با نمره نهایی: ارزیابی نمود.

 

 

ردیف
مشخصات هیأت داوران
نام و نام خانوادگی
مرتبه دانشگاهی
دانشگاه
امضاء
1
اساتید راهنما
دكتر حسین محمودیان
استادیار
تهران 

 
 
2
استاد مشاور
دكتر محمود قاضی طباطبایی
دانشیار
تهران
 
3
استاد داور
دكتر شهلا كاظمی پور
استادیار
تهران
 
4
مدیر گروه آموزشی
دكتر محمدجلال عباسی 

شوازی
دانشیار
تهران
 
5
معاون تحصیلات تكمیلی
دکتراعظم راودراد
دانشیار
تهران
 
 

 

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چكیده:

مذهب و تعلقات مذهبی یكی از عوامل تاثیر گذار در مباحث و مسایل جمعیتی، بخصوص باروری، است كه كمتر مورد توجه جمعیت شناسان قرار گرفته است. دیدگاه ها و نظریات ادیان الهی منجمله اسلام در مورد مسایل جمعیتی، افزایش موالید و باروری زیاد را توصیه می كنند.

در پژوهش حاضر باروری دو گروه مذهبی شیعه و سنی  شهر گله دار از توابع شهرستان مهر، مورد بررسی قرار گرفته است. مساله اولیه و اصلی این پژوهش این بود كه چرا در نواحی مرزی ایران باروری زنان اهل سنت از زنان شیعه بالاتر است. پژوهش عباسی و دیگران (1383) نشان می دهد كه زنان اهل سنت با وجود دریافت كمك مالی دولت، باروری بالاتری را نسبت به زنان شیعه خواستارند كه خود، نشان دهنده این مساله است كه عوامل اقتصادی تنها عامل تعیین كننده در باروری به شمار نمی‏رود.فرهنگ و عوامل فرهنگی از جمله عواملی است كه باروری دو گروه قومی یا مذهبی را دستخوش تغییر می كند.

هدف از بررسی شناخت میزان تاثیر مذهب و تعلقات مذهبی در میان دو گروه مذهبی بوده است، كه بدین منظور تمامی متغیرهای اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی كنترل شد تا تاثیر خالص مذهب بر باروری باقی بماند.

فرضیه الهیات ویژه شده، خصایص و ویژگیها، پایگاه گروه اقلیت اساس تئوریكی پژوهش حاضر را تشكیل می دهند. . نتایج بدست آمده از مطالعه حاضر چنین بیان می‌شود كه مذهب بر باروری تاثیر معنادار دارد و با كنترل كردن متغیرهای اجتماعی و اقتصادی و جمعیتی این رابطه معنادار خواهد ماند گرچه رابطه دو متغیرضعیف تر می شود. در پژوهش حاضر تفاوت باروری دو گروه مذهبی را بر اساس بخش دوم فرضیه گروه اقلیت تبیین كردیم كه تفاوت باروری دو گروه بعد از كنترل تمامی عوامل باقی ماند و این بدین دلیل است كه در جامعه مورد بررسی همانندی اقتصادی و اجتماعی قبل از فرهنگ پذیری حادث می‌شود.

مقدمه:

تعلق دینی پدیده ای است كه تا حدود زیادی هستی وموجودیت فرد را تشكیل می دهد و به شهادت تاریخ تاثیر زیادی در هنر، ادبیات، فلسفه و نظام های اجتماعی وسیاسی داشته است. مذهب، كتاب قانون زندگی را معرفی می كند. این كتاب قانون، مجموعه ای از ارزشها و آداب و رسوم است كه افراد و گروه های مختلف در آن سهیمند و بدین ترتیب راهنمایی برای مرگ و زندگی افراد بشمار می آید.

