كلیات تحقیق.. 1

1-1 مقدمه. 2

2-1 بیان مسئله تحقیق.. 2

3-1 اهمیت وضرورت پژوهش…. 4

4-1 اهداف پژوهش…. 5

1-4-1 اهداف اصلی.. 5

2-4-1اهداف كاربردی تحقیق.. 5

5-1 سوالات تحقیق.. 6

6-1 فرضیه های تحقیق.. 6

7-1 روش انجام تحقیق.. 6

8-1 قلمرو تحقیق.. 7

1-8-1 قلمروموضوعی.. 7

2-8-1 قلمرومكانی.. 7

3-8-1 قلمروزمانی.. 7

9-1 روش نمونه گیری.. 8

10-1 روش گرداوری داده ها 8

11-1 ابزار جمع آوری داده ها 8

12-1 تعاریف واژه ها واصطلاحات  پژوهش…. 9

13-1 خلاصه فصل و ساختار تحقیق.. 11

فصل دوم

مروری بر ادبیات تحقیق.. 12

2-1 مقدمه. 13

2-2تئوری نمایندگی.. 14

2-2-1مشکلات نمایندگی.. 16

2-2-2تعمیم مشکل نمایندگی.. 18

2-2-3- هزینه نمایندگی.. 20

2-2-4تأثیر سهامداران عمده مالی بر هزینه‌های نمایندگی.. 25

2-2-5جریان های نقد آزاد. 25

2-2-5-1اهمیت جریان های نقدآزاد. 26

2-2-5-2جریان های نقد آزاد و سرمایه گذاری بیش از حد بهینه. 27

2-2-5-3محاسبه جریان های نقد آزاد. 29

2-3ساختار مالکیت… 30

2-3-1تئوری ساختار مالکیت… 30

2-3-2مالکیت نهادی.. 31

2-3-3مالکیت خصوصی.. 32

2-3-4ترکیب مالکیت و سهامداری مدیران. 33

2-3- 4-11نگیزه های مدیران اجرایی (پاداش) 34

2-3-5جایگاه سهامداران و سرمایه گذاران نهادی گزارش همپل.. 35

2-3-6نسبت بدهی.. 36

2-4 مبانی نظری ارتباط ساختار مالکیت و هزینه های نمایندگی.. 39

2-5بخش دوم:پیشینه تحقیق.. 40

2-5-1تحقیات انجام شده در ایران. 40

2-5-2تحقیقات انجام شده در سایر کشورها 44

فصل سوم

روش‌ اجرای تحقیق.. 68

3-1 مقدمه. 69

3-2فرضیه ها 70

3- 3روش تحقیق.. 70

3-4جامعه آماری و نمونه آماری.. 71

3-5مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیرهای تحقیق.. 72

3-5-1متغیرهای مدل. 73

3-6قلمرو تحقیق.. 76

3-6-1قلمرو مکانی تحقیق.. 76

3-6-2قلمرو زمانی تحقیق.. 76

3-6-3قلمرو موضوعی تحقیق.. 76

3-7روش های جمع آوری اطلاعات… 76

3-8روش تجزیه و تحلیل اطلاعات… 77

3-9تحلیل همبستگی رگرسیون ساده خطی.. 78

3-10مراحل آزمون. 80

3-11ضریب تعیین.. 84

3-12بررسی ناهمسانی واریانس…. 84

3-13آزمون F لیمر. 85

3-14آزمون هاسمن.. 86

3-15آزمون عدم خود همبستگی باقیمانده ها 86

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل داده‌ها.. 88

4-1مقدمه‏ 89

4-2 توصیف داده ها 90

4-3آزمون نرمال بودن توزیع متغیر های تحقیق.. 91

4-4  تحلیل ماهیت و ویژگیهای متغیرهای تحقیق.. 92

 

5-4  سایر پیش فرض ها 93

1-5-4 بررسی ناهمسانی واریانس…. 94

2-5-4  آزمون F لیمر و آزمون هاسمن.. 95

4-7 تجزیه و تحلیل فرضیه اول. 96

فصل پنجم

نتیجه‌گیری و پیشنهادها.. 103

1-5مقدمه. 104

2-5 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها طبق شرایط متغیرها 104

