مقدمه……………………………………………………………………………………………..   1
الف) بیان مساله…………………………………………………………………………………………………………..   2 

ب) سوالات تحقیق………………………………………………………………………………………………………   3

ج) اهداف تحقیق)………………………………………………………………………………………………………   3

د) پیشینه تحقیق)…………………………………………………………………………………………………………   3

ه) ضرورت انجام تحقیق)……………………………………………………………………………………………..   4

و) روش انجام تحقیق)………………………………………………………………………………………………….   4

ز) ساختار تحقیق)………………………………………………………………………………………………………..   5

فصل اول: کلیات و تبیین مفاهیم…………………………………………………………………………..   6
 1-1- معنا و مفهوم احکام……………………………………………………………………………………………………….   7 

1-2- معنا و مفهوم إشهاد………………………………………………………………………………………………………..  10

1-2-1- إشهاد در لغت………………………………………………………………………………………………………  10

1-2-2- إشهاد در اصطلاح…………………………………………………………………………………………………  10

1-3- تفاوت شهادت با خبر و بینه…………………………………………………………………………………………….  11

1-4- آیات و احادیث مربوط به شهادت و اهمیت آن………………………………………………………………….  14

1-4-1- آیات شهادت………………………………………………………………………………………………………..   14

1-4-2- احادیث شهادت……………………………………………………………………………………………………   17

1-4-3- اهمیت شهادت…………………………………………………………………………………………………….   18

1-5- دلیل و حکمت مشروعیت شهادت و حکم آن……………………………………………………………………  18

1-5-1- دلیل مشروعیت شهادت………………………………………………………………………………………….  18

1-5-2- حکمت تشریع شهادت…………………………………………………………………………………………..  21

1-5-3- حکم شهادت………………………………………………………………………………………………………..  22

1-6- معنا و مفهوم طلاق………………………………………………………………………………………………………..   24

1-6-1- طلاق در لغت……………………………………………………………………………………………….  24

1-6-2- طلاق در اصطلاح………………………………………………………………………………………….  25

1-7- مشروعیت و دلیل و حکمت تشریع طلاق و حکم آن…………………………………………………  26

1-7-1- مشروعیت طلاق…………………………………………………………………………………………… 26

1-7-2- دلیل مشروعیت طلاق……………………………………………………………………………………. 29

1-7-3- حکمت تشریع طلاق…………………………………………………………………………………….. 31

1-7-4- حکم طلاق………………………………………………………………………………………………….. 33

1-8- اقسام طلاق و ارکان آن………………………………………………………………………………………….. 34

1-8-1- اقسام طلاق…………………………………………………………………………………………………. 34

1-8-1-1- طلاق از حیث اثر………………………………………………………………………………… 35

1-8-1-2- طلاق از حیث ایقاع کننده……………………………………………………………………… 37

1-8-1-3- طلاق از حیث عدد………………………………………………………………………………. 38

1-8-2- ارکان طلاق………………………………………………………………………………………………….. 39

1-8-2-1- مطلق………………………………………………………………………………………………….. 39

1-8-2-2- مطلقه………………………………………………………………………………………………….. 42

1-8-2-3- صیغه…………………………………………………………………………………………………… 42

1-8-2-4- قصد……………………………………………………………………………………………………. 43 >

1-8-2-5- إشهاد…………………………………………………………………………………………………… 43

1-9- شهادت در طلاق و سایر ابواب فقهی………………………………………………………………………..  45

1-9-1- شهادت در نکاح……………………………………………………………………………………………..  46

1-9-2- شهادت در معاملات………………………………………………………………………………………..  48

1-9-3- شهادت در جنایات………………………………………………………………………………………….  51

1-9-4- شهادت در عبادات…………………………………………………………………………………………..  54

فصل دوم: حکم إشهاد در طلاق……………………………………………………………………………………….  56

2-1- بررسی محل و دلیل اختلاف فقهاء در مساله شهادت  برطلاق………………………………………  57

2-1-1- بررسی محل اختلاف فقهاء………………………………………………………………………………. 57

2-1-2- بررسی دلیل اختلاف فقهاء……………………………………………………………………………….  58
 2-2- حکم إشهاد در طلاق  و ادله فقهاء و بررسی ادله………………………………………………………..  58 

2-2-1- حکم إشهاد در رجوع از طلاق………………………………………………………………………..  58

2-2-2- حکم إشهاد در طلاق……………………………………………………………………………………..  62

2-2-3- دلایل فقهاء در موضوع شهادت بر طلاق…………………………………………………………..  64

2-2-3-1- دلایل قائلان به استحباب………………………………………………………………………..  64

2-2-3-2- دلایل قائلان به وجوب…………………………………………………………………………..  68

2-2-4- مناقشه ادله( بررسی دلایل معتقدان به وجوب و استحباب)………………………………….. 71

2-2-4-1- بررسی ادله قائلان به وجوب شهادت از دیدگاه قائلان به مستحب

بودن شهادت………………………………………………………………………………………  71

2-2-4-2- بررسی ادله قائلان به مستحب بودن شهادت از دیدگاه قائلان به

وجوب شهادت……………………………………………………………………………………..  74
     2-2-5- فتوای دکتر احمد السایح و بررسی ادله ایشان………………………………………………………  75 

2-2-5-1- فتوا به عدم وقوع طلاق لفظی…………………………………………………………………….. 75
         2-2-5-2- بررسی دلایل دکتر احمد السایح از دیدگاه قائلان به مستحب بودن 

شاهد بر طلاق……………………………………………………………………………………….. 76

2-2-6- حکم حضور شهود در ملحقات طلاق…………………………………………………………………. 78

2-2-7- نظر مفسران درباره آیات 1و2 سوره طلاق…………………………………………………………… 79

2-2-8- حکم رجوع از شهادت و آثار ناشی از آن در مذاهب خمسه………………………………….. 82

2-2-8-1- حنفیه…………………………………………………………………………………………………….. 83

2-2-8-2- مالکیه…………………………………………………………………………………………………….. 84

2-2-8-3- شافعیه……………………………………………………………………………………………………..85

2-2-8-4- حنابله…………………………………………………………………………………………………….. 86

2-2-8-5- امامیه…………………………………………………………………………………………………….. 87

فصل سوم: بررسی و ترجیح……………………………………………………………………………………………….. 90

3-1- شیوه شرعی طلاق و حکمت حضور شهود………………………………………………………………… 91

3-1-1- شیوه درست و شرعی طلاق……………………………………………………………………………… 91

3-1-2- حکمت حضور شهود در طلاق…………………………………………………………………………..  92

3-2- وجود شاهد و رعایت مقاصد شارع و بیان قول راجح…………………………………………………… 94

3-2-1- وجود شاهد و رعایت مقاصد شارع……………………………………………………………………. 94

3-2-2- ارجحیت واجب بودن اشهاد در طلاق………………………………………………………………… 96

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………… 101

فهرست منابع و مأخذ………………………………………………………………………………………………………….. 103