1-6) فرضیه ها……………………………… 8

1-7) تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق……………… 9

1-8) قلمروتحقیق………………………..12

فصل دوم:مروری بر ادبیات موضوعی تحقیق(بررسی متون)

بخش اول:فن آوری اطلاعات………………………………… 14

2-1-1) مقدمه. ………………………………15

2-1-2) تاریخچه فن آوری اطلاعات………………………………… 16

2-1-3) تشریح مفهوم فن آوری اطلاعات………………………………… 17

2-1-4)ویژگی های اطلاعات………………………………… 22

2-1-5) انواع اطلاعات………………………………… 23

2-1-6) سیستم های اطلاعاتی……………………………….. 24

2-1-6-1)عوامل انسانی موثر بر استقرار سیستم های اطلاعات مدیریت…………… 25

2-1-7) انواع سیستم ها ی اطلاعاتی……………………………….. 26

2-1-8) سیستم های اطلاعاتی ارتباطات الکترونیکی……………………………….. 28

2-1-8-1)آشنایی با اینترنت………………………………… 28

2-1-9)شبکه های ارتباطی……………………………….. 30

2-1-9-1)کاربردهای شبکه………………………………. 31

2-1-9-2)توپولوژی شبکه………………………………. 31

2-1-9-3)شبکه ها از لحاظ جغرافیایی……………………………….. 32

2-1-10) کاربرد فن آوری اطلاعات………………………………… 35

2-1-11) اهمیت فن آوری اطلاعات………………………………… 36

2-1-12) مزایای فن آوری اطلاعات………………………………… 37

2-1-13) اثرات به کارگیری فن آوری اطلاعات در سازمان…………………. 39

2-1-14) پیاده سازی فن آوری اطلاعات در سازمان ها…………………………40

2-1-14-1) دیدگاه های اساسی در اجرای فن آوری اطلاعات………………… 40

2-1-15) برنامه جامع توسعه فن آوری اطلاعات………………………………… 42

2-1-15-1) گام های مورد نیاز برای توسعه کاربری های فن آوری اطلاعات در سازمان ها…………. 43

