می گیرند، اما اندازه گیری این متغیرها، تابع نوسانات و چالش های  روزانه می باشد. در عوض بیشتر نشانه های ثابت پایدار از درک کارکنان از کارشان، ریشه در تجربه هایشان دارد. چنین نشانه هایی، یک اندازه گیری با ثبات تری از فهم تجربیات کاری مثبت مورد نظر، فراهم می کند. اشتیاق شغلی یکی از این متغیرهایی است که در تجارب کاری کارکنان ریشه دارد (شاک[10]،2010). به طورکلی پژوهشگران کارکنان مشتاق را به عنوان افرادی می بینند که در انجام کارهای خویش، بسیار با انرژی و انعطاف پذیرند، و قلب هایشان را در کارهایشان با پشتکار و رغبت کامل سرمایه گذاری می کنند، نمایش قوی ای از درگیرشدن درکار همراه با تجربه ی احساس هایی از مهم بودن، شور و شوق[11]، احساسات تند و شدید[12]، دلگرمی[13]، غرور[14]، برانگیختگی ، چالشی برخورد کردن با کارشان، و تمرکز کامل[15] و غوطه وری کامل در کار بدون توجه به گذر زمان را به اجرا در می آورند (لی[16]، 2012 ).

کرامبولتز و همکاران[17]، در سال ۱۹۹۹ نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده[18] (HLT)، را که به عنوان تجدید نظری برای نظریه ی یادگیر ی اجتماعی کرامبولتز بود، مطرح کردند . این رویکرد، یکی از رویکردهایی است که برای پژوهش درباره برخی از متغیرهایی که با رویدادهای تصادفی یا شانسی در رشد شغلی مرتبط می باشد، شروع شد (الون[19]، ۲۰۰۱ ). نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده (HLT)، چارچوب مفهومی ای برای توسعه ی مشاوره ی شغلی است که شامل ایجاد، و انتقال رویدادهای برنامه ریزی شده در فرصت هایی برای یادگیری می باشد. هدف از مداخله ی تصادف برنامه ریزی شده عبارتست از؛ کمک به ایجاد، شناسایی و ترکیب رویدادهای شانسی در توسعه ی شغلی مراجعان می باشد. عبارت «تصادف برنامه ریزی شده » عمدا به عنوان یک ترکیب متناقض آمده است. مراجعان باید برای ایجاد فرصت های شانس، برنامه ریزی کنند و پذیرای آن ها باشند. یک مؤلفه ی قوی از تصادف برنامه ریزی شده عبارتست از؛ تسهیل اقدامات مراجعان به ایجاد و پیش بینی فرصت های ممکن. نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده (HLT)، نباید با تفکر جادویی یا اتکاء به سرنوشت، اشتباه گرفته شود. مراجعان نباید صرفا از طریق راه پر پیچ و خم تجاربی که از سوی دیگران ایجاد شده است حرکت کنند، درحالی که منفعلانه دست روی دست بگذارند. آن ها باید یاد بگیرند که اقدام به ایجاد و جستجوی فرصت ها  کنند (میچل، لوین وکرامبولتز[20]، 1999).

باتوجه به جدید وکاربردی بودن نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده(HLT)، در مشاوره ی شغلی و همچنین اهمیت آن در ایجاد بستر های جدید برای ایجاد و جستجوی فرصت های شغلی، همراه با تغییرات در دنیای معاصر کار و همچنین مجهز شدن به مهارت هایی جهت ایجاد و حفظ اشتیاق شغلی، پژوهش حاضر به دنبال بررسی این دو متغیر است.

 2-1 بیان مساله

افراد موتور هر سازمانی اند و ساختار آن را تشکیل می دهند. با این حال کارکنان ناسالم،  ممکن است باعث سطح بالایی از غیبت از کار  و پس از آن، افزایش هزینه ها شوند. به منظور جلوگیری از پیامدهای منفی، علوم سازمانی توجه زیادی به جنبه های منفی زندگی کاری از قبیل فرسودگی شغلی کرده اند. با توجه به این تمرکز منفی، جنبه های مثبت کاری تا حد زیادی نادیده گرفته شده اند. این مایه ی تاسف است؛ چرا که کارکنانی که هم از لحاظ جسمی و از لحاظ روانی، سالم باشند به احتمال قوی، عملکرد خیلی خوبی خواهند داشت (ری ایچ سگر، اسکاوفلی ، پیترز و تریس[21]، 2012). سازمان های امروزی، از کارکنانشان انتظار دارند که فعال و پویا باشند و از خودشان خلاقیت نشان دهند و نسبت به رشد حرفه ای شان مسئولیت پذیر بوده و برای بالا بردن کیفیت استانداردهای عملکردکاری متعهد باشند. از این رو کارکنانی مورد نیاز است که احساس نیرومندی و وقف خود داشته باشند- سازمانها به این کارکنان مشتاق  نیاز دارند (بکر و اوارلمنس[22]،2010؛ به نقل از بکر و اسکاوفلی، 2008).اشتیاق شغلی، شامل درگیری  هیجانی طولانی مدت است وبرتمامی احساس های موقت کارکنان از قبیل خشنودی شغلی و تعهد برتر است.کارکنان مشتاق، هر روز با احساس وابسته بودن به سازمانشان به سرکار می آیند و سط ح بالایی از شور وشوق را در کارشان دارند و به طور مداوم، سطوح بالایی از تولید را دارا می باشند (شاک،2010). اشتیاق شغلی دارای سه بعد است که عبارتند از؛ 1- جذب[23]: به میزان تمرکز وغرق شدن فرد در کارش اشاره دارد که این امر کناره گیری از شغل را برای فرد دشوار می سازد (سالنوا، اسکاوفلی و بکر،2006 ).2- نیرومندی[24]  : در این بعد فرد تلاش قابل ملاحظه ای در انجام کارش، می گذارد و بر موقعیت های دشوار ، پافشاری می کند. 3 – وقف خود[25] : این بعد با درگیری شدید روانی فردکارکن با کار خود، مشخص می شود که ترکیبی از احساس معنی داری، شور و شوق و چالش می باشد. (اسکاوفلی، سالنوا، گنزالس رما[26] و بکر ، 2002)

علاقه به پژوهش بر روی نتایج کارآمدی معلم همچون اشتیاق شغلی، فرسودگی شغلی و تمایل به ترک حرفه معلمی رو به افزایش است(مکینن[27]،2013). بروز استرس و فرسودگی شغلی معمولا برای مشاغل خدمات انسانی ای همچون معلمان بالاست. استرس به عنوان احساسات منفی ناشی از کار ممکن است در اشکالی همچون خشم، سرخوردگی، تنش و یا افسردگی ای که بهزیستی روانی فرد را تهدید می کند، جلوه کند. فرسودگی  شغلی اشاره به پیامدهای منفی مرتبط با استرس شغلی مزمن دارد. داده های بررسی ها نشان می دهد که آموزش به عنوان یک حرفه ی با استرس بالا در نظر گرفته می شود؛ چراکه حدود یک چهارم از معلمان مدارس، آموزش را به عنوان یک حرفه ی با استرس بالا توصیف کرده اند (فریمن، پریتز، فلمینگ و سیمون[28]،2004). فرسودگی شغلی میلیاردها دلار برای مدارس به صورت سالیانه از طریق غیبت، ادعای از کارافتادگی و نرخ بالایی از ترک شغل، هزینه به جای می گذارد( بلازر[29]،2010). برای معلمانی که باقی می مانند، استرس می تواند بر توانایی شان بر پاسخگو و موثر بودن در کلاس درس اثر گذارد ( فلوک، گلدبرگ، پرینگر و بونوس2013). مطالعات متعددی شرایط خاصی را شناسایی کرده اند که به موجب آن آموزش همراه با استرس می باشد. این شرایط می تواند ایکسوژنوس[30]( شرایط نامطلوب شغلی، حجم کار طاقت فرسا، عدم همکاری و غیره) و یا فشار های اندوژنوس[31](ویژگیهای شخصیتی فرد، ناامیدی و سرخوردگی ای است که احتمالا از انتظارات غیرواقعی ای که از معلمان است و غیره) باشد( سلیمانی وعباس زاده،2010). در ایران نیز مطالعات موجود در مورد میزان فرسودگی شغلی معلمان( مهاجر،2003؛ حیدری،2000؛ بدری،1995؛ نظری،2003؛ محمدی،2007)، نشان داده اند که معلمان ایران در سطح قابل توجهی استرس و نشانه های روان تنی را تجربه می کنند(به نقل از زرافشان، محمدی، احمدی و ارسلانی،2013). احساسات قوی خودکارآمدی به ویژه به نظر می رسد به عنوان یک حائل بین محیطهای مدرسه ای استرس زا و فرسودگی شغلی عمل کنند. تا حد امکان مدیران  منطقه ای و مدارس مسئولیتی را برای به حداقل رسانیدن عوامل استرس زا در محیط مدرسه بر عهده دارند. فعالیتهای مدارس می تواند در راستای ایجاد اشتیاق شغلی معلمان باشد تا بدین وسیله فرسودگی شغلی معلمان حذف و استرس مربوط به کار از طریق کارگاه های مدیریت استرس، گروه های حمایت همسالان، و ارائه ی بازخورد، اهمیت فردی قائل شدن و رهبری حمایتی کاهش یابد( بلازر،2010).   به طور خاص حسی از خودکارآمدی و رابطه داشتن با دانش آموزان و همکاران به عنوان عناصر مهمی اند که با اشتیاق شغلی مربوط است و موجب کاهش خستگی هیجانی و درماندگی روانی می شود. ارائه ی منابع برای افزایش حس معلمان از کارآمدی شخصی و توانایی مدیریت استرس می تواند فرسودگی شغلی را کاهش دهد. کاهش و مدیریت استرس معلم بخشی از یک فرمول برای ارتقای محیط سالم کلاس است. از دست ندادن معلمان و فراهم کردن شرایطی که آنها با ابزارهای خودمراقبتی ای که می تواند  منجر به اثربخشی هرچه بیشتر در نقش هایشان در کلاس درس شود،باید مورد توجه قرار گیرد. توانایی پشتیبانی معلم برای مقابله با خواستهای کلاس درس  و تقویت بهزیستی روانی شان با دلالت بر یادگیری و موفقیت تحصیلی دانش آموزان، یک ضرورت است. اغلب مداخله های مبتنی بر مدرسه برای دانش آموزان طراحی شده است و تلاش کمتری برای رفع استرس  و فرسودگی شغلی و افزایش بهزیستی روانی معلمان شده است(فلوک، گلدبرگ، پرینگر، بونوس و دیویدسون[32]2013 ). رنهار، سندرز و کونرمن[33](2013)، طی پژوهشی که در قالب دو پژوهش کیفی و کمی که بر روی دو گروه نمونه اجرا می شد، اشتیاق شغلی معلمان را بررسی کردند. سوال اصلی این پژوهش این بود که آیا اشتیاق شغلی معلمان با زمینه ای که آنها در تعاملاتشان با شاگردانشان تجربه می کنند و نیز با راهبردهای منابع انسانی موجود در آن مدرسه مرتبط است؟ نتایج نشان داد همانگونه که انتظار می رفت، تعاملات با دانش آموزان به طور مثبتی با اشتیاق شغلی مربوط است. علاوه بر این تمارین HR  رابطه ی مثبتی را با نیرومندی و وقف خود که از فاکتورهای تشکیل دهنده ی اشتیاق شغلی اند، دارد.یک نکته ی قابل توجه در این پژوهش عبارت بود از اینکه هر چه سن معلمان بالاتر می رود، آنها کمتر وقف خود نشان می دهند؛ چرا که آنهاکارشان را با همکاران جوانترشان مقایسه می کنند. بکر و متیس[34](2010)، طی پژوهشی به بررسی اشتیاق شغلی  و عملکرد در میان معلمان پرداختند. این مطالعه در میان 54 معلم هلندی بر اساس مدلی از اشتیاق شغلی هفتگی اجرا شد.نتایج نشان داد که منابع شغلی ای همچون سطوح استقلال هفتگی، تعامل با سرپرست و فرصتهایی برای رشد(اما نه حمایت اجتماعی)، رابطه ی مثبتی را با اشتیاق شغلی هفتگی داشت که به نوبه ی خود رابطه ی مثبتی را با عملکرد شغلی هفتگی داشت.این یافته ها همچنین نشان دادند که یک محیط کار غنی، اشتیاق شغلی معلمان را پرورش می دهد و پیش بینی کننده ی خوبی برای  عملکرد شغلی در هفته های بعدی نیز می باشد. کلوسمن، کانتر، تراوت وین، لوتک و باومرت[35](2008)، طی پژوهشی با موضوع اشتیاق و خستگی هیجانی در میان معلمان به بررسی این موضوع پرداختند که آیا می توان یک محیط متفاوتی را در مدرسه پیش آورد، پرداختند. نتایج این پژوهش نشان داد که هنگامی که ویژگیهای فردی معلمان کنترل شوند، می توان سطوح بالاتری از اشتیاق شغلی را پیش بینی نمود. در حالیکه مشکلات انضباطی در کلاس درس پیش بینی کننده ی سطوح بالاتری از خستگی هیجانی است. به عبارت دیگراین  مساله تفاوتهای فردی بین معلمان است که آنها را مستعد برای توسعه ی اشتیاق بیشتر و یا خستگی هیجانی می کند. همچنین از نتایج جالب توجه بدست آمده دیگر این پژوهش عبارت بود از اینکه عدم وجود علایم فرسودگی شغلی لزوما به این معنی نیست که معلمان، اشتیاق شغلی بالایی را تجربه می کنند و چه بسا اینکه معلمانی که سطح بالایی از اشتیاق به تدریس را نشان می دهند، ممکن است در همان موقع خستگی هیجانی را تجربه کنند.

ضیاء الدینی و رمضانی(1392)، طی پژوهشی به بررسی رابطه ی میان ابعاد غنی سازی شغلی با اشتیاق شغلی و تمایل به ترک خدمت در میان کارکنان اداره ی آموزش و پرورش پرداخته اند. نتایج حاکی از آن بود که میان غنی سازی شغلی و ابعاد آن(تنوع مهارت، هویت شغل، اهمیت شغل، استقلال و بازخورد) با اشتیاق شغلی کارکنان رابطه ی مثبت ومستقیمی وجود دارد و همچنین میان اشتیاق شغلی و ابعاد آن با تمایل به ترک خدمت کارکنان رابطه رابطه ی منفی و معکوسی وجود دارد.  رحیمی، عریضی، نوری و نامداری(1391)، طی پژوهشی به بررسی رابطه ی سرمایه ی روانشناختی در محیط کار کارکنان آموزش و پرورش با اشتیاق شغلی آنان پرداختند. یافته ها نشان داد متغیرهای سرمایه ی روانشناختی در محیط کار همچون خوش بینی، عاطفه ی مثبت و سر زندگی از آن جهت که می توانند رفتارهای انگیزشی و کاری کارکنان را پیش بینی نمایند، عامل مهمی در بالا بردن عملکرد کاری  ومیزان اشتیاق شغلی کارکنان است.

در راستای ایجاد و افزایش اشتیاق شغلی دبیران آموزش و پرورش، نشستهای مشاوره ای بر اساس نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده(HLT) ی کرامبولتز توسط پژوهشگر تهیه و تدارک دیده شد. انتخاب این نظریه به چند دلیل بود؛ اول اینکه این نظریه جزو رویکردهای پست مدرن شغلی محسوب می شود که این رویکردها برخلاف رویکردهای سنتی مشاوره ی شغلی بر راه حل مداری تاکید می کنند تا خود مشکل. دوم اینکه با توجه به شرایطی که ازمعلمان در بالا آمد، پژوهشگر در صدد است تا  بر اساس گزاره های این نظریه مانع از درگیر شدن معلمان تحت مشاوره در فرایندهای آسیب زایی همچون استرس، فرسودگی شغلی، افسردگی، ناکافی بودن حقوق، رفتارهای ایذایی دانش آموزان،انتظارات غیرواقعی سایرین،حجم بالای کار، غیبت و… شده و در عوض آنها را نسبت به مسایل پیش رو فعال و انتخابگر سازد. سوم اینکه  با توجه به پژوهشهایی که در بالا آمد ، اشتیاق شغلی وجودش به منابعی که هم نشات گرفته از خود شخص است و هم شرایط روانشناختی محل کار، وابسته است. این رویکرد  می تواند به معلمان  این نگرش را بدهد که با فراگیری مهارتهای مختلف چه در زمینه شغل خویش و چه نامربوط به آن، با توانمند ساختن خویش هم از لحاظ روانشناختی و هم از لحاظ مهارتهای فیزیکی و ذهنی  موجبات هر چه بیشتر اشتیاق شغلی را در خود و همکاران فراهم آورند. چهارم اینکه این رویکرد همراستا با جنبش روانشناسی سلامت حرفه ای، بر نقاط قوت و شناسایی آنها تاکید می کند تا آسیبها و نقاط ضعف.    

در اواخر دهه ی 1990 میشل، لوین و کرامبولتز[36] (1999)، نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده(HLT)، را در مشاوره ی شغلی مطرح کردند. پیش فرض اولیه ی این نظریه بر این عقیده بنا شده است که وقایع تصادفی در طول زندگی شخص می توانند پیامدهای مثبت و همچنین منفی ای به دنبال داشته باشند. فرد ممکن است از یک فرد آشنا درباره ی شغلی، اطلاعات جالبی  کسب کند، یا شغل خود را به خاطر عوامل بیرونی که صرفا به منظور یافتن شغلی بهتر است، از دست بدهد (زونکر[37]، 2006 ، ترجمه ی  نظری، محسن زاده و بوستانی پور، 1388 ). نظریه ی  یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده(HLT) (میچل، لوین و کرامبولتز، 1979)، گسترشی از نظریه ی یادگیری اجتماعی در تصمیم گیری شغلی است. درحالیکه نظریه ی یادگیری اجتماعی در تصمیم گیری شغلی به تجربه ی قبلی فرد و برنامه ریزی گسترده برای شغل تاکید دارد، نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده(HLT)، به ماهیت محیط و افرادی که شرایط با ثباتی ندارند تمرکز کرده است. در نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده(HLT)، بر ایده ی غیر مترقبه یا غیر قابل پیش بینی در توسعه ی شغلی تاکید می شود. گفته می شود که افراد می توانند شانس شان را با ویژگی های فردی با بهره گرفتن از گرفتن فوایدی از رویدادهای شانسی در زندگی شان ایجاد کنند. در این نظریه، افراد،  هدفمند، با برنامه، کنجکاو، فعال در جستجوی فرصت ها، پایدار، انعطاف پذیر، خوش بین اند، و ریسک هایی را فراهم می کنند که استفاده ی خوبی از رویدادهای شانسی بکنند و غیر مترقبه ها را به فرصت ها تبدیل  کنند (اوکامورا[38]، 2008).فرض اصلی نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده (HLT؛ کرامبولتز، 2009؛ میچل، لوین ، کرامبولتز، 1999) اینست که؛ در طول زندگی کاری افراد و حتی در دوران باز نشستگی، مراجعان ممکن است با مشاورانی کار کنند که نه تنها در موضوعات مرتبط با استخدام، بلکه همچنین در مورد موضوعات متعددی که به عنوان چالش های  زندگی با آنها روبرو می شوند، کمک فکری می کنند. هدف مشاوران باید کمک به مراجعان باشد تا زندگی رضایت بخش تری را برایشان ایجاد کنند. بنابراین نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده(HLT)، ممکن است یک رویکرد به طور خاص مفیدی برای کارکردن با مراجعان در طیف گسترده ای از نگرانی های مربوط به کوچک سازی سازمانی که در بسیاری از حوزه های زندگی مراجع تاثیر گذار است، باشد. اجرا کنندگان نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده (HLT)، معتقدند که مراجعان اغلب در پاسخ به نابرابری های اجتماعی و رویدادی ای که خارج از کنترل فردی شان است به چالش کشیده می شوند. با این حال با تمرکز بر عمل و نه در درجه اول بینش، نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده (HLT)، می تواند به مراجعان در ایجاد تجربه های موفقیت آمیز کمک کند که حس کارآمدی به آنها باز گردانده شود (کرامبولتز، فولی و کاتر[39]، 2013). به نظر میچل[40] و کرامبولتز، تجارب یادگیری بی همتای هر فرد در گستره ی زندگی، تاثیر زیادی بر انتخاب شغل دارد. بنابراین، یادگیری، یک عامل کلیدی مشاوره و راهنمایی شغلی است. از این رو وظیفه ی اصلی مشاور، افزایش فرصت های یادگیری برای مراجعان است. کرامبولتز اشاره کرده است که هدف مشاوره ی شغلی باید کمک به افراد برای ایجاد یک زندگی رضایت بخش باشد. برای این منظور مشاوران شغلی باید تسهیل کنندگان و همچنین طراحان یادگیری مادام العمر، در یک محیط کاری که به طور مداوم تغییر می کند، باشند (کرامبولتز،1998؛ به نقل از دین دوست، 1387).

با توجه به مطالعات گسترده در پژوهشهای داخلی و خارجی در خصوص موضوع مورد پژوهش، پژوهشگر به پژوهش مستندی در این زمینه دست نیافت. موضوع پژوهشگر از حیث اینکه از طریق یک رویکرد جدید در زمینه مشاوره ی شغلی به دنبال آنست تا با تشویق و ترغیب معلمان تحت مشاوره ی شغلی بر اساس نظریه ی یادگیری موضع تصادفی برنامه ریزی شده(HLT)، به فراگیری مهارتهای جدید و نیز تاکید بر جستجوی راه حلهای جدید و مفید برای مشکلات پیش رو و افزایش سطح تعاملات با همکاران و سایرین، زمینه را برای افزایش منابع شغلی و شخصی و سرانجام اشتیاق شغلی آنها فراهم آورد، می تواند بدیع و نوآوری باشد.

پژوهشگر در صدد پاسخ گویی به این سوال است که آیا مشاوره ی شغلی به شیوه ی  نظریه ی یادگیری موضع تصادفی کرامبولتز(HLT)، براشتیاق شغلی دبیران تاثیرگذار است؟

 3- 1 ضرورت پژوهش

امروزه اهمیت آموزش و پرورش، برهیچ کسی پوشیده نیست؛ سرمایه ی امروز و آینده ی ماست. سرمایه ای که نمی توان قیمتی بر آن نهاد و همان چیزی است که بشر را از عصر تاریکی و جهل به عصر روشنایی و نور سوق بخشیده است .( یونسکو نقل از نوری ، 1388) مهم ترین عنصر این نهاد سرنوشت ساز، جامعه ی عظیم معلمی است که مسئولیت هدایت و پرورش یک  نسل برعهده ی آنهاست. بنابراین هر گونه سرمایه گذاری علمی و هدف مند  به پرورش و بهسازی آنها و نیز تامین آتیه ی  روحی و روانی این قشر انسان ساز ، نه تنها موجب ارتقاء  وبهره وری آنها می شود، بلکه می تواند موجبات بالندگی و سرافرازی یک ملتی را فراهم آورد (عبدلی، عیسی زادگان، غلامی،

اصولا دیوار برشی فولاد ی یک سیستم سازه ای مقاوم در برابر بار های جانبی است که اخیرا

مورد توجه قرار گرفته است .

مزایا ی ویژه این نوع سیستم نسبت به دیگر سیستم های مقاوم باعث گسترش روز افزون

 

2-1 تابع پتانسیل مورس اصلاح شده. 9

3-1 توابع پتانسیل ترسوف- برنر و ترسوف.. 11

4-1 توابع پتانسیل نسل دوم مرتبه پیوند تجربی واکنشی و لنارد جونز 6-12   12

فصل دوم (تخمین مدول الاستیک)

1-2 فرمولاسیون مرجع. 18

1-1-2 پتانسیل انرژی.. 20

2-1-2 تابع پتانسیل مورس اصلاح شده. 20

3-1-2 تابع پتانسیل ترسوف.. 21

4-1-2 فرمولاسیون با بهره گرفتن از تابع پتانسیل مورس اصلاح شده. 22

5-1-2 فرمولاسیون با بهره گرفتن از تابع پتانسیل ترسوف.. 23

2-2 تحلیل ساختاری.. 24

1-2-2 اثر انحنا 31

2-2-2 ساختار آرمچیر. 31

3-2-2 ساختار زیگزاگ.. 32

3-2 نتایج و مباحث.. 35

فصل سوم (تخمین رفتار مکانیکی)

1-3 مقدمه. 42

2-3 فرمولاسیون مرجع. 42

3-3 تحلیل ساختاری.. 44

1-3-3 ساختار آرمچیر. 48

2-3-3 ساختار زیگزاگ.. 49

3-3-3 اثر انحنا 50

4-3 نتایج و مباحث.. 53

فصل چهارم (مدل سازی نرم افزاری)

1-4 مدل سازی.. 59

2-4 مباحث و نتایج. 61

فصل پنجم (نتیجه گیری و پیشنهادات)

نتیجه گیری و پیشنهادات.. 67

لیست مقالات ارائه شده. 70

فهرست مراجع. 71

 

 

 

 

فهرست نمودارها و اشکال

فصل اول (مقدمه)

شكل 1-1. بردار کایرال در نمای شماتیك ساختار نانولوله كربن.. 5

شكل 2-1. الگوهای ساختاری آرمچیر، زیگزاگ و کایرال. 6

شكل 3-1. نمایش ترمهای انرژی در صفحه ی گرافیتی.. 8

فصل دوم (تخمین مدول الاستیک)

شکل 1-2. صفحه ی گرافیتی (گرافین) تک جداره تحت تنش کششی.. 24

شکل 2-2. راستای طولی نانولوله تک جداره آرمچیر. 25

شکل 3-2. تحلیل نیرویی پیوند کربن – کربن در راستای طولی نانولوله کربنی تک جداره آرمچیر. 26

شکل 4-2. راستای طولی نانولوله تک جداره زیگزاگ.. 28

شکل 5-2. تحلیل نیرویی پیوندهای کربن – کربن در راستای طولی نانولوله کربنی تک جداره زیگزاگ.. 29

شکل 6-2. اثر انحنا در تحلیل نیرویی نانولوله تک جداره آرمچیر. 31

شکل 7-2. اثر انحنا در تحلیل نیرویی نانولوله تک جداره زیگزاگ.. 32

نمودار 1-2. نمودار تغییرات مدول الاستیک نانولوله تک جداره آرمچیر بر حسب تغییرات قطر. 35

نمودار 2-2. نمودار تغییرات مدول الاستیک نانولوله تک جداره زیگزاگ بر حسب تغییرات قطر. 36

نمودار 3-2. مقایسه تغییرات مدول بر حسب قطر دو ساختار آرمچیر و زیگزاگ.. 37

نمودار 4-2. نمودار تغییرات مدول الاستیک بر حسب تغییرات ضخامت نانولوله آرمچیر (10و10) 38

نمودار 5-2. نمودار تغییرات مدول الاستیک بر حسب ضخامت نانولوله زیگزاگ (0و17) 38

فصل سوم (تخمین رفتار مکانیکی)

نمودار 1-3. نمودار تنش – کرنش نانولوله تک جداره آرمچیر (10و10) 53

نمودار 2-3. نمودار تنش – کرنش نانولوله تک جداره زیگزاگ (0و17) 54

نمودار 3-3. نمودار تغییرات تنش نانولوله­های تک جداره آرمچیر با اندیس نانولوله. 56

نمودار 4-3. نمودار تغییرات تنش نانولوله­های تک جداره زیگزاگ با اندیس نانولوله. 57

فصل چهارم (مدل سازی نرم افزاری)

نمودار 1-4. نمودار تنش – کرنش نانولوله تک جداره آرمچیر (10و10) با بهره گرفتن از مدل سازی با نرم افزار لمپس… 62

نمودار 2-4. نمودار تنش – کرنش نانولوله تک جداره زیگزاگ (0و17) با بهره گرفتن از مدل سازی با نرم افزار لمپس… 62

شکل 1-4. شروع شکسته شدن اولین پیوند و رخ دادن تغییر شکل در ساختار نانولوله کربن تک جداره. 63

 

 

فهرست جداول

جدول 1-2. مقایسه مدول الاستیک این تحقیق با مدول الاستیک سایر کارهای مشابه با ضخامتهای مختلف برای نانولوله تک جداره زیگزاگ (0و17) 40

جدول 1-4. مقایسه ی مدول الاستیک نانولوله­های کربن تک جداره با بهره گرفتن از روش تلفیقی و مدل سازی نرم افزاری.. 64

 

 

 

فصل اول

(مقدمه)

 

1-1 مقدمه

پس از اولین آزمایش عملی در سال 1991 توسط ایجیما 1 ]1[ بر روی نانولوله­های كربن، اكثر توجهات به سمت این مواد و تخمین خواص مختلفشان كشیده شد. خواص مكانیكی بسیار بالا در مقابل وزن پائین، خواص الكتریكی و حرارتی عالی، از جمله خصوصیات منحصر به فردی هستند كه نانولوله­های كربن را تبدیل به ساختارهایی بی بدیل در دنیای امروز و كانون توجه انواع علوم مهندسی به خصوص مهندسی مكانیك نموده اند. تحلیل مكانیك ساختاری این مواد و تخمین خواص مكانیكی آنها با بهره گرفتن از روشها و ایده­های مختلف تا به امروز همواره مورد توجه محققین بوده است. نتایج كلی­ این گونه نشان می دهد كه از نظر مكانیكی نانولوله­های كربن مقاومت كششی در حدود 20 برابر فولادی با بالاترین مقاومت كششی در طبیعت و نیز مدول الاستیسیته (مدول یانگ) در حد تراپاسكال (TPa) را دارند. البته این خواص فوق العاده یك توجیه علمی مشخص نیز دارد و آن هم به دلیل هیبرید SP2 بسیار قوی پیوند كربن كربن در این ساختار است كه قوی ترین نوع پیوند در طبیعت نیز می باشد. شخصی به نام کیان 2 ]2[ اخیراً گزارش داده كه اضافه نمودن تنها 1 درصد وزنی نانولوله كربن، باعث افزایش 25 درصدی مقاومت كششی فیلمهای كامپوزیتی زمینه پلی­استیرن می شود. در تخمین خصوصیات نانولوله­های كربن بسیاری از محققین از مدلهای محیط پیوسته، بخصوص مدل ورق پوسته­ای كه با ساختار هندسی نانولوله­ها نیز تطابق خوبی دارد، استفاده كرده­اند. اگر چه این تئوریها محدودیتهایی را نیز به همراه دارند اما نتایج خوبی را در مقایسه با نتایج كارهای عملی و آزمایشگاهی از خود نشان داده اند، ضمن آنكه نسبت به سایر روشها بكارگیری آنها آسان­تر می­باشد. در حالت كلی اندازه ­گیری خواص نانولوله­های كربن به صورت عملی و آزمایشگاهی در ابعاد نانو كاری بسیار دشوار و هزینه بر است.

——

Iijima
Qian
البته طی سالهای اخیر یك ابزار بسیار قوی جهت تخمین و بررسی خواص مكانیكی نانولوله­ها با دقت بسیار بالا مورد استفاده قرار گرفته است كه شبیه سازی به روش دینامیك مولكولی 1 نام دارد. این روش ابزار مناسبی برای رها شدن از دشواریهای روش تجربی و تایید نتایج به دست آمده توسط تئوریهای تحلیلی می باشد. تحقیقات انجام گرفته بر روی نانولوله­های كربن به دلیل خواص فوق العاده­ی گزارش شده آنها، متعدد و گوناگون می باشد. افراد مختلف همواره سعی نموده اند كه با تئوریهای جدید و روش های ساده­تر به نتایج دقیق­تری دست پیدا كنند. بر این اساس خصوصیاتی همچون مدول یانگ، ضریب پواسون، روابط تنش-كرنش و مقادیر آنها، تنش ماكزیمم، كرنش شكست و… همواره مد نظر محققین بوده است. اولین آزمایش برای اندازه ­گیری مدول الاستیسیته در نانولوله كربن چند دیواره مقدار 9/0 ± 8/1 TPa را نتیجه داد ]3[ و پس از آن وانگ 2 ]4[  مقدار كمی كمتر 59/0 ± 28/1 TPa را گزارش كرد. یو 3 ]5[ مقاومت كششی و مدول یانگ نانولوله كربن تك دیواره را به ترتیب در بازه ی: 63 – 11 GPa و 95/0– 27/0 TPa یافت. کریشنان 4 ]6[ نیز مدول الاستیك نانولوله كربن تك دیواره را در محدوده ی قطر 5/1 – 1 nm برای 27 نانولوله در حدود 25/1 TPa اندازه گرفت. لو 5 ]8و7[ و لییر 6 ]9[ نیز به ترتیب با مدلهای ثابت نیروی تجربی 7 و محاسبات اصول اولیه 8 مدول یانگ را 97/0 و 1 TPa به دست آورده اند. همه­ نتایج فوق حتی با در نظر گرفتن خطای آنها نشان می دهند كه خواص مكانیكی نانولوله­های كربن بسیار بالاست.

 

—————

Molecular Dynamic (MD)
Wong
Yu
Krishnan
Lu
Lier
Emperical force Constant model
ab initio
Srivastava
از دیگر كارهای انجام شده می توان به تحقیقات سری واستاوا 9 ]10[ برای نانولوله كربن (0و8) با بهره گرفتن از روش دینامیك مولكولی اشاره نمود كه نشان داده است این ساختار می تواند تا 12درصد فشرده شود و تحت چنین محدودیت الاستیكی، تنش در رنج 125 – 110 GPa می­باشد. در سالهای اخیر اكثر تحقیقات بر روی بارگذاری فشاری و تركیبی به منظور بررسی كمانش ساختار نانولوله­ها متمركز شده اند و بدین منظور كارهای انجام گرفته بر روی بارگذاری كششی بسیار محدود می باشد. از آنجا كه نتایج بارگذاریهای فشاری و کششی در نانولوله­های كربن كاملاً متفاوتند (به دلیل اثر بر هم كنشهای دافعه و جاذبه در این ساختارها كه ماهیت و مقدار متفاوتی دارند)، بنابراین همچنان كارهای تحقیقاتی بر روی این ساختارها تحت بار كششی مطلوب محققین بوده و هم اكنون نیز در حال بررسی می باشد.

در اینجا كمی بیشتر به جزئیات هندسی و آشنایی با اساس روش های مختلف به كار گرفته شده جهت تخمین خواص مكانیكی نانولوله­های كربن می پردازیم. از نظر ساختاری نانولوله­های كربن در حالت كلی به دو دسته­ی کلی تقسیم می شوند که عبارتند از نانولوله­های کربن تك دیواره 1 و نانولوله­های کربن چند دیواره 2. یك نانولوله­ی کربنی تک جداره می ­تواند از نظر شماتیكی ناشی از خم شدن یك ورقه­ی گرافیتی و تبدیل شدن آن به یك لوله استوانه­ای باشد و یك نانولوله کربنی چند جداره مجموعه ­ای از نانولوله­های کربنی تک جداره هم مركز و هم راستا است كه درون یكدیگر قرار گرفته­اند. راستای تا خوردن و خم شدن ورقه گرافیتی، توسط برداری به نام کایرال 3 یا Ch(n,m) تعریف می­گردد. شكل 1-1 نمایانگر این بردار در ساختار نانولوله می باشد. با بهره گرفتن از این بردار می­توان انواع چیدمانهای ساختار اتمی را تعریف نمود.

 

—————

Single walled carbon nano tube (SWCNT)
Multi walled carbon nano tube (MWCNT)
Chiral
بر این اساس بردار (n,n) معرف چیدمان آرمچیر1، بردار (n,0) معرف چیدمان زیگزاگ2 و كلی­ترین حالت بردار (n,m) است كه معرف چیدمان کایرال می باشد.

 

شكل 1-1. بردار کایرال در نمای شماتیك ساختار نانولوله كربن

چیدمانهای ساختار اتمی نانولوله­های کربن را به گونه­ای دیگر نیز می­توان تعریف نمود. با تعریف زاویه  φ  به عنوان زاویه ی بردار کایرال خواهیم داشت:

زاویه ° = 0φ  معادل چیدمان زیگزاگ، زاویه ی= 30°  φ  معادل چیدمان آرمچیر و هر زاویه­ای بین این دو مقدار معرف چیدمان کایرال می­باشد. چیدمانهای معرفی شده­ی فوق از ساختار اتمی نانولوله كربن، در شكل 2-1 می توان ملاحظه نمود. نتایج بررسیها نشان می دهند كه هم خواص مكانیكی و هم الكتریكی نانو لوله­های كربن به شدت به این چیدمانها وابسته است.

 

——

Armchair
Zigzag
 

شكل 2-1. الگوهای ساختاری آرمچیر، زیگزاگ و کایرال

رابطه­ قطر نانولوله­های کربن بر حسب اندیسهای آنها (n , m) در حالت کلی به صورت زیر می­باشد [10]:

DSWCNT =                                                                          (1-1)

که در رابطه­ فوق b معرف طول تعادلی پیوند کربن – کربن در ساختار نانولوله­های کربن بوده و مقدار آن از می­نیمم نمودن انرژی پتانسیل بین اتمی به دست می­آید که حدوداً 0.142 nm تخمین زده شده است. DSWCNT نیز معرف قطر نانولوله کربن تک دیواره بوده و n , m نیز اندیسهای نانولوله می­باشند. رابطه­ فوق را می توان برای دو چیدمان زیگزاگ و آرمچیر به صورت زیر نیز تعریف نمود:

Zigzag à n=n , m=0 à DSWCNT =                                                 (2-1)

Armchair à n=m à DSWCNT =                                                        (3-1)

در ادامه به معرفی یک ابزار قوی و کاربردی در تخمین خواص نانولوله­های کربن به نام دینامیک مولکولی می­پردازیم. روش دینامیك مولكولی بر اساس بیان انرژیهای پیوندی و بر هم كنشهای اتمی استوار است. در این روش معمولاً پیوندهای شیمیایی، به صورت المانهای دارای انرژی در نظر گرفته می­شوند كه اتمها به آنها متصل می­باشند. در بعضی از شبیه سازیها حتی پیوندهای شیمیایی را به صورت المان تیر 1 در نظر گرفته­اند كه می ­تواند تحت كشش و خمش قرار گیرد. همه این فرضیات جهت ساده­سازی به كار می­رود و هیچ كدام دقیقاً منطبق با واقعیت پیوند شیمیایی نیستند.

در مبحث دینامیك مولكولی انرژی پتانسیل بین اتمی كل سیستم مولكولی، مجموع چند ترم خاص از انرژیهای پیوندی و بر هم كنشهای غیر پیوندی می باشد كه به صورت زیر تعریف می شود:

 

Etot = Uρ + Uθ + Uw + Uτ + UVdw + Ues                                                    (4-1)

Uρ = انرژی پیوندی ناشی از كشش پیوند

Uθ = انرژی پیوندی ناشی از تغییر زاویه ی پیوند با پیوند همسایه

Uw = انرژی پیوندی معكوس

Uτ = انرژی پیوندی پیچشی

UVdw = انرژی غیر پیوندی حاصل از بر هم كنش نیروهای وان در والس

Ues = انرژی غیر پیوندی ناشی از بر هم كنش نیروهای الكترواستاتیكی

شرکت، تمرکزمان را بر روی شرکت‌های کوچک و متوسط (شرکت های زیر مجموعه صنایع غذایی و آشامیدنی استان فارس) قرار داده‌ایم و عوامل نابی موثر بر بهبود عملکرد شرکت ها  با عنایت به نظریات مدیران این شرکت‌ها مورد بررسی قرارداده ایم. تحقیق پیش رو تحقیقی کمی بشمار می‌آید که با بازنگری گسترده ادبیات مرتبط و همچنین با اجرای مصاحبات ساخت یافته پرسشنامه لازم تدوین و از آن برای جمع آوری داده ها استفاده نموده است. پس از انجام تحلیل های آماری نتیجه تحقیق مزبور اینگونه بیان می شود:

تاثیر عوامل و ابعاد تولید ناب و پیاده سازی آن در عملکرد شرکت ها چگونه است؟

فهرست مطالب

فصل اول:

کلیات تحقیق..

1-1 مقدمه. 2

1-2   ضرورت و اهمیت تحقیق (بیان مساله) 3

1-3 اهداف تحقیق. 4

1-4 ضرورت انجام تحقیق: 5

1-5جامعه آماری و نمونه آماری. 6

1-6 فصل بندی تحقیق. 7

فصل دوم:مبانی نظری و ادبیات موضوع..

2-1 مقدمه. 8

2-2 ارزیابی عملکرد 8

2-3 تعریف ارزیابی عملکرد 11

2-4 اهمیت ارزیابی. 11

2-5 اهداف ارزیابی عملکرد 12

2-6 ابعاد ارزیابی عملکرد 13

2 – 7 رویکردهای موجود در سنجش عملکرد 14

2-8 معایب اندازه‌گیری عملکرد به روش سنتی. 15

2- 9 روش‌های اجرایی ارزیابی عملکرد سازمان‌ها 16

   2-9-1 الگوی فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) 16

   2-9-2 مدل ریاضی برنامه‌ریزی آرمانی (مدل GP) 17

   2-9-3 مدل تعالی سازمانی EFQM.. 17

   2-9-4 کارت امتیازی متوازن 18

   2-9-5  مدل تحلیل پوششی داده‌ها 19

2-10 تولید ناب.. 20

2-11 پاردایمهای تولید. 21

   2-11-1 تولید دستی (1870-1905) 22

   2-11-2 تولید انبوه (1905-1950) 22

   2-11- 3  تولید ناب. 23

   2-11-4 سیستم تولید چابک.. 24

   2-11-5  تفاوت‌های اساسی پارادیم‌های تولید. 24

2-12  وقایع تاریخی تکامل تولید ناب.. 26

   2-12-1 مرحله‌ی پیدایش و ایجاد جرقه‌های تولید ناب. 26

   2- 12-2 مرحله‌ی توجه غرب به بررسی شیوه تولید ژاپنی. 28

2-13  طرح و تشریح مباحث کلی حول حوزه مفهومی و عملیاتی مقوله‌ نابی. 30

   2-13-1 اعتبارسنجی مفهوم نابی. 31

   2-13-2 تجزیه و تحلیل اعتبار همگرایی تولید ناب. 37

   2-13-3 تجزیه و تحلیل اعتبار تمایز تولید ناب. 41

2-14 ذکر نکاتی در رابطه با توسعه مفاهیم و تعاریف نابی. 46

   2-14-1 تولید ناب بعنوان یک پیکره‌بندی. 49

2-15 بررسی وتحلیل پیشینه مربوط به مدل‌های سنجش نابی. 50

فصل سوم : روش تحقیق…

3-1)مقدمه. 52

3-2) نوع تحقیق. 52

3-3)مساله تحقیق. 52

3-4)جامعه آماری. 53

3-5)تعداد نمونه و روش اخذآن. 53

3-6)متغیرهای تحقیق. 55

3-7) زمان و مکان تحقیق. 57

3-8)واحد تحقیقی. 57

3-9) روش تحقیق. 57

3-10) روش های گردآوری اطلاعات.. 58

3-11)روایی پرسش نامه. 58

3-12)پایایی پرسش نامه. 59

3-13)ضرورت انجام تحقیق: 61

3-14) تحلیل پوششی داده‌ها 61

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها

4-1)مقدمه. 66

4-2)توصیف وضعیت پاسخ دهند گان. 66

4-3) روش و ابزار جمعآوری اطلاعات.. 68

4-4) روش استخراج و تحلیل داده ها 68

5-4 )شرح مفاهیم و متغیرهای موجود در این پژوهش… 68

   1-5-4) متغیر وابسته. 69

 

   2-5-4) متغیرهای مستقل. 69

6-4) تجزیه و تحلیل داده ها 69

7-4)تحلیل پوششی داده ها 70

   1-7-4)رتبه بندی شرکتهای مواد غذایی: 71

8-4) بررسی رابطه تولید ناب و ارزیابی عملکرد 88

   1-8-4) بررسی رابطه تولید ناب و ارزیابی عملکرد. 89

   2-8-4) بررسی رابطه ابزارها و تکنیکها و ارزیابی عملکرد. 91

   3-8-4) بررسی رابطه تکنولوژی و ارزیابی عملکرد. 93

   4-8-4) بررسی رابطه زیرساختها و ارزیابی عملکرد. 95

9-4) مقایسه ارزیابی عملکرد در شرکتهای کارا و ناکارا 97

10-4) مقایسه تولید ناب در شرکتهای کارا و ناکارا 98

   1-10-4) مقایسه ابزارها و تکنیکها در شرکتهای کارا و ناکارا 98

   2-10-4) مقایسه تکنولوژی در شرکتهای کارا و ناکارا 99

   3-10-4) مقایسه زیرساختها در شرکتهای کارا و ناکارا 100

فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات…

5-1مقدمه : 103

.5-2- خلاصه تحقیق. 104

5-3- نتایج پژوهش… 105

5-4) مقایسه سه شرکت کارا و ناکارا از نظر امتیاز کسب شده در فاکتورهای ورودی و خروجی  110

5-4)ارزیابی واحدهای ناکارا با واحدهای مرجع. 112

5-5) پیشنهادها برای تحقیقات آینده  : 113

منابع ومآخذ.. 114

1-1مقدمه
ستفاده از نظام های ارزیابی به صورت رسمی به قرن نوزدهم باز می گردد.می توان گفت ارزیابی عملکرد همراه با سیر توسعه اندیشه های مدیریت در قالب مکاتب مدیری ،توسعه پیدا کرده است.تغییر و توسعه شاخصهای ارزیابی در قالب ارائه اصول عام و جهان شمول برای ارزیابی سازمانها تا مدیریت کیفیت فراگیر سیر توسعه نظام های ارزیابی را نشان می دهد.(طبرسا 1378) در کشور ما به طور رسمی برای اولین بار در سال 1349 مقرر گردیدسازمانهای دولتی از نظر مدیریت و نحوه اداره مورد ارزیابی قرار گیرد.اما سوابق، نشان داده که  بعد از گذشت سی سال هنوز نظام مشخصی برای ارزیابی در سطح ملی تدوین و طراحی نشده است.(مدرکیان، 1377) در بررسی علل ارزیابی عملکرد با دو دید گاه روبرو می شویم.یکی نگرش سنتی به آن که مهمترین هدف ارزیابی ،قضاوت و یادآوری عملکرد است.دیگری نگرش نوین که به رشد و توسعه و بهبود عملکرد توجه دارد(طبرسا 1378،)و پویایی وجه ممیزه و اصلی آن است.(علیرضایی ،1378)

بررسی رویکرد های مختلف نسبت به ارزیابی عملکرد بیانگر آن است که نظام ارزیابی باید با رشد و توسعه سازمانها متناسب بوده پاسخگوی ابعاد متنوع و متعدد آن ها باشد.نکته دیگری که امروزه در ادبیات مدیریت عملکرد به آن توجه شده این است که بین ارزیابی نتایج (خروجی) و ارزیابی فرایندها و داده ها (ورودی)ارتباط بسیار مهم و قابل توجهی وجود دارد.امروزه تفکر غالب این است که اصلاح ورودی و فرایند های عملیات به طور منطقی منجر به ارائه کالاهای مناسب خواهد شد.کنترل انتهایی عملیات نمی تواند بیانگر وضع عملکرد  جامع سازمان باشد.خروجی زاییده فعالیت  واحد های مختلف سازمان در ترکیب منابع است و ارزیابی خروجی سازمان نمی تواند به برنامه های اصلاحی در فرایند و عملیات پشتیبانی آن کمک کند. (zairi,1994). بنابراین لازم است تا در ارزیابی‌هایی که از سیستم های مختلف به عمل می‌آید، توجه مناسبی نیز به ورودی‌های سیستم وجود داشته باشد و مفهووم کارایی نسبی واحدها مورد مقایسه قرار گیرند.

ناب بودن واژه ای است که در ابتدا طی مطالعات محک زنی در سالهای 1980در موسسه تکنولوژی ماساچوست ((MITبرای توصیف سیستم تولیدی تویوتا توسط ووماک بکار گرفته شد.تفاوت یک سیستم با تفکر ناب و غیر آن در این مطالعات کاملا مشخص می باشد.در این مطالعات ثابت شد که کالای در جریان ساخت در شرکت های امریکایی هزار برابربیشتر از شرکت های امریکایی است.این تفاوت ها در کاربرد اصول خاص سیستم تولید می باشد. در سیستم تفکری ناب که در تجارت و تولید بکار گرفته شده است ،بیشتر بر روی کیفیت بالا،ارزش افزوده بیشتر ،کمتریت ضایعات،کمترین سرمایه کار،زمان تولید پایین وبهبود مستمر از طریق نوآوری و کایزن تاکید می شود.

هدف اصلی تولید ناب معرفی سیستم فشاری ((PULL SYSTEMبا زمان ساخت کوتاه می باشد.مدت زمانی که صرف ساخت محصول می شود ،از دو قسمت اصلی تشکیل شده است:زمان دارای ارزش افزوده و زمان بدون ارزش افزوده.زمان دارای ارزش افزوده بطور مثال همان زمان در حال کار بودن ماشین آلات می باشد.اما زمان بدون ارزش افزوده،مدت زمان صرف شده جهت به راه اندازی ماشیت آلات،زمان بیکاری،مدت زمان از کار افتادگی دستگاه ها یا نرسیدن مواد اولیه ،زمان صرف شده برای بازرسی و … است.هدف ایده ال رسیدن به 100٪زمان ارزش افزوده می باشد که البته در عمل غیر ممکن است. این تفکر که دلیلی برای از دست دادن امکانات بصورت ضایعات وجود ندارد،پس باید ضایعات موجود را حذف کرد تا ارزش افزوده بیشتر کسب نمود در سالهای 1950 به ذهن اونو رسید. به اعتقاد اونو اساسی ترین مشکلی که بایستی از یک سیستم تولیدی حذف شود،مودا یا ضایعات می باشد.اونو ،موداهای خود را چنین تعریف می کند:

“عیبها (در محصولات)،تولید بیش از حد کالای غیر ضروری،موجودیها کالایی که منتظر فرایند یا مصرف در فاصله ای دورتر هستند،فرایند غیر لازم،جابجایی غیر ضروری(انسانی)،حمل و نقل غیر ضروری(کالاها)، انتظار نیروی انسانی برای ملزومات تا کارهای خود را انجام دهند یا برای تحقق فعالیتی در بالای جریان وطراحی کالاهاو خدمات که متناسب با نیازهای مصرف کنندگان نیست.”

تولید ناب سیستمی است که بر این فرض بنا نهاده شده است که مزیت یک محصول ماندگار نیست و بنابراین به جای اجتناب از رقابت ،بایستی با رقبا بصورت رودررو مواجه شد.برای کسب موفقیت در این امر شرکت بایستی برای کاهش هزینه ها و تولید کالای با کیفیت بسیار بالا تخصص پیدا کند. نکته کلیدی در رسیدن به تولید ناب اینست که شرکت ها باید این موضوع را بیاموزند که به فرایند مدیریت،بعنوان یک سیستم حل مشکل جامع درون سازمانی در داخل زنجیره تولید کل بنگرند و نه یک مجموعه ای از تکنیک های مستقل بکار گرفته شده در واحد های مستقل.

“سیستم جامع حل مشکل در تولید ناب ،تولید کنندگان ناب را وادار کرده است که عرضه کنندگان خود را به بکارگیری فنون ناب در فرایند هایشان ترغیب کنند تا بدین وسیله به یک جریان سریع،منسجم و مکرر از کالاها و اطلاعات درون زنجیره تولید برسند.”

تولید ناب را می توان یک مدل تولیدی منسجم دانست، زیرا که آن از ابزارها،متدهاو استراتژیهای مختلفی در ایجاد و توسعه محصول ،مدیریت و مدیریت عرضه در یک کل تشکیل شده است.تولید ناب به این علت ناب است که از هر چیز ،در مقایسه با تولید انبوه کمتر استفاده می شود.(حدود نیمی از نیروی انسانی،نیمی از فضای کارخانه،نیمی از سرمایه گذاری مورد نیاز برای ابزارها،نیمی از ساعات مهندسی در خلق محصول و تولید آن در نیمی از زمان مورد نیاز).(عادل اذر،سعید صفیری ،1383)

تفکر ناب را می توان در 5 اصل خلاصه نمود که این 5 اصل عبارتند از :تعیین دقیق ارزش هر محصول معین،شناسایی جریان ارزش هر محصول،ایجاد حرکت بدون وقفه در این ارزش،امکان دادن به مشتری تا بتواند این ارزش را از تولید کننده بیرون بکشد و تعقیب کمال. ناب اندیشیدن در یک سازمان بایستی به یک فرهنگ تبدیل شود و بایستی بسترهای مناسب را جهت نهادینه شدن تفکر ناب در کلیه سطوح را مهیا نمایند(شهرام تاج،1386). لذا آنچه که ما در این تحقیق به دنبال آن خواهیم بود ارزیابی عملکرد تولید با رویکرد تولید ناب با بهره گرفتن از تکنیک DEA است.

1-2       ضرورت و اهمیت تحقیق (بیان مساله)
 

در بسیاری از واحدهای تولیدی، به ویژه آن‌هایی که به دلیل گستردگی تولید خدمات و محصولات با وسعت کار بیش‌تری روبه‌رو هستند، مدیران تولید برای هدایت و رهبری مناسب عملکرد تولید نیازمند در اختیار داشتن اطلاعات جامع از عملکرد بخش‌های مختلف هستند. جمع‌آوری این اطلاعات از زمان ورود مواد اولیه به خطوط تولید آغاز می‌شود و تا تولید محصولات نهایی و خروج آن‌ها از کارخانه ادامه می‌یابد. تسلط مدیران تولید بر اطلاعات مراحل مختلف تولید موجب می‌شود تا علاوه بر هدایت و مدیریت بهینه‌ی عملکرد تولید، با اختصاص مناسب منابع، بهره‌وری تولید افزایش و کیفیت محصولات بالا رود.

در این مطالعه قصد داریم ارزیابی عملکرد تولید را با رویکردی مبتنی بر مفاهمیم نابی  را مورد مطالعه قرار داده و بر این اساس مسیر بهبود را برای ارتقای کارایی سیستم ‌های تولیدی پیشنهاد نماییم. در مطالعه عملکرد تولید واژه هایی از قبیل کاهش هزینه،کارایی عملکرد ،تحویل بموقع،برتری در کیفیت،انگیزه کار کنان و راضی نگه داشتن مشتریان بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.همچنین مطلالعه بر روی خروجی ها نیز نشاندهنده تلاش برای بهبود در هزینه و زمان بعنوان عوامل اصلی در خروجی می باشد. .در بیشتر یافته های مبنی بر خروجی و ورودی ،معمولا بر اساس یک خروجی(معمولا حجم تولید)و ایتم های محدود برای ورودی (معمولا سرمایه و کار)ارزیابی صورت می گیرد.البته در عمل می توان بر عامل های غیر کمی که برتری در تولید را سبب می شود مانند کیفیت و انعطاف پذیری نیز توجه کرد.

نکته حایز اهمیت در این مطالعات توجه بیشتر شرکت ها بر روی خروجی ها به عنوان  عوامل اصلی در عملکرد خود می باشد.توجه بیش از حد بر روی خروجی ها ما را از آیتم

گفتار اول-مفهوم لغوی نکاح 41
گفتار دوم-معنای اصطلاحی نکاح 42
گفتار سوم-مفهوم حقوقی نکاح 42
گفتار چهارم-مفهوم فقهی نکاح 43
گفتار پنجم-اقسام نکاح 44
بند اول-نکاح دائم 44
بند دوم-نکاح منقطع 45
فصل سوم-تحلیل فقهی جرم تدلیس در نکاح 52
مبحث اول-نگاه فقها به جرم تدلیس در نکاح 53
مبحث دوم-روایات فسخ نکاح و تدلیس 55
مبحث سوم-موارد فسخ نکاح در فقه 59
مبحث پنجم-تفاوت تدلیس با تخلف از شرط صفت 61
مبحث ششم-حکم تدلیس در آرای فقیهان 63
مبحث هفتم-فسخ نکاح در صورت عدم بکارت 64
فصل چهارم-بررسی حقوقی جرم تدلیس در نکاح 66
مبحث اول-جایگاه تدلیس 67
مبحث سوم-عنصر مادی تدلیس 77
مبحث چهارم-عنصر روانی تدلیس 82
مبحث پنجم-اثر حقوقی تدلیس 82
مبحث ششم-تدلیس ثالث 92
مبحث هفتم-تدلیس در باکره نبودن زوجه 98
مبحث هشتم-مجازات جرم تدلیس در نکاح 100
مبحث نهم-شرکت در جرم تدلیس در نکاح 103
مبحث دهم-معاونت در جرم تدلیس در نکاح 104

 

تحقیق پیش رو در تلاش است تا با بررسی های خود بتواند با مطالعه قابلیت های گردشگری روستای لافت، بررسی بازار موجود و بالقوه آن و سایر موارد مربوطه بتواند راهکارهایی را ارائه دهد که سرانجام موجبات ارتقای گردشگری آن روستا را فراهم سازد.

بیان مسئله
از هنگام ظهور گردشگری روستایی به عنوان راهبردی مطلوب برای توسعه‌ی جوامع روستایی، توجه مدیران محلی برای توسعه‌ی آن افزایش یافت. اما مشکلات برنامه‌ریزی از بالا به پایین، بخشی‌نگری و کم‌توجهی به مردم و توسعه‌ی جامع و یکپارچه‌ی روستایی به عنوان موانع اصلی، سد راه توسعه‌ی پایدار روستایی قرار گرفت. به گونه‌ای که در بسیاری از موارد توسعه در معنای عام خود باقی مانده است و گاه تنها در معنای رشد ظاهر شده و هیچ پایداری را برای منطقه به همراه نداشته است. پایداری که می‌بایست همراه با عدالت اجتماعی ( به خصوص برای گروه‌های خاص مانند زنان، کودکان و فقرا و …) و عدالت جغرافیایی بوده و با بهره گرفتن از ظرفیت و توان جامعه محلی و مشارکت آنان در امر توسعه، به عنوان اقتصاد مکمل در کنار اقتصاد وابسته به زمین و گاه نیز به نوعی ب   ه عنوان معیشت جایگزین از تبدیل نواحی روستایی به نواحی فقیر و در حال فرسایش جلوگیری کرده و پایداری را در تمامی ابعاد خود برای روستا به ارمغان آورد. با مرور زمان مشارکت به عنوان یکی از ارکان مهم توسعه، و نظر به اینکه در پارادایم جدید توسعه (توسعه ی پایدار)، توسعه و مشارکت را دو عنصر غیرقابل تفکیک می‌دانند نقشی محوری به خود گرفت و مشارکت اجتماع محلی، به عنوان باثبات‌ترین و کم هزینه‌ترین راه برای موفقیت، عنصری مطلوب و ضروری برای توسعه‌ی گردشگری پایدار به ویژه در زمینه‌ی گردشگری روستایی مورد توجه واقع شد. بنابراین می‌توان گفت یکی از ضروریت‌های اصلی تحقق اهداف و شاخص‌های توسعه‌ی پایدار گردشگری، مشارکت جامعه ی بومی می‌باشد.

جزیره قشم طی سال های گذشته عموما پذیرای گردشگرانی بوده است که با قصد و هدف خرید وارد جزیره شده اند. مقاصدی همچون شهر قشم و شهر درگهان اصلی ترین مکان هایی هستند که در این میان پذیرای گردشگران هستند. طی سال های اخیر بدلیل وجود قابلیت های طبیعی و فرهنگی بویژه در مناطق روستایی بسیاری از گردشگران نوگرا و روستاگرد وارد جزیره شده اند تا بتوانند از مناطقی همچون جنگل های حرا، سواحل، دریه ستاره ها، غار نمکدان و بسیاری از روستاها و صنایع دستی و … بازدید کنند. در این میان روستای لافت به دلیل قرارگیری در ساحل، برخورداری از اسکله قدیمی، فرهنگ غنی روستایی، قرارگیری در موقعیت مرکزی جزیره و نزدیکی به بسیاری از جاذبه های طبیعی توانسته است جایگاهی نوظهور برای خود در این زمینه پیدا کند.

اما مساله اصلی این است که بدانیم اکنون وضعیت این روستا از نظر مقصد گردشگری چگونه است؟ و چه کارهایی میتوان برای جذب گردشگر و توسعه گردشگری این منطقه

به دست آمده از جدول تجزیه واریانس نشان داد كه اختلاف معنی‌داری از نظر میزان رشد در محیط درون شیشه‌ای بین دو پایه مورد بررسی وجود دارد، اما اثر محیط کشت روی میزان رشد معنی‌دار نشد. همچنین اثر محیط کشت بر روی میزان پرآوری در محیط درون شیشهای معنیدار بود. محیط كشت MS بیش­ترین میزان رشد، توسعه برگی و طول میانگره را نسبت به محیط کشت QL و QL تغییریافته داشته و محیط کشت QL در مقایسه با محیط کشت MS دارای میزان پرآوری بیش­تر و تعداد برگ بیش­تر بود و در نتیجه مشخص گردید که محیط کشت MS برای رشد پایه FOX11 و محیط کشت QL برای رشد پایه OH×F40مناسب می‌باشد. در ادامه به منظور ارزیابی دقیق‌تر محیط‌های كشت در آزمایش دوم، چهار سطح تنظیم کننده‌های رشد از غلظت‌های مختلف تنظیم کننده‌های رشد و دو پایه پاکوتاه‌کننده گلابی در دو محیط كشت مورد آزمایش قرار گرفت و صفات میزان رشد، پرآوری، تعداد برگ، توسعه برگ و کالوس مورد بررسی قرار گرفتند که براساس نتایج بدست آمده از آزمایش دوم،‏ اختلاف معنی‌داری از لحاظ میزان رشد در غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد مشاهده گردید. میزان رشد و پرآوری در تنظیم کننده‌های رشد با غلظت 1/0 میلی‌گرم بر لیترNAA و 1 میلی‌گرم بر لیتر 2iP و 2 میلی‌گرم بر لیترBAP پایه گلابی OH×F40 در محیط کشت QL از سایر غلظت‌ها بیش­تر بود. جدول تجزیه واریانس و مقایسه‌ میانگین نشان داد كه بین غلظت‌های مختلف تنظیم کننده‌های رشد و دو پایه هیبرید گلابی در سطح 5% اختلاف معنی‌داری از لحاظ متوسط میزان کالوس وجود ندارد. در آزمایش سوم به بررسی توان ریشه‌زایی تحت تاثیر غلظت‌های مختلف از تنظیم‌کننده‌های رشد طبیعی و مصنوعی پرداخته شد و صفاتی نظیر درصد ریشه‌زایی، کیفیت ریشه، طول ریشه، تعداد برگ، میزان تولید کالوس و سیاه‌شدگی انتهایی مورد بررسی قرار گرفت و اختلاف معنی داری بین غلظت های مختلف IBA بر درصد ریشه زایی در بین پایه های پاکوتاه کننده گلابی مورد استفاده وجود داشت. غلظت 1 و 2 میلی‌گرم بر لیتر از تنظیم کننده‌های رشد IBA بهترین ریشه‌زایی را در ریزقلمه‌ها تحت تیمار كوتاه مدت ایجاد كرد.

واژه‌های کلیدی: ریزازدیادی، پایه پاکوتاه‌کننده گلابی، ریشه زایی، محیط کشت و پرآوری.

 مقدمه:

گلابی یکی از درختان میوه مهم مناطق معتدله محسوب می‏شود و اگرچه تکثیر آن به طرق مختلفی امکان‌پذیر است، ولی معرفی عملی‏ترین و اقتصادی‏ترین روش تکثیر آن مستلزم شناخت همه روش‏های ازدیاد از جمله روش‏های تکثیر درون‌شیشه‏ای است (روزبان و همکاران، 1381). این گیاه بومی آسیای غربی و اروپای شرقی می‌باشد (Nee et al., 2002). گلابی معمولی یا گلابی اروپایی از گونه communis می‌باشد که میوه‌های آبدار با دانه‌های سنگی و اغلب شکل کشیده دارد، اما گلابی آسیایی شکلی شبیه به سیب دارد (Potter et al., 2007).گلابی از حدود یک هزار سال پیش از میلاد مسیح در یونان زیر کشت در آمده و در حال حاضر، پس از سیب، مهم‌ترین میوه دانه‌دار دنیا و ایران به شمار می‌آید (Jules and James, 1996). تعداد گونه‌های جنس Pyrus هنوز به طور کامل و دقیق مشخص نیست، اما تاکنون 60 گونه در این جنس معرفی شده است (Krichkov and Potanov, 1998) که اکثر آن‌ها بومی آسیا یا اروپا و فاقد میوه خوراکی می‌باشند و تنها به عنوان پایه‌ای برای گلابی معمولی به کار می‌روند، که بیست و شش گونه شناخته شده از جنس گلابی و پراکنش جغرافیایی آنها در جدول 1-1 آورده شده است. 11 گونه مختلف از جنس Pyrus در ایران وجود دارد (Westwood and Bjornstad, 1971، خاتم ساز 1371). گلابی از میوه‌های دانه‌دار به شمار می‌آید (Jules and James, 1996). کلیه گونه‌های جنس گلابی در منطقه معتدله نیمکره شمالی دنیای قدیم پراکنده شده‌اند (Tatarintseva, 1981). کلیه ارقام و ژنوتیپ‌های گونهPyrus communis در 5 زیرگونه و در 5 منطقه، حوالی قفقاز (اوستیا و گرجستان) آسیای میانه، اروپای غربی، اروپای شرقی و اروپای جنوبی قرار گرفته‌اند. علاوه بر این گروه، ارقام و ژنوتیپ‌های خاور دور از گلابی‌های (P. ussuriensis Maxim, P. calleryana و P. betulifolia ) منشاء گرفته‌اند (Krichkov and Potanov, 1998). گلابی معمولی (Pyrus communis) در منطقه قفقاز، روسیه، آسیا، اروپای جنوبی و مرکزی پراکنده شده است (Kolesnicova, 1997). این گونه از لحاظ مقاومت زمستانه، اندازه درخت و دیگر صفات مورفولوژیکی و بیولوژیکی دارای تنوع بسیار بوده و تصور بر این است که تعداد بسیار زیادی از ارقام تحت کشت در آسیا، قفقاز و اروپا از این گونه بوجود آمده است (Krichkov and Potanov, 1998). ژوکوفسکی معتقد است، منطقه قفقاز و بخش‌های غربی ایران یکی از اولین مراکز تنوع گونه‌ها و ارقام تحت کشت گلابی است (Jookovskiy, 1950). گلابی‌های آسیا و آسیای صغیر به عنوان پایه بکار برده می‌شوند نه به عنوان رقم قابل مصرف (Chalices and westwood, 1973 and Westwood, 1971 ). در انواع وحشی گونهPyrus communis قدرت رشد بسیار زیاد است که می‌تواند منبع با ارزشی به عنوان پایه برای ارقام تحت کشت باشد (Kolesnicova, 1997).

شاخه برخی از ارقام گلابی خاردار بوده، برگ‌های اره‌ای و مضرس با حاشیه صاف دارند. گل‌های گلابی هم‌زمان با برگ‌ها ظاهر می‌شوند و روی گل‌آذین دیهیم قرار می‌گیرند. معمولاً اکثر گونه‌های گلابی خودناسازگار بوده و نیاز به ارقام گرده‌زا دارند. درخت گلابی در برابر سرما حساس‌تر از سیب بوده و می‌تواند تا 30- درجه سانتی‌گراد را تحمل کند (خوشخوی و همکاران، 1377). در ضمن گونه‌های مختلف گلابی گرمای تابستان را نیز تحمل می‌کنند و تابستان‌های خشک در کنترل بیماری آتشک[1] که گلابی به آن بسیار حساس می‌باشد، مناسب است (Jakson, 2003).

برخلاف پایه‌های سیب که همگی از گونه Malus pumila می‌باشند، پایه‌های گلابی از چندین گونه متفاوت Pyrus بوده و حتی تعدادی از آن‌ها به جنس دیگری متعلق می‌باشند. گلابی حداقل 3000 سال است که در چین کشت می‌شود، در قسمت‌های دیگری از دنیا، گلابی‌های زراعی از گونه P. communis بدست آمده‌اند (Davarynejad et al., 2007). کشت گلابی در تمدن غرب اولین بار توسط هومر حدود سه هزار سال پیش شرح داده شده است.

بدون شك اولین گونه‌ای كه اهلی شده Pyrus pyrifolia بوده است، زیرا تیپ وحشی آن بدون انجام گزینش، خوراكی است (Jakson, 2003). گونه‌های گلابی را براساس خصوصیات گیاه‌شناسی و پراكنش جغرافیایی می‌توان به پنج گروه طبقه‌بندی نمود که شامل، گونه‌های اروپایی، گونه‌های آفریقای شمالی، گونه‌های غرب آسیا، گونه‌های آسیایی با میوه بزرگ و گونه‌های آسیایی با میوه كوچك می‌باشند (Bell et al., 1996).

مهم‌ترین ارقام بومی گلابی در ایران شامل: شاه‌میوه نطنزی، محمدعلی مشهد، سه فصله کرج، گلابی دم کج کرج، سبری و پیغمبری می باشند. گلابی را شاه‌ میوه یا آمرود هم می‌نامند و به میوه‌های پیوندی و شاداب آن شاه‌آمرود گویند (شکل 1- 1). همچنین از گلابی‌های خارجی نیز که کم و بیش در   ایران کشت می‌شوند می‌توان ، بارتلت[2]، دوشس[3]، ویلیام دوشس[4]، لوئیزبون[5]، اسپادونا[6] و کوشیا[7]را نام برد. بارتلت که در اروپا بنام ویلیامز مشهور است (شکل 1- 2)، مهم‌ترین و پرکشت‌ترین گلابی در دنیا به شمار می‌رود (محمودزاده و ابراهیمیان، 1390).

شکل 1- 1: چهار رقم از مهم‌ترین ارقام گلابی بومی ایران a. گلابی شاه‌میوه b. گلابی شاه‌میوه نطنز c. گلابی دم کج کرج d. گلابی بیروتی

شکل 1- 2: دو رقم از مهم‌ترین ارقام گلابی خارجی که در ایران کشت می‌شوند. a. گلابی بارتلت b. گلابی دوشس

 بالا بودن هزینه‏ های تولید، یکی از عمده‏ترین مشکلات بخش کشاورزی، در راه تولید و صادرات محصولات به بازار‏های جهانی محسوب می‏شود. تولید و تکثیر نهال، یکی از بخش‏های مهم صنعت میوه‏کاری هر کشوری به شمار می‏رود و اساس باغ‏های خوب هر کشوری از بذل توجه به این بخش نشات می‏گیرد. در باغداری روز دنیا، ایجاد باغ‏های یکنواخت، علاوه بر سیستم تک کشتی، هم‌اندازه بودن درختان باغ، رسیدن همزمان میوه‏ها، کاهش اندازه درخت، مقاومت به آفات و امراض و زودباروری درختان، بسیار مورد توجه می‌باشد. برای نیل به این اهداف، روش‏های مختلف کشت بافت، امروزه به عنوان یکی از ابزار‏های مطمئن و کارآمد، مورد توجه و اهتمام تولید‏کنندگان نهال در سراسر جهان قرار گرفته است (صفاری، 1378).

کشت بافت روش نوین و مهم در ازدیاد گیاهان است که در حال حاضر در دسترس پرورش‌‌دهندگان قرار دارد (صفاری، 1378). تكثیر درون‌شیشه‌ای این امكان را فراهم می کند كه در طول سال به پایه‌های مورد نیاز برای استفاده در خزانه دسترسی داشته باشیم (خوشخوی، 1377). ژرم‏پلاسم گلابی تكثیر شده در محیط استریل، به دلیل عاری بودن از عوامل بیماری‌زا، با اطمینان كامل از سدهای قرنطینه كشاورزی كشورهای مختلف قابل تبادل خواهند بود (Shibli et al., 1997). ارقام و گونه‌های مختلف گلابی هر یك دارای خصوصیاتی هستند كه باعث گردیده از آنها به عنوان پایه، پیوندك، تزئینی و یا دومنظوره استفاده گردند. از ارقام و گونه‌هایی كه موجب بهبود كیفیت رشد درختان گلابی می‌گردند به عنوان پایه استفاده می‌شود. زودرسی، پاكوتاه‌كنندگی، تاثیر روی عملكرد و كیفیت میوه، بهبود مقاومت به آفات و بیماری‌ها و كمك به سازگاری با خاك‌های مرطوب و آهكی از جمله شاخصه‌های ارقامی می‌باشد كه به عنوان پایه استفاده می‌شوند (رسول زادگان، 1370).

مقایسه کلی بر وضعیت باغ­های سیب و گلابی در کشور ایران نشان‌دهنده این است که برخلاف باغ‌های سیب، در باغ­های گلابی استفاده از پایه­ های پاکوتاه‌کننده و روش­های کشت متراکم چندان متداول نشده است. مسلماً مهم‌ترین دلیل این امر عدم وجود پایه­ های مطلوب و سازگار با شرایط اقلیمی- خاکی بر ارقام گلابی کشور بوده و به این ترتیب که پایه­ های رویشی گلابی که طی 30 سال گذشته وارد شده همگی متعلق به گونه Cydonia oblonga می‌باشند که این پایه­ها حساس به کلروز و خاک­های آهکی بوده و با برخی از ارقام گلابی نظیر گلابی ویلیامز دارای ناسازگاری است، علاوه بر این که در سرماهای شدید زمستانه آسیب دیده و از بین خواهد رفت که این معایب سبب توسعه محدود این پایه­ها در کشور شده است. همچنین پایه‏های پا‏كوتاه‌كننده گلابی كه متعلق به گونهP. communis L. می‏باشند و دارای سازگاری بسیار خوبی با ارقام تجاری هستند، را می‌توان از طریق روش‏های کشت بافت با سرعت بالایی تکثیر و عرضه نمود. تعداد محدودی از پایه‏های پا‏كوتاه‌كننده گلابی حاصل از کشت بافت به كشور وارد شده است. با توجه به این که پایه‏های پا‏کوتاه‌کننده گلابی به تکثیر از طریق ریزازدیادی پاسخ داده‌اند، در حال حاضر یکی از اصلی‏ترین روش‏های تکثیر آن‌ها کشت بافت محسوب می‏شود (نصرتی، 1382). بر این اساس با تلاش دهه‌های اخیر در سایر کشورها نظیر ایتالیا و آمریکا برای دستیابی به پایه­ های مطلوب‌تری که فاقد معایب فوق باشند، دو پایه FOX11و OH×F40 وارد کشور گردیده است. این پایه­ها که متعلق به گونه گلابی می‌باشند، دارای محاسن متعددی شامل تحمل بهتر به غرقاب، خشکی و خاک­های آهکی بوده و با هیچ یک از ارقام گلابی ناسازگاری نشان نمی‌دهند. استفاده از این پایه­ها سبب کاهش هزینه برداشت و هرس می‌شود، همچنین کاهش مبارزه با بیماری آتشک با بهره گرفتن از بهبود مدیریت باغ­های متراکم خواهد شد (روزبان، 1380). از این‌رو پژوهش حاضر به منظور تهیه پروتکل انبوه پایه­ های پاکوتاه‌کننده گلابی OH×F40 و FOX11 با میزان ریشه­زایی بالا از طریق تعیین موارد ذیل صورت پذیرفت. شامل الف): ارزیابی اثر محیط‏های پایه مختلف ب): ارزیابی اثر غلظت‏های مختلف سایتوکینین نظیر2iP و BAP ج): ارزیابی توان ریشه‏زایی پایه­ های پاکوتاه‌کننده گلابی OH×F40 و FOX11

موفقیت در تحقیق فوق می‌تواند به تولید و تکثیر نیمه انبوه پایه­ های پاکوتاه‌کننده گلابی OH×F40 و FOX11 و تامین هسته­های اولیه این پایه­ها برای انجام طرح­های تحقیقاتی و حفظ در شرایط خارج از شیشه کمک کند.

1-2- گیاه‌شناسی گلابی:

برگ‌های درخت گلابی اره‌ای مضرس هلالی یا با كناره صاف و به ندرت كنگره‌ای، جوانه‌ها در داخل از پهنا پیچیده و دمبرگ‌ها دارای گوشوارك‌های كم و بیش بزرگی می‌باشند و فلس جوانه روی هم خوابیده و گل‌ها همزمان یا كمی قبل از جوانه‌های برگ ‌باز می‌شوند (عبداللهی، 1388). گل‌ها خوشه‌ای، چترمانند، سفید به ندرت در برخی گونه‌ها و یا ژنوتیپ‌های وحشی صورتی و یا رگه‌های صورتی رنگ در آنها مشهود است. كاسبرگ‌ها به عقب برگشته یا گسترده و گلبرگ‌ها دارای قاعده دمبرگ‌‌مانند می‌باشند. گلبرگ‌ها تا حدودی مدور تا مستطیلی پهن بوده و 20 تا 30 پرچم‌ را در بر گرفته‌اند. بساک‌ها قرمز تا ارغوانی و 2 تا 5 خامه آزاد در قاعده به وسیله دیسك یك‏جا جمع می‌شوند. تخمك‌ها به تعداد دو عدد در هر خانه و میوه پوم كروی تا گلابی شكل است و كاسه گل پایا یا خزان‌كننده و گوشت میوه وابسته به رقم یا ژنوتیپ درصدهای متفاوتی را از سلول‌های اسكلروئیدی دارا می‌باشند. بذور رسیده گلابی قهوه‌ای تا سیاه و در برخی گونه‌های این جنس بسیار بزرگ‌تر از بذر گلابی‌های اروپایی است (عبداللهی، 1385).

از نظر گرده‌افشانی و تشكیل میوه، تقریبا همه ارقام گلابی خودناسازگار و دگرباورند. اگرچه بعضی از ارقام گلابی در برخی شرایط آب و هوایی تولید میوه بدون بذر می‌كنند، با این وجود بهترین عملكرد هنگامی است كه درخت گرده‌زا در بین ارقام اصلی كشت شده باشد (Westwood, 1993). درخت گلابی در برابر سرما از سیب حساس‌تر است و گل‌های گلابی در بهار کمی زودتر از سیب باز می‌شوند. به همین دلیل بیشتر در معرض خطر سرمای بهاره قرار می‌گیرند (عبداللهی، 1385) .در تابستان گیاه گلابی گرما را بیشتر از سیب تحمل می کند. گل و میوه گلابی در انتهای شاخه‌ها و اسپورهای دو ساله بوجود می‌آید، بنابراین هنگام هرس درختان بارور، باید در حفظ اسپورها دقت کرد.

توزیع رتبه اول ، محصول رتبه دوم، عامل قیمت رتبه سوم ، خصوصیات فروشنده رتبه چهارم و ترفیع در رتبه پنجم قرار گرفت.

کلمات کلیدی: آمیخته بازاریابی، محصول، کانال توزیع، قیمت ، خصوصیات فروشنده، فروش  

  

فهرست مطالب

فصل اول:کلیات تحقیق.. 1

1-1-مقدمه. 2

1-2-بیان مساله. 3

1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق: 4

1-4-اهداف تحقیق.. 5

1-5- فرضیه های تحقیق.. 6

1-6-قلمرو تحقیق.. 7

1-7-روش  تحقیق.. 7

1-8- جامعه آماری.. 7

1-9-نمونه آماری.. 8

1-10-تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی طرح.. 8

1-10-1-  متغیر های تحقیق و تعریف عملیاتی متغیر مستقل و وابسته. 8

1-10-2- تعریف واژه ها 8

فصل دوم: 11

پیشینه تحقیق.. 11

2-1- بخش اول:نگاه کلی به مدیریت بازاریابی.. 12

2-1-1- مقدمه. 12

2-1-2-گرایشهای مدیریت بازاریابی.. 14

2-1-2-1-رویکرد تولید. 14

2-1-2-2-رویکرد محصول.. 14

2-1-2-3-رویکرد فروش…. 14

2-1-2-4-رویکرد بازاریابی.. 15

2-1-2-5-رویکرد بازاریابی اجتماعی.. 16

2-1-3-فرایند بازاریابی.. 17

2-1-4-هدف گیری بازار 18

2-1-5-محیط بازاریابی.. 20

2-1-5-1-محیط خرد. 21

2-1-5-2-محیط کلا ن.. 22

2-1-6-رفتار خرید مصرف‌ کننده 23

2-1-6-1-گرایش خریدار 25

2-1-6-2-رفتار خریدار و آمیخته بازاریابی.. 25

2-2-1- مقدمه. 26

2-2-2-محصول.. 29

2-2-2-1-کیفیت محصول.. 29

2-2-2-1-1-نگرش سنتی کیفیت… 31

2-2-1-2-اهمیت کیفیت محصولات… 32

2-2-2-1-3- تاثیرکیفیت محصول وارائه خدمات به مشتریان درآمیخته بازاریابی: 34

2-2-2-2-تنوع محصول.. 35

2-2-2-3-طرح کالا. 36

2-2-2-4-ویژگیهای کالا. 37

2-2-2-5- نام و نشان تجاری.. 38

2-2-2-6-بسته‌بندی محصول.. 41

2-2-2-6-1-جایگاه بسته‌بندی در بازاریابی.. 42

2-2-2-6-2-کارکردهای بسته‌بندی.. 43

2-2-2-6-3-فواید بسته‌بندی برای جامعه. 44

2-2-2-6-4-اثرات زیست-محیطی بسته‌بندی.. 45

2-2-2-6-5-بسته‌بندی به‌عنوان تبلیغات جدید. 45

2-2-2-6-6-عناصر بسته‌بندی.. 47

2-2-2-7-اندازه ، ابعاد و حجم کالا: 50

2-2-2-8- ضمانتنامه محصول.. 50

2-2-2-9-مرجوعی های کالا. 52

2-2-2-10-خدمات… 52

2-2-3-قیمت… 53

2-2-3-1-اهداف قیمت گذاری.. 54

2-2-3-2-عوامل‌ موثر بر قیمت‌گذاری‌.. 56

2-2-3-3-مراحل قیمت‌گذاری.. 58

2-2-4-کانال توزیع( مکان) 61

2-2-4-1-استراتژی‌های انتخاب کانال توزیع.. 63

2-2-4-2- مراحل طراحی کانال‌های توزیع.. 64

2-2-4-3-وظایف  کانال توزیع.. 65

2-2-4-4- انواع کانال های اصلی توزیع.. 66

2-2-4-5-ویژگی های سیستم توزیع مناسب… 68

2-2-4-6-ویژگی های کانال های توزیع لبنیات… 69

2-2-5-فعالیتهای ترفیعی وتشویقی.. 70

 

2-2-5-1-عوامل موثردرترکیب ترفیع: 71

2-2-5-2-تبلیغات… 72

2-2-5-3-پیشبردفروش: 74

2-2-5-4-روابط عمومی.. 75

2-2-5-5-فروش حضوری.. 76

2-2-6-سهم بازار محصولات لبنی پگاه 77

2-2-7-پیشینه پژوهش…. 81

2-3-بخش سوم:آشنایی با محصولات لبنی.. 85

2-3-1-تاریخچه. 85

2-3-2- شرکت صنایع شیر ایران – پگاه 85  

فصل سوم:روش تحقیق.. 90

3-1- مقدمه. 91

3-2- نوع و هدف تحقیق.. 92

3-3- جامعه آماری و نمونه تحقیق.. 93

3-4-محاسبه حجم نمونه. 93

3-5-قلمرو زمانی و مکانی تحقیق.. 94

3-6- ابزار پ‍ژوهش و گردآوری داده ها 94

6-3-1-اجزای اصلی  پرسشنامه. 95

3-7-کیفیت ابزار اندازه گیری مدل تحقیق- روایی و پایایی.. 98

3-7-1- روایی.. 98

3-7-2- پایایی.. 98

3-7-3-روش ضریب آلفای کرونباخ.. 99

3-8-روش تجزیه و تحلیل داده ها 101

3-9- مراحل تحقیق.. 102

فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها 104

4-1- مقدمه. 105

4-2- آمار توصیفی : 106

4-1-1- توزیع سن فروشندگان.. 106

4-2-2- میزان تحصیلات فروشندگان سوپر مارکت ها 107

4-2-3- سابقه کار 108

4-3- آمار استنباطی : 109

4-3-1- تحلیل عاملی.. 109

4-3-2- فرضیه اول: 113

4-3-3- فرضیه دوم : 114

4-3-4- فرضیه سوم: 115

4-2-5- فرضیه چهارم : 115

4-3-6- فرضیه پنجم : 116

4-3-7 – رده بندی تاثیر عناصر آمیخته بازار یابی بر افزایش سهم بازار شرکت پگاه 117

 4-3-8 -رتبه بندی شاخص های عامل محصول.. 118

4-3-11- رتبه بندی شاخص های عامل پرسنل.. 120

4-3-12- رتبه بندی شاخص های عامل ترفیع.. 121

فصل پنجم :نتیجه گیری.. 122

5-1- مقدمه. 123

5-2- خلاصه تحقیق.. 123

5-3-نتیجه گیری.. 124

5-3-1-نتیجه بررسی فرضیه اول تحقیق.. 124

5-3-2- نتیجه بررسی فرضیه دوم تحقیق.. 125

5-3-3- نتیجه بررسی فرضیه سوم تحقیق.. 126

5-3-4- نتیجه بررسی فرضیه چهارم تحقیق.. 126

5-3-5- نتیجه بررسی فرضیه پنجم تحقیق.. 127

5-3-6- اولویت بندی عوامل موثر بر افزایش فروش و سهم بازار شرکت پگاه فارس…. 128

5-4- سازگاری یافته ها با تحقیقات پیشین.. 128

5-5- تحلیل نتایج  و پیشنهادات مرتبط با موضوع پژوهش…. 129

5-6-پیشنهادهایی جهت  پژوهش های آتی.. 133

5-7- محدودیت های تحقیق.. 134

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………….. 136

پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………147

مقدمه

در دنیای رقابتی امروز مشتریان در کانون اصلی توجه شرکت ها قرار دارند و رضایت مندی آنها عامل اصلی کسب مزیت رقابتی سازمان ها ست. لازمه جلب رضایت مشتریان برآورده ساختن کامل نیازهای آنها  و شناسایی دقیق خواسته ها، انتظارات، تمایلات، توانایی ها و محدودیت های آنها در خرید محسولات است. با دستیابی به چنین اطلاعاتی می توان عوامل تاثیرگذار بر رفتار مصرف کنندگان را به خوبی تشخیص داد و در اتخاذ تصمیمات بازاریابی شرکت ها از آن استفاده کرد. بنابراین محصولات شرکت ها باید مطابق با مزایای مورد انتظار مشتریان باشد. در این راستا شناخت ابعاد مختلف گرایش خریدار و تعیین ارتباط بین آنها عناصر آمیخته بازاریابی ضروری است(سالار، 1388، ص 2).

بازاریابی یک فعالیت مدیریتی است، که برای رسیدن به اهداف مشتریان در کنار رسیدن به اهداف سازمان تاکید دارد. بازاریابی با درک نیازهای مشتریان، توسعه محصولات و خدمات برای رفع این نیازها، قیمت گذاری کارای محصولات و خدمات، اطلاع رسانی به مشتریان در در مورد قابلیت دسترسی به این محصولات و خدمات، تحویل کارا و اطمینان  از رضایت مندی در طول و بعد از فرایند مبادله به کار می رود. با این شیوه سازمان قادر خواهد بود محصولات یا خدمات خود را مطابق با نیازهای مشتریان عرضه کند و انتظار رسیدن مشتریان را داشته باشد (سالار، 1388، ص 2).

محصول(کالا و خدمت) باید مطابق با مزایای مورد انتظار مشتری باشد. قیمت باید متناسب با توانایی های خریدار باشد. این محصول باید در دسترس مشتری قرار گیرد تا در خرید آن دچار مشکل نشود و در نهایت ترفیعات لازم نیز انجام می گیرد تا مصرف کنندگان بالقوه از وجود چنین محصولی باخبر شوند.

پس از انتخاب یک بازار هدف، مدیران بازاریابی باید یک برنامه سیستماتیک برای فروش به مشتریان و ایجاد روابط بلند مدت تدوین کنند. برنامه بازاریابی از تصمیماتی راجع به محصول، قیمت، ترفیع و توزیع تشکیل می شود. اینها مهمترین نوع بخش هایی هستند که مدیران بازاریابی برای رسیدن به اهداف فروش و سودآوری، منابع شرکت را به آنها تخصیص می دهند.

سهم بازار با توجه به درصد کل فروش یک شرکت در یک دوره زمانی خاص به کل کالای فروش رفته در بازار اندازه گیری می شود.

سهم بازار می تواند با تغییر متغیرهایی که به عنوان عوامل آمیخته بازاریابی مشهور هستند و بر افزایش فروش تاثیر گذار هستند، تغییر پذیرد. مثلا با تغییر ویژگی های محصول نظیر بهبود کیفیت محصول، بهبود بسته بندی و یا طراحی می توان ارزش بیشتری برای مشتریان ایجاد کرد و یا اگر قیمت ها با توجه به میزان تقاضا انعطاف پذیری داشته باشد، با کاهش قیمت فروش بالا خواهد رفت یا با افزایش توزیع کنندگان و کانال های توزیع و بهینه سازی وضعیت و سرعت توزیع، تعداد مشتریان افزایش خواهد یافت. آنگاه اندازه فروش و سهم بازار نیز افزوده خواهد شد.

سهم بازار در برگیرنده قسمتی از کل بازار است که یک بنگاه تولیدی یا خدماتی آن را به خود اختصاص می دهد و یا به عبارتی دیگر نیازهای آن قسمت را تامین می نماید و به آنها خدمت می نماید(بلوریان تهرانی، 1376، ص 51).

 

1-2-بیان مساله

درک ساختار رقابتی بازار بیش از هر چیز مستلزم آگاهی و شناخت مدیریت از نظرات و درخواست مشتری و ارزیابی نحوه بهره گیری از عوامل موثر بر بازار به منظور دستیابی به مقدار مشخص از فروش و سهم بازار مورد نظر است

سهم بازار غالبا همراه با سودآوری است و نسبت عملکرد شرکت نسبت به سایر رقبا را می توان با استفاده از میزان فروش و سهمی که از شرکت از یک کالا یا محصول در بازار به خود اختصاص می دهد محاسبه نمود، به همین جهت شرکت ها به دنبال افزایش فروش خود در مقایسه با رقبا هستند. با توجه به تحقیقات به عمل آمده آمیخته بازاریابی از اهمیت خاصی در مشخص کردن وضعیت شرکت در بازار هدف و همچنین جلب مشتریان جدید برخوردار است. در واقع یکی از عوامل مهم و تعیین کننده در حفظ و یا افزایش فروش و اندازه سهم بازار، همین آمیخته بازاریابی است.

