تعریف نظری متغیرهای پژوهشی:

هوش هیجانی: هوش هیجانی متشكل از مؤلفه های درون فردی است كه دارای پنج حیطه باشد خودآگاهی ادارة هیجانها خودانگیزی هم حسی و تنظیم روابط (مایر و سالووی 1996)

 

كودك خیابانی

كودكانی كه عمده وقت خود را بدون مدیریت بزرگسالان در خیابان ها می گذرانند (یونیسف)

كودك عادی:

كودكانی كه از محبت پدر و مادر برخوردارند و تحت سرپرستی آنها در خانه و خانواده زندگی می كنند و می توانند از بیشتر امكانات رفاهی اجتماعی فرهنگی برخوردارند.

هوش هیجانی

نمره ای كه كودك در پاسخ به پنج سؤال باز پاسخ در رابطه با پنج محور خودآگاهی ادارة هیجانها خودانگیزی هم حسی و تنظیم روابط كسب می كند.

كودك خیابانی

در پژوهش حاضر كودكان كار به كودكانی اطلاق می شود كه سطح سنی آنها بین 10 تا 15 سال بوده و برای افراد معاش به شغل هایی نظیر دست فروشی، گل فروشی، فال فروشی، واكس زدن و… اشتغال دارند و اغلب به سرپرست یا بی سرپرست هستند و به طور در دسترس در شهر تهران مورد انتخاب و آزمون قرار گرفت اند.

كودك عادی:

كودكی كه از خانواده و محبت آنها برخوردار است و تحت سرپرستی آنها زندگی می‌كند و به طور در دسترس در شهر تهران مورد انتخاب و آزمون قرار گرفته اند.

هدف پژوهش:

یكی از بزرگ ترین چالشهای بشری توسعه روابط معنی دار و رضایت در زندگی است. مادامی كه فرد به نیازهای هیجانی خود و دیگران توجهی نكند. ارتباط موثری با افراد نخواهد داشت. اگر فردی درك هیجانی خوبی داشته باشد. می تواند از تغییرات روحیه و درك احساسها بهره میبرد و از چنین دركی برای اداره كردن و كنار آمدن با هیجانها استفاده كند. (پتن به نقل از اعتصامی 82)

با توجه به اهمیت و تأثر وش هیجانی در زندگی و پیشرفت افراد. در این تحقیق بر آن شدیم تا هوش هیجانی را در كودكان كار و خیابان و كودكان عادی مورد بررسی و مقایسه قرار دهیم.

 

اهمیت موضوع پژوهش

بحث بر سر اهمیت هوش هیجانی پیوند میان عاطف، شخصیت را شامل می شود از دیدگاه ارسطو مشكل انسان در این نیست كه از هیجان برخوردار است، بلكه آنچه اهمیت دارد مناسب بودن   هیجان و نحوه ابراز آن است (كلمن 1998)

با توجه به مقوله هوش هیجانی در زندگی روزمره روابط میان فردی و اجتماعی و نقش آن در پیشرفت موفقیت آمیز انسانها و جدید بودن این مقوله و از طرفی تأثیر وضعیت زندگی كودكان در روابط اجتماعی آنها پژوهش حاضر در پی رسیدن به این هدف است كه آیا بین هوش عاطفی كودكان عادی و كودكان كار تفاوت معنی داری وجود دارد یا خیز. زیرا كودكان كار و خیابان به دلیل وضعیت خاص زندگی و شرایطی كه در آن به سر می برند در معرض هیجانهای متفاوتی قرار می گیرند كه گاه ممكن است ویژگی‌های درون فردی (خودآگاهی، ادارة هیجانها خود انگیزی هم حسی و تنظیم روابط) را پرورش دهد و گاه  باعث سركوب آنها گردد.

 

فـصل دوم

پیشـینه

 

پیشینة هوش هیجانی را می توان در ایده و كسلر به هنگام تبیین جنبه های غیر شناختی هوش عمومی جست و جو كرد. وكسلر در صفحه 103 گزارش 1943 خود دربارة هوش می نویسد كوشیده ام نشان دهم كه علاوه بر عوامل هوش عوامل غیر هوشی ویژه ای نیز وجود دارند كه می تواند رفتار هوشمندانه را مشخص كند. نمی‌توانیم هوش عمومی را مورد سنجش قرار دهیم. مگر اینكه آزمونها و معیارهایی نیز برای سنجش عوامل غیر هوشی در بر داشته باشند. وكسلر در كارهای خود به تلاش‌های دال حسی به سنجش حیات غیر شناختی هوش نیز اشاره كرده است. نتیجه كوشش های دال در مقیاس رشد اجتماعی وایلند منعكس است.

پیر (1984) نیز بر این باور بود كه تفكر هیجانی بخشی از تفكر منطقی است و به این نوع تفكر یا به معنای كلی تر هوش، كمك می كند. روان شناس دیگری نظیر مایر (1993) و سالووی نیز پژوهش های خود را بر جنیه های هوشی هیجانی متمركز كرده‌اند (جلالی 1381) پیش از 1990 پاین (1968) برای نخستین بار واژه هوش هیجانی را به كار برد و چنین نوشت:

یكی از دلایلی كه بسیاری از پژوهشگران در حال حاضر هوش هیجانی را مورد مطالعه قرار می دهد. این است كه افرادی هوش هیجانی بالایی دارند در برخی جنبه های از دیگر افراد جامعه مؤثرترند.

هوش هیجانی، احساس و تفكر را به كار می گیرد و موفقیت افراد را به زندگی بهترین نحو پیش بینی می كند (بس 1996 و هنگ 1996 به نقل از مایر سالوی و كارسو 2000)

شایان ذكر است كه ایده هوش هیجانی پس از 50 سال بار دیگر توسط گاردنر (1983) استاد روان شناس دانشگاه هاروارد دنبال شد. وی هوش را مشتمل بر ابعاد گوناگونی چون زبانی، موسیقیایی، منطقی ریاضی جسمی میان فردی و درون فردی می داند. گاردنر وجوه شناختی مختلفی را با عناصر از هوش شناختی یا به گفته خودش شخصیتی تركیب كرده است. بعد غیر شناختی مورد نظر او مشتمل بر دو مؤلفه كلی است كه وی آنها را با عناوین استعدادهای درونی و مهارت های میان فردی معرفی می‌كند. به نظر گاردنر هوش هیجانی متشكل از دو مولفه هوش درون فردی و هوش میان فردی است.

طی یافته های كلمن (1998) سالووی و مایر (1990) اولین تعریف رسمی از هوش هیجانی مطرح می شود. در همان سال نیز مایر و سالوی همراه با دی پائولو اولین آزمون توانایی های هوش و هیجانی را به ثبت رساندند یك آزمون توانایی به جای اتكا به گردش دادن شخصی توانایی ها. توانایی های واقعی را می سنجد از آن پس از هر كسی در

عنوان                                                                                                                               صفحه

چکیده……………………………………….. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1. مقدمه…………………………………… 2

1-2. بیان مسئله………………………………. 4

1-3. اهمیت موضوع …………………………….. 6

1-4. هدف تحقیق……………………………….. 8

1-5. فرضیه‌ها…………………………………. 8

1-6. شرح واژه ها و اصطلاعات تحقیق……………….. 9

1-7. قلمرو تحقیق……………………………… 10

فصل دوم: ادبیات  تحقیق

2-1. مقدمه…………………………………… 12

2-2. مفاهیم مربوط به SMEs………………………. 13

2-2-1. تعریف بنگاه های کوچک و متوسط…………….. 13

2-2-2. ویژگی های بنگاه های کوچک و متوسط…………. 15

2-2-3. اهمیت و جایگاه بنگاه های کوچک و متوسط…….. 17

2-3. متغیرهای موثر در عملکرد صادراتی SMEs………… 20

2-4. وضعیت بنگاه های کوچک و متوسط در ایران………. 26

2-5. وضعیت بنگاه های کوچک و متوسط در استان گیلان….. 28

2-6. وضعیت SMEs در سایر کشورها و راهبردهای حمایتی دولت ها 31

2-6-1. تجربه ایتالیا………………………….. 32

2-6-2. تجربه کره جنوبی………………………… 34

2-6-3. تجربه مالزی……………………………. 38

2-7. راهبردهای مناسب دولت ها از SMEs بمنظور توسعه صادرات  45

2-8. راهبردهای درون بنگاهی مناسب برای توسعه صادرات SMEs     46

2-9. موانع صادراتی SMEs  ……………………….. 47

2-9-1. موانع داخلی……………………………. 47

2-9-1-1. موانع اطلاعاتی………………………… 47

2-9-1-2. موانع کارکردی………………………… 49

2-9-1-3. موانع بازاریابی………………………. 50

2-9-2. موانع خارجی……………………………. 56

2-9-2-1. موانع رویه ای………………………… 56

2-9-2-2. موانع دولتی………………………….. 58

2-9-2-3. موانع کار……………………………. 59

2-9-2-4.  موانع محیطی…………………………. 59

2-10. تکنیک های تصمیم گیری اوزان شاخص ها ………… 62

2-10-1.روش AHP ……………………………….. 63

2-10-2. الگوریتم AHP ………………………….. 65

2-11. پیشینه تحقیق …………………………… 67

فصل سوم: روش تحقیق

3-1. مقدمه ………………………………….. 71

3-2. روش تحقیق ………………………………. 71

3-3. روش گردآوری اطلاعات……………………….. 72

3-4. گام های تحقیق …………………………… 73

3-5. پایایی پرسشنامه………………………….. 73

3-6روایی پرسشنامه  …………………………….  74

3-7. جامعه و نمونه تحقیق ……………………… 75

3-8. روش  تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………. 76

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات

4-1. مقدمه…………………………………… 79

 

