1-2- ماهیت نفقه………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10

1-2-1- مفهوم نفقه ………………………………………………………………………………………………………………………………………1

01-2-2- معنای لغوی……………………………………………………………………………………………………………………………………….1

11-2-3-تعریف اصطلاحی ………………………………………………………………………………………………………………………..12

1-2-4- تعریف پیشنهادی …………………………………………………………………………………………………………………………13

1-2-5- ماهیت حقوقی نفقه…………………………………………………………………………………………………………………….

131-2-6- بررسی تطبیقی…………………………………………………………………………………………………………………………….15

فصل دوم : منابع،نظریه الزام،  عناصرنفقه………………………………………………………………………….. 16

2-1- منابع فقهی………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

62-1-1- قرآن ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….16

2-1-2- روایت………………………………………………………………………………………………………………………………………………

172-1-3- اجماع ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….1

92-1-4- عقل……………………………………………………………………………………………………………………………………………………21

2-2- منابع حقوقی………………………………………………………………………………………………………………………………………..22

2-3– بررسی تطبیقی…………………………………………………………………………………………………………………………….2

52-4-نظریه الزام به انفاق …………………………………………………………………………………………………………………….

282-4-1- نظریه مؤلفین رومی بر حاکمیت پدر ………………………………………………………………………..282

-4-2- نظریه پدرو فرزندی………………………………………………………………………………………………………………………30

2-4-3-نظریه تعاون اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………………….

312-5- عناصر   نفقه……………………………………………………………………………………………………………………………………34

2-5-1- موضوع نفقه…………………………………………………………………………………………………………………………………..342

-5-1-1- مسکن………………………………………………………………………………………………………………………………………………..3

52-5-1-2- البسه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..3

62-5-1-3- خوراک………………………………………………………………………………………………………………………………………………

372-5-1-4- اثاث منزل………………………………………………………………………………………………………………………………………….

382-5-1-5- نیازمندی ها……………………………………………………………………………………………………………………………………..

392-5-1-6- هزینه دارو ودرمان………………………………………………………………………………………………………………………….4

02-5-1-7- هزینه حمام ونظافت……………………………………………………………………………………………………………………….4

12-5-1-8-  هزینه تعلیم وتربیت…………………………………………………………………………………………………………………… 4

22-5-1-8-1- بررسی تطبیقی…………………………………………………………………………………………………………………………….4

42-5-2- میزان نفقه………………………………………………………………………………………………………………………………………..45

2-5-2-1- معیار تعیین میزان نفقه……………………………………………………………………………………………………………………45

2-5-2-2مقدار ونفقه ازنظر رویه قضای………………………………………………………………………………………………………462

-5-2-3- هزینه خانواده مستحق نفقه…………………………………………………………………………………………………………

47 2-5-2-4-بررسی تطبیقی………………………………………………………………………………………………………………………….492

-6- ویژگی نفقه……………………………………………………………………………………………………………………………………   50 2

-6-1- متقابل بودن ………………………………………………………………………………………………………………………………………5

02-6-2- قابل تملیک نبودن………………………………………………………………………………………………………………………….5

02-6-3- قابل مطالبه نبودن……………………………………………………………………………………………………………………………5

02-6-4- غیر قابل تهاتر بودن…………………………………………………………………………………………………………………… 52

2-6-5-نفقه آینده…………………………………………………………………………………………………………………………………………..53

2-6-6- تعدیل نفقه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 54

فصل سوم :انواع خویشاوندان،شرایط منفق ومنفق علیه ،الزام به انفاقتعددو امتیازات ………………………………………………………………………………………………………………………………….56

3-1– خویشاوندان وانواع آن……………………………………………………………………………………………………………5

63-1-1- خویشان نسبی ………………………………………………………………………………………………………………………………56

3-1-2- خویشان سببی …………………………………………………………………………………………………………………………………

583-1-3- خویشان رضاعی ……………………………………………………………………………………………………………………………..58

3-1-2-خویشاوندان مستحق نفقه……………………………………………………………………………………………………………60

3-1-2-1 نفقه اولاد………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6

13-1-2-1-1-بررسی تطبیقی………………………………………………………………………………………………….63

3-1-2-2- ابوین واجداد ………………………………………………………………………………………………………………………..64

3-1-2-2-1-بررسی تطبیقی……………………………………………………………………………………………………

653-1-2-3- فرزند طبیعی …………………………………………………………………………………………………………………………………….

63-1-2-4- فرزند لعن شده………………………………………………………………………………………………………………………………..6

73-1-2-5- فرزندخواندگی …………………………………………………………………………………………………………………………………

-1-2-6- تلقیح مصنوعی …………………………………………………………………………………………………………………………………

703-1-2-7- بررسی تطبیقی……………………………………………………………………………………………………………………………

713-2- شرایط منفق ومنفق علیه…………………………………………………………………………………………………..7

33-2-1- شرایط منفق………………………………………………………………………………………………………………………………………3

43-2-2- شرایط منفق علیه ……………………………………………………………………………………………………………………………

743 -2-3- بررسی تطبیقی……………………………………………………………………………………………………………………….763

– 3- اوصاف الزام به انفاق……………………………………………………………………………………………………………..79 3

-3-1- الزام با نظم عمومی………………………………………………………………………………………………………………………..793

-3-2- قابل تکثیر بودن الزام ………………………………………………………………………………………………………………….803

-3-3- قائم به شخص بودن …………………………………………………………………………………………………………………..81

3-3-4- نفقه خود شخص ملزم …………………………………………………………………………………………………………82

4– تعدد مستحق نفقه………………………………………………………………………………………………………………………..

823-4-1- تعدد منفق ……………………………………………………………………………………………………………………………………83

3-4-2-تعدد منفق علیه ……………………………………………………………………………………………………………………………….

833-4-3-بررسی تطبیقی……………………………………………………………………………………………………………………………853

-5 – امتیازات نفقه ………………………………………………………………………………………………………………………………..8

63-5-1- تقدم زوجه بر نفقه اقارب…………………………………………………………………………………………………………..8

73-5-2- تقدم زوجه بر سایر دیون شوهر…………………………………………………………………………………………….

873-5-3- تبدیل شدن نفقه گذشته به دین ……………………………………………………………………………………………….

89فصل چهارم: اقامه دعوی، مرجع صالح رسیدگی، دادرسی اختصاری ضمانت اجرای کیفری ومدنی………………………………………………………………………………………………………9

14-1- اقامه دعوی مطالبه نفقه…………………………………………………………………………………………………………91

4-1-1- ترتیب اقامه دعوی مطالبه……………………………………………………………………………………………………………9

14-1-1-1- پدرو مادر و جد پدری …………………………………………………………………………………………………………………

914-1-1-2-اولاد کبیر بر علیه والدین…………………………………………………………………………………………………………………

914-1-1-3- اولاد صغیر………………………………………………………………………………………………………………………………….. 92

4-2– مرجع صالح برای رسیدگی………………………………………………………………………………………………….

924–3- دادرسی اختصاری …………………………………………………………………………………………………………………….

