عنوان                                                                                                                                                                                                                        

چکیده : 1

فصل نخست کلیات پژوهش.. 2

1-1مقدمه. 3

1-2 بیان مساله. 4

1-3  ضرورت و اهمیت تحقیق. 6

1-4  اهداف تحقیق. 7

1-4-1هدف کلی.. 7

1-5 فرضیه های پژوهش… 7

1-6 تعاریف واژه ها واصطلاحات: 8

1-6-1 تعریف نظری.. 8

1-6-2 تعریف عملیاتی.. 9

فصل دوم ادبیات و پیشینه پژوهش.. 10

2-1 : مقدمه. 11

2-2: فناوری اطلاعات و ارتباطات.. 12

2-3: اینترنت.. 14

2-4: وب (شبکه) 15

2-5 جامعه اطلاعاتی.. 15

2-6: شکاف دیجیتالی.. 16

2-7 : تاریخچه شکاف دیجیتالی.. 18

2-8: سطوح شکاف دیجیتالی.. 19

2-9: شاخص های شکاف دیجیتالی.. 20

2-10: عوامل موثر بر شکاف دیجیتالی.. 22

2-10-1: درآمد و اقتصاد: 22

2-10-2: نسل و شکاف دیجیتالی.. 24

2-10-3: جنسیت  و شکاف دیجیتالی.. 25

2-10-4: سواد رایانه ای.. 27

2-10-5: مهارت و شکاف دیجیتالی.. 27

2-10-6: نگرش نسبت به فناوری اطلاعات و ارتباطات.. 29

2-10-7:میزان تسلط بر زبان انگلیسی.. 30

2-10-8: دسترسی به فناوری اطلاعات وارتباطات.. 30

2-10-8-1 انواع  دسترسی. 31

2-11: جهان و شکاف دیجیتالی.. 33

2-12: ایران و شکاف دیجبتالی.. 34

2-13 : وضعیت ایران درجهان: 35

2-14: تئوری های کاهش شکاف دیجیتالی.. 36

2-15: اضطراب.. 36

2-16: اضطراب رایانه. 38

2-17: سطوح اضطراب رایانه: 40

2-18: عوامل موثر بر اضطراب رایانه. 41

2-18-1: خودکار آمدی و اضطراب رایانه. 41

2-18-2: نگرش و اضطراب رایانه. 42

2-18-3: آموزش واضطراب رایانه. 43

2-19: پیشینه ی پژوهش شکاف دیجیتالی و اضطراب رایانه. 44

2-19-1: تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 44

2-19-2: تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 48

2-20 نتیجه گیری.. 53

فصل سوم روش شناسی پژوهش.. 87

3-1 مقدمه: 88

3-2 روش شناسی پژوهش… 88

3-3 قلمرو مکانی و زمانی پژوهش: 88

3-4 جامعه آماری: 89

3-5 نمونه آماری ، حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 89

3-6 روش گرد آوری داده ها: 91

3-7 ابزار گرد آوری داده ها: 91

3-8 روایی و پایایی پرسشنامه: 94

3-8-1 روایی پرسشنامه. 94

3-8-2 پایایی پرسشنامه. 94

3-9 روش اجرای پژوهش… 95

3-10 روش تجزیه و تحلیل داده ها 95

3-10-1 روش توصیفی: 95

3-10-2 روش استنباطی: 95

فصل چهارم تجزیه وتحلیل داده ها.. 96

4-1 مقدمه. 97

4-2 آمار توصیفی.. 97

4-2-1 توصیف متغیرهای جمعیت شناختی: 97

4-2-1-1 جنسیت.. 98

4-2-1-2 مقطع تحصیلی. 99

4-2-1-3 رشته تحصیلی. 100

 

