پایان نامه ارشد رشته اقتصاد: مدیریت ریسک و ریسک اقتصادی پروژه های نوسازی شهری از منظر اسلامی |
1-3- تعریف کلمات کلیدی………………………….. 3
1-4- اهمیت و ضرورت موضوع…………………………. 4
1-5- اهداف تحقیق………………………….. 4
1-6- سؤالات تحقیق………………………….. 4
1-7- فرضیه های تحقیق………………………….. 4
1-8- روش تحقیق………………………….. 5
1-9- جمعبندی………………………….. 5
فصل دوم ادبیات موضوع
2-1- مبانی نظری………………………….. 7
2-1-1- مقدمه…………………………7
2-1-2- بافتهای فرسوده………………………… 8
2-1-3- عوامل و زمینه های تأثیر گذار بر بافتهای فرسوده شهری……….. 9
2-1-4- مشکلات بافتهای فرسوده………………………… 10
2-1-6- شیوه های تجهیز منابع پروژه های نوسازی شهری………… 10
2-1-6-1- تجهیز منابع داخلی………………………….. 10
2-1-6-2- تجهیز منابع خارجی………………………….. 14
2-2- مبانی تجربی………………………….. 14
2-2-1- تجارب عملی احیای بافتهای فرسوده در ایران………………. 14
2-2-1-1- مرکز تاریخی شهر یزد…………………………. 14
2-2-1-2- محله سیروس ( چال میدان تهران) …………………………15
2-2-1-3- بلوک خیام تهران…………………………. 15
2-2-1-4- محله عامری اهواز………………………… 16
2-2-2- تجارب عملی احیای بافتهای فرسوده در جهان………………. 17
2-2-2-1- پروژه لیورپول…………………………. 17
2-2-2-2- تجارب فیلادلفیا و نیویورک در این زمینه……………… 17
2-2-2-3- دمشق در کشور سوریه…………………………. 18
2-2-2-4- استانبول در ترکیه…………………………. 18
2-2-3- مبانی تجربی داخلی………………………….. 18
2-2-4- مبانی تجربی خارجی………………………….. 20
2-3- جمعبندی………………………….. 22
فصل سوم ریسکهای اقتصادی پروژههای نوسازی شهری
3-1- مقدمه…………………………. 24
3-2- تعریف ریسک…………………………… 24
3-2-1- عناصر اصلی ریسک…………………………… 25
3-2-2- روشهای اندازه گیری ریسک…………………………… 26
3-3- شناسایی ریسک…………………………… 28
3-3-1- مبانی شناسایی ریسک…………………………… 29
3-3-1-1- آیا همۀ ریسکها از ابتدا قابل شناسایی هستند؟…………. 29
3-3-1-2- روش تعیین گروههای ریسک…………………………… 30
3-3-2- بررسی منشأ ریسک در پروژه ها………………………… 31
3-3-3- روشهای شناسایی ریسک…………………………… 35
3-3-3-1- بررسی مستندات………………………….. 35
3-3-3-2- روشهای ایدهپردازی گروهی یا روشهای جمعآوری اطلاعات…… 36
3-3-3-3- چک لیستها………………………… 41
3-3-3-4- فرمهای کنترلی………………………….. 41
3-3-3-5- آنالیز فرضیات………………………….. 42
3-3-3-6- روشهای نموداری………………………….. 42
3-3-3-7- ساختار شکست ریسک ( RBS )…………………………
3-3-3-8- گزارشات موردی…………………………. 45
3-3-4- خروجی فرآیند شناسایی ریسک…………………………… 45
3-4- ریسک پروژههای نوسازی شهری………………………….. 46
3-4-1- ریسکهای عمومی پروژههای نوسازی شهری…………. 46
3-4-1-1- ریسک سیاسی………………………….. 46
3-4-1-2- ریسک تجاری………………………….. 47
3-4-1-3- ریسک عملیاتی………………………….. 47
3-4-1-4- ریسک بازار …………………………47
3-4-1-5- ریسک نقدینگی………………………….. 48
3-4-1-6- ریسک تورمی………………………….. 48
3-4-2- ریسکهای خاص پروژه های نوسازی شهری………….. 48
3-5- جمعبندی………………………….. 63
فصل چهارم روش های مدیریت ریسک پروژه های نوسازی شهری
4-1- مقدمه…………………………. 65
4-1-1- تاریخچه مدیریتریسک در پروژه ها …………………………65
4-2- فرایندهای مدیریتریسک…………………………… 66
4-2-1- برنامه ریزی مدیریتریسک…………………………… 67
4-2-1-1- تعریف اهداف پروژه………………………… 67
4-2-1-2- تبیین اهداف مدیریتریسک…………………………… 67
4-2-1-3- تبیین محدودۀ مدیریتریسک…………………………… 67
4-2-1-4- رویکرد و روش شناسی مدیریتریسک………….. 68
4-2-2- ارزیابی کیفی ریسک…………………………… 68
