این تحقیق تلاشی است برای رسیدن به پاسخ سوالاتی در رابطه با اینکه تماشای انیمیشن های مشوق نقاشی چه تأثیری بر نقاشی های کودکان پیش دبستانی دارد و اینکه آیا به اندازه لازم به تولید و پخش این قبیل برنامه ها پرداخته شده است یا خیر. نکته ای که با توجه به موضوع بین رشته ای این رساله در جمع آوری مطالب حاضر در نظر گرفته شده است این بود که از منظر هنر و انیمیشن به مفاهیم و چالش های این موضوع پرد­­اخته شود. یکی از موارد قابل قبول و توجه در ساختار انیمیشمن در نظر گرفتن مخاطب است با توجه به توانایی های هنری کودکان در دوره های مختلف سنی، تحلیلی دقیق بر شناخت مخاطب کودک و رابطه ای که با شیوه های مختلف باز نمود انیمیشن ها برقرار می کند انجام شده است و در نهایت با اجرای یک آزمون که توسط محقق و در شرایط استاندارد انجام گردیده است، تأثیرات انیمیشن های مشوق نقاشی بر نقاشی های کودکان پیش دبستانی در ارتباط با شش متغیر وابسته رنگ، موضوع، کادر، محتوای آموزشی، بازنمایی شکل و تآکید کودک بر بازنمایی این موارد، به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش گردآوری اطلاعات دراین پژوهش، کتابخانه ای، میدانی و تجزیه و تحلیل داده ها به روش کمی و کیفی و از طریق نمودارهای دستی و استدلال های منطقی و عقلانی و محاسبات دقیق آماری بوده است. نتایج به دست آمده، تأثیرپذیری نقاشی های کودکان پیش دبستانی از تماشای انیمیشن مشوق نقاشی، در چهار شاخص موضوع، رنگ، بازنمایی شکل و تأکید را مورد تأیید قرار داده و تأثیرپذیری نقاشی های این کودکان را در دو شاخص کادر و درک محتوای آموزشی رد می کند.

کلید واژگان

کودکان پیش دبستانی، تلویزیون، انیمیشن آموزشی، نقاشی کودک، انگیزش، آموزش هنر.

 

فهرست

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….1

 

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1: اهمیت مسئله ……………………………………………………………………….3

1-2: اهداف تحقیق …………………………………………………………………………….8

1-3: سؤالات کلیدی تحقیق ……………………………………………………….9

1-4: روش تحقیق …………………………………………………….10

فصل دوم: انگیزش و یادگیری

2-1: انگیزش …………………………………………………………..12

2-1-1: هدف یا غایت ……………………………………………..13

2-1-2: سائق ……………………………………………………….13

2-2: یادگیری …………………………………………………………………………13

2-3: انگیزش و یادگیری ……………………………………………………………..14

2-4: الگوهای یادگیری ……………………………………………………………15

2-4-1: یادگیری به کمک مشاهده ……………………………………………..16

2-5: نظریه های یادگیری ………………………………………………………………17

2-5-1: نظریه شرطی (رفتارگرایی) ……………………………………………….18

2-5-2: نظریه شناختی …………………………………………………………..18

2-5-2-1: نظریه رشد ذهنی پیاژه ……………………………………………………19

2-5-2-2: مفاهیم اصلی نظریه پیاژه ……………………………………………………….20

2-5-2-3: استفاده عملی از نظریه پیاژه برای بهبود فرآیند آموزش – یادگیری ………………………………21

2-5-3: نظریه یادگیری اجتماعی ……………………………………………………..22

2-5-3-1: نظریه برونر …………………………………………………………………………..23

2-5-3-2: کاربرد نظریه برونر در تولید انیمیشن آموزشی ………………………………………………………………..25

فصل سوم:آموزش هنر به کودکان

3-1: آموزش هنر ……………………………………………………………………….27

3-2: آموزش هنر به کودکان …………………………………………………………………..27

3-3: نقش بزرگسالان در نقاشی کودک …………………………………………..28

3-4: نقش مدرسه در نقاشی کودک ……………………………………………….29

 

