لیست نمادها.. سیزده
چکیده.. 1
 
فصل اول: مقدمه
1-1……………………………………………………………………………………………………….. پیشگفتار.. 2
1-2……………………………………………… توابع رفاه اجتماعی و مدیریت انرژی.. 4
1-3……………………………… مروری بر ساختارهای مدیریت انرژی الکتریکی.. 6
1-3-1………………………………………………………. ساختار مدیریت انرژی متمرکز.. 7
1-3-2……………………………………………….. ساختار مدیریت انرژی غیرمتمرکز.. 7
1-3-3………………………………………………………. ساختار مدیریت انرژی ترکیبی.. 8
1-4……………………………………………………………. اهداف و نوآوری­های پایان­نامه.. 9
1-5…………………………………………………………………. مروری بر ساختار پایان­نامه.. 11
 
فصل دوم: مدیریت انرژی خوشه­ای از بارهای پاسخگو به قیمت بر اساس بازی همکارانه
2-1……………………………………….. پیشگفتار 13
2-2………………………………………… مدلسازی 14
2-2-1………………………………….. فروض مسأله 14
2-2-2……………………………………. فرمول‌بندی 15
2-2-3……………. نقد مسأله کلاسیک مدیریت انرژی ترکیبی 19
2-2-4 مدلسازی مسأله مدیریت انرژی ترکیبی بر اساس بازی همکارانه 20
2-3……………………………………… نتایج عددی 21
2-3-1…………………… ترکیب اول: خوشه‌ای از دو بار 23
2-3-2…………………… ترکیب دوم: خوشه‌ای از سه بار 29
2-3-3………………….. ترکیب سوم: خوشه‌ای از هفت بار 34
2-4……………………………… جمع‌بندی و نتیجه‌گیری 39
 
فصل سوم: مدلسازی مسأله انتخاب نقطه تعادل به کمک بهینه‌سازی دوسطحی
3-1……………………………………………………………………………………………………….. پیشگفتار.. 41
3-2 مدلسازی انتخاب نقطه تعادل در مسأله مدیریت انرژی ترکیبی به‌صورت یک مسأله بهینه‌سازی.. 42
 
 
3-3………………………………… تبدیل مسأله انتخاب نقطه تعادل به MPCC.. 44
3-4…………………………………………. استفاده از روش خطی‌سازی FM در MPCC.. 50
3-5… تبدیل مسأله انتخاب نقطه تعادل مدیریت انرژی به MPPDC.. 53
3-6………………… استفاده از روش گسترش باینری در خطی‌سازی MPPDC.. 55
3-7………………………………………………………………………….. جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.. 59
 
فصل چهارم: معرفی معیارهای برابری تخصیص در انتخاب نقطه تعادل و نتایج عددی
4-1……………………………………… پیشگفتار 60
4-2…………………………….. توابع هدف پیشنهادی 61
4-2-1…………………… تابع هدف حداقل فاصله (MD) 61
4-2-2…………………. تابع هدف حداقل نسبت‌ها (MND) 62
4-2-3………. تابع هدف حداقل­سازی تفاضل نسبت‌ها (MDND) 62
4-3……………………………………. نتایج عددی 63
4-4………………………………… مسائل محاسباتی 65
4-4-1…………………. ترکیب اول: خوشه‌ای از دو بار 65
4-4-2…………………. ترکیب دوم: خوشه‌ای از سه بار 69
4-4-3………………… ترکیب سوم: خوشه‌ای از هفت بار 73
4-5……………………… جبران کاهش کارایی در شبکه 77
4-5-1…………………….. روش جبران نسبت‌های مساوی 78
4-5-2…………………………………. نتایج عددی 79
4-6……………………………. جمع‌بندی و نتیجه‌گیری 81
 
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات
5-1……………………………. جمع‌بندی و نتیجه‌گیری 83
5-2…………………………………….. پیشنهادات 88
 
پیوست الف: مسأله بهینه­سازی چندهدفه.. 89
پیوست ب: مسائل بهینه‌سازی چندسطحی.. 92
پیوست ج: شرایط بهینگی KKT.. 103
پیوست د: دوگان مسأله بهینه­سازی.. 105
مراجع.. 107
 
 
فهرست اشکال
 
شکل ‏1‑1 ساختار مدیریت انرژی ترکیبی……………………………………………………… 9
شکل ‏2‑1 پله‌های پیشنهادی بار i برای مصرف انرژی در ساعت t…………. 16
شکل ‏2‑2 محاسبه انرژی مصرفی بار i در فاصله ساعت t1 تا t2 با استفاده از قانون ذوزنقه‌ای………………………………………………………………………………………………………….. 17
شکل ‏2‑3 مثالی از یک شبکه محلی با شین‌های داخلی 3،2 و 5 و شین‌های متصل به شبکه اصلی 1 و 4……………………………………………………………………………………………………… 18
شکل ‏2‑4 شبکه 5 شینه پیشنهادی………………………………………………………………… 22
شکل ‏2‑5 شبکه 5 شینه با خوشه‌ای از دو بار………………………………………… 23
شکل ‏2‑6 درصد کاهش مازاد بارها و مازاد کل در سناریوهای الف-2 تا الف-4 نسبت به IP در شبکه با خوشه‌ای از دو بار……………………………………………………… 25
شکل ‏2‑7 جبهه پارتو در سناریوهای الف-2 تا الف-4 در شبکه با خوشه‌ای از دو بار…………………………………………………………………………………………………………………………… 27
شکل

 

‏2‑8 مقایسه جبهه پارتو در سناریوهای الف-4 و ب-1 در شبکه با خوشه‌ای از دو بار…………………………………………………………………………………………………………………….. 28
شکل ‏2‑9 مقایسه جبهه پارتو در سناریوهای الف-4 و ب-2 در شبکه با خوشه‌ای از دو بار…………………………………………………………………………………………………………………….. 28
شکل ‏2‑10 مقایسه جبهه پارتو در سناریوهای الف-4 و ب-3 در شبکه با خوشه‌ای از دو بار…………………………………………………………………………………………………………………….. 29
شکل ‏2‑11 شبکه 5 شینه با خوشه‌ای از سه بار………………………………………. 29
شکل ‏2‑12 درصد کاهش مازاد بارها و مازاد کل در سناریوهای الف-2 تا الف-4 نسبت به IP در شبکه با خوشه‌ای از سه بار……………………………………………………… 32
شکل ‏2‑13 جبهه پارتو در سناریو الف-4 در شبکه با خوشه‌ای از سه بار      33
شکل ‏2‑14 شبکه 5 شینه با خوشه‌ای از هفت بار…………………………………….. 34
شکل ‏2‑15 مقایسه درصد کاهش مازاد بارهای 1 تا 4 و 6 تا 7 در سناریوهای الف-4 و ب-1 نسبت به IP در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار……………………………. 37
شکل ‏2‑16 مقایسه درصد کاهش مازاد بارهای 1 تا 6 در سناریوهای الف-4 و ب-2 نسبت به IP در شبکه با خوشه‌ای از          هفت بار………………………………. 38
شکل ‏2‑17 مقایسه درصد کاهش مازاد بارهای 1 تا 6 در سناریوهای الف-4 و ب-3 نسبت به IP در شبکه با خوشه­ای از         هفت بار………………………………… 38
شکل ‏4‑1 جبهه پارتو سناریو الف-4 و نقاط تعادل روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از دو بار……………………………………………………………………………………………………….. 68
شکل الف-1: جبهه پارتو مثالی از دو بازیگر فرضی…………………………… 91
شکل ‏ب‑1 ساختار OPcOP با n مسأله بهینه‌سازی مقیدکننده…………………… 94
شکل ‏ب‑2 ساختار MPCC با n مسأله بهینه‌سازی سطح پایین……………………. 96
شکل ‏ب‑3 ساختار OPcLP با n مسأله بهینه‌سازی خطی سطح پایین…………… 99
شکل ‏ب‑4 ساختار MPPDC با n مسأله بهینه‌سازی خطی سطح پایین…….. 101
 
 
 
 
 
فهرست جداول
 
 
جدول ‏2‑1 قیمتهای ساعتی انرژی (برحسب $/MWh)…………………………………… 22
جدول ‏2‑2 اطلاعات شبکه 5 شینه………………………………………………………………….. 23
جدول ‏2‑3 مشخصات فنی بارها در شبکه با خوشه‌ای از دو بار…………… 24
جدول ‏2‑4 حداقل سطح بار ساعتی برای بارها در شبکه با خوشه‌ای از دو بار        24
جدول ‏2‑5 اطلاعات تابع مطلوبیت در شبکه با خوشه‌ای از دو بار…….. 24
جدول ‏2‑6 مقادیر منفی مازاد بارها در شبکه با خوشه‌ای از دو بار در طول 24 ساعت (برحسب $)………………………………………………………………………………………………………… 25
جدول ‏2‑7 مقایسه درصد کاهش مازاد در سناریوهای الف-4 و ب-1 تا ب-3 نسبت به IP در شبکه با خوشه‌ای از دو بار…………………………………………………………………. 26
جدول ‏2‑8 مشخصات فنی بارها در شبکه با خوشه‌ای از سه بار…………… 30
جدول ‏2‑9 حداقل سطح بار ساعتی برای بارها در شبکه با خوشه‌ای از سه بار        30
جدول ‏2‑10 اطلاعات تابع مطلوبیت در شبکه با خوشه‌ای از سه بار….. 31
جدول ‏2‑11 مقادیر منفی مازاد بارها در شبکه با خوشه‌ای از سه بار در طول 24 ساعت (برحسب $)……………………………………………………………………………………………… 31
جدول ‏2‑12 مقایسه درصد کاهش مازاد در سناریوهای الف-4 و ب-1 تا ب-3 نسبت به IP در شبکه با خوشه‌ای از سه بار…………………………………………………………………. 33
جدول ‏2‑13 مشخصات فنی بارها در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار………. 34
جدول ‏2‑14 حداقل سطح بار ساعتی برای بارها در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار   35
جدول ‏2‑15 اطلاعات تابع مطلوبیت در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار… 35
جدول ‏2‑16 مقادیر منفی مازاد بارها در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار در طول 24 ساعت (برحسب $)……………………………………………………………………………………………… 36
جدول ‏2‑17 درصد کاهش مازاد در سناریوهای الف-2 تا الف-4 نسبت به IP در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار………………………………………………………………………………………. 36
جدول ‏2‑18 اطلاعات جبهه پارتو در نقاط ضریب وزنی واحد برای هر بار در سناریو الف-4 در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار………………………………………………….. 39
جدول ‏4‑1 مقادیر منفی مازاد بارها و مازاد کل در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از دو بار در طول 24 ساعت       (برحسب $)………………………… 66
جدول ‏4‑2 مقادیر ضرایب وزنی بارهای شبکه در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از دو بار……………………………………………………………………………………………………………… 66
جدول ‏4‑3 مقادیر SRP بارها و مازاد کل نسبت به IP و مقادیر معیارهای SSP و MSSP در شبکه با خوشه‌ای از دو بار…………………………………………………………………. 66
جدول ‏4‑4 مقایسه SRP بار 1 نسبت به IP در سناریوهای الف-4 و ب-1 در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از دو بار…………………………………………………………………. 69
جدول ‏4‑5 مقادیر منفی مازاد بارها و مازاد کل در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از سه بار در طول 24 ساعت     (برحسب $)……………………….. 70
جدول ‏4‑6 مقادیر ضرایب وزنی بارهای شبکه در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از سه بار……………………………………………………………………………………………………………… 70
جدول ‏4‑7 مقادیر SRP بارها و مازاد کل نسبت به IP و مقادیر معیارهای SSP و MSSP در شبکه با خوشه‌ای از سه بار…………………………………………………………………. 70
جدول ‏4‑8 مقایسه SRP بار 2 و 3 در سناریوهای الف-4 و ب-1 در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از سه بار……………………………………………………………………….. 72
 
