1-4- اهداف تحقیق. 5

1-5 چارچوب نظری (مدل مفهومی تحقیق) 6

1-6- فرضیههای تحقیق. 7

1-7- متغیرهای تحقیق و تعاریف آنها 8

1-7-1- تعاریف مفهومی.. 8

1-7-2- تعاریف عملّیاتی.. 8

1-8- قلمرو تحقیق. 9

1-8-1- قلمرو موضوعی.. 9

1-8-2- قلمرو مکانی.. 9

1-8-3- قلمرو زمانی.. 10

1-9- خلاصه فصل. 10

2- فصل دوم: ادبیات نظری و پیشینه تحقیق 11

2-1- بخش اول: ادبیات نظری.. 12

2-1-1- مقدّمه. 12

2-1-2- تعاریف گردشگری.. 12

2-1-3- برنامه ریزی گردشگری.. 14

2-1-4- ویژگی های مقصد گردشگری.. 14

2-1-5- بازاریابی گردشگری.. 16

2-1-6- ویژگیهای بازاریابی گردشگری و شناخت انگیزههای آن. 17

2-1- 7- انواع گردشگری ونوع مسافرت.. 18

2-1-8- چرخه حیات مناطق گردشگری.. 19

2-1-9- نقشها و کارکردهای گردشگری.. 22

2-1-10- رویکردهای متنوّع درباره صنعت گردشگری.. 23

2-1-11- صنعت گردشگری.. 24

2-1-12- عناصر صنعت گردشگری.. 25

2-1-13- برندسازی گردشگری.. 26

2-1-14- چارچوب شناسایی برند. 27

2-1-15- مدل های مربوط به برند. 28

2-1-16- مدل دانش برند کلر. 37

2-1-17- مدل ارزش ویژه برند مبتنی بر مشتری (CBBE) نت مایر. 38

 

2-1-18- مدل تاثیر کشور مبداء بر ارزش ویژه برند. 39

2-1-19- فرآیند ایجاد برند. 41

2-1-20- رابطه بین عناصر منتخب آمیخته بازاریابی و ارزش ویژه برند. 42

2-1-21- اهمیت برندسازی در گردشگری.. 44

2-1-22- عوامل مؤثّر بر برند گردشگری از دیدگاه محققان. 45

2-1-23- سایر عوامل مؤثّر بر برند گردشگری.. 49

2-1-24- موانع توسعه برند گردشگری.. 50

2-2- پیشینه تحقیق. 51

2-2-1- تحقیقات داخلی.. 51

2-2-2-تحقیقات خارجی.. 55

2-2-3 استنتاج از مبانی نظری و پیشینه های تحقیقاتی.. 57

2-3- خلاصه فصل. 58

3- فصل سوم: روش اجرای پژوهش 59

٣-١- مقدمه. 60

٣-٢- روش تحقیق. 60

٣-٣- جامعه و نمونه آماری تحقیق. 61

٣-٣-١- جامعه آماری تحقیق. 61

٣-٣-٢- نمونه آماری و حجم نمونه تحقیق. 62

٣-3-٣- نتایج آزمون بارتلت جهت بررسی کفایت نمونه. 63

٣-۴- روش‌های گردآوری داده‌ها 64

3-4-1- پرسشنامه‌ی تحقیق.. 65

3-4-2- مقیاس اندازهگیری و طیف پرسشنامه. 65

3-4-3- بررسی روایی و پایایی ابزار سنجش و گردآوری اطلاعات تحقیق.. 66

3-5- روش‌های آماری تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 68

3-5-1- آمار توصیفی.. 69

3-5-2- آمار استنباطی.. 69

4- فصل چهارم: جمع آوری داده ها و تحلیل یافته های پژوهش    71

4-١- مقدمه. 72

۴-2- آمار توصیفی. 72

۴-۲-١- جنسیت پاسخ‌دهندگان. 73

4-2-2- رده سنی پاسخدهندگان. 73

۴-۲-3- میزان تحصیلات پاسخ دهندگان. 74

۴-۲-4- سابقه فعالیت پاسخدهندگان. 75

4-3-آزمون نرمال بودن متغیرها 76

4-4-آمار استنباطی. 77

4-4-1- نتایج آزمون t تک نمونهای.. 77

4-4-2- تحلیل همبستگی.. 80

4-4-3- تحلیل رگرسیون. 80

۴-5- جمع‌بندی فصل. 82

5- فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادهای تحقیق 84

۵-١- مقدمه. 85

۵-۲- خلاصه تحقیق. 85

۵-٣- نتایج پژوهش.. 86

۵-٣-1- نتایج مربوط به آزمون t تک نمونهای.. 86

۵-٣-2- نتایج مربوط به تحلیل رگرسیون. 88

۵-4- پیشنهادهای تحقیق. 90

۵-4-١-پیشنهادهای کاربردی.. 90

۵-4-2- محدودیتهای تحقیق.. 92

۵-4-3- پیشنهاد‌هایی برای پژوهش‌های آتی.. 92

منابع و مآخذ. 94

پیوست و ضمائم. 104

ضمیمه 1: پرسشنامه. 105

ضمیمه 2: خروجی نرم افزار SPSS. 109

ضمیمه 3: شاخصهای رقابتپذیری گردشگری.. 113

چکیده
صنعت گردشگری، صنعتی جهانی بوده و به عنوان یک کسب و کار بزرگ تلقی می­گردد و امروزه از توسعه­ی این صنعت با توجه به نقش مهمی که در توسعه­ی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی یک کشور و استان­های آن استقبال می­شود. در این راستا، برندسازی مقصد گردشگری به یکی از جذاب­ترین و مهمترین مباحث در حوزه بازاریابی مکان و بازاریابی گردشگری تبدیل شده است. نظر به منافع زیاد برندسازی برای استان­ها و پتانسیل بالای استان گیلان به عنوان یکی از مقاصد گردشگری، در این پژوهش سعی شده تا میزان اهتمام به برندسازی و وضعیت فعلی برند گردشگری در استان بر مبنای مدل هانکینسن (2004) مورد ارزیابی قرار گیرد. زیرا برند گردشگری یک مقصد قبل از سفر، اطلاعاتی به بازدید کننده می­دهد تا مقصد را شناسایی و تعیین هویت کند، آن را از رقبایش متمایز سازد و انتظارات خود از سفر پیش روی را شکل دهد. کشورها اغلب بنا به دلایل مشابهی اقدام به برندسازی نموده اند. برند گردشگری مشوق بسیار تاثیرگذاری در تصمیم به خرید مصرف­کننده هنگام انتخاب مقصد است و دستیابی به چنین هدفی تنها با بکارگیری مفاهیم برندسازی و تلاش برای ایجاد تصویری مثبت در ذهن گردشگران حال و آتی ممکن است تا در میان رقبای بیشمار مقصد خاصی را برای سفر خود انتخاب کنند. در این میان شناسایی و بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر برند گردشگری بسیار ضروری است. پس از مطالعات کتابخانه­ای 4 عامل از جمله خدمات ابتدایی، زیرساخت­ها، ارتباطات رسانه­ای و روابط میان مصرف­کنندگان برند شناسایی شد. لذا هدف تحقیق تبیین مؤثر بودن عوامل و بررسی تأثیر آنها بر هسته مرکزی برند با شاخص­هایی از جمله شخصیت، موقعیت­یابی و اصالت برند در نظر گرفته شد. بدین منظور 108 نفر از مدیران، مسئولان و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان توسط پرسشنامه مورد نظرسنجی قرار گرفتند و پس از گردآوری پرسشنامه­ها، 97 پرسشنامه قابلیت بررسی داشتند و پس از تأیید روایی و پایایی پرسشنامه، نتایج آزمون t تک نمونه­ای نشان داد که هر 4 عامل جز عوامل مؤثر است و با تحلیل رگرسیون مشخص شد که از بین 4 عامل، فقط 2 عامل زیرساخت­های برند و ارتباطات رسانه­ای بر هسته مرکزی برند تأثیر مثبت و معناداری می­گذارد؛ و براساس ضریب تعیین بدست آمده، 54 درصد هسته مرکزی برند گرشگری به این 4 عامل بستگی دارد و مابقی 46 درصد به عوامل دیگری بستگی دارد. در نهایت نیز راهکارهایی منتج از یافته­ها ارائه گردید.

واژه­های کلیدی: خدمات اولیه برند، زیرساخت­های برند، ارتباطات رسانه­ای برند، روابط میان مصرف­کنندگان، هسته مرکزی برند، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان

– مقدّمه
توسعه گردشگری، یکی از رویکردهای ایجاد تحوّل اقتصادی- اجتماعی در مناطق مختلف می باشد که همواره مورد توجّه پژوهشگران و برنامه ریزان قرار دارد (مافی و جوانبخت قهفرخی، 1390). در کشور ایران صنعت گردشگری ازظرفیت های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. ایران با داشتن جاذبه های باستانی، تاریخی، طبیعی و آب و هوای متنوّع کم نظیر، موقعیت استراتژیک، تنوّع قومی، زبانی، دینی و مذهبی خود، با فراهم آمدن بسترهای اقتصادی و مدیریتی مناسب، می تواند تبدیل به یکی از قطب های مهم گردشگری دنیا شود (شمس و امینی، 1388).