تعلقات مذهبی، بعنوان یكی از عوامل موثر در مسایل جمعیتی، بخصوص باروری، كمتر مورد توجه قرار گرفته است. دیدگاه ها و نظریات ادیان الهی منجمله اسلام در مورد مسایل جمعیتی، افزایش موالید و باروری زیاد را توصیه می كنند. مطالعات انجام شده نشان دهنده این واقعیت است  كه كشورهای با اكثریت مسلمان، پایین ترین كاهش باروری را تجربه كرده اند و تصویری نمایان از كشورهایی اند كه نرخ باروری بالایی دارند.

دین اسلام به دو شاخه بزرگ و مهم تقسیم می شود: شیعه وسنی. بعد از وفات پیامبر این تقسیمات بوجود آمد و در دوران خلفای راشدین ثبات بیشتری یافت كه اختلافاتی را در زمینه دیدگاه های نظری و عملی مسلمانان بوجود آورد.

در حال حاضر 99.5 درصد از جمعیت ایران را مسلمانان تشكیل می دهند كه 92 درصد از این جمعیت را شیعیان و 8 درصد باقی مانده را مسلمانان اهل تسنن تشكیل می دهند. اقلیت مذهبی اهل تسنن بیشتر در نواحی مرزی ایران سكونت دارند و از لحاظ باروری سطح نسبتا بالاتری نسبت به كل كشور دارند هر چند به طور عمومی  در سه دهه اخیر جریانات باروری در تمامی استانها، مشابه باروری سطح ملی بوده است( دراین سه دهه باروری در تمامی نقاط كشور تنزل پیدا كرده است ).

در تبیین عوامل موثر بر باروری عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی نقش دارند و در تحقیقاتی كه در این زمینه انجام شده به هر كدام از این ابعاد، از جهات مختلف پرداخته شده است. پژوهش حاضر تاثیر و نقش مذهب بر باروری را مورد بررسی و ارزیابی قرارمی دهد.

 

 

 

طرح مساله:

جمعیت ایران از آغاز قرن بیستم تاكنون فراز و نشیب های گوناگونی را سپری كرده است. این جمعیت در آغاز قرن بیستم در حدود 10 میلیون (آقاجانیان،1991: 703) و در میانه سال 2004 میلادی به67.14 (PRB,2004) رسیده است.

مطالعات انجام شده در زمینه باروری در ایران (آقاجانیان،1991؛ عباسی شوازی ودیگران،2001)  به این مسأله اشاره دارد كه شناخت عوامل مؤثر بر تحولات باروری مورد توجه محققان علوم اجتماعی بوده است. كالدول (1982) در تئوری خود، موضوع باروری را به سیر جریان ثروت مرتبط می داند (عباسی شوازی: 1383). مك نیكول (1994: 202- 201) در تبیین باروری، به مجموعه ای از عوامل كه در یك ساختار، دارای كنش متقابل اند؛ اشاره می كند. استرلین درتئوری خود، (عرضه – تقاضا) سطح با   روری یك جامعه را متأثر از انتخاب های زوجین می داند؛ كه بر اساس  زمینه فرهنگی و خانوادگی آنها شكل می گیرد (حسینی،1381: 53).

علاوه بر عوامل اقتصادی و اجتماعی موثر بر باروری، دین و مذهب نیز به عنوان یك مقوله فرهنگی می توانند بخشی از تحولات و تغییرات باروری را تبیین نمایند و این مساله را روشن كنند كه چرا افرادی با اوضاع اقتصادی و اجتماعی مشابه و برابر در مورد رفتار باروری به صورت متفاوت عمل می كنند.