4-2. آمار توصیفی……………………………… 79

4-2-1. آمار توصیفی جمعیت شناختی………………… 79

4-2-2. آمار توصیفی متغیرهای تحقیق………………. 84

4-3. آمار استنباطی……………………………. 85

4-3-1. ررسی فرضیه های تحقیق……………………. 86

4-3-2. رتبه بندی موانع شناسایی شده……………… 88

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1. مقدمه…………………………………… 95

5-2. نتایج آمار توصیفی………………………… 95
5-3. نتایج آمار استنباطی………………………. 96

5-4. بحث و پیشنهادات………………………….. 97

5-5. پیشنهادات برای تحقیقات آینده……………… 101

5-6. محدودیت های تحقیق……………………….. 101

منابع و مأخذ………………………………… 103

ضمائم ……………………………………… 106

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                              صفحه

جدول 2-1) تعریف شرکت های کوچک و متوسط در اتحادیه اروپا        14

جدول 2-2) تعریف بنگاه های کوچک و متوسط و معیارهای آن در کشورهای مختلف…………………………………………………………………………………………… 14

جدول 2-3) ویژگی های صنایع کوچک و متوسط………………………….. 16

جدول 2-4) مقایسه بنگاه های کوچک و متوسط با بنگاه های بزرگ           17

جدول 2-5) شاخص های بنگاه های کوچک و متوسط در ایران…… 27

جدول 2-6) تعداد شاغلان بنگاه های 10-49 نفر کارکن در استان گیلان 28

جدول 7-2) تعداد کارگاه صنعتی دارای 10 نفرکارکن و بیشتر در استان گیلان…………………………………………………………………………………………….. 29

جدول 2-8) ارزش افزوده بنگاه های صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر در استان گیلان…………………………………………………………………………………. 30

جدول 2-9) شاخص های بنگاه های کوچک و متوسط در سایر کشورها  31

جدول 2-10) شاخص ناسازگاری تصادفی……………………………………… 66

جدول 2-11) مقیاس AHP………………………………………………………………. 67

جدول 3-1) درصد آلفای کرونباخ……………………………………………… 74

جدول 3-2) موانع صادراتی SMEs……………………………………………….. 76

جدول 4-1) نتایج مربوط به جنسیت پاسخگویان………………………. 79

جدول 4-2) نتایج مربوط به سن پاسخگویان……………………………. 80

جدول 4-3) نتایج مربوط به تحصیلات پاسخگویان……….. 81

جدول 4-4) نتایج مربوط به سابقه کار پاسخگویان…….. 82

جدول 4-5) نتایج مربوط به سمت شغلی پاسخگویان……… 83

جدول 4-6) نتایج توصیفی پاسخ به سوالات……………. 85

جدول 4-7) نتایج آزمون تی ……………………… 86

جدول 4-8) اولویت بندی موانع اصلی……………….. 88

جدول 4-9) اولویت بندی موانع داخلی………………. 89

جدول 4-10) اولویت بندی موانع بازاریابی………….. 90

جدول 4-11) اولویت بندی موانع خارجی……………… 91

جدول 4-12) اولویت بندی موانع محیطی……………… 92

جدول 4-13) وزن نهایی موانع…………………….. 93

جدول 5-1) نتایج آمار توصیفی شرکت کنندگان………… 95

جدول 5-2) نتایج فرضیه های تحقیق………………… 96

جدول 5-3) نتایج اولویت بندی موانع………………. 96

 

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                            صفحه

نمودار 2-1) میزان اشتغال در SMEs در برخی کشورها……………. 20

نمودار 2-2) درصد تعداد کارگاه های صنعتی 10-49 نفر کارکن بیشتر بر حسب استان ها…………………………………………………………………………….. 28

نمودار 2-3) نمونه ای از یک درخت سلسله مراتبی………………. 64

نمودار 3-1) گام های تحقیق……………………………………………………. 73

نمودار 4-1) نمودار دایره ای مربوط به جنسیت پاسخگویان. 80

نمودار 4-2) نمودار دایره ای مربوط به سن پاسخگویان…….. 81

نمودار 4-3) نمودار دایره ای مربوط به تحصیلات پاسخگویان    82

نمودار 4-4) نمودار دایره ای مربوط به سابقه کار پاسخگویان 83

نمودار 4-5) نمودار دایره ای مربوط به سمت شغلی پاسخگویان  84

 

 

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                                                              صفحه

شکل 4-1) خروجی نرم افزار اولویت بندی موانع اصلی….. 88

شکل 4-2) خروجی نرم افزار اولویت بندی موانع  داخلی… 89

شکل 4-3) خروجی نرم افزار اولویت بندی موانع بازاریابی 90

شکل 4-4) خروجی نرم افزار اولویت بندی موانع خارجی…. 91

شکل 4-5) خروجی نرم افزار اولویت بندی موانع محیطی…. 92

 

 

چکیده

اساس کسب و کار در هر کشوری بر پایه فعالیت های بنگاه های کوچک و متوسط بنا شده است. در کشور ما با وجود اینکه بیش از 95% کل واحدهای تولیدی در گروه صنایع کوچک و متوسط قرار می گیرند، این بنگاه ها سهم قابل توجهی در تولید ناخالص ملی و ایجاد ارزش افزوده کسب ننموده و از موانع متعددی در توسعه صادرات بویژه به کشورهای خارج  رنج می برند. هدف اصلی تحقیق فوق رتبه بندی موانع صادراتی بنگاه های کوچک و متوسط شهرستان رشت است. برای این منظور، پس از بررسی پیشینه موضوع، تعدادی از موانع بر اساس مطالعات لوندیو (2004) شناسایی و بمنظور  رتبه بندی هر یک از آنها،  پس از طراحی پرسشنامه مقایسات زوجی و توزیع آنها در میان 140 نفر از مدیران و خبرگان بنگاه های کوچک و متوسط در شهر رشت که در این زمینه به عنوان صاحب نظر شناخته می شوند، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از منظر پاسخگویان، موانع بازاریابی با وزن 0.231، محیطی با وزن 0.225، و موانع دولتی با وزن 0.162 به ترتیب دارای بیشترین اهمیت هستند. در انتها نیز پیشنهاداتی به منظور مقابله با موانع فوق ارائه شد.

کلمات کلیدی: بنگاه های کوچک و متوسط، ، توسعه صادرات، موانع صادراتی،  روش AHP

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

1-1. مقدمه

استراتژی کوچک زیباست، توسط شوماخر اقتصاددان آلمانی در ادبیات اقتصادی مطرح گردید، براساس این استراتژی، بیکاری بعنوان مهمترین مسئله کشورهای جهان سوم و معضل سیل مها جرت از روستاها به شهرها، لزوم توجه به برنامه ها و سیاستهای صنعتی در جهت کاهش بیکاری؛ مهمترین سیاست ها در جهت رشد و توسعه اقتصادی عنوان شده است. مزایای برشمرده شده برای این استراتژی عبارتند از:

فرصتهای اشتغال می بایست در مناطق روستایی و شهرهای کوچک بوجود آید،
این فرصتها باید به اندازه کافی ارزان باشد،
نظر به اینکه جمعیت کشورهای جهان سوم از آموزش های کافی برخوردار نیستند و نرخ بی سوادی
در این مناطق در مقایسه با نقاط توسعه یافته بالاتر است، روشهای تولید برگزیده شده بایستی بالنسبه
ساده انتخاب شوند،
روشهای تولید باید بصورتی باشند که از منابع محلی استفاده نموده و محصولات آن عموما˝ برای استفاده محلی و بومی باشد.
در نهایت به موجب این استراتژی، یگانه راه حصول به اهداف فوق از رهگذر ایجاد صنایع کوچک میسر است . این در حالیست که هیچگونه استنادی دال بر وجود ضعف های جدی در صنایع کوچک در خصوص کارایی در مقایسه با صنایع بزرگ وجود ندارد، برعکس در بسیاری از کشورهای دنیا اثبات شده است که صنایع کوچک بسیار کارآمدتر و حتی باقدرت رقابت با صنایع بزرگ در حال فعالیتند.

بنابر این، کسب و کارهای کوچک و متوسط به عنوان محور توسعه بسیاری از کشورهای در حال توسعه، در یکی دو دهه گذشته بوده است. به طوری که بخش اعظم اشتغال و تولید این کشورها را به خود اختصاص داده است. از این رو بسیاری از سیاست های توسعه صنعتی در کشورهای نوظهور به سمت توسعه بنگاههای کوچک و متوسط حرکت کرده است.

بنگاه های کوچک و متوسط به عنوان یکی از منابع کلیدی پویایی، نوآوری و انعطاف پذیری در کشورهای صنعتی و همچنین در کشورهای در حال توسعه محسوب می گردند. آنها مسئول ایجاد اشتغال و از آن مهم‎تر مسؤول نوآوری، بهره وری و رشد اقتصادی هستند. اگر بخش بنگاه های کوچک و متوسط منابع مالی خارج از خود بنگاه را برای سرمایه گذاری دریافت ننماید، ظرفیت کسب سرمایه به ازای هر کارمند یا کارگر و از این رو بهره وری و دستمزد ماهانه، به طور جدی متأثر می شود و اخلال در این موارد ایجاد می‎شود (شهبازی، 1391).

اما با توجه به مزایای فوق، اکثر بنگاه های کوچک و متوسط در ایران و بویژه در استان گیلان چه از نظر شکل گیری و چه از نظر توسعه صادرات دارای محدودیت ها و موانع گسترده ای هستند که ادامه حیات آنها را تحت شعاع قرار می دهد. در ادامه این فصل به ذکر کلیاتی از تحقیق اشاره خواهیم نمود و در ادامه فصول موانع فوق بصورت روشن تری تبیین خواهند گشت.

