1-3. اهمیت و ضرورت تحقیق ……………………………………………………………………….. 6
1-4. اهداف پژوهش ……………………………………………………………………………………….. 8
1-5. چارچوب نظری ………………………………………………………………………………………. 8
1-6. فرضیات تحقیق ………………………………………………………………………………………. 10
1-7. تعاریف مفهومی وعملیاتی متغیر های تحقیق …………………………………………………. 10
1-8. قلمرو تحقیق ………………………………………………………………………………………….. 14
فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق
2-2. بخش اول: سازمان یادگیرنده……………………………………………………………………….. 16
2-2-1. مفهوم سازمان یادگیرنده……………………………………………………………………. 16
2-2-2. تاریخچه سازمان یادگیرنده………………………………………………………………… 17
2-2-3. تعاریف سازمان یادگیرنده………………………………………………………………….. 18
2-2-4. رویکردهای سازمان یادگیرنده…………………………………………………………….. 21
2-2-4-1. رویکرد تفکر سیستمی……………………………………………………………… 21
2-2-4-2. رویکرد یادگیری…………………………………………………………………….. 22
2-2-4-3. رویکرد استراتژیک…………………………………………………………………. 22
2-2-4-4. رویکرد رویکرد ترکیبی ………………………………………………………….. 22
2-2-5. تفاوت یادگیری سازمانی و سازمان یادگیرنده…………………………………………. 23
2-2-6. ضرورت ایجاد سازمان یادگیرنده………………………………………………………… 25
2-2-7. عوامل مؤثر بر ایجاد سازمان یادگیرنده………………………………………………… 26
2-2-8. ویژگیهای سازمان یادگیرنده……………………………………………………………… 27
2-2-9. مزایای سازمان یادگیرنده…………………………………………………………………… 30
2-2-10. نظریهها و الگوهای سازمان یادگیرنده…………………………………………………. 30
2-2-10-1. سازمان یادگیرنده از نظر سنگه………………………………………………… 31
2-2-10-2. سازمان یادگیرنده از نظر گاه…………………………………………………… 32
2-2-10-3. سازمان یادگیرنده از نظر گاروین……………………………………………… 33
2-2-10-4. سازمان یادگیرنده از نظر بنت و اوبراین…………………………………….. 33
2-2-10-5. سازمان یادگیرنده از نظر انجمن آموزش و توسعه……………………….. 34
2-2-10-6. سازمان یادگیرنده از نظر کپلان و نورتون…………………………………… 35
2-2-10-7. سازمان یادگیرنده از نظر گفارت و مارسیک………………………………. 35
2-2-10-8. سازمان یادگیرنده از نظر جیمز………………………………………………… 36
2-2-10-9. سازمان یادگیرنده از نظر مامفورد…………………………………………….. 37
2-2-10-10. سازمان یادگیرنده از نظر پدلر و همکاران………………………………… 37
2-2-10-11. سازمان یادگیرنده از نظر مارکوارت……………………………………….. 37
2-2-10-12. سازمان یادگیرنده از نظراورتن بلاد………………………………………… 38
2-2-10-13. سازمان یادگیرنده از نظر واتکینزو مارسیک……………………………… 39
2-2-11. سطوح سازمانهای یادگیرنده……………………………………………………………. 44
2-3. بخش دوم: آمادگی برای تغییر…………………………………………………………………….. 46
2-3-1. مقدمه …………………………………………………………………………………………… 46
2-3-2. مفهوم تغییر، تحول و تغییر بنیادی………………………………………………………… 47
2-3-3. ابعاد تغییر سازمانی…………………………………………………………………………… 48
2-3-4. انواع تغییر………………………………………………………………………………………. 48
2-3-5. سطوح تغییر……………………………………………………………………………………. 50
2-3-6. مدلهای تغییر سازمانی……………………………………………………………………… 51
2-3-6-1. الگوی سه مرحلهای تغییر کرت لوین………………………………………….. 52
2-3-6-2. الگوی برنامهریزی…………………………………………………………………… 54
2-3-6-3. الگوی تغییر جامع رالف کیلمن…………………………………………………. 55
2-3-6-4. الگوی کانونهای بهبود کیفیت…………………………………………………… 56
2-3-6-5. الگوی مدیریت تغییرات استراتژیک استیس و دانفی………………………. 57
2-3-6-6. مدل تجزیه و تحلیل جریانی جری پوراس…………………………………… 58
2-3-6-7. مدل شش خانهای ویس بورد……………………………………………………. 59
2-3-6-8. مدل تطبیق برای تحلیل سازمانی………………………………………………… 61
2-3-6-9. چارچوب فرهنگی، سیاسی و فنی تیجی………………………………………. 62
