چکیده :

هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر دو نوع برنامه تمرینی 4 هفته­ای مقاومتی و پلیومتریک بر عملکرد فوتبالیست­های پسر  15تا 17 سال بوده است. به همین منظور تعداد 30 نفر از دانش­ آموزان فوتبالیست عضو تیم‌های آموزشگاهی استان کرمانشاه به صورت تصادفی به سه گروه 10 نفری که شامل گروه پلیومتریک، قدرتی (با وزنه) و گواه تقسیم شدند. قد، وزن، درصدچربی، پرش عمودی، قدرت بیشینه (دینامومتر) و چابکی ایلی­نویز در روز اول پیش آزمون اندازه ­گیری شد. درروز دوم پیش­ آزمون رکوردهای دوسرعت 36 متر و تست استقامتی یویو ثبت گردید. سپس دو گروه مقاومتی و پلیومتریک به مدت 4 هفته (سه جلسه در هفته) به تمرینات منتخب مقاومتی و پلیومتریک همراه بازی فوتبال و همچنین گروه گواه به تمرینات تخصصی فوتبال همراه بازی فوتبال پرداختند. کل زمان تمرین برای هر سه گروه 65 الی 85 دقیقه بود. پس از پایان دوره تمرینی، اندازه ­گیری­ها و آزمون­های پس آزمون همانند پیش آزمون به ترتیب در دو روز به عمل آمد و داده­های خام بوسیله آمار توصیفی و استنباطی کلوموگرف– اسمیرنوف، آنالیز واریانس یک طرفه، آنالیز واریانس با اندازه­های تکراری، آزمون t جفت شده وآزمون تعقیبی توکی به شرح زیر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت: 1- هر سه گروه در فاکتور­های سرعت دویدن، توان انفجاری و چابکی پیشرفت معنی­داری از پیش آزمون به پس آزمون داشته اند (05/0p<). 2- تمرینات پلیومتریک و قدرتی هر دو به صورت معنی­داری باعث افزایش قدرت بیشینه شده ­اند اما تمرینات تخصصی فوتبال (گروه گواه) تاثیر معنی­داری برفاکتور قدرت بیشینه نداشته است. 3- توان هوازی دردو گروه، پلیومتریک و گواه  افزایش معنی‌داری داشته اما درگروه قدرتی افزایش معنی داری دیده نشد. نتیجه: ترکیب تمرینات پلیومتریک با تمرینات تخصصی فوتبال در پژوهش حاضر نسبت به روش­های دیگر موجب افزایش مطلوب­تری در عملکرد فوتبالیست­های نوجوان شده است در نتیجه می­توان در جهت افزایش فاکتور­های سرعت، چابکی، توان انفجاری، قدرت بیشینه و توان هوازی از تمرینات پلیومتریک استفاده نمود.

واژگان کلیدی: تمرین قدرتی، تمرین همزمان، فوتبال، پلایومتریک
 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                    صفحه 

