30/10/1391
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چكیده
در میان آیاتی كه امامت خاصه را اثبات می كنند آیات صادقین، مباهله و نجم خلافت بلافصل امیرالمؤمنین(ع) را اثبات می نماید.

در آیه صادقین عمده استدلال بوسیله آن بر لفظ صادقین و لزوم اتباع از آنان است. كلمه «صدق» در اصل به معناى مطابقت گفتار و یا خبر با خارج است و مجازا در اعتقاد و عزم و اراده و عمل نیز استعمال شده است، و مقصود از صدق، معناى مجازى و وسیع آن است، نه معناى لغوى و خاص آن.

مفسّران اهل سنّت در تفسیر این آیه بعضا از كنار این آیه به سادگی عبور نموده و یا با تعیین مصادیقی غیر از ائمه معصومین(ع) به تفسیر آن پرداخته اند ولی فخر رازی پذیرفته است كه «صادقین» باید معصوم باشند، چون اطاعت مطلق جز از معصوم(ع) صحیح نیست؛ ولى در نتیجه گیری آنرا به اجماع امت تفسیر نموده. ولی عده ای از مفسرین اهل سنت با بیان روایاتی آیه را بر امیرالمؤمنین(ع) تفسیرنموده اند.  مفسران شیعه صادقین در آیه را برگروه خاصی حمل نموده و دو دلیل بر آن آورده اند: یكی معیت و همراهی با آنها و دیگری اطلاق در تبعیت از آنها؛ روایات بسیاری از شیعه واهل سنت مؤید این مطلب است.

آیه دیگر آیه مباهله است. پیامبر(ص) در روز مباهله در حالى كه دست حسن(ع) و حسین(ع) را به دست داشت و على(ع) و فاطمه(س) همراهش بودند، براى مباهله با نصارى حاضر شد و مسیحیان نجران را به مباهله دعوت كرد. این اقدام پیامبر(ص) بر اساس روایات شیعه و اهل سنت بر برترى على(ع) اشاره دارد. در مقابل اكثریت اندیشمندان اهل سنت كه با نظریه شیعه در تطبیق آیه موافقند برخی از مفسرین اهل سنت در روایت و یا انطباق آنها تلاشهای بی فایده ای جهت تحریف آن نموده اند. علمای شیعه در ذیل این آیه شریفه به دو شیوه استدلال نموده اند؛ اول اینكه نفس پیامبر(ص) بودن به معناى‏ حقیقی غیر ممكن است، پس معناى‏ مجازی آن یعنی تساوی در تمامی شئونات است و مقصود مساوات در تمامی جهات جز نبوت است، مانند عصمت، أولى‏ بالمؤمنین من أنفسهم و… دلیل دیگر این است كه به وسیله اثبات افضلیت توسط این آیه صغرای استدلال عقلی فراهم می شود كه كبرای آن قبح تقدم مفضول بر افضل است.

در آیه نجم دو تعبیر است كه باید معنی شود یكی علامات و دیگری نجم. برخى مقصود از «علامات» را كوه‏ها دانسته كه روزها وسیله راهنمایى هستند و مقصود از «نجم» جنس و همه ستارگان ثابت است عده معدودی از تفاسیر اهل سنت در ذیل این آیه شریفه به روایات شیعه پرداخته و آنها را نقل نموده و بر امیرالمؤمنین(ع) حمل نموده اند. مفسران شیعه نیز دو گونه تفسیر نموده اند عده ای آنرا به ظاهرش معنا نموده و عده ای به واسطه روایات به باطن آن كه اهل بیت(ع) باشند درروایات خویش آنرا تبیین نموده اند.