2-1-15-2) موضوعات مهم برنامه جامع توسعه فن آوری اطلاعات………………………………… 43

2-1-16) برنامه ریزی فن آوری اطلاعات………………………………… 44

2-1-16-1)سطوح برنامه ریزی فن آوری اطلاعات………………………………… 45

2-1-17) مدل های سنجش فن آوری اطلاعات………………………………… 46

2-1-17-1)مراحل رشد «نولان»……………………………… 46

2-1-17-2)استراتژی ارتباط «پارسونز» ………………………………46

2-1-18) محدودیت های فن آوری اطلاعات………………………………… 50

2-1-18-1)موانع به کارگیری فن آوری اطلاعات در سازمان ها……………………………… 50

2-1-18-2)مشکلات برنامه ریزی فن آوری اطلاعات………………………………… 51

2-1-19) مدیران و فن آوری اطلاعات………………………………… 53

2-1-20) تصمیم گیری در مورد فن آوری اطلاعات………………………………… 55

2-1-20-1)انواع تصمیمات از نظر سایمن……………………………….. 56

2-1-20-2)تصمیم گیری و سطوح مدیریت………………………………… 56

2-1-21) وضعیت فن آوری اطلاعات در ایران و جهان………………………………. 57

2-1-22) سیاست ها و برنامه های فن آوری اطلاعات در ایران………………………………. 58

بخش دوم:عملکرد مالی……………………………….. 61

2-2-1) مقدمه………………………………. 62

2-2-2)تشریح مفهوم عملکرد مالی……………………………….. 62

2-2-3) اندازه گیری عملکرد………………………………. 63

2-2-4) فرآیند ارزیابی عملکرد………………………………. 65

2-2-5 ) عملکرد شرکت از دیدگاه بازارهای عوامل……………………………….. 68

2-2-6) عملکرد مالی……………………………….. 71

2-2-7) الگوهای تبیین عملکرد مالی……………………………….. 72

بخش سوم:پیشینه تحقیق……………………………….. 75

2-3-1)مقدمه………………………………. 76

2-3-1-1)تحقیقات خارجی……………………………….. 76

2-3-1-2)تحقیقات داخلی……………………………….. 81

فصل سوم:روش تحقیق

3-1)مقدمه………………………………. 86

3-2)روش تحقیق……………………………….. 86

3-3) جامعه و نمونه آماری……………………………….. 87

3 -4)روش ها وابزار گردآوری داده ها……………………………… 88

3-4-1)کتابخانه ای……………………………….. 88

3-4-2)پرسشنامه………………………………. 89

3-5) روایی وپایایی پرسشنامه………………………………. 90

3-5-1) روایی……………………………… 90

3-5-2) پایایی……………………………….. 91

3-6)روش ها و ابزار تجزیه وتحلیل داده ها……………………………… 92

فصل چهارم:تجزیه تحلیل وبیان نتایج حاصل از تحقیق

4-1)مقدمه………………………………. 95

4-2 )توصیف متغیرهای تحقیق……………………………….. 95

4-3) بررسی مدل تحقیق و آزمون فرضیات………………………………… 104

فصل پنجم: بحث نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1) مقدمه………………………………. 111

5 ـ2) نتیجه گیری……………………………….. 111

5ـ2ـ1) نتایج آمار توصیفی……………………………….. 111

5ـ2ـ2)نتایج آمار استنباطی……………………………….. 115

5-3) پیشنهادهای تحقیق……………………………….. 119

5 ـ4) پیشنهادهایی برای تحقیق های آینده……………………………… 122

5-5)محدودیت های تحقیق……………………………….. 122

منابع………………………………. 123

پیوست الف) پرسشنامه………………………………. 129

پیوست ب)پایایی پرسش های مربوط به متغیرها……………………………… 134

پیوست ج)توصیف متغیرها ………………………………138

پیوست د)توصیف فضای تعریف متغیرها ………………………………141

چکیده:

فن آوری اطلاعات با به میدان آوردن تجارت الکترونیک[1] باعث بروز نوعی تحول اساسی در مبادله کمی اطلاعات بازرگانی و محصولات و خدمات مورد نیاز شده است.از اهدافی که فن آوری اطلاعات دنبال می کند،کاهش هزینه ها، هوشمندی رقابتی[2]، پاسخگویی سریع نسبت به محیط و رقبا و توانایی این که مشاغل مختص یک شغل را به یکدیگر مرتبط نماید. فن آوری اطلاعات اخیراً به عنوان یکی از منابع تولید در تابع بهره وری قرار گرفته و نقش آن درعملکرد مالی بنگاه ها و صنایع مورد بررسی قرار می گیرد. امروزه شرکت ها تلاش های بسیاری برای ارایه عملکرد بهتر در بازار از خود نشان داده و می کوشند تا با استفاده از تکنیک ها و ابزارهای متعددی به این مهم دست یابند در این تحقیق سعی شده است رابطه بین سرمایه گذاری در فن آوری اطلاعات وعملکرد مالی شرکت ها نشان داده شود. جامعه مورد بررسی در این تحقیق ،کلیه شرکت هایی است که عضو بورس اوراق بهادار تهران بوده اند و سال مالی آن ها منتهی به اسفند هر سال باشد.روش نمونه گیری در این تحقیق ،از نوع تصادفی ساده می باشد به طوری که تعداد 135 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شده اند.در تحقیق حاضر برای جمع آوری اطلاعات از روش میدانی(پرسشنامه) و مطالعه اسناد موجود در کتابخانه بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است .جهت آزمون فرضیه ها نیز از روش معادلات ساختاری استفاده شده است. پس از انجام آزمون ها از بین دوازده فرضیه، تنها روابط بین سیستم گزارشات مدیریت با رشد سودآوری شرکت و منابع انسانی پشتیبان با رشد فروش شرکت تایید نشدند. پس از اعمال اندازه شرکت در مدل تحقیق شرکت های مورد مطالعه به دو دسته شرکت های بزرگ و کوچک تقسیم شدند که نهایتا در شرکت های کوچک روابط بین اتوماسیون اداری با رشد فروش، اتوماسیون اداری با رشد سود آوری، سیستم گزارشات مدیریت با رشد فروش، منابع انسانی پشتیبان با رشد فروش ، رشد فروش با بازده سهام و رشد سودآوری با بازده سهام شرکت تایید شدند اما در شرکت های بزرگ روابط بین زیرساخت و رشد فروش، زیرساخت و رشد سودآوری، اتوماسیون بارشد فروش،شبکه با رشد فروش، شبکه با رشد سودآوری، منابع انسانی با رشد فروش، رشد فروش با بازده سهام و هم چنین رشد سودآوری با بازده سهام پذیرفته شدند.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