 

امروزه تغییرات گسترده اراضی کشاورزی، بدلیل احیاء نشدن آنها نگرانیهایی را در بخش تولیدات و دگرگونیهای زیست محیطی به همراه داشته است . دلیل اصلی توجه فوق از دست دادن توانهای بالقوه طبیعی محیط است، که تهدیدهای متاثر از تغییرات اقلیمی ، جنگل زدایی و کاهش تولیدات کشاورزی می باشد . یکی از عوامل موثر در بروز تغییرات یا کاهش کاربری زمین ، که این تحقیق بدان تاکید دارد . توسعه فیزیکی یا کالبدی شهرهای بزرگ است و از اینرو توسعه بی رویه فیزیکی شهرها به همراه سیاستها و سلایق گوناگون بهره برداری از کاربریهای اراضی را منجر خواهد شد. بنابراین عدم برنامه ریزی که توسعه بی برنامه را به همراه خواهد داشت، پیامدهای زیست محیطی ، اقتصادی و اجتماعی را به همراه خواهد داشت . در واقع از بین رفتن اراضی مطلوب کشاورزی یا خارج کردن آنها از چرخه تولید آسیب بزرگی به اقتصاد کشاورزی وارد می نماید ، از طرف دیگر افزایش شدید قیمت زمین و مسکن بدلیل تقاضا زیاد در این بخش(زمین و مسکن) پیدایش قیمت های کاذب و بورس بازی زمین بعنوان یکی دیگر ازپیامدهای توسعه شهری یا سکونتگاهی می باشد. دهستان پیر بازار در بخش مرکزی شهرستان رشت یکی از دهستان هایی است، که در سالهای اخیر بدلیل وجود محور ارتباطی رشت به آستارا و اردبیل و نزدیکی به شهر های رشت (مرکز استان) ، تولم و غیره دچار تحولات شدیدی ازنظرتغییرات کاربری اراضی شده است این   تحقیق با توجه به موارد فوق درصدد بررسی روند تغییرکاربری اراضی کشاورزی دهستان پیربازار با تاکید بر توسعه فیزیکی شهر رشت در دو دهه اخیر شده و براین اساس در پنج فصل تنظیم

1-2: ضرورت و اهمیت تحقیق…………………………….. 5

1-3: اهداف تحقیق…………………………………… 6

1-4: پیشینه تحقیق…………………………………… 6

1-5: سؤالات تحقیق…………………………………… 10

1-2: ضرورت و اهمیت تحقیق…………………………….. 5

1-3: اهداف تحقیق…………………………………… 6

1-4: پیشینه تحقیق…………………………………… 6

1-5: سؤالات تحقیق…………………………………… 10

1-6: فرضیات تحقیق…………………………………… 10

1-7: روششناسی تحقیق…………………………………… 11

1-7-1: روش گردآوری اطلاعات……………………………………. 11

1-7-2: ابزار گردآوری اطلاعات……………………………………. 11

1-7-3: جامعه آماری ونمونه تحقیق…………………………………… 12

1-8: مشکلات و موانع تحقیق………………………………….. 12

فصل دوم

2- مرور منابع/ ادبیات تحقیق/ پیشینه تحقیق…………………….. 15

2-1: مفاهیم و واژگان تحقیق…………………………………… 15

2-1-1: ساماندهی………………………………….. 15

2-1-2: مسكن…………………………………… 15

2-1-3: سكونتگاه غیررسمی……………………………………. 15

2-1-4: اسکان غیر رسمی………………………………….. 16

2-1-5: حاشیه نشینی………………………………….. 16

2-2: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در کشورهای شمالی…………. 19

2-3: حاشیه نشینی در جهان………………………………….. 21

2-4: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در کشورهای جنوب……….. 21

2-5: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در ایران………………. 23

2-5-1: تاریخچه حاشیهنشینی در ایران……………………. 26

2-6: اصول نظری تبیین پدیدهی حاشیهنشینی………….. 27

2-6-1: سطح كلان………………………………….. 28

2-6-2: سطح میانی………………………………….. 29

2-6-3: سطح خرد………………………………….29

2-7: علل بروز حاشیهنشینی………………………………….. 32

2-7-1: بحرانهای حاصل از حاشیهنشینی در کلان شهرها…… 32

2-8: اسکان غیررسمی در ایران………………………………….. 32

2-8-1: انواع سکونتگاههای غیررسمی در ایران………………… 33

2-8-2: مهمترین و عمده ترین علل پیدایش و گسترش اسکان غیر رسمی در ایران……..33

2-9: ویژگیهای سکونتگاههای غیررسمی………………………..36

2-10: ساماندهی و ارتقاء بخشی سکونتگاههای غیررسمی……..38

2-11: راهکارها و سیاستهای تکاملی ساماندهی اسکان غیر رسمی در ایران و جهان…..42

2-11-1: سیاست نادیدهانگاری یا بی تفاوتی……………………42

2-11-2: تحول در نظام اقتصادی – اجتماعی و ساختار جامعه……..43

2-11-3: سیاست تخریب و پراکنش…………………………… 43

2-11-4: ساخت مسکن اجتماعی یا مسکن متعارف…………… 44

2-11-5: ارائه زمین و خدمات…………………………………… 44

2-11-6: آزادسازی و تثبیت اقتصادی…………………………………… 45

2-11-7: سیاست توانمندسازی…………………………………… 45

2-11-8: ارتقای محیطی………………………………….. 46

2-12: راهحلهای متداول در ایران نسبت به موضوع اسکان غیر رسمی……. 47

2-13: مشکلات برنامهریزی سکونتگاههای غیررسمی در ایران………….. 48

2-13-1: مشکلات نظام تصمیمگیری……………… 48

2-13-2: عدم وجود دیدگاه فضایی در برخورد با این نواحی…………. 48

 

2-14: مولفه های اجتماعی،اقتصادی،کالبدی ومدیریتی اسکان غیررسمی…… 49

2-15: عوامل تاثیر گذار در تشدید اسکان غیر رسمی………….. 49

2-15-1:طرحهای شهری…………………………………… 49

2-15-2 قوانین زمین شهری…………………………………… 50

2-15-3: شهرهای جدید………………………………….. 50

2-16: برنامه توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی…….. 51

2-17: نقش و اهداف ستاد ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی…….52

2-17-1: عمدهترین دستاوردهای ملی……………..53

2-17-2: مشکلات  فرارو…………………………………. 53

2-17-3: امکانات و فرصتهای پیشرو………………………… 54

2-18: ضرورت ظرفیتسازی برای ارتقای توانمندی اجتماع محلی و ارتقاءبخشی سکونتگاههای غیررسمی…..55