به عبارتی به کارگیری آمیخته بازاریابی باعث اجازه دادن به شرکت ها و سازمان ها برای ایجاد و بکارگیری مزیت رقابتی در محیط بازار می باشد.

امروزه محصولات لبنی به علت گستردگی و تنوع محصولات و همچنین نوآوری های زیاد در این رشته از صنعت، همچنین محصولات متفاوت برای ذائقه های متفاوت به عنوان کالایی که برای خرید آن برنامه ریزی صورت می گیرد و به مارک های متفاوت آن توجه می شود، تبدیل شده است. رفتار خرید مشتریان نیز با توجه به گستردگی محصولات و مارک های متفاوت از اهمیت بالایی برخوردار است. شناسایی عواملی که در  رفتار خرید مشتریان نقش دارد و اولویت بندی عوامل به ترتیب اهمیت آنها از این جهت مهم می باشدکه با مطالعه این عوامل و اولویت بندی آنها، پی به خواسته ها و معیارهای مشتریان در هنگام خرید محصولات پی می بریم و از جمله فواید آن این است که با آگاهی از معیارهای مشتریان در هنگام خرید می توان با ارضای خواسته های آنها، فروش شرکت و در پی آن سهم بازار و سود شرکت را که از جمله اهداف آن شرکت می باشد را بالا ببریم.

 

1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق:

با توجه به پیشرفت های علمی و تکنولوژیکی . تحولات چشمگیر در تمامی جنبه های زندگی بشری، بی تردید رفتار خرید مشتریان و چگونگی تصمیم گیری آنان نیز از دگرگونی ها بی بهره نخواهند بود. بنابراین سازمان ها و شرکت هایی موفق خواهند بود که بتوانند به بهترین حالت در سریع ترین زمان ممکن، به نیازهای در حال تغییر مشتریان، پاسخگو باشند(هارت، 1382، ص 48).

موفقیت شرکت ها و موسسات در گرو شناخت هرچه بیشتر از مشتریان و عوامل تاثیر گذار بر بازار است. در این میان مفهوم آمبخته بازاریابی مسیر عملکرد سازمان را با استفاده از یک سری متغیرهای قابل کنترل در محیطی که عوامل غیر قابل کنترل زیادی دارد(بازار خارجی) مشخص می کندشد.

ارائه کالای مطلوب و در نهایت رضایت مشتری از عوامل مهمی است که می تواند باعث تکرار خرید خرده فروشان شود.

شناخت نیازهای مشتریان و ارضای این نیازها از طریق برآوردن معیارهای مورد نظر خریدار از مهمترین فعا لیت های بازاریابی در فروش کالا می باشد که نتیجه آن افزایش فروش شرکت است که این نتایج همواره از اهداف اصلی شرکت ها می باشد.

وظیفه بازاریاب این است که مشتری و رقیب را در نظر بگیرد و آمیخته و یا ترکیبی از فعالیت ها را ایجاد می کند که هم مزایای رقابتی را دارا باشد و هم بهره برداری کامل از قابلیت های سازمانی را امکان پذیر نمابد.

با توجه به اینکه تا کنون پژوهش های علمی و جامعی در مورد شناسایی عوامل موثر بر فروش شرکت پگاه انجام نگرفته است و مدیران این شرکت برای توسعه سهم بازار خود به اطلاعات دقیق تری نیاز دارند ضرورت انجام این پژوهش تجربی آشکار می گردد.

 

1-4-اهداف تحقیق

هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر عوامل آمیخته بازاریابی  بر افزایش فروش شرکت پگاه فارس در زمینه محصولات لبنی است. همچنین ارائه راهکارهای مناسب برای افزایش فروش شرکت پگاه در بازار محصولات لبنی مد نظر می باشد. در پایان انتظار می رود شرکت پگاه بتواند از نتایج این مطالعه برای برنامه استراتژیک بازاریابی استفاده کند.در این جهت می توان گفت اهداف تحقیق به شرح زیر می باشند:

بررسی تاثیر عوامل آمیخته بازاریابی بر افزایش فروش شرکت پگاه فارس
اولویت بندی عوامل آمیخته بازاریابی بر افزایش فروش شرکت پگاه فارس
 

 1-5- فرضیه های تحقیق

فرضیه اصلی : 

عناصر آمیخته بازاریابی در افزایش فروش شرکت پگاه فارس تاثیر معنی دار و مثبتی دارند.

 

فرضیه های فرعی:

عنصر محصول در افزایش فروش شرکت پگاه فارس تاثیر دارد.
عنصر قیمت در افزایش فروش شرکت پگاه فارس تاثیردارد.
عامل توزیع در افزایش فروش شرکت پگاه فارس تاثیر دارد.
تدابیر ترفیع در افزایش فروش شرکت پگاه فارس تاثیر دارد.
خصوصیات فروشنده در افزایش فروش شرکت پگاه فارس تاثیر دارد.
محقق در این تحقیق علاوه بر، بررسی تاثیر هر یک از عوامل فوق در افزایش فروش شرکت پگاه فارس در صدد رتبه بندی تاثیر هر یک از عوامل فوق نیز می باشد.

                                      

1-6-قلمرو تحقیق

قلمرومکانی این تحقیق شرکت شیر پاستوریزه پگاه فارس و بازار محصولات لبنی در شیراز می باشد. قلمرو زمانی آذر 90 تا شهریور 91 می باشد.

 

علوم اجتماعی – جامعه شناسی
علوم ارتباطات
عمران
مدیریت آموزشی و برنامه ریزی درسی
معماری و شهرسازی
مهندسی برق
مهندسی شیمی
مهندسی صنایع
مهندسی کامپیوتر
 

پایان نامه زیست جهان دانشجویان و روند عرفانی شدن در جوامع مدرن
 
متن کامل پایان نامه  – دانشگاه تهران
پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی گرایش جامعه شناسی
با عنوان :
زیست جهان دانشجویان و روند عرفانی شدن در جوامع مدرن

در ادامه مطلب می توانید تکه هایی از ابتدای این پایان نامه را بخوانید
و در صورت نیاز به متن کامل آن می توانید از لینک پرداخت و دانلود آنی برای خرید متن کامل این پایان نامه اقدام نمائید.
 
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
مقدمه
از عصر روشنگری و همزمان با رشد جریان عقلگرایی، این ایده كه «افول دین حتمی است» در محافل روشنفكری غرب فراگیر شد. این ایده از دو جهت تقویت میشد: یكی، به دلیل جدایی روزافزون نهادهای دینی از نهادهای سیاسی و اقتصادی و دیگری، به دلیل كشفیات و نظریه های جدید عملی و ایدئولوژی های فكری كه با ادعاهای كلیسا –بعنوان نهاد متولی دین – در مورد طبیعت و انسان كه بصورت نیرویی بیبدیل در كشورهای حامل 1 ناهمخوانی های بسیار داشت. فرآیند فراگیر نوسازی مدرنیته در آمده بود به همراه تبیینها و تفسیرهای غیردینی كه از طبیعت، جامعه و هستی انسان توسط نظریه های جدید علمی و ایدئولوژی های فكری ارائه میشد، نفوذ و حضور اجتماعی دین را به چالش میكشید و كارویژههایی را كه در گذشته بر عهدة دین بود برعهدة نهادهای غیردینی مینهاد. كاهش نفوذ دین در حوزة عمومی و عقبنشینی دین از بسیاری از حوزههایی كه قبلاً در آن حضور داشت این ایده را تنها در سطح ساختی جامعه محدود نمی شود بلكه روز به روز بر تعداد 2 تقویت كرد كه عرفی شدن كسانی كه مبتنی بر تفسیر دینی از جهان زندگی میكنند نیز افزوده میشود. بنیانگذاران جامعه شناسی دین- ماكس وبر و امیل دوركیم – پیشبینی میكردند كه با رشد علم و عقلانیت و تخصصی شدن امور، روز به روز انحصار دین بر نهادهای جامعه، اخلاق و ذهن عمومی كاسته خواهد شد تا جاییكه این روند به محو دین سنتی منجر خواهد شد. در قرن بیستم، در دهة 50 و 60 میلادی، بسیاری از جامعه شناسان دین با تأیید نظر اسلاف خویش، عرفیشدن ذهنی را نتیجة حتمی عرفی شدن عینی میدانستند و كمرنگ شدن نقش نهادها، سمبل ها و نمادهای دینی در جامعه را پیش بینی میكردند. پیتر برگر از پیشقراولان نظریه عرفی شدن، افول دین در دو سطح را پیش بینی میكرد: سطح 3 ساختی جامعه (عینی) و سطح فردی (ذهنی). بعلاوه، وی به روند عرفی شدن درون دینی نیز قائل بود، یعنی روندی كه طی آن محتوای دین روز به روز از مضامین مربوط به ماوراء طبیعت و جهان آخرت تهیتر، و نهادهای دینی هر چه بیشتر با جامعة عرفی شده سازگار خواهند شد. 1 -Modernization 2 – Secularization 3 – Peter Berger مقدمه ٢ خیزش های دینی در قالب جریانات فكری و اجتماعی در نیمة دوم قرن بیستم بویژه دهه های هفتاد و هشتاد میلادی اما، نشان از واقعیتی دیگر داشت. پیش بینی بنیانگذاران جامعه شناسی دین غلط از آب در   آمده بود. ظهور دوبارة دین و حضور فعال آن در صحنههای اجتماعی و سیاسی در كشورهای در حال توسعه و نیز در كشورهای صنعتی پیشرفته، بسیاری از جامعه شناسان را بر آن داشت تا بر نقش فعال دین در دنیای كنونی صحه گذارند و به تبیین خیزش ها و جنبش های دینی و نسبت آن با سیاست بپردازند. از جملة این نظریه پردازان پیتر برگر است. وی در یك چرخش قابل توجه در بخشی از آراء قبلی خود در باب عرفی شدن و وضعیت دین در دنیای كنونی، اذعان میكند: «نمیتوان گفت ما در جهانی سكولار زندگی میكنیم. بجز چند مورد استثناء، جهانی كه ما در آن زندگی میكنیم همانند گذشته آكنده از احساسات دینی است و در برخی مناطق این احساسات بسی بیشتر از گذشته است» (برگر، 18 :1380). وی تصریح میكند اولاً، دین در دنیای كنونی با پیوند دوباره با سیاست و اجتماع تأثیری مهم و غیر قابل انكاری بر فرآیند توسعه در بسیاری از جوامع، سیاست جهانی و مباحث اساسی دنیای كنونی -حقوق بشر، عدالت، جنگ و صلح- خواهد داشت. ثانیاً، عرفی شدنِ عینی لزوماً با عرفیشدنِ ذهنی ارتباط ندارد؛ چه در یك جامعة در سطحِ ساختی سكولار، دین در سطح فرهنگی و آگاهی فردی جایگاه و منزلت بلند مرتبهای داشته باشد و یا بعكس(همان، ص19). برگر با اشاره به ظهور نظریه های جدید علمی بویژه در حوزه های علوم طبیعی (فیزیك، كیهان شناسی و …)، چالشهایی كه در قالب نظریات ضد مدرن ظهور یافته، و نیز نیاز مبرم دنیای جدید به اخلاق و در نتیجه فراهم شدن شرایط لازم برای زیست ادیان در دنیای كنونی، معتقد است كه مدرنیته لزوماً به افول دین نمیانجامد (برگر، 1980)؛ تجربیات كشورهای در حال توسعه نشان میدهد كه فرآیند نوسازی در آنها بعنوان فرآیندی تكخطی و بیبدیل به چالش كشیده شده بطوریكه در بسیاری از این 4 كشورها نیروهای نوسازی ستیز كه توانی به اندازه نیروهای حامی نوسازی دارند، ظهور یافته اند و سرنوشت این كشورها درگرو نحوة تعامل این نیروها است. در كشورهای صنعتی نیز فرآیند نوسازی را بوجود آورده است كه در قالب جنبشها و سبكهای جدید زندگی ظهور یافتهاند. 5 نیروهای نوسازیزدا 4 – Counter-Modernization 5 – De-modernization مقدمه ٣ اما وضعیت این نیروها در ایران چگونه است؟ پاسخ به این سوال یعنی تبیین وضعیت تعامل نیروهای نوسازی و نوسازی ستیز در سطح كلان و نیز نحوة تعامل آگاهی مدرن (آگاهی حاصل از مهمترین نهادهای مدرن, یعنی بوروكراسی و تولید صنعتی) با آگاهی دینی در جامعه ما، میتواند روشنگر بسیاری از چالشهای موجود در جامعه باشد. این همان چیزی است كه این رساله در كانون توجه خود قرار داده است( البته نه در سطح كلان بلكه در سطح میانی جامعه، یعنی در دانشگاه بعنوان یك نهاد میانی در جامعه). و در واقع، این رساله دو هدف را دنبال میكند: نخست بررسی میزان چندگانهشدن زیست جهان دانشجویان و میزان موجهنمایی دینی(مقبولیت تعاریف، مضامین و نمادهای دینی) در این وضعیت و دوم، تأثیر چندگانه شدن آگاهی زندگی روزمره دانشجویان بر باورها و عقاید دینی آنها. چارچوب نظری این رساله مبتنی بر آراء پیتر برگر است. از زمانی كه وی به همراه توماس لاكمن كتاب پرخواننده «ساخت اجتماعی واقعیت, 1375» را نوشت,
در واقع، بنیان نظریی را برای خود برگزیـد كه تقریبا در تمامی آثارش به آن پایبند بوده است. وی این بنیان نظری را در جامعه شناسی پدیداری قـرار داده بود تا توجه جامعه شناسی شناخت را از “ایدئولوژ ی” به “شناسایی 

فصل اول: مفاهیم، پیشینه و درآمدی بر اصول حاکم بر مجازات ها

1-1مبحث نخست:مفاهیم………………………………………………………………………………………………………………………….8

1-1-1گفتار نخست :واژه شناسی……………………………………………………………………………………………………………….8

1-1-1-1اصل شخصی بودن مجازاتها…………………………………………………………………………………………………………8

1-1-1-2مسئولیت…………………………………………………………………………………………………………………………………12

1-1-1-2-1مسئولیت اخلاقی و مسئولیت قانونی……………………………………………………………………………………….17

1-1-1-2-2مسئولیت قرار دادی و مسئولیت خارج ازقرار داد………………………………………………………………………17

1-1-1-2-3مسئولیت کیفری و مسئولیت مدنی………………………………………………………………………………………….18

1-1-1-3وجوه افتراق و اشتراک………………………………………………………………………………………………………………18

1-1-2گفتار دوم:مقایسه اصل شخصی بودن مجازات ها با مفاهیم نزدیک………………………………………………………23

1-1-2-1مقایسه با اصل فردی کردن مجازات ها………………………………………………………………………………………..24

1-1-2-2مقایسه با اصل صلاحیت شخصی……………………………………………………………………………………………….29

1-2مبحث دوم:پیشینه تاریخی………………………………………………………………………………………………………………….34

1-2-1 گفتار نخست:در دوران قدیم…………………………………………………………………………………………………………34

1-2-1-1در دوران باستان……………………………………………………………………………………………………………………….34

1-2-1-2 در دوران دادگستری خصوصی………………………………………………………………………………………………….38

1-2-1-3 در دوران دادگستری عمومی……………………………………………………………………………………………………..42

1-2-1-4 در ادیان الهی…………………………………………………………………………………………………………………………..47

1-2-1-4-1 در ادیان الهی قبل از اسلام……………………………………………………………………………………………………47

1-2-1-4-2 در دین اسلام……………………………………………………………………………………………………………………..52

1-2-1-5در حقوق امروز………………………………………………………………………………………………………………………..59

1-3مبحث سوم:اصول حاکم بر مجازات ها………………………………………………………………………………………………..60

1-3-1 گفتار نخست:اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها………………………………………………………………………..60

1-3-2 گفتار دوم:اصل تناسب مجازات ها…………………………………………………………………………………………………66

1-3-3 گفتار سوم:اصل تساوی مجازات ها……………………………………………………………………………………………….68

1-3-4 گفتار چهارم:اصل فردی کردن مجازات ها……………………………………………………………………………………. 71

1-3-5 گفتار پنجم:اصل شخصی بودن مجازات ها……………………………………………………………………………………..74

فصل دوم:مبانی شرع و در آمدی بر استثناءات اصل شخصی بودن مجازات ها

2-1مبحث نخست:مبانی شرع و نمونه های فقهی……………………………………………………………………………………….78

2-1-1گفتار نخست:مبانی شرع………………………………………………………………………………………………………………..78

2-1-1-1آیات قرآن……………………………………………………………………………………………………………………………….78

2-1-1-2روایات……………………………………………………………………………………………………………………………………83

2-1-1-3اجماع………………………………………………………………………………………………………………………………   ……..83

2-1-1-4عقل………………………………………………………………………………………………………………………………………..84

2-1-2گفتار دوم:نمونه های کاربردی فقهی (قاعده وزر)…………………………………………………………………………….85

2-3مبحث دوم:استثناءات بر اصل شخصی بودن مجازات ها………………………………………………………………………..87

2-2-1گفتار نخست:عاقله………………………………………………………………………………………………………………………..87

2-2-1-1مفهوم……………………………………………………………………………………………………………………………………..87

2-2-1-2مصادیق عاقله…………………………………………………………………………………………………………………………..88

2-2-1-3تکلیفی و وضعی بودن عاقله………………………………………………………………………………………………………92

2-2-2گفتار دوم:مسئولیت بیت المال………………………………………………………………………………………………………..96

2-2-3گفتار سوم:مسئولیت اشخاص حقوقی………………………………………………………………………………………………98

2-2-3-1مفهوم شخصیت حقوقی…………………………………………………………………………………………………………….98

2-2-3-2 دیدگاه ها در قبال مسئولیت شخصیت حقوقی……………………………………………………………………………100

2-2-3-3جایگاه مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق ایران……………………………………………………………106

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………….113

پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………………114

منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………………………115

 

 

چکیده

اصل شخصی بودن مجازاتها،بیانگر این مطلب است که هرکس تنها خود مسؤل عواقب عمل خویش است واگر شخصی مرتکب جرمی می شود،فقط وی مجازات می شود وخانواده وبستگان اومورد مؤاخذه ومجازات قرار نمی گیرند .این مطلب تحت عنوان « قاعده وزر»درفقه مطرح شده است که مبتنی بر آیاتی از قرآن کریم تحت این عبارت :”وَلاتَزِرُ وازِرَه وِزرَاُخری”که به طورمکرّردرچند سوره ذکر شده است،بیانگراهمیّت دادن دین مبین وهدایتگراسلام به مسؤلیّت شخصی افراد در برابراعمال آنها می باشد لذاقاعده ی فقهی وزر، منطبق براصل شخصی بودن مجازاتها می باشد ویکی از مبانی شرعی این اصل به شمار می رود.

یکی از خصایص نظام کیفری اسلام،حاکمیّت اصل شخصی بودن مجازاتها ست.باتوجه به اهمیتی که نظام اسلامی برای آزادی فردی وامنیت قضایی قائل است،قبول مسؤلیت شخصی اجتناب ناپذیر است.این اصل یکی ازعناصرجوهری کیفردراسلام قلمدادمی شودودارای ریشه های قرآنی است. مطابق اصل شخصی بودن مجازاتها،فقط شخص مجرم به مجازات عمل خویش می رسدونتایج جرم او تنها متوجه وی می شودولاغیر،امّادربعضی مواردممکن است باتوجه به عملکردمجرم وشرایط وی به دلایلی،مجازات عمل مجرمانه وی گریبانگیر دیگران شودکه تحت عنوان استثنائات این قاعده ی فقهی یا اصل حقوقی(عاقله،مسؤلیت بیت المال،مسؤلیت اشخاص حقوقی)از آن یاد شده است.

کلیدواژه ها:مسؤلیت-شخصی بودن مجازات-عاقله-شخصیت حقوقی-دیه بربیت المال

 

مقدمه

اصل شخصی بودن مجازات ها مبتنی است بر این حقیقت که هر شخص  به خاطر آنچه کرده است فقط خودش مسئول می باشد ومجازات می شود.لذا در دین اسلام اصل مذکور یکی از قواعد فقهی به شمار می رودکه تحت عنوان قاعده وزر مطرح شده است. و در قانون مجازاتها، تنها شخص مجرم ،مسئولیت کیفری پیدا می کند به جز موارد ی که تحت عنوان استثنائات قاعده وزر از آن نام برده شده است.

در کتب فقهی قدما ومتاخرین هر جا به قاعده ی مزبور استناد شده،دقیقاً به متن آیه ی “ولا تزروازره وزر اخری”تمسک نموده شده است، بعنوان مثال در کتاب شرح لمعه ی شهید در مبحث قصاص ورهن به این قاعده استناد شده که درمباحث بعدی در مورد کاربرد آن در فقه صحبت شده است. این قاعده در حقوق امروزی تحت عنوان اصل شخصی بودن مجازات ها  از اهمیت خاصی برخوردار است و یکی از عناصر جوهری اسلام می باشد که بعد از انقلاب کبیر فرانسه نیز در حقوق کیفری کشورهای اروپایی رسوخ کرد.لذا دانشمندان اسلامی وغربی و حقوقدانان کشور ما در تالیفات و آثار خود در باب تاریخچه ی تحول مقرارت کیفری و مسئو لیت جنایی از آن یاد کرده اند.

دراین نوشته سعی شده است ابتداء در بخش نخست مفهوم مسئولیت وانواع آن روشن شود و اصل شخصی بودن  مجازاتها  را با مفاهیم  نز دیک تبیین گردد و پیشینه ی تاریخی  این اصل  در دوران قدیم  ودر حقوق امروزی  بررسی گردد.مبحثی نیز در مورد اصول حاکم بر مجازاتها  به جایگاه این قاعده  پرداخته شده است.سپس مبانی شرعی و فقهی قاعده ی مزبور بیان گردیده است ونمونه های کاربردی فقهی این اصل ذکر شده و استثنائات آن تحت سه گفتار ،عاقله ،مسئولیت بیت المال ونیز مسئولیت اشخاص حقوقی بطور مفصل بیان گردیده است. در نهایت به نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات و ذکر منابع  پرداخته شده است.در هر حال در حد توان تلاش بران بوده که با مطالعه و تحقیق د ر مورد اهمیت این قاعده در فقه امامیه  و کاربرد آن در قانون مجازاتهای اسلامی  و نیز تطبیق آن با حقوق کیفر ی امروز درایران  به جایگاه آن د رنظام کیفری اسلام بیشتر پی ببریم.

الف) اهمیت موضوع : یکی از خصایص نظام کیفری اسلام حاکمیت اصل شخصی بودن مجازاتها است ، با توجه به اهمیتی که نظام اسلامی برای آزادی فردی و امنیت قضائی قائل است،قبول مسئولیت شخصی اجتناب ناپذیر است.این اصل یکی از عناصر جوهری کیفر در اسلام قلمداد می شود و دارای ریشه های قرآنی است که اهمیت موضوع را بیشتر می کند. قابل توجه است که نظام قضائی اسلام حدود دوازده قرن قبل از مغرب زمین  وبا نزول آیاتی چند از قرآن مجید از جمله تکرار این آیه شریفه “وٌلا تّزِِِِر واِزرَه ِوزرَ اُخری”در پنج سوره از کتاب آسمانی ما مسلمانان ،این اصل مترقی را پذیرفته و به آن عمل نموده است. امام علی (ع) نیز پس از ضربت خوردن در بستر شهادت با سفارش به امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام ) در خصوص اینکه تنها باید قاتل من کشته شود ولا غیر،به اصل شخصی بودن کیفر در اسلام اهمیت زیادی داده است.

ب) اهداف تحقیق: هدف از تحقیق این موضوع اینست که با توجه به اصل شخصی بودن مجازاتها و بررسی جایگاه این اصل در قوانین حاکم بر جامعه ی اسلامی ،به اهمیت کاربرد این قاعده در قوانین و مجازاتهای اسلامی پی ببریم. ونیزبا اگاهی به استثنائات این قاعده،در درجه نخست ،مسئولیت کیفری عملکرد اشخاص را متوجه  خود افراد بدانیم ودر موارد استثناء ،  برای ایجاد نظم وانضباط عمومی جامعه ،ناگزیر اشخاص دیگر که در قالب استثنائات این اصل از آن یاد می شود ،مسئول بدانیم. از دیگر اهداف این مطالعه و پژوهش،تطبیق اصل شخصی بودن مجازاتها (قاعده وزر) به عنوان یک اصل فقهی با حقوق کیفری امروزی بخصوص در ایران  و در دیگر کشورها می باشد، که با جمع اوری اطلاعات لازم در این مورد و اشاره به این مطلب که در دوران گذشته با ستان و حتی قبل از اسلام در اکثر کشورها از جمله ایران مسئولیت جمعی برای مجازات افراد گناهکار و مجرم مطر ح بوده اما در صدر اسلام ودر کتاب مقدس قران از همان ابتداء به بیان آیه ی :”وَ لا تَزِرُ وازِرَهً ِوزرَ اُخری” مسئولیت کیفری اشخاص و اصل شخصی بودن مجازاتها تصریح شده است و خط بطلان بر مسئولیت جمعی در قبال جرم اشخاص کشیده شده است.

ج) روش تحقیق : روش کتابخانه ای بوده وبا لحاظ این روش در ابتداء به گرد آوری داده ها وسپس تجزیه و تحلیل آن ها خواهیم پرداخت.

د) پرسش های تحقیق : در مطالعه تحقیقی اصل شخصی بودن مجازاتها با پرسش هایی روبرو هستیم از جمله:

1- جایگاه اصل شخصی بودن مجازاتها در حقوق کیفری اسلام چگونه است؟

2- استثنائات اصل شخصی بودن مجازاتها در حقوق کیفری اسلام کدام است؟

ی) فرضیه ها: در این رساله با فرضیه ها یی روبرو می شویم از جمله :

1- جایگاه اصل شخصی بودن مجازاتها در حقوق اسلام با تکیه بر مبنای فقهی و قواعد اصولی ، متقن و مستحکم می باشد.

2- عا قله و پرداخت دیه از بیت المال در زمره ی استثنائات اصل شخصی بودن مجازات ها می با شد.

و) سازماندهی تحقیق :

در این رسا له، پس ازمقدمه ، محتوای تحقیق را در دو فصل در بخشهای مختلف ذکر نمودیم.

ابتداء در فصل نخست به توضیحاتی در مورد مفاهیم پرداخته و در گفتار نخست این فصل به واژه شناسی ودرگفتار دوم به مقایسه اصل شخصی بودن مجازاتها با مفاهیم نزدیک ودر مبحث دوم این فصل به پیشینه تاریخی اصل در دوران قدیم و نیز در ادیان الهی و پس از آن در حقوق امروزی پرداخته شده است.

در مبحث سوم این فصل به اصول حاکم بر مجازاتها در پنج گفتار اشاره شده است که در گفتار نخست ، اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها ودر گفتار دوم ، اصل تناسب مجازاتها ودر گفتار سوم اصل تساوی مجازاتها ودر گفتار چهارم ، اصل فردی کردن مجازاتها ودر گفتار پنجم ، اصل شخصی بودن مجازاتها، مطالبی بیان شده است.

در فصل دوم این رساله ، مبانی شرعی و نمونه های کاربردی فقهی اشاره شده که در دو گفتار به آن پرداخته شده است . در گفتار نخست، مبانی شرعی که عبارتند از : آیات ،روایات، اجماع وعقل ودر گفتار دوم ، نمونه های کاربردی فقهی بیان گردیده است.

درمبحث دوم ، استثنائات بر اصل شخصی بودن مجازاتها در سه گفتار تبیین گردیده است. در گفتار نخست این بخش به مفهوم عاقله و مصادیق آن و نیز تکلیفی و وضعی بودن عاقله و رویکردهای آن مطالبی بیان شده است.

در گفتار دوم ، به دومین مورد استثناء این قاعده ،یعنی مسئولیت بیت المال و مصادیق آن پرداخته شده است.

در گفتار سوم ، مسئولیت اشخاص حقوقی بیان گردیده که در این قسمت ابتداء مفهوم شخصیت حقوقی روشن گردیده ،سپس به دیدگاه هایی در قبال مسئولیت شخص حقوقی و پس از آن درقسمت پایانی به جایگاه مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق ایران پرداخته شده است.در نهایت به نتیجه گیری و پس از آن به ارائه ی پیشنهادات در مورد موضوع تحقیق پرداخته می شود.

جا دارد از عزیزانی که مرا در گرد آوری مطالب این رسا له راهنمایی کردند ،جناب آقای دکتر مجیدی به عنوان استاد راهنما وجناب آقای دکتر ذوالفقاری استاد مشا ور کمال قدر دانی و تشکر را بنمایم.

با تشکر: ابوالفضل رمضان قربانی خرداد ماه 1393

 

فصل اول

مفاهیم، پیشینه و درآمدی بر اصول حاکم بر مجازات ها

      

فصل نخست:مفاهیم، پیشینه و درآمدی بر اصول حاکم بر مجازات ها

1-1مبحث نخست: مفاهیم                                                                                       

دراین قسمت مفهوم اصل شخصی بودن مجازاتها وپس از آن مفهوم مسئولیت وانواع آن ذکر می گردد.

1-1-1گفتار نخست: واژه شناسی 

درگفتارنخست به تییین واژه های شخصی بودن ،مسئولیت اشخاص حقوقی ، عاقله ،شخصیت حقوقی پرداخته شده است.

1-2-1-1 اصل شخصی بودن مجازات ها

قبل از برقراری نظام های جدید جزایی، مسئولیت مجرمین عملاً اعضاء خانواده و بستگان آنان را نیز در بر می گرفت. وقتی شخصی مرتکب جرمی خطرناک می شد – مخصوصاً وقتی اقدامی علیه جان سلطان یا امنیت کشور به عمل می آورد- نه تنها خود او را به سختی مجازات می کردند، بلکه اعضاء خانواده یا سایر اقوام نزدیک او را هم زندانی می نمودند و شکنجه می دادند تا اطلاعات لازم را درباره فعالیت ها و مقاصد شخص مجرم به دست آورند. گاهی اوقات هم نه به خاطر کسب اطلاعات، بلکه صرفاً به علت حس انتقام جویی کلیه ی اعضای یک خانواده به آتش جرمی که یک نفر مرتکب شده بود، می سوختند. در کشورهای «حقوق مدرن» به همراه انقلاب فرانسه، اصل شخصی بودن مجازات ها پذیرفته شد و در موارد قانون اساسی، یا قوانین جزایی عادی، منعکس گردید. در کشور ما هم ماده 7 آئین دادرسی کیفری چنین مقرر می داشت: «تعقیب امر جزایی و حفظ حقوق عمومی فقط نسبت به مرتکب جرم و کسانی خواهد بود که شرکت در آن جرم داشته اند.»

با این وصف شخصی بودن مجازات ها که در حقوق کشورهای جدید پذیرفته شده، در عمل فرضی غیر واقعی و استعاره ای بیش نیست. زیرا که آثار محکومیت مجرم، بالاجبار به اعضاء خانواده او سرایت می کند و در سرنوشت آنان مؤثر واقع می شود. نان آوری که به مجازات زندان محکوم می شود، توانایی تأمین معاش خانواده خود را نخواهد داشت. همین طور حکم محکومیت مجرم به پرداخت جریمه از نظر مالی وضع اعضاء خانواده او را عرض می کند. از طرف دیگر، تسری آثار حکم محکومیت به خانواده مجرم به مسائل مالی محدود نمی شود، زیرا از نظر معنوی هم اعضاء خانواده و خویشاوندان مجرم رنج می برند. همسر و پسری که شوهر و پدر آنها در زندان به سر می برد، علاوه بر رنج روانی زیادی که شخصاً تحمل می کنند، عملاً با واکنش نامساعد مردم جامعه مواجه هستند و هرچند این امر در کشورهای پیشرفته از نظر صنعتی که به مسئولیت شخصی افراد و «فردیت» اعضاء جامعه تکیه بیشتر می کند، اهمیت کمتری دارد ولی در این کشورها هم واقعیتی انکارناپذیر است.

علاوه بر آنکه تأثیر مجازات ها بالاجبار و به طور غیرمستقیم به اعضاء خانواده و گاه سایر اقوام شخص مجرم سرایت می کند، در مواردی هم تسری آثار محکومیت مجرم به افراد غیرمجرم مستقیماً مورد حکم قانون یا رویه قضایی قرار گرفته است. فرضاً وقتی یک شرکت تجارتی به علت تخلف عده ای از مدیران خود برای مدتی از فعالیت تجاری منع می شود، یا به طور کلی منحل می گردد، سهامداران بی گناه شرکت[1] هم اجباراً از این ممنوعیت موقت یا دائم صدمه می بیند. وقتی مجرمی به پرداخت جریمه مالی محکوم می شود و قبل از پرداخت آن فوت می کند، معمولاً جریمه از اموال او پرداخت می شود و بدین ترتیب در میزان مالکیت ورثه نسبت به اموال متوفی تغییراتی به وجود می آورد.

بالاخره در مورد مسئولیت جزایی اشخاص حقوقی هم انحرافی از اصل شخصی بودن مجازات ها مصداق پیدا می کند زیرا هر یک از اعضا یا سهامداران شخص حقوقی به خاطر عملی که حتی بدون اطلاع آنان از طرف یکی از کارمندان شخص حقوقی صورت گرفته متحمل ضرر و زیانی می شود که در نتیجه مسئولیت جزایی شخص حقوقی در مقابل افراد ثالث مصداق پیدا می کند. در اینجا می توان استدلال کرد که هر یک از اعضاء و یا سهامداران شخص حقوقی به خاطر عدم مراقبت، بی احتیاطی و بی مبالاتی، مرتکب نوعی خطای جزایی شده اند. هرچند این استدلال بعید به نظر می آید و منطقاً نمی توان از یک یک سهامداران ساده انتظار داشت که در تمام امور یک شرکت بزرگ تجارتی دخالت مستقیم و مؤثر داشته باشند.1

یکی از خصایص نظام کیفری اسلام، حاکمیت اصل شخصی بودن مجازات هاست. با توجه به اهمیتی که نظام اسلامی برای آزادی فردی و امنیت قضائی قائل است قبول مسئولیت شخصی اجتناب ناپذیر است. این اصل یکی از عناصر جوهری کیفر در اسلام قلمداد می شود و دارای ریشه های قرآنی است که در مبحث منابع فقهی به ذکر آن پرداخته می شود. شایان توجه است که نظام قضائی اسلام حدود 12 قرن قبل از مغرب زمین و با نزول آیاتی چند از قرآن مجید از جمله آیه شریفه «و لاتزرُ وازهً وزرَ اخری» (سوره انعام آیه 164) این اصل ترقی را پذیرفته و به آن عمل نموده است. حضرت علی (ع) پس از ضربت خوردن به دست ابن ملجم خطاب به امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) فرمود:[2] «… بدانید که نباید کس دیگری جزء قاتل من کشته شود…». این خطبه حاوی اصل شخصی بودن کیفر در اسلام است و بر اساس این اصل جز مجرم دیگران مسئولیت کیفری ندارند و نباید مؤاخذه شوند. البته اصل شخصی بودن مسئولیت در نظام اسلامی دارای قلمرو وسیعی است و علاوه بر اصل شخصی بودن مجازات ها سایر مسئولیت ها و تکالیف دینی و اجتماعی را در بر می گیرد. بند ج ماده 19 اعلامیه اسلامی حقوق بشر مصوب 14 محرم 1411 هـ.ق اجلاس وزرای امور خارجه سازمان کنفرانس اسلامی در قاهره در بیان این قاعده مقرر می دارد که: «مسئولیت در اصل، شخصی است» بدین ترتیب در جهان اسلام، با الهام از آیات قرآنی و اعلامیه مزبور استقرار کیفری کشورهای

 
اساتید مشاور:
محمد رضا نوروزی – عباس نوروزی
 
دیماه 1393
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

-1مقدمه
سلولهای بنیادی اسپرماتوگونی (SSC) سلولهای تمایز نیافته ای هستند که دارای توانایی خود تجدیدی و تمایز به اسپرماتوزای بالغ می باشند. این قابلیتها توسط ترکیبی از ژنها در محیط داخل سلول و سیگنالهای خارجی صادر شده از ریز محیط بیضه تامین می شود . سلولهای بنیادی اسپرماتوگونی تنها گروه از سلولهای بنیادی بالغ هستند که می توانند اطلاعات ژنتیکی را به نسل بعد منتقل کنند. (Mohammadi&Movahedin Mansoureh2010, Yoon et al.,2009 ) . قرار گرفتن در محیط های مختلف کاری ( از لحاظ بالا بودن دما و وجود مواد شیمیایی مختلف ) و نیز ابتلا به بیماریهای گوناگون مخصوصا سرطانهای دوران پیش بلوغ که شخص ناگزیر به استفاده از شیمی درمانی یا پرتو درمانی می باشد و یا ناهنجاریهای مادر زادی بیضه درصد سلولهای SSCs را کاهش داده و یا به کل نابود می کند. بنابراین با درمان سرطان ، باروری در مردان محدود شده است ، از این رو استخراج و انجماد مایع منی قبل از شروع پروسه درمان سرطان تنها گزینه برای حفظ باروری در تکنولوژی کمک باروری محسوب می شود، ولی میزان موفقیت این عمل پایین است وحدود 25% است(Blackhall et al., 2002). نکته دیگر اینکه این استراتژی برای بیماران در سنین قبل از بلوغ قابل انجام نمی باشد (Yeh&Nagano, 2009). بنابراین استحصال سلولهای بنیادی اسپرماتوگونی از بیوپسی بیماران قبل از درمان سرطان، کشت و تکثیر آنها وسپس پیوند آنها به بیضه همان بیماران به عنوان یک روش درمانی منطقی به نظر می رسد. از آنجاییکه تعداد SSC موجود در بیضه کم است این مشکل میتواند با غنی سازی SSCها از طریق تقویت در محیط آزمایشگاهی رفع شود (Nagano, 2003). در این راستا شناسایی و جدا سازی SSC ها توسط بیومارکرها و تکثیر و غنی سازی آنها با بهبود شرایط کشت آزمایشگاهی ،به عنوان یک مرحله اساسی محسوب می شود .

حفظ و تکثیر SSC ها و القای اسپرماتوژنز در شرایط in vitro همچنین می تواند به عنوان یک استراتژی درمانی برای درمان ناباروری در مردانی باشد که در معرض اشعه درمانی یا شیمی درمانی بوده و یا ضایعات نخاعی امکان تکثیر SSC و ورود به فاز میوز را در آنها مختل کرده است(Radford et al., 1999). هدف این تحقیق، بررسی بافت بیضه بیماران مختلف و استحصال سلولهای بنیادی اسپرماتوگونی از بیضه افراد نابارور مدل آزواسپرمیا و تکثیر آنها و پیدا کردن روش های مناسب جهت تمایز و برطرف کردن نقص های توقف تقسیم می باشد. اسپرماتوژنز یک فرایند پیچیده و پویا می باشد که در آن اسپرماتوگونی دیپلوئید تحت 10 تقسیم میتوز و دو تقسیم میوز تبدیل به اسپرماتوزای هاپلوئید می گردد (Russell, 1990) . این فرایند از بلوغ شروع شده و تا پایان عمر ادامه می یابد. در موش 35 روز و در انسان 64 روز به طول می انجامد (Brinster, 2002). سلولهای بنیادی اسپرماتوگونی پتانسیل بی نظیری برای خود نوسازی و تولید سلولهای دختر تمایز یافته دارند (Oatley&Brinster, 2006). این سلولها بسیار منحصر به فرد هستند چراکه تنها سلول در بدن هستند که می توانند ژنها را به نسل بعد از خود منتقل کند (Brinster&Nagano,1998 ). سلولهای زاینده که وارد مرحله میوز می شوند به وسیله سلولهای سرتولی محافظت می شوند. این سلولها به سمت لومن لوله های منی ساز پیشرفت می کنند و نهایتا به اسپرم بالغ تبدیل شده و به داخل لوله ها رها می شوند (Brinster&Zimmermann, 1994).

عوامل زیادی مانند فاکتور های رشد، هورمون ها، تعامل بین سلولهای سرتولی و سلولهای ژرم فرایند اسپرم زایی را تحت تاثیر قرار می دهند. نقص در هر یک از این عوامل می تواند منجر به ناباروری شود (Brinster&Nagano, 1998).

در شرایط محیط کشت سلولهای بنیادی اسپرماتوگونی تنها سلولهایی هستند که قادر به ایجاد کلنی هستند. در سیستم های کشت بدون سرم توانایی زنده ماندن آنها کاهش می یابد و در طی چند روز همه می‌میرند Kanatsu- shinohara et al., 2003. افزودن سرم و نگهداری سلولهای زاینده بر روی لایه تغدیه کننده درصد زنده ماندن آنها را افزایش می دهد همچنین افزودن سایتوکین ها و فاکتورهای رشد باعث بهبود محیط کشت و در نتیجه تکثیر وزنده ماندن این سلولها می شود. در تحقیقات اخیر استفاده از نانو فایبر در محیط کشت و تکثیر سلولهای بنیادی بر روی آنها به دلیل شباهت مورفولوژیکشان به ماتریکس خارج سلولی, بر روی سلولهای بنیادی جنینی و استخوانی مورد بررسی قرار گرفته است .

در این مطالعه تمایز سلول های بنیادی اسپرماتوگونی در شرایط vitro in در حضور و یا عدم حضور نانوفایبر PLLA و دوزهای مختلف Bmp4 و رتینویک اسید مورد بررسی قرار می گیرد. برای این منظور سلولهای SSC و سرتولی سل از بیضه افراد که آزواسپرمی غیر انسدادی دارند با روش هضم آنزیمی دو مرحله ای به دست آمده و بر روی پلیت های کشتی تکثیر می شوند. پس از گذشت سه هفته از کشت اثرات PLLA، رتینوئیک اسید و BMP4روی تمایز کلونیهای SSC به وسیله مشاهدات میکروسکوپی , تکنیک ایمنوسیتوشیمی و نیز بیان ژنهای میوتیک SCP3 و پست میوتیک ACR با بهره گرفتن از RT-PCR مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج حاصل مورد بررسی آماری و بیوانفورماتیکی قرار خواهد گرفت.

1-2- ویژگی های کلی سلول های بنیادی

سلولهای بنیادی سلولهایی هستند که با پتانسیل تمایز به انواع دیگر سلولها و قدرت تقسیم نامحدود شناخته می شوند سلولهای بنیادی دارای دو منشا جنینی و بزرگسالان هستند. سلولهای بنیادی با منشاء مختلف از لحاظ پتانسیل تکثیر و تمایز با یکدیگر متفاوت هستند به طوری که این پتانسیل از سلولهای بنیادی جنینی به سمت سلولهای بنیادی بزرگسال کاهش می یابد. سلولهای بنیادی جنینی از توده سلولی داخلی جنین در مرحله بلاستوسیت بدست می آیند و سلولهای بنیادی بزرگسال از بافتهای تخصص یافته مختلف مانند مغز، مغزاستخوان، کبد، پوست، لوله گوارش، قرنیه و شبکیه چشم و نیز پالپ عاج دندان بدست می آیند. این سلولها در بزرگسالان به طور مداوم فعال هستند. در ابتدا محققین بر این باور بودند که سلولهای بنیادی بزرگسالان تنها سلولهای همان بافت را ایجاد می کنند اما امروزه اعتقاد بر این است که این سلولها توانایی تبدیل شدن به انواع مختلف سلولها را دارند. به عنوان مثال سلولهای بنیادی بزرگسال مشتق از مغز استخوان علاوه بر آنکه می توانند سلولهای خونی و ایمنی را بسازند قادرند به طور مستقیم به انواع دیگری از سلولها نظیر سلولهای ماهیچه اسکلتی،   میکروگیلیا و آستروگیلیا در مغز و هپاتوسیهای کبدی نیز تمایز یابند . بر این اساس پیشنهاد شده که این سلولها می توانند در پزشکی مفید باشند (Smith, 2001).

 

1-2-1- تقسیم بندی سلول های بنیادی

بر اساس یک تعریف سلولهای بنیادی را می توان به سه گروه تقسیم بندی کرد: همه توان، پرتوان و چند توان (Wagers&Weissman, 2004). سلولهای بنیادی همه توان (Totipotent) می توانند همه ی انواع سلولهای جنین را به وجود آورند که شامل سلولهای رویانی و جفتی می شوند. در واقع این سلولها پتانسیل نامحدود دارند و می توانند یک موجود زنده کامل را ایجاد کنند. مانند بلاستومرهای یک جنین دو سلولی که هر سلول آن می تواند یک فرد کامل را بسازد. سلولهای پر توان(Ploripotent) نمی توانند یک جنین کامل را شکل دهند اما می توانند سلولهای هر سه لایه جنینی را که شامل اندودرم، مزودرم و اکتودرم می شوند را ایجاد کنند.

سلولهای چند توان (Moltipotent) توانایی ایجاد محدوده کوچکی از سلولها وبافتها رادارند. مانند سلولهای بنیادی واقع در بافتهای بزرگسالان .

سلولهای بنیادی پلوری پوتنت دارای 5 کلاس مختلف هستند که عبارتند از :

1) سلولهای بنیادی جنینی

2)سلولهای بنیادی زایا    (Shamblott et al., 1998)

3)سلولهای بنیادی زایای چند توان

4)سلولهای کارسینومای جنینی (Solter et al., 1970)

5) سلولهای بنیادی بالغ چند توان که مغز استخوان را تشکیل می دهند(Wagers&Weissman, 2004).

 

1-2-1-1- سلولهای بنیادی جنینی ESc))

سلولهای بنیادی جنینی Esc) ) از توده سلولی داخلی بلاستوسیتهای PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران مشتق می شوند و از نظر عملکردی معادل بلاستومرهای توده داخلی هستند. تولید سلولهای بنیادی جنینی انسانی برای اولین بار در سال 1998 میلادی توسط تامسون و همکارانش گزارش شد (Thomson et al., 1998). آستین اسمیت که مطالعات فراوانی را بر سلولهای بنیادی جنینی موشی انجام داده است مشخصات زیر را برای آنها ضروری می داند:

از توده سلولی داخلی ( ICM ) یا اپی بلاست بلاستوسیت مشتق شده باشد.

– توان خود نوزایی در بلند مدت داشته باشند. یعنی دارای توان تقسیم متقارن نامحدود و بدون تمایز باشند و در عین حال توان تمایزی را حفظ کنند.

-دارای کاریوتیپ طبیعی کروموزمی باشند و این حالت را نیز حفظ کنند.

– بتوانند انواع سلولهای تمایز یافته که مشتق از سه لایه جنینی (اندودرم ، مزودرم و اکتودرم) است را به وجود آورند

–   توان ادغام در تمام بافتهای جنینی را داشته باشند .

– دارای توان تولید دودمان زاینده که در نهایت اسپرم و تخمک را به وجود می آورند باشند.

–   دارای توان کلنی زایی باشند.

– غیر فعال شدن کروموزم X در سلولهای بنیادی جنینی رخ نمی دهد .

– سولهای بنیادی جنینی فاقد نقطه کنترل G1 هستند و بیشتر زمانشان را در فاز S به سر می برند.

–   بیان فاکتور نسخه برداری Oct-4. این فاکتور سبب تحریک یا مهار دسته جمعی ژنها می شود که سلولهای بنیادی جنینی را در حال تکثیری و غیر تمایزی نگه می دارد .

از جمله مزایای سولهای بنیادی جنینی نسبت به سولهای بنیادی بزرگسالان توانایی تقسیم نا محدود این سلولها در شرایط آزمایشگاهی و توانایی تمایز گسترده آنهاست (Smith, 2001) . این سلولها تاکنون تنها از سه گونه PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران اعم از موش ، میمون و انسان با توان خود نوزایی و کشت طولانی مدت بدست آمده است (Reubinoff et al., 2000).

حالت همه توانی یا پرتوانی سلولها با بیان سه عامل رونویسی هسته ای یعنی OCT4,، Stat3 ، Nanog مرتبط است . OCT4 در هسته بلاستومرهای حاصل از تسهیم اولیه بیان می شود، اما بیان آن به توده سلولی داخلی(ICM) محدود می گردد ودرطی گاسترولاسیون در آن دسته از سلولهایی که تصور می شود تبدیل به سلولهای زایای بدوی خواهند شد بیان می شود (Yeom et al., 1996).

Nanog عامل رونویسی دیگری است که در سلولهای پرتوان بلاستوسیت موش یافت می شود، بیان آن در PGC های جنین های موشی به میزان زیادی دیده شده است این ژن در بقای پرتوانی سلولهای بنیادی ضروری است(Hatano et al., 2005).

 

 

1-2 بیان مسأله 3

1-3  اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 4

1-4 اهداف تحقیق.. 6

1-5 سؤالات تحقیق.. 6

1-5-1 سوالات اصلی.. 6

1-5-2 سوالات فرعی.. 6

1-6  فرضیه‏های تحقیق.. 7

1-7 تعاریف مفهومی و عملیاتی واژه های تحقیق.. 7

1-8 روش شناسی تحقیق.. 7

فصل دوم – مروری بر تحقیقات انجام شده

2-1 مقدمه. 10

2-2  استراتژی.. 10

2-2-1  مفهوم استراتژی.. 10

2-2-2- سطوح استراتژی.. 10

2-2-3 رویکردهای کاربردی دستیابی به هماهنگی استراتژیک در سلسله‌مراتب استراتژی.. 13

2-2-3-1 مدل چرخۀ حیات سازمان. 13

2-2-3-2 استراتژی‌های رقابتی پورتر. 14

2-2-3-3  طبقه بندی استراتژی‌های سازمان‌ها از نظر مایلز و اسنو. 15

2-2-3-4 ترکیب استراتژی های رقابتی پورتر- مایلز و اسنو. 16

2-2-3-5  ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک… 17

2-3  مدیریت استراتژیک… 19

2-3-1 تعاریف مدیریت استراتژیک… 19

2-3-2 مدل های جامع مدیریت استراتژیک… 20

2-3-2-1  مدل جامع مدیریت استراتژیک دیوید. 21

2-3-2-2 مدل جامع مدیریت استراتژیک پیرس و رابینسون. 22

2-4   برنامه ریزی استراتژیک… 23

2-4-1  تعاریف برنامه ریزی استراتژیک: 23

2-4-2 تفاوت برنامه ریزی استراتژیک و برنامه ریزی عملیاتی.. 25

2-4-3  عناصر برنامه ریزی استراتژیک: 26

2-4-4- ویژگی های برنامه ریزی استراتژیک… 27

2-4-5 جایگاه سازمانی برنامه ریزی استراتژیک: 28

2-4-6 مزایا و محدودیتهای برنامه ریزی استراتژیک… 29

2-4-7 فرآیند برنامه ریزی استراتژیک… 30

2-4-8  مدل برنامه ریزی استراتژیک  برایسون. 33

2-4-9  متدولوژی برنامه ریزی استراتژیک 36

2-5  موانع اجرای استراتژی ها و برنامه ریزی استراتژیک… 49

2-5-2 موانع اجرای برنامه ریزی استراتژیک از دیدگاه جان ام برایسون. 52

2-5-3 موانع اجرای استراتژی ها (تحقیق وارتون- گارتنر) 52

2-5-4 نتایج تحقیق وارتون و گارتنر: رتبه‌بندی موانع. 53

2-5-6 موانع اجرای برنامه‌ریزی استراتژیک  از دیدگاه دیوید. 55

2-5-7  موانع و چالشهای اجرای استراتژی ها از دیدگاه هربینیاک.. 55

2-5-8 موانع اجرای برنامه ریزی استراتژیک از نظر نورتون و کاپلان. 58

2-5-8  موانع اجرای استراتژیها از نظر آکر. 58

2-5-9  موانع اجرای استراتژی از دیدگاه اش… 58

2-5-10 در نظریه دیگری موانع اجرای استراتژی به سه سطح قابل تقسیم است… 59

2-6 مروری بر تحقیق های پیشین(پیشینه تحقیق) 60

فصل سوم – روش تحقیق

3-1 مقدمه. 64

3-2  روش تحقیق.. 64

3-2-1  ویژگی‌های اصلی روش دلفی.. 66

3-2-2  انواع دلفی.. 66

3-2-3 مراحل روش تحقیق دلفی.. 67

3-3 مراحل تحقیق حاضر. 69

3-4 ابزار گردآوری داده ها 70

3-4-1 روایی و پایایی پرسشنامه. 71

4-5- جامعه آماری.. 72

3-6- نمونه آماری و روش نمونه گیری.. 72

3-7  تکنیکهای آزمون داده ها 72

فصل چهارم – نتایج

4-1 مقدمه. 74

4-2 مراحل تحقیق.. 74

4-2-1  تجزیه و تحلیل و ارائه نتایج حاصل از فاز اوّل. 74

4-2-2 تجزیه و تحلیل و ارائه نتایج حاصل از فاز دوم. 75

4-2-3  تجزیه و تحلیل و ارائه نتایج حاصل از فاز سوم. 78

4-2-4  تجزیه و تحلیل و ارائه نتایج حاصل از فاز چهارم. 85

فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری

5-1 مقدمه. 90

5-2 نتایج و یافته های تحقیق.. 90

5-2-1 نتایج فاز اول تحقیق.. 90

5-2-2  نتایج فاز دوم تحقیق.. 91

 

5-2-2-1  موانع اجرای برنامه ریزی استراتژیک در حوزه ساختار، فرآیندها، رویه و روشها 91

5-2-2-2  موانع اجرای برنامه ریزی استراتژیک در حوزه ی مدیریتی.. 91

5-2-2-3 موانع اجرای برنامه ریزی استراتژیک در حوزه نیروی انسانی(کارکنان) 92

5-2-2-4  موانع اجرای برنامه ریزی استراتژیک در حوزه فناوری.. 92

5-2-2-5  موانع اجرای برنامه ریزی استراتژیک در حوزه منابع مالی و تجهیزات و امکانات فیزیکی.. 92

5-2-2-6  موانع اجرای برنامه ریزی استراتژیک در حوزه نیروهای رقابتی و تامین کنندگان. 92

5-2-2-7  موانع اجرای برنامه ریزی استراتژیک در حوزه نیروهای اقتصادی و بازار. 93

5-2-3  نتایج فاز سوم تحقیق.. 93

5-2-4  نتایج فاز چهارم تحقیق.. 94

5-3  پیشنهادات تحقیق.. 95

5-3-1  پیشنهادات مرتبط با نتایج تحقیق.. 95

5-3-2 پیشنهادات برای تحقیقهای  آتی.. 98

5-4 محدودیت های تحقیق.. 98

فهرست منابع

منابع فارسی.. 100

منابع غیر فارسی.. 102

چکیده انگلیسی.. 105

 

 

فهرست جدول ها

عنوان                                                                                                                   صفحه

جدول 1-2- عوامل مورد استفاده در محورهای ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک… 18

جدول4-1- آماره های آزمون T تک نمونه ای.. 79

جدول4-2- نتایج آزمون T تک نمونه ای.. 79

جدول4-3- آماره های آزمون T تک نمونه ای.. 80

جدول4-4- نتایج آزمون T تک نمونه ای.. 80

جدول4-5- آماره های آزمون T تک نمونه ای.. 81

جدول4-6- نتایج آزمون T تک نمونه ای.. 81

جدول4-7- آماره های آزمون T تک نمونه ای.. 82

جدول4-8- نتایج آزمون T تک نمونه ای.. 82

جدول4-9- آماره های آزمون T تک نمونه ای.. 83

جدول4-10- نتایج آزمون T تک نمونه ای.. 83

جدول4-11- آماره های آزمون T تک نمونه ای.. 84

جدول4-12- نتایج آزمون T تک نمونه ای.. 84

جدول4-13- آماره های آزمون T تک نمونه ای.. 85

جدول4-14- نتایج آزمون T تک نمونه ای.. 85

جدول4-15- پاسخ های پرسشنامه ی فاز چهارم. 86

جدول4-16- جمع امتیازات  هریک از موانع براساس تعداد در اولویت… 88

جدول5-1- موانع درون سازمانی و برون سازمانی شناسایی شده در فاز اول. 90

جدول 5-2- موانع اصلی (اجماع شده) اجرای برنامه ریزی استراتژیک… 94

فهرست نمودار ها

عنوان                                                                                                                   صفحه

نمودار 2-1- رابطه بین سطوح استراتژی ( منبع: ویلن و هانگر، 1992) 11

نمودار 2-2- جانمایی مراحل چرخۀ حیات سازمان در ماتریس نقاط مرجع استراتژیک(رضوانی، 1386) 14

نمودار 3-2- استراتژی‌های رقابتی پورتر  (منبع: پورتر، 1990؛ هانگر و ویلن، 1381) 137) 15

نمودار 4-2- ترکیب استراتژی‌های رقابتی پورتر- مایلز و اسنو  براساس نقاط مرجع استراتژیک… 17

نمودار 5-2- ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک برمبنای نقاط مرجع استراتژیک… 18

نمودار 6-2- روابط متقابل فرایند مدیریت استراتژیک… 20

نمودار1-3- ساختار و  فرآیند روش دلفی.. 65

 

 

 

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                                                   صفحه

شکل1-2- الگوی جامع مدیریت استراتژیک (دیوید،1384) 22

شکل2-2- مدل جامع مدیریت استراتژیک (پیرس و رابینسون،1380) 23

شکل3-2- مراحل مختلف برنامه ریزی استراتژیک(الوانی،1390) 33

شکل4-2- فرایند برنامه ریزی استراتژیک( برایسون، 1386) 36

شکل5-2- متدولوژی برنامه ریزی استراتژیک(لشکر بلوکی،1386). 37

شکل6-2- تحلیل و شناخت محیط بیرونی و داخلی سازمان. 44

شکل7-2- تعیین اهداف و استراتژیها 48

 

 

 

چکیده

در دنیای رقابتی و پرتلاطم محیطی که با رشد شتابان فناوری همراه است، سازمانها و شرکتها با تحولات و دگرگونی های روزافزونی مواجه هستند. در چنین فضایی اتخاذ تصمیمات و تدوین استراتژی های رقابتی برای حفظ و بقای آنها در محیط کسب و کار از اهمیت بسزایی برخوردار است. اما مهمتر از تدوین و اتخاذ چنین استراتژی هایی، پیاده سازی و اجرای آنها می باشد. چراکه، اگر این استراتژیها به بهترین شکل هم اگر تدوین شده باشنند اما بصورت کارآمد اجرا نشوند، نتیجه بخش نخواهند بود. از این رو  هدف اصلی تحقیق حاضر شناسایی موانع موثر در اجرای برنامه ریزی استراتژیک در شرکت سایپا یدک می باشد. جامعه آماری تحقیق را کلیه کارشناسان، مدیران و معاونان شرکت سایپا یدک تشکیل می دهند. این تحقیق از نظر گردآوری داده ها و اطلاعات و روش تجزیه و تحلیل، از نوع تحقیق های تفسیری است که در آن از روش دلفی استفاده شده است. از این رو در چهار مرحله با جمع آوری نظرات کارشناسان از طریق پرسشنامه‌ها به شناسایی موانع درون سازمانی و برون سازمانی اجرای برنامه ریزی استراتژیک در شرکت سایپا یدک پرداخته شده است و سپس موانع مورد توافق و اجماع اولویت بندی گردیده اند. براساس یافته های این پژوهش، 18 مانع در پنج حوزه شناسایی شد. بدین ترتیب که شش مانع در حوزه مدیریتی، پنج مانع در حوزه منابع انسانی (کارکنان)، سه مانع در حوزه ساختار، فرآیندها، رویه و روشها، یک مانع در حوزه منابع مالی و تجهیزات و در نهایت سه مانع در حوزه اقتصادی و نیروهای بازار شناسایی شدند.  همچنین یافته ها حاکی از آن است که در بین چهار حوزه ی مورد اجماع، موانع اقتصادی و نیروهای بازار با 78 امتیاز در اولویت اول، موانع مدیریتی با 67 امتیاز در اولویت دوم، موانع حوزه کارکنان با 53 امتیاز در اولویت سوم و نهایتاً موانع ساختاری با 38 امتیاز در اولویت چهارم قرار دارند. با توجه به نتایج بدست آمده در هریک از فازهای انجام شده در این تحقیق به نظر می رسد عوامل درون سازمانی بیش از عوامل برون سازمانی در موفقیت و یا عدم موفقیت اجرای استراتژی ها و برنامه های استراتژیک در شرکت سایپا یدک تاثیر گذار هستند. هرچند که عوامل اقتصادی و نیروهای بازار در بین موانع شناسایی شده در اولویت قرار دارد لیکن این دسته از عوامل تنها عامل برون سازمانی در بین چهار مانع اجماع شده در فاز نهایی بوده است. بنابراین پیشنهاد اصلی حاصل از یافته های این تحقیق چنین بیان می شود که در جهت اجرای موفق استراتژی ها در شرکت سایپا یدک، مسئولان، مدیران عالی شرکت باید توجه ویژه ای به عوامل درون سازمانی داشته باشند.

 

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

 

1-1-مقدمه

این فصل به معرفی تحقیق حاضر پرداخته و چارچوب کلی تحقیق را بیان می کند. بطور مختصر ماهیت وجودی تحقیق و علت پرداختن محقق به این مطالعه مطرح شده که در ساختار مشخصی در قالب بیان مساله، ضرورت و اهمیت تحقیق، اهداف، سوالات و فرضیات و متغیرها و تعاریف عملیاتی و مفهومی آنهاو … عنوان شده است که در ادامه ی این فصل به تفکیک به هریک پرداخته می شود.

 

1-2 بیان مسأله :

در این تحقیق سعی شده با تمرکز بر فاز زمینه سازی برای اجرای برنامه استراتژیک به شناسایی موانع اجرای موفق استراتژی در یک سازمان ایرانی می پردازد براساس برخی تحقیقات انجام شده بین المللی درصد بالایی از برنامه های استراتژیک به اجرا در نمی آیند و یا در مرحله اجرا با شکست مواجه می شوند در نتیجه به نظر می رسد که فازهای اجرا و زمینه سازی برای اجرا از اهمیت بالایی برخوردار باشند تحقیقات معدودی که د رکشور دراین زمینه انجام شده اند حکایت از وجود مشکلی مشابه درایران دارند تلاشهای زیادی برای شناسایی موانع اجرای موفق استراتژی در سطح بین المللی انجام شده است ولی به دلیل تاثیر عوامل زمینه ای موانع اجرا در محیطهای صنعتی ایران لزوما با نتایج بدست آمده از تحقیقات بین المللی ممکن است مشابه نباشد. در نتیجه لازم است موانع کلیدی اجرای استراتژی در شرکتهای ایرانی مورد بررسی قرار گرفته و با موانع اشاره شده در ادبیات موضوع مقایسه شوند.

شرایط متغیر محیطی و رقابت های فزآینده میان شرکتهای بزرگ و کوچک در فضای کنونی کسب و کار، مدیران را وادار می کند تا هر روز تصمیمات مدیریتی جدیدی را اتخاذ کنند. این تصمیمات گاهی چنان تصمیمات قبلی را نقض می کند که اجرایی شدن تصمیم جدید نیازمند تغییرات عمده ای همچون تجدید ساختار، فرهنگ سازی، برنامه های عملیاتی نو و بکارگیری نیروی انسانی جدید در سازمان است. اما به تناسب تغییراتی که در سطح راهبردی در تصمیمات مدیران رخ می دهد، سازمانها عموماً توان تغییر و تطبیق لازم با شرایط جدید را ندارند. از سوی دیگر انعطاف پذیری ناکافی اجزای سازمان و ناتوانی در متناسب بودن تغییرات، تنها مانع پیاده سازی تصمیمات راهبردی نیست.

در مطالعاتی که توسط مجله ی اکونومیست بر نمونه ای بالغ بر ۲۷۶ مدیر ارشد در خصوص چالش های برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک صورت گرفته است، ۵۷% از مدیران چالش اصلی خود را در مرحله ی اجرای استراتژی معرفی نموده اند. جدیدترین تحقیقات علمی در سال ۲۰۱۰ میلادی نشان می دهد حدود ۶۰% از استراتژی ها به طور موفقیت آمیز اجرا نمی شوند و این حیات سازمان ها را به خطر انداخته است. مطالعه ی مشابه دیگری نیز در شرکت های آسیایی حاکی از آن است که ۸۳% از مدیران ارشد اذعان به ناتوانی در اداره ی فرایند پیاده سازی استراتژی در سازمان های خود نموده اند. وجود این گونه آمارها به وضوح نشان می دهد که پیاده سازی و اجرای استراتژی به مهمترین عامل در اداره ی سازمان ها تبدیل شده است و از این حیث می تواند مبنای ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان هایی باشد که از مهارت و توانایی کافی برای اداره ی فرایند اجرای استراتژی برخوردار هستند.

هدف از این پژوهش اجرای این گونه برنامه ریزی ها در راستای تکنیک ها و سازوکارهایی است که اگر به درستی به مرحله اجرا در آیند می توان با اطمینان خاطر بیشتری به سمت رشد،توسعه و رونق کسب و کار که از اهداف و آرمانهای سازمان ها بوده و تاثیرات مثبتی همچون هماهنگی بین واحد های عملیاتی، اجماع بین مدیران ارشد سازمانی و… را در پی خواهد داشت، گام نهاد. از اصلی ترین موانع اجرای برنامه ریزی های استراتژیک در سازمانها می توان به اولویت های متعارض و ارتباطات عمودی ضعیف، عدم پشتیبانی و رهبری مدیرعامل در اجرای راهبردها و منابع انسانی بی انگیزه و نامناسب و … اشاره کرد. در این پژوهش تلاش می شود مشکلاتی که در مرحله اجرا یا پیاده

چکیده ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 1

فصل اول : کلیات و مفاهیم…………………………………………………………………………………………………… 2

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………… 2طرح تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………… 3
بیان مسأله ………………………………………………………………………………………………………………… 3
سؤالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….. 5
فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………………………………….. 5
اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………… 6
پیشینه تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………. 6
جنبه نوآوری تحقیق …………………………………………………………………………………………………… 7
روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….. 7
دشواری تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….. 8
مفاهیم …………………………………………………………………………………………………………………………. 8مفهوم لغوی اشتباه …………………………………………………………………………………………………… 8
معنای اصطلاحی اشتباه ………………………………………………………………………………………….. 10
مقایسه اشتباه با مفهوم خطا ، نسیان ، شبهه و جهل ……………………………………………. 10واژه نسیان ………………………………………………………………………………………………………….. 14
واژه خطا ……………………………………………………………………………………………………………… 14
واژه سهو ……………………………………………………………………………………………………………… 15
اقسام اشتباه ………………………………………………………………………………………………………… 16اشتباه حکمی …………………………………………………………………………………………………….. 16
اشتباه موضوعی …………………………………………………………………………………………………. 18
فصل دوم: بررسی قتل و انواع آن ……………………………………………………………………………………. 20

2-1- تعریف قتل …………………………………………………………………………………………………………………… 20

2-2- قتل نفس در شریعت اسلام …………………………………………………………………………………………. 21

2-3- انواع قتل ………………………………………………………………………………………………………………………. 22

2-3-1-  قتل عمدی …………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-3-1-1- تعریف های فقهی ………………………………………………………………………………………………. 23

2-3-1-2- تعریف های حقوقی ……………………………………………………………………………………………. 26

2-3-1-3- تعریف قانونی ……………………………………………………………………………………………………. 26

2-3-1-4- عناصر تشکیل دهنده جرم ………………………………………………………………………………… 27

2-3-2- قتل شبه عمدی ……………………………………………………………………………………………………… 31

2-3-2-1- تعریف های فقهی ………………………………………………………………………………………………. 31

2-3-2-2- تعریف های حقوقی ……………………………………………………………………………………………. 33

2-3-2-3- تعریف قانونی ……………………………………………………………………………………………………… 34

2-3-3- قتل خطئی محض ………………………………………………………………………………………………….. 35

2-3-3-1- تعریف های فقهی ……………………………………………………………………………………………….. 35

2-3-3-2- تعریف های حقوقی …………………………………………………………………………………………….. 36

 2-3-3-3-  تعریف قانونی ……………………………………………………………………………………………………. 37

فصل سوم: تأثیر اشتباه در هدف بر تعیین نوع قتل ………………………………………………………….. 38

3-1- کیفیت تحقق اشتباه ……………………………………………………………………………………………………. 38

3-1-1- قتل ناشی از اشتباه در هدف …………………………………………………………………………………… 39

3-1-1-1- پیشینه تاریخی اشتباه در قتل در قانون ……………………………………………………………..   40

3-1-1-2- اشتباه در هدف یا خطای در اصابت از دیدگاه فقها …………………………………………… 41

  3-1-1-3- اشتباه در هدف یا خطای در اصابت از دیدگاه حقوقدانان ………………………………… 42

 3-1-1-4- نظر دیوان عالی پیش از انقلاب اسلامی در مورد قتل ناشی از اشتباه در                   هدف………………………………………………………………………………………………………………………………………… 43

 3-1-1-5- قتل ناشی از اشتباه در هدف در رویه قضایی پس از انقلاب اسلامی ایران……… 44

 3-1-1-6- ادله قائلین به خطای محض  بودن قتل در اشتباه  در هدف …………………………… 45

 3-1-1-6-1- قاعده تدرأالحدود باالشبهات …………………………………………………………………………. 45

     3-1-1-6-2- حدیث رفع ……………………………………………………………………………………………………….50

    3-1-1-6-3- قصد و عدم وقوع …………………………………………………………………………………………. 53

  3-1-1-7- ادله قائلین به عمدی بودن قتل در اشتباه در هدف………………………………………….. 54

3-2- تیراندازی ……………………………………………………………………………………………………………………… 61

 3-2-1- تیراندازی با سوءنیت مجرمانه ……………………………………………………………………………….. 61

  3-2-1-1- برخی استفتائات در تیراندازی با سوءنیت مجرمانه …………………………………………. 64

 3-2-2- تیراندازی بدون سوءنیت مجرمانه …………………………………………………………………………. 66

 3-2-2-1- برخی استفتائات در تیراندازی بدون سوءنیت مجرمانه ……………………………………. 67

4-1- اشتباه در هویت …………………………………………………………………………………………………………… 70   

4-1-1- رویه قضایی پیش از انقلاب اسلامی ……………………………………………………………………….. 70

4-1-2- رویه قضایی پس از انقلاب اسلامی …………………………………………………………………………. 72

4-1-3- اشتباه در هویت در قانون مجازات اسلامی 1370 …………………………………………………. 74

4-1-4- تحلیل ماده 206 ق م ا …………………………………………………………………………………………… 75

4-1-4-1- تعیین هدفی (فیزیکی ) یا هویتی ……………………………………………………………………… 75

4-2- نظر فقها ……………………………………………………………………………………………………………………….. 80

 4-2-1- ادله قائلین به شبه عمد بودن قتل در اشتباه در هویت مجنی علیه …………………….. 82

4-2-2- ادله قائلین به عمدی بودن قتل در اشتباه در هویت مجنی علیه ……………………….. 84

4-2-3- تحلیل نظر موافقین و مخالفین عمدی بودن قتل در اشتباه در هویت ……………… 86

 4-2-3-1- اشتباه در هویت مجنی علیه با سوءنیت مجرمانه …………………………………………….. 86

  4-2-3-1-1- تجری……………………………………………………………………………………………………………. 87

 4-2-3-1-2- برخی استفتائات در مورد اشتباه در هویت مجنی علیه با سوءنیت مجرمانه  89

 4-2-3-2- اشتباه در هویت مجنی علیه بدون سوءنیت مجرمانه ……………………………………….. 90

4-2-3-2-1- برخی استفتائات در مورد اشتباه در هویت در قتل بدون سوءنیت مجرمانه….. 90

4-2-3-2-2- اشتباه در استحقاق به قتل و تحلیل تبصره 2 ماده 295 ق م ……………………… 91

4-3- لایحه جدید قانون مجازات اسلامی …………………………………………………………………………….. 94

4-3-1- تحلیل لایحه جدید قانون مجازات اسلامی …………………………………………………………….. 96

نتیجه گیری کلی …………………………………………………………………………………………………………………. 100

ضمائم …………………………………………………………………………………………………………………………………… 107

پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………………. 116

فهرست منابع ……………………………………………………………………………………………………………………….. 117

چکیده

 

اشتباه در قتل حالتهای گوناگونی دارد که مهمترین آنها اشتباه در هدف و اشتباه در هویت مجنی علیه می باشد. در اینکه این دو نوع اشتباه مصداق کدام یک از انواع قتل می باشد بین فقها و همچنین بین حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد که در بحث اشتباه در هدف اختلاف نظر بین قتل عمدی و قتل خطای محض می باشد و در بحث قتل ناشی از اشتباه در هویت مجنی علیه، اختلاف نظر بین قتل عمدی و قتل شبه عمد است.

قانون مجازات اسلامی قتل ناشی از اشتباه در هدف را خطای محض دانسته اما در مورد قتل ناشی از اشتباه در هویت مجنی علیه، سکوت کرده و رویه قضایی آن را شبه عمد می داند. لایحه جدید قانون مجازات اسلامی قتل ناشی از اشتباه در هدف را در صورتی که دیگری در معرض خطر باشد و همچنین قتل ناشی از اشتباه در هویت را عمد می داند .

اصلی ترین هدف این پژوهش بررسی حکم اشتباه در قتل از منظر فقهی و حقوقی می باشد که در این راستا مباحثی چون قتل و انواع آن، اشتباه در هدف و اشتباه در هویت مجنی علیه مورد بحث قرار می گیرد . مهمترین یافته های این پژوهش عبارتند از :

1 – اشتباه در هدف در  قتل بدون سوءنیت مجرمانه ، عمد محسوب نمی شود.

2 – اشتباه در هدف در قتل در صورتی که دیگری در معرض خطر باشد، قتل عمد محسوب می شود.

3 – اشتباه در هویت مجنی علیه در قتل، عمد محسوب می شود.

کلید واژگان: اشتباه ، قتل ، هدف ، هویت، قصد، خطا، عمد.

 

1–1-مقدمه            

از نظر اسلام قتل عمد از بزرگترین گناهانی است که حرمت آن را در قرآن کریم در موارد مختلف مورد تأکید قرار داده است؛ زیرا از دیدگاه اسلام حفظ حیات فرد در جامعه امری ضروری است. پس کسی که مرتکب قتل بی گناهی می شود نه تنها عضوی از اعضای فعال جامعه را از بین می برد بلکه جنایت او موجب ضرر و زیان اولیاء مقتول و اختلال در نظم جامعه نیز خواهد شد ؛ چنانچه در حقوق اسلام کشتن انسان بی گناه معادل کشتن تمام انسانها، تلقی شده است.(مائده/32) اولین جرم و جنایتی که در زمینه قتل در گستره گیتی به وقوع پیوست، قابیل دستش را به خون برادرش هابیل آلوده ساخت.

( فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِیهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخَاسِرِینَ  )

«  پس نفس {اماره}اش او را به قتل برادرش ترغیب کرد، و وی را کشت و از زیان کاران شد.»

در حقوق اسلامی قتل نفس از نظر شرعی و مذهبی مذموم و از نظر اجتماعی و اخلاقی ناپسند و عملی غیر انسانی و نابخشودنی است، تا آنجا که طبق نص صریح آیات قرآن و همچنین روایات و اجماع فقها مرتکب چنین عمل شنیعی مستوجب مجازات قصاص است. یعنی همان گونه که با عمل خود موجب از بین رفتن نفس بی گناه یک انسان شده خود نیز به عقوبت همان عمل مبتلا خواهد شد.

اما از آنجا که در جهان بینی اسلامی جایگاه و موقعیت انسان ارزش و احترام ویژه ای دارد و خون مردم و جان آنها بسیار محترم است، از این رو برای اثبات این جرم و مقدمات اجرای مجازات آن یعنی قصاص شرایط دشوار و سختی در نظر گرفته شده است، پس باید تمام این عناصر مورد بررسی قرار گیرد. یکی از مواردی که در شرع و قانون مرتکب آن فاقد مسئولیت کیفری می باشد، اشتباه و خطاست.

در این نوشتار هدف بررسی تأثیر اشتباه بر تعیین نوع قتل می باشد چنانکه تشریح و تبیین جرایم معمول است به بررسی ارکان و عناصر این جنایت پرداخته و در این راه ضمن استناد به منابع فقهی و مواد قانونی در مباحث خود، از فتاوای فقها و نظریات حقوق دانان استفاده خواهد شد.

طرح تحقیق
  بررسی تأثیر اشتباه بر تعیین نوع قتل از منظر فقه امامیه (و حقوق موضوعه)

بیان مسئله
یکی از مباحث مهم در مجازات قتل، مبحث اشتباه در قتل می باشد که خود دارای اقسام مختلفی است که از مهمترین آنها اشتباه در هدف و اشتباه در هویت مقتول می باشد بدین معنا که کسی به قصد یک نفر گلوله ای شلیک می کند اما به علت عدم مهارت کافی، گلوله به شخص ثالثی برخورد می کند و آن شخص کشته می شود. مثلاً دو نفر در یک محلی در حال حرکت هستند، کسی قصد قتل یکی از این دو نفر را به نحو معینی دارد و گلوله را به طرف این شخص شلیک می کند اما به علت مهارت کافی، گلوله به بغل دستی اصابت کرده و وی را می کشد که این اشتباه، ناشی از اشتباه در هدف یا خطای در اصابت می باشد. چنین اشتباهی که در خارج از ذهن جانی، و در اثر عوامل جسمی او(مانند ضعف دید، لرزش غیر ارادی دستها و ..) و یا عوامل خارجی( مانند تغییر مکان یا تغییر وضعیت پیش بینی نشده فرد مورد نظر در ارتکاب جرم یا فرار آن شخص یا کمانه کردن تیر با وزیدن باد شدید که موجب انحراف مسیر گلوله شود و ..) صورت پذیرفته است، از آن با تعابیر گوناگون دیگر مانند اشتباه در هدفگیری یا اشتباه در عمل نیز یاد کرده اند.

صورت دیگری از اشتباه در قتل، اشتباه در هویت مقتول می باشد بدین معنا که کسی عمداً شخصی را با این اندیشه که شخص مورد نظر اوست مورد هدف قرار می دهد اما پس از کشته شدن متوجه می شود که اشتباه کرده و کسی غیر از شخص مورد نظر در نتیجه اقدامات مادی وی به قتل رسیده است. مثلاً قاتل تصمیم به قتل شخص الف می­گیرد و به سوی او نیز تیراندازی کرده و وی را می کشد، پس از کشته شدن شخص، متوجه می شود. کسی را که مورد هدف قرار داده بود شخص دیگری( مثلاً ب) بوده است که این اشتباه ناشی از اشتباه در هویت مجنی علیه می باشد و از مصادیق اشتباه موضوعی است.

اشتباه قاتل در این مورد نیز ممکن است در اثر عوامل داخلی(مانند اضطراب، هیجان و ..) و یا در اثر عوامل خارجی( مانند موردی که شخص مقتول با فرد مورد نظر قاتل از نظر ظاهری شباهت زیادی دارد) باشد.

قانون مجازات اسلامی در مادة 296 قتل ناشی از اشتباه در هدف را خطای محض دانسته و چنین مقرر می دارد: در مواردی هم که کسی قصد تیراندازی به کسی یا شیئی یا حیوانی را داشته باشد و تیر او به انسان بی گناه دیگری اصابت کند عمل او خطای محض محسوب می شود.

اما این قانون در مورد قتل ناشی از اشتباه در هویت سکوت کرده و رویة قضایی ما چنین قتلی را بنا به فتاوای برخی مراجع عظام تقلید شبه عمد می داند.

در لایحة جدید قانون مجازات اسلامی در بحث اشتباه در هدف واژه کسی که در مادة 296 به کار برده شده بود، حذف گردید و چنین مقرر می دارد: ماده 293: جنایت در موارد زیر خطای محض محسوب می شود:

…3- جنایتی که در آن مرتکب نه قصد جنایت بر مجنی علیه را داشته باشد و نه قصد ایراد فعل واقع شده بر او را، مانند آنکه تیری به قصد شکار رها کند و به فردی برخورد نماید.

تبصره: در مورد بند اخیر هر گاه مرتکب آگاه و متوجه بوده که اقدام او نوعاً موجب جنایت بر دیگری می گردد، جنایت عمدی محسوب می گردد.

اما این لایحه در مورد قتل ناشی از اشتباه در هویت بر خلاف قانون مجازات اسلامی که سکوت کرده چنین مقرر می دارد: ماده 295: اگر کسی به علت اشتباه در هویت، مرتکب جنایتی بر دیگری شود جنایت عمدی محسوب می شود.

سؤالات تحقیق
سؤال اصلی:

1- سوء نیت مجرمانه یا سوء نیت غیر مجرمانه چه تأثیری در وقوع اشتباه خواهد داشت؟

سؤالات فرعی:

1- ارکان یا عناصرتشکیل دهنده قتل عمد کدامند؟

3- اشتباه در قتل چگونه رخ خواهد داد؟

5- شارع و قانونگذار چه مجازاتی برای مشتبه در قتل پیش بینی کرده است؟

1-1-4- فرضیه های تحقیق

1-  در صورتی که شخص کسی را به اعتقاد مهدور الدم بودن بکشد و این امر بر دادگاه ثابت شود و بعداً معلوم گردد که مجنی علیه مهدور الدم نبوده است، قتل عمد محسوب نمی شود.

2-کشتن شخصی به جای شخص دیگر به علت اشتباه در هویت مجنی علیه، قتل عمد محسوب می شود.

3- کشتن شخصی به جای شخص دیگر به علت اشتباه در هدفگیری، در صورتی که دیگری در معرض بوده و جانی نیز متوجه آن بوده و احتمال وقوع جنایت بر او را پیش بینی می کرده است، قتل عمد محسوب می شود.

 

1-1-5- اهداف تحقیق

اهداف اصلی:

1- اثبات مجرمیت مجرم و نیز تعیین مجازات متناسب با این جرم

2- بررسی نگرش فقها و حقوقدانان به تأثیر اشتباه در قتل

اهداف فرعی:

1- ارائه تعریف جامعی از قتل عمدی از منظر فقهی و حقوقی

2- اثبات دقت نظر شارع در تشخیص جرم قتل عمد

3- تعریف انواع اشتباه در وقوع قتل و بررسی آنها

پیشینه تحقیق
 جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص که در فقه جزایی به عنوان«جنایات» مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، از مهمترین جرایمی است که حق حیات آدمی و اصل مصونیت از تعدی و تعرض را هدف قرار داده و همواره در قوانین جزایی شدیدترین واکنش کیفری برای آن پیش بینی شده است.

در مورد سوابق مربوط این تحقیق و تاریخچة مطالعاتی درباره این موضوع باید گفت، از آنجا که عنوان پایان نامه بررسی تأثیر اشتباه بر تعیین نوع قتل از منظر فقه امامیه می

2-2- تاریخچه زبان C#. 10

2-4-  برخی از تفاوت های زبان C#با CوC++:.. 10

2-5ساختمان داده (ساختار و ذخیر سازی داده).. 11

2-6 سامانه یکپارچه شده.. 11

2-7 انواع داده.. 12

فصل سوم.. 13

3-1- مقدمه.. 14

3-1-1 کلاسهای partial 14

3-1-2 Generic ها.. 15

3-2 کلاس‌های static. 15

3-2-1 نوع داده Nullable. 18

3-3 توابع جزئی.. 19

3-4 سازنده‌های پیشرفته.. 22

3-3- پیاده سازی  ها.. 24

3-4 نام زبان.. 24

3-5 کلمات اختصاری.. 25

فصل چهارم.. 26

4-1- مقدمه.. 27

4-2- ظاهر فرم آماده شده.. 28

4-3- کد نویسی.. 28

4-5- عمل.. 30

4-5- دکمه Exit 32

4-5- بهتر کردن ظاهر برنامه.. 33

منابع و مأخذ.. 41

 

فهرست مطالب

عنوان             شماره صفحه

شکل4-1) نمایی از ماشین حساب 27

شکل4-2) نمایی از فرم برنامه 28

شکل4-3) نمایی از محیط برنامه نویسی نر م افزار 30

شکل4-4) نمایی از اجرا شدن برنامه 32

شکل4-5) نمایی از محیط برنامه 33

 

شکل4-6) تغییر ظاهری برنامه 34

شکل4-7) نمایی از  محیط برنامه 35

شکل4-8) تنظیمات داخلی برنامه 36

شکل4-9) ادغام عکس بر روی فرم اصلی 37

شکل4-10) سورس کد عملگرها 39

شکل4-11) نمای کلی از ماشین حساب  40

 

چکیده

ماشین حساب یا رایِشگر [1]وسیله‌ای برای انجام محاسبات عددی است. ماشین حساب‌های مختلف کاربردهای مختلفی دارند. ساده‌ترین آنها تنها محاسبات جمع، تفریق، ضرب و تقسیم را انجام می‌دهند. ماشین حساب‌های پیشرفته تر می‌توانند انواع توابع مهم ریاضی را پیاده سازی کنند. ماشین حساب‌های نوین در واقع تلفیقی از ماشین حساب و رایانه هستند و امکانات گسترده تر و سریع تری را در اختیار کاربران قرار می‌دهند.

ماشینی که بتواند هر چهار عمل اصلی حساب را انجام دهد، لایب نیتس در سال 1694 به وجود آورد. بخش تازه ای که در ماشین لایب نیتس به کار رفته بود نورد دندانه داری بود که امکان ضرب و تقسیم را هم به جز جمع و تفریق می داد.

سی شارپ (به انگلیسی: C#)، زبانی شیءگرا و سطح بالا از خانواده زبان‌های چارچوب دات‌نت شرکت مایکروسافت است.

زبان سی شارپ، یک زبان برنامه‌نویسی چند الگویی و منظم شده مدل‌های تابعی، امری، عمومی، شیءگرا و جز گرا و در بستر دات نت می‌باشد. این زبان توسط مایکروسافت و جزئی از دات نت به وجود آمد و بعداً استانداردهای ECMA و ISO را نیز در بر گرفت. سی شارپ یکی از ۴۴ زبان برنامه‌نویسی است که توسط زمان اجرای زبان مشترک از چارچوب دات‌نت پشتیبانی می‌شوند و در همه جا به وسیله مایکروسافت ویژوال استودیو شناخته می‌شود.

زبان سی شارپ با قدرت و در عین حال سطح بالایی خود توانسته توجه بسیاری از برنامه نویسان را به خود جلب کند.

