1ـ4ـ پیشینه تحقیق.. 4

1ـ5ـ اهداف تحقیق.. 4

1ـ6ـ سؤالهای تحقیق.. 5

1ـ7ـ روش تحقیق.. 5

1ـ8ـ مفاهیم و اصطلاحات تحقیق.. 5

1ـ9ـ موانع و محدودیت‌های تحقیق.. 7

فصل دوم: تصوف و تقریب

2ـ1ـ مقدمه. 9

2ـ2ـ تعریف تصوف.. 9

2ـ3ـ ریشه‌های تصوف.. 13

2ـ4ـ پیدایش تصوف در اسلام 16

2ـ5ـ تفاوت عرفان و تصوف.. 19

2ـ6ـ تصوف در قرن هفتم. 20

2ـ7ـ تصوف ایرانی.. 23

فصل سوم: صوفیان ایرانی قرن هفتم

3ـ1ـ مقدمه. 26

3ـ2ـ نجم الدین کبری.. 26

3ـ3ـ بهاءالدین ولد بلخی.. 27

3ـ4ـ عطار نیشابوری.. 29

3ـ5ـ شهاب الدین سهروردی زنجانی.. 36

3ـ6ـ فخرالدین عراقی همدانی.. 37

3ـ7ـ سعدی شیرازی.. 37

3ـ8ـ بهاء الدین احمد سلطان ولد. 40

3ـ9ـ مولانا رومی.. 42

3ـ9ـ1ـ تصوف در دیدگاه مولانا 42

3ـ9ـ2ـ سیر و سلوک مولانا 43

3ـ9ـ 3 ـ قرآن و احادیث در اندیشه مولانا 44

فصل چهارم:  عناصرفکری موثر صوفیان بر تقریب مذاهب

4ـ1ـ مقدمه. 49

4ـ2ـ انتساب سلسله های صوفیه به حضرت امیرالمومنین (علی علیه السلام) 49

4ـ3ـ نقش مولانا درتقریب مذاهب.. 52

4ـ4ـ عشق از نظر مولانا 63

4ـ5ـ دین و انسانیت از دیدگاه مولانا 66

4ـ6ـ محبت و ارادت مولانا به امیرالمومنین (علیه‌السلام) 67

4ـ7ـ  حضرت علی (علیه‏السلام) دستگیردوجهان. 71

4ـ8ـ امام حسین (علیه‏السلام) از نگاه مولوی.. 72

4ـ9ـ داستان موسی و شبان. 78

4ـ10ـ تساهل و تسامح درنگاه مولانا 82

4ـ11ـ مولانا و تعامل با ادیان. 85

4ـ12ـ یهود از دیدگاه مولانا 86

4ـ13ـ کثرت گرایی در نگاه مولانا 87

4ـ14ـ اختلافات مذهبی از دیدگاه مولانا 92

4ـ15ـ صلح کل از نگاه مولانا 94

4ـ16ـ تعصب از نگاه مولانا 96

فصل پنجم:  نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهادات

5 ـ1ـ مقدمه. 99

5 ـ2 ـ خلاصه مباحث و نتیجه گیری.. 99

5 ـ3 ـ پیشنهادات و راهکارها 105

5 ـ3 ـ 1ـ پیشنهادات پژوهشی.. 105

5 ـ4 ـ پیشنهادات کاربردی.. 106

5 ـ4 ـ 1 ـ انتشار نظرات مولانا در قالب پیام های کوتاه 106

 

5 ـ4 ـ 2 ـ اندیشه های مولانا سر لوحه زندگی سیاستمداران. 106

5 ـ4 ـ 3 ـ تاکید بر محبت اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه و اله) 106

