Rhopalosiphum توسط شته RPV و جدایه Sitobion avenae توسط شته MAVدر حالی که جدایه

Schizaphis توسط شته SGV و جدایه Rhopalosiphum maidis توسط شته RMV ، جدایه padi

Johnson and Rochow,1972; Miller and Rasochova,1997 منتقل می شوند . ( graminum

) .Rochow , 1969 ;

و Luteovirus در جنس BYDV-PAV و BYDV-MAV دارای سه جنس است . Luteoviridaeتیره

همراه با چهار ویروس از تیره Cereal yellow dwarf virus – RPV با نام جدید RPVسروتیپ

قرار گرفته اند . جنس سوم Polerovirus در خارج از تیره غلات در جنس Luteoviridae

) .Miller et al , 2002 a می باشد (Pea enation mosaic از RNA – 1 تنها شامل Enamovirus

به دلیل اهمیت اقتصادی ویروس های مولد کوتولگی زرد غلات تحقیقات وسیعی در سطح جهان در موارد مختلفی همچون انتقال ، دامنه میزبانی ، انتشار ، اپیدمیولوژی ، تاکسونومی ناقلین و روش های کنترل انجام شده ) . کاربردی ترین و اقتصادی ترین روش کنترل این ویروس ها ، D’Arcy and Burnett , 1995است (

استفاده از واریته های مقاوم و متحمل به ویروس ها و یا ناقلین آنها است . اما با توجه به اینکه منابع ژنهای

مقاومت و تحمل در طبیعت محدود می باشد به نظر می رسد استفاده از گیاهان ترانس ژنیک که ژنهای خاصی را بیان می کنند می تواند جایگزین مناسبی باشد . در حال حاضر در سراسر دنیا تعیین ترادف ژنوم این ویروس ها به منظور های مختلف از جمله وارد کردن ژنهای بیمارگر به گیاهان ترانس ژنیک در جریان است . یکی از Miller and Young,1995هدفهای این کار زمینه سازی برای واردکردن ژنهای بیمارگربه ژنوم گیاه است (

) .Barker and Waterhouse , 1999 ;

در ایران از سال ها پیش علائم مشکوک به بیماری کوتولگی زرد جو در مناطق غله خیز کشور مشاهده شده ).اولین بار ایزدپناه و همکاران در سال Hodjat , 1993 ; Mahlooji and Makoui , 1990بود(

69 ـ 1368 گیاهان گندم ، جو و یولاف با علائم مشکوک به ویروس کوتولگی زرد جو را در مزارع اطراف را در آنها نشانRMV وPAV , MAV, RPVوجود سرو تیپ هایELISAشیراز بررسی و با استفاده از روش

دادند ( ایزدپناه و همکاران ، 1370 ) . در سال های بعد این ویروس ها از میزبان هایی مانند گندم و جو با علائم کوتولگی ، زردی و قرمزی از مناطق مختلف ایران از قبیل فارس ، مازنداران ، چهارمحال و بختیاری ، یزد و زنجان گزارش شدند ( اسمعیل زارده و همکاران ، 1379 الف ؛ ایزدپناه و کامران ، 1375 ؛ معینی و همکاران ، 1375 ؛ معصومی و ایزدپناه ، 1375 ؛ اسمعیل زاده و معینی ، 1381 ) .

همچنین بیماری از میزبان هایی نظیر یولاف ، ذرت ، قیاق ، مرغ و لولیوم نیز گزارش شد ( اسمعیل زاده و همکاران ، 1379 ب ؛ معینی و ایزدپناه 1379 ) .

معینی و ایزد پناه بیماری را در اکثر مناطق استان فارس نظیر باجگاه ، داراب ، استهبان ، فسا ، نیریز ، فیروزآباد ، مرودشت ، کازرون ، سعادت شهر و سپیدان گزارش کرده اند ( معینی و ایزدپناه 1379 ) . آلودگی به هر چهار با آزمون های سرولوژیکی مورد تائید قرار گرفت ( معینی و ایزدپناه RMV و PAV , MAV , RPVسروتیپ

سروتیپ غالب است ( اسمعیل زاده و همکاران ، 1379PAV1379 ) . اما در مجموع نتایج نشان دادند که

الف ) . بررسی های انجام شده توسط افشاریفر و همکاران (1383) بر روی ویروس های کوتولگی زرد جو

) در 20 استان نشان داد که این ویروس ها در ایران گسترشCYDV ) و کوتولگی زرد غلات ( BYDVs(

وسیعی دارند و به خصوص در مناطق معتدل تر به طور قابل توجهی باعث کاهش محصول می شوند و در اکثر تشخیص داده شد ( افشاریفر و همکاران ، 1383 ) . در ایران بعضی از PAVمناطق ،   غالب بودن سروتیپ

سروتیپ های این ویروس خالص سازی شده و آنتی سرم آنها تهیه شده است . همچنین مطالعاتی نظیر تعیین BYDVمنابع زمستان گذرانی و تابستان گذرانی ویروس و بررسی اثر تاریخ کشت روی فراوانی سروتیپ های

نیز جهت تشخیص RT-PCR و ELISA , DIBA , TPIAانجام گردیده است . بعلاوه از روش هایی مانند

ویروس های مورد بحث استفاده گردیده است .

اهداف این مطالعه

1 ـ تعیین نوع توارث

2 ـ تعیین میزان غالبیت

3 ـ در صورت وجود اثرت اپیستازی تعیین میزان آن ها

4 ـ تعیین بهترین مدل پردازش برای میانگین ها

2 ـ 2

گیاه شناسی و مورفولوژی

گیاه گندم از قبیله پوآسه ( گرامنیه ) هستند . گندمهای معمولی از جنس تریتیکوم هستند . شامل بیشترین

پراکندگی در دنیا هستند و تقریباً 90 درصد از راضی زیر کشت گندم دنیا را به خود اختصاص داده است . گندم معمولی دارای فرمهای پائیزه و بهاره هستند . گندمهای معمولی را به کمک خصوصیاتی چون شکل سنلبه و ریشک دار یا بدون ریشک ، رنگ ریشک و گلوم و کرک داری ، تراکم یا فشردگی سنلبه ، دندانه های راس گلوم و تعداد درون سنبلچه می توان تشخیص داد .

دانه های گندم به اشکال مختلف مانند گود ، بیضی ، تخم مرغی ، بیضی را ز می باشد . از نظر درشتی و ریزی نیز بسیار متفاوت است . طول دانه بین 12 ـ 4 میلی متر و