عدم تمرکز بر سود
تمرکز بر سود
حوزه عمل محدود
حوزه عمل جهانی
برنامه ریزی برای جهان
علم برنامه ریزی(به تبع علم مدیریت) در مقایسه با عمل برنامه ریزی، از قدمت چندانی(کمتر از یک سده)برخوردار نیست(زاهدی، 1387). اصولاً درپاسخ به این سئوالات که آیا برنامه ریزی مفید است؟ آیا ممکن است؟ آیا مدلی برایش وجود دارد و اگر وجود دارد کدام مدل مناسب است؟ و اینکه برنامه ریزی چه چیزی
شکل 1-3- جایگاه برنامه ریزی برای جهان در مقایسه با برنامه ریزی برای شرکتها
نیست؟ جنگلی از نظریه ها وجوددارندولی این برنامه ها اغلب برای شرکتها طراحی شده اند و البته در روند تکاملی خود به سوی شرکتهای غیرانتفاعی و نیز شرکتهای بین مللی و جهانی نیز سوق یافته اند. با اینحال خلاء نظری در زمینه برنامه ریزی برای جهان، همچنان احساس میگردد(شکل 1-3). البته بررسی تلاشهای انجام شده در امر برنامه ریزی، میتواند چشم انداز مناسبی برای درک تفاوتها و شباهتها و بستری برای شناخت مدل برنامه ریزی مناسب برای جهان را فراهم سازد و لذا با وجود اینکه برخی پیشنهاد میکنند که در روش تحقیق نظریه مبنایی نظام مند از مرور ادبیات صرفنظر شود تا موجب سوگیری ذهن در تحلیل داده ها نگردد، فصل دوم به مرور ادبیات برنامه ریزی می پردازد که خود تصریحی بر شکاف دانش و خلاء نظری در امر برنامه ریزی برای جهان میباشد.
1-3-2-2- تفاوت برنامه ریزی برای جهان با جهانی سازی :
ممکن است این شبهه مطرح باشد که با توجه به روند جهانی سازی، دنبال کردن این روند و تسهیل آن در سراسر جهان به تنهایی کافی است و لذا نیازی به برنامه ریزی برای جهان وجود ندارد. واقعیت این است که علیرغم وجود این شبهه و با وجود تداخل جهانی شدن با امر برنامه ریزی برای جهان، این دو پدیده با هم فرق دارند. انبوه مقالات و مستندات منتشره توسط موافقان(و البته مخالفان) جهانی شدن و تبلیغات فراوان پیرامون آن، زمینه خطای یکسان انگاشتن این دو پدیده را فراهم میسازد. این تحقیق، بدنبال تبیین و نقد مفهوم جهانی شدن نیست ولی باید تاکید کرد که جهانی شدن تنها یکی از عوامل زمینه ای موثر در پارادایم برنامه ریزی برای جهان، میباشد همچنانکه مخالفت با جهانی شدن نیز از سوی دیگر بر این پارادایم تاثیراتی دارد. در کنار جهانی شدن، تغییرات مهم دیگری(که چه بسا از جهانی شدن مهمترند) نیز در برنامه ریزی برای جهان باید لحاظ شوند. برخی از این عوامل نوظهور که موجب افتراق این دو پدیده میشوند، عبارتند از: شهروند جهانی، نئو آنارشیسم(همچنانکه برخی به سازماندهی و استفاده از شبکه اشرار توجه داده اند) و بنیادگرایی گذشته گرا(شاو، 2012) که هردو میتوانند موجب بروز مجدد فاشیسم گردند، تغییرات آب و هوایی، پایداری مالی، پایداری اعتباری، نیاز به سیستم حکمرانی خوب جهانی برای غلبه بر چالشهای عمده بین مللی در قرن بیست و یکم و عصر جهانی شدن(که وجود آن میتوانست مانع سقوط اقتصادی در سال 2008 شود)، مشکلات ناشی از وجه تاریک جهانی شدن(مثل تروریسم و از جمله واقعه یازده سپتامبر)، رشد جمعیت و شهرهای با جمعیت فراتر از تحمل، محدودیت منابع طبیعی بویژه انرژی، وجود تبعیض شدید اقتصادی، بی کفایتی سازمان ملل و ناتوانی آن برای مواجهه با مسائل قرن بیست و یکم و نیاز آن به تجدید ساختار و تغییر شیوه عمل، محدودیت سازمان ملل به خاطر خط مشی اعضاء آن، تاثیر نحوه مدیریت روسای کشورهای بزرگ بر سازمان ملل و توانایی های آن، جنبه های انسانی امنیت و امنیت مردم محور، سوسیالیزم جهانی(ملاچ براون، 2011 ؛ واینر،2011 ) ظهور بریکز و بهار عربی.