مفهوم برندسازی در اواخر دهه 1990 در مورد مقاصد گردشگری به کار رفت. احتمالا گسترده ترین و مورد استفاده ترین رویه در برندسازی فضاها، بررسی نقش برندسازی در بازاریابی مقاصد گردشگری می باشد. این رویه از آن زمان مورد بررسی قرار گرفت که تصمیم گیرندگان صنعت گردشگری دریافتند که مقاصد به دلیل تصاویر اولیّه ای که در ذهن افراد ایجاد می کنند مورد بازدید قرار می گیرند (تاج زاده نمین و اسمعیل مشرفی، 1392: 36).

این فصل شامل بیان مسأله تحقیق، چارچوب نظری، اهداف، سوالات و فرضیه های تحقیق و هم چنین تعریف متغیرها و قلمرو تحقیق می باشد.

1-2- بیان مسأله و چگونگی شناخت موضوع
امروزه در بسیاری از کشورهای جهان،گردشگری به عنوان منبع مهم درآمد ارزی مورد توجّه قرار گرفته است.از این رو بسیاری از کشورها در رقابتی نزدیک و فشرده،در پی افزایش بیش از پیش عواید حاصل از فعّالیت های گردشگری می باشند و بسیاری از صاحبنظران،گردشگری را یک فرصت منحصر به فرد اقتصادی می دانند.بسیاری از کشورها با ایجاد اقامتگاهها و هتل های زنجیره ای ملّی و بین المللی، گسترش خدمات،مدیریت هدفمند،برنامه ریزی بلند مدت،سیستم اطّلاعاتی کارآ،تبلیغات و بازاریابی گسترده گام های بلندی را در این زمینه برداشته اند.امّا در برخی از کشورها زیر ساخت های اقامتی مناسب با خواست و تعداد گردشگران،به طور مطلوب رشد نکرده و با مشکلاتی مواجه می باشد.کشور ایران با داشتن قابلیت ها و تواناییهای بالا در جذب گردشگر،تا کنون نتوانسته شرایط مناسبی را برای بهره برداری وتوسعه صنعت گردشگری فراهم سازد. . استان گیلان به دلیل داشتن شرایط ویژه اقلیمی ، جغرافیایی و زیست محیطی ،از لحاظ اکوتوریسم بسیار با اهمیت است اما به نظر می رسد که این ویژگی به همین حد بسنده نمیکند زیرا این استان  با توجّه به موقعیّت فعلی و عوامل جغرافیایی مؤثّر و جاذبه های فرهنگی، تاریخی و طبیعی،از نظر جذب گردشگر و ارتقاء در صنعت گردشگری در حدّ مطلوبی نیست (دیبایی مهر،1393).

هر یک از شهرهای این استان دارای جاذبه های توریستی منحصر به فردی است، با این وجود تلاشی در جهت جذب هرچه بیشتر گردشگران در این استان،آنچنان که باید صورت نگرفته است.با تأملّی در کشورهای مؤفّق در صنعت گردشگری می توان دریافت که پایه و اساس توسعه گردشگری در آنها،شهر است. در بسیاری از موارد، گردشگری شهری یکی از بخش های سرآغاز توسعه پایدار در شهرهای مناطق در حال توسعه در نظر گرفته شده و سرآغاز برنامه ریزی صحیح برای دستیابی به گردشگری شهری پایدار وشناخت پتانسیل های نواحی از این منظر است. از جمله پتانسیل های نواحی مختلف در ارتباط با گردشگری شهری می توان به زیرساخت های گردشگری شهری اشاره کرد.لذا شهرها جهت بهره مندی از مزایا و منافع جذب گردشگر باید از تمامی ویژگی ها، امکانات و ظرفیت های خاص خود برای نیل به این هدف بهره گیرند. در اینجاست که نقش برندگذاری شهری و اهمیت آن مشخص می شود، چون برندگذاری تصویر دقیقی از منافع و خصایص شهر را به گردشگران بالقوه ارائه  می دهد که می تواند نقش بسیار مهمی را در جذب گردشگران به شهر داشته باشد.

از بین انواع مفاهیم برند، برند به عنوان ” شبکه ارتباطی ” اساس کار این تحقیق قرار گرفته و از مدل هانکینسن برای آسیب شناسی وضعیّت کنونی برند استان گیلان ،استفاده شده است .در مدل هانکینسن برند مکان ، توسط هسته مرکزی برند و چهار نوع ارتباطات( خدمات ابتدایی ، زیرساختها ، ارتباطات رسانه ای و روابط مصرف کنندگان)  مؤثّر مورد بررسی قرار می گیرد. بنابراین با توجّه به مطالب بیان شده سؤال اصلی تحقیق بدین صورت بیان می شود که:

چه عواملّی بر برند گردشگری در استان گیلان تأثیر دارند؟

1-3- اهمیت و ضرورت اجرای تحقیق
برند گردشگری یک مقصد قبل از سفر ، اطّلاعاتی به بازدیدکننده می دهد تا مقصد را شناسایی و تعیین هویّت کند، آن را از رقبایش متمایز سازد وانتظارات خود از سفر پیش روی را شکل دهد (مورفی[1] ودیگران ، 2007). حتّی اطّلاعات پس از سفر نیز تحت تأثیر برند مقصد قرار می گیرد. چنانچه برند سازی اقدامی راهبردی و بر مبنای نیازهای بازار هدف تلقّی شود ، برند یک کالا و یا یک مقصد باید کارآیی و عملکردهایی در راستای پیشبرد اهداف بازاریابانه داشته باشد. در پژوهش حاضر ،مفهوم برند از دیدگاه هانکینسن مورد ازریابی قرار می گیرد. آنچه از بررسی ادبیّات بر می آید،اکثریت قریب به اتّفاق مدلها تنها هسته برند یعنی تبیین شخصیت برند، موقعیت یابی برند نسبت به رقبا و تعهّد برند را در ملاحظات خود گنجانده اند و پا را از حیطه تبیین هسته برند فراتر نگذاشته اند.اما مدل هانکینسن پا را از حیطه هسته برند فراتر گذاشته و به عوامل اقتصادی – توسعه­ای (زیرساخت­ها – خدمات ابتدایی)، عوامل سیاسی و قدرت (روابط مصرف کنندگان برند)، عوامل روانشناسی و جامعه شناسی (ویژگیهای نامتعارض بازار هدف با یکدیگر و با جامعه میزبان – هنر ودانش عمومی و نحوه تجلّی آن در اذهان ) و بسیاری فاکتورهای دیگر توجّه نموده است.همین ویژگی ها باعث تمایز مدل وی از دیگر مدلهای موجود شده و کاملترین الگو برای بررسی، سنجش و درک برند مقصد را فراهم می­آورد، کما اینکه در سازگاری کامل با تمامی نظریه های تأیید شده پیش از خود و دربردارنده تمامی آنهاست. بنابراین در پژوهش حاضر هدف، بررسی وضع فعلی برند گردشگری و سنجش آن تحت مفهوم یک شبکه ارتباطی است.

گردشگری به عنوان یکی از سریع ترین بخشهای اقتصادی در حال رشد است،به گونه ای که سازمان گردشگری پیش بینی می کند که در سال2020 تعداد گردشگران به 5/1 میلیارد نفرخواهد رسید(شاو و ویلیامز، 2004). کشورهای بسیاری همچون اتریش، انگلستان، فنلاند با بهره­گیری از سیستم های مدیریت مقصد، درآمدهای بالایی را از صنعت گردشگری به خود اختصاص داده اند(فرزین و صفری ،1388). کشور ایران جزء ده کشور اوّل جهان از لحاظ جاذبه های گردشگری و جزء پنج کشور اوّل جهان از نظر تنوّع گــردشگری اســت.ایران پس از هندوستان بالاترین رتبه گردشگری را در منطقه جنوب آسیــا دارد (WTO, 2000 : 11) . از آنجا که گردشگری به عنوان یک منبع مهم درآمد ارزی محسوب می شود و در تولید ناخالص ملّی نقش مهمّی را ایفا می کند ، بسیاری از کشورها تلاش گسترده ای جهت توسعه گردشگری و جذب هر چه بیشتر گردشگران به عمل می آورند  ( کاظمی، 1386 ).