http://fumi.ir/%d8%af%d8%a7%d9%86%d9%84%d9%88%d8%af-%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af-%d8%a7%d8%b1%d8%b2%d9%8a%d8%a7%d8%a8%d9%8a-%d8%b1%d9%8a%d8%b3%da%a9-%d9%88/
4-2-2-1- اولویتبندی ریسکها………………………… 69
4-2-3- ارزیابی کمّی ریسک…………………………… 70
4-2-4- برنامه ریزی پاسخگویی به ریسک…………………………… 70
4-2-4-1- استراتژیهای پاسخگویی به ریسک………………………….. 70
4-2-5- پایش، کنترل و بازنگری ریسک…………………………… 71
4-3- راهکار مدیریتریسک پروژههای نوسازی شهری…………….. 72
4-3-1- روش ماتریس ریسک…………………………… 72
4-3-2- روش فرایند تحلیل شبکه ( ANP)…………………………
4-3-3- راهکارهای مدیریتریسک، ریسکهای اقتصادی پروژههای نوسازی شهری و تجزیه و تحلیل آنها…… 78
4-4- راهکارهای جدید…………………………. 90
4-5- جمعبندی………………………….. 103
فصل پنجم یافته های پژوهش
5-1- جمعبندی………………………….. 105
5-2- پیشنهاد بر اساس یافته ها………………………… 106
5-3- پیشنهاد برای آیندگان…………………………. 106
منابع و ماخذ…………………………. 107
چکیده:
بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری، مناطقی از شهر است که در طی سالیان گذشته عناصر تشکیل دهنده آن اعم از تأسیسات زیربنائی،ابنیه، خیابانها و دسترسیها، دچار فرسودگی و ناکارآمدی شده و ساکنان آن نیز از مشکلات متعدد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی رنج میبرند. در همین راستا و به منظور بهره برداری از تمامی ظرفیتهای شهری، پروژههای نوسازی بافتهای فرسوده شهری تعریف شده که هدف از اجرای آنها رشد پایدار شهر و توسعه محدوده مورد نظر و در نهایت احیاء ابعاد فیزیکی، محیطی، فرهنگی، صنعتی و اقتصادی آن میباشد. همانند دیگر پروژهها و طرحهای اجرایی، پروژههای نوسازی شهری نیز با ریسکهای زیادی مواجه هستند. وجود ریسک در پروژههای نوسازی شهری موجب اخلال در فرایندهای تجزیه و تحلیل امکانسنجی پروژه، طراحی و برنامه ریزی، ساخت و ساز و اجرا و در نهایت استفاده و بهره برداری عمومی از پروژهها شده، لذا مدیریت ریسک این دسته از پروژهها لازم و ضروری بهنظر میرسد. با بررسی گزارش طرحهای اجرا شده، دریافتیم که این راهکارها کارایی و تأثیر لازم را نداشته و علت آن هم پایین بودن سطح مشارکت مردم و ساکنان بافتهای فرسوده و سرمایه گذاران در فرایند تأمین مالی و در مراحل مختلف پروژه میباشد. پایین بودن سطح مشارکت نیز بهنوبه خود ناشی از بیاعتمادی نسبت به مسئولان، دستوری بودن سیستم برنامه ریزی، عدم پذیرش و قبول توانایی مردم برای مشارکت در مراحل مختلف کار توسط مسئولان و برنامهریزان و در نهایت عدم فرهنگسازی در زمینه نهادینهکردن مشارکت است.
در این پژوهش، ابتدا انواع ریسکهای اقتصادی پروژههای نوسازی شهری و راهکارهای مدیریتریسک آنها معرفی شده و سپس به تجزیه و تحلیل راهکارهای موجود جهت مدیریت این ریسکها پرداختیم. همچنین در این پژوهش سعی شده که راهکارهای جدید و کارایی به منظور مدیریت ریسک، ریسکهای اقتصادی این دسته از پروژهها ارائه شود. تأسیس شرکت مشارکتی، گرفتن حداقل تضمینهای دادرسی از شرکای مالی، بلوکه کردن اعتبارات و برخورد با پیمانکار و حتی در برخی مواقع فسخ قرارداد در صورت تأخیر در تکمیل طرح، برآورد دقیق قیمت مسکن در زمان تکمیل طرح و تدوین سناریوهای احتمالی، بهکارگیری تمام ظرفیتهای اجتماعی موجود در محله به منظور نوسازی بافت فرسوده، تأسیس مدارس نوسازی شهری و مدیریت محلهای به عنوان مهمترین عوامل کاهش و مدیریت ریسک، ریسکهای اقتصادی در نوسازی شهری، اصلی ترین نتایج این پروژهش است.