 
جدول ‏4‑9 مقادیر منفی مازاد بارها و مازاد کل در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار در طول 24 ساعت (برحسب $)………………………………….. 73
جدول ‏4‑10 مقادیر ضرایب وزنی بارهای شبکه در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار……………………………………………………………………………………………………… 73
جدول ‏4‑11 مقادیر SRP بارها و مازاد کل نسبت به IP و مقادیر معیارهای SSP و MSSP در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار……………………………………………………………….. 74
جدول ‏4‑12 مقادیر SSP، MSSP و کارایی، پس از حذف بار 1 از ترکیب خوشه‌ای از هفت بار…………………………………………………………………………………………………………………….. 75
جدول ‏4‑13 مقایسه SRP بار 1 تا 4 و 6 تا 7 در سناریوهای الف-4 و ب-1 نسبت به IP در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار………………………… 76
جدول ‏4‑14 مقادیر جبرانسازی شده مازاد بارها و مازاد کل در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از دو بار (برحسب $)…………………………………………………… 79
جدول ‏4‑15 مقادیر جبران‌سازی شده SRP بارها و مازاد کل نسبت به IP در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از دو بار…………………………………………………….. 79
جدول ‏4‑16 مقادیر جبران‌سازی شده مازاد بارها و مازاد کل در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از سه بار (برحسب $)…………………………………………………… 80
جدول ‏4‑17 مقادیر جبران‌سازی شده SRP بارها و مازاد کل نسبت به IP در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از سه بار…………………………………………………….. 80
جدول ‏4‑18 مقادیر جبران‌سازی شده مازاد بارها و مازاد کل در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار (برحسب $)………………………………………………… 80
جدول ‏4‑19 مقادیر جبران‌سازی شده SRP بارها و مازاد کل نسبت به IP در روش‌های مختلف در شبکه با خوشه‌ای از هفت بار………………………………………………….. 81
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
لیست نمادها
 
اندیس­ها:

 
اندیس نمایش باس
 
اندیس نمایش بار
 
اندیس نمایش پله انرژی
 
اندیس نمایش خط
 
اندیس نمایش ساعت
پارامترها:

 
مطلوبیت بار I در پله J و در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات ساعت
 
حداقل و حداکثر توان مورد تقاضای بار I در ساعت T برحسب مگاوات
 
تفاضل حداقل انرژی مورد نیاز بار I در طول دوره تصمیم‌گیری از حداکثر مقدار آن برحسب مگاوات ساعت
 
حداقل انرژی مورد نیاز بار I در طول دوره تصمیم‌گیری برحسب مگاوات ساعت
 
عنصر سطر B و ستون I از ماتریس تلاقی بارها و باس‌های شبکه (برابر 1 است اگر بار I به باس B متصل باشد و در غیر این صورت برابر با صفر است)
 
عنصر سطر B و ستون L از ماتریس تلاقی خطوط و باس‌های شبکه (برابر 1 است اگر خط L از باس B خارج شود، برابر 1- است اگر خط L به باس B وارد شود و در غیر این دو صورت برابر با صفر است)
 
حداکثر توان قابل تحویل از باس B متصل به شبکه اصلی برحسب مگاوات
 
حداکثر توان قابل عبور از خط L برحسب مگاوات
 
قیمت انرژی الکتریکی در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات ساعت
 
شیب تغییرات کاهشی و افزایشی بار I برحسب مگاوات بر ساعت
 
حداقل مقدار منفی مجموع شیب تغییرات بار I و حداکثر مقدار شیب تغییرات کاهشی برحسب مگاوات بر ساعت
 
حداقل مقدار تفاضل شیب تغییرات بار I از حداکثر مقدار شیب تغییرات افزایشی برحسب مگاوات بر ساعت
 
راکتانس خط L برحسب اهم
 
حداکثر انرژی درخواستی ممکن بار I در پله J در ساعت T برحسب مگاوات
 
حداکثر مقدار ضریب لاگرانژ قید حداقل/ حداکثر زاویه ولتاژ باس B در ساعت T برحسب دلار بر رادیان
 

 
حداکثر مقدار ضریب لاگرانژ قید حداقل/حداکثر انرژی مصرفی بار I در پله J و درساعت T برحسب دلار بر مگاوات ساعت
 
حداکثر مقدار ضریب لاگرانژ قید حداقل انرژی مورد نیاز برحسب دلار بر مگاوات ساعت
 
حداکثر مقدار ضریب لاگرانژ قید حداقل/حداکثر توان مورد تقاضای بار I در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات
 
حداکثر مقدار ضریب لاگرانژ قید حداقل/ حداکثر توان قابل تحویل از باس B متصل به شبکه اصلی در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات
 
حداکثر مقدار ضریب لاگرانژ قید حداقل/ حداکثر توان عبوری از خط L در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات
 
حداکثر مقدار ضریب لاگرانژ قید حداقل/حداکثر نرخ تغییرات مجاز افزایشی و کاهشی بار I در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات
متغیرها:

 
متغیر باینری کمکی برای خطی‌سازی قید حداقل/حداکثر زاویه ولتاژ باس B در ساعت T
 
متغیر باینری کمکی برای خطی‌سازی قید حداقل/حداکثر انرژی مصرفی بار I در پله J و در   ساعت T
 
متغیر باینری کمکی برای خطی‌سازی قید حداقل انرژی مورد نیاز
 
متغیر باینری کمکی برای خطی‌سازی قید حداقل/حداکثر توان مورد تقاضای بار I در ساعت T
 
متغیر باینری کمکی برای خطی‌سازی قید حداقل/حداکثر توان قابل تحویل از باس B متصل به شبکه اصلی در ساعت T
 
متغیر باینری کمکی برای خطی‌سازی قید حداقل/حداکثر توان عبوری از خط L در ساعت T
 
متغیر باینری کمکی برای خطی‌سازی قید حداقل/حداکثر نرخ تغییرات مجاز افزایشی و کاهشی بار I در ساعت T
 
توان بار I در ابتدای ساعت T برحسب مگاوات
 
انرژی بار I در ساعت T برحسب مگاوات ساعت
 
تابع هدف بهینه‌سازی بار I
 
تابع مطلوبیت بار I در ساعت T برحسب دلار
 
توان تحویلی به شبکه محلی در ابتدای ساعت T در باس B متصل به شبکه اصلی برحسب مگاوات
 
توان عبوری از خط L در ابتدای ساعت T برحسب مگاوات
 
ضریب وزنی تابع هدف بهینه‌سازی بار I
 
انرژی بار I در پله J و در ساعت T برحسب مگاوات ساعت
 
زاویه ولتاژ باس B درابتدای ساعت T برحسب رادیان
 

 
ضریب لاگرانژ قید زاویه باس مرجع B در ساعت T برحسب دلار بر رادیان
 
 
ضریب لاگرانژ قید تعادل توان در باس تولید B در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات
 
ضریب لاگرانژ قید توان عبوری از خط L در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات
 
 
ضریب لاگرانژ قید تعادل توان در باس غیر تولید B در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات
 
ضریب لاگرانژ قید مجموع انرژی مصرفی بار I در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات ساعت
 
ضریب لاگرانژ قید محاسبه انرژی مصرفی با استفاده از قانون ذوزنقه­ای برحسب دلار بر مگاوات ساعت
 
ضریب لاگرانژ قید تابع مطلوبیت بار I در ساعت T بدون واحد
 
ضریب لاگرانژ قید حداقل/ حداکثر زاویه ولتاژ باس B در ساعت T برحسب دلار بر رادیان
 
 
ضریب لاگرانژ قید حداقل/حداکثر انرژی مصرفی بار I در پله J و درساعت T برحسب دلار بر مگاوات ساعت
 
ضریب لاگرانژ قید حداقل انرژی مورد نیاز برحسب دلار بر مگاوات ساعت
 
ضریب لاگرانژ قید حداقل/ حداکثر توان مورد تقاضای بار I در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات
 
ضریب لاگرانژ قید حداقل/ حداکثر توان قابل تحویل از باس B متصل به شبکه اصلی در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات
 
ضریب لاگرانژ قید حداقل/ حداکثر توان عبوری از خط L در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات
 
 
ضریب لاگرانژ قید حداقل/حداکثر نرخ تغییرات مجاز افزایشی و کاهشی بار I در ساعت T برحسب دلار بر مگاوات
مجموعه‌ها:

 
مجموعه باس‌های شبکه محلی
 
مجموعه خطوط شبکه محلی
 
مجموعه باس‌های متصل به شبکه اصلی
 
مخفف­ها:

Cluster Of Interconnected Price-Responsive Demands
CIPRD
Compensated MDND
C-MDND
Compensated MND
C-MND
Fortuny-Amat & McCarl
FM
Get Compensation
GC
Karush-Kuhn-Tucker
KKT
Minimum Distance
MD
Minimum Difference Normalized Distance
MDND
 

