دانلود پایان نامه ارشد: بررسی«همیاری های اقتصادی(خانوادگی) در تهران «مطالعه موردی مجیدیه شمالی منطقه 4» |
 |
چکیده
فصل اول-کلیات پژوهش
مقدمه……………………………………………………………………………… 2
بیان موضوع……………………………………………………………………… 3
اهمیت و ضرورت……………………………………………………………….. 5
پیشینه تحقیق……………………………………………………………………… 7
هدفهای پژوهش………………………………………………………………….. 9
چکیده
فصل اول-کلیات پژوهش
مقدمه……………………………………………………………………………… 2
بیان موضوع……………………………………………………………………… 3
اهمیت و ضرورت……………………………………………………………….. 5
پیشینه تحقیق……………………………………………………………………… 7
هدفهای پژوهش………………………………………………………………….. 9
سوالهای پژوهش………………………………………………………………… 10
تعریف مفاهیم……………………………………………………………………. 10
صندوق قرض الحسنه…………………………………………………………… 11
پایگاه اقتصادی- اجتماعی……………………………………………………….. 12
وضعیت جغرافیایی شهر تهران…………………………………………………. 12
منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………… 14
فصل دوم-ادبیات تحقیق
مقدمه…………………………………………………………………………….. 18
درآمدی بر همیاری……………………………………………………………… 19
تعریف همیاری………………………………………………………………….. 21
انواع همیاری……………………………………………………………………. 23
گونه آمیزی یاریگریها ………………………………………………………….. 24
خود- همیاری……………………………………………………………………. 24
خود-دگریاری……………………………………………………………………. 27
پیشینه تعاون و همیاری ………………………………………………………… 28
پیشینه همیاری در ایران………………………………………………………… 29
همیاری در ادبیات فارسی و ضرب المثلها……………………………………… 30
نگرش ادیان به همیاری…………………………………………………………. 32
نگرش دین اسلام به قرض الحسنه……………………………………………… 34
مفهوم قرض……………………………………………………………………… 34
همدلی …………………………………………………………………………… 38
همدردی در قرآن………………………………………………………………… 40
همدردی در سیره امامان………………………………………………………… 41
شیوه های همیاری در کشورهای دیگر …………………………………………. 42
چین باستان………………………………………………………………………. 43
یونان باستان…………………………………………………………………….. 44
همیاری………………………………………………………………………….. 45
انجمنهای نژادی…………………………………………………………………. 47
اسامی گوناگون همیاری…………………………………………………………. 49
همیاری در گروه های انسانی…………………………………………………… 50
همیاری در جوامع سنتی………………………………………………………… 53
آیین های همیاری……………………………………………………………….. 58
کارکردهای همیاری……………………………………………………………… 64
کارکرد اجتماعی…………………………………………………………………. 65
کارکرد اقتصادی………………………………………………………………… 66
کارکرد فرهنگی…………………………………………………………………. 66
کارکرد روانی…………………………………………………………………… 66
چهارچوب نظری……………………………………………………………….. 66
مکتب کنش متقابل نمادین……………………………………………………….. 67
نظر دوركیم در مورد همیاری…………………………………………………… 68
شیوه های دیگر از همیاری……………………………………………………… 69
فصل سوم-روش تحقیق
مقدمه…………………………………………………………………………….. 71
روش پژوهش…………………………………………………………………… 71
جامعه مورد بررسی……………………………………………………………. 71
نمونه و روش نمونه گیری………………………………………………………. 71
روش تحلیل داده ها……………………………………………………………… 72
صندوق قرض الحسنه…………………………………………………………… 72
نحوه تشکیل صندوق قرض الحسنه…………………………………………….. 72