1-3-2-3- خلاء نظری با وجود نظریه های اقتصادی و توسعه :
نظریه پردازان اقتصادی و بویژه نظریه پردازان توسعه و پیش از آنها فلاسفه و سیاسیون، ایدئولوژیها و نظریاتی را برای برنامه ریزی جهان مطرح نموده اند. برای مثال رابینز در1937 به بررسی پدیده برنامه ریزی اقتصادی در جهان میپردازد. وی به این نکته اشاره میکند که روشن نیست، کدام هدف بعنوان نیروی تعیین کننده برای برنامه ریزی اقتصادی، عمل میکند. همچنین براین موضوع تأکید دارد که ارزشها در بین انسانهای مختلف متفاوت و حتی درتناقض باهم میباشند. برای مثال اگر از یک نازی،یک کمونیست یا یک لیبرال پرسیده شود که چه چیزهایی را باید برای جهان برنامه ریزی نمود، پاسخهای متفاوتی داده میشوند. او عقیده دارد که بهرحال در دنیای امروز، برنامه ریزی اقتصادی بدلیل کمبود منابع به یک ضرورت تبدیل شده است و هر فعالیت اقتصادی چون پرداخت پول توسط مصرف کننده، مقدار پس انداز برای سرمایه گذاری، تعیین خروجی کارخانجات و… نیازمند انواع برنامه ها میباشند. بدیهی است که برنامه ریزیهای فردی و جداگانه]و نیز برنامه ریزی جداگانه توسط کشورها[ممکن است هم آوای با یکدیگر نباشند و بدون همکاری ممکن است دچار هرج و مرج شوند. لذا ضرورت برنامه ریزی اجتماعی]و برنامه ریزی با مشارکت شهروندان(اطهاری، 1377)[احساس میشود. اما هنوز اتفاق نظر درمورد نحوه برنامه ریزی اجتماعی وجود ندارد. لیبرالهامعتقدند که آزادیهای فردی در چارچوب یک قانون و نظم مناسب میتواند نفع فردی را درخدمت منافع جمعی قراردهد و کمونیستها عقیده دارند که برای هماهنگی فعالیتها، نیاز به کنترل مرکزی وجود دارد. آنارشیستها نیز در سوی دیگر این طیف عقیده دارند که نباید هیچگونه کنترلی اعمال شود. لذا درینجا نیز ممکن است مطرح شود که آیا برنامه ریزی ممکن است یا با امتناع برنامه ریزی مواجهیم؟ کدام ن

وع از برنامه ریزی را بکار بریم؟ بهرحال برنامه ریزی درینجا با برنامه ریزی یک شرکت تفاوت دارد و با کنترل و هدایت حکومتی یا مکانیسمی دیگر، درارتباط میباشد و برنامه های عمومی را جایگزین برنامه های شخصی مینماید یا میکوشد تا برنامه های شخصی را تابع برنامه های عمومی نماید(رابینز، 1937). پیشتازی اقتصاددانان موجب شده است که بسیاری از برنامه ریزیهای مهم در زمینه برنامه های جهانی در سازمان ملل، توسط آنان عملیاتی گردد و در حقیقت در جای اندیشمندان حوزه مدیریت قرار گیرند. ولی آنچه در مدلهای اقتصادی مطرح میشود، درنهایت مدلهایی است که بخشی کوچک از برنامه ریزی برای جهان را میپوشاند و اکنون وقت آن فرارسیده است که اندیشمندان حوزه مدیریت در این بخش، نقش خود را ایفا نمایند.
1-3-2-4- خلاء نظری در پایگاه های اطلاعات و اسناد علمی :
در طی فرایند تحقیق بارها بانکهای اطلاعاتی اینترنتی مختلف مورد کاوش قرار گرفتند، ولی تحقیقی که نحوه برنامه ریزی برای جهان در سازمان ملل را تبیین نماید، بدست نیامد. جدول1-2 جستجوهای نمونه ای از آخرین ترکیبات کلمات مرتبط در بانکهای اطلاعاتی را نشان میدهد. همچنین جستجوی اینترنتی عباراتی
ردیف
تصویر جستجو در بانک اطلاعاتی
1
2
3
4
5
6
7
8
9
جدول 1-2- نمونه ای از جستجو در بانکهای اطلاعاتی.

 
 
چون برنامه ریزی جهانی، برنامه ریزی برای جهان(البته با عبارات انگلیسی و آزمودن ترکیبات مختلفی از آنها و با بهره گرفتن از امکانات پیشرفته تر جستجو) درموتورهای جستجو، جستجو در وبگاه انستیتوی زمینوابسته به دانشگاه کلمبیا و فهرست تحقیقات آن، جستجو در فهرست علائق مطالعاتی اساتید دانشکده استراتژی دانشگاه هاروارد و جستجوهایی ازاین قبیل، برخلاء نظری، تصریح دارند. همچنین جستجو در وبگاههایی چون بانک اطلاعات نشریات کشور در تاریخ2/6/91برای عبارت برنامه ریزی جهانی تنها مقاله سیستم برنامه ریزی جهانی انرژی(محسنی، 1383) را درپیش رو قرارمیدهد که درحقیقت روند برنامه ریزی مصرف انرژی(از منابع اولیه) در جهان را بررسی میکند یا در جستجوی مجدد در گوگل تحقیقاتی تنها با کتب و مقالاتی پیرامون برنامه ریزی برای رقابت در عرصه جهانی، بازارهای جهانی، چگونگی برنامه ریزی کشورهایی چون آمریکا برای تفوق بر جهان یا غلبه آن بر بحرانهای جدیدی چون تروریسم و بحرانهای مالی و نیز لزوم همکاری برای برنامه ریزی محو فقر، بهداشت یا تأمین انرژی، برنامه ریزی برای اقتصاد جهانی از جمله در مکتب کمونیستیو… مواجه میشویم که البته مدل خاصی در زمینه برنامه ریزی برای جهان در آنها وجود ندارد گرچه برخی از مطالب مطرح شده در آنها میتواند در طراحی مدلی برای برنامه ریزی جهان، بکار آید. مثلاً در مقاله ای باعنوان وظایف محاسبات بشری باتوجه به محدودیتهای جهانی(زنگ، لاو، میلر، داجوس، پارکز، هورویتز، 2012)، مسائل جدید مطرح در زمینه نرم افزار نویسی بررسی شده اند و اشاراتی به مدل برنامه ریزی استخراج موفقیت، برنامه ریزی فرصت طلبانه، نحوه برنامه ریزی ویکی پدیا برای تعامل با مشتریان در سراسر جهان و…وجوددارد که درخلق ایده هایی برای برنامه ریزی جهانی میتواند بکار آید.
