در اقتصاد ایران همانگونه که در برنامه اول و دوم و سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ذکر شده است، بخش کشاورزی محور توسعه قرار گرفته است و سعی دولت بر این بوده است که جهت اعتبارات حتی المقدور به طرف بخشهای تولیدی کشاورزی سوق پیدا نماید. بدین منظور در قوانین برنامه ، افزایش سهم تسهیلات بانکی ارزان و ایجاد

 

بنزیل آدنین در سطوح 0، 100 و 200 میلی گرم در لیتر توسط محلول­پاشی برگی در طی سه مرحله با فواصل زمانی 15 روز یکبار انجام گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و با چهار تکرار انجام شد. اثر هورمون­های جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین در سطح 200 میلی­گرم در لیتر بر تعداد برگ و ارتفاع گیاه موثر بود. بالاترین مقدار رنگدانه­های فتوسنتزی در گیاهان برگ زینتی فیکوس بنجامین، شفلرا و آرالیا در سطح توام 200 میلی­گرم در لیتر جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بدست آمد. بالاترین مقدار کربوهیدرات محلول در گیاهان برگ زینتی فیکوس بنجامین، شفلرا و آرالیا دروغین به ترتیب در سطح 200 میلی­گرم در لیتر جیبرلیک اسید، 200 میلی­گرم در لیتر جیبرلیک اسید + 100 میلی­گرم در لیتر بنزیل­آدنین و 200 میلی­گرم در لیتر جیبرلیک اسید + 100 میلی­گرم در لیتر بنزیل­آدنین بدست آمد. بالاترین مقدار قند احیاء در سه گیاه برگ زینتی فیکوس بنجامین، شفلرا و آرالیا دروغین مربوط بود به تیمارهای 200 میلی­گرم در لیتر و شاهد به ترتیب با میانگین 17/31، 58/57 و 28/40 درصد بود. با توجه به نتایج بدست آمده بیشترین مقدار قند احیاء در سه گیاه مورد بررسی مربوط بود به گیاه فیکوس بنجامین که نسبت به به دو گیاه برگ زینتی دیگر مقدار قند احیاء آن بیشتر بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که غلظت­های توام 200 میلی گرم در لیتر تنظیم­کننده­های رشد جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین، میزان رشد مورفولوژیکی، تسریع سنتز کلروفیل و کارتنوئید و میزان قند احیاء و کربوهیدرات محلول را به طور قابل توجهی در گیاهان برگ زینتی آرالیای دروغین، شفلرا و فیکوس بنجامین افزایش داد.

 

کلیدواژه­ها: تنظیم­کننده­های رشد گیاهی، سطح برگ، قندهای احیاء، کربوهیدرات محلول، گیاهان برگ زینتی، مقدار کلروفیل برگ.

 

 

 

 

           

 

فصل اول : مقدمه

1-1 کشف مواد رشد گیاهی. 2

1-1-1 جیبرلین­ها.. 2

1-1-1 سایتوکنین­ها. 2

1-2 خلاصه­ای درباره­ی تنظیم­کننده رشد گیاهی جیبرلین­ و سیتوکنین­ها   3

1-2-1 جیبرلین­ها.. 3

1-2-2 سایتوکنین­ها. 5

1-3 اثرات فیزیولوژیکی جیبرلین­ها.. 6

1-4 بیوسنتز سیتوکنین­ها. 8

1-4-1 سیتوکنین­های ترکیبی و آزاد و تجزیه آن­ها.. 8

1-4-2 اثرات فیزیولوژیکی سیتوکنین­ها. 9

1-5 اثرات مواد رشد گیاهی در فرآیندهای فتوسنتزی و تقسیط مواد غذایی  11

1-5-1 جیبرلین­ها و فتوسنتز.. 11

1-5-2 سیتوکنین­ها و فتوسنتز.. 14

1-6 معرفی گیاهان مورد مطالعه. 17

فصل دوم: بررسی منابع. 19

2-1 اثرات تنظیم­کننده­های رشد گیاهی.. 20

2-1-1 اثرات تنظیم­کننده­های رشد گیاهی بر تغییرات مورفولوژیکی.. 20

2-1-2 اثرات تنظیم کننده­های رشد گیاهی بر تغییرات فیزیولوژیکی  30

2-3 هدف از پژوهش. 31

فصل سوم: مواد و روشهای آزمایشگاهی. 32

3-1 شرایط اقلیمی محل اجرای آزمایش. 33

3-2 تهیه ظروف کاشت و خاک گلدان. 33

3-3 آماده کردن گیاهان.. 33

3-4 تیمارها. 34

3-5 مواد شیمیایی مورد استفاده در پژوهش. 36

 