کارکردهای صندوق قرض الحسنه………………………………………………. 72
گروه های دیگر همیاری………………………………………………………… 75
مرکز خیریه شماره 1……………………………………………………………. 76
برگزاری مراسم ختم انعام……………………………………………………….. 77
شورایاری……………………………………………………………………….. 77
وظایف انجمن شورایاری محله………………………………………………….. 78
فصل چهارم-یافته های تحقیق
مقدمه…………………………………………………………………………….. 81
بررسی سؤال اول پژوهش……………………………………………………… 81
بررسی سؤال دوم پژوهش………………………………………………………. 82
بررسی سؤال سوم پژوهش……………………………………………………… 82
بررسی سؤال چهارم پژوهش…………………………………………………… 83
بررسی سؤال پنجم پژوهش…………………………………………………….. 83
بررسی سؤال ششم پژوهش…………………………………………………….. 83
فصل پنجم- بحث و نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………… 86
یافته ها………………………………………………………………………….. 87
پیشنهادها………………………………………………………………………… 89
محدودیت ها…………………………………………………………………….. 91
منابع ……………………………………………………………………………. 93
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول3-1: گروه های شرکت کننده در همیاری…………………………………. 74
جدول3-2: میزان تحصیلات اعضای گروه های همیاری………………………. 74
جدول 4-1: کارکردهای صندوق قرض الحسنه…………………………………. 84
فهرست نقشه و نمودار
عنوان صفحه
نقشه 1-1 منطقه 4 تهران ………………………………………………………. 16
نمودار 2-1 گونه آمیزی برخی یاریگریهای سنتی……………………………… 26
چکیده
مقاله حاضر با هدف بررسی«همیاری های اقتصادی(خانوادگی) در تهران «مطالعه موردی مجیدیه شمالی منطقه 4» با روش مشاهده مشاركتی، مصاحبه در جامعه آماری کلیه شهروندان مجیدیه شمالی و حجم نمونه شامل سه گروه و 50 نفر(اعضای گروه ها) که به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس و از بین گروه های تشکیل دهنده قرض الحسنه انتخاب شده اند، انجام شده است. سه گروه به نامهای گروه کیازاد، گروه رفیعی و گروه پویا اقدام به تشکیل صندوقهای قرض الحسنه بین خانمهای محل نموده اند که افراد در هر سن و به هر میزان تحصیلات در آن شرکت نموده اند. مبالغ ماهانه جهت قرعه کشی در هرگروه متفاوت می باشد.گروه کیازاد ده هزار تومان، گروه رفیعی 200 هزار تومان و گروه پویا 5 هزار تومان در هر ماه از افراد عضو جمع آوری می کنند،چند مرکز و شیوه همیاری دیگر مشاهده شده است: مرکز خیریه که فعالیت آن شامل تهیه جهیزیه، سیمونی، کمک به ازدواج جوانان و غیره بوده و نوع دیگری از همیاری محلی به صورت برگزاری مراسم ختم انعام و جمع آوری پول برای نیازمندان از شیوه های بارز همیاری در مجیدیه شمالی می باشد. این همیاری کارکردهای روانی، اعتقادی،اقتصادی و اجتماعی را در بر می گیرد و روحیه تعاون و همیاری را تقویت می بخشد. نهادهای شورایاری که با کمک شهرداری تشکیل می شود، نیز جایی است برا یهمیاری و کمک به مشکلات شخصی مردم محله. انسان موجودی است اجتماعی و جامعه پذیری در نهاد وی قرار دارد. سازگاری با مشکلات و همزیستی با افراد بشر انسان را در مقابله با تنگناهای زندگی یاری داده است و برجسته ترین کارکرد این همیاری ها کارکرد اجتماعی و اعتقادی آن می باشد.مراکز خیریه شامل عموم بوده وافراد بیشتری را پوشش می دهد و صندوق های قرض الحسنه محدود به افراد سهیم در آن می باشد.