1-3-2-5- خلاء نظری در ادبیات برنامه ریزی سازمان ملل :

برای دانلود متن کامل پایان نامه ، مقاله ، تحقیق ، پروژه ، پروپوزال ،سمینار مقطع کارشناسی ، ارشد و دکتری در موضوعات مختلف با فرمت ورد می توانید به سایت  jemo.ir  مراجعه نمایید
رشته مدیریت همه موضوعات و گرایش ها : صنعتی ، دولتی ، MBA ، مالی ، بازاریابی (تبلیغات - برند - مصرف کننده -مشتری ،نظام کیفیت فراگیر ، بازرگانی بین الملل ، صادرات و واردات ، اجرایی ، کارآفرینی ، بیمه ، تحول ، فناوری اطلاعات ، مدیریت دانش ،استراتژیک ، سیستم های اطلاعاتی ، مدیریت منابع انسانی و افزایش بهره وری کارکنان سازمان

در این سایت مجموعه بسیار بزرگی از مقالات و پایان نامه ها با منابع و ماخذ کامل درج شده که قسمتی از آنها به صورت رایگان و بقیه برای فروش و دانلود درج شده اند

فصل دوم

ادبیات نظری
و پیشینه پژوهش

برخی دیگر از مهمترین مدلهای برنامه ریزی استراتژیک، عبارتند از: مدل برنامه ریزی استراتژیک گوداشتاینو همکاران، مدل برنامه ریزی استراتژیک دانکنو همکاران، مدل برنامه ریزی استراتژیک وایتمن، مدل برنامه ریزی استراتژیک پیگلز و روجر، مدل برنامه ریزی استراتژیک استونر و فریمن، مدل برنامه ریزی استراتژیک سازمان جهانی بهداشت، مدل گروه مشاوران بوستون (وردی نژاد، فریدون؛ مرآتی، عاطفه؛ 1389). در بین این مدلها مدل برنامه ریزی استراتژیک برایسون را شرح داده میشود چون این مدل، نتیجه بررسی خصوصیات مدلهای قبلی و رفع نقاط ضعف آنها برای کاربرد در سازمانهای عمومی و غیرانتفاعی میباشد. این مدل شامل یک فرایند پیوسته(مطابق با تعریف برنامه ریزی) و تکرارپذیر است که پیش از اتخاذ هر تصمیمی آغاز میشود و پس از اجرای آن تصمیم ادامه می یابد و شامل ده مرحله است. از خصوصیات این فرایند، امکان بکارگیری نتایج حاصل از هر مرحله در بازنگری یا تکمیل مراحل پیش از آن میباشد. مراحل فرایند برنامه ریزی استراتژیک در مدل برایسون عبارتند از: توافق اولیه(درین مرحله ضرورت برنامه ریزی استراتژیک بررسی شده و آشنایی با این نوع برنامه ریزی حاصل میشود. سازمانها، واحدها، گروه ها یا افرادی که باید در برنامه ریزی درگیر شوند مشخص و توجیه میشوند. مراحلی که در برنامه ریزی باید انجام شوند شرح داده میشوند. روش انجام برنامه ریزی، زمانبندی انجام، آیین نامه های مورد نیاز برای جلسات و نحوه گزارش دهی مشخص میگردند. منابع و امکانات لازم تعیین میشوند)، تعیین وظایف(وظایف رسمی و غیررسمی سازمان، بایدهایی است که سازمان با آنها روبروست. درین مرحله هدف اینست که سازمان و افراد آن وظایفی را که از طرف مراجع ذیصلاح دولتی و قانونی به آنها محول شده است را شناسایی نمایند. شاید این هدف بظاهر خیلی روشن باشد ولی این واقعیت در بیشتر سازمانها وجود دارد که بیشتر افراد اختیارات و وظایف سازمانی را که در آن مشغول بکارند، نمیدانند و اساسنامه آن را حتی برای یکبار مطالعه نکرده اند. از طرف دیگر وظایف محول شده به سازمان عموماً کلی بوده و تمام فضایی را که سازمان میتواند در آن فعالیت کند، تعریف نمیکند. بنابراین ضروری است که با مطالعه وظایف مکتوب و مصوب سازمان اولاً با آن وظایف آشنا شد تا از این طریق بعضی از اختیارات و ذینفعان سازمان نیز شناسایی گردند)، ثانیاً مواردی را که در حیطه اختیارات سازمان قرار میگیرند اما تا بحال کشف نشده اند، شناخت)، تحلیل ذینفعان(ذینفع فرد، گروه یا سازمانی است که میتواند بر نگرش، منابع یا خروجی های سازمان تاثیر گذارد و یا از خروجی های سازمان تاثیر پذیرد. تحلیل ذینفعان پیش درآمد ارزشمندی برای تنظیم بیانیه ماموریت سازمان است. تحلیل ذینفعان بسیار ضروری است، چرا که رمز موفقیت در بخش دولتی و غیرانتفاعی، ارضای ذینفعان کلیدی سازمان است. اگر سازمان نداند که ذینفعانش چه کسانی هستند، چه