94 4-3-1- تأمین خواسته نسبت به نفقه ……………………………………………………………………………………………….. 9

44-3-2- جریان دادرسی نفقه گذشته………………………………………………………………………………………………96

4- ضمانت اجرای مدنی………………………………………………………………………………………………………………..98

-4-1- کشف وصول نفقه……………………………………………………………………………………………………………………….10

24-5- ضمانت اجرای کیفری…………………………………………………………………………………………………………..1

054-5-1- عناصر متشکله ترک انفاق ………………………………………………………………………………………..10

64-5-1-1- حکم نفقه در زمان حضانت مادر (حامل )………………………………………………………………………………10

74-5-1-2- حکم نفقه در خصوص فرزندی که تحت حضانت مادر……………………………………………………….1

084-5-1-3- آثار ترک انفاق نسبت به فرزند مشروع ………………………………………………………………………………….10

94-6 – بررسی تطبیقی …………………………………………………………………………………………………………………………1

10نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………1

12پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

16منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

117الف: منابع فارسی ……………………………………………………………………………………………………………………………………117

ب: منابع عربی…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 118   چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………119

 

 

 فهرست مطالب

شماره
عنوان
صفحه
   2-2-1-2-5
سنجنده MODIS

17
   2-2-1-2-6
اصول طراحی سنجنده MODIS

17
   2-2-1-2-7
کاربردهای داده های سنجنده MODIS

18
2-2-1-3
استفاده تلفیقی از داده های هواشناسی و سنجش از دور

18
2-3
پیشینه تحقیق

18
2-3-1
پیشینه تحقیق در جهان

18
2-3-2
پیشینه تحقیق در ایران

19
2-3-3
پیشینه تحقیق در محدوده تحقیق

20
فصل سوم
3-1
موقعیت جغرافیایی محدوده تحقیق

23
3-2
داده های تحقیق

27
3-2-1
منشاء بارندگی های استان گیلان

27
3-2-2
شبكه­ی ایستگاههای هواشناسی و منابع آماری مورد استفاده

27
3-2-3
انتخاب دوره­ی آماری مشترك داده های ایستگاههای هواشناسی

28
3-2-4
بازسازی و تکمیل آمار ایستگاههای هواشناسی

31
3-2-5
تصاویر ماهواره ای پوشش برف سنجنده Modis

31
3-2-5-1
سطح پوشش برف

31
 فهرست مطالب

شماره
عنوان
صفحه
3-2-5-2
تولیدات سطح پوشش برف توسط سنجنده Modis

32
3-3
روش اجرای تحقیق

34
3-3-1
پیش پردازش تصاویر ماهواره ای

34
3-3-2
تصحیح هندسی

34
3-3-3
الگوریتم مورد استفاده در استخراج سطوح پوشیده شده از برف

35
3-3-4
استخراج داده های سطوح پوشش برف

36
فصل چهارم
4-1
یافته های تحقیق

38
4-1-1
سیستم های هواشناسی اثرگذار در استان

38
4-1-2
بررسی و تحلیل دما

39
4-1-3
تبدیل داده های ایستگاههای هواشناسی به رستر

43
4-1-4
گرادیان تغییرات دما نسبت به ارتفاع

46
4-1-4-1
نمودارهای گرادیان متوسط دمای حداقل ها

48
4-1-4-2
نمودارهای گرادیان متوسط دمای حداکثرها

50
4-1-4-3
نمودارهای گرادیان متوسط دمای ماهانه

53
4-1-5
نقشه های تولید شده پوشش برف و خطوط ارتفاعی دمای صفر درجه

56
 فهرست مطالب

شماره
عنوان
صفحه
         فصل پنجم
5-1
بحث

64
5-2
نتیجه گیری

67
5-3
آزمون فرضیات

68
5-4
پیشنهادات

68
 
منابع و مآخذ

69
 
چکیده انگلیسی

71
چكیده

به دلیل نقش بسزای پوشش برفی در چرخه هیدرولوژیکی، بررسی خصوصیات پوشش برف (سطح پوشش برف) با تفکیک مکانی و زمانی بالا ضروری به نظر می رسد. اندازه گیری این پارامتر عموماً با استفاده از مشاهدات میدانی در ایستگاه های هواشناسی صورت می پذیرد. اما از آنجایی که ایستگاه های برف سنجی از توزیع مکانی مناسبی برخوردار نبوده و عموماً در ارتفاعات حوضه که تراکم برف و روزهای همراه با برف بیشتر است، تعداد این ایستگاه ها بسیار محدود است، بنابراین استفاده از روش های سنتی اندازه گیری زمینی از کارایی لازم برای پایش متناوب مشخصات فیزیکی برف برخوردار نمی باشند. از این رو، تعیین این پارامتر ها باید متکی بر روش هایی باشد که در تماس مستقیم با برف نبوده و به صورت غیر مستقیم تخمین قابل قبولی از این پارامتر ها را در اختیار ما قرار   می دهند. نقشه های توپوگرافی، تصاویر ماهواره ای 8 روزه MODIS و داده های اقلیمی دما و بارش روزانه و ماهانه ایستگاه های هواشناسی، ابزارها و داده های مورد استفاده در این پژوهش هستند. همچنین از نرم افزارهای Arc GIS و ERDAS IMAGINE و سایر نرم افزارها برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شده است. در این راستا، با استفاده از این اطلاعات در یک دوره آماری 13 ساله از سال آبی 80-1379 لغایت 92-1391 و در ماه های آبان تا فروردین، با استفاده از آمار بارش برف روزانه، دماهای ماهانه (حداکثر، حداقل و متوسط)، خط پیشروی و پسروی برف در ماه های مختلف سال و پتانسیل سطوح تحت ریزش آن مشخص شد و با مقایسه با تصاویر سطح پوشش برف، خط برف مرز در سطح استان تعیین و بررسی گردید. نتایج نشان از تطابق بالای این خط در تصاویر ماهواره ای پوشش برف در ماه های آذر، دی، بهمن و اسفند با ارتفاع دمای صفر درجه مربوط به متوسط دمای ماهانه که نشان دهنده متوسط خطوط ذوب و ریزش برف روی زمین است، در همین ماهها می باشد.

واژگان كلیدی: خط برف مرز، نرم افزارهایArc GIS و ERDAS IMAGINE، تصاویر ماهواره ای MODIS.

 1-1. بیان مسأله و ضرورت انجام تحقیق

از آن جا كه تعیین محدوده های اقلیمی در نواحی كوهستانی به صورت سطوح ارتفاعی مورد توجه است، بنابراین ، توجه پژوهشگران معطوف به دستیابی ارقام ارتفاعی است كه گویای مرز مشخّص و تسلّط عوامل متفاوت فرسایشی است. به عبارت دیگر، تلاش در زمینه ی تعیین حدی است كه فراتر از آن، آثار عوامل فرسایش به صورتی متفاوت در محیط ظاهر شده باشند.

