عنوان                                                فهرست مندرجات                                            صفحه

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………. 1

فصل اول: کلیات

مبحث اول:  تعریف، ماهیت و مبانی مرابحه…………………………………………………………….. 2

گفتار اول: تعریف،مفاهیم و واژه شناسی……………………………………………………………. 2

الف- تعریف لغوی مرابحه………………………………………………………………………… 2

ب- تعریف اصطلاحی مرابحه……………………………………………………………………. 3

گفتار دوم:  ماهیت حقوقی مرابحه…………………………………………………………………… 5

گفتار سوم:  مبانی مرابحه …………………………………………………………………………….. 7

الف: مبانی فقهی ……………………………………………………………………………………. 8

ب: مبانی حقوقی……………………………………………………………………………………. 9

مبحث دوم:انواع مرابحه……………………………………………………………………………………. 10

گفتار اول: مرابحه از جهت شیوه انجام معامله…………………………………………………….. 11

الف- مرابحه اصالتی ……………………………………………………………………………… 11

ب- مرابحه وکالتی………………………………………………………………………………… 11

گفتار دوم: مرابحه از حیث اخذ سود……………………………………………………………….. 12

الف- مرابحه درصدی…………………………………………………………………………….. 12

ب-   مرابحه باسود مبلغی………………………………………………………………………… 13

گفتارسوم: مرابحه از حیث قلمرو……………………………………………………………………. 13

الف- مرابحه تجاری………………………………………………………………………………. 13

ب- مرابحه فردی………………………………………………………………………………….. 13

مبحث سوم :مقایسه مرابحه با مفاهیم مشابه ومعایب ومزایا………………………………………….. 13

گفتار اول:مقایسه مرابحه بامفاهیم مشابه……………………………………………………………. 14

الف- مشارکت مدنی……………………………………………………………………………… 14

ب- فروش اقساطی………………………………………………………………………………… 15

اول- فروش اقساطی مواد اولیه، لوازم یدکی وابزارکار………………………………….. 15

دوم- فروش اقساطی وسایل تولیدو تاسیسات…………………………………………….. 16

سوم- فروش اقساطی مسکن …………………………………………………………………………………. 16

گفتار دوم: مزایا و معایب مرابحه…………………………………………………………………….. 17

الف- مزایای مرابحه……………………………………………………………………………….. 17

ب- معایب………………………………………………………………………………………….. 18

 

فصل دوم: شرایط عقد مرابحه

مبحث اول:شرایط عمومی…………………………………………………………………………………. 20

گفتار اول:قصد طرفین…………………………………………………………………………………. 20

گفتار دوم:اهلیت و اختیار طرفین…………………………………………………………………….. 22

الف- اهلیت طرفین………………………………………………………………………………… 23

ب- اختیار طرفین………………………………………………………………………………….. 23

گفتار سوم- مشروعیت جهت عقد…………………………………………………………………… 24

گفتار چهارم- موضوع معامله ……………………………………………………………………….. 26

مبحث دوم- شرایط اختصاصی …………………………………………………………………………. 39

گفتار اول- اجزای عقد مرابحه و شرایط کالا…………………………………………………….. 29

الف- اجزای عقد مرابحه…………………………………………………………………………. 29

ب- شرایط کالا……………………………………………………………………………………. 30

اول- موجود بودن کالا……………………………………………………………………….. 30

دوم- عین بودن کالا…………………………………………………………………………… 31

گفتار دوم- شرایط مالی عقد مرابحه……………………………………………………………….. 31

الف- سود در عقد مرابحه………………………………………………………………………… 31

 

اول- ربا درمرابحه……………………………………………………………………………… 31

1- ربا در معامله……………………………………………………………………………. 31

2- ربای قرضی…………………………………………………………………………….. 32

ب- هزینه ها درعقد مرابحه……………………………………………………………………… 32

ج- زیادتی در مرابحه……………………………………………………………………………… 33

د- جریمه در عقد مرابحه…………………………………………………………………………. 34

گفتار سوم: بیع متقابل در عقد مرابحه………………………………………………………….. 34

 