2-18-1: مفهوم ظرفیتسازی…………………………………… 55

2-19: بررسی تاثیر سكونتگاههای غیر رسمی بر امنیت اجتماعی……. 58

2-20: پیامدهای سکونتگاههای غیررسمی بر اقتصاد شهر (تشدید نابرابریهای موجود)…….59

2-21: اسکان غیررسمی و مدیریت شهری……………….. 59

2-22: راهکارهای ساماندهی فضای شهری……………… 60

2-23: مهاجرت و اسكان غیررسمی…………………………. 64

2-24: رابطه بین مهاجرت، بیكاری و اسكان غیررسمی……… 64

2-25: تجمیع زمین………………………………….. 66

2-26: فرآیند تجمیع زمین………………………………….. 67

2-27: تجمیع زمین در ایران………………………………….. 69

2-27-1: تجمیع در مقیاس خرد (چند پلاک)………………. 69

2-27-2: تجمیع متوسط (تجمیع چند بخش از بلوک و یا دو بلوک)…..69

2-27-3: تجمیع کلان (در مقیاس بیش از دو سه بلوک)……………….69

2-28: تجمیع زمین و بافتهای فرسوده شهری………………. 72

2-29: جمعبندی از روش تجمیع زمین………………………… 73

2-30: طرحهای تجمیع………………………………….. 73

2-31: پیشینه و سابقه كابرد روش سازماندهی مجدد زمین در كشور ژاپن……..75

2-32: مهمترین مزایای كاربرد روش سازماندهی مجدد زمین…………..79

2-33: فواید طرح سازماندهی مجدد زمین برای هر دو گروه مالكان و دولت………..81

2-34: انتقادهای بیان شده در مورد طرح سازماندهی مجدد زمین……………..82

2-35: مزایای روش یکپارچهسازی (سازماندهی مجدد زمین)………………..84

2-36: روش تنظیم مجدد زمین در قالب یک مشارکت دو طرفه بین دولت و مردم……85

2-37: معرفی یک پروژه تعدیل و تنظیم دوباره قطعات زمین……………..87

2-37-1: اصول پروژه…………………………………. 92

2-37-2: مشاركت شهروندان………………………………….. 95

2-37-3: سازماندهی و مدیریت…………………………………. 95

2-37-4: مزایای این پروژه…………………………………. 96

2-37-5: شروط لازم جهت اجرای پروژه تنظیم دوباره قطعات زمین………….. 97

2-37-6: فرآیند انجام پروژه…………………………………. 99

2-38: نتیجه گیری…………………………………… 102

فصل سوم

3- روش اجرای تحقیق/ مواد و روشها ……………………104

3-1: ویژگی‌های جغرافیای محدوده مورد مطالعه………… 104

3-1-1: موقعیت جغرافیایی شهر بندر انزلی…………….. 104

3-1-2: زمین شناسی………………………………….. 105

3-1-3: توپوگرافی………………………………….. 106

3-2: ویژگی‌های اقلیمی شهر بندر انزلی……………….. 107

3-2-1: آب و هوا………………………………… 107

3-2-2: درجه حرارت…………………………………… 107

3-2-3: بارندگی………………………………….. 108

3-2-4: رطوبت نسبی………………………………….. 108

3-2-5: باد…………………………………. 111

3-2-6: منابع آب…………………………………… 112

3-2-7: خاک‌ شناسی………………………………….. 114

3-2-8: پوشش گیاهی………………………………….. 115

3-3: ویژگی‌های جغرافیای انسانی………………………………….. 116

3-3-1: نامواژه (وجه تسمیه) انزلی………………………………….. 116

3-3-2: تاریخچه شهر بندر انزلی…………………………………. 116

3-3-3: جمعیت و خانوار…………………………………. 118

3-3-4: ساختار جنسی و سنی جمعیت……………………………. 119

3-3-5: حرکات جمعیتی (مهاجرت) …………………………………121

3-3-6: زبان و مذهب…………………………………… 122

3-3-7: سواد…………………………………. 123

3-4: ویژگی‌های اقتصادی شهر بندر انزلی…………………. 123

3-4-1: جمعیت فعال و غیر فعال………………………………….. 123

3-4-2: جمعیت شاغل برحسب گروه‌های عمده فعالیت………….. 124

3-4-3: سیمای کالبدی شهر بندر انزلی…………………… 127

3-4-4: محله‌ها و نواحی شهر بندر انزلی…………………. 127

3-4-5: کاربری اراضی شهر بندر انزلی……………………….. 129

فصل چهارم

4- یافته های تحقیق………………………………….. 133

4-1: یافته های توصیفی………………………………….. 135

فصل پنجم

5- نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………………… 156

5-1: آزمون فرضیه…………………………………. 156

5-1-1: فرضیه اول : هر قدر وسعت زمین ساکنین محله نویر کوچکتر باشد تمایل افراد به تجمیع بیشتر است….156

5-1-2: فرضیه دوم :کمکهای ویژه همچون وام در تصمیم گیری ساکنین سکونتگاهها ی غیر رسمی جهت نوسازی واحد و سازماندهی مجدد زمین موثر است……………………156

5-2: نتیجه گیری…………………………………… 157

5-3: پیشنهادات…………………………………… 158

5-4: پیشنهادات وراهبردهای اصلاحی……………………….. 158

5-4-1: راهبردهای اجتماعی………………………………….. 158

5-4-2: راهبردهای اقتصادی…………………………………… 159

5-4-3: راهبردهای خدماتی………………………………….. 159

5-4-4: راهبردهای کالبدی…………………………………… 160

5-4-5: راهبردهای مدیریتی………………………………….. 160

چکیده:

اسکان غیر رسمی ،از پیامدهای نامطلوب شهرنشینی در جهان معاصر است که به ویژه در نتیجه صنعتی شدن شتابان و نابرابری های منطقه ای شکل گرفته و شهرها را با مسائل عدید ه ای مواجه ساخته است. گسترش سكونت گاه های غیر رسمی با گسترش آسیب های اجتماعی نظیر فحشا، اعتیاد، سرقت و… رابطه مستقیم دارد. افزایش این سكونت گاه ها نیز تابعی از فقر ،افزایش قیمت اجاره مسكن و مسكن،نرخ بیكاری و…می باشد. سكونت گاه های غیر رسمی،بدلیل عدم ایمنی در ساخت همیشه تهدیدی برای ساكنین خود محسوب می گردند. افراد ساكن در این سكونت گاه ها ،هم خود در معرض انواع نا امنی ها قرار دارند و هم تهدیدی برای جامعه محسوب می گردند .این افراد به دلیل انزوای اجتماعی ، عقده های درونی، فقر مالی وضعف فرهنگی در درون خود به باز تولید جرم و انواع مفاسد اجتماعی می پردازند. وجود این سكونت گاه ها در حال حاضر عامل اصلی چالش در توسعه پایدار و ثبات اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی كلانشهرهای كشور محسوب می گردد. لذا تحقیق حاضر به بررسی ساماندهی اسکانهای غیر رسمی شهری با توجه به مدل LR در بندر انزلی پرداخته است .جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه شهروندان محله نویراست که با استفاده از 275نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید جهت سنجش از پرسشنامه به عنوان ابزار کار استفاده گردیده است و جهت تجزیه اطلاعات از آمار توصیفی (فراوانی ،درصد)و آمار استنباطی (خی دو )استفاده شده است.نتایج بدست آمده گویای این مهم بود که استفاده از وام دولتی و تجمیع زمین می تواند در ساماندهی اسکانهای غیر رسمی موثر واقع گردد.

مقدمه:

از سالهای قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و بخصوص پس ازآن در سال 1357 و اسقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران, با هجوم روستا نشینان به کلان شهر های ایران و گسترش و توسعه بی رویه شهرها به محدوده های پیرامونی آن باعث گردید تا علیرغم وجود تاسیسات و امکانات خدماتی و رفاهی در این محدوده ها ، سکونتگاههای غیر رسمی شکل گرفته و روز به روز بر رشد آن افزوده گردد. عدم وجود تاسیسات ، امکانات لازم و کافی ، خدمات و سرانه های استاندارد برای این فضاهای شهری باعث گردید تا معضلات اجتماعی بیش از پیش بروز کرده و به وقوع یک فاجعه و انفجار نزدیک گردد.در سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی با مطالعات و تفکرات برنامه ریزان شهری، شهر های جدید در همجواری کلان شهرها تعریف و پایه گذاری شد، تا نسبت به ساماندهی و عدم توسعه شهرها اقدامی عاجل صورت پذیرد.پس از آن با توجه به روند رو به رشد مهاجرت به شهرهای بزرگ نه تنها شهرهای جدید تکافوی اسکان مهاجران را نمی داد بلکه سکونتگاههای غیر رسمی قبل نیز مجدداً رونق گرفته ,دچار تحول و توسعه گردید.

اسكان غیررسمی تاكنون در ایران با نامهای مختلفی به كار برده شده، بویژه: حاشیه­نشینی، زاغه­نشینی، مسكن نابهنجار، اسكان خود انگیخته، اسكان خودجوش. (حاتمی نژاد و همکاران، 1385: 133).

بر اساس سند توانمندسازی و ساماندهی سكونتگاههای غیررسمی، این گونه سكونتگاهها در ایران دارای سه ویژگی عمده اند:

1- مسكن سازی شتابزده توسط استفاده كنندگان كه عمدتا به علت نداشتن پروانه ساختمانی و پیروی نكردن از برنامه ریزی رسمی شهرسازی، مجموعه­ای نابسامان را به وجود آورده است؛

2- پیوستگی عملكردی با شهر اصلی و گسست كالبدی از آن با تجمعی از اقشار عمدتا كم­درآمد و فقیر؛

3- محیطی با كیفیت پایین زندگی و كمبود شدید خدمات و زیربناهای شهری و تراكم بالای جمعیتی (وزارت مسكن وشهرسازی، 1382: 2ـ1).

مراتب اجرایی پژوهش طی فصول ذیل تدوین گردیده است :

– در فصل اول، طرح تحقیق آورده شده است که در آن مواردی از قبیل: بیان مسئله، اهمّیت و ضرورت تحقیق، اهداف، سؤال‌ها و فرضیه‌ها در راستای موضوع تحقیق ارائه گردید.

– در فصل دوم تحقیق، به مسائلی از قبیل تعاریف، مفاهیم و چارچوب‌های نظری پیرامون ساماندهی اسکان غیر رسمی پرداخته شده است. 

– در فصل سوم تحقیق، به ویژگی‌های جغرافیایی شهر بندر انزلی و اشاره شده است.

– در فصل چهارم تحقیق،که به‌عنوان بدنه اصلی آن شناخته می‌شود به‌طور تفصیلی به یافته‌های میدانی محقّق پیرامون موضوع از ابعاد گوناگون پرداخته شد.

– در نهایت فصل پنجم تحقیق به ارزیابی فرضیه‌های موجود، جمع‌بندی و نتیجه‌گیری از یافته‌های تحقیق و ارائه راهکارهای پیشنهادی می‌پردازد.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-6: فرضیات تحقیق…………………………………… 10

1-7: روششناسی تحقیق…………………………………… 11

1-7-1: روش گردآوری اطلاعات……………………………………. 11

1-7-2: ابزار گردآوری اطلاعات……………………………………. 11

1-7-3: جامعه آماری ونمونه تحقیق…………………………………… 12

1-8: مشکلات و موانع تحقیق………………………………….. 12

فصل دوم

2- مرور منابع/ ادبیات تحقیق/ پیشینه تحقیق…………………….. 15

2-1: مفاهیم و واژگان تحقیق…………………………………… 15

2-1-1: ساماندهی………………………………….. 15

2-1-2: مسكن…………………………………… 15

2-1-3: سكونتگاه غیررسمی……………………………………. 15

2-1-4: اسکان غیر رسمی………………………………….. 16

2-1-5: حاشیه نشینی………………………………….. 16

2-2: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در کشورهای شمالی…………. 19