فصل اول: طرح تحقیق   1

1-1-  مقدمه  و بیان مسئله.. 2

1-2- مبانی نظری پژوهش…. 5

1-2-1- مقدمه. 5

1-2-2- مبانی علم تمرین.. 5

1-2-3- اصول تمرین.. 6

1-2-4- متغیرهای تمرین.. 6

1-2-4-1- حجم تمرین.. 6

1-2-4-2- شدت تمرین.. 7

1-2-4-3- تراکم (فراوانی) تمرین.. 7

1-2-4-4- مدت تمرین.. 8

1-2-5-  قلمرو تمرین.. 8

1-2-6- اصل اضافه بار- اصل ویژگی.. 8

1-2-7- کاربردتمرین­های قدرتی و پلایومتریک در فوتبال.. 9

1-2-8-  سازگاری­های حاصل از اجرای تمرین­های قدرتی و پلایومتریک…. 13

1-2-8-1- سازگاری ساختاری و عضلانی تمرین قدرتی و پلایومتریک…. 13

1-2-8-2- سازگاری دستگاه عصبی تمرین قدرتی و پلایومتریک…. 15

1-2-9- آماده­سازی در فوتبال.. 17

1-2-9-1- نقش قدرت، سرعت و توان در فوتبال.. 17

1-2-9-2- بهبود سرعت و قدرت توسط تمرینات قدرتی و پلیومتریک…. 17

1-2-10- چابکی در فوتبال.. 18

1-3- پیشینه تحقیق… 18

1-3-1- پژوهش­های انجام شده در داخل کشور. 18

1-3-2- پژوهش­های انجام شده در خارج از کشور. 22

1-4- ضرورت اجرای پژوهش…. 27

1-5- اهداف پژوهش…. 28

1-5-1- هدف کلی پژوهش…. 28

1-5-2- اهداف اختصاصی.. 28

1-7- متغیرهای پژوهش…. 29

1-7-1- متغیر مستقل.. 29

1-7-2- متغیرهای  وابسته 29

1-8- محدودیت­های پژوهش…. 29

1-8-1- محدودیت­های خارج از کنترل پژوهش­گر. 29

1-8-2- محدودیت­های تحت کنترل پژوهش­گر. 29

1-9- تعریف واژه­ها و مفاهیم.. 30

1-9-1- تمرین 30

1-9-2- تمرین مقاومتی.. 30

1-9-3- آمادگی عضلانی.. 30

1-9-4- قدرت 30

1-9-5- توان بی­هوازی.. 30

1-9-6- توان.. 31

1-9-8- استقامت عضلانی کوتاه مدت 31

1-9-9- سرعت… 31

1-9-10- چابکی.. 31

1-10-13- بازتاب- ماهیچه­ای یا کششی.. 31

 

فصل دوم: روش‌شناسی پژوهش    33

2-1 مقدمه.. 34

2-2 جامعه آماری و روش گزینش آزمودنی­ها 34

2-2-1- معیارهای ورود به پژوهش…. 34

2-2-2- معیارهای خروج از پژوهش…. 34

2-3- طرح پژوهش…. 35

2-3-1- گروه مقاومتی.. 35

2-3-2- گروه پلیومتریک…. 37

2-3-3- گروه گواه. 39

جدول 2-1 زمان اجرای آزمون­ها و تمرینات… 40

2-4- ابزار، اندازه ­گیری­ها و آزمون­ها 40

2-4-1- پرسش­نامه مشخصات فردی.. 40

2-4-2- اندازه ­گیری  وزن.. 40

2-4-3- اندازه ­گیری قد. 40

2-4-4- محاسبه توده بدن (BMI) 40

2-4-5- محاسبه درصد چربی.. 41

2-4-5-1- اندازه ­گیری چین پوستی سه سربازویی 41

2-4-5-2- اندازه ­گیری چین پوستی ساق پا 41

2-4-6- آزمون توان انفجاری پایین تنه. 42

2-4-7- آزمون سرعت دویدن.. 42

2-4-8- آزمون قدرت بیشینه (آزمون دینامومتر) 43

2-4-9- آزمون چابکی (ایلی­نویز) 43

2-4-10- آزمون استقامتی متناوب یو- یو. 44

2-5- روش­های آماری… 46

فصل سوم: یافته‌ها 47

3-1- مقدمه.. 48

3-2- اطلاعات و ویژگی­های آزمودنی­ها و تجزیه و تحلیل مقدماتی… 48

3-3- یافته­ های به دست آمده بر مبنای اهداف پژوهش…. 49

فصل چهارم: بحث و نتیجه‌گیری   59

4-1- مقدمه.. 60

4-2- خلاصه پژوهش…. 60

4-3- بحث و تفسیر نتایج پژوهش…. 61

4-3-1- سرعت دویدن.. 61

4-3-2- قدرت بیشینه. 62

4-3-3- چابکی.. 64

4-3-4- توان انفجاری پایین تنه (پرش سارجنت) 64

4-3-5- اکسیژن مصرفی بیشینه 66

4-4- نتیجه­گیری… 67

4-5- پیشنهادات پژوهشی… 67

4-5-1- پیشنهادات برخاسته از تحقیق.. 67

4-5-2- پیشنهادات برای مطالعه بیشتر. 67

پیوست­ها 68

منابع و مأخذ  75

 

 
 

 

فصل اول
طرح تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
1-1-  مقدمه  و بیان مسئله
فوتبال[1]، پرطرفدارترین ورزش دنیا است که توسط بسیاری از مردان، زنان، کودکان و بزرگسالان در سطوح مختلف رقابتی انجام می­گیرد. در طول90 دقیقه بازی، بازیکنان نخبه حدود 10 کیلومتر با میانگین شدتی نزدیک به آستانه بی­هوازی می­دوند. در میان این فعالیت­ها، بازیکن به بسیاری از حرکات انفجاری از قبیل پرش­ها، شوت زدن­ها، تکل­ها، چرخش­ها­، استارت­ها، تغییر موقعیت و از همه مهم تر فعالیت­هایی که بازیکن به طور مستقیم درگیر بازی با توپ و رقابت برای تصاحب آن است، نیاز دارد. در فوتبال نیز همانند بسیاری از ورزش­ها آمادگی جسمانی نقش تعیین­کننده و بسیار مهمی در اجرای بهینه دارد. برخورداری از آمادگی جسمانی مطلوب نیاز به برنامه تمرین صحیحی دارد که بتواند عواملی چون استقامت قلبی– تنفسی، استقامت عضلانی، قدرت، سرعت، توان­ انفجاری و انعطاف­پذیری ورزشکاران را بهبود بخشد. بنابراین، فوتبال، ورزشی است که نیازمند آمادگی هوازی و بی هوازی است.    