4-3 تحلیل استنباطی یافته ها 106

4-3-1  فرضیه اول:. 106

4-3-2 فرضیه دوم. 107

4-3-3 فرضیه سوم. 107

4-3 -4 فرضیه چهارم. 108

4-3-5 فرضیه اصلی.. 109

4-3-6 فرضیه پنجم. 109

4-3-6-1 فرضیه پنج  الف.. 110

4-3-6-2 فرضیه پنج ب.. 111

4-3-6-3 فرضیه پنج پ.. 112

4-3-6-4 فرضیه پنج ت.. 113

4-3-6-5 فرضیه پنج ج. 113

4-3-6-6 فرضیه پنج چ. 114

4-3-6-7 فرضیه پنج ح. 116

4-3-6-8 فرضیه پنج خ. 117

فصل پنجم نتایج و پیشنهادها.. 118

5-1  مقدمه. 119

5-2 خلاصه پژوهش… 119

5-3 یافته های پژوهش… 121

نتیجه ب از فرضیه  پنجم. 124

نتیجه پ از فرضیه  پنجم. 125

نتیجه ت از فرضیه  پنجم. 126

5-4 محدودیت های پژوهش… 127

5-4-1 : محدودیت تحت کنترل پژوهشگر. 127

5-4-2 : محدودیت خارج از کنترل پژوهشگر. 127

5-5  پیشنهادهای پژوهش : 127

5-5-2 : مبتنی بر یافته های پژوهش… 127

5-5-1: مبتنی بر تجارب پژوهشگر. 132

5-5-3 : پیشنهاد به پژوهشگران  آینده 134

منابع فارسی: 106

پیوست ها.. 117

Abstract 134

عنوان                                                                                                          

2-9: شاخص های شکاف دیجیتالی.. 20

جدول 3-1: تعداد کل دانشجویان به تفکیک رشته و مقطع تحصیلی.. 89

جدول 3-2: نسبت هر نمونه به جامعه. 90

جدول 3-3 نسبت مقطع تحصیلی به رشته ی تحصیلی و تعداد نمونه ها در هر مقطع. 90

جدول 3-4: ساختار پرسشنامه. 94

جدول (4-1): توزیع فراوانی نمونۀ مورد مطالعه از لحاظ جنسیت.. 98

جدول (4-2):توزیع نمونه مورد مطالعه از لحاظ مقطع تحصیلی.. 99

جدول (4-3):توزیع نمونه مورد مطالعه از لحاظ رشته تحصیلی.. 100

جدول (4-5):توزیع نمونه مورد مطالعه از لحاظ  نگرش نسبت به کاربرد اینترنت.. 102

نمودار(4-5): نمودار توزیع فراوانی نمونۀ مورد مطالعه از لحاظ نگرش نسبت به اینترنت.. 102

جدول (4-6):توزیع نمونه مورد مطالعه از لحاظ مهارت استفاده از اینترنت.. 103

جدول (4-7):توزیع نمونه مورد مطالعه از میزان  استفاده از اینترنت.. 104

جدول (4-8):توزیع نمونه مورد مطالعه از لحاظ میزان اضطراب رایانه ای.. 105

جدول شماره(4- 9): نتایج حاصله از آزمون ضریب همبستگی پیرسون در مورد رابطۀ بین آشنایی با فناوری اطلاعات و ارتباطات  و اضطراب رایانه ای   106

جدول شماره(4- 10): نتایج حاصله از آزمون ضریب همبستگی پیرسون در مورد رابطۀ بین مهارت استفاده از اینترنت  و اضطراب رایانه ای دانشجویان  107

جدول شماره(4- 11): نتایج حاصله از آزمون ضریب همبستگی پیرسون در مورد رابطۀ بین استفاده از اینترنت و اضطراب رایانه ای دانشجویان  107

جدول شماره(4- 12): نتایج حاصله از آزمون ضریب همبستگی پیرسون در مورد رابطۀ بین نگرش ذهنی نسبت به اینترنت و اضطراب رایانه ای دانشجویان. 108

جدول شماره(4- 13): نتایج حاصله از آزمون ضریب همبستگی پیرسون در مورد رابطۀ بین شکاف دیجیتالی و اضطراب رایانه ای دنشجویان  109

جدول(4-14):نتایج توصیفی حاصل از آزمون تحلیل واریانس یکسویه  در مورد مقایسه سن و اضطراب رایانه ای دانشجویان  110

جدول(4-15) : نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یکسویه  در مورد مقایسه سن و اضطراب رایانه ای دانشجویان. 110

جدول(4-16): نتایج حاصل از آزمون تعقیبی دانکن در مورد مقایسه سن و سطح اضطراب رایانه ای.. 111

جدول(4-17) : نتایج توصیفی حاصل از آزمون تحلیل واریانس یکسویه  در مورد مقایسه شکاف دیجیتالی بر اساس سن دانشجویان  111

جدول(4-18)   : نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یکسویه  در مورد مقایسه شکاف دیجیتالی  بر اساس سن دانشجویان  112