3-6 طرح مورد استفاده تیمارهای آزمایش. 36

3-7 عملیات داشت.. 37

3-7-1 آبیاری. 37

3-7-2 کوددهی. 37

3-8- کاربرد هورمونها روی گیاهان. 37

3-9 پارامترهای رشدی و مورفولوژیک. 37

3-9-1 ارتفاع گیاه. 37

3-9-2 قطرساقه گیاه. 37

3-9-3 تعداد برگ. 38

3-9-4 شاخص سطح برگ …………………………………………………………………………………..38

3-9-5 میزان شاخص کلروفیل. 38

3-9-6 تعداد میانگره. 39

3-9-7 طول شاخه جانبی. 39

3-9-8 تعداد شاخه جانبی. 39

3-9-9 حجم ریشه. 39

3-9-10 طول ریشه. 39

3-9-11 وزن تر برگ، ساقه، ریشه و کل گیاه. 39

3-9-12 وزن خشک برگ، ساقه، ریشه و کل گیاه. 39

3-10-6-2 پارامترهای بیوشیمیایی. 40

3-10-1 سنجش مقدار کلروفیل و کاروتنوئید. 40

3-10-2 قندهای احیاكننده. 41

3-10-2-1 رسم منحنی استاندارد. 41

3-10-2-3 تهیه محلول‌های مورد نیاز. 41

3-10-2-4 تهیه محلول سولفات مس. 41

3-5-6-4 تهیه محلول فسفومولیبدیك اسید. 41

3-10-3 کربوهیدرات­های محلول.. 42

3-10-3-1 رسم منحنی استاندارد. 42

3-10-3-2 تهیه معرف آنترون. 42

3-11 آنالیز آماری. 43

3-10-3-2 منحنی­های استاندارد مورد استفاده.. 44

فصل چهارم: نتایج. 45

4-1 نتایج آزمایش گیاه برگ زینتی آرالیای دروغین. 46

4-1-1 پارامترهای مورد مطالعه، 60 روز پس از اولین محلولپاشی.. 46

4-1-1-1 پارامترهای مورفولوژیکی. 46

4-1-1-1-1 قطر ساقه. 46

4-1-1-1-2 ارتفاع گیاه. 46

4-1-1-1-3 سطح برگ. 46

4-1-1-1-4 تعداد برگ.. 47

4-1-1-1-5 محتوای کلروفیل برگ. 47

4-1-1-2 پارامترهای رنگدانه­های فتوسنتزی.. 47

4-1-2 پارامترهای مورد مطالعه، 120 روز پس از اولین محلولپاشی  51

4-1-2-1 پارامترهای مورفولوژیکی. 51

4-1-2-1-1 ارتفاع گیاه.. 51

4-1-2-1-2 قطر ساقه. 51

4-1-2-1-3 محتوای کلروفیل برگ. 51

4-1-2-1-4 سطح برگ.. 52

4-1-2-1-5 تعداد برگ.. 52

4-1-2-2 پارامترهای رنگدانه­های فتوسنتزی.. 52

4-1-3 پارامترهای مورد مطالعه، 180 روز پس از اولین محلولپاشی  56

4-1-3-1 پارامترهای مورفولوژیکی. 56

4-1-3-1-1 ارتفاع گیاه.. 56

4-1-3-1-2 قطر ساقه.. 56

4-1-3-1-3 فواصل میانگره. 56

4-1-3-1-4 تعداد شاخه. 56

4-1-3-1-5 سطح برگ. 57

4-1-3-1-6 تعداد برگ. 57

4-1-3-1-7 حجم ریشه.. 57

4-1-3-1-8 طول ریشه.. 58

4-1-3-1-9 وزن تر برگ، ساقه، ریشه و وزن کل. 58

4-1-3-1-10 وزن خشک برگ، ساقه، ریشه و وزن کل. 58

4-1-3-2 پارامترهای رنگدانه­های فتوسنتزی.. 59

4-1-3-3 پارامترهای شیمایی. 64

4-1-3-3-1 قندهای احیاء. 64

4-1-3-3-2 کربوهیدرات محلول. 64

4-2 نتایج آزمایش گیاه برگ زینتی شفلرا اکتینوفیلا. 65

4-2-1 پارامترهای مورد مطالعه، 60 روز پس از اولین محلولپاشی. 65

4-2-1 پارامترهای مورفولوژیکی. 65

4-2-1-1 ارتفاع گیاه. 65

4-2-1-2 قطر ساقه. 65

4-2-1-3 سطح برگ. 66

4-2-1-4 تعداد برگ. 66

4-2-1-5 شاخص کلروفیل. 66

4-2-1-2 پارامترهای رنگدانه­های فتوسنتزی.. 67

4-2-2 پارامترهای مورد مطالعه، 120 روز پس از اولین محلولپاشی  71

4-2-2-1 پارامترهای مورفولوژیکی. 71

4-2-2-1-1 ارتفاع گیاه. 71

4-2-2-1-2 قطر ساقه. 71

4-2-2-1-3 شاخص کلروفیل. 71

4-2-2-1-4 سطح برگ. 72

4-2-2-1-5 تعداد برگ. 72

4-2-2-2 پارامترهای رنگدانه­های فتوسنتزی.. 72

4-2-3 پارامترهای مورد مطالعه، 180 روز پس از اولین محلولپاشی  77

4-2-3-1 پارامترهای مورفولوژیکی. 77

4-2-3-1-1 ارتفاع گیاه. 77

4-2-3-1-2 قطر ساقه. 77

4-2-3-1-3 شاخص کلروفیل. 77

4-2-3-1-5 حجم ریشه. 78

4-2-3-1-6 سطح برگ. 78

4-2-3-1-7 تعداد برگ. 78

4-2-3-1-8 طول ریشه. 78

4-2-3-1-9 فواصل میانگره. 79

4-2-3-1-10 وزن تر برگ، ساقه، ریشه و وزن کل. 79

4-2-3-1-11 وزن خشک برگ، ساقه، ریشه و وزن کل. 79

4-2-3-2 پارامترهای رنگدانه­های فتوسنتزی.. 80

4-2-3-3 پارامترهای شیمایی. 86

4-2-3-3-1 قندهای احیاء. 86

4-2-3-3-2 کربوهیدرات محلول. 86

4-3 نتایج آزمایش گیاه برگ زینتی فیکوس بنجامین. 87

4-3-1 پارامترهای مورد مطالعه، 60 روز پس از اولین محلولپاشی. 87

4-3-1-1 پارامترهای مورفولوژیکی. 87

4-3-1-1-1 ارتفاع گیاه. 87

4-3-1-1-2 قطر ساقه. 88

4-3-1-1-2 تعداد شاخه. 88

4-3-1-1-3 طول شاخه­های جانبی.. 88

4-3-1-1-4 سطح برگ. 88

4-3-1-1-5 تعداد برگ. 89

4-3-1-2 پارامترهای رنگدانه­های فتوسنتزی.. 89

4-3-2 پارامترهای مورد مطالعه، 120 روز پس از اولین محلولپاشی  93

4-3-2-1 پارامترهای مورفولوژیکی. 93

4-3-2-1-1 ارتفاع گیاه. 93

4-3-2-1-2 قطر ساقه. 93

4-3-2-1-3 تعداد شاخه. 93

4-3-2-1-4 طول شاخه جانبی. 94

4-3-2-1-5 سطح برگ. 94

4-3-2-1-6 تعداد برگ. 94

4-3-2-2 پارامترهای رنگدانه­های فتوسنتزی.. 94

4-3-3 پارامترهای مورد مطالعه، 180 روز پس از اولین محلولپاشی  99

4-3-3-1 پارامترهای مورفولوژیکی. 99

4-3-3-1-1 ارتفاع گیاه. 99

4-3-3-1-2 قطر ساقه. 99

4-3-3-1-3 تعداد شاخه. 99

4-3-3-1-4 طول شاخه جانبی. 99

4-3-3-1-5 سطح برگ. 100

4-3-3-1-6 تعداد برگ. 100

4-3-3-1-7 شاخص کلروفیل. 100

4-3-3-1-8 حجم ریشه. 100

4-3-3-1-9 طول ریشه. 101

4-3-3-1-10 فواصل میانگره. 101

4-3-3-1-11 وزن تر برگ، ساقه، ریشه و وزن کل. 101

4-3-3-1-12 وزن خشک برگ، ساقه، ریشه و وزن کل. 102

4-3-3-2 پارامترهای رنگدانه­های فتوسنتزی.. 103

4-3-3-3 پارامترهای شیمایی. 110

4-3-3-3-1 قندهای احیاء.. 110

4-3-3-3-2 کربوهیدرات محلول. 110

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری.. 112

5-1 پارامترهای رشد و مورفولوژیک. 113

5-2 رنگیزه­های فتوسنتزی.. 117

5-3 وزن تر و خشک برگ، ساقه، ریشه و کل. 119

5-4 میزان قند احیاء و کربوهیدرات محلول.. 120

5-5 نتیجه­گیری……………………………………………………………………………………………………………122

5-6 پیشنهادها. 123

فصل ششم منابع…….………………………………..…..……………………………..124

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل­ها

1-1 فرمول ساختمانی انت-جیبرلان و جیبرلیک اسید. 4

1-2 فرمول ساختمانی برای (6-دهیدروکسی-3-متیل-ترانس-2-بوتیل-آمینو، پورین)  5

3-1 شمایی از قلمه­های در حال ریشه­زایی.. 34

3-2 ترازوی حساس مورد استفاده برای توزین هورمون­ها.. 35

3-3 شمایی از طرح در حال آزمایش. 36

3-4 شمایی از دستگاه کلروفیل­سنج (Spad).. 39

3-5 دستگاه ترازو و اسپکتروفتومتر برای اندازه گیری کلروفیل و کارتنوئید  40

3-6 منحنی استاندارد مربوط به غلظت قند احیاء. 44

3-7 منحنی استاندارد مربوط به غلظت کربوهیدرات محلول. 44

4-1 تاثیر هورمون جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین پس از 180 روز بر قندهای احیاء گیاه برگ زینتی آرالیای دروغین (Dizigotheeca elegantissima) در شرایط آبیاری میست   64

4-2 تاثیر هورمون جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین پس از 180 روز بر کربوهیدرات محلول گیاه برگ زینتی آرالیای دروغین (Dizigotheeca elegantissima) در شرایط آبیاری میست. 65

4-3 تاثیر هورمون جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین پس از 180 روز بر قندهای احیاء گیاه برگ زینتی شفلرا اکتینوفیلا (Schefflera arboricola) در شرایط آبیاری میست   86

4-4 تاثیر هورمون جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین پس از 180 روز بر کربوهیدرات محلول گیاه برگ زینتی شفلرا اکتینوفیلا (Schefflera arboricola) در شرایط آبیاری میست  87

4-5 تاثیر هورمون جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین پس از 180 روز بر قندهای احیاء گیاه برگ زینتی فیکوس بنجامین (Ficus benjamina) در شرایط آبیاری میست   110

4-6 تاثیر هورمون جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین پس از 180 روز بر کربوهیدرات محلول گیاه برگ زینتی فیکوس بنجامین (Ficus benjamina) در شرایط آبیاری میست   111

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جدول­ها

4-1 نتایج تجزیه واریانس اثر جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر پارامترهای رشدی و رنگدانه­های فتوسنتزی گیاه برگ زینتی آرالیای دروغین در شرایط آبیاری میست 60 روز پس از اولین محلول­پاشی. 48

4-3 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر شاخص­های رشدی آرالیای دروغین 60 روز پس از محلول­پاشی

. 49

4-3 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر رنگدانه های فتوسنتزی آرالیای دروغین 60 روز پس از محلول­پاشی

. 50

4-4 نتایج تجزیه واریانس اثر جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر پارامترهای رشدی و رنگدانه­های فتوسنتزی گیاه برگ زینتی آرالیای دروغین در شرایط آبیاری میست 120 روز پس از اولین محلول­پاشی. 53

4-5 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل آدنین بر شاخص­های رشدی آرالیای دروغین 120 روز پس از محلول پاشی

. 54

4-6 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر رنگدانه های فتوسنتزی آرالیای دروغین 120 روز پس از محلول­پاشی

.. 55

4-7 نتایج تجزیه واریانس اثر جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر پارامترهای رشدی و رنگدانه­های فتوسنتزی گیاه برگ زینتی آرالیای دروغین در شرایط آبیاری میست 180 روز پس از اولین محلول­پاشی. 60

4-7 ادامه نتایج تجزیه واریانس اثر جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر پارامترهای رشدی و رنگدانه­های فتوسنتزی گیاه برگ زینتی آرالیای دروغین در شرایط آبیاری میست 180 روز پس از اولین محلول­پاشی. 60

4-8 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر شاخص­های رشدی آرالیای دروغین، 180 روز پس از محلول­پاشی.. 61

4-9 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر رنگدانه­های فتوسنتزی آرالیای دروغین 180 روز پس از محلول­پاشی

. 62

4-10 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر وزن تر و خشک برگ، ساقه، ریشه و وزن کل آرالیای دروغین 180 روز پس از محلول­پاشی. 63

4-11 نتایج تجزیه واریانس اثر جیبرلیک اسید و بنزیل آدنین بر پارامترهای رشدی و رنگدانه­های فتوسنتزی گیاه برگ زینتی شفلرا اکتینوفیلا در شرایط آبیاری میست 60 روز پس از اولین محلول­پاشی. 68

4-12 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر شاخص­های رشدی شفلرا اکتینوفیلا پس از 60 روز از محلول­پاشی

. 69

4-13 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر رنگدانه­های فتوسنتزی شفلرا اکتینوفیلا پس از 60 روز از محلول­پاشی

.. 70

4-14 نتایج تجزیه واریانس اثر جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر پارامترهای رشدی و رنگدانه­های فتوسنتزی گیاه برگ زینتی شفلرا اکتینوفیلا در شرایط آبیاری میست 120 روز پس از اولین محلول­پاشی. 74

4-15 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر شاخص­های رشدی شفلرا اکتینوفیلا پس از 120 روز از محلول­پاشی

. 75

4-16 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر رنگدانه­های فتوسنتزی شفلرا اکتینوفیلا پس از 120 روز از محلول­پاشی

.. 76

4-17 نتایج تجزیه واریانس اثر جیبرلیک اسید و بنزیل آدنین بر پارامترهای رشدی و رنگدانه­های فتوسنتزی گیاه برگ زینتی شفلرا اکتینوفیلا در شرایط آبیاری میست 180 روز پس از اولین محلول­پاشی. 81

4-17 ادامه نتایج تجزیه واریانس اثر جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر پارامترهای رشدی و رنگدانه­های فتوسنتزی گیاه برگ زینتی شفلرا اکتینوفیلا در شرایط آبیاری میست 180 روز پس از اولین محلول­پاشی. 82

4-18 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر شاخص­های رشدی شفلرا اکتینوفیلا پس از 180 روز از محلول­پاشی

. 83

4-19 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر رنگدانه­های فتوسنتزی شفلرا اکتینوفیلا پس از 180 روز از محلول­پاشی

. 84

4-20 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر وزن تر و خشک برگ، ساقه، ریشه و وزن کل شفلرا اکتینوفیلا پس از 180 روز از محلول­پاشی.. 85

4-21 نتایج تجزیه واریانس اثر جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر پارامترهای رشدی و رنگدانه­های فتوسنتزی گیاه برگ زینتی فیکوس بنجامین در شرایط آبیاری میست 60 روز پس از اولین محلول­پاشی. 90

4-22 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر شاخص­های رشدی فیکوس بنجامین 60 روز پس از محلول­پاشی

. 91

4-23 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر رنگدانه­های فتوسنتزی فیکوس بنجامین 60 روز پس از محلول­پاشی

.. 92

4-24 نتایج تجزیه واریانس اثر جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر پارامترهای رشدی و رنگدانه­های فتوسنتزی گیاه برگ زینتی فیکوس بنجامین در شرایط آبیاری میست 120 روز پس از اولین محلول­پاشی. 96

4-25 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر شاخص­های رشدی فیکوس بنجامین 120 روز پس از محلول­پاشی

. 97

4-26 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر رنگدانه­های فتوسنتزی فیکوس بنجامین 120 روز پس از محلول­پاشی

