فصل اول. 1
كلیات تحقیق.. 1
1-1 مقدمه. 1
1-2 بیان مسئله. 3
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق. 5
1-3 پیشینه ی تحقیق..6
1-4 فرضیه ها 6
1-5 اهداف تحقیق. 7
1-5-1 هدف کلی. 7
1-5-2 هدف های جزیی. 7
1-6 جنبۀ نوآوری و جدید بودن تحقیق در چیست؟ 7
1-7 نوع روش کار. 8
1-8 ابزارگردآوری اطلاعات.. 8
فصل دوم. 9
تعریف ناتو. 9
2-1 مقدمه. 9
2-2 ناتو. 11
2-3 تاریخچه ناتو. 14
2-4 تحولات ناتو پس از جنگ سرد و آینده آن. 16
2-5 سیاست‌‌های دفاعی‌ـ‌نظامی دو سوی آتلانتیک… 23
2-6-1 نفوذ ناتو. 24
2-7 ناتو و نقش‌های جدید در عرصه بین‌الملل. 29
2-8 سیاست‌های اروپا در قالب ناتو. 29
2-9 پیامدهای یازده سپتامبر بر وظایف و عملکرد سازمان ناتو (NATO) 31
2-10 فضای جدید بین‌الملل و اهداف نوین. 31
2-11 امنیت بعد از یازده سپتامبر. 33
2-11-1 تأملی بر امنیت و ناتوی جدید بعد از یازده سپتامبر. 33
2-12 ناتو با اهداف جدید و مبارزه با تهدیدات.. 34
2-13 بحران در ناتو. 38
2-14 تأثیر بحران اقتصادی بر بودجه‌ی نظامی اعضای ناتو. 39
2-15 واقعیت‌‌هایی از ناتو در زمان بحران اقتصادی.. 40
فصل سوم. 42
تروریسم. 42
3-1 مقدمه. 42
3-2 تروریسم و تعاریف آن. 43
3-3 مفاهیم لغوی و اصطلاحی تروریسم 44
3-5 انواع تروریسم 50
3-7 حملات تروریستی با اهداف غیرسیاسی. 55
3-8 حملات تروریستی با اهداف سیاسی. 56
3-10 اقدامات سازمان‌های منطقه‌ای و دیگر کشورهای جهان علیه تروریسم رویکرد اتحادیه اروپا 58
3-11 استراتژی آمریکا در برابر تروریسم 59
3-12 ناتو و تروریسم فراملی. 62
3-13 ناتو در مقابله با تروریسم و کنترل تسلیحات کشتار جمعی. 65
3-14 ناتو و جنگ علیه تروریسم 66
3-15 علل تروریسم 67
3-16 مفهوم بازدارندگی. 70
3-17 باز تعریف ماموریتهای ناتو. 71
3-18 ناتو و جنگ علیه تروریسم 73
3-19 سلاح‌های کشتار جمعی و جنگ پیشگیرانه. 74
فصل چهارم. 78
ناتو و نقش آن در مدیریت بحران‌های بین‌‌المللی‌ در کشورهای مختلف.. 78
4-1 مقدمه. 78
4-2 ناتو در آزمونی جدید 79
4-3 پیشینه مداخلات بشردوستانه ناتو. 80
4-4 کوزوو. 81
4-5 ناتو در افغانستان‌. 86
4-6 کارنامه ناتو در افغانستان‌. 86
4-7 ناتو و چالش‌های پیش رو در افغانستان. 89
4-8 فقدان ادراک مشترک.. 89
4-9 تقلیل جایگاه اعضا از شریک به حامی. 90
4-10 عدم تناسب ابزار و امکانات با اهداف.. 90
4-11 حضور ناتو در افغانستان؛ موفقیت یا ناکامی؟ 91
4-12 ساختار امنیتی جنوب آسیا بعد از خروج ناتو از افغانستان. 94
4-13 ترکیه. 95
4-14 منطقه‌ی قفقاز و آسیای مرکزی.. 96
4-16 استفاده از نیروهای واکنش ناتو در زمین لرزه پاکستان. 100
4-18 ناتو و اسرائیل: ابزارهای آمریکا در جنگ‌های خاورمیانه. 103
4-19 بین‌المللی‌سازی غزه به وسیله ناتو. 105
4-20 اسرائیل: ارتش دو فاکتو ناتو. 106
4-21 ایجاد موانع و حصار بین اسرائیل و لبنان. 106
4-22 سناریوهای جنگ‌های منطقه‌ای: اسرائیل و یورش موشکی. 107
4-23 آیا ارتباطی بین اظهارات ملت فلسطین و جنگ وجود دارد؟ 108
4-24 بررسی تأثیر عملکرد ناتو بر امنیت ملی ایران. 108
4-25 تاثیرات حضور ناتو در منطقه بر امنیت جمهوری اسلامی ایران. 110
فصل پنجم. 121
نتیجه گیری.. 121
منابع و مأخذ 129
الف) منابع فارسی. 129
فصل اول
كلیات تحقیق
1-1 مقدمه
برای تحلیل مسائل مربوط به ناتو، لازم است گذری برتاریخچه تشکیل این پیمان داشته داشتیم. در ابتدا این پیمان توسط آمریکا و با همکاری کشورهای غربی برای ایستادگی در مقابل شوروی و بلوک شرق به وجود آمد که به عبارتی بلوک غرب را در برابر بلوک شرق قرار می‌داد. پس از فروپاشی شوروی در دهه نود میلادی این پیمان عملاً فلسفه وجودی خود را از دست داد، اما به دلیل کارکردهای بلندمدتی که داشت، سردمداران این پیمان سعی کردند وظایف جدیدی را با توجه به اهداف ناتو برایش مشخص کنند.