5 ـ4 ـ 4 ـ تاکید بر اخلاق.. 106

5 ـ4 ـ 5 ـ تأکید بر مشترکات.. 107

5 ـ4 ـ 6 ـ احترام به یکدیگر. 108

5 ـ4 ـ 7 ـ آگاهی از مذاهب یکدیگر. 109

5 ـ4 ـ 8 ـ اعتدال مذهبی وپرهیز از اعمال تحریک آمیز. 109

5 ـ4 ـ 9 ـ تدوین روایات مشترك بین مذاهب اسلامى.. 110

5 ـ4 ـ 10 ـ رعایت حقوق برادری.. 110

منابع و ماخذ. 111

چکیده

موضوع این تحقیق “نقش تقریبی صوفیان ایرانی در قرن هفتم با تاكید بر نظر مولانا” است كه با  هدف تبیین چگونگی تاثیر نقش صوفیان قرن هفتم درتقریب بین مذاهب صورت گرفته است.

در حقیقت این پژوهش به دنبال این است: كند و كاو در مفهوم تقریب و تصوف و رابطه بین این مفاهیم، بررسی نقش صوفیان قرن هفتم در تقریب مذاهب، بررسی آثار مولانا، شناخت نقش مولانا در تقریب بین مذاهب.

مباحث نظری این پژوهش تركیبی از مقوله‌های تصوف وعرفان، شریعت و طریقت و سیری در زندگی و آثارصوفیان قرن هفتم؛ نقش آنها در تقریب بین مذاهب و به ویژه نقش و جایگاه مولانا در این زمینه است. روش تحقیق در این پژوهش اسنادی است كه با مطالعه اسناد و كتابها به دو صورت حقیقی و مجازی به بررسی مبانی نظری پژوهش پرداخته شده است.

یافته‌های این پژوهش نشان داد؛ كه پیام مولانا پیام صلح و دوستی و بی ریایی برای پیروان همه ادیان است. وی معتقد است كه راههای رسیدن به خداوند متفاوت و هر یك از ادیان و مذاهب از راه خود به سمت او در حركت هستند، اما به هر روی مقصد (خدا) یكی است، بنابر این نباید بین پیروان مختلف ادیان تضاد وجود داشته باشد.

كلید واژه: تصوف، عرفان، تقریب مذاهب، صوفیان قرن هفتم، مولانا.

پیشگفتار

اختلافات مذهبی امروزه یكی از مشكلاتی است كه به ویژه بطور روزمره در كشورهای مسلمان قربانیان زیادی میگیرد. به نظر میرسد؛ مسلمانان بیش از هر زمان دیگری نیازمند توافق و همدلی با یكدیگر در مقابل دشمنان اسلام برای رفع مشكلاتشان هستند. هر چند برخی از این اختلافات ریشه‌های تاریخی دارند، با این حال در طول دوره‌های تاریخی مختلف افرادی بودند كه در جهت همسویی مذاهب تلاشهای بسزایی داشتند، یكی از مهم‌ترین آنها مولانا است كه به زبان شعر در زمینه تقریب بین مذاهب سعی فراوان داشته است. این پژوهش به دنبال بررسی نقش و جایگاه صوفیان قرن هفتم در تقریب مذاهب با تاكید بر نقش مولانا است، البته تلاش شده تا از همه ظرفیت‌های موجود در خصوص تقریب استفاده شود. به این امید كه در نهایت به ارایه راهكارهایی درجهت تقریب مذاهب دست یابیم.

این تحقیق در پنج فصل تنظیم شده است:

فصل اول: كلیات تحقیق چون بیان مسئله، ضرورت تحقیق، اهداف و… پرداخته شده است.

فصل دوم: به تعاریف، ریشه­ها، تاریخچه پیدایش عرفان و تصوف، تفاوت آنها و تمایز آنها با شریعت و طریقت پرداخته شده است.

فصل سوم: زندگی نامه، شرح اندیشه‌ها و روش‌های صوفیان قرن هفتم ارایه شده است.

فصل چهارم: عوامل موثر بر تقریب مذاهب و به ویژه كند و كاو در دیدگاه‌ها و نظرگاه‌های مولانا در این راستا است.

فصل پنجم: به نتیجه گیری و ارایه راهكارها پرداخت شده است.