2-3-6-10. مدل بورک و لیتوین……………………………………………………………… 63
2-3-6-11. الگوی ادکارپروسی………………………………………………………………. 64
2-3-6-12. الگوی فرآیند اتصالی…………………………………………………………….. 66
2-3-6-13. الگوهای تئوریک و پیادهسازی نظریههای سهم تغییر رفتاری………….. 66
2-3-7. دلایل تغییر……………………………………………………………………………………… 67
2-3-8. عاملهای مؤثر بر تغییر سازمانی………………………………………………………….. 67
2-3-9. مقاومت در برابر تغییر……………………………………………………………………….. 70
2-3-10. عوامل مقاومت در برابر تغییر…………………………………………………………… 72
2-3-11. مدیریت تغییر………………………………………………………………………………… 73
2-3-12. استراتژیهای اساسی برای مدیریت تغییر…………………………………………….. 74
2-3-13. مهارتهای مدیریت تغییر………………………………………………………………… 75
2-3-14. شیوههای اعمال تغییر و سبک مدیریت تغییر………………………………………… 77
2-3-15. پیش رانهای مدیریت تغییر………………………………………………………………. 79
2-3-15-1. واکنش و نگرش به تغییر………………………………………………………… 79
2-3-15-2. آمادگی برای تغییر………………………………………………………………… 83
2-3-16. عوامل موثر در ایجاد آمادگی برای تغییر…………………………………………….. 84
2-3-17. کاربست آمادگی به تغییر در آموزش عالی………………………………………….. 90
2-4. بخش سوم: مروری بر تحقیقات انجامشده………………………………………………… 92
2-4-1. تحقیقات انجام شده در داخل کشور …………………………………………………… 92
2-4-2. تحقیقات انجام شده در خارج کشور …………………………………………………… 98
فصل سوم : روش اجرای تحقیق
3-1. مقدمه ……………………………………………………………………………………………………. 105
3-2. روش تحقیق …………………………………………………………………………………………… 105
3-3. جامعه آماری ………………………………………………………………………………………….. 106
3-4. نمونه آماری ……………………………………………………………………………………………. 106
3-5. روش جمع آوری داده ها …………………………………………………………………………. 107
3-6. ابزار سنجش تحقیق ………………………………………………………………………………… 107
3-6-1. پرسش نامه ابعاد سازمان یادگیرنده ……………………………………………………. 107
3-4-2. پرسش نامه آمادگی برای تغییر…………………………………………………………… 108
3-7. روایی و پایایی ابزار گرد آوری داده ها …………………………………………………………. 109
3-7-1. روایی…………………………………………………………………………………………… 109
3-7-1-1. روایی صوری و محتوایی………………………………………………………… 110
3-7-1-2. روایی سازه………………………………………………………………………….. 110
3-5-2. پایایی …………………………………………………………………………………………… 118
3-8. روش تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………….. 120
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
4-1. مقدمه ……………………………………………………………………………………………………. 122
4-2. توصیف متغیرهای جمعیت شناختی پاسخ دهندگان…………………………………………… 123
4-3. توصیف متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………. 130
4-4. بررسی نرمال بودن متغیرهای تحقیق(آزمون کولوموگروف – اسمیرنف)……………… 142
4-5. آزمون فرضیات……………………………………………………………………………………….. 143
4-6. مدل مفهومی تحقیق………………………………………………………………………………….. 151
4-6-1. مدل پایه تحقیق درحالت استاندارد……………………………………………………. 151
4-6-2. مدل پایه تحقیق درحالت اعداد معنیداری ………………………………………….. 152
4-6-3. بررسی شاخص های مدل اصلی تحقیق……………………………………………….. 152
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادها
5-1. مقدمه ……………………………………………………………………………………………………. 155
5-2. نتایج آمار توصیفی …………………………………………………………………………………… 155
5-3. نتایج آمار استنباطی ………………………………………………………………………………….. 156
5-4. پیشنهادهای تحقیق ……………………………………………………………………………………. 160
5-4-1. پیشنهادها بر اساس یافته های تحقیق(پیشنهادات اجرایی)…………………………. 160
5-4-2. پیشنهادها برای تحقیقات آتی …………………………………………………………….. 163
5-5. محدودیت های تحقیق ……………………………………………………………………………… 163