. 98

4-27 نتایج تجزیه واریانس اثر جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر پارامترهای رشدی و رنگدانه­های فتوسنتزی گیاه برگ زینتی فیکوس بنجامین در شرایط آبیاری میست 180 روز پس از اولین محلول­پاشی. 105

4-27 ادامه نتایج تجزیه واریانس اثر جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر پارامترهای رشدی و رنگدانه­های فتوسنتزی گیاه برگ زینتی فیکوس بنجامین در شرایط آبیاری میست 180 روز پس از اولین محلول­پاشی. 106

4-28 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر شاخص­های رشدی فیکوس بنجامین 180 روز پس از محلول­پاشی

. 107

4-29 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر رنگدانه­های فتوسنتزی فیکوس بنجامین 180 روز پس از محلول­پاشی

. 108

4-30 اثر متقابل سطوح جیبرلیک اسید و بنزیل­آدنین بر وزن تر و خشک برگ، ساقه، ریشه و وزن کل فیکوس بنجامین 180 روز پس از محلول­پاش

 

 

  

فصل اول

مقدمه

 
 
 
 
 
 

 

 

 

1-1 کشف مواد رشد گیاهی

1-1-1 جیبرلین­ها

درحضور ماده بازدارنده رشد فوزاریک اسید (5 –n بوتیل پیکولینیک اسید) مرحله تصفیه و خالص سازی ماده ی تولید شده ی باکانا جلوگیری می شود. به هرحال، درسال 1935 یابونا ماده­ای کریستالی شکل فعال را از محیط کشت استریل تصفیه شده جیبرلا فوجیکوری جدا کرد (یابونا، 1935). این ماده هنگامی که در ریشه­های گیاهچه­های برنج به کار رفت باعث تحریک رشد آن شد و جیبرلینA نامیده شد. این اولین باری بود که اصطلاح جیبرلین در منابع علمی مورد استفاده قرار می­گرفت. یاباتا و سیمیکی (1983) در کریستاله کردن جیبرلین Aو جیبرلین B موفق بودند اما به علت جنگ، مطالعه بر روی جیبرلین کنار گذاشته شد. در دهه 1950 مطالعات متمرکزی توسط دانشمندان انگلیسی، آمریکایی و ژاپنی بر روی خواص تنظیم­کنندگی رشد، جیبرلیک اسید و شناسایی جیبرلین در عصاره قارچی صورت گرفت و آنها سرانجام این ترکیب را در گیاهان عالی کشف کردند. درسال 1954 محققان انگلیسی (برایان و همکاران، 1954) خصوصیات تنظیم­کننده رشد گیاهی جیبرلیک اسید را در فرآورده حاصل از قارچ Gibberella fujikuroi تشخیص دادند. درسال 1955 دانشمندان آمریکایی (استولا وهمکاران، 1955) آنچه را که جیبرلین A یا جیبرلین X می­باشد از محیط کشت تصفیه شده و استریل جیبرلا فوجیکوری شناسایی کردند. همچنین در سال 1955 دانشمندان ژاپنی (تاکاهشی و همکاران، 1955) دریافتند که جیبرلین A حاوی سه ترکیب متمایز است که آنها را ، و نامیدند. هم اکنون توافق کلی بر این است که جیبرلین X، جیبرلیک اسید و ترکیبات مشابهی هستند. در حقیقت امروزه جیبرلیک اسید و GA3 با هم مترادف می­باشند. در طی سال 1956 رادلی موادی مشابه جیبرلیک اسید در گیاهان شناسایی نمود و از آن زمان تاکنون جیبرلین­ها به عنوان یک ماده عمومی گسترش یافته در گیاهان عالی نشان داده شده است (تاکاهاشی و همکاران، 1991).

تاکاهاشی و همکاران در سال 1957، ترکیب را از جیبرلا فوجیکوری تشخیص دادند و نشان داد که شبیه به جیبرلین A است که توسط استودال در سال 1955 کشف شده بود اما هیچ وجه تشابهی برای یا وجود ندارد. مک میلان و تاکاهاشی (1968) شماره­های مشخصی را از جیبرلین تا بدون توجه به منشا آنها در نظر گرفتند. این روش امروزه نیز برای بیش از 90 نوع جیبرلین شناخته شده و رایج نیز، استفاده می­شود.

 

 

 

1-1-2 سیتوکنین­ها

هابرلنت (1913) نشان داد که مواد ترشح شده از آوند آبکشی قابلیت تحریک در تکثیر سلولی در بافت­های غده سیب زمینی را دارد. تقریبا یک سال بعد، ون آوربیک و همکاران (1914) نشان دادند که مواد ایجاد شده طبیعی در شیره نارگیل (آندوسپرم مایع) توانایی تسریع تکثیر سلولی در جنین­های تازه داتورا را دارا می­باشد. ون اوربیک و همکاران (1944) گزارش دادند که عصاره موجود در جنین تاتوره، مخمر، جوانه گندم و پودر بادام، تقسیم سلولی را در محیط­های کشت جنین تاتوره تسریع کردند و به دنبال آن نشان دادند که این مواد از گستردگی عمل لازم برخوردار هستند. تحقیق هابرلنت توسط جابلونسکی و اسلوگ درسال 1954 توسعه یافت، آنها نشان دادن که سلول­های بافت آوندی محتوی موادی هستند که تقسیم سلولی را در گیاهان تنباکو تحریک می­کنند. میلر و همکاران در سال b1955 اولین کسانی بودند که از جداسازی و تصفیه کینتین (6 فورفوریل ­آمینو پورین) خبر دادند، که ­این ماده از DNA موجود در اسپرم کهنه و اتوکلاو شده شاه ماهی به دست آمده و آنها این ترکیب را کینتین نامیدند. زیرا این ماده قابلیت تسریع در تقسیم سلولی با سیتوکینز را در بافت مغزی تنباکو دارا بود (میلر و همکاران، a1955). هال و دروپ (1955) نشان دادند که با اتو­کلاو کردن مخلوط آدنین و فورفوریل آمین می توان کینتین را تولید کرد و به دنبال آن نشان دادند که کینتین می­تواند از تجزیه فراورده­های DNA به دست آید. میلر در سال 1961 از شناسایی یک ترکیب طبیعی شبیه کینتین در ذرت گزارش داد، این ترکیب بعدا زآتین نامیده شد. لتام (1963) اثر زآتین را به عنوان یک عامل تحریک کننده تقسیم سلولی ذرت بیان نمود و بعدا خواص شیمیایی این ماده را تشریح کرد (لتام، 1964). شاو و ویلسون (1964) در آزمایشی دیگر ساختمان زآتین را شناسایی کردند و نشان دادند که این ماده یک ترکیب مصنوعی نبوده است. بعد از طبقه بندی منابع موجود در این زمینه کشف زآتین را به لتام و میلر نسبت دادند (1963). از زمان کشف زآتین تاکنون سیتوکنین­های اضافی بی شماری یافت شده­اند و در سراسر سلسله گیاهی دیده می­شوند.

 

1-2 خلاصه­ای درباره­ی تنظیم­کننده رشد گیاهی جیبرلین­ و سیتوکنین­ها

1-2-1 جیبرلین­ها

جیبرلین­ها گروهی از مواد رشد گیاهی می­باشند که از نظر ساختاری دارای اسکلتی از جیبرلان می­باشند (شکل 1-الف). این مواد، تقسیم سلولی و طویل شدن سلول را تحریک می کنند و دیگر اعمال تنظیم­کنندگی آنها به روشی مشابه جیبرلیک اسید انجام می شود.

GA3 اولین جیبرلین تجارتی قابل دسترس بود. این ترکیب از لحاظ قدمت تاریخی نیز جیبرلیک اسید نامیده شده است و در سیستم­های سنجش زیستی به عنوان یک شاخص استاندارد از آن استفاده شده است و به همین دلیل فرمول ساختمانی این ترکیب نماینده بیش از 90 نوع جیبرلین شناخته شده امروزی می­باشد (شکل 1-ب).

 

شکل 1- 1 الف فرمول ساختمانی انت-جیبرلان که ستون اصلی برای تمام جبرلین ها است (راست). 1-ب فرمول ساختمانی برای جیبرلیک اسید (GA3) (چپ)

 

جیبرلین­ها برای اولین بار در قارچ جیبرلا فوجیکوری شناسایی شدند. از زمان کشف جیبرلین­ها تاکنون این مواد در سراسر گیاهان شامل نهاندانگان، بازدانگان، سرخس­ها، جلبک­های قهوه­ای، جلبک­های سبز، قارچ­ها و باکتری­ها به طور وسیعی یافت شده اند (لانگ،1970).

به طور کلی پذیرفته شده است که جیبرلین­ها از طریق مسیر مالونیک اسید در شاخه­های متوسط جوان در حال رشد فعال و دانه­های در حال نمو سنتز می­شوند. نشان داده شده است که جیبرلین­ها در تعدادی از فرآبندهای فیزیولوژیک گیاهان به کار گرفته می شوند. اما جنس و گونه به اضافه دیگر عوامل تعیین خواهند کرد که کدام یک از جیبرلین­ها بیشترین تاثیر در انجام پاسخ را در گیاهان دارد. موارد زیر واکنش­هایی هستند که نشان می­دهند که توسط جیبرلین­ها تنظیم می­شوند: رشد ساقه، گلدهی گیاهان ­دوساله در سال اول، گلدهی، جوانه زنی بذر، دوره بروز جنسیت، پیری، پارتنوکارپی، به میوه نشستن و رشد.

جانشینی فتالمید 377 و 94 (1- کلروفتالمید و سیکلو هگزان کربو کساید) در تعدادی از سیستم­های گیاهی، علمی مشابه جیبرلین از خود نشان داده است (روداوی و همکاران، 1991).

 

1-2-2 سیتوکنین­ها

سیتوکنین­ها ترکیباتی با استخلاف آدنین می­باشند که باعث تسریع تقسیم سلولی شده و دیگر فعالیت­­های تنظیم­کنندگی را به روشی مشابه کینتین (6 فورفوریل آمینو پورین) انجام می­دهند.

اولین سیتوکنین توسط اتوکلاو از DNA اسپرم شاه ماهی جدا شد و کینتین نامیده شد (6 فورفوریل آمینوپورین) زیرا این ترکیب قادر بود که تقسیم سلولی با سیتوکنینرا دربافت مغز تنباکو سرعت بخشد. اولین سیتوکنین به وجود آمده طبیعی از دانه­های نارس ذرت جدا گشت و زآتین نامیده شد (6-4-هیدروکسی -3- متیل- ترانس 2- بوتنبل- آمینو،پورین). امروزه بیشترین سیتوکنین یافته شده در گیاهان زآتین می باشد (شکل 1-2).

