مهندس اصغر شاهرخی
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

چکیده ………..……………………………………………………………………………………………..    1

فصل  اول: مقدمه و هدف

1- 1- مقدمه……..……………………………………………………………………………………………. 3             

1-2- بیان مسئله ……..……………………………………………………………………………………….   6                       

فصل دوم: كلیات و بررسی منابع

2-1- گیاهان دارویی در جهان و ایران ………………………………………………………………………. 9

2-1-1 مزایای استفاده از گیاهان دارویی…………….…………………………….………………………..10

2-1-2 معایب استفاده از گیاهان دارویی……………………………………………………………………. 11

2-2-معرفی گونه مورد مطالعه………..…………………………………………………………………….. 12

2- 2- 1-بررسی جایگاه سیستماتیکی گونه مورد مطالعه…..……………………………………………….12

2- 2- 2-خصوصیات تیره ستاره‏آسا……………………..………………………………….…………….. 13 

2-2-2-1-توصیف تیره ستاره‏آسا.………………..……………………………………………………….. 14

2- 3- جنس تاناستوم………….……….……………………………………………………………………. 16

2- 3- 1- خصوصیات كلی گونه‏های جنس…………..…………………………………………………… 17

2- 3- 2- برخی گونه‏های جنس……………………………………………………………………………..18

2-4-گیاه‏شناسی Tanasetum persicum……………………………………………………………….

2 -5-گیاه‏شناسیTanacetumpolycephalum…………………………………………………………

2-6 استخراج موادموثره از گیاه………………………..…………………………………………………….22

2-6-1-روش‏های استخراج…………………………..………………………………………………………23

2-7- بیو‌شیمی اسانس.………………………..………………………………………………………………24

2-8- عوامل مؤثر بر ماده موثره……………………………………………………………………………… 25

2-8-1- انواع ترکیبات ثانویه…..…………………………………………………………………………….27

2-9- فیتوشیمی گیاهان……………………..………………………………………………………………..30

2-9-1- کاربرد فیتوشیمی ……………………..…………………………………………………………….30

2-10- و یژگی‏های آنتی اکسیدان­ها …….………………………………………………………………….31

2-11- خواص ضد میکروبی اسانس‏ها…..………………………………………………………………….32

2-12- بررسی منابع……..…………………………………………………………………………………….33

2- 13- اهداف مورد مطالعه……..…………………………………………………………………………..39

فصل سوم: مواد و روش‏ها

3-1- موقعیت جغرافیایی استان چهارمحال و بختیاری……………..………………………….41

3-1-1- موقعیت و مختصات جغرافیایی……………………………………………………………….41

3-1-2-ناهمواری‏ها…………………………..………………………………………………….…………..41

3-1-3-آب وهوا……………………………………………………………………………………………. 42

3-1-4- بادها……………………..………..…………………………………………………………………42

3-1-5– منابع آب……………………………………………………………………………………..43

3-2- خصوصیات مناطق مورد مطالعه……..…………………………………………………………………44

3-2-1- خصوصیات جغرافیایی مناطق مورد مطالعه………………..……………………………….……..44 

3-2-2-خصوصیات خاکشناسی مناطق موردمطالعه.……..……………………………………………….. 45

3-2-3- خصوصیات هواشناسی مناطق مورد مطالعه………..………………………………………………46

3-3- روش بررسی خصوصیات گیاه‏شناسی…………..…………………………………………………….46

3-3-1- زمان جمع‏آوری گیاه………………..………………………………………………………………47

 

