استاد مشاور:
دکتر مهدیه اسدی
 
 
بهمن 1390
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

گونه­های سرخرطومی­های جنسLarinus spp.  (Col.: Curculionidae) از دانه­های طبق گل علف­های هرز تیره Asteraceae تغذیه کرده و در کنترل علف­های هرز متعلق به این تیره موثر می­باشند. در این تحقیق گونه­های جنس Larinus با نمونه­برداری­های منظم در طی مراحل مختلف رشدی علف­های هرز تیره Asteraceae طی سال­های 1389 و 1390 جمع­آوری شدند. در این مطالعه، هفت گونه لارینوس به نام­های علمی Larinus affinis Fremuth،L. nidificans Guibourt ،
L. onopordi (Fabricius)، L. syriacus Gyllenhal، L. grisescens Gyllenhal، L. liliputanus Faust و Larinus sp. شناسایی شدند. تمامی گونه­ها برای برای اولین بار از کرمان گزارش می­شوند. درصد فراوانی گونه­های لارینوس روی شش گونه علف هرز تیره Asteraceae محاسبه شد. نتایج نشان داد که L. affinis بیشترین فراوانی نسبی (89 تا 91 درصد) را روی گیاه میزبان Echinops aucheri Boiss، L. nidificans بیشترین فـراوانی نسبی (51 تا 61 درصد) را روی گیاه میزبان Echinops longipenicillatus Mozaff. & Ghahr و Larinus sp. بیشترین فراوانی نسبی (5/87 تا 88 درصد) را روی گیاه میزبان Cousinis stocksii Winkler داشت. شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی شش گونه علف هرز تیره Asteraceae محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص تنوع و یکنواختی شانون در هر دو سال مورد مطالعه برای گونه­های لارینوس روی E. aucheri و C. stocksii در مقایسه با سایر علف­های هرز  به طور معنی­داری کمتر بود. همچنین شاخص تنوع و یکنواختی شانون به ترتیب در طی مراحل رشدی جوانه­دهی، رشدونمو جوانه­ها، گلدهی و رسیدگی طبق­های E. aucheri و
C. stocksii در دو سال مورد مطالعه کاهش یافت. شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا- هورن روی شش گونه علف هرز تیره Asteraceae محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا- هورن برای گونه­های لارینوس بین (1)
E. aucheri و پنج گونه بعدی علف هرز (کمتر از 1/0)، (2) C. stocksii و پنج گونه بعدی علف هرز (کمتر از 1/0) و (3)
E. longipenicillatus و پنج گونه بعدی علف هرز (024/0 تا 310/0 بسته به گونه علف هرز) پایین­تر بود. درصورتی­که شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا- هورن بین E. lalesarensis – C. oxyachantha ، E. lalesarensis – O. leptolepis و C. oxyachantha – O. leptolepis بیشتر از 5/0 بود.

در این تحقیق ویژگی­های چرخه زندگی سرخرطومی L. affinis روی علف هرز E. aucheri در منطقه کرمان در سال­های 1389 و 1390 مطالعه شد. این سرخرطومی دارای یک نسل در سال بود و به صورت حشرات کامل در زیر بقایای گیاهی
زمستان­گذارنی می­کرد. طول دوره مراحل نابالغ به ترتیب 4/66 تا 2/67 روز در دو سال مورد مطالعه تعیین شد. میانگین زادآوری این سرخرطومی 3/40 تا 6/60 تخم به ازای یک فرد ماده به ترتیب در دو سال مورد مطالعه تعیین شد. ماده­ها تخم­ها را به صورت انفرادی درون طبق گل گیاه میزبان قرار می­دادند. همچنین، طول عمر حشرات کامل ماده خارج شده از پناهگاه زمستانی 9/45 تا 6/48 روز در دو سال مورد مطالعه تعیین شد. تراکم جمعیت سرخرطومی L. affinis در طی دو سال 1389 و 1390 مطالعه شد. نتایج نشان داد که تراکم حشرات کامل زمستان­گذران در هر دو سال مورد مطالعه در مرحله جوانه­دهی و رشد و نمو جوانه­های کل به طور معنی­داری بیشتر بود. جمعیت تخم­ها در سال 1389 در مرحله جوانه­دهی و در سال 1390 در مرحله جوانه­دهی و رشد و نمو جوانه­های کل به طور معنی­داری بیشتر از سایر مراحل رشدی بود. جمعیت لاروها در سال 1389 در مرحله گل­دهی و در سال 1390 در مرحله رشد و نمو جوانه­ها و گل­دهی بیشتر از سایر مراحل رشدی بود. اوج جمعیت شفیره­ها و حشرات کامل تازه ظاهر شده به ترتیب در اوایل و اواخر رسیدگی طبق­های گل مشاهده گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که سرخرطومی L. affinis به طور اختصاصی آفت علف هرز E. aucheri است. بنابراین، این سرخرطومی می­تواند به عنوان عامل بیوکنترل در مدیریت تلفیقی این علف هرز در منطقه کرمان مفید باشد.