 

شکل 1-2 فرمول ساختمانی برای (6-دهیدروکسی-3-متیل-ترانس-2-بوتیل-آمینو، پورین)

 

سیتوکنین­ها تقریبا در تمام گیاهان عالی، خزه­ها، قارچ­های بیماری­زا و غیر بیماری­زا و همچنین در باکتری­ها و در RNA+ تعداد بی شماری از میکروارگانیسم­ها و سلول­های حیوانی یافت شده است. درحال حاضر بیش از 200 نوع­ سیتوکنین طبیعی و مصنوعی ­وجود دارد (ماتسوبارا، 1990).

سیتوکنین­ها در نقاط مریستمی، نواحی دارای قابلیت رشد مداوم شامل ریشه­ها، برگ­های جوان و میوه­های در حال رشد و دانه­ها یافت می­شوند. تصور می شود که این مواد در ریشه­ها ساخته شده و به شاخه­ها منتقل می­شوند، زیرا گزارشات متعددی وجود دارند که نشان می­دهند سیتو­کنین­ها در شیره گیاهی درون آوندهای چوبی یافت شده اند اما سیتو کنین­ها در بیشترین سطح در میوه­ها و بافت­های دانه وجود دارند که بیان کننده سنتر سیتوکنین­ها در آن جا می­باشد.

سیتوکنین­های متعددی درگیاهان یافت می­شوند که جنس، گونه و دیگر عوامل تعیین خواهند کرد که کدام یک از بیشترین تاثیر را در انجام واکنش دارند. در زیر فهرستی از واکنش­های بیولوژیکی ارائه می­شود که سیتوکنین در آنها به کار رفته است: تقسیم سلولی، تشکیل اندام، بزرگ شدن سلول و اندام، به تاخیر انداختن تجزیه کلروفیل، رشد کلروپلاست،

فوبیها و ترسها و شناخت ها                               53

سرمشق گیری در رفتار درمانی                          58

فراگیری رفتارهای جدید                               63

خلاصه فصل                                        67

فصل سوم

(روش تحقیق)

روش تحقیق                                           71

نمونه آماری و حجم نمونه                                  72

ابزار گردآوری اطلاعات                                74

روش گردآوری اطلاعات                                  75

روش آماری                                           76

 

فهرست مطالب

عنوان                                          صفحه

 

فصل چهارم

(تجزیه و تحلیل داده ها)

تجزیه و تحلیل توصیفی                                78

نمودار فراوانی                                          81

تفسیر آماری                                         82

تفسیر درصدی                                          84

تحلیل آماری                                         86

نتیجه آماری                                         88

فصل پنجم

(نتیجه گیری)

نتیجه گیری                                          90

محدودیت ها و ملاحظات پژوهش                           93

پیشنهادات                                           94

منابع و مآخذ                                        95

پرسشنامه                                        96

 

فصل 1

مقدمه

( کلیات ) بیان مسئله

اهمیت مسئله

اهداف و مقاصد تحقیق

متغیرهای تحقیق

فرضیات و سوالات تحقیق

 

 

« مقدمه »

جامعه خود به خود معنی و مفهوم ندارد . اصولاً جامعه مفهومی انتزاعی و ساخته تفکرات و ذهنی بشری است که در اثر اجتماع و جمع شدن عده ای از افراد و  اعضای خانواده در یک مجموعه و محله و اقلیم و مکان اطلاق می گردد و چون بشر از آغاز خلقت به صورت جمعی زندگی کرده و برای رفع نیازهای اولیه و برقراری نیازهای ارتباطی و نیز عاطفی و ترس از خطرات حیوانات درنده و رعد و برق و سیل و زلزله سعی در گردهم آیی و در کنار هم زیستن داشته اند . ( کاردان ، 1373)

هر امر اجتماعی و پدیده اجتماعی عبارت است ، هر موقعیت ، هر رابطه یا واقعیتی که به نحوی یکی از جنبه های حیات اجتماعی را توجیه کند.

( محسنی منوچهر ، 1366 ) “16”

بنابراین اجتماعی بودن موجود انسان امری مسلم و علی حده ( علیحده ) است و رفع نیازهای انسانی بوسیله یکدیگر یک پدیده طبیعی و اجتناب ناپذیر است پس قلمرو انسان ها در گروه و روابط   بین آنها در بستری از نیازهای طبیعی و اجتماعی و عاطفی و … در روی کره خاکی پراکنده و مستتر است .

امروزه نیازها متنوع و پیچیده نشده و هزاران نیاز اقتصادی ، اجتماعی ، هنری ، علمی ، فنی ، تحصیم ، عاطفی ، ورزشی و … درهم تنیده شده اند و با توجه به رشد و توسعه تکنولوژی و ارتباطات ، هنسون ، تکنولوژی های جدید ارتباطی ، 1373 ترجمه حیدری ) .

سرعت ارتباط و انتقال پیام ها چه از نوع پیام های شغلی و تحصیلی و علمی و پژوهشی و اقتصادی و سیاسی و چه از نوع هنری و اجتماعی و ورزشی و غیره به سرعت در سراسر جهان پراکنده و دریافت می گردد . آنچنانکه اگر  در کره زمین در بالاترین نقطه  قطب شمال اتفاقی بیفتد در جنوبی ترین نقطه کره زمین در طول فقط چند دقیقه ارتباط برقرار و پیام قابل شنیدن و دیدن و … می باشد .

این مسئله در مورد امور و پدیده های نابهنجار نیز وجود دارد و گروه های زیرزمینی و مافیا می توانند اطلاعات و پیام ها را در کوتاه ترین زمان به گیرندگان خود منتقل کنند . در این تحقیق نوع دیگری از نفوذ و رسوخ در اجتماعات مختلف را در نظر داریم که پدیده ها و امور و رفتارهای مدی

( Fashen ) که برخی حتی مورد قبول هنجارهای جامعه ما نیستند . چگونه وارد جامعه شده و ترویج می شدند و راه های مقابله با آن چگونه است ؟

 

             «  کلیات »

بیان مسئله

وَ  کَذلِکَ  سَوَّلَت لی نَفسی ( طه ، 96 )

نفس من کار مرا برایم زیبا جلوه می دهد . ( نصری ، 1372) “7/3”

همه صاحب نظران و اندیشمندان و حکما و فیلسوفان و متخصصان قدیم و جدید معتقدند که نیازهای انسانی دو قسم است . الف) نیازهای اولیه ب) نیازهای ثانویه

نیازهای اولیه شامل نیاز به غذا ، پوشاک ، امنیت ، مکان ، تولید مثل ، درمانی و … و نیازهای ثانویه مثل تفریح و ورزش و هنر و …

در همه دنیا نیازهای اولیه اصل است و همه کشورها و دولت ها هر کدام به نوعی از طریق برنامه های اقتصادی و اجتماعی و طرح ها و لوایح گوناگون حمایتی و تشویقی و ضمانت کاشت و داشت و برداشت محصولات و تولیدات و نظام عرضه و تقاضا به همه مردم شهرها و روستا خدمات مختلف اجتماعی و مدنی ارائه می نماید .

در بعد اجتماعی روابط گروه ها و اجتماعات از طریق نهادها و موسسات و سازمان ها شکل می گیرد و در این برهه قانون و روابط سنتی و مذهبی و ارتباطی با هم تلفیق شده و فرهنگ و تمدن هر جامعه را شکل می دهد .

( عاری نژاد ، 1365)

روابط پیچیده مردم با یکدیگر و گروه ها با گروه های دیگر در شیوه های رسمی و غیررسمی و در قالب قوانین و مقررات اجتماعی و اخلاق و آداب و رسوم و سنت های دینی و اعتقادی مجموعه گسترده ای از رفتارهای مختلف در زمینه های پوشاک و خوراک و روابط اجتماعی و اخلاق و نگرش ها و گرایش ها را بوجود می آورد .

مثلاً گروه های دانش آموزی با ارشاد اسلامی و معلمان و خانواده ها و فعالیت های کتابخانه ای و گروه های تحصیلی و آموزش کنکور در ارتباط هستند . و این نهادها خود با نهادهای بزرگتر نظیر وزارت فرهنگ و آموزش و پرورش و آموزش عالی و غیره در ارتباط هستند . صدا و سیما و روزنامه ها و مجلات و بولتن های خبری و ورزشی این روابط را برجسته و اطلاع رسانی می کند و چون خود وسایل ا رتباط جمعی و خبرنگاران و رادیو و تلویزیون از ماهواره و روابط بین الملل تاسی و تاثیر می گیرند ممکن است . رفتار و مدل آموزشی و طرز ارائه جدید تدریس و کتاب نوین و قابل اعتمادی  و یا افراد موفقی و یا دانشگاه ها معتبر جهانی را به تبلیغ بکشد و از این نقطه نظر عده ای از دانش جویان و دانش آموزان علاقه خاصی به فردی که از خارج مورد تبلیغ واقع شده قرار بگیرند و برای همنوایی و همرنگی با آن لباس خود را همرنگ و هم شکل لباس ایشان قرار دهند و حرکات و سکنات خود را با حرکات و رفتارها و سکنات آن فرد متناسب سازند و این اولین قدم رسوخ و مدگرایی در میان نوجوانان و جوانان می گردد.

امروزه ارتباطات از نوع موبایل ، ماهواره ، تلویزیون ، جراید و روزنامه ها بسیار گسترده شده است و شبکه های ماهواره ای در سراسر جهان قابل دسترس هستند . و گیرنده های تلویزیونی در ساعات آخر شب جوانان و نوجوانان و حتی خانواده ها را به خود مشغول می دارد و در این برنامه ها سیاست ها و اقتصاد و هر و ورزش و مبادلات مختلف اجتماعی و هنری و سینمایی و تبلیغی به شدت تبلیغ می گردد.

در جامعه ما برای پوشش و خوراک و رفتارها هنجارهای دینی و اسلامی و حد و مرز تعیین شده وجود دارد . و عده ای از جوانان و نوجوانان خود را ملزم و راضی به اطاعت و تبعیت از این الگوها و مدل های هنجار شده نمی دانند و با تماشای فیلم های سینمایی و ماهواره ای و مشاهده افراد و هنرمندان و چهره های شناخته شده جهانی در قالب فیلم ها و تبلیغات کالایی و هنری و ورزشی به شدت تمایل ودرون خود را از الگو پذیری وتبعیت و پیروی از نوع رفتار وپوشش و حرکات و رفتارهای فرد مورد علاقه قرار می دهند و از روز بعد لباس آن هنر پیشه و یا چهره آرایی آن چهره سینمایی و یا طرز راه رفتن فلان ورزشکار خارجی و لباس ها و خال کوبی ها و غیره در میان جوانان مد و فراوان می شود و ظاهراً هم هیچگونه خلافی از فرد سرنزده است و ولی ترویج و گسترش این رفتارها و اوج و تعمیم آن باعث نهادی شدن آن رفتار و همگانی شدن آن رفتار درمیان جامعه می گردد . و فرهنگ و تمدن ما را تحت الشعاع قرار میدهد .