Minimum Normalized Distance
MND
Mathematical Program With Complementarity Constraints
MPCC
Mathematical Program With Primal And Dual Constraints
MPPDC
Mutual Summation Of Surplus Percentages
MSSP
Non-Linear Programming
NLP
Optimization Problems Constrained By Linear Problems
OPcLP
Optimization Problems Constrained By Other Optimization Problems
OPcOP
Pay Fines
PF
Surplus Reduction Percentage
SRP
Summation Of Surplus Percentages
SSP
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
چکیده
ازجمله اصول اساسی در هر سیستم مدیریت انرژی، برقراری کارایی و برابری در تخصیص منابع است. در روش کلاسیک تخصیص منابع، با حداکثر‌کردن مجموع مازاد مشترکین به برقراری حداکثر کارایی ممکن پرداخته می‌شود. این روش از منظر برابری دارای ابهام می‌باشد. در این پایان‌نامه، هدف ارائه رویکردی است که بتوان از طریق آن به تخصیصی از منابع دست یافت که ضمن حصول حداکثر کارایی ممکن، به برقراری برابری نیز منجر شود. بر این اساس، تخصیص انرژی مصرفی برای خوشه‌ای از بارهای پاسخگو به قیمت (گروهی از بارهای مصرفی که در یک ناحیه جغرافیایی به کمک یک شبکه الکتریکی محلی به یکدیگر و به شبکه اصلی متصل شده‌اند) در یک سیستم مدیریت انرژی متمرکز تحت بررسی قرار می‌گیرد. در کنار هم قرار گرفتن اعضای یک خوشه و مدیریت انرژی متمرکز آن‌ها زمانی مطلوب خواهد بود که منفعت حاصله از کنار هم بودن برای اعضای خوشه، بیش از عملکرد مستقل آن‌ها از یکدیگر باشد. بنابراین مسأله مدیریت انرژی خوشه، ذاتاً یک بازی همکارانه است. بنابراین در این پایان­نامه، مسأله مدیریت خوشه به‌صورت یک بازی همکارانه مدل می­شود. نقاط تعادل بازی همکارانه از طریق یک مسأله بهینه‌سازی چندهدفه مقید به قیود بارها و قیود شبکه الکتریکی محلی به دست می­آید. پاسخ حاصل از حل این مسأله بهینه‌سازی جبهه پارتویی خواهد بود که هر نقطه از این جبهه نمایش‌دهنده یک نقطه تعادل از بازی همکارانه است. در ادامه، با تعریف سه معیار حداقل فاصله (MD)، حداقل مجموع نسبت‌ها (MND) و حداقل مجموع تفاضل نسبت‌ها (MDND)، به انتخاب نقطه تعادل با هدف دستیابی به تخصیص برابر پرداخته می‌شود. برای این منظور، مسأله به‌صورت یک مسأله بهینه­سازی دوسطحی مدل می­شود که در سطح اول مسأله بهینه­سازی انتخاب نقطه تعادل و در سطح دوم مسأله بهینه­سازی چندهدفه دستیابی به کل نقاط تعادل ممکن انجام می­شود. بر این اساس، تخصیص انرژی مصرفی به بارها توسط سیستم مدیریت انرژی متمرکز به‌صورت کارا و برابر ممکن خواهد بود. مدل ارائه شده بر روی یک شبکه نمونه پیاده‌سازی شده و نتایج به­دست آمده گویای مزیت‌های مدل ارائه شده برای مدیریت انرژی متمرکز خوشه‌ای از بارهای پاسخگو به قیمت می‌باشد.
کلمات کلیدی: 1- مدیریت انرژی 2- برابری در تخصیص 3- بازی همکارانه 4- بهینه­سازی چندهدفه 5- بهینه­سازی دوسطحی
 

1-     فصل اول: مقدمه
 

1-1    پیشگفتار
افزایش جمعیت و صنعتی­شدن جوامع بشری، منجر به افزایش روز افزون تقاضای انرژی در جهان شده است. رشد تقاضای انرژی در بخش‌های مختلف صنعتی، کشاورزی و خانگی، اجتناب­ناپذیری تولید بیشتر را سبب شده است. تولید انرژی بیشتر منجر به افزایش هزینه‌ها (ازجمله سرمایه‌گذاری و تعمیر و نگهداری) شده است. ازآنجاکه در دهه‌های گذشته، بخش عمده انرژی مورد نیاز از منابع سوخت فسیلی تأمین شده است، پاسخ به افزایش تقاضای انرژی، منجر به بروز مشکلات زیست­محیطی شده که نگرانی‌های عمده را در کشورهای مختلف ایجاد کرده است [1]. مدیریت انرژی به‌عنوان راهبردی که از طریق مصرف صحیح انرژی می‌تواند به حل هر دو مشکل (تأمین انرژی و کاهش آلودگی‌های زیست­محیطی) کمک کند مطرح شده است [2].
اگرچه مفهوم مدیریت انرژی از سالیان دور مورد توجه نهاد‌ها و جوامع بشری بوده است، لکن در دهه اخیر و در پی افزایش توجه به تغییرات اقلیمی ‌‌و فناوری پاک، اهمیت مدیریت انرژی افزایش یافته است. تاکنون برای واژه مدیریت انرژی تعریف‌های گوناگونی ارائه شده است. بر مبنای تعریف ارائه شده در [3]، به استفاده عادلانه[1] و مؤثر[2] از انرژی به‌منظور «حداکثر­کردن سود (حداقل­کردن هزینه‌ها) و بهبود جایگاه‌ رقابتی[3]»، مدیریت انرژی گفته می‌شود. تعریف جامع دیگری نیز در [4] ارائه شده است. بر این اساس، به راهبرد «تنظیم و بهینه­سازی انرژی با استفاده از سیستم‌ها و روندها به‌منظور کاهش انرژی مورد نیاز به ازای هر واحد تولید، به‌نحوی که کل هزینه‌ این سیستم‌ها (شامل هزینه­های مستقیم تولید به‌علاوه هزینه ایجاد تغییر در سیستم­ها و روندها) ثابت مانده و یا کاهش یابد»، مدیریت انرژی اطلاق می‌شود.
مدیریت انرژی در دو بازه زمانی کوتاه‌مدت و بلندمدت قابل طرح است. در بازه زمانی کوتاه‌مدت، مدیریت انرژی به بهینه‌سازی مصرف انرژی تأسیسات موجود می‌پردازد، اما در بلندمدت موضوع جایگزینی تجهیزات و سرمایه‌گذاری‌های جدید نیز می‌تواند جزء تصمیمات قابل اخذ در نظر گرفته شود [5]. تعیین زمان و کمیت مصرف انرژی برای هر یک از مصرف‌کننده‌ها به‌قسمی ‌است که هدف مدیریت انرژی (به‌طور مثال، افزایش سود) محقق شود [6]. از لوازم مدیریت انرژی، اطلاع بارها از قیمت‌های تأمین انرژی الکتریکی و تجهیز آن‌ها به ابرازهای تصمیم­گیری بهینه است. با توجه به حرکت قیمت‌گذاری انرژی الکتریکی به سمت قیمت‌های لحظه­ای، این اطلاع از قیمت‌ها باید به‌صورت لحظه‌ای امکان‌پذیر باشد. اطلاع بارها از قیمت‌های لحظه­ای با توسعه فناوری‌های زیرمجموعه شبکه هوشمند[4] ایجاد خواهد شد [7].
ازجمله چالش‌های اساسی در حوزه مدیریت انرژی، رعایت برابری[5] و کارایی[6] در تخصیص[7] انرژی مصرفی به مصرف‌کنندگان است. در واقع همان‌طور که در تعریف مدیریت انرژی بیان شد، برابری و کارایی از اصول اساسی در هر راهبرد مدیریت انرژی­ است. به‌منظور روشن­تر شدن مفهوم این دو اصل لازم است تا در ابتدا به تعریف هر یک از آن‌ها به شرح زیر بپردازیم.
کارایی: استفاده حداکثری یک جامعه از منابع موجود را کارایی ‌می‌نامند. به‌عبارت‌دیگر، اگر تخصیص منابع[8] در بین اعضای یک جامعه سود یا مازاد[9] کل جامعه را حداکثر کند، تخصیص انجام ­گرفته را کارا گویند. به‌عنوان مثال اگر کل منافع اقتصادی جامعه را یک سیب در نظر بگیریم، هدف از کارایی حداکثر­کردن اندازه ممکن این سیب است [8]!
 
برابری: توزیع عادلانه منافع حاصل از منابع جامعه در میان اعضای آن جامعه را برابری گویند [8]. به‌عبارت‌دیگر تخصیصی عادلانه و برابر است که در آن هیچ عضوی از جامعه سود یا مازاد دیگری را بر سود یا مازاد خود ترجیح ندهد [9]. بنابراین هدف از برابری تقسیم عادلانه سیب در بین اعضای جامعه است!
با توجه به اینکه اعضای یک جامعه در ازای منابع یکسان به سود یا مازاد غیریکسانی ‌می‌رسند (به­لحاظ ویژگی‌ها و مشخصات متفاوت اعضای جامعه)، تلاش برای حصول برابری، منجر به کاهش کارایی در آن جامعه خواهد شد. بنابراین رسیدن به یک تخصیص عادلانه و برابر، مستلزم پرداخت هزینه (کاهش سود یا مازاد کل جامعه) خواهد بود. با توجه به این مسأله، رسیدن توأم به هریک از دو اصل کارایی و برابری به‌صورت مطلق در یک تخصیص امکان­پذیر نبوده و برقراری مصالحه[10] بین آن‌ها ضروری است. به‌عبارت‌دیگر، تقسیم سیب به قطعات عادلانه و برابر منجر به کوچک شدن اندازه سیب خواهد شد!
در این پایان­نامه قصد داریم تا با توجه به چالش فوق، به نقد روش کلاسیک تخصیص منابع و بررسی توجه به اصل برابری در این روش بپردازیم و سپس به‌منظور اعمال اصل برابری، راه­حل‌هایی را با رعایت کارایی پیشنهاد   خواهیم کرد[11].
در ادامه این فصل، در ابتدا، به معرفی انواع توابع اصلی رفاه اجتماعی و تحلیل آن از منظر کارایی و برابری پرداخته و سپس به معرفی رویکردهای موجود در حوزه مدیریت انرژی و پژوهش‌های انجام­گرفته خواهیم پرداخت. در ادامه، اهداف و نوآوری‌های پایان­نامه ذکر شده و در انتها مروری بر فصل‌های پایان­نامه خواهیم داشت.

1-2    توابع رفاه اجتماعی و مدیریت انرژی
از منظر علم اقتصاد، هرگاه تخصیص منابع بین اعضای یک جامعه مطرح می‌شود (که مدیریت انرژی را نیز شامل می‌شود)، بحث رفاه اجتماعی نیز مطرح است. لذا، پرداختن به مبحث مدیریت انرژی بدون توجه به مبحث رفاه اجتماعی و نگاه‌های متفاوت به آن که از فلسفه متفاوت اقتصاد‌دانان به برابری و کارایی نشأت می‌گیرد، ممکن نخواهد بود. تابع رفاه اجتماعی، ضابطه یا روشی است که به‌وسیله آن ‌می‌توان ترجیحات تمام اعضای جامعه را در قالب یک ترجیح اجتماعی جمع و یا به عبارت بهتر ترکیب کرد. یعنی اگر بدانیم که تمام اعضا چگونه تخصیص‌های متفاوت را رتبه­بندی ‌می‌کنند، ‌می‌توانیم با استفاده از این تابع، این اطلاعات را برای رتبه­بندی اجتماعی تخصیص‌های متفاوت استفاده کنیم [11]. مکاتب اقتصادی مختلف از توابع متفاوتی به‌منظور تعریف تابع رفاه اجتماعی استفاده کرده­اند. این مکاتب اقتصادی به مطلوبیت‌گرایان[12] کلاسیک، تساوی‌گرایان[13] و رالزین[14] قابل تقسیم‌بندی هستند که در ادامه به توضیح آن‌ها پرداخته شده است [9].