مفاهیم کلیدی: همکاری، قرض الحسنه،کارکرد اجتماعی، روانی، اقتصادی، انسجام اجتماعی
مقدمه
انسان موجودی است اجتماعی و اجتماعی بودن وی مستلزم ایجاد و گسترش رابطه با دیگران است. روابط انسان ها برای این که در جهت تأمین نیازهای اساسی، به برخورداری از یک زندگی سالم روانی-اجتماعی و رو به رشد بینجامد، و باید بر اساسی استوار شود که همه جنبه های مادی،معنوی ،دنیوی واخروی وی را مدّ نظر قرار دهد و دغدغه تأمین سعادت جامع و همه جانبه انسان را داشته باشد. در عصر حاضر «شهرنشینی» به مثابه یکی از پدیده های اجتماعی، یکی از ضروریات زندگی به حساب می آید. شهروندان عموماً با سلایق و انگیزه های مختلف در جامعه شهری فعالیت می کنند. زندگی شهری جهت گسترش، تداوم و بقای خود مستلزم همکاری و همیاری تمامی مردم در تمام سطوح و ازهر طبقه می باشد.چرا که محیط زندگی در شهر بر طبق نیازهای همگان شکل می گیرد، لذا بر شهروندان لازم می باشد تا با وظایف شهروندی خود آشنا باشند، از امور شهر و منطقه و محله خود آگاهی داشته و نسبت به میزان توانمندی های خود در رفع مشکلات کوشا باشند، یکی از مهمترین جریاناتی که می تواند شهروندان هر محله را درگیر مسائل مربوط به محله خود بنماید، افزایش مشارکت مردم در امور محله و امور مربوط به خودشان است.
پیش شرط مشارکت مردم در امور مرتبط، خود باوری و اعتماد به تحول است. دگرگونی و تغییر بالتبع نخست، باید از اندیشه و بینش جمعی گذر کند و سپس عاطفه و احساس عمومی را برانگیزد و پس از آنکه بارور شد، به تغییر رفتار بینجامد(آقا بخشی، 1382). نخستین گام برای جلب مشارکت مردم حساس سازی آنها به مسائل و کیفیت زندگی جمعی و آگاه سازی آنها از برنامه های رشد و توسعه است، زیرا تا زمانی که مردم ضرورت یک مسئله را درک نکنند در فعالیت های مربوط به آن مشارکت نخواهند کرد و در صورت مشارکت و حضور فیزیکی در عرصه عمل به تدریج مشارکت از مفهوم و محتوای اصلی خود منحرف می شود. اما گذر از دو مرحله حساس سازی و آگاه سازی، افراد را برای حضور در فعالیت های جمعی به منظور تحلیل بهتر مسائل و راه های برون رفت از آن را مشکل، آماده می سازد، زیرا تا زمانی که افراد متحول نشوند، تحولی پدید نخواهد آمد. لازمه مشارکت طلبی مؤثر شهروندان، مقتدر سازی افراد است. حال اگر قدرت را عبارت از توانایی افراد در پیش بینی، کنترل و مشارکت در محیط بدانیم، آن گاه می توان گفت مقتدرسازی فرآیندی است که طی آن افراد و اجتماعات می توانند چنین قدرتی را به کار گیرند و آن را به طور مؤثر در تغییر زندگی خود و محیط شان اعمال کنند. مقتدرسازی این گروه به معنای بسیج کردن توان های موجود در اجتماع است. ورود به این مرحله موجب تغییر رفتار افراد شود. این مرحله را می توان«توانمند شدن» نامید. این تغییر رفتار در واقع همان انجام مشارکت به به عنوان یک تمایل بلکه به عنوان وظیفه ای اجتماعی است. در این میان همکاری با سازمان های غیرحکومتی، سازمان های اجتماع و محله محور می تواند نقش مؤثری را ایفا کند. با توجه به نقش مردم در تقویت روحیه تعاون و افزایش هر چه بیشتر مشارکت آنان، تحقیق حاضر قصد دارد تا به بررسی شیوه های همیاری در منطقه 4 شهر تهران بپردازد.