در زمینه ارتباط دین و مذهب و باروری  مطالعات چندی صورت گرفته است (موشر و هندرشات، 1948؛وان هیك، 1956؛ چمی،1961 و 1997؛ گلد شایدر،1969و 1971؛ پترسن، 1969؛ بین و وود،1974؛ پولمن و والش؛1975؛ بین و ماركوم،1978؛ هالی،1978؛ وستاف و جونز، 1979؛ موشر،هندرشات و هورن،1986؛ اوبرمایر،1992؛ می ستری،1999؛ مك كویلان،2004؛ آدسرا،2005) كه به تفاوت باروری درگروه های دینی اشاره دارند. علی رغم پژوهش های انجام شده در زمینه باروری در ایران ( كیرك،1978؛ عالی نژاد ومحمودی،1378؛ عباسی شوازی و دیگران،1380….) می توان چنین اظهار كرد كه مساله مذهب در مركز ثقل پژوهشهای انجام شده قرار نداشته و بر همین اساس این پژوهشها رابطه مذهب و باروری را بدرستی مورد ارزیابی قرار نداده اند و این در حالی است كه اقلیتهای دینی و مذهبی گوناگونی در ایران ساكن می باشند. اكثریت قریب به اتفاق ساكنان نواحی مرزی ایران را مسلمانان اهل سنت تشكیل می دهند.  آمارهای  موجود حاكی از تفاوت نرخ باروری مسلمانان شیعه و سنی در  ایران است ( عباسی شوازی، 1382).

مساله اصلی این است كه چرا زنان شیعه نسبت به زنان اهل تسنن باروری كمتری دارند؟ آیا تعالیم مذهبی می تواند این تفاوت ها را تبیین نماید؟  یا اینكه پایگاه اقتصادی و اجتماعی  و موقعیت سیاسی و فرهنگی عامل این تفاوت ها است؟

بررسی های انجام شده نشان می دهد كه 40 درصد از زنان استان سیستان و بلوچستان در صورت كمك مالی دولت خواهان فرزند بیشترند كه از این میان 29.2 درصد را زنان اهل تسنن و 19.8 درصد را  زنان شیعه تشكیل می دهند. در مورد اجرای برنامه های تنبیهی دولت در قبال كاهش باروری، زنان شیعه دیدگاه مثبت تری به مساله مورد بررسی داشته اند (عباسی شوازی ودیگران،1381). پس می توان گفت كه علت انتخاب این موضوع را در دو عامل اصلی می توان جستجو كرد:

عدم وجود یك بررسی دقیق و كامل در زمینه مذهب و باروری و مقایسه رفتارهای باروری دو گروه مذهبی شیعه وسنی.
مذهب به عنوان یك پارامتر فرهنگی چه میزان از تفاوتهای باروری دو گروه را تبیین می كند.
در این تحقیق ما به بررسی باروری افتراقی این دو گروه مذهبی در شهرستان مهر، بخش گله دار؛ در استان فارس می پردازیم. علت انتخاب نمونه در این منطقه را می توان به عوامل چندی نسبت داد:

تحدید و تدقیق نمونه مورد مطالعه.
بررسی های انجام شده در سطح كشور حاكی از این امر است كه مسلمانان شیعه باروری پایین‌تری نسبت به اهل تسنن دارند و نسبت زنان اهل سنتی كه از وسایل جلوگیری استفاده می كنند كمتر از زنان شیعه است.
ارتباط مداوم مردم این منطقه با كشورهای حوزه خلیج فارس و تاثیر پذیری از فرهنگ آنها كه عمدتا به مذهب اهل سنت تعلق دارند.
امروزه تنها سه درصد از كشورهای جهان خواهان افزایش جمعیت می باشند. هفده درصد، جمعیت خود را مطلوب ومتناسب می دانند در حالی كه هشتاد درصد از كشورهای جهان طالب كاهش باروری هستند (طلعتی، 1383: 63-62).  روند باروری در ایران به این صورت بوده كه، از سال 64 به بعد شروع به كاهش كرده و از اواخر دهه 60 سرعت چشمگیری به خود گرفته است ( عباسی شوازی:1379،1381). مطالعه عباسی و دیگران (1381) در مورد روند تحولات باروری در ایران نشان می دهد كه باروری كل زنان اهل تسنن (4.8 فرزند) نسبت به زنان شیعه (3.4 فرزند ) در سطح بالاتری قرار دارد. تفاوت باروری اهل سنت وشیعه و متفاوت بودن باروری استانهای سنی نشین با بقیه استانها از عوامل متعددی ناشی می شود. عوامل مختلفی می تواند نظر محقق را در زمینه تفاوت نرخ باروری گروه های مذهبی به خود جلب كند. متفاوت بودن ارزشها، هنجارها، تعالیم مذهبی مرتبط به تولید مثل، مجاز بودن یا نبودن استفاده از وسایل جلوگیری از حاملگی و سن ازدواج از این جمله اند . پژوهش حاضر به منظور تبیین تفاوت باروری دو گروه مذهبی شیعه و سنی، بررسی نقش و تاثیر آموزه های دینی و تعلقات مذهبی افراد در این تفاوتها، صورت می گیرد.