سازمانی حاکمیت شرکتی مقالات دانشگاه تهران نشریات دانشگاه علامه فروش فایل پایان نامه آموزش شادکامی مدل لباس عروس آثار تحریم ها جرایم اینترنتی(سایبری) ذهن آگاهی تور کیش قیمت میلگرد  تفسیر در حقوق
 
تور مسافرتی تور هند  تور ترکیه تور تایلند تور دبی  طراحی سایت تور ترکیه ساندویچ پانل تور چین رپرتاژ آگهیاقامت گرجستان بازاریابی ویروسی
جستجو برای:
کلمات کلیدی بیشتر جستجو شده :
بیش فعالیانتقال سهامبازدارندهقضیه مالیقوانین مدنیهوا شناسی

 

نحوه تفسیر ماده 20 (1) (د)
آمریکا معتقد است این ماده می‌تواند برای هر اقدامی که نقض معاهده تلقی می‌شود دفاع کاملی محسوب شود. بدین معنا که برای شمول این ماده بر اقدامات آمریکا، باید اقدامات آن کشور برای حفاظت از منابع اساسی امنیتی لازم باشد. در این صورت چنین اقدامی از معاذیر مندرج در معاهده برخوردار خواهد بود. از نظر آمریکا این ماده همچنان که می‌تواند شامل اقداماتی غیر نظامی باشد می‌تواند در پرتو اصل تفسیر معاهده بر اساس موضوع و هدف معاهده، شامل اقدام نظامی نیز شده و اقدام نظامی یکی از مصادیقی خواهد بود که این ماده آن را تحت پوشش قرار می‌دهد.
در این ماده واژه‌ی ” ضروری ” به چشم می‌خورد. از نظر آمریکا مراد از معنای ضروری بسته به مورد عینی آن قابل تفسیر است و لذا اقدامات ضروری شامل تمام اقداماتی خواهند بود که برای نیل به نتیجه یا اثر معین لازم هستند. این کشور همچنین برای استدلال بر صحت تفسیر موسع خود از این ماده به رأی دیوان در پرونده‌ی نیکاراگوئه اشاره می‌کند و می‌گوید ” تفسیر دیوان نیز موید صحت نظر آن کشور است که مفهوم فوق قطعاً فراتر از مفهوم حمله‌ی مسلحانه است “.
مفهوم منافع اساسی امنیتی و مصادیق آن
آمریکا برای این که ثابت کند اقدام کشور مشروعیت داشته است لازم بود همچنین ثابت کند که منافع اساسی امنیتی آن کشور در معرض خطر قرار گرفته است. این کشور دو مصداق را برای منافع اساسی امنیتی خود معرفی می‌کند. این مصادیق عبارتند از در خطر قرار گرفتن تجارت دریایی و حیات اتباع آمریکایی.
در خطر قرار گرفتن تجارت دریایی
آمریکا مدعی است اقدامات ایران در طول جنگ، جریان بدون وقفه‌ی تجارت دریایی در خلیج فارس را به مخاطره افکنده است. تجارتی که حفظ جریان سالم آن برای اقتصاد و منافع امنیتی بسیاری از کشورها از جمله ایالات متحده‌ی آمریکا ضروری بوده است. آمریکا مدعی است حملات ایران، دریانوردی را در آبهای بین المللی خلیج فارس بسیار پر خطر نموده و سبب ایراد خسارات مالی و اساسی گردیده است و به نحو چشمگیری به افزایش حق بیمه و سایر هزینه‌ها در این خصوص انجامیده است.
به خطر افتادن امنیت جانی اتباع آمریکایی
مصداق دیگری که آمریکا برای مفهوم منافع اساسی امنیتی ارائه نمود به خطر افتادن جان اتباع آمریکایی بود. آمریکا معتقد بود حملات ادعایی توسط ایران امنیت جانی نیروهای ارتش آمریکا را به مخاطره افکنده بود. همچنین حملات فوق مانع از آن شده بود که کشتیهای آمریکایی به اسکورت کشتیهای با پرچم آمریکا بپردازند. از نظر آمریکا این کشور و اتباعش خسارات مالی شدیدی را متحمل شدند و هر کشوری هم که با چنین حملات شدیدی مواجه می‌شد که تهدیدی جدی به منافع اساسی امنیتی تلقی می‌شد به چنان اقداماتی دست می‌یازید. از نظر آن کشور اقدامات دیپلماتیک نیز مؤثر نیفتاده بود؛ چرا که کشورها چندین بار به اقدامات دولت ایران (در خصوص حمله به کشتیها) اعتراض نمودند اما مفید و مؤثر نیفتاده بود. لذا اقدام نظامی در چارچوب دفاع مشروع تنها گزینه‌ی موجود برای ممانعت ایران از ادامه‌ی به اصطلاح چنین حملاتی بود. (لسانی،1357: 39)
مستندات راجع به حقوق بین الملل عام
پاکدستی
آمریکا مدعی است ایران با دستانی ناپاک به دیوان آمده است. آمریکا چنین استدلال نموده است که ” ایران در صدد اخذ خسارت از سکوهایی است که خود از آنها در عملیات نظامی علیه آمریکا استفاده نموده است.” لذا به خاطر چنین اقداماتی ایران مستحق دریافت خسارت نخواهد بود. از سویی ” ایران ادعای نقض موادی از معاهده را دارد و در صدد مطالبه‌ی خسارت به استناد معاهده‌ای است که خود همان قواعد همان معاهده را نقض کرده است. ثالثاً اقدامات آمریکا تنها در راستای دفاع مشروع و در مقابل اقدامات غیر قانونی ایران بوده است. آنچه آمریکا انجام داده است نتایج و لازمه‌ی اقدامات ایران بوده است و لذا این کشور نمی‌تواند مستحق خسارت تلقی شود.
دلایل ایران
مستندات قراردادی
موضوع ماده‌ی 10 (1)
از نظر ایران این ماده حاوی تعهدات لازم الاجرایی برای طرفین است. ایران می‌گوید ” دیوان وقتی به بررسی ماده‌ی یک معاهده‌ی مودت می‌پردازد اعلام می‌کند که در قالب ماده‌ی 1 معاهده صلاحیت ندارد به دعوای ایران علیه آمریکا رسیدگی کند؛ چرا که این ماده به خودی خود قابلیت ایجاد حقوق و تکالیفی را برای طرفین ندارد و به این وسیله درخواست ایران را رد می‌کند. در مقابل دیوان وقتی به بررسی ماده‌ی 10 (1) می‌پردازد، با تمرکز بر ” آزادی تجارت ” تاکید بر وجود تعهدات مشخص و قابل اعمال دارد و اعلام می‌کند که مشروعیت اقدام آمریکا می‌تواند در ارتباط با ماده‌ی 10 (1) مورد ارزیابی قرار گیرد. ایران همچنین با استناد به رأی دیوان که می‌گوید:
” ماده‌ی 10 پارگراف 1 معاهده‌ی مودت صرفاً محدود به تجارت نیست بلکه به آزادی تجارت می‌پردازد. لذا هر عملی که این آزادی را تحت تأثیر قرار دهد ممنوع است.” (امانی،1389: 203)
ایران اعلام می‌کند با این بخش رأی، دیوان این ادعا را که این ماده تعهدی به طرفین بار نمی‌کند را رد کرده است. البته ایران آمریکا را در لایحه‌اش به دو سویه استدلال کردن متهم می‌کند بدین صورت که از سویی آمریکا این ماده را حاوی تعهدی برای طرفین نمی‌داند و از سویی ایران را ناقض بخش دیگر این ماده که به آزادی دریانوردی می‌پردازد می‌شمارد. ایران در این قسمت با استناد به احراز صلاحیت دیوان بر اساس صرفاً ” آزادی تجارت ” اعلام می‌کند که هر گونه دعوایی خارج از این چارچوب و در خصوص آزادی دریانوردی باید مردود اعلام شود. در استدلالات ایران نکات ذیل مهم به نظر می‌رسد:
معنای این ماده
از نظر ایران این ماده بدان معنا نیست که نمی‌توان برای تجارت میان طرفین مالیات و مقرراتی وضع کرد، بلکه بدین معنا است که دو طرف نمی‌توانند هیچ گونه اقدامی را که مانع تجارت میان طرفین شود بکار گیرند. ایران این گونه تفسیر را یگانه تفسیری می‌داند که می‌تواند در تطابق با ماده‌ی یک تلقی شود.
تفسیر ماده
ایران برخلاف آمریکا، تفسیر موسعی از ماده 10 (1) دارد. ایران ادعا می‌کند که دیوان تفسیر وسیع ایران را پذیرفته و تفسیر مضیق آمریکا را مردود شناخته است. ایران اذعان می‌کند که این کلمه در حوزه‌ی علم اقتصاد معنای مضیق‌تری دارد و صرفاً محدود به سیکل چرخه‌ی توزیع کالا است اما این مفهوم مضیق تنها در حوزه‌ی اقتصاد است و ماهیت تجارت منظور در حوزه‌ی علم حقوق را شامل نمی‌شود. ضمن آنکه همین کلمه‌ی تجارت در سیستم حقوقی آمریکا به صورت موسع تفسیر شده است. پس وقتی آنها در سیستم حقوق داخلی معنای وسیعی از آن را مد نظر داشته‌اند بعید است بدون توجه به این پیش زمینه به مذاکره در خصوص معاهده پرداخته باشند. (پیرنیا،1356: 34)
آزادی تجارت بالقوه یا بالفعل
از نظر ایران تفسیر صحیح از این ماده به معنای توجه به واقعیت عینی خارجی نیست و لذا لازمه‌ی اعمال این ماده این نیست که آیا میان دو کشور در زمان انهدام سکوها و پس از آن فعالیت خاص تجاری برقرار بوده است یا خیر.
از نظر ایران این ماده به این منظور وضع شده است تا آزادی جریان روابط تجاری میان طرفین را تضمین کند و لذا هر اقدامی که مانع صادرات شود مانع رسیدن به این هدف خواهد بود. واضح است که این ماده در صورتی که آزادی چرخه‌ی تبادل کالا به وسیله‌ی هر گونه اقدامی از جمله انهدام تاسیساتی که به این منظور ساخته شده‌اند از میان برود نقض خواهد شد، بدون توجه به این مسئله که آیا چنین   تاسیساتی عملاً در اقدامات تجاری میان طرفین در زمان حمله شرکت داشته‌اند یا خیر. از آن جایی که هر اقدامی که مانع چنین جریانی شود در تعارض با اصولی خواهد بود که مستفاد از ماده‌ی یک است لذا تنها چنین تفسیری از این ماده صحیح خواهد بود. در تفسیری که ایران از این ماده به عمل می‌آورد هر گونه عملی که امکان اختلال در امر آزادی تجارت را داشته باشد نقض ماده‌ی 10 (1) محسوب می‌شود.
معنای میان قلمرو طرفین
ایران معنایی که برای میان قلمرو دو طرف در این ماده مد نظر دارد تا حدودی متفاوت از سایر مواد معاهده است. به عنوان مثال تجارتی که میان شهروندان ایران بین قلمرو یک کشور و آمریکا صورت می‌گیرد را خارج از مفاد تضمین شده به وسیله‌ی این فقره می‌داند و آزادی تجارت مد نظر در این ماده شامل آن نخواهد بود. از آن سو اگر میان قلمرو دو کشور تجارتی باشد که حتی به وسیله‌ی اتباع یک کشور ثالث صورت گیرد این آزادی شامل آن نیز خواهد شد. از نظر ایران این ماده صرفاً به آزادی تجارت میان دو کشور می‌پردازد و فارغ از تابعیت افراد درگیر در این تجارت است. ایران به رأی دیوان استناد می‌کند و می‌گوید دیوان در رأی نیکاراگوئه هرگر درصدد بر نیامد به این مساله بپردازد که آیا نفتی که در پایانه مورد حمله قرار داشته است باید مستقیماً به قلمرو آمریکا می‌رسیده است یا خیر.
آزادی تجارت مستقیم یا غیر مستقیم
ایران این ادعای آمریکا را که منظور از تجارت، تجارت مستقیم میان قلمرو دو کشور است را رد می‌کند و مدعی است چنین تفسیری به معنای افزودن شرطی مکمل به این ماده است. از مفاد این ماده بر نمی‌آید کالاهایی که از ایران به مقصد آمریکا صادر می‌شود و در کشور ثالث ترانزیت یا تغییر می‌یابند خارج از مفاد این ماده خواهند بود.
قانون تحریم
از نظر ایران آنچه آمریکا از دیوان می‌خواهد این است که اقدام یکجانبه ی یک طرف که پایان دهنده‌ی حمایت از آزادی تجارت است را به رسمیت بشناسد. در این صورت این ماده در عمل بی فایده خواهد بود چرا که یک طرف می‌تواند با اقدامی یکجانبه مثل تحریم اثر آن را ملغی نماید. این تفسیر یعنی یک کشور بتواند با دستور تحریم تاسیسات یک کشور را منهدم نماید نمی‌تواند چنین عملی را موجه جلوه دهد.
موضوع منافع حیاتی امنیتی
نحوه‌ی تفسیر
از نظر ایران باید در تفسیر ماده‌ی فوق نکات ذیل مد نظر قرار گیرد:
1-تفسیر و اعمال این ماده موضوعی است که در صلاحیت دیوان است و یک کشور خود حق تفسیر آن را ندارد.
2- دیوان در رأی نیکاراگوئه خاطر نشان کرده است شرایطی که یک اقدام را ضروری می‌سازند عینی هستند و این دیوان است که حق بررسی چنین شرایطی را دارد.
3- دیوان پذیرفته است اقدامات دفاع مشروع می‌توانند در چارچوب این مقرره بگنجد. اما باید توجه نمود که یک اقدام نمی‌تواند در حقوق بین الملل نامشروع باشد و در عین حال بر اساس این مقرره مشروع تلقی شود.
ایران چنین نتیجه می‌گیرد که تفسیری معقول از ماده‌ی فوق با توسل به زور در حالیکه چنین اقدامی در چارچوب منشور مغایر تلقی شود نمی‌تواند در چارچوب این مقرره مجاز تلقی شود.
مستندات مربوط به حقوق بین الملل عام
پاکدستی
ایران مدعی شد که در حوزه‌ی حمایت سیاسی، پاکدستی تبعه‌ی مورد حمایت یکی از پیش شرط‌های قابلیت استماع دعوای دولت متبوع وی است. این در حالی است که در حوزه‌ی حمایت سیاسی مدعی اصلی پرونده دولت خواهان است نه تبعه‌ی وی؛ از این رو حمایت سیاسی حق دولت و از جمله صلاحیت‌های شخصی آن دولت محسوب می‌شود. بنابراین حتی در حوزه‌ی حمایت سیاسی، عدم پاکدستی تبعه را نمی‌توان مسقط حق اقامه‌ی دولت متبوع وی دانست. ایران اعلام می‌کند که حتی اگر دیوان قاعده‌ی پاکدستی مدعی را به دعاوی میان دولتها تعمیم دهد باید این نکته را مورد توجه قرار دهد که ایران پاکدست بوده و از حق اقامه‌ی دعوا محروم نیست. علاوه بر ایران استدلال کرد که پاکدستی به عنوان مانعی برای قابلیت استماع دعوا زمانی کاربر دارد که غیر قانونی بودن رفتار ادعایی خواهان، محور اصلی و نقطه‌ی ثقل پرونده را تشکیل دهد. در حالی که در پرونده‌ی سکوها هیچ رابطه‌ی حقوقی میان حمله به سکوها و وقایع ادعایی ایالات متحده در مورد مسؤولیت بین المللی ایران وجود ندارد. (احمدی،1388: 334)
دفاع مشروع
ایران معتقد است نه تنها حمله مسلحانه‌ای علیه آمریکا از سوی ایران شکل نگرفته آیت بلکه فراتر از آن، اقدامات آمریکا در حمله به سکوهای نفتی نیز دارای شرائط مقرر در ماده 51 منشور در خصوص دفاع مشروع نبوده است؛ چه آنکه شرط دفاع مشروع آن است که اولاً ضرورت داشته باشد و ثانیاً با حمله‌ی انجام شده تناسب داشته باشد. ایران معتقد است که موضوع دفاع مشروع را آن سان که در منشور آمده است باید به صورت مضیق تفسیر نمود. بنابراین اگرچیزی در این زمینه باشد وضعیت عام اقدام خصمانه‌ی ایران علیه آمریکا است کهان را هم ایران انکار می‌کند و رفتار خصمانه‌ی یک کشور نمی‌تواند حمله مسلحانه تلقی شود. تنها مبنایی که برای توسل به حق دفاع مشروع در این پرونده وجود دارد دو حادثه‌ی مجزا از هم هستند که آمریکا به استناد آنها به سکوها حمله کرده است که عبارتند از حمله‌ی موشکی به سی آیل سیتی و برخورد ناو رابرتز با مین. ایران معتقد است حتی اگر بتوان این حملات را به ایران منتسب نمود باز هم چنین اقداماتی نمی‌توانند مجوزی برای توسل به زور به عنوان دفاع مشروع باشند (چه آنکه این دو اقدام به فرض از سوی ایران صورت گرفته باشند حمله‌ی مسلحانه قلمداد نخواهند شد). چرا که حمله به یک کشتی تجاری نمی‌تواند از جمله مظاهر یک کشور تلقی شود که به استناد ماده 2(4) منشور حمله به آن ممنوع است، به ویژه اگر این کشتی د ر یک بندر خارجی باشد. لذا چنین حمله‌ای نمی‌تواند مجوز حمله به استناد دفاع مشروع تلقی شود. اما در خصوص حادثه‌ی برخورد مین به ناو رابرت، دفاع ایران این است که اساساً مین گذاری در زمان مخاصمه‌ی فی نفسه نمی‌تواند همسان با حمله‌ی مسلحانه تلقی شود. ایران دلایل مطروحه از سوی آمریکا را ناکافی در توجه مسولیت ایران می‌داند. چه آنکه این دلایل دلایلی غیر مستقیم هستند یعنی با اثبات آن‌ها نمی‌توان حمله را متوجه ایران دانست بلکه نیازمند اثبات مقدمات و امور دیگری نیز می‌باشد. به عنوان مثال ایران تصاویر ماهواره‌ای ارائه شده توسط آمریکا را به لحاظ اصالت زیر سؤال نمی‌برد اما ثابت نمودن مسؤولیت حمله و متوجه نمودن حمله به آیل سیتی توسط ایران را ناکافی می‌شمارد. ایران نحوه استدلال آمریکا را که می‌گوید موشک شلیک شده کرم ابریشم بوده است و از شبه جزیره فاو شلیک شده است و چون ایران کنترل انحصاری بر منطقه داشته است و سایتهای موشکی کرم ابریشم در آن جا قرار داشته پس مسوول حمله به نفتکش است را ناکافی ارزیابی می‌کند. از سویی ایران هم متقابلاً به گفته مقامات آمریکا استناد می‌کند که در روزنامه واشنگتن پست در زمان حمله به آیل سیتی گفته بودند سایت پرتاب موشک کرم ابریشم در فاو وجود ندارد و ادعای فعلی دایر بر وجود سایت فعال موشکی در جزیره‌ی فاو را تناقض می‌شمارد. در مورد برخورد ناو رابرتز با مین ایران برخورد مین به رابرتز را منکر نیست بلکه مسؤولیت آن را متوجه خود نمی‌داند ایران می‌گوید چون آمریکا نتوانسته شماره سریال مینی که رابرت به آن برخورد کرد را شناسایی کند نمی‌توان آن را ایرانی تلقی کند. (یرگین،1373: 39)
رأی دیوان
دیوان در 6 نوامبر سال 2003 رأی خود را در ماهیت پرونده‌ی سکوهای نفتی صادر می‌کند؛ رایی که 11 سال پس از تسلیم دادخواست خواهان و با طولانی‌ترین زمان دادرسی صادر گردید. این رأی همچنین اولین رایی بود که دیوان در خصوص دادخواستهایی صادر کرده بود که پس از پرونده‌ی نیکاراگوئه به صورت چشمگیری به دیوان تسلیم شده بود. گرچه این پرونده جهت نحوه استدلال و حوزه‌ی صلاحیت واجد اهمیت است؛ اما از جهت توسعه حقوق مربوط به توسل به زور نیز لازم است تا در این خصوص مورد بررسی و ملاحظه قرار گیرد. لازم بود دیوان در رأی خود دو موضوع را مورد تحلیل و رأی قرار دهد؛ اول دعوای ایران علیه آمریکا و دوم دعوای آمریکا علیه ایران را. در دعوای ایران علیه آمریکا نیز نظر به تفسیر دیوان در رأی 1996 خود و تعیین صلاحیت خود صرفاً در حوزه‌ی مربوط به آزادی تجارت، دیوان می‌بایست ادعای ایران و دفاعیات آمریکا را مورد ملاحظه قرار داده و نتیجتاً به این سؤال پاسخ می‌داد که آیا اقدام آمریکا در حمله به سکوها نقض بند 1 ماده‌ی 10 بوده است تا ایران مستحق دریافت غرامت شناخته شود یا خیر. بنابر این اصولاً باید موضوع رأی دیوان در خصوص نقض یا عدم نقض ماده‌ی 10 بند 1 را ازسوی آمریکا مورد مطالعه قرار دهیم. اما نظر به این که در رأی به موضوع دیگری نیز توجه شده است که طرفین آن را از دیوان مطالبه ننموده بودند (توسل به زور و بررسی مشروعیت چنین اقداماتی) لذا ما موضوع بررسی رأی را در دو بخش مورد ملاحظه یا تحلیل قرار خواهیم داد. با نگاهی گذرا به رأی می‌توان دریافت که رأی صادره تقریباً مورد اجماع بوده است. (به جز دو قاضی که با بخش اول رأی مخالفت کرده‌اند و یک قاضی که با بخش دوم مخالف بوده است). با این همه یازده نظر منفرد در این پرونده بیانگر اختلاف حاکم در چگونگی این رأی است. (مابرو،210: 20) آنچه در ذیل می‌آید پاره‌ای از موضوعات مهمی است که رأی وجود دارد. بر این اساس ما ابتدا به بررسی مسائل حاکم بر تفسیر ماده‌ی 10 پاراگراف 1 می‌پردازیم و سپس به موضوع توسل به زور خواهیم پرداخت. ابتدا در بخش اول ماهیت اصلی دعوا و آنچه را که دیوان لازم بوده است بدان بپردازد (از منظر دعوای ایران علیع آمریکا) را مورد ملاحظه قرار خواهیم داد و خواهیم دید توان از رهگذر بررسی موضوع به چه دستاوردی نائل شده است. سپس در بخش دوم موضوع توسل به زور را مورد توجه قرار داده و آن را تحلیل خواهیم نمود.
آزادی تجارت
نگاهی به رأی
خواسته‌های خواهان آن بوده است که دیوان اعلام نماید حمله آمریکا به سکوهای نفتی، نقض پاراگراف 1 ماده‌ی 10 معاهده‌ی مودت 1955 بوده است؛ با این همه دیوان ابتدا به احتمال مجاز بودن چنین عملی بر اساس پاراگراف یک (د) ماده‌ی 20 معاهده می‌پردازد. دیوان ابتدا با بررسی موضوع دفاع آمریکا چنین نظر می‌دهد که اقدام آمریکا نمی‌تواند دفاع مشروع تلقی شود. پس از آن دیوان به این نتیجه رسید که ماده 20 نمی‌تواند به عنوان دفاعی در قبال اقدام آمریکا در حمله به سکوهای نفتی تلقی شود به این مساله می‌پردازد که آیا حمله به سکوها نقض ماده‌ی 10 پاراگراف یک بوده است یا خیر. برای پاسخ به این سؤال دیوان به تفسیر واژه‌ی آزادی تجارت در پرتو معاهده‌ی 1955 می‌پردازد. (آقازاده،1368: 84) دیوان ابتدا اعلام می‌کند که فقط نفت صادراتی از ایران به آمریکا مربوط به موضوع دعوا می‌شود و نه صادرات به صورت عام. البته شایان توجه است که دیوان پیش از این در رأی مقدماتی خود گفته بود که این ماده نه به تجارت که به حمایت از آزادی تجارت می‌پردازد. و چنین حمله‌ای می‌تواند نوعی محدودیت برای آن آزادی محسوب گردد. با توجه به آن که شکایت ایران از آمریکا به واسطه‌ی حملات 19 اکتبر 1987 و 18 آوریل 1988 بوده است دیوان هر یک را بدین نحو مورد بررسی قرار می‌دهد:
حملات 19 اکتبر 1987 به سکوهای رشادت و رسالت
این حملات که در پاسخ به حمله‌ی موشکی به نفتکش ” سی آیل سیتی ” صورت گرفته بود موجب انهدام سکوهایی گردید که قبلاً توسط عراق مورد حمله قرار گرفته بودند. ابتدا دیوان ضمن آن که توجیهات ایران مبنی بر در دست تعمیر داشتن سکوها را مستدل نمی‌یابد می‌پذیرد که پس از حمله‌ی 19 اکتبر 1987 جریان صدور نفت از ایران به آمریکا کماکان برقرار بوده است. با این همه دیوان به این امر توجه می‌دهد که این محموله‌ها هیچ کدام از برقرار نبوده است دیوان اعلام می‌کند که در این بخش آمریکا ماده‌ی 10 پاراگراف یک را نقض نکرده است. البته ناگفته نماند آنچه مدنظر دیوان بود تجارت بالفعل میان طرفین بود و تجارت بالقوه را دیوان از شمول ماده 10 پاراگراف 1 خارج دانسته بود. (اودل،1368: 20)
حملات 18 آوریل 1988
همانطور که ذکر شد در تاریخ 29 اکتبر 1987 رییس جمهور آمریکا دستوری صادر کرد که به استناد آن ورود کالاهای ایرانی به داخل خاک آمریکا ممنوع می‌شد. دیوان یاد آور می‌شود که در زمان حمله به سکوهای سلمان و نصر تمامی صادرات نفت خام ایران به دلیل دستور تحریم مزبور بین قلمرو دو کشور متوقف بوده است. دیوان با این استدلال که تجارت غیر مستقیم میان ایران و آمریکا به واقع یک سری مبادلات تجاری بوده است که ایران از فروش آن به طرف ثالث منتفع می‌شده است و نه بیشتر، اعلام می‌کند این مبادلات را نمی‌توان تجارت میان قلمرو دو کشور دانست. در نتیجه نمی‌توان گفت آن حملات موجب اختلال در آزادی تجارت در پرتو بند 1 ماده‌ی 10 معاهده‌ی مودت گردید است. این امر دیوان را به این نتیجه رهنمون ساخت که اعلام نماید در ارتباط با حملات 18 آوریل 1988 آمریکا ماده 10 پارگراف 1 را نقض ننموده است. موضوعی که اینک به نظر می‌رسد جای بررسی دارد بحث تفسیر دیوان از آزادی تجارت است. (محمدی‌پور،بیتا: 120)
آزادی تجارت و تفسیر دیوان
تجارت بالفعل یا بالقوه
همانطور که گفته شد دیوان وقتی به تحلیل ماده‌ی 10 پارگراف 1 می‌پردازد آزادی تجارت را به آزادی تجارت بالفعل معنا می‌کند و تجارت بالقوه را از دایره‌ی شمول ماده‌ی 10 پاراگراف 1 استثنا می‌کند. دیوان در رأی صلاحیتی خود در سال 1996 می‌گوید:
” این احتمال باید در نظر گرفته شود که این آزادی می‌تواند عملاً به واسطه‌ی اقدامات منتهی به تخریب کالاهای عازم برای صدور … تحدید و تضییع گردد. ”
تحلیل ما از عبارت دیوان آن است که اگر عمل هر یک از دو کشور امکان تأثیر بر مبادلات تجاری فی مابین را داشته باشد این عمل کافی است تا نقض ماده‌ی 10 پاراگراف 1 را احراز کنیم. البته این به معنای این نیست که تفسیر دیوان غلط است بلکه بدین معنا است که چنین تفسیری حداقل بر اساس همان ادله‌ی دیوان صحیح است. قاضی سیما در نظر منفرد خود استدلال می‌کند که موضوع بررسی تجارت در عمل نیست بلکه نقض آزادی برای ورود به تجارت مطرح است. چرا که در آن زمان عملاً میان آن دو کشور تجارتی برقرار نبوده است. از سوی دیگر آنچه این ماده در صدد حمایت از آن است آزادی تجارت میان دو کشور آمریکا و ایران است نه میان آمریکا و سه سکوی نفتی که در 19 اکتبر 1987 مورد حمله واقع شده‌اند و چون به هر حال سایر سکوها در حال تولید نفت بوده و جریان صدور نفت از ایران به آمریکا برقرار بوده است؛ از سویی این حمله سبب شده تا ایران آن گونه که مایل است تجارت خود در خصوص صدور نفت را سامان دهی نماید لذا می‌توان آن را نقض ماده‌ی 10 پارگراف 1 تلقی نمود. به رغم همه آنچه ذکر شد آنچه می‌توان گفت آن است که ادله‌ی ذکر شده گرچه دلیل قاطعی برا تفسیر موسع ارائه شده از سوی ما نیست اما می‌توان گفت چنانچه دیوان به چنین تفسیری دست می‌زد مانعی فرارویش نبود. چه ان که چنین تفسیری در تطابق با همان تفسیر دیوان در رأی 1996 بود که از نظر بسیاری به تفسیری موسع از تجارت دست یازیده بود. (دولو،1369: 32)
تجارت، مستقیم یا غیر مستقیم؟
هرچند دیوان تجارت را به معنای تجارت بالفعل تفسیر کرد اما این امر کاافی برای رد دادخواست ایران نبود. استدلال ایران آن بود که اگر سکوها مورد حمله واقع نمی‌شدند تا پایان اکتبر این سکوها تولید خود را از سر می‌گرفتند یعنی پیش از تاریخ صدور دستور تحریم رییس جمهور آمریکا. دیوان این ادعا را مورد تردید قرار می‌دهد و اعلام می‌کند ایران هیچ سندی دال بر این ادعا به دیوان ارائه نکرده است. در این خصوص که آغاز تولید تنها تا ده روز بعد از آن ممکن بوده است می‌توان تردید نمود اما این مورد که نفت ایران به هر حال حتی پس از تحریم نیز وارد قلمرو آمریکا می‌شده است مورد انکار قرار نگرفته است. به هر حال این سؤال مطرح است که اگر تفسیر دیوان از تجارت مفهومی عام بود که شامل تجارت مستقیم و غیر مستقیم می‌شد امروز نتیجه‌ای دیگر از رأی مقابلمان قرار داشت اما به هر حال دیوان تفسیردیگری ارائه نمود و تجارت مورد حمایت را تنها محدود به تجارت مستقیم میان طرفین دانست. سؤال این است که آیا چنین تفسیری می‌تواند قابل نقض و خدشه باشد یا خیر.
تجارت میان دو کشور می‌تواند دارای چند فرض باشد:
1. تجارت شرکتهای دو کشور با مبدأ و مقصد قلمرو دو کشور.
2. تجارت کشورهای ثالث (و نه شرکتهای دو کشور) به مبدأ و مقصد دو کشور.
3. تجارت شرکتهای دو کشور از مبدأ یک کشور به مقصد کشور ثالث.
دیوان چندان وارد بررسی این فرضها نگردیده است و صرفاً با همان استدلال تجارت مستقیم به رد اتهام نقض ماده‌ی 10 می‌پردازد.
همان طور که در دستور شماره 12613 آمده است تجارت غیر مستقیم از شمول این دستور معاف شده است. این بدان معنا است که آمریکا به خوبی از ایرانی بودن این کالاها آگاهی داشته است ولو آن که این محصولات از کشوری ثالث وارد شده باشند. علاوه بر آن که وقتی ما به بررسی معاهده می‌پردازیم در می‌یابیم در مواردی این تلقی ما از تجارت نیز مورد تأیید قرار گرفته است. واضح است که مبنای صلاحیت دیوان ماده‌ی 10 پاراگراف 1 معاهده‌ی مودت بوده است اما آیا نمی‌توان از سایر مواد این معاهده برای تفسیر قسمتی از آن کمک گرفت؟ جواب مثبت است ماده‌ی 31 پاراگراف 1 کنوانسیون وین در مورد حقوق معاهدات چنین می‌گوید:
” هر معاهده باید با حسن نیت و بر اساس معنای عادی و متداولی که به اصطلاحات معاهده در سیاق آنها داده می‌شود و در پرتو موضوع و هدف معاهده تفسیر گردد “.(شرادران،1354: 307)
در معاهده پاراگراف 1 ماده‌ی 8 می‌خوانیم که:
” هر یک از طرفین معظمین متعاهدین نسبت به محصولات طرف معظم متعاهد دیگر از هر نقطه‌ای که باشد و با هر نوع وسیله‌ای که وارد شود و نسبت به محصولاتی که مقرر است به مقصد طرف معظم متعاهد دیگر صادر گردد از هر طریق و با هر وسیله‌ای که باشد در کلیه‌ی امور مربوطه به مطالب ذیل رفتاری خواهد کرد که نسبت به محصولات مشابه… نامساعدتر نباشد”.
این ماده مسائل تجاری با ابزار غیر مستقیم را هم شامل می‌شود. با این همه این ماده به محصولات هر یک از دو کشور اشاره دارد این امر که نفت ایرانی به آمریکا وارد می‌شده است آیا به معنای آن است که نفت محصولی ایرانی بوده است یا خیر موضوعی است که قابل بررسی است. ولی لازم به ذکر است که حداقل از نظر خوانده‌ی دعوا (آمریکا) محصول نهایی دارای منشأ ایرانی بوده است و این در حالی است که ایران از این صدور منتفع می‌شده است. چه آن که بعداً همین نوع تجارت نیز تحریم و ممنوع گردید. (یعقوبی‌نژاد،1373: 203)
توسل به زور
عمده‌ی رأی سکوها به این امر می‌پردازد که آیا حمله به سکوها می‌تواند اقدامی تحت عنوان دفاع مشروع تلقی گردد یا خیر. در این بخش ما به بررسی این امر می‌پردازیم که پرداختن به این مساله آیا در حوزه صلاحیت دیوان بوده است یا خیر و اگر دیوان دارای چنین صلاحیتی برای پرداختن به موضوع توسل به زور نبوده است چه عاملی سبب گردیده است دیوان به آن بپردازد. نظر به آن که دیوان اقدام آمریکا را نقض ماده‌ی 10 پارگراف 1 نمی‌داند این سؤال مطرح می‌شود که دیوان چرا به این مساله پرداخته است، به ویژه آن که برخی آن را خارج از صلاحیت دیوان دانسته‌اند. از سویی با پذیرش این مساله در متن حکم دیوان، باید به نتایج چنین نگاهی واقف گشته و تاثیرات برآمده از این بخش از رأی را مورد تحلیل قرار دهیم. از این رو ابتدا به موضوع جایگاه توسل به زور در رأی دیوان می‌پردازیم و در ادامه به تاثیرات و تحلیل چنین رایی خواهیم پرداخت.
توسل به زور موضوعی برای حکم دیوان
جایگاه توسل به زور در رأی
ایران در آخرین لایحه خود (در خصوص دعوای خود علیه آمریکا) از دیوان خواسته بود تا اعلام کند که آمریکا ماده‌ی 10 پاراگراف 1 را نقض نموده است. توقع آن بود که دیوان نیز به بررسی این مساله بپردازد و مشروعیت اقدام آمریکا را از نگاه این ماده از معاهده‌ی 1955 بررسی نماید. با این همه دیوان به جای این عمل ابتدا وارد بررسی امکان مشروعیت اقدام آمریکا بر اساس پاراگراف دال ماده‌ی 20 می‌شود. دیوان در رأی صلاحیت خود اعلام کرده بود که این ماده می‌تواند عند الاقتضاء به عنوان دفاع در ماهیت از سوی هر یک از طرفین مطرح شود. آیا شرایط، چنین اقتضایی را پدید آورد؟ پاسخ منفی است. جریان منطقی رسیدگی ایجاب می‌کرد که دیوان ابتدا موضوع نقض یا عدم نقض تعهد را از سوی آمریکا بررسی می‌کرد و سپس معاذیر قراردادی تصریح شده را که رافع مسؤولیت و یا تعهد دولت خوانده است را مورد توجه قرار می‌داد. توضیح این که از منظر تحلیل حقوقی ماده 10 معاهده‌ی مودت (تعهد طرفین در تضمین آزادی تجارت و کشتیرانی تجاری) یک ” ماده‌ی ماهوی قراردادی ” محسوب می‌شود؛ در حالیکه ماده 20 همین معاهده که در حوزه‌ی معاذیر عدم رعایت معاهده قرار دارد چنین ویژگی‌ای را ندارد. سیر منطقی ایجاب می‌کرد که پرداختن به معاذیر قراردادی عدم رعایت تعهد، پس از احراز عدم نقض تعهدات قراردادی ضرورتی نداشته باشد. تنها زمانی این دفاع اقتضای طرح و نتیجتاً بررسی از سوی دیوان را داشت که دیوان اعلام می‌کرد آمریکا ناقض ماده‌ی 10 پاراگراف 1 می‌باشد. آنچه اتفاق افتاد خلاف آن بود. دیوان اعلام می‌کند که آمریکا ناقض ماده‌ی 10 پاراگراف 1 نمی‌باشد. با این همه دیوان در بخش اصلی رأی خود اعلام می‌کند اقدام آمریکا در حمله به سکوهای نفتی از آن جهت که ضروری منافع حیاتی امنیت ملی آن کشور نبوده است نمی‌تواند موجه تلقی شود. (دریا باری وشتانی،1387: 309)
گرچه دیوان مجاز است تا سیاق و نظم موضوعات فراروی را خود آن گونه که می‌خواهد تدوین نماید اما عاملی نیز وجود دارد که این آزادی عمل را محدود می‌سازد و آن عبرات است از صلاحیت دیوان، که در ادامه به آن می‌پردازیم.
توسل به زور؛ فراتر از خواست طرفین؟
همانطور که گفته شد بخش عمده‌ای از رأی دیوان به موضوع توسل به زور و دفاع مشروع اختصاص یافته است. سؤال این است آیا دیوان مبانی صلاحیتی لازم برای پرداختن به چنین موضوعی را داشته است یا خیر.
دعوای مطروحه نزد دیوان به استناد ماده‌ی 21 بند 2 معاهده‌ی 1955 به دیوان ارجاع شده بود و برخلاف دعوای نیکاراگوئه که دیوان (علاوه بر معاهده‌ی مشابه) بر اساس بند 2 ماده 36 اساسنامه‌ی خو صلاحیت داشت تا حقوق بین الملل عام را نیز مورد توجه قرار دهد در این جا فقط یک مبنای صلاحیتی داشت و آن هم مربوط بود به تفسیر یا اجرای عهدنامه‌ی حاضر.
قاعده‌ی منع رسیدگی مقرر می‌دارد که دیوان نمی‌تواند به بخشهایی از پرونده بپردازد که مورد درخواست طرفین نبوده است. همان طور که دیوان از بررسی مشروعیت دستور تحریم رییس جمهور آمریکا علیه ایران تنها به سبب آن که خواست طرفین نبوده است طفره رفته است. با وجود آن که ایران در درخواست اولیه‌ی خود مراجعه به حقوق بین الملل را خواستار شده بود اما در نهایت این خواسته را حذف کرد و در لایحه 1994 خود می‌گوید که ایران از دیوان نخواسته است که رفتار آمریکا را بر اساس منشور ملل متحد و حقوق بین الملل ارزیابی کند. آمریکا نیز اعلام می‌کند مستنداتی که دیوان بر اساس آن می‌بایست اقدام آن کشور را ارزیابی نماید قواعد معاهده‌ی حاضر است نه اصول عام حقوق بین الملل. می‌توان گفت این نقد به دیوان قابل بررسی است چرا که به موضوعی پرداخته است که صلاحیت بررسی آن را نداشته است. برای پاسخ به این ایراد ممکن، دیوان با استناد به مواضع اتخاذی ایالات متحده آمریکا ترتیب رسیدگی خود را توجیه می‌کند. ایالات متحده بر این باور بود نظمی که در آن موضوعات مورد بحث واقع خواهند شد در اختیار دیوان است و هیچ دلیل قاطعی وجود ندارد که بررسی موضوع نقض آزادی تجارت را در اولویت قرار دهد. وانگهی ایالات متحده در پاسخ لایحه دفاعیه پذیرفته بود که جنبه‌های این مساله – که مربوط به دفاع مشروع می‌شود – اهمیت بیشتری برای تمامی اعضای جامعه بین المللی دارد؛ علاوه براین هر دو طرف دعوا پذیرفته‌اند که این قضیه در زمینه توسل به زور تأثیر گذار است. نکته‌ی دیگر آن است که ماهیت اصلی دعوای مطروحه نزد دیوان مساله دفاع مشروع بوده است چه آن که آمریکا کراراً به این امر برای توجیه اقدام خود استناد می‌کند. اگر دیوان به این مساله نمی‌پرداخت به نوعی می‌توان گفت دعوا ابتر می‌ماند و نوعی گم گشتگی حقوقی بر آن حاکم می‌شد. این گونه است که دیوان اعلام می‌کند ملاحظات خاصی وجود دارد که لازم است ابتدا به این مساله پرداخته شود. اولین ملاحظه‌ی دیوان آن بود که دعوای اصلی میان طرفین به موضوع دفاع مشروع مربوط می‌شد. (آژند،1378: 94)
دیوان در پاسخ به ایراد احتمالی عدم صلاحیت اعلام می‌کند که:
بر اساس قواعد رایج تفسیر معاهدات که در کنوانسیون وین 1969 آمده است باید قواعد حقوق بین الملل که در رابطه با طرفین قابل اعمال است و مربوط به معاهده است مد نظر قرار گیرد. دیوان نمی‌تواند بپذیرد که ماده 20 پاراگراف 1 (د) معاهده‌ی 1955 کاملاً مستقل از قواعد رایج در حقوق بین الملل در مورد توسل به زور مورد عمل قرار می‌گیرد… بنابراین اعمال قواعد رایج حقوق بین الملل در ارتباط با این موضوع بخشی از وظیفه‌ی تفسیری است که برعهده ی دیوان نهاده شده است. با این همه دیوان تاکید می‌کند که صلاحیتش محدود است. این امر به خوبی حکایت از سعی دیوان در سازش میان محدودیت صلاحیتی از یک سو و توجه به اهمیت منع توسل به زور دارد، امری که دیوان تا حدودی در انجام آن موفق عمل نموده است.
اهداف نظامی
گفتیم که رأی دیوان در خصوص توسل به زور از بسیاری جهات به رأی نیکاراگوئه شباهت پیدا کرده است اما این امر مانع از آن نیست که برخی موضوعات جدید و بکر این پرونده را نادیده انگاریم. از جمله آن که دیوان می‌گوید:
دولت ایالات متحده همچنین باید ثابت کند که اقداماتش ضروری و متناسب حمله‌ای بوده است که علیه وی صورت گرفته است. و این که سکوها اهداف نظامی مشروعی برای اعمال دفاع مشروع بوده‌اند. برداشت ما این است که در این جا معیار سومی به دو معیار پیشین مربوط به دفاع مشروع اضافه شده است. یعنی علاوه برضرورت و تناسب مشروعیت هدف نیز ثابت گردد. به عبارتی توسل به زور در پاسخ به حمله‌ی مسلحانه می‌تواند ضرورت داشته باشد زمانی که پاسخ نظامی یگانه اقدام دفاعی ممکن است، و می‌تواند متناسب باشد زمانی که حمله‌ی مورد نظر از حدود خود تجاوز نکند. اما چنین اقدامی هنوز واجد عنوان دفاع مشروع نخواهد گردید مگر پس از آن که اثبات گردد اهداف انتخاب شده اهدافی نظامی بوده‌اند. (اقبالی،1389: 123) وقتی که دیوان اعلام می‌کند که علاوه بر اثبات ضرورت و تناسب عاملی سومی نیز لازم است تا ثبات گردد، ما را در تفسیرمان از رأی مصمم‌تر می‌سازد چه اگر به دلایلی آمریکا می‌توانست ثابت کند که اقداماتش متناسب و ضروری بوده آیت به دلالت این بخش از رأی کافی در توجیه حمله به عنوان دفاع مشروع نمی‌توانست باشد. حداقل از منظر دیوان نظامی بودن هدف یکی از شرائطی است که خارج از حوزه‌ی شمول دو شرط تناسب و ضرورت هستند. دیوان با این نظر در واقع یکی از اصول و قواعد در جنگ را (که ما از آن به عنوان حقوق بشر دوستانه یاد می‌کنیم) وارد قلمرو حقوق بر جنگ نموده است.
قابلیت ترکیب انضمامی برای حمله‌ی مسلحانه
جنبه‌ی دیگری که به توسل به زور مربوط می‌شود از این امر ناشی می‌شود که دیوان اصل این تئوری را پذیرفته است که تعداد چند توسل به زور (که هر کدام فاقد مفهوم حمله‌ی مسلحانه هستند) می‌توانند در مجموع واجد چنان صفتی گردند که در ماده 51 منشور آمده است. آمریکا در حمله‌ی اول خود استناد می‌کند که این حمله پاسخی بوده است به آخرین سری از حملات ایران. دیوان اعلام می‌کند هر چند این حمله به صورت مجموعه‌ای از اتفاقات انجام شده است با این همه اینها از نظر دیوان حمله‌ی مسلحانه به ایالات متحده را تشکیل نمی‌دهند. این جا گرچه دیوان نظر آمریکا را مینی بر اینکه قربانی حمله‌ی مسلحانه شده است را نپذیرفت و آن را مردود شناخت اما پذیرفت که می‌تواند چنین سلسله اقداماتی در مجموع به عنوان حمله‌ی مسلحانه علیه یک کشور تلقی شوند. شاید بتوان گفت این اصل در رأی نیکاراگوئه به طور ضمنی مورد پذیرش قرار گرفته بود چرا که دیوان به هنگام بررسی پرونده اعلام می‌کند:
نظر به فقدان شهود برای دیوان مشکل است که بگوید چنین حملاتی به صورت مجزا یا در مجموع حمله‌ی مسلحانه بوده‌اند یا خیر. به نظر می‌رسد هنوز این موضوع از اقبل عمومی و پذیرش نزد کشورها برخوردار نشده است. امری که پس از حوادث یازده سپتامبر به نحوی به دگرگونی رسید و پذیرش آن راه را برای پاسخ به حملات تروریستی باز می‌نماید. شاید بتوان گفت دیوان با آگاهی از وضعیت فعلی جامعه‌ی جهانی و آنچه امروز در خصوص تروریسم مطرح است به نوعی نشان داده است که نگاهی منفعلانه نسبت به مشروعیت بخشی به آن، خود سؤالات دیگری را فراروی دیوان می‌نهد که امید است دیوان در موقع مناسب بدان پاسخ دهد؛(ابراهیمی، بیتا: 94) از جمله آنکه چه معیاری برای احراز حمله‌ی مسلحانه از مجموعه‌ی اتفاقات لازم است و به عبارتی چه تعداد حمله‌ی مجزا از هم می‌توانند واجد خصیصه‌ی حمله‌ی مسلحانه‌ای شوند که دفاع مشروع کشور قربانی را در پی داشته باشد؟
معیار شهود
یکی دیگر از جنبه‌هایی که دیوان در رأی خود بدان پرداخته است موضوع دلایل و مدارک ارائه شده به محضر وی است. در این پرونده ما با انکار موضوع مسلحانه روبرو نیستیم بلکه همچنان که دیوان می‌گوید این آمریکا است که باید ثابت کند چنین حملاتی منتسب به ایران است. اگر این وجود خصیصه‌های موجود در ماده‌ی 51 منشور مورد تردید بودند بدون شک دیوان از آمریکا می‌خواست ابتدا حمله‌ی مسلحانه بودن این اقدامات را ثابت کند.

كه نمی‌توانند بین كار و پاسخ به نیازهای خانواده جمع نمایند از ازدواج معمولی بهتر و مناسبت‌تر است زیرا در چنین ازدواجی زن شرط می‌نماید كه شوهر از زمان ورود و خروج از منزل و مكان‌های كه می‌رود سؤال نكند و در روابط خود آزاد باشد (همان). به همین سبب در عربستان سعودی بسیاری از زنان پزشك خواهان ازدواج مسیار با غیرسعودی‌ها هستند، زیرا مردان سعودی معمولاً نمی‌‌پذیرند كه زن در ساعات طولانی خارج از منزل

 

فصل دوم: ادبیات تحقیق.. 8

2-1. مقدمه. 9

2-2. پردازش بدون انتظار. 14

2-2-1. سیستم تولید جریانی با دو ماشین.. 14

2-2-2. سیستم تولید جریانی با بیش از دو ماشین.. 15

2-2-3. سیستم تولید جریانی منعطف… 16

2-3. زمان نصب وابسته به توالی کارها 18

2-3-1. سیستمهای تولید جریانی.. 19

2-3-2. سیستمهای تولید جریانی بدون انتظار. 20

2-4. محدودیت کاری ماشین آلات… 21

2-5. استراتژی های مدیریت تولید. 22

2-6. تابع هدف… 24

2-7. جمع بندی.. 25

فصل سوم: مدل ریاضی پیشنهادی.. 26

3-1. مقدمه. 27

3-2. تعریف مسئله. 27

3-2-1. مفروضات مسئله. 28

3-3. مدل پیشنهادی.. 29

3-3-1. پارامترهای ورودی مسئله. 29

3-3-2. متغیرهای تصمیم گیری مسئله. 30

3-3-3. تابع هدف… 31

3-3-4. محدودیت ها 32

3-4. اعتبارسنجی مدل. 37

3-4-1. اعتبارسنجی مدل به کمک مساله حل شده 37

3-4-2. اعتبار سنجی مدل به کمک مسئله تولیدی.. 38

3-5. تعیین پیچیدگی مسئله. 40

3-6. جمع بندی.. 42

فصل چهارم: الگوریتم های فراابتکاری پیشنهادی و نتایج محاسباتی.. 43

4-1. مقدمه. 44

4-2. الگوریتم سیستم ایمنی مصنوعی.. 45

4-2-1. شمای کلی الگوریتم سیستم ایمنی مصنوعی.. 47

4-2-2. مفاهیم الگوریتم تولید انتخابی سیستم ایمنی مصنوعی و نحوه بکارگیری آنها 48

4-2-2-1. کدگذاری جواب.. 48

4-2-2-2. تولید جامعه اولیه 50

4-2-2-3. تابع تطابق. 52

4-2-2-4. عملگر تکثیر. 52

4-2-2-5. عملگر جهش… 53

4-2-2-6. شروط توقف… 54

4-3. الگوریتم تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری.. 56

4-3-1. شمای کلی الگوریتم تبرید شبیه سازی شده 57

4-3-2. تئوری ابری.. 57

4-3-3. الگوریتم تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری.. 59

4-3-3-1. مفاهیم الگوریتم تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری و نحوه بکارگیری آنها 59

4-3-3-1-1. نمایش جواب.. 60

4-3-3-1-2. تابع ارزیابی جواب.. 60

4-3-3-1-3. تولید جواب همسایگی.. 61

4-3-3-1-4. معیار پذیرش جواب.. 61

4-3-3-1-5. فرایند تبرید. 61

4-4. مسائل آزمایشی.. 63

4-5. تنظیم پارامترهای الگوریتم ها(کالیبراسیون) 66

4-5-1. تنظیم پارامترهای الگوریتم سیستم ایمنی مصنوعی.. 67

4-6.  ارزیابی عملکرد الگوریتم ها 71

4-7. جمع بندی.. 76

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات.. 77

5-1. نتیجه گیری و پیشنهادات آتی.. 78

فهرست منابع. 81

 

فهرست جداول
عنوان                                                                                                      صفحه  

جدول 2-1. نمادهای متداول برای . 10

جدول 2-2. نمادهای متداول برای . 11

جدول 2-3. نمادهای متداول برای . 12

جدول 2-4. مسائل تولید جریانی با محدودیت پردازش بدون انتظار. 16

جدول 2-5. مسائل سیستم تولید جریانی با محدودیت زمان نصب وابسته به توالی کارها 20

جدول 2-6. مسائل سیستم تولید جریانی با محدودیت حجم کاری ماشین آلات… 22

جدول 2-7. مسائل با محدودیت استراتژی های ترکیبی مدیریت تولید. 24

جدول 2-8. مسائل سیستم تولید جریانی با تابع هدف های تولید به موقع. 25

جدول 3-1. تغییرات اعمال شده در مدل پیشنهادی جهت اعتبارسنجی.. 37

جدول 3-2. داده های لازم جهت پیاده سازی مدل ریاضی.. 39

جدول 4-1. پارامترهای تولید شده تصادفی. 64

 

جدول 4-2. مسائل آزمایشی تولید شده. 65

جدول 4-3. سطوح ارائه شده برای تنظیم پارامترهای الگوریتم تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری. 69

جدول 4-4. جدول آرایه های متعامد L9. 70

جدول 4-5. میانگین مقادیر  به ازای پارامترها و سطوح آنها. 70

جدول 4-6. نتایج  الگوریتمه ای سیستم ایمنی مصنوعی و تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری. 72

 

فهرست شکل ها و نمودارها
عنوان                                                                                                      صفحه  

شکل 3-1. نمای کلی مسئله مورد بررسی.. 28

شکل 3-2. گانت چارت جواب بهینه مسئله طراحی شده جهت اعتبارسنجی مدل ریاضی. 40

شکل 3-4. سلسله مراتب پیچیدگی در توابع هدف مسائل زمانبندی [6]. 41

شکل 3-3. سلسله مراتب پیچیدگی در مسائل کارگاهی زمانبندی [6]. 41

شکل 4-1. نمایش کدگذاری جواب در الگوریتم سیستم ایمنی مصنوعی. 49

شکل 4-2. نمایش نحوه افراز فضای جواب در الگوریتم سیستم ایمنی مصنوعی. 52

شکل 4-3. شبه برنامه الگوریتم سیستم ایمنی مصنوعی. 56

شکل 4-4. نمایش سه ویژگی یک ابر با توزیع نرمال [35]. 58

شکل 4-5. مقایسه فرایند تبرید دما در دو الگوریتم [35]. 60

شکل 4-6. شبه برنامه الگوریتم تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری. 63

شکل 4-7. نمودار مقادیر مختلف . 69

شکل 4-8. نمودار  برای پارامترهای الگوریتم تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری. 71

شکل 4-9. مقایسه  الگوریتم های سیستم ایمنی مصنوعی و تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری. 73

شکل 4-10. مقایسه سرعت همگرایی الگوریتم های سیستم ایمنی مصنوعی و تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری. 74

شکل 4-11. نمودارهای واکنش الگوریتم های سیستم ایمنی مصنوعی و تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری نسبت به تغییر تعداد ایستگاه های کاری. 75

شکل 4-12. نمودارهای واکنش الگوریتم های سیستم ایمنی مصنوعی و تبرید شبیه سازی شده با رویکرد ابری نسبت به تغییر بیشینه تعداد محصولات قابل سفارش. 76

 

فصل اول
کلیات تحقیق
 

1-1. مقدمه
زمان­بندی[1] را می­توان فرایند تخصیص منابع عمدتا محدود به فعالیت­ها با در نظر گرفتن دوره­های زمانی و با رویکرد بهینه­سازی یک یا چند هدف تعریف کرد.

امروزه با توجه به افزایش رقابت در بازارهای جهانی، بهبود مستمر عملکرد سیستم­های تولیدی و خدماتی برای افزایش توان رقابتی آنها ضروری به نظر می­رسد. از آنجا که زمان­بندی به عنوان یک فرایند تصمیم ­گیری در صورت استفاده درست می ­تواند تاثیر قابل ملاحظه­ای در بهبود عملکرد سیستم­ها داشته باشد، مطالعه و بکارگیری این علم با شیب تندی رو به افزایش است.

اصولا فرایند زمان­بندی برای یک سیستم مشخص با تعریف یک مدل ریاضی آغاز می­گردد. این مدل مختصات و ویژگی­های سیستم واقعی را به تصویر می­کشد. هر مدل ریاضی از دو بخش توابع هدف و محدودیت­ها تشکیل می­شود. محدودیت­های مدل زمان­بندی براساس ویژگی­ها و محدودیت­های حاکم بر منابع و فعالیت­های سیستم شکل می­گیرد. از ویژگی­های منابع می­توان به نوع و میزان آنها، زمان دسترسی به آنها اشاره کرد. ویژگی­های فعالیت­ها نیز شامل منابع مورد نیاز برای هر واحد فعالیت، زمان مورد نیاز، موعد تحویل و … خواهد بود. توابع هدف نیز که عمدتا بیانگر هزینه­ های ناشی از تخصیص منابع به فعالیت­ها است، منعکس کننده اهداف مدیریت سیستم از اجرای زمان­بندی است و معمولا حول محورهای بهره ­برداری کاراتر از سیستم تولیدی، تحویل به موقع فعالیت­ها، انطباق کامل زمان­های تحویل با موعدهای تحویل و… می­گردد.

از آنجا که غالب مسائل مطرح شده در حوزه زمان­بندی که باعث بسط و گسترش این علم نیز گردیده­اند با نگاهی به مسایل واقعی در محیط­های صنعتی بوده ­اند، واژه­های بکار رفته در این حوزه علمی نیز عموما برخاسته از محیط­های صنعتی خواهند بود. براین اساس، در بیان مسائل زمان­بندی از لفظ ماشین در معنای منبع و از واژه کار به عنوان فعالیت نام برده می­شود. در نتیجه این تعاریف می­توان گفت در یک مسئله زمان­بندی غالبا کارها روی مجموعه ­ای از ماشین­ها که در ایستگاه­های کاری با نظم و اولویت­بندی خاصی چیده شده ­اند پردازش می­شوند.

مسائل زمان­بندی بسته به تعداد و نحوه چیدمان ماشین­ها به شاخه­های متعددی تقسیم می­شود. ساده­ترین حالت، زمان­بندی تک ماشین است. این مسئله اگرچه ساده به نظر می­رسد اما پایه و اساس مسائل پیچیده­تر را تشکیل می­دهد.

همگام با گسترش سیستم­های تولیدی مسائل زمان­بندی نیز پیچیدگی بیشتری پیدا کردند. در یک تقسیم­بندی کلی چیدمان ماشین­آلات در یک فضای صنعتی می ­تواند به صورت سری[2](جریانی)، موازی[3] و یا ترکیبی از این دو حالت باشد. در حالت سری هر کار باید از همه یا تعدادی از ماشین­هایی که به طور سری قرار گرفته­اند عبور کند. در حالت چیدمان موازی، تعدادی ماشین با عملکرد مشابه یا غیر مشابه به صورت موازی چیده شده­اند. در این محیط مفهوم تخصیص کار به ماشین­ها اهمیت پیدا خواهد کرد. در حالت آخر که البته به دنیای واقعی نزدیک­تر است مفهوم ایستگاه­های کاری نمود بیشتری می­یابد. در یک سیستم ترکیبی عموما چندین ایستگاه کاری وجود دارد که در هریک از آنها چندین ماشین با چیدمان­های متفاوت اعم از سری و موازی وجود دارند.

در این تحقیق، مسئله یافتن توالی بهینه کارها در سیستم تولیدی جریانی بدون انتظار[4] منعطف[5] مورد بررسی قرار می­گیرد. این سیستم تولیدی مدل بسط یافته روش تولیدی سری است. در این سیستم ایستگاه­های کاری که به طور متوالی قرار گرفته­اند، هر کدام حاوی چند ماشین هستند که به صورت موازی چیده شده­اند. در ادامه فصل، مسئله مذکور به طور کامل تشریح می­شود.

1-2. تعریف مسئله
سیستم تولید جریانی منعطف حالت تعمیم یافته­ای از سیستم تولید جریانی است. در این حالت ایستگاه­های کاری به صورت متوالی قرار می­گیرند و هر ایستگاه حاوی تعدادی ماشین با عملکرد یکسان یا غیر یکسان است. هر کار به محض ورود به ایستگاه کاری باید با استراتژی مشخصی به یکی از ماشین­ها تخصیص یابد. البته انتخاب یکی از ماشین­ها یک ضرورت نیست و در برخی مسائل یک کار می ­تواند در اثنای عمل پردازش ماشین خود را تغییر دهد.

در یک سیستم تولید جریانی ممکن است بین تمام شدن کار در یک ایستگاه تا ورود کار به ایستگاه بعدی به دلیل مشغول بودن ایستگاه بعدی، خرابی آن یا دلایل دیگر وقفه زمانی وجود داشته باشد. اما برخی ویژگی­های حاکم بر کارها ممکن است با چنین وقفه­هایی در تضاد باشد. از این رو بسیاری از سیستم­های تولیدی شرط سیستم جریانی بدون انتظار را به دلیل محدودیت­هایی که در تولید کارها وجود دارد به کار می­برند [28]. برای مثال، در تولید محصولات فولادی، فلز ذوب شده باید بدون هیچ اتلاف زمانی از ایستگاه ذوب فلز به ایستگاه های بعدی منتقل شود چرا که در غیر این صورت دمای مذاب به سرعت کاهش یافته و برای شکل­دهی مناسب نخواهد بود. بسیاری از صنایع مهم نظیر صنایع ذوب فلز و آلیاژ، پلاستیک، فرایندهای پتروشیمی و … از این سیستم تبعیت می­ کنند.

یکی از مهم­ترین مسائل در مدیریت تولید[6] و به طبع آن زمان­بندی یک سیستم تولیدی تعیین استراتژی تولید است. به این معنی که محصول تولیدی برای برآورده کردن نیاز یک مشتری خاص ساخته می­شود یا به عبارتی تولید برای سفارش[7] است یا برای تامین نیازهای بازار ساخته می­شود و پس از تولید به انبار می­رود یا به عبارتی تولید برای ذخیره[8] است. از آنجا که زمان رسیدن سفارش در سیستم تولید برای سفارش در دست مشتریان است، تحویل به موقع و چرخه تولید کوتاه و واقعی به عنوان فاکتورهای رقابتی اصلی برای بردن سهم بیشتری از بازار  شناخته می­شوند در حالی که در سیستم­های تولید برای ذخیره بالا بودن نرخ بهره­برداری، نرخ خروجی، و نرخ رسیدن محصول از فاکتورهای رقابتی اصلی هستند [16]. امروزه در غالب محیط­های صنعتی تلفیقی از دو استراتژی­ مورد استفاده قرار می­گیرد. در این میان چالش اصلی زمان­بندی همزمان تمامی کارها است به نحوی که هم نیازهای بازار و هم نیازهای مشتریان به بهترین شکل برآورده شود.

هر سیستم تولیدی به صورت معمول توانایی تولید یک یا چند محصول را دارد. در استراتژی تولید برای سفارش ممکن است سفارش تحویل شده به مرکز تولیدی به یکی از چند حالت زیر باشد: یا سفارش براساس همان محصولات قابل تولید برای سیستم تعریف شده باشد، که در این حالت سفارش دهنده ترکیبی از محصولات استاندارد تولیدی کارخانه را سفارش داده و موعد تحویل مشخصی را برای آنها تعیین می­ کند. یا سفارش برای تولید نیاز به انجام تغییراتی در خط تولید معمول سیستم دارد. به عبارت بهتر مشتری خواهان مقداری شخصی سازی در سفارش است. در این صورت ممکن است در زمان­های پردازش یا در تعداد عملیات­های تولید تغییراتی حاصل شود. و حالت سوم که ترکیبی از دو حالت قبلی است، به این معنی که مشتری تعدادی محصول بدون تغییر و تعدادی محصول همراه با تغییر را سفارش می­دهد. از آنجا که سیستم تولیدی مورد بحث در این پژوهش تولید جریانی بدون انتظار بوده و محصولات تولیدی توسط این سیستم نظیر قطعات فولادی یا مواد پتروشیمی عموما دارای استانداردهای بین ­المللی هستند، لذا در این پژوهش استراتژی تولید برای سفارش نوع اول مورد بررسی قرار می­گیرد.

امروزه با توجه به مختصات بازارهای جهانی و لزوم حفظ توانایی رقابتی برای محیط­های تولیدی مفهوم تولید به موقع[9] به خوبی پذیرفته شده است. تولید به موقع به معنای در نظر گرفتن همزمان هزینه­ های ناشی از تولید زودتر از موعد یا زودکرد[10] و هزینه­ های دیرکرد[11] است. از آنجا که مفاهیم مربوط به تولید به موقع در غالب هزینه بیان می­شوند، به کارگیری این مفاهیم در مسائل زمان­بندی اغلب در توابع هدف مدل ریاضی نمود می­یابند.

در این تحقیق، مسئله زمان­بندی سیستم تولید جریانی بدون انتظار منعطف با محدودیت زمانی ظرفیت تولید روی ماشین آلات و درنظر گرفتن استراتژی ترکیبی تولید برای سفارش و تولید برای ذخیره با هدف حداقل کردن مجموع هزینه­ های ناشی از رد سفارشات، تحویل ناقص سفارشات و زودکرد و دیرکرد وزنی مورد بررسی قرار می­گیرد. یک مدل برنامه ریزی غیرخطی برای این مسئله ارائه می­شود. همچنین دو الگوریتم فراابتکاری[12] سیستم ایمنی مصنوعی[13] و تبرید شبیه­سازی شده با رویکرد تئوری ابری[14] برای حل این مسئله ارائه می­گردد.

1-3. اهداف تحقیق
از آنجا که سیستم تولید جریانی بدون انتظار برای تولید محصولات استراتژیکی همچون صنایع فولاد و ذوب فلزات و پتروشیمی کاربرد دارد، تلاش در جهت بهره ­برداری کارا از سیستم تولیدی ضروری به نظر می­رسد. براین اساس، این تحقیق با هدف کاهش فاصله میان مطالعات تئوریک حوزه زمان­بندی و مسائل واقعی دنیای صنعت انجام می­گردد. لذا، یک مدل ریاضی جدید برای مسئله سیستم تولید جریانی منعطف بدون انتظار با محدودیت ظرفیت تولید و استراتژی ترکیبی مدیریت تولید ارائه می­شود. به علاوه جهت یافتن توالی بهینه کارها دو الگوریتم فراابتکاری سیستم ایمنی مصنوعی و تبرید شبیه­سازی شده با رویکرد ابری برای مسئله مذکور پیاده­سازی می­شوند.

1-4. مفروضات مسئله
مفروضات حاکم بر مدل ریاضی ارائه شده برای مسئله مورد بحث به شرح زیر است:

تمام ماشین­آلات در لحظه صفر در دسترس خواهند بود و برای آنها هیچ­گونه خرابی متصور نیست.

1-3.بررسی فعالیت اپتیکی با فرض کوانتش ماده و کلاسیک بودن نور …………..12

1-4.لزوم کوانتش میدان الکترومغناطیس …………………………………………….17

1-5.پایان نامه ……………………………………………………………………………19

فصل دوم: کوانتش میدان الکترومغناطیسی…………………………………………….21

2-1.مقدمه ………………………………………………………………………………….23

2-2.نظریه پتانسیل برای میدان الکترومغناطیسی کلاسیکی ………………………..23  

2-3.پیمانه کولن ……………………………………………………………………………25

2-4.میدان کلاسیکی آزاد …………………………………………………………………25

2-5.نوسانگر هارمونیک مکانیک کوانتومی ………………………………………….29

2-6.کوانتش میدان …………………………………………………………………………31

فصل سوم: پدیده چرخش اپتیکی: رهیافت نظریه میدان کوانتومی الکترومغناطیسی….. 35

3-1.مقدمه …………………………………………………………………………………….37

3-2.ماتریس پراکندگی …………………………………………………………………….39

3-3.هامیلتونی برهم کنش ……………………………………………………………….40

3-4.چرخش اپتیکی …………………………………………………………………..47

فصل چهارم: حالت های اتمی جمعی و متغیرهای دینامیکی جمعی ………………. 77

4-1.اثرات جمعی …………………………………………………………………………..79

4-1-1.حالت های دیکی ……………………………………………………………….86

4-1-2.تبهگنی حالت های دیکی ……………………………………………………..99

4-2.تابش اتمی دسته جمعی …………………………………………………………101

4-2-1.ابرتابش دیکی …………………………………………………………………..101

4-2-2.تابش دسته جمعی در حالت حاصلضربی اتمی ………………………….105

4-2-3.تحول زمانی ابرتابش ………………………………………………………….109

جمع بندی و کارهای پیش رو  …………………………………………………… 113

منابع ………………………………………………………………………………… 115

چکیده:

موادی که صفحه قطبش نور قطبیده خطی فرودی را می چرخانند، مواد فعال اپتیکی نامیده می شوند. ما در این رساله نتایج بارون و آتکینز برای توجیه این پدیده را بازآفرینی می کنیم. ویژگی اصلی این روش، کوانتش هر دو سیستم میدان الکترومغناطیسی و اتم است. ما همچنین مروری بر پدیده ابرتابش می کنیم. این اثر دسته جمعی که مجموعه  اتم، تابشی شدیدتر از  برابر تابش یک اتم دارند، شاید به حوزه فعالیت اپتیکی هم قابل تعمیم باشد.

 

فصل اول: مقدمه

1-1- چرخش اپتیکی و دوفامی دایروی

به پدیده چرخش صفحه قطبش نور قطبیده تخت در اثر عبور از محیط، فعالیت اپتیکی گفته می شود. هرگاه یک باریکه نور قطبیده خطی از یک محیط فعال اپتیکی مطابق شکل زیر عبور کند، صفحه قطبش نور آشکار شده با زاویه ای متناسب با طول مسیر نور چرخش می یابد [8].

فعالیت اپتیکی بلور کوارتز برای اولین بار توسط آراگو[1] (1811) مشاهده گردید. آزمایش های پیرو توسط بیو[2] (1812) انجام شد که دو اثر متمایز را کشف کرد: 1- چرخش اپتیکی، که چرخش سطح قطبش باریکه نور قطبیده خطی است. 2- پاشندگی چرخش اپتیکی، که چرخش نابرابر صفحه قطبش طول موج های متفاوت نور است.

مواد فعال اپتیکی را از لحاظ چرخش صفحه قطبش نور فرودی به دو دسته تقسیم می نمایند. اگر صفحه قطبش به صورت ساعتگرد بچرخد، ماده را راستگرد و اگر چرخش صفحه قطبش پادساعتگرد باشد، ماده را چپگرد می نامند. به عنوان مثال سدیم کلراید، سولفور جیوه و انواع به خصوصی از قندها نمونه هایی از مواد فعال اپتیکی محسوب می شوند. اگرچه کوارتز مذاب از لحاظ اپتیکی همسانگرد است، بلور کوارتز علاوه بر فعال اپتیکی بودن دارای خاصیت شکست دوگانه نیز می باشد. بلور کوارتز به دو صورت راستگرد و چپگرد موجود است. جدول (1-1) توان چرخشی خاص دو نوع بلور کوارتز را به ازای طول موج های مختلف برای نور انتشار یافته در راستای محور اپتیکی نشان می

دانش آموزان، علی رغم وجود تکنولوژی و امکانات لازم می داند (میرکمالی، 1386: 183). ملکی (1376) صلاحیت معلم را در مجموعه شناخت ها، گرایش ها و مهارت هایی می داند که معلم با کسب آنها می تواند در جریان تعلیم و تربیت به پرورش جسمی، عقلی، عاطفی، اجتماعی و معنوی فراگیران کمک کند. از آنجا که مهمترین هدف هر سازمان آموزشی یادگیری دانش آموزان می باشد و از طرفی بیشترین روابط موجود در مدارس روابط بین معلمان و دانش آموزان است به اعتباری می توان گفت مسئولیت اصلی فرایند یاددهی – یادگیری و به طور کلی امر آموزش و پرورش دانش آموزان به عهده معلمان است (خالقیان، 1386). بر این اساس می توان بخشی از صلاحیت های معلمان را از طریق سنجش روابط انسانی مطلوب با دانش آموزان و در نتیجه تاثیر این فرآیند بر پیشرفت تحصیلی آنها سنجید.

محیط مشوق و حمایتگر در مدرسه و کلاسهایی که در آن احترام متقابل میان معلم و دانش آموزان برقرار و روابطی مبتنی بر همکاری و مشارکت میان دانش آموزان حاکم باشد، نه تنها رضایت و شادمانی دانش آموزان را تأمین می کند بلکه بر اساس یافته های فیشر و همکاران (1995) بین رفتار میان فردی معلم، پیشرفت تحصیلی و نگرش دانش آموزان به درس رابطه معناداری ایجاد می کند (بازرگان و صادقی، 1380). امروزه قدرت، عبارت از توانایی ایجاد ارتباط و نفوذ در دیگران است (آقایانس جواد،1372: 18). بارنارد می گوید، هر انسانی دارای اهدافی است که رسیدن به آن اهداف مستلزم همکاری افراد و بخشهای مختلف می باشد و این همکاری بدون وجود ارتباط و تماسهای مکرر غیر ممکن است. ارتباط وسیله اصلی زندگی انسانهاست. ارتباط در عین حال یک موضوع دربرگیرنده می باشد که همه ابعاد و جنبه های زندگی فردی، گروهی، سازمانی و اجتماعی انسانها را فرا می گیرد. نحوه و کیفیت برقراری ارتباط تأثیر بسزایی در حل مشکلات، موانع و تعارضات داخل سازمان و مسایل خارج از سازمان دارد. بسیاری از مشکلات، نارسایی ها و ناراحتی ها از طریق بحث، تبادل نظر و در جریان قرار دادن افراد قابل درک و کشف  می شود (میرکمالی،1386: 189). در واقع اهمیت ارتباطات سازمانی انکار ناپذیر است، زیرا مراحل و فرایندهای انجام کار را تسهیل و ترغیب کرده، تبادل مداوم اطلاعات بین کارکنان رده های مختلف سازمانی را امکان پذیر می سازد. بنابراین اگر ارتباطات مؤثر وجود نداشته باشد، تصمیم گیری کلیه افراد دچار اشکال شده، سوء تفاهم مرتباً زیادتر خواهد شد. به علاوه از طریق ارتباطات می توان دانش، آگاهی، انگیزش، تحقق اهداف فردی و گروهی، هماهنگی اعمال و اقدامات، بهداشت روانی افراد و محیط کار، بهتر شدن اوضاع آینده کارکنان و سازمان، رضایت شغلی و اداره بهتر سازمان توسط مدیر یا مدیران را تضمین یا حداقل تسهیل کرد. به تعبیر دیگر، اگر آدمی بر ارتباطات خود با دیگران، کنترل داشته باشد حتی هنگامی که احتمال موفقیت بسیار کم یا صفر باشد، می تواند نتایج مثبت و برجسته ای را به طور پیوسته به دست آورد (سرمد،1378: 125). مدیران و معلمین می توانند با رفتار و کردار خود مانند یک الگو نمونه باشند. کمتر دانش آموزی است که در تجربه و روابط مدرسه ای خود شیفته و تحت تأثیر شخصیت و رفتار یکی از معلمین یا استادان خود قرار نگیرد و به همین ترتیب یکی از معلمین خود را به عنوان   الگو و نمونه ­ای برای زندگی آتی خود انتخاب نکند. رابطه خوب یا بد، تأثیرات مطلوب یا سوئی را در روابط دانش آموزان در حال حاضر و در زندگی آینده آنها دارد. مدیران و معلمان باید در قالب رفتارهای عادی روزانه خود، چنان رفتارهایی داشته باشند که دانش آموزان تحت تأثیر قرار بگیرند و آن را به عنوان الگوی زندگی خود برگزینند (میرکمالی،1378: 170).

پژوهش های دهه های 1960 و 1970 اثربخشی معلم را در گرو موفقیت تحصیلی دانش آموزان تلقی می‌کند. این مطالعات تدریس را در درجه اول از دیدگاه روش تدریس مورد توجه قرار داده و مهارت معلم را شامل هدایت، پیشرفت دانش آموزان اداره و مدیریت بهینه کلاس و سازمان دهی تدریس می داند. اثربخشی تدریس از نظر لوی، وابلز، و برکلمنز[1] (1997) بیش از آنکه ناشی از روش شناختی تدریس باشد، تحت تأثیر ارتباطات معلم و دانش آموز قرار می گیرد. پژوهشگران فوق در مدت 15 سال در هلند، امریکا و استرالیا به این نتیجه رسیده اند که مهارت های میان فردی و حفظ جو مثبت برای یادگیری شرط اساسی است. به نظر آنها معلمان اثربخش علاوه بر داشتن مهارت های فنی تدریس ارتباط گران خوبی هستند (نقل از بازرگان و صادقی،1380). نتیجه تحقیق ویگفیلد[2] ، (2000) نشان می دهد که معلمانی که بتوانند در تعاملات کلاسی خود با دانش آموزان در جهت انجام تکالیف درسی ارزش و انتظار موفقیت ایجاد کنند، دانش آموزان برای جلب رضایت معلم بیشتر تلاش می کنند. نتایج تحقیقات دن بروک[3] وهمکاران (2004) نشان داد که ادراک دانش آموزان از رفتار بین فردی ارتباط قوی با پیشرفت تحصیلی در همه دروس دارد.

1-3-1هدف کلی:.. 3

1-3-2 اهداف ویژه:.. 3

1-3-3 هدف کاربردی:.. 4

1-4- سوالات پژوهش:.. 4

1-5- تعریف واژه ها:.. 4

2-بررسی متون.. 6

2-1- مقدمه.. 7

2-2- سابقه تاریخی.. 8

2-3- چارچوب نظری.. 9

2-3-1 طراحی مدل برنامه ریزی استراتژیک برایسازمان کوچک.. 22

2-3-2 چشم انداز.. 23

2-3-3 ایجادقابلیت برنامه ریزی استراتژیک برای سازمانهای کوچک:   32

2-3-4 تعیین مسیرتوسعه شرکت :.. 33

2-4- مروری بر پژوهشها :.. 40

3- روش تحقیق:.. 43

3-1- مقدمه.. 44

3-2- جامعه پژوهش:.. 45

3-3- حجم نمونه:.. 45

3-4- روش نمونه گیری:.. 45

3-5- ابزارپژوهش.. 46

3-5-1 جدول متغیرها.. 47

3-6- آزمودن برازش ابزارپژوهش: روایی وپایایی پرسشنامه.. 48

3-7- مکان وزمان پژوهش.. 48

3-8- روش تحلیل داده ها.. 49

3-8-1 ارزیابی استراتژیک انستیتو.. 51

3-9-چارچوب نظری:.. 56

3-10- محدودیتهای پژوهش:.. 56

4- نتایج پژوهش.. 58

4-1- مقدمه:.. 59

4-2-اهداف اختصاصی.. 60

4-2-1 وضعیت دموگرافیک.. 60

4-2-2 نتایج حاصله ازتحلیل عاملی.. 61

4-3- عوامل داخلی انستیتو.. 62

4-3-1 قیمت فروش واندازه واکسن:.. 62

4-3-2 وضعیت مالی انستیتو:.. 63

4-3-3 وضعیت مدیریت انستیتو:.. 64

4-4- محیط خارجی:.. 64

4-4-1 وضعیت راههای هوایی:.. 64

4-4-2 وضعیت راههای زمینی:.. 65

4-4-3 نرخ مبادلات تجاری ایران باکشورهای منطقه.. 67

4-4-4درآمدملی وتولیدناخالص ملی.. 68

4-4-5 عوامل فرهنگی.. 68

4-4-6 نرخ رشدجمعیت درکشورهایمنطقه :.. 71

4-4-7 امیدبه زندگیدرکشورهایمنطقه:.. 72

4-5- میزاننیازواکسنهپاتیتبدرایران:.. 74

4-6- نیازسایرکشورها به واکسن.. 74

4-6-1ارزیابی استراتژیک انستیتو :.. 75

5- بحث.. 78

5-1- مقدمه.. 79

5-2- عوامل داخلی:.. 80

5-2-1 قیمت فروش واندازه:.. 80

5-2-2 وضعیت مالی انستیتو:.. 81

5-2-3 مدیریت انستیتو:.. 81

5-3- عوامل خارجی.. 81

5-3-1 وضعیت راهها:.. 81

5-3-2 نرخ مبادلات تجاری.. 82

5-3-3 قوانین ومقررات گمرکی وتجاری:.. 82

5-3-4 درآمدملی وتولیدناخالص ملی:.. 83

5-3-5 عوامــل فرهنگی:.. 83

5-3-6 نرخ رشد جمعیت:.. 84

5-3-7 امید به زندگی.. 84

5-4- نتیجه گیری:.. 85

5-5- پیشنهادات دررابطه با نتایج حاصل از پژوهش:.. 87

5-6- پیشنهادات برای مطالعات آتی:.. 88

6-پیوستها…………………………………………………………………………………………………………………………………….93

   چکیده

 

مقدمه : آنچنان که دفت بیان داشته، استراتژی به عنوان راهی است جهت رسیدن به اهداف. از   این رو، وجود استراتژی در کلیه سازمانها جهت نیل به اهداف عملیاتی و سازمانی یک نیاز و ضرورت است. از جمله اهدافی که صنایع و شرکتهای تولیدی در پی آن هستند،صادرات کالا و خدمات خود به سایر نقاط جهان می باشند.

روش تحقیق:  انستیتو پاستور ایران، سازمانی است که علاوه بر فعالیتهای پژوهشی، تامین کننده برخی اقلام دارویی کشور و از جمله واکسن هپاتیت ب می باشد.جهت بررسی وضعیت فروش این واکسن و تبیین راهبرد جهت صادرات این کالا، از 131 نفر از متخصصان و کارشناسان مرتبط با تولید و فروش این واکسن  و همچنین کارشناسان امور بازرگانی بر اساس معیارهای از پیش تعیین شده، اقدام به پرسشگری و تحقیق بر اساس پرسشنامه پژوهشگر ساخته شده  با 26 گویه تنظیم و ارائه گردید.   نتایج حاصل از این پرسشگری با استفاده از نرم افزارSPSS  مورد تحلیل عاملی قرار گرفت و در نتیجه متغیرهای مورد پرسش به 6 عامل موثربه شرح ذیل تقسیم گردید که عبارتند از:

-بستر اقتصادی: راه زمینی، راه هوایی، راه دریایی، راه آهن، وابستگی های علمی و پزشکی، نرخ تجارت، قوانین گمرکی کشور وارد کننده، محدودیتهای گمرکی کشور وارد کننده، قواین گمرکی ایران، قوانین صادراتی ایران

-بهره وری:»قیمت، ثبات مدیریت

-فرهنگ: دین، زبان، تشابهات فرهنگی، حلال بودن

-کیفیت: استاندارد واکسن، اندازه واکسن، بسته بندی واکسن، امور اداری انستیتو پاستور ایران

-شرایط رقابتی: تولید ناخالص ملی کشور وارد کننده، درآمد ملی کشور وارد کننده، نرخ رشد جمعیت کشور وارد کننده، امید به زندگی کشور وارد کننده

-وضعیت مالی: دارایی جاری، تراز مالی مثبت انستیتو پاستور ایران

نتیجه گیری: پس از بررسی این عوامل، به منظور تدوین استراتژی مناسب، با استفاده از این عوامل و دسته بندی مناسب آنها، از مدل SPACE ، جهت تبیین راهبرد مناسب استفاده گردید و در مجموع این عوامل به 4 دسته عوامل ثبات محیط، قوت صنعت، مزیت رقابتی و توان مالی با استفاده از توضیح دیوید در این خصوص تقسیم و ارزیابی بر روی این عوامل صورت گرفت.

   در نتیجه این ارزیابیها، موقعیت و وضعیت سازمان ارزیابی و مشخص گردیده و با توجه به تفسیری که این موقعیت در اختیار قرار داده و استراتژیهای مختلفی که در این وضعیت قابل اجرا می باشد، راهبرد رسوخ در بازار پیشنهاد و مورد بحث و بررسی قرار گرفته و کشور عراق به عنوان بازار هدف و انتخاب اول جهت صادرات این کالا در نظر گرفته شد.

1-1- بیان مسئله

ما در دنیایی از تضادها زندگی می کنیم. قواعدی که روزی مفید و عمیق به نظر می رسیدند، امروز هیچ محلی از اعراب ندارند. با ظهور اینترنت، تلفن های همراه و تجارت الکترونیک، اقتصاد امروز در برابر چشمان ما در حال تغیر و تکامل است. ما از ترس این که چیزی را از دست ندهیم، حتی جرات نمی کنیم چشم بر هم بزنیم. در چنین تحولات گسترده ای ما شاهد اهمیت استراتژی برای توسعه و سودآوری هر کسب و کاری هستیم.(تدوین استراتژی, 1386) تا دهه 1970 برنامه ریزی استراتزیک برای شرکتها مفهومی نداشت و شرکتها فقط به برنامه ریزی عملیاتی می پرداختند. با افزایش قیمت نفت در این دهه از یک سو و افزایش تورم، بیکاری و رقابت از سود دیگر، شرکتها متوجه شدند که با روشهای قبلی قادر به فعالیت نیستند. لذا فرایند برنامه ریزی جدیدی برای رفع مشکلات پیشنهاد شد. این فرایند دارای سه رکن اساسی است. رکن اول عبارتست از تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاریهای گذشته و آتی. رکن دوم، تخمین سود بالقوه آتی شرکت است و رکن سوم نیز تهیه استراتژی است.(دیوید, 1380) از اهداف راهبردی مدیران ارشد شرکتها دستیابی به توسعه اقتصادی شرکت متبوع خود است و یکی از راههای رسیدن به این هدف ورود به بازارهای خارجی است. در این صورت شرکتها از مزایای زیر بهره مند خواهند شد:

1- گسترش دامنه کسب و کار به خارج از مرزها که توسعه بازار را به دنبال دارد و به بقای شرکت کمک خواهد کرد.

2- دستیابی به فن آوریهای جدید

3- افزایش درآمد از طریق دسترسی به منابع مالی خارجی

4- کسب اعتبار بین المللی ( تویه،پرویز؛ بیادی،علی, 1385)

 زمانی که یک شرکت تصمیم می گیرد وارد بازارهای بین المللی شود، باید استراتژی خود را مشخص نماید. این تصمیم بازتاب تجزیه و تحلیل ویژگی های بازار(از قبیل فروش بالقوه، اهمیت استراتژیک، و محدودیتهای کشور) و توانمندیها و ویژگیهای شرکت، شامل میزان آمادگی مدیریت جهت تعامل و پایبندی در بازارهای بین المللی باشد.(فیلیپ آر کاتئورا-جان ال.گراهام, 1387)   برنامه ریزی استرتژیک، در موفقیت سازمانها در میدان رقابت نقشی کلیدی دارد. این نوع برنامه ریزی که تا کنون غالبا مورد استفاده سازمانهای بزرگ واقع شده است، اگر به درستی تدوین شود، به انتخاب استراتژی هایی منجر می شود که در صورت اجرای صحیح و به موقع، تعالی و پیشتازی سازمان را به ارمغان می آورد.(برنامه ریزی استراتژیک برای موسسات کوچک و متوسط, 1384) 

 برای کسب موفقیت در تجارت بین المللی، شرکتها باید بازارهای هدف را به خوبی شناسایی و راهبردی مناسب رای ورود اتخاذ کند(تدوین راهبرد مناسب برای ورود به بازارهای منطقه, 1385) صادرات امکان استفاده از بازارهای جهانی را برای رشد تولیدات داخلی مهیا کرده و بنگاه ها را قادر می سازد از محدودیتهای بازار داخلی رها شده و با هدف قرار دادن بازارهای جهانی از صرفه های اقتصادی حاصل از مقیاس تولید بهره برداری کنند. در این زمینه اولویت بندی بازارهای هدف صادراتی از چند جهت دارای اهمیت می باشد. نخست اینکه اولویت بندی بازارهای هدف این امکان را فراهم می سازد که به دلیل محدودیت منابع، تلاشهای بازاریابی متمرکز شده و حتی در زمینه تولید و فعالیتهای تولیدی از پراکنده نگری و عمل کردن در رشته های متعدد که بنگاه را از دستیابی به تخصص به دور ساخته و استفاده بهینه از منابع و امکانات را تحت تاثیر قرار می دهد، پرهیز گردد. دوم، با انتخاب بازار هدف مناسب، نه تنها امکان تامین خواسته ها و انتظارات خریداران وسعت پیدا می کند بلکه ارایه کالاهای مناسب و مطابق با نیازها و سلایق مصرف کنندگان خارجی نیز شکل پویا و مناسبی پیدا می کند.(ابراهیم عبدی-مسعود تناولی, 1384) در این خصوص شناخت فرصتهای بازرگانی و تجاری کشورهای همسایه می تواند کمک شایانی در امور بنماید و نیز با اطلاع رسانی دقیق و به موقع می توان تهدیدهای منطقه ای از قبیل تحریم را به فرصت تجاری مطلوب تبدیل نمود. فراهم آوردن شرایط حضور فعال و دائمی در امر صادرات غیر نفتی در کشورهای همسایه نیازمند معرفی مزیتها، فرصتهای اقتصادی و بازرگانی موجود در آن کشورها و سعی در حل مشکلات صادرکنندگان کالا و خدمات می باشد (بافنده، عبدالحسین؛ دریساوی،رضا, 1389) واکسن هپاتیت ب، از جمله محصولات دارویی است که توسط انستیتو پاستور ایران تولید و به بازار ارائه می گردد. در پژوهش حاضر، سعی بر آن است تا زمینه های صادرات این محصول به سایر کشورهای منطقه مورد بررسی قرار گرفته و استراتژی مناسبی جهت توسعه صادرات این محصول ارائه گردد.   

 

1-2- اهمیت پژوهش

   با آغاز دوره صنعتی محیط سازمانی پویا و پر تغییر شده و پیچیدگی به عنوان مسئله غالب در سازمان مطرح گردید. تغییرات، آنچنان پیش رفت که اعتبار توابع پیش بینی کننده از بین رفت و چالش های جدید و غیر منتظره شکل گرفت. بازارها به شدت رقابتی شد و یادگیری زودتر و سریع تر از رقبا به عنوان مزیت رقابتی مطرح، و در نتیجه تمرکز سازمان به آگاهی، دانش و اطلاعات معطوف گردید.

     امروزه مهمترین دغدغه اکثر سازمانها، تدوین و پیاده سازی استراتژی هایی است که موفقیت و بقای آنها را در شرایط متحول و پیچیده محیطی، تضمین نماید. برنامه ریزی استراتییک ابزاری را در اختیار سازمانها می گذارد تا بتوانند تدوین و اجرای استراتژی را در وجوه مختلف سازمان دنبال کنند و بر عملکرد استراتژیک خود مدیریت داشته باشند. ( امینی،محمد تقی؛ خباز باویل،صمد, 1388)

    هیچ استراتژی به صورت صد در صد مناسب نیست. در اقتصاد به شدت رقابتی امروز، تعیین یک مسیر استراتزیک و روشن برای سازمانها و دمیدن روحی تازه در آنها اهمیت فراوانی دارد. ( امینی،محمد تقی؛ خباز باویل،صمد, 1388)همواره برنامه ریزی استراتژیک با ارزیابی شرایط محیطی و قابلیت های درونی سازمان و با در نظر گرفتن ارزش های سازمانی، استراتژی مناسبی را اتخاذ نمایند. ( امینی،محمد تقی؛ خباز باویل،صمد, 1388)

با توجه به تحولات عظیم اقتصای و گسترش صادرات، جایگاه ویژه صادرات غیر نفتی در تصمیم گیریها و مشارکت فعالانه آن در افزایش تولید ملی و در نهایت درآمد سرانه محسوس تر می شود. (بافنده، عبدالحسین؛ دریساوی،رضا, 1389) هدف صادر کنندگان از عرضه کالاها به بازارهای مصرفی خارجی، کسب سود و درآمد مستمر توام با رضایت مشتریان در طول زمان است. امروزه که عرضه کالاها در بازارهای خارجی در شرایط رقابتی و در سطح انبوه و قدرت انتخاب بالای مصرف کنندگان صورت می گیرد، شناخت بازارهای مصرفی خارجی و سلایق مصرف کنندگان آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. در این بازار رقابتی، برندگان کسانی هستند که بتوانند به خوبی ویژگیها و انتظارات مصرف کنندگان را شناسایی و با یک برنامه استراتژیک در تمامی حوزه ها(تولید، بازاریابی و ….) کالاهای مورد نیاز آنها را عرضه کنند.(بیگی, 1385)

   انستیتو پاستور ایران از جمله مراکز معدود تولید کننده واکسن هپاتیت ب در منطقه و جهان می باشد.نظر به اهمیت صادرات غیر نفتی و لزوم توسعه صادرات برای کشورمان و همچنین توسعه صنعت ساخت واکسن در کشورمان، بررسی وضعیت فروش و تدوین استراتژی جهت صادرات واکسن هپاتیت ب از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد.