پیشگفتار:
از جمله اهداف مهم نظام اقتصاد اسلامی، افزایش سطح رفاه و برقراری عدالت اجتماعی در جامعه میباشد. یکی از راههای برقراری عدالت اجتماعی، نوسازی بافتهای فرسوده شهری میباشد. بافتهای فرسوده با وجود دارا بودن ظرفیتهای اقتصادی و اجتماعی زیاد و منابع غنی انسانی و محیطی، با مشکلات اجتماعی و اقتصادی زیادی دست و پنجه نرم می کند مانند بالا رفتن سطح بیکاری، پایین بودن منزلت اجتماعی ساکنان، ناامنی، فقر، پایین بودن سطح بهداشت که ضرورت سرمایه گذاری در نوسازی بافتهای فرسوده را بیشتر می کند.
از طرف دیگر در تمامی پروژهها یکسری موانعی وجود دارد که در فرایند تحقق اهداف پروژه اختلال ایجاد می کند. این موانع همان مشکلات و ریسکهایی هستند که در طی مراحل طراحی، تدوین، و اجرا و بهره برداری پروژه با آن مواجه میشویم. لذا فرایند شناسایی و مدیریتریسک این دسته از پروژهها اهمیت والایی دارد. در این پژوش سعی شده است تجزیه و تحلیلی از راهکارهای موجود جهت مدیریتریسک این دسته از پروژهها ارائه شود و در صورت امکان راهکارهای جدیدی معرفی شود. به همین منظور پنج فصل تدوین گردیده است.
در دوفصل ابتدایی تلاش شده تا ضمن بیان کلیات تحقیق، پیشینه این پروژهها در دو حوزه داخلی و خارجی تبیین گردید. در پایان فصل دو نیز پیشینه پژوهش در دو سطح داخلی و خارجی مطرح گردید. لازم به ذکر است که در سطح داخلی مطالعات زیادی در این زمینه صورت نگرفته و فقط یک پژوهش توسط آقای آئینی انجام شده است که راهکارهای ارائه شده توسط ایشان در حد تئوری میباشد و جنبه کاربردی ندارد.
ریسکهای موجود در پروژههای نوسازی شهری نیز در فصل سوم به تفضیل مورد بحث قرارگرفته است. در این فصل ابتدا در مورد شناسایی ریسک و روشهای شناسایی ریسک بحث شده و سپس مؤلفه های ریسک و انواع ریسکهای موجود در این پروژهها بیان و در نهایت به طور خاص ریسکهای اقتصادی این گروه از پروژه ها مورد بررسی قرار گرفت.
فصل چهارم تحقیق هم دربردارنده معرفی راهکارهای مدیریتریسک موجود و تجزیهتحلیل آنها میباشد و در نهایت هم سعی شده راهکارهای جدیدی معرفی شود. در فصل پنجم پژوهش نیز علاوه بر مروری بر فصول گذشته، پیشنهاداتی مانند برگزاری مسابقه نقاشی بین کودکان، تأسیس بانک اختصاصی، بیمه کردن سرمایه گذاری، سرمایه گذاران خارجی ارائه گردیده است.
فصل اول: مقدمه و کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
بافت فرسوده، به عرصههایی از محدوده قانونی شهرها اطلاق میشود که به دلیل فرسودگی کالبدی، فقدان دسترسیهای مناسب و کمبود خدمات و زیرساختهایشهری، آسیبپذیر بوده و ارزش مکانی، محیطی و اقتصادی نازلی برخوردارند (نایبی، فهندری،91 ). فرایند مداخله در بافتهای فرسوده شهری به سه شکل صورت میگیرد:
الف) بهسازی یعنی بهبود بخشیدن به وضعیت بافت و عناصر درونی آن. در واقع بهسازی زمانی صورت میگیرد که فرسودگی نسبی فضا از لحاظ عملکردی رخ داده باشد.
ب) نوسازی زمانی انجام میشود که فضای شهری، مجموعه یا بنا از کارکردی مناسب برخوردار بوده ولی فرسودگی نسبی کالبدی فضایی موجب کاهش کارایی و بازدهی آن شده است.
ج) بازسازی یعنی از نوساختن. بازسازی زمانی صورت میگیرد که در بنا، مجموعه و یا فضای شهری، فرسودگی بهصورت کامل ایجاد شدهباشد.
بافتهای فرسوده یکسری مشخصهها و خصوصیاتی دارند که از این طریق می توان محدوده این بافتها را شناسایی نمود شامل:
– عدم استحکام ساختمانها در برابر زلزله
– ناکارآمدی شبکه های تأسیساتی موجود
فرم در حال بارگذاری ...
[پنجشنبه 1398-07-11] [ 03:40:00 ب.ظ ]
|