پژوهش حاضر می كوشد تا در بستر تغییرات باروری این دو گروه و تعلقات مذهبی متفاوت به پرسش های زیر پاسخ دهد:

سطح باروری دو گروه مذهبی مورد مطالعه چگونه است؟
آیا بین باروری مسلمانان اهل سنت و تشیع تفاوت معنی داری وجود دارد؟
در صورت تفاوت، باروری اهل سنت وتشیع تحت تاثیر چه عواملی تغییر می كند؟
مهمترین عامل تاثیر گذار در این بین كدام است؟
تفاوت در برخی از آموزه های دینی و تعلقات مذهبی چه میزان از تفاوت های باروری این دو گروه را تبیین می كند؟
 

 

اهمیت موضوع:

از مهم ترین مقوله های علم جمعیت، مطالعه باروری است. باروری یكی از رویدادهای طبیعی جمعیت و از عناصر مهم رشد جمعیت است. در زمینه باروری  مطالعات و بررسی های متعددی چه در ایران و چه در خارج از ایران صورت پذیرفته و جنبه های مختلف این مفهوم و عوامل مؤثر بر آن مورد تدقیق و بررسی قرار گرفته است.

انجام بررسی های متعدد در ارتباط با این موضوع میزان اهمیت پژوهش حاضر را روشن و آشكار می نماید. با تمام این وجود پژوهش حاضر به چند دلیل حائز اهمیت است:

علی رغم انجام تحقیقات متعدد در زمینه باروری و عوامل موثر برآن تحقیق منسجمی در زمینه باروری افتراقی دو گروه مذهبی مهم شیعه وسنی در استان فارس انجام نشده است.
تحلیل حاضر سعی برآن دارد كه تاثیر هر كدام از عوامل موثر بر باروری را در دو گروه مذهبی مورد بررسی قرار دهد.
در این پژوهش نقش آموزه های مذهبی و تعلقات مذهبی به طور جداگانه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
اهل تسنن یكی از اقلیتهای مذهبی دین اسلام به حساب می آیند كه بررسی نگرش و رفتار باروری آنها به منظور درك رفتارهای اجتماعی و جمعیتی آنها مفید ومؤثر خواهد بود.
اهداف تحقیق:

دراین تحقیق بدنبال بررسی و بسط این موضوع هستیم كه آیا مذهب بعنوان یك متغیر مستقل، می‌تواند تاثیر معناداری بر باروری داشته باشد و تفاوتهای باروری دو گروه مذهبی را تبیین كند؟ برای دستیابی به این هدف، دو گروه مذهبی (شیعه و سنی) كه در هر گروه افراد از لحاظ متغیرهای اقتصادی و اجتماعی همچون (تحصیلات، درآمد، محل زندگی و…) شرایط نسبتاَ یكسانی داشته باشند را انتخاب كرده، و با كنترل این متغیرها، تاثیر مذهب را بعنوان متغیر مستقل می سنجیم[1]. ما به دنبال آزمون كردن این  موضوع هستیم كه آیا همبستگی مذهب و باروری، بعد از مشخص شدن شرایط اقتصادی و اجتماعی گروه ها، باقی می ماند.

هدف كلی:

مقایسه باروری مسلمانان اهل تشیع و تسنن (شهرستان مهر، بخش گله دار) هدف اصلی و اولیه این پژوهش است،كه خود مقدمه ای برای شناخت همه جانبه تأثیر مذهب و آموزهای مذهبی بر باروری بشمار می رود.