مطلوبیت­گرایان کلاسیک
در این مکتب، تابع رفاه اجتماعی برابر با حاصل­جمع توابع مطلوبیت اعضای جامعه ‌می‌باشد که به‌صورت زیر نمایش داده می‌شود [9].

‏1–1
 
در رابطه ‏1–1، تابع رفاه اجتماعی است و برابر با تابع مطلوبیت عضو ام جامعه از یک تخصیص مانند می‌باشد و تعداد افراد جامعه است. شکل کلی­تر این تابع، تابع رفاه جمع­وزنی مطلوبیت‌ها است که در آن وزن‌ها اعدادی هستند که نشان ‌می‌دهند تا چه اندازه مطلوبیت هر فردی در رفاه اجتماعی کلی مهم است. این تابع به صورت زیر نمایش داده می‌شود [9].

‏1–2
 
در رابطه ‏1–2، برابر با ضریب وزنی عضو ام جامعه از یک تخصیص مانند می‌باشد. این تابع با عنوان تابع رفاه بنت‌هامیت[15] یا مطلوبیت­گرایان کلاسیک شناخته می‌شود. این رویکرد، تفاوتی بین انتقال رفاه از عضو ضعیف به قوی و برعکس قائل نیست و مادا‌می‌که مجموع مطلوبیت اعضای جامعه افزایش یابد، هر نوع توزیع درآمد/ثروتی قابل قبول ‌می‌باشد. در این دیدگاه، در صورتی که کاهش منابع تخصیص­­یافته به عضو ضعیف و تخصیص آن به عضو قوی باعث افزایش مطلوبیت عضو قوی شود، به شکلی که کاهش مطلوبیت عضو ضعیف را جبران کند، این انتقال مطلوبیت می‌تواند انجام شود؛ زیرا در این رویکرد مجموع مطلوبیت مورد اهمیت بوده و در اثر این انتقال، چنانچه افزایش مطلوبیت نزد عضو قوی به اندازه­ای باشد که کاهش آن را نزد عضو ضعیف خنثی کند، مجموع مطلوبیت جامعه افزایش می‌یابد. بنابراین این تابع رفاه اجتماعی صرفاً به دنبال افزایش کارایی در جامعه بوده و اهمیتی به برابری نمی‌دهد.

تساوی­گرایان
مطابق با این دیدگاه، مطلوبیت کل جامعه به‌صورت مساوی بین اعضای جامعه تقسیم می‌شود. در این رویکرد، بخشی از مطلوبیت حاصله توسط عضو قوی، به عضو ضعیف داده می‌شود، به‌نحوی که مطلوبیت کل اعضا با یکدیگر مساوی شود. در یک جامعه با اعضای غیریکسان (ویژگی‌ها و مشخصات مختلف)، استفاده از این تخصیص ‌می‌تواند کلیه اعضای جامعه را از افزایش در مطلوبیتشان بی‌میل کند و در اثر آن، کارایی جامعه کاهش خواهد یافت [9].

رالزین
تابع رفاه اجتماعی در این مکتب، تابع رفاه اجتماعی مینی­ماکس[16] یا رالزین است که در زیر نشان داده شده است.

‏1–3
 
این تابع رفاه، بیان­کننده آن است که رفاه اجتماعی یک تخصیص، فقط به رفاه فردِ دارای حداقلِ مطلوبیت بستگی دارد و معتقد است که مطلوبیت کل جامعه فقط در صورتی افزایش ‌می‌یابد که مطلوبیت فردِ (افرادِ) دارای حداقلِ مطلوبیت افزایش یابد [9]. تخصیص ناشی از این تابع رفاه اجتماعی ‌می‌تواند منجر به کاهش مطلوبیت اعضای قوی در جامعه شده و در نتیجه کارایی نیز کاهش یابد.
[1] Fairness
[2] Efficient
[3] Competitive position
[4] Smart grid
[5] Equity
[6] Efficiency
[7] Allocation
[8] Resource allocation
[9] Surplus
[10] Trade-off

تحقیقات بعدی که در مه 1985 انجام شد حاکی از آن که از سال 1981 به بعد قطر لایه ازن در قطب جنوب به میزان چشمگیری کاهش یافت.

گزارش اکتبر 1985 ناسا نیز کاهش لایه ازن را در قطب جنوب تایید نمود اینکه اولین بار واشنگتن پست[3] اصطلاح حفره لایه ازن[4] را برای عنوان خبری مربوط به گزارش ناسا انتخاب کردند.

آنچه مشخص است این است که امروزه استفاده از این اصطلاح حفره لایه ازن بسیار شایع است و منظور از آن کاهش بسیار جدی قطر لایه ازن است که عملا شدیدترین حالت آن در قطب جنوب اتفاق افتاد.

در سال 1990 این کاهش به 60% رسید خیلی سریع تقریبا تمامی جامعه علمی کالاهای شیمیایی کمردارد یعنی cfc ها[5] را مشمول این پدیده دانستند به غیر از cfc ها ، هالون هایی که در 

 

طراحی آموزشی……………………………………………………………………………………………………………………………25
تعاریف طراحی آموزشی ……………………………………………………………………………………………………………….26
ویژگی های طرح آموزشی …………………………………………………………………………………………………………….28
نقش طراح آموزشی………………………………………………………………………………………………………………………33
استدلال های اساسی در مورد فرایند طراحی آموزشی ………………………………………………………………………..34
مزایای كاربرد فرایند طراحی آموزشی …………………………………………………………………………………………….39
مزایای طراحی آموزشی در آموزش و پرورش عمومی………………………………………………………………………..40
رویكردهای طراحی آموزشی…………………………………………………………………………………………………………..42
طراحی آموزشی در سطح خرد ………………………………………………………………………………………………………45
طراحی آموزشی در سطح كلان……………………………………………………………………………………………………….45
تعریف یادگیری…………………………………………………………………………………………………………………………….46
نظریه های یادگیری……………………………………………………………………………………………………………………….48
اصول یادگیری……………………………………………………………………………………………………………………………..60
مشكلات یادگیری………………………………………………………………………………………………………………………….61
اختلالات یادگیری…………………………………………………………………………………………………………………………62
مشخصه های اولیه در ناتوانی یادگیری……………………………………………………………………………………………..65
طبقه بندی اختلالات یادگیری………………………………………………………………………………………………………….65
عوامل دخیل در اختلالات نوشتاری………………………………………………………………………………………………….74
اختلالات كنترل حركتی………………………………………………………………………………………………………………….74
اختلالات ادراك بصری…………………………………………………………………………………………………………………..76
اختلالات حافظه بصری…………………………………………………………………………………………………………………..77
چپ دستی……………………………………………………………………………………………………………………………………77
نظریه های چپ دستی…………………………………………………………………………………………………………………….79
عوامل مؤثر بر چپ دستی……………………………………………………………………………………………………………….82
شرایط مؤثر بر بد خطی………………………………………………………………………………………………………………….84
خطاهای متداول در نوشتن………………………………………………………………………………………………………………89
آموزش چگونه نوشتن به كودكان چپ دست……………………………………………………………………………………..92
روش نظامدار واكت (vakt)………………………………………………………………………………………………………….94
الگوی پیشنهادی طراحی آموزشی بر اساس روش نظامدار واكت…………………………………………………………..97
بخش دوم (پیشینه تجربی) …………………………………………………………………………………………………………..100
تحقیقات انجام شده در داخل كشور………………………………………………………………………………………………..100
تحقیقات انجام شده در خارج كشور……………………………………………………………………………………………….103
جمع بندی و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………….107
فصل

 

سوم:روش شناسی تحقیق
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………….109
روشت حقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………110
طرح تخقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………….111
جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………………..114
حجم نمونه و روش نمونه گیری ……………………………………………………………………………………………………114
ابزار گردآوری داده ها …………………………………………………………………………………………………………………115
روایی ابزار تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………115
پایایی ابزار تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………..115
روش تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………………………………..116
فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………
آمار توصیفی………………………………………………………………………………………………………………………………
آمار استنباطی ……………………………………………………………………………………………………………………………
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………
بحث در مورد فرض اول …………………………………………………………………………………………………………….
بحث در مورد فرض دوم …………………………………………………………………………………………………………….
بحث در مورد فرض سوم …………………………………………………………………………………………………………..
بحث در مورد فرض چهارم………………………………………………………………………………………………………….
پیشنهادات پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………….
محدودیت های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….
منابع و مراجع ……………………………………………………………………………………………………………………………
ضمائم ……………………………………………………………………………………………………………………………………..


چكیده:
هدف پژوهش طراحی آموزشی مبتنی برروش نظامدارواکت (VAKT) و بررسی تأثیرآن برکاهش اختلالات نوشتاری کودکان پسر پایه دوم ابتدایی شهر سنندج بود. روش پژوهش آزمایشی و جامعه مورد بررسی در این پژوهش شامل 138 نفر دانش آموز دارای اختلال نوشتاری می باشند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 40 نفر انتخاب شد. پس از انتخاب طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل،گروه آزمایش در معرض متغیر مستقل که طراحی آموزشی به روش نظامدار واکت می باشد قرار می گیرند.و گروه کنترل به روش معمول در مدارس آموزش می بیند. داده های بدست آمده از پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از تحلیل کوواریانس و نرم افزارspss مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت، یافته ها نشان داد: .
1.طراحی آموزشی به روش نظامدار واکت بر کاهش اختلالات کنترل حرکتی در ناتوانی های نوشتاری دانش آموزان پایه دوم ابتدایی در سطح تأثیر(p=0/001) دارد.2. طراحی آموزشی به روش نظامدار واکت بر کاهش اختلالات ادراک بصری در ناتوانی های نوشتاری دانش آموزان پایه دوم ابتدایی در سطح (p=0/005) تأثیر دارد. 3. طراحی آموزشی به روش نظامدار واکت بر کاهش اختلالات حافظه بصری در ناتوانی های نوشتاری دانش آموزان پایه دوم ابتدایی در سطح (p=0/001)تأثیر دارد4. طراحی آموزشی به روش نظامدار واکت بر کاهش اختلالات چپ دستی در ناتوانی های نوشتاری دانش آموزان پایه دوم ابتدایی در سطح (p=0/000) تأثیر دارد. نتیجه گیری: استفاده ازروش نظامدار واکت بر کاهش اختلال نوشتاری دانش آموزان ویژه یادگیری منتهی می شود.
کلید واژه ها: طراحی آموزشی، روش نظامدار واکت، اختلالات نوشتاری، دانش آموزان ویژه یادگیری.