معیارهایی برای قضاوت درباره سازمان به کار می برند، و وضعیت عملکردی سازمان در قبال این معیارها چیست، به احتمال زیاد نخواهد توانست فعالیتهایی را که باید برای ارضای ذینفعان کلیدی خود انجام دهد، شناسایی کند)، تنظیم بیانیه ماموریت سازمان(ماموریت سازمان، جملات و عباراتی است که اهداف نهایی سازمان، فلسفه وجودی، ارزشهای حاکم بر سازمان و نحوه پاسخگویی به نیاز ذینفعان را مشخص میکند. علاوه بر این موارد، اختلافات درون سازمانی را مرتفع ساخته و بستر بحث ها و فعالیتهای سازنده و موثر را هموار میکند. توافق بر ماموریت سازمان، تمام فعالیتهای آن را همسو میسازد و انگیزش و توجه ذینفعان سازمان خصوصاً کارکنان آن را افزایش میدهد)، شناخت محیط سازمان(اساس استراتژیک عمل کردن، شناخت شرایط است. برای اینکه یک سازمان نیز در رسیدن به ماموریت خود موفق گردد باید شرایط حاکم بر خود را به خوبی شناسایی نماید. در این مرحله، محیط خارجی سازمان در قالب شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و تکنولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته و نقاط قوت و ضعف آنها برای سازمان تعیین میشوند. در راستای شناخت محیط سازمان، دراین مرحله محیط داخلی نیز در قالب ورودیها، خروجی ها، فرایند و عملکرد سازمان مورد مطالعه قرار می گیرند)، تعیین موضوعات استراتژیک پیش روی سازمان(این مرحله قلب فرایند برنامه ریزی استراتژیک است. موضوعات استراتژیک تصمیمات سیاسی و اساسی هستند که بر اختیارات، ماموریت، ارزشها، محصول یا خدمات ارائه شده، مراجعان یا استفاده کنندگان، هزینه ها، تامین منابع مالی، سازمان یا مدیریت تاثیر میگذارد. هدف این مرحله تعیین انتخابهایی است که سازمان با آنها مواجه است)، تعیین استراتژیها(به منظور پرداختن به هریک از موضوعات استراتژیک پیش روی سازمان باید اقداماتی صورت گیرد که در قالب برنامه ها، اهداف، طرحها و… بیان میشوند. این اقدامات استراتژی نامیده میشوند. درواقع استراتژی عبارتست از قالبی از اهداف، سیاستها، برنامه ها، فعالیتها، تصمیمات یا تخصیصهای منابع که مشخص میکنند سازمان چیست، چه کاری انجام میدهد و چرا آن را انجام میدهد. استراتژیها میتوانند تحت سطوح سازمانی، وظایف و محدوده زمانی متفاوتی تعریف شوند)، شرح طرحها و اقدامات(این مرحله میتواند درقالب مرحله قبل، مرحله تعیین استراتژیها، انجام شود اما از آنجاییکه کار برنامه ریزی استراتژیک با تعیین استراتژیها به پایان میرسد و اجرای آن در قالب تعریف طرحها و اقدامات و مدیریت استرا
تژیک برنامه تهیه شده انجام میشود این تفکیک صورت گرفته است. بعبارت دیگر از این مرحله به بعد، مدل برایسون مربوط به اجرای برنامه و مدیریت استراتژیک میگردد. در این مرحله به منظور اجرای هریک از استراتژیهای انتخاب شده تعدادی طرح و اقدام تعریف میشود)، تنظیم دورنمای سازمانی برای آینده(در این مرحله، توصیفی از شرایط آینده سازمان درصورت بکارگیری استراتژیهای تدوین شده و استفاده از تمام نیرو و منابع سازمان، ارائه میشود. این توصیف دورنمای موفقیت سازمان نامیده میشود که در آن شرحی از ماموریت، استراتژیهای اساسی، معیارهای عملکرد، بعضی از قواعد تصمیم گیری مهم و استانداردهای اخلاقی مدنظر همه کارمندان ارائه میشود. درصورت تنظیم چنین دورنمایی، افراد سازمان خواهند دانست که چه انتظاری از آنها میرود، پویایی و همسویی انگیزه و نیروی افراد در رسیدن به اهداف سازمان به وجود آمده و نیاز به نظارت مستقیم کاهش می یابد)، برنامه عملیاتی یکساله(در این مرحله با بهره گرفتن از اطلاعات تدوین شده در مرحله هشتم و بر اساس اولویتهای تعیین شده توسط تصمیم گیران، یک برنامه عملیاتی تهیه شده و براساس آن مدیریت و کنترل طرحها و اقدامات انجام میشود)(وردی نژاد، فریدون؛ مرآتی، عاطفه؛ 1389).