برهنگی و نمایش اندام وارگی در غرب در چند دهه گذشته به شدت رونق و گسترش یافته است و زنان و مردان بدون هیچ محدودیتی آزادند هر گونه لباس و از هر جنس با هر مدل و اندازه و رنگی را در کوچه و بازار و محل کار و تحصیل بپوشند ریشه این تمایل هرچه باشد قابل بحث در این گفتار نیست ولی تبعات آن باعث می شود که حجب و حیا و حریم اخلاقی خانواده ها در هم ریخته شود و هیچ حدو مرزی در میان زنان و مردان و دختران و پسران وجود نداشته باشد و اعتقادات و باورهای اصیل دینی و اعتقادی که در طول هزاران سال و با خون و دل ایثار جان ها و محو تمدن ها و غارت کشورها و سرمایه های عظیم انسانی و اقتصادی و نوشتن هزاران جلد کتاب و اثر و شعر و ادبیات و حکمت و اندیشه بوجود آمده و در روح و جان و شخصیت افراد درونی و فطری شده با یک بی توجهی و رسوخ یک رفتار نا شناخته و هوس آلود و بی معنی خارجی مورد .هجمه و هجوم قرار گیرد و اساس و  ارکان دینی و ادبی و فرهنگی و … هر جامعه و ملتی مورد تهدید قرار گیرد . و این امر یا پدیده در لحظه اول و الگوپذیری شاید هیچگونه منافاتی با مختصات و ساخت و چهارچوب نظام نداشته باشد ولی آنگاه که عده کثیری ازمردم به آن پرداختندو همه کشور تحت تاثیر این مد و لباس واقع شد ضرر و آسیب های آنان نمایان می شود .

1-4-1)هدف اصلی……………………………………………………………………………………………………7

1-4-2)اهداف فرعی………………………………………………………………………………………………….7

1– 5)مدل مفهومی تحقیق……………………………………………………………………………………………8

1 -6 )فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………8

1 -6-1 )فرضیه اصلی…………………………………………………………………………………………………8

1 -6-2 )فرضیات فرعی………………………………………………………………………………………………8

1- 7 )تعریف نظری واژه ها………………………………………………………………………………………….8

 

فصل دوم: مبانی نظری موضوع

1-2 ) مقدمه

بخش اول : مدیریت ارتباط با مشتری

2-1-1) مفهوم مدیریت ارتباط با مشتری………………………………………………………………………..11

2-1 -2) چگونگی عملکرد مدیریت ارتباط با مشتری……………………………………………………….14

2-1-3)  عوامل مؤثر در موفقیت مدیریت ارتباط با مشتری…………………………………………………16

2 – 1- 4 ) مفهوم مشتری و رضایت مندی مشتریان ………………………………………………………………….20

2 – 1- 5 ) فرآیند کلی مدیریت امور مشتریان …………………………………………………………………21    

2 – 1- 6 ) اهداف مدیریت ارتباط با مشتری…………………………………………………………………..23

202 – 1 – 7 ) ابعاد وعناصر  سی آر ام……………………………………………………………………………30

2 – 1- 8 ) فرآیند پیاده سازی  سی آر ام …………………………………………………………….. ………..31

2  -1 – 9 ) مراحل ارایه خدمت در مدیریت ارتباط با مشتری……………………………………………………..32

2 – 1- 10 ) عوامل کلیدی موفقیت در پیاده سازی استراتژی  سی آر ام ……………………………….34

2 – 1- 11 )چالش های اجرایی سی آر ام …………………………………………………………………….34

2- 1- 12 ) تکنولوژی سی آر ام  و الگوهای های عملکردی……………………………… ………….35

2-1- 13 ) الگوهای سی آر ام  …………………………………………………………………………………….37

2 – 2) بخش دوم: تعهد عاطفی

2 – 2-1 ) مفهوم تعهد………………………………………………………………………………………… 44

2 – 2-2 ) مفهوم تعهد سازمانی………………………………………………………………………………45

2 – 2-3 ) الگوهای تعهد سازمانی………………………………………………………………………….. 48

2-3 ) بخش سوم: شرکت های صنعتی شهرستان گلپایگان

2-3 – 1 ) شرکت تولیدی بهران محور………………………………………………………………………   54

2-3 – 2 ) شرکت پلیمر گلپایگان…………………………………………………………………………….55

2-3 – 3 ) شرکت لبنیاتی مروارید گلپایگان(اصیل)………………………………………………………56

2 – 4 ) بخش چهارم: تحقیقات انجام شده مرتبط با موضوع

2- 4 – 1) تحقیقات داخلی …………………………………………………………………………………..57

2- 4 – 2) تحقیقات خارجی………………………………………………………………………………….60

 

فصل سوم: روش‌ اجرای تحقیق

3– 1  ) مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………64

3 – 2 )   نوع تحقیق………………………………………………………………………………………………………. 64

3-3 ) روش گردآوری اطلاعات………………………………………………………………………………………. 64

3 – 4 )جامعه آماری…………………………………………………………………………………………….. 64

3 – 5 ) روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه…………………………………………………………….. 64

3 – 6) ابزار جمع آوری داده ها………………………………………………………………………………..65

3 – 7 ) اعتبار و روایی پرسشنامه……………………………………………………………………………….66

3 – 8 ) روش تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………… 67

3- 8 – 1) آمارتوصیفی………………………………………………………………………………………….67

3- 8 – 2)  آمار استنباطی……………………………………………………………………………………….67

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1(  مقدمه………………………………………………………………………………………………………71

4-2) تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………..71

4-3 ) نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیونی…………………………………………………………………….74

4-3 – 1) بررسی فرض نرمال بودن متغیر وابسته………………………………………………………..75

4-3-2) بررسی خطی بودن ارتباط متغیر وابسته با متغیرهای مستقل…………………………………76

4-3-3) بررسی نرمال بودن خطا ها ……………………………………………………………………….76

4-3-4) آزمون دوربین-واتسون …………………………………………………………………………..80

4-4) نتایج رد یا قبول فرضیه ها …………………………………………………………………………….84

 

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها

5-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………..89

5- 2 )  نتایج تحقیق……………………………………………………………………………………………89

5– 3 ) پیشنهادها پژوهشی تحقیق…………………………………………………………………………..91

5– 4 ) پیشنهادها به محققان آتی……………………………………………………………………………93

5– 5 ) محدودیت های تحقیق ……………………………………………………………………………..93

 

پیوست ها

پیوست الف: پرسشنامه……………………………………………………………………………………….95

پیوست ب : خروجی نرم افزار………………………………………………………………………………97

 

منابع و ماخذ

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………….109

منابع لاتین……………………………………………………………………………………………………112

 

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………122

چکیده

پیاده سازی و اجرای موفقیت آمیز مدیریت ارتباط با مشتری مستلزم طراحی و تدوین صحیح اهداف و استراتژی ها با ساختار، فرهنگ (یا نیروی انسانی) و تکنولوژی سازمانی می باشد. با اینکه تحقیقات زیادی در خصوص دلایل عدم موفقیت سازمان ها در اجرای برنامه ها و استراتژی های مدیریت ارتباط با مشتری صورت گرفته است اما تحقیقات اندکی در خصوص عوامل استراتژیک و مؤثر در فرآیند پیاده سازی و اجرای موفقیت آمیز انجام پذیرفته که به طور کلی می توان نتایج اکثر تحقیقات در اجرای موفقیت آمیز مدیریت ارتباط با مشتری را در استراتژی، تکنولوژی، ساختار و فرهنگ سازمانی خلاصه نمود. مسأله مهمی که در فرآیند پیاده سازی سیستم مدیریت ارتباط با مشتری باید مورد توجه قرار گیرد این است که اگر پس از گذشت زمان نسبتاً معقولی سازمان با شکست روبرو گردید، باید هرچه سریع تر راهبردهای دیگری را اتخاذ نمود و اگر یک راهبرد مدیریت ارتباط با مشتری، سودآوری سازمان را بهبود ببخشد مسلم است که سازمان در مسیر درست و موفقیت آمیزی قرار دارد. بنابراین هدف از انجام این پژوهش، بررسی ارتباط بین تعهد عاطفی کارکنان و اجرای موفقیت آمیز ارتباط با مشتری بوده است. جامعه ی آماری تحقیق حاضر را مدیران و کارکنان شرکت های صنعتی گلپایگان تشکیل داده اند. نتایج به دست آمده از این تحقیق پس از تجزیه و تحلیل 157 پرسشنامه توسط نرم افزار SPSS نشان داده است که بین تعهد عاطفی کارکنان با اجرای موفقیت آمیز مدیریت ارتباط با مشتری، فرهنگ سازمانی، تسهیلات رهبری و فرآیندهای سازمانی ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد، اما وجود ارتباط مثبت و معنی دار بین تکنولوژی و تعهد عاطفی تأیید نشده است.

