دکتر مجتبی صداقتی فرد
استاد مشاور:
دکتر طاهره میرساردو
زمستان 1390
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
چکیده 1
1-1 مقدمه 3
2-1 بیان مسئله 3
3-1 ضرورت و اهمیت تحقیق 8
4-1 اهداف تحقیق 9
2- 1 مقدمه 11
2-2 مروری بر ادبیات 11
3-2 مبانی نظری 22
1-3-2 الگوی جامعه شناختی سیاسی 23
2-3-2 دیدگاه کارکردگرایی 24
1-2-3-2 کارکرد 25
2-2-3-2 ساخت 27
3-2-3-2 یکپارچگی 28
4-2-3-2 تعادل 28
5-2-3-2 ارزش ها 29
3-3-2 دیدگاه مبادله 30
1-3-3-2 پاداش 30
2-3-3-2 انگیزش 31
3-3-3-2 سود 31
4-3-3-2 اراده گرایی 32
5-3-3-2 تایید اجتماعی 32
4-3-2 الگوی اقتصاد سیاسی 33
1-4-3-2 دیدگاه انتخاب عاقلانه 33
2-4-3-2 دیدگاه انتخاب عاقلانه اصلاح شده 34
5-3-2 الگوی روان شناسی سیاسی 34
1 -5-3-2 دیدگاه روانی سیاسی تحلیل رفتار انتخاباتی مکتب مطالعاتی شیکاگو 34
2-5-3-2 دیدگاه شناختی(طراحواره افراد) 35
3-5-3-2 دیدگاه رونالد اینگلهارت 35
6-3-2 دیدگاه رابرت پاتنام 37
7-3-2 دیدگاه فرانسیس فوکویاما 39
8-3-2 دیدگاه جیمز کلمن 40
9-3-2 دیدگاه پیر بوردیو 42
10-3-2 دیدگاه تاجبخش 43
11-3-2 دیدگاه فیلد 44
12-3-2 بانک جهانی(ولکاک و نارایان) 44
13-3-2 دیدگاه باس 45
14-3-2 دیدگاه لین 45
15-3-2 دیدگاه افه و فوش 46
16-3-2 دیدگاه لور 46
17-3-2 دیدگاه برگر- اشمیت 46
18-3-2 دیدگاه ایمرفال 46
19-3-2 دیدگاه استون 47
4-2 چارچوب نظری 49
5-2 مدل نظری 57
6-2 فرضیه 58
1-3 مقدمه 60
2-3 روش پژوهش 60
3-3 روش گردآوری اطلاعات 60
4-3 فرآیند پژوهش 61
5-3 جامعه آماری 61
6-3 نمونه گیری 61
1-6-3 شیوه نمونه گیری 62
2-6-3 برآورد حجم نمونه 62
7-3 روش اجرای پژوهش 64
8-3 روش تحلیل داده ها 64
9-3 روایی و پایایی 64
1-9-3 روایی 64
2-9-3 پایایی 65
10-3 تعریف مفهومی متغیر ها 65
1-10-3 سرمایه اجتماعی 65
2-10-3 سرمایه اجتماعی درون و برون گروهی 66
3-10-3 فضای مجازی 67
4-10-3 انتخابات 68
11-3 تعریف عملیاتی متغیرها 68
1-11-3 سرمایه اجتماعی درون گروهی 69
2-11-3 سرمایه اجتماعی برون گروهی 70
4-1 مقدمه 73
2-4 توصیف متغیر ها و سوالات پژوهشی 73
3-4 آزمون فرضیات 135
5-1مقدمه 142
2-5 خلاصه، بحث و نتیجه گیری 142
3-5 محدودیت های پژوهش 145
4-5 پیشنهادهای پژوهش 146
پیوست 148
منابع 156
فهرست جداول
2-1 : مروری بر ادبیات انجام شده داخلی 20
2-2: مروری بر ادبیات انجام شده خارجی 21
2-3 : دیدگاه های نظری در مورد رفتار انتخاباتی 36
2-4 : تعاریف سرمایه اجتماعی از نگاه نظریه پردازان 48
3-1 : روش نمونه گیری 63
4-1 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان فعالیت در شبکه
فیس بوک 74
4-2 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان فعالیت در شبکه فیس بوک از تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات ) 75
4-3 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان فعالیت در شبکه فیس بوک از تاریخ 22/3/ 88 لغایت27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس) 76
4-4 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: در صفحه فیس بوک خود اقدام به ایجاد گروه های هواداری از کاندیدای مورد حمایت درتاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات) 77
4-5 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: ارسال پیام ها و اخبار سیاسی و انتخاباتی را از تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس) برای دوستان 78
4-6 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات) در صفحات فیس بوک افرادی که می شناختید 79
4-7 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس ) در صفحات فیس بوک افرادی که می شناختید 80
4-8 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن شما از تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات) در صفحات فیس بوک افرادی که نمی شناختید 81
4-9 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذا شتن از تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس ) در صفحات فیس بوک افرادی که نمی شناختید 82
