متعاقب یک جلسه تمرین مقاومتی، نسبت تستوسترون به کورتیزول در زنان یائسه تغییر معنی­داری نیافت. هم چنین یک جلسه تمرین مقاومتی می تواند سطوح آندروژن ها را در زنان مسن افزایش دهد و از این نظر می تواند برای سلامت و تندرستی آن ها ضروری باشد(27). هاکینن[9](2000) نتیجه گرفت که سطوح تستوسترون متعاقب یک جلسه تمرین مقاومتی شدید افزایش معنی داری نداشت(31). آقا علی نژاد و همکاران(1392) دریافتند که با توجه به نقش تمرین مقاومتی در ایجاد یک وضعیت آنابولیک پس از ورزش، به نظر می رسد که زنان جوان می تواند انواع مختلف تمرین مقاومتی را به منظور بهبود عملکرد فیزیکی خود استفاده کنند. این نتیجه گیری نیاز به تحقیقات بیشتر دارد(32).
با این که به نظر می رسد سطوح آندروژن ها و کورتیزول افراد جوان تحت تاثیر تمرین قرار می گیرد، اما توافق نظر درباره همین تغییرات در افراد مسن وجود ندارد(12). از سوی دیگر، در برخی
پژوهش­ها(33،34) حجم کم نمونه، از اعتبار آن ها کاسته است. تمرینات مقاومتی، با توجه به شدت و مدت اجرای آن ها، می تواند آثار متفاوتی داشته باشد؛ لذا بیشتر برنامه های تمرینی استفاده شده در پژوهش­های قبلی، تأثیر حاد برنامه های تمرینات مقاومتی را بررسی کرده اند؛ اما درباره پاسخ آندروژن ها و کورتیزول به تمرینات مقاومتی درازمدت در زنان یائسه، اطلاعات اندکی در دست است. از طرفی، بر پایه توصیه های “کالج امریکایی طب ورزشی[10]” مبنی بر تأثیر مثبت تمرینات مقاومتی بر حفظ سلامت عمومی سالمندان(35) و نیز با توجه به تناقضات موجود در تحقیقات قبلی، هدف این پژوهش، بررسی آثار تمرین مقاومتی بر پاسخ های سازشی آندروژن ها و کورتیزول زنان یائسه تعیین شد. 
 
ضرورت و اهمیت پژوهش
امروزه با پیشرفت در زمینه های پزشکی، اقتصادی و اجتماعی میزان مرگ و میر کاهش یافته و امید به زندگی افزایش یافته است. یکی از جدی ترین مشکلاتی که جامعه جهانی را نگران کرده، چگونگی تأمین مراقبت های بهداشتی(تندرستی) افراد سالمند است(30). دوران یائسگی با تغییرات هورمونی، بیولوژیکی و بالینی همراه است(21). سطوح هورمون آنابولیک تستوسترون در زنان همراه با افزایش سن کاهش یافته و سطوح پایه کورتیزول افزایش می یابد(33،36). در چندین تحقیق مشاهده شده که کاهش هورمون های آنابولیک و آندروژن ها با افزایش غلظت های پایه کورتیزول در افراد مسن همراه می­باشد. چندین مطالعه نشان داده اند که افزایش ترشح کورتیزول در افراد مسن با اختلال در رشد شناختی، کاهش نرون­های هیپوکامپ[11] و ضعف عضلانی همراه است(36). کاهش آندروژن ها در زنان مسن موجب کاهش قدرت عضلانی، تراکم استخوان و میل جنسی شده و هم چنین سبب احساس خستگی و افسردگی می­گردد(12).
توده عضلانی انسان طی فرایند پیری به ویژه بعد از دهه ششم زندگی در هر دو جنس کاهش می یابد(38-36)؛ تا آن جا که در دهه دوم زندگی، در مقایسه با سن 80 سالگی یک اختلاف 40 درصدی در توده عضلانی دیده می شود(39). این کاهش قدرت عمدتاً ناشی از کم شدن اندازه و تعداد تارهای عضلانی به ویژه تارهای تندانقباض(36،37،39،40) و تغییرات در واحد های حرکتی و سیستم عصبی مرکزی و محیطی است(39). کاهش نسبت هورمون های آنابولیک به کاتابولیک در افراد مسن ممکن است با کاهش قدرت و کاهش در بار کار بیشینه که همراه با افزایش سن رخ می دهد، ارتباط داشته باشد(36). در واقع، نسبت آندروژن ها به کورتیزول بیان کننده تعادل متابولیسم آنابولیک و کاتابولیک عضله است. هورمون­های آنابولیک و کورتیزول به عنوان مهم ترین تنظیم کننده ها در سازگاری به تمرینات قدرتی مطرح هستند(12). سطوح پایین تستوسترون ممکن است عامل محدودکننده ای در توسعه قدرت باشد؛ چرا که تستوسترون می تواند از طریق بهبود عملکرد سیستم عصبی منجر به توسعه قدرت شود؛ چنان که نشان داده شده است افزایش قدرت طی تمرینات مقاومتی، با افزایش تستوسترون ناشی از آن رابطه زیادی دارد. تحقیقات نشان داده اند که تستوسترون، اندازه و سنتز پروتئین عضله را افزایش می دهد(41). هم­چنین تستوسترون در عملکرد بهینه سیستم عصبی و افزایش نوروترانسمیترها[12] مؤثر است و بدین ترتیب نیز در گسترش قدرت مطرح می باشد(24،42).در مقابل عواملی مانند یائسگی که حجم استخوان را در طول یک دهه تحت تأثیر قرار می دهند؛ فعالیت ورزشی می تواند اثر مثبتی بر توده استخوانی در طول زندگی بگذارد. ورزش به ویژه اگر با تحمل وزن بدن همراه باشد از طریق اعمال فشارهای مکانیکی بر استخوان باعث حفظ و حتی افزایش توده استخوانی می­شود(21).
سطوح آندروژن ها در حد مطلوب باعث حفظ بهینه تراکم استخوان می شود(43). حفظ ذخایر پروتئینی عضلات در فرایند پیر شدن اهمیت دارد؛ چرا که همراه با افزایش سن، حجم توده عضلانی کاهش می یابد. یکی از روش های افزایش توده عضلانی در زنان مسن، تمرینات مقاومتی است(44). افزایش های کوتاه مدت و تکرار شونده تستوسترون که توسط برنامه تمرین مقاومتی ایجاد می شود، تا حدی می تواند تحلیل عضلانی و کاهش قدرت همراه با آن را بهبود بخشد(43). با این حال تحقیقات کمی وجود دارد که پاسخ آندروژن ها را به تمرین مقاومتی در زنان مسن نشان داده باشد(31،33،45).
با توجه به تأثیر تمرینات مقاومتی در کاهش ذخایر چربی، افزایش توده عضلانی، بهبود ترکیب بدنی و تعدیل التهاب از یک سو و بنابر توصیه دانشگاه آمریکایی طب ورزشی مبنی بر فواید مسلم تمرینات مقاومتی در پیشگیری از بروز و توسعه بیماری های مزمن مرتبط با افزایش سن نظیر بیماری های قلبی عروقی از سوی دیگر(46)، پژوهش حاضر در صدد پاسخ گویی به این سوال است که آیا هشت هفته تمرینات مقاومتی بر پاسخ های سازشی آندروژن ها و کورتیزول زنان یائسه تأثیر دارد یا خیر؟ 

اهداف پژوهش

ادامه مطلب

سایت های دیگر :