2-3: حاشیه نشینی در جهان………………………………….. 21

2-4: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در کشورهای جنوب……….. 21

2-5: شهرنشینی و اسکان غیررسمی در ایران………………. 23

2-5-1: تاریخچه حاشیهنشینی در ایران……………………. 26

2-6: اصول نظری تبیین پدیدهی حاشیهنشینی………….. 27

2-6-1: سطح كلان………………………………….. 28

2-6-2: سطح میانی………………………………….. 29

2-6-3: سطح خرد………………………………….29

2-7: علل بروز حاشیهنشینی………………………………….. 32

2-7-1: بحرانهای حاصل از حاشیهنشینی در کلان شهرها…… 32

2-8: اسکان غیررسمی در ایران………………………………….. 32

2-8-1: انواع سکونتگاههای غیررسمی در ایران………………… 33

2-8-2: مهمترین و عمده ترین علل پیدایش و گسترش اسکان غیر رسمی در ایران……..33

2-9: ویژگیهای سکونتگاههای غیررسمی………………………..36

2-10: ساماندهی و ارتقاء بخشی سکونتگاههای غیررسمی……..38

2-11: راهکارها و سیاستهای تکاملی ساماندهی اسکان غیر رسمی در ایران و جهان…..42

2-11-1: سیاست نادیدهانگاری یا بی تفاوتی……………………42

2-11-2: تحول در نظام اقتصادی – اجتماعی و ساختار جامعه……..43

2-11-3: سیاست تخریب و پراکنش…………………………… 43

2-11-4: ساخت مسکن اجتماعی یا مسکن متعارف…………… 44

2-11-5: ارائه زمین و خدمات…………………………………… 44

2-11-6: آزادسازی و تثبیت اقتصادی…………………………………… 45

2-11-7: سیاست توانمندسازی…………………………………… 45

2-11-8: ارتقای محیطی………………………………….. 46

2-12: راهحلهای متداول در ایران نسبت به موضوع اسکان غیر رسمی……. 47

2-13: مشکلات برنامهریزی سکونتگاههای غیررسمی در ایران………….. 48

2-13-1: مشکلات نظام تصمیمگیری……………… 48

2-13-2: عدم وجود دیدگاه فضایی در برخورد با این نواحی…………. 48

2-14: مولفه های اجتماعی،اقتصادی،کالبدی ومدیریتی اسکان غیررسمی…… 49

2-15: عوامل تاثیر گذار در تشدید اسکان غیر رسمی………….. 49

2-15-1:طرحهای شهری…………………………………… 49

2-15-2 قوانین زمین شهری…………………………………… 50

2-15-3: شهرهای جدید………………………………….. 50

2-16: برنامه توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی…….. 51

2-17: نقش و اهداف ستاد ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی…….52

2-17-1: عمدهترین دستاوردهای ملی……………..53

2-17-2: مشکلات  فرارو…………………………………. 53

2-17-3: امکانات و فرصتهای پیشرو………………………… 54

2-18: ضرورت ظرفیتسازی برای ارتقای توانمندی اجتماع محلی و ارتقاءبخشی سکونتگاههای غیررسمی…..55

2-18-1: مفهوم ظرفیتسازی…………………………………… 55

2-19: بررسی تاثیر سكونتگاههای غیر رسمی بر امنیت اجتماعی……. 58

2-20: پیامدهای سکونتگاههای غیررسمی بر اقتصاد شهر (تشدید نابرابریهای موجود)…….59

2-21: اسکان غیررسمی و مدیریت شهری……………….. 59

2-22: راهکارهای ساماندهی فضای شهری……………… 60

2-23: مهاجرت و اسكان غیررسمی…………………………. 64

2-24: رابطه بین مهاجرت، بیكاری و اسكان غیررسمی……… 64

2-25: تجمیع زمین………………………………….. 66

2-26: فرآیند تجمیع زمین………………………………….. 67

2-27: تجمیع زمین در ایران………………………………….. 69

2-27-1: تجمیع در مقیاس خرد (چند پلاک)………………. 69

2-27-2: تجمیع متوسط (تجمیع چند بخش از بلوک و یا دو بلوک)…..69

2-27-3: تجمیع کلان (در مقیاس بیش از دو سه بلوک)……………….69

2-28: تجمیع زمین و بافتهای فرسوده شهری………………. 72

2-29: جمعبندی از روش تجمیع زمین………………………… 73

2-30: طرحهای تجمیع………………………………….. 73

2-31: پیشینه و سابقه كابرد روش سازماندهی مجدد زمین در كشور ژاپن……..75

2-32: مهمترین مزایای كاربرد روش سازماندهی مجدد زمین…………..79

2-33: فواید طرح سازماندهی مجدد زمین برای هر دو گروه مالكان و دولت………..81

2-34: انتقادهای بیان شده در مورد طرح سازماندهی مجدد زمین……………..82

2-35: مزایای روش یکپارچهسازی (سازماندهی مجدد زمین)………………..84

2-36: روش تنظیم مجدد زمین در قالب یک مشارکت دو طرفه بین دولت و مردم……85

2-37: معرفی یک پروژه تعدیل و تنظیم دوباره قطعات زمین……………..87

2-37-1: اصول پروژه…………………………………. 92

2-37-2: مشاركت شهروندان………………………………….. 95

2-37-3: سازماندهی و مدیریت…………………………………. 95

2-37-4: مزایای این پروژه…………………………………. 96

2-37-5: شروط لازم جهت اجرای پروژه تنظیم دوباره قطعات زمین………….. 97

2-37-6: فرآیند انجام پروژه…………………………………. 99

2-38: نتیجه گیری…………………………………… 102

فصل سوم

3- روش اجرای تحقیق/ مواد و روشها ……………………104

3-1: ویژگی‌های جغرافیای محدوده مورد مطالعه………… 104

3-1-1: موقعیت جغرافیایی شهر بندر انزلی…………….. 104

3-1-2: زمین شناسی………………………………….. 105

3-1-3: توپوگرافی………………………………….. 106

3-2: ویژگی‌های اقلیمی شهر بندر انزلی……………….. 107

3-2-1: آب و هوا………………………………… 107

3-2-2: درجه حرارت…………………………………… 107

3-2-3: بارندگی………………………………….. 108

3-2-4: رطوبت نسبی………………………………….. 108

3-2-5: باد…………………………………. 111

3-2-6: منابع آب…………………………………… 112

3-2-7: خاک‌ شناسی………………………………….. 114

3-2-8: پوشش گیاهی………………………………….. 115

3-3: ویژگی‌های جغرافیای انسانی………………………………….. 116

3-3-1: نامواژه (وجه تسمیه) انزلی………………………………….. 116

3-3-2: تاریخچه شهر بندر انزلی…………………………………. 116

3-3-3: جمعیت و خانوار…………………………………. 118

3-3-4: ساختار جنسی و سنی جمعیت……………………………. 119

3-3-5: حرکات جمعیتی (مهاجرت) …………………………………121

3-3-6: زبان و مذهب…………………………………… 122

3-3-7: سواد…………………………………. 123

3-4: ویژگی‌های اقتصادی شهر بندر انزلی…………………. 123

3-4-1: جمعیت فعال و غیر فعال………………………………….. 123

3-4-2: جمعیت شاغل برحسب گروه‌های عمده فعالیت………….. 124

3-4-3: سیمای کالبدی شهر بندر انزلی…………………… 127

3-4-4: محله‌ها و نواحی شهر بندر انزلی…………………. 127

3-4-5: کاربری اراضی شهر بندر انزلی……………………….. 129

فصل چهارم

4- یافته های تحقیق………………………………….. 133

4-1: یافته های توصیفی………………………………….. 135

فصل پنجم

5- نتیجه گیری و پیشنهادات…………………………………… 156

5-1: آزمون فرضیه…………………………………. 156

5-1-1: فرضیه اول : هر قدر وسعت زمین ساکنین محله نویر کوچکتر باشد تمایل افراد به تجمیع بیشتر است….156

5-1-2: فرضیه دوم :کمکهای ویژه همچون وام در تصمیم گیری ساکنین سکونتگاهها ی غیر رسمی جهت نوسازی واحد و سازماندهی مجدد زمین موثر است……………………156

5-2: نتیجه گیری…………………………………… 157

5-3: پیشنهادات…………………………………… 158

5-4: پیشنهادات وراهبردهای اصلاحی……………………….. 158

5-4-1: راهبردهای اجتماعی………………………………….. 158

5-4-2: راهبردهای اقتصادی…………………………………… 159

5-4-3: راهبردهای خدماتی………………………………….. 159

5-4-4: راهبردهای کالبدی…………………………………… 160

5-4-5: راهبردهای مدیریتی………………………………….. 160

چکیده:

اسکان غیر رسمی ،از پیامدهای نامطلوب شهرنشینی در جهان معاصر است که به ویژه در نتیجه صنعتی شدن شتابان و نابرابری های منطقه ای شکل گرفته و شهرها را با مسائل عدید ه ای مواجه ساخته است. گسترش سكونت گاه های غیر رسمی با گسترش آسیب های اجتماعی نظیر فحشا، اعتیاد، سرقت و… رابطه مستقیم دارد. افزایش این سكونت گاه ها نیز تابعی از فقر ،افزایش قیمت اجاره مسكن و مسكن،نرخ بیكاری و…می باشد. سكونت گاه های غیر رسمی،بدلیل عدم ایمنی در ساخت همیشه تهدیدی برای ساكنین خود محسوب می گردند. افراد ساكن در این سكونت گاه ها ،هم خود در معرض انواع نا امنی ها قرار دارند و هم تهدیدی برای جامعه محسوب می گردند .این افراد به دلیل انزوای اجتماعی ، عقده های درونی، فقر مالی وضعف فرهنگی در درون خود به باز تولید جرم و انواع مفاسد اجتماعی می پردازند. وجود این سكونت گاه ها در حال حاضر عامل اصلی چالش در توسعه پایدار و ثبات اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی كلانشهرهای كشور محسوب می گردد. لذا تحقیق حاضر به بررسی ساماندهی اسکانهای غیر رسمی شهری با توجه به مدل LR در بندر انزلی پرداخته است .جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه شهروندان محله نویراست که با استفاده از 275نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید جهت سنجش از پرسشنامه به عنوان ابزار کار استفاده گردیده است و جهت تجزیه اطلاعات از آمار توصیفی (فراوانی ،درصد)و آمار استنباطی (خی دو )استفاده شده است.نتایج بدست آمده گویای این مهم بود که استفاده از وام دولتی و تجمیع زمین می تواند در ساماندهی اسکانهای غیر رسمی موثر واقع گردد.