امروزه جهان شاهد تحولاتی دراقتصاد جهانی است و با سرعت بالایی رو به جلوست.این تحولات نا شی از تغییر اقتصاد مبتنی بر تولید به اقتصاد مبتنی بر اطلاعات است.ازسوی دیگر جهانی شدن تجارت در بین کشورها به سرعت در حال گسترش است. بازارهای ملی کشورها توسط شرکت های خارجی و بین المللی (چند ملیتی ) تحت نفوذ در آمده است. شرکت های تجاری که در تلاش برای حفظ بقا و رقابت با سایر کشورها و شرکت ها هستند، باید تفکرات و ابزارهای تجاری خود را جهانی کنند. یکی از این عرصه های رقابت استفاده از فن آوری اطلاعات است. بی شک مدیران در سرنوشت سازمان ها و شرکت ها نقش اساسی ایفا می کنند،در این امر اطلاعات تاثیر بسزایی در موفقیت امور مدیران و عملکرد سازمان ها دارد. اطلاعاتی که صحیح به موقع و به روز باشد، توسعه جهانی اینترنت این اطلاعات را قابل دسترس ساخته است،و فن آوری را برای گرد آوری و انتشار اطلاعات بکار می برد. فن آوری شامل تمام ابزارهای پیشرفته برای اصلاح بهبود وبهینه سازی،تحول عملکرد امور می گردد. فن آوری بایستی به عنوان بخش مهم سازمان ها برای به روز بودن تفکرمدیران در جهت پیشرفت عملکرد سازمان ها در نظر گرفته شود. در جهان امروز اطلاعات عامل اصلی و زیربنای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها محسوب شده و زندگی انسان و روابط بین آن ها دچار دگرگونی اساسی شده است. فن آوری یکی از عوامل کلیدی تاثیرگذار بر بهره وری است و فن آوری اطلاعات به عنوان یکی از فن آوری های نوین تاثیر تعیین کننده ای در این خصوص دارد. از عمر فن آوری اطلاعات در جهان شاید بیش از سه دهه نمی گذرد و هرچه آشنایی وتسلط ملت ها نسبت به این پدیده بیشتر می شود، درجه اهمیت آن بیشتر هویدا می گردد. فن آوری اطلاعات نیز خود در حوزه ی فن آوری قرار دارد اما تفاوت آن با فن آوری های عصر صنعت، سرعت در تغییر و انعطاف پذیری آن است. کشورها بدون توجه به این ویژگی نه تنها نمی توانند از مزیت های عصر اطلاعات استفاده کنند بلکه روزبه روز تحت فشار تغییرات فن آوری و جریان سریع اطلاعات مجبور به پذیرش خواسته هایی خواهند بود که شاید سال ها برای رسیدن به آن هزینه های گزافی را پرداخت کرده اند. بنابراین قبل از آن که این پدیده به ابزار منفی تبدیل شود با بها دادن به سرمایه های انسانی و برنامه ریزی صحیح ،می توان از آن در راستای منافع ملی، اقتصادی کردن امور، افزایش مزیت رقابتی، اصلاح سیستم ها، سرعت دهی به فرایندهای کار، کاهش بورکراسی، کنترل هزینه ها و غیره استفاده کرد. به هرحال آنچه واضح به نظر می رسد این که فن آوری اطلاعات با ایجاد یک شبکه گسترده اطلاعاتی که کوچک ترین اتفاقات و اطلاعات را در خود ثبت خواهد کرد به مدیران تصمیم گیرنده کمک می کند که با تجزیه و تحلیل داده های به روز موجود در این شبکه، تصمیماتی اتخاذ و برنامه ریزی هایی را انجام دهند که آینده روشنی را پیش روی آنان و سازمان شان قرار دهند. فن آوری اطلاعات این امکان را برای مدیران فراهم می سازد که با پردازش سریع اطلاعات کنترل و هماهنگی بین عملکرد سازمان و مدیریت با انسجام و بازخورد سریع صورت پذیرد.