فهرست مطالب

فصل اول   1

1- مقدمه و مروری بر تحقیقات گذشته   2

1-1- مقدمه   2

1-2- جایگاه سرخرطومی‌های جنس Larinus Dejean, 1821 در رده­بندی جانوری   4

1-3- ریخت شناسی سرخرطومی‌های خانواده (Curculionidae)   4

1-4- سرخرطومی­های زیرخانواده Lixinae  6

1-4-1- ویژگی‌های ریخت شناسی سرخرطومی­های زیرخانواده Lixinae  7

1-5- سرخرطومی­های Larinus در مناطق مختلف ایران و جهان   9

1-6- سرخرطومی‌های Larinus Dejean, 1821   16

1-7- بیواکولوژی سرخرطومی­های جنس Larinus  17

1-8- نقش سرخرطومی­های جنس Larinus در کنترل بیولوژیک علف‌های هرز   18

1-9- نقش سرخرطومی­های جنس Larinus در تولید مان   20

1-10- تلفیق استفاده از سرخرطومی­های Larinus با سایر عوامل بیوکنترل در کنترل علف­های هرز   22

1-11- گیاهان میزبان سرخرطومی‌های جنس Larinus  23

1-12- پارازیتوییدهای سرخرطومی Larinus  24

1-13-اهداف و ضرورت تحقیق   25

فصل دوم   26

2- مواد و روش تحقیق   27

2-1- جمع‌آوری و شناسایی گونه‌های جنس Larinus  27

2-2- تعیین درصد فراوانی گونه‌های لارینوس و شاخص تنوع گونه­ای   30

2-2-1- تعیین درصد فراوانی هر کدام از گونه‌های لارینوس   31

2-2-2- شاخص تنوع و یکنواختی شانون برای هر کدام از گیاهان میزبان و مراحل رشدی آنها   32

2-2-3- شاخص تنوع شانون کل برای هر کدام از گیاهان میزبان   33

2-2-4- شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا- هورن در بین گیاهان میزبان   33

2-3- تراکم جمعیت L. affinis در مراحل مختلف رشدی گیاه E. aucheri 33

2-3-1- تعیین تعداد نمونه   33

2-3-2- مطالعه­ی تراکم جمعیت سرخرطومی L. affinis  34

2-4- ویژگی­های چرخه زندگی سرخرطومی  L. affinisروی گیاه میزبان E. aucheri 35

2-5- شناسایی پارازیتوییدهای سرخرطومی‌ L. affinis  38

2-6- تجزیه آماری   39

فصل سوم   40

3- نتایج   41

3-1- شناسایی گونه‌های سرخرطومی جنس Larinus از مراتع و مزارع استان کرمان   41

3- 2- کلید شناسایی برای گونه­های جنس Larinus در منطقه کرمان   41

3-3- توصیف مختصر ویژگی‌های ریخت‌شناسی و پراکنش گونه‌های جمع‌آوری شده   42

3-4- درصد فراوانی گونه‌های جنس Larinus روی گیاهان میزبان مختلف   52

3-5- شاخص تنوع و یکنواختی شانون برای گونه­های Larinus در مراحل مختلف رشدی گیاهان میزبان   56

3-6- شاخص تنوع شانون کل برای گونه­های Larinus روی شش گونه گیاه میزبان   60

3-7- شاخص یکنواختی شانون کل برای گونه­های Larinus روی شش گونه گیاه میزبان   60

3-8- شاخص شباهت تنوع گونه­ای موریسیتا-هورن برای گونه­های Larinus در بین گیاهان میزبان   61

3-9- پارامترهای زیستی سرخرطومی L. affinis روی گونه گیاهی E. aucheri در منطقه کرمان   63

3-10- تراکم جمعیت سرخرطومی L. affinis روی گیاه میزبان E. aucheri 67

3-11- شکارگرها و پارازیتوییدهای سرخرطومی L. affinis  70

4- بحث   71

4-1- گونه­های سرخرطومی جنس Larinus در منطقه کرمان   71

4-2- فراوانی نسبی و تنوع گونه­ای جنس Larinus روی گیاهان میزبان مختلف   72

4-3- پارامترهای زیستی سرخرطومی L. affinis روی علف هرز E. aucheri در منطقه کرمان   77

