کیلوگرم، میانگین قد 72/4±89/175 سانتی متر، و میانگین سن 72/0±8/13 سال، و 7 نفر جوان با میانگین وزن 03/6±60/55 کیلوگرم، میانگین قد 38/4±64/177 سانتی متر، و میانگین سن 87/0±9/14 سال در این تحقیق به کار گرفته شدند. آزمودنی ها فاقد آسیب دیدگی بودند و در برای انتخاب کف پای مورد نظر(نرمال) با استفاده از تست کف پای خیس مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخص های آزمون که شامل شاخص قوس، توزیع فشار کف پایی و COP با استفاده از دستگاه emed اندازه گیری شد. از آزمون t مستقل(در سطح اطمینان 95%)جهت تحلیل داده ها استفاده شد. تفاوت معنی داری در بین دو گروه آزمودنی  نوجوان و جوان بغییر از اوج فشار مشاهده نشد(05/0>p). یافته های این تحقیق نشان داد که انجام فعالیت ورزشی تاثیری در تغییر شاخص قوس، توزیع فشار کف پایی و COP ندارد. با توجه به اینکه تحقیقات کمی در زمینه فعالیت های ورزشی و تحقیق حاضر وجود دارد، در نتیجه تحقیقات بیشتری مورد نیاز می باشد تا متخصصان را در بررسی و شناسایی عوامل گوناگون مورد نظر یاری دهد.

واژه های کلیدی: شاخص قوس – توزیع فشار کف پایی  COP  نوجوانان و جوانان فوتبالیست – آماتور

 

 

صفحه

فصل اول: طرح تحقیق

1-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..2

1-2-بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3

1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………5

1-4-فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..6

1-4-1-فرض کلی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6

1-4-2-فرضیات اختصاصی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6

1-5-اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..6

1-5-1-هدف کلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..6

1-5-2-اهداف اختصاصی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6

1-6-قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………7

1-6-1محدوده تحت کنترل………………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

………………..7

1-6-2-محدویت های خارج از کنترل…………………………………………………………………………………………………………………………………………………7

1-7-تعریف واژه های کلیدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

 

فصل دوم: مبانی نظری

2-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….10

2-2-ملاحضات آناتومیکی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..10

2-2-1-ساختار استخوانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..10

2-2-2-لیگامنت‌ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….12

2-2-3-عضلات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..14

2-3-قوس های کف پا……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………18

2-4-اهمیت قوس های کف پایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..20

2-4-1-عارضه کف پای صاف……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..20

2-4-2-عارضه کف پای گود……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….21

2-4-3- پای نرمال………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………22

2-5-توزیع فشار کف پایی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..23

2-6-نقاط تحمل وزن حین ایستادن……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..24

2-7-نقاط تحمل وزن و حرکات پا طی مراحل مختلف راه رفتن…………………………………………………………………………………………………………………25

2-8-فشار کف پا و نا هنجاری های پا………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….26

2-9-روش اندازه گیری فشار کف پا………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………27

2-10-پیشنه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………28

2-11-جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..33

 

فصل سوم: روش شناسی

3-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………35

3-2- روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………35

3-3- جامعه آماری و نمونه تحقیق، روش و نحوه ی گزینش نمونه ها………………………………………………………………………………………………………..35

3-4- متغیر های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..35

3-5- ابزار جمع آوری داده ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..36

3-6- اعتبار و روایی ابزار………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..37

3-7- روش اجرایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………37

3-7-1-نحوه ی انتخاب پای برتر………………………………………………………………………………………………………………………………………………………40

3-7-2-روش اندازه گیری شاخص قوس پا در سیستم emed……………………………………………………………………………………………………….40

3-7-3-روش اندازه گیری توزیع فشار کف پایی در سیستم emed………………………………………………………………………………………………41

3-7-4-روش اندازه گیری COP در سیستم emed………………………………………………………………………………………………………………………41

3-8-روش تجزیه و تحلیل آماری و نوع آزمون هایی که مورد استفاده………………………………………………………………………………………………………..42

 