فهرست
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….1

تعریف و محدوده مسأله…………………………………………………………………………………………………….2

پیشینه موضوع………………………………………………………………………………………………………………………….3

ضرورت………………………………………………………………………………………………………………………………….3

اهداف…………………………………………………………………………………………………………………………………….3

فرضیه……………………………………………………………………………………………………………………………………..3

سؤال اصلی………………………………………………………………………………………………………………………………3

سؤالات فرعی…………………………………………………………………………………………………………………………..4

بخش اول: آیه صادقین……………………………………………………………………………………………………..5

    فصل اول: شأن نزول و مفردات آیه صادقین………………………………………………………………………..8

گفتار اول: شأن نزول……………………………………………………………………………………………….8

گفتار دوم: مفردات………………………………………………………………………………………………..11

الف) معنای لغوی صدق……………………………………………………………………………………….12

ب) استعمال قرآنی صدق……………………………………………………………………………………..12

ج) استعمال قرآنی صدیقین…………………………………………………………………………………..15

فصل دوم: دیدگاه مفسرین اهل سنت درباره آیه صادقین……………………………………………………….18

گفتار اول: تفاسیر اهل سنت…………………………………………………………………………………….18

    الف) كسانی كه اعتقاد به عصمت و انطباق بر امیرالمؤمنین(ع)   ندارند…………………………..18

1) طبری……………………………………………………………………………………………..18

2) احمد بن علی جصاص…………………………………………………………………………….20

3) ماوردی………………………………………………………………………………………………….21

4) زمخشری ………………………………………………………………………………………………22

5) ابن عربی………………………………………………………………………………………………..22

6) بیضاوی………………………………………………………………………………………………….24

7) ابوحیان…………………………………………………………………………………………………..24

8) ابن كثیر دمشقی……………………………………………………………………………………….25

9) احمد بن محمد بن عجبیه………………………………………………………………………….25

10) ابن عاشور……………………………………………………………………………………………..26

11) مراغی……………………………………………………………………………………………………26

ب) كسانی كه عصمت را پذیرفته، انطباق بر امیرالمؤمنین(ع) را نپذیرفته اند…………………………27
ج) كسانی كه انطباق آیه بر امیرالمؤمنین(ع) را به عنوان یكی از احتمالات مطرح نموده اند…….29

1) ابن ابی حاتم……………………………………………………………………………………………..31

2) حاكم حسكانی…………………………………………………………………………………………..32

3) ثعلبی………………………………………………………………………………………………………..32

4) اسفراینی……………………………………………………………………………………………………32

5) سور آبادی…………………………………………………………………………………………………33

6) سیوطی………………………………………………………………………………………………………33

7) آلوسی………………………………………………………………………………………………………..34

8) مظهری……………………………………………………………………………………………………….34

گفتار دوم: روایات اهل سنت……………………………………………………………………………………………34

دسته اول: تصریح به صادق بودن پیامبر(ص) و امام علی(ع)………………………………………….34

دسته دوم: امیرالمؤمنین(ع) صدیق اكبر است………………………………………………………………..35

دسته سوم: امیرالمومنین(ع) اولین صدیقین است…………………………………………………………..36

دسته چهارم: امیرالمؤمنین(ع) افضل صدیقین است……………………………………………………….36

دسته پنجم: امیرالمؤمنین(ع) لسان صدق است……………………………………………………………..36

دسته ششم: روز قیامت صدیق از اسامی امیرالمؤمنین(ع) است……………………………………….36

    فصل سوم: دیدگاه مفسرین شیعه درباره صادقین……………………………………………………………..38
گفتار اول : ادله عقلی و قرائن موجود در آیه…………………………………………………………………….39

الف) بیان متقدمین…………………………………………………………………………………………………42

ب) بیان متأخرین و معاصرین…………………………………………………………………………………43

گفتار دوم: تبیین صادقین بوسیله دیگر آیات ……………………………………………………………………..47

گفتار سوم: روایات صادقین……………………………………………………………………………………………..49

    فصل چهارم: پاسخ به شبهات آیه صادقین……………………………………………………………………….56
گفتار اول: شبهات فخر رازی………………………………………………………………………………………….56
گفتار دوم: شبهات ابن تیمیه…………………………………………………………………………………….58
گفتار سوم: شبهه فیصل نور …………………………………………………………………………………………..63
بخش دوم: آیه مباهله…………………………………………………………………………………………………….64

   فصل اول: شأن نزول و مفردات آیه مباهله…………………………………………………………………….66

گفتار اول: شأن نزول………………………………………………………………………………………….66

گفتار دوم: مفردات……………………………………………………………………………………………………68

الف) ترجمه و توضیح ……………………………………………………………………………………..68

ب) معانی لغوی   ……………………………………………………………………………………………70

ج) معنای اصطلاحی مباهله……………………………………………………………………………….70

د) تركیب آیه…………………………………………………………………………………………………..71

فصل دوم: دیدگاه مفسرین اهل سنت درباره آیه مباهله…………………………………………………………….72

گفتاراول: دیدگاه مشهور و موافق با نظر شیعه……………………………………………………………72

الف) صحابه و تابعین………………………………………………………………………………………….72

ب) مفسرین اهل سنت………………………………………………………………………………………..73

ج) راویان و مورخان اهل سنت…………………………………………………………………………….74

ابن عساكر دمشقی………………………………………………………………………………………..76
احمد بن حنبل…………………………………………………………………………………………….76
ترمذى………………………………………………………………………………………………………..77
نسائی………………………………………………………………………………………………………….77
حاكم نیشابوری…………………………………………………………………………………………….77
روایت ابن حجر عسقلانی……………………………………………………………………………..78
نوشتن صلح نامه……………………………………………………………………………………………78
د) استدلال مفسرین اهل سنت به حدیث مباهله بر افضلیت امیرالمؤمنین(ع)………………..79
گفتاردوم: دیدگاه غیرمشهور و مخالف با نظر شیعه…………………………………………………………..79