کنترل و مهار منابع محدود آب شیرین، از اولویت های اصلی برنامه ریزی برای منابع آب کشور می باشد. یکی از این منابع، نزولات جوی در ارتفاعات است که سهم بیشتری از آن را برف تشکیل می دهد. برف منبع مهمی برای جریان رودخانه ها در طی کلیه فصول سال در استان گیلان است.

وقوع خشكسالی های اخیر و كاهش شدید منابع آبی از یك سو و نقش و اهمیت نزولات برفی در تغذیه منابع آبهای زیر زمینی در مناطق كوهستانی ایحاب می كند كه به طریق ممكن و با اعمال تمهیدات لازم و مناسب، از منابع موجود حداكثر بهره برداری را به عمل آورد. حفظ آبهای سطحی و تلاش در جهت بیشتر نفوذ دادن آبهای ناشی از ذوب برف به خاك می تواند در این ارتباط موثر و مفید واقع گردد. با عنایت به اینكه بخش اعظم بارندگی ها در مناطق كوهستانی به شكل برف نازل می شوند مدیریت بر منابع برفی در نواحی كوهستانی از اهمیت زیادی برخوردار است.

در مناطق سرد، كوهستانی و مرتفع بخش اعظم بارندگی ها به شكل برف نازل می شوند. منابع آبی موجود در این قبیل مناطق، متأثر از میزان بارش برف بوده و غالباٌ از طریق آبهای حاصل از ذوب برف تغذیه می شوند و وضعیت بیلان آبی و رژیم آبدهی منابع آب موجود در این قبیل مناطق به میزان و سرعت ذوب برف و یا ماندگاری آن بر روی زمین و سطوح آبگیر و تغذیه آنها بستگی دارد.

ماندگاری برف بر روی زمین ارتباط مستقیم با شدت ذوب برف داشته و شدت ذوب برف نیز به دمای محیط (دمای هوا، دمای سطح زمین) و تداوم گرما (طول مدت روز) بستگی دارد. از طرفی دمای محیط به جهت شیب و ارتفاع منطقه و دمای سطح زمین نیز به جنس و رنگ آن وابسته است. معمولا اجسام تیره و كدر مقدار بیشتری گرمای ناشی از تابش خورشید را جذب می نمایند و طبیعتا در شرایط مشابه گرمتر از سطوح روشن می گردند. تراكم و عمق انباشته برف نیز در این فرایند بی تأثیر نبوده و به دلیل پایین بودن سرعت انتقال گرما، برف های متراكم و انباشته سرعت ذوب كمتری خواهند داشت.

   ذخایر برفی و آب معادل آن حدود یک سوم از آب مورد نیاز برای فعالیت های کشاورزی و آبیاری در سراسر کره زمین را تامین می کند. در کشور ما نیز این ذخایر در ارتفاعات می تواند به عنوان یک منبع غنی آب شیرین مورد توجه قرار گیرد. برف منبع مهمی برای جریان رودخانه ها در طی فصول بهار و تابستان است. تا کنون شناسایی دقیق این منبع شیرین و مهم آبی بدلیل کمبود اطلاعات و آمار مکفی میسر نبوده است. کمبود ایستگاههای هواشناسی در مناطق ارتفاعی، صعب العبور بودن مناطق کوهستانی، عدم وجود تجهیزات و امکانات مناسب جهت آماربرداری در این مناطق خصوصاً در ماههای سرد و برفی، دقت کم اطلاعات برداشت شده از ایستگاههای موجود در نواحی کوهستانی و … باعث عدم شناخت دقیق این منبع مهم آبی گردیده است.

استان گیلان با مساحتی معادل 14047 كیلومتر مربع، یکی از استان­های شمالی ایران است که در محدوده­ی جغرافیایی 11ً َ32 ˚48 تا 44ً 36َ ˚50 طول شرقی و 21ً َ33 ˚36 تا ً09 َ27˚38 عرض شمالی واقع گردیده و در بین دریای خزر و استان­های اردبیل، مازندران، زنجان و قزوین، محصور گردیده است.

ویژگی­های جغرافیایی استان گیلان و وجود سلسله جبال‌البرز و هم­جواری با دریای‌ خزر، باعث گردیده تا این استان، پرباران­ترین استان کشور محسوب گردد، به­طوری که بارندگی سالانه­ی آن در برخی از مناطق، از 2000 میلی­متر نیز تجاوز می­کند.

شرایط اقلیمی مناسب، خاك­های حاصل­خیز آبرفتی، رودخانه­های فراوان و پرآب، جنگل­های انبوه و وسیع و مراتع طبیعی این استان، زمینه­ی­ مساعدی را برای فعالیت­های كشاورزی و صنایع تبدیلی فراهم نموده است، به طوری که برخی از تولیدات و محصولات این ناحیه، نظیر برنج، توتون، چای، پیله­­ی ابریشم، بادام زمینی، زیتون، مركبات، فندق، دانه­های روغنی، گل و گیاه زینتی و …، نه تنها در سطح کشور، بلکه در سطح دنیا نیز از شهرت خاصی برخوردار است.

نگاهی اجمالی به وضعیت آبی استان گیلان، حکایت از شرایط مطلوب پتانسیل آبی منطقه دارد، به طوری که میزان بارش و رواناب این استان، حدود شش برابر متوسط کشور و تقریباً دو برابر متوسط جهانی است. اما با این وجود، به دلیل اینکه اکثر بارش­های منطقه در دو فصل پاییز و زمستان رخ می دهد و با توجه به کمبود زیرساخت­های آبی، در حال حاضر نمی­توان حتی از ۵۰ درصد پتانسیل آبی استان نیز استفاده نمود. به همین جهت، همه­ساله دغدغه­ی کم­آبی در فصل آبیاریِ محصولات کشاورزی، خصوصاً محصول استراتژیک برنج، که بیشتر آب مورد نیاز آن از باران تأمین می­گردد، کم و بیش وجود دارد.

استان گیلان دارای اقلیمی مرطوب و معتدل در مناطق دشت و اقلیمی سرد و نیمه خشک در مناطق کوهستانی است[1] و همواره در ماههای سرد سال ارتفاعات آن پوشیده از برف می باشد. این ریزش­ها عموماً از ابتدای آبان آغاز و تا اواخر فروردین ماه ادامه می یابد و تأثیر بسیار مهمی در تغذیه دبی های پایه رودخانه ها در فصول بهار و تابستان دارد.

در این تحقیق کوشش می گردد با استفاده تلفیقی از داده های موجود ایستگاههای هواشناسی در سطح استان و داده های تصاویر ماهواره ای پوشش سطح برف سنجنده MODIS از ماهواره TERRA برآورد نسبتاً دقیقی از مرز برف را در نواحی مرتفع استان در ماههای مختلف و برف گیر سال بدست آورد. تعیین سطوح پوشش برف در این نواحی می تواند کمک زیادی به برنامه ریزان منابع آبی جهت استفاده مطلوب از این منبع مهم آبی در سطح استان و خصوصاً مناطق مرتفع که در ماههای گرم سال با کم آبی مواجه می باشند، گردد.