جدول(4-19): نتایج حاصل از آزمون تی دو گروه مستقل  در مورد مقایسه اضطراب رایانه بر اساس جنسیت.. 112

جدول(4-20): نتایج حاصل از آزمون تی دو گروه مستقل  در مورد مقایسه شکاف رایانه ای  براساس جنسیت.. 113

جدول(4-21): نتایج توصیفی حاصل از آزمون تحلیل واریانس یکسویه  در مورد مقایسه رشته تحصیلی و اضطراب رایانه ای دانشجویان  113

جدول(4-22): نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یکسویه  در مورد مقایسه اضطراب رایانه ای بر اساس رشتۀ دانشجویان  114

جدول(4-23): نتایج توصیفی حاصل از آزمون تحلیل واریانس یکسویه  در مورد مقایسه شکاف دیجیتالی بر اساس رشتۀ دانشجویان  114

جدول(4-24): نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یکسویه  در مورد مقایسه رشته و شکاف دیجیتالی دانشجویان. 115

جدول(4-25): نتایج حاصل از آزمون تعقیبی دانکن در مورد مقایسه رشته و شکاف دیجیتالی دانشجویان. 115

جدول(4-26): نتایج حاصل از آزمون تی دو گروه مستقل  در مورد مقایسه اضطراب رایانه بر اساس مقطع تحصیلی.. 116

جدول(4-27): نتایج حاصل از آزمون تی دو گروه مستقل  در مورد مقایسه شکاف رایانه ای  براساس مقطع تحصیلی.. 117

جدول 1 : جنیست و شکاف دیجیتالی.. 118

جدول 2: طبقه بندی کشورهااز نظر دسترسی به IDI. 119

جدول 3-وضعیت کشورها از نظر دسترسی به شاخص های ICTوسطح  درآمد. 120

جدول 4 : وضعیت ایران در جهان. 121

جدول 5: میزان دسترسی به اینترنت.. 123

جدول 6: میزان ارجحیت و میزان استفاده از اینترنت.. 124

فهرست نمودارها

 

نمودار(4-1):نمودار توزیع فراوانی نمونۀ مورد مطالعه از لحاظ جنسیت.. 98

نمودار (4-2):نمودار توزیع نمونه مورد مطالعه از لحاظ دوره تحصیلی.. 100

نمودار(4-3): نمودار توزیع فراوانی نمونۀ مورد مطالعه از لحاظ رشته تحصیلی.. 100

نمودار(4-5): نمودار توزیع فراوانی نمونۀ مورد مطالعه از لحاظ نگرش نسبت به اینترنت.. 102

نمودار(4-6): نمودار توزیع فراوانی نمونۀ مورد مطالعه از لحاظ مهارت استفاده از اینترنت.. 103

نمودار(4-7): نمودار توزیع فراوانی نمونۀ مورد مطالعه از لحاظ میزان استفاده از اینترنت.. 104

نمودار(4-8): نمودار توزیع فراوانی نمونۀ مورد مطالعه از لحاظ میزان اضطراب رایانه ای.. 105

چکیده :
فناوری اطلاعات و ارتباطات  (ICT) و اینترنت  مهمترین راه برای کسب اطلاعات درجامعه ی ما هستند. متاسفانه همه مردم به فناوری اطلاعات و ارتباطات و اینترنت دسترسی ندارند.(سطح اول شکاف دیجیتالی) .و تعداد بسیاری از آنها نیز  توانایی استفاده از ICT به روش صحیح آنرا ندارند.( سطح دوم شکاف دیجیتالی) . این پژوهش نشان می دهد که اضطراب رایانه می تواند  نقش مهمی در این زمینه داشته باشد.اضطراب رایانه را د ر ساده ترین شکل می توان به عنوان ” ترس ازاستفاده از رایانه ” تعریف کرد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین اضطراب رایانه ای و شکاف دیجیتالی دانشجویان می باشد.این  پژوهش با هدف کاربردی و ، توصیفی از نوع همبستگی انجام شده است . جامعه مورد مطالعه، متشکل از 373 نفر از دانشجویان مقاطع کارشناسی وکارشناس ارشد دانشگاه آزاد شهرستان ساری که در رشته های علوم انسانی،فنی و مهندسی وعلوم پزشکی در سال تحصیلی (91-90 )که به صورت تصادفی از نوع   طبقه ای انتخاب شدند.