فصل یکم
كلیات پژوهش
مقدمه:
از نیمه قرن بیستم (دهه 1960) پژوهش و مطالعه درباره کودکانی آغاز شده است که حالت و کردار آنان برای بسیاری از پدران، مادران، معلمان و مددکاران حیران کننده است. این گروه، علی رغم داشتن هوش طبیعی، بدون بهره­گیری از آموزش­های ویژه قادر به ادامه تحصیل نیستند، یا برخی دیگر ممکن است یک روز مطلب را به خوبی فراگیرند و روز دیگر تمام آن را فراموش کنند ( كریمی، 1388). عده ای دیگر در پاره­ای از کارها بر بسیاری از همگنان خود پیشی می­گیرند و در قسمتی دیگر مانند کودکان کوچک تر از خود عمل می­کنند. بسیاری از این کودکان تنها در یادگیری یک درس خاص دچار مشکل هستند، اما برخی از آنان در یادگیری چند موضوع درسی مشکل دارند. مشکل یادگیری این کودکان معمولاً با افزایش سن آنان شدیدتر می­شود (همان منبع).
یکی از موارد شایع اختلال یادگیری، اختلال در نوشتن (رشدی) است که به طور متنوع به کلینیک­های کاردرمانی مراجعه دارند. اختلال نوشتن یک اختلال مهارت آموزشی تعریف می­شود که در دوران کودکی ظاهر می­شود. این کودکان معمولاً وارونه ­نویسی می­کنند یا بسیار بد خط می‏نویسند. برخی از محققان عقیده دارند که بدنویسی این کودکان معمولاً به دلیل عدم هماهنگی آنان است ( چالفانت، ترجمه رونقی و همكاران، 1377).
اختلال نوشتن بوسیله مهارت های نوشتنی که به طور قابل توجه پایین تر از سطح مورد انتظار با توجه به سن، ظرفیت هوش و سطح آموزش که بوسیله یک آزمون هنجارگزینی شده تعیین می شود، توصیف شده است. مؤلفه های اختلال نوشتن شامل املای ضعیف، اشتباهات در دستور زبان و نقطه گذاری، و دستخط ضعیف است. ناتوانی های نوشتن اغلب با دیگر اختلالات یادگیری همراه است (كرمی، 1383). مشکلات خواندن و نوشتن ممکن است به طور اولیه ناشی از اختلال کلی در عملکرد هوش باشد که در عقب ماندگی ذهنی دیده می شود. این را می توان با اجرای یک آزمون هنجاریابی شده هوش آن را ارزیابی نمود. نارساخوانی (و پی آمد آن نادرست نویسی) اصطلاحی کلّی است که وجود مشکلاتی را در قلمرو زبان نوشتاری مشخص می کند (والاس و مك لافلین، ترجمه منشی طوسی، 1370). باتوجه به این نظر که “آنچه خوب یادگرفته می شود به خوبی نیز به یاد آورده می شود (سیف ،1387). در این تحقیق (طراحی آموزشی مبتنی بر روش نظامدار واکت و تأثیر آن بر کاهش اختلالات نوشتن در کودکان پسر پایه دوم) سعی شده تا با پرداختن به وضعیت کنونی آموزش نوشتن ، مشکلات روش آموزش آن بررسی شود، و با استفاده از طراحی آموزشی مبتنی بر روش نظامدار واکت در جهت افزایش کیفیت تدریس این درس گام های مثبت برداشته شود. یکی از سؤالات که نیاز به بررسی بیشتر دارد این است که آیا روش نظامدار واکت با توجه به چشم اندازهای مثبتی که در آموزش و یادگیری دارد می تواند میزان تحقق اهداف درس خواندن و هجی کردن را در کودکان دارای اختلال افزایش دهد و یا اثر بخشی چندانی در این زمینه ندارد؟
1-2- بیان مسأله:
توجه مؤلفان به اختلالات زبان نوشتاری (اختلال خواندن ، اختلال نوشتن) به عنوان نتیجه آگاهی فزاینده از این واقعیت تلقی شده است که بخش بزرگی از دانش آموزان از خدمات تربیتی مورد نیاز خود بهره مند نمی شوند. از آنجا که اغلب این گروه از دانش آموزان در طیف هوشی بهنجار قرار دارند به استعداد بالقوه خود نائل نشده و در نتیجه به عقب ماندگی تحصیلی دچار می شوند (هالاهان[1] ، کافمن[2]1994به نقل از جوادیان، 1378). از نظر استرانگ[3] به نقل از والاس[4] و مک لافلین[5] (1994) «مشکلات خواندن و نوشتن مهم ترین عوامل عدم موفّقیّت در مدرسه دانسته شده است». این مشکلات در واقع ساده ترین نشانه ای است که با کمک آن می توان شکست کودک را در بسیاری از زمینه های تحصیلی دیگر پیش بینی کرد (همان منبع). نارساخوانی (پی آمد آن نادرست نویسی ) اصطلاحی کلی است که وجود مشکلات را در قلمرو اکتساب زبان نوشتاری مشخص می کند. مشکل پایدار یادگیری خواندن و خودکار شدن را در کودکانی که دچار عقب ماندگی شدید یا نارسائی حسی نیستند و مدرسه را در سن معمول آغاز کرده اند، نارسا خوانی می نامند. آنچه نارسا خوان را از دیگران متمایز می کند نوع اشتباهات نبوده بلکه پا برجا ماندن آنهاست (تبریزی، 1384).
نوشتن مهارت پیش نیاز هجی کردن و بیان نوشتاری است بنابراین نقص در دست خط مانعی برای بیان نوشتاری است برای کار با کودکانی که مشکلات شدید نوشتاری دارند از روش هایی باید استفاده کرد که پایدار و نظامدار باشند. یکی از این روش ها، روش 12مرحله ای واکت می باشد که پایدار، نظامدار و چند حسی است در این روش تأکید بیشتر روی بکارگیری تمام حواس است. لرنر[6] (1993) معتقد است رویکرد چند حسی بر این فرض است که اگر اطلاعات به جای یک حس از طریق چند حس دریافت شوند، یادگیری برای برخی از دانش آموزان تسهیل می شود (لرنر، ترجمه دانش، 1386). کرک و چالفانت[7] با اشاره به نقش مهم رویکرد چند حسی در ترمیم مشکلات ناتوانی یادگیری می گویند: در این رویکرد فرض اساسی این است که کودک به تمام راه های حسی خود برای انجام فرآیند یادگیری نیاز دارد و از طریق همکاری همه ی آن ها یادگیری تقویت شده و افزایش می یابد ( کرک و چالفانت، ترجمه رونقی، 1377).
در پژوهشی که توسط بهاری (1385) انجام گرفت، نشان داد که با بکارگیری وسیله ی آموزشی سینا که وسیله ای برای آموزش خواندن و هجی کردن با بهره گیری از روش چند حسی است و توسط سیف نراقی و نادری تهیه شده است که عمده ترین هدف این وسیله آموزش خواندن، هجی کردن و در نهایت نوشتن به کودکانی که اختلال یادگیری دارند، می باشند است. زیرا این گونه کودکان قادر به یادگیری حروف و کلمات از طریق آموزش های رایج در مدارس عادی نیستند و نیاز به آموزش ویژه ای دارند که به یاری آن تمام حواس آن ها به ویژه حس لامسه به کار گرفته شود، می توان ضمن تسهیل در یادگیری حروف و کلمات جدید، خطاهای مختلف مانند: حذف، جا انداختن حرف و کلمه و جانشینی را کاهش داد و می توان ادعا کرد که با بکارگیری این وسیله همانند دیگر روش های چند حسی، چندین کانال ورودی به طور همزمان به کودک کمک می کند تا او بتواند در یک سطح عصب شناختی آنچه را می شنود با آن چه که می بیند پیوند دهد تا در کودک مفاهیم لازم برای بازشناسی لغات جدید ایجاد شود.
همچنین لوردی[8] (2004) در پژوهشی به بررسی اثر رویکرد آموزشی چند حسی بر پردازش زبان و خواندن دانش آموزان با بهره هوشی متوسط که در خواندن و پردازش زبان مشکل داشتند، پرداخت و نشان داد که علاوه بر کاهش مشکلات خواندن، اعتماد به نفس آزمودنی ها نیز بهبود یافت. سیف نراقی و نادری با استفاده از روش های چند حسی وسیله ای ابداع کرد ه اند که می توان از آن به عنوان بازی برای کاهش نارساخوانی استفاده کرد.آن ها وسیله آموزشی خود را وسیله آموزشی سینا گذاشته اند.(سیف نراقی و نادری،1384).
در پژوهشی جنابادی (1386) اثر بخشی روش های بازپروری کپارت، فرنالد[9] و وسیله آموزشی سینا را در درمان نارسایی های ویژه یادگیری خواندن و دیکته 40 دانش آموز نارسا خوان شهر زاهدان، مورد بررسی قرار داد و دریافت که استفاده از روش چند حسی فرنالد و وسیله آموزشی سینا، در درمان نارسایی های ویژه یادگیری، موثرتر از روش کپارک هستند (حسن زاده،1389).
یکی از مشکلات مهم آموزشی به ویژه در کشورهای درحال توسعه مانند ایران، مشکل نداشتن روش های آموزشی خاص در ارتباط با مقاطع پایین تحصیلی به خصوص دوران ابتدایی می باشد. باتوجه به شیوع بالای مشکلات یادگیری در دانش آموزان که از 1تا30 درصداست (رمضانی،1383). مطالعاتی در رابطه با بکارگیری روش های جدید و رسانه های آموزشی متنوع در مورد دانش آموزان دارای ناتوانی های نوشتن آن چنان که باید در ایران صورت نگرفته است و به دلیل جدید بودن این روش ها و نبود امکانات در مدارس، معلمان هم چنان از روش های قدیمی خود بهره می گیرندو در بیشتر مواقع به دلیل توجه ناکافی و عدم برخورد علمی و کارشناسانه با مشکلات یادگیری کودکان، مشکلات آن ها جدی تر شده یا دچار افت تحصیلی و مردودی می شوند که خود علت بسیاری از مشکلات عاطفی، افسردگی، اظطراب و پرخاشگری کودک می باشد (تبریزی،1382). اختلالات و ناتوانایی های نوشتاری در این دوره كه معمولأ شامل موارد: اختلالات كنترل حركتی، ادراك بصری، حافظه بصری، چپ دستی است از اقداماتی است كه سازمان آموزش و پرورش با طراحی های روش های آموزشی میبایست به آن توجه نمایند (آقازاده، 1388).
بدیهی است شناسایی و کنترل ناتوانایی های نوشتاری برای بالابردن سطح آموزش در سایه دارا بودن طراحی روش های آموزشی ممكن است. از این رو پژوهش حاضر با توجه به پیشرفت های اخیر در زمینه طراحی روش های آموزشی بر اساس روش های نوین در پی طراحی آموزشی مبتنی بر روش نظامدار واکت و تأثیرآن برکاهش اختلالات نوشتاری کودکان پایه دوم ابتدایی شهر سنندج می باشد.
[1]- Hallahan

نظارت و کنترل یکی از اجزای اصلی مدیریت محسوب می‌گردد، به‌طوری‌که بدون توجه به این جزء، سایر اجزای  مدیریت، مثل برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و هدایت نیز ناقص بوده و تضمینی برای انجام درست آن‌ها وجود ندارد.