1-2-5 نتایج فرضیه اول. 105

2-2-5نتایج فرضیه دوم. 106

3-2-5نتایج فرضیه سوم. 106

3-5 نتیجه گیری کلی تحقیق.. 107

4-5 پیشنهادها 109

1-4-5پیشنهاد هایی مبتنی بر یافته های فرضیات پژوهش…. 109

2-4-5 پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی.. 109

5-5محدودیت های تحقیق.. 110

پیوستها .. 112

پیوست الف:خروجی نرم افزار آماری.. 113

پیوست ب: جدول مربوط به صنایع و نام شرکتهای نمونه آماری.. 122

منابع و ماخذ.. 128

منابع فارسی.. 129

منابع لاتین.. 132

چكیده

         در این تحقیق به بررسی رابطه انواع مالکیت و هزینه های نمایندگی شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران پرداخته شده است. هدف اولیه شرکت ها افزایش ثروت مالکان است لیکن به دلیل وجود تضاد منافع لزوماً همیشه مدیران در پی کسب حداکثر منافع برای مالک یا مالکان نخواهند بود.مشکل نمایندگی عبارتست از ترغیب نماینده به اتخاذ تصمیماتی که موجب حداکثر شدن رفاه مالک (مالکان) می­گردد با شکل گیری رابطه نمایندگی، هزینه نمایندگی به واسطه تضاد منافع بین طرفین ایجاد می شود. هزینه های نمایندگی اثرمعکوسی بر ارزش شرکت دارد  از این رو شرکتها به دنبال کنترل و کاهش چنین هزینه هایی می باشند. در این تحقیق  از نرم افزار Eviews 8 و نرم افزار Excel استفاده شده و برای اندازه گیری هزینه های نمایندگی از تعامل بین فرصت های رشد و جریان های نقد آزاد استفاده گردیده و ازشاخص Q توبین به عنوان معیاری برای اندازه گیری فرصت های رشد استفاده شده است. ازبین سازوکارهای کنترل هزینه نمایندگی مالکیت نهادی،مالکیت شرکتی،مالکیت مدیریتی به عنوان متغیرهای مستقل بررسی شده است.همچنین برای آزمون فرضیه های تحقیق از رگرسیون مقطعی ترکیبی استفاده شده است.یافته های تحقیق حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار بین مالکیت نهادی و هزینه نمایندگی ورابطه منفی و معنادار بین مالکیت شرکتی با هزینه نمایندگی می باشد.مالکیت مدیریتی نیز رابطه معناداری با هزینه نمایندگی ندارد.از بین متغیرهای کنترلی نیز نسبت بدهی،بازده سود سهام و ارزش دفتری به ارزش بازار سهام رابطه منفی ومعنادار با هزینه نمایندگی دارد.

واژگان کلیدی:

ساختار مالکیت، مالکیت نهادی، مالکیت شرکتی، مالکیت مدیریتی، هزینه های نمایندگی

1-1 مقدمه

        در این تحقیق به طور کلی رابطه بین نوع ساختار مالکیت و هزینه های نمایندگی برای کاهش این هزینه ها بررسی می شود و در فصل اول راجع به کلیات تحقیق و مسایل و اهداف آن بحث می کنیم و پس از بیان مسئله تحقیق، تاریخچه موضوع تحقیق را مورد بررسی قرار می دهیم، سپس تعریف موضوع تحقیق را بیان نموده و در ادامه به بیان اهمیت و ضرورت تحقیق می پردازیم. همچنین اهداف تحقیق را در قالب اهداف کلی و ویژه بیان می کنیم. چارچوب نظری تحقیق که بنیان اصلی طرح سئوال و موضوع تحقیق بوده است، در این فصل آورده شده  و در ادامه  به فرضیه های تحقیق و مدل تحلیلی نیز اشاره شده است.