در این فصل ابتدا مختصرا به بیان مسأله تحقیق ، سپس به ضرورت و اهمیت ، اهداف و چهارچوب نظری تحقیق ، تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها پرداخته شده و در نهایت قلمرو موضوعی ، مکانی و زمانی تحقیق معرفی شدند.

2-1- بیان مسأله

عملکرد مالی شرکت یکی از موضوعات مهم سهامداران و مدیران موسسات انتفاعی است. مدیران با بکارگیری روش های جدید تلاش می کنند تا عملکرد مطلوبی در این زمینه ارایه کنند. عوامل متعددی بر عملکرد مالی شرکت ها تاثیر گذار است و هر شرکتی سعی می کند مجموعه ای از روش های کارا و موثر را برای بهبود فرآیندهای تجاری انتخاب کند.(lee& Kim, 2006, p 44). باید توجه داشت بخشی از شاخص های عملکرد سازمانی، شاخص های مالی هستند. در کل عملکرد مالی عبارت است از درجه یا میزانی که شرکت به اهداف مالی سهامداران در راستای افزایش ثروت آنان نایل می آید. اهداف عملیاتی که مدیرعامل شرکت در راستای دست یابی به هدف اصلی یعنی افزایش ثروت سهامداران دنبال می کند دربرگیرنده شاخص ها و معیارهایی است که بر مبنای آن می توان عملکرد مالی یک شرکت انتفاعی را اندازه گیری کرد(خداداد حسینی و همکاران،1385،ص68).

امروزه شرکت های ایرانی تلاش های بسیاری برای ارایه عملکرد بهتر در بازار از خود نشان داده و می کوشند تا با استفاده از تکنیک ها و ابزارهای متعددی به این مهم دست یابند. با بررسی عملکرد شرکت های ایرانی می توان شاهد روند پر نوسان و بحث انگیز رشد و بازده سرمایه گذاری طی ده سال گذشته بود و این در حالی است که کارشناسان، پتانسیل شرکت های حاضر در بازار سرمایه ای ایران را از لحاظ عملکرد بهتر و بیش از این می دانند(رجب زاده،ملک اخلاق،1390،ص 17).برای عملکرد بهتر شرکت ها معمولا در جنبه های مختلفی سرمایه گذاری می کنند که یکی از این جنبه ها، فن آوری اطلاعات است.روند رو به رشد توسعه فن آوری اطلاعات مستلزم برنامه ریزی دقیق و علمی برای کاربری اقتصادی آن است.با توجه به شرایط ضعیف اقتصادی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، لزوم توجه به کاربردهای اقتصادی آن موضوع ویژه ای است که مورد توجه صاحب نظران و مجریان برنامه های توسعه قرار دارد. از طرفی با توجه به نقش شاخص بازده سرمایه گذاری در تصمیم گیری های مالی، اثربخشی مالی فن آوری اطلاعات موضوع مهمی است که می تواند نقش موثری در نگرش و تمایل بنگاه های اقتصادی برای توسعه آن داشته باشد (خداداد حسینی و همکاران،1385،ص62). بررسی ها نشان می دهند بین سرمایه گذاری فن آوری اطلاعات و بازده شرکت ها ارتباط دوسویه مثبتی وجود دارد. فن آوری اطلاعات منجر به افزایش توانایی سازمان ها و در نتیجه، افزایش تنوع محصولات و بهبود کیفیت و جلب رضایت مشتری می گردد. (Turban, 2004 , p42) بنابر این می توان انتظار داشت که عملکرد شرکت در اقتصاد الکترونیکی امروز به طور فزاینده ای به فن آوری اطلاعات وابسته شود و از آن تاثیر بگیرد (Floyd , 1999 , p53). به کمک فن آوری اطلاعات می توان در سریع ترین زمان اطلاعات مناسب را با کمترین هزینه درباره وجود مشتریان در بازارهای خارجی ، محصولات شرکت های رقیب ، قیمت مواد خام در سراسر جهان برای تصمیم گیری تامین کرد. بنابراین شرکت ها می توانند رویه های تصمیم گیری خود را به طور روزانه بهبود بخشند(کردستانی و هادیلو،1390،ص166). باید توجه داشت که حوزه های سرمایه گذاری در فن آوری اطلاعات در چند بخش تقسیم می شود (کردستانی و هادیلو،1390،ص171)؛ ( مقیم تیرگر،1391،ص174)

1- زیرساخت.

2- اتوماسیون اداری.