اهداف جزیی:

الف) شناخت و اندازه گیری میزان باروری مسلمانان اهل تسنن وتشیع.

ب)شناخت عوامل مؤثر بر باروری گروه های مورد پژوهش و تعیین میزان تأثیر آنها.

ج) بررسی و شناخت مكانیزم تأثیرگذاری مذهب و تعلقات مذهبی بر باروری دو گروه.

 

1) در این پژوهش سعی بر آن شده كه افراد دو گروه مذهبی به صورت جداگانه (شیعیان در محله های شیعه نشین و اهل تسنن در محله های سنی نشین) از محله های هم جوار انتخاب شوند با این پیش فرض كه از لحاظ متغیرهای اجتماعی و اقتصادی وضعیتی مشابه دارند.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد

یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

تعداد صفحه :

قیمت : 14700 تومان

 
—-
پشتیبانی سایت :               asa.goharii@gmail.com
در صورتی که مشکلی با پرداخت آنلاین دارید می توانید مبلغ مورد نظر برای هر فایل را کارت به کارت کرده و فایل درخواستی و اطلاعات واریز را به ایمیل ما ارسال کنید تا فایل را از طریق ایمیل دریافت کنید.
  *
 
به عدد         به حروف

25/19
نوزده و بیست و پنج صدم
با نمره نهایی: ارزیابی نمود.

 

 

ردیف
مشخصات هیأت داوران
نام و نام خانوادگی
مرتبه دانشگاهی
دانشگاه
امضاء
1
اساتید راهنما
دكتر حسین محمودیان
استادیار
تهران 

 
 
2
استاد مشاور
دكتر محمود قاضی طباطبایی
دانشیار
تهران
 
3
استاد داور
دكتر شهلا كاظمی پور
استادیار
تهران
 
4
مدیر گروه آموزشی
دكتر محمدجلال عباسی 

شوازی
دانشیار
تهران
 
5
معاون تحصیلات تكمیلی
دکتراعظم راودراد
دانشیار
تهران
 
 

 

 

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چكیده:

مذهب و تعلقات مذهبی یكی از عوامل تاثیر گذار در مباحث و مسایل جمعیتی، بخصوص باروری، است كه كمتر مورد توجه جمعیت شناسان قرار گرفته است. دیدگاه ها و نظریات ادیان الهی منجمله اسلام در مورد مسایل جمعیتی، افزایش موالید و باروری زیاد را توصیه می كنند.

در پژوهش حاضر باروری دو گروه مذهبی شیعه و سنی  شهر گله دار از توابع شهرستان مهر، مورد بررسی قرار گرفته است. مساله اولیه و اصلی این پژوهش این بود كه چرا در نواحی مرزی ایران باروری زنان اهل سنت از زنان شیعه بالاتر است. پژوهش عباسی و دیگران (1383) نشان می دهد كه زنان اهل سنت با وجود دریافت كمك مالی دولت، باروری بالاتری را نسبت به زنان شیعه خواستارند كه خود، نشان دهنده این مساله است كه عوامل اقتصادی تنها عامل تعیین كننده در باروری به شمار نمی‏رود.فرهنگ و عوامل فرهنگی از جمله عواملی است كه باروری دو گروه قومی یا مذهبی را دستخوش تغییر می كند.

هدف از بررسی شناخت میزان تاثیر مذهب و تعلقات مذهبی در میان دو گروه مذهبی بوده است، كه بدین منظور تمامی متغیرهای اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی كنترل شد تا تاثیر خالص مذهب بر باروری باقی بماند.