2-1 بیان مسئله تحقیق

       هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر ساختار مالکیت بر میزان هزینه های نمایندگی شرکتهای پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران است. اهمیت این پژوهش در این است که به گونه تجربی به مدیران و استفاده کنندگان درون سازمانی نشان دهد که متفاوت بودن ساختار مالکیت شرکتهای بورسی بر میزان هزینه نمایندگی آنان تأثیر دارد، یعنی اگر مالکان را گروه های مختلف مانند دولت، مؤسسات مالی، بانکها و شرکتهای خصوصی دیگر تشکیل دهند هزینه های نمایندگی آنان متفاوت خواهد بود. افزون بر این، وجود کدام یک از ترکیب های متفاوت مالکیت در كمتر شدن هزینه های نمایندگی های شرکت مؤثرتر است. یکی از مقولات مهم در حاکمیت شرکتی، آگاهی از ساختار مالکیت و درجه بندی آن در مقیاس های استاندارد می باشد تا با بهره گرفتن از آن بتوان استراتژی های لازم در استقرار حاکمیت شرکتی را تدوین نمود.

ساختار مالکیت و ترکیب سهامداران در شرکتهای مختلف، متفاوت است. بخشی از مالکیت شرکتها در اختیار سهامداران جزء و اشخاص حقیقی قرار دارد این گروه برای نظارت بر عملکرد مدیران شرکت عمدتاً به اطلاعات در دسترس عموم همانند صورتهای مالی منتشره اتکا می کنند این در حالی است که بخش دیگری از مالکیت شرکتها در اختیار سهامداران حرفه ای قرار دارد که بر خلاف گروه سهامداران نوع اول اطلاعات داخلی با ارزش درباره چشم اندازهای آتی و راهبردهای تجاری و سرمایه گذاری بلند مدت شرکت از طریق ارتباط مستقیم با مدیران شرکت در اختیار ایشان قرار می گیرد. ساختار مالکیت در شرکتهای مختلف طبقه بندی های گوناگونی دارد . یکی از این طبقه بندی ها عبارتند از: طبقه بندی ساختارمالکیت به : 1-  مالکیت نهادی2- مالکیت خصوصی  (1- مالکیت مدیریتی 2- مالکیت شرکتی 3- مالكیت خارجی). در تحقیق حاضر ما از این طبقه بندی استفاده می کنیم. سرمایه گذاران نهادی، شرکتهای بیمه، صندوق های سرمایه گذاری مؤسسات مالی، بانکها و شرکتهای سهامی است که در سایر شرکتهای سهامی عام سرمایه گذاری می کنند. مالکیت خصوصی نیز به مالکیت مدیریتی، مالکیت شرکتی و مالکیت خارجی تقسیم بندی می شود ، اما به دلیل آنکه مالکیت خارجی در ایران به طور محسوس وجود ندارد این مالکیت را اندازه گیری نمی کنیم.

        در این تحقیق رابطه ساختار مالکیت با هزینه های نمایندگی بررسی خواهد شد. رابطه نمایندگی نوعی قرارداد است که طبق آن مالک نماینده ای را جهت انجام عملیاتی مأمور و در این راستا اختیاراتی در باب اتخاذ تصمیم به وی تفویض می کند. با شکل گیری رابطه نمایندگی، هزینه های نمایندگی ناشی ازتضاد منافع بین طرفین ایجاد می شود. هزینه های نمایندگی اثر معکوس بر ارزش شرکت دارند و شرکت­ها به دنبال کنترل و کاهش این هزینه ها هستند.

       مسأله اصلی بالا بودن هزینه های نمایندگی است و هرچه هزینه های نمایندگی شرکتها پایین تر باشد برای آنها مطلوب تر است؛ بنابراین در این تحقیق تلاش می شود تا رابطه ساختار مالکیت که خود متشکل از نهادی ، شرکتی و مدیریتی است با میزان هزینه های نمایندگی مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان پیش بینی نمود که کدام یک از متغیرهای ذکر شده در بالا می تواند موجب کاهش هزینه های نمایندگی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران شود.

در این مورد چند سوال اساسی وجود دارد که عبارتند از:

1:آیا بین هزینه نمایندگی و ساختار مالکیت به طور کلی رابطه وجود دارد؟