بیان موضوع :
اصولا همیاری به معنای یكدیگر را یاری كردن، همدستی و دستگیری است و معادل عربی آن«تعاون» می باشد. همیاری می تواند موجب ارتباط افراد یك جامعه و پیدایش روحیه برادری و نوع دوستی در بین آنها شود. همیاری در فرهنگ روستایی سابقه طولانی دارد. زیرا در مناطقی كه عدم مساعدت طبیعت، نیروی انسانی را وادار به سعی و كوشش بیشتری كرد، همكاری نمایان تر است.تعاون و همیاری پدیده پیچیده ای نبوده و دارای سابقه طولانی است او در دوره های مختلف زندگی انسان همیشه بعنوان راه و وسیله مناسبی برای رفع مشكلات مورد استفاده قرار گرفته است و در آینده نیز بشر از آن سود خواهد برد.
بسیاری از اندیشمندان علوم اجتماعی بر این عقیده اند كه انسان حیوانی است اجتماعی.انسان به دلیل فطرت اجتماعی خود و همچنین نیاز و ضرورتهای زندگی خود، از همان ابتدا در قالب گروه ها و جوامع به دور هم جمع شده و برای بقاء‌و دوام زندگی خویش با مساعدت و همكاری با یكدیگر بر مشكلات خود غلبه كرده اند.
همیاری و یاری گری در جامعۀ شهری ایران خود به خودی و اختیاری نیست، بلکه بر پایۀ قواعد اجتماعی سنتی موجود شکل میگیرد. این همیاری و یاریگری براثر نفوذ مذهب در بین اجتماع شهری حالت فعال داشته به طوری که خود مردم دشواریهای اجتماعی را حل میکردند و مساجد، زورخانهها، بازار و قهوهخانه ها مرکز حل و فصل مشکلات اجتماعی بود.
نقش و نفوذ شبکه های خویشاوندی در جامعۀ شهری ایران بر کسی پوشیده نیست که
میتوانند در امر یاریگری و همیاری به یکدیگر دارای کارکردهای گوناگون باشند. بنابراین میتوان گفت که وقف، مسجد، گروههای خویشاوندی، محلات، بازار و اصناف همگی از عوامل مهمی هستند که هستۀ اصلی نهاد مشارکت و یاریگری جامعۀ شهری ایران بر حول آنها استوار است و اساس تعاون و رفتار شهرنشینان را تشکیل میدهد.
در جامعههای سنتی نیروی مؤثر در هماهنگی زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی همانا گروه خویشاوندی است که به عنوان سازمانی همه کاره در سیاست، اقتصاد، آموزش، مذهب و تأمین نیازهای روانی تمام اعضایش تأثیر به سزای دارد؛ امّا به موازات گسترش شهرنشینی و پیچیدگی فزایندۀ ساختاری جوامع، نهاد خویشاوندی به تدریج اهمیت خود را از دست میدهد و روابط اجتماعی به گونۀ «نخستین» که براثر عواطف انسانی و صمیمیت قرار دارد، جای خود را به روابط رسمی، خشک و حسابگرانه به گونۀ «دومین» میدهد.
به عنوان مثال میتوان صندوقهای قرض الحسنۀ مردمی (غیررسمی) را نام برد که نمادی از همیاری اقتصادی در جامعۀ شهری امروز است.
این رفتار گروهی خردمندانه و خودجوش که معمولاً ناشی از عدم برقراری تعادل در دخل و خرج مردم به ویژه اقشار حقوق بگیر و کم درآمد با هر عنوان شغلی که دارد، دلالت بر همدلی، هم اندیشی، همت جمعی و به بیان دقیق تر همیاری در بین شهروندان در رفع نیازمندیهای یکدیگر دارد.
همچنین این همیاری ها در مراسم های گوناگون از جمله در مراسم مرگ و میر و عزاداریها، جشنها و عروسیها، تولد و خرید خانه، خرید جهیزیه و خرید سیسمونی نیز دیده میشود که همه افراد از جان و دل و از سر اشتیاق به هم یاری میرسانند و کمک می کنند.