1-2. سوال تحقیق

آیا استفاده تلفیقی از داده های ایستگاههای هواشناسی در کنار داده های تصاویر ماهواره ای سطح پوشش برف سنجنده MODIS برای تعیین خط برف مرز در نواحی کوهستانی استان باعث افزایش دقت نتایج می گردد؟

1-3. اهداف تحقیق

– استفاده از داده های ایستگاههای هواشناسی در کنار تصاویر ماهواره ای سطح پوشش برف سنجنده MODIS جهت افزایش دقت برآوردها در تعیین خط مرز برف در مناطق کوهستانی

– شناخت توانایی های نرم افزارهای Arc GIS و ERDAS IMAGINE در تعیین خط برف مرز

– استفاده از آمار بارش برف روزانه، دماهای ماهانه (حداکثر، حداقل و متوسط) برای مشخص کردن خط پیشروی و پسروی برف در ماه های سرد سال(آبان تا فروردین) و تعیین پتانسیل سطوح تحت ریزش آن.

1-4. فرضیه های تحقیق

با توجه به اهداف و سئوال اصلی تحقیق فرضیات زیر مورد بحث است و در این تحقیق تلاش براین است تا فرضیات مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد.

داده های تصاویر ماهواره ای پوشش برف 8 روزه سنجنده MODIS باعث افزایش دقت در تعیین خط برف مرز نواحی کوهستانی استان می گردد.
نرم افزارهای Arc GIS و ERDAS IMAGINE می توانند در تعیین دقیق تر نتایج کمک های زیادی در طی مراحل تحقیق نمایند.
نتایج بدست آمده از این تحقیق می تواند به شناسایی بهتر منبع آبی برف در مناطق کوهستانی کمک نماید.
1-5. محدودیت­ها و موانع تحقیق

همواره پژوهشگران در تحقیقات خود با محدودیت­هایی مواجه هستند. محدودیت­ها به عنوان یك واقعیت باعث كندی رسیدن به هر هدفی می­گردند، تحقیق حاضر نیز از این قاعده مستثنی نمی­باشد. لذا محدودیت­های اصلی این تحقیق عبارتند از:

1 – مشکلات ناشی از کمبود داده های هواشناسی خصوصا دما و بارش در مناطق ارتفاعی و صعب العبور بدلیل کمبود یا عدم وجود ایستگاههای هواشناسی در این مناطق

2 – عدم امکان استفاده از تصاویر سطح پوشش برف با دقت بالاتر از تصاویر بکار گرفته شده در این تحقیق بدلیل قیمت بالای آنها.

3 – داشتن توانایی و مهارت کافی جهت کار با نرم افزارهای سنجش از دور بدلیل پیچیدگی این نرم افزارها..

2-1. مقدمه:

برای تعیین خط برف در حوضه های آبخیزی که ایستگاه برف سنجی ندارد از عنصر دما استفاده می شود. از آنجا که رخداد پدیده برف در دمای صفر و کمتر از صفر اتفاق می افتد معمولا ارتفاع متناظر دمای صفر درجه سانتیگراد برای ماه های مختلف سال معادل خط برف در نظر گرفته می شود.  برای اینكار اطلاعات مربوط به دمای متوسط ماهانه برای ایستگاههای مورد مطالعه جمع آوری می شود. با استفاده از داده های میانگین دمای ماهانه و سالانه، گرادیان دما در حوضه مورد مطالعه تعیین می شود.  با فرض اینکه نزولات جوی در دمای صفر درجه سانتیگراد و پایین تر بصورت برف نازل می شوند، خط همتراز دمای صفر درجه در حوضه مشخص و ارتفاع مربوطه تعیین می شود. با تعیین خط صفر درجه و ترسیم آن بر روی نقشه حوضه بوسیله سیستم GIS می توان مساحت زیر پوشش برف و آب معادل برف را نیز محاسبه کرد. از این نظر برای هر ماه سه خط برف قابل محاسبه است.

1- ارتفاع دمای صفر درجه مربوط به متوسط حداقل ها، نشان دهنده حداقل ارتفاع خط ماندگاری برف بر روی زمین است.

اطراف مدل متراکم می شود. پس از آن فلز مـذاب بـداخل قالـب ریختـه شـده و جـایگزین مـدل فـومی
میگردد. این روش ریخته گری و فرآیندهای نزدیک آن بـا نـام هـای مختلفـی شـناخته مـی شـوند نظیـر
ریختهگری با مدل انبساطی

 

اختلال شخصیت اسکیزوتایپال، مسیر مگنوسلولار، پریمتری هامفری، نقص میدان بینایی

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                          صفحه

فصل اول : مقدمه

1-1-بیان مساله ……………………………………………………………………………………………….. 9

1-2-ضرورت و اهمیت تحقیق…………………………………………………………………………. 10

1-3-اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………. 11

1-4-تعاریف متغیرها ………………………………………………………………………………… 11

 فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیقاتی

2-1- مقدمه  …………………………………………………………………………………………………… 13

2-2- مبانی نظری و پیشینه تحقیقاتی…………………………………………………………………… 15

2-2-1- مسیر بینایی…………………………………………………………………………………. 21

2-2-2-گذرگاه بینایی مگنوسلولار و پارووسلولار ………………………………………………………… 22

2-2-3- حساسیت تباین………………………………………………………………………………………………… 25

2-2-2-4-تصویربرداری مغز……………………………………………………………………………………………. 26

2-2-5- پتانسیل فراخوانده دیداری……………………………………………………………………………….. 27

2-2-6- نقص های عصبی فیزیولوژیایی…………………………………………………………………………. 28

2-2- 7- بررسی نقص مگنوسلولار در اختلال اسکیزوفرنیا…………………………………………. 31

2-2-8- بررسی نقص مگنوسلولار در اختلال شخصیت اسکیزوتیپی…………………………. 33

2-2- 9-یافته های مخالف………………………………………………………………………………………………. 33

2-2-10- تکنولوژی بسامد دو برابر (FDT)…………………………………………………………………… 34

2-2-11- پریمتری ………………………………………………………………………………………………………… 35

2-2-12- بررسی نقص مگنوسلولار در بیماری های مختلف

 با استفاده تکنولوژی بسامد دو برابر (FDT)………………………………………………………………….. 36

عنوان                                                                                                                          صفحه

2-2-13- ماتریس هامفری……………………………………………………………………………. 37

2-3- جمع بندی……………………………………………………………………………………………. 41

2-4- فرضیه تحقیق…………………………………………………………………………………. 41

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

3-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………. 43

3-2- جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………. 43

3-3- نمونه آماری ……………………………………………………………………………………………….. 43

3-4- روش نمونه گیری ……………………………………………………………………………….. 44

3-5- ابزار پژوهش………………………………………………………………………………………………. 44

3-5-1 – دستگاه پریمتری ماتریس هامفری ……………………………………………………………….. 44

3-5-2 – پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپال ………………………………………………………………… 49

 

3-6- طرح تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 50

3-7 شیوه اجرا -…………………………………………………………………………………………….. 50

3-8-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ……………………………………………………………….. 51