کسب عنوان قهرمانی در عرصه رقابت­های جهانی اهمیت بی­سابقه­ای یافته است و تلاش برای بهبود عملکرد ورزشکاران، دانشمندان علوم ورزشی را نیز به فعالیت در این حوزه واداشته و پژوهش در علوم ورزشی را فزونی بخشیده است. انتقال نتایج پژوهش­ها به مربیان و ورزشکاران که مصرف­ کنندگان این اطلاعات هستند، انتشار کتاب­ها و انجام تحقیقات گوناگون را طلب می­ کند (11).

یکی از موضوعات مهم در تربیت بدنی که افکار متخصصین را در جهان به خود معطوف داشته است، نقش فعالیت­ها و برنامه ­های تدوین شده بدنی بر سیستم­های مختلف بدن می­باشد و از آنجا که قدرت عضلانی به عنوان یکی از عوامل آمادگی جسمانی نقش مهمی در بهداشت و تندرستی بازی می­ کند، آشنایی با روش­های مختلف افزایش قدرت عضلانی موجب توسعه و گسترش تندرستی خواهد شد. با آن­که انسان طی گذشت هزاران سال دریافته است که انجام کارهای سخت و شدید، قدرت بدنی را افزایش می­دهد، اما تنها در سال­های اخیر، آن هم به کمک مطالعات و تحقیقات علمی توانسته است بر مزایای انواع تمرین­های قدرتی پی ببرد (5).

در تلاش مربی برای پرورش ورزشکاران، تمرین قدرتی یکی از عوامل ضروری است. همه ورزشکارانی که به نوعی در ورزش­های رقابتی فعال هستند، از یک برنامه سالانه که آن­ها را به اوج عملکرد در زمان مسابقه یا مسابقه­های اصلی برساند، پیروی می­ کنند. بنابراین در بین مجموعه عواملی که چارچوب فیزیولوژیکی برای رسیدن به اوج عملکرد را می­سازند، تمرین قدرتی از عوامل کلیدی است (1).

تمرین قدرتی فعالیت بدنی است که منجر به افزایش قدرت عضلانی و توده­های عضلانی می­شود. با این تعریف احتمالاً، افرادی که از تمرین­های قدرتی استفاده می­ کنند کمتر فقدان توده عضلانی، کاهش عملکرد و صدمات مربوطه را تجربه خواهند کرد (70و63).

در ارتباط با اجرای هر یک از ورزش­ها و برای رسیدن به آمادگی مطلوب، انجام تمرینات خاص ضرورت پیدا می­ کند. در علم فیزیک، توان عبارتست از: انجام کاری معین در واحد زمان. به­عبارتی توان، سرعت انجام کار است. طبق این تعریف، توان بی­هوازی، توان عضلاتی حداکثر و توان انفجاری مفاهیم مشابهی از توان هستند. از آن جایی که در هر یک از رشته­های ورزشی به یکی از عوامل قدرت، استقامت، توان، انعطاف پذیری، سرعت و یا تلفیقی از آن­ها نیاز دارند که بسته به نوع ورزش با یکدیگر تفاوت دارند. به همین دلیل برای اجرای حرکات، داشتن سرعت زیاد، توان و قدرت انفجاری مناسب از اصول مهم ضروری آمادگی جسمانی است. تمرینات پلایومتریک یکی از روش­های تمرینی مرسوم است که اهمیت زیادی در تقویت قدرت انفجاری با تلفیق مناسب سرعت و قدرت عضلانی دارد. یکی از بهترین شیوه ­های افزایش توان انفجاری در رشته­های سرعتی، تمرین­های پلایومتریک[2] است (27). امروزه تبدیل شدن فوتبال به یک پدیده ورزشی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، اهمیت خاصی به این رشته پرطرفدار بخشیده و آن را از