برای نظارت و کنترل بر واحدهای یک سازمان باید فرایندها و وظایف هر واحد سازمانی مشخص شده و برای سنجش میزان تطابق خروجی‌های هر فرایند با اهداف و استراتژی‌های سازمان، شاخص‌های کمی قابل‌اندازه‌گیری تعریف شود. بر مبنای برآیند خروجی شاخص‌ها، میزان نیل سازمان به اهداف و کارآمدی یا ناکارآمدی یک واحد یا کل سازمان مشخص می‌شود.

ازآنجاکه اندازه‌گیری و گزارش‌گیری از عملکردها و شاخص‌ها به علت تعدد آن‌ها کاری سخت بوده و حتی گاهی باعث افزایش پیچیدگی و سردرگمی مدیران می‌گردد برای جلوگیری از این سرریز اطلاعات، از ابزار هوش تجاری به نام “داشبوردهای مدیریتی” استفاده می‌گردد.

هدف این پایان نامه، شناسایی و استخراج شاخص‌های کلیدی عملکرد برای یک شرکت ارائه دهنده خدمات دیتا (PAP)[1] و طراحی سامانه داشبورد مدیریتی است که خروجی این شاخص‌ها را با نمایی گرافیکی در اختیار مدیران شرکت قرار داده و وضعیت کلی شرکت را در یک نگاه برای مدیران به تصویر بکشد.

به این منظور از روش ها و ابزار هایی مانند، مدل تعالی سازمانی  EFQM، [2] کارت امتیازی متوازن،  دلفی فازی،  فرایند تحلیل سلسله مراتبی و ابزارهای طراحی سامانه استفاده شده است.

کلیدواژه ها :

هوش تجاری BI،[3] فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP،[4] دلفی فازی، مدل تعالی سازمانی EFQM، کارت امتیازی متوازن BSC،[5] شاخص‌های کلیدی عملکرد KPI،[6] داشبورد، نظارت و کنترل.

فهرست مطالب
 

چکیده : ح‌

فهرست مطالب.. خ‌

فهرست تصاویر. ش‌

فهرست جداول. ص‌

فصل یک : کلیات پژوهش… 1

1-1 مقدمه. 2

1-2  بیان مسئله. 2

1-3 اهداف پژوهش… 4

1-4  پرسش های پژوهش… 4

1-5  اهمیت و ضرورت پژوهش… 5

1-6 جنبه نو بودن پژوهش… 5

فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه پژوهش… 6

2-1 مقدمه. 7

2-2  نظارت و کنترل. 7

2-2-1 مفهوم و اهمیت کنترل: 7

2-2-2 تعاریف کنترل: 7

2-2-3 فرآیند کنترل: 8

2-2-4 ویژگی های کنترل مؤثر: 8

2-2-5 عوامل مؤثر بر کنترل: 9

2-2-6 ایجاد کنترل مؤثر: 9

2-3 هوشمندی کسب وکار BI 10

2-3-1 مقدمه. 10

2-3-2  تعریف هوشمندی کسب و کار 10

2-3-4 کاربرد هوشمندی کسب و کار 11

2-3-5 ابزارهای هوش کسب و کار 12

2-4 مدل تعالی سازمانی EFQM… 13

2-4-1 تاریخچه مدلهای تعالی.. 13

2-4-2 مفاهیم بنیادی.. 14

 

2-4-2-1   نتیجه گرایی.. 14

2-4-2-2    مشتری مداری.. 14

2-4-2-3    رهبری و ثبات در مقاصد. 15

2-4-2-4   مدیریت مبتنی بر فرآیندها و واقعیت ها 15

2-4-2-5   توسعه و مشارکت کارکنان. 16

2-4-2-6   یادگیری، نوآوری و بهبود مستمر. 16

2-4-2-7   توسعه همکاری های تجاری.. 17

2-4-2-8   مسئولیت اجتماعی سازمان. 17

2-4-3 معیارهای 9 گانه مدل  تعالی.. 18

2-4-3-1  معیار 1 : رهبری.. 19

2-4-3-2  معیار 2 : خط مشی و استراتژی.. 20

2-4-3-3  معیار 3 : مدیریت منابع انسانی.. 20

2-4-3-4  معیار 4 : منابع و مشارکتها 21

2-4-3-5  معیار 5 : فرآیندهای سازمانی.. 21

2-4-3-6  معیار 6 : نتایج مشتری.. 22

2-4-3-7  معیار 7 : نتایج کارکنان. 22

2-4-3-8  معیار 8 : نتایج جامعه. 22

2-4-3-9  معیار 9 : نتایج کلیدی عملکرد. 23

2-4-4 لیست  شاخص‌های عملکردی مدل تعالی. 24

2-4-4-1 شا خص های ارزش گذاری.. 24

2-4-4-2  شاخص‌های آگاهی و اطلاع رسانی.. 25

2-4-4-3 شاخص‌های ارتباط با مشتری.. 25

2 – 5  کارت امتیازی متوازن   (Balanced Scorecard , BSC) 26

2-5-1 مناظر کارت امتیازی متوازن. 27

2-5-2 توازن در ارزیابی متوازن. 28

2-5-3  وجوه جدید در کارت امتیازی متوازن. 29

2- 6  روش دلفی.. 30

2-6-1  تاریخچه دلفی.. 31

2-6-2  تعریف دلفی.. 32

2-6-3  موارد استفاده دلفی.. 33

2-6-4  ویژگیهای عمده روش دلفی.. 33

2-6-5  انواع دلفی.. 35

2-6-6  اهداف و کاربردها 36

2-6-7  شرایط کاربرد. 36

2-6-8 اجزای اصلی دلفی.. 37

2-7  منطق فازی.. 37

2-7-1 متغیرهای زبانی.. 38

2-7-2  مجموعه های فازی و زبان طبیعی.. 39

2 – 8  دلفی فازی و کاهش عدم قطعیت.. 43

2 – 9 فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP 46

2-9-1  اصول فرآیند تحلیل سلسله مراتبی.. 47

2-9-2  گامهای AHP. 47

الف) مدل سازی.. 47

ب) قضاوت ترجیحی (مقایسات زوجی) 48

ج) محاسبات وزن‌های نسبی.. 49

د) ادغام وزنهای نسبی.. 50

2-9-3 سازگاری در قضاوت‌ها 50

گام 1. محاسبه بردار مجموع وزنی: 51

گام 2. محاسبه بردار سازگاری: 51

گام 3. بدست آوردن  . 51

گام 4. محاسبه شاخص سازگاری: 51

گام 5. محاسبه نسبت سازگاری: 51

2-9-4 مثال AHP. 52

2-10 روش تصمیم گیری چند معیاره SMART.. 56

2-10-1 مراحل اصلی در تحلیل.. 57

2-11 پیشینه تحقیق در ایران. 58

2-12  پیشینه تحقیق در خارج. 60

فصل سوم : روش شناسی پژوهش… 62

3 – 1 مقدمه. 63

3-2  معرفی شرکت داده پردازی فن آوا 63

3-2-1  چشم انداز شرکت فن آوا 64

3-2-2  PAP چیست؟. 64

3-2-3 خدمات شرکت فن آوا 64

3 – 3  روش پژوهش… 65

3- 4  جامعه پژوهش و حجم نمونه. 65

3 – 5  روش و ابزار جمع آوری اطلاعات.. 65

3 – 6 روش انجام تحقیق.. 66

3 – 6 – 1   گرد آوری داده ها 66

3 – 6 – 2  دسته بندی داده ها در قالب کارت امتیازی متوازن BSC. 66

3 – 6– 3  اجرای دلفی فازی.. 72

3- 6 -3 -1  انتخاب خبرگان. 72

3- 6 -3 -2  تعریف متغیر های زبانی و تابع عضویت فازی.. 73

3- 6 -3 -3  ارائه پرسشنامه به خبرگان و انجام نظر سنجی مرحله اول. 74

3- 6 -3 -4  ارائه پرسشنامه به خبرگان و انجام نظر سنجی مرحله دوم. 79

3-6-3-5  مقایسه دو مرحله فازی اول و دوم. 82

3-6-3-6  اجرای فازی دلفی برای دیگر مناظر BSC. 85

نتایج دلفی فازی برای منظر مشتری در BSC. 85

نتایج دلفی فازی برای منظر فرایند های داخلی در BSC. 85

نتایج دلفی فازی برای منظر رشد و یادگیری در BSC. 86

3 – 6 – 4  اجرای فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP. 87

3 – 6 – 4 -1 گام اول تشکیل درخت سلسله مراتب تصمیم. 87

3 – 6 – 4 -2  انجام مقایسات زوجی معیارها 88

3 – 6 – 4 -2  تلفیق نظرات خبرگان. 90

3-6-5 رتبه بندی شاخص‌ها 92

3-7 طراحی سامانه داشبورد مدیریتی.. 98

3-7 -1 متدولوژی RUP. 98

3-7-1-1  معماری و ساختار کلی RUP. 99

3 – 7-2  زبان مدلسازی یکنواخت UML. 99

3-7- 2-1  تاریخچه UML : 100

3-7-2-2 UML دقیقا چیست ؟. 101

3-7-2-3  نمودارهای UML. 102

مدل منطقی سامانه داشبورد. 103

شکل 3-9 نمایی از تعاملات سیستم داشبورد با دیگر سیستم های شرکت.. 104

نمایه مستندات طراحی.. 104

شروع طراحی.. 107

فصل چهارم: یافته های پژوهش… 125

4 -1  مقدمه. 126

4-2 توصیف جامعه آماری.. 126

4-2-1 توصیف جامعه آماری مشارکت کننده در تحقیق بر حسب جنسیت.. 126

4-2- 2 توصیف جامعه آماری مشارکت کننده در تحقیق بر حسب تحصیلات.. 126

4-2-3  توصیف جامعه آماری مشارکت کننده در تحقیق بر حسب رشته تحصیلی.. 126

4-3 یافته های پژوهش… 127

4-3-1  تاثیر استفاده از BSC. 127

4 – 3 – 2 یافته های دلفی فازی.. 128

4 – 3 – 3 یافته های ترکیب AHP  و SMART. 129

4-3-4  تشریح ترکیب و اولویت شاخص‌های استخراجی.. 130

4-4  پیش نمونه سامانه داشبورد مدیریتی.. 131

5-4 مزایای به کار گیری این روش… 138

5-5 پاسخ به پرسش‌های پژوهش… 139

فصل پنجم : نتیجه گیری.. 143

5-1 مقدمه: 144

5-2 خلاصه پژوهش… 144

5 -3 بحث ونتیجه گیری.. 146

5-4 محدودیت های پژوهش… 147

5 – 5 پیشنهاد برای پژوهش های آتی.. 147

فهرست منابع. 149

پیوست ها 155

پیوست 1 متدولوژی RUP. 155

1-1 معماری و ساختار کلی RUP. 155

1-2  ابعاد RUP. 156

1-3  فازها و مراحل  های یک پروژه درRUP. 157

1-4  ضوابط RUP. 158

1-5  اسناد RUP. 163

واژه نامه. 163

مدل مورد کاربرد (use case) 164

مشخصات مورد کاربرد  (use case) 164

دیاگرام کلاس  (Class diagram) 165

 