فصل چهارم: یافته ها

4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………… 53

4-2- یافته های جمعیت شناختی……………………………………………………………………. 53

4-3 – یافته های اصلی پژوهش …………………………………………………………………….. 54

4-4- یافته های جانبی پژوهش……………………………………………………………………………… 56

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 61

5-2- فرضیه تحقیق ……………………………………………………………………………………… 61

5-3- نتیجه گیری كلی …………………………………………………………………………………….. 68

5-4- دلالت ضمنی  ……………………………………………………………………………………………. 68

5-5- محدودیت ها ……………………………………………………………………………………….. 69

5-6- پیشنهادات …………………………………………………………………………………………….. 69

عنوان                                                                                                                          صفحه

فهرست منابع و مأخذ

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………….. 70

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………….. 72

پیوست …………………………………………………………………………………………………………….. 74

مقدمه

اختلال شخصیت[1]براساس تعریف کتابچه تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM – IV – TR) عبارت است از تجارب ذهنی پایدار و رفتار خارج از معیارهای فرهنگی که به گونه ای انعطاف ناپذیر نافذ است، شروع آن در نوجوانی یا اوان جوانی است، در طول زمان ثابت است و به ناخشنودی و اختلال می انجامد. زمانی که صفات شخصیتی، انعطاف ناپذیر و ناسازگارانه باشد و اختلال کار کردی قابل ملاحظه یا ناراحتی ذهنی به وجود آورد تشخیص اختلال شخصیت گذاشته می شود. انحرافی که به صورت الگوی دیر پا و بادوام رفتار و تجارب درونی است و باید در زمینه های شناخت (روش های ادراک و تفسیر خود، دیگران و رویدادها)، عاطفه (دامنه، شدت، تغییر پذیری و تناسب پاسخ های هیجانی)، عملکرد بین فردی و کنترل تکانه باشد (کاپلان و سادوک، 2003 ، ص 495).

اختلالات شخصیت بسیار کم یاب هستند و در 5/0 درصد تا 5/2 درصد کل جمعیت آمریکا یافت می شود. یعنی در هر 100 هزار نفر 3 نفر نشانه های کافی برای تشخیص اختلال شخصیت از خود نشان می دهند (ویگ، 2007، ص22).

اختلالات شخصیت به سه دسته تقسیم می شوند:

دسته الف (A): اختلالات شخصیت پارانوئید[2]، اسکیزوئید و اسکیزو تایپال را شامل می شود. افراد مبتلا به این اختلالات اغلب غریب و نامتعارف به نظر می رسند (کاپلان و سادوک، 2003).   این افراد، افرادی کناره گیر، دیر جوش، بی عاطفه و بدبین نیز می باشند (ویگ،2007، ص21).

دسته ب (B): اختلالات شخصیت ضد اجتماعی[3]، مرزی[4]، نمایشی[5] و خودشیفته[6]. افراد مبتلا به این اختلالات اغلب نمایشی، نامتعادل و هیجانی اند.

دسته ج ©: اختلال شخصیت مردم گریز[7]، وابسته[8]، وسواسی جبری و NOS. افراد مبتلا به این اختلالات اغلب مضطرب و هراسان به نظر میرسند.

اختلالات شخصیت را طبق SM–IV–TRD  روی محور دوم رمز گذاری می کنند. یک دسته از این اختلالات، اختلال شخصیت اسکیزوتایپال است. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال حتی در نظر افراد غیر متخصص هم بسیار عجیب و غریب می آیند. تفکر جادویی، عقاید منحصر به فرد، افکار انتساب به خود، خطاهای ادراکی3 و تحریف واقعیت از علائم این اختلال می باشد (کاپلان و سادوک، 2003، ص496).

این اختلال در قریب 3 درصد از جمعیت آمریکا پیدا می شود. این اختلال بیشتر در مردان شایع است تا زنان (ویگ، 2007، ص35).

در اختلال شخصیت اسکیزوتایپال تفکر و نحوه ارتباط برقرار کردن، مختل شده است. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال گرچه اختلال فکر واضحی ندارند، اما تکلمشان متمایز یا ویژه است، ممکن است معنایش را فقط خودشان بفهمند و گفته هایشان اغلب نیازمند تفسیر باشد. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال نیز مثل بیماران مبتلا به اسکیزفرنی ممکن است از احساسات خود با خبر نباشند. آن ها ممکن است افکاری خرافی داشته باشند یا مدعی غیب بینی باشند. آن ها روابط بین فردی مخدوشی دارند و ممکن است اعمال نامناسبی از آن ها سر بزند.

همچنین در اختلال شخصیت اسکیزوتایپال تفکر و رابطه کلامی مختل است. هر چند اختلال تفکر واضح وجود ندارد، کلام بیمار در مواردی محتاج تعبیر است، یا فقط برای خود او معنی دارد.  افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی، مثل بیماران اسکیزوفرنیک ممکن است سر از احساس های خود در نیاورند. با وجود این، نسبت به احساسات دیگران به خصوص عواطف منفی مثل خشم، بسیار حساس هستند. ممکن است موهوم پرست باشند و ادعای نهان بینی داشته باشند. دنیای درونش ممکن است پر از انسان های خیالی ، ترس و خیال پردازی کودکانه باشد. ممکن است بپذیرند که اشتباهات حسی یا درشت بینی دارند، یا مردم برای آنها مانند آدمک های چوبی و بی روح می باشند.

چون افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی روابط بین فردی ضعیفی دارند و ممکن است به طور نامتناسب رفتار کنند، افرادی تنها هستند و اگر دوستانی هم داشته باشند تعداد آن ها معدود است. تحت استرس، شخصیت های اسکیزوتایپی ممکن است پسرفت پیدا کرده و علائم روانی پیدا کنند، ولی معمولاً مدت این علائم کوتاه است. در موارد شدید، افسردگی و عدم احساس لذت نیز ممکن است پیدا شود (کاپلان و سادوک، 2003، ص504).

این افراد، افکاری درباره دیگران دارند که رابطه آن ها را با دیگران دشوار می کند، آن ها تمایل دارند دنیا را تهدید آمیز و خطرناک در نظر بگیرند (ویگ، 2007، ص 24).

در گذشته، بسیاری از بیمارانی که به نظر می رسید مبتلا به اسکیزوفرنی باشند، در واقع دچار اختلال شخصیت اسکیزوتایپال بوده اند و امروزه این دیدگاه بالینی رایج است که اختلال شخصیت اسکیزوتایپال، شخصیت پیش مرضی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی است (کاپلان و سادوک، 2003، ص505).

انواعی از اختلالات شخصیتی ممکن است با بعضی از علائم اسکیزوفرنی تظاهر کنند؛ اختلالات شخصیت اسکیزوتایپی، اسکیزوئید و مرزی بیشترین میزان علائم مشابه را دارند، اما اختلالات شخصیتی، بر خلاف اسکیزوفرنی علائم خفیف و سابقه دوام در طول عمر بیمار دارند و تاریخ شروع آن ها مشخص نیست (همان منبع، ص38 ).

