3-4- ابزار گردآوری داده ها :
تنها متدی که برای گردآوری اطلاعات در این تحقیق، بکاررفته است استفاده از اسناد سازمان ملل و گزارشات آن میباشد که بدلیل تعدد گزارشات سالیانه و گستردگی بانکهای اطلاعاتی سازمان ملل، ضعف عدم استفاده از روش های دیگر گردآوری اطلاعات(ازجمله مشاهده حضوری درمحل یا مصاحبه) را برطرف میسازد و باتوجه به گستردگی اطلاعات و تنوع افراد گزارش دهنده، امکان افزایش غنای داده ها و کثرت گرایی(شواهد چندجانبه) فراهم میشود. البته گرچه در روش مبنایی نظام مند، اکتفاء به تنها یک متد گردآوری داده ها توصیه نمیشود، ولی این امر، پذیرفتنی و رایج است. همچنین برای ساماندهی به داده های حاصل از تحلیل اسناد(یعنی مفاهیم، مقوله ها، روابط بین آنها و نیز داده هایی در راستای افزایش حساسیت نظری برای تحلیل بهتر و نمونه گیری مناسبتر و…)، انواع تقریظها و نمودارها بعنوان ابزار گردآوری داده ها در این روش تحقیق، بکارمیروند. تقریظها شامل تقریظهای عملیاتی(شامل جهتها و مسیرهای مربوط به طرح تحقیق درحال ظهور و تکامل)، تقریظهای کد(مرتبط با کدگذاری باز و برای تمرکز بر برچسب گذاری مفهومی) و تقریظهای نظری (مرتبط با کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی تمرکز بر ویژگیهای پارادایم و شاخصها و نشانه های فرایند) میشوند. نمودارها نیز شامل: نمودارهای منطقی(تصویرگرهای بصری تفکرات تحلیلی که نشانگر تکامل روابط منطقی بین مقولات و خرده مقولات آنها برحسب ویژگیهای پارادایم است) و نمودارهای ترکیبی یا ادغامی(تصویرگرهای بصری تفکرات تحلیلی که برای آزمون و نمایش روابط مفهومی بکارمیروند، نظم و ترتیب آنها بستگی به پارادایم دارد و میتواند زمینه ای برای نمایش تخیلات و تصورات ذهنی باشد) میشوند. نمونه هایی از این تقریضها در پیوست دو ارائه شده اند. البته باید اشاره شود که پس از ابداع روش تحقیق نظریه مبنایی نظام مند، نرم افزارهای خاصی تولیدشدند تا درزمینه دسته بندی اطلاعات، تحلیل و پردازش اطلاعات و طراحی شبکه مفهومی به محقق کمک کنند. اطلس تی آی، هایپر رسرچ، مکسد، اثنوگراف، کیو اس آر اِن شش، کیو اس آر اِن ویو ازجمله این نرم افزارها میباشند. محقق علیرغم دسترسی به نرم افزار اطلس، به سه دلیل از آن استفاده نکرد: فراهم شدن امکان یادگیری و درک بهتر در اولین تحقیق با بهره گرفتن از روش های سنتی، نبود زمان کافی برای یادگیری و تسلط بر نرم افزار بدون آشنایی با این روش تحقیق، ناسازگاری استفاده از نسخه غیر مجاز نرم افزار با رعایت اخلاق تحقیق.
3-5- پایایی و روایی :

 
 