در پایان پی بردن به این مسئله که کارکرد و نقش این همیاریها در زندگی اجتماعی انسانها چه تأثیری دارد ، موجب کندوکاو در این مورد شده است.و به دنبال پاسخ دادن به
سوالهای پژوهش………………………………………………………………… 10
تعریف مفاهیم……………………………………………………………………. 10
صندوق قرض الحسنه…………………………………………………………… 11
پایگاه اقتصادی- اجتماعی……………………………………………………….. 12
وضعیت جغرافیایی شهر تهران…………………………………………………. 12
منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………… 14
فصل دوم-ادبیات تحقیق
مقدمه…………………………………………………………………………….. 18
درآمدی بر همیاری……………………………………………………………… 19
تعریف همیاری………………………………………………………………….. 21
انواع همیاری……………………………………………………………………. 23
گونه آمیزی یاریگریها ………………………………………………………….. 24
خود- همیاری……………………………………………………………………. 24
خود-دگریاری……………………………………………………………………. 27
پیشینه تعاون و همیاری ………………………………………………………… 28
پیشینه همیاری در ایران………………………………………………………… 29
همیاری در ادبیات فارسی و ضرب المثلها……………………………………… 30
نگرش ادیان به همیاری…………………………………………………………. 32
نگرش دین اسلام به قرض الحسنه……………………………………………… 34
مفهوم قرض……………………………………………………………………… 34
همدلی …………………………………………………………………………… 38
همدردی در قرآن………………………………………………………………… 40
همدردی در سیره امامان………………………………………………………… 41
شیوه های همیاری در کشورهای دیگر …………………………………………. 42
چین باستان………………………………………………………………………. 43
یونان باستان…………………………………………………………………….. 44
همیاری………………………………………………………………………….. 45
انجمنهای نژادی…………………………………………………………………. 47
اسامی گوناگون همیاری…………………………………………………………. 49
همیاری در گروه های انسانی…………………………………………………… 50
همیاری در جوامع سنتی………………………………………………………… 53
آیین های همیاری……………………………………………………………….. 58
کارکردهای همیاری……………………………………………………………… 64
کارکرد اجتماعی…………………………………………………………………. 65
کارکرد اقتصادی………………………………………………………………… 66
کارکرد فرهنگی…………………………………………………………………. 66
کارکرد روانی…………………………………………………………………… 66
چهارچوب نظری……………………………………………………………….. 66
مکتب کنش متقابل نمادین……………………………………………………….. 67
نظر دوركیم در مورد همیاری…………………………………………………… 68
شیوه های دیگر از همیاری……………………………………………………… 69
فصل سوم-روش تحقیق
مقدمه…………………………………………………………………………….. 71
روش پژوهش…………………………………………………………………… 71
جامعه مورد بررسی……………………………………………………………. 71
نمونه و روش نمونه گیری………………………………………………………. 71
روش تحلیل داده ها……………………………………………………………… 72
صندوق قرض الحسنه…………………………………………………………… 72
نحوه تشکیل صندوق قرض الحسنه…………………………………………….. 72
کارکردهای صندوق قرض الحسنه………………………………………………. 72
گروه های دیگر همیاری………………………………………………………… 75
مرکز خیریه شماره 1……………………………………………………………. 76
برگزاری مراسم ختم انعام……………………………………………………….. 77
