عنوان پایان نامه
شناسایی گونه ها و برآورد باردهی جوامع پریفیتونی در دریاچه ی زریبار با هدف تعیین کیفیت آب
استاد راهنما:
دکتر مظفر شریفی
استاد مشاور:
دکتر اسلام عطازاده
مهرماه 1392
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
شناسایی گونه ها و برآورد باردهی جوامع پریفیتونی دریاچه زریبار با هدف ارزیابی کیفیت آب از فروردین ماه 1392 تا مرداد ماه 1392 به مدت 6 ماه انجام شد. نمونه برداری در دو ایستگاه رودخانه ده ره تفه (شماره یک) و ایستگاه سدخاکی (شماره دو) توسط بسترهای سیمانی حاوی کاشی های شیشه ای صورت گرفت. همراه با شناسایی پریفیتون ها متغییرهای وزن زنده، وزن خشک، وزن خشک بدون خاکستر ( A.F.D.M) و میزان کلروفیل a مورد سنجش و ارزیابی قرارگرفت. در مجموع 43 جنس متعلق به 16 راسته و 8 شاخه مشاهده گردید. اعضای شاخه Bacillariophyceae با داشتن 14 جنس بیشترین تعداد و تنوع را نشان دادند که جنس Navicula در تمام مراحل نمونه برداری غالب بود. پس از آن شاخه Chlorophyceae و Cyanobacteriaf به ترتیب با 10 جنس و 8 جنس در مرحله بعدی بودند. شاخه Dinophyceae و Conjugatophyceae هر کدام دارای 3 جنس بودند. Euglenophyceae دارای 2 جنس و Cryptophyceae و Xanthophyceae فقط یک جنس داشتند. در میان جنس های مشاهده شده در دوره نمونه برداری Navicula دارای بیشترین تعداد در هر دو ایستگاه بود. در ایستگاه ده ره تفه پس از Navicula جنس های Diplonies و Nitzschia در مرحله بعدی غالب بودند. در ایستگاه سدخاکی هم جنس های Epithemia ، Frustula و Ooedogonium پس از Navicula دارای بیشترین تعداد بودند. جنس های Melosaria ، Aulacoseria ، Pinnularia ، Ooedogonium ، Quadingula ، Zygnema، Staurastrum ، Raphidiopsis ، Chroococus ، Hetrocapsa و Tribonema فقط در ایستگاه سد خاکی ثبت و مشاهده شدند. جنس Cymbella فقط در ایستگاه ده ره تفه ثبت گردید. در کل تنوع و تعداد جنس ها در ایستگاه سد خاکی بیشتر از رودخانه ده ره تفه بود. دیاتومه ها در تمامی مراحل نمونه برداری قابل مشاهده بودند و در ماههای تیر ومرداد سیانوباکتریها غالب بودند. به نظر می رسد مجموعه ای از عوامل اقلیمی و فیزیکوشیمیایی بر چگونگی رشد و تکثیر فیتوپلانکتون ها، ترکیب گونه ای و فراوانی آنها در این
دریاچه تأثیر بسزایی دارد. با توجه به تاکسون های شناخته شده چنین نتیجه گیری می شود که دریاچه زریبار جزء آبهای الیگو مزوتروف می باشد.