4-10 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذا شتن از تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات )در صفحات فیس بوک افرادی که با شما اختلاف نظر سیاسی دارند 83
4-11: توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس ) در صفحات فیس بوک افرادی که با شما اختلاف نظر سیاسی دارند 84
4-12 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات) در صفحات فیس بوک افرادی که نمی شناختی 85
4-13 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس ) در صفحات فیس بوک افرادی که نمی شناختید 86
4-14 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات )در صفحات فیس بوک افرادی که با شما اختلاف نظر سیاسی دارند 87
4-15 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس ) در صفحات فیس بوک افرادی که با شما اختلاف نظر سیاسی دارند 88
4-16 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: تغییر رنگ پس زمینه عکس پروفایل صفحه خود به یکی از نمادهای انتخاباتی کاندیدا مورد حمایت خود در تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات ) 89
4-17 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: تغییر رنگ پس زمینه عکس پروفایل صفحه خود به یکی از نمادهای انتخاباتی کاندیدا مورد حمایت خود درتاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس) 90
4-18 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاری درصفحات فیس بوک افراد یا گروه های طرفدار کاندیدها در تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس) 91
4-19 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاری درصفحات فیس بوک افراد یا گروه های طرفدار کاندیدها در تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس) 92
4-20 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: انتشار پیام های مندرج صفحه فیس بوک کاندیدای مورد نظر خود 93
4-21 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: بعد از اعلام رسمی نتایج انتخابات باعث : 94
4-22 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: دعوت از دوستان خود در تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات ) برای ملحق شدن به گروه های طرفداران کاندیداهای انتخاباتی 95
4-23 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: دعوت از دوستان خود در تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس) برای ملحق شدن به گروه های طرفداران کاندیداهای انتخاباتی 96
4-24 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: فوروارد پیام انتخاباتی برای دوستان خود در شبکه فیس بوک در تاریخ ( 1/3/88 لغایت 22/3/88)ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات 97
4-25 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: فوروارد پیام انتخاباتی برای دوستان خود در شبکه فیس بوک در تاریخ 22/3/ 88 لغایت27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس) 98
4-26 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: ملحق شدن به کمپین های انتخاباتی موجود در صفحات فیس بوک در تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات 99
4-27 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: ملحق شدن به کمپین های انتخاباتی موجود در صفحات فیس بوک در تاریخ 22/3/ 88 لغایت27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس) 100
4-28 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان اعتماد شما به اطلاعات و اخبار دریافتی از دوستانتان در فیس بوک در تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات) 101
4-29 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان اعتماد شما به اطلاعات و اخبار دریافتی از دوستانتان در فیس بوک در تاریخ 22/3/ 88 لغایت27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس) 102