واژگان کلیدی: مدیریت ارتباط با مشتری، تعهد عاطفی، فرهنگ سازمانی، تسهیلات رهبری، فرایندهای سازمانی، تکنولوژی

1-1)  مقدمه

همزمان با پایان یافتن دوران سلطه اندیشه های کلاسیک و ابزارانگارانه در مدیریت، توجه به انسان و ابعاد وجودی او در مدیریت بیشتر شد و در نتیجه تحقیقات مربوط به رفتار سازمانی عمق بیشتری یافت و قلمرویی با عنوان”اخلاق کاری” در بین بسیاری از اندیشمندان مطرح شد. اخلاق کاری دارای وجوه و جلوه های متعددی است که یکی از ابعاد عملی آن” تعهد ” نام دارد. این مفهوم که در جریان شناخت و درگیرشدن افراد با سازمان تجلی می یابد، در دهه گذشته جایگاه مهمی را در تحقیقات مربوط به رفتار سازمانی به خود اختصاص داده است. ارزش و اهمیت این مفهوم تا حدی است که استاو درباره آن می گوید: ارزش و اهمیت تعهد سازمانی، باید به عنوان یک ساخت مجزا و مستقل از سایر مفاهیم روانشناختی(نظیر انگیزش، درگیری شغلی یا سایر گرایش های رفتاری دیگر) به اثبات برسد(خاکی، 1376، 157). آن دسته از سازمان هایی که به اهمیت نقش منابع انسانی در بهبود بهره وری پی برده اند، ارزش نیروی کار متعهد و در صحنه را می دانند، بنابراین منابع مهم و انرژی های فراوانی از مدیریت را صرف ایجاد محیطی می کنند که کارکنان بتوانند با حداکثر توان خود، در بهبود عملکرد سهیم باشند. از آن جا که تعهد کاری، عکس العمل عاطفی و ذهنی فرد نسبت به کار است در صورت بالا بودن تعهد سازمانی، مقدار تولید و قابلیت کارآیی افراد بالا می رود و فقدان این عامل، عدم رضایت شغلی، پایین آمدن وجدان کاری، کندی کاری و غیبت های مکرر در سازمان و اختلال در سلامت روانی افراد را در پی دارد(چامپوکوم[1]، 2004، 406 ). درک فرآیند ایجاد تعهد برای سازمان و جامعه مفید است زیرا علاوه بر آنچه گفته شد، موجب ابداع کارکنان، ماندگاری بیشتر در مؤسسه و قدرت رقابت زیادتر مؤسسه شده و در عین حال جامعه نیز از بهره وری بیشتر سازمان ها و کیفیت بهتر محصولات بهره مند می شود) رنجبریان، 1375، 41). مدیران سازمان های تجاری و تولیدی برای عقب نماندن از بازار رقابتی بر آن شدند تا برای موفقیت در رقابت به استراتژی ها و روش های گوناگونی روی آورند . کسب و کار و بازاریابی از حالت ساده و سنتی گذشته به فعالیتی کاملاً حرفه ای و نیازمند دانش وسیع در زمینه های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و فناوری اطلاعات تبدیل گردید.  با عنایت به اهمیت و تأثیر رضایت و وفاداری مشتری در بیشتر نمودن سهم بازار، سازمان ها به مدیریت ارتباط با مشتری به عنوان ابزاری برای افزایش سودآوری خود می نگرند. مدیریت ارتباط با مشتریان در سازمان ها، نوعی استراتژی تجاری به شمار می رود. بسیاری از سازمان های موفق بر این نکته تأکید دارند که حفظ و نگهداری رابطه ای پایدار با مشتریان، می تواند آن ها را در صحنه رقابت استوار و پیشرو نگه دارد. این استراتژی در سازمان های مختلف، بر پایه نیازهای سازمان و مشتری متفاوت است. مدیریت ارتباط با مشتری تصویری کلی و روشن و در عین حال همراه با تمامی جزئیات مورد نیاز از مشتریان را به دست داده و این امکان را فراهم می سازد که با هر مشتری ارتباطی ویژه و کارساز برقرار شده تا هیچ فرصتی برای فروش بیشتر و تأمین رضایت مشتری از دست نرود.

همچنین به دلیل افزایش روزافزون رقابت، سازمان ها برای بقای خود در عرصه رقابت باید بتوانند شناخت درست و به موقعی از محیط پیرامون خود داشته باشند( به ویژه مشتریان که عامل اصلی حیات سازمان ها می باشند.)تا با درک بهنگام تغییرات و خواسته ها و نیازهای مشتریان در جهت تعامل مؤثر با محیط پیش روند . از این رو بسیاری از سازمان های موفق در دنیا توجه به محیط بیرونی و شناسایی دقیق نیازهای مشتریان از طریق ایجاد سیستم های کسب اطلاعات محیطی را در اولویت قرار داده اند. در این پژوهش پس از مرور ادبیات مربوط به تعهد سازمانی، مدیریت ارتباط با مشتری و اصول و مفاهیم آن، به بررسی ارتباط بین این دو متغیر پرداخته خواهد شد ، بنابراین در این فصل به مرور کلیات تحقیق پرداخته می شود.

2– 1 ) بیان مسئله

فاصله زیاد کشور ایران با کشورهای پیشرفته در زمینه تولید تکنولوژی باعث شده تا ایران به عنوان وارد کننده تکنولوژی ، عمل کرده و به کرات شاهد ورود تکنولوژی های جدید(که در برخی موارد هزینه های سنگینی را نیز به همراه دارد) باشد . اما با این وجود ، در بسیاری از موارد این تکنولوژی ها به طور مناسب مورد استفاده قرار نمی گیرند و یا پس از مدتی به علت عدم بهره گیری مناسب، به طور کلی کنار نهاده می شوند. بنابراین می توان گفت کشورهای جهان سوم برای پر کردن خلأ تکنولوژیکی خود به تکنولوژی های جدید چشم امید دوخته اند ولی موضوع مهمی که کمتر مورد توجه قرار می گیرد ، نحوه پذیرش تکنولوژی و عواملی که بر این پذیرش اثر می گذارند ، می باشد. تکنولوژی مدیریت ارتباط با مشتری( سی آر ام[2]) نیز از جمله این تکنولوژی ها می  باشد که امروزه سازمان ها وشرکت های بزرگ دنیا اعم از خدماتی و یا تولیدی از آن به صورت کامل جهت دستیابی به اهداف خود استفاده می کنند. به طور کلی می توان گفت مدیریت ارتباط با مشتری برای سازمان ها مزیت رقابتی ایجاد می نماید و همچنین تأثیر مثبتی بر عملکرد سازمانی دارد. در گذشته مشتری ها از تولیدکنندگان تحویل به موقع، کیفیت خوب و ارزانی کالا و خدمات را انتظار داشتند، تجارت بیشتر رابطه محور بوده و واسطه ها در زنجیره توزیع قدرتمند بوده اند. با توزیع در سطح گسترده محصولات، رقابت اصلی بر حفظ ارایه خدمات و توسعه محصول به مشتری و تسهیل خرید مشتری بوده نه حفظ و نگهداری رابطه با مشتریان موجود. اما امروزه، سازمان ها در محیطی پویا و پیچیده کسب و کار می کنند، رقابت بین سازمان ها افزایش یافته، چرخه عمر محصولات کاسته شده و دوره عمر سازمان ها سریع تر به مرحله افول خویش می رسد. در موارد بسیاری، تولید کنندگان کالاهایی با کیفیت مشابه تولید می کنند و این مشتری است که تصمیم خرید را می گیرد(آبلا گارسس[3]،2004، 603). مدیریت ارتباط با مشتری یک راهبرد تجاری برای ایجاد ارزش دو سویه است که تمام جوانب مشخصات مشتری را شناسایی می کند، دانش مشتری را به وجود می آورد، روابط را با مشتری شکل می دهد و برداشت آنها را درباره محصولات یا خدمات سازمان ایجاد می کند. پیشرفت ارتباطات، تکامل عصر اطلاعات و ظهور ابزارهای جدید ارتباطی، سازمان ها را با انبوهی از مشتریان متفاوت و مشتریان را نیز با گزینه های انتخابی بسیاری مواجه ساخته است که نتیجه آن افزایش قدرت تصمیم گیری مشتریان و بی ثباتی بازار است. در این میان اندیشمندان مدیریت، نسخه حفظ مشتری و شیوه های صحیح ارتباط با آن ها را تحت عنوان مدیریت ارتباط با مشتری تجویز می کنند که از جمله مزایای آن می توان به افزایش رشد درآمد، کاهش هزینه های فروش وتوزیع و حداقل سازی هزینه های پشتیبانی از آنان اشاره نمود(الهی، 1387، 10). در حقیقت تکنولوژی مدیریت ارتباط با مشتری، کلیه فرآیندها و فناوری هایی است که سازمان برای شناسایی، انتخاب، ترغیب، گسترش، حفظ و خدمت به مشتری به کار می گیرد. مدیریت ارتباط با مشتری مدیران را قادر خواهد ساخت تا از دانش مشتری برای بالا بردن فروش، ارایه خدمات و توسعه آن استفاده کنند و سودآوری روابط مستمر را افزایش دهند همچنین آگاهی از نگرش های کارکنان درباره سازمان و شغل به دلیل تبدیل آن ها به نیات رفتاری و تأثیر گذاری بر رفتار، برای مدیران ضروری است. یکی از نگرش های سازمانی که در طول دهه های گذشته مورد علاقه پژوهش گران علوم رفتاری و مدیریت بوده، تعهد سازمانی است. یکی از ابعاد متمایز تعهد سازمانی، تعهد عاطفی است که به دلیل تأثیر گذاری چشمگیر بر نیت ترک سازمان، غیبت و جابه جایی، بیش از سایر ابعاد مورد توجه است(لوک و کراوفورد[4]، 2001، 594 ؛ میر و وندنبرگ[5]، 2004، 991). در نظر گرفتن ارزش پیامدهای این بعد از تعهد، اهمیت شناخت چگونگی ارتقای آن در کارکنان را روشن می سازد. سازمان ها از طریق دو شیوه می توانند تعهد سازمانی کارمندانشان را افزایش دهند ابتدا سازمان ها می توانند درک کارمندان را از عضویت سازمانی افزایش دهند، دوم این که سازمان ها می توانند به کارمندان نشان دهند که آنان مورد توجه کارفرمایند و کارفرما برای آنان ارزش قائل است و این هم از لحاظ نظری و هم عملی مهم است. از لحاظ نظری به این دلیل که بحث راجع به چنین موضوعی به بازیابی نتایج تحقیقات گذشته کمک می کند و از لحاظ عملی نیز از آن جهت اهمیت دارد که سازمان ها در سال های اخیر در گیر پیدا کردن راه های مؤثر برای افزایش تعهد سازمانی هستند(روسیا[6]، 2004، 120). 

رایج ترین رویکرد به تعهد سازمانی، این است که تعهد را یک حلقه عاطفی به سازمان تلقی می کنند؛ به گونه ای که فرد متعهد هویت خود را از سازمان می گیرد، در سازمان مشارکت کرده و از عضویت در آن لذت می برد. این دیدگاه توسط افرادی چون کانتر(1968) و بوکانان(1974) توسعه یافت، اما بهترین توصیف از این مفهوم تعهد، توسط پورتر و همکارانش(1974) ارایه شد که تعهد سازمانی را به عنوان میزان هویت گرفتن فرد از سازمان و مشارکت در آن تعریف کردند(آلن[7]، 1990 ، 18). از نظر آن ها تعهد سازمانی به لحاظ مفهومی، دارای سه مشخصه است:

پذیرش عمیق اهداف و ارزش های سازمان،
تمایل به تلاش زیاد برای موفقیت سازمان،
تمایل قوی به باقی ماندن به عنوان عضو سازمان(پورتر[8] ، 1974، 603 ).
 شواهد در دسترس حاکی از آن است که وقتی تجارب شغلی افراد با انتظارات آنها همخوانی داشته باشد و نیازهای پایه افراد نیز از طریق شغل و کاری که افراد در سازمان دارند برطرف شود، سطح تعهد عاطفی آنها افزایش می یابد( استال ورث[9] ، 2006، 945). دراین پژوهش از تعهد عاطفی استفاده شده است؛ تعهد عاطفی براحساس تعهد کارکنان براساس میزان سازگاری و توافق با اهداف و ارزشهای سازمان دلالت دارد.(آلن ومی یر، 1990 ؛ بالای[10]، 2000؛ کتین[11]، 2004؛ نادی وهمکاران، 1388).