شورایاری……………………………………………………………………….. 77
وظایف انجمن شورایاری محله………………………………………………….. 78
فصل چهارم-یافته های تحقیق
مقدمه…………………………………………………………………………….. 81
بررسی سؤال اول پژوهش……………………………………………………… 81
بررسی سؤال دوم پژوهش………………………………………………………. 82
بررسی سؤال سوم پژوهش……………………………………………………… 82
بررسی سؤال چهارم پژوهش…………………………………………………… 83
بررسی سؤال پنجم پژوهش…………………………………………………….. 83
بررسی سؤال ششم پژوهش…………………………………………………….. 83
فصل پنجم- بحث و نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………… 86
یافته ها………………………………………………………………………….. 87
پیشنهادها………………………………………………………………………… 89
محدودیت ها…………………………………………………………………….. 91
منابع ……………………………………………………………………………. 93
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول3-1: گروه های شرکت کننده در همیاری…………………………………. 74
جدول3-2: میزان تحصیلات اعضای گروه های همیاری………………………. 74
جدول 4-1: کارکردهای صندوق قرض الحسنه…………………………………. 84
فهرست نقشه و نمودار
عنوان صفحه
نقشه 1-1 منطقه 4 تهران ………………………………………………………. 16
نمودار 2-1 گونه آمیزی برخی یاریگریهای سنتی……………………………… 26
چکیده
مقاله حاضر با هدف بررسی«همیاری های اقتصادی(خانوادگی) در تهران «مطالعه موردی مجیدیه شمالی منطقه 4» با روش مشاهده مشاركتی، مصاحبه در جامعه آماری کلیه شهروندان مجیدیه شمالی و حجم نمونه شامل سه گروه و 50 نفر(اعضای گروه ها) که به روش نمونه گیری تصادفی در دسترس و از بین گروه های تشکیل دهنده قرض الحسنه انتخاب شده اند، انجام شده است. سه گروه به نامهای گروه کیازاد، گروه رفیعی و گروه پویا اقدام به تشکیل صندوقهای قرض الحسنه بین خانمهای محل نموده اند که افراد در هر سن و به هر میزان تحصیلات در آن شرکت نموده اند. مبالغ ماهانه جهت قرعه کشی در هرگروه متفاوت می باشد.گروه کیازاد ده هزار تومان، گروه رفیعی 200 هزار تومان و گروه پویا 5 هزار تومان در هر ماه از افراد عضو جمع آوری می کنند،چند مرکز و شیوه همیاری دیگر مشاهده شده است: مرکز خیریه که فعالیت آن شامل تهیه جهیزیه، سیمونی، کمک به ازدواج جوانان و غیره بوده و نوع دیگری از همیاری محلی به صورت برگزاری مراسم ختم انعام و جمع آوری پول برای نیازمندان از شیوه های بارز همیاری در مجیدیه شمالی می باشد. این همیاری کارکردهای روانی، اعتقادی،اقتصادی و اجتماعی را در بر می گیرد و روحیه تعاون و همیاری را تقویت می بخشد. نهادهای شورایاری که با کمک شهرداری تشکیل می شود، نیز جایی است برا یهمیاری و کمک به مشکلات شخصی مردم محله. انسان موجودی است اجتماعی و جامعه پذیری در نهاد وی قرار دارد. سازگاری با مشکلات و همزیستی با افراد بشر انسان را در مقابله با تنگناهای زندگی یاری داده است و برجسته ترین کارکرد این همیاری ها کارکرد اجتماعی و اعتقادی آن می باشد.مراکز خیریه شامل عموم بوده وافراد بیشتری را پوشش می دهد و صندوق های قرض الحسنه محدود به افراد سهیم در آن می باشد.