3-3-2- روش جمع‏آوری گیاه……………………………………………………………………………….47

3-3-3- روش آماده‏سازی گیاهان……………..…………………………………………………………….48

3-3-4- جداسازی اندام های مور نیاز……………….………………………………………………………48

3-4- مراحل آزمایشی اندازه­گیری قدرت آنتی اکسیدانی به روش……………..…………….….DPPH

3-4-1- تهیۀ محلول DPPH استوک……………..…………………………………………………………49

3-4-2- روش انجام تست ……………..……………………………………………………………DPPH49

3-4-3- محاسبۀ50 ……………..………………………………………………………………………….IC50

3-5- مراحل آزمایشی اندازه گیری خاصیت ضدباکتریایی.…………….…………………………………51

3-5-1- تهیه سویه های میكروبی…………..………………………………………………………………..51

 3-5-2- استریلیزاسیون…………..……………………………………………………………………………51

3-5-3- تهیه سوسپانسیون میكروبی…………..……………………………………………………………..52

3-5-4- روش بررسی اثرات ضد میكروبی………..………………………………………………………..52

3-6- روش بررسی فیتوشیمیایی گیاهان………..………..………………………………………………….53

3-6-1- دستگاه كروماتوگرافی گازی متصل به طیف‏سنج جرمی ..…………………………(GC/MS) 53      

3-6-2- روش کاربا دستگاه……..…………………………………………………………………………..54

3-6-3- مشخصات دستگاه مورداستفاده.……..…………………………………………………………….54

3 -6-4- کاربرد ها………..………………………………………………………………………………….55

3 -7-روش محاسبات آماری………..……………………………………………………………………….56

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- اکولوژی گونه مورد مطالعه…………………………………………………………………………… 58

4-2-عملکرداسانس T.polycephalumو ………..………………………………………….T.persicum61

4 -3- فیتوشیمیایی اسانس………..…………………………………………………………………………..62  

4-3-1-گونه …………..……………………………………………………………………..T.persicum62

4 -3-2-گونه……….…..……………………………………………………………….T.polycephalum67

4-3-2-1- عملکرد اسانس……………..……………………………………………………………………75

4-3-2-2- آلفاپینن……………..…………………………………………………………………………….77

4-3-2-3-  1و8 سینئول……………..……………………………………………………………………….78

4-3-2- 4-کامفن……………..……………………………………………………………………………..80

4-3-2- 5- بورنئول…………..………………………………………………………………………………81

4-3-2-6-کامفور…………..………………………………………………………………………………..82

4-3-2-7-کریسانتنیل استات……………..………………………………………………………………….84

4-3-2-8- بورنیل استات……………..………………………………………………………………………85

4-3-2-9-کریستانتنون……………..………………………………………………………………………..86

4-4-ضد میکروبی……………..……………………………………………………………………………..87

4-5- آنتی اکسیدانی…………..……………………………………………………………………………..91

4-6- نتیجه گیری کلی………..………………………………………………………………………………92

4-7-پیشنهادات…………..…………………………………………………………………………………..93

منابع………..…………………………………………………………………………………………………103

چکیده:

مخلصه با نام علمی Tanacetum persicum(Boiss)) و مینای صخره‏زی با نام علمی Tanacetum polycephalum(L) Schultz-Bip گیاهانی چند‏ساله، ازخانواده ستاره‏آسا (Asteraceae) به طورطبیعی دردامنه‏های صخره‏ای در ارتفاعات 2500 تا3000 متر از سطح دریا رشد می‏کنند. جنس Tanacetum در، درمان بیماری‏های میگرن، روماتیسم، و ضدالتهاب استفاده می‏شود. در این روش ابتدا اندام هوایی گیاه persicum T. درمرحله گلدهی کامل از کوه کلار و polycephalum T. درمرحله گلدهی کامل به طور تصادفی از سه منطقه سبزکوه، قلعه تک وکرسنک درخرداد ماه سال 1391 جمع‏آوری شدند. عمل اسانس‏گیری با استفاده از روش تقطیر با آب به کمک دستگاه کلونجر انجام شد. در نهایت پس ازآب‏گیری از اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل به طیف­سنجی جرمی تجزیه شیمیایی شد. خاصیت آنتی‏اکسیدانی به روش DPPH مورد بررسی قرار گرفت. عملکرد اسانس  T. persicum 35/0 میلی لیتر در 100 گرم ماده‏ خشک و برگ-گل   T.polycephalum 48/0 و 50/0 میلی لیتر در 100 گرم ماده خشک به دست آمد. از کل ترکیبات موجود در اسانس 43 و44 ترکیب به میزان 81 ،85 و 81 % شناسایی شد. مهم‏ترین ترکیبات در اسانس گل polycephalum .T  بورنئول (42/22%)، 1و8 سینئول(21/16%)، کامفور(39/8%)، بورنیل‏استات (79/4%) و در اسانس برگ polycephalum.T بورنئول0(/17%)،1و8سینئول(31/12%) کامفور(53/5%) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد از نظر عملکرد اسانس تفاوت معنی‏داری بین جمعیت‏های مختلف polycephalum T. وجود نداشت. نتایج آزمون ضد میکروبی نشان داد که اسانس برگ polycephalum T. منطقه کرسنک  بر روی باکتری Listeria monocytogenes وBacillus cereus و اسانس گل و برگ قلعه تک بر روی باکتری Listeria monocytogenes  Proteus vulgaris و tifymoriom Salmonella  اثر بازدارندگی داشته هم‏چنین نتایج آزمون آنتی اکسیدانی نشان داد که اسانس این گیاه دارای خاصیت آنتی اکسیدانی چندانی  نمی‏باشد.