3-5: ابزار ……………………………………………………………………………………..31

3-6: غلط گیری ………………………………………………………………………32

3-7: نسخه برداری……………………………………………………………………………..32

3-8: نکات کلیدی در آموزش نقاشی به کودک …………………………………………………………………………………33

3-9: اهداف آموزش هنر به کودکان …………………………………………………………………………………………………..34

3-9-1: اهداف شیوه آموزشی های – اسکوپ ……………………………………………………………………………………36

3-10: آموزش هنر به کودکان پیش دبستانی ……………………………………………………………………………………37

3-10-1: مفاهیم بصری ……………………………………………………………………………………………………………………..37

3-10-2: مفاهیم ارتباطی …………………………………………………………………………………………………………………..38

3-10-3: مفاهیم ابزاری ……………………………………………………………………………………………………………………..38

3-11: کاربرد هنر در آموزش …………………………………………………………………………………………………………….38

3-11-1: رشد اجتماعی – عاطفی …………………………………………………………………………………………………….41

3-11-2: رشد شناختی ……………………………………………………………………………………………………………………..41

3-11-3: رشد اجتماعی – فرهنگی …………………………………………………………………………………………………..42

3-11-4: پیشرفت تحصیلی ……………………………………………………………………………………………………………….42

3-11-4-1: نوشتن …………………………………………………………………………………………………………………………….43

3-11-4-2: املاء ………………………………………………………………………………………………………………………………..43

3-11-4-3: انشاء ……………………………………………………………………………………………………………………………….44

3-11-4-4: آموزش فلسفه ………………………………………………………………………………………………………………..44

3-11-4-5: ریاضی و حساب …………………………………………………………………………………………………………….45

3-12: نقش تربیتی هنر …………………………………………………………………………………………………………………….45

3-12-1: ایجاد آرامش ……………………………………………………………………………………………………………………….45

3-12-2: توانایی پالایش و شگفتی و هیجان …………………………………………………………………………………….46

3-12-3: داشتن نقش اصلاحی غیرمستقیم ……………………………………………………………………………………..46

3-12-4: شکوفایی ارزش های اصیل انسانی …………………………………………………………………………………….47

3-12-5: ایجاد خلاقیت و اعتماد به نفس …………………………………………………………………………………………47

3-13: تأثیر هنر بر ناتوانی های یادگیری ………………………………………………………………………………………….48

 

فصل چهارم: کودکان پیش دبستانی

4-1: کودکی ……………………………………………………………………………………..51

4-2: کودکی اول (نوزادی، شیرخوارگی) ……………………………………………………………………………………………52

4-3: کودکی دوم (کودکی میانه) ………………………………………………………………………………………………………52

4-3-1: نموّ بدنی ……………………………………………………………………………………..53

4-3-2: تحول شناختی………………………………………………………………………………………………………………………..53

4-3-3: تحول عاطفی…………………………………………………………………………………………………………………………..56

4-3-4: تحول اخلاقی …………………………………………………………………………………………………………………………57

4-3-5: اجتماعی شدن ……………………………………………………………………………………………………………………….58

4-3-6: تحول اجتماعی در ارتباط با همسالان …………………………………………………………………………………..59

4-3-7: تحول زبانی …………………………………………………………………………………………………………………………….61

4-4: کودک سوم (کودک پایانی) ……………………………………………………………………………………………………….61

 

فصل پنجم: نقاشی کودکان

5-1: تاریخچه ……………………………………………………………………………………………….64

5-2: اهمیت توجه به نقاشی کودکان …………………………………………………………………………………………………68

5-2-1: خلاقیت ………………………………………………………………………………………………….70

5-2-2: ارزش های بیانی نقاشی …………………………………………………………………………………………………………71

5-2-2-1:  نیاز طبیعی در خدمت تکامل انسان ………………………………………………………………………………..71

5-2-2-2: ارزیابی رشد ذهنی کودک و آزمون هوش ………………………………………………………………………..71

5-2-2-3: شناخت و تحلیل مسائل عاطفی و روانی ………………………………………………………………………….72

5-2-2-4: برون ریزی هیجانات …………………………………………………………………………………………………………72

5-2-3: هنر درمانی …………………………………………………………………………………………………………………………….73

5-3: مراحل تکامل  …………………………………………………………………………………………………………………………….78

5-4: نقاشی از دیدگاه کودک  ……………………………………………………………………………………………………………83

5-5: انگیزه کودک از کشیدن نقاشی  ………………………………………………………………………………………………..86

5-6: تفاوت های فردی  ……………………………………………………………………………………………………………………..90

5-7: نقاشی کودکان به مثابه هنر ………………………………………………………………………………………………………92

5-8: هنر کودکان در مقایسه با بزرگسالان  ………………………………………………………………………………………97

5-9: تقویت درک هنری کودک ………………………………………………………………………………………………………100

 