فرضیه الهیات ویژه شده، خصایص و ویژگیها، پایگاه گروه اقلیت اساس تئوریكی پژوهش حاضر را تشكیل می دهند. . نتایج بدست آمده از مطالعه حاضر چنین بیان می‌شود كه مذهب بر باروری تاثیر معنادار دارد و با كنترل كردن متغیرهای اجتماعی و اقتصادی و جمعیتی این رابطه معنادار خواهد ماند گرچه رابطه دو متغیرضعیف تر می شود. در پژوهش حاضر تفاوت باروری دو گروه مذهبی را بر اساس بخش دوم فرضیه گروه اقلیت تبیین كردیم كه تفاوت باروری دو گروه بعد از كنترل تمامی عوامل باقی ماند و این بدین دلیل است كه در جامعه مورد بررسی همانندی اقتصادی و اجتماعی قبل از فرهنگ پذیری حادث می‌شود.

مقدمه:

تعلق دینی پدیده ای است كه تا حدود زیادی هستی وموجودیت فرد را تشكیل می دهد و به شهادت تاریخ تاثیر زیادی در هنر، ادبیات، فلسفه و نظام های اجتماعی وسیاسی داشته است. مذهب، كتاب قانون زندگی را معرفی می كند. این كتاب قانون، مجموعه ای از ارزشها و آداب و رسوم است كه افراد و گروه های مختلف در آن سهیمند و بدین ترتیب راهنمایی برای مرگ و زندگی افراد بشمار می آید.

تعلقات مذهبی، بعنوان یكی از عوامل موثر در مسایل جمعیتی، بخصوص باروری، كمتر مورد توجه قرار گرفته است. دیدگاه ها و نظریات ادیان الهی منجمله اسلام در مورد مسایل جمعیتی، افزایش موالید و باروری زیاد را توصیه می كنند. مطالعات انجام شده نشان دهنده این واقعیت است  كه كشورهای با اكثریت مسلمان، پایین ترین كاهش باروری را تجربه كرده اند و تصویری نمایان از كشورهایی اند كه نرخ باروری بالایی دارند.

دین اسلام به دو شاخه بزرگ و مهم تقسیم می شود: شیعه وسنی. بعد از وفات پیامبر این تقسیمات بوجود آمد و در دوران خلفای راشدین ثبات بیشتری یافت كه اختلافاتی را در زمینه دیدگاه های نظری و عملی مسلمانان بوجود آورد.

در حال حاضر 99.5 درصد از جمعیت ایران را مسلمانان تشكیل می دهند كه 92 درصد از این جمعیت را شیعیان و 8 درصد باقی مانده را مسلمانان اهل تسنن تشكیل می دهند. اقلیت مذهبی اهل تسنن بیشتر در نواحی مرزی ایران سكونت دارند و از لحاظ باروری سطح نسبتا بالاتری نسبت به كل كشور دارند هر چند به طور عمومی  در سه دهه اخیر جریانات باروری در تمامی استانها، مشابه باروری سطح ملی بوده است( دراین سه دهه باروری در تمامی نقاط كشور تنزل پیدا كرده است ).

در تبیین عوامل موثر بر باروری عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی نقش دارند و در تحقیقاتی كه در این زمینه انجام شده به هر كدام از این ابعاد، از جهات مختلف پرداخته شده است. پژوهش حاضر تاثیر و نقش مذهب بر باروری را مورد بررسی و ارزیابی قرارمی دهد.

 

 

 

طرح مساله:

جمعیت ایران از آغاز قرن بیستم تاكنون فراز و نشیب های گوناگونی را سپری كرده است. این جمعیت در آغاز قرن بیستم در حدود 10 میلیون (آقاجانیان،1991: 703) و در میانه سال 2004 میلادی به67.14 (PRB,2004) رسیده است.

مطالعات انجام شده در زمینه باروری در ایران (آقاجانیان،1991؛ عباسی شوازی ودیگران،2001)  به این مسأله اشاره دارد كه شناخت عوامل مؤثر بر تحولات باروری مورد توجه محققان علوم اجتماعی بوده است. كالدول (1982) در تئوری خود، موضوع باروری را به سیر جریان ثروت مرتبط می داند (عباسی شوازی: 1383). مك نیكول (1994: 202- 201) در تبیین باروری، به مجموعه ای از عوامل كه در یك ساختار، دارای كنش متقابل اند؛ اشاره می كند. استرلین درتئوری خود، (عرضه – تقاضا) سطح باروری یك جامعه را متأثر از انتخاب های زوجین می داند؛ كه بر اساس  زمینه فرهنگی و خانوادگی آنها شكل می گیرد (حسینی،1381: 53).