4-30 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: در تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات ) هنگامی که اخبار منتشر شده در فیس بوک با اخبار رسمی کشور در تناقض بود کدامیک برای شما قابل پذیرتر بود 103
4-31 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان اعتماد شما به اخبار منتشر شده در فیس بوک در مقایسه با اخبار رسمی کشور در تاریخ 22 /3/ 88 لغایت27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس) 104
4-32 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: اطلاع و شرکت در یک میتینگ سیاسی در تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات 105
4-33 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: اطلاع و شرکت در یک میتینگ سیاسی در تاریخ 22 /3/ 88 لغایت 27/6/88(ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس) 106
جدول 4-34 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان استفاده از آیتم ” پسندیدم(Like) / نپسندیدم(Dislike) ” در تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات)، در رابطه با اخبار و اطلاعات فیس بوک 107
4-35 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: در تاریخ 22 /3/ 88 لغایت 27/6/88(ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس)، میزان استفاده از آیتم ” پسندیدم(Like) /
نپسندیدم(Dislike) ” در رابطه با اخبار و اطلاعات فیس بوک 108
فصل اول :
کلیات پژوهش
1-1 مقدمه : در این فصل محقق در بیان مسئله بدنبال تبیین مسئله بودن موضوع تحقیق می باشد و در ادامه به اهمیت و ضرورت سرمایه اجتماعی در توسعه و پیشرفت کشور ها می پردازد. پژوهشگر از سرمایه اجتماعی بعنوان ثروت نامرئی کشورها در اهداف تحقیق یاد می کند و خاطر نشان می کند در نبود سرمایه اجتماعی دیگر سرمایه ها اثر بخشی خود را از دست می دهند و در پایان به تعریف مفاهیم اصلی تحقیق از نگاه صاحبنظران پرداخته می شود.
2-1 بیان مسئله :
هرچند ردپای مفهوم سرمایه اجتماعی[1] را می توان در آثار بسیاری از جامعه شناسان کلاسیک در مفاهیمی همچون اعتماد، همبستگی، انسجام اجتماعی، هنجارها و ارزش ها دنبال کرد. با این حال مفهوم سرمایه اجتماعی پیشینه ای نسبتا جدید در علوم اجتماعی دارد و از دهه 80 به این طرف به صورت موضوعی در بین حوزه های گوناگون علمی وارد شده است، که عمده ترین آنها مطالعات توسعه ای، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است.
این سرمایه( سرمایه اجتماعی) نا ملموس بسیاری از امور زندگی روزانه مردم مانند حق کسب و کار، معاشرت،هم فکری و همدردی و داد وستد اجتماعی میان افراد و خانواده ها که واحدهای اجتماعی را می سازند در بر می گیرد.
به دلیل جایگاه کلیدی سرمایه اجتماعی در توسعه جوامع، بانک جهانی بخش مجزایی را به بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و توسعه کشور ها اختصاص داده است و در بحث های نظری، سنجشی و تاثیر گذار سرمایه اجتماعی طرح ها و مطالعات فراوانی انجام داده است، از جمله مطالعات مدنظر آنها بومی سازی و عملیاتی کردن مفاهیمی همچون سرمایه اجتماعی است که منجر به افزایش و ارتقا آن کشور در جهت توسعه می گردد.
در ایران نیز بحث سرمایه اجتماعی چند سالی است که مورد توجه قرار گرفته و در ماده 155 برنامه پنج ساله چهارم توسعه و سند چشم انداز بیست ساله به بحث سرمایه اجتماعی توجه ویژه ای شده است به گونه ای که در برنامه پنج ساله چهارم شناخت نظری، شیوه های سنجش و عملیاتی نمودن مفهوم و اندازه گیری سرمایه اجتماعی در قالب و شکل ملی در سطح کشور، پیش بینی شده است.
سرمایه جتماعی دو وجه دارد:
سرمایه اجتماعی درون گروهی [2]
سرمایه اجتماعی برون گروهی[3]
پاتنام[4] سرمایه اجتماعی برون گروهی را بعنوان پل ارتباطی گروه های اجتماعی گوناگون تعریف می کند او معتقد است معاشرت و شرکت در فعالیتهای گروهی است که سرمایه اجتماعی برون گروهی را تعریف می کند درحالی که سرمایه اجتماعی درون گروهی تنها گروه همجنس را پیوند می زند (پاتنام،22:2000).