در بررسی عوامل ژنتیک اختلالات شخصیت و اختلال اسکیزوفرنی، اختلال شخصیتی گروه A (پارانوئید، اسکیزوئید و اسکیزو تایپی) در میان بستگان بیولوژیک بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی بیشتر دیده می شود. در سابقه خانوادگی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در مقایسه با گروه کنترل افراد بیشتری مبتلا به اختلال اسکیزوتایپی یافت می شود. بستگان بیولوژیک درجه اول بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی 10 بار بیشتر از جمعیت کلی در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند (محمدزاده، 1384,ص28).

اصطلاح اسکیزوتاکسیا اولین بار توسط میل[9] (1962) در توصیف آمادگی ژنتیکی پوشیده برای اسکیزوفرنیا عنوان شد. وضعیتی که خود را به عنوان نقص عصبی یکپارچه و ظریف که بسته به شرایط محیطی یا به اسکیزوتیپی (پیامد متوسط) می انجامد و یا اسکیزوفرنیا (پیامد شدید) نشان می دهد. آمادگی برای اسکیزوفرنیا (اسکیزوتاکسیا) با نقایصی در حیطه های مختلف شامل علائم منفی و نقایص عصب – روان شناختی حتی در غیاب روان پریشی یا نشانه های اولیه پیش روان پریشی همراه می باشد. به طور مفهومی، چنین نگاهی به اکسیزوتاکسیا آن را شبیه به اسکیزوتیپی منفی اختلال شخصیت اسکیزوتیپی بدون علائم مثبت تصور می کند. این مفهوم گسترده تر از اختلال شخصیت اسکیزوتیپی DSM – IV می باشد، چرا که خویشاوندان بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا علائم اصلی اسکیزوتاکسیا را نشان می دهند، بدون این که ملاک های تشخیصی اختلال شخصیت اسکیزوتیپی را داشته باشند (تسانگ و دیگران 2002 به نقل از محمدزاده، 1384,ص28).

شواهد سه خط تحقیقی روایی اسکیزوتاکسیا را تایید می کنند. اولاً شواهد ناشی از روایی همزمان حاکی از آن است که افراد اسکیزوتاکسیک در مقیاس های بالینی مختلف نسبت به غیر اسکیزوتاکسیک ها آسیب های بیشتری را نشان می دهند. ثانیاً افراد اسکیزوتاکسیک، در مصاحبه های ساختار یافته اسکیزوتیپی در مقایسه با آزمودنی های غیر اسکیزوتاکسیک سطوح بالایی از علائم منفی اسکیزوتیپی را نشان می دهند، در حالی که از لحاظ علائم مثبت هیچ تفاوتی با آن ها ندارند و سوم این که افرادی که ملاک های از پیش تعیین شده برای اسکیزوتاکسیا (علائم منفی و نقایص عصب – روان شناختی) را دارا هستند، در درمان با دوز پایین ریسپریدون (2-25/0 میلی گرم) پاسخ درمانی مثبتی نشان می دهد (محمدزاده، 1384,ص28).

علائم روان پزشکی و نقص های عصب – روان شناختی دو یافته مهم در خویشاوندان درجه اول (غیر اسکیزوتیپی) بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا می باشند (محمدزاده، 1384,ص28).

1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق. 6

1-4 اهداف پژوهش… 7

1-4-1 هدف کلی. 7

1-4-2 اهداف ویژه 8

1-5 فرضیه‏های تحقیق. 8

1-6 متغیرها(اصطلاحات یاواژه های پژوهش) 8

1-7 تعریف متغیرها 8

1-7-1تعاریف نظری متغیرها 8

1-7-2تعاریف عملیاتی متغیر ها 9

فصل دوم: ادبیات پژوهش

2-1مقدمه. 13

2-2 مواضع نظریه پردازان درارتباط با موضوع پژوهش… 14

2-2-1 افسردگی. 14

2-3 مبانی نظری.. 17

2-3-1دیدگاههای زیستی. 17

2-3-2 عوامل زیست – شیمیایی. 17

2-3-3 دیدگاه های روان شناختی. 18

2-3-4 نظر یه های روان پویشی. 18

2-3-5 نظریه های رفتاری.. 18

2-3-6 نظریه ی درماندگی تجدید نظر شده 19

2-3-7 نظریه های شناختی. 20

2-3-8 دیدگاههای اجتماعی-فرهنگی و میان فردی.. 20

2-4 روایت درمانی.. 21

2-4-1 درون مایه های مربوط به روایت درمانی. 26

2-5 پیشینه مطالعاتی.. 28

2-5-1 مطالعات وپیشینه تحقیقات خارج از کشور(درحوزه افسردگی وروایت درمانی) 28

2-5-2 پژوهش های صورت گرفته در ایران(درحوزه افسردگی وروایت درمانی) 30

2-6 جمع بندی فصل دوم. 31

فصل سوم: روش پژوهش

3 – روش پژوهش… 35

3-1 طرح پژوهش… 35

3-2  جامه آماری،آزمودنی ها، شیوه ی انتخاب و جایگزینی.. 35

3-3 ابزار و مقیاس های پژوهش… 35

3-4 روند اجرای پژوهش… 36

3-5 روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها 38

فصل چهارم: توصیف و تجزیه و تحلیل داده های تحقیق

4-1 توصیف داده ها 41

4-2 آزمون فرضیات.. 52

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1 مقدمه. 61

5-2 یافته های توصیفی.. 63

5-3 یافته های استنباطی.. 65

5-4 بحث و نتیجه گیری.. 66

5-5 پیشنهادات.. 71

منابع فارسی: 74

منابع لاتین: 77

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                   صفحه

 

جدول شماره 4-1: توزیع فراوانی سن (گروه کنترل) 41

جدول شماره 4-2: توزیع فراوانی تحصیلات (گروه کنترل) 42

جدول شماره 4-3: مواد پرسشنامه بک (فرم بلند)/پیش آزمون/گروه گواه 43

جدول شماره 4-4:  گزارش توصیفی از شاخصهای گرایش و پراکندگی مرکزی پیش آزمون(گروه گواه) در متغی وابسته (افسردگی) 44

جدول شماره 4-5: توزیع فراوانی سن (گروه آزمایش) 44

جدول شماره 4-6: توزیع فراوانی تحصیلات (گروه آزمایش) 45

جدول شماره 4-7: مواد پرسشنامه بک (فرم بلند)/پیش آزمون/گروه آزمایش… 47

جدول شماره 4-8:  گزارش توصیفی از شاخصهای گرایش و پراکندگی مرکزی پیش آزمون(گروه آزمایش) در متغیر وابسته (افسردگی) 48

جدول شماره 4-9: مواد پرسشنامه بک (فرم بلند)/پس آزمون/گروه کنترل. 48

جدول شماره 4-10:  گزارش توصیفی از شاخصهای گرایش و پراکندگی مرکزی پس آزمون(گروه کنترل) در متغیروابسته(افسردگی) 49

