تائید و پایائی آن نیز براساس آلفای کرونباخ با ضریب 92/67% تائید گردید. جهت بررسی و توصیف ویژگیهای عمومی پاسخ­دهندگان از روش­های آمار توصیفی استفاده شده است. جهت سنجش فرضیه­ها نیز روشهای آماری استنباطی مورد استفاده قرار گرفته شده­اند.

با آزمون فرضیه­های پژوهش با استفاده از آزمونt مشخص گردید ارزیابی عملکرد رابطه معنا داری با انگیزش، رضایت شغلی، خلاقیت و نوآوری ،گرایش به آموزش و ماندگاری نیروی انسانی دارد . در ادامه نیز تحلیل­ها و تیمارهای تکمیلی جهت مقایسه نظرات پاسخگویان براساس ویژگیهای عمومی پاسخگویان در مورد هریک از فرضیه­های پژوهش صورت گرفت.

کلمات کلیدی: ارزیابی عملکرد، انگیزش، رضایت شغلی، خلاقیت و نواوری، گرایش به آموزش، ماندگاری نیروی انسانی

 
 
 
 
                                                              فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                    صفحه

فصل اول: طرح پژوهش

1-1 شرح و بیان مساله پژوهشی……………………….. 2

1-2 اهداف پژوهش 2

1-3 اهمیت و ارزش پژوهش 3

1-4 سوالات پژوهش 3

1-5 فرضیه­های پژوهش 3

1-6 روش پژوهش 4

1-7 تعاریف کاربردی واژه­های پژوهش 4

فصل دوم: ادبیات پژوهش

2-1 مقدمه 6

2-2 اهمیت ارزیابی عملکرد در بهبود نیروی انسانی 6

2-2-1 مقدمه ……………………………………. 6

2-2-2 تعریف و مفهوم ارزیابی عملکرد 7

 2-2-3 ضرورت و اهمیت ارزیابی عملکرد 7

2-2-4 فلسفه ارزیابی عملکرد 9

2-2-5 دیدگاه­های ارزیابی عملکرد 9

2-2-6 نظریه­های ارزیابی عملکرد 10

2-2-7 الگوها و مدل­های ارزیابی عملکرد 11

2-3 مدیریت عملکرد 12

2-3-1 مقدمه …………………………………… 12

2-3 -2 تعریف و مفهوم مدیریت عملکرد……………….. 13

2-4 تفاوت مدیریت عملکرد و ارزیابی عملکرد………….. 13

2-5 مولفه­های بهبود عملکرد نیروی انسانی……………. 14

2-5-1 مقدمه……………………………………. 14

2-5-2 مؤلفه­های بهبود نیروی انسانی 14

2-5-3 نقش انگیزش در بهبود نیروی انسانی 15

2-5-4 مروری بر نظریه­های انگیزش 16

2-5-5 عوامل موثر بر انگیزش شغلی کارکنان در سازمان­ها… 17

2-5-5-1 ویژگی­های اساسی انگیزه­ها 18

2-5-5-2 روشهای افزایش انگیزش…………………….. 19

 
2-5-5-3 هدف گذاری ……………………………… 19

2-5-5-4 توسعه شغلی……………………………… 20

2-5-5-5 غنی­سازی شغل…………………………….. 20

2-5-5-6 گردش شغلی………………………………. 20

2-5-5-7 مدل خصوصیات ویژه شغل…………………….. 21

2-5-5-8 مشارکت…………………………………. 22

2-5-5-9 انتظار شاغل از شغل 22

2-5-6 نقش رضایت شغلی در بهبود نیروی انسانی 23

2-5-6-1 مفهوم و ابعاد رضایت شغلی 24

2-5-6-2 عوامل موثر بر رضایت شغلی 24

2-5-6-3 رضایت شغلی و بهره وری 25

2-5-7 نقش خلاقیت در بهبود نیروی انسانی…………….. 26

2-5-7-1 اهمیت خلاقیت و نوآوری 26

2-5-7-2 تعریف و مفهوم خلاقیت و نوآوری 27

2-5-7-3 عوامل موثر در خلاقیت 28

2-5-7-4 متغیرهای منابع انسانی موثر بر خلاقیت 28

2-5-8 نقش آموزش در بهبود نیروی انسانی 29

2-5-8-1 اهمیت آموزش نیروی انسانی 29