فصل ششم: کودک، رسانه و انیمیشن

6-1: رسانه …………………………………………………………………………………………………………….105

6-2: انواع رسانه ……………………………………………………………………………………………………105

6-3: تلویزیون ……………………………………………………………………………………………………….106

6-4: مخاطب کودک …………………………………………………………………………………………….108

6-5: تأثیر تلویزیون بر کودکان ………………………………………………………………………………………………………..109

6-6: نحوه برقراری ارتباط کودک با تلویزیون ………………………………………………………………………………….113

6-7: علاقه کودکان به تماشای برنامه های تلویزیون ………………………………………………………………………116

6-8: چگونگی و میزان تماشای تلویزیون در دوران کودکی ……………………………………………………………120

6-9: تأثیرات انیمیشن بر کودکان ……………………………………………………………………………………………………124

6-10: کودک و انیمیشن ………………………………………………………………………………………………………………….126

6-11: تاریخچه انیمشن های آموزشی …………………………………………………………………………………………….127

6-11-1: روند تولیدات انیمیشن در سیما ……………………………………………………………………………………….130

6-11-2: روند تولید انیمیشن های آموزشی در صبا ……………………………………………………………………….131

فصل هفتم: انیمیشن و دنیای کودک

7-1: انیمیشن ………………………………………………………………..135

7-2: تاریخچه انیمیشن …………………………………………………..135

7-3: تکامل انیمیشن در جهت سرگرمی کودکان……………………………………………………..136

7-4: جذابیت های انیمیشن برای کودکان…………………………………………..138

7-4-1: تکنیک نقاشی متحرک…………………………………………………………..138

7-4-2: تکنیک عروسکی…………………………………………………………………139

7-4-3: تکنیک مقوای بریده ……………………………………………………..139

7-4-4: تکنیک خمیری…………………………………………………………….139

7-4-5: تکنیک سه بعدی…………………………………………………………………………………139

7-5: ویژگی های مشترک انیمیشن با کودک……………………………………..140

7-6: فواید استفاده از انیمیشن آموزشی …………………………………………………143

 

فصل هشتم: نتایج یک آزمون

8-1: جامعه، نمونه، روش نمونه گیری ………………………………………………………….144

8-2: ابزار یا متغیر مستقل………………………………………………………………………….145

8-: متغیر وابسته …………………………………………………………………………..145

8-4: شاخص های پژوهش …………………………………………………………………….146

8-4-1: موضوع …………………………………………………………………………………….146

8-4-2: رنگ…………………………………………………………………………………147

8-4-2-1: نوع رنگ ……………………………………………………………………….147

8-4-2-2: اشباع ………………………………………………………………………………147

8-4-2-3: درخشندگی …………………………………………………………..147

8-4-3: شکل …………………………………………………………………………………..148

8-4-4: محتوای آموزشی ……………………………………………………………………149

8-4-5: تأکید ……………………………………………………………………….149

8-4-6: کادر ……………………………………………………………………………………..150

8-5: روش اجرا …………………………………………………………………………….150

8-6: یافته ها …………………………………………………………………………………………152

8-6-1: موضوع ………………………………………………….153

8-6-2: رنگ …………………………………………………………………………………..155

8-6-3: شکل ……………………………………………………………………………….157

8-6-4: محتوا ………………………………………………………………………………159

8-6-5: تأکید ……………………………………………………………………………………161

8-6-6: کادر ………………………………………………………………………………………..163

8-7: بررسی جزئیات ……………………………………………………………………………..165

صل نهم: بحث، تحلیل و نتیجه گیری …………………………………………………167

فصل دهم: گزارش پروژه عملی …………………………………………………….190

منابع

منابع فارسی ……………………………………………………………………………………194

پایان نامه ها …………………………………………………………………………………………….198

منابع انگلیسی ……………………………………………………………………………199

مقدمه

شرایط زندگی ماشینی امروز، کودکان را از برخی مواهب دوره های گذشته محروم ساخته و در مقابل، شرایط رفاهی و آموزشی بسیار بهتر از کودکان دیروز به آنها بخشیده