در تعریف واژه کودکان بی‌سرپرست باید گفت :زمانی که پدر،‌ مادر و جدپدری کودک در قید حیات نبوده و یا شناسایی نشوند، کودک “بی سرپرست” معرفی شده است.

تعریف کودکان “بدسرپرست” به این معناست که پدر، مادر، جد پدری و یا هریک از این سه در قید حیات بوده، اما صلاحیت نگهداری از کودک را ندارند و سرپرستی از این کودکان به سازمان بهزیستی واگذار می‌شود.

قانون حمایت از کودکان بی سرپرست مصوب 29 اسفندماه سال 1353 از این کودکان تعریفی ارائه نکرده است. سایر قوانین تا سال 1371 تعریفی از کودکان بی سرپرست به دست نداده بود. تا این که قانون تامین زنان و کودکان بی سرپرست در تاریخ 24/8/1371 تصویب شد. با تصویب این قانون، در بند 4 از ماده 2 تعریفی از کودکان بی سرپرست ارائه گشته است.[1] تبصره همین ماده، میزان سن برای کودکان را به جهت تحت مشمول قرارگرفتن، در این قانون مشخص می نماید. بدیهی است مفهوم کودکان بی سرپرست، شامل افراد بزرگسال نمی گردد. البته میزان رشد در فقه اسلامی بر مبنای بلوغ می باشد.[2] نگهداری طفل نیز در فقه اسلامی بر مبنای احسان و نیکوکاری بوده و در قرآن کریم نیز در این خصوص آیات زیادی وجود دارد.[3] و

همچنین پیامبر اکرم (ص) در این خصوص سفارش نموده است.[4] اما نکته ای وجود دارد که کودکان بی سرپرست را از کودکانی که دارای شرایط فرزند خواندگی می باشند جدا می کند. هرچند کودکانی که به فرزند خواندگی داده می شوند و زیر چتر حمایتی قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست قرار می گیرند، بی سرپرست محسوب می شوند، اما هر کودک بی سرپرستی زیر این چتر حمایتی قرار نمی گیرد. پس می توان گفت نوعی رابطه عموم و خصوص مطلق وجود دارد. تعریف کودکان بی سرپرست مشابه تعریف لقیط می باشد که در فقه اسلامی وجود دارد. در تعریف لقیط آمده است: (( طفل رها شده در معابر و اماکن عمومی است که تا دیگران بردارند)).[5] بدیهی است طفل رها شده در معابر و اماکن عمومی، قادر به محافظت از خود نیست و برداشتن این طفل که به منظور احسان و نیکوکاری و تربیت آن است با فرزندخواندگی که ایجاد رابطه ی حقوقی می کند، متفاوت است. به این اقدام در فقه اسلامی التقاط و به طفلی که بی سرپرست مانده لقیط و به کسی که از او نگهداری می کند ملتقط گویند. لقیط را از ملقط نمی توان گرفت.[6]

اگر اولیا واقعی کودک معلوم شوند کودک از زیر عنوان لقیط، خارج می شود و اولیای او موظفند کودک را تحت اختیار خود گرفته و به وظایف حضانت قیام نمایند.[7]

(( لقیط هرگاه در قلمرو اسلامی یافت شود و نسب او معلوم نگردد محکوم به اسلام است یعنی مسلمان محسوب می شود)).[8]

(( لقیط سرزمین غیر مسلمان که احتمال تولد او از مسلمان نباشد، غیر مسلمان خواهد بود)).[9]

اگر لقیط همراه خود مالی داشته باشد ملقط می تواند از آن برای هزینه نگهداری و تربیت لقیط استفاده کند و اگر خود قدرت مالی نداشته باشد می تواند از مراجع عمومی کمک بگیرد.[10]