الف) مفسرین تحریف كننده……………………………………………………………………………………79

ب) تلاشهای بیهوده و تحریفات……………………………………………………………………………..80
1) حذف و یا عدم انطباق عناوین بر حاضرین در مباهله……………………………………….80
2) اضافه نمودن خلفای ثلاث به مدعوین…………………………………………………………….83
3) تحریف در معنای انفسنا………………………………………………………………………………..84
4) مماثلت در عشیره………………………………………………………………………………………….84
5) علی مجازا در ابناء داخل است………………………………………………………………………..85
6) پنهان نمودن اصل حدیث……………………………………………………………………………….85
7) تغییر زمان نزول آیه………………………………………………………………………………………..86
8) به جای نام امیرالمؤمنین(ع) «وناس من اصحابه» اضافه شده………………………………86

  فصل سوم: دیدگاه مفسران و علمای شیعه درباره آیه مباهله…………………………………………………87

گفتار اول: تفسیر آیه……………………………………………………………………………………………………….87

الف) فرازهای آیه مباهله……………………………………………………………………………………….87

ب) نكاتی پیرامون مباهله………………………………………………………………………………………90

شرائط حاضرین در مباهله……………………………………………………………………….90
شرائط مباهله…………………………………………………………………………………………90
جایگاه مباهله…………………………………………………………………………………………91
گفتار دوم: اثبات افضلیت و ولایت امیرالمؤمنین(ع)…………………………………………………………………..91

الف) استدلال ائمه اطهار(ع)…………………………………………………………………………………..91

ب) استدلال علما و مفسرین………………………………………………………………………………….92

شیخ مفید(ره) ………………………………………………………………………………93
سید مرتضی(ره)……………………………………………………………………………93
شیخ طوسی(ره) …………………………………………………………………………..93
خواجه نصیر(ره)…………………………………………………………………………..93
علامه حلی(ره) …………………………………………………………………………….94
تفاسیر متأخرین……………………………………………………………………………………94
گفتار سوم: روایات مباهله……………………………………………………………………………………………………96

فصل چهارم: پاسخ به شبهات درباره آیه مباهله………………………………………………………………………….104

گفتار اول: شبهات ابن تیمیه………………………………………………………………………………………….104

گفتار دوم: شبهات دیگران…………………………………………………………………………………………….113

بخش سوم: آیه نجم ……………………………………………………………………………………………………..118

فصل اول: مفردات آیه نجم…………………………………………………………………………………………….119

        گفتار اول: معانی لغوی……………………………………………………………………………………………………119

گفتار دوم: استعمالات قرآنی……………………………………………………………………………………………120

فصل دوم: دیدگاه اهل سنت درباره آیه نجم………………………………………………………………………………122

گفتار اول: اقوال مفسرین…………………………………………………………………………………………………122

الف) مفسرین مخالف تفسیر شیعه………………………………………………………………………….122

1) فخر رازی………………………………………………………………………………………………122

2) ابن عربی………………………………………………………………………………………………..122

3) ابوحیان…………………………………………………………………………………………………..122

4) تفاسیر معاصر…………………………………………………………………………………………..122

ب) مفسرینی كه نظر شیعه را ذكر نمودند………………………………………………………………..124

گفتار دوم: روایات كتب اهل سنت……………………………………………………………………………………124

فصل سوم: دیدگاه مفسرین و علمای شیعه درباره آیه نجم……………………………………………………………126

گفتار اول: تفسیر مطابق ظاهر……………………………………………………………………………………………126

گفتار دوم: تفسیر باطن آیه بوسیله روایات…………………………………………………………………………..127

   نتیجه گیری و جمع بندی………………………………………………………………………………………………131

مقدمه
آخرین و كامل ترین دین الهى با بعثت خاتم انبیاء، حضرت محمّد مصطفى(ص) به جهانیان عرضه شد و آئین و رسالت پیام رسانان الهى با نبوّت آن حضرت پایان پذیرفت. دین اسلام در شهر مكّه شكوفا شد و پس از بیست و سه سال زحمات طاقت فرساى رسول خدا(ص) و جمعى از یاران باوفایش، تمامى جزیرة العرب را فرا گرفت. ادامه این راه الهى در هجدهم ذى الحجّه، در غدیر خم و به صورت علنى، از جانب خداى منّان پس از پیامبر خدا(ص)، به نخستین رادمرد عالم اسلام یعنى امیر مؤمنان على(ع) سپرده شد. در این روز، با اعلان ولایت و جانشینى حضرت، نعمت الهى تمام و دین اسلام تكمیل و سپس به عنوان تنها دینِ مورد پسند حضرت حق اعلام گردید. این چنین شد كه كفرورزان و مشركان از نابودى دین اسلام مأیوس گشتند.

دیرى نپایید كه برخى اطرافیان پیامبر(ص) با توطئه هایى از پیش مهیّا شده مسیر هدایت و راهبرى را پس از رحلت ایشان منحرف ساختند، دروازه مدینه علم را بستند و