مقدمه:

ورزش بر سیستم قلب و عروق آثار مثبتی دارد و موجب افزایش توانمندی عضلات بدن می شود که در این میان ،دستگاه تنفس نیز توانایی بیشتری پیدا می كندشنا درمقایسه با سایر فعالیت های ورزشی تمام اعضاء بدن را در حالت ورزش قرار می دهد وتاثیر

بیشتری بر روی سیستم تنفسی ورزشکاران دارد. ازآنجایی که  بخش تنفسی دربدن یکی ازبخش های حیاتی ومهم می باشد ، این پژوهش در نظر دارد با بررسی موضوع و ارائه راهکارهایی به جلوگیری ازآسیب ها و تقویت فواید ورزش بر سیستم تنفسی گام بردارد. در واقع در این پژوهش  تاثیرانجام مداوم ومنظم دو نوع ورزش شنا و بدمینتون برسیستم تنفسی دختران ورزشکار 10 تا 15 ساله که طی 3سال گذشته هفته ای سه جلسه تمرین داشته اند را بررسی و در مقابسه با گروه غیر ورزشکار راهکارها و راه حلهای مناسب بیان و بررسی شده است.

 روش تحقیق:

این پژوهش یک تحقیق نیمه تجربی است که در آن ورزشکاران حرفه ای شناگر وبدمینتون کار 10-15ساله که بطور منظم در3 سال گذشته هفته ای 3 جلسه تمرین داشته اند وگروه کنترل که هیچ نوع فعالیت ورزشی منظم نداشتند بعنوان نمونه های تحقیق در این مطالعه شرکت خواهند کرد .با توجه به این تحقیق افرادی که دچار بیماریهای تنفسی و اسم ویا در معرض حیوانات خانگی وافراد سیگاری و یا مواد شوینده هستند از این تحقیق  حذف  شد ه اند.در این طرح 3گروه آزمودنی شامل گروه  کنترل(20)نفرگروه شناگر (20) نفر بدمینتون کار(20)نفر تست اسپیرومتری گرفته می شود.سپس نتایج این سه گروه با بهره گرفتن از نرم افزار  spssمقایسه می شود.

یافته ها:

بررسی ها نشان میدهد میدهد در سطح اطمینان 95% فرض 0H برابری میانگین هر شاخص در گروه های مورد مطالعه  و فرض 1H تفاوت معنا دار این میانگین ها خواهد بود. با بهره گرفتن از آزمون ANOVA مشاهده می شود در تمامی متغیر های مورد مطالعه α P-value<می باشد .چون مقدار P-Value از α کوچکتر شده است، پس فرض 0H رد می شود و اختلاف معنی دار در گروه های مورد مطالعه و در قبل و بعد از اسپری وجود دارد.

نتایج :

با مقایسه این گروه ها می توان گفت ورزش می تواند در سیستم تنفسی اثرات مطلوبی داشته باشد و حجم وظرفیت ریوی ورزشکاری که به طور مداوم ورزش می کنند نسبت به  افراد غیر ورزشکار اختلاف معنا داری وجود دارد . و این اختلاف در ورزشکاران شنا گر نسبت به ورزشکاران بدمینتون کار بیشتر می باشد. همچنین بین حجم ها وظرفیت های ریوی دختران شناگر وبدمینتون کار و افراد تمرین نکرده اختلاف معناداری وجو دارد.. بدین ترتیب ریه ها باید در هر زمان قادر به پاسخگویی به نیاز فزاینده بدن برای اكسیژن باشند.

لغات کلیدی:ورزش شنا،ورزش بدمینتون ،سیستم تنفسی

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                         صفحه

 

فصل اول: کلیات تحقیق.. 1

1-1مقدمه.. 2

1-1-1 رابطه ورزش با دستگاه تنفس.. 4

1-1-2 تنظیم سیستم تنفسی.. 6

1-1-3  تنفس در ورزش.. 8

1-2-بیان مسأله.. 11

1-3 اهمیت و ضرورت پژوهش.. 13

1-4 فرضیه های پژوهش.. 15

1-5 اهداف تحقیق.. 15

1-6 روش تحقیق.. 15

1-7 ابزارگردآوری اطلاعات.. 16

1-8 روش تجزیه وتحلیل اطلاعات.. 16

1-9 محدودیت های پژوهش.. 16

1-9-1 محدودیت های تحت کنترل.. 16

1-9-2 محدودیت های غیر قابل کنترل.. .