مفاهیم کلیدی: همکاری، قرض الحسنه،کارکرد اجتماعی، روانی، اقتصادی، انسجام اجتماعی
مقدمه
انسان موجودی است اجتماعی و اجتماعی بودن وی مستلزم ایجاد و گسترش رابطه با دیگران است. روابط انسان ها برای این که در جهت تأمین نیازهای اساسی، به برخورداری از یک زندگی سالم روانی-اجتماعی و رو به رشد بینجامد، و باید بر اساسی استوار شود که همه جنبه های مادی،معنوی ،دنیوی واخروی وی را مدّ نظر قرار دهد و دغدغه تأمین سعادت جامع و همه جانبه انسان را داشته باشد. در عصر حاضر «شهرنشینی» به مثابه یکی از پدیده های اجتماعی، یکی از ضروریات زندگی به حساب می آید. شهروندان عموماً با سلایق و انگیزه های مختلف در جامعه شهری فعالیت می کنند. زندگی شهری جهت گسترش، تداوم و بقای خود مستلزم همکاری و همیاری تمامی مردم در تمام سطوح و ازهر طبقه می باشد.چرا که محیط زندگی در شهر بر طبق نیازهای همگان شکل می گیرد، لذا بر شهروندان لازم می باشد تا با وظایف شهروندی خود آشنا باشند، از امور شهر و منطقه و محله خود آگاهی داشته و نسبت به میزان توانمندی های خود در رفع مشکلات کوشا باشند، یکی از مهمترین جریاناتی که می تواند شهروندان هر محله را درگیر مسائل مربوط به محله خود بنماید، افزایش مشارکت مردم در امور محله و امور مربوط به خودشان است.
پیش شرط مشارکت مردم در امور مرتبط، خود باوری و اعتماد به تحول است. دگرگونی و تغییر بالتبع نخست، باید از اندیشه و بینش جمعی گذر کند و سپس عاطفه و احساس عمومی را برانگیزد و پس از آنکه بارور شد، به تغییر رفتار بینجامد(آقا بخشی، 1382). نخستین گام برای جلب مشارکت مردم حساس سازی آنها به مسائل و کیفیت زندگی جمعی و آگاه سازی آنها از برنامه های رشد و توسعه است، زیرا تا زمانی که مردم ضرورت یک مسئله را درک نکنند در فعالیت های مربوط به آن مشارکت نخواهند کرد و در صورت مشارکت و حضور فیزیکی در عرصه عمل به تدریج مشارکت از مفهوم و محتوای اصلی خود منحرف می شود. اما گذر از دو مرحله حساس سازی و آگاه سازی، افراد را برای حضور در فعالیت های جمعی به منظور تحلیل بهتر مسائل و راه های برون رفت از آن را مشکل، آماده می سازد، زیرا تا زمانی که افراد متحول نشوند، تحولی پدید نخواهد آمد. لازمه مشارکت طلبی مؤثر شهروندان، مقتدر سازی افراد است. حال اگر قدرت را عبارت از توانایی افراد در پیش بینی، کنترل و مشارکت در محیط بدانیم، آن گاه می توان گفت مقتدرسازی فرآیندی است که طی آن افراد و اجتماعات می توانند چنین قدرتی را به کار گیرند و آن را به طور مؤثر در تغییر زندگی خود و محیط شان اعمال کنند. مقتدرسازی این گروه به معنای بسیج کردن توان های موجود در اجتماع است. ورود به این مرحله موجب تغییر رفتار افراد شود. این مرحله را می توان«توانمند شدن» نامید. این تغییر رفتار در واقع همان انجام مشارکت به به عنوان یک تمایل بلکه به عنوان وظیفه ای اجتماعی است. در این میان همکاری با سازمان های غیرحکومتی، سازمان های اجتماع و محله محور می تواند نقش مؤثری را ایفا کند. با توجه به نقش مردم در تقویت روحیه تعاون و افزایش هر چه بیشتر مشارکت آنان، تحقیق حاضر قصد دارد تا به بررسی شیوه های همیاری در منطقه 4 شهر تهران بپردازد.
بیان موضوع :
اصولا همیاری به معنای یكدیگر را یاری كردن، همدستی و دستگیری است و معادل عربی آن«تعاون» می باشد. همیاری می تواند موجب ارتباط افراد یك جامعه و پیدایش روحیه برادری و نوع دوستی در بین آنها شود. همیاری در فرهنگ روستایی سابقه طولانی دارد. زیرا در مناطقی كه عدم مساعدت طبیعت، نیروی انسانی را وادار به سعی و كوشش بیشتری كرد، همكاری نمایان تر است.تعاون و همیاری پدیده پیچیده ای نبوده و دارای سابقه طولانی است او در دوره های مختلف زندگی انسان همیشه بعنوان راه و وسیله مناسبی برای رفع مشكلات مورد استفاده قرار گرفته است و در آینده نیز بشر از آن سود خواهد برد.