پیوست ها…………………………………………………………………………………………………………… 164
منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………. 189
فهرست منابع فارسی………………………………………………………………………………………………. 190
فهرست منابع غیرفارسی………………………………………………………………………………………….. 196
چکیدۀ انگلیسی…………………………………………………………………………………………………….. 203
چکیده
چالشهای پیش روی سازمان ها ناشی از تغییرات محیطی ، نیاز برای برقراری رفتارهای جدید به ویژه آمادگی برای تغییر را درآنها ایجاد نموده ومولفه های سازمان یادگیرنده، پاسخی به این نیازاست. هدف از این مطالعه بررسی بررسی رابطه بین ابعادسازمان یادگیرنده وآمادگی برای تغییردرواحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان گیلان می باشد. این مطالعه از نظرروش توصیفی_ تحلیلی و از نظر روابط بین متغیرها همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضراعضای هیئتعلمی و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی استان گیلان هست که در سال1392جمعاً 1774 نفرمی باشد.حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 251نفر محاسبه شد. ابزار جمع آوری داده ها در این مطالعه، دو پرسشنامه ابعادسازمان یادگیرنده مارسیک و واتکینز(2003)DLOQ و پرسش نامه استاندارد گرایش به سوی تغییردونهام وهمکاران (۱۹۸۹) بوده است.بررسی پایایی ابزاراز طریق محاسبه ضریب آلفاوبررسی روایی ابزار نیز با استفاده ازدوروش روایی محتوایی وبراساس روش تحلیل ساختارهای عاملی تاییدی و با استفاده از نرم افزارLISREL انجام گرفت. نتایج تحلیل عاملی تاییدی، ضرایب قابل قبولی برای هر یک از شاخصهای سازه های ابعادسازمان یادگیرنده و گرایش به سوی تغییر را نشان دادند. به منظور بررسی فرضیه ها از ضریب همبستگی با استفاده از نرم افزار18 SPSS استفاده شد و روابط معنی دار آماری برای کلیه فرضیات آماری بدست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای ابعادسازمان یادگیرنده وآمادگی برای تغییر رابطه مثبت ومعنی داری وجود دارد.
کلمات کلیدی:سازمان یادگیرنده،آمادگی برای تغییر،دانشگاه آزاداسلامی
1-1-مقدمه
پویاییهای رقابت جهانی ، پیشرفتهای تکنولوژیکی ، ساختاربندی مجدد شرکت و شرایط اقتصادی بیثبات همگی تغییراتی هستند که تجارت را تحت پوشش قرار دادهاند و آن را برای سازمانها ، مهمتر از سایر موارد جلوه دادهاند ((Weldy,2009.تغییر سازمانی به سبب نیروها و فشارهایی مانند تغییر و حرکت سیاسی جهان سازی به سمت نئولیبرالیسم،به یک پدیده فراگیر در سازمانهای خدمات انسانی و کسبوکار تبدیل شده است(Hendrickson & Gray, 2012) .پدیده تغییر، همواره به عنوان چالشی عمده و اساسی که بر افراد، گروهها و سازمانها اثرمی گذارد مطرح و مورد توجه محققان مختلف بوده است. سازمانها از طریق مهندسی مجدد، مدیریت کیفیت فراگیر، کوچک، سازی، ادغام و مالکیت، تغییرات فرهنگی، تجدید ساختار و سازماندهی مجدد، توسعه نرمافزاری، توسعه فناوری و دیگر مداخلات در سازمانها سرمایهگذاری کردهاند تا بتوانند تغییرات موفقی را ایجاد کنند(لگزیان و ملکزاده،1389).در چنین شرایطی، استفاده ازپارادایم قدیمی فرماندهی و کنترل که بر تخصص گرایی و کار آیی تأکید دارد و منجر به ایجاد سازمانهای چند بخشی شده است، چارهساز نیست. (قربانی زاده،1388)ومرکزیت پارادایم جدید و مشوق بستر تغییر ، یادگیری است(علی احمدی و همکاران،1389).پژوهشگران بارها اشارهکردهاند که یادگیری، جوهر موفقیت در فرآیند تغییر سازمانی است.شین[1] (۱۹۹۳)عقیده دارد سازمانهایی که سریعتر یاد میگیرند، قادرند خود را سریعتر با تغییر وفق دهند. یادگیری، شرط لازم برنامهریزی و مدیریت موثر تغییر است. یادگیری نه تنها شانس بقای سازمان را افزایش میدهد، بلکه یک مزیت رقابتی پایدار را فراهم میآورد(پاک نژاد و همکاران،1390).