فصل چهارم: یافته های تحقیق

4-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….44

4-2-آمار توصیفی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..44

4-3- آمار استنباطی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………49

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………62

5-1- خلاصه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………62

5-3-بحث و بررسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..63

5-4-نتیجه گیری نهایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………68

5-5-پیشنهادات برخاسته از تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………68

5-6-پیشنهادات برای تحقیق آینده……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….69

 

منابع ومأخذ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….70

پیوست…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….77

 

 

 

صفحه

جدول 4-1. ویژگی های فردی نوجوانان و جوانان آماتور فوتبال استان البرز………………………………………………………………………………………………44

جدول4-2.میانگین(انحراف استاندارد) شاخص قوس کف پای نرمال در  نوجوانان و جوانان آماتور فوتبال ………………………………………………45

جدول 4-3. میانگین(انحراف استاندارد) توزیع فشار کف پایی(زمان تماس، اوج فشار، اوج نیرو و سطح تماس) کف پای نرمال در  نوجوانان و جوانان آماتور فوتبال استان البرز………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 45

جدول4-4: میانگین(انحراف استاندارد) Cop(سرعت جابجایی، زمان جابجایی و مسافت جابجایی) پای نرمال در  نوجوانان و جوانان آماتور فوتبال استان البرز……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………48

جدول4-5: آزمون جهت نرمال بودن داده ها ی توزیع فشار کف پایی…………………………………………………………………………………………………………51

جدول4-6:. tتست مستقل جهت مقایسه شاخص قوس دو گروه جوان و نوجوان……………………………………………………………………………………….51

جدول4-7. آزمون جهت نرمال بودن داده ها ی توزیع فشار کف پایی……………………………………………………………………………………….52

جدول 4-8.  tتست مستقل جهت مقایسه توزیع فشار کف پایی دو گروه جوان و نوجوان فوتبالیست………………………………………………….53

جدول4-9: آزمون ناپارامتر من-ویتنی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..53

جدول 4-10. آزمون جهت نرمال بودن داده ها ی سرعت جابجایی COP………………………………………………………………………………………………..54.

جدول4-11: tتست مستقل جهت مقایسه سرعت جابجایی COP دو گروه جوان و نوجوان فوتبالیست…………………………………………………..55

جدول 4-12. آزمون جهت نرمال بودن داده ها ی زمان جابجایی COP……………………………………………………………………………………………………55

جدول4-13: tتست مستقل جهت مقایسه سرعت جابجایی COP دو گروه جوان و نوجوان فوتبالیست…………………………………………………..56

جدول 4-14: آزمون جهت نرمال بودن داده ها ی مسافت جابجایی COP………………………………………………………………………………………………..57

جدول4-15: tتست مستقل جهت مقایسه زمان جابجایی COP دو گروه جوان و نوجوان فوتبالیست………………………………………………………58

جدول 4-16:میانگین و انحراف استاندارد داده های مسافت جابجایی COP ……………………………………………………………………………………………..59

جدول 4-17:نتایج آزمون نرمال بودن داده های مسافت جابجایی COP ……………………………………………………………………………………………………60

جدول 4-18:نتایج آزمون t مستقل جهت مقایسه مسافت جابجایی COP دو گروه نوجوان و جوان فوتبالیست…………………………………….. 60

 

 

صفحه

تصویر2-1: استخوان های مچ پا…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….10

تصویر2-2: لیگامان های مچ پا………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………12

تصویر2-3: کمپارتمان های ساق پا……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….16

تصویر 2-4: قوس های کف پایی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………17

تصویر 2-5: قوس های کف پایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..20.

تصویر 2-6: مراحل راه رفتن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….24.