اما بسیاری از اندیشمندان حوزه علوم اجتماعی وجه تمایز بین سرمایه اجتماعی درون و برون گروهی را بسیار گسترده تر از آنچه که پاتنام مشخص کرده می دانند، برخی معتقدند سرمایه اجتماعی درون گروهی به تامل افراد یک جامعه نسبت به یکدیگر اشاره دارد و سرمایه اجتماعی برون گروهی عبارت است از میزان اعتماد مردم به دولت هایشان. لیکن محقق در این پژوهش سرمایه اجتماعی درون گروهی را میزان اعتماد افراد طرفدار یک نامزد انتخاباتی به یکدیگر و سرمایه اجتماعی برون گروهی را میزان اعتماد طرفداران نامزدها به یکدیگر در نظر می گیرد و فرض بر این است که حوادث بعد از انتخابات منجر به افزایش سرمایه اجتماعی درون گروهی و کاهش سرمایه اجتماعی برون گروهی در فضای مجازی که به تبع بازتابی از واقعیت حاکم بر جامعه است، شده است در حالیکه شرط لازم برای دستیابی به جامعه پایدار و توسعه یافته برخورداری از هر دو وجه سرمایه اجتماعی در سطح قابل ملاحظه است.
ازآنجا که حوزه مورد پژوهش در این مطالعه، فضای مجازی[5] است لازم به ذکر است که اجتماعات مجازی ترکیبی است از فضای فیزیکی(کامپیوتر) و مجازی(اینترنت) که در ذیل فناوری اطلاعات و ارتباطات تعریف می شود. اینترنت که به مجموعه بی شماری از شبکه ها اطلاق می شود و وب[6] عبارت است از، مجموعه از صفحات گرافیکی در اینترنت.
اینترنت بصورت خود جوش پدیدار شد. اینترنت محصول دنیای یکپارچه و تقسیم شده ای است. اما اولین خاستگاه آن دقیقا در دوره جنگ سرد یعنی قبل از 1989 بود. اولین شبکه ها در پنتاگون یعنی ستاد فرماندهی ار تش آمریکا بوجود آمد. (گیدنز[7]،679:2003)
اینترنت، به واسطه ایجاد و مهیا کردن مکان ملاقاتی برای افراد با سلیقه‌های مشترک و غلبه بر محدودیت‌های زمانی و مکانی، به اصلاح جامعه می‌پردازد. اینترنت به عنوان یکی از عوامل مهم ارتباطی ای مطرح است، که شبکه های ارتباطات را به شدت گسترده کرده و باعث رفع محدودیت های ارتباطی شده است . بر اساس این دیدگاه سرمایه اجتماعی از طریق شبکه روابط اینترنتی به شدت گسترده می شود.
در واقع اینترنت از طریق کانال هایی مبادله، توانای های افراد را برای ارتباط با همدیگر، صرفنظر از موقعیت های خاص آنها فراهم کرده است. انعطاف و میزان دسترسی به اینترنت، انواع جدیدی از میدان های تعامل را بین افراد ناشناخته به وجود آورده است. بنابراین اولین و پایه ای ترین عامل شکل گیری سرمایه اجتماعی که همان گسترش ارتباطات است،به وسیله اینترنت به دست می آید و اجتماعات مجازی مبتنی بر آن شکل می گیرد.
کنش متقابل الکترونیکی غالبا آزادی بخش و توان بخش معرفی می شود، چون مردم می توانند هویت های اینترنتی دلخواه خود را برای خویش خلق کنند و آزاد تر از جاهای دیگر سخن بگویند(گیدنز،147:2003).