بسیاری از اندیشمندان علوم اجتماعی بر این عقیده اند كه انسان حیوانی است اجتماعی.انسان به دلیل فطرت اجتماعی خود و همچنین نیاز و ضرورتهای زندگی خود، از همان ابتدا در قالب گروه ها و جوامع به دور هم جمع شده و برای بقاء‌و دوام زندگی خویش با مساعدت و همكاری با یكدیگر بر مشكلات خود غلبه كرده اند.
همیاری و یاری گری در جامعۀ شهری ایران خود به خودی و اختیاری نیست، بلکه بر پایۀ قواعد اجتماعی سنتی موجود شکل میگیرد. این همیاری و یاریگری براثر نفوذ مذهب در بین اجتماع شهری حالت فعال داشته به طوری که خود مردم دشواریهای اجتماعی را حل میکردند و مساجد، زورخانهها، بازار و قهوهخانه ها مرکز حل و فصل مشکلات اجتماعی بود.
نقش و نفوذ شبکه های خویشاوندی در جامعۀ شهری ایران بر کسی پوشیده نیست که
میتوانند در امر یاریگری و همیاری به یکدیگر دارای کارکردهای گوناگون باشند. بنابراین میتوان گفت که وقف، مسجد، گروههای خویشاوندی، محلات، بازار و اصناف همگی از عوامل مهمی هستند که هستۀ اصلی نهاد مشارکت و یاریگری جامعۀ شهری ایران بر حول آنها استوار است و اساس تعاون و رفتار شهرنشینان را تشکیل میدهد.
در جامعههای سنتی نیروی مؤثر در هماهنگی زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی همانا گروه خویشاوندی است که به عنوان سازمانی همه کاره در سیاست، اقتصاد، آموزش، مذهب و تأمین نیازهای روانی تمام اعضایش تأثیر به سزای دارد؛ امّا به موازات گسترش شهرنشینی و پیچیدگی فزایندۀ ساختاری جوامع، نهاد خویشاوندی به تدریج اهمیت خود را از دست میدهد و روابط اجتماعی به گونۀ «نخستین» که براثر عواطف انسانی و صمیمیت قرار دارد، جای خود را به روابط رسمی، خشک و حسابگرانه به گونۀ «دومین» میدهد.
به عنوان مثال میتوان صندوقهای قرض الحسنۀ مردمی (غیررسمی) را نام برد که نمادی از همیاری اقتصادی در جامعۀ شهری امروز است.
این رفتار گروهی خردمندانه و خودجوش که معمولاً ناشی از عدم برقراری تعادل در دخل و خرج مردم به ویژه اقشار حقوق بگیر و کم درآمد با هر عنوان شغلی که دارد، دلالت بر همدلی، هم اندیشی، همت جمعی و به بیان دقیق تر همیاری در بین شهروندان در رفع نیازمندیهای یکدیگر دارد.
همچنین این همیاری ها در مراسم های گوناگون از جمله در مراسم مرگ و میر و عزاداریها، جشنها و عروسیها، تولد و خرید خانه، خرید جهیزیه و خرید سیسمونی نیز دیده میشود که همه افراد از جان و دل و از سر اشتیاق به هم یاری میرسانند و کمک می کنند.
در پایان پی بردن به این مسئله که کارکرد و نقش این همیاریها در زندگی اجتماعی انسانها چه تأثیری دارد ، موجب کندوکاو در این مورد شده است.و به دنبال پاسخ دادن به
فرم در حال بارگذاری ...
|
[پنجشنبه 1398-07-11] [ 02:43:00 ب.ظ ]
|