تصویر 3-1 دستگاه emed…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..33

تصویر 3-2 نمونه ای از اندازه گیری فشار کف پا، شاخص قوس و Cop…………………………………………………………………………………………………….35

تصویر 3-3 نمونه ای از تقسیم بندی فشار کف پا به ده ناحیه…………………………………………………………………………………………………………………….36

تصویر 3-4 نمونه ای از اندازه گیری شاخص قوس توسط دستگاه……………………………………………………………………………………………………………….37

تصویر 3-5 نمونه ای از اندازه گیری اجزای COP توسط دستگاه……………………………………………………………………………………………………………….38

 

 

صفحه

نمودار4-1: مقایسه شاخص قوس نوجوانان و جوانان فوتبالیست……………………………………………………………………………………………50

نمودار4-2: مقایسه توزیع فشار کف پایی نوجوانان و جوانان فوتبالیست………………………………………………………………………………..52

نمودار4-3: مقایسه سرعت جابجایی COP نوجوانان و جوانان فوتبالیست…………………………………………………………………………….54

نمودار4-4: مقایسه زمان جابجایی COP نوجوانان و جوانان فوتبالیست……………………………………………………………………………….57

جدول 4-5: مقایسه مسافت جابجایی COP نوجوانان و جوانان فوتبالیست………………………………………………………………………….59

 

 

 

 

 

 

فصل اول

طرح تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه:
فوتبال یک ورزش تیمی و محبوب‌ترین ورزش در بیشتر کشورهای جهان است که توسط دو تیم یازده نفره متشکل از بازیکنان فوتبال با یک توپ فوتبال بر روی چمن طبیعی یا مصنوعی با هدف گل‌زدن انجام می‌گیرد. یازده بازیکن هر تیم شامل چند مهاجم، هافبک، مدافع و یک دروازه‌بان می‌شوند که توسط سرمربی در زمین چیده می‌شوند و مانند یک سیستم عمل می‌کنند که سیستم فوتبال نامیده می‌شود. طول زمین فوتبال ۹۰ تا ۱۲۰ متر و عرض آن ۴۵ تا ۹۰ متر است. فوتبال در دو نیمه ۲۰ تا ۴۵ دقیقه‌ای انجام می‌گیرد و در بازی‌های حذفی و رفت و برگشتی گاهی‌اوقات، وقت‌های اضافه و پنالتی نیز به آن افزوده می‌گردد.

از آنجایی که کف پای انسان ها در انجام حرکاتی چون تعادل و جابجایی نقش تعیین کننده ای دارد. مسائلی چون راه رفتن و فعالیت های ورزشی وضعیت کف پا از عوامل مهمی است که باید توجه خاصی به آن شود. میزان قوس های کف پا در جذب شوک و فشارهای وارده به بدن نقش مهم و اساسی را دارد(8،9). با توجه به سه حالت (کف پای صاف- نرمال- کف پای گود)سطحی که وزن بدن را تحمل می کند فرق کرده و همچنین باعث جابجایی مرکز فشار (Cop) می‌شود که اثر گذار در تعادل، چابکی، سرعت عمل و عکس و العمل می باشد. طبق آمار گزارش شده توسط سابوت نیک[1]، 60% افراد دارای قوس طبیعی، 20%دارای قوس کم 20% دارای قوس زیاد در پا می باشند(9،10) .cop را به عنوان یک نیروی لحظه ای که توسط عکس العمل وارد می‌شود می توان تعریف کرد. از cop برای ارزیابی بیماریهای اسکلتی عضلانی در مچ پا که شامل ساختارهای عملکردی و شاخص تعادل می باشد می توان استفاده کرد(11،12).

ساختار آناتومیکی پا و توزیع نیروی عکس العمل زمین متناسب با آن، عملکرد پا را حین تحمل وزن و پیشروی تحت تاثیر قرار می دهد(13). تحقیقات نشان داده است که فشار بیش از حد در کف پا با ایجاد زخم، پینه، ناهنجاری های پا، کاهش ضخامت بافت کف پا و محدود شدن حرکت مفاصل در ارتباط می باشد(14). Cop نمودار توزیع فشار در ناحیه جلو – عقب و داخلی – خارجی برای هر فردی ارائه می دهد. نتایج حاصل از آزمایش های ایستا که می تواند در مراحل اولیه توانبخشی کاربرد داشته باشد همچنین برای انجام تست های پویا در مراحل بعدی نیز کاربرد دارند. اکثر دلایل خستگی و درد های پا در  مردم به علت وجود ناهنجاری می باشد. تشخیص ناهنجاری ها می بایست چیزی بیشتر از یک مشاهده بصری باشد(15). با توجه به مطالب بالا متوجه می شویم که با انجام مشاهده و بررسی، روی کف پا می توان در کاهش ناهنجاری حین انجام فعالیت ورزشکاران شرایطی را ایجاد کرد تا راحت تر و بهتر بتوانند به فعالیت بپردازند.