جوامع مجازی از ابعاد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بسیار آزادانه تر از جوامع واقعی هستند، به این خاطر که کاربران می توانند با انتخاب هویت های غیر واقعی برای خود، نظراتشان را صریح اعلام کنند. از دیگر ویژگی های فضای مجازی می توان به نبود محدودیت زمانی ومکانی و داشتن تاملات فرا مرزی اشاره کرد. در شبکه های مجازی اعتماد طرفین با هزینه کمتری نسبت به جوامع واقعی جلب می شود. (بلیمز[8]،3:2002).
فضای مجازی همانند سایر پدیده های بشری در کنار فرصت هایی که می تواند ایجاد کند، قاعدتا تهدیدهایی را همراه دارد اما اعتقاد اکثر کارشناسان براین است که اگر شما ظرفیت ها و ویژگی های یک پدیده را به درستی درک کنید، اگر تهدید هم باشد با شناخت و فعالیت منطقی به فرصت تبدیل می شود. اینترنت و یا به عبارت بهتر اجتماعات مجازی به نسبت جوامع فیزیکی فرصت های را برای تبادل اطلاعات، تولید و ذخیره سرمایه اجتماعی فراهم می کند و همزمان تاملات چهره به چهره را از کاربران خود سلب می کند. جامعه ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست، در سالهای اخیر کاربران ایرانی جوامع مجازی(شبکه ها،چت،ایمیل و نظایر آن را ) را به نسبت جوامع واقعی بستر مناسبی برای ابراز صریح عقائدشان یافته اند.
از آنجائیکه نظریۀ سرمایۀ اجتماعی تحلیل خود را بر ویژگی های کلان اجتماعی متکی کرده و به این امر اشاره دارد که این ویژگی ها، انگیزشی در افراد ایجاد می کند که عامل مشارکت و توسعه جامعه می شود. بنابراین عدم وجود سرمایۀ اجتماعی(اعتماد و شبکۀ پیوندها) در افراد سبب عدم مشارکت آنها در فعالیت های اجتماعی می شود(موسوی، 1385: 78).
صاحبنظران بر این باورند که یکی از معیارهای سنجش، افزایش و یا کاهش سرمایه اجتماعی انتخابات است. اساسا مفهوم سرمایه اجتماعی با انتخابات و فعالیتهای که نیازمند مشارکت عمومی شهروندان یک جامعه است، رابطه مستقیم دارد. به عبارتی دیگر لازمه بوجود آمدن سرمایه اجتماعی، مشارکت عمومی شهروندان یک جامعه در موضوعاتی همچون انتخابات است.
دهمین انتخابات ریاست جمهوری که در سال 1388 بر گزار شد یکی از عرصه های جدی، برای بررسی رشد وافول سرمایه اجتماعی در ایران است. حضور 80 درصدی مردم در انتخابات نشانه تمایل جدی مردم برای مشارکت در تعیین سرنوشت خود بود. با این حال حوادث بعد از انتخابات تاثیر جدی بر اعتماد به عنوان مولفه کلیدی سرمایه اجتماعی در ایران داشت. بعد از حوادث انتخابات ریاست جمهوری در سال 1388، افراد جامعه فضای مجازی را بستر مناسبی برای ابراز واقعی نظرات خود یافته اند، که این نظرات بازتابی از جو حاکم موجود در فضای کشور بود که نشانگر کاهش شاخص های همچون اعتماد عمومی و مشارکت عمومی از کلید ترین مولفه های سرمایه اجتماعی در فضای کشور بود. با در نظر گرفتن این مساله محقق بر آن شد که به واکاوی علت کاهش سرمایه اجتماعی در فضای مجازی ایران بپردازد و در پایان با ارائه پیشنهادات امیدوار به شکل گرفتن مجدد سرمایه اجتماعی در بین مردم وبهبود یافتن رابطه مردم با یکدیگر باشد.
با توجه به اینکه فضای مجازی از ابعاد مختلفی چون ایمیل[9]، چت[10]، شبکه های اجتماعی[11] و نظایر آن تشکیل شده است و هر یک از این ابعاد قابلیت طرح و بررسی بعنوان موضوع تحقیق