1-3- اهداف پژوهش

1-3-1 هدف کلی:

تدوین استراتژی جهت صادرات واکسن هپاتیت ب در انستیتو پاستور ایران با استفاده از روش ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک – سال1391

1-3-2 اهداف ویژه:

-تحلیل عوامل محیط داخلی کارخانه ساخت واکسن هپاتیت

– تحلیل عوامل محیط خارجی کارخانه ساخت واکسن هپاتیت ب

-تحلیل بازار فروش واکسن در بازار منطقه                                      

-تعیین میزان تولید دوز واکسن هپاتیت ب در ایران                        

– تعیین نیاز ایران به واکسن هپاتیت ب                                           

-تحلیل قدرت نفوذ در بازارکارخانه سازنده واکسن هپاتیت ب

-تحلیل رقابت پذیری واکسن هپاتیت ب

-تعیین میزان ثبات مالی کارخانه سازنده واکسن هپاتیت ب

-تعیین میزان ثبات محیط کارخانه سازنده واکسن هپاتیت ب   

-تحلیل بازار فروش واکسن در ایران

2-2-4- زیست شناسی و میزبان ها.. 14

2-3- کلزا.. 14

2-4- زیست سنجی یا Bioassay:. 15

2-4-1- اصول زیست سنجی. 16

2-4-2- تکنیکهای زیست سنجی:. 17

2-4-2-1- کاربرد مستقیم. 18

2-4-2-2- کاربرد غیرمستقیم. 19

عنوان                                                                                                               صفحه

 

2-4-2-3- ترکیب روش های مستقیم و غیرمستقیم. 20

2-4-4- عوامل موثر بر دقت آزمایشهای زیست سنجی. 20

2-5- عصاره های گیاهی. 21

2-6- اثرات زیرکشندگی آفت کش ها.. 22

 

فصل سوم: مواد و روش ها. 32

3-1-کلنی‌شته.. 32

3-1-1- هم‌سن‌سازی شته‌ها.. 33

3-2- کلنی دشمن طبیعی.. 33

3-2-1- هم‌سن‌سازی زنبورها.. 35

3-3- تهیه‌ی عصاره‌های گیاهی. 36

3-4- آزمایش‌های زیست‌سنجی.. 38

3-4-1- تعیین حلال‌مناسب.. 38

3-4-2- تعیین غلظت مناسب.. 39

3-4-3- زیست‌سنجی حشرات با عصاره روناس.. 44

3-4-4- زیست‌سنجی حشرات با عصاره‌ی کلپوره.. 44

3-5- بررسی دز زیر کشنده‌ی عصاره‌ها.. 46

3-5-1- باروری زنبورها:.. 46

3-5-2- طول عمر زنبورهای بالغ.. 47

3-5-3- بررسی رفتار میزبان‌یابی زنبورهای ماده.. 47

 

فصل چهارم: نتایج. 51

4-1- آزمایشهای زیست سنجی. 51

4-1-1- تعیین حلال مناسب برای عصاره ها.. 51

عنوان                                                                                                         صفحه

 

4-1-2- آزمایش های مقدماتی.. 51

4-1-3- آزمایش های اصلی زیست سنجی.. 55

4-1-3-1- بررسی اثرات کشندگی عصاره کلپوره روی شته B. brassicae  55

4-1-3-2- بررسی اثرات کشندگی عصاره روناس روی شته B. brassicae  59

4-1-3-3- بررسی اثرات کشندگی عصاره کلپوره روی زنبور D. rapae  60

4-1-3-4- بررسی اثرات کشندگی عصاره روناس روی زنبور D. rapae  62

4-2- بررسی دز زیرکشنده (LC25) عصاره ها روی بیولوژی و رفتار میزبان یابی زنبور D. rapae. 64

4-2-1- تاثیر دز زیر کشنده عصاره های روناس و کلپوره روی طول عمر زنبور D. Rapae. 66

4-2-2- تاثیر دز زیرکشنده عصاره های روناس و کلپوره روی باروری زنبور D. rapae. 67

4-2-3- تاثیر دز زیرکشنده عصاره های روناس و کلپوره روی ظهور زنبورهای بالغD. rapae از شته های پارازیته شده B. brassicae. 68

4-2-4- بررسی اثر دز زیرکشنده عصاره های روناس و کلپوره روی نرخ جنسی زنبورهای نسل بعد.. 69

4-2-5- بررسی تاثیر دز زیرکشنده عصاره های روناس و کلپوره روی رفتار میزبان یابی زنبورهای ماده.. 70

 

فصل پنجم: بحث. 72

 

فهرست منابع و مآخذ

منابع. 78

 

 

 

 

فهرست جدول ها

 

عنوان                                                                                                              صفحه

جدول 4-1 درصد تلفات اصلاح شده از اثر عصاره های گیاهی بر شته مومی کلم. 52

جدول 4-2 درصد تلفات اصلاح شده از اثر عصاره های گیاهی بر زنبور D. rapae 53

جدول 4-3 میانگین درصد تلفات اصلاح شده حشرات کامل شته مومی کلم ناشی از اثر عصاره ها در غلظت 800 میکرولیتر بر میلی لیتر در آزمایشگاه  54

جدول 4-4 میانگین درصد تلفات اصلاح شده حشرات کامل زنبور D. rapae ناشی از اثر عصاره ها در غلظت 800 میکرولیتر بر میلی لیتر در آزمایشگاه  54

جدول 4-5 دز بالا و دز پایین به همراه سه غلظت بدست آمده در بین آنها بصورت فاصله های   لگاریتمی که برای تعیین دزهای کشنده استفاده گردیدند. 56

جدول 4-6 عکس العمل حشرات کامل شته B. brassicae نسبت به عصاره ی کلپوره و محاسبه دزهای کشنده 25، 50، 70 و 90 درصد  57

جدول 4-7 عکس العمل حشرات کامل شته B. brassicae نسبت به عصاره ی روناس و محاسبه دزهای کشنده 25، 50، 70 و 90 درصد. 60

جدول 4-8 عکس العمل حشرات کامل شته D. rapae نسبت به عصاره ی کلپوره و محاسبه دزهای کشنده 25، 50، 70 و 90 درصد. 62

جدول 4-9 عکس العمل حشرات کامل شته D. rapae نسبت به عصاره ی روناس و محاسبه دزهای کشنده 25، 50، 70 و 90 درصد. 64

 

 

 

عنوان                                                                                                               صفحه

جدول 4-10 مقایسه LC50 عصاره های روناس و کلپوره روی شته مومی کلم و زنبور D. rapae 65

جدول 4-11 تجزیه واریانس مربوط به آزمایش­های بویایی سنجی…………………………70

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل ها و نمودارها

 

عنوان                                                                                                              صفحه

شکل 2-1 پراکنش شته مومی کلم Brevicoryne brassicae 8

شکل 2-2 مشخصات مرفولوژیکی شته مومی کلم Brevicoryne brassicae 9

شکل 2-3 سیکل زندگی شته مومی کلم Brevicoryne brassicae 11

شکل 2-4 مشخصات مرفولوژیکی زنبور Diaeretiella rapae 13

شکل 3-1 مزارع کلزای آلوده به شته مومی کلم در شهرستان اقلید  32

شکل 3-2 گیاهان کلزا در مرحله چهار برگی برای ایجاد کلنی  33

شکل 3-3 قفس های استفاده شده برای پرورش زنبور Diaeretiella rapae 34

شکل 3-4 قفس های استفاده شده برای پرورش زنبور Diaeretiella rapae 35

شکل 3-5 آسیاب برقی استفاده شده برای پودر کردن گیاهان روناس و کلپوره. 37

شکل 3-6 مگنستایر مورد استفاده جهت عصاره گیری  37

شکل 3-7 دستگاه روتاری مورد استفاده برای عصاره گیری  38

شکل 3-8 دستگاه Potter spray tower مورد استفاده در آزمایشهای زیست سنج  42

شکل 3-9 آسپیراتور مورد استفاده جهت انتقال زنبورهای D. rapae 43

شکل 3-10 پتری دیش های استفاده شده در آزمایش های زیست سنجی  43

شکل 3-11 اتاقک رشد مورد استفاده در آزمایشهای زیست سنجی  45

 

 

 

 

عنوان                                                                                                   صفحه

 

شکل 3-12 دستگاه بویایی سنج استفاده شده در آزمایش های رفتاری زنبور D. rapae 49

نمودار4-1 خط دز- پاسخ حشرات کامل شته B. brassicae نسبت به عصاره کلپوره. 58

نمودار4-2 خط دز-پاسخ حشرات کامل شته B. brassicae نسبت به عصاره روناس  59

نمودار4-3 خط دز-پاسخ حشرات کامل زنبور D. rapae نسبت به عصاره کلپوره. 61

نمودار 4-4 خط دز-پاسخ حشرات کامل زنبور D. rapae نسبت به عصاره روناس. 63

نمودار 4-5 میزان طول عمر زنبورهای ماده ی تیمار شده با دز زیرکشنده عصاره های روناس و کلپوره. 66

نمودار 4-6 درصد شته های پارازیته شده توسط زنبورهای ماده تیمار شده با دز زیرکشنده عصاره های روناس و کلپوره. 67

نمودار 4-7 تعداد زنبورهای خارج شده از شته های پارازیته شده توسط زنبورهای ماده تیمار شده با دز زیرکشنده عصاره های روناس و کلپوره  68

نمودار 4-8 نرخ جنسی (درصد افراد ماده) در نسل جدید زنبورهای تیمار شده با عصارههای روناس و کلپوره. 69

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

 

 
 

 

 

 

 

مقدمه

 

شته مومی كلم (Brevicoryne brassicae) كه به شته كلزا نیز معروف است، یكی از مهمترین آفات گیاهان خانواده چلیپاییان بوده و باعث ایجاد خسارت مستقیم از طریق تغذیه از شیره گیاهی ، وخسارت غیر مستقیم به وسیله انتقال ویروسهای بیماری زای گیاهی مختلف می گردد (Dubey et al., 1981 و Costello and Altieri, 1995 و Blackman and Eastop, 2000 و Schielphake et al., 2000). این شته در بسیاری از نقاط جهان روی محصولات مختلف بویژه كلم خسارت وارد می كند. در ایران نیز در اغلب نواحی به ویژه در مناطق شمالی ومركزی كشور فعالیت دارد. این آفت در ایران برای اولین بار در سال 1317 گزارش شده و در تمام نواحی كشور بر روی انو اع كلم، شلغم، تربچه و چلیپاییان وحشی انتشار دارد (افشار، 1317). این آفت، هر چند روی كلزا به شدت خسارت زا است ولی كلم معمولی، گل كلم و كلم بروكسل را به سایر ارقام کلم ترجیح می دهد (خانجانی، 1383).

با تو جه به اینكه محصولاتی نظیر كلم به طور مستقیم مورد استفاده انسان قرار می گیرند، باید به باقیمانده سموم موجود بر روی آنها، توجه خاصی مبذول گردد . با توجه به این مطلب و نیز افزایش روز افزون هزینه های سم پاشی و مخرب بودن آنها از نظر محیط زیست، می توان از روش كنترل بیولوژیك به عنوان یكی از روش های جایگزین مناسب استفاده
نمود (Flickinger et al., 1991).

پارازیتوئید مهم شته­های گیاهان خانواده چلیپاییان، زنبور Diarretiella rapae (Mcintosh) از خانواده Aphidiidae می باشد. شته مومی کلم میزبان مطلوب این پارازیتوئید می باشد (Hafez, 1961). این زنبور زمانیکه شته مومی کلم در دسترس نباشد می تواند دیگر کونه های شته ها را نیز پارازیته کند (Nemec and Stary, 1984).

طیف وسیعی از آفت کش ها برای بسیاری از دشمنان طبیعی مضر می باشند (Croft, 1990). همواره مزارع کلم نیاز به حمایت از دشمنان طبیعی در احساس شده است زیرا این موجودات مفید در کنترل بسیاری دیگر از گونه های آفات نیز نقش دارند (Croft, 1990). به دلیل باقی ماندن بقایای سموم روی محصولات و خطراتی كه برای سلامتی مصرف كنندگان در اثر استفاده از حشره كشها ایجاد می شود، جایگزینی این روش مبارزه با روش های مبارزه سالم­تر امری اجتناب ناپذیر است . گیاهان منبع غنی تركیباتی هستند كه دارای خواص حشره كشی اند (Arnason et al., 1989). شواهدی وجود دارند كه نشان می دهد متابولیت های ثانویه گیاهی به جهت حمایت گیاه در مقابل حشرات

 تغییرات همزمان دمای خروجی كوره و فشار ظرف سوكر بیشترین بازده را در افزایش بنزین دارد و نقاط حساس دیگر را اولویت بندی كردیم و در نهایت با تحلیل داده ها نتیجه گیری مطلوب را انجام دادیم و در آخر با توجه به تنوع خوراك و در نتیجه ویسكوزیته های متفاوت شرایط عملیاتی جدید را با در نظر گرفتن ویسكوزیته خوراك پیشنهاد كردیم كه می توان از آن برای سایر واحدهای غلظت شكن كه از روش سوكر استفاده می كنند بكار برد.

نگاه ما بیشتر تمركز روی بنزین تولیدی واحد و ارائه راه كاری در جهت تولید بیشتر این فرآورده با ارزش است تا بتوانیم با تولید بیشتر این محصول گامی هرچند كوچك در راه خودكفایی این محصول استراتژیك برداریم.

 

مطالعات انجام شده در بیماران مبتلا به سرطان نشان میدهد كه شدت علایم و فشارهای روحی بر كیفیت زندگی تأثیر دارد ( نورثوث[3] ،کافی[4]، دیچل بوز[5]1999 )و پژوهشها حاكی از بالا بودن اختلالات هیجانی نظیر استرس، افسردگی و اضطراب در بیماران سرطانی است (فراریو [6]،زوتی[7]، مسر [8]2003 ) از این رو به منظوركاهش فشارهای روانی مرتبط با بیماریها در سه دهه گذشته، دنیای پزشكی همزمان با گسترش جنبش روانشناسی مثبتنگر و توجه به تجربه های مثبت و قدرت سازگاری انسان ( سلیگمن[9] ، 2005 ) ، توجهات بسیار جدی بر روی قدرت شفابخشی عوامل مختلفی نظیر استفاده از علوم روانشناختی و روان درمانی  آغاز كرده است ( سیوارد[10] ، 2012 ) . 

بنا بر این در این پژوهش ، به بررسی تاثیر روان درمانی با رویکرد واقعیت درمانی بر ارتقاء کیفیت زندگی و امید به زندگی در افراد درگیر با بیماری سرطان پرداخته می شود .

بیان مسئله:

 سرطان یک موقعیت تهدید زا و استرس زا است که درمقایسه با سایر بیماری ها تاثیر بیشتری بر سطح امید به زندگی دارد (رلایف[11]،1992) .

در بیماران مبتلا به سرطان عوامل مختلفی پیرامون شهرت بد بیماری ، درمان های طولانی مدت و تاثیر هر یکی از این عوامل بر ابعاد روانی –اجتماعی می تواند سرانجام فرد را به سرآشیبی نا امیدی و افسردگی بکشاند .

  پایان یافتن زندگی یک واقعیت انکار ناپذیر در زندگی انسان است . بیمار سرطانی که نسبت به مرگ قریب الوقع خود اطلاع می یابد اغلب بعداز انکار و خشم دچار درماندگی و بدبینی نسبت به آینده ، نا امیدی و احساس شکست می شود که در این میان عوارض جسمانی ناشی از سرطان و شیمی درمانی [12]نیز مزید بر علت  شده و می تواند بر امید زندگی که فرایندی است که طی آن افراد اهداف خود را در زندگی تعیین می کند راهکارهایی برای رسیدن به آن اهداف خلق کرده وانگیزه لازم برای به اجرا در آوردن آن ندارند و کیفیت زندگی افراد که درک فرد از وضعیت کنونی اش باتوجه به فرهنگ ونظام ارزشی وشرایط محیطی اجتماعی که درآن زندگی می کند اثرات سوء بگذارد (مردانی حموله ، 1388) .

امید، در تمام ابعاد زندگی عنصری ضروری است . امید، توانایی باور داشتن احساساتی بهتر در آینده می باشد . امید، با نیروی نافذ خود سلسله فعالیتهایی را تحریک می کند تا بتوان تجربه های نو کسب نمود و نیروهای تازه ای را در موجودات زنده ایجاد می کند . به طور کل امید یک مقوله آگاهانه نیست و هر گاه فردی در شرایط دشوار و بحران قرار می گیرد ، احساس امیدواری در فرد زنده می شود و این امید است که پس ار بحران به فرد آرامش می بخشد (به نقل از رابینسون[13]،1983) .

امید به زندگی ، یک شاخص آماری است که نشان می‌دهد متوسط طول عمر در یک جامعه چقدر است و یا به عبارت دیگر هر عضو آن جامعه چند سال می‌تواند توقع داشته باشد. هر چه شاخص‌های ب   هداشتی و همچنین درمانی بهبود یابد امید زندگی افزایش خواهد یافت و از این رو این شاخص یکی از شاخص‌های سنجش پیشرفت و عقب ماندگی کشورهاست. امید زندگی زنان در همه جوامع چند سال (در کل جهان چهار و نیم سال) بیشتر از مردان است.

         در راستای عواملی نظیر ارتقاء اطلاعات و آگاهی پیرامون جنبه های جسمی روانی،

افزایش انگیزش، حمایت و مشاوره باعثبهبود وضعیت جسمانی ، کاهش اضطراب ،تقویت ادراک شخص ازاهداف زندگی، کاهش اختلالات خلق وخو­،بهبود سازگاری ورفتارهای تطابق یبماران میشودکهخود می ­تواند سبب ارتقاء کیفیت زندگی[14]گردد . (برونر[15]،2000).

        در نگرش و بینش قرآنی ، امید عاملی مهم برای تحرك و تلاش و زندگی و مانعی برای دوری از افسردگی ، خودكشی و طغیان است (منصوری ، 1391) . قرآن امید را عاملی مهم در حركت و زندگی بشر بر می ‌شمارد ، آن را عاملی می‌داند كه وی را به ‌سوی كار، یا عملی سوق می‌دهد. از نظر جهان‌بینی توحیدی ، امید تحفه الهی است كه چرخ زندگی را به گردش واداشته و موتور تلاش و انگیزه را پرشتاب می‌كند (مجلسی، 1404ق) . گستردگی این مفهوم در متون دینی، اندیشمندان مسلمان را بر آن داشت تا نسبت به آن اظهار نظر نمایند .

       فیض كاشانی(1379) ، امید را به‌ عنوان یك مقوله هیجانی قلمداد ، و آن‌ را شادمانی درونی بیان می‌كند: « امید شادمانی دل به خاطر انتظار چیزی است كه آن محبوب اوست و این حالت هیجانی ثمرة علم به جریان اكثر اسباب است. ایشان امید را مایة حركت به ‌سوی عمل معرفی و بیان می‌كند كه این حالت برحسب امكان موجب كوشش در تهیه سایر اسباب و برانگیزنده عمل است . ازاین‌رو ، امید در همة احوال موجب طول مجاهده بر عمل و دوام مواظبت بر طاعت است.

        برخلاف فیض كاشانی، آیت‌الله مصباح(1380)  ، امید را امری شناختی قلمداد و بیان می‌كند : ” امید یك حالت روانی است كه از علم معرفت و شناخت نسبت به مبدأ و معاد حاصل می‌شود” . 

  درکنار دارمان های دارویی ، شیمی درمانی ، پرتو درمانی[16] و گاهی اوقات درمان های طب سنتی در بیماران سرطانی که ظاهرا  فقط نیاز های جسمانی فرد را تامین می نماید و به نیازهای روحی بیمار توجه کمتری دارد ، درمان های مکمل که شامل مجموعه ای از فنون و تکنیکهای روانشناختی و مشاوره ای به جهت بالا بردن سطح سلامتی و بهتر شدن وضعیت کنونی بیمار به کار می رود . کمک های مشاوره روانی به افرادی که دچار مشکلات روانی اجتماعی وخانوادگی شده اند یکی از اهداف بهداشت روانی است ، زیرا مشاوره مقاومت فرد را در برابر پیامدهای زیانبار ویا عوارض درمان های صورت گرفته بیماری افزایش میدهد .  برآیند حاصل ازمشاوره با بیماران باعث کاهش تنش های روانی آنان شده ؛ به طوریکه راهنمایی و یاری دیگران رابرای سازگاری با هیجانات خودلازم دانسته اند ( رمضانی ،1380) .

1-3- بیان مسئله…………………… 3

1-4- ضرورت و اهمیت انجام پژوهش…………………….. 6

1-5- اهداف تحقیق…………………… 9

1-5-1- هدف اصلی……………………. 9

1-6- سؤالات تحقیق…………………… 9

1-6-1- سوال اصلی تحقیق…………………… 9

1-6-2- سوالات فرعی……………………. 9

1-7- فرضیه ‏های تحقیق…………………… 10

1-7-1- فرضیه اصلی…………………… 10

1-7-2- فرضیه­ های فرعی……………………. 10

1-8- روش تحقیق…………………… 11

1-9- روش آماری……………………. 11

1-9-1- آمار توصیفی……………………. 11

1-9-2- آمار استنباطی……………………. 11

1-10- روش گردآوری داده­ ها …………………..11

1-11-جامعه آماری، روش نمونه‏ گیری و حجم نمونه (در صورت وجود و امکان)……. 12

1-12-تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری……………………. 12

1-13-تعاریف نظری و عملیاتی……………………. 12

1-13-1- تعاریف نظری……………………. 12

1-13-1-1- کارت امتیازی متوازن…………………… 12

1-13-1-2-استراتژی (راهبرد)………………….. 13

1-13-2- تعاریف عملیاتی……………………. 13

فصل دوم: ادبیات و مبانی نظری……………………. 14

کارت امتیازی متوازن…………………… 15

2-1- مقدمه…………………… 15

2-2- تاریخچه و روند تکاملی کارت امتیازی متوازن…………………… 17

2-2-1- معیارهای سنجش مالی عمدتاً کوتاه مدت و غیر استراتژیک هستند……. 18

2-2-2- ارزیابی مبتنی بر اطلاعات تاریخی است…………………… 18

2-2-3- ارزیابی­ها عمدتاً یک بعدی است…………………… 18

2-3- تاریخچه شکل­گیری برنامه­ریزی استراتژیک…………………….. 19

2-4- استراتژی……………………. 20

2-5- چهار فرآیند مدیریت راهبردی……………………. 21

2-5-1- تفسیر چشم‌انداز…………………… 21

2-5-2- انتقال راهبرد و مرتبط ساختن آن با اهداف……………. 22

2-5-3- برنامه‌ریزی تجاری……………………. 24

2-5-4- بازخورد و آموزش…………………….. 25

2-6- تعاریف کارت امتیازی متوازن…………………… 28

2-7- کارت امتیازی متوازن ابزار کارآمد تسری استراتژی­ها……. 30

2-8- مزایای کارت امتیازی متوازن…………………… 30

2-8-1- یکپارچگی و نظارت……………………. 31

2-8-2- تمرکز…………………… 31

2-8-3- بازخور…………………… 31

2-8-4- همسویی……………………. 31

2-8-5- ارتباطات……………………. 32

2-8-6- مسئولیت‌پذیری……………………. 32

2-8-7- مشارکت……………………. 32

2-8-8- تبدیل و تکامل…………………… 32

2-9- کارکردهای کارت امتیازی متوازن…………………… 33

2-10- منظرهای ارزیابی متوازن…………………… 34

2-11- دلایل عدم اجرای استراتژی­های تدوین شده در سازمان……….. 36

2-11-1- عدم مشارکت کارکنان در فرآیند برنامه­ریزی استراتژیک شرکت……. 37

2-11-2- موانع مدیریتی……………………. 37

2-11-3- موانع عملیاتی……………………. 37

2-11-4- موانع کارکنان…………………… 37

2-12- معرفی وجوه کارت امتیازی متوازن…………………… 39

2-12-1-وجه مالی……………………. 40

2-12-2- وجه مشتری……………………. 41

2-12-3- وجه رشد و یادگیری……………………. 42

2-12-4- وجه فرآیندهای داخلی……………………. 42

2-12-4-1- آرمان / چشم ­انداز…………………… 43

2-12-4-2- استراتژی……………………. 43

2-12-4-3- عوامل بحرانی موفقیت……………………. 44

2-12-4-4- روابط علت و معلولی……………………. 44

2-12-4-5- برنامه عملی……………………. 44

2-13- پیاده­سازی کارت امتیازی متوازن…………………… 45

2-13-1- قدم اول…………………… 45

2-13-2-قدم دوم…………………… 46

2-13-3- قدم سوم…………………..46

2-13-4- قدم چهارم…………………… 47

2-13-5- قدم پنجم…………………… 47

 

2-13-6- قدم ششم…………………… 48

2-14- مثالی از یک سیستم کارت امتیازی متوازن…………………… 48

2-14-1- منظر مالی اهداف……………………. 48

2-14-2- منظر فرآیندهای داخلی اهداف……………………. 48

2-14-3- منظر یادگیری و رشد اهداف……………………. 49

2-14-4- منظر مشتری……………………. 49

2-15- ایجاد سازمان استراتژی محور به کمک کارت امتیازی متوازن…….. 50

2 -15-1- ترجمه استراتژی به اصطلاحات عملیاتی……………………. 51

2-15-2- همسوسازی سازمان برای ایجاد هم افزایی……………………. 52

2-15-3- تبدیل استراتژی به کار هر روز هرکس…………………….. 52

2-15-3-1- آموزش و برقراری ارتباط……………………. 53

2-15-3-2- توسعه اهداف فردی و گروهی……………………. 53

2-15-3-3- سیستم­های پاداش و بهره­ وری……………………. 53

2-15-4- تبدیل استراتژی به یک فرآیند مستمر…………………… 54

2-15-5- بسیج و به حرکت درآوردن تحول ازطریق رهبـری مدیریت ارشد……. 54

2-16- گسترش استفاده از کارنامه متوازن (کارت امتیازی متوازن)…….. 57

2-17-کارنامه متوازن تکمیل کنندهِ گزارشگری مالی رایج…………….. 58

2-18- چهار دیدگاه در کارنامه متوازن…………………… 59

2-19- داستان­های موفقیت از راه کارت امتیازی متوازن…………………… 60

2-19-1- رشد پایه درآمد که بیشتر از رشد بازار باشد…………………… 61

2-19-2- تبدیل ۳۰ درصد درآمد حاصل از تغییرات تدریجی به سود عملیاتی……. 61

2-19-3- دو برابر کردن سود هر سهم…………………… 61

2-20- سنگ بنای پیروزی……………………. 63

2-20-1- حمایت مدیریت ارشد…………………… 64

2-20-2- مدیریت پروژه…………………..64

2-21- چالش­های کارت امتیازی متوازن در مقام عمل…………………… 65

2-22- سیستم جامع مدیریتی کارت امتیازی متوازن برای پیوند استراتژی با عملیات…… 66

2-22-1 – تنظیم استراتژی……………………. 66

2-22-2- برنامه ریزی استراتژیک…………………….. 67

2-22-3- همسویی سازمان با استراتژی……………………. 69

2-22-4- برنامه ­ریزی عملیات……………………. 69

2-22-5- کنترل، نظارت و یادگیری……………………. 70

2-22-6- سنجش و سازگار کردن استراتژی……………………. 70

2-23- بعضی از کاستی­های کارت امتیازی متوازن…………………… 71

2-24-تحقیقات انجام شده در مورد کارت امتیازی متوازن…………………..72

2-24-1- تحقیقات خارجی……………………. 72

2-24-2- تحقیقات داخلی……………………. 76

2-3- نتیجه ­گیری……………………. 79

فصل سوم: مواد و روش­ها و روش­شناسی تحقیق یا روش اجرای تحقیق…… 81

3-1- مقدمه…………………… 82

3-2 – روش تحقیق…………………… 82

3-2-1- برحسب هدف……………………. 83

3-2-2- برحسب نحوه گردآوری داده ­ها………………….. 84

3-3- جامعه آماری تحقیق…………………… 87

3-4- روش نمونه ­گیری و تعیین حجم نمونه…………………… 87

3-5- روش و ابزار جمع ­آوری اطلاعات و اندازه­ گیری داده ­ها……… 87

3 -6- روش سنجش اعتبار (روایی) و پایایی…………………..91

3-6-1- روایی پرسشنامه تحقیق…………………… 91

3-6-2- پایایی (قابلیت اعتماد) پرسشنامه…………………… 92

3 -7- روش تجزیه و تحلیل دادها و آزمون فرضیه ­ها………………….. 93

3-7-1- نرم­افزارهای مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده­ ها …………………..94

3-7-2- مقایسه رتبه با استفاده از آزمون فریدمن……………………. 94

3-7-3- آزمون کای –دو برای جدول­های یک بعدی……………………. 95

3-7-4- آزمون نسبت (دو جمله ­ای)………………….. 95

3-8-چهارچوب نظری و مدل تحقیق: مدل کارت امتیازی متوازن……… 96

3-8-1- مانع اول…………………… 96

3-8-2- مانع دوم…………………… 96

3-8-3- مانع سوم…………………… 96

3-8-4- مانع چهارم…………………… 96

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ ها………………….. 100

4-1- مقدمه…………………… 101

4-2- ویژگی­های جمعیت­ شناسی جامعه مورد مطالعه………… 101

4-2-1- جامعه مورد مطالعه از لحاظ جنسیت……………………. 102

4-2-2- جامعه مورد مطالعه از لحاظ سن……………………. 102

4-2-3- جامعه مورد مطالعه از لحاظ تحصیلات……………………. 103

4-2-4- جامعه مورد مطالعه از لحاظ سابقه کار در سازمان…….. 104

4-3 – آزمون فرضیات……………………. 105

4-3-1- آزمون فرضیه اصلی تحقیق…………………… 105

4-3-1-1- آزمون کای – دو…………………… 106

4-3-1-2- آزمون نسبت (دو جمله ­ای) …………………..108

4-4- آزمونهای مربوط به فرضیه اول…………………… 110

4-4-1- آزمون کای – دو…………………… 110

4-4-2- آزمون نسبت (دو جمله ­ای)………………….. 112

4-5- آزمون مربوط به فرضیه دوم…………………… 114

4-5-1- آزمون کای –دو…………………… 114

4-5-2- آزمون نسبت (دو جمله­ ای) …………………..116

4-6- آزمون مربوط به فرضیه سوم…………………… 118

4-6-1- آزمون کای – دو…………………… 118

4-6-2- آزمون نسبت (دو جمله ­ای) …………………..120

4-7- آزمون مربوط به فرضیه چهارم…………………… 121

4-7-1- آزمون کای –دو…………………… 121

4-7-2- آزمون نسبت (دو جمله ­ای)………………….. 123

4-8- آزمون مربوط به فرضیه پنجم…………………… 124

4-8-1- آزمون کای –دو…………………… 124

4-8-2-آزمون نسبت (دو جمله ­ای) …………………..126

فصل پنجم: نتایج تحقیق…………………… 128

5-1- مقدمه…………………… 129

5-2- خلاصه تحقیق…………………… 129

5-3- نتایج آزمون فرضیات و تفسیر آنها………………….. 130

5-3-1- آزمون کای-دو…………………… 131

5-3-2- آزمون نسبت (دو جمله ­ای)………………….. 131

5-4- پیشنهادات براساس نتایج به دست آمده………………….. 134

5-5- پیشنهادات برای تحقیقات آتی……………………. 134

5-6- محدودیت­های تحقیق…………………… 134

منابع و مآخذ…………………… 136

پیوستها …………………..147

Abstract…………………..

چکیده:

هدف از انجام این تحقیق بررسی امکان بکارگیری کارت امتیازی متوازن جهت اجرای استراتژی­های آن در شرکت خودرو­سازی سایپا است. کارت امتیازی متوازن یکی از تکنیک­های ارزیابی عملکرد سازمان­ها می­باشد که سازمان را از چهار منظر مالی، مشتری، فرآیندهای داخلی و یادگیری و رشد مورد ارزیابی قرار می­دهد. عمده­ترین مشکل در سازمان­ها اجرای استراتژی تدوین شده می­باشد. کارت امتیازی متوازن فاصله­ای که ما بین تدوین و اجرای استراتژی وجود دارد از بین می­برد. محل تحقیق شرکت سایپا و جامعه آماری شامل 58 نفر از مدیران ارشد، مدیران میانی، اجرائی شاغل در شرکت سایپا می­باشند. روش تحقیق توصیفی– پیمایشی و ابزار جمع­آوری اطلاعات پرسشنامه و مطالعات کتابخانه­ای بوده و روش آماری، آمار استنباطی می­باشد. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر این است که امکان اجرای ارزیابی متوازن با بکارگیری کارت امتیازی متوازن در شرکت سایپا وجود دارد. و با استفاده از این تکنیک امکان غلبه بر موانع اجرای استراتژی در شرکت سایپا وجود دارد.

فصل اول: کلیات

1-1- مقدمه

در مورد سازمان تعاریف بسیاری ارائه شده است. کلاسیک­ها بر نقش ساختار در سازمان تاکید می­کنند و نئوکلاسیک­ها به انسان توجه اساسی دارند. سازمان­های مکانیکی، سازمان­های ارگانیکی، سازمان یادگیرنده، سازمان به مثابه فرهنگ و انواع مختلفی از تعاریف دیگر که هریک از زوایه­ای خاص به سازمان می­نگرند. اما یکی از استعاره­های جالب در مورد سازمان، تشبیه سازمان به انسان است، در این تفکر به سازمان به مثابه موجودی زنده نگریسته می­شود. اما در همه موجودات زنده، بویژه انسان، فاکتورهایی وجود دارد که از آنها به عنوان علایم حیاتی نام برده می­شود.! آیا سازمان نیز علایم حیاتی دارد؟ آیا آنچنان که فشار خون و نبض انسان حامل پیام مرگ و زندگی می­ توانند باشند، می­توان با اندازه­گیری نبض و فشار خون سازمان نسبت به سلامت یا عدم سلامت آن آگاهی یافت؟ چارچوب کارت ارزیابی متوزان یکی از روش­های نوین و مفیدی است که کنترل استراتژیک در سازمان را برمبنای عوامل حیاتی آن امکان­پذیر می­سازد.

2-1- عنوان تحقیق

بررسی امکان بکارگیری کارت امتیازی متوازن جهت اجرای استارتژی­های آن در شرکت خودرو­سازی سایپا.

فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
كلیات و مقدمه
1-1 مقدمه ……………………………………………………… 3
1-2 بیان مسئله …………………………………………………… 4
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق ………………………………………… 5
1-4 اهداف تحقیق ………………………………………………… 6
1-5 فرضیه ها و سئوالات تحقیق ……………………………………… 6
1-6 متغیرهای تحقیق ……………………………………………… 7
1-7 تعریف مفهومی و عملیاتی ………………………………………… 8
فصل دوم
پیشینه تحقیق و پایه های نظری
1-2 پیشینه نظری تحقیق …………………………………………… 11
2-1-1 مفهوم سلامت روان ………………………………………… 11
2-1-2 تاریخچه سلامت روان در جهان ………………………………… 12
2-1-3 تاریخچه سلامت روان در ایران ………………………………… 14
2-1-4 مفهوم سلامت روان از دیدگاه های مختلف ……………………… 17
2-1-5 سلامت روان از نظر مكاتب …………………………………… 18
2-1-6 اصول سلامت روان ………………………………………… 20
2-1-7 هدف ایجاد سلامت روان ……………………………………… 23
2-1-8 مكانیزم های دفاعی و نقش آن در سلامت روان ……………………… 25
2-1-9 جمع بندی ………………………………………………… 28
2-2 پیشینه عملی تحقیق …………………………………………… 29
2-2-1 همه گیر شناسی در ایران ……………………………………… 29
2-2-2 بررسی همه گیر شناسی در جهان ……………………………… 31
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
3-1 روش تحقیق ………………………………………………… 38
3-2 جامعه آماری ………………………………………………… 38
3-3 نمونه تحقیق ………………………………………………… 39
3-4 ابزار تحقیق ………………………………………………… 39
3-4-1 مقیاس های چهارگانه آزمون …………………………………… 40
3-4-2 موارد كاربرد و محدودیت های آزمون …………………………… 40
3-4-3 نمره برش آزمون …………………………………………… 41
3-5-3 پایایی آزمون ……………………………………………… 42
3-6 اعتبار پرسشنامه ………………………………………………… 42
3-7 روش جمع آوری اطلاعات و اجرا ……………………………… 43
3-8 تجزیه و تحلیل آماری ………………………………………… 43
فصل چهارم
یافته های تحقیق
4-1 داده های آماری جامعه مورد مطالعه ………………………………… 45
4-2 میانگین سلامت روانی جامعه مورد مطالعه …………………………… 48
4-3- تجریه و تحلیل فرضیه و سئوالات تحقیق …………………………… 50
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
5-1 بحث و نتیجه گیری …………………………………………… 59
5-2 نتیجه گیری كلی ……………………………………………… 61
5-3 محدودیت های تحقیق ………………………………………… 61
5-4 پیشنهادات   تحقیق ……………………………………………… 62
منابع تحقیق ……………………………………………………… 63
پیوست
پیوست ………………………………………………………… 66
فهرست جداول
جدول 2-1 مقایسه بررسی های انجام شده در مورد شیوع بیماریهای روانی در مناطق مختلف جهان و ایران 35
جدول 4-1. داده های آماری جامعه مورد مطالعه ………………………… 46
جدول 4-2 میانگین و واریانس جامعه مورد مطالعه ………………………… 48
جدول 4-3 مقایسه نمرات زنان و مردان در آزمون ………………………… 50
جدول 4-4 محاسبه ضریب همبستگی سن كارمندان با نمرات سلامت روانی …… 52
جدول 4-5 مقایسه میانگین ها و انحراف معیار سه گروه اشتغال ……………… 53
جدول 4-6 تجزیه و تحلیل واریانس ها ………………………………… 54
جدول 4-7 مقایسه میانگین های گروه های مختلف فعالیت ………………… 54
جدول 4-8 تجزیه و تحلیل واریانس های گروه های مختلف فعالیت …………… 56
جدول 4-9 محاسبه ضریب همبستگی سنوات كاری با سلامت روانی ………… 56
فهرست نمودارها
نمودار هسیتوگرام 4-1 نمرات سلامت روانی و فراوانی آن در مردان و زنان …… 46
نمودار هیستوگرام 4-2 سن آزمودنی ها و فراوانی آن در مردان و زنان ……… 48
نمودار 4-3 مقایسه میانگین های سه گروه اشتغال ………………………… 50
نمودار 4-4 میانگین های سلامت روانی گروه های مختلف فعالیت …………… 52

چکیده

        هدف از انجام این پژوهش اثربخشی امید درمان گروهی به روش شناختی رفتاری بر افسردگی و کیفیت زندگی زنان دارای دیابت نوع 2 مراجعه کننده به انجمن دیابت شیراز است. جامعه آماری این پژوهش شامل زنان دیابتی نوع 2 مراجعه کننده به انجمن دیابت  شیراز می باشد. نمونه پژوهش به روش در دسترس انتخاب شد. 30 نفر از بین 70 نفر افراد مراجعه کننده به انجمن دیابت که با استفاده از آزمون افسردگی 13 ماده‌ای و مصاحبه تشخیصی نیمه ساختاریافته تشخیص افسردگی دریافت کرده بودند به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. آزمودنی­ها علاوه بر پرسشنامه افسردگی پرسشنامه کیفیت زندگی را نیز تکمیل کردند. گروه آزمایش 10 جلسه امید درمانی به شیوه شناختی- رفتاری دریافت کردند. ولی روی گروه کنترل هیچ درمانی صورت نگرفت. پس از پایان مداخله، از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. داده­های حاصل از پژوهش با استفاده از روش تحلیل کواریانس چند متغیری (MANCOVA) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها بیانگر این بود که مداخله مورد استفاده، در کاهش علائم افسردگی (001/0 > p و17/72 (F= و بهبود کیفیت زندگی                        (05/0 > p و82/8= F)  موثر واقع شده است.

کلید واژه‌ها: امید درمان گروهی، دیابت، افسردگی، کیفیت زندگی

مقدمه

دیابت یک اختلال در سوخت و ساز بدن است. در حالت طبیعی­، غذا در معده تبدیل به گلوکز یا قند خون می‌شود. قند از معده وارد جریان خون می‌شود. لوزالمعده هورمون انسولین ترشح می‌کند و این هورمون باعث می‌شود قند از جریان خون وارد سلولهای بدن شود. در نتیجه مقدار خون در حد نرمال و متعادل باقی می‌ماند. اما در بیماری دیابت، یا انسولین به میزان کافی در بدن وجود ندارد و یا انسولین موجود قادر نیست تا وظایف خود را بدرستی انجام دهد، در نتیجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون نمی‌تواند به طور موثری وارد سلول‌های بدن شود و مقدار آن بالا می‌رود. انسولین هورمونی است که توسط سلول‌های بتا واقع در پانکراس ترشح می‌شود و وظیفه­ی اصلی آن کاهش قند خون است. پانکراس نیز یکی از غدد دستگاه گوارش است، که در پشت معده قرار دارد (هگلسون[1]، اسنایدر[2]، اسکوبار[3]، سمینریو[4] و بکر[5]، 2007). دیابت نوع 2 در مراحل اولیه با تغییر شیوه زندگی اعم از تغذیه سالم، فعالیت بدنی و نیز کنترل استرس قابل درمان خواهد بود. در مراحل پیشرفته تر بیماری اغلب با مصرف داروهای خوراکی قابل کنترل است (هگلسون و همکاران، 2007).

تحقیقات نشان داده است که مسائل روان شناختی در کنترل دیابت بسیار موثر است. آموزش‌های روانشناختی همراه با درمان‌های پزشکی در دیابت بسیار موثرتر و پایدارتر از درمان دارویی به تنهایی است. این نکته را باید در نظر گرفت که، آموزش‌های روانشناختی باید با توجه به نوع دیابت و توانایی‌های بیماران باشد. به دلیل اینکه بیماران دیابتی ریسک بالایی در ابتلا به افسردگی، اختلالات اضطرابی و اختلالات خوردن دارند باید تحت آموزش‌های روان شناختی قرار بگیرند، همچنین خانواده‌های افراد دیابتی باید تحت آموزش قرار بگیرند تا طرز برخورد صحیح با این بیماری را فرا بگیرند. درمان‌های روانشناختی و گروهی از جمله، آموزش مراقبت از خود، توانایی حل مسئله، کنترل خشم و رعایت رژیم غذایی مناسب در بهبودی پایدارتر بیماران دیابتی بسیار موثر بوده است (انجمن دیابت کانادا[6]، 2008). یکی از شیوه‌های روانشناختی موثر در درمان دیابت، درمان شناختی-رفتاری است. رویکرد شناختی-رفتاری[7] بر تحریفات شناختی و تلاش برای تغییر رفتار تمرکز دارد. جوهره رویکرد شناختی-رفتاری عواطف و رفتارهایی است که توسط افکار و شناخت ما شکل گرفته اند. درمانگر به بیمار کمک می‌کند تحریفات شناختی خود درباره‌ی موضوعات مرتبط با شرایط دیابتیک را شناسایی نموده و شیوه­های تفکری مثبت تر و واقع بینانه تری را جایگزین آنها نماید (ویلدرموت[8]، 2008).

یکی از متغیرهایی که نقش پررنگی در بهبود افسردگی بازی می‌کند، امید است. می‌توان گفت با سطح بالایی از امید افراد می‌توانند خودشان را در برابر افسردگی حفاظت کنند و دوره‌های کوتاه مدت افسردگی بهبود یابند و احتمال کمتری دارد که تجربه‌ای دوباره داشته باشند. (اسنایدر[9]، 2000). امید درمان گروهی یکی از رویکردهای جدید درمانی می‌باشد که با ترکیب اصول مداخلات درمانی مبتنی بر شرح حال[10]، تمرکز بر حل مساله[11] یک نظام درمان کوتاه مدت و نیمه ساخت یافته و جدید ارائه می‌کند.

بیان مسأله

دیابت نوع 2 بیشتر در بالغین بالای 30 سال و چاق دیده می‌شود که 90-80 درصد کل موارد دیابت را شامل می‌شود و انسولین تولید شده از پانکراس در این افراد به خوبی عمل نمی‌کند. در واقع پانکراس به اندازه کافی انسولین ترشح نمی‌کند و یا انسولین ترشح شده، فاقد کارایی لازم است   (تایلبرگ[12]، میراندا[13]، جیمز[14] و بتل[15]، 2001). تحقیقات نشان داده است که افراد دیابتی ریسک بالایی در ابتلا به افسردگی و اضطراب دارند. شیوع افسردگی در افراد دیابتی 24 درصد است (گلدنی[16]، فیلیپس[17]، فیشر[18] و ویلسون[19]، 2004)، ولی درمان­های بسیار کمی در زمینه بهبود سطح کیفیت زندگی و کنترل هیجانات دریافت می‌کنند. همچنین موقعیت اجتماعی بیماران در روشهای درمانی در نظر گرفته نمی‌شود. درمان‌های صرفأ پزشکی برای بیماران در دراز مدت کافی نیست و درمان باید مسائل جسمانی و مسائل روانشناختی را مد نظر قرار دهد. هدف از درمان روانشناختی در افراد دیابتی نوع 2 این است که زندگی سالمتر و بهتری با دیابت داشته باشند. هدف از اجرای این طرح، آموزش کامل و جامع با تمرکز بر زندگی بهتر با دیابت با استفاده از روش درمان شناختی – رفتاری است. در این روش سطح کیفیت زندگی و هیجانات و موقعیت اجتماعی بیماران بررسی می‌شود. هدف کاهش پتانسیل منفی در بزرگسالان دیابتی است. توانایی خود کنترلی در عدم مصرف غذاهای کم ارزش و ناکارآمد و مراقبت‌های صحیح روزانه و رعایت رژیم دارویی، مداخله درمان روانشناختی را ضروری می‌کند (ویلدرموت، 2008).

تحقیقات نشان داده است که در یک فعالیت گروهی، افراد دیابتی یاد می‌گیرند که چه روش هایی برگزینند تا تغییرات مثبت و پایدارتری را بدست آورند و روش امید درمان گروهی شناختی رفتاری می‌تواند بر افزایش کنترل متابولیکی، عزت نفس و افزایش کیفیت زندگی آنها مؤثر باشد (گلدنی و همکاران ، 2004). طبق تحقیقات انجام شده، شیوع افسردگی در افراد دیابتی 11 تا 12 درصد است. در تحقیقات انجام شده بر روی 4800 بزرگسال مبتلا به دیابت نوع 2 مشخص شد که 12 درصد آنها مبتلا به افسردگی ماژور و 5/8 درصد آنها اختلال افسردگی مینور دارند (سادوک[20] و سادوک ، 2008). مطالعات انجام شده نشان داده است، افراد دیابتی که اختلال افسردگی دارند در کنترل گلوکز خون ضعیف عمل می‌کنند و تغییرات زیادی در آزمایش HbA1c[21] دارند (سادوک ، 2008).

در تحقیقی که توسط (یوربانسکی[22]، فابری[23] و تایلور[24]، 2009)، انجام شد، تاثیر درمان شناختی-رفتاری بر اختلال خوردن در افراد دیابتی بررسی شد. نتیجه این تحقیق نشان داد که این درمان علاوه بر افزایش خودکنترلی در خوردن، موجب بالا رفتن عزت نفس و انطباق بهتر با بیماری شده و همچنین این درمان موجب کاهش میانگین قند خون در بیماران شده است.

به علت عدم مداخله غیر دارویی در اختلالات روانپزشکی همراه در بیماران دیابتی، اختلال همراه با بیماری دیابت کنترل نشده و موجب افت کیفیت زندگی بیماران و تشدید عوارض دیابت می­شود. با توجه به این که دارو درمانی به تنهایی نتایج مطلوب را تامین نمی‌کند، مداخلات غیر دارویی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. از آنجایی که مداخلات و درمان­های گروهی تاثیر بسزا و بیشتری در درمان­های دیابت داشته اند، درمان شناختی-رفتاری گروهی برای مداخله غیر دارویی انتخاب شد. تا آنجایی که پژوهشگر به بررسی پیشینه پژوهش پرداخته است، تا کنون روش درمانی  امید درمان گروهی به شیوه‌ی  شناختی-رفتاری بر روی افسردگی و کیفیت زندگی بیماران زن دیابتی در ایران و بخصوص فارس انجام نشده است، بنابراین این خلأ پژوهشگر را بر آن داشت تا به بررسی اثر امید درمان گروهی به شیوه‌ی شناختی-رفتاری در بیماران زن دیابتی بپردازد.

اهمیت و ضرورت پژوهش

ضرورت توجه به مشتری سالهاست که در کشورهای پیشرفته مورد توجه قرار گرفته است.به عبارت بهتر حیات سازمان ها وابسته به رضایت مشتریان می باشد و سازمان ها برای موفق شدن در این امر مهم باید با مشتری خود ارتباط درست برقرار نمایند. مدیریت ارتباط با مشتری به همه ی فرآیندهایی اطلاق می شود که سازمان ها برای ترغیب و تشویق و حفظ مشتری بکار می گیرند(حیدری و اخوان 1389).
رضامندی عبارت است از احساسات خوشایند یا ناخوشایند شخص، که از مقایسه ی عملکرد ذهنی وی در قیاس با انتظارات او ناشی می شود.(فیلیپ کاتلر). رضایت، وجود یک احساس مثبت است که در نهایت در مصرف کننده یا دریافت کننده پس از دریافت خدمت یا خرید و استفاده از یک کالا ایجاد می شود.در اصل این احساس به واسطه برآورده شدن انتظارات مشتری و عملکرد عرضه کننده به وجود می آید ( اسدی صفا، 1391). وفاداری عبارت از یک تعهد عمیق و پیوسته به خرید مجدد محصول یا خدمت مطلب در آینده می باشد (الویر و همکاران، 2007)
مشتری مهم ترین شخص در هر داد و ستد می باشد.مشتری به ما وابسته نیست بلکه ما به مشتری وابسته هستیم.او هدف فعالیت های ما می باشد.مشتری نیاز خود را به ما می گوید و ما باید نیاز او را برآورده   نماییم.مشتری سزاوار بالاترین توجهات و بیشترین و بهترین خدمات می باشد.مشتریان خوب کسانی هستند که سهم زیادی در مورد سود آوری سازمان داشته باشند.(اسدی صفا، 1391)
رضایت مشتری هنگامی اتفاق می افتد که مشخصه های خدمات، حداقل انحراف را از انتظارات مشتری داشته باشد.بنابراین در جهت بهبود کیفیت و افزایش قدرت رقابتی باید نیازهای کلیدی و موثر در افزایش رضایتمندی مشتریان را شناسایی نمود.(مهابادی، 1389)
جلب رضایت مشتریان با تشخیص انتظارات آنان رابطه مستقیم دارد.انتظارات مشتری، توقعاتی است که به طور حتم به آن نیاز دارد ولی برآورده شدن آن، احساس خوشایندی در او ایجاد می کند که پایداری رابطه یعنی وفاداری را سبب می شود.(اسدی، 1391)
نیروی انسانی در سازمان با قابلیت ها و توانمندی بالقوه خود چنانچه بخوبی مورد توجه قرار گیرد، نقش مهم و حساسی را در راستای رضایتمندی مشتری در سازمان ایفا خواهد نمود.در این مسیر استفاده از تکنیک ها و روش های مختلف می تواند مفید واقع شود.تکنیک هایی که با شناخت دقیق همراه باشد و بتوان آنان را عملاًَ مورد استفاده قرار داد (عباسی، 1390).
روابط خوب با مشتری رمز موفقیت در فرآیندهای سازمانی می باشد.بخشی از استراتژی یک سازمان جهت شناسایی مشتریان و راضی نگه داشتن آنان و تبدیل آنها به مشتری دائمی می باشد.(عباسی، 1390)

یکی از اجزای مهم زنجیره تامین ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان می باشد طبیعی است که بخش اعظمی از موفقیت یک شرکت در دستیابی به اهدافی چون بهبود کیفیت ،کاهش قیمت و تحویل به موقع و به عبارت دیگر نیل به مولفه های رضایت مشتری جهت فراهم کردن زمینه های حضور در بازارهای جهانی منوط به عملکرد تامین کنندگان آن شرکت است و در نتیجه فرآیند انتخاب تامین کننده که قبلا به عنوان یک فعالیت صرفا عملیاتی محسوب می شد در حال حاضر به عنوان یک فعالیت استراتژیک شناخته شده  و نیازمند توجه بیشتراست.

درباره ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان در صنایع مختلف پژوهش های زیادی صورت گرفته است ،در این پژوهش به دنبال شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر توان مالی تامین کنندگان و رتبه بندی تامین کنندگان  با بهره گرفتن از معیارهای بیان شده می باشد در این راستا ابتدا با بهره گرفتن از منابع کتابخانه ای و تحقیقاتی معیارها را شناسایی و سپس باتوجه به نظر خبرگان  صنعت مذکور معیارها تاثیر گذار شناسایی می شود در مرحله بعد با بهره گرفتن از روش دیمتل فازی[1] ساختار حاکم بر معیارهای اصلی و فرعی مشخص و با بهره گرفتن از روش ویکور[2] بهترین تامین کننده شناسایی می شود.

 

براساس مطالعات صورت گرفته بر روی معیارهایی که پس از مطالعات کتابخانه ای شناسایی شده بودند معیارهای کیفیت ،تحویل ،توانمند سازی ،حسن سابقه و بهروری به ترتیب از جمله معیارهای مهم تاثیر گذار بر افزایش توان مالی تامین کنندگان صنایع شوینده شناسایی شده است و در زیرمعیارها حداقل سازی استفاده از منابع و حداکثر استفاده از ظرفیت، بالاترین امتیاز را کسب کردند .با توجه به نتایج به دست آمده و با مقایسه صورت گرفته با تحقیقات پیشین این نتیجه حاصل می شود که کیفیت ،در ارزیابی تامین کنندگان از جمله معیارهای مهم و قابل توجه محسوب می شود زیرا در اکثر تحقیقات گذشته و همچنین تحقیق پیش رو در رتبه اول از نظر اهمیت قرار گرفته است

واژه کلیدی: زنجیره تامین، مدیریت زنجیره تامین، وضعیت(توان )مالی، مدیریت هزینه

فهرست مطالب

فصل اول:

1-1مقدمه: 1

2-1 بیان مساله: 2

3-1ضرورت و اهمیت تحقیق: 3

4-1اهداف تحقیق : 5

1-4-1هدف اصلی: 5

2-4-1اهداف فرعی: 5

5-1سوالات تحقیق: 5

6-1  نوع و روش تحقیق: 6

7-1قلمرو تحقیق: 6

8-1روش های گردآوری داده ها: 6

9-1روش تجزیه و تحلیل: 7

10-1محدودیت های تحقیق: 7

11-1تعریف واژه ها و اصطلاحات کلیدی: 7

1-13 مدل مفهومی تحقیق: 10

فصل دوم :

1-2مقدمه: 12

2-2تعاریف و مفاهیم زنجیره تامین : 12

3-2اجزا زنجیره تامین: 14

4-2مدیریت زنجیره تامین: 15

5-2 فرآیندهای اصلی در مدیریت زنجیره تامین : 17

6-2 مدیریت تامین کنندگان : 18

2-6-1انواع تامین کنندگان : 19

2-6-2عوامل موثر بر انتخاب تامین کنندگان  : 20

2-6-3ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان: 21

2-6-4سطوح ارزیابی تامین کنندگان : 22

2-6-5 مدیریت استراتژیک تامین کننده : 23

2-6-6منافع حاصل از ارزیابی تامین کنندگان : 24

2-7معیارهای انتخاب تامین کنندگان : 26

2-8سیر تکامل مدیریت زنجیره تامین: 29

2-9پیشینه تحقیقات انجام شده. 31

2-10جمع بندی پژوهش های انجام شده. 46

فصل سوم

3-1مقدمه: 50

3-2نوع تحقیق: 51

3-3روش تحقیق : 52

3-4قلمرو تحقیق: 54

3-4-1قلمرو مکانی: 54

3-4-2قلمرو زمانی تحقیق: 54

3-4-3قلمرو موضوعی تحقیق: 54

3-5روش گردآوری داده ها یا شیوه گردآوری داده ها : 54

3-6ابزارهای گردآوری اطلاعات: 55

3-7جامعه و نمونه پژوهش: 55

 

3-8روش تجزیه و تحلیل داده ها : 55

3-8-1تعریف تصمیم گیری : 56

3-8-2تصمیم گیری چند معیاره گروهی: 57

3-8-3مدل های تصمیم گیری چند معیاره : 58

3-8-3-1تصمیم گیری چند هدفه(MODM): 58

3-8-5منطق فازی.. 62

3-8-6تکنیک دیمتل فازی : 64

3-8-6-1حل روش دیمتل فازی: 65

قدم اول: تشکیل ماتریس تصمیم فازی.. 65

قدم چهارم: تشکیل ماتریس متوسط نرمال شده: 68

قدم پنجم: تشکیل ماتریس رابطه کل.. 68

قدم ششم: محاسبه جمع سطر ها و ستون ها (riو ci). 68

قدم هفتم: محاسبه  ri+cj و ri-cj و وزن شاخص ها: 68

قدم هشتم: رسم دیاگرام رابطه علی و معلولی: 68

قدم نهم: محاسبه مقدار آستانه p و رسم نمودار CRM… 69

3-8-7روش ویکور فازی: 69

3-8-7-1 حل روش ویکور فازی: 70

3-8روایی و پایایی پرسشنامه پژوهش: 74

3-9مدل مفهومی پژوهش… 76

فصل چهارم :

4-1 مقدمه. 79

4-2 سوال اول و پاسخ آن. 80

4-3 سوال دوم و پاسخ آن. 81

4-4 سوال سوم و پاسخ آن. 83

4-4-1روش DEMATEL.. 83

4-4-1-1قدم اول: تشکیل ماتریس تصمیم فازی.. 84

4-4-1-2قدم دوم: فازی زدایی به روش CFCS. 85

4-4-1-3قدم سوم: تشکیل ماتریس تصمیم متوسط: 88

4-4-1-4 قدم چهارم: تشکیل ماتریس متوسط نرمال شده: 89

4-4-1-5قدم پنجم: تشکیل ماتریس رابطه کل.. 90

4-4-1-6قدم ششم: محاسبه جمع سطر ها و ستون ها (riو ci). 90

4-4-1-7 قدم هفتم: محاسبه  ri+cj و ri-cj و وزن شاخص ها: 91

4-4-1-8قدم هشتم: رسم دیاگرام رابطه علی و معلولی.. 91

4-4-1-9قدم نهم: محاسبه مقدار آستانه p و رسم نمودار CRM… 92

4-5 سوال چهارم و پاسخ آن. 94

4-6 سوال پنجم و پاسخ آن. 98

4-6-1روش ویکور فازی.. 98

4-6-1-1قدم اول : ارزیابی گزینه ها توسط خبرگان : 98

4-6-1-2قدم دوم :تشکیل ماتریس تصمیم : 99

4-6-1-3قدم سوم : بی مقیاس نمودن ماتریس تصمیم گیری: 100

4-6-1-4قدم چهارم : محاسبه مقادیر       و : 102

4-6-1-5 قدم پنجم : محاسبه    ….. 102

4-6-1-6 قدم ششم : فازی زدایی مقادیر R،  S و Q : 103

4-6-1-8قدم هشتم : گزینه نهایی : 106

فصل پنجم:

5-1مقدمه: 110

5-2نتایج تحقیق: 111

5-3یافته های پژوهش : 111

5-4 موانع و محدودیت ها تحقیق: 115

5-5 پیشنهادات: 116

5-5-1پیشنهادات تحقیق.. 116

5-5-2پیشنهادات برای تحقیقات آتی: 116

منابع ……….115

نمودار (1-1)-مراحل انجام تحقیق.. 9

نمودار (1-2) مدل مفهومی تحقیق.. 10

نمودار (3-1) مروری بر سیر انجام پژوهش… 53

نمودار (3-1) مدل های تصمیم گیری چند هدفه – آریا نژاد و همکاران 1388.. 59

نمودار (3-2)مدل تصمیم گیری چند شاخصه- امیری ،1392.. 61

نمودار (3-2) تابع عضویت… 64

نمودار (1-3) مراحل انجام تحقیق.. 76

نمودار (4-1)دیاگرام علی معلولی معیارهای اصلی.. 92

نمودار(4-2) نمودار معیار اصلی CRM…………….92

[1] Fuzzy dematel

[2] Vikor

1-1مقدمه:
فعالیت خرید یکی از مهمترین فعالیت های زنجیره تامین است. امروزه همزمان با افزایش روش های مختلف خرید ،تصمیم گیری و انتخاب تامین کنندگان مناسب برای خرید ،مهم تر و در نتیجه مشکل تر شده است. علاوه بر آن ساختار جدید سازمان ها موجب شده است که برای انتخاب تامین کنندگان افراد بیشتری در تصمیم گیری دخیل باشند و لذا اهمیت و جایگاه تصمیم گیری افزایش یافته است .(عطایی ،1389)

انسان حتی در کوچک ترین تصمیم شخصی در پی آن است که بین نیازها و اهدافش تعادلی برقرار کند و این ضرورت ،او را به استفاده از تصمیم گیری چند معیاره به عنوان یک راه حل، نیازمند می کند. در گذشته مسائل تجاری اغلب با یک هدف و آن هم بیشینه کردن سود تبیین می شدند اما امروزه در تجارت این شاخص نمی تواند به تنهایی راه گشای پیشرفت باشد هنر تصمیم گیرندگان امروزی استفاده از اهداف چندگانه و متضادی مانند کمینه کردن هزینه و بیشینه کردن کیفیت خدمات است .این گونه مسائل گذشته و سنتی هستند باید اهداف مورد نظر را با شاخص های متعدد مقایسه کرده و یا آن ها را رتبه بندی کرد این گونه مسائل  در چند دهه اخیر به طور چشم گیری مورد توجه قرار گرفته اند. (عطایی ،1389)

تصمیم گیری چند معیاره در بسیاری از زمینه های مدیریتی کاربرد دارد که یکی ار آنها انتخاب تامین کننده است از سال 1990 به بعد مدیریت زنجیره تامین و فرآیند انتخاب تامین کننده در موضوع مدیریت خرید به طور چشم گیری مورد توجه قرار گرفت.(عطایی ،1389)

اما آنچه که موجب اهمیت مسئله انتخاب تامین کنندگان می شود این است که بیش از 50 درصد هزینه کالاهای فروخته شده در جهان مربوط به مواد خام خریداری شده می باشد.(منانی،1392)

در انتخاب تامین کنندگان معیارهای مختلفی باید مورد توجه قرار بگیرد که مهم ترین آنها عبارتند از: (عطایی ،1389)

قدرت و توانایی مالی
امکانات و ساختارهای مدیریتی
خصوصیات فنی
توانایی پشتیبانی
سیستم و فرآیندهای کیفی
2-1 بیان مساله:
پیچیدگی کالا و خدمات در دنیای امروز به گونه ای است که بسیار کم اتفاق می افتد سازمان یا موسسه ای به تنهایی و بدون کمک گرفتن  همکاری با دیگر سازمان ها بتواند محصولی را تولید و یا خدمتی را ارائه دهد معمولا سازمان های متعددی در تولید یک محصول یا ارائه خدمت نقش دارند. (رائی،1391)

استراتژی سنتی خرید، استفاده از تعداد زیادی تامین کننده کالا و خدمات را توصیه کرده است در حالی که طبق دیدگاه جدید افزایش تامین کننده باعث تحمیل هزینه های اضافی و کاهش کیفیت و تاخیر در زمان تحویل و عدم برقراری ارتباط و روابط نزدیک و بسیاری دیگر از مسائل شده است. (منانی،1392)

ماده اولیه و اصلی مورد استفاده در صنایع شوینده سولفات سدیم است که توسط دو شرکت داخلی املاح معدن ایران و سولفاتیک تولید و عرضه می شود و این به معنای انحصاری شدن فروش این ماده توسط این دو شرکت است این دو شرکت با همکاری یکدیگر قیمت کالا را تعیین می کنند و شرکت شوینده را به دنبال خود می کشانند علاوه بر آن درشرایط کنونی تحویل سولفات سدیم داخلی توسط شرکتهای تولیدکننده براساس سهمیه بندی اعلامی از سوی شورای تولیدکنندگان پودرشوینده بوده و به هیچ وجه با توجه به تغییر درصد مصرف در صنعت شوینده به دلیل تغییر استاندارد  پودرشوینده تکافوی نیاز صنعت شوینده را نمی نماید ولزوما تولیدکنندگان این صنعت لازم است نسبت به واردات کسری آن اقدام نمایند.(فصلنامه انجمن صنایع شوینده ،بهداشتی ،آرایشی ایران،شماره42 سال10 )

علاوه بر آن واردات این ماده نیز با مشکلاتی همراه است .چین بزرگترین عرضه کننده این مواد به ایران محسوب می شود که ایران همواره با هجوم و فشار قیمت مواد اولیه از سوی این کشور روبه رو است اعمال تعرفه ترجیحی برای واردات سولفات سدیم به دلیل تخصیص ارز دولتی وترجیحی در سنوات گذشته به منظور حمایت ازصنایع داخلی از جمله مشکلات دیگر در این صنعت است.( فصلنامه انجمن صنایع شوینده ،بهداشتی ،آرایشی ایران،شماره هفتم، سال2 )

با توجه به مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه در صنایع شوینده ،حضور تامین کنندگان قدرتمند داخلی ضروری است وبا توجه به اهمیت معیارهای مالی در ارزیابی تامین کنندگان افزایش توان مالی تامین کنندگان از اهمیت بالایی برخوردار است در این تحقیق بر آنیم تا عواملی که باعث افزایش توان مالی تامین کنندگان می شود را شناسایی کرده تا گامی در جهت بهبودفعالیت تامین کنندگان صنایع شوینده برداشته شود .

3-1ضرورت و اهمیت تحقیق:
با توجه با این که شرکتهای شوینده در ایران برای تامین مواد اولیه خود از تامین کنندگان داخلی و خارجی استفاده می کنند و با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی  ایران و وجود تحریم ها در این برهه زمانی افزایش توان عملکردی تامین کنندگان داخلی از اهمیت بالایی برخوردار است که در این بین توجه به توان مالی به عنوان یکی از معیارهای ارزیابی کیفی تامین کننده مورد توجه قرار می گیرد

افزایش رقابت جهانی در دنیای امروز و فعالیت در محیط هایی که به طور مداوم در حال تغییر می باشد سازمان ها و شرکت ها را در سرتاسر جهان واداشته است که به منظور کسب جایگاهی مناسب و حفظ و توسعه آن از الگوی مناسبی استفاده کنند. از طرفی دیگر انتظارات مشتریان بر کیفیت بالا خدمت رسانی سریع و قیمت مناسب محصولات و خدمات نیز موجب افزایش فشار بر سازمان شده است بدین منظور سازمان ها به دنبال کاهش هزینه و افزایش کیفیت هستند تا بتوانند خواسته های مشتریان به عنوان مهمترین عامل  در راستای ایجاد ارزش برای سازمان را برآورده کرده و باعث افزایش مطلوبیت آنها شوند. در سال های اخیر رضایتمندی مشتریان به عنوان مهمترین عامل کسب مزیت رقابتی مورد توجه سازمان ها بوده است.

در راستای این اهداف دیگر سازمان ها به تنهایی نمی توانند از عهده تمام کارهای خود شامل فعالیت های تولیدی ،حمل و نقل ،انبارداری،خرید ،فروش و …برآیند.بدین منظور عضویت در یک زنجیره تامین که بتواند اهداف سازمان را برآورده نماید و مدیریت کردن زنجیره تامین راه حل مفیدی می باشد

انتخاب تامین کننده موضوع مهمی در زنجیره تامین محسوب می شود به گونه ای که تولید کنندگان 60 درصد از وقت خود را صرف تامین مواد اولیه ،اجزا و قطعات ترکیبی از طریق تامین کنندگان ،بخش قابل توجهی از هزینه های تمام شده کالا ها را تشکیل می دهد.به  طور متوسط 70 درصد ارزش محصول نهایی کارخانجات را هزینه مواد خام و خدمات دریافتنی از بیرون تشکیل می دهد از این رو انتخاب تامین کنندگان برای شرکت ها از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است به همان اندازه که انتخاب تامین کنندگان در تقلیل هزینه ها موثر است و باعث افزایش قدرت رقابتی شرکت ها می شود انتخاب تامین کننده نامناسب نیز می تواند باعث تنزیل موقعیت مالی و عملیاتی شرکت ها شود . (منانی،1392)

بیشترمشکلاتی که صنایع شوینده با آن مواجه هستند به تامین مواد اولیه بر می گردد در واقع می توان گفت  آن بخش ازمواداولیه که ازخارج وارد می  شود به علت کاهش ارزش ریال بسیارگرانترازسابق است،تحریم اقتصادی نیزباعث محدود شدن منابع شده است. مواداولیه ای که ازپتروشیمی های داخلی تأمین میشود نیزبه علت افزایش قیمت خوراک پتروشیمی ها ازسوی وزارت نفت ،باقیمتی چند برابرعرضه می شود که ازآن جمله می توان بهL.A.B[1] ماده اصلی تولید پودرشوینده ومایع ظرفشویی وپلی اتیلن ماده اصلی ساخت ظروف محصولات اشاره نمود. .( فصلنامه انجمن صنایع شوینده ،بهداشتی ،آرایشی ایران،شماره هفتم، سال2 )

4-1اهداف تحقیق :
1-4-1هدف اصلی:
هدف اصلی این تحقیق مشخص کردن عوامل اصلی موثر برافزایش توان مالی تامین کنندگان و رتبه بندی این عوامل است.

2-4-1اهداف فرعی:
اهداف فرعی عبارت است از:

مشخص کردن عوامل فرعی موثر برافزایش توان مالی تامین کنندگان در صنایع شوینده
تبیین ساختار حاکم تاثیر گذار برعوامل شناسایی شده
تعیین میزان شدت تاثیر عوامل شناسایی شده بر توان مالی تامین کننده در صنعت شوینده
اولویت بندی تامین کنندگان براساس توان مالی در صنعت شوینده
 5-1سوالات تحقیق:
عوامل اصلی موثر بر افزایش توان مالی تامین کنندگان در صنعت شوینده کدام است؟

عوامل فرعی موثر بر افزایش توان مالی تامین کنندگان در صنعت شوینده کدام است؟

ساختار حاکم بر عوامل اصلی و فرعی مذکور کدام است؟

 شدت تاثیر عوامل در افزایش توان مالی تامین کنندگان به چه اندازه است؟

اولویت بندی تامین کنندگان در صنعت چگونه خواهد بود؟

 

6-1  نوع و روش تحقیق:
نوع تحقیق بر مبنای هدف جزء پژوهش های کاربردی محسوب می شود.. با توجه به اینکه در این پژوهش هدف شناسایی عوامل و معیارهای موثر بررتبه بندی تامین کنندگان و میزان اهمیت هر یک از آنهاست بنابراین می توان تحقیق را در قالب تحقیقات توصیفی طبقه بندی نمود .

به منظور جمع آوری شاخصها و عوامل موثر بر افزایش توان مالی از جمع آوری داده ها به صورت میدانی استفاده شده است واز آنجایی که جهت جمع آوری اطلاعات لازم برای تکمیل این تحقیق از ابزار پرسشنامه و مصاحبه استفاده می شود می توان گفت که این تحقیق از نوع تحقیقات پیمایشی است.به طور کلی این تحقیق از لحاظ روش تحلیل اطلاعات توصیفی و از لحاظ رو شهای جمع آوری اطلاعات پیمایشی است .

 7-1قلمرو تحقیق:
قلمرو موضوعی:  قلمرو موضوعی تحقیق در حوزه مالی مربوط به توان تامین کنندگان در زنجیره تامین می باشد و از جمله تحقیقات در صنایع شوینده است.

قلمرو زمانی: قلمرو زمانی تحقیق مقطع کنونی در نظر گرفته شده است.

قلمرو مکانی: قلمرو مکانی این تحقیق شرکت های شوینده در شهر صنعتی البرز در شهرستان قزوین هستند جامعه آماری شرکت پاک وش است وتحقیق به صورت میدانی صورت می گیرد.

 

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

چکیده….………………………………………………….………………………………………1

فصل اول کلیات تحقیق…………………………………………………………………. 2

1-1 مقدمه………………………………………………………………………………. 3

1-2 بیان مسئله………………………………………………………………………… 6

1-3  اهمیت و ضرورت انجام تحقیق…………………………………………………… 8

1-4 اهداف تحقیق…………………………………………………………………….. 10

1- 5 سوالات تحقیق………………………………………………………………….. 10

1 –  6 شرح واژه ها و اصطلاحات بكار رفته در تحقیق…………………………….. 10

1 – 6 -1 كارایی………………………………………………………………………… 10

1 –6-2 تحلیل پوششی داده ها (DEA)…………………………………………….. 12

1 -6-2- 1 مزایای تحلیل پوششی داده ها………………………………………….. 13

1 –  7 درآمد خانوار…………………………………………………………………….. 13

1 – 8 رگرسیون چند متغیره………………………………………………………….. 14

1 – 9 قلمرو تحقیق……………………………………………………………………. 14

1- 9 -1 قلمرو موضوعی……………………………………………………………… 14

1 –9- 2 قلمرو مكانی………………………………………………………………… 14

1- 9- 3 قلمرو زمانی…………………………………………………………………. 15

فصل دوم مروری بر تحقیقات انجام شده…………………………………………… 16

2- 1 مقدمه……………………………………………………………………………..17

2 – 2 مبانی نظری تحقیق………………………………………………………….. 18

2 – 2 – 1 نقش درآمد خانوار در مصرف انرژی…………………………………….. 18

2-2-1-1 نظریه مصرف كینز یا تئوری درآمد مطلق………………………………… 20

2-2-1-2 نظریه درآمد نسبی……………………………………………………….. 21

2-2-1-3 نظریه درآمد دائمی………………………………………………………… 21

2-2-1-4 نظریه سیكل زندگی…………………………………………………………22

2-2-1-5 نتایج مهم نظریه های مصرف……………………………………………… 23

2-2-2 نقش فرهنگ جامعه بر روی الگوی مصرف خانوار………………………….. 23

2-2-2-1 عوامل فرهنگی موثر بر نوع و میزان مصرف……………………………… 26

2-2-2-1-1جهانی شدن…………………………………………………………….. 26

2-2-2-1-2 مصرف تفاخری………………………………………………………….. 26

2-2-2-1-3 مصرف چشم و هم چشمی…………………………………………… 27

2-2-2-1-4 مد اجتماعی……………………………………………………………… 27

2-2-2-1-5 تبلیغات بازرگانی………………………………………………………… 27

2-2-2-2 رویكرد دین اسلام در رابطه با مصرف……………………………………… 28

2-2-3 نقش دمای هوا بر مصرف انرژی……………………………………………… 29

2-3 مبانی تئوری تحقیق……………………………………………………………. 30

2-3-1 پیشینه تحقیقات داخل کشور……………………………………………… 30

فصل سوم : روش تحقیق…………………………………………………………… 37

3-1 مقدمه……………………………………………………………………………. 38

3-2 نوع تحقیق……………………………………………………………………….. 38

3-3 مدل تحقیق………………………………………………………………………. 38

3- 4 فرضیه های تحقیق…………………………………………………………….. 93

3- 5 متغیرهای تحقیق……………………………………………………………….. 40

3-5-1 متغیرهای مستقل……………………………………………………………. 40

3-5-2- متغیرهای وابسته…………………………………………………………… 40

3- 6 تاریخچه تحلیل پوششی داده ها……………………………………………. 40

3 – 7 تعریف تحلیل پوششی داده ها……………………………………………… 42

3- 8 ویژگی ها و قابلیت های کاربردی مدلهای تحلیل پوششی داده ها………..44

3 – 9 محدودیت ها و مسائل خاص در مورد رویکرد DEA………………………….

3 – 10 انواع مدلهای تحلیل پوششی داده ها…………………………………….. 48

3-10- 1 مدل CCR…………………………………………………………………….

3-10- 2 مدل BCC…………………………………………………………………….

3-11 دیدگاه های ورودی- محور و خروجی – محور در حل مدلهای DEA………..

3- 12 بازگشت نسبت به مقیاس…………………………………………………… 51

3-13 تاریخچه رگرسیون………………………………………………………………..52

3- 14 رگرسیون خطی………………………………………………………………… 53

3-15رگرسیون چند متغیره ……………………………………………………………..55

3-16ارزیابی اوزان شاخص ها به روش آنتروپی……………………………………….55

3 – 17 روش گرد آوری اطلاعات………………………………………………………….56

3- 18 جامعه آماری تحقیق……………………………………………………………..57

3 – 19 روش نمونه گیری……………………………………………………………….57

3-20 روش تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………57

فصل چهارم نتایج……………………………………………………………………….. 60

4- 1 مقدمه……………………………………………………………………………… 61

4-2 پاسخ به سوالات تحقیق……………………………………………………………61

4-2-1 پاسخ به سوال پژوهشی اول…………………………………………………..61

 

4-2-2 پاسخ به سوال پژوهشی دوم…………………………………………………….62

4-2-3 پاسخ به سوال پژوهشی سوم……………………………………………………62

4-2-4 پاسخ به سوال پژوهشی چهارم………………………………………………….62

4- 2 آمار توصیفی داده ها………………………………………………………………. 62

4-2-1 آمار توصیفی مربوط به درآمد سالیانه خانوارها………………………………. 62

4-2-2 آمار توصیفی مربوط به شاخص فرهنگی نواحی تابعه…………………………63

4-2-3 آمار توصیفی مربوط به شاخص نیروهای عملیاتی و ماشین آلات جهت وصول مطالبات در نواحی تابعه….65

4-2-4 آمار توصیفی مربوط به شاخص میانگین دمای هوای سالیانه  نواحی تابعه شرکت گاز استان اردبیل…66

4-2- 5 آمار توصیفی مربوط به خروجی اول که بیانگر نسبت مبلغ فیش های واریز شده به مبلغ فیش های صادره نواحی تابعه شرکت گاز استان اردبیل……….67

4-2-6 آمار توصیفی مربوط به خروجی دوم که بیانگر نسبت تعداد فیش های واریز شده به تعداد فیش های صادره نواحی تابعه شرکت گاز استان اردبیل…….68

4 – 3 مدل برنامه ریزی شده برای تحلیل پوششی داده ها در نرم افزارGAMS……..

4- 4  آمار توصیفی حاصل از نتایج حل مدل توسط روش تحلیل پوششی داده ها…..70

4-5 وزن های بهین ورودی ها و خروجی ها برای هر یک از نواحی تابعه……………72

4- 6 تصویر هر DMU  بر روی مرز کارا…………………………………………………..73

4-7 نتایج حاصل از حل مدل توسط رگرسیون ………………………………………. 77

فصل پنجم  بحث و نتیجه گیری……………………………………………………….. 80

5-1 مقدمه………………………………………………………………………………..81

5-2 بحث و تفسیر نتایج………………………………………………………………. 81

5-3 پیشنهادات……………………………………………………………………….. 83

5-4 محدودیت های تحقیق…………………………………………………………. 84

5-5 پیشنهادات برای تحقیقات آتی……………………………………………………85

فهرست منابع………………………………………………………………………… 87

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………91

چکیده:

امروزه اهمیت و آگاهی از میزان كارایی و سنجش آن جهت بهبود عملكرد و نهایتاً حفظ و ادامه حیات سازمان با توجه به شرایط متغیر محیطی ، پیچیدگی تكنولوژی، كمبود منابع،رقابت شدید، تنوع خدمات و سرعت بالای تبادل اطلاعات و ارتباطات ضرورتی اجتناب ناپذیر است. لذا شرکتهای وابسته به دولت به منظور رقابت در عرصه های داخلی و بین المللی نیازمند تلاش مستمر در راستای بوجود اوردن شرایط مناسب اقتصادی برای کلیه سرمایه گذارانشان هستند. در این میان شرکت ملی گاز با توجه به ماهیت خدماتی شرکت نیازمند تامین منابع مالی به منظور افزایش حوزه های گازرسانی در مناطق فاقد گاز خانگی می باشد. این امر محقق نمی شود مگر با وصول مطالبات گاز بهاء مشترکین در مناطق تحت پوشش، بنابراین ارزیابی کارایی وصول مطالبات در صنعت گاز دارای اهمیت به خصوصی می باشد بویژه بعد از هدفمند کردن یارانه در سالهای اخیر در کشور و افزایش بهای منابع انرژی . تحلیل پوششی داده ها یکی از شاخه های علم تحقیق در عملیات می باشد که در سالهای اخیر پیشرفتهای زیادی را در محاسبه کارایی واحدهای تصمیم گیری دارد. هدف عمده این پایان نامه ، محاسبه نمره کارایی وصول مطالبات گاز بهای مصرفی توسط مشترکین در شرکت گاز استان اردبیل می باشد. و بدین منظور در این پایان نامه از دو روش تحلیل پوششی داده ها و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. چهار ورودی و دو خروجی به ترتیب تحت عناوین I1 تا I4 و O1 تا O2 جهت محاسبه کارایی شناسایی و محاسبه شده اند که ورودی اول تا چهارم به ترتیب بیانگر درآمد خانوار، شاخص فرهنگی ناحیه، شاخص نیروی انسانی و ماشین آلات و میانگین دمای سالیانه بوده و خروجی اول و دوم بیانگر نسبت مبالغ واریزی به مبالغ صادره در فیش ها و نسبت تعداد فیش های واریزی به صادره می باشد. برای حل مدل عنوان شده با  روش تحلیل پوششی داده ها از نرم افزار GAMS استفاده کرده و نمرات کارایی و وزن های ورودی ها و خروجی ها مدل محاسبه شده و در ادامه به منظور محاسبه کارایی توسط روش رگرسیون چند متغیره از نرم افزار SPSS بهره گرفته و پس از یافتن معادله خط رگرسیونی نمره کارایی نواحی تابعه مشخص می شود. پس از محاسبه نمره کارایی توسط روش تحلیل پوششی داده ها هفت ناحیه دارای نمره کارایی یک شده و در روش رگرسیون چند متغیره یک ناحیه نمره کارایی یک را کسب می نماید.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

امروزه اهمیت ارزیابی[1] عملكرد[2] و آگاهی از میزان كارایی و بررسی و سنجش آن جهت بهبود عملكرد و نهایتاً حفظ و ادامه حیات سازمان با توجه به شرایط متغیر محیطی ، پیچیدگی تكنولوژی، كمبود منابع،رقابت شدید، تنوع خدمات و سرعت بالای تبادل اطلاعات و ارتباطات ضرورتی اجتناب ناپذیر است.علی رغم ضرورت و اهمیت ارزیابی عملكرد و محاسبه كارایی، برنولاك[3] مدیر مؤسسه بهره وری كانادا مدعی است كه (( بیشتر مدیران معانی واقعی بهره وری و كارایی را نمی دانند و مطلع نیستند كه این مفاهیم تا چه حد برای سازمان آن ها حیاتی است.)) همچنین آن ها نمی دانند كه چقدر می توانند بهره وری و كارایی خود را بهبود داده ، چگونه آن ها را مورد سنجش قرار داده ، تجزیه و تحلیل كنند و یا چه عواملی بر آنها تاثیر گذارند.

در عصر كنونی ، تحولات شگرف دانش مدیریت وجود نظام ارزیابی را اجتناب ناپذیر كرده است؛ به گونه ای كه فقدان ارزیابی در ابعاد مختلف سازمان اعم از ارزیابی استفاده از منابع و امكانات ، كاركنان، اهداف و استراتژی ها، یكی از علائم بیماری سازمان قلمداد می شود. هر سازمان به منظور آگاهی از میزان مطلوبیت و كیفیت فعالیت های خود به ویژه در محیط های پیچیده پویا ، نیاز مبرم به نظام ارزیابی دارد.از سوی دیگر نبود نظام ارزیابی و كنترل در یك سیستم به معنای عدم برقراری ارتباط با محیط درون و برون سازمان تلقی می شود؛ كه پیامد آن كهولت و در نهایت مرگ سازمان است. ممكن است بروز پدیده مرگ سازمانی به علت عدم وقوع یكباره آن از سوی مدیران عالی سازمان احساس نشود اما مطالعات نشان می دهد نبود نظام كسب بازخورد،توسعه و بهبود فعالیتهای سازمان را غیر ممكن می كند و سرانجام این پدیده مرگ سازمانی است.

از نگاه دیگر با ملاحظه نظام آفرینش می توان دریافت كه ارزیابی در بطن آن قرار دارد. وجود نظم بسیار موزون در جهان خلقت حكایت از حلقه بازخورد كاملا حساب شده ای دارد و نظام ارزیابی به عنوان یكی از عناصر این حلقه مطرح است.هر چند ممكن است بشر به علت نقص دانش و اطلاعات قادر به تبیین آن نباشد ولی قوام و دوام یك سیستم منوط به وجود نظام ارزیابی و كنترل است.

صاحبنظران و محققان معتقدند ارزیابی عملكرد، موضوعی اصلی در تمامی تجزیه و تحلیل های سازمانی است و مشكل بتوان سازمانی را تصور كرد كه مشمول ارزیابی و اندازه گیری عملكرد نباشد. آنان توجه به ((عملكرد سازمانی))[4] را باعث توسعه تئوری سازمانی ذكر می كنند و عملكرد را موضوع اصلی در فضای علمی می دانند. در نتیجه این بحث توجه محققان ، اقتصاددانان و مدیران اجرایی را به خود جلب كرده است . ارزیابی و اندازه گیری عملكرد موجب هوشمندی سیستم و بر انگیختن افراد در جهت رفتار مطلوب می شود و بخش اصلی تدوین و اجرای سیاست سازمانی است.

كارایی به معنی تلف نكردن منابع است كه از نسبت ستاده كل به نهاده كل به دست می آید از طرفی بدون شك رسالت و هدف اساسی هر مجموعه بهره برداری موثر و كارا از منابع در اختیار می باشد. استفاده از فنون و تكنیك های پیشرفته و شناخت فرصت ها و محدودیت های بالقوه و بالفعل وابسته به آگاهی از وضعیت فعلی سازمان است. حال كه اهمیت ارزیابی و اندازه گیری عملكرد مشخص گردید باید مبنای توسعه پایدار[5] كه اكثریت كشورهای دنیا در پی تحقق این امر می باشند شناسایی و عوامل موثر در رابطه با این امر مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد.

انرژی مبنای رشد اقتصادی و توسعه پایدار كشور می باشد و اقتصاد بدون انرژی معنا ندارد. انرژی گاز با توجه به چشم انداز اقتصاد جهان اصلی ترین نیاز آینده دنیا خواهد بود و بر اساس پیش بینی ها مصرف گاز در دنیا طی دهه آینده در مقام نخست قرار می گیرد.انرژی گاز به عنوان یكی از پاكیزه ترین انرژی های مصرفی خانواده ها،صنایع و سایر مراكز مصرف مطرح است. در حالیكه هزینه های بالای تولید ، انتقال و توزیع آن از دید مصرف كنندگان پنهان مانده است و این در شرایطی است كه بخش عظیمی از سرمایه گذاریها ، طراحی و برنامه ریزی در صنعت گاز منوط به وصول به موقع بهای گاز می باشد.بر همین اساس شركتهای گاز استانی نیز به عنوان بدنه اصلی توزیع ، فروش و خدمات پس از فروش نقش بسیار مهم و تعیین كننده ای را در رشد اقتصادی و توسعه پایدار كشورمان دارد.

تنگناهای بوجود آمده در امر وصول مطالبات كه باعث كاهش در آمد ناشی از فروش گاز و نیز افزایش بدهی مشتركین گاز در شركت های گاز استانی شده است، مشكلات عدیده ای را بوجود آورده بطوری كه این شركت ها از اجرای وظایف اصلی خود دور مانده اند. با پیشرفت و توسعه روز افزون فن آوری صنعت گاز و افزایش تعداد مشتركین گاز و لزوم انجام اقدامات فنی از قبیل نگهداری و تعمیرات و بازسازی تاسیسات گاز در راستای ارائه خدمات با كیفیت مطلوب به كلیه مشتریان و رسیدگی به درخواست ها و رفع مشكلات گردانندگان این صنعت، اهمیت داشتن نقدینگی كافی از طریق كاهش هزینه ها و افزایش درآمدها را بیش از پیش آشكار ساخته است. از این رو ارزیابی كارایی واحد وصول مطالبات شركتهای گاز استانی در امر وصول مطالبات گاز بهاء، به عنوان یك هدف مهم بشمار می آید. چرا كه عدم كارایی شركتهای گاز استانی در امر وصول مطالبات گازبهاء كه به عنوان یكی از اصلی ترین اهداف این شركتها می باشد می تواند بحرانهای عظیم اقتصادی را به همراه داشته باشد.

در این میان بررسی عملكرد بخشهای تابعه (نواحی) مورد توجه خاص قرار می گیرد نواحی وظایف اجرایی را بر عهده دارند و وظایف سازمان (مدیریت ارشد )[6] نیز نظارت و كنترل بخشهای تابعه است. ارزیابی كارایی وصول مطالبات شركتهای تابعه به چند دلیل عمده انجام می پذیرد كه مهم ترین آنها عبارتند از:

1 – شركت به منظور كنترل و نظارت بر كار بخشهای تابعه تحت نظارت خود باید وضعیت آنها را با معیارهای مناسبی بررسی كند.

2 – به منظور ایجاد مسئولیت پذیری مدیران اجرایی(مدیران بخش ها) عملكرد آنها با سیستم تنبیه و تشویق مناسبی پاداش داده می شود و بدین ترتیب زمینه رقابت بین بخش های تابعه فراهم می گردد.

3 – با بررسی عملكرد می توان معیارهای مناسبی برای تخصیص بودجه ها و منابع بین نواحی بدست آورد.

4 – با ارزیابی بخش ها و مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف آنها و ایجاد بستری مناسب  می توان زمینه ایجاد رقابت سالم را بین بخش های تابعه فراهم نمود.

با مشخص شدن اهمیت ارزیابی و بررسی عملكرد بخش های تابعه شركت در امر وصول مطالبات گازبهاء مصرفی توسط مشتركین باید معیارهایی را برای بررسی عملكرد مشخص نمود این معیارها براساس اهداف شركت بوده و باید مشخص كنیم كه هر یك از بخش های (ناحیه های ) مختلف برای سطح معینی از فعالیتهای خود چه سطحی از نهاده ها را استفاده می نماید. بر این اساس روش هایی برای ایجاد معیارهای مناسب ابداع شده است كه از مهم ترین آنها می توان به روش تحلیل پوششی داده ها[7] اشاره نمود.