2-5-8-2 انواع و سطوح آموزش نیروی انسانی…………… 30

2-5-8-3 دلایل نیاز به آموزش کارکنان……………….. 31

2-5-8-4 نقش و منافع آموزش ………………………. 33

2-5-9 نقش ماندگاری نیروی انسانی در بهبود نیروی انسانی 34

2-5-9-1 عوامل موثر بر ماندگاری کارکنان 34

2-5-9-2 نقش عوامل فردی در ماندگاری نیروی انسانی 35

2-5-9-3 نقش تعهد سازمانی در ماندگاری نیروی انسانی 36

2-5-9-4 نقش خشنودی شغلی در ماندگاری نیروی انسانی 36

2-5-9-5 نقش فشارهای روانی ناشی از محیط کار در ماندگاری نیروی انسانی 36

 

2-5-9-6 نقش تکراری بودن  وظیفه در ماندگاری نیروی انسانی 37

2-5-9-7 نقش تناسب بین ارزشهای فردی و سازمانی 37

 2-5-9-8 نقش عدالت سازمانی در ماندگاری نیروی انسانی 37

2-6  مروری بر مطالعات انجام شده 38

2-6-1 مقدمه …………………………………… 38

2-6-2 تحقیقات داخلی 38

2-6-3 تحقیقات خارجی 40

2-7 ارائه مدل مفهومی…………………………….. 41

 
2-8 نتیجه­گیری ………………………………….. 41

فصل سوم: روش شناسی تحقیق 

3-1 مقدمه 43

3-2 نوع پژوهش 43

3-3 جامعه آماری و انتخاب نمونه 43

3-4 روش جمع‌آوری اطلاعات 44

3-5 ابزار جمع آوری اطلاعات 44

3-6 تهیه پرسشنامه 44

3-7 ایجاد و پالایش مجموعه معیارها 44

3-8 اجزای نهائی پرسشنامه 45

3-9 روایی پرسشنامه 45

3-10 پایائی پرسشنامه 47

3-11 روشهای آماری مورد استفاده 47

3-12 خلاصه 48

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها

4-1 مقدمه 50

4-2 تجزیه وتحلیل اطلاعات ویژگیهای عمومی 50

4-3 آزمون فرضیه­های پژوهش 52

4-3-1 آزمون فرضیه شماره 1 52

4-3-2 آزمون فرضیه شماره 2 53

4-3-3 آزمون فرضیه شماره 3 54

4-3-4 آزمون فرضیه شماره 4 55

4-3-5 آزمون فرضیه شماره 5 56

4-4 بررسی دیدگاه پاسخگویان بر اساس جنسیت 56

4-5 بررسی دیدگاه پاسخگویان بر اساس وضعیت استخدامی 57

4-6 بررسی دیدگاه پاسخگویان بر اساس سن 58

4-7 بررسی دیدگاه پاسخگویان بر اساس مرتبه سازمانی 59

4-8 بررسی دیدگاه پاسخگویان بر اساس مدرک تحصیلی 60

4-9 خلاصه……………………………………….. 60

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادات

5-1 مقدمه 62

5-2 خلاصه پژوهش 62

5-3 نتایج پژوهش 63

ج
5-4 محدودیتهای پژوهش 64

 5-5 پیشنهادات 64

5-6 پیشنهادات کاربردی 64

5-7 پیشنهادات به پژوهشگران دیگر 65

5-8 پیشنهادات عمومی 65

 منابع و مآخذ

الف- منابع فارسی 68

ب-  منابع لاتین 71

ضمائم

 پیوست الف:

پرسشنامه ………………………………………. 74

پیوست ب:

آزمون فرضیه اول ………………………………… 77

آزمون فرضیه دوم ………………………………… 78

آزمون فرضیه سوم ………………………………… 79

آزمون فرضیه چهارم ………………………………. 80

آزمون فرضیه پنجم ……………………………….. 81

آزمون میانگین بر اساس  نوع استخدام ……………….. 82

آزمون میانگین بر اساس  جنسیت …………………….. 84

آزمون میانگین بر مبنای درجه ……………………… 86

آزمون میانگین بر مبنای سن ……………………….. 87

آزمون میانگین بر مبنای مدرک تحصیلی ……………….. 88

 
 