به نظر می‌رسد کشورهای غربی و آمریکا نمی‌توانند خودشان را به نداشتن حضور در خاورمیانه راضی کنند، بنابراین همواره به دنبال راهکارهایی هستند تا بتوانند در مسائل سیاسی و اقتصادی خاورمیانه و چه بسا کل دنیا دخیل باشند. مخصوصاً آمریکا با توجه به نقشی که پس از فروپاشی شوروی در جهان برای خود قائل است، سعی می‌کند در چارچوب پیمان‌ها و اتحادیه‌های متفاوت، مداخلات خود را در مناطق دیگر گسترش دهد.
اما چالش‌هایی برسر راه گسترش ناتو وجود دارد و آنها عبارتند از اینکه برخی کشورها همچون روسیه، از مخالفان سرسخت گسترش حیطه نفوذ این پیمان هستند و با توجه به سابقه مقابله ناتو به سرکردگی آمریکا با پیمان ورشو به سرکردگی شوروی (سلف روسیه) این مخالفت باید جدی گرفته شود و به نظر نمی‌رسد بدون دادن امتیازات قابل توجه به روسیه، بتوان رضایت این کشور را در گسترش بیش از پیش حیطه نفوذ ناتو به آسیای مرکزی و خاورمیانه بدست آورد. از سوی دیگر، برخی تنش‌ها بین اعضای ناتو از قبیل مخالفت‌های فرانسه با اعمال قدرت آمریکا براین پیمان نیز به   مشکلات ناتو دامن می‌زند.
آنچه در این نوشته ادعا می‌شود این است که در واقع ناتو، کارکرد خود را مبنی بر حضور در مناطق دیگر برای اعمال نفوذ برمسائل سیاسی و اقتصادی از یاد نبرده است و با توجه به مشکلاتی که با آنها روبرو است، سعی می‌کند وظایفش را به گونه‌ای مدرن مشخص و آنها را عملی کند. نسخه بازنویسی شده قانون اساسی ناتو، تأیید‌کننده این ادعا است. تا زمانی که شوروی فرو نپاشیده بود، ناتو کارکرد خود را حفاظت از کشورهای عضو ناتو در مقابل تعرض نظامی بلوک شرق عنوان می‌کرد، اما در دنیای معاصر، با کم اهمیت شدن مسائل نظامی و اهمیت یافتن مسائلی از قبیل جنگ نرم و تروریسم (تروریسم معمولاً به ابعاد غیردولتی خشونت توجه دارد) کارکرد تعریف شده برای ناتو نیز تغییر کرده است. به نظر می‌رسد کارکردهای جدید که برای ناتو مشخص شده، حیطه عمل این پیمان را گسترش داده است. مسائلی از قبیل تعرض نظامی به دلیل مشخص بودن مصادیقش، قابلیت‌ گسترش را ندارند، اما مواردی از قبیل تروریسم، قاچاق موادمخدر و نقض دموکراسی به دلیل مشخص نبودن مصادیقشان، قابلیت گسترش را دارند. به همین دلیل است که به نظر می‌رسد ناتو به دنبال سوق دادن حیطه وظایفش به سمت موارد غیرعینی است تا بتواند با آرامش خاطر بیشتری به اعمال نفوذ در مناطق دیگر بپردازد. همانگونه که مطرح شد، وظیفه اصلی ناتو هنوز همان است که بتواند از طریق حضور در مناطق استراتژیک جهان، مواردی از قبیل رفتارهای سیاسی ایران، کره شمالی یا روسیه را تحت کنترل خویش داشته باشد. با بدست گرفتن مسائل مربوط به عراق، در آینده سیاسی این کشور تأثیرگذار باشد و از موقعیت سیاسی و اقتصادی این کشور به نفع خود استفاده کند. به عبارتی می‌توان گفت ناتو آماده است تا از تمامی مسائلی که کشورهای عضو و مخصوصاً آمریکا به عنوان منافع ناحق خود معرفی می‌کنند، حمایت به عمل آورد. در واقع ناتو تبدیل به یک تروریست کلان شده است که می‌تواند با مشروعیتی که به کارهایش می‌دهد به عنوان بزرگترین و قدرتمند‌ترین گروه نظامی در جهان عمل و راه را برای توسعه طلبی‌های سردمدارانش هموار کند. حال باید به دقت روابط روسیه با ترکیه، ایران و دیگر کشورهای منطقه که مخالف حضور پررنگ آمریکا و ناتو در منطقه خاورمیانه هستند، مورد بررسی قرار بگیرد تا مشخص شود تا چه حد تنش‌های میان آمریکا و روسیه، فرانسه و. . . می‌تواند مانع سایه افکنی ناتو برمسائل دیگر مناطق باشد.