این موضوع که “اگرچه گردشگری شهری در مقیاس محلّی عمل می کند ولی پایه و اساس هر نوع توسعه گردشگری در مقیاس  منطقه ای و بین المللی محسوب می گردد “، مورد پذیرش تمامی محافل علمی و عملّی در حوزه گردشگری قرار گرفته است. بسیاری از شهرهای ایران به دلیل بهره مندی از شرایط اقلیمی متنوّع، جاذبه های گردشگری، تاریخی و فرهنگی ،نیروی بالایی را در جذب گردشگری شهری دارند که متأسّفانه هنوز جایگاه مناسب خود را در این زمینه نیافته اند. از مهمترین علل آن می توان به عدم معرفی این شهرها و جاذبه ها و قابلیّت های آنان اشاره کرد که این خود باعث ازدحام گردشگران در ایّام خاص سال در تعداد محدودی از نقاط کشور و حتّی نقاط خاصّی از یک استان می شود که به نوعی باعث اختلال روند زندگی در این نقاط می شود. گردشگری در گیلان از نظر اقتصادی اهمیت دارد و رونق این فعّالیت می تواند فاصله و شکافهای اقتصادی مردم شمال را با مردم سایر نقاط کاهش دهد و باعث اشتغال تعداد زیادی از مردم این ناحیه گردد. اهمیت گردشگری و جهانگردی و لزوم بررسی و تحقیق در مورد آن با توجّه به نقش های مهم اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن بر هیچ کسی پوشیده نیست. این فعّالیت در دنیای کنونی به صورت یکی از مهم ترین عوامل تولید ثروت کار، ایجاد پویایی جابه جایی انسان ها و ثروت ملّت ها در آمده است.لذا با گستردگی روز افزون رسانه های جمعی و اجتماعی و توسعه علم در عصر جدید، می توان با برندگذاری علمی شهرها و تبلیغ آن در رسانه های جمعی و اجتماعی،جهت معرفی توان های گردشگری شهرهای مختلف گام برداشت..

1-4- اهداف تحقیق
1 ) ارزیابی وسنجش تأثیر خدمات ابتدایی برند(خدمات خرده فروشی ها ، هتل ها و…) برهسته مرکزی برند.

2 ) ارزیابی و سنجش تأثیر زیرساخت های برند (حمل و نقل، بهداشت،کیفیت تسهیلات و …) بر هسته مرکزی برند.

3 ) ارزیابی و سنجش تأثیر ارتباطات رسانه ای برند بر کانال ارتباطی مورد نیاز میان برند و گروه مخاطب.

4 ) ارزیابی و سنجش تأثیر برند گردشگری گیلان بر برقراری روابط مؤثّر میان مصرف کنندگان (شامل جامعه محلّی، بازدیدکنندگان و …).

1-5 چارچوب نظری (مدل مفهومی تحقیق)
برند به عنوان «شبکه ای ارتباطی» اساس کار تحقیق حاضر قرار گرفته و از مدل هانکینسن برای آسیب شناسی وضعیت کنونی برند کشور و مطالعه­ای که توسط ضرغام بروجنی و بارزانی (1392) انجام داده­اند، استفاده شده است. این مدل به سبب شمول ملاحظات بیشتر و فهم آسان تر از سایر مدل ها کارآمدتر به نظر می رسد. بر اساس این مدل چنانچه هسته مرکزی برند وجود داشته و صحیح طرح ریزی شده باشد چهار نوع شاهراه ارتباطی میان هسته برند با چهار عنصر دیگر به وجود می آید. چگونگی تاثیر و اثرات متقابل هر عنصر و هسته مرکزی نشان دهنده ی میزان کارایی برند مقصد و پویایی آن است. اگر رابطه موثر و مورد انتظار میان این عناصر با هسته مرکزی مشاهده نشود ماهیت کلی برند و کارایی آن مبهم خواهد بود.

براساس مدل مزبور، روابط میان عوامل مؤثر بر برند با هسته مرکزی برند گردشگری با ابعادی از جمله شخصیت برند، موقعیت­یابی برند و اصالت برند مورد بررسی قرار گیرد. زیرا در مدل هانکینسن برند مکان، توسط هسته مرکزی برند و چهار نوع ارتباطات مؤثر مورد بررسی قرار می گیرد. این ارتباطات دینامیک بوده و در گذر زمان منجر به شکل گیری واقعیت برند و یا تجربه­ی برند می­شوند. هسته مرکزی برند در واقع طرح و نقشه ای است برای توسعه و القای برند مکان به گروه هدف که ممکن است در چشم اندازهای سازمان متولّی ذکر شده باشد. این هسته دارای سه جزء است: 1- شخصیت برند، 2- موقعیت یــابــی برند 3- اصالت برند.

[1].Murphy

– فرضیه­های تحقیق
1) خدمات ابتدایی برند از عوامل مؤثر در تقویت هسته مرکزی برند گردشگری می­باشد.

2) زیرساخت­های برند از عوامل مؤثر در تقویت هسته مرکزی برند گردشگری می­باشد.

3) ارتباطات رسانه­ای برند از عوامل مؤثر در تقویت هسته مرکزی برند گردشگری می­باشد.

4) روابط میان مصرف­کنندگان برند از عوامل مؤثر در تقویت هسته مرکزی برند گردشگری می­باشد.

5) خدمات ابتدایی برند بر هسته مرکزی برند گردشگری تأثیر مثبت و معناداری دارد.

6) زیرساخت­های برند بر هسته مرکزی برند گردشگری تأثیر مثبت و معناداری دارد.

7) ارتباطات رسانه­ای بر هسته مرکزی برند گردشگری تأثیر مثبت و معناداری دارد.

8) روابط میان مصرف­کنندگان برند بر هسته مرکزی برند گردشگری تأثیر مثبت و معناداری دارد.    

1-7- متغیرهای تحقیق و تعاریف آنها
1–1- تعاریف مفهومی
متغیر وابسته: هسته مرکزی برند

درواقع طرح ونقشه‌ای است برای توسعه والقای برند مکان به گروه هدف که ممکن است درچشم اندازهای سازمان متولّی ذکر شده باشد. این هسته دارای سه جزء مهم است: شخصیت برند، موقعیت یابی برند، اصالت برند.

متغیر مستقل: خدمات ابتدایی

خدماتی که در کانون تجربه برند قرار دارند همچون رستوران ها و هتل ها، جاذبه ها و … که نیازمند خدمات مناسب و برخورد صحیح کارکنان برای تقویت هسته اصلی برند است.

متغیر مستقل: زیرساخت ها

متشکل از الف- خدمات دسترسی: همچون حمل و نقل درون مقصد و به سمت مقصد، ب- خدمات عمومی و بهداشتی: همچون پارکینگ، سرویس بهداشتی، اتاق های مخصوص نوزادان، نظافــت خیابـان ها، ج- فضای برند به مفهوم فضایی که خدمات هسته اصلی در آن ارائه می شوند. این فضا عموماً مصنوع است و باید خدمات و تسهیلات مورد نیاز را به منظور جذاب تر ساختن برند گرد هم آورد.

متغیر مستقل: ارتباطات رسانه ای

عموماً شامل ارتباطات زنده و القایی (بازاریابی) است. این بخش در واقع کانال های ارتباطی میان برند و گروه مخاطب هستند و باید تصویر برند را جذّاب و هویت آن را منسجم نمایش دهند.

متغیر مستقل: روابط مصرف کننده

این گروه شامل جامعه محلّی، کارکنان سازمان های مقصد و بازدیدکنندگان است.

1-7-2- تعاریف عملّیاتی
متغیر وابسته: هسته مرکزی برند

 این متغیردر تحقیق حاضر با سه جزء شخصیت برند، موقعیت یابی و اصالت برند در مقیاس پنج فاصله ای لیکرت از کاملاً موافقم تا کاملاً مخالفم سنجیده می شود.

متغیر مستقل: خدمات ابتدایی

این متغیر در تحقیق حاضر با 3 سوال درباره خدمات خرده فروشی و هتل ها و خدمات تفریحی و فراغتی در مقیاس 5 فاصله ای لیکرت از کاملاً موافقم تا کاملاً مخالفم سنجیده می شود.