به همین دلیل است که مفهوم سازمان یادگیرنده و یادگیری سازمانی در سالهای اخیر مطرحشده و رشد فزایندهای داشته است. سازمان یادگیرنده، پدیدهای است که با شروع دهه 90 میلادی مطرح شد . علت پدیدار شدن چنین سازمانهایی، شرایط، نظریهها و تغییر و تحول در محیطهای سازمانی پیش از این دهه بوده است؛ به گونهای که تمام سازمانها تلاشی گسترده را برای بقای خود آغاز کرده بودند و برای آن که بتوانند خود را در محیط پرتلاطم اطراف خویش حفظ کنند، میبایست از چارچوبهای ناپویا، خارج و به سمت سازمان یادگیرنده متحول شوند، یعنی در ساختار و اساس خود دگرگونیهایی ژرف ایجاد کنند(بهروزی و همکاران ،1388).
در سازمانهای یادگیرنده افراد به طور مستمر توانایی خود را افزایش میدهند تا به نتایجی که مورد نظرشان است برسند.در این سازمانها الگوهای جدید تفکر پرورش مییابد، اندیشههای جمعی و گروهی ترویج میشود، افراد چگونه آموختن را به اتفاق هم یاد میگیرند(تقی زاده و سلطانی فسقندیس،1389). سازمان یادگیرنده محرکی برای ایجاد و استمرار نگرش به تغییر است. سازمانهایی که به دنبال ادامه حیات و حفظ سهم بازار خود هستند نه تنها باید تغییرات محیطی را نظاره و پایش نمایند بلکه لازم است شرایط لازم را برای ایجاد تغییر مهیا کنند.
دراین فصل به بررسی کلیات تحقیق پرداخته شده است.ابتدابه طور مختصربه تشریح وبیان مسئله اصلی موضوع پرداخته می شودو درادامه ضرورت انجام تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد.وسپس به بیان اهداف، چارچوب نظری،فرضیه های تحقیق،تعریف مفهومی وعملیاتی وقلمرو موضوعی مکانی وزمانی تحقیق پرداخته می شود.
1-2- بیان مساله
سازمانها در یک محیط به شدت رقابتی، و آشفته جهانی هستند که نیاز به توانایی برای انطباق، تغییر، و بهبود به منظور توسعه مزیت رقابتی دارند (2010Weldy & Gillis,). از این رو تغییر در سازمانها به واسطه استدلالهایی مثل تغییر فناوری، گرایشهای ارتباطی جدید، قوانین نوپا و جنبههای اجتماعی و محیطی جدید، امری اجتنابناپذیر است(Shah ,2010).
سازمانها باید جهت افزایش قدرت رقابت و قابلیتهای همپایی با تغییرات و در نهایت حفظ موقعیت خود، در زمینه اجتماعی، از نظر ساختاری متحول شده و از نظر استراتژی نیز تغییر کنند. مدیران لازم است با شناخت تحولاتی که در محیط آنها میگذرد به تجدیدنظر و تطبیق وضعیت خود با تحولات مزبور بپردازند و بر ادامه روند فعلی خود آن قدر پافشاری نکنند که بیم آن باشد که برای آینده چیزی برای عرضه کردن نداشته باشند(شریعتمداری و توانگر،1390).مدیران سازمانهای عصر کنونی و آینده نه تنها باید در برابر محیط متغیر سازگار باشند بلکه باید توانایی تشخیص مشکلات و بهکارگیری برنامههای تغییر را دارا باشند ممکن است پذیرش هر تغییری که در محیط سازمان جریان مییابد مطلوب نظر مدیران نباشد ولی رویارویی با بسیاری از این تغییرات اجتنابناپذیر است و افراد و سازمانها باید سعی کنند به گونهای خود را با تغییرات وارده هماهنگ ساخته و بیشترین استفاده را از موقعیتهای پیشآمده ببرند.(اورک و درویش پور،1388) علیرغم افزایش نیاز به درک و مشاهدهشده تغییر و تلاشهایی در اجرای تغییر سازمانی برآورد شده است که حداقل دو سوم تلاشهای تغییر سازمانی به نتیجه مورد نظر نمیرسد یا تغییر مورد حمایت قرارگرفته را افزایش و ترویج نمیدهد (Hendrickson,Gray,2012).
[پنجشنبه 1398-07-11] [ 01:08:00 ب.ظ ]
|