 با توجه به موارد فوق این تحقیق در صدد بررسی ارتباط بین تعهد عاطفی کارکنان و مدیریت ارتباط با مشتری و اجرای موفقیت آمیز این تکنولوژی در شرکت های صنعتی شهرستان گلپایگان می باشد.

1– 3 ) اهمیت و ضرورت تحقیق

مدیریت ارتباط با مشتری تمام مؤلفه هایی است که در درون یک سازمان با مشتری و به شیوه ای هوشمند در ارتباطند. فرآیند های مدیریت ارتباط با مشتری با پشتیبانی نقش های عملیاتی و فناوری کسب وکار تمام این مؤلفه ها را به هم متصل می کنند. به دلیل طبیعت کسب وکار، مدیریت ارتباط با مشتری می تواند پیچیده باشد. بسیاری از عملیات و فعالیت های روزمره کسب وکارها با مشتریان سر و کار دارند؛ از این رو فراهم آوردن سیستم هایی که بتواند هر کدام از این وظایف را بهبود ببخشد، برای موفقیت حیاتی است. با اینکه این واقعیت که پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان و مدیریت ارتباط با مشتری، مزایای بسیار زیادی هم به صورت محسوس و هم به صورت نامحسوس دارا است، بسیاری از پژوهش ها نشانگر نرخ بالای شکست پیاده سازی این پروژه ها می باشند. شاید یکی از دلایل این شکست، تأکید بسیار زیاد بر جنبه های تکنیکی و فنی این پروژه ها است؛ درحالی که در کنار این جنبه ها، جنبه های انسانی و سازمانی آنها نیز حائز اهمیت است(حنفی زاده ، 2010، 82). از آنجا که اجرای پروژه های مدیریت ارتباط با مشتری و برنامه ریزی منابع سازمان با ریسک و عدم اطمینان زیادی توأم است، لازم است با انجام برنامه ریزی مناسب، ریسک موردنظر را قبل از اجرای پروژه کاهش داد تا به بهترین شکل به مزایای آن دست یافت  از سوی دیگر پیاده سازی مدیریت ارتباط با مشتری یک فرآیند توسعه یافته فناوری اطلاعات است که شناسایی، توسعه، ادغام و تمرکز بر قابلیت های مختلف سازمان را برای شناسایی مشتریان ارزشمند سازمان بر عهده دارد و به دنبال شناسایی هرچه بهتر بازار مشتریان بالقوه است(روکارت[12] ، 1979، 81 ). مدیریت ارتباط با مشتری یک استراتژی تجاری متمرکز بر مشتری است که به صورت پویا، فروش، بازاریابی و خدمات را در جهت ایجاد و افزایش ارزش هم برای سازمان و هم برای مشتری یکپارچه می سازد(ین[13] ، 2002، 337 ). جهت جلوگیری از شکست این پروژه ها و بررسی نقش نیروی انسانی در انجام موفقیت آمیز مدیریت ارتباط با مشتری انجام اینگونه تحقیقات ضروری می باشد.

1 -4 ) اهداف تحقیق

  – 1 ) هدف اصلی

بررسی ارتباط بین تعهد عاطفی کارکنان و اجرای موفقیت آمیز مدیریت ارتباط با مشتری
1 – 4 – 2 ) اهداف فرعی

1-  بررسی ارتباط بین فرهنگ سازمانی و تعهد عاطفی کارکنان

2- بررسی ارتباط بین تسهیلات رهبری و تعهد عاطفی کارکنان

 3- بررسی ارتباط بین فرآیندهای سازمانی و تعهد عاطفی کارکنان

بررسی ارتباط بین تکنولوژی و تعهد عاطفی کارکنان
5 ) مدل مفهومی تحقیق

در ایران نیز آنچه به طور قطع می توان از آن یاد کرد ، این است که استفاده از ظرفیت مشارکت محله ای ( با همکاری سازمان های محله محور  )  همراه با ایمان می تواند بسیاری از مشکلات غیر قابل حل را جبران نماید . از این رو یکی از کارآمد ترین ابزار های اجرایی سیاست های دولتی ، سازمان های غیر انتفاعی هستند و سازمان های ایمان محور بارزترین جلوه این سازمان ها می باشند که به دلیل انگیزه های درونی و ایمانی شان به طور مضاعف ظرفیت اجرای خط مشی ها را دارند .

در این رساله هم ضمن استخراج دیدگاه های ایمان گرایی در حوزه سازمان های ایمان محور، به مهم ترین کارکردهای این سازمان ها در جهان و ایران و محلات منطقه یک شهر تهران و نیز سنخیت ، نقش و عملکرد سازمان های ایمان محور با سازمان های محله محور  با بکار گرفتن این اصول ( عملکردها )  سعی شده است که نقش این سازمان ها در مدیریت و توسعه پایدار محله های شهری تحقق یابد.

نقش سازمان های ایمان محور در مدیریت و توسعه پایدار محله های منطقه یک شهر تهران بدین قرار است :

از حیث مفهومی و عملکردی سازمان های ایمان محور با سازمان های محله محور در محله های منتخب منطقه یک شهر تهران قابل انطباق و سنخیت با همدیگر هستند و این امر موجب تقویت مدیریت و توسعه پایدار محله ای شده است .
شناخت ،آگاهی ، تعلیم و توجه در زمینه های خدمات اجتماعی – آموزشی، زیست محیطی بویژه نیازهای اساسی ساکنان از مهمترین وجوه کارکردی سازمان های ایمان محور ( البته با سازمان های محله محور ) می باشند که باعث شکل گیری و تقویت مدیریت و توسعه پایدار محله ای در محدوده مورد مطالعه (محلات منطقه 1 تهران)گردیده است .
سازمان های کامیونیتی محور و سازمان های ایمان محور در کاهش مشکلات ناشی از فقر شهری مؤثر می باشند.
ناکافی بودن و نامشخص بودن سام ها، هم در ایران و هم در محدوده مورد مطالعه و در نتیجه عدم تشخیص دقیق این سازمان ها ازدیگر سازمان های کامیونیتی محور .
کلید واژه ها : عملکرد ، سازمان های ایمان محور ، توسعه پایدار ، شهر تهران

فهرست جداول

جدول 1-1: تفاوت سازمان‌های رسمی و غیررسمی ………. 19

جدول 2-1: انواع طبقه‌بندی سازمان‌های مردم‌نهاد NGO… 29

جدول 3-1: تعریف و مفهوم مدیریت شهری با تأكید بر یكپارچگی 39

جدول 1-2: چارچوب نظری شكل‌گیری سرمایه اجتماعی …… 66

جدول 2-2: شاخص‌های مورد استفاده برای اندازه‌گیری سرمایه اجتماعی 67

جدول 3-2: تئوری سرمایه انسانی سازمان از دیدگاه فردی، اجتماعی و عاطفی    74

جدول 4-2: دیدگاه‌های زیربنایی شاخص‌های سرمایه انسانی 75

جدول 1-3: نسبت اندازه جمعیت تهران و حومه به درصد در دوره‌های مختلف سرشماری ………………………………………….. 130

جدول 2-3: مشخصات كاربری اراضی منطقه 1 تهران 1385.. .134

جدول 1-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد برحسب

محدوده جغرافیایی فعالیت و استان………………………………………………………………………………………………………………..231

جدول 2-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد و شبعه‌

های آن‌ها برحسب نوع فعالیت عمده‌ی سازمان و استان………………………………………………………………………………232

جدول 3-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد و شبعه

‌های آن‌ها برحسب نوع فعالیت عمده‌ی سازمان و استان………………………………………………………………………………234

جدول 4-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد و شبعه‌

های آن‌ها برحسب نوع فعالیت عمده‌ی سازمان و استان……………………………………………………………………………….235

جدول 5-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد   و شبعه

‌های آن‌ها برحسب نوع فعالیت عمده‌ی سازمان و استان……………………………………………………………………………….236

جدول 6-4: تعداد نیروی انسانی فعال در  سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان

های مردم نهاد و شعبه‌های آن‌ها برحسب سطح تحصیلات و استان…………………………………………………………….237

جدول 7-4: تعداد نیروی انسانی فعال در سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان

های مردم نهاد و شبعه‌های آن‌ها بر حسب نوع همكاری، جنس و استان……………………………………………………238

جدول 8-:4 : فروانی تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد و

شعبه های آن‌ها برحسب دارا بودن امكانات و تجهیزات عمومی و استان………………………………………………………….240

جدول 9-4: فراوانی تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد و

شعبه‌های آن‌ها برحسب دارار بودن امكانات و تجهیزات عمومی و استان…………………………………………………………241

جدول 10-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد و شبعه

‌های آن‌ها برحسب دارا بودن امكانات و تجهیزات عمومی و استان…………………………………………………………………….242

جدول 11-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد غیردولتی

و شعبه‌های آن بر حسب وضعیت مكان سازمان و استان………………………………………………………………………………….243

جدول 12-4: تعداد سازمانهای غیردولتی اعم از سازمان های ایمان محور و سازمان های مردم نهاد برحسب

بالاترین مرجع تصمیم‌گیری و استان…………………………………………………………………………………………………………………..244

جدول 13-4 : سازمان های مردم نهاد NGO)  ) و سازمان های ایمان محور  ( FBO ) در محله های منطقه 1               شهر تهران ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………246

جدول 14-4: تعداد فرزندان تحت پوشش خیریه بهنام دهش پور……………………………………………………………………..250

جدول 15-4:  گزارش واحد تحقیق و بررسی صورت گرفته در مؤسسه همای رحمت « طی سال1389 » …..253

جدول 16-4 : کارهای عمرانی گروه بانوان نیکوکار در آسایشگاه خیریه کهریزک……………………………………………258

جدول جدول1-5 :  جنسیت پاسخ دهندگان……………………………………………………………………………………………………..270

جدول2-5 : سن پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………………………………………………….271