متغیر مستقل: زیرساخت ها

این متغیر در این تحقیق با 5سوال درباره دسترسی خدمات در درون و بیرون استان، خدمات بهداشتی و نظافتی، سازمان دهی فضای باز و کیفیت تسهیلات و خدمات فراهم آمده برای

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات

1-1………………………………….. مقدمه 3

1-2……………… تعریف مساله و بیان نکات اصلی 5

1-3……………………….. ضرورت انجام پژوهش 7

1-4……………………………. فرضیات پژوهش 8

1-5………………………… اهداف اصلی پژوهش 8

1-6…………………………. روش انجام پژوهش 8

فصل دوم: مبانی و پیشینه تحقیق

2-1………………………………….. مقدمه 13

2-2…………………….. مفهوم سرمایه اجتماعی 14

2-2-1 سرمایه اجتماعی چیست 14

2-2-2 تعریف سرمایه اجتماعی از نگاه صاحبنظران 15

2-2-3 شاخص‌ها و مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی 18

2-3…………………………… بازارهای مالی 23

2-3-1 اهمیت بازارهای مالی 24

2-3-2 بازار اوراق بهادار 25

2-4 سرمایه اجتماعی و مشارکت بازار سرمایه(مبادلات اقتصادی و سرمایه گذاری) 26

2-4-1 اعتماد به قراردادهای مالی 28

2-4-2 سطح اعتماد سرمایه‌گذاران به ناشران اوراق بهادار 29

2-4-3 تخصیص سبد دارایی 30

2-4-4 پس انداز و سرمایه گذاری 31

2-4-5 تعاملات و مشارکت در بازار 32

2-5……. سایر عوامل مؤثر بر مشارکت در بازار سهام 33

2-5-1 تورم 33

2-5-2 تولید ناخالص داخلی 34

2-5-3 سپرده‌های بانکی 35

2-5-4 متوسط قیمت مسکن 36

2-6…………………………… پیشینه مطالعه 37

2-6-1 مطالعات خارجی 37

 

2-6-2 مطالعات داخلی 43

2-7……………………………. جمع بندی فصل 45

فصل سوم: روش تحقیق و ارائه مدل

3-1………………………………….. مقدمه 49

3-2……. روش‌های اقتصادسنجی مورد استفاده در تحقیق 50

3-2-1 روش حداقل مربعات((OLS 50

3-2-2 روش داده‌های ترکیبی 50

3-3…………………………….. معرفی مدل‌ها 54

3-3-1 شرح داده‌ها و متغیرهای مدل 55

3-4……………………………….. خلاصه فصل 58

فصل چهارم: برآورد مدل و تحلیل نتایج

4-1………………………………….. مقدمه 61

4-2………………………… بررسی فروض کلاسیک 62

4-2-1 نرمال بودن جمله پسماند 62

4-2-2 عدم ناهمسانی واریانس 63

4-2-3 عدم خودهمبستگی 64

4-2-4 عدم وجود همخطی 64

4-3 برآورد مدل با استفاده از روش OLS و تفسیر نتایج آن 65

4-4………….. برآورد مدل به روش داده‌های ترکیبی 66

4-4-1 آزمون برآورد به روش پانل و اثرات ثابت 67

4-4-2 تخمین مدل پانل و تفسیر نتایج 68

4-5……………………………….. خلاصه فصل 70

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادات

5-1………………………………….. مقدمه 73

5-2………………………. مروری کلی بر پژوهش 73

5-3……………………… نتایج آزمون فرضیه‌ها 74

5-4…………………….. نتیجه گیری کلی تحقیق 75

5-5………………………………. پیشنهادات 75

منابع فارسی 77

منابع لاتین: 79

پیوستها و ضمائم 83

1-1      مقدمه

سرمایه اجتماعی مفهومی فرا رشته­ای است که در چند دهه اخیر وارد مباحث رشته­های مختلف شده و مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. از آغاز تا کنون تعاریف مختلفی از سرمایه اجتماعی ارائه شده ­است؛ هر یک از صاحب­نظران سرمایه اجتماعی نیز از زوایایی به تشریح آن پرداختند که به نظر می­رسد هر یک تعریف متفاوتی با دیگری را ارائه کرده­اند. به طور کلی سرمایه اجتماعی را می­توان  هنجار غیررسمی جا افتاده‌ای دانست که همکاری بین دو یا چند نفر را تعریف می‌کند که می‌تواند روابط درون خانواده تا رابطه بین مردم و دولت را در برگیرد که اساس آن مبتنی بر اعتماد است. افزایش اعتماد بین افراد و گروه­های اجتماعی مانع رفتارهای فرصت­طلبانه و رانت­جویی می­شود. بنابراین، سرمایه اجتماعی نتیجه تعاملات  بین افراد هر جامعه است که به شکل گیری اعتماد بین افراد منجر می­شود. درنتیجه، هر چه سرمایه اجتماعی بیشتر باشد، روابط بین افراد از اعتماد بیشتری برخوردار بوده و این اعتماد به وجود آمده در جامعه بستر مناسبی برای انجام فعالیت­های اقتصادی مولد می­شود.

تاکنون مطالعات بسیاری پیرامون تبیین و شرح مفهوم سرمایه اجتماعی و نحوه ارتباط آن با سایر پدیده­های اجتماعی، جامعه­شناختی، اقتصادی و … انجام شده است و هر کدام تفاسیر زیادی از آن ارائه کرده­اند. در ارتباط با مباحث اقتصادی تحقیقات بسیاری صورت گرفته که به بررسی ارتباط مؤلفه­های سرمایه اجتماعی با متغیرهای اقتصادی، چگونگی تأثیرگذاری سرمایه اجتماعی بر عملکرد اقتصادی و یا برای توجیه علل عقب­ماندگی و کمتر توسعه­یافتگی برخی کشورها پرداخته­اند. مطالعات زیادی به این موضوع پرداخته­اند که یک جامعه در کنار سرمایه فیزیکی( کارخانجات، زیرساخت­ها، ماشین­آلات و …) و سرمایه انسانی( نیروی کار متخصص و ماهر) به سرمایه اجتماعی نیز به عنوان نوعی از سرمایه نیاز دارد. در واقع سرمایه اجتماعی فضایی را تشکیل می­دهد که در آن سرمایه­های فیزیکی و انسانی به کار گرفته می­شوند. تمرکز بر سرمایه اجتماعی به دلیل نقش غیر قابل انکاری است که در تولید و یا افزایش سرمایه انسانی و اقتصادی ایفا می­کند؛ به طوری که امروزه سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه و رشد اقتصادی معرفی شده است.

مشارکت مردم در طرح­ها و سرمایه­گذاری­های اقتصادی و برنامه­ریزی­های دولت در جهت رشد و شکوفایی اقتصادی امری ضروری است. در واقع بدون مشارکت مردم این برنامه­ریزی­ها تحقق نمی­یابد. در بازارهای مالی نیز مشارکت مردم بسیار تأثیرگذار است. بازارهای مالی وظیفه­ تأمین کننده منابع مالی طرح­ها و سرمایه­گذاری­های اقتصادی را بر عهده دارند. بازار سرمایه به عنوان جزئی از بازارهای مالی از اهمیت بسیار بالایی در جذب سرمایه­های کوچک و بزرگ برای سرمایه­گذاری در بازار سهام و جلوگیری از راکد ماندن آنها دارد. سطح بالای سرمایه اجتماعی در هر جامعه­ای، سطح بالای اعتماد در آن جامعه را نتیجه می­دهد. با توجه به ماهیت قراردادهای مالی که سطح بالایی از اعتماد بین طرفین قرارداد را می­طلبد، به نظر می­رسد در فضایی که سرمایه اجتماعی سطح بالاتری داشته باشد، تمایل مردم برای حضور در بازار سرمایه نیز بیشتر است. اعتماد و مشارکت از مولفه­های اصلی سرمایه اجتماعی هستند.

1-2      تعریف مساله و بیان نکات اصلی

سرمایه اجتماعی اگرچه مفهومی نوین و نوپا در عرصه­ی مطالعات اجتماعی و اقتصادی است؛ اما ریشه در روابط اجتماعی نوع بشر دارد. این مفهوم به پیوندها و ارتباطات میان اعضای یک شبکه یا گروه اجتماعی به عنوان تسهیل­گر که با خلق هنجارهای مشترک و اعتماد متقابل موجب تحقق اهداف و پیشبرد امور می­گردد، اشاره دارد. سرمایه اجتماعی طی سالیان اخیر توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است؛ اقتصاد هم ازین امر مستثنی نبوده و مطالعات گسترده­ای در این باره انجام شده است.

در تئوری­های تقاضای کل، مصرف روند با ثباتی را طی می­کند و مخارج دولتی نیز یک متغیر سیاست­گذاری است که کنترل آن در دست دولت قرار دارد، بنابراین تنها متغیر پر تلاطم تقاضای کل که نقش عمده­ای در ایجاد نوسانات دارد، سرمایه­گذاری خصوصی است، لذا شناخت رفتار سرمایه­گذاری و عوامل مؤثر بر آن، بسیار مورد توجه اقتصاددانان و سیاست­گذاران بوده است. در ادبیات اقتصادی، بحث سرمایه­گذاری بسیار غنی بوده و سرشار از منابع تئوریک تجربی در کشورهای توسعه­یافته است. به دلیل ساختار متفاوت کشورهای توسعه­یافته و توسعه­نیافته و با توجه به اینکه بعضی از فروض اساسی لازم در تحلیل رفتار بهینه سرمایه­گذاری مانند وجود بازارهای مالی نسبتاً کارا و عدم کنترل­های شدید توسط دولت در کشورهای توسعه­نیافته فراهم نمی­باشد.