جدول شماره 4-11: مواد پرسشنامه بک (فرم بلند)/پس آزمون/گروه آزمایش… 50

جدول شماره 4-12:  گزارش توصیفی از شاخصهای گرایش و پراکندگی مرکزی پس آزمون(گروه آزمایش) در متغیر وابسته (افسردگی) 51

جدول شماره4-13: برآورد رگرسیون خطی جهت بررسی  اثرخطی و معنادار  متغیر کمکی (پیشآزمون) بر متغیر وابسته (افسردگی) 52

جدول شماره 4-14: برآورد آنالیز واریانس دو طرفه به منظور بررسی پیشفرض همگنی رگرسیونی.. 53

جدول شماره 4-15: برآورد تحلیل کوواریانس به منظور مقایسه میانگین افسردگی زنان خانهدار گروه آزمایش و کنترل. 54

جدول شماره 4-16: برآورد رگرسیون خطی جهت بررسی  اثرخطی و معنادار متغیر کمکی (پیش آزمون) بر متغیر وابسته (افسردگی) 55

جدول شماره 4-17: برآورد آنالیز واریانس دو طرفه به منظور بررسی پیش  فرض همگنی رگرسیونی.. 56

جدول شماره 4-18: برآورد تحلیل کوواریانس به منظور مقایسه میانگین افسردگی در بین گروههای مختلف تحصیلی.. 56

جدول شماره 4-19: برآورد رگرسیون خطی جهت بررسی  اثرخطی و معنادار متغیر کمکی (پیش آزمون) بر متغیر وابسته (افسردگی) 57

جدول شماره 4-20: برآورد آنالیز واریانس دو طرفه به منظور بررسی پیش فرض همگنی رگرسیونی.. 58

جدول شماره 4-21: برآورد تحلیل کوواریانس به منظور مقایسه میانگین افسردگی در بین گروههای مختلف سنی.. 58

جدول شماره 5-1: گزارش کامل از شاخصهای گرایش و پراکندگی مرکزی پیش/ پس آزمون در متغیر وابسته (افسردگی)، در بین گروه آزمایش و کنترل  64

جدول (5-2) میزان  افسردگی و میزان امتیازات کسب شده در آزمون آرون بک… 70

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                   صفحه

نمودار شماره 4-1: درصد فراوانی سن(گروه کنترل) 41

نمودار شماره 4-2: درصد فراوانی تحصیلات(گروه کنترل) 42

نمودار شماره 4-3: درصد فراوانی سن(گروه آزمایش) 45

نمودار شماره 4-4:درصد فراوانی تحصیلات (گروه آزمایش) 46

نمودار شماره 4-5: هیستوگرام. 51

نمودار شماره 4-6: بررسی اثر خطی متغیر کمکی (پیش آزمون) بر متغیر وابسته. 52

نمودار شماره 4-7: بررسی همگنی رگرسیونی.. 53

نمودار شماره 4-8:  مقایسه میانگین افسردگی گروه آزمایش و کنترل. 54

نمودار شماره 4-9 : بررسی اثر خطی متغیر کمکی (پیش آزمون) بر متغیر وابسته. 55

نمودار شماره 4-10: مقایسه میانگین افسردگی گروههای تحصیلی مختلف… 57

نمودار شماره 4-11: بررسی اثر خطی متغیر کمکی (پیش آزمون) بر متغیر وابسته. 58

نمودار شماره 4-12: مقایسه میانگین افسردگی گروههای سنی مختلف… 59

 

 

چکیده

اخیراً افسردگی به عنوان بیماری روانشناختی دارای شیوع نسبتاً بالا، توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. به منظور درمان این معضل، روشهای درمانی متعددی قابل پیشنهاد و استفاده می باشد. یکی از این روشها، می تواند روایت درمانی باشد که لازم است اثر آن بر میزان افسردگی مورد ارزیابی علمی قرار گیرد. از این رو در این تحقیق هدف اصلی؛ بررسی اثربخشی رویکرد روایت درمانی گروهی در کاهش افسردگی زنان خانه دار شهرستان ابرکوه بوده است.

این پژوهش یک طرح نیمه تجربی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. برای این منظور 20 نفر از زنان شهرستان ابرکوه، با تشخیص افسردگی پس از شرکت در پیش آزمون به عنوان نمونه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 10 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. افراد گروه آزمایش تحت درمان روایتی به صورت گروهی در ده جلسه نود دقیقه ای  قرار گرفتند، در حالی که گروه کنترل هیچ درمانی را دریافت نکردند. سپس هر دو گروه در پس آزمون شرکت کردند. ابزار پژوهش پرسشنامه ی افسردگی بک نسخه دوم و دوره مبتنی بر روایت درمانی بود.

پس از استخراج داده های با استفاده از نرم افزار Spss20 به منظور آزمون فرضیات، پس از ارائه آمارهای توصیفی، از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد؛ میانگین افسردگی گروه کنترل به طور معناداری بالاتر از میانگین افسردگی گروه آزمایش است. بنابراین فرض پژوهش مبنی بر اینکه تأثیر روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه دار گروه آزمایش و کنترل متفاوت است، تأیید شد اما فرض پژوهش مبنی بر اینکه تأثیر روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه دار بر اساس سطح تحصیلات آنان متفاوت است، تأیید نگردید. همچنین فرض پژوهش مبنی بر اینکه تأثیر روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه­دار بر اساس سن آنان متفاوت است، نیز تأیید نشد.

بر اساس یافته های پژوهش، پیشنهاد شد، تحقیقات بعدی، فاکتور کنترل ( آزمایشی محض بودن) و همچنین تعمیم پذیری بیشتر نتایج تحقیق ( نمونه آماری بزرگتر) را مد نظر قرار دهند. همچنین نمونه های مشابه متنوع تر نیز می تواند با نتایج تحقیق حاضر مقایسه شود. در ضمن مراکز درمانی و مشاوره ای و دستگاههای مرتبط با خانواده و زنان، می توانند از روش درمانی مورد استفاده ( روایت درمانی) با اطمینان اثر بخشی، استفاده بیشتری نمایند.

واژگان کلیدی: افسردگی، روایت درمانی، زنان خانه دار. ابرکوه.

 

 

فصل اول

 

 

 

کلیات پژوهش

 

 

 

1-1 مقدمه

امروزه بیشتر روان درمانگران تأثیر باورها و تفکر فرد را در ایجاد انواع مسائل روان شناختی مهم می دانند. آنها معتقدند که بیشتر اختلال ها از جمله افسردگی، برآمده از شناخت های معیوب هستند، به طوری که وقایع به خودی خود تعیین کننده احساسات ما نیستند، بلکه معنایی که به آنها نسبت می دهیم، نقش تعیین کننده را دارند، به طوری که بیمار شناخت های خود را جدی می گیرد و در نظام فکری،تمایل دارد تجربه های ناخوشایند و نامطلوب زیادی را تجربه کند. سپس این هیجان ها را به عنوان شواهد تأکیدکننده باورهای خود تعبیر و تفسیرمی کند (فریدونی و همکاران،1391) .