د
فهرست جداول

جدول 3-1 نمره دهی به سوالات در طیف لیکرات 45

جدول 3-2 سوالات پرسشنامه به تفکیک فرضیه­های پژوهش 46

جدول 4-1 تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به ویژگی­های عمومی پاسخگویان 51

جدول 4-2 آمار توصیفی انگیزش 52

جدول 4-3 آزمون t فرضیه اول 52

جدول 4-4 آمار توصیفی رضایت شغلی 53

جدول 4-5 آزمون t فرضیه دوم 53

جدول 4-6 آمار توصیفی خلاقیت و نوآوری 54

جدول 4-7 آزمون t فرضیه سوم 54

جدول 4-8 آمار توصیفی گرایش به آموزش 55

جدول 4-9 آزمون t فرضیه چهارم 55

جدول 4-10 آمار توصیفی ماندگاری نیروی انسانی 56

جدول 4-11 آزمون t فرضیه پنجم 56

جدول 4-12 داده­های t مستقل دو نمونه­ای بر اساس جنسیت 57

جدول 4-13 داده­های t مستقل دو نمونه­ای بر اساس وضعیت استخدامی 58

جدول 4-14 آزمون تحلیل واریانس تک عاملی برای بررسی دیدگاه پاسخگویان بر اساس سن 59

جدول 4-15 آزمون تحلیل واریانس تک عاملی برای بررسی دیدگاه پاسخگویان بر اساس مرتبه سازمانی 59

جدول 4-16 آزمون تحلیل واریانس تک عاملی برای بررسی دیدگاه پاسخگویان بر اساس تحصیلات 60

 
 
ه
فهرست شکل­ها

شکل 2-1 مدل مفهومی تاثیر ارزیابی عملکرد بر بهبود نیروی انسانی 41

 
 
و
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 

1-1 شرح و بیان مساله پژوهشی

بی شک نیروی انسانی بزرگترین سرمایه هر سازمانی است و از دیرباز سنگ بنای پیشرفت هر سازمانی بوده است. بهبود نیروی انسانی[1] به منظور افزایش بهره وری سازمان همواره مد نظر هر سازمان انتفاعی و غیرانتفاعی است. به زعم صاحبنظران مدیریت و سازمان, ارزیابی عملکرد[2] یک راه­کار مناسب جهت بهبود نیروی انسانی است. یعنی هدف از ارزیابی عملکرد باید بهبود و ارتقاء توانمندی کارکنان سازمان باشد(توماس[3]، 2005).

مدیریت سازمان جهت ایجاد سازمانی با نیروی انسانی کارامد و توانمند راهی جز توجه به امر آموزش، تقویت قدرت خلاقیت و ابتکار، بالا بردن روحیه و انگیزه، رشد شخصیت کارکنان و مسائلی از این قبیل ندارد. جهت دستیابی به این اهداف، در مرحله نخست عملکرد کارکنان باید به نحو مطلوب مورد ارزیابی و سنجش قرار گیرند و پس از مشخص شدن نقاط ضعف و قوت کارکنان در زمینه­های فوق، نسبت به رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت اقدام نمایند. به عبارت بهتر با ارزیابی عملکرد باید در بهبود و پرورش نیروی انسانی کوشید(مشبکی، 1385).

در این پژوهش هدف بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد بر بهبود نیروی انسانی در یک سازمان ویژه است. پژوهشگر در این مطالعه برای برقراری ارتباط قابل درک، روشن و کارامد بین بکارگیری اصول ارزیابی عملکرد و بهبود نیروی انسانی به بررسی دقیق مطالعات انجام شده در این زمینه پرداخته است. به این منظور ابتدا باید بهبود نیروی انسانی به مؤلفه­های مختلفی تجزیه شود و سپس اثر ارزیابی عملکرد بر هر یک از این مؤلفه­ها مورد تحلیل قرار گیرد.