بازارهای مالی بخش مهمی از اقتصاد و یکی از عوامل مهم رونق زیربنایی هر کشور محسوب می­شوند و در ارتباط با مشارکت و سرمایه­گذاری و تأمین مالی سایر بخش­های اقتصاد میتوان گفت نقش مهمی را در رشد و توسعه کشورها ایفا می­کند. بازار سرمایه در کنار بازار پول نقش تأمین مالی بخش­های مختلف اقتصاد را به عهده دارد. بازارهای سهام نیز به عنوان یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه، پس­اندازها و منابع مالی محدود را در سریع­ترین  زمان ممکن و با هزینه­ی معاملاتی کم به مسیر سرمایه­گذاری هدایت می­کنند و با جذاب نشان دادن سرمایه­گذاری، مانع از راکد ماندن پس­اندازهای افراد می­شوند و به نوعی به چرخه­ی تولید بازمی­گردند.

پس از مطالعه ابعاد مختلف تاثیر سرمایه اجتماعی بر بخش­های مختلف اقتصاد و بازارها و با توجه به ماهیت بازارهای مالی به ویژه بازار سرمایه می­توان بر اهمیت وجود سطح بالای سرمایه‌ اجتماعی و حاکمیت آن بر ارکان و نهاد‌های بازار سرمایه به خوبی پی برد. پرداختن به اینکه سرمایه اجتماعی چه تأثیری بر بازار سرمایه دارد و یا مکانیزم اثرگذاری آن بر بازار سرمایه چگونه است؛ و یا حتی تقویت و یا مدیریت این اثر به دلیل اهمیتی که بازار سرمایه در هر اقتصادی دارد،  می­تواند راهکارهایی مفید و البته کاربردی در جهت رونق هرچه بیشتر بازار سرمایه به ما ارائه دهد.  از آنجایی که قراردادهای مالی ذاتاً قراردادهایی با اعتماد بسیار بالا هستند، سرمایه اجتماعی باید اثرات عمده­ای روی توسعه بازارهای مالی داشته باشد. تأمین مالی و سرمایه­گذاری چیزی جز چشم­پوشی و تبادل مبلغی پول در امروز به منظور وعده­ی بازگشت پول بیشتر در آینده نیست(گاسیو، ساپینزا و زینگالس،  2008).

یکی از مکانیزم­هایی که از طریق آن سرمایه اجتماعی روی بهره­وری اقتصادی اثر می­گذارد، بوسیله افزایش سطح اعتماد غالب است. در مناطق با سرمایه اجتماعی بالا، مردم می­توانند بیشتر به یکدیگر اعتماد کنند چرا که شبکه­های اجتماعی موجود در جامعه فرصت­های بهتری برای مجازات کج­روی­ها فراهم می­کنند (همان). اصولاً حتی بیش از بخش‌های دیگر اقتصاد، بازار سرمایه مبتنی بر معاملات و قرارداد‌های دوجانبه و چند‌‌‌‌جانبه و جریان سیال اطلاعات جامع، شفاف و دقیق می‌باشد و به این ترتیب کیفیت و سطح متغیر‌های سرمایه اجتماعی نقش پایه‌ای و حیاتی را در این بازار بر عهده دارند. اعتماد سرمایه­گذاران به ناشران اوراق بهادار از این حیث بسیار مهم است چرا که آنچه در بازار‌های مالی و خصوصاً بازار سرمایه مورد معامله قرار می‌گیرد، نه دارایی‌های واقعی (برای مثال زمین، ساختمان، ماشین‌آلات و…) بلکه تنها مجموعه­ای از دارایی‌های مالی (کاغذی) هستند که ارزش آن­ها مبتنی بر دارایی‌ها و درآمدهایی است که این اوراق مالی به پشتوانه از آن دارایی‌ها منتشر و عرضه می‌گردد و سرمایه‌گذاران در ازای تحصیل این دارایی‌های کاغذی، اقدام به سرمایه‌گذاری و ارائه‌ی وجوه و پس‌اندازهای خود می­کنند. به این ترتیب، پایه و اساس شکل‌گیری، دوام و توسعه‌ی بازار‌های مالی را اعتماد به عنوان متغیر اصلی سرمایه اجتماعی تشکیل می‌دهد. علاوه بر این سرمایه­گذاران با خرید اوراق بهادار مالکیت درصدی از یک شرکت یا یک جریان درآمدی در آینده می­شوند که در واقع به سود دهی و بازدهی و اعتبار شرکت نیز اعتماد می­کنند. طبیعی­ایست در خرید و فروش اوراق بهاداری که مبتنی بر سایر دارایی­های مالی و واقعی هستند از قبیل اختیارهای معامله و قراردادهای سلف و پیمان آتی، عنصر اعتماد نمود بیشتری دارد. سطح سرمایه‌ اجتماعی و میزان فساد، تقلب و تخلف در بازارهای سرمایه می­تواند رابطه‌ی نزدیکی با یکدیگر داشته باشد؛ تقلب و تخلفات شایع در بازار سرمایه از جمله دستکاری قیمت­ها، پولشویی، و غیره عمدتاً ناشی از فقدان و یا پایین بودن میزان سرمایه اجتماعی در سطح بازار سرمایه می‌باشد.

1-3      ضرورت انجام پژوهش

در کشور ما مطالعات محدودی در زمینه سرمایه اجتماعی صورت گرفته که اغلب به ارائه تصویری از آن و توصیف آن پرداخته‌اند و در حال یافتن جایگاه درخور توجهی در مباحث اقتصادی است. ضمن اینکه با توجه به بررسی‌های انجام شده تا به این مرحله، در خصوص رابطه‌ی بین سرمایه اجتماعی و سرمایه‌گذاری و ایجاد انگیزه برای آن و توسعه بازار سرمایه تا کنون تحقیق علمی قابل توجهی صورت نگرفته و مطلبی منتشر نشده است. بازار سهام به عنوان جزئی از بازار سرمایه، محیط امنی را برای سرمایه­گذاری و کسب سود و تأمین مالی پروژه­های سرمایه­گذاری مهیا می­کند. با توجه به نقش بازار سهام در جهت توسعه مالی و رشد اقتصادی، این ضرورت را ایجاد می­کند که عوامل تأثیرگذار بر این بازار به منظور رونق و پویایی هر چه بیشتر این بازار مورد بررسی دقیق قرار گیرند؛ از این رو ضروری است تا ضمن بررسی سرمایه اجتماعی و پیامدهای اقتصادی آن در ایران، رابطه آن با رونق بازارهای مالی و میل به مشارکت افراد در بازار سهام در استان­های ایران مورد بررسی دقیق قرار گیرد.

1-4      فرضیات پژوهش

بین سطح سرمایه اجتماعی در استان های مختلف و حجم سرمایه گذاری در بورس رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

1-5      اهداف اصلی پژوهش

هدف اصلی این پژوهش مطالعه ارتباط بین میزان سرمایه اجتماعی و حجم مشارکت مردم در بازار سهام استان­های ایران است. این اثر می­تواند در جهت کمک به رونق هرچه بیشتر بازار سرمایه و جذب سرمایه­های راکد بزرگ و کوچک مفید باشد. با مدیریت و سرمایه­گذاری در سرمایه اجتماعی و انباشت آن می­توان این اثر را افزایش داد.

1-6      روش انجام پژوهش

این پژوهش به لحاظ هدف، از نوع کاربردی است که در آن به بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی به عنوان متغیر مستقل و میزان سرمایه‌گذاری در بورس به عنوان متغیر وابسته می­پردازیم. همچنین به لحاظ نوع بررسی، تحقیقی پس رویدادی به شمار می­رود و بر اساس داده­های ثانویه و روش­های اقتصاد سنجی به بررسی و آزمون فرضیات می­پردازد. از نظر روش، جزء تحقیقات همبستگی می­باشد که در آن برای کشف یا تعیین رابطه بین متغیرها تلاش می­شود. در واقع هدف این روش مطالعه رابطه حدود تغییرات یک یا چند متغیر با حدود تغییرات یک یا چند متغیر دیگر با استفاده از روش‌های اقتصاد‌سنجی است. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی استان‌های ایران است که در آن از اطلاعات میزان سرمایه اجتماعی و حجم سرمایه‌گذاری‌ها در بورس طی دوره 1379-1391 در استان­های ایران مورد استفاده قرار می­گیرد.

داده‌ها و اطلاعات میدانی مورد نیاز در این تحقیق، از طریق مراجعه به بانک‌های اطلاعاتی، شرکت و سازمان بورس و پژوهش‌های انجام شده در این زمینه‌ها و نیز با استفاده از اطلاعات و گزارش‌های منتشره توسط نهادها و سایت‌های ذی‌ربط از جمله بانک مرکزی و مرکز آمار ایران جمع‌آوری، بررسی و تجزیه و تحلیل خواهد شد.