همان طوری که می دانید انسان موجودی در جستجوی خلق و فهم معنا در زندگی است، ما اطلاعات را نه به صورت خام بلکه به صورت معناهای مختلف دریافت می کنیم، ما در هر چیزی به دنبال معنا هستیم و زبان ابزار خلق و انتقال این معناهاست، پس زبان می تواند به عنوان یک ابزار بالینی در تغییر معناهای زندگی افراد استفاده شود. به طوری که زبان نه تنها وسیله بیان افکار و احساسات آدمی است بلکه در ساخت و تغییر و نگهداری واقعیت های زندگی آدمی نیز نقشی اساسی بازی می کند. ما بوسیله زبان به طور کلی و با روایت به طور اخص با مفاهیم درونی و دنیای بیرون ارتباط برقرار می کنیم (قاسم زاده، 1379).

در واقع جستجوی راههای جدید درمان اختلالات عاطفی مورد توجه متخصصان بهداشت روانی قرار گرفته است.که یکی از این روشها رویکرد روایت درمانی[1] است که رویکردی است بی نهایت سودمند و فوق العاده اثر گذار در توجه به باورهای نا کارآمد و تغییر آنها، برونی کردن و از توان انداختن مشکل، ایجاد توان، نگاه بیرونی به مشکل از زاویه های مختلف ودر نهایت خلق تفسیری دگرگون، تألیفی دوباره و نقشه ای متفاوت برای روایت داستان زندگی شخص (وینس لیدو مانک[2]، 1390).

این پژوهش به بررسی رابطه این دو متغییر پرداخته و در نظر دارد اثر بخشی روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه دار را بررسی کند.

 

1-2 بیان مسأله

افسردگی رایج ترین اختلال روانی است و به تازگی روبه افزایش است. اختلال افسردگی به دلیل گسترش و شیوع فراوانی که در میان مراجعان روان پزشکی در روان شناسی دارد، سرماخوردگی روان پزشکی نامیده می شود(سلیگمن[3]، 1385. (خلق افسرده و فقدان علاقه و لذت، از علا یم کلیدی افسردگی بشمار می روند. فرد افسرده ممکن است اظهار کند که احساس غم، یاس، پوچی و بی ارزشی می کند. برای بیمار خلق افسرده غالبا کیفیتی ویژه دارد که با غمگینی معمولی متفاوت است. برخی از بیماران آن را یک درد روحی توان فرسا توصیف می کنند. بیماران افسرده  گاهی از ناتوانی برای گریه کردن شکایت می کنند، علامتی که با بهبودی بیماری از بین می رود. تقریبا همه ی  بیماران افسرده از کاهش انرژی که منجر به بروز تکمیل تکالیف، اختلال در کار تحصیلی و حرفه ای و کاهش انگیزه برای انجام طرح های تازه می شود، شکایت می کنند (سادوک[4]،1386).

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 

علم روان شناسی در دهه های اخیر شاهد ظهور الگوها و شیوه های درمانی رو به رشدی بوده است که در درمان فردی و خانواده تحول ایجاد کرده و آن را به مسیرهای جدیدی سوق داده است. تعدادی از این شیوه های درمانی، بازتاب پدید ه هایی هستند که دیدگاه پسامدرن[5] نامیده می شود. متفکران این دیدگاه معتقدند که دانش و شناخت امری نسبی و وابسته به بافت آن است و نظام اعتقادی ما صرفاً منعکس کننده سازه های ذهنی – اجتماعی هستند که ما درباره دنیای خود خلق می کنیم.

اهمیت استفاده از روایت در جنبش های روان درمانی از آنجا مشخص می شود که فرمول بندی های روایی گوناگونی در انواع درمان های روان پویای,سیستمی,شناختی وسازه گرا مورد استفاده قرار گرفته اند.

ولی همچنان که گفتیم اگر روایت را ضمن آنکه یک ابزار بالینی است راهی برای فهم تجربه انسان بنامیم. آن را در قالب روایت درمانی مطرح نموده ایم white,2000)،).

از آنجا که خانواده نخستین سازمان اجتماعی است که فرد در آن زندگی می کند، پس کانونی است که می تواند فشارهای روانی وارد شده بر اعضای خود را کاهش دهد واز آن جا که مادران نقشی مؤثر در تربیت فرزندان دارند، روایت درمانی می تواند به عنوان روشی سریع و عمیق در درمان افسردگی و سلامت روان زنان جامعه اثری مثبت داشته باشد؛ پس دست یابی به جامعه ای سالم، آشکارا در گرو سلامت خانواده است.

با توجه به پژوهش های انجام شده در داخل و خارج از کشوربررسی های مختلفی چون اثربخشی روایت درمانی گروهی بر نگرانی از بدریختی بدن، اثر بخشی روایت درمانی بر میزان تمایل به بخشودگی در زنان، اثر بخشی گروه درمانی تلفیقی به شیوه تصمیم گیری دوباره و روایت درمانی بر کنترل عواطف، مقایسه روایت های زندگی افراد افسرده و مضطرب با افراد عادی، مقایسه تأثیر روایت درمانی و رژیم درمانی بر شاخص تصویر بدن زنان، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به طور کلی و در اکثر تحقیقات نشان می دهد که روایت درمانی نسبت به سایر روشهای درمانی تأثیر مثبت بیشتری داشته است. اما پژوهشهایی که دقیقاً منطبق با موضوع تحقیق حاضر، به بررسی تأثیر روایت درمانی بر زنان و به ویژه زنان خانه دار بپردازد، یافت نشد و همانطور که اشاره شد، با توجه به اهمیت نقش زنان خانه دار در ساختن خانواده و به دنبال آن جامعه ای سالم، به نظر می رسد که انجام تحقیق با موضوع بررسی تأثیر روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه دار دارای اهمیت می باشد و علاوه بر پر کردن خلأ های علمی موجود و بستر سازی برای تحقیقات آینده نتایج این تحقیق می تواند ضرورتهای کارکردی به منظور برنامه ریزی، سیاستگذاری و آموزش و مشاوره در این زمینه را یاری رساند.

 

 

1-4 اهداف پژوهش

 

1-4-1 هدف کلی

بررسی تأثیر روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه دار افسرده.

 

1-4-2 اهداف ویژه

تعیین اثر روایت درمانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار بر حسب سن آنان.

تعیین اثر روایت درمانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار بر حسب تحصیلات آنان.

1-5 فرضیه‏های تحقیق

1-5-1 فرضیه کلی

اجرای روایت در مانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار تأثیر دارد؟
1-5-2 فرضیه های ویژه

اجرای روایت در مانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار بر حسب سن آنان تأثیر دارد؟
اجرای روایت در مانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار بر حسب تحصیلات آنان تأثیر دارد؟
 

1-6 متغیرها(اصطلاحات یاواژه های پژوهش)

نامگذاری متغیرها

متغیر مستقل:روایت درمانی

متغیر وابسته:افسردگی

متغیر کنترل:شهرابرکوه-سال1393