1-10 پیش فرضهای تحقیق.. 17

1-11 تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق.. 17

فصل دوم: مبانی نظری پژوهش.. 19

2-1-مقدمه.. 20

2-2 سیستم تنفسی.. 20

2-3 آناتومی دستگاه تنفس.. 22

2-4 تهویه در سیستم تنفسی.. 23

2-5 مهمترین اثرات ورزش بر دستگاه تنفس.. 24

2-6 بیماری‌های سیستم تنفسی.. 26

2-7پیشینه پژوهش.. 32

2-7-1پژوهشهای داخلی.. 32

2-7-2پژوهشهای خارجی.. 34

فصل سوم: روش پژوهش.. 38

3-1مقدمه.. 39

3-2 روش تحقیق.. 39

3-3  انواع پژوهش.. 41

3-4  جامعه آماری.. 42

 

3-5 روش نمونه گیری.. 42

3-6- حجم نمونه.. 42

3-7  روش های جمع‌آوری داده ها.. 43

3-8  روش آماری.. 43

فصل چهارم: یافته های پژوهش.. 45

4-1- مقدمه.. 46

4-2- توصیف داده های جمعیت شناختی وعمومی به کمک آمارتوصیفی.. 46

4-3 آزمون نرمال بودن توزیع داده ها در گروه های مورد مطالعه.. 50

4-4-بررسی داده های آماری.. 54

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات.. 61

5-1- مقدمه.. 62

5-2- بحث.. 62

5-3-نتیجه گیری.. 64

5-4- پیشنهادات کاربردی.. 67

5-5-پیشنهادات پژوهشی.. 68

منابع.. 69

ضمائم.. 75

پرسشنامه.. 76

کدهای 26 گانه اخلاقی حفاظت از آزمون انسانی در پژوهش های علوم پزشکی   79

 

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                                         صفحه

جدول 2-1تهویه در سیستم تنفسی.. 24

جدول 4-1- مشخصات عمومی آزمودنی های ورزشکار شناگر.. 47

جدول 4-2- مشخصات عمومی آزمودنی های ورزشکاران بدمینتون.. 48

جدول 4-3- مشخصات عمومی آزمودنی های غیر ورزشکار.. 49

جدول 4-4- مشخصات دموگرافیک آزمودنی ها بر اساس سن،قد و وزن.. 50

جدول4-5- آزمون Shapiro – wilk آزمون نرمال بودن توزیع داده ها در  آزمودنی های ورزشکاران شناگر.. 51

جدول4-6- آزمون  Shapiro-wilk آزمون نرمال بودن توزیع داده ها در  آزمودنی های ورزشکار بدمینتون.. 51

جدول4-7- آزمون  Shapiro-wilk آزمون نرمال بودن توزیع داده ها در  آزمودنی های غیر ورزشکار.. 52

جدول 4-8- آمار توصیفی مربوط به بررسی میانگین واستاندارد دیویشن در نمونه مورد مطالعه.. 53

جدول 4-9- جدول بررسی نرمالیتی (k-s)  متغیرهای پژوهش.. 54

جدول 4-10- مقایسه  FEV1.Pre در گروه های مورد مطالعه.. 54

جدول 4-11- مقایسه  FVC.Pre در گروه های مورد مطالعه.. 55

جدول 4-12- مقایسه  FEV1.FVC.Pre در گروه های مورد مطالعه.. 56

جدول 4-13- مقایسه  PEF.Pre در گروه های مورد مطالعه.. 56

جدول 4-14- مقایسه  PEF2575.Pre در گروه های مورد مطالعه.. 57

جدول 4-15- مقا یسه FEV1 در گروه های ورزشكار و کنترل.. 57

جدول 4-16- مقایسه FVC در گروه های ورزشكار و کنترل.. 58

جدول 4-17- مقایسه FEV1.FVC در گروه های ورزشكار و کنترل.. 59

جدول 4-18- مقایسه PEF در گروه های ورزشكار و کنترل.. 59

جدول 4-19- مقایسه  PEF.25.75در گروه های ورزشكار و کنترل.. 60

 

 

 

 

 

فصل اول: 

کلیات تحقیق
 

 