مقدمه:

از سالهای قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و بخصوص پس ازآن در سال 1357 و اسقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران, با هجوم روستا نشینان به کلان شهر های ایران و گسترش و توسعه بی رویه شهرها به محدوده های پیرامونی آن باعث گردید تا علیرغم وجود تاسیسات و امکانات خدماتی و رفاهی در این محدوده ها ، سکونتگاههای غیر رسمی شکل گرفته و روز به روز بر رشد آن افزوده گردد. عدم وجود تاسیسات ، امکانات لازم و کافی ، خدمات و سرانه های استاندارد برای این فضاهای شهری باعث گردید تا معضلات اجتماعی بیش از پیش بروز کرده و به وقوع یک فاجعه و انفجار نزدیک گردد.در سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی با مطالعات و تفکرات برنامه ریزان شهری، شهر های جدید در همجواری کلان شهرها تعریف و پایه گذاری شد، تا نسبت به ساماندهی و عدم توسعه شهرها اقدامی عاجل صورت پذیرد.پس از آن با توجه به روند رو به رشد مهاجرت به شهرهای بزرگ نه تنها شهرهای جدید تکافوی اسکان مهاجران را نمی داد بلکه سکونتگاههای غیر رسمی قبل نیز مجدداً رونق گرفته ,دچار تحول و توسعه گردید.

اسكان غیررسمی تاكنون در ایران با نامهای مختلفی به كار برده شده، بویژه: حاشیه­نشینی، زاغه­نشینی، مسكن نابهنجار، اسكان خود انگیخته، اسكان خودجوش. (حاتمی نژاد و همکاران، 1385: 133).

بر اساس سند توانمندسازی و ساماندهی سكونتگاههای غیررسمی، این گونه سكونتگاهها در ایران دارای سه ویژگی عمده اند:

1- مسكن سازی شتابزده توسط استفاده كنندگان كه عمدتا به علت نداشتن پروانه ساختمانی و پیروی نكردن از برنامه ریزی رسمی شهرسازی، مجموعه­ای نابسامان را به وجود آورده است؛

2- پیوستگی عملكردی با شهر اصلی و گسست كالبدی از آن با تجمعی از اقشار عمدتا كم­درآمد و فقیر؛

3- محیطی با كیفیت پایین زندگی و كمبود ش

 

<a href="http://zusa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af-%d8%b3%d8%a7%d9%85%d8%a7%d9%86%d8%af%d9%87%db%8c-%d8%a7%d8%b3%da%a9%d8%a7%d9%86-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%ba%db%8c/"><img class="alignnone size-medium wp-image-170860″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/08/dsdss_001-300x233-300x233.png” alt="برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید” width="300″ height="233″ /></a>

 

دید خدمات و زیربناهای شهری و تراكم بالای جمعیتی (وزارت مسكن وشهرسازی، 1382: 2ـ1).

مراتب اجرایی پژوهش طی فصول ذیل تدوین گردیده است :

– در فصل اول، طرح تحقیق آورده شده است که در آن مواردی از قبیل: بیان مسئله، اهمّیت و ضرورت تحقیق، اهداف، سؤال‌ها و فرضیه‌ها در راستای موضوع تحقیق ارائه گردید.

– در فصل دوم تحقیق، به مسائلی از قبیل تعاریف، مفاهیم و چارچوب‌های نظری پیرامون ساماندهی اسکان غیر رسمی پرداخته شده است. 

– در فصل سوم تحقیق، به ویژگی‌های جغرافیایی شهر بندر انزلی و اشاره شده است.

– در فصل چهارم تحقیق،که به‌عنوان بدنه اصلی آن شناخته می‌شود به‌طور تفصیلی به یافته‌های میدانی محقّق پیرامون موضوع از ابعاد گوناگون پرداخته شد.

– در نهایت فصل پنجم تحقیق به ارزیابی فرضیه‌های موجود، جمع‌بندی و نتیجه‌گیری از یافته‌های تحقیق و ارائه راهکارهای پیشنهادی می‌پردازد.

فصل اول: کلیات تحقیق

به اکسایش آن­ها نموده و الگوی پراش نانوسیم­های ZnO و SnO2 را نیز تهیه نمودیم. در ادامه سعی گردید تا امکان تهیه­ی مقاومت الکتریکی از آرایه­­­ی نانوسیم­های موجود در این قالب بررسی گردد. برای این کار اتصال الکتریکی با دو طرف قالب­های حاوی نانوسیم­های Zn برقرار گردید و مقادیر مقاومت بدست آمده ثبت شد. همچنین محاسباتی برای یافتن مقاومت الکتریکی هر نانوسیم Zn بعد از اکسایش در c3000 انجام پذیرفت و مقداری تقریبی برای مقاومت نانوسیم­های ZnO ارائه گشت.

فهرست مطالب

 

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

فصل اول:مقدمه

1-1- مقدمه­ای بر نانوتکنولوژی………………………………………………………………………………………………. 2

1-2- روش­های ساخت آرایه­ای از نانوسیم­ها………………………………………………………………………… 3

1-3- ساخت قالب­های حفره­دار……………………………………………………………………………………………… 3

1-4- پرکردن حفره­ها به روش الکتروانباشت شیمیایی……………………………………………………….. 4

1-5- هدف از این پایان­نامه…………………………………………………………………………………………………….. 4

 

فصل دوم: نانوفناوری

2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………… 7

2-2- دسته­بندی نانوساختارها………………………………………………………………………………………………… 8

2-2-1- فراورده­های نانوی یک بعدی………………………………………………………………………………. 8

2-2-2- فراورده­های نانوی دو بعدی………………………………………………………………………………… 9

2-2-3- فراورده­های نانوی سه بعدی………………………………………………………………………………. 9

2-3- تجهیزات شناسایی نانومواد……………………………………………………………………………………………. 9

2-3-1- میکروسکوپ الکترونی عبوری(TEM)……………………………………………………………….. 10

2-3-2- میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM)……………………………………………………………….. 12

2-3-2-1- بزرگ­نمایی………………………………………………………………………………………………… 12

2-3-2-2- آماده­سازی نمونه………………………………………………………………………………………. 12

2-3-3- میکروسکوپ روبشی تونل زنی(STM)……………………………………………………………….. 13

2-3-4- تولید و خواص اشعه­ی ایکس……………………………………………………………………………. 15

2-4- نانوسیم­   ها……………………………………………………………………………………………………………………….. 17

2-4-1- انواع نانوسیم­ها……………………………………………………………………………………………………. 17

2-4-2- کاربرد نانوسیم­ها…………………………………………………………………………………………………. 18

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

2-4-2-1- کاربردهای اپتیکی…………………………………………………………………………………….. 18

2-4-2-2- کاربردهای الکترونیکی……………………………………………………………………………… 19

2-4-2-3- کاربرد الکتروشیمیایی………………………………………………………………………………. 19

2-4-2-4- کاربردهای مغناطیسی……………………………………………………………………………… 19

2-4-2-5- کابردهای حسگری……………………………………………………………………………………. 20

 

فصل سوم:خواص الکتریکی مواد کپه­ای و محدود شده

3-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………… 22

3-2- ساختار فضایی جامدات و شبکه­های بلوری…………………………………………………………………. 22

3-3- مواد نیمه­هادی………………………………………………………………………………………………………………. 23

3-3-1- الگوی نوار انرژی نیمه­هادی­ها……………………………………………………………………………. 23

3-4- برخی از خواص و تعاریف در حوزه­ی رسانش مواد بالک…………………………………………… 24

3-4-1- خلوص………………………………………………………………………………………………………………….. 24

3-4-2- حامل­ها………………………………………………………………………………………………………………… 24

3-4-3- جرم موثر……………………………………………………………………………………………………………… 25

3-4-4- مسافت آزاد میانگین…………………………………………………………………………………………… 25

3-4-5- سطح فرمی و پارامترهای مرتبط با آن……………………………………………………………… 26

3-4-6- چگالی حالات سیستم………………………………………………………………………………………… 27

3-4-7- مقاومت الکتریکی………………………………………………………………………………………………… 28

3-4-7-1- علت مقاومت……………………………………………………………………………………………… 29

3-4-7-1-1- در فلزات…………………………………………………………………………………………. 29

3-4-7-1-2- در نیمه­هادی­ها و عایق­ها……………………………………………………………… 29

3-4-7-1-3- در مایعات یونی/الکترولیت­ها…………………………………………………………. 30

3-5- برخی از خواص و تعاریف در حوزه­ی رسانش در مواد با مقیاس ریز………………………… 30

3-5-1- چگالی حالات سیستم­های نانومقیاس………………………………………………………………. 30

3-5-2- مقاومت در مقیاس­های ریز…………………………………………………………………………………. 31

3-5-3- رسانش در سیم­های ریز…………………………………………………………………………………….. 32

3-5-3-1- رسانش در نانوسیم­ها در ناحیه­ی با اثرات کوانتمی………………………………. 32

3-5-3-2- پیشینه­ی محاسبه­ی رسانندگی در ابعاد ریز نزدیک به

مسافت آزاد میانگین……………………………………………………………………………………………………… 33

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

3-5-3-3- رسانش در نانوسیم­های بس­بلور با ابعاد نزدیک

به مسافت آزاد میانگین……………………………………………………………………………………………….. 34

3-5-3-4- اندازه­گیری تجربی مقاومت ویژه­ی نانوسیم طلا…………………………………….. 36

3-5-3-5- محاسبات نظری مقاومت ویژه­ی نانوسیم­ها…………………………………………….. 37

3-5-3-6- محاسبات تئوری مقاومت ویژه­ی نانوسیم طلا……………………………………….. 39

3-5-4- نانوسیم­های نیمه­هادی……………………………………………………………………………………….. 41

3-5-4-1- نانوسیم ZnO……………………………………………………………………………………………. 42

 