یكی از ابزارهای مناسب و كارآمد در زمینه اندازه گیری كارایی، تحلیل پوششی داده ها (DEA)   می باشد كه به عنوان یك روش غیر پارامتری[8] به منظور محاسبه كارایی واحدهای تصمیم گیرنده كه در سال 1978 معرفی شده استفاده می شود. امروزه استفاده از تكنیك تحلیل پوششی داده ها با سرعت زیادی در حال گسترش بوده و در ارزیابی سازمانها و صنایع مختلف مانند صنعت بانكداری ، پست ، بیمارستانها ، مراكز آموزشی، نیروگاه ها، پالایشگاه ها و … استفاده می شود.توسعه های زیادی از جنبه تئوری و كاربردی در مدلهای تحلیل پوششی داده ها اتفاق افتاده كه شناخت جوانب مختلف آن را برای به كارگیری دقیقتر اجتناب ناپذیر می كند. استفاده از مدلهای تحلیل پوششی داده ها علاوه بر تعیین میزان كارایی نسبی ، نقاط ضعف سازمان را در شاخص های مختلف تعیین كرده و با ارائه میزان مطلوب آنها ، خط مشی سازمان را به سوی ارتقای كارایی[9] و بهره وری[10] مشخص می كند. همچنین الگوهای كارا كه ارزیابی واحدهای ناكارا براساس آنها انجام گرفته است به واحدهای ناكارا معرفی می شوند. الگوهای كارا واحدهایی هستند كه با ورودی های مشابه واحد ناكارا خروجی های بیشتر یا همان خروجی ها را با بهره گرفتن از ورودی های كمتر تولید كرده اند.

این تنوع وسیع در نتایج است كه موجب شده استفاده از این تكنیك با سرعت فزاینده ای رو به گسترش باشد. همین امر موجب شده است كه این تكنیك از بعد تئوری نیز رشد فزاینده ای داشته باشد و به یكی از شاخه های فعال در علم تحقیق در عملیات تبدیل شود.

با توجه به موارد ذكر شده در این تحقیق از دو روش تحلیل پوششی داده ها و رگرسیون چند مغیره به منظور ارزیابی كارایی وصول مطالبات بخشهای تابعه شركت گاز استان اردبیل استفاده نموده و نتایج حاصله را مورد مقایسه قرار می دهیم.

2-1- بیان مسئله

اصولاً در تنظیم برنامه های توسعه اقتصادی توجه به انرژی گاز به علت تاثیر آن که در تامین و بهبود رفاه زندگی افراد جامعه به عنوان یك عامل زیر بنایی توسعه اقتصادی از یك سو و اثرات انرژی گاز در افزایش درآمدو رشد صنعتی كشور از سوی دیگر حائز اهمیت است. در نگاهی دیگر امنیت ملل به طور فزاینده ای وابسته به امنیت منابع طبیعی ملتهاست. بنابراین امنیت منابع طبیعی نهایتا به معنای وجود عرضه كافی، قابل اطمینان و قابل تامین مالی و پایدار منابع طبیعی به اقتصاد جهانی می باشد. جایگاه ویژه ای كه انرژی گاز در مقایسه با سایر انواع انرژی ها پیدا كرده و توسعه قابل توجه شبكه های انتقال و توزیع شهری و روستایی در سالهای اخیر مصرف انرژی گاز را به نسبت زیادی افزایش داده است. در این میان شركتهای گاز استانی با فلسفه شناخت نیازهای مشتریان و پاسخگویی مناسب به آن شكل گرفته اند و وظیفه توزیع و فروش و خدمات پس از فروش را بر عهده دارند.

شركت گاز استان اردبیل با توجه به شرایط خاص جغرافیایی استان كه در آن اختلاف درجه حرارت در فصول مختلف سال باعث می شود میزان مصرف در طول سال در دامنه وسیعتری تغییر یابد به طوری كه نسبت بالاترین مصرف فصل سرد به بالاترین مصرف فصل گرم اختلاف فاحشی دارد،بعنوان یك شركت فعال و موثر در ارائه خدمات انرژی به گروه های مختلف مشتریان اعم از تولید كنندگان كالاها و خدمات، بخش كشاورزی و مصرف كنندگان خانگی، در تلاش است تا با ارائه خدمات توزیع و فروش گاز طبیعی به مشتریان و وصول به موقع گازبهای مصرفی توسط مشتركین چرخه مالی شركت را جهت توسعه طرحهای گازرسانی كه خاستگاه استراتژیك شركت می باشد برنامه ریزی كرده و با وصول به موقع بدهی ها فعالیتهای گازرسانی را در معرض ریسك قرار ندهد.در این میان با توجه به اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها و كاهش تدریجی سهم دولت در پرداخت بهای گاز توزیعی توسط شركت ملی گاز ایران و افزایش سهم مصرف كنندگان در پرداخت بهای خدمت دریافتی،توزیع نحوه ی كسب درآمد و وصول مطالبات شركت ملی گاز ایران از دریافت قسمت اعظم هزینه از دولت و قسمت اندك آن از میلیونها مشترك، به دریافت قسمت اعظم گازبهاء از مشتركین، اهمیت بسزایی به بخش وصول مطالبات شركتهای گاز استانی داده و با توجه به ضریب نفوذ گسترده شركتهای گاز استانی در مناطق شهری و روستایی، بیشترین تاثیر را بر عملكرد شركت گازهای استانی چه در ارتباط با مشتریان و چه در رابطه با روش های اجرایی این شركتها بر جای خواهد گذاشت و آنها را با مشكل بزرگ دریافت گازبهاء از مشتركینی كه عادت به مصرف زیاد و پرداخت مبلغ اندك داشتند، روبرو نموده است.كه با توجه به عدم رعایت الگوی مصرف توسط مشتركین؛ به روز نبودن تجهیزات گرمایشی به كار رفته ، وضعیت نامناسب اقتصادی و … شركت گاز را ملزم به اتخاذ تدابیر مناسب جهت وصول گازبهاء نموده است. تشكیل كمیته های وصول مطالبات متشكل از نمایندگانی از شركتهای گاز،آب،برق و

1-4- اهداف تحقیق 6

1-4-1- اهداف اصلی 6

1-4-2- اهداف فرعی 6

1-5- فرضیات تحقیق 7

1-5-1- فرضیات اصلی 7

1-5-2- فرضیات فرعی 7

1-6- قلمرو تحقیق 8

1-6-1- قلمرو موضوعی 8

1-6-2- قلمرو زمانی 8

1-6-3- قلمرو مکانی 8

1-7- تعاریف مفهومی و عملیاتی واژه ها 8

1-7-1- تعاریف مفهومی واژه ها 8

1-7-2- تعاریف عملیاتی واژه ها 9

فصل دوم:مبانی نظری و تجربی تحقیق 10

2-1- مقدمه 10

2-2- سرمایه اجتماعی 12

2-2-1- زمینه تاریخی سرمایه اجتماعی 18

2-2-2- ابعاد سرمایه اجتماعی 18

2-2-3- شاخص های سرمایه اجتماعی 20

2-2-4- مروری بر نظریات سرمایه اجتماعی 25

2-2-4-1- سرچشمه بحث‌های کلاسیک ‌سرمایه ‌اجتماعی 27

2-2-4-2- کاربردهای معاصر ‌سرمایه ‌اجتماعی 27

2-2-5- کاربرد سرمایه ‌اجتماعی برای جامعه 32

2-2-6- ارتباط نظری بین سرمایه ‌اجتماعی و رفاه 34

2-2-7- تأثیر دین  بر سرمایه اجتماعی 36

2-2- 8- رابطه سرمایه اجتماعی با اخلاق 36

2-3- بهسازی سازمانی 37

2-3-1- آموزش کارکنان 39

2-3-2- ویژگی ها و اصول آموزش در سازمان 46

2-3-3- بهره گیری از مشارکت کارکنان 48

2-3-4- دلایل عدم تناسب آموزش کارکنان با نیازهای شغلی 49

2-3-5- نقش اخلاق در مدیریت منابع انسانی 51

2-3-5-1- فواید مدیریت اخلاق در آموزش مدیریت منابع انسانی 52

2-4- پیشینه تحقیق 53

2-4-1- پیشینه داخلی 54

2-4-2- پیشینه خارجی 56

2-5- مدل مفهومی تحقیق 57

فصل سوم: روش تحقیق 59

3-1- مقدمه 59

3-2- مراحل انجام پژوهش 60

3-3- روش و طرح تحقیق 61

3-4- جامعه آماری 62

3-5- نمونه آماری 62

3-6- ابزارهای گردآوری داده ها 63

3-7- روایی و پایایی ابزار جمع آوری دادهها 63

3-7-1- روایی 64

3-7-2- پایایی 65

3-8- روش تجزیه و تحلیل دادهها 66

3-8-1- تجزیه و تحلیل توصیفی 66

3-8-2- تجزیه و تحلیل استنباطی 66

فصل چهارم:    تجزیه و تحلیل یافته‌ها 67

4-1- مقدمه 67

4-2- اطلاعات جمعیتشناختی 67

4-2-1- جنسیت 68

4-2-2- سن 69

4-2-3-تحصیلات 70

4-2-4-سابقه کاری 71

4-3- بررسی فرضیات تحقیق 72

4-3-1- مقایسه میانگین رتبهی متغیرها با استفاده از آزمون فریدمن 80

فصل پنجم: نتایج و پیشنهادها 82

5-1- مقدمه 82

5-2- یافتههای جمعیت شناختی تحقیق 82

5-3- بررسی فرضیات تحقیق 83

5-3-1- فرضیه اصلی اول: سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی در کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد. 83

5-3-2- فرضیه اصلی دوم: ابعاد درونی سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی در کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد. 83

5-3-3- فرضیه اصلی سوم: ابعاد بیرونی سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی در کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد. 83

5-3-4- فرضیه فرعی اول: بعد هنجارهای سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی در کارکنان اداره   آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد. 84

5-3-5- فرضیه فرعی دوم: بعد عقاید دینی سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی در کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد. 84

5-3-6- فرضیه فرعی سوم: بعد اعتماد سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی در کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد. 84

5-3-7- فرضیه فرعی چهارم: بعد شبکه سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی در کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد. 85

5-3-8- فرضیه فرعی پنجم: بعد مشارکت سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی در کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد. 85

5-3-9- فرضیه فرعی ششم: بعد قانون سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی در کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد. 85

5-4- بحث و بررسی 85

5-6- پیشنهادات تحقیق 88

5-7- محدودیت های تحقیق 91

5-8- پیشنهادات برای تحقیقات آتی 92

منابع: 93

پیوست ها 99

 

 چکیده

بسیاری از سازمان ها صرف نظر از اندازه و نوع کسب و کار به اهمیت سرمایه اجتماعی به عنوان منبع پایدار رقابت و تعالی و مبنایی برای نوآوری و تطبیق پذیری شان اعتراف دارند. هدف از این پژوهش بررسی بررسی تأثیر سرمایه های اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی می­باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد می باشد که به روش تصادفی طبقه­ای و با استفاده از جدول مورگان از تعداد 850 نفر 300 نفر به عنوان نمونه پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار این پژوهش پرسشنامه بوده که روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات خبرگان و پایایی آن با استفاده از آزمون ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید که برای پرسشنامه سرمایه اجتماعی 778/0 و برای پرسشنامه بهسازی سازمانی 865/0 حاصل گردید که نشان دهنده پایایی مناسب پرسشنامه های تحقیق می باشد. نتایج حاصل از رگرسیون خطی برای هر یک از فرضیات تحقیق نشان داد که سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی در کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر معناداری دارد. ابعاد درونی سرمایه اجتماعی شامل هنجارها، عقاید دینی و اعتماد و ابعاد بیرونی سرمایه اجتماعی شامل شبکه، مشارکت و قانون نیز بر بهسازی سازمانی تأثیر مستقیم و معناداری دارند. همچنین نتایج تحقیق بر مبنای آزمون رگرسیون چندگانه و نیز آزمون فریدمن نشان می دهد که بعد قانون نسبت به سایر ابعاد تأثیر بیشتری بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد دارد و بعد از آن به ترتیب ابعاد مشارکت، شبکه، عقاید دینی، اعتماد و هنجارها قرار دارند.

کلید واژگان: سرمایه اجتماعی، بهسازی سازمانی، عقاید دینی، مشارکت، اعتماد.

1-1- مقدمه

برخی محققان معتقدند که بین علم و جامعه مبادله متقابل وجود دارد؛ به طوری که علم هدف ها و مسایل خود را برای تولید دانش از جامعه دریافت می کند و در مقابل، نتایج خود را در اختیار جامعه قرار می دهد. لذا علم با سایر معرفت های بشری رابطه دارد و برای پیشرفت خود به منابع معرفتی(ذهنی) و غیرمعرفتی(عینی) نهادهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیاز مند است(محسنی، 1375). علم نیز حزء نهاد فرهنگی است و فرهنگ از چهار جزء اصلی باورها، ارزشها، هنجارها و فن آوری ها تشکیل شده است. باورها به چیستی ها، ارزشها به باید ها و نبایدها، هنجارها به چه انجام شود و فن آوری به چگونه انجام شود، پاسخ می دهند(چلبی، 1375). البته، برخی از اثبات گرایان براین باورند که علم نیز به ارزشها و هنجارها پاسخ می دهد(حقیقتیان،1387). امروزه  مفهوم سرمایه اجتماعی در کنار سرمایه های انسانی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. در واقع، سرمایه اجتماعی را می توان بخشی از ثروت ملّی به حساب آورد که بستر مناسبی برای بهره برداری از سرمایه انسانی و فیزیکی (مادّی) و راهی برای نیل به موفقیت و توسعه اجتماعی و اقتصادی قلمداد می شود. هیچ مجموعه انسانی، بدون سرمایه اجتماعی نمی تواند اقدامات مفید و هدفمندی انجام دهد. سرمایه اجتماعی همانند سایر اشکال سرمایه مولّد است؛ یعنی، تحقّق اهداف معیّنی را که در نبودش محقّق نمی‌شوند، امکان‌پذیر می‌گرداند. هیچ فردی به تنهایی مالک این سرمایه نیست. سرمایه اجتماعی، دارای دو جزء اعتماد و پیوند است که با تقویت آن فرآیند توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تسهیل می‌شود.

1-2- بیان مساله

در جهان تجاری امروز بیشترین ارزش سازمانی مبتنی بر داراییهای غیرملموس است. توانایی برای شناخت و برآورد منبع این ارزش برای سازمانها مهم و حیاتی است(Chang,2004). در چنین فضایی این سؤال اساسی قابل طرح است که راز بقا و موفقیت، سرآمدی وتعالی سازمان در بازار رقابتی امروز چیست؟ با نگاهی به ادبیات مربوطه و بررسی نظریات اندیشمندان، شاید بتوان پاسخ سؤال را در ایجاد، حفظ و تداوم سرمایه اجتماعی یافت. نگریستن به تعالی سازمانی و سرآمدی در چارچوب ساختارهای اجتماعی راه را برای یک چشم انداز وسیع در خصوص سرآمدی و تعالی هموار می سازد، به طوری که توجه را به سمت نکاتی که کمتر به آنها پرداخته شده است، یعنی جنبه اجتماعی _ اقتصادی و تعالی سازمانی جلب می کند(Sankaran,2008). اخیراً سرمایه اجتماعی سبب ایجاد تئوری هایی شده که پایه ای برای سایر مطالعات مدیریت هستند. بنابراین مفهوم سرمایه اجتماعی توجه زیادی را در تحقیقات مربوط به نظریه سازمان به خود جلب کرده است. همان طور که سرمایه فیزیکی، با ایجاد تغییرات در مواد جهت شکل دادن به ابزارهایی که تولید را تسهیل می کند به وجود می آید و از جنبه ای ملموس و قابل مشاهده برخوردار است، سرمایه انسانی، با تغییر دادن افراد برای کسب مهارت ها و توانایی هایی به آنها پدید می آید و افراد را توانا می سازد تا به شیوه های جدید رفتار کنند و بنابراین کمتر ملموس بوده و در مهارت ها و دانشی که فرد کسب کرده تجسم می یابد. اما سرمایه اجتماعی، حتی کمتر از این ملموس بوده و در روابط میان افراد تجسم می یابد و موقعی سرمایه اجتماعی به وجود می آید که روابط میان افراد به شیوه ای دگرگون شود که کنش را تسهیل نماید(Coleman,1988). از سویی بهسازی سازمانی از اهیمت ویژه­ای برخوردار است. آموزش و بهسازی هم به تغییر رفتار فرد مربوط می­شود و هم به تغییر عملکرد شغلی او. هدف از آموزش اصلاح و بهبود سریع عملکرد شغلی است و هدف از بهسازی و توسعه، آماده ساختن فرد برای مسئولیت­های شغلی آینده از طریق دستیابی به تجارب، دانش، مهارت و نگرشها است. آموزش و بهسازی منابع انسانی فعالیتهای مهمی درتمام سازمانها هستند (برنادرین[1]، 2003). آموزش نیازهای شغلی کارکنان جدید الاستخدام و نیاز کارکنان موجود به مهارت­ها و دانش جدید را تامین می سازد. تغییرات بویژه در فناوری و بازسازی سازمانی را موجب می­شود. بدین معنی که افراد و سازمان را به­طور مستقیم با شرایطی که یادگیری جدید را می طلبد مواجه می­سازد.

بر این اساس به نظر می رسد سرمایه اجتماعی در بهبود فرآیند مدیبهسازی سازمانی نقش حائر اهمیتی داشته باشد. در این پژوهش بر مبنای مدل سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال(1998) و مدل سرمایه اجتماعی پوتنام(2002)، ابعاد درونی سرمایه اجتماعی شامل هنجارها، عقاید دینی و اعتماد و ابعاد بیرونی شامل شبکه، مشارکت و قانون مورد بررسی قرار گرفته و تأثیر آن بر بهسازی سازمانی در کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و محقق به دنبال پاسخگویی به این سوال است که سرمایه اجتماعی چه تأثیری بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد دارد؟

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

امروزه  مفهوم سرمایه اجتماعی در کنار سرمایه های انسانی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. در واقع، سرمایه اجتماعی را می توان بخشی از ثروت ملّی به حساب آورد که بستر مناسبی برای بهره برداری از سرمایه انسانی و فیزیکی (مادّی) و راهی برای نیل به موفقیت و توسعه اجتماعی و اقتصادی قلمداد می شود. هیچ مجموعه انسانی، بدون سرمایه اجتماعی نمی تواند اقدامات مفید و هدفمندی انجام دهد. سرمایه اجتماعی همانند سایر اشکال سرمایه مولّد است؛ یعنی تحقّق اهداف معیّنی را که در نبودش محقّق نمی‌شوند، امکان‌پذیر می‌گرداند(برجسته،1389). هیچ فردی به تنهایی مالک این سرمایه نیست. روند جدید که به نظر می رسد برای رهبران کسب و کار جالب باشد، استفاده از مفهوم سرمایه درباره افراد و به ویژه اندیشه سرمایه اجتماعی است که توجه مدیران عالی سازمان ها را به خود جلب کرده است. چنین زمینه مساعدی از وجود مباحث اجتماعی در محدوده سازمان شرایط رویکرد به سرمایه اجتماعی را در سازمان و مدیریت فراهم کرده و بررسی سرمایه اجتماعی و استفاده از آن در مطالعات سازمانی نیز به سرعت افزایش یافته است. اهمیت سرمایه اجتماعی در مطالعات سازمان ها و تبیین موقعیت نسبی نقش آفرینان در بسیاری از حوزه های مورد توجه در تحقیقات سازمان تأیید شده است. بهسازی مجموعه کنشهای هدفمند، از پیش اندیشیده شده و طرحریزی شده‌ای است که با هدف افزایش اثربخشی فرد و سازمان، بطور مداوم و نظام مند به بهبود و ارتقای سطح دانش، فنون، مهارتها،تجارب و نگرش­های مربوط به بهبود عملکرد شغلی حال و آینده کارکنان می‌پردازد.

بهسازی منابع انسانی به­عنوان یکی از فعالیت­های ضروری برای تطبیق نیروی انسانی با شرایط متغیر سازمان فرایندی است که در شیوه سنتی آن، صرفاً نظری و کلاس محور بوده و به جای جنبه­ی کارآموزی، بیشتر جنبه آموزشی و به تعبیری وقت گذرانی اداری داشته، اما امروزه، روش­های جدیدی برای آموزش کارکنان دولت وجود دارد که از جمله آنها می­توان طرح توسعه فردی، آموزش از راه دوره/ مجازی، آموزش خرد، مربیگری درمدیریت، مرشدی، قراردادهای یادگیری را نام برد. باتوجه به نقش و جایگاه آموزش کارکنان در فرآیند توسعه سازمان­های امروزی، برنامه­ریزی، هدایت و کنترل آن در مسیر تحقق اهداف هر سازمان ضرورتی اجتناب ناپذیر می­باشد (محبت، 1390).

نتایج پژوهش حاضر می­تواند به­مدیران آموزش و پرورش در ارائه بهتر راهکارهای مناسب جهت توسعه سرمایه اجتماعی خود که بتواند بهسازی مطلوب­تری در سازمان موجب شود کمک رساند. همچنین می­تواند به برنامه­ریزی و تصمیم­سازی بهینه سازمانی منجر شود. فواید پژوهش حاضر می­تواند مورد مطالعه مدیران جهت شناسایی ضعف­های موجود در نظام تامین منابع انسانی باشد و همچنین پایداری و ثبات محیطی را به همراه داشته باشد.

1-4- اهداف تحقیق

1-4-1- اهداف اصلی

بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد

بررسی تأثیر ابعاد درونی سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد

بررسی تأثیر ابعاد بیرونی سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد

1-4-2- اهداف فرعی

بررسی تأثیر بعد هنجارهای سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد

بررسی تأثیر بعد عقاید دینی سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد

بررسی تأثیر بعد اعتماد سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد

بررسی تأثیر بعد شبکه سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد

بررسی تأثیر بعد مشارکت سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد

بررسی تأثیر بعد قانون سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد

1-5- فرضیات تحقیق

1-5-1- فرضیات اصلی

سرمایه اجتماعی بر بهسازی سازمانی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان لامرد تأثیر دارد.

دکتراکبر نصراللهی
استاد مشاور:
دکتر صدیقه ببران
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
قلب تپنده تولید خبر در فضای رسمی تولید رسانه‌ای بر عهده خبرگزاری و در گام دوم وب‌سایت‌های خبری است. از آنجا كه سیاست‌گذاری رسانه‌های ایران توسط نهادها و ارگان‌هایی انجام می‌شود كه تماما دولتی هستند، تأثیرپذیری خبرگزاری‌ها و وب‌سایت‌های غیردولتی از نوع نگاه و رویكردی كه حاكمیت به آنها دارد ناگزیر است. این پژوهش در پی آن است تا به این مهم بپردازد كه خبرگزاری‌ها و وب‌سایت‌های غیردولتی و كاركردها و نتایج آن‌ها در جامعه برای حاكمیت داخلی فرصت است و یا تهدید.
این پژوهش با روش­ پیمایش و تکنیک نظرسنجی ازكارشناسان و فعالان رسانه، مدیران رسانه‌ها و همچنین مسئولان رسانه‌ای كه در سطح شهر تهران فعالیت می كنند صورت گرفته است. برای گزینش افراد نمونه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. و برای جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه ترکیبی(ترکیبی از سوالات باز و بسته) و برای   تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss18 استفاده کردیم.
یافته­های تحقیق با اصول حاکم بر کار رسانه­ها در یک فضای دموکراتیک مغایراست. در این تحقیق به مواردی برخورد کردیم که در حالت عادی می­توانند به عنوان یک فرصت برای حاکمیت به شمار روند اما بر اساس دیدگاه کارشناسان و در شرایط فعلی، به یک تهدید برای حاکمیت بدل شده اند. مواردی چون:1- نقد حاكمیت2- به چالش كشیدن دولت 3- جلوگیری از انحصار دولت در عرصه اطلاع‌رسانی4- بازتاب دادن اثرات تصمیمات حاكمیت5- الزام حاكمیت به پاسخگویی. از طرف دیگر “انتشار اخباری که به گونه ای به زیان حاکمیت است”، “نقد حاکمیت”، “انتشار اخبار متضاد با منافع ملی” و “رعایت نکردن اصول حرفه­ای رسانه­ای” مهمترین تهدیدهایی است كه خبرگزاری­های غیر‌دولتی برای دستگاه حاكمیتی می‌‌توانند ایجاد كنند.

1-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2

1-2- بیان مساله ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………….. 4

1-4- اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6

1-5- فرضیه ها …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7

1-6-  قلمرو تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 9

1-7- مشکلات و محدودیت های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………… 9

1-8- تعریف واژگان تخصصی …………………………………………………………………………………………………………………………… 10

فصل دوم: ادبیات نظری تحقیق

2-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

2-2- مفاهیم و اصطلاحات ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 16

2-3- مدل های رفتار مصرف کننده …………………………………………………………………………………………………………………….. 34

2-4- بازاریابی گردشگری …………………………………………………………………………………………………………………………………. 37

2-5- انگیزه های گردشگری ……………………………………………………………………………………………………………………………… 38

2-6- بررسی مدل های گردشگری ……………………………………………………………………………………………………………………… 44

2-7- مدل مفهومی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 57

2-8- پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 89

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 103

3-2- روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 104

3-3- جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 105

3-4- حجم نمونه و روش نمونه گیری ……………………………………………………………………………………………………………….. 105

3-5- چگونگی توزیع نمونه ها در استان مازندران ……………………………………………………………………………………………….. 107

3-6- ابزار گرد آوری داده ها …………………………………………………………………………………………………………………………….. 108

3-7- پرسشنامه بررسی عوامل مؤثر بر انتخاب مقاصد مسافرتی در میان مشتریان آژانس های مسافرتی استان مازندران …. 108

3-8- ابعاد وشاخص های پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………………… 109

3-9- ویژگی های فنی ابزار اندازه گیری …………………………………………………………………………………………………………….. 111

3-10- روش تجزیه و تحلیل داده های آماری …………………………………………………………………………………………………….. 113

3-11- روایی (اعتبار) ……………………………………………………………………………………………………………………………………….   114

3-12- نتایج تحلیل عاملی اکتشافی عوامل مؤثر بر انتخاب مقصد مسافرتی به روش مولفه های اصلی ……………………….. 119

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 124

4-2- آمار توصیفی متغیرهای جمعیت­شناختی تحقیق ………………………………………………………………………………………….. 124

4-3- تحلیل عاملی …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 128

4-4- آزمون فرضیات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………. 141

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 151

5-2- تحلیل بر اساس مبنای نظری، سوال ها و فرضیه های تحقیق ……………………………………………………………………….. 151

5-3- نتایج تجربی ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 152

5-4- نتایج فرضیات پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………… 153

5-5- بحث و جمع بندی ……………………………………………………………………………………………………………………………… 161

5-6- تبیین مدل نهایی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………….. 163

5-7- پیشنهادات برای فرضیه ها ……………………………………………………………………………………………………………………. 164

پیوست ها …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 169

منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 175

مقدمه

گردشگری را می توان صنعت سفید نام نهاد، زیرا بر خلاف اغلب صنایع تولیدی، بدون آلوده سازی محیط زیست انسانی، زمینه ساز دوستی و تفاهم بین ملت ها است و صلح و صفا را برای مردمان به ارمغان می آورد(الوانی،1385) امروزه صنعت گردشگری در دنیا، یکی از منابع مهم درآمد و در عین حال از عوامل مؤثر در تبادلات فرهنگی بین کشورها است و به عنوان گسترده ترین صنعت خدماتی جهان حائز جایگاه ویژه ای است از این رو بسیاری از کشورها در رقابتی نزدیک و فشرده در پی افزایش بیش از پیش منافع و عواید خود از این فعالیت بین المللی اند(کاظمی، 1389).

 جهانگردی پدیده ای است که از دیرباز در جوامع مختلف انسانی وجود داشته است اما با ورود به عصر مدرن به صورت یک صنعت درآمده است. اصطلاح گردشگری از قرن ۱۹ معمول شد. برای اولین بار به صورت رسمی در سال ۱۹۳۷  کلمات توریست و توریسم توسط سازمان ملل مورد استفاده قرار گرفت. بازار صنعت گردشگری به سرعت در حال گسترش است و این صنعت به یکی از بزرگترین زمینه های کسب و کار در جهان مبدل شده است. افق های روشن، مقاصد جدید، گروه های تازه گردشگران و انواع رو به تکامل گردشگری همه و همه نوید دهنده گسترش این بازار هستند. حتی تکانه های منفی نظیر رویدادهای تروریستی، شیوع بیماری های فراگیر، جنگ ها و رخدادهای ناخوشایند طبیعی نیز نتوانسته اند گردشگری را از حرکت شتابان خویش باز دارند. اینجاست که مدیریت بنگاه های فعال دراین صنعت باید با درایتی که به خرج می دهند زمینه تدوام این آتیه خوشایند را فراهم سازند. بازاریابی یکی از مهمترین ابعاد مدیریتی است که پرداختن به آن به منظور موفقیت های آتی فعالین این صنعت بیش از پیش اهمیت یافته است.

مدیریت و فرایند بازاریابی ابزاری برای ایجاد ارتباط مناسب با بازارهای هدف پیش روی بنگاه ها قرار می دهد. در عین حال باید توجه داشت که صنعت گردشگری آمیزه های گسترده از فعالیت های گوناگون است که هدف آن تأمین رضایت خاطر گردشگران از یک سو و انتفاع مردم و جامعه محلی در مقصد از سوی دیگر است. این صنعت واجد ویژگی هایی است که از جهات بسیاری با سایر کسب و کارها متفاوت بوده و این تفاوت ها بر نحوه مدیریت بنگاه ها به شدت تأثیر گذارند. بنگاه های فعال در عرضه محصولات گردشگری به خوبی واقفند که محصولاتی را تولید نموده و به بازار عرضه می دارند که عمدتأ از جنس خدمات است. این محصولات اغلب غیر قابل لمس، غیر قابل انبار کردن و غیر همگن است و به سختی امکان استاندارد کردن آنها وجود دارد. همچنین اساس کسب و کار در صنعت گردشگری بر وجود تمایز و تفاوت و بهره مندی از آن استوار است. عرضه کنندگان محصولات این صنعت هزینه حمل و نقل محصول را بر دوش خود احساس نمی کنند و این مشتری (بخوانیم گردشگر) است که برای بهره مندی از محصول (مثلأ دیدار از تخت جمشید) بار سفر می بندد و جا به جا می شود. صنعت گردشگری به شدت فصلی است و به واسطه فاصله میان متقاضی و عرضه کننده که گاه به هزاران کیلومتر می رسد، اطلاعات نقشی کلیدی در این صنعت به منظور پر کردن این فاصله ایفا می کند (رنجبریان و زاهدی،1389).

1-2 بیان مساله

آنگاه که موضوع گردشگری مطرح می شود یکی از نخستین سؤالاتی که در ذهن برنامه ریزان این صنعت، سیاستگزاران، محققان و علاقه مندان آن شکل می گیرد این است که مردم چرا به سفر می روند. آنها چرا مقصد مشخصی را برای سفر خود انتخاب می کنند و انگیزه ایشان از این انتخاب چیست؟ با گسترش مراکز شهری و رشد پدیده شهر نشینی، اشتیاق به سیاحت و سیر و سفر افزایش پیدا کرده است. به طوری که مشتاقان این امر با عنوان گردشگری در اقصا نقاط کره زمین امر گذران اوقات فراغت را تکامل بخشیده اند. طی چند دهه اخیر شاهد رشد چشم گیر گردشگری بوده ایم و سفرهای بین المللی، کشوری و منطقه ای برای گذراندن تعطیلات بسیار مرسوم شده است. گردشگری صنعتی تاثیرپذیر و حساس نسبت به حوادث و تغییرات محیطی است. بسیاری از گردشگران خیلی سریع مقصدهای مشهور سابق را به دلایل مختلف ترک می کنند بدین لحاظ مشخص شده است که عوامل خاصی در توسعه و تمایز مقصدهای گردشگری تاثیر دارند. برخی از گردشگران تاریخ و فرهنگ کشور یا منطقه را به عنوان مهمترین عامل برای انتخاب مقصد گردشگری می دانند (تقوایی وهمکاران،۱۳۸۸).

در حالی که بسیاری دیگر عامل های جغرافیایی- طبیعی مثل جاذبه های طبیعی مقصد را مهمتر از بقیه عامل ها برای انتخاب یک مقصد می دانند (سرائی،1389). برای افرادی که از لحاظ اقتصادی در تنگنا هستند ممکن است عامل اقتصادی مهمتر باشد چرا که در آن صورت دیگر گردشگر نمی تواند هر جایی را برای مسافرت انتخاب کند (سانگ[1] و همکاران،۲۰۰۳). یا در بعضی از موارد امکان دارد تصور پیشین از مقصد به عنوان مهمترین عامل تلقی شود (رنجبریان و قنبری،۱۳۸۴) کوزاک و رمینگتون [2](۲۰۰۰) تجارب و ادراک گردشگران را اساس انتخاب  آنها در مورد مقصد گردشگری می دانند. ثبات سیاسی ناامن کشوری باعث کاهش جذب گردشگر می شود(موسایی،۱۳۸۳) به هر حال انگیزه های متفاوت و عوامل فراوانی برای انتخاب یک مقصد گردشگری توسط یک گردشگر وجود دارد که در این پژوهش هدف این است بررسی شود مهمترین عوامل بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران چه عواملی هستند و هر کدام از این عوامل تا چه اندازه در انتخاب مقاصد مسافرتی تاثیر گذار هستند.

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق

جهانگردی دارای پیامدهای متفاوتی است که می توان آن را به منزله نیروی محرک توسعه اقتصادی در تمام کشورها محسوب نمود. هیچ کشوری را نمی توان یافت که فاقد مواد اولیه برای جهانگردی باشد. آنچه به تنهایی کشورها را از هم متمایز می سازد جاذبه های جهانگردی است، بنابر این هر کشوری با کوششی شایسته در زمینه جهانگردی می تواند وارد کننده جهانگرد باشد و از این راه به رشد و شکوفایی خود و بالا بردن درآمد ارزی خود کمک کند (هزارجریبی و نجفی،۱۳۸۹).

در نیم قرن اخیر صنعت گردشگری از یک فعالیت محلی و درون مرزی، به پدیده ای تأثیرگذار در اقتصاد جهانی تبدیل شده است. در سال ۱۹۹۹ میلادی صنعت گردشگری ۶ درصد از اقتصاد جهانی، یعنی تقریبأ ۸ تریلیون دلار درآمد کسب کرده است. به همین سبب، صنعت گردشگری اهمیتی هم ارز کشاورزی یا استخراج معدن پیدا کرده است. بر اساس آمار شورای جهانی گردشگری، بزرگترین سازمان در صنعت گردشگری جهانی اکنون بخش صنعت گردشگری، به طور مستقیم یا غیر مستقیم بیش از ۲۰۰ میلیون فرصت شغلی تمام وقت، پاره وقت و فصلی به وجود آورده است. در سال ۱۹۹۸ میلادی، نزدیک به ۶۲۵ میلیون گردشگر در سراسر دنیا از کشوری به کشور دیگر سفر کرده اند و پیش بینی می شود که در آینده مجموع سفرهای محلی(درون کشوری) به ۱۰ برابر یا نزدیک ۶ میلیارد سفر در سال برسد (الوانی و پیروزبخت،۱۳۸۵). طبق آمار سازمان جهانگردی سال ۲۰۰۶ سهم اروپا از بازار گردشگری جهان معادل 54.4 درصد، آسیا و اقیانوسیه 19.8 درصد، امریکا 16.1 درصد، آفریقا 4.8 درصد و نهایتأ خاورمیانه 4.9 درصد می باشد(WTO،۲۰۰۶).

ایران علارغم جاذبه های فراوانی که دارد، سهم ناچیزی را از جذب گردشگری در جهان دارا می باشد. رفتار گردشگران همواره یکی از موضوعات مورد علاقه محققان و متولیان امور گردشگری بوده است. تاکنون مطالعات متعددی در مورد علل سفر و یا شناسایی تشابهات و تفاوت های موجود در الگوهای رفتاری مسافران یا طرز نگرش آنان به گردشگری انجام شده است. مطالعه انگیزش و رفتار، جستجویی برای یافتن پاسخ به سؤالات پیچیده درباره ماهیت انسان است (کاظمی، 1389). از منظر مقاصد گردشگری مطالعه انگیزه های مسافران از آن رو اهمیت دارد که به برنامه ریزان و سیاست گذاران آنها اطلاع می دهد که مقصد گردشگری کجاست و چه ویژگی های باید داشته باشد. به این ترتیب مدیریت مقاصد گردشگری خواهد توانست بازار هدف خود که بیشترین تطابق را با داشته ها و امکانات مقصد مورد نظر دارند یافته ها و منابع خود را به گونه ای مناسب در جهت پاسخگویی به نیازهای بازار هدف تجهیز نماید (رنجبریان و زاهدی،۱۳۸۹).

پس برای مقصدهای گردشگر پذیر ضرورت دارد که این مقصدها از انگیزه؛ و عواملی که در تصمیم گیری گردشگران برای انتخاب یک مقصد تأثیر دارند آگاهی داشته باشند. در این صورت برنامه ریزان و سیاست گذاران صنعت گردشگری با برنامه عمل خواهند کرد به عبارتی دیگر در هر زمانی و در هر مکانی اقدام به سرمایه گذاری نخواهند کرد بلکه هزینه ها را در مکان ها و زمان هایی صرف خواهند کرد که با نیاز گردشگران مطابقت داشته باشد.

1-4 اهداف تحقیق

1-4-1 هدف اصلی: شناسایی عوامل اثر گذار بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران

1-4-2 اهداف فرعی:

بررسی اهمیت عوامل اقتصادی بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران.
۲. بررسی اهمیت عوامل اجتماعی- فرهنگی بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران.

 ۳. بررسی اهمیت عوامل سیاسی بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران.

۴. بررسی اهمیت عوامل جغرافیایی- طبیعی بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران.

۵. بررسی اهمیت عوامل فردی بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران.

بررسی اهمیت برنامه های آژانس بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران.
۷. بررسی اهمیت سایر عوامل بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران.

۸ . اولویت بندی عوامل اثر گذار بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران.

1-5 فرضیه ها

1-5-1 فرضیه های اصلی

عوامل سطح کلان بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران اثرگذار است.

عوامل سطح خرد بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران اثرگذار است.

۱-۵-۲ فرضیه های فرعی

۱. عوامل اقتصادی بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران اثرگذار است.

۲. عوامل اجتماعی و فرهنگی بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران اثرگذار است.

۳. عوامل سیاسی بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران اثرگذار است.

۴. عوامل جغرافیایی- طبیعی بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران اثرگذار است.

۵. عوامل فردی بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران اثرگذار است.

۶. عوامل برنامه های آژانس بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران اثرگذار است.

۷. سایر عوامل هم بر انتخاب مقاصد مسافرتی مشتریان آژانس های مسافرتی و گردشگری استان مازندران اثرگذار است.

2-1- بیان مساله تحقیق ……………………………………………………………………………  3

3-1- اهمیت وضرورت تحقیق ………………………………………………………………………..  5

4-1- فرضیات تحقیق ………………………………………………………………………………..  6

5-1- اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………….  7

6-1-  متغیرها ………………………………………………………………………………………..  8

7-1- پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………  9

8-1- روش تحقیق و مراحل آن ………………………………………………………………..  12

9-1- مشکلات و موانع تحقیق ……………………………………………………………………  13

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق

مقدمه …………………………………………………………………………………………..  16

1-2- بررسی مفهوم شهرداری ومدیریت شهری……………………………………………..  17

1-1-2- تاریخچه شهرداری …………………………………………………………………  17

2-2-  مفهوم تامین مالی شهر………………………………………………………………..  21

1-2-2- تاثیر افزایش جمعیت ورشد شهرنشینی…………………………………………….  21

2-2-2- اثرات انتظاری و تظاهری………………………………………………………….  22

3-2-2- افزایش قیمت ها و هزینه ارائه خدمات………………………………………………  22

4-2-2- نقش درآمدها در افزایش هزینه……………………………………………………….  23

3 -2- منابع درآمدشهرداری  ………………………………………………………………  23

1-3-2- قیمت گذاری خدمات شهری یا فروش خدمات…………………………………  21

2-3-2-قیمت گذاری خدمات عمومی و نقش آن در كارائی…………………………..  22

3-3-2- قاعده قیمت گذاری براساس هزینه نهایی بمنظورحفظ كارایی………..  22

4-3-2- قیمت گذاری خدمات و كالاهای عمومی در صورت وجود منافع…….  23

5-3-2-  ابعاد توزیع درآمدی قیمت گذاری خدمات عمومی……………………………..26

7-3-2-قانون مالیات برارزش افزوده………………………………………………………….  27

8-3-2- معیارهای عوارض یا مالیات مطلوب………………………………………….  27 

4-2-  منابع درآمدی خارجی شهرداری…………………………………………………..  28

1-4-2- روش استقراض………………………………………………………………………  28

2-4-2-  روش استفاده از كمكهای بلاعوض دولت ………………………………………  29

5-2-  بررسی ومفهوم درآمدهای پایداروناپایدار…………………………………………..  30

6-2- تجارب کشورهای جهان ………………………………………………………….  34

1-6-2- مدیریت شهری در کشور آلمان……………………………………………………..  34

1-1-6-2-  مشارکت مردم با شهرداری…………………………………………………….  35

2-1-6-2- شهرداران ………………………………………………………………………..  35

2-6-2-  مدیریت شهری در کشور تایلند……………………………………………………  36

3-6-2- مدیریت شهری در کشورانگلیس………………………………………………….  39

4-6-2-  مدیریت شهری در کشور فرانسه………………………………………..  41

5-2-2-  مدیریت شهری در کشور اندونزی…………………………………………………  44

7-2- مدیریت شهری در ایران…………………………………………………………….  46

8-2- ساختار سازمانی شهرداری های ایران………………………………………….  48

9-2-  وظایف  شهرداریها………………………………………………………………….  49

10-2-  سازمان شهرداریها ………………………………………………………………..53    

11-2-تعریف  بخشهای مختلف اقتصادی (خدمات ، کشاورزی وصنعت )……………..55

1-11-2-خدمات………………………………………………………………………  55

2-11-2-صنعت…………………………………………………………………………  58

3-11-2-کشاورزی…………………………………………………………………  59

12-2-تعریف ضرایب همبستگی……………………………………………………… 59

فصل سوم: مطالعات جغرافیایی منطقه ای                    

1-3- ویژگیهای محیط طبیعی  ……………………………………………. 64

1-1-3-موقعیت جغرافیایی استان سمنان ……………………………………..  64

2-1-3- موقعیت جغرافیایی شهرستان شاهرود……………………………68

2-3- ناهمواریهای  طبیعی منطقه شاهرود……………………………………72

1-2-3- دشتها و اراضی نسبتاً هموار حاشیه کویر و شوره زارهای جنوبی………73

3-3- مشخصات زمین شناسی وژئومورفولوژی  منطقه مورد مطالعه ……………74

1-3-3 – زمین شناسی …………………………………………………………… 74

2-3-3-  ژئومرفولوژی   ……………………………………………………….74

3-3-3- گسل و لرزه خیزی ………………………………………………………….  77

4-3- هیدرولوژی……………………………………………………………………..  78

1-4-3- منابع آب منطقه مورد مطالعه  …………………………………….  79

5-3-پوشش جنگلی و مراتع    …………………………………………………80

6-3- مناطق حفاظت شده زیست محیطی  ………………………………………81

7-3- ویژگی های اقلیمی………………………………………………………….. 83

8-3- تاریخچه شاهرود………………………………………………………………..  87

9-3- بررسی تحولات  جمعیت منطقه مورد مطالعه : ………………………… 89

1-9-3-  تحولات جمعیتی شهرستان شاهرود:  …………………………… 89

2-9-3- بررسی میزان مهاجرت در شهر شاهرود…………………………………..90

3-9-3- وضع فعالیت : ………………………………………………………… 94

4-9-3- وضع شغلی  : ……………………………………………………… 95

5-9-3- نوع خانوار و پراكندگی آن : ……………………………………………..  96

10-3- اقتصادشهرشاهرود وتحولات آن……………………………………………..99

11-3-پتانسیل ها  و توان های محیطی  شهرستان  شاهرود ……………..   100                         

1-11-3 جاذبه های طبیعی: ………………………………………………….    100

2-11-3- جاذبه های تاریخی و مذهبی شاهرود:………………………… 102

3-11-3- خدمات اقامتی ، رفاهی  و بهداشتی: ……………………….. 109

فصل چهارم : تجزیه وتحلیل داده های تحقیق

مقدمه …………………………………………………………………… 112

1-4- تاریخچه شهرداری شاهرود: …………………………………………113

2-4- بررسی  بودجه شهرداری شاهرود :  …………………………………115

1-2-4 اعتبارات جاری   : ………………………………………………….    110

2-2-4-اعتبارات عمرانی  : ……………………………………………….  112

3-4- بررسی منابع درآمدی شهرداری شاهرود : ………………………… 118

1-3-4 –درآمدهای ساختمانی شهرداری شاهرود………………………..   122

4-4- درآمدحاصل ازقانون مالیات بر ارزش افزوده: ……………………….. 129

5-4- اقتصاد شهرشاهرود و تحولات آن………………………………….    132

1-5-4 –درآمدهای ساختمانی شهرداری شاهرود………………………..   132

1-1-5-4 – بررسی بخش خدمات درشهرشاهرود…………………………..   137

2-1-5-4 – بررسی بخش کشاورزی درشهرشاهرود……………………….   140

3-1-5-4 – بررسی بخش صنعت درشهرشاهرود……………………………   140

فصل پنجم : نتیجه گیری وپیشنهادات

مقدمه ……………………………………………………………………….. 143

1-5- جمع بندی و آزمون فرضیات……………………………………………..144

1-1-5-آزمون فرضیه اول …………………………………………………………144

2-1-5-آزمون فرضیه دوم………………………………………………. 146

2-5- نتیجه گیری  ……………………………………………………………. 149

3-5-موانع و مشکلات مرتبط با عدم تحقق اهداف، سیاست ‌ها و اقدامات……151

4-5-پیشنهادات وارائه راهكارها ………………………………………….. 152

1-4-5-ارائه راهكار جهت جذب سرمایه گذاری ……………………………154

2-4-5-مزیت های سرمایه گذاری درشاهرود………………………………..155          

3-4-5-موارد قانونی مصوب قانون برنامه پنجم توسعه ……………………….156              

منابع وماخذ ………………………………………………………………….. 158

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

هرچند شهر نشینی در جهان از سابقه دیرینه ای برخوردار است اما ایجاد و گسترش شهرهای نوین عمدتاً متاثر از انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم صورت پذیرفت. رشد جمعیت، تنوع در شیوه های تولید، شکل گیری نظام تولید کالاهای عمومی و تغییر در مناسبات روابط اجتماعی در سده های قبل، زمینه مساعدی را برای ایجاد و رشد شهرها فراهم ساخت.

به همراه فرآیند گسترش شهر نشینی و افزایش جمعیت شهروندان، تقاضا برای کالاها و خدمات جدید چه در بخش خصوصی و چه در بخش عمومی اضافه گردید و متولیان شهرها و سازمان های شهری را برآن داشت که در پی یافتن راه ها و شیوه های جدید تامین منابع مالی به منظور تولید کالا و خدمات مورد نیاز باشند . شهرداری ها ، حکومت های محلی، شوراهای شهری و متولیان نهادهای عمومی در کشورهای جهان به روش های گوناگون سعی نمودند که از امکانات مالی داخلی و خارجی به منظور ایجاد زیرساختارهای شهری در جهت ارائه خدمات مورد نیاز شهروندان استفاده نمایند.

تامین منابع مالی یکی از مهم ترین وظایف نهادهای عمومی از قبیل شهرداری هاست. هرچند که منابع مالی شهرداری ها به صور مختلف قابل حصول است اما همه آن ها از خصوصیات درآمدهای پایدار برخوردار نیستند. پایداری در درآمدها مستلزم آن است که اولاً این اقلام از یک استمرار نسبی برخوردار باشند. و باید به گونه ای باشند که در طول زمان قابل اتکا بوده ثانیاً حصول این درآمدها شرایط کیفی شهر را در معرض تهدید و تخریب قرار ندهد.

با توجه به مطالب فوق مطالعه بررسی روش های تامین منابع مالی شهرداری ها بخصوص روش های ایجاد منابع مالی پایدار در شهرداری ها جهت توسعه و عمران شهری ضروری بنظر می رسد . این پژوهش به بررسی روش های تامین منابع مالی شهرداری ها در توسعه و عمران شهری ( مطالعه موردی شهر شاهرود) پرداخته است.

2-1- بیان مسأله

شهرداری بعنوان یک نهاد عمومی عهده دار مدیریت شهری و تامین کننده خدمات و نیازهای اساسی شهروندان می باشد. شهرداری ها جهت دستیابی به این اهداف تشکیل و وظایف مختلفی براساس قانون به عهده آنها گذاشته شده است. بر این مبنا شهرداری سازمانی است محلی که طبق اصل عدم تمرکز اداری به منظور اداره امور محلی از قبیل عمران و آبادی ، بهداشت شهر و رفاه شهروندان و ساکنان آن تأسیس می شود.

شهرداری ، نوعی سیستم اداره شهر است و از دو واحد به نام شورای شهر و اداره شهرداری تشکیل شده است که اولی قوه ناظر و تصمیم گیرنده در شهر و دومی مجری آن است؛ به عبارت دیگر صفت بارز این سیستم آن است که تعیین خط مشی و سیاست کلی امور شهر در دست هیأتی به نام شورای شهر قرار می گیرد و اجرای نظریات و سیاست کلی مزبور به عهده مأموری به نام شهردار واگذار می شود و شهردار در مقابل شورای شهر مسئول و جوابگوی عملیات اداره شهرداری یعنی دستگاه اجرایی تحت نظر خود است. اگر شهرداری در انجام وظایف خود تخلف و یا قصوری کرد ، به وسیله نمایندگان منتخب اهالی و ساکنان شهر که در شورای شهر هستند ، استیضاح می شود و اگر مورد تأئید نبود با رأی آنها برکنار میگردد.

شهرداری به عنوان یکی از ارکان بنیادی مدیریت شهری مانند دیگر سازمانها برای حفظ ارتقای کارایی خود باید از اصول تعادل بین منابع درآمدی و هزینه‌ها به عنوان یک رویکرد اساسی در تأمین و مصرف منابع مالی خود استفاده کند. درآمد برای شهرداریها یکی از چالشهای این بنیاد شهری در شهرهای مختلف اعم از بزرگ و کوچک می‌باشد.

از سوی دیگر شهروندان هر شهری با توجه به رشد روز‌افزون نیازهای خود و نیاز به بالا رفتن سطح خدمات مختلف شهری خواستار ارائه خدمات متنوع و مناسب از سوی شهرداریها هستند که این امر نیز وجود درآمدهای پایدار برای شهرداریها حتی در مقیاس کوچکتر و برنامه‌ریزی اصولی و مدون براساس این درآمدها را به امری لازم و ضروری در مدیریت شهری و جلب رضایت شهروندان تبدیل کرده است.

مطالعات در زمینه تجارب کشورها در زمینه ی دستیابی به درآمدهای شهری جدید و اصلاح آن ها همگی بر این موضوع اتفاق نظر دارند که کسب درآمد و تامین منابع مالی شهری به منظور ایجاد کالا و خدمات مورد نیاز شهروندان، ضمن اینکه یکی از اهداف اساسی هرجامعه شهری است، چنانچه این گونه درآمدها سبب کاهش شرایط کیفی زندگی گردیده و کیفیت زیستگاه های انسانی ( شهرها ) را به خطر بیندازد، به عنوان درآمدهای پایدار و درآمدهای سالم( مطلوب) تلقی نمی گردند.

هرگونه تلاش جهت فعال کردن درآمدها و ایجاد منابع مالی جدید باید به دو مقوله ی مطروحه یعنی تداوم داشتن در طول زمان و مطلوب بود آن ها در چهارچوب ضوابط شهرسازی صورت پذیرد.(شرزه ای ،1387،صص 24-25)

نگرش موردی ومقطعی به نظام درآمدی شهرداری ها وعدم تعیین تکلیف آن در قالب یک نظام کلان اقتصادی، عدم شفافیت نظام بودجه و درآمد شهرداری ها به همراه هدفمند نبودن شکل گیری و تأسیس سازمان های تابعه و توزیع نامناسب بعضی از درآمدها و نبود ساختار تشکیلات مناسب ازدیگر چالش های درآمدی است. با توجه به

سایت مرجع دانلود پایان نامه های فارسی
 
تربیت بدنی
جغرافیا
حقوق
رشته مدیریت
روانشناسی و علوم تربیتی
زیست شناسی
شیمی
صنایع غذایی
علوم اجتماعی – جامعه شناسی
علوم ارتباطات
عمران
مدیریت آموزشی و برنامه ریزی درسی
معماری و شهرسازی
مهندسی برق
مهندسی شیمی
مهندسی صنایع
مهندسی کامپیوتر
 

پایان نامه ارشد رشته برق الکترونیک: بررسی و پیاده سازی پروتکل V.150 مودم برای ارتباط با شبکه IP
 
متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی برق الکترونیک

با عنوان : بررسی و پیاده سازی پروتکل V.150 مودم (MOIP) برای ارتباط با شبکه IP

در ادامه مطلب می توانید تکه هایی از ابتدای این پایان نامه را بخوانید
و در صورت نیاز به متن کامل آن می توانید از لینک پرداخت و دانلود آنی برای خرید این پایان نامه اقدام نمائید.
 

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب
دانشکده تحصیلات تکمیلی
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
مهندسی برق – الکترونیک
عنوان:
بررسی و پیاده سازی پروتکل V.150 مودم (MOIP) برای ارتباط با شبکه IP
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
با توجه به مزیت های شبکه IP جهت انتقال داده، پروتکل V.150 جهت ارتباط دو مودم Dial-up از طریق شبکه IP طراحی شده است. این پروتکل از سری ITU-T بوده و نحوه عملکرد آن به صورتی است که تأخیرهای شبکه IP، بر روی ارتباط دو مودم تأثیرگذار نباشد. محل قرار گرفتن این پروتکل بر روی سخت افزار (Gateway) است که در مرکز مخابراتی قرار گرفته و ارتباط بین دو مودم را برقرار می کند. این دو مودم هیچ احساسی از تغییر شرایط ارتباطی نسبت به حالت ابتدایی (ارتباط از طریق خط تلفن) نخواهند داشت. این پروژه در واقع به پیاده سازی قسمتی از پروتکل V.150 خواهد پرداخت، که ارتباط بین این دروازه و شبکه IP را برقرار می کند. ساخت بسته های IP مناسب جهت انتقال به نقطه دیگری از شبکه IP (سمت دیگر ارتباط) بر مبنای پروتکل های شبکه IP از وظایف این برنامه است.
مقدمه
امروزه بر تعداد سازمان هایی که استراتژی کلی آنها براساس VOIP می باشد، خیلی سریع افزوده شده است. MOIP یکی از مهمترین کاربردهای شبکه های نسل بعد است. MOIP یکی از شاخه های Over IP است که بر روی ارتباط بین دو مودم از طریق خط IP متمرکز شده است. بلوک دیاگرام کلی این بخش به صورت شکل 1 است.
همانگونه که مشخص شده است، سیستم شامل چهار بخش است که عبارت است از دو مودم و دو دروازه. ارتباط بین دو دروازه از طریق شبکه IP و ارتباط بین مودم ها و دروازه ها از طریق خط PSTN ب   رقرار می شود. بسته به قابلیت سیستم می توان انواع مدولاسیون های سری V و همچنین الگوریتم های تصحیح خطا و فشرده سازی را لحاظ کرد. این تکنولوژی پتانسیل بالایی در کاهش هزینه ارتباطات مخصوصا در سازمان های بزرگ دارد. در MOIP مقصد ارسال مودم به جای اینکه یک شماره معین باشد، آدرس IP است. آدرس IP یا شماره میزبان، یک سری عدد است که به یک مودم معین که به یک شبکه معین متصل است تخصیص داده شده است.
استفاده از MOIP مزایای زیادی می تواند داشته باشد. یکی از مهمترین مزایای آن می تواند کاهش هزینه ارتباط باشد، چون یک سیستم MOIP می تواند داده را به یک سیستم دیگر MOIP از طریق اینترنت و بدون استفاده از خطوط آنالوگ تلفن انتقال دهد.
در پروتکل V.150 سه حالت کاری وجود دارد.
1- حالت صوتی: در این حالت همان VOIP می باشد. دروازه تن های دریافتی را آنالیز کرده و دریافت سیگنال مودم را با پیغام مناسب استاندارد RFC2833 (پروتکل ایجاد دیتای RTP برای تن ها و سیگنال های تلفنی) به سمت دیگر ارسال می کند. دروازه همتا نیز آن تن را دوباره سازی و به مودم خودش می فرستد. این حالت پیش فرض MOIP است.

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب
دانشكده تحصیلات تكمیلی
سمینار برای دریافت درجه كارشناسی ارشد“M.Sc” مهندسی برق گرایش مخابرات
عنوان:
طراحی گیرندهی دیجیتال یك رادار ردگیر تك پالس
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)


چكیده:

رادارهای ردگیر در سناریوی دفاعی پدافند هوایی نقشی كلیدی بر عهده دارند. روش های مختلفی به علت دقت بالا، استخراج 1 برای ردگیری اهداف مهاجم وجود دارد كه از میان آنها روش تكپالس اطلاعات مكانی هدف به وسیلهی یك پالس واحد و برخی ویژگیهای منحصر به فرد دیگر، بهطور خاص مورد توجه و استفاده قرار گرفته است. از طرف دیگر، گیرنده های دیجیتال كه با نمونهبرداری از میان سیگنال دریافتی آنتن و پردازش نمونه ها، آشكارسازی را انجام می دهند، به خاطر مزایای خاص مدارهای دیجیتال بر   آنالوگ، مانند دقت و پایداری بالا، عدم تغییر پارامترها در اثر شرایط محیطی، انعطافپذیری و حجم و وزن كمتر و …، به سرعت در حال جایگزینی گیرنده های آنالوگ میباشد. در این پروژه، طراحی یك گیرندهی دیجیتال برای یك رادار ردگیر تكپالس كه از سیگنال IF نمونه برداری می كند، مورد بررسی قرار میگیرد و پارامترهای لازم برای ردگیری را استخراج میشود.

مقدمه:

فصل اول: کلیات تحقیق.. 1

1-1-بیان مسئله:.. 2

1-2-اهمیت وضرورت انتخاب موضوع:.. 4

1-3-اهداف تحقیق 4

1-4-سوالات تحقیق: 4

1-5-فرضیات: 4

1-6-روش تحقیق 5

فصل دوم: ادبیات نظری و چهار چوب تئوریک 6

2-1-پیشینه تحقیق 7

2-2-شناخت جرم: 11

2-3-تعریف قانونی جرم 16

2-4 -انواع جرایم 17

2-5 فرق بین جرم کیفری (جزایی) با جرم مدنی 19

2-6 عناصر تشکیل دهنده جرایم: 20

2-6-1 عنصر قانونی 20

2-6-1-1 نتایج وجود عنصر قانونی 22

2-6-1-1-1عطف به ماسبق نشدن قوانین جزایی 22

2-6-1-1-2 تفسیر مضیق قوانین کیفری 22

2-6-1-1-3 زوال عنصر قانونی 23

2-6-1-1-4 رضایت مجنی علیه 24

2-6-1-1-5 دفاع مشروع 24

2-6-2  عنصر مادی 24

2-6-2-1 ماهیت رفتار مادی 25

2-6-2-1-1 رفتار 25

2-6-2-1-2 حالت 26

2-6-2-2  انواع رفتار مادی 26

2-6-2-3 جرم آنی و مستمر 26

2-6-2-4 جرم مطلق و مقید 27

2-6-3 عنصر روانی 27

2-6-3-1 عمد 28

2-6-3-1-1 سوء نیت عام و سوء نیت خاص:‌ 28

2-6-3-1-2 قصد مجرمانه معین و نامعین: 28

2-6-3-1-3خطای جزایی 29

2-7- مبانی نظری 29

2-8-جامعه شناسی و جرم 30

2-8-1-انحراف یا کجروی 30

2-8-2-جرم و کجروی 31

2-8-3-حالات ذهنی نابهنجار 33

2-9-عوامل جرم زا 37

2-10-عوامل فردی یا بیولوژیک: 37

2-10-1- عوامل روانی 37

2-10-2-عوامل محیطی 38

2-10-3-عوامل اجتماعی 38

2-10-4-جرم انگاری های نسنجیده 41

2-10-5- متناسب نبودن مجازات ها 42

2-11-نظریه های جرم شناسی 43

2-11-1- جرم و آناموی: 43

2-11-2-نظریه معاشرت ترجیحی 44

2-11-3-نظریه برچسب زنی 45

2-12-کیفرشناسی 47

2-12-1-اهداف کیفرشناسی 48

2-12-2-اهداف و کارکردهای ضمانت اجراها 49

2-12-3-کارکرد اخلاقی کیفر 50

2-12-4-حفظ کارکرد سزادهی 51

2-12-5- کارکردهای فایده مندکیفر 52

2-13-عبرت آموزی و ارعاب انگیزی 53

2-13-1-نقش عبرت آموزی و ارعاب انگیزی 53

2-13-2-سودمندی عبرت آموزی و ارعاب انگیزی 54

2-14- باز سازگارسازی اجتماعی بزهکار 55

2-14-1-فایده این کارکرد 55

2-14-2-گسترش جایگاه اعطایی به بازسازگارسازی اجتماعی بزهکار 56

2-15- تاریخچه قوانین مرتبط با قاچاق سلاح 57

2-16- تعریف قاچاق اسلحه و مهمات 58

2-17-عناصر تشکیل دهنده جرم قاچاق اسلحه و مهمات 59

2-17-1 عنصر مادی جرم 59

2-17-1-1 رفتار مجرمانه 59

2-17-1-2  موضوع جرم 60

2-17-1-3 وسیله مجرمانه 60

2-17-1-4 تأثیر زمان و مكان 61

2-17-1-5  شخصیت طرفین 61

 

2-17-1-6  نتیجه مجرمانه 61

2-17-2  عنصر قانونی جرم 62

2-17-3  عنصر روانی جرم 64

2-17-3-1  سوء نیت عام 64

2-17-3-2  سوءنیت خاص 64

2-18- مجازات 65

2-19- راهکارهایی برای کاهش قاچاق اسلحه و مهمات 66

2-19-1-عوامل و باورهای فرهنگی: 66

2-19-2-احساس بی هنجاری و آنومی اجتماعی: 67

2-19-3-وضعیت اقتصادی و اجتماعی: 67

فصل سوم: روش تحقیق 68

3-1-روش تحقیق 69

3-2-جامعه آماری 70

3-3-نمونه و روش نمونه گیری 70

3-3-1-نمونه: 70

3-3-2-برآورد حجم نمونه 70

3-4-ابزارهای پژوهش 72

3-5-روایی پرسشنامه 72

3-6-پایایی پرسشنامه 73

3-7-شیوه جمع آوری اطلاعات 74

3-8-روش های تجزیه و تحلیل داده ها 74

3-9- مطالعات مربوط به محیط شهرستان لردگان 74

3-10- وجه تسمیه و پیشینه تاریخی شهرستان لردگان 75

3-11- موقعیت مذهبی وتوریستی 77

3-12-تقسیمات سیاسی جغرافیایی  شهرستان لردگان 78

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق 80

4-1-تحلیل آمار و داده ها 81

4-2-روش شناسی پژوهش 81

4-3-توصیف و تحلیل داده های پرسش نامه 82

4-4- توزیع عوامل جمعیت شناختی 83

4-4-1-سن 83

4-4-2- جنسیت 86

4-4-3- وضعیت تأهل 87

4-4-4- میزان تحصیلات 89

4-5- وضعیت شغلی افراد 93

4-6-علم به قانون و مجازات آن 95

4-7- انگیزه و تفكرات افراد 95

4-8-تاثیر یا عدم تاثیر مجازات 97

4-9- روش های پیشگیری از قاچاق 99

4-10-تاثیر سطح اقتصادی در میزان قاچاق سلاح و مهمات 101

4-11-تاثیر شغل دامداری در ارتکاب جرایم فوق 103

فصل پنجم: نتیجه گیری و پشنهادات 105

5-1-نتیجه گیــری: 106

5-2-پیشنهادت برگرفته از تحقیق: 107

5-3-علل افزایش سلاح در شهرستان: 108

5-4-راهکارهای پیشگیرانه : 109

منابع و مآخذ: 110

 

چکیده:
موضوع بررسی جرم شناختی خرید، فروش و نگهداری سلاح مهمات غیر مجاز در لردگان از این حیث دارای اهمیتی ویژه ای بوده که علی‌رغم تشدید قانون قاچاق سلاح و مهمات در سال 1390 ولی متاسفانه این موضوع نه چندان کاهش نداشته بلکه افزایش چند درصدی هم در بر داشته لذا این انگیزه در خود به وجود آمده تا در خصوص این موضوع مطالعاتی انجام نمایم.

روش تحقیق دراین پژوهش تحلیلی توصیفی از نوع کاربردی می‌باشد، برای گردآوری داده‌ها پس از تایید پرسشنامه توسط اساتید و همچنین روایی و پایایی پرسشنامه، به صورت تصادفی در بین 100 نفر از کارشناسان و کارکنان مشغول در اداره مبارزه با قاچاق و پلیس اطلاعات و امنیت شهرستان لردگان پخش و اطلاعات آن گردآوری شد. در پژوهش حاضر، از شاخص های آمار توصیفی فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار استفاده شد. به منظور تحلیل استنباطی داده های بدست آمده از ابزارهای اندازه گیری از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.

نتایج حاصله از این پژوهش حاکیست که با توجه به بافت قومی قبیله ای شهرستان، برای قدرت نمایی در مقابل دیگر طوایف استفاده از سلاح در بین طوایف مرسوم بوده است و علت خرید، فروش و نگهداری سلاح باب شدن استفاده از اسلحه در مراسمات جهت ابراز علاقه به همدیگر و ابراز شادی می‌باشد و نهایتاً با توجه به اینکه از دیرباز شغل اکثر مردم شهرستان دامپروری بوده، داشتن سلاح برای حفاظت از احشام یک امر ضروری بوده است.

واژگان کلیدی: سلاح، مهمات، نگهداری، اسلحه غیرمجاز، قاچاق، خرید و فروش.

 

فصل نخست: کلیات تحقیق

مقدمه:
استفاده از اسلحه از زمان های قدیم به عنوان یک ابزار حفاظتی در برابر حیوانات وحشی و غارتگران مورد استفاده بوده است و در دین مبین اسلام آموزش تیراندازی و سوارکاری و شنا مورد تأکید بوده است . در استان چهارمحال و بختیاری استفاده از اسلحه از دیرباز رواج داشته است و نوعی افتخار محسوب می شد و اکثر مردان استان دارای اسلحه بودند و تا جایی که در درگیری مردم استان علیه نظام ستم شاهی مردم استان با اسلحله شخصی علیه این نظام برخواستند ، ولی امروزه با افزایش قاچاق اسلحه در استانهای همجوار و ورود آن به استان و استفاده از اسلحه در مراسمات شادی ، عزا و نزاع ها باعث رعب و وحشت و نگرانی بین مردم استان شده است و علاوه بر این استان ما جزء استان هایی می باشد که دومین وسیله خودکشی آنها اسلحه می باشد . فلذا در این پژوهش به بررسی جرم شناسی خرید فروش و نگهداری سلاح و مهمات غیر مجاز در شهرستان لردگان می پردازیم .

 

1-1-بیان مسئله:
به طور کلی قاچاق معضلی اجتماعی است، كه آثار زیانباری برای جامعه دارد، و در خصوص خرید، فروش و نگهداری سلاح مهمات غیر مجاز در شهرستان لردگان كمتر مطالعه قرارگرفته است در دهه اخیر شهرستان لردگان به دلیل ویژگی و حساسیت خاص و با توجه به ساختار امنیتی و موقعیت جغرافیایی منطقه و بافت جمعیتی از لحاظ قومی قبیله ای یكی از مناطق حائز اهمیت است، به طوری این شهرستان یکی از بزرگ ترین شهرستان های استان از لحاظ جمعیت، وسعت و تعداد روستاهای تحت نظر بوده و هر ساله در انتخابات و دیگر مراسمات ویژه ای که در این شهرستان اتفاق می افتد متاسفانه شاهد درگیری ها و نزاع های دسته جمعی بوده که در سلاح و مهمات کاربرد زیادی دارد لذا بر همین اساس می توان گفت که این شهرستان از نقاط مهم و حساس استان بوده و از طرفی با استان اصفهان، خوزستان و کهگلویه و بویر احمد هم مرز بوده که همین امر خود باعث ورود، خرید و فروش سلاح و مهمات می گردد. با توجه به تحقیقات و بررسیهای انجام شده و پایش آماری در استان، حجم قابل توجهی از مجموع خرید، فروش و نگهداری سلاح مهمات غیر مجاز در این شهرستان انجام می پذیرد.(مرکز پایش آماری پلیس پیشگیری استان، 1394) گسترش روز افزون این نوع قاچاق، تلاش هاى برنامه ریزان و مسئولان مملكتی را در ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و انتظامی و اقتصادی تحت الشعاع قرار داده و توانائی ها و امكانات و سرمایه های مملكتی را كه می بایست در جهت رشد و توسعه، عمران و آبادانی و بهینه سازی مملكت هزینه و بكارگرفته شود، بیهوده هدر مى دهد. (محسنی تبریزی، 1370، 11) استفاده از اسلحه از زمان های قدیم به عنوان یک ابزار حفاظتی در برابر حیوانات وحشی و غارتگران مورد استفاده بوده است و در دین مبین اسلام آموزش تیراندازی و سوارکاری و شنا مورد تأکید بوده است .در شهرستان لردگان استفاده از اسلحه از دیرباز رواج داشته است و  نوعی افتخار محسوب می‌شد و اکثر مردان استان دارای اسلحه بودند و تا جایی که در درگیری مردم استان علیه نظام ستم شاهی مردم استان با اسلحه شخصی علیه این نظام برخواستند، ولی امروزه با افزایش قاچاق اسلحه در استانهای همجوار و ورود آن به شهرستان و استفاده از اسلحه در مراسمات شادی، عزا و نزاع ها باعث رعب و وحشت و نگرانی بین مردم شهرستان شده است و این آما روز به متاسفانه در حال افزایش می‌باشد لذا در نظر است تا ضمن جرم شناختی موضوع به بررسی و ریشه ای علل و عوامل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و …. تبیین نماییم که علیرغم تشدید قانون مجازات قاچاق سلاح و مهمات، و رشد سطح فرهنگ مردم شهرستان و افزایش چند درصدی سطح تحصیلات آنها، چرا آمار مورد مطالعه این حقیر که از دادگستری استان اخذ کرده‌ام نشان می‌دهد که جرایم خرید، فروش و نگهداری سلاح و مهمات رشد چند درصدی داشته و چه عواملی در این جریان نقش مستقیم یا غیر مستقیم دارند و مضافاً پس از ریشه یابی این موارد چند راهکار اساسی در این خصوص بیان خواهیم کرد.

1-2-اهمیت وضرورت انتخاب موضوع:
این موضوع از این حیث دارای اهمیت و ضرورت بوده که علی رغم تشدید مجازات قانون قاچاق سلاح و مهمات در سال های اخیر ولی متاسفانه این موضوع تاثیری در کاهش آمار کشف سلاح های ماخوذه از شهرستان لردگان نداشته و تا حدودی این آما رشد چند درصدی نسبت به سال های گذشته را هم داشته(مرکز پایش پلیس پیشگیری فرماندهی انتظامی استان، 1394) لذا در این حقیر انگیزه ای را به وجود آورده تا در این خصوص تحقیقات گسترده ای را انجام نمایم.

1-3-پیشینه تحقیق
با جستجو و استعلام از سایت های اینترنت ایران داک،…. و اینترانتی معتبر، هیچ گونه تحقیق و پژوهشی با این عنوان پیدا نشد. اما تحقیقاتی با موضوعات مرتبط به شرح ذیل انجام شده است که جهت آشنایی ذهن خواننده به برخی از آنها خواهیم پرداخت:

مقاله عوامل مؤثر بر قاچاق اسلحه و مشروبات الكلی از مرز پیرانشهر توسط سرهنگ دكتر محمد نایب پور، در فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی به چاپ رسید. وی در این مقاله بیان داشت که قاچاق معضلی اجتماعی است، كه آثار زیانباری برای جامعه دارد، كمتر مطالعه قرارگرفته است؛ خصوصا از بعد اسلحه و مشروبات الكلی و مطالعات جامعه شناختى آن نیز اندك است. در دهه اخیر مرز پیرانشهر در استان آذربایجان غربی به دلیل ویژگی و حساسیت وبا توجه به ساختار امنیتی و موقعیت جغرافیایی منطقه و بافت جمعیتی و همجواری با كردستان عراق و حضور فعلی آمریكا در این كشور یكی از مناطق حائز اهمیت از نظر سردمداران باندها و شبكه های قاچاق است. وی راهکارهایی برای امكانات نیروی انتظامی ارائه داد.
تأسیس قرارگاه عملیاتی ناجا با اختیارات كامل در آن منطقه همانند قرارگاه عملیاتی شرق كشور؛
انسداد كامل مرز و راه های ورودی قاچاق كالا با مین گذاری و كشیدن سیم خاردارهای چند لایه و نصب تجهیزات الكترونیكی در مرز؛
تجهیز كامل پاسگاه هاى مرزی و یگان هاى مبارزه با قاچاق؛
بازنگری در میزان حق الكشف پرداختی به كاشفین اسلحه و مشروبات الكلی تسریع در پرداخت آن به كاشفین؛
مقاله بررسی اقتصادی قاچاق در ایران توسط جمشید پژویان به انجام رسید. وی در این مقاله بیان داشت که قاچاق كالا بخشی از اقتصاد كشور است كه با هدف سودآوری از سوی عوامل تجارت غیر قانونی انجام می شود. آمارهای گمرك ایران از كشفیات قاچاق كالا بیانگر سیر صعودی تعداد كل پرونده های قاچاق در سالهای اخیراست. قاچاق به دلیل ماهیت پنهان خود در آمارهای رسمی كشور ثبت نمی شود و بر این اساس وجود آن موجب پنهان ماندن بخشی از عملكرد اقتصاد كشور خواهد شد، این واقعیت می تواند كاركرد سیاستهای تخصیصی و توزیعی دولت را در عمل با مشكلات جدی مواجه سازد. این در حالی است كه با اطلاع از روند قاچاق یا حجم آن می توان در سایه اتخاذ راهكارهای مناسب، فعالیتهای اقتصادی غیر رسمی را به سمت فعالیتهای اقتصادی رسمی ثبت شده در حسابهای ملی هدایت كرد. این مهم، اطلاع از اندازه قاچاق كالا در ایران را اجتناب ناپذیر می سازد. در عمل قاچاق ، قوانین و مقررات بازرگانی كشور نقض می شود و مرتكب آن مشمول مجازات مقرر در قانون می گردد. براین اساس ،قاچاق یك جرم است و قانون مجازات اسلامی در ایران ، قاچاق را جرم مشمول تعزیرات حكومتی می داند. جرم قاچاق وقتی اتفاق می افتد كه فردی مرتكب عملی شود كه طبق قانون تعزیرات حكومتی ممنوع بوده و انجام آن نیز منجر به وارد شدن خسارت یا صدمه به دولت شود. وی بعد از نمونه گیریهایی بیان کرد که نتایج بررسی ها نشان می دهد كه نرخ جریمه و تعرفه از مهمترین عوامل توضیح دهنده روند قاچاق در دوره(1349-81) بوده است. در این دوره اثر قاچاق برشاخص قیمت كالاهای وارداتی از اثر آن بر درآمدهای عمومی واقعی دولت شدیدتر است. با توجه به صعودی بودن روند قاچاق در سالهای اخیر، به نظر می رسد با تجدید نظر در سیاست های مبارزه با قاچاق كالا می توان حجم قاچاق را كنترل كرد.
3– تجارت و قاچاق اسلحه در خلیج فارس بین سالهای 1896-1925 / 1314-1343ق  پایان‌نامه . وزارت علوم، تحقیقات و فناوری – دانشگاه اصفهان – دانشکده ادبیات و علوم انسانی . 1389 . کارشناسی ارشد موضوع: علوم انسانی تجارت و قاچاق اسلحه در خلیج فارس استاد راهنما: مرتضی نورایی کجباف دانشجو: زهرا رضایی

خلاصه تحقیق: تجارت و قاچاق اسلحه در خلیج فارس از مسائلی بود که در اواخر قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم مورد توجه قرار گرفت. اگرچه با توجه به اسناد و مدارک موجود، سابقه این تجارت به سده ?? و همزمان با حضور دولت های اروپایی در خلیج فارس می رسد. در اواخر قرن نوزدهم بروز برخی حوادث مانند جلوگیری از دزدی دریایی و ممانعت از تجارت برده توسط انگلیسی ها و اقدامات آنها در این راستا سبب گردید که عده ای از افراد به این تجارت روی بیاورند. پس ازمدتی این تجارت به دلیل اینکه از سود سرشاری برخوردار بود روبه افزایش گذاشت. توسعه تجارت اسلحه سبب گردید که بخش قابل توجهی از ساکنین خلیج فارس به سلاح های پیشرفته مجهز شوند. افزون بر این، بخش دیگری از این اسلحه ها به مرزهای شمال غربی هندوستان و افغانستان حمل می گردید .این امر سبب نگرانی برخی دولت های منطقه مانند ایران و انگلستان – به عنوان کشوری که منافعش با داد و ستد اسلحه در خلیج فارس به خطر افتاده بود- گردید. مسلح شدن افراد غیر نظامی موضوعی بود که نمی شد به سادگی از کنار آن گذشت، چرا که از لحاظ امنیتی می توانست برای منطقه خطر ساز باشد. پیرو این امر، دولت انگلستان و ایران با همراه نمودن سایر دولت های منطقه خلیج فارس و انجام اقداماتی در سطح منطقه و بین المللی درصدد ممانعت از این تجارت برآمدند. اگرچه انجام اینگونه اقدامات از جانب ایران به خاطر ترس از مسلح شدن ایلات و عشایر به علت نداشتن تسلط بر این مناطق بود، اما در واقع مبارزه با قاچاق و تجارت اسلحه برای انگلستان وسیله ای بود که این دولت برای بسط نفوذ سیاسی و تحکیم سیادت دریایی و قبضه کردن بازرگانی و تجارت خلیج فارس از آن استفاده نمود.

4- قاچاق سلاح ومهمات در سیاست جنایی ایران واسناد بین المللی پایان‌نامه . دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین دانشکده علوم اجتماعی 1390 کارشناسی ارشد  استاد راهنما: محسن عینی  دانشجو: میثم موذنی

چکیده: امروزه قاچاق سلاح و مهمات به عنوان یکی از جرایم سازمان‌یافته فرا‌ملی یکی از مهم‌ترین معضلات قرن بیست و یکم محسوب می‌شود. با توجه به خطرات و تأثیرات زیانبار جرایم سازمان-یافته، جامعه‌ی بین‌الملل و در رأس آن سازمان ملل متحد در سال 2000 اقدام به تدوین سندی بین‌المللی به منظور مقابله با جرایم مزبور در پالرمو (ایتالیا) پرداخت. پروتکل سوم این کنوانسیون با موضوع تولید و قاچاق سلاح‌های گرم و مهمات در سال 2001 تدوین و به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید.جرم‌انگاری قاچاق سلاح و مهمات یکی از موضوعات مهم حقوق کیفری در قلمرو تأمین امنیت انسانی می‌باشد که کشور ما توجه به این امر را به صورت خاص از سال 1350 با تصویب قانون تشدید مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و قاچاقچیان مسلح مد نظر قرار داده اما امروزه قانون معمول و مجری، قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات مصوب 1390 می‌باشد.در این پایان‌نامه ابتدا در فصل اول با آشنایی اجمالی با تجارت اسلحه، به تعاریف، ویژگی‌ها و ارکان تشکیل دهنده جرم قاچاق سلاح و مهمات، شباهت‌ها و تفاوت‌های آن با پروتکل پالرمو پرداخته می‌شود. پس از آن در فصل دوم رویکرد قانونگذار ایران و اسناد بین‌المللی بالاخص برنامه اقدام و پروتکل پالرمو مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و نهایتاً به بررسی فرآیند رسیدگی به جرم مزبور در ایران و در سطح بین‌الملل پرداخته می‌شود.

5- بررسی تحلیلی قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیر مجاز مصوب 1390

پایان‌نامه . دانشگاه آزاد اسلامی – دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی – دانشکده حقوق . 1392 . کارشناسی ارشد استاد راهنما: رجب گلدوست جویباری | دانشجو: فرهاد فرخ منش

2-1-2- معنای اصطلاحی تعهد……………………………………………………………………… 11
2-1-3- منابع تعهد ……………………………………………………………………………………. 12
2-1-3-1- منابع تعهد در حقوق ایران……………………………………………………………. 13
2-1-3-1-1- وقایع حقوقی………………………………………………………………………….. 13
2-1-3-1-2- اعمال حقوقی ………………………………………………………………………… 13
2-1-3-2- منابع تعهد در فقه امامیه……………………………………………………………….. 14
گفتار دوم : ایفای تعهد…………………………………………………………………………………….. 15
2-2- مفهوم ایفای تعهد ………………………………………………………………………………. 15
2-2-1- ایفای تعهد در لغت…………………………………………………………………………. 15
2-2-2- ایفای تعهد در اصطلاح حقوقدانان و فقها …………………………………………….. 16
2-2-3- مبانی ایفای تعهد…………………………………………………………………………….. 17
2-2-3-1- مبانی فقهی لزوم انجام تعهد…………………………………………………………… 17
2-2-3-1-1- اصاله اللزوم……………………………………………………………………………. 17
2-2-3-1-2- “المومنون عند الشروطهم” ………………………………………………………… 18
2-2-3-2- مبانی حقوقی لزوم انجام تعهد………………………………………………………… 19

فهرست مطالب
عنوان صفحه
گفتار سوم : تعهدات امین و تبیین مفاهیم مبنائی……………………………………………………… 19
2-3- تعهدات امین قراردادی………………………………………………………………………… 19
2-3-1- حفظ و نگه داری مال مورد امانت………………………………………………………. 20
2-3-2- استرداد مال مورد امانت…………………………………………………………………….. 22
2-3-3- امین قانونی یا شرعی……………………………………………………………………….. 24
2-3-4- مفهوم امانت…………………………………………………………………………………. 25
2-3-5- مفهوم ضمان………………………………………………………………………………….. 28
2-3-5-1- تقسیم ضمان به عقدی و قهری……………………………………………………….. 28
2-3-5-2- تقسیم ضمان به جعلی و واقعی………………………………………………………. 28
2-3-6- فرض قانونی و تمایز آن از اصطلاحات مشابه………………………………………… 29
2-3-6-1- فرض قانونی و اصول عملیه…………………………………………………………… 29
2-3-6-2- فروض قانونی و اصول حقوقی……………………………………………………….. 30
2-3-6-3- فروض قانونی و امارات ………………………………………………………………. 31
گفتار چهارم : فرض ایفای تعهد ……………………………………………………………………….. 32
2-4-1- محل طرح فرض ایفای تعهد……………………………………………………………… 32
2-4-2- تفاوت فرض ایفای تعهد با اثبات ایفای تعهد…………………………………………. 33
2-4-3- فرض یا اصل ایفای تعهد…………………………………………………………………. 34

فصل سوم : مبانی ،آثار و استثنائات فرض ایفای تعهد
گفتار اول : مبانی فرض ایفای تعهد…………………………………………………………………….. 39
3-1-1-مبانی فرض ایفای تعهد در فقه …………………………………………………………… 39
3-1-1-1- قرآن مجید…………………………………………………………………………………. 39
3-1-1-2-روایات………………………………………………………………………………………. 39
3-1-1-3- بنای عقلا …………………………………………………………………………………. 41
3-1-1-4-اجماع………………………………………………………………………………………… 42
3-1-1-5-انتفای سبب…………………………………………………………………………………. 42
3-1-1-6- تسالم……………………………………………………………………………………….. 43
فهرست مطالب
عنوان صفحه
3-1-1-7– عسر و حرج. ……………………………………………………………………………. 44
3-1-1-8- ضرر به امین………………………………………………………………………………. 44
3-1-2- مبنای فرض ایفای تعهد نزد حقوقدانان…………………………………………………. 44
3-1-2-1- مفهوم تعهد به وسیله…………………………………………………………………….. 44
3-1-2-2-مفهوم تعهد به نتیجه………………………………………………………………………. 45
3-1-2-3- پیشینه تاریخی تعهدات به وسیله و به نتیجه ………………………………………. 46
3-1-2-3-1- در فقه…………………………………………………………………………………… 46
3-1-2-3-2- در حقوق موضوعه………………………………………………………………….. 46
3-1-2-4- ب   ررسی تعهد به وسیله و تعهد به نتیجه در تعهدات امین………………………… 47
گفتار دوم : تأثیر فرض ایفای تعهد بر بار اثبات اجرای تعهد……………………………………… 48
3-2-1- بار اثبات تقصیر …………………………………………………………………………….. 49
3-2-2- بار اثبات اجرای تعهد ……………………………………………………………………… 51
3-2-3- تأثیر فرض ایفای تعهد بر بار اثبات اجرای تعهد……………………………………… 52
3-2-4- بار اثبات در امور ایجابی و سلبی ……………………………………………………….. 54
گفتار سوم: استثنائات فرض ایفای تعهد……………………………………………………………….. 55
3-3-1-شرط ضمان امین …………………………………………………………………………….. 55
3-3-2- مسئولیت متصدی حمل و نقل……………………………………………………………. 58
3-3-3- عاریه مضمونه………………………………………………………………………………… 60

فصل چهارم : بررسی مصادیق فرض ایفای تعهد
گفتار اول: بررسی فرض ایفای تعهد در ودیعه………………………………………………………. 65
4-1-1- تعریف و ماهیت ودیعه ……………………………………………………………………. 65
4-1-2- اصل عدم ضمان مستودع …………………………………………………………………. 66
4-1-3- اثر تعدی و تفریط در تغییر وضع حقوقی مستودع ………………………………….. 67
4-1-4- اثر انصراف امین از تعدی وتفریط……………………………………………………….. 68
گفتار دوم : برسی فرض ایفای تعهد در عاریه………………………………………………………. 72
4-2-1- تعریف و ماهیت عاریه……………………………………………………………………… 72
فهرست مطالب
عنوان صفحه
4-2-2- اصل عدم ضمان مستعیر……………………………………………………………………. 72
4-2-3- اثر تعدی و تفریط در تغییر وضع حقوقی مستعیر ………………………………….. 73
گفتار سوم: بررسی فرض ایفای تعهد در اجاره ……………………………………………………… 74
4-3-1- تعریف و ماهیت اجاره …………………………………………………………………… 74
4-3-2- اصل عدم ضمان مستاجر ………………………………………………………………… 75
4-3-3- اثر تعدی وتفریط در تغییر وضع حقوقی مستاجر…………………………………… 76
گفتار چهارم: بررسی فرض ایفای تعهد در وکالت …………………………………………………. 79
4-4-1- تعریف و ماهیت عقد وکالت …………………………………………………………….. 79
4-4-2- اصل عدم ضمان وکیل ……………………………………………………………………. 79
4-4-3- اثر تعدی وتفریط در تغییر وضع حقوقی وکیل………………………………………. 81

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………… 89
پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………….. 90
منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………. 95

پیشگفتار…………………………………………ح

فصل اول: کلیات پژوهش………………………………………. 1

1-1 مقدمه………………………………………. 2

1-2 بیان مسئله و اهمیت موضوع………………………………………. 4

1-3 اهداف پژوهش………………………………………. 5

1-4 سوا­­ل­های پژوهش………………………………………. 7

1-5 محدودیت­های پژوهش………………………………………. 7

1-6 تعریف مفاهیم کلیدی………………………………………. 8

فصل دوم: چارچوب نظری و پیشینه پژوهش……………………………………….11

2-1 ناشنوایی………………………………………. 12

2-2 علل ناشنوایی………………………………………. 15

2-3 تاریخچة زبان اشاره………………………………………. 16

2-4 زبان اشاره………………………………………. 19

2-5 انواع سیستم اشاره………………………………………. 21

2-5-1 سیستم مفهوم- بنیاد………………………………………. 22

2-5-2 سیستم اشارة پاژه-گرمن(PGSS)……………………………………….