فصل سوم: آثار عقد مرابحه

مبحث اول: انواع بیع از حیث آثار……………………………………………………………………….. 36

گفتار اول: آثار بیع متزلزل……………………………………………………………………………. 36

الف- بیع خیاری……………………………………………………………………………………. 36

ب- بیع مؤجل………………………………………………………………………………………. 37

ج- بیع فاسد………………………………………………………………………………………… 38

گفتار دوم: آثار بیع با شرایط خاص………………………………………………………………… 38

الف- بیع صرف……………………………………………………………………………………. 38

ب- بیع تشریفاتی………………………………………………………………………………….. 39

بحث دوم: انتقال مالکیت مبیع و ثمن……………………………………………………………………. 39

گفتار اول: تسلیم مبیع………………………………………………………………………………….. 40

الف- زمان تسلیم…………………………………………………………………………………… 41

ب- تصرف مبیع توسط مشتری قبل از انعقاد بیع……………………………………………… 41

ج- قبضی که بدون اذن بایع باشد………………………………………………………………. 42

د- هزینه‌های تسلیم………………………………………………………………………………… 42

ﻫ- محل تسلیم مبیع………………………………………………………………………………… 43

و- تأخیر در تسلیم مبیع……………………………………………………………………………. 43

ز- حق حبس……………………………………………………………………………………….. 44

ح- تلف مبیع قبل از تسلیم……………………………………………………………………….. 45

ط- تلف مبیع بعد از قبض………………………………………………………………………… 46

اول- در صورت تلف مبیع پس از قبض در ید مشتری………………………………….. 46

دوم- اتلاف مبیع بعد از قبض توسط مشتری………………………………………………. 47

سوم- تلف مبیع توسط شخص ثالث……………………………………………………….. 47

گفتار دوم: تأدیه ثمن………………………………………………………………………………….. 48

الف- ضمان درک ثمن…………………………………………………………………………… 48

ب- رفع تعرض نسبت به ثمن……………………………………………………………………. 49

ج- لزوم تعیین ثمن………………………………………………………………………………… 49

د- زمان و محل تأدیه ثمن………………………………………………………………………… 50

گفتار سوم: ظهور عدم صداقت در اعلام قیمت مبیع در مرابحه…………………………………. 51

مبحث سوم: ضمان درک مبیع…………………………………………………………………………… 52

گفتار اول: فساد یا بطلان عقد………………………………………………………………………… 53

الف- صحت بیع نسبت به یکی از طرفین وفسادآن نسبت به طرف دیگر ……………….. 53

ب- عدم اعتباربیع نسبت به طرفین ……………………………………………………………… 53

گفتار دوم: مستحق للغیر در آمدن مبیع……………………………………………………………… 53

الف- در حالات مختلفه مستحق للغیر درآمدن مبیع………………………………………….. 54

اول- کل مبیع مستحق للغیر درآید………………………………………………………….. 54

دوم- قسمتی از مبیع مستحق للغیر درآید…………………………………………………… 55

ب- شرط ضمن عقد در صورت مستحق للغیر در آمدن مبیع………………………………. 56

 

فصل چهارم: مرابحه در نظام بانکداری اسلامی

مبحث اول: مرابحه در تجهیز منابع………………………………………………………………………. 58

گفتار اول: اوراق مرابحه………………………………………………………………………………. 59

الف- اوراق مرابحه تأمین سرمایه شرکت‌های تجاری و بازرگانی………………………… 60

اول- بررسی فقهی اوراق مرابحه تأمین سرمایه شرکت‌های تجاری و بازرگانی……. 61

دوم- شیوه اجرایی اوراق مرابحه تأمین سرمایه شرکت‌های تجاری و بازرگانی……. 61

ب- اوراق مرابحه جهت تأمین مالی ……………………………………………………………. 62

ج- اوراق مرابحه رهنی……………………………………………………………………………. 63

اول- بررسی فقهی اوراق مرابحه رهنی…………………………………………………….. 64

دوم- شیوه اجرایی اوراق مرابحه رهنی…………………………………………………….. 64

د- اوراق مرابحه جهت تأمین نقدینگی…………………………………………………………. 65

اول- بررسی فقهی اوراق مرابحه جهت تأمین نقدینگی…………………………………. 65

دوم- شیوه اجرایی اوراق مرابحه جهت تأمین نقدینگی…………………………………. 66

گفتار دوم: مرابحه کالایی……………………………………………………………………………. 66

الف- مدل عملیاتی مرابحه کالایی……………………………………………………………… 67

ب- بررسی فقهی مرابحه کالایی ………………………………………………………………. 69

اول- تورق سنتی……………………………………………………………………………….. 70

دوم- تورق سازماندهی شده…………………………………………………………………. 70

سوم- نظر فقها………………………………………………………………………………….. 71

مبحث دوم: مرابحه در تخصیص منابع………………………………………………………………….. 72

گفتار اول: شیوه عملیاتی قرارداد مرابحه و نحوه اجرایی آن……………………………………. 72

الف- صور مختلف تسویه حساب توسط بدهکار…………………………………………….. 73

ب- نحوه اجرایی قرارداد مرابحه در سیستم کارت اعتباری……………………………….. 74