علاوه بر عوامل اقتصادی و اجتماعی موثر بر باروری، دین و مذهب نیز به عنوان یك مقوله فرهنگی می توانند بخشی از تحولات و تغییرات باروری را تبیین نمایند و این مساله را روشن كنند كه چرا افرادی با اوضاع اقتصادی و اجتماعی مشابه و برابر در مورد رفتار باروری به صورت متفاوت عمل می كنند.

در زمینه ارتباط دین و مذهب و باروری  مطالعات چندی صورت گرفته است (موشر و هندرشات، 1948؛وان هیك، 1956؛ چمی،1961 و 1997؛ گلد شایدر،1969و 1971؛ پترسن، 1969؛ بین و وود،1974؛ پولمن و والش؛1975؛ بین و ماركوم،1978؛ هالی،1978؛ وستاف و جونز، 1979؛ موشر،هندرشات و هورن،1986؛ اوبرمایر،1992؛ می ستری،1999؛ مك كویلان،2004؛ آدسرا،2005) كه به تفاوت باروری درگروه های دینی اشاره دارند. علی رغم پژوهش های انجام شده در زمینه باروری در ایران ( كیرك،1978؛ عالی نژاد ومحمودی،1378؛ عباسی شوازی و دیگران،1380….) می توان چنین اظهار كرد كه مساله مذهب در مركز ثقل پژوهشهای انجام شده قرار نداشته و بر همین اساس این پژوهشها رابطه مذهب و باروری را بدرستی مورد ارزیابی قرار نداده اند و این در حالی است كه اقلیتهای دینی و مذهبی گوناگونی در ایران ساكن می باشند. اكثریت قریب به اتفاق ساكنان نواحی مرزی ایران را مسلمانان اهل سنت تشكیل می دهند.  آمارهای  موجود حاكی از تفاوت نرخ باروری مسلمانان شیعه و سنی در  ایران است ( عباسی شوازی، 1382).

مساله اصلی این است كه چرا زنان شیعه نسبت به زنان اهل تسنن باروری كمتری دارند؟ آیا تعالیم مذهبی می تواند این تفاوت ها را تبیین نماید؟  یا اینكه پایگاه اقتصادی و اجتماعی  و موقعیت سیاسی و فرهنگی عامل این تفاوت ها است؟

بررسی های انجام شده نشان می دهد كه 40 درصد از زنان استان سیستان و بلوچستان در صورت كمك مالی دولت خواهان فرزند بیشترند كه از این میان 29.2 درصد را زنان اهل تسنن و 19.8 درصد را  زنان شیعه تشكیل می دهند. در مورد اجرای برنامه های تنبیهی دولت در قبال كاهش باروری، زنان شیعه دیدگاه مثبت تری به مساله مورد بررسی داشته اند (عباسی شوازی ودیگران،1381). پس می توان گفت كه علت انتخاب این موضوع را در دو عامل اصلی می توان جستجو كرد:

عدم وجود یك بررسی دقیق و كامل در زمینه مذهب و باروری و مقایسه رفتارهای باروری دو گروه مذهبی شیعه وسنی.
مذهب به عنوان یك پارامتر فرهنگی چه میزان از تفاوتهای باروری دو گروه را تبیین می كند.
در این تحقیق ما به بررسی باروری افتراقی این دو گروه مذهبی در شهرستان مهر، بخش گله دار؛ در استان فارس می پردازیم. علت انتخاب نمونه در این منطقه را می توان به عوامل چندی نسبت داد:

تحدید و تدقیق نمونه مورد مطالعه.
بررسی های انجام شده در سطح كشور حاكی از این امر است كه مسلمانان شیعه باروری پایین‌تری نسبت به اهل تسنن دارند و نسبت زنان اهل سنتی كه از وسایل جلوگیری استفاده می كنند كمتر از زنان شیعه است.
ارتباط مداوم مردم این منطقه با كشورهای حوزه خلیج فارس و تاثیر پذیری از فرهنگ آنها كه عمدتا به مذهب اهل سنت تعلق دارند.
امروزه تنها سه درصد از كشورهای جهان خواهان افزایش جمعیت می باشند. هفده درصد، جمعیت خود را مطلوب ومتناسب می دانند در حالی كه هشتاد درصد از كشورهای جهان طالب كاهش باروری هستند (طلعتی، 1383: 63-62).  روند باروری در ایران به این صورت بوده كه، از سال 64 به بعد شروع به كاهش كرده و از اواخر دهه 60 سرعت چشمگیری به خود گرفته است ( عباسی شوازی:1379،1381). مطالعه عباسی و دیگران (1381) در مورد روند تحولات باروری در ایران نشان می دهد كه باروری كل زنان اهل تسنن (4.8 فرزند) نسبت به زنان شیعه (3.4 فرزند ) در سطح بالاتری قرار دارد. تفاوت باروری اهل سنت وشیعه و متفاوت بودن باروری استانهای سنی نشین با بقیه استانها از عوامل متعددی ناشی می شود. عوامل مختلفی می تواند نظر محقق را در زمینه تفاوت نرخ باروری گروه های مذهبی به خود جلب كند. متفاوت بودن ارزشها، هنجارها، تعالیم مذهبی مرتبط به تولید مثل، مجاز بودن یا نبودن استفاده از وسایل جلوگیری از حاملگی و سن ازدواج از این جمله اند . پژوهش حاضر به منظور تبیین تفاوت باروری دو گروه مذهبی شیعه و سنی، بررسی نقش و تاثیر آموزه های دینی و تعلقات مذهبی افراد در این تفاوتها، صورت می گیرد.

پژوهش حاضر می كوشد تا در بستر تغییرات باروری این دو گروه و تعلقات مذهبی متفاوت به پرسش های زیر پاسخ دهد:

سطح باروری دو گروه مذهبی مورد مطالعه چگونه است؟
آیا بین باروری مسلمانان اهل سنت و تشیع تفاوت معنی داری وجود دارد؟
در صورت تفاوت، باروری اهل سنت وتشیع تحت تاثیر چه عواملی تغییر می كند؟
مهمترین عامل تاثیر گذار در این بین كدام است؟
تفاوت در برخی از آموزه های دینی و تعلقات مذهبی چه میزان از تفاوت های باروری این دو گروه را تبیین می كند
 

اهمیت موضوع:

از مهم ترین مقوله های علم جمعیت، مطالعه باروری است. باروری یكی از رویدادهای طبیعی جمعیت و از عناصر مهم رشد جمعیت است. در زمینه باروری  مطالعات و بررسی های متعددی چه در ایران و چه در خارج از ایران صورت پذیرفته و جنبه های مختلف این مفهوم و عوامل مؤثر بر آن مورد تدقیق و بررسی قرار گرفته است.

انجام بررسی های متعدد در ارتباط با این موضوع میزان اهمیت پژوهش حاضر را روشن و آشكار می نماید. با تمام این وجود پژوهش حاضر به چند دلیل حائز اهمیت است:

علی رغم انجام تحقیقات متعدد در زمینه باروری و عوامل موثر برآن تحقیق منسجمی در زمینه باروری افتراقی دو گروه مذهبی مهم شیعه وسنی در استان فارس انجام نشده است.
تحلیل حاضر سعی برآن دارد كه تاثیر هر كدام از عوامل موثر بر باروری را در دو گروه مذهبی مورد بررسی قرار دهد.
در این پژوهش نقش آموزه های مذهبی و تعلقات مذهبی به طور جداگانه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.