2-1      مقدمه

ادبیات مربوط به سرمایه اجتماعی را می­توان به سال 1917 نسبت داد؛ جایی که نخستین بار هانی­فان[1] از واژه­ی سرمایه اجتماعی استفاده کرد. بوردیو[2] در 1986 نخستین اقتصاددانی بود که سرمایه اجتماعی را وارد متون اقتصادی کرد؛ اما در متون موجود اشاره می­شود که کلمن[3] (1988) و پاتنام[4] (1993)، مفهوم فعلی سرمایه اجتماعی را پایه­ریزی کرده و وارد حوزه علم اقتصاد نمودند. از آن روز تا کنون تحقیقات زیادی در مورد ارتباط مقوله­ی سرمایه اجتماعی و مباحث اقتصادی انجام شده است. در این پژوهش به دنبال بررسی علت تفاوت­ها در مشارکت مردم در بازار سهام در استان­های ایران( که دارای تالار بورس هستند) با تأکید بر تفاوت در سطح سرمایه اجتماعی هستیم. دانش اقتصاد منطقه­ای  به دنبال این است که با در نظر گرفتن تفاوت­های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و جغرافیایی مزیت­های نسبی بهترین راه­کارها را در جهت بهبود وضعیت شاخص ها و توسعه منطقه­ای ارائه دهد. در این فصل ابتدا به بیان ادبیات مربوط به سرمایه اجتماعی و بازار سهام خواهیم پرداخت؛ و در ادامه ارتباط بین سرمایه اجتماعی و بازار سهام و نحوه­ی اثرگذاری بر بازار سهام را مورد بررسی قرار می­دهیم. در آخر نیز برخی مطالعات در خصوص موضوع مورد بحث را مطرح خواهیم کرد.

2-2      مفهوم سرمایه اجتماعی

2-2-1  سرمایه اجتماعی چیست

سرمایه یکی از عوامل مهم رشد اقتصادی است. بهبود در کیفیت ابزارها و ماشین­آلات، بهره­وری نیروی کار را افزایش می­دهد و ازین طریق رفاه را بهبود می­بخشد. اما سرمایه فقط جنبه فیزیکی ندارد. سرمایه انسانی که به شکل مهارت­ها، آموزش و کارآموزی تحقق می­یابد نیز جزء مهم تولید به شمار می­رود. مشابه این، کلمن(1990) و پاتنام، لئوناردی و نانتی(1993) اشاره می­کنند که ساختار اجتماعی یکی از عوامل مهم در ارتقاء بهره­وری فعالیت­های اقتصادی است. روابط بین افراد، هنجارها و سنت­ها به تسهیل هماهنگی و همکاری کمک می­کنند که خود موجب افزایش بهره­وری می­شود. این نوع سرمایه به سرمایه اجتماعی مرسوم است(سوری، علی: 1383). می­توان گفت یکی از جنبه­های مهم توسعه­ی پایدار استفاده از مفهوم سرمایه در وجه اجتماعی آن است. هرچند واژه­ی سرمایه اساساً در قلمروی اقتصادی به کار می­رود، اما از حدود دو دهه اخیر در حوزه علوم اجتماعی نیز مورد پذیرش بسیار قرار گرفته است. آنچه در سرمایه اجتماعی و مفهوم آن نهفته است، سرمایه­گذاری در روابط اجتماعی و همچنین افزایش، گسترش و به اشتراک گذاشتن منابع در روابط اجتماعی از طریق سرمایه اجتماعی برای تسهیل کنش جمعی و گسترش اعتماد و بده­بستان در جامعه است. بنابراین، روابط اجتماعی بستر اصلی مفهوم سرمایه اجتماعی محسوب می­شود(ترک­زاده و محترم، 1391).

اقتصاددانان این مفهوم را به کار می­گیرند تا با سوالاتی که در چارچوب­های مرسوم علم اقتصاد پاسخ گفتن به آن­ها دشوار بوده است، پاسخی بیابند. طرح این رویکرد در بسیاری از مباحث توسعه اقتصادی نشان­دهنده اهمیت نقش ساختارها و روابط اجتماعی در بین افراد جامعه بر متغیرهای توسعه است. به همین دلیل در یکی دو دهه­ی اخیر مطالعات متعددی در خصوص تاثیر  سرمایه اجتماعی بر رشد و توسعه اقتصادی صورت گرفته است که نتایج این مطالعات گویای این است که سرمایه اجتماعی به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر رشد و توسعه اقتصادی اثرگذار بوده است.

مفهوم سرمایه اجتماعی در برگیرنده مفاهیمی همچون اعتماد، همکاری و همیاری میان اعضای یک گروه یا یک جامعه است که نظام هدفمندی را شکل می‌دهند و آنها را در جهت دستیابی به هدف‌های ارزشمند هدایت می‌کند. امروزه سرمایه اجتماعی نقشی شاید مهمتر از سرمایه فیزیکی و انسانی در جوامع ایفا می‌کند و شبکه‌های روابط جمعی و گروهی انسجام بخش میان انسان‌ها و سازمان‌هاست.

به طور کلی، سرمایه اجتماعی منابعی در دسترس هستند؛ نظیر اطلاعات، اندیشه­ها، راهنمایی­ها، فرصتهای کسب و کار، سرمایه­های مالی، قدرت و نفوذ، پشتیبانی احساسی، خیرخواهی، اعتماد و همکاری. کلمه اجتماعی در عنوان سرمایه اجتماعی، دلالت می کند که این منابع، خود دارایی­های شخصی محسوب نمی­شوند، هیچ فردی به تنهایی مالک آنها نیست. این منابع در دل شبکه­های روابط

عنوان:
مدلسازی و شبیه سازی فیلتر بیولوژیکی برای حذف آلاینده های آلی
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
امروزه بخشی عمده ای از آلودگی هوا ناشی از تبخیر ترکیبات آلی فرار (VOCs) می باشد. انتشار این مواد در هوا علاوه بر تولید بو خطراتی برای اکوسیستم و سلامتی انسان ها، سالانه مبالغ زیادی هزینه در بردارند. استفاده از فیلترهای بیولوژیکی (بیوفیلترها) یکی از مهمترین روش ها برای تصفیه حجم زیادی از هوا با غلظت های پایین آلاینده می باشد. اساس بیوفیلتراسیون، مصرف و اکسیداسیون (تجزیه بیولوژیکی) ترکیبات آلاینده توسط میکروارگانیسم ها و تولید دی اکسید کربن، آب و بیومس است. به دلیل موجود بودن عامل فعال بیولوژیکی که غالبا گونه های خاص باکتریایی و تا حدودی قارچ ها و مخمرها هستند راندمان بیوفیلترها در مقایسه با انواع فیلترهای دیگر که عمل جذب فقط با استفاده از ماده ای چون کربن فعال یا بنتونیت صورت می گیرد بسیار بالاتر است. از مزایای دیگر بیوفیلترها، پایین بودن هزینه ها و راهبری نسبتا آسان آنهاست. در این تحقیق با حل مدل ریاضی مربوط به یک بیوفیلتر

 

خاص و سپس شبیه سازی آن تاثیر عواملی مانند: طول بیوفیلتر، مواد پرکننده فیلتر، فعال و غیرفعال بودن سیستم از لحاظ بیولوژیکی و مدت زمان عملکرد بیوفیلتر بر روی حذف متانول مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهند که در طی راه اندازی اولیه یک بیوفیلتر، جذب سطحی آلاینده ها توسط مواد تشکیل دهنده فیلتر غالب است ولی بعد از مدتی که این مواد با آلاینده ها اشباع شدند، 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