فصل اول: مقدمه و هدف

1-1- مقدمه

اکنون بیش از 250 سال از مستندسازی مطالعات گیاه­شناسی علمی می‏گذرد، با این حال تعداد گونه‌های گیاهی کل دنیا هنوز به طور قطعی مشخص نیست. سالیان متمادی است که گیاه‏شناسان و افرادی که در زمینه حفاظت از گیاهان فعالیت دارند، تعداد گونه های گیاهی را بین 230 تا 270هزار گونه تخمین زده‏اند (عارفی،1381).

این در حالی است که ایران با دارا بودن وسعت جغرافیایی زیاد و آب و هوای متنوع، جزء مراکز انتشار و پراکنش بسیاری از گونه‌های گیاهی در دنیا شناخته شده است. اطلاعات پراکنده و به ویژه ادعای گیاه‏شناسان، حاکی از این است که در حال حاضر 14700 گونه گیاهی در کشور وجود دارد که تنها حدود 8000 گونه آن شناخته و معرفی شده است. با توجه به گستردگی منابع ژنتیکی متنوع در ایران و با دقت به این‌ که در داخل گونه‌ها نیز تنوع­هایی گسترده شامل زیر گونه، رقم و نژادهای گیاهی وجود دارد، بهتر می‌توان به اهمیت این تنوع ژنتیکی و لزوم شناخت  بهتر آن  به عنوان یک  ثروت  ملی  و خداداد پی برد (وجدانی،1372).

منشأ تهیه و تولید گیاهان، به رویشگاه‏های طبیعی ایران می­توانند به عنوان ذخایر ارزشمند، تولید گیاهان به خصوص گیاهان دارویی مورد توجه قرار بگیرند. با توجه به این كه عوامل محیطی سبب تغییراتی در رشد گیاهان دارویی و كمیت و كیفیت مواد مؤثره آن‏ها می‏گردد، باید از‏ نظر دور نداشت كه محصول یك گیاه دارویی از نظر اقتصادی در زمانی مقرون به صرفه می باشد كه مقدار متابولیت‏های اولیه و ثانویه آن  به حد مطلوب رسیده باشد (امیدبیگی، 1384).

وجود 11 اقلیم از 13 اقلیم شناخته شده جهان برخورداری از 300 روز آفتابی در سال و اختلاف دمای 40 – 50 درجه سانتی گراد میان سردترین و گرم­ترین نقطه در کشور شرایط مساعدی را به لحاظ بهره‏مندی از یک اکولوژی منحصر به فرد فراهم کرده است، این شرایط زمینه رشد و نمو گیاهان دارویی را در کشور فراهم کرده است، به طوری که هم‏ اکنون 90 درصد گونه های گیاهی جهان در ایران وجود دارد و همین امر کشورمان را در زمره مستعدترین کشورهای جهان به منظور پرورش گیاهان دارویی قرار داده است ( افشار،1380).

بی شک استفاده از گیاهان دارویی[1]، کهن‏ترین ره یافت بشر برای درمان بیماری‌ها بوده است و در خلال توسعه تمامی تمدن‌های بشری همواره ارتباطی تنگاتنگ و نزدیک میان آدمی و گیاه وجود داشته است. با این حال هنوز بیش‏تر گونه‏های گیاهی بررسی نشده و نا‌شناخته مانده‌اند و هنوز زمان زیادی مانده است تا منابع جدید و با ارزش گیاهی کشف شوند. به این ترتیب گیاهان را می‌توان به عنوان منبعی از مواد شیمیایی طبیعی مفید دانست که تنها بخشی از آن مورد بهره برداری قرار گرفته است. این مواد شیمیایی مفید را می‌توان نه تنها به عنوان دارو بلکه به عنوان الگویی بی‌نظیر به صورت نقطه شروعی برای ساخت آنالوگ‌های دارویی به کار برد و هم چنین به عنوان ابزاری جالب به منظور فهم و درک بیشتر پدیده‏های زیست شناختی به کمک گرفت (سمنانی و همکاران،1386).