واژه های کلیدی : فیتوپلانکتون ، ترکیب گونه ای ، کیفیت آب ، الیگو مزوتروف ، دریاچه ی زریبار
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول:مقدمه
1-1- تالاب ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..2
1-2- تعریف تالاب……………………………………………………………………………………………………………………………………………2
1-2-1- تعریف تالاب از نظر کنوانسیون رامسر ……………………………………………………………………………………….3
1-3- طبقه بندی تالاب……………………………………………………………………………………………………………………………………4
1-3-1- تقسیم بندی تالابهای ایران…………………………………………………………………………………………………………6
1-4- کنوانسیون رامسر……………………………………………………………………………………………………………………………………9
1-4-1- طبقه بندی تالابها توسط کنوانسیون رامسر………………………………………………………………………………..9
1-5- عملکرد و ارزش تالاب………………………………………………………………………………………………………………………….10
1-5-1- زیستگاهی برای حیات وحش و آبزیان …………………………………………………………………………………….10
1-5-2- مکانی برای تحقیقات علمی و آموزشی ……………………………………………………………………………………11
1-5-3- چرخه وتغییر شکل (دگرگونی) مواد…………………………………………………………………………………………11
1-5-4-تغییر و کاهش قدرت تخریب سیلاب…………………………………………………………………………………………11
1-5-5-تغذیه آب های زیر زمینی…………………………………………………………………………………………………………..12
1-5-6- حفظ و نگهداری ذرات معلق ……………………………………………………………………………………………………12
1-5-7- صادرات محصولات…………………………………………………………………………………………………………………….12
1-5-8- مواد خام ………………………………………………………………………………………………………………………………….12
1-5-9- تفرج ………………………………………………………………………………………………………………………………………….13
1-5-10-تثبیت خاک …………………………………………………………………………………………………………………………….13
1-6- عوامل تهدید و تخریب تالابها ……………………………………………………………………………………………………………..13
1- 6-1- عوامل انسانی …………………………………………………………………………………………………………………………..13
1-6-2- تبدیل اکوسیستم های تالابی به زمینهای کشاورزی………………………………………………………………..13
1-6-3- رودخانه ها و جریانات آبی آلوده ………………………………………………………………………………………………14
1-6-4- رسوبات حمل شده به تالاب …………………………………………………………………………………………………….14
1-6-5- عدم وجود مدیریتی هدفدار و توانمند……………………………………………………………………………………….14
1-6-6- استفاده از تالابها به عنوان مناطق تفرجگاهی…………………………………………………………………………..14
1-7 – جوامع جلبكی در اكوسیستم های آبی………………………………………………………………………………………………15
1-8- فیتوپلانکتون ها……………………………………………………………………………………………………………………………………16
1- 9- رده های مهم فیتوپلانکتون ها……………………………………………………………………………………………………………18
1- 9- 1- رده باسیلاریوفیسه یا دیاتومه ها…………………………………………………………………………………………….18
1-9- 2- رده داینوفیسه ( داینوفلاژله ها )……………………………………………………………………………………………..19
1-9- 3- جلبک های سبز پلانکتونی(رده کلروفیسه )……………………………………………………………………………20
1-9- 4- اوگلناهای تاژکدار(رده اوگلنوفیسه)…………………………………………………………………………………………21
1-9- 5- جلبک های قهوه ای- طلائی (رده (Chrysophyceae …………………………………………………………..21
1-9- 6- رده Prymnesiophyceae ……………………………………………………………………………………………………….21
1-9- 7- رده کریپتوفیسه………………………………………………………………………………………………………………………..22
1-9- 8- جلبك های سبز- آبی (رده سیانوفیسه یا سیانوباكترها)…………………………………………………………22
1-10- جلبک های کف زی………………………………………………………………………………………………………………………..23
1-10-1- فراوانی و پراکنش جلبک های کف زی……………………………………………………………………………….24
1-11- عوامل مؤثر بر ترکیبات جامعه وتولیدات جلبک های کف زی…………………………………………………………26
1-11-1- نور……………………………………………………………………………………………………………………………………………26
1-11-2- مواد مغذی………………………………………………………………………………………………………………………………28
1-11-3- جریان آب……………………………………………………………………………………………………………………………….32
1-11-4- بستر…………………………………………………………………………………………………………………………………………35
1- 11-5- دما………………………………………………………………………………………………………………………………………….36
1-11-6- چرا…………………………………………………………………………………………………………………………………………37
1-12- تغییرات زمانی و مکانی در جلبک های کف زی……………………………………………………………………………..37