4-4- تراکم جمعیت سرخرطومی L. affinis روی علف هرز E. aucheri 80

5- پیشنهادات   83

منابع مورد استفاده   84

فهرست شکل­ها

شکل 1-1- سر از نمای پهلویی در سرخرطومی­ها ……………………………………………………………………………. 5
شکل 1-2- ساق و پنجه پا در سرخرطومی­ها …………………………………………………………………………………. 6
شکل 1-3- شکل­های مختلف ناخن­های پنجه در سرخرطومی­ها …………………………………………………………….. 6
شکل 1-4- شکم در سرخرطومی­ها …………………………………………………………………………………………… 6
شکل 1-5- ناخن پنجه­پا در زیر­خانواده Lixinae ……………………………………………………………………………. 7
شکل 1-6- خرطوم در زیر­خانواده Lixinae ………………………………………………………………………………… 7
شکل 1-7- شیارشاخکی در قبیله Cleonini ………………………………………………………………………………… 8
شکل 1-8- شیارشاخکی در قبیله Lixini ……………………………………………………………………………………. 8
شکل 1-9- جنس Larinus با بدن تخم مرغی شکل ………………………………………………………………………… 9
شکل 1-10- جنس Lixus با بدن کشیده و سیلندری …………………………………………………………………………. 9
شکل 2-1- نقشه استان کرمان ……………………………………………………………………………………………….. 29
شکل 2-2- تصاویری از رویشگاههای گیاهان میزبان ……………………………………………………………………….. 30
شکل2 -3- شکم در جنس ماده سرخرطومی Larinus Affinis …………………………………………………………… 30
شکل 2-4- شکم در جنس نر سرخرطومی Larinus Affinis …………………………………………………………….. 30
شکل 2-5- ظروف پرورش تخم­های سرخرطومی L. Affinis …………………………………………………………….. 35
شکل 2-6- ذربین X30 برای مشاهده دقیق تخم­ها …………………………………………………………………………. 35
شکل 2-7- قفس لیوانی، جهت بررسی چرخه زیستی سرخرطومی L. Affinis ……………………………………………. 36
شکل 2-8- ظرف پرورش لارو سرخرطومی L. Affinis …………………………………………………………………… 37
شکل 2-9- ظرف پرورش شفیره سرخرطومی L. Affinis …………………………………………………………………. 37
شکل 2-10- قفس لیوانی، جهت بررسی تخم­گذاری سرخرطومی L. Affinis …………………………………………….. 38
شکل 2-11- جدا کردن قفس لیوانی و انتقال دادن آن روی طبق­های گل سالم ……………………………………………… 38
شکل 2-12- قرار دادن طبق­های گل تخم­گذاری شده درون کیسه­ی پلاستیکی …………………………………………….. 38
شکل 2-13- ظرف پرورش پارازیتوئیدها ……………………………………………………………………………………. 38
شکل 2-14- قراردادن پارازیتوئیدهای درون الکل 75درصد جهت شناسایی ………………………………………………… 38
شکل 3-1- حشره کامل جوان L. Nidificans …………………………………………………………………………….. 43
شکل 3-2- حشرات کامل مسن L. Nidificans …………………………………………………………………………… 43
شکل 3-3- گیاه میزبان سرخرطومی L. Nidificans ………………………………………………………………………. 44
شکل 3-4- حشره کامل جوان سرخرطومی L. Onopordi ………………………………………………………………… 45
شکل 3-5- حشره کامل مسن L. Onopordi ………………………………………………………………………………. 45
شکل 3-6- حشره کامل جوان سرخرطومی L. Affinis ……………………………………………………………………. 46
شکل 3-7- حشره کامل L. Affinis از نمای پهلویی ……………………………………………………………………….. 46
شکل 3-8- گیاه میزبان سرخرطومی L. Affinis ……………………………………………………………………………. 47
شکل 3-9- حشره کامل جوان L. Grisescens روی گیاه میزبان ………………………………………………………….. 47
شکل 3-10- نمای پشتی از خرطوم L. Grisescens ………………………………………………………………………. 47
شکل 3-11- خارهای انتهای ساق پا در سرخرطومی L. Grisescens …………………………………………………….. 47
شکل 3-12- گیاه میزبان سرخرطومی L. Grisescens …………………………………………………………………….. 48
شکل 3-13- حشره کامل Larinus Sp. …………………………………………………………………………………… 49
شکل 3-14- سطح شکمی بدن در سرخرطومی Larinus Sp. …………………………………………………………….. 50
شکل 3-15- خارهای روی ساق پا در سرخرطومی Larinus Sp.. ……………………………………………………….. 50
شکل 3-16- شاخک و شیار شاخکی در سرخرطومی Larinus Sp.. ……………………………………………………… 50
شکل 3-17- گیاه میزبان سرخرطومی Larinus Sp. ………………………………………………………………………. 51