2-5-3 گفتار نشانه­ دار……………………………………….23

2-5-4 الفبای دستی……………………………………….24

2-5-5 ارتباط کلی یا همزمان………………………………………. 27

2-6 زبان‌شناسی زبان اشاره ……………………………………….27

2-6-1 شکل دست………………………………………. 31

2-6-2 مکان دست………………………………………. 33

2-6-3 حرکت دست………………………………………. 34

2-6-4 جهت دست………………………………………. 36

2-6-5 حالات صورت………………………………………. 36

2-7 فراگیری زبان در کودکان ناشنوا………………………………………. 39

2-7-1 مراحل فراگیری زبان اشاره………………………………………. 42

2-8 ساختواژه………………………………………. 48

2-9 زمان و نمود……………………………………….49

2-10 زمان و نمود در زبان اشاره………………………………………. 52

2-11 جمع­بندی فصل……………………………………….68

فصل سوم: روش پژوهش………………………………………. 69

3-1 روش پژوهش………………………………………. 70

3-2 ابزار گردآوری داده­ ها ……………………………………….70

3-3 جامعه و نمونة آماری………………………………………. 72

3-4 نحوه اجرا ……………………………………….73

3-5 روش تجزیه و تحلیل داده­ ها………………………………………. 76

3-6 جمع­بندی فصل………………………………………. 77

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ ها……………………………………….78

4-1تجزیه و تحلیل داده ­ها………………………………………. 79

4-2 چگونگی بیان زمان و انواع آن در زبان اشاره ایرانی…………………… 80

4-2-1 قیدهای زمانی……………………………………….81

4-2-2 مشخصه­ های غیردستی………………………………………. 83

4-2-3 نشانگرهای واژگانی……………………………………….86

4-2-4 استفاده از گروه دستوری اعداد………………………………………. 88

4-2-5 عبارات زمانی……………………………………….90

4-3 چگونگی بیان نمود و انواع آن در زبان اشارة ایرانی…………………….. 92

4-3-1 نمود استمراری……………………………………….93

4-3-2 نمود عادتی………………………………………. 94

4-3-3 نمود مکرر……………………………………….95

4-3-4 نمود کامل……………………………………….96

4-4 یافته­ های پژوهش بر اساس جنسیت……………………………………….101

4-5 جمع ­بندی فصل………………………………………. 102

فصل پنجم: بحث و نتیجه­ گیری………………………………………. 103

5-1 بررسی توصیفی داده ­ها……………………………………….104

5-1-1 زمان در زبان اشاره ایرانی………………………………………. 106

5-1-1-1 نمونة واژگانی زمان………………………………………. 107

5-1-1-2 نمونة ساختواژی زمان (تکواژ تصریفی)………………………. 108

5-1-2 نمود در زبان اشارة ایرانی………………………………………. 110

5-1-2-1 نمونة واژگانی نمود……………………………………….111

5-1-2-2 نمونة ساختواژی نمود (تکواژ تصریفی)………………………111

5-2 جمع­بندی فصل……………………………………….112

5-3 پیشنهاداتی برای پژوهش­های آتی……………………………………….113

منابع فارسی………………………………………. 115

منابع انگلیسی………………………………………. 116

پیوست……………………………………….121

چکیده:

زبان اشاره ایرانی، زبانی دیداری/فضایی است که با دارا بودن ساختار نحوی و معنایی خاص خود در جامعة ناشنوایان در سرتاسر ایران با تفاوت لهجه ­های مختلف، رشد کرده است. وجود اشارات قراردادی در این زبان اثبات می­ کند که زبانی حقیقی است و تنها مجموعه ­ای از تصاویر در فضا نمی­   باشد. انگیزة اصلی از انجام پژوهش حاضر با بررسی چگونگی بازنمود زمان و نمود در زبان اشارة ایرانی، معطوف کردن توجه زبان‌شناسان به یکی از ویژگی­های زبانی این زبان (مفاهیم زمانی) است، تا بتوان آنها را از خصوصیات و طبیعی بودن آن آگاه کرد، چرا که در جامعة ناشنوایان از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار است و تاثیر مستقیمی بر روی زندگی آنها دارد. به این منظور بخش اعظم پژوهش (مصاحبه و مشاهدة مشارکتی) با حضور در مکان­های مختلفی مانند کانون ناشنوایان، هیئت مذهبی ناشنوایان و هیئت ورزشی ناشنوایان در دو شهر شیراز و مشهد و همچنین همایش­های مخصوص ناشنوایان صورت گرفته است و بخش دیگر کار با بررسی فیلم­هایی از ناشنوایان مختلف در سرتاسر کشور بر اساس مشاهدة غیرمشارکتی انجام شده است و 20 نفر (10 زن، 10 مرد) از ناشنوایان به عنوان نمونه انتخاب شده­اند. یافته­ های این پژوهش مشخص نمود که در زبان اشارة ایرانی برای مشخص کردن مفهوم زمان از روش­ های مختلفی مانند قیدهای زمانی، نشانگرهای واژگانی، مشخصه­ های غیردستی، گروه دستوری اعداد و عبارات زمانی طبق خط زمان فرضی استفاده می­شود. جهت مشخص کردن نمود نیز از دو روش استفاده می­شود. نمود مکرر، استمراری و عادتی از طریق تکرار در حرکات فعل و نمود کامل از طریق نشانگر واژگانی “تمام شدن” بیان می­شوند که تمامی روش­ها به­ طور گسترده در میان ناشنوایان مورد استفاده قرار می­گیرند.

پیشگفتار:

سخن گفتن (زبان) یکی از ویژگی­های ممتاز بشری است. انسان از راه سخن­گفتن با دیگر افراد جامعه ارتباط برقرار می­ کند، می­فهمد و می­ فهماند. گرچه از بیان کلمة زبان در نظر اول زبان بیانی به ذهن می­رسد اما زبان می ­تواند ادراکی، کتبی، اشاره و هر نوع علایم قراردادی دیگر را نیز شامل شود. زبان اشاره یکی از مهمترین روش­های ارتباطی میان ناشنوایان می­باشد که سبب می­شود این افراد با یکدیگر و دیگران ارتباط برقرارکنند. حامیان زبان اشاره، در طول زمان ارزشی را که این زبان در جوامع ناشنوایان دارد بیان کرده­اند، همانگونه که ودیتز[1] اظهار داشته است که زبان اشاره بهترین هدیة خداوند به ناشنوایان است. همانطورکه زبان­های گفتاری در جامعة شنوایان توسعه پیدا می­ کنند، زبان­های اشاره نیز به­طور گسترده و مستقل در جامعة ناشنوایان در سرتاسر دنیا رشد و توسعه می­یابند. زبان­های اشاره به صورت همگانی نیستند به عبارت دیگر در کل جهان یکسان نیستند و مانند زبان­های گفتاری مختلفی که در سرتاسر دنیا وجود دارد، زبان­های اشارة مجزا و مستقلی نیز در دنیا موجود می­باشند و هر جامعه­ای زبان اشارة مخصوص به خود را به کار می­برد. زبان اشارة ایرانی نیز جزء یکی از این زبان­ها محسوب می­شود. زبان اشارة ایرانی، زبانی دیداری/فضایی است که با دارا بودن ساختار نحوی و معنایی خاص خود به­طور طبیعی در جامعة ناشنوایان در سرتاسر ایران با تفاوت لهجه­های مختلف، رشد کرده است و مورد استفاده قرار می­گیرد. نکتة قابل ذکر آن است که تمامی افراد با وجود تفاوت در لهجة خود به راحتی با دیگر ناشنوایان از مناطق دیگر ارتباط برقرار می­ کنند و این تفاوت اشارات مانعی برای عدم درک آنها نمی­باشد، در حقیقت درک آنها بیان­گر این مطلب است که این تفاوت­ها، تفاوت لهجه است نه تفاوت زبان.

اشارات موجود در این زبان از نوع قراردادی و در بعضی موارد به ­صورت شمایل­گونه[2] هستند. وجود اشارات قراردادی در این زبان اثبات می­ کند که زبانی حقیقی است و تنها مجموعه ­ای از تصاویر در فضا[3] نمی­باشد. تفاوت میان زبان اشارة ایرانی و به­طور کلی همة زبان­های اشاره با زبان­های گفتاری این است که در زبان­های اشاره، اطلاعات از طریق ترکیب آوا بیان نمی­شوند بلکه از طریق ترکیب شکل[4]، جهت[5] و حرکت[6] دست و همچنین حالات صورت[7] منتقل می­شوند. مانند زبان­های اشارة دیگر، زبان اشارة ایرانی نیز متشکل از دو بخش دستی و غیردستی است که این دو بخش برای تولید و درک زبان اشاره بسیار حائز اهمیت می­باشند. بخش دستی شامل مواردی از قبیل شکل، جهت، مکان و حرکت دست می­شود و بخش غیردستی در برگیرندة حالات صورت و بدن می­باشد. اشارات غیردستی (حالات صورت، چشم، ابرو، سر و غیره) در زبان اشاره نقش­های بسیاری را ایفا می­ کنند. مهمتر از همه، نقشی است که این اشارات در نحو ایفا می­ کنند. برای مثال، حالات صورت در اکثر زبان­های اشاره که زبان اشارة ایرانی نیز شامل آن می­شود، برای سوال­های بله/خیر یا سوال­های که­ای استفاده می­شوند. در زبان اشارة ایرانی هنگامی­که اشاره­گر سوال بله/خیر می­پرسد، ابروهایش را بالا می­برد و کمی سرش را به سمت جلو کج می­ کند. هنگامی­که اشاره­گر سوال که­ای مانند کی، کجا، کدام و غیره را می­پرسد، ابروهایش را پایین می­آورد و کمی سرش را به سمت جلو می­برد در صورتی­که بدنش را به سمت عقب تکیه می­دهد و صورت نیز حالت جمع­شدگی به خود می­گیرد. در جملات شرطی نیز هنگام اشاره کردن، ابروها به سمت بالا حرکت می­ کنند.

علاوه برکلیه نقش­های نحوی، حالات صورت و حرکات بدن در بیان آهنگ گفتار[8]، تکیه[9] و درنگ[10] نیز نقش مهمی ایفا می­ کنند. درست مانند اصول زبرزنجیری که در زبان گفتاری جزء لاینفک کلام می­باشند، حالات صورت نیز جزء لاینفک زبان اشاره محسوب می­شوند. اما بر خلاف تکیه، آهنگ و درنگ که نمی­توانند به­ تنهایی بدون کلام استفاده شوند، بعضی از حالات صورت یا حرکات به­ تنهایی مورد استفاده قرار می­گیرند و جایگزین واژگان می­شوند. به­طور کلی احساسات فرد اشاره­کننده در صورت وی که با حرکات بدن همراه هستند مشخص می­شوند. بنابراین آنچه که در رابطه با درک و تولید زبان اشاره از اهمیت برخوردار است، توجه به هماهنگ بودن کلیة اجزاء تشکیل دهندة آن می­باشد، زیرا یک اشتباه کوچک در یکی از بخش­ها منجر به تولید اشاره­ای دیگر می­شود و درک مطلب را با مشکل مواجه می­ کند.

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه

در طول دورة روشنفکری قرن هجدهم، بسیاری از فلاسفه مانند کاندیلاک[1] بیان کرده­اند که زبان اشاره بر زبان گفتاری مقدم بوده است. مانند توصیف زندگی افراد ناشنوا و جامعۀ آنها، اخیرا تلاش­هایی نیز در رابطه با فهم ساختار زبان­های اشاره به عنوان سیستم­های زبان ­شناختی صورت گرفته است. در تحلیل­های زبان­شناختی زبان اشاره، زبان‌شناسان در پی یافتن ویژگی­های زبانی این زبان­ها هستند و کلیة نظریه ­های زبانی را که تاکنون دربارة همگانی­های زبان ارائه شده­اند، در مورد زبان­های اشاره بررسی کرده و به نوعی این نظریه­ها را محک می­زنند (شیک، مارشارک و اسپنسر[2]، 2006، ص1). در اوایل دهة هفتاد با تلاش و حرکت عظیم استوکو[3] بود که دریچه­ای جدید برای شناخت زبان اشاره به عنوان زبانی کامل در زبان‌شناسی باز شد. وی مطالعة علمی مدرن بر روی زبان­های اشاره را با نگرشی انسان­شناسانه و ساختارگرایانه[4] آغاز کرده و بر اساس آنها مشخص کرد که کلیة زبان­ها دارای ساختارهای منظمی[5] هستند (آرمسترانگ و ویلکوکس[6]، 2007، ص5). حدود نیم­قرن از شناخت زبان اشاره به عنوان زبانی کامل و طبیعی می­گذرد، اما هنوز بسیاری از افراد شناخت دقیقی از این زبان نداشته و تصور می­ کنند که فقط زبانی قابل قبول می­باشد که با تولید صدا همراه باشد. مطالعات انجام شده بر روی زبان­های اشاره این ادعا را تصدیق کرده که آنها زبانی با کلیة مشخصه­های دستوری و زبان­شناختی مانند زبان­های گفتاری هستند. این زبان­ها به­طور معمول و بدون هیچ آموزش خاصی توسط افرادی که در معرض آن قرار گرفته، فرا گرفته می­شوند و از پتانسیل لازم در مواردی مانند هنر، استدلال، قوة تعقل و احساسات برخوردار می­باشند. همانگونه که افراد شنوا نسبت به زبان گفتاری خود احساس غرور و قدرت دارند، ناشنوایان نیز به زبان اشارة خود افتخار و نسبت به آن احساس قدرت می­ کنند (میر و سندلر[7]، 2008، ص2).

پژوهش حاضر با دارا بودن 5 فصل، کوششی در تبیین چگونگی بازنمود دو مقولة زمان و نمود در زبان اشارة ناشنوایان ایرانی می­باشد که ترتیب کلی مطالب در آن به این صورت خواهد بود: در فصل اول مقدمه، بیان مسئله، اهمیت موضوع، اهداف پژوهش، محدودیت­های پژوهش و تعریفی از کلیدواژه­ها مطرح می­گردد. فصل دوم شامل دو بخش می­شود؛ در بخش اول آن به­طور کلی بعضی از مفاهیم نظری چون ناشنوایی، علل ابتلا به ناشنوایی، زبان اشاره، زبان‌شناسی زبان اشاره و فراگیری زبان در ناشنوایان به تفصیل معرفی خواهند شد و در بخش دوم این فصل به تعریفی از موضوعات اصلی (زمان و نمود) و مفاهیم ساختواژی و تکواژ تصریفی پرداخته می­شود و سپس پیشینة پژوهش ارائه­ می­گردد. فصل سوم به معرفی جامعه آماری، روش پژوهش و بخش اجرایی پژوهش می ­پردازد. در فصل چهارم به ارائة یافته­ ها و تجزیه و تحلیل داده­ ها پرداخته می­شود. در نهایت در فصل پنجم بحث و نتایج حاصل از بررسی میدانی و مشاهدات انجام شده در پژوهش مطرح می­شود، در قسمت بعد آن پیشنهادات مربوطه و در قسمت پیوست چند نمونه از گفتار و مکالمات ناشنوایان ارائه می­شوند.

2-1- بیان مسأله و اهمیت موضوع

از دهه 1960 به بعد در آمریکا، اروپا و سایر کشورها با رخداد وقایع مختلفی از جمله مطالعات علمی زبان­شناختی در مورد زبان اشاره از طرف زبان‌شناسان، رشد نهضت حقوق مدنی و توسعة وسایل فناوری خاص ناشنوایان و به تبع آن، حضور فعال­تر ناشنوایان در جوامع باعث شد که به­تدریج ناشنوایان به عنوان یک گروه یا اقلیت مستقل فرهنگی- زبانی پذیرفته و شناخته شوند (آرمسترانگ و ویلکوکس[1]، 2003).

کم­ کم در این دهه، از طریق تحقیقات استوکو زبان اشاره به عنوان یک زبان با ارزش و کامل شناخته شد. در حقیقت وی انقلاب بزرگی را در طول تاریخ، جهت شناسایی زبان اشاره در دنیا به راه انداخت (ولی و لوکاس[2] ، 2000). اولین زبان اشاره­ای که در جهان مورد بررسی زبان­شناختی قرار گرفت زبان اشاره آمریکایی[3] بود که در سال 1979 کلیما و بلوجی[4] در کتاب معروف خود اشاره­های زبان[5] به توصیف ساختاری آن پرداختند. با وجود آنکه سال­ها از عمر بررسی زبان­شناختی زبان اشاره می­گذرد، هنوز رشته­ای نوپا و در حال رشد است که امروزه به­خوبی توانسته است توجه بسیاری از زبان‌شناسان را به خود جلب کند. نکتة بسیار مهم آن است که زبان‌شناسان کار بر روی زبان­های اشاره را با این پیش فرض آغاز می­ کنند که زبان­های اشاره نیز به اندازه زبان­های گفتاری، طبیعی هستند (شامل همان عناصری هستند که در زبان­های گفتاری موجود است) و نیازهای ارتباطی ناشنوایان را به­خوبی برطرف می­ کنند.

زبان اشارة ایرانی نیز از این قاعده مستثنا نیست. تاکنون شمار تحقیقات صورت گرفته در زمینة زبان‌شناسی زبان اشارة ایرانی در داخل کشور بسیار اندک بوده است. بنابراین انگیزة اصلی انجام پژوهش حاضر معطوف کردن توجه زبان‌شناسان به ویژگی­های زبانی زبان اشارة ایرانی است تا بتوان آنها را از خصوصیات و طبیعی بودن این زبان آگاه کرد. زیرا همانطور که زبان گفتاری در جامعة افراد شنوا اهمیت دارد، وضعیت زبان اشاره نیز در جامعة ناشنوایان از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار است، چرا که این زبان تاثیر مستقیمی بر روی زندگی ناشنوایان به خصوص در بخش­های تحصیلی، پزشکی، حقوقی و شغلی دارد که بالطبع حفظ این زبان در جامعة آنها نیازمند شناخت بیشتر آن می­باشد.

[1] . Armstrong & Wilcox

[2] . Valli & Lucas

[3] . American Sign Language

سازمانی حاکمیت شرکتی مقالات دانشگاه تهران نشریات دانشگاه علامه فروش فایل پایان نامه آموزش شادکامی مدل لباس عروس آثار تحریم ها جرایم اینترنتی(سایبری) ذهن آگاهی تور کیش قیمت میلگرد  تفسیر در حقوق
 
تور مسافرتی تور هند  تور ترکیه تور تایلند تور دبی  طراحی سایت تور ترکیه ساندویچ پانل تور چین رپرتاژ آگهیاقامت گرجستان بازاریابی ویروسی
جستجو برای:
کلمات کلیدی بیشتر جستجو شده :
بیش فعالیانتقال سهامبازدارندهقضیه مالیقوانین مدنیهوا شناسی

 

                                          تابستان 90
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست

چکیده …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 1

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..3

فصل اول کلیات …………………………………………………………………………………………………….. 5

1-1-پیشینه تاریخی ………………………………………………………………………………………………………………….. 6

1-2-آماده سازی ال-آسپاراژیناز قابل استفاده برای درمان ……………………………………………………………… 8

1-3-  آزمایش های بالینی با ال-آسپاراژیناز ……………………………………………………………………………….. 10

1-4-خصوصیات شیمیایی و داروشناسی این دارو ………………………………………………………………………. 12

1-4-1  اثر ضد سرطانی ………………………………………………………………………………………………………….. 12

1-4-2- ترکیبات شیمیایی داروی در دسترس برای درمان …………………………………………………………… 14

1-4-2-1 آنزیم طبیعی ……………………………………………………………………………………………………………. 14

1-4-2-2-آنزیم تغییریافته ………………………………………………………………………………………………………. 16

1-5- فارماکوکنتیک ……………………………………………………………………………………………………………….. 19

1-5-1- مقاومت دارویی ………………………………………………………………………………………………………… 23

1-5-2-  تأثیر دارویی ………………………………………………………………………………………………………….. 25

1-6-سمیّت ………………………………………………………………………………………………………………………… 28

فصل دوم روش کار …………………………………………………………………………………………… 34

2-1- مواد و میکروارگانیسم ها ……………………………………………………………………………………………….35

2-2- کشت باکتری ……………………………………………………………………………………………………………… 35

2-3- اعمالUV  در زمان های مختلف …………………………………………………………………………………… 35

2-4- انجام تست Nesslerization به منظور بررسی مقدار آمونیاک آزاد شده ..……………………….. 36

2-4-1- کشت کلنی ها ……………………………………………………………………………………………………….. 36

2-4-2- تعیین غلظت آمونیاک آزاد شده در محلول واکنش توسط ال-آسپاراژیناز کلنی ها …………… 37

2-4-3- محلول های لازم برای سنجش میزان فعالیت آنزیم ال-آسپاراژیناز کلنی ها ……………………. 38

2-5- استخراج  DNA…………………………………………………………………………………………………………. 40

2-5-1- کشت باکتری به منظور استخراج  DNA…………………………………………………………………….. 40

2-5-2- استخراج DNA ژنومی ……………………………………………………………………………………………. 41

2-6- واکنش زنجیره ای پلیمراز(PCR)   ………………………………………………………………………………. 42

2-7- الکتروفورز بر روی ژل آگارز ……………………………………………………………………………………. 43

2-8- خالص سازی محصول PCR …………………………………………………………………………………….. 44

2-9- استخراج پلاسمید ……………………………………………………………………………………………………. 46

2-10- هضم آنزیمی و کلون کردن قطعه در داخل وکتور ……………………………………………………… 47

 

2-10-1- الگوی برش آنزیمی ژن ال-آسپاراژیناز ll …………………………………………………………….. 47

2-10-2- برش و آماده سازی وکتور pET23a(+) ……………………………………………………………… 48

2-10-3- واکنش الحاق وکتور pET23a(+) با قطعه ژنی ال-آسپاراژینازll  ……………………………. 48

2-11-ایجاد سلول های Competant و انتقال پلاسمید …………………………………………………….. 49

2-12-انتخاب کلون های مثبت …………………………………………………………………………………………. 50

2-13- تأیید کلنی های نوترکیب با PCR و هضم آنزیمی …………………………………………………….. 51

2-13-1-PCR ……………………………………………………………………………………………………………….. 51

2-13-2- هضم آنزیمی ……………………………………………………………………………………………………. 52

2-14- بیان و استخراج پروتئین بیان شونده توسط ژن آنزیم ال-آسپاراژیناز ll …………………………. 53

2-14-1- القاء بیان پروتئین آنزیمی ال-آسپاراژیناز  ll…………………………………………………………… 53

2-14-2- استخراج پروتئین های آنزیمی ال-آسپاراژیناز ll  و ال-آسپاراژیناز l ………………………… 54

2-15- بررسی اولیه بیان پروتئین نوترکیب ال-آسپاراژیناز ll و پروتئین ال-آسپاراژیناز l با SDS-

PAGE  …………………………………………………………………………………………………………………………… 55

2-16- تعیین فعالیت آنزیمی یا فعالیت کلّی( IU ) آنزیم های ال-آسپاراژیناز  …………………………. 58

2-17- تعیین پروتئین کلّی ( mg ) آنزیم های ال-آسپاراژیناز  ……………………………………………….. 59

2-18- تعیین فعالیت ویژه( IU/mg )  آنزیم های ال-آسپاراژیناز  ………………………………………….. 62

2-19- کشت سلول انسانی  ………………………………………………………………………………………………. 62

2-19-1- تهیه محیط كشت RPMI1640 …………………………………………………………………………. 63

2-20- تاثیر آنزیم ال-آسپاراژیناز ll (نوترکیب)،ال-آسپاراژینازl و آنزیم استاندارد بر سلول های

سرطانی انسانی  ………………………………………………………………………………………………………………. 63

2-20-1- MTT Assay …………………………………………………………………………………………………. 63

2-21- تست تغییرات سیتوپلاسمی سلول های سرطانی بعد از انجام تست MTT …………………… 65

فصل سوم نتایج …………………………………………………………………………………………….. 67

3-1- بررسی و شماره گذاری کلنی ها ………………………………………………………………………………. 68

3-2- نتایج اعداد جذب محلول های استاندارد سولفات آمونیوم در طول موج nm490 …………… 69

3-3- بررسی اعداد جذب آمونیاک آزاد شده در محلول های به دست آمده از کلنی های جهش

یافته ……………………………………………………………………………………………………………………………… 70

3-4- جداسازی و تکثیر ژن آنزیم ال-آسپاراژیناز ll  ……………………………………………………………. 72

3-5- تعیین توالی قطعه ژنی l-aspsraginase ll  …………………………………………………………….. 74

3-6- وارد کردن قطعه ژنی l-asparaginase ll  در وکتور pET23a و تأیید آن …………………. 76

3-7- نتیجه SDS-PAGE نمونه های آنزیمی ال-آسپاراژیناز ll , l و استاندارد ………………………… 79

3-8- محاسبۀ فعالیت آنزیمی(IU)  ال-آسپاراژینازll نوترکیب، ال-آسپاراژینازl و ال-آسپاراژیناز

استاندارد ……………………………………………………………………………………………………………………….. 80

3-9- تعیین پروتئین کلّی (mg) آنزیم های ال-آسپاراژینازll نوترکیب، ال-آسپاراژینازl و ال-

آسپاراژیناز استاندارد ………………………………………………………………………………………………………… 82

3-10- تعیین فعالیت ویژه( IU/mg )  آنزیم های ال-آسپاراژینازll نوترکیب، ال-آسپاراژینازl و

ال-آسپاراژیناز استاندارد ………………………………………………………………………………………………….. 84

3-11- بررسی تأثیر آنزیم ال-آسپاراژینازll (نوترکیب)، ال-آسپاراژینازl و آنزیم استاندارد بر سلول

های سرطانی HeLa  ………………………………………………………………………………………………………. 85

3-12- بررسی تأثیر آنزیم ال-آسپاراژینازll (نوترکیب)، ال-آسپاراژینازl و آنزیم استاندارد بر سلول

های سرطانی LCL   ……………………………………………………………………………………………………….. 89

3-13- بررسی تغییرات سیتوپلاسمی سلول های سرطانی بعد از انجام تست MTT ………………… 97

فصل چهارم بحث و پیشنهادات ………………………………………………………………………. 98 

منابع …………………………………………………………………………………………………………………………….. 108

 

 

 

 

 

چکیده

ال- آسپاراژیناز آنزیمی است که موجب هیدرولیز آسپاراژین به اسید آسپاراتیک و آمونیاک می شود . نام دیگر آن ال-آسپار است . این آنزیم امروزه جهت درمان بیماری سرطان خون و برخی تومور ها استفاده می شود. بطور کلی سلولهای سرطانی قادر به سنتز اسید آمینه غیر ضروری آسپاراژین نیستند در حالی که سلولهای نرمال خودشان این اسید آمینه را می سازند لذا سلولهای سرطانی نیازمند به مقادیر بالا از آسپاراژین در حال گردش می باشند . ال- آسپاراژیناز با تجزیۀ ال-آسپاراژین مانع از دسترسی سلولهای سرطانی به منابع این اسیدآمینه می شود . مهمترین اثر جانبی این دارو حالت آلرژی یا واکنش افزایش حساسیت است . هدف ما از این تحقیق 1- تهیه پروتئین آنزیم ال-آسپاراژیناز از باکتری جهش یافته E. coli  . 2- تاثیر این پروتئین بر روی یک رده سلولی سرطانی به منظور ارزیابی فعالیت آن و 3- دستیابی به آنزیم ال-آسپاراژیناز موثرتر ، با کارایی بالا و عوارض جانبی کمتر بوده است. لذا به منظور رسیدن به اهداف فوق مراحل آزمایشگاهی زیر انجام شد: 1- قرار دادن باکتری E. coli در معرض نور UV . 2- تخلیص  DNA و انجام PCR به منظور تکثیر ژن آنزیم. 3- قرار دادن سکانس در داخل پلاسمید  pET23a(+)  و انتقال به E. coli. 4- خالص سازی پروتئین و تعیین مقدار آن. 5-  تاثیر بر روی یک لاین سرطانی و تعیین مقدار تاثیر آن. به این ترتیب بعد از ایجاد جهش و سنجش میزان تولید و فعالیت آنزیم ال-آسپاراژیناز در کلنی های جهش یافته و تخلیص و تکثیر ژن این آنزیم از باکتری هایی که ال-آسپار را بیش از حد معمول تولید می کردند، محصول PCR این ژن ها برای تعیین توالی ارسال گردید و پس از تعیین توالی و مطابقت با بانک ژن بین المللی ncbi ، سکانس قطعه ژنی ال-آسپاراژیناز II  از باکتری E. coli KIAU B1 به عنوان یک سکانس جدید در بانک ژن با کدGenBank: HQ116626.1  به ثبت رسید. ژن مذکور در وکتورpET23a(+)   کلون و سپس پلاسمید نوترکیب حاصل در سلول های E. coli BL21 ترانسفر شد. . از

1-1- بیان مساله…………………………………………………. 4

1-1-1- تعاریف تقلب علمی……………………………………. 5

1-1-2- نوع­شناسی تقلب علمی…………………………….. 8

1-1-2-1- تقلب در آزمون­ها………………………………………. 9

1-1-2-2- تقلب در تکالیف درسی و پژوهشی……………….. 9

1-1-2-3- سوءرفتارهای علمی……………………………….. 10

1-1-3- نوع­شناسی تقلب علمی بر اساس تعاریف عملی….11

1-1-3-1- تقلب………………………………………………….. 11

1-1-3-2- سرقت علمی……………………………………….. 12

1-1-3-3- جعل…………………………………………………… 13

1-1-3-4- تحریف……………………………………………….. 13

1-1-3-5- تسهیل عدم صداقت علمی……………………….. 15

1-1-3-6- ارائه نادرست………………………………………… 15

1-1-3-7- قصور در مشارکت…………………………………… 15

1-1-3-8- کارشکنی (علمی)………………………………… 15

1-1-4- تکنولوژی­های نوین ارتباطی و ظهور انواع جدید از تقلب علمی…..16

1-1-5- تقلب به مثابه رفتار انحرافی………………………… 17

1-2-  ضرورت و اهمیت پژوهش………………………………. 19

1-3-  اهداف پژوهش………………………………………….. 23

1-3-1- هدف کلی………………………………………………. 23

1-3-2- اهداف جزئی…………………………………………… 23

1-4-  سؤالات پژوهش………………………………………… 23

فصل دوم پیشینه پژوهش…………………………………….. 24

مقدمه…………………………………………………………… 25

2-1-  پژوهش‏های داخلی…………………………………….. 25

2-2- پژوهش‏های خارجی……………………………………… 31

2-3- جمع­بندی پیشینه پژوهش……………………………… 49

فصل سوم چهارچوب نظری……………………………………. 53

مقدمه…………………………………………………………… 54

3-1- نظریه یادگیری اجتماعی ایکرز…………………………. 54

3-1-1- مفاهیم نظریه یادگیری اجتماعی…………………… 57

3-1-1-1- پیوند افتراقی……………………………………….. 57

3-1-1-1-1- ارتباط بین پیوند افتراقی و دیگرنظریه ­ها ………58

3-1-1-2- تعاریف……………………………………………….. 58

3-1-1-2- 1- ارتباط بین تعاریف و دیگر نظریه ­ها…………… 60

3-1-1-3- تقویت افتراقی……………………………………… 61

3-1-1-3-1- ارتباط بین تقویت افتراقی و دیگر نظریه­ ها…….62

3-1-1-4- تقلید………………………………………………….63

3-1-1-4-1- ارتباط بین تقلید و دیگر نظریه‌ها………………. 64

3-1-2- فرایند نظریه یادگیری اجتماعی………………………..64

3-1-3-تقلب/عدم صداقت علمی و یادگیری اجتماعی………66

3-2- نتیجه ­گیری……………………………………………….. 67

3-3- فرضیه­ های تحقیق………………………………………. 68

3-3-1- فرضیه اصلی……………………………………………. 68

3-3-2- فرضیه ­های فرعی………………………………………. 68

فصل چهارم روش………………………………………………. 69

4-1- روش پژوهش و ابزار گردآوری داده ­ها ……………………..70

4-2- جامعه آماری……………………………………………….. 70

4-3- حجم نمونه………………………………………………….70

4-4- روش نمونه­ گیری………………………………………….. 70

4-5- اعتبار و پایایی ابزار سنجش……………………………… 71

4-5-1- اعتبار سازه نظری مقیاس تقلب علمی……………… 71

4-5-2- اعتبار سازه‌ تجربی مقیاس­های یادگیری اجتماعی….. 71

4-5-2-1- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول………………………. 72

4-5-2-1-1- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول پیوند افتراقی…… 75

4-5-2-1-2- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول تعاریف…………… 76

4-5-2-1-3- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول متغیرهای تقویتی افتراقی….77

4-5-2-1-4- تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول تقلید……………. 79

4-6- پایایی ابزار سنجش……………………………………….. 80

4-7- تصریح مفاهیم و سنجش متغیرها ………………………..80

4-7-1- تقلب علمی…………………………………………….. 80

4-7-1-1- تقلب در امتحان………………………………………. 81

4-7-1-2- تقلب در تکالیف درسی…………………………….. 81

4-7-1-3- سرقت علمی………………………………………….. 81

4-7-1-4- جعل علمی……………………………………………. 82

4-7-1-5- تحریف علمی………………………………………….. 82

4-7-1-6- تسهیل تقلب برای دیگران……………………………. 82

4-7-2- یادگیری اجتماعی…………………………………………. 83

4-7-2-1- پیوند افتراقی……………………………………………. 84

4-7-2-2- تعاریف……………………………………………………. 84

 

4-7-2-3- تشویق……………………………………………………. 86

4-7-2-4- عکس­ العمل……………………………………………… 86

4-7-2-5- بازدارندگی………………………………………………… 87

4-7-2-6- پاداش……………………………………………………… 87

4-7-2-7- تقلید………………………………………………………. 88

4-8- هم‌ارز کردن……………………………………………………. 88

4-9- به­ هنجار کردن داده ­ها………………………………………… 89

4-10- تکنیک تجزیه و تحلیل داده ­ها ……………………………….89

4-11- مسائل اخلاقی……………………………………………….. 89

فصل پنجم توصیف داده ­ها…………………………………………… 91

5-1- توصیف متغیرهای زمینه ­ای…………………………………… 92

5-1-1- توصیف پاسخگویان برحسب جنسیت…………………….. 92

5-1-2- توصیف پاسخگویان برحسب مقطع تحصیلی…………….. 92

5-1-3- توزیع پاسخگویان برحسب معدل به تفکیک جنسیت……. 93

5-1-4- توزیع پاسخگویان برحسب دوره تحصیلی به تفکیک جنسیت……93

5-1-5- توزیع پاسخگویان برحسب گروه­های سنی به تفکیک جنسیت….94

5-1-6- توزیع پاسخگویان برحسب وضعیت تأهل به تفکیک جنست……….94

5-1-7- توزیع پاسخگویان برحسب محل سکونت به تفکیک جنسیت…….95

5-1-8- توزیع پاسخگویان برحسب دانشکده به تفکیک جنسیت….95

5-2- توصیف متغیرهای اصلی تحقیق……………………………… 96

5-2-1- توصیف ابعاد تقلب علمی (متغیر وابسته)……………….. 96

5-2-1-1- توصیف گویه­های بعد تقلب امتحانی…………………… 96

5-2-1-2- توصیف گویه­های بعد تقلب در تکالیف درسی…………. 98

5-2-1-3- توصیف گویه­های بعد سرقت علمی………………….. 100

5-2-1-4- توصیف گویه های بعد جعل علمی……………………. 102

5-2-1-5- توصیف گویه­های بعد تحریف علمی…………………… 104

5-2-1-6- توصیف گویه­های بعد تسهیل تقلب برای دیگران……..106

5-2-2- توزیع تقلب علمی پاسخگویان بر حسب جنسیت…….108

5-2-3- توصیف متغیرهای یادگیری اجتماعی (متغیر مستقل)…109

5-2-3-1- توزیع ابعاد متغیر پیوند افتراقی………………………. 109

5-2-3-1-1- توزیع گویه­های بعد کیفیت هنجاری- مولفه نگرش دوستان….109

5-2-3-1-2- توزیع گویه­های بعد ارتباطی- تعداد دوستان………..111

5-2-3-1-3- توزیع گویه­های بعد ارتباطی- مولفه میزان ارتباط با دوستان….113

5-2-3-2- توزیع ابعاد متغیر عکس ­العمل………………………….115

5-2-3-2-1- توزیع گویه­های  بعد عکس العمل- شدت عکس العمل دوستان….115

5-2-3-3- توزیع متغیر تشویق…………………………………….. 118

5-2-3-3-1- توزیع گویه­های بعد تشویق- تشویق دوستان…….. 118

5-2-3-4- توزیع ابعاد متغیر بازدارندگی………………………….. 120

5-2-3-4-1- توزیع گویه­های بعد بازدارندگی- مؤلفه بازدارندگی رسمی قطعیت…….120

5-2-3-4-2- توزیع گویه های بعد بازدارندگی- مؤلفه بازدارندگی غیر رسمی قطعیت….122

5-2-3-5- توزیع ابعاد متغیر پاداش……………………………….. 124

5-2-3-5-1- توزیع گویه­ های متغیر پاداش- مولفه تقویت کننده­ های اجتماعی و غیر اجتماعی مثبت……124

5-2-3-6- توزیع ابعاد متغیر تعاریف……………………………….. 126

5-2-3-6-1- توزیع گویه­های ابعاد متغیر تعاریف…………………. 126

5-2-3-7- توزیع متغیر تقلید………………………………………. 129

5-2-3-7-1- توزیع گویه­های متغیر تقلید- مؤلفه تقلید از دیگران مهم……129

5-2-4- جداول تقاطعی…………………………………………… 131

5-2-4-1- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب دانشکده ……….131

5-2-4-2- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب دوره تحصیلی….132

5-2-4-3- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب ترم تحصیلی….. 132

5-2-4-4- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب معدل تحصیلی… 133

5-2-4-5- توزیع میزان تقلب علمی بر حسب محل سکونت…..134

5-2-5- ماتریس ضرایب همبستگی متغیرهای مستقل و وابسته….135

فصل ششم تحلیل داده ­ها………………………………………. 137

6-1- آزمون­های تفاوت معنی­داری………………………………….. 138

6-1-2- آزمون­ تفاوت معنی­داری برحسب متغیرهای زمینه­ای….138

6-1-2-1- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب جنسیت……..138

6-1-2-2- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب گروه سنی……139

6-1-2-3- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب دانشکده……. 140

6-1-2-3-1- تفاوت میانگین تقلب علمی برحسب دانشکده با بهره گرفتن از آزمون Tukey

6-1-2-4- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب دوره تحصیلی…142

6-1-2-5-آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب مقطع تحصیلی…143

6-1-2-6- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب ترم تحصیلی……144

6-1-2-6-1- تفاوت میانگین تقلب علمی برحسب ترم تحصیلی با بهره گرفتن از آزمون Tukey

6-1-2-7- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب معدل……… 146

6-1-2-7-1- آزمون تفاوت میانگین تقلب علمی و ابعاد آن برحسب معدل با بهره گرفتن از آزمون Tukey

6-2- مدل­یابی معادلات ساختاری…………………………………… 147

6-2-1- آزمون فرضیه ­ها با بهره گرفتن از مدل معادلات ساختاری……..147

6-2-1-1- ارزیابی نیکویی برازش مدل ساختاری تحقیق در کل نمونه….148

6-2-1-2- نتایج آزمون مدل ساختاری تحقیق در کل نمونه………… 149

6-2-2- مدل ساختاری یادگیری اجتماعی به تفکیک جنسیت……. 152

6-2-2-1- ارزیابی نیکویی برازش دو مدل تدوین شده برای دانشجویان پسر و دانشجویان دختر…..152

6-2-2-2- نتایج آزمون مدل ساختاری برای دانشجویان پسر و دانشجویان دختر…..152

فصل هفتم نتیجه­ گیری……………………………………………….. 157

7-1- بحث و نتیجه­ گیری……………………………………………… 158

7-2- دلالت­های سیاستی نظریه یادگیری اجتماعی در پیشگیری از تقلب علمی….165

7-3- محدودیت­های تحقیق……………………………………………. 166

7-4- پیشنهادهای پژوهشی تحقیق………………………………… 167

منابع…………………………………………………………………… 168

پیوست­ها………………………………………………………………… 174

چکیده:

دانشگاه­ها و مراکز آموزش عالی به‌عنوان پدیده­ا­ی از مدرنیته، دانش لازم را برای توسعه همه‌جانبه‌ی جامعه فراهم می­آورند. یکی از مسائلی که می‌تواند در کارکردهای این نهادهای آموزشی اختلال ایجاد کند، پدیده تقلب علمی به ‌مثابه رفتاری انحرافی است. نظریه یادگیری اجتماعی ایکرز به‌عنوان چهارچوب نظری این تحقیق انتخاب و بر مبنای آن مدل ساختاری­­ای که روابط علّی بین متغیرهای مکنون را مشخص می­ کند تدوین شد. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار جمع­آوری داده­ ها پرسشنامه می­باشد. جمعیت تحقیق شامل کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه هرمزگان در سال تحصیلی 93-92 می‌باشند که 410 نفر به ‌عنوان نمونه، مورد مطالعه قرارگرفته‌اند. برای توزیع پرسشنامه روش نمونه گیری تصادفی طبقه­ای متناسب مورداستفاده قرار گرفت. توصیف متغیر وابسته نشان می­دهد که در مجموع، رفتارهای متقلبانه علمی (تقلب در امتحان، تقلب در تکالیف درسی، سرقت علمی، جعل علمی، تحریف علمی، تسهیل تقلب برای دیگران) در میان دانشجویان به میزان 4/97 درصد شیوع دارد، به‌گونه‌ای که تنها 6/2 درصد (11 نفر) اظهار کرده­اند که اصلا تقلب علمی نداشته اند. بر اساس تحلیل آزمون مدل ساختاری تحقیق، برازش داده­های مشاهده‌شده با مدل نظری تحقیق تأیید شد. اثر متغیرهای پیوند افتراقی، تعاریف، عکس­العمل و پاداش بر تقلب علمی معنادار بودند؛ درحالی‌که اثر متغیرهای تشویق، باز­دارندگی و تقلید معنادار نبودند. درنهایت، نتایج نشان می­دهد که نظریه یادگیری اجتماعی قادر به تبیین تقلب علمی است و قابلیت تبیین این نظریه، هم برای دانشجویان پسر و هم برای دانشجویان دختر مورد تأیید واقع شد.

مقدمه:

ظهور دانشگاه و مراکز آموزش­­عالی به شکل کنونی، پدیده­­ی دوره­ی مدرنیته است. دانشگاه­ها به روایت فیلسوفان روشنگری حلقه اتصال ضروری بین عقل و پیشرفت شناخته می­شوند که به‌عنوان بخشی جدایی­ناپذیر از پروژه­ی بزرگ مدرنیته، دانش را برای منافع جامعه، تولید و بازتولید می­ کنند (مک­لین[1]، 2006: 26). دانشگاه در فراهم آوردن دو پیش­شرط زندگی اجتماعی نقش مهمی دارد که این پیش‌شرط‌ها عبارت­اند از: 1- تعهد اخلاقی برای مشارکت و همکاری اجتماعی در جهت تحقق جامعه‌ی قانون­مند مدنی و دفاع از ارزش­های والای حیاتی مانند گفت ­­و­گو، هم­فهمی، دیگرپذیری، انسان­دوستی و عدالت­خواهی؛ 2- دانایی و فن­آوری، تولید دانش فنی و کاربردی، نوآوری و روزآمد و کارآمد کردن علم و فن و هنر برای پاسخ­گویی به نیازهای متنوع جانشین­ناپذیر و پایان­ناپذیر (موسسه پژوهش‌های اجتماعی، 1377؛ به نقل از فاضلی، 1387: 201). با توجه به کارکردها و اهداف بیان‌شده و ضرورت وجود دانشگاه­ها و مراکز آموزش­عالی، یکی از مسائلی که می‌تواند در کارکردهای این نهادهای آموزشی اختلال ایجاد کند و مانع رسیدن این نهادها به اهدافشان باشد، پدیده تقلب­علمی[2] و یا عدم ­صداقت­علمی[3] است.

تقلب علمی را به ‌عنوان امری غیراخلاقی، فریب­کارانه و خلاف قوانین آموزشی تعریف کرده­اند که در آن ارزش­ها و هنجارهای یک محیط علمی زیر پا گذاشته می­شوند. با رشد نهادهای آموزشی و حجم انبوه ورودی به دانشگاه­ها، شیوع این مسئله در سال­های اخیر نهادهای آموزشی را با مشکلات فراوانی روبه‌رو کرده است و بخشی از سیاست­گذاری­ها در حوزه آموزش­عالی، به مبارزه با این پدیده اختصاص یافته­است. رسانه‌های عمومی و ادبیات حرفه‌ای تقلب علمی را به سبب وقوع بالای اعمال فریبکارانه در میان دانشجویان و اختلال­های مربوط به آموزش و فرایند ارزیابی در کلاس درس (لرش[4]، 1999: 103) و هم­چنین تأثیرات منفی که تقلب علمی بر کل جامعه به‌جای می­گذارد، به‌عنوان یک مشکل بسیار بزرگ شناخته­اند. با وجود این­که تقلب علمی در بلندمدت می ­تواند اثرات زیان­باری را حتی به‌مراتب شدیدتر از سایر رفتارهای انحرافی برای جامعه به همراه داشته باشد؛ اما به تأسف باید گفت، به تقلب­ علمی در کشور ما هنوز به‌عنوان شکلی جزئی از رفتار انحرافی نگریسته می­شود و حتی گاهی ساده­تر از این.

 افرادی که رفتارهای متقلبانه علمی را ساده انگاشته­اند، این نکته را فراموش کرده­اند که فساد اداری، اختلاس، جرائم یقه­سفید و …که در رسانه­ها و محافل عمومی بازتاب می­یابند، ممکن است ریشه در رفتارهای متقلبانه علمی و جامعه­پذیری مجرمانه آن‌ها در دوران تحصیل داشته باشد؛ چنان‌که بسیاری از پژوهش­های خارجی بر این ارتباط مهر تأیید نهاده­اند.

مسیر توسعه­ی همه­جانبه در یک جامعه بر محور تولید علم است، فارغ­التحصیلانی که با ارزیابی نادرست به دلیل تقلب در آزمون­ها، دانشگاه را به اتمام رسانده­اند؛ پژوهش­هایی که بر پایه سرقت علمی، داده­های نادرست، جعل و تحریف بوده ­اند؛ به‌هیچ‌وجه نخواهند توانست جامعه را با تولید علم همراه کنند. بلکه دیری نخواهد پایید که جامعه از مدار تولید علم خارج می­شود. علی­رغم دغدغه­ی جهانی نهادهای آموزشی همانند تأسیس نهادهای بین‌المللی[5] مرتبط برای جلوگیری از تقلب علمی و ترویج اخلاق علمی، تنظیم مقررات و قواعد اخلاقی در هر دانشگاه و تحقیقات فراوان در خارج از کشور، مسئله تقلب علمی در کشور ما، نه به گونه‌ی جدی در نهادهای آموزشی جهت تنظیم مقررات و قواعد اخلاقی به آن پرداخته‌شده و نه‌چندان جایی در پژوهش­های اجتماعی دارد. با توجه به خلاء پژوهشی موجود در بررسی تقلب علمی از دیدگاه جامعه‌شناختی، پژوهش حاضر به بررسی نقش یادگیری اجتماعی در تقلب علمی میان دانشجویان دانشگاه هرمزگان می ­پردازد.

این پژوهش به روش قیاسی و در هفت فصل سامان یافته­است. در فصل اول به بررسی تعاریف، نوع­شناسی و بیان پی­آمدهای تقلب علمی پرداخته­­ایم. فصل دوم به بررسی مطالعات پیشین و دسته­بندی آن­ها اختصاص یافت. در فصل سوم چهارچوب نظری تحقیق و در فصل چهارم روش، مورد بحث واقع‌شده­ است. فصل پنجم به توصیف داده­ ها اختصاص دارد. در فصل ششم با بهره گرفتن از آزمون­های تفاوت معنی­داری و مدل معادلات ساختاری به تحلیل متغیرهای تحقیق پرداخته ­ایم و فصل هفتم این مجموعه به نتیجه­ گیری و بحث اختصاص یافت.

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- بیان مسأله

تشخیص تاریخ سوء­رفتار علمی[1] حداقل به قرن هفدهم بازمی‌گردد. مدتی پیش از آن­که جوامع علمی سلطنتی در انگلستان و فرانسه ایجاد شوند، اختلافاتی در مورد حقوق تالیف و اختراع شکل گرفته بود. پس از آن به­تدریج مفاهیمی هم­چون مالکیت­فکری[2]، کپی­رایت، حق­ثبت و علامت­تجاری در جهان غرب پذیرفته و بوسیله­ی سیستم­های قانونی پشتیبانی شدند. تاریخ تحقیق و اکتشاف، همواره مملوء است از مناقشه­های چشم­گیری که «چه کسی اولین نفر است؟» و همراه با این مناقشه­ها اتهاماتی از قبیل مفاهیم دزدیده­شده[3]، داد­های جعل شده[4]، متون سرقت شده[5]، خرابکاری[6] کار تحقیقی و حتی کردارهای تنفر برانگیزتر از این، مطرح شده­است (دکو[7]، 2002: 2). با ظهور نهادهای جدید آموزش­عالی به شکل کنونی و سیستم آزمون­ها و ظهور تکنولوژی­های نوین ارتباطی، رفتارهای متقلبانه علمی شکل جدیدتر و پیچیده­تری را به خود گرفته­است. از آنجا که در جامعه­ امروز بخش مهمی از موفقیت زندگی اجتماعی افراد در گرو موفقیت آنها در دانشگاه است، تلاش برای رسیدن به مدرک دانشگاهی جهت دستیابی به سرمایه ­های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی به مساله­ی مهمی تبدیل شده و در این مسیر ممکن است ارزش­ها و اخلاقیات علمی زیرپا گذاشته شوند.

تحقیقات انجام گرفته در زمینه­ عدم صداقت دانشگاهی درصد بسیار بالایی از شیوع تقلب علمی را در نهادهای آموزشی گزارش داده‌اند. خدایی (2011) با توجه به نتایج تحقیق خود بیان می‌کند که 95 درصد از دانش آموزان به تقلب در طول سال تحصیلی اعتراف کرده‌اند و موفقیت 75 درصد آنان در تقلب گزارش شده­است. نخعی و سیدحسینی (1384) گزارش می‌دهند از دیدگاه تعداد قابل توجهی از دانشجویان پزشکی که جمعیت مورد تحقیق را تشکیل می­داده­اند، برخی از انواع تقلب مورد تأیید آن‌ها بوده و فراوانی نسبی آن‌ها تا 50 درصد بوده است. در پژوهش بورآسا[8] (2011) به طور کلی 77 درصد از نمونه تحقیق بر اساس پاسخ به 24 رفتار تقلبی، تقلب خود را گزارش داده‌اند. مونیکا[9] و دیگران (2010) اظهار کرده‌اند 61 درصد از افراد تحقیق، از میان شش نوع رفتار تقلبی‌ای که در تحقیق بیان شده، دو نوع از این رفتارها را به صورت جدی انجام داده‌اند و 70 درصد آنان حداقل یک بار مرتکب رفتارهای تقلب شده‌اند. علیوردی­نیا و صالح نژاد (1392) در تحقیق اخیر خود گزارش داده­اند که حدود 9/31 درصد از دانشجویان در حد متوسط به بالا، در جلسات امتحانی تقلب کرده­اند. میزان تقلب در سی­ سال گذشته به‌طور منظم در حال افزایش بوده و با پیشرفت فن­آوری­های جدید به حدی شایع شده که می‌توان آن را معضلی همه­گیر در مراکز آموزشی دانست (مرداک، 2006، به نقل از خامسان، 1390). آن­چنان که زابو و آندروود[10] (2004) بیان می­ کنند در حدود 32 درصد از دانش­ آموزان به سرقت علمی[11] با بهره گرفتن از اینترنت، به منظور تحقق اهداف آکادمیک خود اعتراف کرده­ اند.

1-1-1- تعاریف تقلب علمی

یک مسئله‌ی جدّی در تحقیقات مربوط به عدم صداقت­علمی، توافق اندکی است که بر روی تعریف عدم صداقت­علمی و تقلب وجود دارد (بویسِن[1]، 2007: 5). با وجود مطالعات منتشرشده­ی متعدد از رفتارهای متقلبانه علمی، هنوز هیچ اجماعی در مورد یک تعریف استاندارد از این اصطلاح وجود ندارد (مارسدن[2]، 2008؛ موهنی[3]، 2007). تمامیِ پژوهش­هایی که در حوزه رفتارهای مربوط به تقلب علمی انجام‌گرفته به ابهام بر سر تعریف و نوع­شناسی این رفتارها اذعان داشته اند. تعریف تقلب علمی یا عدم صداقت­علمی گسترده است؛ اصطلاح مبهمی که بسیاری از اشکال متفاوت و رفتارهای مختلف را در بردارد (موهنی[4]، 2007). قوانین اجتماعی معمولاً صریح هستند، درحالی‌که اغلب درجه­ای از ابهام در باب رفتارهای مربوط به تقلب علمی وجود دارد. در تلاش برای روشن کردن آنچه به‌منزله‌ی تقلب علمی است، مؤسسات آموزشی اغلب آیین‌نامه‌ها­ و مقرراتی را برای رفتارهای متقلبانه علمی ارائه می­ کنند که تعاریف خاصی را شامل می­شود (بوراس و همکاران، 2007). از آن­جا که تفاوت­های روش­شناختی و مفهومی موجب می­شود بر سر نرخ رفتارهای متقلبانه علمی اختلاف­نظر پیش بیاید (علیوردی­نیا و صالح­نژاد، 1392) و از طرفی تغییر تعاریف و اختلافات جزئیِ ذهنی ممکن است به شیوع رفتارهای متقلبانه کمک کند (رولیاس، 2004؛ به نقل از مارسدن، 2008). در این بخش از پژوهش با تکیه بر پیشینه­ی پژوهشی تلاش می­شود که به نوع­شناسی عدم صداقت­علمی و تفاوت­ها و هم­پوشانی­های آن­ پرداخته شود.

برای ورود به تعریف عدم صداقت علمی باید از اصطلاح صداقت[5] آغاز کرد. روشن کردن تعریف صداقت، ما را در فهم عدم صداقت علمی و تقلب علمی یاری خواهد داد. ریشه صداقت «integrity» به زبان انگلیسی مشتق شده از کلمات لاتین «integer» و «integrates» به معنی کامل[6] و یا کل[7]، تمامیت[8] قسمت­های مختلف از خود واقعی فرد است. در فلسفه اخلاق کلمه «integrity» به ‌طور نزدیکی با فضایلی که یک فرد «خوب[9]» را تشکیل می­دهند، مرتبط­ است (مک فارلن[10] و همکاران، 2012: 2). با توجه به تعریف صداقت می­توان صداقت ­علمی را بی­نقصی و بی­عیبی در کارهای علمی تعریف کرد که با نوعی فضایل اخلاقی همراه است. مرکز صداقت علمی[11] اصطلاح صداقت علمی را این­گونه تعریف کرده­است:

«صداقت علمی، ولو در مواجهه با سختی، یک تعهد نسبت به پنج ارزش اساسیِ درستکاری[12]، اعتماد، بی­طرفی[13]، احترام و مسئولیت­ پذیری[14] است. از این ارزش­ها اصول رفتاری جریان می­یابد که قادر می­سازد جوامع دانشگاهی آرمان­های خود را به عمل تبدیل سازند» (مرکز صداقت علمی، اکتبر 1999: 4).

این مرکز، صداقت علمی را اساس تدریس، یادگیری، تحقیق و خدمت و پیش­نیازی برای تحققِ اعتماد کامل، احترام و مسئولیت­ پذیری می­داند (همان، 1999). اجتماع آموزشی[15] ­ای که صداقت علمی را حفظ می­ کند در حال نشان دادن احترام[16] به ارزش­های اجتماع­ای است که پایه و اساسی را برای آموزش­عالی[17] و کل جامعه فراهم می­ کند (سادل­مایر[18]، 2005: 2). هنگامی که از این ارزش­ها و به عبارت دیگر از اصول صداقت­علمی تخطی می­شود؛ آنگاه آن را به‌عنوان عدم صداقت­علمی یا تقلب­علمی می­شناسند. کریستنسن[19]، 2011: 10؛ هاگس و مک­کیب[20]، 2006) تقلب­علمی و عدم صداقت­علمی در برخی پژوهش­های مربوط به این حوزه، در یک معنی و به صورت مترادف به کار برده­ شده ­اند (نگاه کنید به؛ بایسِن، 2007؛ مارسدن، 2008). با این حال در برخی دیگر از مطالعات، عدم صداقت­علمی را مفهومی وسیع­تر از تقلب در نظر گرفته­اند و تقلب را یکی از انواع عدم صداقت­علمی می­دانند (نگاه کنید به: سادل­مایر، 2005؛ کلُزبلیکر[21]، 2007: 26-27؛ وایتلی و اسپیگل[22]، 2002: 17-16؛ آکبولوت[23] و همکاران، 2008: 464). در همه­ی انواع رفتارهای مربوط به عدم صداقت علمی که در پژوهش­ها، آیین­نامه­ها و مقررات دانشگاه­ها از آن نام برده شده و یا نزد اعضای هیأت علمی، پژوهشگران و دانشجویان ارائه می­شود و یا جامعه آن را خلاف ارزش­های اخلاقی می­داند، عمل «تقلب­کردن[24]» را ذیل مفهوم و تعریفی که لغت­نامه­ها عرضه می­ کنند، می­توان مشاهده کرد. به عنوان نمونه در فرهنگ آنلاین مریام- وبستر[25] تقلب­کردن تحت عنوان: «شکستن یک قاعده یا قانون که معمولا برای به دست­آوردن چیزی انجام می­شود»، «نقض قوانین از روی بی­صداقتی» تعریف شده­است (وبستر، 2014). در همه رفتارهای مربوط به تقلب­علمی، افراد به گونه­ای از فریب و نیرنگ متوسل می­شوند. با این اوصاف، دو اصطلاح عدم صداقت علمی و تقلب علمی می­توانند به یک معنی به کار برده شوند[26]. علاوه بر این هاگس و مک­کیب (2006: 50) از یک اصطلاح سوم یعنی سوء رفتار علمی نیز نام می­برند و اظهار می­ کنند که اصطلاحات عدم­صداقت علمی و سوءرفتار علمی در اشاره به طیف وسیعی از رفتارهای غیر اخلاقی است که برخی از دانشجویان برای کامل کردن کار علمی­شان در آن درگیر می شوند و این دو اصطلاح غالبا به جای یکدیگر به کار می­روند.

هدف از تقلب به دست­آوردن یک مزیت شخصی در یک موقعیت خاص است. بیشتر مطالعات درباره­ی اعمال غیرصادقانه در محیط علمی، تعریف تقلب را مطابق به دست آوردن یک مزیت غیرمنصفانه[27] به وسیله­ی فریب یا سرپیچی از قانون و تخطی از سیاست­های نهادی درصداقت و تخطی از قوانین و مقررات در یک محیط دانشگاهی تعریف کرده­اند (بلُدگود و همکاران[28]، 2008؛ تورن-فیگوئروا[29]، 2010: 26). برخی از نویسندگان تقلب را به عنوان تخطی از نقش­ها یا انتظارات برای اعمال یا وظایف علمی خاصی تعریف می­ کنند (مارسدن، 2008: 9). هم­چنین تقلب را به عنوان اعمال یا تلاش­های فریب­آمیز ِ[30] یک دانشجو برای استفاده از وسایل ممنوعه یا غیر قابل قبول در هر کار علمی تعریف کرده­اند (تورن-فیگوئروا، 2010). به نظر تاس[31] (2010: 441) تقلب می ­تواند شامل ارائه نادرست[32] افراد از دانش خودشان یا نشان­دادنِ خود به عنوان یک فرد دارایِ دانش به گونه­ای فریبکارانه، تعریف شود.

در بسیاری از پژوهش­های انجام شده، تقلب به عنوان رفتاری غیراخلاقی همراه با قصد و نیت قبلی تعریف شده­است­ (تورن­فیگوئروا، 2010). طبق نظر کلنرود[33] (2009: 507) «تقلب بدون شک یک پدیده وابسته به اخلاق[34] است»؛ از این­رو دسته­ای از تعاریف در عدم صداقت علمی بر بعد اخلاقی متمرکز شده­اند. در وسیع­ترین سطح، عدم صداقت علمی به عنوان یک «رفتار غیر اخلاقی[35]» تعریف می­شود (مارسدن، 2008). تقلب رفتاری را نشان می­دهد که از «هنجارهای اخلاقی» دور می­شود و بطور فریب­آمیزی در تلاش برای به دست­آوردن چیزهای با ارزش، از قوانین تخلف می­شود (بلُدگود و همکاران، 2008). مطالعات دیگر، پدیده تقلب علمی را به عنوان یک تضاد بین فرهنگ جوانان و هنجارهای سیستم آموزشی یا به عنوان نشانه­ای از فرهنگ­های متفاوت در برنامه ­های آموزشی متفاوت تلقی می­ کنند (کلنرود، 2009: 507). با توجه به توضیحات فوق می­توان گفت رفتارهای غیراخلاقی، فریبکارانه و خلاف­قانون در یک محیط آموزشی محور تعریف تقلب علمی را تشکیل می‌دهند.

[1]-Boysen  

[2] -Marseden

[3] -Muhney

[4] -Muhney

[5]– Integrity

[6]– Whole

[7]– Entire

[8]– Integrating

[9] – Good

[10] – Macfarlane

[11]– Center for academic integrity 

[12]– Honesty

[13]– Fairness

[14] -Adversity

[15] – learning community 

[16] – Respect

[17] – Higher Education

[18]-Saddlemire

[19] -Christensen

[20] -Hughes & McCabe

[21] -Clos-bleeker

[22] -WhitIey & spiegel

[23] -Akbulut

[24] -Cheat

[25] -Merriam-Webster

[26] – در تمامی ادبیات پژوهش حاضر دو اصطلاح عدم صداقت علمی و تقلب علمی در یک معنی به کار برده شده­اند.

[27] -Unfair Advantage 

[28] -Bloodgood

[29]– Thorne-Figueroa

[30]– Fraudulent

[31] -Tas

[32]– Misrepresentation

 

بخش اول – کلیات مبانی نظری و تئوریک نظارت قضائی و تعاریف

فصل اول – مبانی نظری و تئوریک نظارت قضائی…………………………………… 8

مبحث اول- کنترل سازمانهای اداری………………………………………………….. 8

بند اول – نظارت اداری……………………………………………………………….. 8

بند دوم –نظارت پارلمانی……………………………………………………………… 9

بند سوم-نظارت قضائی………………………………………………………………… 10

بند چهارم– تفاوت نظارت قضائی با تجدید نظرخواهی……………………………….. 14

گفتار اول – الگو های نظارت قضائی…………………………………………………. 15

بند اول- مدل انگلیسی………………………………………………………………….. 15

بند دوم –مدل فرانسوی ………………………………………………………………… 16

بند سوم مدل آلمانی…………………………………………………………………….. 17

گفتار دوم- جهات نظارت قضائی………………………………………………………. 18

بند اول – غیر قانونی بودن……………………………………………………………. 18

بند دوم -غیر عقلائی بودن و اصل تناسب……………………………………………… 21

بند سوم – آئین نامناسب عدم رعایت موازین شکلی و آئینی …………………………. 22

مبحث دوم- اصول کلی حقوق عمومی و اداری……………………………………….. 23

بند اول- حقوق عمومی ………………………………………………………………… 23

بند دوم- حقوق اداری ………………………………………………………………….. 24

گفتار اول – مفاهیم اصول حقوق عمومی……………………………………………… 26

گفتار دوم- توصیف اصول حقوق عمومی مشترک در نظام های حقوقی جهان……….. 28

بند اول – اصول قانونی بودن …………………………………………………………. 29

بند دوم- اصل صلاحیت………………………………………………………………… 29

بند سوم – اشتباه حکمی ……………………………………………………………….. 31

بند چهارم – اشتباه موضوعی …………………………………………………………. 31

بند پنجم- اصل برابری در برابر قانون و تبعیض در برابر قانون ……………………. 31

بند ششم- اصل احترام به حقوق بنایدین و حق دادخواهی……………………………… 33

بند هفتم- اصل عطف بماسبق نشدن قوانین و تصمیمات اداری ………………………. 33

بند هشتم- اصل تناسب…………………………………………………………………. 33

بند نهم – اصل مستند و مستدل بودن تصمیمات اداری……………………………….. 33

بند دهم- حق برخورداری از دادرسی منصفانه………………………………………… 35

بند یازدهم- حق تجدید نظر خواهی از تصمیمات مقام اداری در مراجع اداری……….. 36

بند دوازدهم- اصل معقول بودن ……………………………………………………….. 37

بند سیزدهم- اصل انتظار مشروع …………………………………………………….. 37

بند چهاردهم-اصل رعایت آئین تشریفات قانونی………………………………………. 39

بند پانزدهم- اصل قانونی بودن جرائم و مجازات ها…………………………………… 39

فصل دوم- کلیات تعاریف تخلف و مقایسه آن با جرم………………………………….. 42

مبحث اول- تعریف تخلف و تخلفات اداری …………………………………………… 42

گفتار اول- تعریف جرم………………………………………………………………… 42

بند اول- وجوه افتراق تخلف اداری با جرم…………………………………………….. 66

بند دوم- وجوه افتراق تخلف اداری با جرم…………………………………………….. 66

بند سوم- مجازات های اداری …………………………………………………………. 68

بند های الف تا کاف …………………………………………………………………… 68

گفتار دوم – قانون رسیدگی به تخلفات اداری …………………………………………. 75

بند اول- قلمروی قانون رسیدگی به تخلفات اداری ……………………………………. 75

مبحث دوم- مفهوم و تعریف دولت…………………………………………………….. 77

گفتار اول- تعریف اداره……………………………………………………………….. 78

بند اول- مفهوم استخدام………………………………………………………………… 80

 بخش دوم- مراجع رسیدگی به تخلفات اداری مراجع نظارتی و
دیوان عدالت اداری

فصل اول- مراجع رسیدگی به تخلفات اداری و مراجع نظارتی……………………….. 89

مبحث اول- ساختار اعضای رسیدگی کننده هیئت های تخلفات اداری ……………….. 89

گفتار اول- هیئت های بدوی …………………………………………………………… 89

گفتار دوم- هیئت های تجدید نظر………………………………………………………. 95

بند اول گروه تحقیق……………………………………………………………………. 100

بند دوم- اعمال مجازات توسط مقامات ……………………………………………….. 104

مبحث دوم- چگونگی تشکیل پرونده  در هیئت ها ……………………………………. 107

بند اول- جمع آوری دلایل و تکمیل پرونده……………………………………………. 107

گفتار اول- استفاده از کارشناس………………………………………………………… 111

بند اول- استفاده از مراجع ذیصلاح……………………………………………………. 114

گفتار دوم- صدور رای…………………………………………………………………. 115

بند اول- ابلاغ رای…………………………………………………………………….. 122

بند دوم- اجرای رای……………………………………………………………………. 125

فصل دوم – هیئت عالی نظارت و دیوان عدالت اداری ……………………………….. 129

مبحث اول- هیئت عالی نظارت ………………………………………………………. 129

گفتار اول- صلاحیت هیئت عالی نظارت……………………………………………… 130

گفتار دوم- دبیرخانه هیئت عالی نظارت ………………………………………………. 131

مبحث دوم- دیوان عدالت اداری ………………………………………………………. 133

گفتار اول- مراحل رسیدگی  پرونده در دیوان ………………………………………… 135

بند اول- دستور موقت …………………………………………………………………. 135

بند دوم- هیئت عمومی دیوان عدالت اداری …………………………………………… 138

 

گفتار دوم- صلاحیت دیوان عدالت اداری …………………………………………….. 138

بند اول- صلاحیت شعب……………………………………………………………….. 147

بند دوم – صلاحیت هیئت عمومی دیوان عدالت اداری ………………………………. 148

نتیجه و پیشنهادات …………………………………………………………………….. 152

منابع و ضمائم………………………………………………………………………….. 157

چکیده

حقوق عمومی شاخه ای از علم حقوق ومجموعه قواعد و مقررات مربوط به ماهیت و شکل نهاد های دولتی و روابط آن با یکدیگر که ماموریت آن مطالعه قواعد و روابط دولت و مردم با یکدیگرو روابط نهاد های دولتی با هم و روابط مامورین این نهاد ها با دستگاه های متبوع خودمی باشد اصول حاکم بر حقوق عمومی که مبتنی است برانجام وظایف قانونی دولت و اعمال حاکمیت قانون در جامعه و رعایت حقوق فردی وآزادی های عمومی و حق اعتراض و شکایت علیه مقامات حکومتی یا اداری در این تحقیق نقش دیوان عدالت اداری به عنوان یک نهاد حقوق عمومی در جهت تحقق حاکمیت قانون و قانونمداری و صیانت از حقوق شهروندی در پرتوی تحلیل آرای هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری و نحوه تاثیر گذاری هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری در اجرای اصول حقوق عمومی واداری مورد توجه و بحث قرار می گیرد در راستای این تحقیق فرآیند اقدامات و تصمیمات این قبیل هیئت ها و ارتباط آن با دیوان عدالت اداری ونقش تاثیر گذاری آنان در جهت حاکمیت قانون و احقاق حقوق فردی وصیانت از حقوق کارکنان دولت به عنوان بخشی از شهروندان جامعه مثبت و موفق ارزیابی گردیده است.

واژگان کلیدی: هیئت رسیدگی به تخلفات اداری. دیوان عدالت اداری . آرای هیئت عمومی دیوان

مقدمه

در اصل 170 و 173 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دیوان عدالت اداری را به عنوان نظارت قضائی بر اعمال دولت و قوه مجریه مطرح کرده است هیئت های تخلفات اداری نیز به عنوان یکی از مراجع اختصاصی و شبه قضائی و یکی از نهاد های مشمول در جهت بازنگری از آرای صادره از آن مراجع و از موضوعا ت مشمول صلاحیت دیوان میباشد بدیهی است که پدیده تخلفات اداری در هر شکل آن قابل توجیه نمی باشد صرف نظر از اوضاع و احوالی که توسط کارمند ارتکاب می یابد مهم نقش سیستم اداری و نهادهای متولی در بر خورد با این گونه پدیده ها است که به تناسب شرایط و اوضاع واحوال نسبت به آن عکس العمل منطقی و قانونی بعمل آید.در این راستا نقش هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری بعنوان متولیان رسیدگی به این قبیل مسائل پر رنگ و با اهمیت می گردد بمنظور مقابله با تخلفات اداری و نظارت و کنترل بر روند فعالیت های دستگاه های دولتی قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 1372 به تصویب رسید مجری این قانون هیئت های بدوی و تجدید نظررسیدگی به تخلفات اداری مستقر در وزارتخانه ها و سازمان های دولتی می باشند در این تحقیق بحث از کلیات و تعاریف و چگونگی تشکیل و تشکیلات و نحوه رسیدگی به تخلفات اداری و عناصر قانونی و کارمندان دولت و قلمروی شمول قانون و صدور آرا وابلاغ و چگونگی اجرای آن ونهادهای نظارتی و نقش دیوان عدالت اداری به عنوان عالی ترین  مرجع اداری در مقام دادرسی اداری  و نظارت قضائی دیوان بعنوان نهاد حقوق عمومی بررسی و تحلیل  آرای دیوان در قلمروی شعب و نیز هیئت عمومی از منظر اصول حقوق عمومی و حقوق اداری و نوع تاثیر گذاری آن در رسالتی که دیوان در جهت اعمال اصول  حقوق عمومی دارد مورد ارزیابی قرار می گیرد.

اهداف

موضوع این تحقیق که یکی از دغدغه های تدوین کنده می باشدنقش  دیوان عدالت اداری  بعنوان یک مرجع قضائی و بعنوان عالی ترین نهاد اداری کشوردر جهت نظارت براعمال و تصمیمات هیئت های تخلفات اداری وچگونگی تاثیر آن بر اعمال حاکمیت قانون وصیانت از حقوق کارکنان دولت بعنوان بخشی از شهروندان جامعه با تحلیل وبررسی از آرای هیئت های تخلفات اداری ونقد و بررسی و تحلیل آرای شعب  وهیئت عمومی دیوان عدالت اداری و علل نقض و یا تائید آن وشناسا ئی خلا های قانونی و آسیب شناسی در زمینه نکات مبهم واجرای قانون در نظام حقوق اداری پرداخته ایم.

پرسش

آیا دیوان عدالت اداری توانسته است نقش نظارتی خود را در جهت حفظ حقوق شهروندی و صیانت از کارکنان دولت ایفا نماید؟

2 آیا ضرورت وجود نهادی بنام هیئت های تخلفات اداری در وزارتخانه ها و سازمان های دولتی در جایگاه نظارت بر اعمال اداره وکارکنان آن و حاکمیت قانون احساس می شود .؟

3- چگونه هیئت های تخلفات اداری نقش نظارتی خود را در جهت تثبیت حاکمیت قانون اعمال می نماید؟.

 فرضیه

1-دیوان عدالت اداری رسالت خود را بعنوان یک نهاد نظارتی در خصوص تصمیمات و آرای هیئت های تخلفات اداری وتحقق حاکمیت قانون و صیلنت از حقوق شهروندی ایفا نموده است.

2-وجودهیئت های تخلفات اداری بعنوان نهاد نظارتی در وزارتخانه ها در جهت تثبیت حاکمیت قانون و کنترل و نظارت بر اعمال اداره و کارکنان آن احساس می گردد.

3- هیئت های تخلفات اداری وظایف خود توسط قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 1372  و آئین نامه اجرائی قانون و دستور العمل اجرائی در جهت نظارت بر رفتار اداره وکارکنان آن اعمال می نماید.

روش تحقیق

روش تحقیق در این رساله بصورت کتابخانه ای و استفاده از مقالات و کتب حقوقی و مطالعه آرای شعب دیوان و هیئت عمومی و نیز جمع آوری قوانین مصاحبه با قضات صادر کننده در خصوص آرای هیئت های تخلفات اداری و تجزیه و تحلیل و نقد و بررسی آن صورت گرفته است.

 موانع و دشواری های تحقیق

بلحاظ کثرت پرونده ها و تعدد موضوعات مورد تحقیق و عدم امکان دسته بندی موضوعات و نیازمند به زمان طولانی جهت جمع آوری و بررسی آن می باشد با جمع آوری تعدادی از آرای شعب و هیئت عمومی دیوان که چکیده ای از نظر اجماعی قریب باتفاق آرا قضات حاضر در جلسه هیئت عمومی دیوان مورد بررسی قرار گرفته است .با توجه به این که آرای صادره در دیوان از منظر حقوق عمومی و اداری مورد تحلیل قرار گرفته و محدودیت های آرای دیوان در تمسک به سایر اصول حقوق عمومی که عمدتا در زمینه غیر قانونی بودن تصمیمات و اقدامات و خارج از موازین قانونی و خروج از حوزه صلاحیت و اختیارات وضع قاعده قانونگذاری بوده که این محدودیت و کمبود آرا در ازمینه های مختلف اصول حقوق عمومی یکی از موانع و محدودیت های این تحقیق می باشد.

این تحقیق از دو بخش اصلی تشکیل گردیده است یک بخش در مورد کلیات و تعاریف مفاهیم , موضوعات تئوریک و قوانین و در بخش دوم تشکیلات و صلاحیت هیئت های بدوی و تجدید نظررسیدگی به تخلفات اداری و گروه تحقیق و هیئت عالی نظارت و اختیارات و صلاحیت و نحوه تشکیل و صدور آرا و نحوه ابلاغ و اجرای آن ونیز ساختار تشکیلاتی دیوان عدالت اداری و حوزه صلاحیت و اختیارات دیوان به عنوان یک مرجع نظارتی مورد بحث قرار گرفته است بار اصلی این تحقیق در واقع در بخش دوم متمرکز شده که  در اثنای طرح موضوعات مورد بحث با استناد به آرای هیئت عمومیو شعب دیوان و تحلیل آن و علل نقض و یا تایید آن مورد بررسی قرار گرفته .

فصل اول: مبانی نظری و تئوریک نظارت قضائی

در این فصل نیاز مند زمینه سازی نظری پیرامون مبانی نظری و مفاهیم تئوریک در باب نظارت قضائی و جهات نظارت قضائی و معیار های ابطال مصوباتی که توسط مراجع عمومی و اداری تصمیم گیری می گردد و نیز آشنائی با مفاهیم اصول کلی حقوقی و و حوزه هائی از قلمرو صلاحیت ها و اختیارات مقامات اداری مورد بحث و تحلیل قرار می گردد.

 مبحث اول: کنترل سازمانهای اداری

سازمانهای اداری هر کشور به مسیله دو دسته از نهاد ها مورد کنترل و نظارت قرار می گیرند

1-نهادهای کنترل کننده حکومتی– منظور نهاد هائی است که در ساختار حکومتی هر کشور به منظور و کنترل دیگر دستگاه ها ایجاد می شود در کشور ایران نهاد هائی مانند مجلس سازمان بازرسی کل کشورودیوان عدالت اداری از این قبیل اند.

2-نهاد های کنترل کننده غیر حکومتی- منظور از این گونه نهاد ها مطبوعات احزاب تشکیلات حرفه ای و شغلی و به طور کلی همه نهاد هائی که به نحوی بازتاب دیدگاه جامعه و افکار عمومی نسبت به عملکرد سازمانهای اداری کشور است.

نهاد های کنترل کننده حکومتی بر سازمان های اداری به سه صورت انجام می گیرد

نظارت اداری 2- نظارت پارلمانی 3-نظارت قضائی[1]
 

بند اول- نظارت اداری

نظارت اداری خود بر تشکیلات ومستخدمین اعمال می نماید نظارت در جهت تطبیق با قوانین و متناسب با مصلحت عمومی است بیشتر موارد افرادی که در اثر عمل اداره متضرر شده اند شکایت می نمایند و هر دستگاهی خود بازرسی داخلی دارد که وظیفه کنترل و نظارت را دارد معمولا شکایت به رئیس و واحد بازرسی صورت می گردد.

سازمانها و مقامات اداری بر اجزا و کارکنان خود نظارت دارند مهمترین این نوع کنترل اداری از طریق سلسله مراتب اداری اعمال می گردد مقامات اداری حق ابطال یا اصلاح تصمیمات کارکنان زیر دست را دارند و از این طریق نظارت اداری را اعمال می نمایند.

نظارت اداری از طریق سازمان های بازرسی مستقل صورت می گیرد که از طریق غیر قضائی اعمال می گردد و در صورت وقوع تخلف و جرم برخورد قانونی از طریق مراجع قضائی بعمل می آید در ماده 2 قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور نظارت سازمان بر اجرای صحیح قوانین و مقررات و آئین نامه ها و تصویب نامه ها و دستور العمل ها در دستگاه های اداری را مورد اشاره قرار داده است.

در نظام حقوق اداری غیر متمرکز در قالب قیمومت اداری نظارت خود را اعمال می کند این نوع نظارت ناظر بر اعمال و تصمیمات دستگاه های غیر متمرکز و نهاد غیر متمرکز می باشد و سازمان مرکزی حق ابطال تصمیمات و یا انحلال و سلب عضویت اعضای شورا را دارند

 

بند دوم- نظارت پارلمانی

پارلمان از طرق مختلف بر تصمیمات و اقدامات سازمان های اداری نظارت می کند حق قانونگذاری و تصویب قانون بودجه و حق تحقیق و بررسی و تفحص و سوال و استیضاح وزرا و رئیس جمهور بررسی گزارش دیوان محاسبات کشور و رسیدگی به شکایت از سازمانهای اداری کشور از مصادیق نظارت پارلمانی محسوب می گردد .

کنترل اعمال و تصمیمات اداری ممکن است به وسیله خود دستگاه اداری به عمل آید کنترل اداری و پارلمانی در عین اینکه دارای اهمیت فراوانی است ولی به تجربه ثابت شده است که این نوع نظارت ها بیشتر برای ارزیابی درجه پیشرفت ها و برنامه ها سود مند است تا جوابگوئی به دعاوی و شکایات افراد از دستگاه های اداری که به عنوان یک حق مسلم قانونی برای افراد شناخته شده است مسلما در اصلاحات اداری اصول و روش های نظارت اداری و پارلمانی را به گونه ای که بموقع و بیطرفانه و موثر باشد نمی توان از نظر دور داشت لکن آنجه در اینجا مورد نظر است کنترل و نظارتی است که باید بوسیله قوه قضائیه یعنی دادگاه ها انجام شود تا ماموران اداری احیانا از اختیارات قانونی خود تجاوز و تخطی و سو استفاده نکنند و حقوق افراد ضایع نشود.[2]

 

بند سوم- نظارت قضائی[3]

بازنگری قضائی شیوه ای است که به وسیله آن قضات دادگاه عالی اعمال حقوق عمومی را که با طرح دعوا نزد آنها مطرح می شود با توجه به صلاحیت دادگاه در صدور رای به ابطال ممانعت الزام وضوح بخشیدن و جبران خسارت به دقت بررسی می کنند نه به منظور قضاوت در مورد درستی و حسن تصمیم گیری مقام عمومی بلکه با تکیه بر اختیار دادگاه در تشخیص خطای حقوق عمومی با استناد به یکی از دلایل غیر قانونی بودن غیر معقول بودن یا غیر منصفانه بودن. خواهان شخصی است که باید دارای منفعت کافی باشد دسترسی به دیگر وسایل حمایتی جایگزین مناسب نداشته باشد و دادخواست خود را فورا تسلیم کند.[4]

نظارت قضائی بر اعمال اداری یعنی نظارتیکه قوه مستقل دیگری اعمال می کند مراجع و دادگاه ها و هیئت هایی بر اساس اعتراض فرد ذینفع به رسیدگی بپردازد خصوصیت نظارت قضائی را از نظارت اداری مشتثنی می کند این است که نظارت قضائی توسط محاکم وابسته به قوه قضائیه و یک نظارت خارجی محسوب می گردد در حالیکه نظارت اداری جنبه داخلی دارد در نظارت قضائی انعطاف پذیری وجود ندارد به دلیل این که به ارزیابی اداره می پردازد و عمل اداری را مورد مقایسه با قانون می نماید نظارت قضائی بصورت مستمر و مستقیم نمی باشد تا زمانی که افراد شکایت نمایند و با صدور حکم پایان می یابد نظارت قضائی بعد از نظارت اداری صورت می گیرد نظارت اداری بدون تشریفات است در نظارت قضائی همراه با تشریفات و تقدیم دادخواست و ارائه دلیل و مدارک و رسیدگی و صدور حکم می باشد عمل مقامات اداری موضوع و محور نظارت قضائی است عمل اداری بارز ترین محور و فعالیت دولت محسوب می گردد اداره نماد وجود دولت می باشد عمل اداری تنها شامل اقدام کلی مانند تصویب یک مصوبه دولتی یا آئین نامه نمی باشد بلکه شامل یک تصمیم ناظر بر یک شخص خاص یا گروه و افرادی باشد  نیز می باشد.

تحقق اصل حاکمیت قانون بر اداره عمدتا از راه نظارت قضائی بر قانونی بودن اعمال اداره تضمین می گردد زیرا همان گونه که گفته شد در یک دولت قانونمدار دولت در برابر اعمالش مسئولیت داشته از شهروندان در برابر زورگویی های قوه مجریه و ادارات پشتیبانی و راه هایی برای شکایت علیه تصمیمات دولت در یک مرجع قضائی پیش بینی می شود.[5]

تظارت قضائی یکی از مهمترین کارکرد های حقوق اداری حمایت از حقوق شهروندی در برابر قدرت سیاسی است جایگاه اصلی این کارکرد در بحث نظارت براعمال دولت است حقوق اداری و علی الخصوص نظارت بر اعمال دولت تنها عرصه ای است که در آن می توان شاهد اجرائی شدن آرمان های شهروند گرایانه یک نظام سیاسی حقوقی بود ولی بهر حال نظارت مزبور باید دارای محک ها و معیار هائی باشد که بتوان اعمال دولت را بر طبق آن سنجید … معیارها و استانداردهائی را که مقامات صالح در ابراز نظر خود درباره اعمال دولت مد نظر قرار می دهند بر اساس اصل تفکیک قوا مورد بررسی قرار داد.

موضوع اصلی در بازنگری قضائی پاسخگوئی در تصمیم سازیهای عمومی است بنابر این بازنگری قضائی محدود به کنترل و نظارت بر اقدامات قوه مجریه در معنی مضیق آن به عنوان یکی از قوای حکومت نمی شود نظارت قضائی در این مفهوم به معنی بررسی دقیق تصمیمات و اقدامات عمومی از سوی دادگاه ها با هدف نظارت بر رعایت اصول و قواعد حقوقی است این اصول شامل قانون بالاتر نیز می شود ولی محدود به آن نیست هدف از آن بررسی و بی اعتبار کردن یک قانون موضوعه به دلیل تعارض آن با برخی از هنجار های قانون برتر است [6]

نظارت قضائی بر اعمال دولت ریشه در مفهوم بنیادین قانون دارد بدون درک روشنی از ایده حکومت قانون و نظام های حقوقی سیاسی مقابل آن و بدون توجه به معیار های تحقق حکومت قانون و تلاش برای پیاده سازی آنها نمی توان انتظار داشت که نظارت قضائی بتواند حمایت لازم را از شهروندان در مقابل اداره فراهم نماید به علاوه حقوق اداری در بستر حکومت قانون از دو طریق گسترش یافته است تا با ایجاد ظرفیت های جدید امکان توسعه تعمیق نظارت قضائی در جهت حمایت هر چه موثر تر از شهروندان فراهم گردد طریق اول اصول کلی حقوق اداری توسط قضات از ارزش های اساسی قانونمداری مردم سالاری و حقوق بشر و اعلام آنها به عنوان معیار های نظارت بر دولت است ………. روش دوم که پذیرش و رواج بیشتری دارد تصویب قانون عام اداری با عناوین مختلف بوده است این قوانین اصول کلی حقوق اداری و آئین های عام تصمیم گیری اداری را در قالب یک کد واحد مدون سازی می کنند با مدون سازی اصول و آئین های مشترک اداری قضائی که مامور نظارت قضائی بر اقدامات و تصمیمات دولت هستند از

 

چکیده:

در برنامه ریزی آموزشی و درسی، مشخص کردن نیازها و اولویّت­ها یکی از مهم­ترین مراحل به شمار می­آید. شناخت نیازهای فراگیران با توجه به عواملی مختلف از جمله فرهنگ آن جامعه صورت می پذیرد. صنایع دستی جزء جدانشدنی فرهنگ ایرانی است که محل تجلی ذوق و خلاقیت ایرانیان در طول تاریخ بوده است. همانند دیگر هنرها آموزش در این حوزه از اهمیّت فراوانی برخوردار است. کتاب­های هنر و حرفه وفن در دوره­ی راهنمایی تحصیلی، مناسب­ترین کتاب­ها برای معرفی و آموزش صنایع دستی به دانش آموزان می­باشند. در این پژوهش با بررسی توصیفی کتاب­های هنر و حرفه و فن در دوره­ی راهنمایی تحصیلی، به شناسایی و تحلیل آموزه­های صنایع دستی در این کتاب­ها از جنبه­ های مختلف پرداخته شد تا میزان توجه مولفین این کتاب­ها به صنایع دستی و جنبه­ های مختلف آنها معین گردد. نتایج حاصل نشان داد که هرچند میزان استفاده از آموزه­های صنایع دستی در کتاب­های هنر و حرفه و فن مناسب می باشد اما به ویژگی­های صنایع دستی توجهی نشده است. نحوه­ی استفاده از این آموزه ها در برخی از درس­ها دارای اشکال بوده و نیاز به بازنگری دارد. تغییر برخی از تصاویر مرتبط با صنایع دستی در کتب درسی، توجه به رشته های مختلف صنایع دستی و استفاده از متخصّصین صنایع دستی در تالیف کتب مرتبط، می تواند به بهبود جایگاه صنایع دستی در کتاب­های درسی دوره­ی راهنمایی تحصیلی کمک نماید.

واژه های کلیدی: صنایع دستی، آموزه­ها، کتاب­های هنر، کتاب­های حرفه و فن، دوره­ی راهنمایی تحصیلی

فهرست مطالب                                                                                                         

عنوان                                                                                                       شماره صفحه

مقدمه…………………………………………………………………………………………………….. 1                                                                 

فصل اول : کلیات پژوهش

1 – 1 : بیان مساله …………………………………………………………………………………………………………… 4

1 – 2 : اهداف ……………………………………………………………………………………………………………………4

1 – 3 : سوالات ………………………………………………………………………………………………………………….5

1 – 4 : فرضیات ………………………………………………………………………………………………………………..5

1 – 5 : روش اجرا …………………………………………………………………………………………………………….. 6

1 – 6 : پیشینه ………………………………………………………………………………………………………………… 7-6

فصل دوم : کلیاتی پیرامون آموزش و صنایع دستی در ایران

         2  – 1 : مفهوم برنامه ریزی آموزشی و عناصر برنامه درسی ……………………………………………19- 9

               2 – 1 – 1: تعریف و مفهوم ………………………………………………………………………………………11- 9

               2 – 1 – 2 : عناصر برنامه درسی ……………………………………………………………………………..13- 11

               2 – 1 – 3 : برنامه درسی هنر در ایران ……………………………………………………………………17- 14

               2 – 1 – 4 : برنامه درسی حرفه و فن در ایران ………………………………………………………..19- 17

         2 – 2 : تعریف و گستره ی صنایع دستی در ایران …………………………………………………………..29- 20

               2 – 2 -1 : تعریف و واژه شناسی صنایع دستی ……………………………………………………….27- 21

 

                2 – 2 – 2 : تاریخچه و گستره­ی صنایع دستی ……………………………………………………….29- 27

         2 – 3 : لزوم کاربرد صنایع دستی در کتاب­های درسی ……………………………………………………32- 29

فصل سوم : بررسی وضعیت مباحث صنایع دستی در کتاب­های درسی هنر و حرفه و فن پایه اول راهنمایی

         3– 1 : کتاب درسی هنر پایه اول راهنمایی ………………………………………………………………………92- 36

                     3 – 1- 1 : بخش نخست، طراحی و نقاشی ……………………………………………………….79- 36

                     3 – 1-2 : بخش دوّم، خوشنویسی …………………………………………………………………….92- 79

         3 – 2 : کتاب درسی حرفه و فن پایه اول راهنمایی ………………………………………………………104- 92

فصل چهارم : بررسی وضعیت مباحث صنایع دستی در کتاب­های درسی هنر و حرفه و فن پایه دوم راهنمایی

         4 – 1 : کتاب درسی هنر پایه دوم راهنمایی   ………………………………………………………………..129- 106

                     4 – 1- 1 : بخش نخست، طراحی و نقاشی …………………………………………………..125- 106

                     4 – 1-2 : بخش دوّم، خوشنویسی ………………………………………………………………..129- 126

         4 – 2 : کتاب درسی حرفه و فن پایه دوم راهنمایی …………………………………………………….131- 129

فصل  پنجم : بررسی وضعیت مباحث صنایع دستی در کتاب­های درسی هنر و حرفه و فن پایه سوم راهنمایی

         5 – 1 : کتاب درسی هنر پایه سوم راهنمایی ……………………………………………………………….152- 133

                     5 – 1- 1 : بخش نخست، طراحی و نقاشی …………………………………………………..149- 133

                     5 – 1-2 : بخش دوّم، خوشنویسی ………………………………………………………………..152- 150

         5 – 2 : کتاب درسی حرفه و فن پایه سوم راهنمایی ……………………………………………………159- 153

 نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد: ………………………………………………………………………….162-160

فهرست منابع: ……………………………………………………………………………………………..162- 160

چکیده انگلیسی: ……………………………………………………………………………………………..163

مقدمه:

فرهنگ هر جامعه با ارزش­ترین داشته­های آن جامعه است. امروزه یکی از عوامل تعیین کننده در حوزه­های مختلف اجتماعی و سیاسی پیشینه­ی فرهنگی و میراث فرهنگی هر جامعه می­باشد.