1-13- ارزیابی کیفیت آب تالابها ها با استفاده از فیتوپلانکتون ها……………………………………………………………..39
1-14- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………..41
فصل دوم:مواد و روش ها
2-1- مشخصات، موقعیت جغرافیایی و وضعیت اقلیمی منطقه……………………………………………………………………43
2-2- حیات وحش……………………………………………………………………………………………………………………………………….45
2-3- خصوصیات رویشگاهها و گسترشگاههای گیاهان در منطقه……………………………………………………………….45
2-4- وسایل و مواد مورد استفاده ……………………………………………………………………………………………………………….46
2-5- تعیین ایستگاه های نمونه برداری……………………………………………………………………………………………………….47
2-6- دوره های نمونه برداری……………………………………………………………………………………………………………………..48
2-7- روشهای نمونه برداری…………………………………………………………………………………………………………………………48
2-8- تثبیت و آماده سازی نمونه ها…………………………………………………………………………………………………………….49
2-9 – متغییرهای اندازه گیری شده در آزمایشگاه……………………………………………………………………………………….50
2-9-1- روش اندازه گیری وزن زنده (Bio mass)………………………………………………………………………………..50
2-9-2- روش اندازه گیری وزن خشک (Dray mass) …………………………………………………………………………50
2-9-3- روش اندازه گیری وزن خشک بدون خاکستر (A.F.D.M ) …………………………………………………..50
2- 9- 4- تعیین میزان کلروفیل a ………………………………………………………………………………………………………..50
2-10- شناسایی جلبکها……………………………………………………………………………………………………………………………….51
2-11- نحوه شمارش جلبک ها…………………………………………………………………………………………………………………….51
فصل سوم:نتایج
3-1- متغییرهای اندازه گیری شده…………………………………………………………………………………………………………….54
3-1-1- تغییرات وزن زنده (Bio mass )……………………………………………………………………………………………….54
3-1-2- تغییرات وزن خشک (Dray mass) …………………………………………………………………………………………54
3-1-3- تغییرات وزن خشک بدون خاکستر(A.F.D.M) ……………………………………………………………………..55
3-1-4- تغییرات میزان کلروفیل a (Chlorophylle a ) ……………………………………………………………………….56
3-2- جامعه فیتوپلانکتونی …………………………………………………………………………………………………………………………..56
3-3- بررسی تاکسونومیکی فیتوپلانکتونها …………………………………………………………………………………………………..57
3-4 – مقایسه نموداری فیتوپلانکتون های مشاهده شده در دو ایستگاه …………………………………………………60
3-4-1- مقایسه شاخه های ثبت شده …………………………………………………………………………………………………..60
3-4-2- مقایسه جنس های ثبت شده…………………………………………………………………………………………………..61
3-5- شرح برخی از شاخه ها و جنس های مهم مشاهده شده در تالاب زریبار………………………………………….65
فصل چهارم:بحث و نتیجه گیری
4-1- متغییر های اندازه گیری شده ……………………………………………………………………………………………………………73
4-2- بحث نتایج تاکسونومیک فیتوپلانکتون ها …………………………………………………………………………………………73
4-3- پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………………………………..75
منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..77
فهرست شکل ها و نمودارها
عنوان صفحه شکل2-1- موقعیت دریاچه زریبار وایستگاههای مورد بررسی …………………………………………………………………………….43
شکل 2-2- ایستگاه ده ره تفه ……………………………………………………………………………………………………………………………….47
شکل 2-3- ایستگاه سد خاکی ……………………………………………………………………………………………………………………………..48
شکل2-4- نمونه بستر آماده شده قبل از استقرا ر در ایستگاه ها ………………………………………………………………………..49
شکل 2-5- نمونه بستر آماده شده بعد از استقرار در ایستگاه ها و نشست پریفیتون ………………………………………..49
شکل 2-6- اجزای مختلف لام هماسیتومتر (لام شمارش جلبک ها ) ………………………………………………………………52
نمودار 3-1- تغییرات وزن زنده در ایستگاهها ی مورد بررسی در دوره نمونه برداری ………………………………………..54
نمودار 3-2- تغییرات وزن خشک در ایستگاهها ی مورد بررسی در دوره نمونه برداری …………………………………….55
نمودار 3-3- تغییرات وزن خشک بدون ایستگاهها ی مورد بررسی در دوره نمونه خاکستر در برداری………………55
نمودار 3-4- تغییرات میزان کلروفیلa ایستگاهها ی مورد بررسی در دوره نمونه خاکستر در برداری……………….56
نمودار 3-5- درصد شاخه های مختلف فیتوپلانکتون های دریاچه زریبار در دوره مطالعه ………………………………..60
نمودار3-6- درصد جنس های مشاهده شده شاخه Chlorophyceae در دوره مطالعه …………………………………….61