شکل 3-18- سطح پشتی بدن در سرخرطومی L. Liliputanus …………………………………………………………… 51
شکل 3-19- حشرات­کامل سرخرطومی L. Syriacus از نمای پشتی ……………………………………………………… 51
شکل 3-20- حشره­کامل L. Syriacus از نمای شکمی ……………………………………………………………………. 51
شکل 3-21- گیاه میزبان سرخرطومی L. Syriacus ……………………………………………………………………….. 52
شکل 3-22- درصد فراوانی گونه­های سرخرطومی جنس Larinus روی گیاه میزبان E. Aucheri. …………………….. 54
شکل 3-23- درصد فراوانی گونه­های سرخرطومی جنس Larinus روی گیاه میزبان E. Lalesarensis ……………….. 54
شکل 3-24- درصد فراوانی گونه­های سرخرطومی جنس Larinus روی گیاه میزبان E. Longipenicillatus …………. 54
شکل 3-25- درصد فراوانی گونه­های سرخرطومی جنس Larinus روی گیاه میزبان C. Stocksii ……………………… 55
شکل 3-26- درصد فراوانی گونه­های سرخرطومی جنس Larinus روی گیاه میزبان C. Oxyachantha ………………. 55
شکل 3-27- درصد فراوانی گونه­های سرخرطومی جنس Larinus روی گیاه میزبان O. Leptolepis …………………… 55
شکل 3-28- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه E. Aucheri در سال 1389 ……………………………………. 56
شکل 3-29- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه E. Aucheri در سال1390 …………………………………….. 56
شکل 3-30- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه E. Lalesarensis در سال 1389 ………………………………. 57
شکل 3-31- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه E. Lalesarensis در سال 1390 ………………………………. 57
شکل 3-32- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه E. Longipenicillatus در سال 1389 ……………………….. 57
شکل 3-33- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه E. Longipenicillatus در سال1390 ………………………… 57
شکل 3-34- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه Cousinia Stocksii در سال 1389 …………………………… 58
شکل 3-35- شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه Cousinia Stocksii در سال1390 ……………………………. 58
شکل 3-36- – شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه Carthamus Oxyachantha در سال 1389 ………………. 58
شکل 3-37- – شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه Carthamus Oxyachantha در سال 1390 ………………. 58
شکل 3-38- – شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه Onopordun Leptolepis در سال 1389 ………………….. 59
شکل 3-39- – شاخص تنوع و یکنواختی شانون روی گیاه Onopordun Leptolepis در سال 1390 ………………….. 59
شکل 3-40- حشره­کامل جوان و مسن سرخرطومی L. Affinis …………………………………………………………… 65
شکل 3-41- استقرار حشره­کامل خارج شده از پناهگاه زمستانی روی بوته­های گیاه میزبان ………………………………… 66
شکل 3-42- حشره­کامل در حال تغذیه از گیاه میزبان ………………………………………………………………………. 66
شکل 3-43- جفت­گیری حشرات­کامل روی گیاه میزبان ……………………………………………………………………. 66
شکل 3-44- حشره ماده در حال سوراخ کردن جوانه طبق گل جهت تخم گذاری …………………………………………. 66
شکل 3-45- تخم­گذاری حشره ماده روی جوانه طبق گل ………………………………………………………………….. 66
شکل 3-46- محل تخم­گذاری و پوشش ترشحات سیاه رنگ روی تخم ……………………………………………………. 66
شکل 3-47- تخم ……………………………………………………………………………………………………………. 67
شکل 3-48- لارو سن اول ………………………………………………………………………………………………….. 67
شکل 3-49- لارو سن آخر ………………………………………………………………………………………………….. 67
شکل 3-50- اوایل مرحله شفیرگی ………………………………………………………………………………………….. 67
شکل 3-51- اواخر مرحله شفیرگی …………………………………………………………………………………………. 67
شکل 3-52- خروج حشره­کامل نسل جدید از درون طبق گل ………………………………………………………………. 67
شکل 3-53- مورچه در حال شکار تخم …………………………………………………………………………………….. 70
 

فهرست جدول­ها