 تمدن ایرانی با پشتوانه­ای چند هزار ساله سرشار از علم، معرفت و هنر بوده است. این فرهنگ از ارزش والایی برخوردار است، امّا باید توسط افراد جامعه حفظ شود. داشتن فرهنگ و تمدن به تنهایی کافی نیست، و باید این فرهنگ به نسل­های بعدی منتقل شده، ارزش آن شناسانده شود و تلاش برای پیشرفت آن صورت گیرد. از آنجا که یکی از شیوه ­های اصلی آموزش به افراد جامعه آموزش در مدرسه است، برنامه­ریزان آموزشی سعی در اشاعه فرهنگ ایرانی _ اسلامی، در بین دانش آموزان دارند. با نگاهی به تاریخ چندین هزار ساله­ی  ایران و توجه به آثاری که از این تمدن بزرگ بدست آمده، می­توان دریافت که ایرانیان همیشه از صنایع دستی به عنوان بستری برای نمایش هنر و خلاقیت و نبوغشان استفاده کرده­اند. جایگاه جهانی این آثار دلیل روشنی بر اهمیت تاریخی، فرهنگی و هنری این آثار است.

در قرنی که جامعه شناسان غربی آن را قرن برخورد تمدن­ها می­دانند (ادیبی سده، 1385: 95 ) غفلت از فرهنگ، هنر و پیشینه­ی مردم می ­تواند منجر به فراموشی و بیگانگی فرهنگی شود.

از آنجا که مهم­ترین بخش از صنایع­دستی تولید اثر است و کار باید به صورت عملی و نه تئوری انجام شود، دانش­ آموزان با مطالعه آثار صنایع­دستی با روحیه­ی تولید و خلق اشیاء آشنا می­شوند. ممارست و تمرین در فراگیری علم را می­آموزند و دقت و انجام کار به صورت بی­نقص را تمرین می­ کنند. از تولید لذّت می­برند و تجربه­ی موفق از تلاش در ذهنشان ایجاد می­شود.

در ایران صنایع دستی دارای قابلیت­های فراوانی برای ایجاد اشتغال می­باشند. در حال حاضر تعداد قابل ملاحظه­ای از روستائیان با پرداختن به صنایع دستی و تولید محصولاتی نظیر قالی، گلیم و … به درآمد جنبی قابل توجهی دست یافته­اند و همین امر عامل مهمی در جلوگیری از مهاجرت آنان به شهرها بوده است. صنایع دستی در شهرها نیز با ایجاد اشتغال مولّد و درآمد برای گروه کثیری از افراد که دارای ذوق هنری بوده و علاقه­مند به فعالیت در این زمینه هستند، سهم قابل توجهی در جذب نیروی فعال بیکار داشته و دارد.

از دیدگاه زیباشناختی درآثار صنایع دستی ایرانی اصول و مبانی هنر­های تجسمی به خوبی رعایت شده ­اند . تعادل، توازن، ریتم و… در طرح و نقش به خوبی نمایان است و این پختگی در طرح و نقش حاصل سال­ها تلاش هنرمندان ایرانی، و نیز بینش اسلامی آنها می باشد.

آموزش در صنایع دستی ایران در گذشته به صورت استاد شاگردی بوده است و فرد با حضور در کارگاه، هنر مورد نظر را پس از مدتی فرا می­گرفته است. در دوره ناصرالدین شاه قاجار استاد کمال الملک مدرسه صنایع مستظرفه را پایه­گذاری کرد که شامل دو قسمت صنایع جدیده و صنایع قدیمی بود که هنر­های سنتی و موروثی چون مینیاتور، تذهیب، قالی بافی، کاشیکاری و منبّت­کاری را شامل می­شد. این مدرسه نمونه­ی موفقی از آموزش صنایع دستی به صورت آکادمیک و مدون بوده است. تنظیم برنامه­ی آموزشی مربوط به صنایع دستی توسط اساتید خبره و همچنین تدریس آنها توسط دبیران آگاه می ­تواند زمینه­ مناسبی جهت درک صحیح افراد از صنایع دستی باشد. هنر بیانگر دیدگاه و جهان­بینی است و این دو (هنر و دیدگاه ) بر یکدیگر تاثیر مستقیم دارند. ارزش آثار به جا مانده از گذشته به خاطر دیدگاه زیباشناسانه­ی ایرانی و اسلامی  هنرمندان متدین کشورمان است که باید دانش آموزان را با آن آشنا سازیم.

به دلیل ماهیت هنری و کاربردی صنایع دستی، کتاب­های هنر و حرفه و فن دوره­ی راهنمایی تحصیلی مکانی مناسب برای آشنایی دانش آموزان با این هنرها می­باشند. کتاب­های هنر بیشتر از جنبه­ی هنری و زیبایی شناسانه و کتاب­های حرفه و فن بیشتر از جنبه­ی کاربرد، می توانند به این موضوع بپردازند.

این پژوهش به دنبال بررسی آموزه­ها و مطالب مرتبط با صنایع دستی در این کتاب­ها می باشد تا مشخص سازد که آیا این آموزه­ها از جایگاه مناسبی برخوردار می باشند؟ چه نقاط ضعف و چه نقاط قوتی در استفاده از آنها وجود دارد؟

در انجام این پژوهش عدم وجود پژوهش­های مشابه و همچنین عدم امکان استفاده از منابع لاتین و نیز نبود کتاب راهنمای معلم برای برخی از کتاب­های درسی موانعی را ایجاد نمود.

در ابتدای پژوهش به تعریف برنامه­ی درسی و صنایع دستی از دیدگاه متخصصان این رشته پرداخته شد و پس از آن لزوم کاربرد صنایع دستی در کتاب­های درسی تشریح شد. در فصل سوّم آموزه­های صنایع دستی در کتاب­های هنر و حرفه و فن پایه­ اوّل راهنمایی مورد بررسی قرار گرفت. در فصل چهارم کتاب­های هنر و حرفه و فن پایه­ دوّم بررسی شد، و در فصل پنجم آموزه­های صنایع دستی در کتاب­های هنر و حرفه فن پایه­ سوّم راهنمایی شناسایی و مورد بررسی قرار گرفتند.

 

1 – 1 : بیان مساله

در برنامه ­ریزی آموزشی و درسی، مشخص کردن نیاز­ها و اوّلویت­ها یکی از مهم­ترین مراحل به شمار می­آید. شناخت نیازهای فراگیران با توجه به عواملی همچون فرهنگ، اقتصاد و سیاست صورت می­پذیرد که این گستردگی، لزوم توجه کارشناسان این حیطه را به این عوامل گسترده، نمایان می سازد.

صنایع دستی جزء جدانشدنی فرهنگ ایرانی است، که محل تجلی ذوق و خلاقیت ایرانیان در طول تاریخ بوده است. همانند دیگر هنرها آموزش در این حوزه از اهمیت فراوانی برخوردار است. در طول تاریخ، آموزش در صنایع دستی به صورت استاد شاگردی و همچنین از طریق برنامه درسی صورت گرفته است.

علیرغم اهمیت صنایع دستی و آموزش آن، بررسی پیشینه­ی پژوهشی نشان می­دهد که این امر کمتر مورد توجه قرار گرفته است و میزان توجه به آموزه­های صنایع دستی در

 

شمعدانی­ از لحاظ اقتصادی یکی از پراهمیت­ترین گیاهان بسترساز و گلدانی در دنیا می­باشد. یکی از دشواری­های عمده در پرورش گیاه شمعدانی، کم­سبزینگی در برگ­های آن، در دوران رشد می­باشد که به مرور زمان افزایش می­یابد. عناصر آهن و روی می­توانند برای رفع این دشواری، نقش بزرگی ایفا ­کنند. این پژوهش به منظور بررسی اثر تغذیه­ای محلولپاشی برگساره­ای غلظت­های مختلف منابع کودی آهن و روی بر ویژگی­های فیزیو مورفولوژیکی گل شمعدانی در آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح به طور کامل تصادفی در 7 تیمار و 5 تکرار در گلخانه باغ گیاهشناسی ارم دانشگاه شیراز انجام شد. داده­ ها با نرم افزار SAS تجزیه و میانگین­ها با آزمون LSD در سطح 5% و 1% مقایسه شدند. در این پژوهش از دو رقم ‘Glacis’ با رنگ سفید و ‘Rosana’ با رنگ قرمز گل شمعدانی استفاده شد و با           انواع تیمارهای نانو و سولفات، عناصر آهن و روی در غلظت­های 1500، 2000 و 2500   میلی­گرم بر لیتر همراه با تیمار شاهد در دو سال محلولپاشی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که به غیر از ویژگی زمان گلدهی، اثر سال تاثیر معنی­داری را بر سایر ویژگی­ها نداشت. بنابراین میانگین داده­ های دو سال مورد استفاده تجزیه آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار کودی نانو آهن و نانو روی در غلظت 2500 میلی­گرم بر لیتر توانست بیشتر ویژگی­ها مانند وزن تر و خشک شاخساره و ریشه، طول و قطر ساقه گلدهنده، میزان سطح برگ، سبزینه، نورساخت، تعرق، و غلظت عناصر آهن و روی موجود در برگ را به طور معنی­داری افزایش دهد. تعداد گل، زمان گلدهی و میزان هدایت روزنه­ای اگرچه نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان دادند، اما اختلاف معنی­داری بین تیمارها مشاهده نشد. در این پژوهش، همه ویژگی­های اندازه ­گیری شده از نظر آماری در رقم ‘Rosana’ بهتر از رقم ‘Glacis’ بود.
 

فهرست مطالب

 

 

صفحه                            عنوان

 

فصل اول: مقدمه

1-1- تاریخچه کشت و پرورش گل شمعدانی……………………………………………………. ………………..3

2-1- گیاهشناسی شمعدانی…………………………………………………………………………………………………..3

3-1- ریخت‌شناسی…………………………………………………………………………………………………………………5

1-3-1- ریشه 5

2-3-1- ساقه 5

3-3-1- برگ……………………………………………………………………………………………………………………….6

4-3-1- گل 6

4-1- نیازهای رشدی شمعدانی………………………………………………………………………………………………6

1-4-1- دما 6

2-4-1- نور 7

3-4-1- آبیاری……………………………………………………………………………………………………………………7

4-4-1- خاك 7

5-4-1- تغذیه 8

5-1- گلدهی…………………………………………………………………………………………………………………………..8

6-1- گیاه­افزایی………………………………………………………………………………………………………………………8

7-1- بیماری‌ها………………………………………………………………………………………………………………………..9

8-1- عارضه ­های فیزیولوژیك……………….………………………………9

9-1- نانو کودها……………………………………………………………………………………………………………………10

‫1-9-1- جایگاه و نقش نانوكودها در بهبود كارآیی مصرف عناصر غذایی 11

‫2-9-1- موارد کاربرد نانو کودها 12

10-1- اهمیت و اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………..13

فصل دوم: مروری بر پژوهش­های پیشین

1-2- تغذیه برگساره­ای………………………………………………………………………………………………………..17

2-2- تاریخچه تغذیه برگساره­ای………………………………………………………………………………………….18

3-2- وضعیت آهن در خاک و نقش آن در گیاهان…………………………………………………………….19

1-3-2- آهن خاک 19

2-3-2- نقش­های زیست شیمیایی آهن 20

3-3-2- نشانه­ های کمبود آهن 21

 

4-3-2- جذب و انتقال آهن از برگ 21

5-3-2- اثر آهن بر عملکرد و ویژگی­های رشدی گیاه 22

4-2- وضعیت روی در خاک و نقش آن در گیاهان…………………………………………………………….23

1-4-2- روی در خاک 23

2-4-2- تداخل روی با سایر عناصر و عوامل محیطی 24

3-4-2-نقش، جذب و انتقال روی در گیاه 25

4-4-2- نشانه­ های کمبود و سمیت 25

5-4-2- اثر روی بر عملکرد و ویژگی­های رشدی گیاه 26

 

فصل سوم: مواد و روش­ها

1-3- مکان آزمایش………………………………………………………………………………………………………………30

2-3- مواد گیاهی و کودی……………………………………………………………………………………………………30

3-3- محیط کشت……………………………………………………………………………………………………………….30

4-3- مراقبت‌های لازم پیش از کاربرد تیمارها در فصل رشد……………………………………………..31

5-3- تیمار‌ها و روش کار……………………………………………………………………………………………………..31

6-3- جمع‌آوری داده‌ها………………………………………………………………………………………………………..32

1-6-3- ویژگی‌های مورفولوژیکی 32

2-6-3- ویژگی‌های فیزیولوژیکی 33

7-3- اثر سال بر ویژگی­های گل شمعدانی………………………………………………………………………….36

8-3- طرح آزمایش و واکاوی داده‌ها……………………………………………………………………………………37

 

فصل چهارم: نتایج

‫1-4- وﻳﮋﮔﻲﻫﺎی ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ………………………………………………………………………………………………39

1-1-4- وزن تر و خشک شاخساره 41

2-1-4- وزن تر و خشک ریشه 43

3-1-4- تعداد گل و زمان گلدهی 46

4-1-4- سطح برگ 48

5-1-4- طول و قطر ساقه گلدهنده 49

‫2-4- وﻳﮋﮔﻲﻫﺎی ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ………………………………………………………………………………………………53

1-2-4- سبزینه 54

2-2-4- نورساخت، تعرق و هدایت روزنه­ای 55

3-2-4- غلظت آهن و روی 59

 

فصل پنجم: بحث

1-5- ویژگی­های مورفولوژیک……………………………………………………………………………………………..63

1-1-5- وزن تر و خشک شاخساره……. 63

2-1-5- وزن تر و خشک ریشه 64

3-1-5- تعداد گل و زمان گلدهی 65

4-1-5- طول و قطر ساقه گلدهنده 67

5-1-5- سطح برگ 68

2-5- ویژگی­های فیزیولوژیک………………………………………………………………………………………………70                                                                          

1-2-5- سبزینه 70

2-2-5- نورساخت، تعرق و هدایت روزنه­ای 72

3-2-5- غلظت عناصر آهن و روی 73

3-5- نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………………………………………75

4-5- پیشنهادها…………………………………………………………………………………………………………………. 76

فهرست منابع

منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….78

 

 

                                                           

 

 

 

 

 

فهرست جدول­ها

عنوان                                                                                  صفحه

 

جدول 1-3- ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک 36

جدول 1-4- نتایج حاصل از تجزیه واریانس در تجزیه مرکب برای ویژگی­های مورفولوژیک و فیزیولوژیک گل شمعدانی…………………. 40

جدول 2-4- مقایسه میانگین تاثیر تیمار بر برخی از ویژگی­های مورفولوژیک گل شمعدانی 41

جدول 3-4- مقایسه میانگین برهمکنش غلظت­های منابع کودی و رقم بر وزن خشک شاخساره و ریشه در شمعدانی….. 45

جدول4-4- مقایسه میانگین تاثیر تیمار بر تعداد گل، زمان گلدهی و سطح برگ گل شمعدانی 46

جدول5-4- مقایسه میانگین تاثیر تیمار بر طول و قطر ساقه گلدهنده گل شمعدانی 50

جدول 6-4- نتایج حاصل از تجزیه واریانس برای ویژگی­­های فیزیولوژیک گل شمعدانی 53

جدول7-4- مقایسه میانگین تاثیر تیمار بر نورساخت، تعرق و هدایت روزنه­ای گل شمعدانی 56

جدول8-4- مقایسه میانگین تاثیر تیمار بر غلظت آهن و روی در برگ گل شمعدانی 60

 

 

 

 

                 فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                             صفحه

 

نمودار 1- 4- مقایسه میانگین تاثیر رقم بر میزان وزن تر و خشک شاخساره در گل‌های شمعدانی. 42

نمودار 2-4- مقایسه میانگین تاثیر رقم بر میزان وزن تر و خشک ریشه در گل‌های شمعدانی. 44

نمودار 3-4- مقایسه میانگین تاثیر رقم بر تعداد گل در گل‌های شمعدانی. 47

نمودار 4-4- مقایسه میانگین تاثیر رقم بر زمان گلدهی در گل‌های شمعدانی. 48

نمودار 5-4- مقایسه میانگین تاثیر رقم بر سطح برگ در گل‌های شمعدانی. 49

نمودار 6-4- مقایسه میانگین تاثیر رقم بر طول و قطر ساقه گلدهنده در گل‌های شمعدانی. 51

نمودار 7-4- مقایسه میانگین برهمکنش غلظت­های منابع کودی و رقم بر طول ساقه گلدهنده در شمعدانی …………………………………. 52

نمودار 8-4- مقایسه میانگین تاثیر غلظت منابع کودی بر میزان سبزینه در گل‌های شمعدانی. 54

نمودار 9-4- مقایسه میانگین تاثیر رقم بر میزان سبزینه در گل‌های شمعدانی. 55

نمودار 10-4- مقایسه میانگین تاثیر رقم بر میزان نورساخت در گل‌های شمعدانی. 57

نمودار 11-4- مقایسه میانگین تاثیر رقم بر میزان تعرق در گل‌های شمعدانی. 58

نمودار 12-4- مقایسه میانگین تاثیر رقم بر میزان هدایت روزنه­ای در گل‌های شمعدانی. 59

نمودار 13-4- مقایسه میانگین تاثیر رقم بر میزان غلظت آهن و روی در گل‌های شمعدانی. 61

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1- مقدمه

 

 

با توجه به جهانی شدن باغبانی و اثرهای آن بر افزایش درآمدها در قسمت­های مختلف جهان، استفاده از گل­ها روز به روز افزایش می­یابد (Prasad, 2004).

‫ﻧﺎم ﮔﻞﻫﺎ در ادﺑﻴﺎت زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ، در ﻗﺎﻟﺐ ﺷﻌﺮ و ﻧﺜﺮ، ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ و ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن از ﻗﺪﻳﻢ ﺑﺎ ﺑﺴﻴﺎری از ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻛﻪ اﻣﺮوزه در ﺑﺎﻏﭽﻪﻫﺎ کاشته می­شوند آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻛﺎﻓﻲ داﺷﺘﻪاﻧﺪ و ﺑﺴﻴﺎری از اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن از زﻣﺎنﻫﺎی ﻛﻬﻦ در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه­اﻧﺪ. ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺣﻜﻴﻢ ﻓﺮدوﺳﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ دارد اﻳﺮاﻧﻴﺎن را ﺑﻪ وﻃﻦ ﭘﺮﺳﺘﻲ و ﻋﺸﻖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ و اﻳﻦ آب و ﺧﺎك ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰد، در ﺷﻌﺮﻫﺎی زﻳﺒﺎﻳﺶ از ﮔﻞﻫﺎ ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﮔﻞﻫﺎ و ﮔﻴﺎﻫﺎنزﻳﻨﺘﻲ ﺑﺎ ﺗﻨﻮع و زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻓﺮاوان ﺧﻮد در آراﻳﺶ و زﻳﺒﺎ ﺳﺎزی ﻣﺤﻴﻂ و ارﺿﺎی ﺣﺲ زﻳﺒﺎﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺸﺮ ﻧﻘﺶ بزرگی دارند (ﻋﻴﺪﻳﺎن، 1387). اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻔﺎﻫﻢ و رواﺑﻂ ﺧﻮب ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺣﺎﺻﻞ از ﻫﺪﻳﻪ دادن ﮔﻞ، در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎﺷﻴﻨﻲ و آﭘﺎرﺗﻤﺎن ﻧﺸﻴنی اﻣﺮوزه اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎری دارد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻞﻫﺎ و ﮔﻴﺎﻫﺎن زﻳﻨﺘﻲ در ﺟﻬﺎن، اﻓﺰون ﺑﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎی رواﻧﻲ، ﻫﻤﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﺳﻮد زﻳﺎدی را ﻧﻴﺰ ﻧﺼﻴﺐ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﻣﻲﻛﻨﺪ (ﺻﻔﺎ، 1377). ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺷﺘﻐﺎل زاﻳﻲ ﺻﻨﻌﺖ ﮔﻞ (61 ﻧﻔﺮ در ﻫﺮ ﻫﻜﺘﺎر) و اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد داﻧﺶآﻣﻮﺧﺘﮕﺎن ﻛﺸﺎورزی و ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﺷﺪن ارﺗﺒﺎط داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﻧﻮﻳﺪ دﻫﻨﺪه ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ اﻳﻦﺻﻨﻌﺖ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ (ﻋﻴﺪﻳﺎن، 1387).

 

 

شمعدانی­ از لحاظ اقتصادی یکی از پراهمیت­ترین گیاهان بسترساز و گلدانی در دنیا     می­باشد. به طور معمول شمال آمریکا و اروپا مهمترین و بزرگترین تولیدکننده­ و             توزیع کننده­ های این گل با فروش جهانی سالانه حدود 700 میلیون دلار می­باشند (Mithila et al., 2001 ).

 

 

1-1- تاریخچه کشت و پرورش گل شمعدانی
 
كشت و كار شمعدانی در جهان سابقه طولانی دارد. گونه‌های وحشی آن نیز در ایران دیده می‌شود. حدود 200 سال پیش، لینه گیاه­شناس معروف، 35 گونه شمعدانی را در جنس Geranium طبقه‌بندی كرد. این گیاهان همگی دائمی و مقاوم به سرما و سایه بودند و 5 گلبرگ مساوی و 10 پرچم داشتند (خلیقی، 1385).
صد سال بعد­­ ، Heritier گیاه‌شناس فرانسوی، از اشتباهی در این مورد پرده برداشت و آن این­كه هزاران رقم شمعدانی جدیدی كه تا آن روز افزایش یافته بودند، با ویژگی­های انواع شمعدانی که توسط لینه طبقه بندی شده بودند تفاوت داشتند. در این شمعدانی‌ها گلبرگ‌ها برابر نیستند و دو تای آنها بزرگتر از بقیه هستند كه در كنار هم قرار دارند. تعداد پرچم‌هایشان 7 عدد است و گل­ها، كم و بیش شكل دیگری دارند. بنابراین آن­ها در جنس Pelargonium قرار گرفتند (خلیقی، 1385).
 

2-1- گیاهشناسی شمعدانی
 
گونه‌های این جنس شامل انواع یک­ساله و چندساله­های علفی، درختچه­ای و انواع خزان­دار می­باشند. اما بیشتر گونه­های چندساله علفی دارای عادت رشد متنوع می­باشند. بر اساس تخمین­های انجام گرفته در تیره شمعدانی­سانان[1] تعداد گونه­ها و زیر گونه­های این جنس حدود 230 تا 300 عدد می­باشند که بیشتر آنها بومی آفریقای جنوبی هستند اما تعداد کمی از آنها نیز به طور طبیعی در استرالیا، شرق آفریقا، نیوزیلند، ایسلند و ماداگاسکار رشد می­یابند       (Miller, 1996).
از نظر كشت و پرورش و استفاده در گلكاری، انواع شمعدانی‌ها را در چهار طبقه بزرگ به شرح زیر تقسیم می­شوند :
الف) شمعدانی معمولی (Zonal hybrids) (Pelargonium zonal Willd. )
این گونه برای تهیه دورگه­های شمعدانی به­عنوان یكی از پایه‌های اصلی استفاده می‌شود. از دورگه‌های شمعدانی می‌توان P. × hortorum را نام برد (دانشور، 1372).

تعریف یشگیری وضعی:………………………………………………………………………………. 7
تعریف قتل عمد:……………………………………………………………………………………… 8
تعریف یگان انتظامی:…………………………………………………………………………………. 8
تعریف پاسگاهانتظامی:………………………………………………………………………………… 8
تعریف مناطق جرم خیز:……………………………………………………………………………… 8
تعریف اطلاع رسانی:………………………………………………………………………………….. 8
تعریف طرح ریزی:……………………………………………………………………………………. 8
1-8-بررسی قلمروتحقیق:…………………………………………………………………………….. 9
1-8-1-وضعیت کلی استان:………………………………………………………………………….. 9
1-8-1-1-کلیات اجتماعی:…………………………………………………………………………… 9
1-8-1-2- وجه تسمیه وپیشینه تاریخی:…………………………………………………………….. 9
1-8-1-3- موقعیت جغرافیایی:………………………………………………………………………. 9
1-8-1-4- آب وهوا………………………………………………………………………………… 10
1-8-20- کلیات اقتصادی:………………………………………………………………………….. 10
1-8-30-جغرافیای شهرکرمانشاه:…………………………………………………………………… 10
1-8-4-وضعیت انتظامی:…………………………………………………………………………… 11
1-7-13-وضعیت قتل شهر:………………………………………………………………………… 11
آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1386………………………………………………….. 11
آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1387………………………………………………….. 11
آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1388………………………………………………….. 12
آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1389………………………………………………….. 12
آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1390(تابهمن ماه)……………………………………… 12

فصل دوم:
2-1-پیشینه تحقیق:……………………………………………………………………………….. 14
2-2- مطالعات خارجی: مطالعات کلاسیک جامعه شناسی قتل:…………………………………….. 17
2-3-تعاریف ومفاهیم قتل:………………………………………………………………………….. 19
2-3-1-تاریخچه قتل:………………………………………………………………………………. 19
الف-قبل ازاسلام :………………………………………………………………………………….. 19
ب-بعدازاسلام ودرفقه امامیه:……………………………………………………………………….. 19
2-3-2-قتل ازمنظرقرآن کریم:…………………………………………………………………….. 20
2-3-3-انواع قتل…………………………………………………………………………………… 21
الف)قتل شبه عمد:…………………………………………………………………………………. 21
ب)قتل غیرعمد…………………………………………………………………………………….. 21
ج)قتل خطای محض………………………………………………………………………………… 22
د)قتل عمد…………………………………………………………………………………………. 22
قتل عمدبه معنای خاص:…………………………………………………………………………… 23
ب:قتل عمدی باانجام فعل نوعاًکشنده:………………………………………………………………. 23
ج:قتل عمدبافعل موثرنسبت به مجنی علیه معین:…………………………………………………… 23
د:قتل عمدی ساده:…………………………………………………………………………………. 23
قتل عمدباسبق تصمیم:…………………………………………………………………………….. 24
و:قتل باسبق تصمیم مطلق:…………………………………………………………………………. 24
ز:قتل باسبق تصمیم مفید:………………………………………………………………………….. 24
2-3-4-عوامل روانی موجدقتل :……………………………………………………………………. 24
2-4-بزهکاران قتل ازدیدگاه جرمشناسی:…………………………………………………………… 25
2-4-1-علل عمومی ارتکاب قتل:…………………………………………………………………… 25
الف:عواملزیستی (زیستشناختی):……………………………………………………………………. 25
ب:عواملروانی:……………………………………………………………………………………….. 26
ج:عواملمحیطی:…………………………………………………………………………………….. 26
د:عواملاجتماعی:……………………………………………………………………………………. 26
2-5-شیوه‌هایارتکابقتلعمد:………………………………………………………………………….. 26
الف)بااستفادهازسلاح:……………………………………………………………………………….. 26
1-سلاحگرم:……………………………………………………………………………………….. 27
2-سلاحسرد:……………………………………………………………………………………….. 27
3-خفگی:…………………………………………………………………………………………… 27
4-مسمومکردن:…………………………………………………………………………………….. 28
5-سوزاندن:…………………………………………………………………………………………. 28
ه)سایرشیوها:……………………………………………………………………………………….. 28
2-6-طبقهبندیانگیزههایوقوعقتلعمدازدیدگاهپلیسی:…………………………………………………. 28
2-6-1-قتلهایتعارضآمیز:……………………………………………………………………………. 28
2-6-1-1- قتلهایتعارضآمیزمواجههای(نزاع):………………………………………………………… 29
1-عدالتخواهی:……………………………………………………………………………………… 29
2-دفاعازحیثیتوشرافت:……………………………………………………………………………… 29
3-دفاعشخصی:……………………………………………………………………………………… 29
شرایطواوضاعواحوالقتلهایمواجهای:…………………………………………………………………… 29
الف)قتلهایزناشویی:………………………………………………………………………………….. 30
ب)قتلهایفامیلی:…………………………………………………………………………………….. 30
2-6-1-3- قتلهایتعارضآمیزمالی:……………………………………………………………………. 31
2-6-2-قتلهایتجاوزگرانه:……………………………………………………………………………. 31
2-6-3- قتلهایانتقامجویانه:………………………………………………………………………….. 31
2-7-طبقهبندیانواعقتلدرتحقیقاتپلیسی:……………………………………………………………… 32
2-8-1-قتلسیاسی………………………………………………………………………………….. 32
2-7-2- قتلسریالی:   …………………………………………………………………………………. 32
2-7-3- قتلفجیع:………………………………………………………………………………….. 32
2-7-4-قتلمرموز:…………………………………………………………………………………… 32
2-7-5-قتلپیچیدهدرجهیک:……………………………………………………………………….. 33
2-7-6-قتلپیچیدهدرجهدو:…………………………………………………………………………. 33
2-7-7-قتلهایپیچیدهدرجهسه:……………………………………………………………………… 33
2-7-8-قتلهایاتفاقیوقبیلهای:………………………………………………………………………… 33
2-7-9-قتلغیرعمد:…………………………………………………………………………………. 33
2-7-10-مرگدراثرحادثه:……………………………………………………………………………. 33
2-7-11-خودکشی:………………………………………………………………………………… 33
2-7-12-قتلهایدستهجمعی:………………………………………………………………………… 33
3-7-13-ترورمنجربهفوت:………………………………………………………………………….. 34
3-7-14-سودءقصد:………………………………………………………………………………… 34
2-7-15-قتلجنسی(ازدیدگاهپلیسی):……………………………………………………………….. 34
2-8-پیشگیری……………………………………………………………………………………… 34
2-8-1-مقدمه……………………………………………………………………………………… 34
2-8-2-مفهومپیشگیری…………………………………………………………………………….. 36
2-8-3- تعریفلغویپیشگیری:………………………………………………………………………… 37
تعریفپیشگیری:……………………………………………………………………………………… 37
مفهوماصطلاحیپیشگیری:…………………………………………………………………………… 37
1)مفهومموسع………………………………………………………………………………………. 38
2)مفهوممضیق……………………………………………………………………………………… 38
2-8-4- پیشگیریازدیدگاهحقوقجزا:…………………………………………………………………. 38
2-8-5- مفهومپیشگیریدرسیاستجنایی:…………………………………………………………….. 38
2-8-6- تعریفعلمیپیشگیری:……………………………………………………………………….. 39
2-9-انواعپیشگیری:………………………………………………………………………………… 39
2-9-1-پیشگیریمتداول:……………………………………………………………………………. 39
2-9-1-1-پیشگیریازبزهکاریاطفال:………………………………………………………………….. 39
2-9-1-2-پیشگیریعمومیوپیشگیریاختصاصی:………………………………………………………. 39
2-9-1-3-پیشگیریانفعالی:………………………………………………………………………….. 40
2-9-1-4-پیشگیریفعال:……………………………………………………………………………. 40
2-9-1-5-مراحلپیشگیری:پیشگیریاولیه1 ،ثانویه 2،ثالث…………………………………………….. 40
2-9-1-5-1-پیشگیریاولیه(نخستین):………………………………………………………………. 40
2-9-1-5-2-پیشگیریثانویه(دومین):……………………………………………………………….. 40
2-9-1-5-3-پیشگیریثالث(سومین):………………………………………………………………… 41
2-9-2-پیشگیریجدید(انواعپیشگیریغیرکیفری)……………………………………………………… 41
2-9-2-1-پیشگیریوضعی(Hindelang) :…………………………………………………………. 41
2-9-2-2-پیشگیریوضعی:………………………………………………………………………….. 41
2-9-2-2-1-مفهومپیشگیریوضعی:…………………………………………………………………. 42
2-9-2-2-2-خاستگاهپیشگیریوضعیازجرم:…………………………………………………………. 43
2-9-2-2-3-تعاریفمختلفازپیشگیریوضعی:………………………………………………………….. 44
تاریخچهپشگیریوضعیدرغرب:……………………………………………………………………….. 45
2-9-2-3-اهدافپیشگیریوضعی:…………………………………………………………………….. 45
1-دشواریاناممکننمودنوقوعجرم:…………………………………………………………………….. 46
2-جلوگیریازپیدایشوتشدیدانگیزهمجرمانه:…………………………………………………………… 46
2-9-2-4-اصولکلپیشگیریوضعی:…………………………………………………………………… 47
1-دخالتکردنازوضعیتهایپیشازبزهکاری:………………………………………………………………. 47
الف-وضعیتهایویژهیاموقعیتهایخطرناک:……………………………………………………………… 47
ب-وضعیتهایغیرویژه:………………………………………………………………………………… 48
ج-وضعیتهایبینابین:………………………………………………………………………………… 48
2-مصونسازانآماججرمازخطربزهدیدگی:……………………………………………………………… 48
2-10-تقسیمبندینوعدیگرپیشگیریجرم:…………………………………………………………….. 49
2-10-1-پیشگیریازمنظرزماناجرا……………………………………………………………………. 49
2-10-1-1-پیشگیریکوتاهمدت…………………………………………………………………….. 49
2-10-1-2-پیشگیریبلندمدت:……………………………………………………………………… 49
2-10-2-پیشگریکیفریوغیرکیفری:………………………………………………………………….. 50
2-10-2-1- پیشگیریکیفری:……………………………………………………………………….. 50
الف)پیشگیریقضائی:…………………………………………………………………………………. 50
ب)پیشگیریانتظامی:…………………………………………………………………………………. 50
ج)پیشگیریغیرکیفری:……………………………………………………………………………….. 51
2-11-تاریخچهپیشگیریازجرمدرجهان:………………………………………………………………. 51
2-11-1-تاریخچهپیشگیریازجرمدرایران:……………………………………………………………. 52
الف)اقداماتصورتگرفتهدرزمینهپیشگیریدرموسساتدانشگاهیعلمیدرقبلازانقلاب:………………………… 52
ب)اقداماتصورتگرفتهدرزمینهپیشگیریدرمراجعاجراییوقضاییدرقبلازانقلاب:……………………………. 53
ج)اقداماتصورتگرفتهدرزمینهپیشگیریدرموسساتدانشگاهی-علمیدربعدازانقلاب:……………………….. 53
د)اقداماتصورتگرفتهدرزمینهپیشگیریدرجوامعاجرایی-قضاییدربعدازانقلاب:……………………………. 53
2-11-2-پیشگیریدرقوانینجمهوریاسلامیایران:………………………………………………………. 54
2-11-2-1-قانوناساسی:……………………………………………………………………………. 54
2-11-2-2- قوانینعادی……………………………………………………………………………. 54
2-12-نظریهپیشگیریوضعی:………………………………………………………………………… 55
2-12-1- نظریهفضایقابلدفاع………………………………………………………………………… 56
تعریفCPTED :………………………………………………………………………………….. 57
پیشگیریازوقوعجرمازطریقطراحیمحیطیCPTED………………………………………………….. 57
استراتژیهایمحیطی(عناصروارکان) CPTEDدرپیشگیریازجرم:………………………………………. 58
1-سختترکردنهدف:…………………………………………………………………………………. 58
2-کنترلدسترسی…………………………………………………………………………………… 59
3-افزایشمراقبت:……………………………………………………………………………………. 59
2-3-15-1-1- نظریهمدلشیوهوسبکزندگی…………………………………………………………. 60
2-12-3-نظریهفعالیتروزانه(فعالیتجاری):……………………………………………………………. 60
نظریهفعالیت‌هایروزمرهومثلثاصلیجرم………………………………………………………………… 61
2-12-4-نظریهانتخابعقلانی…………………………………………………………………………. 62
برنامههایپیشهادیمدلپیشگیریوضعی:…………………………………………………………………. 62
1-مراقبتازمحله……………………………………………………………………………………… 62
2-گشتزنیشهروندان:………………………………………………………………………………… 63
3-اطلاعرسانیوهشدارهاپلیسی:………………………………………………………………………. 63
نمودارشمار 2-1 اهمیتوضرورتمطالعهاجتماعیقتلرامیتواندرایننمودارملاحظهکرد……………………… 64

فصلسوم:
3-1- مقدمه :………………………………………………………………………………………. 66
3-2- روشتحقیق…………………………………………………………………………………… 66
3-3- جامعهآماری:…………………………………………………………………………………. 66
3-4- نمونهوروشنمونه‌گیری:……………………………………………………………………….. 67
3-4-1- حجمنمونه………………………………………………………………………………… 67
3-5- قلمروتحقیق:…………………………………………………………………………………. 67
3-5-1- قلمروموضوعی:…………………………………………………………………………….. 67
3-5-2- قلمروزمانی:……………………………………………………………………………….. 67
3-5-3- قلمرومکانی:……………………………………………………………………………….. 67
3-6- شناساییمتغیرهایمستقلووابسته:………………………………………………………………. 68
3-6-1- متغیرمستقل: پیشگیریوضعی………………………………………………………………. 68
3-6-2- متغیروابسته:………………………………………………………………………………. 68
3-7- ابزارجمع‌آوریاطلاعات…………………………………………………………………………. 68
3-8- رواییابزاراندازه‌گیری:………………………………………………………………………….. 69
3-9- اعتبارپرسشنامه (پایایی):……………………………………………………………………… 69
3-10- روشآماریتجزیهوتحلیلاطلاعات………………………………………………………………. 70

فصلچهارم
مقدمه………………………………………………………………………………………………. 72
الف: یافته‌هایتوصیفی……………………………………………………………………………….. 72
4-1 توصیفخصوصیاتجمعیتنمونه:…………………………………………………………………… 72
4-1-1- جنسیت…………………………………………………………………………………… 72
4-1-2- میزانتحصیلات…………………………………………………………………………….. 73
4-1-3- طیفدرجاتییارتبهخدمتی…………………………………………………………………… 73
4-1-4- وضعیتشغلیاحرفه………………………………………………………………………….. 74
4-1-5- سنواتخدمتی………………………………………………………………………………. 74
4-2- توصیفپاسخ‌هایدادهشدهبهسوالاتپرسشنامه. (پرسشنامهشماره1):……………………………… 75
4-2-1- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالاولپرسشنامه (1):……………………………………………. 75
4-2-2- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالدومپرسشنامه (1):…………………………………………… 76
4-2-3- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالسومپرسشنامه (1):………………………………………….. 77
4-2-4- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالچهارمپرسشنامه (1):………………………………………… 78
4-2-5- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالپنجمپرسشنامه (1):…………………………………………. 79
4-3- توصیفپاسخ‌هایدادهشدهبهسوالاتپرسشنامهتکمیلی:…………………………………………… 80
4-3-1- بررسیوضعیتسختنمودنارتکابجرمقتلعمددرشهرکرمانشاه:…………………………………….. 80
4-3-2- بررسیوضعیتاجرایینمودنمواردافزایشخطربرایمجرمینقتلعمددرشهرکرمانشاه………………….. 81
4-3-3- بررسیوضعیتکاهشمنافعمجرمیندرشهرکرمانشاه…………………………………………….. 82
4-3-4- بررسیوضعیتکاهشتحریکپذیریمجرمینقتلعمددرشهرکرمانشاه:……………………………….. 83
4-3-5- بررسیوضعیتحذفبهانهمجرمیندرارتکابقتل‌عمددرشهرکرمانشاه………………………………. 84
4-4- نتایجاستنباطی:………………………………………………………………………………. 85
4-4-1- آماراستنباطی:…………………………………………………………………………….. 85
فرضیه‌هایتحقیق:……………………………………………………………………………………. 85
الف) فرضیهاصلی:…………………………………………………………………………………… 85
ب) فرضیهفرعی:……………………………………………………………………………………. 85
آزمونفرضیه‌هایتحقیق:………………………………………………………………………………. 86
4-2-2-1- آزمونفرضیه‌هایفرعی:……………………………………………………………………. 86
4-2-2-1- آزمونفرضیهاول:…………………………………………………………………………. 86
4-2-2-2- آزمونفرضیهدوم:………………………………………………………………………… 87
4-2-2-3- آزمونفرضیهسوم:………………………………………………………………………… 88
4-2-2-4- ازمونفرضیهچهارم:………………………………………………………………………. 88
4-2-2-5- آزمونفرضیهپنجم:………………………………………………………………………. 89
4-2-3- آزمونفرضیهاصلی………………………………………………………………………….. 90

فصلپنجم:
5-1- خلاصهتحقیق………………………………………………………………………………… 94
5-2- نتیجهگیریازارزیابیفرضیاتتحقیق:………………………………………………………………. 95
5-2-1- نتایجتوصیفی……………………………………………………………………………… 95
5-2-2- نتایجاستنباطی:……………………………………………………………………………. 97
5-3- بحثوتحلیلیافتهها:…………………………………………………………………………….. 97
پیشنهادها:………………………………………………………………………………………….. 99
فهرستمنابع……………………………………………………………………………………….. 100

فهرست جداول
عنوان صفحه

جدول (4-1-1) توزیعفراوانیودرصدپاسخگویانبرحسبجنسیتآنها………………………………………. 72
جدول (4-1-3) توزیعفراوانیودرصدپاسخگویانبرحسبطیفدرجاتییارتبهخدمتیآنها……………………… 73
جدول (4-1-4) توزیعافراوانیودرصدپاسخگویانبرحسبشغلیاحرفهآنان…………………………………. 74
جدول (4-1-5) توزیعفراوانیودرصدپاسخگویانبرحسبسنواتخدمتیآنها…………………………………. 74
جدول (4-2-1) درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسوالاتمربوطبهمؤلفهافزایشتلاشوزحمتارتکابجرمقتل……… 75
جدول (4-2-2) درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسوالاتمربوطبهمؤلفهافزایشخطرهایقابلپیش‌بینیجرم………. 76

روش تحقیق و جمع آوری داده ها—————————————————— 10
مشکلات و تنگناهای تحقیق———————————————————- 10
تعریف واژگان و مفاهیم اختصاصی تحقیق———————————————— 10
رفتار ملت کامله الوداد در نظام تجارت جهانی—————————————————– 12

فصل اول: شرط رفتاری ملت کامله الوداد در نظام گات 94——————————————- 12

مقدمه ———————————————————————————– 12

گفتار اول. قاعده منع تبعیض و رابطه آن با اصل ملت کامله الوداد————————————– 13

 مبحث اول: قاعده منع تبعیض و رابطه آن با اصل ملت کامله الوداد در گات94—————————- 13

مبحث دوم : قاعده عدم تبعیض در گات 94——————————————————- 14

گفتار دوم.معضل استیفای بلاعوض————————————————————- 16

گفتار سوم. رفتار ملت کامله الوداد در گات 1994————————————————– 19

مبحث اول .ماهیت تعهد رفتاری ملت کامله الوداد در ماده (1)1 گات 94——————————– 20

مبحث دوم. معیارهای عدم تبعیض در ماده (1)1 گات 1994—————————————– 21

بند اول. اعطا هر نوع مزیت یا …در رابطه با آن چه که در ماده یک آمده است—————————— 22

بند دوم. “تشابه محصولات مربوطه “———————————————————— 25       

بند سوم. فوری بودن و غیرمشروط بودن مزیت اعطایی———————————————- 27

گفتار چهارم. استثنائات وارده بر اصل ملت کامله الوداد در نظام گات 94 و سازمان تجارت جهانی————- 29       

مبحث اول. استثنائات عام در گات 1994——————————————————– 30

بند اول. ماهیت و عملکرد ماده 20 گات 1994—————————————————- 31

بند دوم. معیارهای مندرج در ماده 20 گات 1994————————————————- 33

بند سوم . استثنائات خاص مندرج در ماده 20 گات 1994——————————————- 33

بند چهارم. دیگر بندهای ماده 20————————————————————– 42

بند پنجم. ارکان کلی ماده 20 گات 94———————————————————- 42

مبحث دوم. استثنائات امنیتی—————————————————————– 47

مبحث سوم.استثنائات ضرورت اقتصادی———————————————————- 50

بند اول. موافقت نامه راجع به اقدامات حفاظتی—————————————————– 52

بند دوم. ویژگی های اقدامات حفاظتی———————————————————– 53

بند سوم. دوره زمانی اقدامات حفاظتی———————————————————– 54

بند چهارم. اعمال غیرتبعیضی موازین حفاظتی—————————————————– 55

بند پنجم. موازین حفاظتی موقتی————————————————————– 56

بند ششم . شرایط استفاده از موازین حفاظتی—————————————————– 57

مبحث چهارم . استثنا راجع به اتحادیه های منطقه ای———————————————- 63

بند اول.اتحادیه های گمرکی—————————————————————— 65

بند دوم .مناطق تجارت آزاد——————————————————————- 69

بند سوم. موافقت نامه های موقتی————————————————————– 70

بند چهارم. موضوعات شکلی——————————————————————- 71

مبحث پنجم . استثنا توازن پرداخت ها———————————————————- 72

مبحث ششم . استثنائات راجع به توسعه اقتصادی————————————————– 73

بند اول. استثنا حمایت از صنایع نوپا————————————————————   74

بند دوم. نظام عام ترجیحات (GSP)———————————————————— 75

ترجیحات کشورهای درحال توسعه—————————————————– 76
نظام عام ترجیحات در آنکتاد———————————————————- 76
نظام عام ترجیحات در گات (1947)—————————————————- 82
عملکرد نظام عام ترجیحات ———————————————————- 84
نظام عام ترجیحات در پیش نویس کمیسیون حقوق بین الملل 1978————————— 88
نظام عام ترجیحات درحقوق سازمان تجارت جهانی به عنوان استثنایی برعملکرد ملت کامله الوداد—– 90
ترتیبات ترجیحی میان کشورهای در حال توسعه—————————————— 94
فصل دوم. شرط رفتاری ملت کامله الوداد در نظام گاتس——————————————- 100

گفتار اول. شرط ملت کامله الوداد در نظام گاتس————————————————- 100

مبحث اول. ماهیت تعهد رفتاری ملت کامله الوداد در ماده (2)1 گاتس——————————— 100

مبحث دوم. معیارهای عدم تبعیض در ماده (2)1 گاتس——————————————– 101

بند اول.اقدامات تحت شمول موافقت نامه گاتس————————————————— 101

بند دوم. تشابه خدمات یا متصدیان خدمات—————————————————— 104

بند سوم. فوری و غیرمشروط بودن رفتار اعطایی به خدمات یا متصدیان خدمات مشابه——————— 105

گفتار دوم. استثنائات وارده بر تعهد رفتاری ملت کامله الوداد در گاتس——————————— 106

مقدمه———————————————————————————- 106

مبحث اول. معافیت از تعهد رفتاری مندرج در ماده 2:1 گاتس————————————— 106

مبحث دوم. استثنائات عام در گاتس———————————————————– 108

بند اول. استثنائات خاص مندرج در ماده 14 گاتس———————————————– 108

بند دوم. ارکان کلی ماده 14 گاتس———————————————————— 109

مبحث سوم. استثنا امنیتی: ماده 14 مکرر گاتس————————————————- 110

مبحث چهارم. استثا اتحادیه های منطقهای—————————————————— 110

بند اول.شرط پوشش گسترده منطقه ای——————————————————– 111

بند دوم. شرط ” تمامی تبعیض های ماهوی “————————————————— 111

بند سوم. شرط ” موانع بر سر راه تجارت “—————————————————— 113

بند چهارم . موضوعات شکلی—————————————————————– 113

بند پنجم. موافقت نامه اتحادیه بازارهای کار و کارگری——————————————— 114

فصل سوم. شرط رفتاری ملت کامله الوداد در موافقت نامه جنبه های تجاری حقوق مالکیت فکری (تریپس) —- 114

گفتار اول. مقرره ملت کامله الوداد در موافقت نامه تریپس——————————————- 114

گفتار دوم. استثنائات وارده بر ملت کامله الوداد در موافقت نامه تریپس——————————— 116

گفتار سوم. استثنا بودن یا نبودن موافقت نامه های تجاری منطقه ای یا چند جانبه———————– 119

گفتار چهارم. غیرتبعیضی بودن ملت کامله الوداد قاعده ای مطلق یا نسبی؟—————————— 122

گفتار پنجم. قواعد اضافه بر تریپس———————————————————— 125

مبحث اول. موافقت نامه های تجاری دو یا چندجانبه———————————————– 126

بند اول.تسری شرایط مضیق مندرج در موافقت نامه های تجاری برای طرح مجوز اجباری به تمامی اعضای

سازمان تجارت جهانی———————————————————————- 128

بند اول. در سطح معاهدات سرمایه گذاری——————————————————- 131

بند دوم. در سطح موافقت نامه تریپس———————————————————- 133

گفتار ششم. رویه قضایی——————————————————————– 134

فصل چهارم. خروج از اصل عدم تبعیض (قاعده یا استثنا)——————————————- 134

گفتار اول. دلایل موافقین ترتیبات تجارت ترجیحی———————————————— 135

گفتار دوم. دلایل مخالفین ترتیبات تجارت ترجیحی———————————————– 136

گفتار سوم. بررسی راه کارهای حفظ و تقویت قاعده عدم تبعیض————————————– 138

نتیجه گیری—————————————————————————– 140

فهرست منابع—————————————————————————- 144

الف) منابع فارسی————————————————————————- 144

ب) منابع انگلیسی————————————————————————- 144

 چکیده

شرط ملت کامله الوداد عبارت است از یک مقرره معاهده ای که مطابق آن دولتی توافق می کند که به دیگر شریک معاهده ای خود رفتاری را اعطا کند که از نظر مطلوبیت کمتر از رفتار اعطا شده به شریک دیگر خود یا دولت های ثالث نمی باشد. شرط رفتاری ملت کامله الوداد نه تنها به عنوان یک مقرره معاهده ای بلکه به عنوان منبعی از تعهدات بین المللی می تواند به حساب آید، زیرا نه تنها دربردارنده حقوق و تعهداتی برای دولت های طرف معاهده اصلی که شامل حقوق و تعهداتی برای دیگر دولت های متعاهد و یا دیگر اعضا متعاهد معاهدات بین المللی نیز می باشد که محتوایشان به طور کامل قابل پیش بینی در زمان انعقاد معاهده پایه نیست و بستگی به دیگر معاهدات بین المللی و یا معاهداتی که بعداً منعقد می شود خواهد داشت.

در هر صورت عملکرد رفتار ملت کامله الوداد مبتنی بر این پیش فرض است که اصل وحدت موضوع احراز شود موضوعی که منجر به مباحث مناقشه برانگیز در دیوان های سرمایه گذاری ایکسید و پانل های سازمان تجارت جهانی شده است . در روابط اقتصادی معاصر، شرط ملت کامله الوداد تبدیل به یک عامل مهم در روابط اقتصادی میان دولت ها شده است .

استمرار شرط ملت کامله الوداد از دو جهت بارز و قابل تأمل است:

جهت اول: رشد موافقت نامه های دو جانبه توسعه و حمایت از سرمایه گذاری از دهه 1990 به این طرف با درج مستمر شرط ملت کامله الوداد در معاهدات فوق که تضمین کننده حداقل استانداری های بین المللی رفتار با سرمایه گذاران خارجی و سرمایه های آنها می باشد ، مواجهیم که موجب شکوفایی شرط شده است.

جهت دوم: ظهور موافقت نامه تجاری و مشارکت اقتصادی جامع که منجر به آزادسازی تجارت کالاها و خدمات شده اند، حیات دوباره ای به شرط بخشیده شده است . لذا بررسی نقش شرط در زمینه چنین موافقت نامه هایی شایسته مطالعه حقوقی دقیق است.

اصلی ترین سوال درباره شروط ملت کامله الوداد این است که چطور شروط ملت کامله الوداد می بایست تفسیر شوند. هر چند در بادی امر به نظر می رسد که چنین سوالی یک موضوع کوچک و بی اهمیت است اما در واقع موضوع مهمی است که متضمن تعیین ماهیت و قلمرو تعهداتی که دولت ها مطابق شروط برعهده گرفته اند و نیز نقش و عملکرد شروط ملت کامله الوداد، ارتباطشان با اصل عدم تبعیض در حقوق بین الملل و استثنائات وارده بر عملکرد شروط می باشد و نهایتا ً اینکه آیا می توان قدم مثبتی در راه توسعه تدریجی حقوق بین الملل و احتمالاً تدوین آن برداشت یا خیر؟

در این تحقیق، اولا ً شرط به عنوان یک نهاد خاص صرف نظر از جایگاهش در متن (به عنوان یک قید معاهده ای) مورد تحلیل قرار گرفته است و ثانیا ً با توجه به جایگاهی که در متن سازمان تجارت جهانی و حقوق سرمایه گذاری بین المللی یافته است، مورد بررسی قرار گرفته است.

هدف از این مطالعه ارائه یکسری خطوط راهنما در تفسیر شروط ملت کامله الوداد ، هدایت دولت ها در مذاکره بر سر موافقت نامه های حاوی شروط ملت کامله الوداد و داوران در تفسیر چنین موافقت نامه هایی ست و این از طریق تحلیل های مفصل صورت گرفته در ماهیت ، قلمرو، علت وجودی شرط ملت کامله الوداد، رویه قضائی موجود، گوناگونی و کاربردهای شروط ملت کامله الوداد در رویه معاصر و اینکه چطور شروط ملت کامله الوداد تفسیر شده و چگونه باید تفسیر شوند، میسر می شود. هم چنین از رهگذر رویه قضایی دیوان های ایکسید می توان به معیارهایی در جهت احراز اصل وحدت موضوع دست یافت.

نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از آن است که توسعه تدریجی و احتمالا ً تدوین حقوق بین الملل بویژه در حوزه حقوق سرمایه گذاری دور از انتظار نخواهد بود.

کلید واژه ها: رفتار ملت کامله الوداد، رفتار متقابل، گاتس، تریپس، نظام تجارت جهانی.  

مقدمه

اصل منع تبعیض به عنوان یک قاعده کلی حاصل برابری دولت هاست. مطابق قطعنامه 2625 مجمع عمومی دولت ها می باید روابط خود در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تجاری را بر طبق اصول برابری حاکمیت ها و … برقرار سازند.[1]

شرط ملت کامله الوداد عبارت است از یک قید معاهده ای که مطابق آن دولتی در برابر دولت دیگر متعهد به اعطای مطلوب ترین رفتار در قلمرو روابط مورد توافق یکدیگر می شود. شروط ملت کامله الوداد به عنوان تکنیک یا وسیله ای جهت افزایش برابری دولت ها و اصل منع تبعیض به کار گرفته شده است . هدف از چنین شروطی حفظ برابری اساسی میان تمامی کشورها صرف نظر از هرگونه تبعیض در تمامی زمان ها بوده است . چنین ابزاری دولت ها را در برابر تبعیض حفظ و حمایت کرده و تناسب میان منافع افراد برقرار و بی عدالتی های ناشی از نابرابری های رفتار را به برابری اصلاح می نماید . شروط ملت کامله الوداد در طول قرن ها بخشی از معاهدات اقتصادی را تشکیل داده اند . امروزه اصل عدم تبعیض اصل بنیادینی است که برای حصول به اهداف تجارت آزاد در چارچوب گات و سازمان تجارت جهانی به کار رفته است .

درج مستمر شروط ملت کامله الوداد در معاهدات سرمایه گذاری بین المللی[2] و موافقت نامه های چند جانبه آزادی تجارت کالاها و خدمات در طول دو دهه اخیر سبب شکوفایی شرط شده و حیات مجددی به آن بخشیده است. در پرتو تلاش برای افزایش آزادسازی تجارت، وابستگی متقابل دولت ها به یکدیگر و جهانی سازی و همچنین با توجه به گسترش سیاست در باز در حوزه سرمایه گذاری خارجی، سرنوشت این معیار بیش از پیش مهم شده است . دو نمونه از معیارهای رفتاری عدم تبعیض یعنی رفتار ملت کامله الوداد و رفتار ملی به طور معمول در معاهدات سرمایه گذاری بین المللی درج می شوند. هدف هردوی این معیارها تضمین یکنواختی و برابری رفتار اعطا شده از طرف دولت میزبان و تعادل رقابت در بازار کشور میزبان است ، تا جایی که معیار رفتاری ملت کامله الوداد تبدیل به یک اصل محوری در موافقت نامه های سرمایه گذاری بین المللی شده است . اولین هدف از شروط ملت کامله الوداد در معاهدات ، این است که طرفین معاهده با یکدیگر به روشی رفتار کنند که از نظر مطلوبیت، حداقل به میزانی است که با طرف های ثالث خود در دیگر معاهدات رفتار کرده اند. هر چند نمی توان گفت که شروط ملت کامله الوداد کامل ترین ابزار برای رسیدن به این هدف است اما تنها نهادی در میان دیگر نهادهاست که می تواند برای ساختن نظام اقتصادی نوین بین المللی به کار رود.

در حوزه معاهدات سرمایه گذاری جدید، شرط ملت کامله الوداد به همان طریقی که در حقوق تجارت پذیرفته شده است مورد قبول قرار نگرفته است. زیرا معاهدات سرمایه گذاری حاصل مذاکرات در حوزه های ماهوی مختلف است و اعمال صرف و تجریدی شرط ملت کامله الوداد باعث خواهد شد تا ماهیت مذاکره ای معاهده به فراموشی سپرده شود. در چنین شرایطی این سوال مطرح می شود که آیا شرط ملت کامله الوداد می تواند جای ترتیباتی را که به طور خاص میان طرفین معاهده مورد پذیرش قرار گرفته است را بگیرد؟ به عبارت دیگر چنان چه اعمال صرف و تجریدی شرط منجر به انتقال نظامی به معاهده پایه در حوزه ای شود که به طور خاص مورد مذاکره طرفین بوده و متمایز از ماهیت چنین معاهده ای است، آیا در چنین حالتی قصد طرفین معاهده، محدودیت هایی را بر عملکرد شرط ملت کامله الوداد بار خواهد کرد . موضوع فوق امروزه بزرگترین چالش را در زمینه مقررات مربوط به رفتار ملت کامله الوداد تشکیل می دهد. به طور کلی شروط ملت کامله الوداد به اشکال مختلفی نگارش می شوند . بعضی از حیث قلمرو وسیع و برخی مضیق اند. لذا آن چه مهم می نماید چگونگی تفسیر این گونه شروط است این موضوع هر چند جزئی و بی اهمیت می نماید اما در واقع موضوع بسیار مهمی است که متضمن تعیین ماهیت نقش ، عملکرد ، شرایط اعمال و قلمرو تعهداتی است که دولت ها مطابق شروط ملت کامله الوداد بر عهده می گیرند ، می باشد.

کمیسیون حقوق بین الملل در سال 1978 یک طرح 30 ماده ای را تحت عنوان شروط ملت کامله الوداد به تصویب رساند علی رغم کوشش استادان های که کمیسیون برای تنظیم این طرح به کار برده بود ، این طرح مورد

فصل اول کلیات تحقیق.. 1

1-1.مقدمه.. 2

1-2.بیان مساله.. 3

1-3.اهمیت و ضرورت تحقیق.. 8

1-4.اهداف تحقیق.. 9

.فرضیه ها و سؤالات  تحقیق.. 10

1-5-1 . فرضیه های تحقیق.. 10

1-5-2. سؤالات تحقیق.. 11

1-6.قلمرو پژوهش(زمان، مکان ، موضوع).. 12

1-7. تعریف متغیرهای پژوهش.. 13

1-8.محدودیت های پژوهش.. .

1-9.مسائل اخلاقی :.. .

1-10.مراحل تحقیق.. 18

فصل دوم مروری بر مبانی نظری و بررسی پیشینه ی تحقیق.. 18

2-1. مقدمه.. 19

2-2.مبانی نظری تحقیق.. 20

2-2-1. عملکرد.. 20

2-2-2. ضرورت و اهمیت ارزیابی عملکرد.. 21

2-2-3. تعریف ارزیابی عملکرد.. 23

2-2-4. ویژگی های سیستم ارزیابی عملکرد.. 26

2-2-5. دیدگاه های سنتی و نوین در ارزیابی عملکرد.. 27

ارائه خدمات مشاوره به منظور بهبود مستمر و روزافزون فعالیتها.. 29

تعیین و شناسایی موفق‌ترین و اعطای پاداش مالی به مدیران.. 29

پیامدهای ارزیابی.. 29

2-2-6. مدل ها و الگوهای سیستم ارزیابی عملکرد.. 30

1- الگوی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP.. 30

2-هرم عملکرد.. 31

3- نظام کارت امتیازی متوازن (BSC).. 33

4- فرآیند کسب و کار.. 34

6-مدل تعالی سازمان (EFQM).. 35

2-2-7. دلایل بکارگیری مدلهای تعالی سازمانی برای ارزیابی عملکرد.. 36

2-2-8. مزایای مدل تعالی سازمان.. 38

2-2-9.انواع مدل های تعالی سازمانی.. 39

2-2-9-1 . مدل تعالی عملکرد دمینگ.. 40

2-2-9-2. مدل تعالی عملکرد مالکوم بالدریچ.. 41

2-2-9-3. مدل تعالی بنیاد کیفیت اروپا EFQM… 42

2-2-10. مزایای بکارگیری مدل تعالی سازمان EFQM… 43

2-2-11.معیارهای مدل تعالی سازمانیEFQM… 44

2-2-12.مفاهیم محوری تعالی سازمانی.. 49

2-2-13 .   پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته مرتبط با تحقیق.. 55

2-2-14 .  چهارچوب نظری پژوهش.. 62

فصل سوم روش شناسی تحقیق.. 64

3-1. مقدمه.. 65

3-2 . روش انجام پژوهش.. 66

3-2-1 . فرآیند اجرایی تحقیق.. 68

3-3.  جامعه ی آماری و نمونه گیری.. 69

3-4 . حجم نمونه آماری.. 70

3-5 . روش نمونه گیری.. 70

3-6 . روش گردآوری داده ها.. 71

3-7. روش تایید پایایی و روایی ابزارجمع‌آوری داده‌ها.. 74

3-8. روش های تجزیه و تحلیل داده ها 76

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها 77

1-4-مقدمه.. 78

2-4-آمار جمعیت شناختی.. 79

1-2-4-جنسیت.. 79

2-2-4-سطح تحصیلات.. 80

3-2-4-سن.. 81

3-4-آمار استنباطی.. 82

1-3-4-بررسی نرمال بودن متغیرها:.. 82

2-3-4-بررسی وضعیت متغیرهای تحقیق.. 83

* رهبری.. 83

* خط مشی و استراتژی.. 84

* کارکنان.. 85

* همکاری های تجاری و منابع.. 86

* فرایندها.. 87

* نتایج مشتری.. 88

* نتایج کارکنان.. 89

* نتایج جامعه.. 89

* نتایج کلیدی عملکرد.. 90

3-3-4-آزمون فرضیات تحقیق.. 91

 

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهاد. 99

1-5- مقدمه. 100

2-5- مروری بر موضوع تحقیق و روش اجرای آن. 100

3-5- تحلیل و تفسیر نتایج حاصل از فرضیه های تحقیق. 101

4-5- پیشنهادات تحقیق در راستای یافته‌های پژوهش‌های مارتا و ام جز (2013)، آنتونی و باتاچاریا (2010) پرمیلا (2009)، ادب و گل آور (1392)، کریمی و همکاران (1392)  .

5-5-  پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 107

6-5- محدودیت های تحقیق.. 108

منابع  :.. 110

مقدمه

امروزه بنگاه های اقتصادی کشور در فرایند جهانی شدن و پیوستن به منظومه تجارت جهانی با چالشهای بیشماری مواجه هستند. حضور در بازارهای جهانی وحتی باقی ماندن دربازارهای داخلی مستلزم رقابت با رقبای قدرتمند است و با توجه به گسترش و پیچیدگی اهداف ، فرایندها وساختار سازمانی درصحنه رقابت ، سازمانهایی می توانند به بقای خود ادامه دهند که نسبت به خواسته ها وانتظارات مشتریان و ذینفعان پاسخگو باشند، همچنین به سود آوری و ثروت آفرینی بعنوان شاخصهای کلیدی و برتر سازمانی توجه کنند.

مدلهای تعالی سازمانی یا سرآمدی کسب و کار بعنوان ابزار قوی برای سنجش میزان استقرار درسازمانهای مختلف به کار گرفته می شوند . با بکارگیری این مدلها سازمانها می تواند از یک سو میزان موفقیت خود را دراجرای برنامه های بهبود در مقاطع مختلف زمانی ارزیابی قراردهند و از سوی دیگر عملکرد خود را با سایر سازمانها به ویژه بهترین آنها مقایسه کنند. مدلهای سرآمدی کسب و کار پاسخی است به این سوال که سازمان برتر چگونه سازمانی است ؟ چه اهدافی و مفاهیمی را دنبال می کند و چه معیارهایی بر رقبای آنها حاکم هستند؟

امروز اکثر کشورهای دنیا با تکیه براین مدلها جوایزی را درسطح ملی و منطقه ای ایجاد کرده اند که محرک سازمانها و کسب و کار در تعالی ، رشد وثروت آفرینی است . مدلهای تعالی با محور قراردادن کیفیت تولید ( کالا یا خدمات ) و مشارکت همه اعضا سازمان می تواند رضایت مشتری را جلب و منافع ذینفعان را فراهم نموده و در عین حال یادگیری فردی و سازمانی را با تکیه بر خلاقیت و نوآوری تشویق و ترویج کنند.

لذا در این پژوهش قصد داریم ، عملکرد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم را با بهره گرفتن از مدل EFQM مورد ارزیابی قرار دهیم ، و همچنین از میزان موفقیت این سازمان در اجرای برنامه ها و رسیدن به اهداف خود، در معیارهای مختلف مدل، آگاهی یابیم .

1-2.بیان مساله

در عصر کنونی تحولات شگرف دانش مدیریت وجود نظام ارزیابی را اجتناب‌ناپذیر نموده است ؛ به گونه‌ای که فقدان نظام ارزیابی در ابعاد مختلف سازمان را، اعم از ارزیابی در استفاده از منابع و امکانات، کارکنان، اهداف و استراتژی ها؛ به عنوان یکی از علائم بیماریهای سازمان قلمداد می‌نمایند .

 هر سازمان به منظور آگاهی از میزان مطلوبیت و مرغوبیت فعالیت های خود بالاخص در محیط های پیچیده و پویا نیاز مبرم به نظام ارزیابی دارد. از سوی دیگر فقدان وجود نظام ارزیابی و کنترل در یک سیستم به معنای عدم برقراری ارتباط با محیط درون و برون سازمان تلقی می‌گردد که پیامدهای آن کهولت و نهایتاً مرگ سازمان است. ممکن است بروز پدیده مرگ سازمانی به علت عدم وقوع یکباره آن، از سوی مدیران عالی سازمان ها احساس نشود. لکن مطالعات نشان می‌دهد فقدان نظام کسب بازخورد امکان انجام اصلاحات لازم برای رشد، توسعه و بهبود فعالیت های سازمان را غیر ممکن می کند، سرانجام این پدیده مرگ سازمانی است(امین و اصغری، 1390).

امروزه بنگاه های اقتصادی کشور در فرایند جهانی شدن و پیوستن به منظومه تجارت جهانی با چالشهای بیشماری مواجه هستند. حضور در بازارهای جهانی وحتی باقی ماندن دربازارهای داخلی مستلزم رقابت با رقبای قدرتمند است و با توجه به گسترش و پیچیدگی اهداف ، فرایندها وساختار سازمانی درصحنه رقابت ، سازمانهایی می توانند به بقای خود ادامه دهند که نسبت به خواسته ها وانتظارات مشتریان و ذینفعان پاسخگو باشند، همچنین به سود آوری و ثروت آفرینی بعنوان شاخصهای کلیدی و برتر سازمانی توجه کنند(بالوئی، 1385).

مدلهای تعالی سازمانی[1] یا سرآمدی کسب و کار بعنوان ابزار قوی برای سنجش میزان استقرار درسازمانهای مختلف به کار گرفته می شوند . با بکارگیری این مدلها سازمانها می تواند از یک سو میزان موفقیت خود را دراجرای برنامه های بهبود در مقاطع مختلف زمانی ارزیابی قراردهند و از سوی دیگر عملکرد خود را با سایر سازمانها به ویژه بهترین آنها مقایسه کنند. مدلهای سرآمدی کسب و کار پاسخی است به این سوال که سازمان برتر چگونه سازمانی است ؟ چه اهدافی و مفاهیمی را دنبال می کند و چه معیارهایی بر رقبای آنها حاکم هستند؟

امروز اکثر کشورهای دنیا با تکیه براین مدلها جوایزی را درسطح ملی و منطقه ای ایجاد کرده اند که محرک سازمانها و کسب و کار در تعالی ، رشد وثروت آفرینی است . مدلهای تعالی با محور قراردادن کیفیت تولید ( کالا یا خدمات ) و مشارکت همه اعضا سازمان می تواند رضایت مشتری را جلب و منافع ذینفعان را فراهم نموده و در عین حال یادگیری فردی و سازمانی را با تکیه بر خلاقیت و نوآوری تشویق و ترویج کنند(نیکخواه، 1392).

مدل تعالی ؛ ابزاری جهت سنجش میزان  استقرار سیستمها در سازمان و خودارزیابی و راهنمایی است که مسیر فعالیت مدیران را برای بهبود عملکرد شناسایی و تعیین میکند . بنابراین پیام کلیدی مدل تعالی متکی بر پاسخ دادن به دو سوال است که چگونه این مدل بعنوان یک ساختار مدیریتی مناسب و منطقی شناسایی میشود و چه کسانی می توانند در این زنجیره ارتباط و تعاملات نقش اساسی را ایفا کند.  سطح اول این مدل اهداف کلی و در سطح بعدی اهداف کلی به درجات و مقیاس های کمی و قابل انداره گیری تجزیه و تبدیل میشود(شیرزاد کبریا و همکاران،1391)  .

سازمانها جهت خودارزیابی و سنجش خود با دیگر سازمانها نیازمند ابزاری ویژه و مناسب و دارای ساختار مدیریتی میباشند که مدلهای تعالی دارای این ویژگی است .

این مدل دارای نه معیار است پنج معیار توانمندسازها: رهبری ، خط مشی و استراتژی ، کارکنان، مشارکتها و منابع ، فرآیندها  و چهار معیار نتایج : نتایج مشتریان ، نتایج کارکنان ، نتایج جامعه و نتایج کلیدی عملکرد

معیارهای توانمندساز ، آنچه را که یک سازمان انجام میدهد پوشش میدهند و عواملی هستند که سازمان را برای رسیدن به نتایج عالی توانمند می سازد و معیارهای نتایج ، نتایجی هستند که یک سازمان بدست می آورد و بیان کننده دستاوردهای حاصل از اجرای مناسب توانمندسازها هستند(نیکخواه، 1392).

سازمان‌های متعالی آنهایی هستند که با توجه به افق‌های جدید، موفقیت و نحوه‌ی دستیابی به آنها در جهت رضایت ذینفعان خود حرکت می‌کنند. تداوم این کامیابی‌ها در بهترین شرایط سازمانی مشکل است و در جهانی با رقابت‌های شدید و فزاینده ابداعات سریع در عرصه‌ی تکنولوژی، تغییر فرایندها و تغییرات متناوب در عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی به مراتب مشکلتر می کند. با شناسایی این چالش‌ها بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت[2] برای ترویج رویکردهایی با گستره‌ی جهانی برای مدیرانی که به دنبال تداوم برتری خود هستند پایه‌گذاری شد و مدل تعالی را ارائه کرد این مدل بعنوان چارچوبی اولیه برای ارزیابی و بهبود سازمان‌ها تلقی می‌شود و می‌تواند آنان را به نتایجی پایدار برساند (روزی و فیرنزاده[3] ،2005).

   تا سال‌های اخیر بسیاری از افراد بر این باور بودند که عملکرد کارکنان و سازمان تنها حاصل تعامل سه جز انگیزش، توانایی‌های مهارتی و فکری افراد و منابع در دسترس است. مدیریت نوین بر این واقعیت تاکید دارد که عملکرد کارکنان بیش از انکه به خود آنان مربوط شود به سازمان آنان بستگی دارد (میشل و همکاران[4]، 2004). مدیریت مبتنی بر عملکرد رویکردی نظام‌مند است که از طریق فرایندهای مبتنی بر هدف‌های استراتژیک عملکردی، بازنگری گزارش داده‌های عملکردی و بکارگیری این داده‌ها به بهبود عملکرد سازمان‌ها می‌انجامد.

بر این اساس است  که الگوهای تعالی سازمانی با معرفی معیارهای عملکرد به شیوه سیستمی و منطقی امکان ارزیابی سازمان را در سطح کلان  و خرد فراهم می‌سازند. از دیگر دستاوردهای این اقدام می‌توان به فراهم نمودن امکان مقایسه سازمان‌ها با ماهیت مشابه و متفاوت ایجاد مشارکت افراد در همه سطوح، ایجاد زبان مشترک برای اداره بهتر سازمان، شناسایی زمینه‌های قابل بهبود و نحوه ارتباط افراد با مسئولیت‌هایشان، برآورده سازی نیازها و مرتفع نمودن مشکلات سازمان و حرکت در جهت بهبود کیفیت و تعالی سازمانی اشاره نمود (موجدکر[5]، 2005)

لذا با توجه به اهمیت مدل تعالی سازمانی در این پژوهش به ارزیابی عملکرد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم براساس مدل EFQM خواهیم پرداخت. ابعاد مدل تعالی در این پژوهش ( رهبری، کارکنان، راهبرد، شراکت‌ها و منابع، فرایندها محصولات و خدمات، نتایج کارکنان، نتایج جامعه و نتایج مشتریان می‌باشد)، لذا برای ارزیابی سازمان فرآورده‌هاسی نفتی استان قم  جهت شناخت نقاط قوت و زمینه قابل بهبود شرکت که بر اساس آن‌های برنامه بهبود تعریف شود و با بهبودهای اجرای برنامه ، رویکردها ارتقاء یافته و اهداف سازمانی دانشگاه علوم پزشکی محقق شود، هر چه بیشتر برای مدیران این شرکت آشکار شده است. با توجه به مطالب بالا این پژوهش بدنبال بررسی میزان مولفه‌های مدل تعالی سازمانی بر عملکرد در سازمان فرآورده‌های نفتی استان قم است.

1-3.اهمیت و ضرورت تحقیق

بررسی های انجام شده نشان داد که تا کنون به منظور ارزیابی عملکرد از مدلهای نوین ارزیابی عملکرد در شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم استفاده نشده است و از طرفی ارزیابی های پیشین نتوانسته آن طور که باید و شاید نقاط ضعف و قوت سازمان را کاملاً  نمایان ساخته و دو وضع موجود و مطلوب آنرا در حیطه های مختلف شفاف نموده و در جهت بهبود فاصله این دو وضع موثر واقع شود.
بنابراین درتحقیق حاضر سعی خواهد شد تا عملکردشرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قمرابا بهره گرفتن از مدل تعالی سازمانی  EFQMبا توجه به ابعاد نُه‌گانه آن مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.در واقع در این تحقیق عملکرد سازمان مذکور  با توجه به شاخصها در مدل EFQM و چگونگی امتیاز دهی مشخص شده در آن مورد ارزیابی قرار گرفته ونقاط  قوت وضعف آن شناسایی،راهکارهای لازم دربهبود عملکرد ارائه گردیده است.

1-4.اهداف تحقی

هدف اصلی:

ارزیابی عملکرد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم براساس مدل  EFQM

اهداف فرعی:

وضعیت معیار شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظرمعیار رهبری مدل  EFQM
وضعیت معیار شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیارخط مشی و استراتژی مدل EFQM
وضعیت معیار شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیارکارکنان مدل  EFQM
وضعیت معیار شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار شرکای تجاری و منافع مدل  EFQM
وضعیت معیار شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار فرایندها مدل  EFQM
وضعیت معیار شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار نتایج مشتریان مدل  EFQM
وضعیت معیار شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار نتایج کارکنان مدل  EFQM
وضعیت معیار شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار نتایج جامعه مدل  EFQM
وضعیت معیار شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار نتایج کلیدی عملکرد مدل  EFQM
 

.فرضیه ها و سؤالات  تحقیق

1-5-1 . فرضیه های تحقیق

فرضیه اصلی:

وضع موجود  شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم براساس مدل  حالت مطلوب قرار دارد.

فرضیات فرعی:

وضع موجود شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظرمعیار رهبری در حالت مطلوب قرار دارد.
وضع موجود شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیارخط مشی و استراتژی حالت مطلوب قرار دارد.
وضع موجود شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیارکارکنان حالت مطلوب قرار دارد.
وضع موجود شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار شرکای تجاری و منافع حالت مطلوب قرار دارد.
وضع موجود شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار فرایندها حالت مطلوب قرار دارد.
وضع موجود شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار نتایج مشتریان حالت مطلوب قرار دارد.
وضع موجود شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار نتایج کارکنان حالت مطلوب قرار دارد.
وضع موجود شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار نتایج جامعه حالت مطلوب قرار دارد.
وضع موجود شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار نتایج کلیدی عملکرد حالت مطلوب قرار دارد.
1-5-2. سؤالات تحقیق

سوال اصلی:

عملکرد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم براساس مدل  EFQM تا چه اندازه مطلوب است؟

سوالات فرعی:

عملکرد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظرمعیار رهبری تا چه اندازه مطلوب است؟
عملکرد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیارخط مشی و استراتژی تا چه اندازه مطلوب است؟
عملکرد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیارکارکنان تا چه اندازه مطلوب است؟
عملکرد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار شرکای تجاری و منافع تا چه اندازه مطلوب است؟
عملکرد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار فرایندها تا چه اندازه مطلوب است؟
عملکرد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار نتایج مشتریان تا چه اندازه مطلوب است؟
عملکرد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار نتایج کارکنان تا چه اندازه مطلوب است؟
عملکرد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار نتایج جامعه تا چه اندازه مطلوب است؟
عملکرد شرکت ملی پخش فراورده های نفتی استان قم از منظر معیار نتایج کلیدی عملکرد تا چه اندازه مطلوب است؟
1-6.قلمرو پژوهش(زمان، مکان ، موضوع)

قلمرو موضوعی تحقیق، بحث ارزیابی عملکرد بر اساس مدل تعالی سازمانی EFQM می باشد . با استفاده از مدل  EFQM عملکرد شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی

عنوان:
هماهنگی بهینه رله های حفاظتی جریان زیاد در شبكه های توزیع با حضور تولیدات پراكنده
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

 

<a href="http://40y.ir/%d8%b3%d9%85%db%8c%d9%86%d8%a7%d8%b1-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af-%d9%85%d9%87%d9%86%d8%af%d8%b3%db%8c-%d8%a8%d8%b1%d9%82-%d9%82%d8%af%d8%b1%d8%aa-%d9%87%d9%85%d8%a7%d9%87%d9%86%da%af%db%8c-%d8%a8%d9%87/"><img class="alignnone size-medium wp-image-170858″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/08/8_001-300x173-300x173.png” alt="برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید” width="300″ height="173″ /></a>

عنوان:
هماهنگی بهینه رله های حفاظتی جریان زیاد در شبكه های توزیع با حضور تولیدات پراكنده
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چكیده

تجهیزات حفاظتی به عنوان یكی از مهمترین تجهیزات ثانویه سیستم های قدرت، نقش زیادی در كاركرد و بهره برداری از سیستم های قدرت دارند. رله های جریان زیاد یكی از مهمترین تجهیزات حفاظتی به شمار می آیند. به منظور افزایش قابلیت اطمینان سیستم قدرت و حداقل سازی قطع بار در شرایط غیر عادی و وقوع خطا، رله های جریان زیاد با یكدیگر هماهنگ می شوند. برای حداقل ساختن آسیب و استرس به تجهیزات، حفاظت باید با سرعت بهینه صورت گیرد و لذا هماهنگی رله ها بهینه باشد.

توسعه تولیدات پراكنده و تكنولوژی های مدرن در تجهیزات سیستم توزیع، پژوهش های جدیدی در مطالعات سیستم های توزیع بوجود آورده است. ورود تولیدات پراكنده به سیستم های قدرت بخصوص در سطح توزیع، بطور قابل توجهی باعث تغییر مشخصات جریان های خطا می گردد. این تغییرات می تواند باعث دگرگونی طرح های حفاظتی و هماهنگی رله های جریان زیاد شود.

هدف این پایان نامه، آنالیز تغییرات سیست مهای توزیع در حوزه حفاظت در حضور تولیدات پراكنده، تحقیق در مورد الگوهای هماهنگی در حضور DG و انتخاب روشی 

 

 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چكیده

تجهیزات حفاظتی به عنوان یكی از مهمترین تجهیزات ثانویه سیستم های قدرت، نقش زیادی در كاركرد و بهره برداری از سیستم های قدرت دارند. رله های جریان زیاد یكی از مهمترین تجهیزات حفاظتی به شمار می آیند. به منظور افزایش قابلیت اطمینان سیستم قدرت و حداقل سازی قطع بار در شرایط غیر عادی و وقوع خطا، رله های جریان زیاد با یكدیگر هماهنگ می شوند. برای حداقل ساختن آسیب و استرس به تجهیزات، حفاظت باید با سرعت بهینه صورت گیرد و لذا هماهنگی رله ها بهینه باشد.

توسعه تولیدات پراكنده و تكنولوژی های مدرن در تجهیزات سیستم توزیع، پژوهش های جدیدی در مطالعات سیستم های توزیع بوجود آورده است. ورود تولیدات پراكنده به سیستم های قدرت بخصوص در سطح توزیع، بطور قابل توجهی باعث تغییر مشخصات جریان های خطا می گردد. این تغییرات می تواند باعث دگرگونی طرح های حفاظتی و هماهنگی رله های جریان زیاد شود.

هدف این پایان نامه، آنالیز تغییرات سیست مهای توزیع در حوزه حفاظت در حضور تولیدات پراكنده، تحقیق در مورد الگوهای هماهنگی در حضور DG و انتخاب روشی 

 
 
شهریور 1393
 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

 

بررسی سیر تحول و شاخت عناصر مؤثر بر استخوانبندی شهر گرگان

و ارائه راهکار ساماندهی فعالیتی – عملکردی

 

 

 

مطالعه و شناخت مولفه ها و عوامل موثر در شکل گیری شهرها، از مهمترین مباحثی است که از گذشته های دور توجه  اندیشمندان زیادی در رشته های مرتبط را به خود معطوف داشته است. ساخت‌ هر شهر از یك‌ سو نمایانگر هماهنگی‌ کالبدی و از سوی‌ دیگر گویای‌ چگونگی‌ جریان‌ فعالیتهای‌ اصلی‌شهر می‌باشد. امروزه عدم انسجام ساختار شهر با گسترش شبكه ارتباطی و تسلط خودرو در شهرهای ما به حدی افزایش یافته كه زندگی اجتماعی بیش از گذشته در معرض خطر قرار گرفته است. این عوامل به تدریج باعث تضعیف استخوانبندی شهر شده و در نهایت موجب تکه تکه شدن آن می­شود. با توجه به اهمیت نقش عناصر و پیکره­های ساختاری شهر در انسجام فضایی-كالبدی ، پژوهش درصدد است مفهوم استخوانبندی را با تاکید بر عناصر اصلی شکل دهنده ساختار شهر تبیین نماید و تاثیر این عناصر را در ایجاد یک کلیت منسجم در شهر شمالی گرگان، مورد مطالعه قرار دهد. باتوجه به این هدف، نیاز به ارائه فرآیندی­ است که در ابتدا استخوانبندی شهر شناخته شده و روند شکل گیری و عناصر موثر در این امر مورد بررسی قرار گیرد و درنهایت با بهره گرفتن از تحلیل مولفه ها و پیوستگی عناصر شکل دهنده ساختار شهر، به الگویی دست یافته شود که ساماندهی عملکردی – فعالیتی محدوده استخوانبندی اصلی شهر و در نهایت کلیت شهر تضمین گردد. برای این منظور، ابتدا به تحلیل نظریات پیرامون ساخت اصلی شهر پرداخته شد و با اخذ معیارها و قانونمندی های کلی ساماندهی استخوانبندی اصلی شهر، به چارچوب نظری شناخت استخوانبندی شهر گرگان به همراه معیارهای اصلی شناخت این کلیت دست یافته شد.  نتایج این مطالعه حاکی از این امر می­باشد که شبکه ارتباطی مهمترین عنصر پیوند دهنده میان عناصر اصلی شهر می باشد و عناصر اداری و تجاری موجب پیدایش هسته های جدید درساخت شهر می باشد.