بطورخلاصه میتوان گفت که معنای راهبرد یا استراتژی در ادبیات بخش خصوصی واضح و روشن است: راهبرد، جوهر موفقیت رقابتی است. راهبرد با پیش بینی و مدیریت چالشهای ایجاد شده توسط رقبا، بقای سازمانی را رقم میزند. مینتز برگ(1994) نیز با وجود نقدهایی که دارد، استراتژی را کلید موفقیت میداند. هچ عقیده دارد که میتوان راهبرد را در بخش خصوصی چنین تعریف کرد: چیدمان منابع سازمانی در بهترین موقعیت ممکن، به گونه ای که بتوان ضمن حفظ سهم خود در بازار، سهم رقیب را نیز تصاحب کرد. در این تعریف، فلسفه  وجودی به وجود رقیبی بستگی دارد که در محیط سازمان قرار دارد و سازمان میکوشد تا منابع خود را طوری چیدمان کند که سهم خود را از بازار افزایش دهد. در این نگاه، هدف اصلی راهبرد، کسب سود است که در پرتوِ گرفتن سهم بیشتری از بازار بدست می آید. بنابراین، سازمانهای بخش خصوصی برای گرفتن سهم بیشتر از بازار باید توان جولان راهبردی(مانور استراتژیک) را داشته باشند. اما راهبرد در بخش دولتی چنین نیست. در این بخش، همکاری بین سازمانهای دولتی، کلید اثربخشی و کارآمدی دولت است و رقابت بین دستگاهی، دولت را از کار می اندازد. رقابت در عرصه عمومی بین سازمانهای دولتی نه فقط ممکن است مفید نباشد بلکه ممکن است اهداف متعالی مدیریت دولتی را مخدوش کند. به نظر استوارت(2004) تفکر راهبردی در بخش دولتی در سه قلمرو حائز اهمیت است: راهبرد خط مشی(به آنچه دولت می خواهد تغییردهد اشاره دارد، یعنی دستورکار دولت و راههایی که از آن طریق مؤسسه دولتی به تحقق آن دستورکار کمک میکند. به بیان دیگر، وقتی دولت سیاستی تدوین میکند، مؤسسه چه راهبردی برای اجرای آن باید داشته باشد)، راهبرد سازمانی(در پرتو راهبرد خط مشی، سازمانهای تابع وزارتخانه ها باید راهبردهای سازمانی را تدوین کنند تا اجرای آنها راهبرد خط مشی را میسرسازد) و راهبرد مدیریتی(برای اجرای راهبردهای سازمانی، مدیردولتی باید راهبردها را تدوین کند. براین اساس، وزارتخانه ها، ضمن اعلام سیاستهای دولت به مؤسسات تحت نظر، بر منابع سازمانی، نظرها، ریسکهای سازمانی و توازی در جنبه های گوناگون سازمانی(اعم از برنامه ها، پروژه ها و …) تأثیر میگذارند)(دانایی فرد، 1389الف).

 
 
بخشی از دلایل ضرورت آزادی اطلاعرسانی از منظر اسلام بشرح زیر است:
ممنوعیت کتمان حق:
کتمان حق یا انکار حقیقت یکی از مواردی است که در مبانی دین به شدت از آن نهی گردیده است.
بر اساس آیه 42 سوره بقره( به باطل جامه حق نپوشانید و حق را کتمان نکنید در حالی که حقیقت را میدانید.)، کتمان آگاهانه حق، ممنوع میباشد. مفسرین قران کریم از جمله آیتالله شهید مصطفی خمینی معتقدند: “هر عاقل، تمامی وظیفه اش عدم کتمان حق است “( خمینی، 1376، جلد 5، 544) بنابر این آیه، افراد و یا نهادهای متکلف اطلاعرسانی عمومی مشمول این خطاب هستند.
ونه تنها هیچ الزامی برای عدم انتشار حقایق واطلاع رسانی وجود ندارد بلکه برای عدم کتمان حق وآشکارکردن آن مومنان وظیفه دارند که حقیقت را تبیین کنند وبدیهی است که رسانه اعم از انواع آن وسیله تبیین حق می باشد.
مقدمه بودن برای انتخاب آگاهانه:
پذیرفتن اصالت عقل به عنوان یکی از منابع اصلی دین جهت گیری اسلام را به بنا نهادن ایمان بر آگاهی و معرفت در برابر پذیرش کورکورانه و تقلیدی دین نشان می دهد.

بر اساس آیه 18 سوره زمر(آنان که سخنان را میشنوند و بهترین آن را پیروی میکنند، آنان را خداوند هدایت کرده و ایشان خردمندانند)، بنابراین مجراهای که اطلاعات مختلف را که در انتخاب رأی مخاطبان موثر است ، منتقل میکنند از سوی خداوند تحسین شدهاند.
بر این اساس ، انتخاب آگاهانه از میان نظرات و قرائت‌های مختلف بهترین شیوه گزینش در دین است و زمانی می توان به سخنان ونظرات گوناگون دسترسی داشت که دیدگاه های گوناگون به رسانه متناسب با خود جهت انتشار دسترسی داشته باشد. بنابراین لازمه تکثر دیدگاه ها، تکثر در رسانه ها می باشد.
امر به معروف و نهی از منکر:
یکی از فروعات دین اصل امر به معروف و نهی از منکر است که نظارت عمومی در جامعه اسلامی را سازمان می‌دهد.
از جمله مهمترین امکاناتی که باید به منظور تضمین سلامت روند امربه معروف و نهی از منکر ملی وجود داشته باشد گردش آزاد اطلاعات و اخبار است تا تصمیمات و عملکردها در معرض دید مردم و کارشناسان قرار گیرد و زمینه نهی از منکرات و امر به معروف ها فراهم آید.
در واقع اصل مترقی نظارت عمومی با سازوکار امر به معروف ونهی از منکر که تضمین کننده سلامت اجتماعی حکومتی و فردی در جامعه اسلامی است، نیاز به آگاهی عمومی معیارها ودیدگاه های دین ویا به عبارتی معروف ومنکر از سوی جامعه دارد وهمزمان بایستی افکارعمومی از عملکرد آشکار وپنهان حکومت مطلع باشند که انجام هردوی این اقدامات نیازمند وجود رسانه ها وآزادی فعالیت آنها می باشد. در واقع این رسانه ها هستند که بستر اطلاع وآگاهی عمومی از معیارهای اسلامی واخلاقی را فراهم کرده وبه مردم این امکان را می دهند که از عملکرد دستگاه های حاکمیتی آگاهی یافته عملکرد آنها را بانظام مطلوب ودینی تطبیق داده ودر موارد انحراف، قصور یا تقصیر نسبت به حکومت نهی از منکر کنند .