 

فهرست تصاویر
شکل 2-1 نمودار مدل  تعالی بومی سازی شده 19

شکل 2-2 نمودار مجموعه فازی بیانگر بلندی قد انسان. 41

شکل  2-3 نمودار بیانگر تاثیر توصیف کننده ها بر مجموعه های فازی.. 41

شکل 2-4 نمودار بیانگر دیدگاه ارستویی در ارتباط با بلند قد بودن انسان. 42

شکل 2-5 نگرش فازی به بلندی قد انسان. 43

شکل 2-6  مثالی از توابع فازی و متغیر های زبانی.. 43

شکل 2-7 فرایند اجرای روش دلفی فازی.. 45

شکل 2-8  هرم سلسله مراتب تصمیم در AHP. 48

شکل 2-9 درخت سلسله مراتب تصمیم انتخاب مدیر. 53

شکل 3-1 : تابع عضویت مثلثی متغیر های زبانی.. 74

شکل 3-2 نمایش درخت تصمیم رتبه بندی شاخص‌ها با معیار های انتخابی.. 87

شکل 3-3 نتیجه اولویت بندی معیارها توسط خبره اول. 89

شکل 3-4  نتیجه اولویت بندی معیارها توسط خبره دوم. 90

شکل 3-5 نتیجه اولویت بندی معیارها توسط خبره سوم. 90

شکل 3-6 نتایج تلفیق نظرات خبرگان در اولویت بندی معیارها 91

شکل 3-8 مدل منطقی سامانه داشبورد مدیریتی.. 103

شکل 3-9 نمایی از تعاملات سیستم داشبورد با دیگر سیستم های شرکت.. 104

شکل 3-10 نمودار مورد کاربرد ساماهنه داشبورد مدیریتی.. 108

شکل 3 – 11 نمودار فعالیت “ورود به سامانه”. 119

شکل 3-12  نمودار فعالیت” نمایش شاخص‌ها”. 120

شکل 3 – 13 نمودار فعالیت “صدور شاخص‌ها”. 120

شکل 3-14 نمودار فعالیت “خروج از سامانه”. 121

شکل 3 – 15 سند نمودار کلاس های تحلیل.. 122

شکل 3-16 دید منطقی سامانه داشبورد. 123

شکل 4-1 پیش نمونه صفحه ورود به تارنمای سامانه داشبورد مدیریتی.. 132

شکل 4-2 پیش نمونه صفحه نمایش شاخص‌های کلیدی حوزه مالی. 133

شکل 4-3 پیش نمونه صفحه نمایش شاخص‌های کلیدی حوزه رشد و یاد گیری.. 134

شکل 4-4 پیش نمونه نمایش چند شاخص در کنار هم در صفحه مقایسه شاخص‌ها 135

شکل 4-5 پیش نمونه نمایش صفحه ایجاد کاربر جدید برای سامانه داشبورد. 136

شکل 5-5 پیش نمونه تعریف شاخص جدید در سامانه. 137

شکل 1- پیوست:  نمایی از فرایند RUP. 157

 

 

فهرست جداول
 

جدول شماره 2-1  : طیف ترجیحات ساعتی برای مقایسات دو به دو 49

جدول 2-2  شاخص تصادفی.. 52

جدول شماره 2 : مقایسات زوجی 4 معیار 54

جدول شماره 3 : مقایسات زوجی سه گزینه مدیریت از منظر تجربه. 55

جدول شماره 4 : مقایسات زوجی سه گزینه مدیریت از منظر تجربه با بردار رتبه بندی.. 55

جدول شماره 5 : نتایج نهایی مقایسات زوجی سه گزینه مدیریت درهر منظر. 55

جدول شماره 3 – 1  لیست شاخص‌های جمع آوری شده در دیدگاه مالی  BSC. 68

جدول شماره 3 – 2  لیست شاخص‌های جمع آوری شده در دیدگاه مشتری BSC. 70

جدول شماره 3 – 3  لیست شاخص‌های جمع آوری شده در دیدگاه فرایند ها 71

جدول شماره 3 – 4  لیست شاخص‌های جمع آوری شده در دیدگاه رشد و یاد. 72

جدول شماره 3 – 5 نمونه پرسشنامه دلفی فازی پر شده توسط یکی از خبرگان. 75

جدول 3-6 نتایج پاسخ های خبرگان در اولین دور دلفی برای شاخص‌های مالی.. 78

جدول 3- 7 میانگین فازی هر شاخص و میانگین فازی زدایی شده 79

جدول 3- 8 نتایج شمارش پاسخ نامه ها مرحله دوم. 81

جدول 3- 9 میانگین فازی هر شاخص و میانگین فازی زدایی شده مرحله دوم. 82

جدول 3-10 مقایسه و تفاضل نتایج مرحله اول و دوم دلفی فازی.. 84

جدول 3-11 شاخص‌های انتخابی دلفی فازی در منظر مالی.. 85

جدول 3 –12  لیست شاخص‌های انتخابی با روش دلفی فازی در منظر مشتری BSC. 85

جدول 3-13  لیست شاخص‌های انتخابی با روش دلفی فازی در منظر فرایند های.. 86

جدول 3 – 14  فهرست شاخص‌های انتخابی با روش دلفی فازی در منظر رشد و یاد. 86

جدول 3-19 اولویت بندی معیارها و نمایش وزن نرمال و غیر نرمال. 92

جدول شماره 3-20  نتایج رتبه بندی شاخص‌ها به روش SMART برای خبره اول. 94

جدول شماره 3-21  نتایج رتبه بندی شاخص‌ها  به روش SMART برای خبره دوم. 95

جدول شماره 3-22   نتایج رتبه بندی شاخص‌ها  به روش SMART برای خبره سوم. 97

جدول 3-23 امتیاز و اولویت نهایی شاخص‌های کلیدی عملکرد. 98

جدول 4-1 توزیع فراوانی و درصد فراوانی جنسیت پاسخ گویان. 126

جدول 4-2 توزیع فراوانی و درصد فراوانی تحصیلات پاسخ گویان. 126

جدول4-3 توزیع فراوانی و درصد فراوانی  پاسخ گویان به تفکیک مقطع تحصیلی.. 127

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل یک : کلیات پژوهش
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1 مقدمه
تغییرات سریع فناوری، حوادث و بحران های غیرمنتظره، ناسازگاری ها و نیازهای‏فرآیندی، از یک سو؛ و تغییرات جمعیتی و رشد و توسعه‏ی دانش بشری، از سوی دیگر، اهمیت روز افزون مدیریت را رقم می‏زنند. مدیریت به عنوان بستری برای به وجود آمدن “آنچه مطلوب است” و یا “آنچه باید باشد”، زیر بنای هر گونه فعالیت سازمانی ‏است.

یکی از حیاتی ترین وظایف مدیریت، فرایند نظارت است که موجب تضمین بقای سازمان و اطلاع از کیفیت عملکرد  اجرای برنامه ها در واحد های منفرد و در مجموع در کل سازمان می گردد . اطلاعات حاصل از فرایند کنترل و نظارت علاوه بر ارائه دیدی کلی از سازمان به مدیر، بعنوان بازخورد موجب تصحیح و بهبود جریان عملیات و فعالیت های سازمان می گردد.

فعالیت های سازمانی، در چارچوب اهداف، خط مشی‏ها و برنامه‏ها محقق می شود و داشتن نظام دریافت اطلاعات و ارزیابی صحیح و کارا برای آگاهی از وضعیت موجود و مقایسه این وضعیت با برنامه ها و اهداف از پیش تعیین شده یکی از اساسی ترین نیازهای امروز مدیریت است.

 

یکی از راههای رفع این نیاز مدیران، استفاده از ابزاری مانند داشبوردهای مدیریتی است.

 

1-2  بیان مسئله
در راستای نظارت و ارزیابی سازمان همواره حجم انبوهی از داده ها و اطاعات مربوط به واحدهای وظیفه ای مختلف در قالب های گوناگون مانند گزارش ها، فایل های الکترونیکی، پایگاه های داده و غیره به دست می آید که این اطلاعات، معمولاً حجیم، بیش از اندازه زیاد و دارای پراکندگی و تنوع  هستند (سر ریز اطلاعاتی). این تعدد اقلام اطلاعاتی و پیچیدگی ترکیب آنها کار یک مدیر برای کشف، تحلیل عمیق، ایجاد گزارشات جدید و نهایتاً انجام مهم ترین وظیفه یک مدیر، یعنی  تصمیم گیری را مشکل می کند.

در سازمان ها با توجه به حجم داده های پراکنده، تصمیم گیری به این آسانی امکان پذیر نیست. برای تصمیم گیران سازمان، مقدار داده‌ای که باید در روز کاری مشاهده و تحلیل شود، بسیار چالش بر انگیز است. با باز شدن درهای  سازمان ها بر تعداد بی‌شمار مشتریان، شرکا و عرضه کنندگان، سازمان ها دیگر قادر به مدیریت با اطلاعات کم و ناقص نیستند. حجم وسیع اطلاعات و توزیع آن از طریق پخش گزارش های معمول دیگر پاسخ گوی نیاز سازمان ها نخواهد بود، چرا که این گزارش ها غالبا ایستا هستند و با توجه به ایستایی و حجم بسیار، باعث سردرگمی می شوند. بنابراین فرصت ها و تهدیدها نادیده گرفته شده یا بسیار دیر کشف می شوند و این موضوع باعث می شود که سازمان نتواند به حرکت سریع خود ادامه دهد.

راه حل این مشکل استفاده از داشبوردهای مدیریتی است که با انتخاب چند شاخص کلیدی اطلاعات پیچیده را در قالب نمودار و گراف به شکلی ساده و قابل فهم ارائه می کند.