به درستی باید اذعان کرد که ناتو همواره به دنبال ایفای نقش موثر و مداخله جویانه در دیگر کشورها بوده است. حضور ناتو در افغانستان به بهانه مبارزه با تروریسم و قاچاق موادمخدر و دموکراسی سازی در این کشور و نداشتن موفقیت در این امور و در عین حال حضور مداوم در این کشور، نشانگر واقعی نبودن ادعای این گروه است. ناتو در افغانستان حضور پیدا کرده است تا در آنجا تروریسم را مهار کند. در عراق حضور یافته است تا به دولت سازی کمک کند و در پاکستان نیز به بهانه مبارزه با تروریسم، حضور دارد، بنابراین می‌توان ادعا کرد که ناتو با توجه به زمینه‌های متفاوتی که در کشورها وجود دارد، سعی می‌کند در آنها حضور یابد و بیشتر، نفس حضور در کشورها مهم است، نه کارکردی که می‌توانند داشته باشد.
ناتو با حضورش در عراق، افغانستان و پاکستان، می‌تواند از نزدیک مسائل مربوط به خاورمیانه را رصد و تأثیرگذاری خود را برآنان حفظ کند. با حضور در افغانستان، در مجاورت ایران قرار می‌گیرد و می‌تواند با استقرار نیروها و پایگاه‌های نظامی، برمسائل ایران اشراف داشته باشد. با حضور در پاکستان می‌تواند جلوی شیطنت‌های احتمالی این کشور را بگیرد. همچنین نفس حضور نیروهای ناتو در خاورمیانه موجب می‌شود تا روسیه و اقداماتش تحت کنترل کشورهای عضو ناتو باشد، جلوی اعمال نفوذ روسیه به نحوی گرفته شود و این کشور نتواند در آسیای مرکزی و خاورمیانه به راحتی دست به اقدامی بزند.
علاوه بر این ناتو اکنون در چارچوب جنگ علیه تروریسم درصدد ایفای نقش در سایر مناطق جهان از جمله افغانستان و عراق برآمده است، تاکید بیانیه هفدهمین اجلاس سران ناتو در استانبول بر اعزام تعداد بیشتری نیروی نظامی به افغانستان و آموزش نیروهای نظامی عراق توسط ناتو بیانگر تمایلات جدید ناتو است.
1-2 بیان مسئله
ناتو ازجمله قوی ترین پیمان های منطقه ای است كه با گذ شت حدود 60سال اززمان تاسیس همچنان در صحنه های نظامی و سیاسی حاضر است كه پیمان دفاع جمعی بروكسل مقدمه تشكیل این سازمان می باشد. ناتودرواكنش به توسعه طلبی های شوروی سابق بوجود امد. ناتو با تغییر مناسبات جهانی در بسیاری مواقع حفظ منافع اعضای خود به ویژه امریكا را سرلوحه كارخود قرار داده و به ابزار اشغالگریهای این كشورجنگ طلب تبدیل شده وازیك سازمان دفاعی به سازمانی تهاجمی و اشغالگرتبدیل شده به هرحال نگرانی امروزازناتوبه دلیل نفوذ افكارو عقاید خاص دررهبری این سازمان و گزینشی بودن عملیات های این سازمان با توجه به تعاریف