 

واژه‌های کلیدی : ساختارگرایی، استخوانبندی اصلی، شهر گرگان، ساماندهی فعالیتی – عملکردی استخوانبندی

 

 

 

فهرست مطالب

 

 

عنوان                                                                            صفحه

 

فصل اول: مقدمه

1-1- کلیات………………………………………………………………………………………………… 2

1-2-  طرح مسئله………………………………………………………………………………………. 3

1-3- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………….. 6

1-4- سؤالات تحقیق…………………………………………………………………………………… 7

1-5- پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………. 7

1-6- فرضیه تحقیق …………………………………………………………………………………. 13

1-7- روش تحقیق پژوهش………………………………………………………………………… 14

1-8- مراحل تحقیق …………………………………………………………………………………. 15

1-9- روش و ابزار گردآوری اطلاعات………………………………………………………….. 17

1-10- جامعه آماری و تعداد نمونه و روش نمونه گیری………………………………. 17

1-11- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات………………………………………………………… 18

 

فصل دوم: مفاهیم، نظریه ها، رویکرد

2-1  مقدمه …………………………………………………………………………………………….. 20

2-2 تعاریف و مفاهیم………………………………………………………………………………… 21

2-2-1 ساخت……………………………………………………………………………………… 21

عنوان                                                                            صفحه

 

2-2-2 اسکلت اصلی…………………………………………………………………………….. 23

2-2-3 ساختارگرایی …………………………………………………………………………… 23

2-3 نظریات ساخت و ساخت اصلی …………………………………………………………… 25

2-3-1 ساخت و ساختار فضایی در شهر ………………………………………………….. 26

2-3-2 دیدگاه­های اساسی در ارتباط با ساختار فضایی …………………………….. 27

2-4 انگاره ها ……………………………………………………………………………………………. 32

2-5 مزایا و معایب طراحی بر اساس استخوان­بندی اصلی شهر…………………….. 54

2-6 جمع بندی نظریه های ساختار اصلی شهر (Main Structure)……………… 57

2-7 بخش دوم : بررسی مصادیق و نمونه ­های موردی کاربردی استخوانبندی در شهرهای ایران و   جهان……………………………………………………………………………….. 59

2-7-1  قسمت اول : بررسی تجارب طراحی بر اساس استخوانبندی اصلی در ایران …………………………………………………………………………………………………… 60
2-8 بخش سوم : جمع­بست مبانی نظری و تدوین چارچوب نظری پژوهش….. 85

2-8-1 مقدمه………………………………………………………………………………………. 85

2-8-2 تدقیق معیارهای شناخت استخوان بندی اصلی شهر……………………. 87

2-8-3 معیارهای شناخت استخوانبندی اصلی شهر…………………………………. 89

 

فصل سوم: پیش درآمد مورد پژوهی و روش شناسی پژوهش

3-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………… 104

3-2 نگاهی اجمالی به موقعیت شهرستان و شهر گرگان……………………………. 105

3-2-1- تاریخچه استراباد( شهرستان گرگان کنونی ) …………………………. 106
3-2-2- شهر گرگان …………………………………………………………………………. 107
3-3 شناخت بستر طبیعی شهر گرگان ……………………………………………………. 108

3-3-1 عوارض طبیعی و مصنوعی شهر………………………………………………. 109
 

عنوان                                                                            صفحه

 

3-4 دوره های تاریخی رشد و تحول شهر…………………………………………………. 114

3-4-1- مقدمه………………………………………………………………………………….. 114
3-4-2- وجه تسمیه شهر گرگان (استرآباد قدیم)……………………………….. 115
3-4-3- تاریخچه……………………………………………………………………………….. 116
3-4-3-1- شهر گرگان (استرآباد قدیم) قبل از اسلام …………………….. 116
3-4-3-2- شهر گرگان (استرآباد قدیم) در دوره پس از اسلام ……….. 117
3-4-4- بافت و سازمان شهری ………………………………………………………….. 135
3-5 كاربری ها و كاركردهای شهری………………………………………………………… 137

3-5-1 مقدمه……………………………………………………………………………………. 137
3-5-2- نحوه استفاده از اراضی شهر ………………………………………………….. 137
3-5-2-1-  مطالعه كاربری اراضی ………………………………………………… 137
3-6 شبکه معابر شهر………………………………………………………………………………. 142

3-6-1- مفاهیم و تعاریف سلسله مراتب شبكه معابر…………………………….. 143
3-6-2-  سلسله مراتب شبكه معابر گرگان…………………………………………… 144
3-6-3- بررسی وضعیت ساختار شبكه معابر ……………………………………….. 146
3-7 جمع­بندی شناخت شهر گرگان………………………………………………………… 149

3-7-1 بررسی تحقق توسعه كالبدی ………………………………………………….. 149
3-7-2 دلایل انتخاب شهر گرگان……………………………………………………….. 151
3-8 بررسی سیاست‌های طرح‌های فرادست …………………………………………….. 151

3-8-1 طرح جامع ناحیه ای استان گلستان………………………………………… 152
3-8-2 طرح جامع و تفصیلی سال 1375 طرح و معماری……………………. 153
3-8-3 طرح جامع سال 1390 مهندسین مشاور پارت…………………………. 155
3-8-4 جمع­بندی بررسی طرح­های فرادست……………………………………….. 156
3-9 تبیین فرآیند شناخت استخوانبدی شهر گرگان…………………………………. 157

عنوان                                                                            صفحه

 

فصل چهارم: تحلیل شهر گرگان بر اساس استخوانبندی اصلی

4-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………… 161

4-2 روند شناخت استخوانبندی اصلی …………………………………………………….. 163

4-3 شناخت استخوانبندی اصلی بر اساس معیارها  …………………………………. 164

4-3-1 : عوامل ‌محدوده کننده یا مانع ……………………………………………….. 164
4-3-2 : معیار ثبات ( پایداری درطول زمان )……………………………………… 171
4-3-2-1 : دوره های تاریخی در عملکردهای شهری ……………………….. 171
4-3-3 : مقیاس عملکردی و کالبدی عناصر………………………………………… 204
4-3-4 : عناصر و فضاهای تسهیل کننده روابط اجتماعی……………………… 207
4-3-5 : عرصه های مهم و تأثیرگذار فعالیتی و کارکردی…………………….. 214
4-3-6 : شبکه ترکیبی گذرها شامل مراکز و محورها……………………………. 226
4-3-6-1- شناخت وضعیت کلی شبکه معابر شهر ………………………….. 226

4-3-6-2- شناسایی شبکه اصلی گذرهای ارتباطی پایدار در طول تاریخ ……………………………………………………………………………………………………. 228

4-3-6-3- شناسایی حجم تردد در شبکه معابر اصلی………………………. 231

4-3-6-4- مراکز و گره های ترافیکی……………………………………………… 233

4-3-7 : نشانه های شهری و جنبه های نمادین…………………………………… 236
4-3-7-1- شناسایی نشانه های شهری…………………………………………… 237

4-3-7-2- شناسایی نمادهای شهری……………………………………………… 238

4-3-7-3-  تحلیل تاثیر نشانه ها بر شهر………………………………………… 239

4-3-7-4- تحلیل تاثیر نمادها بر استخوانبندی شهر………………………… 240

4-4 شناخت استخوانبندی موجود شهر گرگان…………………………………………. 242

4-4-1 : شناخت الگوی توسعه و تحول استخوانبندی اصلی شهر گرگان…. 245

4-4-2 : ارزیابی الگو موجود فعالیتی استخوانبندی شهر………………………… 248

عنوان                                                                            صفحه

 

4-4-3 : ارزیابی الگوی شبكه گذرهای استخوانبندی شهر در وضع موجود. 249

4-5 جمع بندی فصل شناخت و تحلیل استخوانبندی شهر گرگان…………….. 251

 

فصل پنجم: طراحی استخوانبندی اصلی و ارائه الگوی ساماندهی عملکری – فعالیتی

5-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………… 253

5-2 تحلیل استخوانبندی شهر گرگان………………………………………………………. 254

5-3 تدوین راهبرد جهت دستیابی به الگوی پیشنهادی…………………………….. 258

5-3-1- تدوین راهبرد به کمک SWOT  …………………………………………… 258

5-3-2- تدوین جدول سوات (SWOT)………………………………………………. 259

5-3-3- استخراج راهبردها ……………………………………………………………….. 265

5-4 ارائه ایده کلی ساماندهی استخوانبندی اصلی شهر……………………………… 266

5-4-1- الگوی توسعه فیزیکی …………………………………………………………… 267

5-4-1-1- الگوی های توسعه……………………………………………………….. 267

5-4-1-2- انتخاب الگوی مناسب توسعه استخوانبندی…………………… 269

5-4-1-3- پیشنهاد الگو ………………………………………………………………. 270

5-4-2- الگوی توزیع فعالیتی – عملکردی………………………………………….. 270

5-4-2-1-  الگوهای شکل یابی مراکز فعالیتی………………………………….. 270

5-4-2-2- الگوی پیشنهادی توزیع عرصه های فعالیتی…………………….. 273

5-4-3- الگوی شبکه گذرها……………………………………………………………….. 274

5-4-3-1- الگوهای پیشنهادی شبكه گذرها………………………………….. 274

5-4-3-2-انتخاب الگوی مناسب شبكه گذر…………………………………… 275

5-5 پیاده سازی الگوی پیشنهادی……………………………………………………………. 276

5-6 تحقق اهداف پژوهش……………………………………………………………………….. 280

عنوان                                                                            صفحه

 

5-7 پاسخ به سوالات پژوهش………………………………………………………………….. 281

5-8 بیان یافته ­های پژوهش……………………………………………………………………. 282

 

فهرست منابع

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………. 283

منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………. 291

منابع اینترنتی…………………………………………………………………………………………. 293

 

پیوست

پیوست شماره 1……………………………………………………………………………………… 295

پیوست شماره 2……………………………………………………………………………………… 302

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

 

عنوان                                                                            صفحه

 

(جدول شماره 1 -1) تجارب داخلی در خصوص استخوانبندی شهر و ساختار اصلی

در ایران…………………………………………………………………………………………………………… 8

(جدول شماره 1-2 ) برنامه زمان بندی انجام پژوهش………………………………………. 15

( جدول شماره 2- 1 ) مزایا و معایب ساماندهی شهر بر اساس استخوانبندی اصلی……………………………………………………………………………………………………………… 56

( جدول شماره 2-2 ) نظریه های موجود پیرامون ساختار اصلی شهر………………… 57

( جدول شماره 2- 3 ) ویژگی های استخوانبندی شهر اصفهان در دوره های تاریخی…………………………………………………………………………………………………………… 64

( جدول شماره 2-4 ) ویژگی­های استخوانبندی شهر شیراز در دوره­های تاریخی.. 69

­جدول شماره 2-5: ویژگی های محتوایی استخوانبندی شهر– مشخصات عملکردی……………………………………………………………………………………………………….. 73

جدول شماره 2-6 : ویژگی های محتوایی استخوانبندی شهر– مشخصات کالبدی 74

جدول شماره 2-7 : ویژگی های محتوایی استخوانبندی شهر– مشخصات بصری و هماهنگی فرمها………………………………………………………………………………………………. 75

( جدول شماره 2-8 ) مشخصات طرح فیلادلفیا……………………………………………….. 80

(جدول شماره 2-9 ) مشخصات طرح خلیج توکیو اثر تانگه………………………………. 83

( جدول شماره 2-10 ) تحلیل دیدگاه­های محققین پیرامون معیارهای شناخت ساخت اصلی شهر………………………………………………………………………………………………………. 85

( جدول شماره 2-11 ) قانونمندی­های ساماندهی استخوانبندی اصلی شهر – ویژگی­های کالبدی…………………………………………………………………………………………………… 86

 

عنوان                                                                            صفحه

 

( جدول شماره 2-12 ) قانونمندی­های کلی ساماندهی استخوانبندی اصلی– ویژگی­های عملکردی………………………………………………………………………………………………… 99

( جدول شماره 2-13 ) قانونمندی­های کلی ساماندهی استخوانبندی اصلی شهر 100

( جدول شماره 2-14 ) نحوۀ سنجش معیارهای شناخت استخوانبندی اصلی شهر…………………………………………………………………………………………………………….. 102

( جدول شماره 3-1 ) مساحت، درصد تشكیل دهنده از كل مساحت شهر و سرانه كاربریهای شهری………………………………………………………………………………………….. 139

(جدول شماره 4-1 ) تغییر و تحولات کالبدی شهر گرگان در طول زمان………… 172

( جدول شماره 4-2 ) عناصر و کاربری­های تحت تحول شهر در طول تاریخ…….. 179

( جدول شماره 4-3 ) سطح عملکرد عناصر مهم و حیاتی فعالیتی شهر گرگان… 203

( جدول شماره 4-4 ) عناصر و فضاهای تسهیل کننده روابط اجتماعی……………. 210

جدول شماره 4-5 : عناصر و عملکردهای تسهیل کننده روابط اجتماعی به ترتیب اولویت

در شهر………………………………………………………………………………………………………… 211

( جدول شماره 4-6 ) وضعیت تولید سفر در نواحی ترافیكی شهر گرگان……….. 221

( جدول شماره 4-7 ) سهم سفرهای مختلف در سفرهای جذب شده به نواحی ترافیكی

شهر گرگان…………………………………………………………………………………………………. 222

( جدول شماره 4-8 ) سهم وسایل نقلیه مختلف در سفرهای شهر گرگان و

وسایل نقلیه فعال………………………………………………………………………………………… 222

( جدول شماره 4-10 ) نمادها و المانهای شهری گرگان………………………………… 238

( جدول شماره 4-11 ) تاثیر نشانه­ های شهری و عناصر نمادین بر استخوانبندی

شهر گرگان…………………………………………………………………………………………………. 240

( جدول شماره 4-12 )  الگوهای تحول استخوانبندی شهر گرگان در دوره های تاریخی ……………………………………………………………………………………………………………………. 246

جدول شماره 4-13 : اطلاعات شبکه معابر شهر گرگان بر اساس Space Syntax 250

( جدول شماره 5-1 ) ایدئوگرام کلی جدول SWOT …………………………………….. 259

( جدول شماره 5-2 ) ماتریس swot معیار عوامل محدود کننده…………………….. 261

عنوان                                                                            صفحه

 

( جدول شماره 5-3 ) ماتریس swot معیار مقیاس عملکردی عناصر……………… 261

( جدول شماره 5-4 ) ماتریس swot معیار عوامل پایدار در طول زمان……………. 262

( جدول شماره 5-5 ) ماتریس swot معیار عناصر و فضاهای تسهیل کننده

روابط اجتماعی……………………………………………………………………………………………. 262

( جدول شماره 5-6 ) ماتریس swot معیار عرصه های مهم و تأثیرگذار فعالیتی

و کارکردی………………………………………………………………………………………………….. 263

( جدول شماره 5-7 ) ماتریس swot معیار نشانه های شهری و شبکه نمادین…. 263

( جدول شماره 5-8 ) ماتریس swot معیار شبکه ترکیبی گذرها شامل مراکز و محورها……………………………………………………………………………………………………………………. 264

( جدول شماره5-9 ) معیارهای انتخاب الگوی مناسب شبکه گذرها………………… 276

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست تصاویر

 

 

عنوان                                                                            صفحه

 

(تصویر شماره 1-1) فرمول محاسب حجم نمونه کوکران………………………………….. 18

(تصویر شماره 2-1 ( عناصر 5 گانه خوانایی لینچ……………………………………………… 43

(تصویر شماره 2-2) تئوری­های طراحی راجر ترانسیک…………………………………….. 45

تصویر شماره 2-3 : شهر اصفهان و میدان نقش جهان………………………………………. 63

( تصویر شماره 2-4 ) عوامل موثر در ساختار فضایی شیراز……………………………….. 68

( تصویر شماره 2-4 ) نقشه تئوتیهواکان…………………………………………………………… 76

( تصویر شماره 2-5 ) شهر فیلادلفیا، 1683 اجرا شده توسط هلم…………………….. 77

( تصویر شماره 2-6 ) ایده ساختاری طرح توماس هلم……………………………………… 78

( تصویر شماره 2-7 ) استخوانبندی شهر فیلادلفیا…………………………………………… 79

( تصویر شماره 2-8 ) طرح فیلادلفیا……………………………………………………………….. 81

( تصویر شماره 2-9 ) طرح فیلادلفیا……………………………………………………………….. 81

تصویر شماره 2-10: ایده اصلی طرح……………………………………………………………….. 81

تصویر شماره 2-11: طرح اجرا شده…………………………………………………………………. 81

( تصویر شماره 2-12 ) موقعیت خلیج توکیو……………………………………………………. 82

( تصویر شماره 2-13 ) ایده ساختاری طرح خلیج توکیو…………………………………… 84

( تصویر شماره 2-14 ) طرح خلیج توکیو – تانگه…………………………………………….. 84

( تصویر شماره 2-15 ) عوامل محدود کننده……………………………………………………. 89

( تصویر شماره 2-16 ) پایداری در طول زمان………………………………………………….. 90

عنوان                                                                            صفحه

 

( تصویر شماره 2- 17 ) فضاهای تسهیل کننده روابط اجتماعی………………………… 92

( تصویر شماره 2-18 ) عرصه های  تأثیرگذار فعالیتی و کارکردی…………………….. 93

( تصویر  شماره 2-19 ) الگوی گستره و محور………………………………………………… 94

( تصویر2-20 ) نشانه های شهری و نمادین…………………………………………………….. 95

( تصویر شماره 3-1 ) پارک جنگلی ناهارخوران……………………………………………… 110

( تصویر شماره 3-2 ) منظر شهر از ارتفاعات هزارپیچ…………………………………….. 111

( تصویر شماره 3-3 ) پارک جنگلی النگ دره………………………………………………… 112

( تصویر شماره 3-4 ) مناره مسجد جامع گرگان – مربوط به دوران سلجوقی…… 119

( تصویر شماره 3-5 ) تپه قلعه خندان گرگان – دارای ثبت اثر ملی………………… 123

( تصویر شماره 3-6 ) الگوی تجریدی پیشنهادی طرح جامع سال 1375………… 153

تصویر شماره 4-1 : فضاهای برخوردار از روابط اجتماعی شهر گرگان………………. 212

تصویر شماره  4-2 : المانها و نمادهای شهری گرگان……………………………………… 239

( تصویر شماره 4-3 ) تحلیل پیوستگی شبکه معابر مرکزی شهر گرگان………….. 249

( تصویر شماره 5-1 ) الگوی شماتیک فعالیتی شهر گرگان…………………………….. 255

( تصویر شماره 5-2 ) الگوی شماتیک استقرار عرصه­های فعالیتی نسبت به

استخوانبندی شهر……………………………………………………………………………………….. 256

( تصویر شماره 5-3 ) الگوی شماتیک توسعه محدوده استخوانبندی شهر گرگان 268

( تصویر شماره 5-4 ) الگوی فعالیتی تکی قطبی ( مرکزی )………………………….. 271

( تصویر شماره 5-5 ) الگوی آرایش فعالیتی خطی…………………………………………. 272

( تصویر شماره 5-6 ) الگوی فعالیتی چند مرکزی………………………………………….. 272

 

 

 

 

 

 

فهرست نقشه ها

 

 

عنوان                                                                            صفحه

 

( نقشه شماره 2-1 ) بستر طبیعی شهر شیراز………………………………………………….. 67

( نقشه شماره 3-1 ) تقسیمات سیاسی استان گلستان…………………………………… 106

( نقشه  شماره 3-2 ) نقشه تقسیمات سیاسی گرگان…………………………………….. 107

( نقشه شماره 3-3 ) نقشه گردشگری شهر گرگان…………………………………………. 108

( نقشه شماره 3-4 ) جایگاه عوارض طبیعی و مصنوع در توسعه شهر……………… 113

( نقشه شماره 3-5) مسیردیواردفاعی گرگان………………………………………………….. 117

( نقشه شماره 3-6 ) جبال و دیلم و طبرستان و گرگان (قرن 4 ه ق)……………… 118

( نقشه شماره 3-7 ) نقشه گرگان در سال 1236ه . ش – 1279 ه.ق……………… 124

( نقشه شماره 3-8 )  سازمان فضایی شهر در دوران قاجاریه…………………………… 126

( نقشه شماره 3-9 ) فضاها و عناصر شاخص محلات گرگان در اواخر دوره قاجاریه………………………………………………………………………………………………………… 129

( نقشه شماره 3-10 ) بافت شهر در انتهای دوره پهلوی اول…………………………… 130

( نقشه شماره 3-11 ) توسعه شهر تا سال 1353…………………………………………… 134

( نقشه شماره 3-12 ) نقشه شهر گرگان  – سال 1365…………………………………. 134

( نقشه شماره 3-13 ) مراحل توسعه كالبدی شهر…………………………………………. 136

نقشه شماره 3-14: کاربری اراضی موجود شهر………………………………………………. 141

( نقشه شماره 3-15 ) سلسله مراتب شبکه دسترسی معابر…………………………….. 146

( نقشه شماره 3-16 ) الگوی ساختار شبکه معابر وضع موجود………………………… 147

( نقشه شماره 3-17 ) الگوی توسعه پیشنهادی سازمان فضایی شهر در سال 1375………………………………………………………………………………………………………….. 154

عنوان                                                                            صفحه

 

( نقشه شماره 3-18 ) الگوی توسعه پیشنهادی سال 1390 مهندسین پارت….. 156

( نقشه شماره 4-1 ) عوارض طبیعی محدود کننده توسعه پیرامون شهر…………. 167

( نقشه شماره 4-1 ) عوارض طبیعی داخل محدوده شهر……………………………….. 168

( نقشه شماره 4-3 ) عوارض مصنوعی داخل و پیرامون شهر…………………………… 169

( نقشه شماره 4-4 ) عوامل محدود کننده یا مانع استخوانبندی شهر گرگان…… 170

( نقشه شماره 4-5 ) عناصر پایدار شهر گرگان در دوره های تاریخی ……………… 203

( نقشه شماره 4-6 ) عناصر دارای عملکرد شهری در شهر گرگان…………………… 205

( نقشه شماره 4-7 ) عناصر دارای عملکرد فراشهری در شهر گرگان……………….. 206

( نقشه شماره 4-8 ) عناصر و فضاهای تسهیل کننده روابط اجتماعی در سطح شهر گرگان213…………………………………………………………………………………………………………..

( نقشه شماره 4-9 ) نقشه زون بندی سرشماری فعالیتی کارگاه­ها ۱۳۸۷……….. 215

( نقشه شماره 4-10 ) توزیع کارگاه­ها در سطح شهر………………………………………. 216

( نقشه شماره 4-11 ) تراکم کارگاه­ها در بلوک­های آماری سطح شهر گرگان….. 217

( نقشه شماره4-12 ) ناحیه بندی ترافیکی شهر گرگان …………………………………. 220

( نقشه شماره 4-13 ) تولید سفر در نواحی ترافیکی شهر گرگان……………………. 223

( نقشه شماره 4-14 ) جذب سفر در نواحی ترافیکی شهر گرگان……………………. 223

( نقشه شماره 4-15 ) شدت جذب سفر در نواحی ترافیکی شهر گرگان………….. 224

( نقشه شماره 4-16 ) عرصه های مهم و تأثیرگذار فعالیتی و کارکردی…………… 225

( نقشه شماره 4-17 ) شبکه معابر اصلی شهر گرگان……………………………………… 227

( نقشه شماره 4-18 ) راه­های ارتباطی قدیمی و پایدار سطح شهر گرگان……….. 230

( نقشه شماره 4-19 ) سطح سرویس معابر شهر گرگان در صبح، ظهر و عصر…. 232

( نقشه شماره 4-20 ) گره ها و مراکز تجمع فعالیتی و ترافیکی……………………… 234

( نقشه شماره 4-21 ) شبکه گذرها و مراکز اصلی شهر گرگان……………………….. 235

( نقشه شماره 4-22 ) نشانه­ها و شبکه نمادین در شهر گرگان……………………….. 242

 

عنوان                                                                            صفحه

 

( نقشه شماره 4-23 ) استخوانبندی موجود شهر گرگان………………………………… 244

( نقشه شماره 4-24 ) الگوی فعالیتی استخوانبندی موجود شهر گرگان………….. 248

( نقشه شماره 5-1 ) محدودیت­ها و امکانات توسعه شهر گرگان……………………… 269

( نقشه شماره 5-2 ) الگوی پیشنهادی فعالیتی – عملکردی استخوانبندی شهر گرگان…………………………………………………………………………………………………………………… 279

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست دیاگرام

 

 

عنوان                                                                            صفحه

 

(دیاگرام شماره 1-1 ) فرایند شناخت و ساماندهی استخوان بندی اصلی شهر گرگان…………………………………………………………………………………………………………….. 16

(دیاگرام شماره 2 -1 ) دیدگاه های رایج در خصوص ساختار فضایی شهر………….. 27

( دیاگرام شماره 2-2 ) نظریه پردازان ساخت اصلی شهر…………………………………… 31

( دیاگرام شماره 2-3 ) معیارهای شناخت استخوانبندی اصلی شهر…………………… 88

( دیاگرام شماره 3-1 )  عناصر و فضاهای خدماتی شهر گرگان دوران قاجاریه…. 128

(دیاگرام شماره 3-2) نمودار فرآیند شناخت استخوانبندی شهر………………………. 157

( دیاگرام شماره 4-1 ) معیارهای شناخت استخوانبندی اصلی شهر………………… 162

( دیاگرام شماره 4-2 ) روند شناخت استخوانبندی اصلی شهر گرگان……………… 163

( دیاگرام شماره 4-3 ) مقاطع تاریخی مورد بررسی ………………………………………. 171

( دیاگرام شماره 4-4 ) عناصر پایدار شهر در طول زمان…………………………………. 202

( دیاگرام شماره 4-5 ) اولویت بندی معیارهای اجتماعی بودن فضاها

بر اساس پرسشنامه …………………………………………………………………………………….. 211

( دیاگرام شماره 4-6 ) پایدارترین راه­های ارتباطی شهر گرگان………………………. 229

( دیاگرام شماره 4-7 ) نشانه های طبیعی و مصنوع شهر گرگان…………………….. 237

( دیاگرام شماره 4-8 ) کارکردهای نمادهای شهری……………………………………….. 240

( دیاگرام شماره 4-9 ) انواع المانها و نمادها در سطح شهر……………………………… 241

 

 

عنوان                                                                            صفحه

 

( دیاگرام شماره 4-10  ) انواع الگوهای تحول و توسعه استخوانبندی شهر………. 245

( دیاگرام شماره 5-1 ) راهبردهای استخراجی به منظور ارائه الگوی

استخوانبندی پیشنهادی………………………………………………………………………………. 265

( دیاگرام شماره 5-2 ) ابعاد مختلف ساماندهی استخوانبندی اصلی شهر…………. 266

( دیاگرام شماره 5-3 ) الگوی توسعه پیشنهادی استخوانبندی شهر………………… 267

 

 

 

 

فصل اول

 

 

 

 

 

 
 

 

مقدمه

 

 

کلیات
 

شهر به‌ عنوان‌ عالی‌ترین‌ نوع‌ مجتمع‌ زیستی‌ انسان‌ تحت‌ تاثیر عوامل‌ مختلف‌ فرهنگی‌، اجتماعی‌ و اقتصادی‌، اقلیمی‌ و … در گذر زمان‌ اشكال‌ فضائی‌ خاصی‌ پیدا كرده‌اند. مطالعه و شناخت مؤلفه­ها و عوامل موثر در شکل­ گیری و توسعه شهرها، از مهمترین مباحثی است که از گذشته­های دور توجه اندیشمندان مختلف در رشته­های مرتبط را به خود معطوف داشته و نظریه­ها و مدل­های مختلفی جهت تحلیل این پدیده ارائه گردیده شده است. ساخت‌ فضائی‌ هر شهر از یك­سو نمایانگر هماهنگی‌ فضای‌ كالبدی‌ شهر با شرایط‌ و عوامل‌ مزبور و از سوی‌ دیگر گویای‌ چگونگی‌ جریان‌ فعالیت­های‌ اصلی شهر می‌باشد.

ساخت[1] یک مفهوم کلی و دارای کاربرد وسیع در علوم اجتماعی می­باشد. در برداشتی عام، یک ساخت اجتماعی مجموعه یا کلی است اجتماعی، متشکل از اجزایی سازمان یافته، کم و بیش وابسته به هم و دارای پیوندی بادوام با یکدیگر(بیرو، 1366: 382). بدین ترتیب هرگاه میان عناصر و اجزای یک مجموعه که کلیت آن مورد نظر است رابطه­ای نسبتاً ثابت و پابرجا برقرار باشد، به مفهوم ساخت و انسجام دست یافته می­شود.

امروزه بحران­های گوناگونی شهرهای ما را تهدید می­نماید و انسجام شهری در معرض اغتشاش و بی­سامانی قرار گرفته است. وحدت و هویت شهری – که از مشخصه های ویژه شهرسازی کهن ماست- کم کم به بوته فراموشی سپرده می­شود. آشفتگی و عدم انسجام ساختار شهر با گسترش شبكه ارتباطی سواره و تسلط خودرو در شهرهای ما به حدی افزایش یافته كه زندگی اجتماعی و آئین شهروندی بیش از گذشته در معرض خطر قرار گرفته و انسان­مداری و انسان­گرایی را تحت الشعاع خود قرار داده است. سواره­ها و پیاده­ها در كشمكشی دائمی در تمامی عرصه­های شهری درگیر شده­اند.

نیازهای جدید باعث تغییر ساختار شهرها شده و فرصت انطباق ساختار قدیم با عملکرد جاری از شهرها گرفته شده است. این عوامل به تدریج باعث تضعیف ساختار و استخوانبندی شهر شده و در نهایت انتظار جدایی و تکه تکه شدن آن می­رود. از همین رو ساماندهی نظام حركتی و ساختار فعالیت­های شهری به طور موازی و هماهنگ، به نحوی كه مسیرهای حركتی شهر به صورت یك كل منسجم و یکپارچه عمل نماید و ادراك شوند، كاملا ضروری است.

با توجه به اهمیت نقش عناصر و پیکره­های ساختاری شهر در انسجام فضایی-كالبدی بافت شهری، این پژوهش درصدد آن می­باشد تا مفهوم استخوانبندی را با تاکید بر عناصر اصلی شکل دهنده­ی ساختار شهر تبیین نماید و تاثیر این ویژگی را در ایجاد یک ساختار منسجم پیرامون یکی از شهرهای شمالی کشور؛ شهر گرگان، مورد بررسی قرار دهد.

 

 

طرح مسئله
 

اولین فعالیت در هر پژوهشی انتخاب و بیان مساله پژوهش می­باشد (خورشیدی و قریشی, 1381: 40). یک مساله زمانی­که صورت خارجی پیدا می­ کند که احساسی به پژوهشگر مبنی بر اینکه پدیده­ای یا رویدادی درست نیست یا آنطور که باید باشد، نیست یا نیاز به تبیین بیشتری دارد، دست دهد (دلاور،1382: 78) و بیان آن مرحله اقدام را برای تحقیق مهیا می­سازد.

گسترش روز افزون شهرها، اقدامات عاجل عمرانی را طلب می­نماید و شهر ناگزیر از پذیرفتن تغییرات می­باشد. عدم شناخت و درک ساختار و استخوانبندی شهرها و عدم تلاش درحفظ و ساماندهی آن، موجب بروز لطمات فراوانی به ارزش­های نهفته در شهرها و الگوهای شهرسازی گردیده است. (حمیدی, 1376: 4)

اقدامات شهرسازانه دردوره پهلوی که شامل خیابان کشی­های وسیع بود باعث ازهم گسیختگی استخوانبندی قدیمی اکثر شهرهای ایران گردید. لذا آگاهی و تسلط طراحان وسیاست­گذاران، از ساختار گذشته و حال شهرها امری ضروری می­باشد.

این نکته که توسعه شهرها تا چه اندازه بر مبنای استخوانبندی می­باشد، مسئله­ای است که در این پژوهش پیرامون شهر گرگان، به عنوان مجموعه شهری دارای پتانسیل، بدان پرداخته خواهد شد.

دردوران اخیر پراگندگی عناصر شهری و فعالیت­های عمومی به عبارت دیگر تغییر الگوی ساختاری مراکز و بخش­های عمومی شهر در سازمان مرکز شهر و استخوانبندی اصلی آن موجب اغتشاش گریده است. فقدان سیاست­های صحیح توسعه و نابسامانی توزیع کاربری­های شهری موجب ازهم گسیختگی در استخوانبندی اصلی شهرها که برخوردار از وحدت و یکپارچگی و پیوند مناسب بوده اند، شده است. از مشکلات اساسی دیگر ناشی از ساختار فضایی نامناسب، توسعه و رشد بی­رویه می­باشد. این رشد بی­رویه ناشی از اثر متقابل و پیچیده بین نیروهای بازار، سرمایه ­گذاری­های عمومی و اجرای نامناسب ضوابط و مقررات بوده است.

همچنین در عصر حاضر، آشفتگی و عدم انسجام ساختار شهر با گسترش شبكه ارتباطی سواره و تسلط خودرو در شهرهای ما به حدی افزایش یافته كه زندگی اجتماعی و آئین شهروندی بیش از گذشته در معرض خطر قرار گرفته و انسان مداری را تحت الشعاع خود قرار داده است. سواره­ها و پیاده­ها در كشمكشی دائمی در تمامی عرصه­های شهری درگیر شده­اند.

نیازهای جدید باعث تغییر ساختار شهرها شده و فرصت انطباق ساختار قدیم با عملکرد جاری از شهرها گرفته شده است و به تدریج باعث تضعیف ساختار و استخوانبندی شهر شده و در نهایت انتظار جدایی و تکه تکه شدن آن می­رود. از همین­رو ساماندهی نظام حركتی و ساختار فعالیت­های شهری به طور موازی و هماهنگ، به نحوی كه مسیرهای حركتی شهر به صورت یك كل منسجم و یکپارچه عمل نماید و ادراك شوند، كاملا ضروری است.

طراحی کل شهر در مقیاس بزرگ ممکن نیست. از نظر اقتصادی و اجرایی نیز غیر این اقدام غیر عملی می­نماید و از طرف دیگر مطلوب هم نیست؛ زیرا موجب ایستایی، عدم امکان رشد و ایجاد تصور کلی  توسط ساکنین شهر می­شود. لذا ضرورت طراحی و ساماندهی استخوانبندی شهر به شیوه­ای که وسیله ایجاد یک حوزه مشترک و ارتباطی بین عناصر خاص شود، مطرح می­گردد. برای جلوگیری ازافزایش نابسامانی­ها در شهر ضروری است، اقدامات منفرد و پراکنده در ارتباط با یکدیگر قرار گرفته و ساختاری واحد و یکپارچه درکلیت شهر به وجودآورد (حمیدی، 1376: 5). ساماندهی استخوانبندی شهر، فرصتی را پدید می­آوردکه تمام عملکردهای شهری و انواع ارتباطات انسانی در یک شبکه درهم تنیده و نزدیک به هم قرار گیرند.

ضرورت طرح موضوع شناخت و ساماندهی استخوانبندی اصلی شهرها، از دو نقطه نظر مطرح است.

نخست آنکه بی توجهی به استخوانبندی شهرها به ویژه در شهرهای کهن، چه عواقبی را در پی داشته است و دیگر آنکه با توجه به شرایط کنونی چه روشی می ­تواند برای ساماندهی و توسعه شهرها دارای حداکثر کارایی باشد.

توسعه شهری همواره تحت تاثیر نیروهای اقتصادی بیرونی است و بقاء آن بستگی به راه حل­های خلاق و سریع برای مسائل و مشکلاتی که در طی زمان پیش می­آید دارد.

از نقطه نظر اقتصادی، شهر یک بازارکار و بازار مصرف بزرگ است و ساختار فضایی ناکارامد باعث پراکندگی بازار کار و فعالیت و در نتیجه تحمیل هزینه اضافی از لحاظ جا به ­جایی (حمل و نقل) و کاهش درآمد و … می­شود و نیز می ­تواند باعث پایین آمدن کیفیت زیست محیطی شود که همه این عوامل باعث غیرقابل رقابتی گردیدن شهر می­شود.

ازضرورت­های دیگر ساماندهی شهر براساس احیاء استخوانبندی این نکته می­.باشد که اگر در روند رشد کلان شهرها، توسعه به سوی نواحی حومه­ای صورت گیرد، جایی که مظاهر شهری پراکنده پراکندگی بسیاری می­یابند، مراکز قدیمی نهایتاً از اعتبار خواهند افتاد و همه فعالیت­های شهری به صورت پراکنده، درسراسر منطقه گسترده می­شوند.

به تدریج درهیچ کجا گره شهری وجود نخواهد داشت و هیچ محدوده­ای به عنوان هسته مرکزی شهر قابل درک نخواهد بود و این عامل موجب کاهش روابط اجتماعی و تعاملات بین شهروندان می­گردد.

برخی فضاها و عملکردهای شهری می­توانند موجد خوانایی شهر و تمایز آن شده و بیان کننده هویت ملی و برانگیزنده احساس غرور در مردم شهر شوند، که تعداد این نوع عناصر در شهرهای کشور ما، ایران؛ کم نیست. اما باید دید در طول ادوار گذشته و رشد سریع این شهرها آیا به استخوانبندی اصلی شهر توجهی شده است؟! باید دید این شهر به عنوان مرکزی که سالانه جاذب گردشگران بسیاری است و جمعیت عدیده­ای را درخود جای داده، تا چه حد در توسعه­های اخیر خود ارتباطات فضایی استخوانبندی را مدنظر قرارداده است؟ آیا این توجه موجب تقویت آن شده و یا موجب تضعیف گردیده است؟

 

این پژوهش به روش تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه صفحات دینی فارسی زبان فیس بوک است که بر اساس نمونه گیری گلوله برفی به آنها دست یافتیم و از میان آنها 30 صفحه به صورت تصادفی برگزیده شد. تکنیک گردآوری اطلاعات این پژوهش پرسشنامه معکوس است که پردازش آن از طریق نرم آفزار Spss21   صورت گرفته است.

یافته های پژوهش بیانگر آن است که در جامعه مورد بررسی مردان فعال تر از زنان هستند و صفحاتی که به صورت گروهی اداره می شوند از غنای بیشتری برخوردارند.

کاربران صفحات دینی در دو حوزه احادیث، آیات و بیان احساسات بیشتر فعالیت دارند.

کلید واژه ها: تحلیل محتوا، صفحات دینی، فیس بوک، فارسی زبان

 

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش… 1

پیشگفتار. 2

1 .1. طرح مسئله. 4

0102 اهمیت و ضرورت تحقیق.. 5

3 . 1. اهداف تحقیق.. 7

1 . 3. 1 هدف اصلی تحقیق : 8

2 . 3. 1 اهداف فرعی: 8

4 . 2 سوالات تحقیق.. 8

5 . 1 . فرضیه های پژوهش… 9

6 . 1 . تعریف نظری برخی مفاهیم. 10

فصل دوم: بررسی ادبیات نظری پژوهش… 11

مقدمه. 12

گفتار اول: مبانی نظری پژوهش… 13

1 . 1 . 2 . رسانه های نوین خالق جهان نوین : 13

2 . 1 . 2 .  جامعه ی شبکه ای و اجتماعات مجازی: 14

3 . 1 . 2 .  شکل گیری و تحول شبکه های اجتماعی در جهان. 15

4 . 1 . 2 . تاریخچه شبکه های اجتماعی در ایران. 16

5 . 1 . 2 . ویژگی های شبکه ی اجتماعی: 17

6 . 1 . 2 . کارکردهای مثبت شبکه های اجتماعی.. 21

7 . 1 . 2 . کارکردهای منفی شبکه های اجتماعی.. 26

9 . 1 .2 . تاثیرهای سیاسی شبکه های اجتماعی: 28

10 . 1 . 2 . شبکه  اجتماعی فیس بوک.. 29

1 . 10. 1 . 2. فیس بوک چیست و چه خدماتی را در اختیار کاربران خود می گذارد؟. 30

2 . 10. 1 . 2.کاربران فیس بوک.. 31

3 . 10. 1 . 2. اعتیاد و اثر روانی فیس بوک بر مردم. 32

4 . 10. 1 . 2. فیس بوک و تب فیس بوکی در ایران. 33

1 . 2 . مفهوم دین مجازی.. 34
11. 1. 2. اثرات مثبت فضای مجازی بر دین.. 35
11. 1. 2.اثرات منفی فضای مجازی بر دین: 36
1. 2. تکنولوژی در خدمت دین.. 37
1. 2. همکاری تکنولوژی و دین.. 38
1. 2. فرهنگ و رسانه. 38
1. 2. نسبت دین و رسانه. 40
1. 2. ادوار رابطه دین و رسانه و مساله رویارویی آن دو. 41
1. 2. دنیای سایبر در خدمت دین: 43
1. 2. نظریات در مورد شبکه های اجتماعی.. 44
19. 1. 2. رسانه یک طرفه، دو طرفه و مخاطب دو طرفه. 44
19. 1. 2. نظریه ایده آلیستی( تغییر در ارزش های فردی) 46
19. 1. 2. نظریه بازنمایی.. 47
19. 1. 2. نظریه های جامعه اطلاعاتی.. 49
19. 1. 2.نظریه استفاده و خشنودی.. 51
19. 1. 2. نظریه روانشناسی.. 52
گفتار دوم: بررسی پژوهش های پیشین.. 54

2. 2. پژوهش های پیشین داخلی: 54
2. 2. پژوهش های پیشین خارجی: 62
گفتار سوم : چارچوب نظری.. 65

3. 2 . فهرست مقوله های تحقیق.. 68
3. 2 . مدل پژوهش: 69
3. 2. سوالات تحقیق.. 70
3. 3. 2. فرضیه های پژوهش: 71
فصل سوم: روش شناسی پژوهش… 72

مقدمه: 73

3. نوع و روش تحقیق: 74
3. تعریف مفاهیم،مقوله ها و زیر مقوله ها 76
1 . 2. 3. تعریف مفاهیم: 76

2 . 2. 3. تعریف عملیاتی مقوله ها 77

3. واحد ثبت: 81
3. واحد تحلیل: 81
3. جامعه آماری: 81
3. روش نمونه گیری: 81
3. حجم نمونه: 82
3. زمان: 82
3. تکنیک گردآوری اطلاعات: 82
3. تکنیک پردازش داده ها: 83
3. اعتبار و روایی تحقیق: 83
فصل چهارم: بررسی یافته های پژوهش… 85

مقدمه: 86

4 . بررسی یافته های توصیفی.. 87
4. بررسی یافته های تحلیلی……….. 115
فصل پنجم: جمع بندی و نتیجه گیری.. 116

مقدمه: 117

5. پاسخ به سوالات پژوهش… 118
5. نتیجه گیری.. 122
2. 5نتیجه گیری توصیفی.. 122
2. 5. نتیجه گیری تحلیلی: 124
5. پیشنهادها: 125
1 . 3 . 5. پیشنهادی های کاربردی.. 125

2 . 3 . 5. پیشنهاد های پژوهشی.. 126

4 . 5 . محدودیت های پژوهش: 127

 

پیشگفتار:

اینترنت به عنوان یکی از مهم ترین ابداعات بشر در قرن اخیر، با قابلیت ها و کارکردهای متعدد و   گسترده اش، بخش های مختلف زندگی انسانی را تحت تاثیرات مثبت و منفی خود قرار داده است. مبنا و هدف اصلی اینترنت، برداشتن فاصله جغرافیایی میان انسان های سراسر دنیا و ایجاد تحول در عرصه ارتباطات و تبادل اطلاعات است.

اینترنت، کار خود را به عنوان ابزار ارتباط دانشمندان و خصوصا جهت تبادل داده ها و منابع تحقیقاتی، یا به عبارتی جهت خلق اجتماعی علمی شروع کرد و به مرور زمان توانست خود را تا سطح برقراری ارتباط بین افراد از طریق پست الکترونیکی ارتقا بخشد. پس از مدتی، اینترنت به منزله فضایی جدید جهت بسط فعالیتهای تجاری در امور نقل و انتقالات مالی، بازاریابی و همچنین ابزار پیگیری برای مصرف کنندگان، مورد توجه واقع شد. وبلاگ ها و وب سایت ها، نرم افزارهای گفتگوی آنلاین، سرویس های پست الکترونیک و … امکانات جدیدی بودند که در پرتو اینترنت و شبکه جهانی وب، در اختیار کاربران قرار گرفتند.

در حالی که هنوز هیچ کس تصور نمی کرد که روزی جنبه اجتماعی اینترنت، به صورت کاربرد اصلی آن درآید، شبکه های اجتماعی اینترنتی پای به عرصه وجود گذاشتند. این موضوع در بین کاربران اینترنت چنان مورد استقبال قرار گرفت که به جرات می توان گفت یکی از تاثیرگذارترین سرویس های ارائه شده در اینترنت و وب که در سالهای اخیر تحول شگرفی در نظام اجتماعی کشورهای مختلف به وجود آورده، شبکه های اجتماعی بوده است. شبکه های اجتماعی، نسل جدیدی از پایگاه هایی هستند که این روزها در کانون توجه کاربران شبکه های اینترنت قرار گرفته اند. این گونه پایگاه ها بر مبنای تشکیلات آنلاین فعالیت می کنند و هر کدام دسته ای از کاربران اینترنت با ویژگی خاص را گرد هم می آورند.

شبکه های اجتماعی را گونه ای از رسانه ها می دانند که امکان دستیابی به شکل جدیدی از برقراری ارتباط و به اشتراک گذاری محتوا در اینترنت را فراهم آورده اند.

 جهان انسانی به موازات پیشرفت و بهره مندی از فن آوری نوین ارتباطات و اطلاعات و شکل گیری شبکه های اجتماعی مجازی، با سرعت و شتاب، در حال گذار از یک جامعه شبکه ای است.

شبکه های اجتماعی به مثابه پدیده ای نوین از نسل جدید وب، توانسته است با بهره گیری ازفن آوری های نوین ارتباطی، آرمان های انسان ها را در همه حوزه ها گسترش دهند به طوری که با توجه به برخورداری از ظرفیت های مناسب، شرایط را برای توسعه در تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی ایجاد می کنند. در راستای تغییر و تحولاتی که شبکه های مجازی در تمام زندگی بشر بوجود آوردند دین نیز وارد این تغییر و تحولات شد. واقعیت مجازی شدن دین، منعکس کننده ظهور دین در جهان جدیدی است که از آن می توان به جهان مجازی و یا جهان واقعی مجازی و یا جهان مجازی واقعی تعبیر شود.

صنعت مربوط به این جهان که می توان از آن به جهان جایگزین یا جهان دوم نیز تعبیر کرد، می کوشد تا تمامی حس دینی اعم از اعتقادات دینی، مراسم و شعائر دینی و مبارزات دینی را به فضای واقعی مجازی منتقل کند.

 

1 .1. طرح مسئله

بر اثر تحولات شتابان جهان مجازی”عرصه دین و دین باوری” به شدت دچار تحول شده است. این تحولات ممکن است آسیب زا و بحران آفرین باشد و امنیت دینی را به خطر اندازد و یا فرصت هایی را ایجاد کند. در گذشته دست کم در ایران، نظام دینی تا اندازه بسیاری، در مکانهایی همچون حوزه های علمیه فعالیت داشت و یا در دست کسانی همچون عرفا بود که در حاشیه ی حوزه فعالیت داشتند و همچنین ساختارهایی همچون مسجدکه واعظان و سخنرانان آنجا را اداره می کردند یا در ساختارهای فرعی همچون خانقاه عرضه می شد. خود همین ساختارها که مثلثی و تا اندازه بسیاری، در عرصه دیجیتالی به چالش دچار شده اند. نه تنها از درون مرزهای ملی تکثر در عرصه دین در حال شکل گیری است، بلکه از ورای این مرزها نیز تفسیرها و رویکردهای گوناگونی در حال عرضه است؛ مثلاً در اسلام، شاخه های گوناگون مذاهب تشیع و تسنن، همچنین برخی بدعت آفرینان وجود داشته اند؛ در هر حال این دین در طول تاریخ اولاً همواره در جغرافیای خود زیسته و چندان با مخالفت برخورد نداشته، دوم این که شبهات و بدعت ها در طول سالیان درازی به وجود آمده اند؛ بنابراین یک نسل با موارد معدودی از شبهات یا اندیشه های متفاوت برخورد داشت.

اکنون در عصر اینترنت، همه شبهات، رویکردها و اندیشه های انباشته شده ی تاریخ درباره اسلام،همانند شیطان پرستی، شامانیسم، بت پرستی، هیچ پرستی، همه پرستی و …

و در صورت نیاز به متن کامل آن می توانید از لینک پرداخت و دانلود آنی برای خرید این پایان نامه اقدام نمائید.
 

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
مهندسی مکاترونیک
عنوان:
بازشناسی اشیا مبتنی بر سازوکار قشر گیجگاهی مغز
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
بازشناسی اشیا موضوع پیچیده ای است که سال ها مورد توجه و بحث مهندسان رایانه، الکترونیک، روباتیک و نیز عصب شناسان بوده است. مروری بر تاریخچه موضوع به درک بهتر مسایل امروزی بازشناسی اشیا کمک خواهد کرد. دستگاه زیستی بینایی انسان بدون شک قابلیت بسیار بالایی در شناسایی، دسته بندی و تشخیص هویت یک شی قرار گرفته در شرایط مختلف، مانند تغییر زاویه شی، تغییر شدت روشنایی و قرار گرفتن در صحنه های درهم و ترکیبی دارد. پی بردن به اینکه دستگاه زیستی بینایی انسان به چه شکل فرآیند بازشناسی اشیا را انجام می دهد، یکی از اهداف دانش بینایی ماشین است. در تحقیقات صورت گرفته بر روی قشر بینایی پستانداران، نگره های مختلفی ارایه شده است که سعی دارند کد کردن اطلاعات در سطوح مختلف قشر بینایی را تفسیر کرده و مدلی برای آن ارایه کنند. در اینجا یک چارچوب کلی برای بازشناسی اشیا که انگیزه آن از زیست شناسی گرفته شده است ارایه خواهد شد. این چارچوب توسط یک سیستم سلسله مراتبی توصیف شده و عملکرد آن بسیار مشابه نحوه بازشناسی اشیا در قشر بینایی مغز می باشد. همچنین نتیجه آزمایش های صورت گرفته، بیانگر قدرت این مدل جهت حل مسایل مطرح در زمینه بازشناسی اشیا می باشد.
مقدمه
بازشناسی اشیا همواره از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده است. تاکنون تحقیقات بسیار زیادی پیرامون بازشناسی اشیا ارایه شده است، که هرکدام نقطه های ضعف و قدرت مختص به خود را دارا می باشند. با وجود قدمت زیاد این زمینه و گستردگی روش های ارایه شده، روشی که بتواند ادعا نماید در تمامی شرایط دارای کارکردی بهتر از بقیه روش ها می باشد گزارش نشده استو
در دهه های اخیر و با پیشرفت روش های یادگیری ماشین تلاش ها برای حل مساله به روش های محاسباتی بیشتر شده است چرا که این روش ها از ریاضیات و آمار جهت تمایز میان الگوها استفاده می کنند. با این وجود، توسعه روش های ماشینی به تنهایی قادر به ارایه بهترین روش جهت حل این گونه مسایل نیستند. استخراج ویژگی های مناسب تاثیر زیادی در کارایی این الگوریتم ها دارند. این روش ها با وجود اینکه در سال های اخیر توانسته اند با به کارگیری بهترین روش ها به نتایج قابل قبولی دست یابند، ولی همچنان در حل پاره از مسایل با مشکلاتی روبرو بوده اند. از آنجا که انسان ها و پستانداران بهترین و دقیق ترین سیستم بینایی را دارا می باشند، ساخت سیستمی که بازشناسی اشیا را در مغز شبیه سازی کند ایده جالبی خواهد بود.
قشر بینایی در مغز انسان در قطعه پس سری قرار گرفته است و حدود 10 تا 20 درصد از سطح جسم خاکستری را   تشکیل می دهد. بیشترین مطالعه در مورد مغز انسان روی این قسمت صورت گرفته است و نتیجه این مطالعه ها به ارایه مدل های محاسباتی و زیستی مختلفی منجر شده است. یکی از نظریه هایی که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است، فرضیه ساختار سلسله مراتبی در قشر بینایی است. طبق این نظریه اطلاعات در قشر بینایی مغز به صورت سلسله مراتبی پردازش می شوند، به نحوی که در لایه های اولیه، خصوصیات سطح پایین مانند لبه و در سطوح بالاتر خصوصیات سطح بالاتر مانند خطوط دور شی و بافت ها پردازش می شود. هدف در این پایان نامه این است که با الهام گرفتن از چنین مکانیزمی که در مغز انجام می شود بتوانیم به یک چارچوب مناسب جهت بازشناسی اشیا دست پیدا کنیم.
هدف اصلی در این پایان نامه، استخراج ویژگی های اشیا، با استفاده از روشی الهام گرفته از دستگاه زیستی مغز برای استخراج ویژگی ها و به کار بستن آن برای حل مسایل مطرح در بازشناسی اشیا می باشد. ساختار این 

رخنمون‌های سنگی موجود بدست آمد. انواع نمونه سنگ‌های گردآوری شده از گنبد با توجه به آنالیزهای طیفی (طیف‌های حاصل از ASD) و مطالعه مقاطع میکروسکوپی، به 5 گروه سنگی شامل تبخیری انیدریت-هالیت، تبخیری کربناتی، آواری، آذرآواری و آذرین بیرونی تقسیم­بندی شدند. سه گروه اول در محدوده گنبد دارای رخنمون‌های وسیع بوده، بطوریکه قابل نقشه‌برداری می‌باشند، اما دو نوع آذرین بیرونی مانند آندزیت و دیاباز و آذرآواری­هایی مانند انواع آگلومرا و برش آتشفشانی، از وسعت کمی برخوردار بوده بطوریکه در نقشه تهیه شده نهایی به عنوان یک واحد جداگانه بارز نشده و مخلوط با سایر واحدهای اصلی در نظر گرفته می‌شوند. به منظور تهیه نقشه زمین‌شناسی گنبد، از الگوریتم طیف پایه انطباق سیمای طیفی (SFF) استفاده شد که در آن طیف‌های تصویر استخراج شده به روش PPI و Z-Profile و همچنین طیف نمونه‌های صحرائی به عنوان طیف مرجع معرفی شدند. در نهایت با مقایسه هر سه خروجی و با توجه به بازدید میدانی، خروجی حاصل از طیف‌های استخراج شده به روش PPI به عنوان بهترین خروجی که بیشترین انطباق را با واقعیت میدانی دارد، شناخته شد. نقشه زمین‌شناسی نهایی گنبد که انواع واحدهای سنگی موجود را تفکیک می‌کند، با اجرای فیلتر میانگین 5×5 به روی تصویر خروجی SFF به صورت شماتیک تهیه گردید. از نظر منابع اقتصادی در گنبدنمکی سیاه‌تاق، می‌توان به رخنمون‌های وسیع انیدریت و آبراهه­های فصلی نمک  اشاره کرد و از الیژیست و گوگرد هم به عنوان پتانسیل‌های معدنی احتمالی که نیاز به جستجو و بررسی بیشتر دارند، نام برد.

کلید واژگان: تحلیل سنگ­شناختی، پتانسیل­یابی معدنی، داده­های استر، گنبدنمکی، لار

فهرست مطالب

عنوان                                صفحه

 فصل اول: مقدمه

1-1- کلیات… 2

1-2- طرح موضوع و اهمیت آن.. 3

1-3- هدف و روش تحقیق.. 3

1-4- مطالعات گذشته به روی موضوع موردنظر. 5

1-5- مطالعات پیشین به روی منطقه. 7

1-6- موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی منطقه مورد مطالعه. 7

1-6-1- پوشش گیاهی.. 9

1-7- راه­های دسترسی.. 10

1-8- ویژگی­های اجتماعی منطقه مورد مطالعه. 11

 فصل دوم: زمین‌شناسی منطقه مورد مطالعه

2-1-مقدمه. 13

2-2-فعالیت ماگمایی زاگرس چین‌خورده 14

2-3-توان اقتصادی زاگرس…. 15

2-4-سازند هرمز. 16

2-5-سن سازند هرمز. 20

2-6-دیاپیریسم یا جریان­های دیاپیری.. 20

2-7-منشاء گنبدهای نمکی.. 21

2-8-بخش‌های مختلف یک گنبدنمکی.. 23

2-9-اشکال متنوع گنبدنمکی.. 23

2-10-پدیده‌های مؤید جریان و شکل­پذیری نمک در گنبدهای نمکی.. 24

2-11-تکتونیک و ارتباط آن با گنبدهای نمکی.. 25

2-12-ساخت­های ایجاد شده پیرامون گنبدهای نمکی.. 27

2-13-پراکندگی گنبدهای نمکی در جهان.. 28

2-14-گنبدهای نمکی ایران.. 29

2-15-گنبدهای نمکی زاگرس…. 31

2-16-گسل‌های مرتبط با رخنمون گنبدهای نمکی در زاگرس…. 32

2-16-1-راندگی اصلی زاگرس…. 32

2-16-2-گسل کازرون.. 32

2-16-3-گسل دنا (دینار) 33

2-16-4-گسل میناب… 33

2-17-دگرگونی در گنبدهای نمکی.. 34

2-17-1-دگرگونی اینفراکامبرین پسین.. 34

2-18-اهمیت ساختمان گنبدهای نمکی در زمین‌شناسی نفت… 36

2-18-1-نفتگیرهای گنبدنمکی.. 36

2-19- انواع نفتگیرهای حاصل از گنبدهای نمکی.. 36

2-19-1-نفتگیر کلاهک گنبدنمکی.. 36

2-19-2-نفتگیرهای دامنه­ای گنبدنمکی.. 37

2-19-3-نفتگیر فوق کلاهک…. 37

2-19-4-نفتگیرهای چینه‌ای.. 37

2-20-تاثیر گنبدهای نمکی بر فرسایش…. 38

2-21-تاثیر گنبدهای نمکی بر محیط زیست… 38

2-22- اهمیت اقتصادی گنبدهای نمکی.. 40

2-23-روش‌های مطالعه گنبدهای نمکی.. 41

2-24-واحدهای چینه‌شناسی منطقه. 42

2-24-1-پرکامبرین پسین.. 42

2-24-2-مزوزوئیک…. 42

2-24-3-سنوزوئیک…. 44

2-24-4-کواترنری.. 49

2-25-تکتونیک منطقه. 49

2-26-پتانسیل­های اقتصادی منطقه. 50

 

2-27-زمین‌شناسی گنبدنمکی مورد مطالعه. 51

2-27-1-موقعیت زمین‌شناسی ناحیه­ای.. 51

2-27-2-خصوصیات مورفولوژیکی.. 52

2-27-3-خصوصیات هیدرولوژیکی.. 52

2-27-4-خصوصیات سنگ‌شناختی.. 53

 فصل سوم: تحلیل طیفی نمونه سنگ‌های گنبد نمکی سیاه‌تاق

3-1-مقدمه. 63

3-2-مراحل جمع­آوری و طیف‌سنجی نمونه‌ها 66

3-3-بررسی رفتار طیفی کلی سنگ‌های آذرین در محدوده VNIR-SWIR.. 68

3-4- بررسی رفتار طیفی کلی سنگ‌های رسوبی در محدوده VNIR-SWIR.. 69

3-5-رفتار طیفی عوامل بنیادین موثر در طیف سنگ­ها و کانی‌ها در محدوده VNIR-SWIR.. 71

3-6-بررسی طیف‌های بازتابی اندازه‌گیری شده از سطح تازه و هوازده نمونه‌های گنبدنمکی سیاه‌تاق با بهره گرفتن از دستگاه طیف‌سنج ASD.. 72

3-7-طبقه ­بندی طیف‌های بازنویسی شده به 9 باند استر و نمونه سنگ‌های گنبدنمکی سیاه‌تاق  97

3-8-روش‌های مختلف استخراج طیف تصویر. 99

3-8-1-روش Z-Profile. 99

3-8-2-روش PPI 99

3-9-بررسی طیف‌های استخراج شده از تصویر بر اساس Z-Profile. 100

3-10-بررسی طیف‌های استخراج شده از تصویر بر اساس فرایند PPI و n-D.Visulizer 104

 فصل چهارم: پردازش داده‌های ماهواره­ای منطقه

4-1-مقدمه. 107

4-2-پردازش داده‌های ماهواره‌ای.. 109

4-2-1-پیش پردازش داده‌های بازتابی استر……………………………………………………………. 110

4-2-1-1-تصحیح جوی……………………………………………………………………………………………. 110

4-2-2-پردازش اصلی داده­های بازتابی استر…………………………………………………………… 111

4-2-2-1-الگوریتم تصویرپایه تحلیل مولفه‌های اصلی (PCA)………………………… 112

4-2-2-2-اجرای پردازش تحلیل مولفه‌های اصلی به روی داده خام………………. 113

4-2-2-3-الگوریتم طیف پایه انطباق سیمای طیفی (SFF)……………………………. 114

4-2-2-4-اجرای پردازش انطباق سیمای طیفی بر روی داده‌های بازتابی………. 114

4-2-2-4-1- اجرای الگوریتم SFF با بهره گرفتن از طیف نمونه سنگ‌های گنبد 115

4-2-2-4-2- اجرای الگوریتم SFF با بهره گرفتن از طیف‌های استخراج شده به

روش Z-Profile…………………………………………………………………………………………………….. 117

4-2-2-4-3- اجرای الگوریتم SFF با بهره گرفتن از طیف‌های استخراج شده به

روش PPI………………………………………………………………………………………………………………. 119

4-2-1-پیش پردازش داده‌های بازتابی استر. 108

4-2-2-پردازش اصلی داده­های بازتابی استر. 109

4-2-3-مرحله پس از پردازش…. 118

 فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری

5-1-نتایج حاصل از مطالعات طیف‌سنجی و مقاطع میکروسکوپی نمونه سنگ‌های گنبد سیاه‌تاق  120

5-2-نتایج حاصل از پردازش تحلیل مولفه‌های اصلی (PCA) 121

5-3-نتایج حاصل از پردازش انطباق سیمای طیفی (SFF) 121

5-4-ارزیابی کیفیت و صحت نتایج.. 122

5-5-بررسی پتانسیل­های اقتصادی گنبد. 123

5-6-نتیجه­گیری.. 124

5-7-پیشنهادها 126

 منابع و مأخذ

منابع فارسی .

منابع انگلیسی ……….

مقدمه

1-1- کلیات

گنبدهای نمکی ساختمان‌های زمین‌شناسی گنبدی شکلی هستند که به واسطه کمتر بودن چگالی لایه‌های نمک نسبت به سنگ‌های اطراف و نیز تحت تاثیر یک لرزش ناگهانی مانند زلزله و یا نیروهای تکتونیکی، شروع به بالا آمدن نموده و به صورت برجستگی‌های دایره­ای و یا بیضوی شکل اغلب در تاقدیس­ها و نقاط ضعف پوسته زمین رخنمون پیدا کرده‌اند. اهمیت اقتصادی آنها به دلیل قرارگیری مخازن نفتی در ساخت­های همراه با گنبدهای نمکی و نیز وجود ذخایر متعددی از نمک، پتاس، اکسیدهای آهن، گوگرد و خاک سرخ است.

سالهاست که پژوهشگران مختلف از جمله زمین­شناسان در پی آنند تا با بهره گرفتن از تکنولوژی‌های پیشرفته به اطلاعات بیشتر و دقیق­تری در خصوص پدیده‌ها و منابع مختلف زمینی از جمله گنبدهای نمکی دست یابند و در این راستا فن­آوری سنجش از دور تحولات عظیمی در پیشبرد این اهداف پدید آورده است. از این فن­آوری می‌توان در اکتشاف مواد معدنی، نفت و آب زیرزمینی، مطالعات زیست محیطی و مهندسی و همچنین نقشه­ برداری منابع زمینی بهره برد. در سنجش از دور، بازتاب امواج الکترومغناطیسی پس از برخورد با پدیده‌های مختلف زمین، بوسیله سنجنده‌هایی که بر روی سکوهای مختلف تعبیه شده ­اند ثبت و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.

1-2- طرح موضوع و اهمیت آن

فراوانی گنبدهای نمکی در ایران، بخصوص در پهنه زاگرس چین‌خورده و خلیج فارس، بررسی‌های ویژه‌ای از دیدگاه­های مختلف سنگ­شناختی، زیست محیطی و اقتصادی می­طلبد. با توجه به اینکه ذخایر مناسبی از هالیت، گوگرد، گچ، هماتیت، پتاس (گنبد پل)، خاک سرخ (گنبد هرمز) و … در آنها یافت می‌شود، لازم است که تحقیقات بیشتری در این زمینه­ها صورت گیرد تا بتوان مواد باارزش مناسب بسیاری از صنایع را از این گنبدها استخراج و در داخل کشور تولید کرد. داده‌های استر برای محدوده وسیعی از تحقیقات استفاده می‌شود. هدف پروژه استر توسعه شناخت عوارض محلی و ناحیه­ای در سطح زمین و اتمسفر است. یکی از این اهداف مطالعه پدیده‌های زمینی سطوح تکتونیکی و تاریخچه زمین از طریق نقشه‌برداری دقیق توپوگرافی و سازندهای زمین شناختی است. استفاده از داده‌های استر با توجه به کارایی و توان تفکیک طیفی و مکانی بالای آنها، روز به روز در حال افزایش است. تهیه یک نقشه زمین‌شناسی از گنبدنمکی سیاه‌تاق، به گونه‌ای که واحدهای سنگی درهم آمیخته سری هرمز را تا حد امکان تفکیک کند، به عنوان یکی از اهداف این پژوهش، کار جدید و باارزشی محسوب می‌شود. این موضوع بخصوص در زمان شناسایی نقاطی که دسترسی به آنها دشوار بوده و یا زمان­بر می‌باشد، اهمیت و نقش سنجش از دور را پررنگ­تر می‌کند. ضمن اینکه با بهره گرفتن از نقشه تهیه شده به عنوان خروجی کار، می‌توان در مورد حضور یا عدم حضور پتانسیل اقتصادی در مناطق دور از دسترس با اطمینان بیشتری صحبت کرد.

1-3- هدف و روش تحقیق

گنبدهای نمکی به دلیل نفوذ در لایه‌های  بالایی و به همراه آوردن قطعاتی از آنها به سطح زمین، تنوع سنگ‌شناختی فوق­العاده­ای دارند و از لحاظ نظم و ترتیب، به شدت بهم ریخته­اند، بنابراین تهیه نقشه زمین‌شناسی از یک گنبدنمکی به گونه‌ای که به خوبی واحدهای سنگی را تفکیک کند کار مشکلی است و تنها با تکیه بر کار میدانی نمی‌توان یک نقشه دقیق تهیه کرد. توسعه روش­های نقشه­ برداری انواع سنگها، یکی از هدف­های اصلی سنجش از دور زمین‌شناسی بوده است. در این تحقیق سعی بر آنست که با بهره گرفتن از داده‌های SWIR و VNIR سنجنده استر، به شناسایی ویژگی­های طیفی و بارزسازی دقیق­تر واحدهای سنگ­شناختی پرداخته، به کمک تفاوتهای موجود آنها را رده­بندی کرده تا اندیس­های معدنی معرفی و شناخت بیشتری در خصوص منابع معدنی این گنبد حاصل شود. تاکنون مطالعات زیادی در زمینه گنبدهای نمکی صورت گرفته، و منابع فراوانی نیز وجود دارد، اما این تحقیق در زمینه بررسی سنگ‌شناسی و اقتصادی در نوع خود جدید می‌باشد. مراحل انجام کار به طور خلاصه به صورت زیر است:

1- گردآوری تصاویر استر و نقشه زمین‌شناسی مناسب از منطقه مورد مطالعه، و همچنین جمع­آوری سایر اطلاعات و منابع

2- بازدید میدانی و برداشت نمونه‌ها

3- تهیه مقاطع نازک و بررسی‌های میکروسکوپی

4- تهیه طیف صحرایی (آزمایشگاهی) و طیف تصویر

5- آنالیزهای طیفی

6- پردازش اولیه تصویر (تصحیح جوی)

7- پردازش­های پیشرفته شامل: تحلیل مولفه‌های اصلی (PCA)، کسر کمترین نوفه (MNF) و اندیس خلوص پیکسل (PPI) به منظور استخراج عضوهای خالص تصویر که می‌توان خالص­ترین طیف پیکسل­ها را در تصاویر بدست آورد، و اجرای الگوریتم انطباق سیمای طیفی (SFF)

8- بررسی و مقایسه داده‌های بدست آمده از مطالعات میکروسکوپی با داده‌های طیفی و تهیه نقشه سنگ‌شناسی به عنوان خروجی الگوریتم‌ها

9- آنالیز XRD  

10- بحث و نتیجه­گیری وجمع­بندی

1-4- مطالعات گذشته به روی موضوع موردنظر

مطالعات زیادی به روی گنبدهای نمکی از زمان­های قدیم تا کنون صورت گرفته، اما نتایجی که  با بهره گرفتن از فن­آوری سنجش از دور به دست آمده باشد بسیار اندک است.

طیبی و همکاران (2011) با تلفیق داده‌های SWIR و VNIR استر و یک نوع پردازش زمین رقمی، نواحی متاثر از دیاپیرهای نمکی در جنوب شرقی شیراز (کنارسیاه و جهانی) را با روشMLP  نقشه­ برداری کرد. در تحقیق ایشان، مدل شبکه عصبی MLP با چندین محدوده آموزشی بین 01/0 و 1/0 به روی داده L1B استر اجرا شد و نتایج به وسیله ماتریس الحاقی مقایسه شدند تا در نهایت واحدهای سنگ‌شناختی این 2 گنبد شناسایی و نقشه‌برداری شود.

در سال 2011 تنگستانی و همکاران با بهره گرفتن از داده‌های بازتابی و گسیلشی سنجنده استر، واحدهای سنگی افیولیت نیریز را نقشه‌برداری کردند. در این تحقیق، داده‌ها با بهره گرفتن از روش طیف مرجع و تصحیح اتمسفری و توپوگرافی (ATCOR-3) کالیبره شده و سپس با الگوریتم SFF مورد ارزیابی قرار گرفتند. طیف‌های واحدهای سنگی بوسیله طیف‌سنج­های ASD و FTIR اندازه‌گیری و به عنوان عضوهای انتهایی در الگوریتم SFF استفاده شدند. انطباق سیمای طیفی (SFF) که تفاوت در شدت بازتاب طیف‌ها را بررسی می‌کند، طبقه ­بندی­های دقیق­تر و بهتری در محدوده SWIR نسبت به VNIR+SWIR و TIR ارائه می‌دهد.

توکلی (2008) با بکارگیری داده‌های استر و TM لندست، روش‌های آنالیز مولفه‌های اصلی (PCA) و نقشه­بردار زاویه طیفی (SAM) را به منظور تفکیک واحدهای سنگ‌شناختی دیاپیرهای نمکی جهانی و کنارسیاه، ادغام کرد. وی همچنین پردازش بسط ناهمبستگی را به روی باندهای حاصل از فاکتور شاخص بهینه اجرا کرد و از طریق نسبت­گیری طیفی با بهره گرفتن از داده‌های گرمایی استر، موفق به بارزسازی هالیت در گنبدهای نمکی شد، بطوریکه در هیچ کدام از پردازش­ها این عمل میسر نبود.

عزیزی و همکاران (1389) با بهره گرفتن از داده‌های فروسرخ کوتاه‌موج (SWIR) استر، دگرسانی­های هیدروترمالی را در ناحیه شرق زنجان استخراج کردند. ایشان از روش وابسته به لگاریتم (LRM) و تبدیل کسر کمترین نویز (MNF) به منظور اجرای شاخص خلوص پیکسل (PPI) استفاده کردند. سه روش وزنی انطباق سیمای طیفی (SFF)، نقشه‌برداری زاویه طیفی (SAM) و رمزگذاری دوتایی (BE) برای شناسایی انواع کانی بکار برده شد. در این تحقیق دو زون اصلی پروپیلی تیک و فیلیک-آرژیلیک از یکدیگر تفکیک شدند.

ملندز-پاستور[1] و همکاران (2010) از تکنیک­های طیف­نمایی تصویری مانند MF و MTMF برای نقشه‌برداری خاک­های شور در ناحیه جنوب شرقی اسپانیا بین شهرهای الچه و آلیکانته استفاده کردند. دو رویکرد متفاوت برای نقشه‌برداری خاکهای شور بکار برده شد: 1) استفاده از طیف تصویر نواحی آموزشی شور و غیر شور و 2) استفاده از طیف

عنوان                                                                                                                      صفحه

فصل اول: مقدمه

1 -1- کلیات ……………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2-بیان مساله……………………………………………………………………………………………………………….. 6

1-3-ضرورت و اهمیت تحقیق ……………………………………………………………………………………………. 8.

1-4-اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………… 10

1-5-پرسش‌های پژوهش……………………………………………………………………………………………………… 11

1-6-تعریف مفهومی متغیرهای پژوهش……………………………………………………………………………… 11

1-7-تعریف عملیاتی…………………………………………………………………………………………………………….. 12

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1-مبانی نظری…………………………………………………………………………………………………….. 14

2-1-1-منشاء هوش هیجانی…………………………………………………………………………………………… 14

2-1-2-مدل‌های هوش هیجانی……………………………………………………………………………………… 19

2-1-2-1-مدل توانایی مایر و سالووی………………………………………………………………………. 19

2-1-2-2-مدل تركیبی گلمن…………………………………………………………………………………… 20

2-1-2-3-مدل تركیبی بار-آن………………………………………………………………………………….. 22

2-1-3-مشكلات رفتاری…………………………………………………………………………………. 24

2-1-3-1-اختلال سلوك…………………………………………………………………………………………… 26

عنوان                                                                                                                      صفحه

2-1-3-2-اختلال نافرمانی………………………………………………………………………………………… 27

2-1-3-3-اختلالات اضطرابی…………………………………………………………………………………… 28

2-1-3-4-پرخاشگری………………………………………………………………………………………………… 29

2-1-3-5-اختلال نقص توجه-بیش فعالی………………………………………………………………. 29

2-1-3-6-كمرویی……………………………………………………………………………………………………… 30

2-2-مروری بر پژوهش‌های پیشین……………………………………………………………………… 31

2-2-1-رابطه‌ی هوش هیجانی با مشكلات رفتاری درون‌ساز………………………………………. 31

2-2-2-رابطه‌ی هوش هیجانی با مشكلات رفتاری برون‌ساز……………………………………….. 34

2-2-3-جمع‌بندی تحقیقات پیشین………………………………………………………………………………. 40

فصل سوم: روش پژوهش

3-1-جامعه‌ی آماری………………………………………………………………………………………………….. 42

3-2-نمونه و روش نمونه‌گیری………………………………………………………………………………….. 42

3-3-ابزار پژوهش………………………………………………………………………………………………….. 43

3-3-1-مقیاس تجدیدنظرشده‌ی هوش هیجانی……………………………………………………………. 43

3-3-1-1-روایی و پایایی مقیاس تجدیدنظرشده‌ی هوش هیجانی……………………….. 44

3-3-2-نیم‌رخ درجه‌بندی رفتار……………………………………………………………………………………… 47

3-3-2-1-پایایی و روایی نیم‌رخ درجه‌بندی رفتار…………………………………………………. 48

3-4-شیوه‌ی اجرای پژوهش…………………………………………………………………………………….. 50

3-5-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات………………………………………………………………………… 50

عنوان                                                                                                                      صفحه

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1-اطلاعات توصیفی پژوهش…………………………………………………………………………… 52

4-2-رابطه‌ی همبستگی بین ابعاد هوش هیجانی و مشكلات رفتاری…………………………….. .53

 

4-3-پیش‌بینی مشكلات رفتاری در موقعیت خانه بر اساس ابعاد هوش هیجانی………….. 54.

4-4- پیش‌بینی مشكلات رفتاری در موقعیت مدرسه

بر اساس ابعاد هوش هیجانی……………………………………………………………………. 55.

4-5- پیش‌بینی مشكلات رفتاری در ارتباط با همسالان

بر اساس ابعاد هوش هیجانی……………………………………………………………………. 56

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 59

5-2-رابطه ابعاد هوش هیجانی و مشكلات رفتاری………………………………………………….. 60.

5-3-پیش‌بینی مشكلات رفتاری در موقعیت خانه بر اساس ابعاد هوش هیجانی…………… 63.

5-4- پیش‌بینی مشكلات رفتاری در موقعیت مدرسه بر اساس ابعاد هوش هیجانی…….. 64.

5-5- پیش‌بینی مشكلات رفتاری در ارتباط با همسالان بر اساس ابعاد هوش هیجانی…. .66

5-6- نتیجه‌گیری و كاربرد نتایج………………………………………………………………………………………….. 67

5-7-محدودیت‌های پژوهش…………………………………………………………………………………………………. 69

5-8-پیشنهادهای پژوهش…………………………………………………………………………………………………….. 69

5-8-1-پیشنهادهای تحقیقاتی………………………………………………………………………………………… 69

5-8-2-پیشنهادهای كاربردی………………………………………………………………………………………….. 70

فهرست منابع

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………… 71

منابع انگلیسی   75

– کلیات

طی سال‌ها تلاش‌های بسیاری برای تعریف هوش صورت گرفته‌ است. محققان، در صد سال گذشته، بر اساس نظریه‌های مختلف تعریف‌های گوناگونی از هوش ارائه داده‌اند و روش‌های متعددی را برای اندازه‌گیری هوش مطرح نموده‌اند. در نیمه‌ی اول قرن بیستم، آلفرد بینه، هوش را به عنوان توانایی شناختی مطرح و بر همین مبنا آزمونی برای اندازه‌گیری میزان بهره‌ی هوشی افراد ابداع نمود. پس از وی، ترمن و وکسلر آزمون‌های جدیدتری از هوش ارائه کردند. اسپیرمن[1]، هوش را توانایی فکر کردن، فهمیدن و حل مسأله نامید و از این توانایی، تحت عنوان هوش عمومی یا عامل جی[2] نام ‌برد (متینگلی[3]،2010).

در دهه‌های اخیر، هوش به عنوان یک توانایی کلی محسوب نمی‌گردد، بلکه مجموعه‌ای از ظرفیت‌های گوناگون خوانده می‌شود (رجائی، 1389). این عقیده که افراد بیش از یک توانایی شناختی کلی دارند، در نظریه‌ی هوش چندگانه گاردنر[4](1983) و پس از آن در نظریه‌ی سه‌وجهی استرنبرگ[5](1996) مطرح شد. گاردنر، هوش را مجموعه‌ای‌ از مهارت‌هایی می‌داند که برای حل مسأله و تولید محصولات جدیدی که در یک فرهنگ ارزشمند تلقی می‌شوند، به کار می‌رود (آمرام[6]،2005). هم چنین استرنبرگ، یک مدل سه وجهی از هوش ارائه کرد، که شامل هوش تحصیلی، هوش عملی و هوش خلاقانه می‌باشد (رجائی، 1389).

مفهوم جدیدی از هوش با عنوان هوش هیجانی که از لحاظ نظری، در طبقه‌ای از هوش اجتماعی (وان‌رووی، وایزوزوران[7]،2004) و هوش‌های درون‌فردی و بین‌فردی گاردنر (1983) قرار می‌گیرد، توسط مایر و سالووی[8](1990) گسترش یافت. در سال 1990، مایر و سالووی اصطلاح هوش هیجانی[9] را برای اولین بار برای بیان درک احساسات افراد، همدردی با احساسات دیگران و مهارت کنترل خُلق و خو به کار بردند. در حقیقت، این هوش مشتمل بر شناخت احساسات خویش و دیگران و استفاده از آن برای اتخاذ تصمیمات مناسب در زندگی است. بسیاری از محققان (برای مثال، جان سون[10]،1997؛ مایر و سالووی،1997؛ برگر و میلم[11]، 1999) معتقدند که هوشبهر به تنهایی، میزان کمی از واریانس موفقیت‌های تحصیلی و زندگی را تبیین می‌کند. در همین راستا، نظریه‌ی هوش هیجانی به‌دنبال توضیح این مسأله است که چرا برخی از دانش‌آموزان با وجود توانایی هوشی بالا، دستاوردهای تحصیلی قابل ملاحظه‌ای ندارند و یا موفقیت را در زندگی تجربه نمی‌کنند.

هوش هیجانی به عنوان شکلی از هوش اجتماعی، معرف توانایی شخص در مواجهه و انطباق با فشارهای روانی است (محمدی و غرایی،1386). برخی از صاحب‌نظران معتقدند افرادی که دارای قابلیت تشخیص، استفاده و تنظیم هیجان می‌باشند، مزیت قابل‌ملاحظه‌ای‌ در محیط آموزشی و ارتباطات اجتماعی دارند (مورفی[12]، به نقل از متینگلی،2010). در همین راستا، پژوهش پلی‌تری[13](2002) نشا‌ن‌گر این است که اشخاص باهوش هیجانی بالا تمایل به کاربرد واکنش‌های دفاعی سازگارانه‌تری دارند. یافته‌های دنهام[14](2007) نیز تحقیقات پیشین در این زمینه را حمایت می‌کند.

در بیشتر پژوهش‌ها، هوش هیجانی با موفقیت تحصیلی همبستگی مثبت (پارکر، 2004) و با رفتارهای خلاف مقررات آموزشی مانند غیبت غیر مجاز و اخراج از کلاس درس همبستگی منفی نشان داده است (پترایدز، فردیکسون و فارنهام[15]،2004). در همین راستا، شولتز، ایزارد و بیر[16] (2000)، به این نتیجه رسیدند که نقص در بیان عاطفی کودکان پیش‌دبستانی‌، مشکلات رفتاری و اجتماعی در سال‌های اول تحصیل را پیش‌بینی می‌کند. متینگلی (2010) می‌نویسد که نقص در آگاهی هیجانی و بیان هیجانی به طور بالقوه بر سال‌های بعدی زندگی تأثیر منفی می‌گذارد و رفتار مخرب در طول سال‌های ابتدایی زندگی با مشکلات رفتاری در نوجوانی مرتبط است. افزون بر این، تحقیقیات نشان داده ‌است که اختلالات هیجانی در نوجوانی، رفتارهای ضداجتماعی را در سال‌های بعدی زندگی پیش‌بینی می‌کند (برجارد، پدینیلی و روآن[17]، به نقل از متینگلی،2010). شاید یکی از دلائل، این باشد که نقص در هوش هیجانی با کاهش توانایی در مدیریت خُلق و درک احساسات دیگران همبسته است (سیاروچی، چان و کاپوتی[18]، به نقل از محمدی و غرایی،1386).

فرد بر اساس تجربیات دوران کودکی، می‌آموزد که به دیگران اطمینان کند و دنیای اطراف خود را با امنیت تلقی کند و یا همواره با بدبینی به محیط اطراف خود بنگرد. بنابراین، این دوره فرصتی حیاتی برای شکل‌گیری هوش هیجانی در افراد است و این توانایی به صورتی محدودتر در تمام طول دوران عمر رشد می‌یابد (سلطانی‌فر،1386). کسب مهارت‌های هوش هیجانی برای افراد، مزایای شناختی، اجتماعی و زیست‌شناختی در بر دارد. سلطانی‌فر (1386) می‌نویسد، پژوهش‌ها حاکی از آن است که افراد با هوش هیجانی بالا، سطوح پایین‌تری از هورمون‌های مرتبط با استرس و دیگر نشان‌گرهای برانگیختگی هیجانی را دارا هستند و توانایی بیشتری برای تمرکز بر مشکل و استفاده از مهارت حل مسأله دارند، که این موجب افزایش توانایی‌های شناختی آنان خواهد شد. وی معتقد است که موفقیت افراد در مدارس و در سال‌های بعدی دانشگاه، تنها با هوشبهر آنها ارتباط ندارد بلکه با مهارت‌های هیجانی و اجتماعی هوش هیجانی مانند داشتن انگیزۀ لازم، توانایی منتظر ماندن، اطاعت از دستورات و کنترل تکانه، مهارت کمک خواستن از دیگران و بیان نیازهای هیجانی و آموزشی مرتبط می‌باشد.

بدان سبب که دوره‌ی نوجوانی، از بحرانی‌ترین و حساس‌ترین دوره‌های رشد انسان است، نوجوان با تنش‌های درونی و بیرونی بسیاری مواجه می‌گردد. وی به‌دنبال کشف هویت، و جدایی از وابستگی‌های دوران کودکی است و متعاقب آن، مشکلات رفتاری در این دوره شیوع بیشتری دارد. یکی از ویژگی‌های بارز نوجوانی میل به استقلال است که اغلب در ارتباط با والدین به شکل تعارض جلوه‌گر می‌شود. نوجوان از والدین خود انتقاد می‌کند و از محبت کردن آنها ممکن است تعبیر نادرستی داشته باشد. او بیشتر تمایل دارد به والدینش از دید دوستان و همسالان بنگرد که امکان دارد برای وی مشکلاتی را به وجود آورد. پژوهش‌ها نشان داده است، نوجوانانی که با والدین خود ارتباط مثبت دارند، کمتر دچار مشکلات رفتاری می‌شوند. در رابطه با مشكلات نوجوان با گروه همسالان می‌توان گفت كه نیاز به پذیرش توسط همسالان در دوره نوجوانی افزایش می‌یابد. نتایج پژوهش‌ها نشان داده‌ است، نوجوانانی كه از گروه همسالان جدا شده‌اند و یا با آنها در تعارض هستند، مشكلات رفتاری بیشتری را تجربه می‌نمایند (انیسی،1376).

افراد با کفایت هیجانی بالا، مهارت اجتماعی بهتر، روابط دراز مدت پایدار و حل تعارض مناسب‌تری دارند (سلطانی‌فر،1386). از سویی، به کمک آموزش و تجربه امکان افزایش این مهارت‌ها وجود دارد و محیط خانواده

ادبی سازی متن نزدیک نشده اند ولی این کار را  به شیوه متفاوتی از زنان انجام داده اند؛مردان بیشتر از زنان به دشوار نویسی روی آورده اند ،در حالی که متون زنان در عین حفظ کردن معیارهای ادبیت ،روان تر هستند. این نکته نیز گفتنی است که حرکت  دو نسل از نویسندگان در طول زمان در جهت نزدیکی به یکدیگر بوده است . یعنی نویسنده مرد نسبت به نویسنده هم جنس خود در نسل قبل  از قواعد دشوار نویسی فاصله گرفته و نویسنده زن نیز نسبت به نویسنده هم جنس نسل قبل خود از روان نویسی دور شده است. در حیطه واژگانی در دو نسل ، زنان بیشتر به واژگان زبان منطقه ای و بومی و مردان بیشتر به واژگان زبان معیار وفادار مانده اند. در زمینه خلق واژگان جدید تفاوتی در  دو جنس دیده  نشد.در زمینه  به کارگیری دشواژه ها ، نسل دوم ،کمتر از نسل قبل خود از این واژگان استفاده کرده، گرچه موضوعات این دشواژه ها با یکدیگر متفاوت است .در مجموع می توان چنین نتیجه گرفت که نویسندگان زن و مرد درطول زمان از ویژگی های افراطی تر نسل قبل خود فاصله گرفته و در جهت مشترکی حرکت  می کنند ،هرچند که نقطه شروعشان متفاوت است .
واژگان کلیدی:
زبان ،زبان زنانه ،زبان شناسی اجتماعی،جامعه شناسی زبان،ادبیات ،رمان،جنسیت ،تحلیل گفتمان،تحلیل انتقادی گفتمان

فهرست مطالب
 
فصل اول کلیات
 1-1مقدمه
 -1-2موضوع پژوهش
-1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق:
-1-4-پرسش های پژوهش
 1-5-روش تحقیق
-1-6استخراج گویه ها
 1-7-اهداف تحقیق
1-8مروری بر تحقیقات پیشین
فصل دوم
1-2-تاریخچه مفاهیم

2-2-دوره های ادبی
2-3-ظهور نویسنده های زن
2-4-. گام‌های اولیه
2-5-. هموار كردن راه
2-6- رهسپار راه‌های تازه
فصل سوم
1-3-ادبیات زنانه
2-3-زبان زنانه
3-3-زبان شناسی اجتماعی
4-3-تفاوتهای زبان زنان و مردان
1-4-3رویکرد توصیفی نسبت به زبان زنان
2-4-3رویکرد توصیفی نسبت به زبان زنان
5-3-هلن سیکسو(Helen Cixous)
6-3-ژولیا کریستوا
7-3-تحلیل گفتمان
1-7-3زبان شناسی
8-3-خاستگاه های نظری تحلیل گفتمان
1-7-3زبان شناسی
2-8-3-ظهور نظریه توانش زبانی چامسکی
3-8-3- نظریه کنش گفتاری
4-8-3- نظریه استنباطی گرایس
9-8-3 قوم نگاری گفتار
9-3نقد ادبی
1-9-3فرمالیسم
2-9-3نشانه شناسی ،ساخت گرایی و ما بعدساخت گرایی
3-9-3-نقد سیاسی
10-9-3 هرمنوتیک
-11-9-3میشل فوکو
10-3-تحلیل انتقادی گفتمان چیست ؟
11-3اهداف تحلیل گفتمان
تحلیل انتقادی گفتمان در علوم اجتماعی
3-12جنسیت و زبان
فصل چهارم
روش  شناسی
1-4انتخاب آثار
2-4تکنیک های گرد آوری اطلاعات
3-4گویه های مورد  استفاده
4-4-پرسشهای پژوهش
فصل پنجم
5-1- مقدمه
5-2- مشخصات داستانهای موردبررس
5-3-خلاصه ای از داستانها
5-3-1شازده احتجاب
5-3-2چراغها را من خاموش می کنم
5-3-3نام ها و سایه ها
5-3-4-رمان  سووشون:
گفتارزنان و مردان در ادبیات داستانی
-4-1-دشواژه  یا تابوهای زبانی
داستان شازده احتجاب
5-4-3-سوو شون
-چراغها را من خاموش می کنم
5-5-کاربرد ضرب المثل
5-5-1 شازده احتجاب
5-5-2-نام ها و سایه ها
5-5-3سو وشون
5-5-4چراغها را من خاموش می کنم
5-6-قاعده کاهی سبکی
-6-1شازده احتجاب
شازده احتجاب1-9-5
2-9-5نام ها و سایه ها
سو وشون3-9-5
10-5قاعده کاهی گویشی
1-10-5شازده احتجاب
2-10-5نام ها و سایه ها
3-10-5سو وشون
4-10-5چراغها را من خاموش می کنم
فصل ششم
1-6-پاسخ به سوالات پژوهش
2-6-نتیجه گیری
منابع اصلی انگلیسی
منابع تکمیلی انگلیسی
منابع اصلی فارسی
منابع تکمیلی فارسی

1-1 مقدمه :
با رشد و گسترش شاخه های مختلف رشته زبان شناسی و افزایش شواهد و مدارک زبان شناختی که  انسان شناسان از نقاط مختلف جهان جمع آوری کردند ،  تفاوتهای زنان و مردان در استفاده از زبان کم کم مورد توجه قرار گرفت. این مدارک و شواهد همگی بر این نکته تاکید داشتند که زنان و مردان زبان را به شیوه متفاوتی به کار می گیرند. هر جنسی برای خود اصطلاحات ،واژه ها ،ممنوعیت ها ،تاکیدها و حتی اشکال  نحوی خاصی  را استعمال می کند که جنس مخالف از آن پرهیز می کند، گویی که هر جنسی گونهء زبانی خاص خود را دارد. جامعه شناسی زبان [1] از رشته هایی است که کاربرد زبان را تحت تاثیر متغیرهای اجتماعی و از جمله جنسیت  بررسی می کند. این  رشته  از جمله رشته های بین رشته ای[2] است که حدود چهار دهه قدمت دارد و پیدایش آن به زمان تحقیقات لباو(1972)[3] در آمریکا و ترادگیل[4] در انگلستان (1980) بر می گردد.زمینه اصلی تحقیقات لباو گوناگونی های زبانی و توجیه آنها بر پایه متغیرهای اجتماعی بود. در کنار این مطالعات به تدریج   جنبه های دیگر زبان که در ارتباط با عوامل اجتماعی،فرهنگی،سیاسی وتاریخی بود مورد توجه و بررسی قرارگرفت (مدرسی1368:13).از دیدگاه زبان شناسان اجتماعی[5] ،زبان یک واحد ثابت و بدون تغییر نیست که تنها با بررسی شکل انتزاعی آن بتوان به  شناخت آن نائل شد (چنانچه در زبان شناسی زایشی چامسکی[6] این اتفاق  می افتد)  این دسته از محققان بیشتر از آنکه به زبان در شکل انتزاعی و ایده آل آن بپردازند،زبان را درسطح گفتار واقعی آنچه که در جامعه تحت تاثیر متغیر هایی چون جنسیت ،طبقه ،نژاد ،مذهب و.. شکل می گیرد، بررسی می کنند. در نتیجه این تحقیقات مطالعات دیگری نظیر تحلیل گفتمان (و تحلیل انتقادی گفتمان ) [7] شکل گرفتند.  این مطالعات نیز با پیش فرض بنیادی تاثیر گذاری  عوامل اجتماعی در زبان کار خود را آغاز می کنندولی به واحدهای زبانی فراتر از جمله(متن) می پردازد واین تاثیر را تا آنجا ادامه می دهند که زبان را بازنمای ساختارهای اجتماعی که در آن تولید شده است  می دانند.
اصطلاح تحلیل گفتمان  برای اولین بار  توسط زلیک هریس [8]( 1953) زبان شناس انگلیسی به کار برده شد  و در دهه نود توسط نورمن فرکلاف[9](1992) به تحلیل انتقادی گفتمان تبدیل شده و به جایگاه شایسته خود دست یافت. تحلیل  انتقادی گفتمان  یک قطعه زبانی (اعم از گفتاری یا نوشتاری)را چون  یک متن[10] در نظر    می گیرد و برای تحلیل این متن به عوامل درون متن اکتفا نمی کند، بلکه با مطرح کردن تاثیر عوامل خارج از متن [11]به بررسی  تاثیر و بازنمایی ساختار ها ی اجتماعی- ساختارهایی که در بر دارنده سلطه اجتماعی هستند- در متن مورد نظرمی پردازد.  سلطه اجتماعی ،فرایندی نیست كه در یك مقطع زمانی خاص اتفاق بیافتد و تمام شود ، بلكه به صورت مدوام در جریان است و به علت همین سلطه آمیز بودن آن هر لحظه باید تكرار و تاكید شود. تنوع روابط  بشری  وقرار  گرفتن  انسانها در موقعیت های گوناگون کمک می کند که  تناقض این نظام سلطه آمیز آشکار شود.  (فر كلاف :1379؛112)در مقابل این مقاومتها ؛ ساختار های سلطه آمیز  زبان می كوشند تا در جریان  مشروع سازی  اعمال  و تداوم  سلطه در روابط زبانی واجتماعی را  پنهان كننند، روابطی كه در تاثیر متقابل از یكدیگر قرار دارند.
این مشروع سازی تنها از طریق  فرایند طبیعی سازی امور غیر طبیعی وغیر بدیهی انجام می شود.(همان) وكار تحلیل انتقادی  این است كه  این تحریف واقعیات را نشان داده و روابط حاكم بر متن را آشكار كند.
این رساله در حوزه زبان شناسی اجتماعی با  استفاده از  روش تحلیل انتقادی گفتمان یا به اختصار (CDA)به بررسی تعامل زبان و جنسیت می پردازد و جنبه های مختلف گفتمانهای زنانه و مردانه را در ادبیات معاصر فارسی بررسی می کند.

-1-2موضوع پژوهش:
این پژوهش از بین متغیرهای گوناگونی که بر گفتمان تاثیر می گذارند،خود را به دو  متغیر جنسیت و زمان  محدود  می کند تا از این منظر به بررسی چهار اثر داستانی ،دو اثر در دهه چهل ودو اثر در دهه هشتاد بپردازد و تحول گفتمانهای ادبی را بررسی کند. عنوان پژوهش حاضر « تحول گفتمان ادبی دو نسل از داستان نویسان معاصر ایران با تاکید بر جنسیت نویسندگان است» است .

-1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق:
در وجه  اهمیت و ضرورت تحقیق  می توان از دو جنبه عام وخاص سخن گفت.  اهمیت عام  وكلی  پرداختن به این مساله ، همان پرداختن به تمام مسائلی است كه متغییر جنسیت را به عنوان عاملی موثر در تعاملات اجتماعی