سازمان جهانی بهداشت در جهت پیشگیری اولیه از آسیب های روانی در جهان، مهارت های ده گانه ای را تدوین نمود. این مهارت ها شامل؛ مهارت خود آگاهی، مهارت همدلی، مهارت بین فردی، مهارت حل مسأله، مهارت تفکّر خلاق، مهارت مقابله با هیجانات، مهارت تصمیم گیری، مهارت تفکر انتقادی، مهارت مقابله با استرس، و مهارت ارتباط مؤثر می باشد.  نیاز واقعی تدوین این مهارت ها از آنجا ناشی می شود که به دنبال صنعتی شدن جوامع گسترش تکنولوژی پیشرفته، توسه اقتصاد و ایجاد رفاه اجتماعی و ارتقاء سطح مادی زندگی، افراد از رفاه بیشتری برخوردار شدند و در عین حال که اوقات فراغتشان رو به گسترش گذاشت، زندگی روز به روز پیچیده تر شد، ارتباطات گسترش یافت و تنوع ارتباطات انسانها و تعاملات آنان با نهاد های مختلف رو به فزونی گذاشت و این در حالی بود که انسان ها هنوز مهارت رویارویی با این پیچیدگی ها و تعارضات ناشی از آن را کسب نکرده بودند. کشور ایران اگرچه به دلیل پایبندی بیشتر به سنت ها و اعتقادات، کمتر دچار آسیب شد، ولی با توجه به ورود فناوری های جدید ارتباطی و فرهنگ های مختلف برون مرزی ضرورت فراگیری این مهارت ها به خوبی قابل مشاهده است. با نگاهی اجمالی به این ده مهارت، و کمترین آشنایی با فرهنگ اصیل اسلامی می توان فهمید که این مهارت ها چیزی بیش از آنچه بزرگان فرهنگی و مذهبی در طول تاریخ به صورت توصیه، پند، اندرز و … بیان کرده اند نیست. تنها تفاوت در این است که مطالب دانشمندان غربی به زبان بسیار ساده و با عمق کمتری برای بشر امروزی تدوین شده؛ در مقابل گفتار بزرگان دین اسلام، دارای عمق و غنای بیشتری بوده و برای فهم تمام زوایای آن تأمل و تدبر افزون تری نیازاست. بنابراین می توان اینچنین مفاهیمی را به صورت عمیق تر و با اطمینان بیشتر به سرچشمه آنها در متون اسلامی دست یافت. بعد از قرآن کریم، گفتار و کردار پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم (ع)، مهمترین منبع دریافت مطالب و برنامه های مختلف زندگی از سوی خداوند متعال است. در این میان کتاب شریف نهج البلاغه که مجموعه ای از نامه ها، خطبه ها و سخنان نغز و حکمت آمیز امیر مؤمنان علی (ع) است، از جایگاه بسیار ارزنده و والایی برخوردار می باشد. در این کار بسیار کوچک با عنایت به کمبود وقت و گستردگی موضوع، برخی از زیر مجموعه های مهارت زندگی از کلام امیر المؤمنین در نهج البلاغه و سایر کتب اسلامی ذکر شده است. به امید آنکه کمترین برداشت از این نوشته آن باشد که انسان بداند این مفاهیم به ظاهر جدید همان نکاتی هستند که بسیاری از آنها را بزرگان دینی اسلام، هزاران سال پیش از این گفته و بدان عمل کرده اند.

واژگان کلیدی: مهارت زندگی، سیره، خودآگاهی، سیره علوی.

 

فهرست

 

مقدمه 4

1. فصل اول؛ کلیات 6
1-1……………………………………………………………… تبیین موضوع تحقیق (بیان مسئله) 6

1-2……………………………………………………………………… اهمیت  و ضرورت موضوع تحقیق 7

1-3………………………………………………………………………………………………….. -اهداف تحقیق 7

1-4……………………………………………………………………………………………………. سوالات تحقیق 9

1-4-1…………………………………………………………………………………. سوالات اصلی تحقیق: 9

1-4-2…………………………………………………………………………………. سوالات فرعی تحقیق: 9

1-5………………………………………………………………………………………………… -فرضیات تحقیق 10

1-5-1………………………………………………………………………………. فرضیات اصلی تحقیق: 10

1-5-2………………………………………………………………………………. فرضیات فرعی تحقیق: 10

1-6……………………………………………………………………………………………………… -روش تحقیق 11

1-7………………………………………………………………………………….. -پیشینه موضوع تحقیق: 11

1-8………………………………………………………………………………………… -محدودیت های تحقق 11

1-9………………………………………………………………………………… -بررسی واژه های پژوهش 12

1-9-1………………………………………………………………………………………. مهارت:( skill) 12

1-9-2…………………………………………………………………………………………… مهارت زندگی: 13

1-9-3…………………………………………………………………………………………… سیره ی علوی: 13

2. فصل دوم؛ ضرورت زندگی هدفدار ولزوم آشنایی با برخی مهارت ها 14
2-2………………………………………………………………………………………… 1-2. هدف از زندگی 15

2-2-1………………………………………………………………………………………………. دنیاپرستان 15

2-2-2………………………………………………………………………………………………. پوچ گرایان 15

2-2-3…………………………………………………………………………………………. خودبزرگ بینان 15

2-2-4………………………………………………………………………………………………. وصال جویان 15

2-3……………………………………………………………………………. تقسیم بندی كلی مهارت ها 18

3. فصل سوم؛ مهارت های ذهنی – شناختی در سیره علوی 20
3-1………………………………………….. مهارت خود آگاهی و خود شناسی در سیره علوی 21

3-1-1………………………………. -توصیف و تعریف مفهوم خود آگاهی و خود شناسی 21

3-1-2…………………………………………………………………… نمادها و نمودهای خودمندی 22

3-2……………………………………………………………………. مهارت خرد ورزی در سیره علوی 26

3-3……………………………………………………………………………. مهارت تفکر در سیره علوی 27

3-3-1………………………………………………………………………………………. مهارت تفکر خلاق 28

3-3-2………………………………………………………………………………. مهارت تفکر انتقادی 30

3-4………………………………………… مهارت صبر، حلم و خویشتن داری  درسیره علوی 31

3-5………………………………………………………………………… مهارت اعتدال در سیره علوی 35

3-5-1…………………………. -راه مستقیم اعتدال در زندگی و معنی و مفهوم آن 36

3-6……………………………………………………………………. مهارت حل مساله در سیره علوی 37

3-6-1…………………………………… آشنایی با مهارت حل مسئله و کارامدیهای آن 38

3-6-2…………………………………………………… کارامدیها( مهارت حل مسئله، چرا؟) 40

3-6-3…………………………………………………………………………………………………… زمینه ها 41

3-6-4…………………………………………. فراگیری مهارت حل مسئله در سنین کودکی، 43

3-6-5…………………………………………………………………….. اطمینان به وجود راه حل، 43

3-6-6…………………………………………………………………………………… مراحل و راه حلها 45

3-6-7…………………………………………………………………… عوامل بازدارنده حل مساله 50

3-7……………………………………………………………. مهارت برنامه ریزی و مدیریت زمان 54

3-7-1…………………………………………………………………………………. تعریف مدیریت زمان 56

3-7-2………………………………………………………………………. انگیزه های مدیریت زمان 56

3-7-3…………………………………………………………. نقش مدیریت زمان در تكامل فردی 62

3-7-4…………………………………………………………………………………… اصول مدیریت زمان 63

3-7-5…………………………………………………………………………………………………. تعیین هدف 63

3-7-6…………………………………………………………………………………. اولویت بندی كارها 65

3-7-7…………………………………………………………. برنامه ریزی برای رسیدن به هدف 67

3-8………………………………………………………………… مهارت مدیریت خشم در سیره علوی 68

4. فصل چهارم؛ مهارت های ارتباطی درون فردی در سیره علوی(عوامل درونی در شکل گیری ارتباط) 73
4-1……………………………………………………. مهارت خداشناسی (توحید) در سیره علوی 74

4-1-1………………………………………………………………………………………. توحید در عبادت 75

4-2……………………………………………… مهارت خودسازی و تزکیه نفس در سیره علوی 82

4-2-1…………………………………………………………………………… شناخت نفس و اهمیت آن 88

4-2-2………………………………………………………………………………………….. ارزش نفس آدمی 88

4-2-3………………………………………………………………………………. ضرر های جهل به نفس 90

4-2-4…………………………………………………………………………………… نتیجه جهل به نفس 90

4-2-5………………………………………………………………………………………. آثار معرفت نفس 90

4-2-6…………………………………………………………….. تزکیه نفس از دیدگاه علی (ع) 93

4-2-7…………………………………………………………………………………………….. تسلط بر نفس 94

4-2-8…………………………………………………………………………………………… مدارا با نفس 95

4-3……………………………………. مهارت تقوای الهی و آرامش درونی در سیره علوی 95

5. فصل پنجم؛مهارت های اجتماعی بین فردی در سیره علوی (عوامل بیرونی در شکل گیری ارتباط) 102
5-1………………………………………………………………….. مهارت مردم داری در سیره علوی 103

5-1-1…………………………………………………………………………………… حمایت از محرومان 103

5-1-2…………………………………………………………………………………………………….. رازداری 104

5-1-3…………………………………………………………………………………….. همدردی و همیاری 104

5-1-4…………………………………………………………………………………………. مدارا با مردم 105

5-1-5………………………………………………………………………………. بیدارسازی وجدان ها 107

5-2……………………………………. مهارت تواضع و فروتنی با دیگران در سیره علوی 108

5-2-1…………………………………………………………………………………………….. اقسام تواضع 110

5-2-2………………………………………………………………………………………………. آثار تواضع 112

5-2-3………………………………………………………………………………. شیوه های کسب تواضع 113

5-3………………………………………………….. مهارت دوستی و دوست یابی در سیره علوی 114

5-3-1…………………………………………………………………………… جایگاه دوستی و همدلی 115

5-3-2…………………………………………………………………………………… ادب و آداب دوستی 118

5-3-3…………………………………………………………………………. دوستی با اینان، ممنوع 126

5-4………………………………… مهارت برقراری ارتباط موثر و مثبت در سیره علوی 129

6. فصل ششم؛ نتایج، پیشنهادها و راهکارها 131
6-1………………………………………………………………………………………………………………… نتایج 132