فصل چهارم: نانوحفره و کاربردهای آن

4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………. 44

4-2- آندایز آلومینیوم……………………………………………………………………………………………………………… 45

4-3- انواع فیلم اکسیدی آندیک……………………………………………………………………………………………. 45

4-4- ساختار کلی آلومینای آندیک متخلخل………………………………………………………………………… 46

4-5-سینتیک ساخت آلومینای آندیک متخلخل خود نظم یافته……………………………………….. 47

4-5-1- آندایز در رژیم­های جریان ثابت و پتانسیل ثابت………………………………………………. 47

4-5-2- نرخ رشد و انحلال فیلم اکسیدی………………………………………………………………………. 49

4-5-3- آندایز به روش سخت و نرم……………………………………………………………………………….. 50

4-5-4- آندایز پالسی آلومینیوم……………………………………………………………………………………….. 52

4-6- مکانیسم رشد فیلم متخلخل در حضور میدان……………………………………………………………. 54

4-7- رشد حالت پایدار آلومینای متخلخل……………………………………………………………………………. 56

4-8- قطر حفره……………………………………………………………………………………………………………………….. 57

4-9- فاصله­ی بین حفره­ای…………………………………………………………………………………………………….. 58

4-10- ضخامت دیواره…………………………………………………………………………………………………………….. 59

4-11- ضخامت لایه­ی سدی………………………………………………………………………………………………….. 60

4-12- تخلخل…………………………………………………………………………………………………………………………. 60

4-13- چگالی حفره………………………………………………………………………………………………………………… 61

4-14- رشد خود شکل­یافته و رشد با الگو هدایت شده ی آلومینای متخلخل با

نظم بالا …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 62

4-15- آندایز دو طرفه…………………………………………………………………………………………………………….. 65

4-16- بهم زدن محلول حین آندایز……………………………………………………………………………………… 66

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

4-17- مراحل پیش آندایز……………………………………………………………………………………………………… 66

4-17-1- چربی­زدایی نمونه…………………………………………………………………………………………….. 66

4-17-2- آنیل کردن نمونه……………………………………………………………………………………………… 67

4-17-3- پالیش کردن نمونه…………………………………………………………………………………………… 67

4-18- مقاومت لایه­ی سدی…………………………………………………………………………………………………… 68

4-19- مراحل پس از آندایز…………………………………………………………………………………………………… 68

4-19-1- حل کردن آلومینیوم پشت نمونه……………………………………………………………………. 68

4-19-2- برداشتن لایه­ی سدی………………………………………………………………………………………. 69

4-19-3- نازک­سازی لایه­ی سدی…………………………………………………………………………………… 70

4-20- ساخت نانوساختارها به­کمک قالب AAO………………………………………………………………… 70

4-20-1- نانونقاط، نانوسیم­ها و نانولوله­های اکسید فلز……………………………………………………….. 72

 

فصل پنجم: روش­های تولید نانوساختارها

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………… 74

5-2- فرایند لیتوگرافی و محدودیت­ها…………………………………………………………………………………… 74

5-3- روش­های غیرلیتوگرافی………………………………………………………………………………………………… 75

5-3-1- انباشت بخار فیزیکی(PVD)………………………………………………………………………………. 76

5-3-1- 1- کند و پاش………………………………………………………………………………………………. 76

5-3-1-2- تبخیر پرتوی الکترونی……………………………………………………………………………… 76

5-3-2- انباشت بخار شیمیایی(CVD)…………………………………………………………………………… 77

5-3-3- انباشت سل-ژل…………………………………………………………………………………………………… 77

5-3-4- انباشت الکتروفورتیک (EPD)……………………………………………………………………………. 77

5-3-5- انباشت الکتروشیمیایی……………………………………………………………………………………….. 78

5-3-6- انباشت لیزر پالسی (PLD)………………………………………………………………………………… 78

5-4- روش­های ساخت آرایه­ای از نانوسیم­ها………………………………………………………………………… 79

5-4-1- اصول کلی انباشت الکتروشیمیایی……………………………………………………………………. 79

5-4-2- روش­های مختلف الکتروانباشت…………………………………………………………………………. 80

5-4-2-1- آندایز با ولتاژ مستقیم……………………………………………………………………………… 81

5-4-2-2- انباشت با ولتاژ تناوبی………………………………………………………………………………. 81

5-4-2-3- انباشت با ولتاژ پالسی………………………………………………………………………………. 83

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

5-4-3- شرایط تاثیر گزار بر الکتروانباشت……………………………………………………………………… 84

5-4-4- الکتروانباشت آرایه­های نانوسیم چندلایه………………………………………………………….. 85

5-4-5- الکتروانباشت نانوسیم­های نیمه­هادی­………………………………………………………………… 86

 

فصل ششم: روش کار

6-1- تهیه­ی نمونه­ها بعنوان قالب ………………………………………………………………………………………… 88

6-1-1- مراحل پیش آندایز……………………………………………………………………………………………… 88

6-1-1-1- انتخاب نمونه­ی اولیه………………………………………………………………………………… 88

6-1-1-2- تمیز کردن نمونه……………………………………………………………………………………… 89

6-1-1-3- بازپخت نمونه……………………………………………………………………………………………. 89

6-1-1-4- پالیش کردن نمونه­…………………………………………………………………………………… 89

6-1-2- آندایز نمونه………………………………………………………………………………………………………….. 92

6-1-2-1- سوار کردن نمونه……………………………………………………………………………………… 93

6-1-2-2- خنک کردن نمونه……………………………………………………………………………………. 93

6-1-2-3- آندایز در V130………………………………………………………………………………………. 94

6-1-2-4- آندایز در v86………………………………………………………………………………………….. 95

6-1-2-5- حل کردن آلومینا……………………………………………………………………………………… 95

6-1-2-6- آندایز در 104 و v8/68………………………………………………………………………… 96

6-1-3- مراحل پس از آندایز…………………………………………………………………………………………… 96

6-1-3-1- نازک­سازی نمونه………………………………………………………………………………………………….. 99

6-1-3-2- گشاد کردن حفره­ها………………………………………………………………………………….. 99

6-1-3-3- حل کردن لایه­ی آلومینیوم…………………………………………………………………….. 100

6-1-3-4- باز کردن ته حفره­ها…………………………………………………………………………………. 100

6-2- انباشت در قالب……………………………………………………………………………………………………………… 100

6-2-1- الکتروانباشت به روش مستقیم………………………………………………………………………….. 100

6-2-1-1- آماده­سازی نمونه جهت انباشت مستقیم……………………………………………….. 100

6-2-1-2- روش کار……………………………………………………………………………………………………. 102

6-2-2- الکتروانباشت به روش تناوبی…………………………………………………………………………….. 102

6-2-2-1- آماده­سازی نمونه جهت انباشت تناوبی…………………………………………………… 103

6-2-2-2- روش کار……………………………………………………………………………………………………. 103

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

6-2-2-2-1- الکتروانباشت نانوسیم­های Sn………………………………………………………. 104

6-2-2-2-2- الکتروانباشت نانوسیم­های Zn………………………………………………………. 106

6-2-2-2-3- الکتروانباشت نانوسیم­های نقره…………………………………………………….. 109

6-2-2-2-4- الکتروانباشت نانوسیم­های Ag/Zn ……………………………………………… 111

6-2-3- الکتروانباشت به روش پالسی……………………………………………………………………………… 113

6-2-3-1- آماده­سازی نمونه جهت انباشت پالسی…………………………………………………… 113

6-2-3-2- روش کار…………………………………………………………………………………………………… 113

6-2-3-2-1- الکتروانباشت پالسی نانوسیم­های Zn…………………………………………… 113

6-3- آماده­سازی نمونه­ها جهت تهیه­ی تصویر SEM ……………………………………………………. 116

6-4- آماده­سازی نمونه­ها جهت تهیه­ی تصویر XRD…………………………………………………….. 117

6-5- اکسید کردن نمونه­ها……………………………………………………………………………………………….. 118

6-6- مقاومت­سنجی نمونه­ها…………………………………………………………………………………………….. 120

6-6-1- مقاومت­سنجی بدون انحلال لایه­ی سدی…………………………………………………………. 120

6-6-2- مقاومت­سنجی با انحلال لایه­ی سدی از روی کار…………………………………………….. 120

6-6-3- مقاومت­سنجی با انحلال لایه­ی سدی از پشت کار…………………………………………… 121

6-7- تخمین مقدار مقاومت تقریبی تک نانوسیم Zn………………………………………………………….. 125

 

فصل هفتم: بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه­گیری……………………………………………………………………………………………………………………. 128

 

فهرست منابع و مأخذ………………………………………………………………………………………………………………… 131

فهرست جدول ها

 

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

جدول (2-1)  روش­های رایج تولید نانومواد……………………………………………………………………………….. 8

جدول (3-1)  نیمه­هادی­هایی که امروزه مورد استفاده قرار می­گیرند……………………………………… 23