در این میان برای کاهش ناهنجاری در  فعالیت ورزشکاران برآنیم تا مقایسه تغییرات پویای الگوی پخش فشار کف پا، شاخص قوس و Cop در پای مسلط فوتبالیست های نوجوان و جوان آماتور استان البرز را حین راه رفتن به انجام رسانیم.

1-2-بیان مسئله:

نتایج مطالعات پیشین نشان می دهد که آگاهی از میزان و نحوه توزیع فشار در کف پا فعالیت های روزمره همچون راه رفتن و دویدن می تواند معیار مناسبی برای بررسی وضعیت پا در افراد مختلف باشد. اندام تحتانی علاوه بر آنکه سطح اتکای آدمی است عامل جابجایی او نیز به شمار می رود. بنابراین ناهنجاری های بخش تحتانی علاوه بر تغییرات در وضعیت ایستاده، جابجایی او را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. ممکن است منجر به اختلال در کنترل پاسچر، اختلال در فشار وارده بر کف پا و بروز آسیب های مختلف گردد(14،15،16). سطوتی و همکاران(1391)، در تحقیق خود گزارش کردند که افراد مبتلا به صافی کف پا به دلیل از دست دادن تنطیم راستای ساختار پا و کاهش درک حرکتی لیگامان‌ها و تاندون‌های پا در مقایسه با افراد سالم، تعادل کمتری طی ایستادن دارند. به نظر می‌رسد که کفی طبی سبب بهبود تنظیم راستای ساختار پا و کاهش نیروهای وارد بر لیگامان‌ها و در نتیجه بهبود تعادل می‌شود(36). خدا ویسی(1388)، گزارش کرده است که افرادی با ارتفاع قوس طولی داخلی زیاد در پا، عملکرد تعادلی ضعیف تری نسبت به افرادی با قوس طولی داخلی کم و نرمال در پا و افرادی با ارتفاع قوس طولی داخلی کم، عملکرد ضعیف تری نسبت به افراد با ارتفاع قوس طولی داخلی نرمال دارند(37). هرتل و همکاران[2](2002)، گزارش کردند که افراد ی با ارتفاع قوس طولی داخلی زیاد در پا، میزان انحراف مرکز فشار بیشتری نسبت به افرادی با ارتفاع قوس طولی داخلی نرمال در پا دارند، در حالی که تفاوتی در سرعت و میزان انحراف مرکز فشار بین افرادی با ارتفاع قوس طولی داخلی کم و نرمال در پا مشاهده نشده است(18). دی کوک و همکاران[3] (2007)، cop را بر روی هر سه نوع قوس پا (کف پای با انحنای زیاد- نرمال- کف پای با انحنای کم) مطالعه کردن و در نتیجه گزارش کردند که جابجایی cop در قوس با انحنای کم ،بیشتر است(20). سندری و همکاران[4] (2008)، هنگام اندازه گیری تعادل، تفاوت معنی داری بین افراد با ارتفاع قوس طولی داخلی کم و نرمال در پا مشاهده نکرده اند (19). کفی سبب انتقال فشار از سایر نواحی مجاور شامل پاشنه و جلوی پا به ناحیه میانی پا می گردد که با نتایج سایر مطالعات سازگار است و کاهش فشار معنادار در ناحیه پاشنه با استفاده از ارتز آن را تایید می نماید که ممکن است نشان دهنده عملکرد کفی در جبران عمل از دست رفته قوس طولی در این دفورمیتی باشد. همانگونه که از تحقیقات حاضر درک می‌شود در صورتی که در اندام تحتانی و بخصوص ناحیه ی مچ پا ناهنجاری رخ دهد ما شاهد کاهش کیفیت راه رفتن و یا انجام هر گونه فعالیت ورزشی خواهیم بود که در این میان شاید بتوان مواردی را مشاهده کرد که با وجود ناهنجاری بتوانند فعالیت خود را به نسبت دیگران به بهترین نحو انجام دهند اما به علت اینکه این اتفاق شاید به ندرت اتفاق افتد ما بیشترین تمرکز خود را بر روی آحاد مردم و بالاخص ورزشکاران متوجه می کنیم. در ورزشکاران داشتن وضعیت بدنی خوب، تمرکز و نیز تعادل باعث بهتر نتیجه گرفتن و موفقیت در تمامی عرصه های پیش رو خواهد شد. در این میان داشتن تعادل مطلوب باعث خواهد شد تا دیگر شرایط نیز برای ورزشکار به صورت ایده آل به وجود آید.(21)

