انار به دلیل داشتن ویژگی های منحصر به فرد یعنی سازگاری با شرایط آب و هوایی، قابل کشت بودن در خاک های سنگین تا سبک، تحمل شوری آب، مقابله با خشکی و کم آبی و تنوع ژنتیکی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است و در محدوده وسیعی از شرایط آب و هوایی کشور قابل کشت و کار است. در حال حاضر سطح زیر کشت انار در کشور        ایران 6/ 74785 هکتار می­باشد و میزان تولید آن 7/396983 تن با عملکرد 7/10 تن در هکتار است. بر اساس آمار فائو در سال 2009 میلادی ایران بیشترین سطح زیر کشت و تولید انار در جهان را به خود اختصاص داده است (بی نام، 1387). صادرات میوه انار به کشورهای مختلف نیز در چند سال اخیر افزایش قابل توجهی پیدا کرده است. این آمار گویای اهمیت میوه انار در صادرات محصولات باغبانی است، به­طوری­که بیش از یک پنجم این صادرات را در بر می­گیرد و از سوی دیگر نشان دهنده ظرفیت و پتانسیل صادرات این محصول با توجه به ناچیز بودن میزان صادرات نسبت به ظرفیت تولید آن است (سالم، 1379). طی روند بازار رسانی و فروش در بازارهای داخلی و یا صادرات انار لازم است که میوه مدت زمانی در سردخانه نگهداری شود و لازم است طی این دوره انبارمانی، کیفیت میوه کاهش نیابد (بی­نام، 1389). ولی کاهش وزن و چروکیدگی پوست، گسترش و انتشار پوسیدگی، ظهور لکه­های پوستی به خصوص خشکیدگی و خسارت کیفی قهوه­ای شدن پوست و دانه­ها (آریل­ها) و تغییر مزه از مشکلات انبارداری طولانی مدت انار می­باشد (ژانگ و ژانگ[9]، 2008). میوه انار دچار نابسامانی­های فیزیولوژیکی مختلفی می­شود. ظاهر و کیفیت میوه­های تازه، اولین معیار انتخاب آن­ها برای خرید و یا مصرف می­باشد (آبوت[10]، 1999). این ضایعات به­طور عمده ناشی از آسیب­های مکانیکی حاصل از حمل و نقل    نامناسب، استفاده از روش­های انبارداری سنتی، بی­دقتی و یا در اثر تعرق شدید به دلیل عدم استفاده از سردخانه و انبار نامناسب است که در نهایت موجب حمله عوامل مختلف بیماری­زا و در نتیجه فساد محصول می­شود. ولی با کاربرد تیمارهای مناسب انبارداری روی میوه می­توان این ضایعات را کاهش داد. ایجاد این ضایعات به دلایل زیادی از جمله آسیب سرمازدگی، اتلاف آب و توسعه اختلالات فیزیولوژیکی در انبار می­باشد (ژانگ و ژانگ[11]، 2008). متاسفانه چگونگی برداشت، حمل و نقل و نگهداری انار در کشورمان وضعیت مناسبی نداشته و ضایعات ناشی از کاربرد روش های سنتی و اعمال بی دقتی از مرحله برداشت تا عرضه به مصرف کننده، بسیار زیاد     می باشد در روش سنتی معمولا انار را پس از برداشت در گودال هایی که در باغ ایجاد شده است به صورت توده روی هم چیده و روی آن را با ماسه و یا کاه و کلش می پوشانند، روش دیگر آویزان کردن انارها بصورت خوشه ای از سقف اتاق است که درنهایت کلیه این اعمال باعث صدمه شدید به محصول و افت کیفی آن می گردد. ضایعات انار در این مرحله بیش از 25 درصد برآورد شده است (بی نام، 1387). با توجه به اهمیت این محصول در ایران و افزایش صادرات آن، بهبود روش­های انبارداری به منظور حفظ ویژگی­های کیفی و انباری ارقام انار، جلوگیری از بروز بیماری­ها و عوارض فیزیولوژیک در مرحله پس از برداشت و معرفی روش­های مناسب انبارمانی میوه ضروری است (اثنی عشری و ذکائی خسروشاهی ، 1387). انار ایران علاوه بر تنوع و کیفیت بسیار عالی، به دلیل عدم مصرف سموم شیمیایی در برخی باغ­های انار می ­   تواند به عنوان یک محصول ارگانیک جایگاه بسیار مناسب­تری را در بازارهای جهانی به خود اختصاص دهد. در طول دوره انبارداری، دما و رطوبت محیط نگهداری میوه از اهمیت خاصی برخوردار می‏باشند. بهترین دما برای نگهداری میوه انار 7+ درجه سانتی­گراد و رطوبت نسبی 95-90 درصد پیشنهاد شده است (هولکرافت[12] و همکاران، 1998؛ میردهقان و همکاران، 2007). نتایج حاصل از پژوهش­ها بیانگر آن است که نگهداری انار در دماهای سرد کمتر از 5+ تا 6+ درجه سانتی­گراد باعث ایجاد خسارات سرمازدگی می­شود. وجود این ناهنجاری کیفیت میوه انبار شده را کاهش داده و سالیانه ضرر­های اقتصادی فراوانی به جا می گذارد. این حقیقت که بسیاری از علائم سرمازدگی نظیر پوست مردگی سطحی، آب گز شدن، کاهش وزن بیش­تر و افزایش نشت یون عموماً در بافت­های سرمازده مشاهده می­شود، بیانگر عدم توانایی غشا در حفظ ساختار سلولی است (موراتا[13]، 1990). روش­های زیادی برای کاهش خسارات سرمازدگی قبل و در طول انبارداری در دمای سرد پیشنهاد شده است. استفاده از تیمارهای گرمادهی نشان داده است که باعث کاهش خسارت سرمازدگی در میوه انار می­شود (میردهقان و همکاران،2002 ). بلوغ میوه انار در زمان برداشت نیز یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده عمر انباری و کیفیت نهایی میوه است. در مورد زمان رسیدن و برداشت انار نظرات متفاوتی وجود دارد. برخی عقیده دارند انار را بایستی کاملا رسیده برداشت نمود. میوه­های نابالغ بیشتر در معرض چروکیدگی و صدمات مکانیکی بوده و رنگ پوست و دانه به شرایط طبیعی خود نمی­رسد و دارای طعم نامطلوب نسبت به زمان رسیدن هستند، شاخص های رسیدن:

بسته به رقم رنگ پوست و آب میوه قرمز می شود.
بایستی اسیدیته آب میوه پایین تر از 85/1 درصد باشد. (بی نام، 1387).
تأخیر در برداشت باعث کاهش وزن، کاهش شفافیت و مرغوبیت دانه، افزایش درصد آلودگی به کرم گلوگاه، افزایش درصد ترکیدگی و کاهش خاصیت انبارمانی میوه می­گردد. پایمرد (1391) گزارش داد ارتباط معنی داری بین کیفیت میوه و زمان برداشت میوه انار وجود دارد.

از عوامل مؤثر در افزایش انبارمانی میوه­ها، کاهش سرعت رسیدن و تنفس و به تعویق انداختن مرحله پیری می­باشد که بدین منظور باید رطوبت میوه حفظ شود (اثنی عشری و زکائی خسروشاهی ، 1387). یکی                از روش­هایی که برای جلوگیری از اتلاف رطوبت در میوه انار مورد استفاده قرار می­گیرد، پوشاندن میوه با یک ماده جلوگیری کننده از اتلاف رطوبت می­باشد. یکی از این ترکیبات واکس­ها هستند، واکس ها از تبخیر آب و چروک شدن پوست میوه جلوگیری کرده و زمان انبارداری را طولانی تر می کنند. واکس­ها همچنین ضایعاتی مانند سرمازدگی و قهوه­ای شدن را کاهش داده و در طول دوره انبارداری تعرق را کمتر می­ کند ضمن این­که باعث حفظ یا بهبود کیفیت ظاهری میوه می­شوند (اوبنلند[14]، 2008). واکس­ها به تنهایی یا همراه با تیمارهای دیگر به کار          می­روند. گزارش شده است استفاده از آب گرم درمانی و واکس پرونولیج[15] باعث حفظ کیفیت میوه انار و کاهش درصد آلودگی میوه گردید (بی­نام، 1387). گزارش گردیده است، آگاهی مصرف­ کنندگان محصولات باغبانی از خطرات استفاده از ترکیبات شیمیایی که در مرحله پس از برداشت استفاده می­شود محققان این رشته را برآن داشته که استفاده از ترکیبات طبیعی را در کنترل ضایعات انباری گسترش دهند. استفاده از واکس­های طبیعی یا ترکیبات روغن­های گیاهی نمونه ای از این تلاش ها می‏باشد (بروک[16]، 1979).

1 Opara etal.

[2] Duman et al.

[3] Super fruit