بنابراین برخلاف برخی دیدگاه‌های متحجر که با استناد به اصل امر به معروف ونهی از منکر در پی تحدید و جلوگیری از فعالیت آزاد و مستقل رسانه‌ها از قدرت حاکم هستند بایدگفت: اصل امر به معروف ونهی از منکر خود مهمترین ضرورت حضور رسانه‌های آزاد و مستقل را در جامعه تبیین می‌کنند و مقدمه‌ای لازم برای تحقق نظارت عمومی برحاکمیت را فراهم می آورد.

آن در کشور انگلستان، اشاره میشود: سرمایه داری صنعتی بعنوان یک سیستم اقتصادی در قرن19 منجر به پیامدهایی خاص همچون رشد محرومیت شهری و آلودگی در شهرهای بزرگ انگلستان گردید. از اینرو برای مدیریت و کنترل دستاوردها، دولت انگلستان به تصویب قوانین ضدفقر پرداخت تا فقرا نیز بتوانند بهترین کارکرد خود را ارائه دهند و چرخهای سیستم بازار آزاد، روغن کاری شود. اصلاحاتی برای بهبود پیامدهای اجتماعی رقابت نامحدود، برقرار شدند. بخشی از نیروی محرکِ این اصلاحات ناشی از نگرانیهای طبقه متوسط بود که در جوار این شرایط محیطی نامناسب قرار گرفته بودند. در این راستا، آموزش ابتدایی همگانی نیز مطرح شد. چنین خطمشیهای ناقصی با حداقل دخالت دولت، بیشتر بدنبال حمایت از سود تولید صنعتی بخش خصوصی بودند تا اینکه بدنبال حمایت از طبقه کارگر باشند. ازسوی دیگر بروز آگاهی جمعی، گسترش لیبرالیسم رفاهی و نیز ظهور حزب کارگر انگلستان در همین دوران بوقوع پیوسته بود. جنگ جهانی اول، باقیمانده باورهای لیبرالی اقتصاد آزاد را نابودکرد و آنرا بعنوان یک اکسیر واقع بینانه برای حل بحرانهای دوره ای سرمایه داری، ردنمود. درنهایت، نرخ بیکاری همراه با رکودجهانی در دهه1920 ، به مقدار زیادی، افزایش یافت. رکود در جنگ دوم جهانی به اوج خود رسید و عمده فروشی ها، شهرها، خانه ها و مردم را در سراسر اروپا، مضمحل نمود. این دو ضربه، این ایده را تقویت نمودند که مشکلات و معضلات، تنها با صنعت بخش خصوصی و سازمانهای خیریه، به تنهایی حل نخواهند شد. از همین رو دولتها با ظرفیتهای جدیدی مواجه شدند. کینزو ویلیام بوریجدر همین شرایط تاثیر گذار شدند. کینز در نظریه عمومی اشتغال، بهره و پول خود(1936)، از پرداخهای دولتی بعنوان نقش جمعی برای درمان بیکاری گسترده، حمایت کرد. اعمال این دیدگاه، تاثیر بسیارزیادی برشرایط اجتماعی آن زمان گذارد. گزارش بیمه های اجتماعی و برنامه های منسوب به آن(1942) نیز، تبدیل به چراغ راهنمایی برای دولت رفاه پس از جنگ گردید و دوران دولت رفاه و رشد اشتراک گرایی آغاز گردید. کارهای اولیه بوریج، فلسفه سیاسی سوسیال دموکرات را برای برآورده کردن نیازهای اساسی و خواسته های بشری، مطرح نمود تا با پنج غول زیاده خواهی، جهل، آلودگی، بیماری و تنبلی مبارزه شود. گزارش وی از سیستم تامین اجتماعی از کمکها و مزایای با نرخ ثابت برای تامین حداقل استانداردهای زندگی، حمایت میکرد و ایده مراقبت اجتماعی از گهواره تا گور را مطرح مینمود. بر همین مبنا در1945، دولت سوسیالیستی (رادیکال ترین مدیریت کارگری قرن) دولت جامع رفاه را براساس اصول بوریج بنا نهاد. این اصول عبارت بودند از: خدمات بهداشت ملی، آموزش رایگان برای همه، سیستم تامین اجتماعی و بیمه جامع و نیز برنامه ای عمده برای تامین مسکنی با کیفیت مناسب. با اینکه دولت رفاه توسط یک دولت رادیکال کارگری معرفی شد ولی اهمیت آن توسط محافظه کاران تایید گردید و این اجماع تا اواخر دهه1970 بطول انجامید و احزاب عمده سیاسی عقیده به اقتصاد مختلط داشتند(برای مثال بخش خصوصی میتوانست بیمارستان بسازد ولی درنهایت امور توسط دولت، کنترل میشد). اما از 1979 راست جدید، احساس کرد که برای برچیدن دولت رفاه سنتی، آمادگی دارد. خطمشی اجتماعی دردوران راست جدید(حکومت محافظه کارانه تاچر)، دچار تحولی انقلابی شد و به همراه ایدئولوژی به سمت راست تمایل یافت و به متفکرانی چون فریدمنو هایک، نزدیک گردید. خطمشیهای تاچر نسبت به خدمات رفاه اقتصادی و اجتماعی بسوی خصوصی سازی امکانات مثل مراقبت اجتماعی، بهداشت و تامین مسکن چرخش یافت. اصلاحات اجتماعی تاچر