با توجه به تحقیقات اندکی که در این زمینه انجام شده است این سوال مطرح می‌شود که آیا تفاوتی در الگوی پخش فشار کف پا، شاخص قوس و cop در پای مسلط فوتبالیست های نوجوان و جوان آماتور استان البرز وجود دارد؟

 

1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق:

پا انتهایی ترین بخش در اندام تحتانی است و یک سطح نسبتا کوچک حمایتی است که تعادل بدن را حفظ می کند(26). در انجام حرکات ورزشی اندام تحتانی نقش مهمی دارد پس مشکلات پا با کاهش سرعت راه رفتن، خطر سقوط، برهم خوردن تعادل و اجرای نا کارآمد فعالیت ها در زندگی ارتباط تنگاتنگ دارد(27،28). در هنگام ایستادن روی یک پا منطقی به نظر می رسد که حتی کوچکترین تغییرات بیومکانیکی در سطح اتکاء بر روند پاسچر تاثیر بگذارند. با توجه به تحقیقاتی که موجود می باشد ارتفاع بیش از حد کم یا زیاد(کف پای صاف و گود) به عنوان فاکتوری برای کاهش سرعت عملکرد و آسیب به حساب می آیند. افراد دارای قوس پای بیش از حد ممکن است در معرض خطراتی چون درد قدام زانو، شکستگی های ناشی از فشار و آسیب های مچ پا قرار گیرند(29). و البته افراد دارای قوس پای کم هم ممکن است  در معرض خطراتی چون درد زانو و دیگر آسیب های ساختار داخلی درگیر قرار داشته باشند(30). با توجه به تحقیقات که تا به امروز در زمینه بررسی قوس های کف پایی صورت گرفته است منطقی به نظر می رسد که حتی یک تغییر ناچیز بیومکانیکی می تواند در کنترل پاسچر و نیز جابجایی مرکز فشار در کف پا تاثیر داشته باشد که  البته بیشتر بر روی افراد بیمار و یا افراد دارای کف پای طبیعی  بوده است اما ما در صدد این هستیم که قوس ها و الگوی پخش فشار را بر روی ورزشکاران بررسی کنیم تا بتوانیم به آنها برای بهبود عملکرد در حین ورزش و نیز سودمند کردن روش های درمانی و حرکات اصلاحی کمک نماییم.

 

 

1-4-فرضیات تحقیق:

1-4-1-فرض کلی :

بین الگوی پخش فشار کف پا (زمان تماس، اوج نیرو و سطح تماس) بین فوتبالیست های نوجوان و جوان آماتور استان البرز حین راه رفتن تفاوت وجود دارد.

 

1-4-2-فرضیات اختصاصی:

در شاخص قوس بین دو گروه فوتبالیست های نوجوان و جوان تفاوت وجود دارد.
در الگوی پخش فشار کف پایی بین دو گروه فوتبالیست های نوجوان و جوان تفاوت وجود دارد.
در cop دو گروه فوتبالیست های نوجوان و جوان تفاوت وجود دارد.