ابزار گرد آوری داده ها ازروش پرسشنامه محقق ساخته و استاندارد می باشد  برای تجزیه و تحلیل داده ها وتعمیم نتایج از آزمون ضریب همبستگی پیرسون وآزمونهای تی دو گروه مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه متناسب با متغیر های تحقیق و با کمک نرم افزار spss  استفاده شده است.یافته های پژوهش نشان داد که بین فرضیه های پژوهش ( دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات ، مهارت استفاده از اینترنت ورایانه، میزان استفاده از اینترنت و رایانه، نگرش نسبت به اینترنت ) با اضطراب رایانه رابطه ی معنادارو معکوس وجود دارد. و در مورد فرضیه جمعیت شناختی (سن ، جنس ، مقطع تحصیلی و رشته تحصیلی) با اضطراب رایانه و شکاف دیجیتالی نتایج بدست آمده حاکی از آن است که سن و مقطع تحصیلی در شکاف دیجیتالی مؤثر نیست ولی در اضطراب رایانه مؤثر است. همچنین ،جنسیت و رشته تحصیلی در شکاف دیجیتالی مؤثر است ولی تاثیری در اضطراب رایانه ندارد.

-1مقدمه
فناوری اطلاعات و ارتباطات  (ICT)  مهمترین راه برای کسب اطلاعات د رجامعه هستند. و اینترنت  یکی از مهمترین ابزار دسترسی به اطلاعات در عصر اطلاعات به شمار می رود. متاسفانه همه مردم به فناوری اطلاعات و ارتباطات و اینترنت دسترسی ندارند.(سطح اول شکاف دیجیتالی) .و شگفت آور اینکه تعداد بسیاری از مردم توانایی استفاده از ICT به روش صحیح آنرا ندارند و بنابراین نمی توانند از مزایای آن استفاده و بهره شوند.( سطح دوم شکاف دیجیتالی) بدرستی آیا مردم به رسانه های نوین دسترسی و یا به آن دلبستگی ندارند و یا توانایی استفاده از را ندارند؟ فناوری اطلاعات وارتباطات از اهمیت  فزاینده ای در زندگی اجتماعی و سازمانی برخوردار است.در حال حاضر در تاسیس جوامع اطلاعاتی دسترسی همه مردم به رسانه های جدید و دانستن چگونگی استفاده از این فناوری ها بسیار مهم است بدون دسترسی به اینترنت و وجود مهارت لازم  که همراه با نگرش نسبت به استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات نوین، مردم هرگز نمی توانند به صورت الکترونیکی اطلاعات کسب کنند به همین دلیل است که مسائل مربوط به شکاف دیجیتالی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.(دونات[1]؛ کرسچ باوم[2]،یرند توینر[3] ، 2009 )رشد شکاف دیجیتالی  بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه ، جوامع شهری و روستایی ، شهروندان ماهر و آموزش دیده و فاقد مهارت  ،جای هیچگونه شک و تردیدی  در رابطه با تدوین استراتژی ها و تبعیت  از سیاست ها و رویکردها ی مناسب برای نیل به یک جامعه  مدرن اطلاعاتی را باقی نگذاشته است. با توجه به اینکه کشور ما از جمله کشورهای در حال توسعه محسوب می شود و گذر از سنت به مدرنیته جز با آموزش مفاهیم  و اصطلاحات و فراهم نمودن زمینه های لازم برای ایجاد ، ارتقا و بومی سازی این مفاهیم از طریق آموزش عالی و دانشگاه ها میسر نیست(سیار،1390: 86).شناخت عوامل  موثر بر شکاف دیجیتالی و عبور  از آنها می تواند  فاصله ها ی دیجیتالی را کاهش دهد.  یکی از عواملی   که می تواند بر شکاف دیجتالی تاثیر بگذارد اجتناب و ترسی است که برخی از دانشجویان در ارتباط با بهره گرفتن از رایانه ها و اینترنت و فناوری اطلاعات وارتباطات با آن مواجه می شوند که به اصطلاح به آن اضطراب رایانه گفته می شود .

این پژوهش ، ضمن بررسی عوامل مؤثر بر شکاف دیجیتالی و رابطه آن با اضطراب رایانه ، به معرفی و تجزیه و تحلیل و دلایل وجود شکاف دیجیتالی در بین دانشجویان پرداخته است.

1-2 بیان مساله