جدول3-5 : میزان تحصیلات پاسخ دهندگان……………………………………………………………………………………………………..272

جدول4-5 : وضعیت تاهل پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………………………………….273

جدول5-5 : پاسخ ‌های مربوط به سوال 1…………………………………………………………………………………………………………..274

جدول6-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 2……………………………………………………………………………………………………………275

جدول7-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 3………………………………………………………………………………………………………….276

ج جدول8-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 4……………………………………………………………………………………………………..277

جدول9-5  :آزمون فرض اول ………………………………………………………………………………………………………………………….278

جدول10-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 7……………………………………………………………………………………………………….279

جدول11-5 : آزمون فرض اول …………………………………………………………………………………………………………………………280

جدول12-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال9 ……………………………………………………………………………………………………….281

جدول13-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 10…………………………………………………………………………………………………….282

جدول14-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 11………………………………………………………………………………………………….283

جدول15-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال12………………………………………………………………………………………………………284

جدول16-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 13………………………………………………………………………………………………………………………..285

فهرست نمودار ها

نمودار 1-1: مدل ‌H.Leavitt (هویت سازمانی با همه اركان آن)     ………23

نمودار 2-1: مؤلفه‌های پنجگانه سازمان‌های مردم نهاد .. 25

نمودار 3-1: ورودی‌ها و خروجی‌های سیستم مدیریت شهری .. 40

نمودار 4-1: اجزای تشكیل‌دهنده تعریف واحد برنامه‌ریزی محله   45

نمودار 1-2: اجرای توسعه با مؤلفه پایداری ……… 107

نمودار 2-2: توسعه پایدار و مؤلفه‌های 3 گانه آن به همراه ا جرای مرتبط با آن ………………………………………….. 115

نمودار 3-2: چارچوب شاخص‌های توسعه پایدار شهری (تفكیك شاخص‌های كاربردی در شهر) ………………………………………….. 116

نمودار 4-2: نظریه توسعه پایدار در مقیاس محلی…. ..122

نمودار1-5 : جنسیت پاسخ دهندگان دهندگان …………………………………………………………………………………270

نمودار2-5 : سن پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………………………………………………271

نمودار3-5 : میزان تحصیلات پاسخ دهندگان…………………………………………………………………………………………………272

نمودار4-5 : وضعیت تاهل پاسخ دهندگان……………………………………………………………………………………………………..273

نمودار 5-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 1…………………………………………………………………………………………………………………………274

نمودار6-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال2…………………………………………………………………………………………………………275

نمودار7-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 3………………………………………………………………………………………………………..276

نمودار8-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 4……………………………………………………………………………………………………….277

نمودار 10-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 7……………………………………………………………………………………………………279

نمودار12-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 9………………………………………………………………………………………………………281

نمودار13-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال10……………………………………………………………………………………………………282

نمودار14-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 11………………………………………………………………………………………………….283

نمودار 15-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال12 ………………………………………………………………………………………………….284

نمودار 16-5 : پاسخ‌های مربوط به سوال 13……………………………………………………………………………………..285

نمودار 17-5 : پاسخ های مربوط به سوال 14……………………………………………………………………………………286

نمودار 18-5 : پاسخ های مربوط به سوال 15 …………………………………………………………………………………..286

نمودار 19-5: پاسخ های مربوط به سوال 16 ……………………………………………………………………………………287

فهرست نقشه ها

نقشة شماره 1-3: محدودة شهر تهران …………….. 127

نقشه شماره 2-3: وضعیت توپوگرافی شهر تهران …….. 128

نقشه شماره 3-3: پراكندگی فعال‌ترین گسل‌های استان تهران و شهر تهران    129

نقشه شماره 4-3: سازمان فضایی و كالبد شهر تهران … 131

نقشه شماره 5-3: نقشه موقعیت منطقه 1 شهر تهران …. 133

نقشه شماره 6-3: نقشه نواحی 10 گانه منطقه 1 شهر تهران 133

نقشه شماره 7-3: نقشه كاربری اراضی منطقه 1 شهر تهران 135

نقشه شماره 8-3: نقشه محله دركه ………………. 141

نقشه شماره 9-3: نقشه محله زعفرانیه …………… 145

نقشه شماره 10-3: نقشه محله دربند …………….. 149

نقشه شماره 11-3: توزیع فضای بازار در محله تجریش .. 157

نقشه شماره 12-3: توزیع فضای اماكن مذهبی در محله تجریش     158

نقشه شماره 13-3: نقشه محله دارآباد …………… 160

نقشه شماره 14-3: نقشه محله سوهانك ……………. 166

نقشه شماره 15-3: نقشه محله اراج ……………… 175

نقشه شماره 16-3: نقشه محله ازگل (كاربری اراضی) … 182

نقشه شماره 17-3: نقشه محله گلابدره…………….. 190

نقشه شماره 18-3: نقشه محله نیاوران (كاربری اراضی) 197

نقشه شماره 19-3: نقشه محله باغ فردوس …………. 205

نقشه شماره 20-3: نقشه محله حصار بوعلی ………… 210

1-1 بیان مسئله :

بی شک رشد و توسعه شهرنشینی و افزایش بی سابقه جمعیت شهری در دهه های اخیر تأثیرات مهمی در شكل گیری وكاركردهای سازمان های ایمان محور( سام ) مانند همه تشکل ها و موسسات فرهنگی و اجتماعی که در امور اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی شهرها، بوی‍‍ژه مدیریت و توسعه پایدار آنها نقش هایی ایفا می کنند، بطوری كه این روند، لزوم توجه و شناخت علمی اثرات توسعه ای این سازمان ها را دو چندان نموده است، برای مثال، نقش سازمان های ایمان محور درتوسعه اجتماعی- اقتصادی اجتماعات کوچک محلی درکانادا، استرالیا، مصر ،آمریکا

سازمان های ایمان محور، به سازمان،گروه ، برنامه یا پروژه ای اطلاق می شود که خدمات انسانی را به وسیله عامل ایمان تنیده شده با خدمات ارائه می دهد.عامل ایمان، بخش جدایی ناپذیرسازمان است که از طریق رهبران، نیروی کار و داوطلبان آن ابراز می گردد و به خدمات آن ها گره خورده است ( رهبر ،احسان؛ 1391: صص 90-87).سازمان های ایمان محور در محله هایی شکل پیدا می کنند که در آنها فعالیت ها و امور مختلف زندگی روزمره انسانی، از مذهب و اعتقادات دینی متأثر می شوند. دسته اول سازمان هایی هستند که اساس تشکیل آنها بر اساس ایمان است مثل کلیسا ها، مسجدها و دیگر مکان هایی که خدا را عبادت می کنند. دسته دوم سازمان هایی هستند که اساس تشکیل آنها ایمان نیست و هدف آنها کسب سود هم نیست، اما به سازمان های ایمانی وابسته اند مثل بنیاد ها و مؤسسه های خیریه و انجمن های حمایت از بانوان بی سرپرست. از یک طرف سازمان های ایمان محور به مفهوم عام خود، همواره زمینه ساز و تقویت كننده هویت،خاطره های معنوی و حس تعلق به مكان در شهرهای مختلف جهان می باشند. از طرف دیگر به دلیل گستردگی ابعاد و تغییر ماهیت مسائل شهری و پیچیدگی این مسائل، جامع نگری و توجه به ابعاد و جنبه های مختلف مسئله به منظور حل پایدار آنها (از جمله اثرات عملكردی اجتماعی-اقتصادی و زیست محیطی این نوع سازمانهای محلی)را اجتناب ناپذیر ساخته است.  پژوهش ها و مطالعات زیادی در دو دهه اخیر در مورد انواع آثار كاركردی این سازمان ها در محیط شهری، صورت گرفته که همه به نوعی سیاست گذاری برنامه ریزی و مدیریت شهری را از خردترین واحد یعنی محله در شهر هدف قرار داده اند (madanipour,2003 ). در عصر جهانی شدن که در آن اغلب جوامع بشری درحال دور شدن از معنویت و شخصی شدن دین و جدا کردن آن از زندگی روزمره انسانی است، سازمان های ایمان محور سعی دارند نقش هایی را در استخوانبندی و هویت بخشی به شهرها و حتی محلات ایفا  کنند. سازمان های ایمان محور در طول تاریخ صرف نظر از کارکرد اصلی خود که همانا برگذاری مراسم آیینی بوده، کارکردهایی به طور مستقیم و غیرمستقیم برعهده داشته اند.

شهر تهران نیز با قرار گرفتن در مسیرتحولات شدید جمعیتی و شهر نشینی و به تبعیت از رویه ی حاکم بر نظام برنامه ریزی کشور، باید اصول مربوط به همخوانی این مراکز حیاتی  با نیاز های جمعیتی شهر و حوزه نفوذ را روشن کرده و در جهت رفع نارسایی ها وکاستی های موجود، پیشنهاد و راهکار مناسب ارائه نماید. محله های منطقه 1 شهر تهران نیز از این مقوله جدا نیستند و حامل بناهای فرهنگی ، مذهبی و دینی می باشند. با این وصف این مسئله در ذهن ایجاد می شود که وجود این سازمان های ایمان محور در محله های منطقه 1 تهران چه نقشی درتاًمین و یا تعدیل نیاز های جمعیتی و دستیابی به اصول و معیارهای مدیریت و توسعه پایدار محله ای دارند؟ در این پایان نامه تلاش می گردد تا با یک بررسی، وضعیت كاركردی سازمان های ایمان محور را از نظر سنخیت با سازمان های محله محور و ایفای نقش آنها در تحقق برخی از شاخص های پایداری شهری، بویژه در نیاز های اساسی شهروندان و در نتیجه كمك به تحقق مدیریت پایدار محله ای مورد تحلیل قرار گیرد.

1-2 سؤالات تحقیق :

1 ) آیا سازمانهای ایمان محور از حیث مفهومی و کارکردی با سازمانهای محله محور قابل انطباق هستند؟

2) این سازمانها در شکل گیری و تقویت مدیریت و توسعه پایدار محله ای در محدوده مورد مطالعه (خصوصاً محلات منطقه 1 تهران) چه کارکردی می توانند داشته باشند؟

1-3 فرضیه های تحقیق :

در منطقه مطالعاتی ( خصوصاً محلات منطقه 1 تهران) ، سازمانهای ایمان محور و محله محور، از حیث کارکردی قابل انطباق هستند.

مهمترین  وجوه کارکردی این سازمانها در سطح مدیریت و توسعه محله،  شناخت ،آگاهی ، تعلیم و توجه در زمینه های خدمات اجتماعی – آموزشی، زیست محیطی بویژه