شاخص‌های عملکردی کلیدی، معیارهای اندازه گیری مالی و غیر مالی هستند که به منظور تعیین کیفیت، نیل به اهداف و انعکاس عملکرد استراتژیک یک سازمان به کار برده می شوند. این شاخص‌ها به منظور ارزیابی موقعیت کنونی شرکت و تعیین راهکارهای مناسب برای هوشمند کردن کسب و کار استفاده می شوند.

داشبوردهای مدیریتی، سیستم های نرم افزاری هوش تجاری (BI) نوینی هستند که  به سازمان ها در جهت غنی‏سازی اهداف با استفاده از اطلاعات وتجزیه و تحلیل  آنها کمک می‏کنند.

هدف استخراج شاخص‌های کلیدی عملکرد از میان انبوه شاخص‌های عملکردی سازمان، بر اساس نظر خبرگان و روش های علمی است و در نهایت، طراحی سامانه ای که قادر به دریافت، ذخیره سازی و نمایش خروجی این شاخص‌ها در محیطی گرافیکی و ساده تحت عنوان داشبورد باشد.

 

1-3 اهداف پژوهش
برخی اهداف این پژوهش عبارتند از:

1 –  تجزیه و تحلیل ساختار و جریان اطلاعاتی سازمان (مطالعه موردی شرکت داده پردازی فن آوا ارائه دهنده خدمات فناوری اطلاعات)

2 –  استخراج شاخص‌های حیاتی عملکرد سازمان که انحراف در عملکرد هر یک از آنها موجب خسارات جدی ویا عدم حصول نتیجه مطلوب می گردد.

3 – ارائه مدلی ترکیبی از ابزار تصمیم گیری برای استخراج شاخص‌های کلیدی عملکرد.

4 – نمایش وضعیت کل سازمان در یک نگاه.

5 – کمک به تصمیم گیری سریعتر و بهتر مدیران سازمان.

6 – دسترسی سریع به اطلاعات سازمان.

7 – ایجاد سامانه ای برای ذخیره سوابق عمکرد سازمان.

8 – ایجاد امکان مقایسه وضعیت فعلی شرکت با بازه های زمانی دلخواه در گذشته.

1-4  پرسش های پژوهش
یک چهارچوب مفهومی برای ایجاد یک سامانه مدیریت و نظارت سازمانی (داشبورد مدیریتی) باید دارای چه مؤلفه‌هایی باشد تا بتواند به گونه ای کاربردی به رفع نیازهای کاربران سازمان کمک کند؟.
سامانه مدیریت و نظارت سازمانی به چه میزان می تواند در اصلاح فرایندهای موجود واتخاذ تصمیمات جدید کارایی داشته باشد؟

فهرست مطالب:

فصل اول(مقدمه، تعاریف و کلیات)               ……………………………………………………………..
1
1-1 مقدمه                                                                   ………………………………………………………………………….
2
1-2 تعاریف محوری                                                   ………………………………………………………………………….
2
1-2-1 چشم‌انداز                                                         …………………………………………………………………………..
2
1-2-2 سیستم پویا                                                         ………………………………………………………………………….
3
1-2-3 سطح سرویس                               ………………………………………………………………………………………….
4
1-2-4 نقش‌های محوری معابر شهری         …………………………………………………………………………………………
4
1-2-5 توسعه‌ی پایدار                                     ………………………………………………………………………………………
5
1-2-6 محیط زیست                                 …………………………………………………………………………………………..
6
1-2-7 فضای سبز شهری                           …………………………………………………………………………………………..
6
1-2-8 آلودگی محیط زیست                                     ……………………………………………………………………………
6
1-2-8-1 آلودگی آب                             ……………………………………………………………………………………………
6
1-2-8-2 آلودگی خاک                           …………………………………………………………………………………………..
7
1-2-8-3 آلودگی هوا                             …………………………………………………………………………………………….
8
1-2-8-3-1کاهش آلودگی محیط زیست   ………………………………………………………………………………………..
8
1-2-8-3-2   روش‌های کاهش آلودگی هوا               ……………………………………………………………………………..
9
1-9 جنگل                                               ……………………………………………………………………………………………
9
1-10 فرضیات تحقیق                               ……………………………………………………………………………………………
10
1-11سوالات تحقیق                                 ……………………………………………………………………………………………
10
1-12 اهداف تحقیق                                 ……………………………………………………………………………………………
10
1-13 کاربردهای تحقیق                           ……………………………………………………………………………………………
11
فصل دوم ( پیشینه و تاریخچه تحقیق)       ……………………………………………………………………
12
2-1 مقدمه                                              ……………………………………………………………………………………………
13
2-2 پیشینه و تاریخچه‌ی تحقیق                 ……………………………………………………………………………………………
13
فصل سوم(روش تحقیق)                         ……………………………………………………………………
16
3-1 مقدمه                               ………………………………………………………………………………………………………….
17
3-2روش تحقیق                                                      …………………………………………………………………………..
17
3-2-1 شناخت و تعریف مسئله …………………………………………………………………………………………………………..
17
3-2-2 مفهوم سازی مدل           ………………………………………………………………………………………………………..
20
3-2-2-1 نقش خودروها در مصرف اکسیژن و تولید دی‌اکسیدکربن و آلودگی هوا   …………………………………
20
3-2-2-2 میزان اکسیژن مورد نیاز برای خودروها                                           ……………………………………………
21
3-2-2-3 آثار کاشت، توسعه و بهره‌برداری از جنگل‌های شهری                     ……………………………………………
22
3-2-2-4 میزان آب مصرفی درختان جنگلی                                                   ……………………………………………
27
3-2-2-5 چگونگی تولید اکسیژن توسط درختان                                           ……………………………………………
 

/>28
3-2-2-6 تعداد درختان لازم برای تامین اکسیژن هرخودرو                            …………………………………………..
29
3-2-2-7 میزان اکسیژن مورد نیاز برای هر انسان                                           ……………………………………………..
29
3-2-2-8 تعداد درختان لازم برای تامین اکسیژن هر انسان                             ……………………………………………..
30
3-2-2-9 میزان آلودگی هوای ناشی از شهرنشینی انسان                               ………………………………………………
30
3-2-2-10 نقش انسان                                                                   …………………………………………………………..
31
3-2-2-11 نقش جنگل                                                               ……………………………………………………………..
31
3-2-2-12 نقش خودرو                                                             ……………………………………………………………..
32
3-2-3 تبیین و تدوین مدل                                                        ……………………………………………………………..
33
3-2-4 شبیه‌سازی و اعتبارسنجی                                                ……………………………………………………………..
37
3-2-5 تحلیل سیستم و ارائه راهکار و پیشنهادات                         ……………………………………………………………..
43
    

3-2-6 پیاده‌سازی و اجرا                                                            ……………………………………………………………..
43
فصل چهارم ( بحث )                             …………………………………………………………………..
44
4-1 عوامل اصلی ایجاد ترافیک شهری                                       ……………………………………………………………..
45
4-1-1 عابرین پیاده شهری                                                           ……………………………………………………………..
45
4-1-2 وسایل نقلیه شهری                                   …………………………………………………………………………………..
45
4-1- 3 معماری شهری                                       …………………………………………………………………………………….
45
4-2 شکل‌ها و نمودارهای حاصل از نرم‌افزار   ………………………………………………………………………………………
45
فصل پنجم ( نتیجه‌گیری)                 ……………………………………………………………………..
58
5-1 نتیجه‌گیری(ویژگی‌های چشم‌انداز تعامل انسان+ جنگل+ خودرو)       …………………………
59
5-2 پیشنهادات                                       ……………………………………………………………………..
60
5- 2-1 تفکیک سطح‌گذر و فضای سبز           ……………………………………………………………………………………..
60
5- 2- 2 ایجاد اختلاف ارتفاع مابین معابر         ……………………………………………………………………………………..
60
5- 2- 3 بلوک بندی در معماری شهری           ………………………………………………………………………………………
61
منابع ……………………………………………………………………………………………………………………
63
پیوست 1 ……………………………………………………………………………………………………………..
67
پیوست 2 ……………………………………………………………………………………………………………..
68
پیوست 3 ……………………………………………………………………………………………………………..
69
چکیده:
هدف از این تحقیق ارائه ویژگی‌های چشم‌انداز معماری و افزایش سطح سرویس معابر شهری با اولویت حفظ و توسعه‌ی محیط زیست شهری با استفاده از روش مطالعاتی “سیستم پویا” و نرم‌افزار “ون‌سیم” می‌باشد، در این تحقیق؛ با توجه به توانایی خاص نرم‌افزار؛ هم‌زمان تاثیرات متقابل معماری شهری و سطح سرویس معابر و آلودگی هوای شهری ناشی از مصرف سوخت خودروها مورد بررسی قرار گرفته‌اند و ساختار سلسله مراتبی تحقیق در شش مرحله عبارتند از: شناخت و تعریف مسئله، تعریف حدود و مرزهای سیستم با مفهوم‌سازی مدل بر اساس تعاریف حاصل از: چشم‌انداز، معابر شهری، نقش انسان در آلودگی محیط زیست و حفظ و توسعه‌ی محیط زیست شهری با توسعه‌ی جنگل‌کاری شهری، به‌دست آوردن نمودارهای حالت/جریان با استفاده از متغیرهای حالت و کمکی حاصل از مرحله‌ی قبل برای چشم‌انداز و سطح سرویس معابر شهری و نقش انسان در آلودگی محیط زیست شهری و توسعه‌ی جنگل‌کاری شهری با استفاده از نرم‌افزار ، شبیه‌سازی و اعتبارسنجی از عملکردهای متغیرهای وارده و کسب اطمینان شده از مرحله‌ی قبل در نرم‌افزار ، تحلیل و ارائه‌ی راهکارها و پیشنهادات به یکی از دو روش‌ تغییر سیاست‌ها یا تغییر ساختارها و اتخاذ سیاست نهایی و اخذ استراتژی منتخب، و در نهایت نیز پیاده‌سازی و اجرای سیاست‌ها که بایستی توسط مجریان طرح‌های شهری عملیاتی گردد. و بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، ایجاد اختلاف ارتفاع ما‌بین معابر، همراه با تفکیک سطوح سرویس پیاده‌روها و خودروها برای افزایش سطح سرویس معابر، و جنگل‌کاری شهری برای پایداری توسعه‌ و حفظ محیط‌زیست شهری در تامین اکسیژن مورد نیاز انسان‌ها و خودروها، به عنوان راهکاری جدید در چشم‌انداز معماری و طراحی‌ شهری پیشنهاد شده‌اند.
مقدمه
کریستوفر الکساندر[1]، از نظریه‌پردازان بزرگ معاصر معماری و رئیس مرکز ساختار محیطی و استاد دانشگاه برکلی کالیفورنیا[2] معتقد است: شهر یک اثر هنری است که آفرینندگانی به تعداد