6-2……………………………………………………………………………………………. ارائه پیشنهادات 134

6-3……………………………………………………………………………………………………………… منابع: 135

6-4……………………………………………………………………………………………………………. التلخیص 142

6-5………………………………………………………………………………………………………….. Abstract 144

مقدمه
… وَ قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی هَدانا لِهذا وَ ما كُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّهُ لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُ رَبِّنا بِالْحَقِّ وَ نُودُوا أَنْ تِلْكُمُ الْجَنَّةُ أُورِثْتُمُوها بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

…مى‏گویند: «ستایش مخصوص خداوندى است كه ما را به این(همه نعمتها) رهنمون شد؛ و اگر خدا ما را هدایت نكرده بود، ما(به اینها) راه نمى‏یافتیم! مسلّماً فرستادگان پروردگار ما حق را آوردند!» و(در این هنگام) به آنان ندا داده مى‏شود كه: «این بهشت را در برابر اعمالى كه انجام مى‏دادید، به ارث بردید!»[1]

خداوند منان با آفرینش انسان، همچنین نزول قرآن بر قلب مبارک پیامبر مکرم اسلام (ص) هدایت انسان را به یک معنا کامل نمود و بعد از جانشینی امام علی (ع) بر مسند ولایت، چارچوب هدایت انسان ها در قالب قرآن و عترت معنای دیگری یافت.امروزه در این دنیای پر رمز و راز و به ظاهر پیشرفته، انسان ها به نوعی دچار سرگردانی  و بعضا دچار بحران شده اند و در واقع نمی دانند از کجا آمده اند؟ در کجا هستند و به کجا خواهند رفت؟ ودر زندگی روز مره خود باید چه مهارت هایی داشته باشند وچگونه برخورد نمایند.شاید سالها پیش انسان تصور نمی کرد اقداماتی که برای دستیابی به تکنولوژی پیشرفته و آسایش بیشتر انجام می دهد منجر به فن آوری خواهد شد که به سلامت روان وی آسیب جدی وارد کرده و آرامش او را سلب نماید.در جریان زندگی امروز، گاهی انسان به یک ماشین بی روح تبدیل شده، که هویت انسانی خود را از دست داده است. به نظر می رسد نیاز اصلی انسان امروز باز گرداندن این هویت به اوست و این هویت باز نمی گردد مگر این که او تعریف صحیحی از خود داشته باشد و زندگی را بشناسد و مهارتهای زندگی اجتماعی سالم را آموخته باشد.این در حالی است که برنامه آموزش مهارتهای زندگی – برنامه پیشگیری از آسیبهای اجتماعی – درسال 1993 از طرف یونیسف به عنوان مدلی برای پیشگیری از آسیبهای روانی و اجتماعی به جهانیان معرفی شد و در این مدت در کشورهای زیادی به کار بسته شده است و نتایج مطالعات متعدد حاکی از اثربخشی این برنامه در پیشگیری از انواع مشکلات روانی و اجتماعی بوده است؛ لیکن چنانچه در آموزش مهارت های زندگی از اسوه ها والگوهای دینی و مذهبی، خصوصا سیره اول مرد اخلاق و امامت، امام علی (ع)، استفاده شود مهارتی بی نقص اجرا گشته وانسان را به سمت یک زندگی آرام و مطلوب رهنمون می سازد.

 

 

فصل اول؛ کلیات
آنچه در این فصل مطالعه می نمایید:

تبیین موضوع تحقیق (بیان مسئله)

اهمیت  و ضرورت موضوع تحقیق

اهداف موضوع تحقیق

سوالات تحقیق

الف: سوالات اصلی          ب: سوالات فرعی

فرضیات تحقیق

الف: فرضیات اصلی          ب: فرضیات فرعی

روش تحقیق

پیشینه موضوع تحقیق

محدودیت های تحقیق

2-2-3 انواع مدل های هزینه کیفیت:.. 17
2-2-4 سیستم هزینه کیفیت:.. 32
2-2-5 حجم هزینه‌های کیفیت:.. 33
2-2-6 روش ارائه مدل و استقرار هزینه کیفیت:.. 38
2-2-7 اهداف و مزایای استقرار مدل هزینه کیفیت:.. 412-2-8 هزینه کیفیت در استانداردها:.. 45
2-2-9 محدودیت‌ها، موانع و الزامات هزینه کیفیت:……….. 46
2-3 خلاصه فصل………. 50
3 فصل سوم : راه حل مبتنی بر QFD برای استقرار سیستم هزینه کیفیت 48
3-1 آشنایی با روش و فلسفه QFD.. 48
3-1-1 تعریف QFD.. 48
3-1-2 مزایای استفاده از QFD.. 52
3-1-3 روش اجرای QFD.. 53
3-1-4 گسترش‌ها در زمینه QFD.. 68
3-2 ارائه راهکار………. 68
3-2-1 سیستم هزینه کیفیت.. 68
3-2-2 کاربرد روش مبتنی بر QFD برای تدوین سیستم هزینه کیفیت…….. 73
3-3 خلاصه فصل……….. 80
4 فصل چهارم : گزارش مطالعه موردی.. 82
4-1 معرفی………….. 82
4-2 روش اجرا شده برای مطالعه موردی.. 83
4-3 استفاده از روش معمول برای مطالعه موردی.. 104
5 نتایج حاصله.. 109
6 پیوست 1 جداول QFD.. 112
7 پیوست 2 مصاحبه انجام‌شده.. 122
8 پیوست 3 روش نمره دهی معمولی(ساده).. 128
9

 

مراجع…. 129
فهرست جداول
جدول ‏2‑1: مقایسه رویکرد های متفاوت به کیفیت.. 7
جدول ‏2‑2: فرآیندها و فعالیت های ذیل بخش های مختلف کیفیت.. 9
جدول ‏2‑3 :اهداف، نتایج، فعالیت‌ها و خروجی های دسته هزینه‌های مدل PAF 21
جدول ‏2‑4 :فعالیت های ذیل هر بخش دسته مدل های PAF. 25
جدول ‏2‑5 :عناوین هزینه‌های کیفیت و بی کیفیتی.. 28
جدول ‏2‑6 :رابطه بین سطح سیگما و هزینه کیفیت[13].. 35
جدول ‏2‑7 :شاخص های گزارش هزینه کیفیت.. 38
جدول ‏3‑1 :جدول مدل کانو.. 59
جدول ‏4‑1 : وزن اهداف، محدودیت‌ها و الزامات سیستم هزینه کیفیت.. 85
جدول ‏4‑2 : نمونه محاسبه.. 91
جدول ‏4‑3 : وزن مولفه های هزینه کیفیت حاصل از جدول QFD2. 92
جدول ‏4‑4: اوزان و وجود و عدم وجود هر مولفه-روش برآورد در مدل هزینه کیفیت 103
جدول ‏4‑5: مقدار تقریبی هزینه‌های کیفیت و نسبت هزینه به درآمد.. 106
جدول ‏5‑1: مقایسه میان دو مدل حاصل از دو روش.. 111
جدول ‏6‑1: QFD1. 118
جدول ‏6‑2 : QFD2. 119
جدول ‏6‑3 : QFD3. 120
جدول ‏6‑4 : QFD3 ادامه.. 121
فهرست اشکال و نمودارها
شکل ‏2‑1: ارتباط رده‌های مدیریتی با حوزه‌های مختلف کیفیت.. 10
شکل ‏2‑2: سیر تکاملی کیفیت.. 10
شکل ‏2‑3 : دو دیدگاه سنتی(چپ) و نوین(راست) به هزینه‌های کیفیت.. 14
شکل ‏2‑4 :دسته هزینه‌های مدل هزینه کیفیت ضعیف.. 27
شکل ‏2‑5 : نقش سیستم هزینه کیفیت در سیستم بهبود.. 33
شکل ‏2‑6 :پراکندگی هزینه‌ها قبل(چپ) و بعد(راست) از استقرار سیستم هزینه کیفیت 37
شکل ‏3‑1 :نمودار ارتباط میزان رفع انواع نیازمندی‌ها.. 57
شکل ‏3‑2 :جدول QFD.. 62
شکل ‏3‑3 : ارتباط میان جداول QFD در روش چهار ماتریسی.. 67
شکل ‏3‑4 : سیستم هزینه کیفیت.. 71
شکل ‏3‑5 : ماتریس QFD تغییر یافته برای مطالعه هزینه کیفیت.. 77
شکل ‏3‑6 : روش پیشنهادی.. 80
شکل ‏4‑1: نمونه نمودار استخوان ماهی.. 85
شکل ‏4‑2: نمودار پارتو برای انتخاب مولفه های مدل COQ در روش معمول 107
شکل ‏5‑1: روش پیشنهادی.. 110
چکیده:
در این پایان‌نامه با توجه به اهمیت و تأثیر هزینه‌های کیفیت در صنایع مختلف و حجم آنها بر این مسئله توجه شده است و با توجه به وجود مشکلاتی که بر سر راه استقرار مدل هزینه کیفیت در