گیاهان دارویی به آن گروه از گیاهان گفته می‌شود كه برای مصارف پزشكی، درمانی، بالینی و داروســازی انسان و دام مورد استفاده قرار می‌گیرند و اندام‌های آن ها دارای تركیبات اثـربخش دارویی است. وجود موادی به نام تركیبات ثانویه در گیــاهان از جنبه های مختلف سازگاری و بقای گیاهان در برابر شرایط نامساعد محیطی و زیـستی، تولید داروهای گیاهی، سموم آفت‏كش و علف‏كش طبیعی،  طعم دهنده، معـطركننده و نـگهدارنده‌ مواد غذایی از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. به این مواد خاص در گیاهان كه  در، درمان یا پیشگیری از  بیماری‌ها  نقش  مؤثری  دارند، مادهی‌ ‌مؤثره گفته‏  می‏شود  (قاسمی، 1388).

در برخی کشورها اسانس‏های[2] گیاهی طی یک سری روش‌های محلی مثل بخار دادن ، تفت دادن و یا استفاده از مایعاتی مثل الکل و سایر روش‌ها به دست می‌آیند. اولین مرحله در اطمینان ازکیفیت اثر بخشی و بی‏ضرری گیاهان دارویی مشخص کردن تیره، جنس، گونه و حتی زیرگونه گیاهی است (آویژگان،1387).

ساختار فنوتیپی گیاهان با پاسخ رشدی آن‏ها به عوامل محیطی مانند رطوبت خاک و عوامل اقلیمی ارتباط دارد. انواع متفاوت پاسخ‏های گیاهی به این عوامل محیطی با روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد که در بقای جمعیت‌های تحت شرایط محیطی متفاوت، تأثیر زیادی دارد. شرایط محیطی و منطقه‌ای در پراکندگی و گسترش گیاهان در زیستگاه آن‏ها نقش ویژه‌ای دارند. بیشتر عوامل اقلیمی با تغییر ارتفاع دستخوش تغییرات می‌شوند. مثلاً با افزایش ارتفاع، میزان تبخیر زیاد و میانگین رطوبت هوا کاهش می‌یابد. زندگی گیاهان خصوصاً ویژگی‏های مورفولوژیکی و ساختاری متأثر از این تغییرات است (Rezakhanlo and Talebi,2009).

2-1- بیان مسئله

گیاهان به عنوان اولین حلقه تشکیل دهنده زنجیره اکولوژی ، نقش مهمی را در زندگی بشر ایفا     می‏کنند. انسان به دلیل نیازهای روزمره خویش، به گیاهان وابستگی کامل داشته و این نیاز او را ملزم نموده است تا به یاری روش‏های علمی و دانش موجود اطلاعات بیشتری را در مورد گیاهان کسب نماید. در حال حاضر اهمیت کاشت، داشت، برداشت و فرآیندهای پس از برداشت گیاهان دارویی به منظور افزایش  مواد مؤثره آن‏ها  بسیار  مورد  توجه  است .

انقراض گیاهان دارویی به دلیل برداشت از طبیعت و بعضاً با شیوه های نادرست و چرای افراطی نه تنها به انقراض نسل گونه‏ ها می انجامد بلكه تنوع زیستی منطقه و جهان را نیز با خطر نابودی مواجه می سازد. راهکار آن حفاظت گیاهان درداخل وخارج از زیستگاه است که لازمه شناخت اکولوژیکی و گیاه‏شناسی گیاهان دارویی است تا به‏ توان خارج از زیستگاه گیاهان‏دارویی را کشت وکار کرد تا فشار بر طبیعت کم شود.

فساد مواد غذایی ، آلودگی و سرطان زا بودن و مشکلات آنتی اکسیدان‏های مصنوعی و خطر تجمع مواد مضر ناشی از اكسیداسیون چربی‏ها در بدن در نتیجه حذف آن‏ها، استفاده از آنتی اكسیدان‏های حاصل از منابع طبیعی مثل گیاهی در چربی‏ها و روغن‏های خوراكی یك  راه حل منطقی است. اثبات اثرات مخرب و عوارض جانبی داروهای شیمیایی، در صورتی که داروهای گیاهی دارای این اثرات نیستند .

یکی دیگر از مشکلات استفاده از گیاهان دارویی پایین بودن کمیت و کیفیت ماده موثره گیاهان دارویی و معطر است که  با  انتخاب جمعیت‏های با کیفیت و کمیت بالا، شناخت  عوامل محیطی  مؤثر