خطمشی اشتغال را بسوی مقررات زدایی، انعطاف پذیری بازار کار و آزاد بودن بازار تغییرداد در نتیجه سطح بیکاری بخاطر بازسازی سریع صنایع پیر انگلستان، همچنان بالا ماند، مزایای تامین اجتماعی تنها برای شش ماه بجای دوازده ماه، ارائه میشد و بیشتر توجه دولت به بیکاری جوانان از طریق برنامه هایی چون طرح آموزش جوانان و برنامه ای باعنوان فرصتهای جوانان، بود. خطمشی بهداشتی نیز تغییرکرد و به ارائه خدمات بیمه و خدمات بهداشتی توسط بخش خصوصی تمایل یافت. خطمشی مراقبتهای اجتماعی نیز به موازات خطمشیهای بهداشتی، تغییر یافت و ارائه خدمات به معلولین، ناتوانان و افراد دچار بیماریهای روانی از بخش عمومی به بخش خصوصی واگذار گردید و در این راستا بخشهای داوطلبانه گسترش یافتند. خطمشی آموزش و پرورش نیز به سمت خصوصی شدن تغییریافتند تا درکنار کنترل دولت مرکزی، آموزشها به سمت نیاز بازار هدایت شوند و لذا انتخاب والدین کاهش یافت و تحصیل برای نوجوانان توام با استرس گردید و فشارکاری بر معلمان افزایش یافت. خطمشی تامین مسکن نیز با حذف ارائه مسکنهای دولتی همراه و مدیریت آن به شرکتهای بخش خصوصی واگذار شد. سپس با ظهور مجدد حزب کار و دولت بلر خطمشیهای اجتماعی جدید مابین سوسیالیسم و راست جدید، بعنوان راه سوم، مطرح گردید. برای مثال خطمشی اشتغال بعنوان معامله جدید و یا استراتژی رفاه همراه با کار نامیده شد و بطورکلی بدنبال تامین رفاه بویژه برای کسانی بود که به مزایای سیستم برای تولید درآمد، اعتماد میکردند. این استراتژی شامل ارائه مشاوره، آموزش و مراقبت از کودکان برای والدین میگردید تا همراه با برخی برنامه های اجباری، جوانان را به بازار کار هدایت نماید. دریافت مزایا، به مشارکت، هماهنگی و به رسمیت شناختن مسئولیت شهروندی در برابر حقوق شهروندی بستگی می

یافت. در این استراتژی با اینکه برخی از شهروندان از فهرست مزایای جدید حذف شدند ولی این استراتژی در ایجاد مشاغل بلندمدت امن، کمتر موفق بوده است. دولت جدید رفاه با سه جبهه بخش خصوصی، بخش عمومی و بخش داوطلبانه برای ایجاد اقتصاد مختلط، کار میکرد. همچنین از بازار یا شبه بازار در بخش خدمات در زمینه هایی چون مراقبت اجتماعی و بهداشتی استفاده گسترده ای بعمل آورد که پیش از آن سابقه نداشت. در این دوران خدمات بهداشتی با تمرکز بر مدیریت و کارآیی، بطورجامع دچار تجدیدساختار و تغییرساختار سنتی گردید. با بهره گرفتن از مدیریت کارآمد، در تمامی خدمات عمومی ارائه شده، هزینه ها کاهش می یافت که البته نیازمند همکاری سازمانهای مرتبط با بهداشت بود. خدمات عمومی در دولت کار جدید، باصطلاح مدرنیزه شد و اصولی برای بخش عمومی مطرح گردید. بدین ترتیب، عملکرد در زمینه خدمات اجتماعی از طریق سنجه هایی چون بهترین ارزش، تحریک میشد و نظارت بر استانداردها توسط نهادهای نظارتی و رشد بکارگیری مفهوم مشتری در بازار موجب دخالت یافتن آنان در ارائه خدمات و نیز بسط مفهوم پاسخگویی گردید. در این دوران، خطمشیهای راست جدید در زمینه امنیت اجتماعی مقرون به صرفه حفظ شد و مشارکت فعالانه نیروی کار تشویق گردید. در سال 2006، مجموعه جدیدی از اصلاحات در زمینه تامین اجتماعی مطرح شد که حمایت از کودکان، مزایای بازنشستگان و افراد بدون کار را پوشش میداد. درزمینه خطمشی مسکن دردوران جدید حزب کار نیز درابتدا تغییر جهت صریحی نسبت به دوران تاچر رخ نداد(یعنی طی سالهای1997 تا 2001). همچنین با وجود اصلاح برنامه"حق خرید"، حجم خرید و فروش تا سال2005، کاهش نیافت. اهداف افزایش ساخت مسکن ارزان قیمت در انگلستان از 70هزار مسکن در سال به 120 هزار مسکن در سال افزایش یافت. با اینحال صعود ناگهانی در خرید بصورت وکالت بلاعزل، باعث شد که سیستم مسکن بطورناخواسته به سمت هرج و مرج سوق پیدا کند و قیمت متوسط یک خانه از 70 هزارپوند در سال 1997 به 195هزارپوند در سال 2007، افزایش یابد. خطمشی آموزشی و تحصیلات در دوران جدید حزب کار را نیز میتوان در این تکیه کلام بلر از سال 