1-1مقدمه

اهمیت فعالیت فیزیکی در حفظ و ارتقا سلامت به اثبات رسیده است. کاهش چاقی، افزایش آمادگی قلبی – عروقی و افزایش توان عضلانی از تاثیرات ورزش در ارتقا سلامت می باشد ولی تاثیر فعالیت فیزیکی بر تست های تنفسی بدرستی شناخته نشده است برخی مطالعات نشان داده اند فعالیت فیزیکی مستمر می تواند عملکرد سیستم تنفسی را بهبود بخشد (1) از طرف دیگر فعالیت فیزیکی به عنوان یک عامل ایجاد کننده برونکواسپاسم [1]مطرح می باشد (2) به طوری که درصد قابل توجهی از ورزشکاران بدون این که هیچ سابقه ای از آسم داشته باشند در حین فعالیت ورزشی و یا پس از آن دچار برونکواسپاسم می شوند که درصدی از این افراد علامت دار می شوند این حالت پس از 10 دقیقه فعالیت ورزشی تا 30 دقیقه پس از توقف ورزش اتفاق می افتد ولی حداکثر آن بین 5 تا 10 دقیقه پس از توقف ورزش می باشد(3) این برونکواسپاسم حتی در بسیاری از ورزشکاران حرفه ای نیز دیده شده است به عنوان مثال، 11 % از اعضای تیم ملی آمریکا (67 نفر از 597 ورزشکار) در المپیک سال 1984 و همچنین 23 % ورزشکاران آمریکایی شرکت کننده در المپیک زمستانی 1998 به آسم یا آسم ورزشی مبتلا بوده اند علی رغم مطالعات متعدد انجام شده هنوز این موضوع که ورزش و نوع فعالیت فیزیکی باعث اسپاسم برونش ها می شود و یا ورزش زمینه ساز تاثیر عوامل محرک بر سیستم تنفسی می گردد مورد بحث است (4) در هوای سرد ورزش سبب افزایش تماس راه های هوایی با هوای خشک و سرد و در هوای گرم باعث تماس با گرده های گیاهان و مواد آلاینده حرفه ای شده و همین موضوع سبب ایجاد اسپاسم و انقباض راه های هوائی می شود (5) با توجه به اینکه در حین ورزش، نیاز به اکسیژن و تنفس افزایش می یابد و گردش هوا در مجاری هوایی بیشتر است، از یک سو فرصت گرم و مرطوب شدن هوا کمتر بوده و از سوی دیگر تماس با مواد آلرژن افزایش می یابد و به این ترتیب احتمال ایجاد برونکواسپاسم در حین ورزش تشدید می شود (6و7) وقتی میزان اسپاسم ایجاد شده به حدی باشد که سبب کاهش FEV1 به میزان 10 % یا بیشتر نسبت به قبل از ورزش شود و یا تغییری به میزان 10 تا 25 % در  [2]PEFR ایجاد نماید اصطلاح آسم ورزشی به کار می رود  و برخی مطالعات نیز کا هش حداقل 5/6 % را به عنوان برونکواسپاسم خفیف تفسیر نموده اند. که بر حسب نوع ورزش و شرایط محیطی آن بین 10 تا 15 % در افراد بدون سابقه آسم و آلرژی گزارش شده است ولی قطعا میزان اسپاسم به میزان کمتر که باعث کاهش کمتری در ظرفیت هوایی گردد بیشتر می باشد(2و8). هر نوع فعالیت فیزیکی می تواند باعث تغییراتی در تست های تنفسی گردد ولی در برخی ورزشها که با حرکات سریع و شروع انفجاری همراه هستند، مصرف اکسیژن در ورزشکار طی ورزش بیشتر و در نیتجه نیاز به فعالیت بیشتر سیستم تنفسی می باشد و به طور منطقی باید تاثیر ورزش بر این سیستم نیز بیشتر باشد (9) مطالعات مختلفی بر روی انواع ورزش ها و برونکواسپاسم ناشی از آنها انجام شده است و بر این اساس ورزش ها به دو دسته تقسیم می شوند دسته اول ورزش هایی هستند که احتمال ایجاد برونکواسپاسم در آنها زیاد است این ورزش ها عموما ورزش هایی هستند که یا در هوای سرد و خشک انجام می شود مانند اسکی و هاکی روی یخ و یا ورزش هایی هستند که به حجم تهویه ای بالایی نیاز دارند مانند بسکتبال و فوتبال آمریکایی، تنیس ، بدمینتون ،دوچرخه و دو استقامت. دسته دوم ورزش هایی که ورزش مدت کوتاهی به طول می انجامد مانند وزنه برداری و ورزش های رزمی و یا از شدت بالایی برخوردار نیستند مانند گلف، والیبال و شنا (10و11) مطالعات کمی بر روی تاثیر سریع ورزش بر تست های تنفسی ورزشکاران در سایر کشورها انجام شده است. ودر مطالعات انجام شده  توجه بسیار کمی به ورزشکاران نوجوان و همچنین سیستم تنفسی آنها شده است .از این رو هدف این مطالعه بررسی تاثیرات تمرینات مداوم منظم بدمینتون  و شنا برروی سیستم تنفسی دختران و مقایسه آن با تاثیر عدم فعالیت ورزشی منظم  بر سیستم