مطالعات متعددی در زمینه بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد بر بهبود نیروی انسانی در داخل و خارج از کشور انجام شده است که در فصل دوم به تفصیل مورد بررسی قرار خواهند گرفت. آنچه این مطالعه را از مطالعات پیشین متمایز می­سازد بومی سازی ادبیات پژوهش متناسب با یک سازمان ویژه(ستاد ناجا) است و کوشش شده با تکیه بر مطالعات انجام شده یک گام علمی و عملی جهت بهبود و رشد نیروی انسانی در سازمان مورد مطالعه برداشته شود.

1-2 اهداف پژوهش

هدف این پژوهش، بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد بر بهبود نیروی انسانی در ستاد ناجا است. جهت دستیابی به این هدف و براساس ادبیات پژوهش اهداف اصلی و فرعی زیر مورد تحقیق قرار گرفته اند:

هدف اصلی:

بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد بر بهبود نیروی انسانی در ستاد ناجا

اهداف فرعی:

بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد بر انگیزش نیروی انسانی در ستاد ناجا

بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد بر رضایت شغلی نیروی انسانی در ستاد ناجا

بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد بر خلاقیت و نوآوری نیروی انسانی در ستاد ناجا

بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد بر گرایش نیروی انسانی به آموزش در ستاد ناجا

2
بررسی تاثیر ارزیابی عملکرد بر ماندگاری نیروی انسانی در ستاد ناجا

1-3 اهمیت و ارزش پژوهش

منابع هر سازمانی را به دو دسته منابع انسانی و منابع مادی تقسیم می­کنند. استفاده بهینه از منابع انسانی به صورت مستقیم از طریق بهبود نیروی انسانی قابل حصول است. از آنجا که بکارگیری منابع مادی در اختیار نیروی انسانی است استفاده بهینه از منابع مادی نیز نهایتاً درگرو بهبود نیروی انسانی است.

یک راه­کار بسیار مورد تاکید جهت بهبود نیروی انسانی انجام صحیح ارزیابی عملکرد به عنوان یک راه­کار سنتی مدیریت است. اما همیشه ارزیابی عملکرد منجر به بهبود نیروی انسانی نمی شود. تاریخ مدیریت نشان می دهد چگونه بسیاری از سازمان­ها بدون بکارگیری ارزیابی عملکرد، با شکست مواجه شده­اند.

تنها استفاده از الگوهای کارامد و صحیح ارزیابی عملکرد است که در نهایت منجر به بهبود نیروی انسانی منتهی خواهد شد. این مطالعه با جمع آوری و تحلیل اطلاعات از منابع مختلف به ارزیابی اثرات ارزیابی عملکرد در ستاد ناجا می پردازد. نتایج حاصل از این مطالعه به سازمان مورد بررسی کمک خواهد کرد تا تصمیم بهتری در زمینه استفاده از الگوهای ارزیابی عملکرد اتخاذ نماید. بعلاوه مقیاس سنجش در این پژوهش حاصل مطالعه عمیق کارهای گذشته است که با بومی سازی در هرسازمان دیگری نیز می تواند پژوهشگران آتی را کمک نماید.

با شکستن مؤلفه­های بهبود سازمانی به عناصری از قبیل رضایت, انگیزش، خلاقیت، ماندگاری و گرایش به آموزش هر یک از این عناصر مورد سنجش قرار خواهند گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده مؤلفه­های بهبود سازمانی بررسی خواهد شد. لذا در ادامه اهداف اصلی این هدف نیز مورد سنجش قرار خواهد گرفت.

1-4 سوالات پژوهش

سوال اصلی:

آیا ارزیابی عملکرد در ستاد ناجا منجر به بهبود نیروی انسانی می­شود؟

سوالات فرعی:

1- آیا ارزیابی عملکرد در ستاد ناجا بر انگیزش نیروی انسانی تاثیر دارد؟

2- آیا ارزیابی عملکرد در ستاد ناجا بر رضایت شغلی نیروی انسانی تاثیر دارد؟

3- آیا ارزیابی عملکرد در ستاد ناجا بر خلاقیت و نوآوری نیروی انسانی تاثیر دارد؟

4- آیا ارزیابی عملکرد در ستاد ناجا بر گرایش نیروی انسانی به آموزش تاثیر دارد؟