ارزیابی روش های تحقیق کیفی، تابع معیارهایی است که با معیارهای حاکم بر روش های تحقیق کمی تفاوت دارند و لذا معنای روایی و پایایی تحقیق در روش های کیفی اغلب با معنای مورد نظر در روش های کمی، تنها اشتراک لفظی دارند و با توجه به اینکه اغلب، معیارهای اثبات گرایانه در زمینه پایایی و روایی تحقیق در ذهن ارزیابان وجود دارند، ارزیابی تحقیق با دشواری همراه خواهد شد.
با توجه به موضع هستی شناسی رئالیستی حاکم بر روش نظریه مبنایی، معیارهای مناسب برای ارزیابی کیفیت این تحقیق، بطورکلی عبارتنداز(بازرگان، 1387؛ دانائی فرد و دیگران، 1388):1-روایی درونی(همسانی یافته ها باواقعیت که البته نیازبه پیش فرض دارد. در این تحقیق در حین اشباع نظری در این مسیر حرکت میشود)، 2-روایی بیرونی(یا تعمیم پذیری که البته تعمیم پذیری دقیق به جامعه مادر، غیرممکن است ولی با توجه به پوشش دادن انواع برنامه های جهانی تدوین شده در سازمان ملل در این تحقیق، قابلیت تعمیم درون سازمانی وجوددارد و همچنین بدلیل تشابه خطمشی گذاری عمومی برای جهان در سازمان ملل با تدوین خط مشی عمومی برای جهان در سازمانهای دیگر بین مللی، امکان تعمیم نظریه حاصل بطوربالقوه وجودخواهد داشت)، 3-پایایی(درون یک پدیده قابل ارزیابی نیست، چون پدیده فی نفسه تغییرمیکند ولی تکرار نظریه حاصل از تحقیق، در انواع برنامه های جهانی سازمان ملل از دهه 1990 به بعد تاحدی دلالت بر پایایی نظریه دارد)، 4- عینیت(مشاهده گر بیطرف بودن محقق که میسر نیست چون معیاری برای تشخیص بیطرفی وجودندارد. ارزشها بطورخاص از فرایند تحقیق باید حذف شوند چون بدلیل موضع شناخت شناسی این روش تحقیق، ادعا میشود که پارادایم حاصل، عاری از ارزشگذاری است. ارزشها، متغیرهای محدودکننده محسوب میشوند که عینیت تحقیق را مخدوش میکنند. اصول اخلاقی و جایگاه اخلاق نیز در این روش تحقیق، اهمیت ویژه ای دارند و از سوی محقق، رعایت میشوند ولی در فرایند تحقیق، دخالت داده نمیشوند. لذا رفتار اخلاقی بطوررسمی بوسیله سازوکارهای بیرونی قابل نظارت میباشند. قابل ذکر است که محقق در آغاز تحقیق بر اساس تعلیمات دانشگاهی متداول در زمینه اقتصاد و مباحث سیاسی مطرح در جامعه ایرانی و جهان، عقاید فریدمن در اقتصاد را علمی تصور مینمود و به انتقادات وارد بر آن و یا همسانی آن با نئولیبرالیسم توجه نداشت که در حین تحقیق و برمبنای داده ها این تصور تغییر نمود که خود میتواند نمونه و اذعانی به رعایت بیطرفی باشد).
معیارهای فوق، برای کلیه روش های کیفی از جمله سه روش نظریه مبنایی(یعنی نظام مند، سازاگرا و نوخاسته) ارائه شده اند ولی برای روش تحقیق نظریه مبنایی نظام مند، معیارهای خاصتری نیز ارائه میشوند. از جمله، در بررسی روایی تحقیق به روایی فرآیندهای عملیاتی، روایی نظری، روایی توصیفی و روایی تفسیری توجه میشود. همچنین روایی بیرونی(تعمیم پذیری، قابلیت بکارگیری، میزان وابستگی به متن و قابلیت تکرار و بازتولید) و روایی درونی(تکثرگرایی(چه در تحقیق، چه در نظریه و چه در روش جمع آوری داده ها)، بازبینی دقیق، زمان طولانیتر، انعطاف پذیری، نمونه گیری از مورد نقض، مداخله اندک توصیف کنندگان، بررسی و تایید مشارکت کنندگان) تحقیق نیز مدنظر میباشد(محمدی، 1390). حتی استراس و کوربن، بعنوان مبدعان روش نظریه مبنایی نظام مند معیارهای ارزیابی ذیل را بطورخاص تر، توصیه می نمایند که ضمن طرح آنها، خودارزیابی محقق در زمینه این سئوالات نیز ارائه میشوند(البته تحقیق کیفی را درصورتی میتوان ارزیابی کرد که روشها به روشنی بیان شده باشند(محمدی، 1390) که تفصیل ارائه شده در بخشهای قبلی و بعدی در همین راستا میباشد تا ارزیابی ملموس تر گردد):
الف) معیارهای مرتبط با روند تحقیق(محمدی، 1390):
معیار 1- نمونه اصلی چگونه گرفته شده است و بر چه مبنایی است؟
همانطورکه گفته شد پس از مطالعه و کدگذاری منشور سازمان ملل و بررسی چارت سازمان ملل و سازمان ملل در دنیای امروز و نیز سندی درباره برنامه استراتژیک پیشنهادی برای تحقق اهداف توسعه هزاره سوم، مشخص شد که یکی از برنامه های محوری در سازمان ملل که برنامه های جهانی مختلف را پوشش میدهد و تاحدی یکپارچه میسازد، اهداف توسعه هزاره سوم میباشد(که البته با محو فقر نیز ارتباط دارد). سپس به مطالعه بیشتر در این زمینه از جمله به بررسی اظهارات مارک مالوخ براون، برنامه استراتژیک تهیه شده توسط ساکس برای اهداف توسعه هزاره و مواردی از این قبیل پرداخته شد. سپس تلاش شد تا برای کوچک کردن دایره جستجو برخی از برنامه های سبکتر سازمان ملل مورد بررسی قرار گیرد تا مدل موردنظر، از آنها استخراج گردد. در این راستا اعلامیه وینا و دیپلماسی پیشگیرانه مورد بررسی قرار گرفت ولی به نظر رسید که به اندازه ای وسیع نمیباشد که نظریه ای مناسب را تولید نماید. سپس دوباره به اهداف توسعه هزاره رجوع شد و در حین جستجو برای درک چگونگی تعیین اهداف هزاره سندی با عنوان تمرکز بر داستان اهداف توسعه هزاره سوم(وندرمولتِ، ج.؛ 2011)، موردتوجه قرار گرفت که درحقیقت به نمونه اصلی این تحقیق تبدیل شد. انتخاب این سند بود که درنهایت در سند بعدی، مقوله محوری توسعه انسانی را برجسته نمود ولی با وجود اینکه توسعه انسانی در این سند نیز مطرح شده است ولی تا پس از کدگذاری و تحلیل سندهای آتی، به هیچ وجه برجسته نبود اما پس از شناسایی مقوله محوری، مراجعه دوباره به این سند به اشباع مقولات و افزایش پایایی تحقیق

(تکرار نتایج)، کمک نمود.
معیار 2- مقولات اصلی که بوجود آمده اند؛ کدامند؟