1997، یعنی"تحصیلات، تحصیلات، تحصیلات"جستجو کرد که راهنمایی برای خطمشی اجتماعی بود. اما بااینحال نتوانست دوران قبل را ازنظر استانداردها، عملکرد، سنجه ها و آزمون، بطورجدی به چالش بکشد. دراین دوران مدل آرایه ای از مدارس شامل مدارس معتبر مطرح شد و تحصیلات محلی به حاشیه رانده شد. برای تحصیلات تکمیلی نیز هدف افزایش دانشجویان مطرح گردید و به همین منظور کمک هزینه های درسی ارائه شد. حمایت از کودکان موضوعی است که گرچه از سال 1969 در قوانین انگلستان منعکس شده است و مسئولیت کودکانی که از نظر دادگاه بی سرپرست یا بدسرپرست شناخته میشدند را بر عهده مقامات محلی گذارده است و در دوران حکومت محافظه کاران نیز بر حقوق کودکان تاکید وجود داشته است ولی جنایات هولناک برعلیه کودکان در دهه1990، تقاضا برای اقدامات مشخصتر را افزایش داد بطوریکه در قرن حاضر، حمایت از کودکان همواره در خطمشیها مطرح بوده است. رکودجهانی اخیر نیز بر خطمشیهای اجتماعی اثرگذاشه است و دوران جدیدی را بوجود آورده است. این رکود در سالهای2008 تا 2009، بامحدودشدن شدید عرضه وامهای مسکن در آمریکا شروع شد و نخست بر وضعیت مسکن در بریتانیا اثر گذارد. بعلاوه فروپاشی انواع شرکتهای بیمه و بازنشستگی، باعث انقباض قابل توجه کمکهای شرکتهای بزرگ به حقوق بازنشستگی کارکنان شد. بودجه سال2009حکومت حزب کار، برای اولین بار پس از فروپاشی سرمایه داری جهانی، به اثرات مورد انتظار در هزینه های رفاهی اشاره نمود که تا دهه بعدی ادامه خواهد داشت. کاهش مخارج موجب تاکید بر صرفه جویی کارآمد شده است. همچنین بودجه های تخصیصی به کودکان، مدارس و خانواده ها نیز کاهش یافته است. آموزش و تحصیلات نیز با صرفه جویی در بودجه هایش مواجه گردیده است(جونز، بیل؛ نورتون، فیلیپ؛ 2010).

خط مشیهای بهداشتی و رفاه اجتماعی(که خود بخشی از خط مشیهای اجتماعی نیز محسوب میشوند) گروه دیگری از خطمشیها هستند. دراغلب موارد، فقرا ذینفعان اصلی رفاه اجتماعی نیستند و برخی بخشهای جامعه از مزایای رفاه اجتماعی، محروم میشوند. اغلب، بخش بزرگی از هزینه ها صرف تامین اجتماعی، درمان، بازنشستگی و نیز کهنه سربازان میشود. رویکرد منطقی داشتن به رفاه اجتماعی بدلیل ماهیت و میزان فقر، دشوار است. درمان مشکل فقرا و سالمندان، کوپن و بن غذا، کمک موقت و اضطراری به خانواده های نیازمند و بحران زده، از بخشهای مهم چنین خطمشیهایی هستند. درین زمینه با فقر نهان(شامل بیست درصد از فقرا که از مزایای دولتی برخوردار نیستند)، زنانه شدن فقر(دو سوم از فقرا خانواده هایی هسند که زنان سرپرست آنها میباشند و نیمی از خانوارهایی که زنان سرپرستشان میباشند، در فقر زندگی میکنند)، رواج فقر در جوامع سیاه پوست و اسپانیایی زبان، مواجهیم. در تدوین این خطمشی باید دقت کرد که تعریف فقر مبتنی بر درآمد است و لذا ممکن است سالمندان دارای سرمایه، فقیر باشند ولی فقیر محسوب نگردند. این خطمشیها در برخورد با علل فقر، ممکن است پاسخهای متفاوتی ارائه دهند. در نظریه سرمایه انسانی، فقیر، فردی است که بهره وری پایین دارد. برخی تقاضای ناکافی و نامناسب را موجب رکود اقتصادی و در نتیجه فقر میدانند و لذا بر راه حل رشد اقتصادی، تاکید میکنند. برخی تبعیض(مثلاً تفاوت سیاهان با سطح سواد برابر با سفیدپوستان که درآمد کمتری بدست می آورند) را برجسته میکنند. برخی نیز به فرهنگ فقر که حال حاضر نگر است، اشاره میکنند. بنابراین گاهی این سئوال مطرح میشود که آیا خطمشیهای رفاه اجتماعی میتواند با حذف انگیزه های کار، خود تولید فقر کند؟ بی خانمانی نیز موردتوجه خطمشیهای اجتماعی و رفاهی است که میتواند ناشی از موقعیتهای مختلفی باشد(برای مثال نیمی از بی خانمانها، مجرد و نیم دیگر معتادند). در مراقبت بهداشتی نیز درصد بیمه نشدگان، بیمه بزرگسالان جوان، دسترسی، پوشش داروهای تجویزی، پرستاری در منزل، افزایش هزینه ها، پیشگیری، مراقبت مدیریت شده و حقوق بیماران مطرحند. اصلاحاتی چون بیمه جهانی نیز پیشنهاد شده اند(جونز، بیل؛ نورتون، فیلیپ؛ 2010).