جدول (3-2)  مقاومت ویژه­ی تقریبی مواد مختلف…………………………………………………………………….. 30

جدول (3-3)  انرژی جنبشی و چگالی حالات برای ابعاد مختلف مواد نیمه­هادی………………….. 30

جدول (6-1)  آندایزهای انجام گرفته با اهداف انباشتی و شرایط آن­ها…………………………………… 91

جدول (6-2)  شرایط ولتاژ و فرکانس­ در آزمایش­های انباشت –آندایز انجام شده

در آزمایشگاه برای انباشت قلع…………………………………………………………………………………………………….. 104

جدول (6-3)  خلاصه­ای از آزمایش­های انجام شده جهت تشکیل نانوسیم­های Zn و

شرایط آندایز و انباشت آن­ها………………………………………………………………………………………………………… 107

جدول (6-4)  مقاومت دوسر نمونه­های انباشتی با روکش طلا قبل و بعد از اکسایش…………… 123

 

فهرست شکل ها

 

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

شکل (2-1)  اساس کار میکروسکوپ الکترونی عبوری……………………………………………………………… 11

شکل (2-2)  نمایی کلی از اجزای اصلی میکروسکوپ الکترونی روبشی………………………………….. 13

شکل (3-1)  چگالی حالات برحسب انرژی الکترون­ها برای سیستم سه بعدی………………………. 28

شکل (3-2)  نمایشی از ابعاد مواد نیمه­هادی و نمودارهای چگالی حالات آن­ها…………………….. 31

شکل (3-3)  تشریح تفاوت بین پراکندگی آینه­ای و پخشی سطح. ………………………………………… 35

سشکل (3-4)  توضیح منشاء پراکندگی مرز-دانه……………………………………………………………………… 36

شکل (3-5)  نمودار اندازه­گیری شده بصورت تجربی از وابستگی مقاومت ویژه

به عرض سیم ………………………………………………………………………………………………………………………………… 37

شکل (3-6)  نمودار محاسبه شده از وابستگی مقاومت ویژه به عرض سیم بر پایه­ی

پراکندگی سطح FS ……………………………………………………………………………………………………………………… 39

شکل (4-1)  (الف) ساختار آلومینای آندایز شده­ی متخلخل …………………………………………………… 46

شکل (4-2)  (الف) نمودار رشد اکسید متخلخل در رژیم جریان ثابت (ب) رژیم

پتانسیل ثابت (پ) مراحل جوانه­زنی و رشد حفره­ها در دو رژیم……………………………………………….. 48

شکل (4-3)  نمودار رویهم افتادن فرایندهای رخ داده در طول رشد اکسید متخلخل

تحت رژیم آندایز پتانسیل ثابت……………………………………………………………………………………………………. 49

شکل (4-4)  (الف) طرح پالس استفاده شده در آندایز پالسی با پتانسیل­های UMA

دنبال شده با UHA در مدت زمان­هایMA ז و HAז ………………………………………………………………………… 53

شکل (4-5)  نمودار الگووار توزیع جریان در شروع و گسترش رشد حفره­ها بر

آلومینای آندایزی……………………………………………………………………………………………………………………………. 55

شکل (4-6)  نمایی از حرکت یون­ها و انحلال اکسید در محلول سولفوریک اسید…………………. 57

شکل (4-7)  الف) نمونه­ی اولیه­ی AL قبل از الکترپالیش ……………………………………………………… 63

شکل (4-8)  نمایشی از الگودهی سطح آلومینیوم با استفاده از یک الگوی خارجی………………. 64

شکل (4-9)  تصویر SEM از (a) قالب AAO با الگوی دایره­ای ……………………………………………… 64

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

شکل (4-10)  نمایش الگووار مراحل تشکیل ساختار ساندویچی

PAA/AL2O3/PAA …………………………………………………………………………………………………………………… 65

شکل (4-11)  نمایش طرح­واری از تولید مواد نانوساختار با استفاده از آلومینای

آندیک متخلخل ……………………………………………………………………………………………………………………………… 71

شکل (5-1)  منحنی جریان لحظه­ای فرایند الکتروانباشت و مراحل مکانیسم رشد

نانوسیم­ها. ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 81

شکل (5-2)  مراحل تهیه­ی آرایه­ای از نانوسیم­ها از طریق الکتروانباشت مستقیم…………………. 82

شکل (5-3)  نمایش دو نوع پالس مربعی و سینوسی برای الکتروانباشت شیمیایی……………….. 84

شکل (5-4)  نمایی از مراحل تهیه­ی نانوسیم­های سولفیدی با استفاده

از قالب آلومینای آندیک متخلخل و روش انباشت الکتروشیمیایی متناوب………………………………. 86

شکل (6-1)  دستگاه پانج موجود در آزمایشگاه لایه­نشانی جهت برش ورقه­ی

آلومینیوم به شکل قرص­هایی با قطر cm2/1…………………………………………………………………………….. 89

شکل (6-2)  سمت راست قبل از سوار شدن فلنچ بر روی راکتور و سمت چپ

بعد از سوار شدن آن………………………………………………………………………………………………………………………. 90

شکل (6-3)  نمودار پالیش یک قطعه آلومینیوم در محلول پرکلریک اسید و اتانول

به نسبت حجمی یک به چهار……………………………………………………………………………………………………… 91

شکل (6-4) (الف) چینش سیستم آندایز شامل منبع تغذیه، کسی، نمایشگر رایانه،

سیستم خنک کننده، سیم­های رابط و غیره ……………………………………………………………………………… 92

شکل (6-5)  نمودار جریان، ولتاژ و بار برحسب زمان در آندایز با اسید اکسالیک M3/0

در v130……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 94

شکل (6-6)  نمودار جریان، ولتاژ و بار برحسب زمان در آندایز با اکسالیک M4/0

و سولفوریک M02/0 در V130…………………………………………………………………………………………………. 94

شکل (6-7)  نمودار جریان، ولتاژ و بار در آندایز با مخلوط اسید اکسالیک M05/0

و فسفریک M02/0 با ولتاژ V104 که تا مقدار بار حدود Q3 ادامه یافته است. ………………….. 95

شکل (6-8)  الف) نمودار آندایز v130 و نازک­سازی متعاقب تا v12 (نازک­سازی از

حدود s1850 شروع شده است…………………………………………………………………………………………………… 97

شکل (6-9)  دستگاه قابل برنامه­ریزی ولتاژ و فرکانس ac/dc مدل EC1000S

موجود در آزمایشگاه لایه­نشانی……………………………………………………………………………………………………… 98

شکل (6-10)  الف) نمونه­ی آندایز شده که بر واشر چسبیده شده

(از طرف سطح آندایزی) و واشر نیز به شیشه چسبیده است. ………………………………………………….. 101

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

شکل (6-11)  سیستم لایه­نشانی چند منظوره­ی موجود در آزمایشگاه لایه­نشانی

بخش فیزیک دانشگاه شیراز…………………………………………………………………………………………………………. 102

شکل (6-12)  تصویر میکروسکوپی SEM از نانوسیم­های Sn بیرون زده از

حفره­های قالب آلومینای آندیک متخلخل…………………………………………………………………………………….. 105

شکل (6-13)  تصویر XRD حاصل از قالب آلومینای متخلخل انباشته با نانوسیم­های

Sn با روش انباشت الکتروشیمیایی تناوبی………………………………………………………………………………….. 105

شکل (6-14)  الگوی پراش XRD حاصل از قالب آلومینای آندیک متخلخل انباشته

با Zn به روش انباشت الکتروشیمیایی تناوبی. ………………………………………………………………………….. 106

شکل (6-15)  سمت راست نمودار ولتاژ و جریان پالسی انباشت zn با پالس­های

نامتقارن پیوسته (v18-12) که موج آبی رنگ بار و شیب آن نماینده میزان نشست

می­باشد. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 108

شکل (6-16)  تصویر میکروسی SEM نانوسیم­های Zn بیرون زده از قالب

آلومینای آندیک متخلخل……………………………………………………………………………………………………………… 108

شکل (6-17)  نمودار جریان متوسط الکتروانباشت تناوبی در انباشت نقره درون قالب

آلومینای آندیک متخلخل………………………………………………………………………………………………………………. 109

شکل (6-18)  الف) تصویر سطحی قالب آلومینای آندیک، انباشتی با نانوسیم­های

Ag تهیه شده با میکروسکوپ SEM…………………………………………………………………………………………… 110

شکل (6-18)  ب) تصویر سطح مقطع قالب آلومینای آندیک نازک­سازی شده بهراه

نانوسیم­های Ag درون حفره­ای………………………………………………………………………………………………….. 110

شکل (6-19)  نمودار الکتروانباشت شیمیایی Ag-Zn درون قالب آلومینای آندیک

متخلخل. ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 111

شکل (6-20)  الگوی پراش XRD حاصل از قالب آلومینای آندیک متخلخل انباشته

با Zn و Ag به روش انباشت الکتروشیمیایی تناوبی………………………………………………………………….. 112

شکل (6-21)  تصویر میکروسکوپی SEM از نانوسیم­های Ag-Zn بیرون ریخته

از حفره­های قالب AAO………………………………………………………………………………………………………………. 112

شکل (6-22)  الف) پالس مربعی استفاده شده جهت الکتروانباشت به روش پالسی …………….. 114

شکل (6-23)  قالب آلومینای آندیک متخلخل پر شده با روی به …………………………………………… 114

شکل (6-24)  الف) نمودار پالس­های ولتاژ طراحی شده جهت انباشت………………………………….. 115

شکل (6-25)  الگوی پراش XRD حاصل از قالب آلومینای آندیک متخلخل انباشته

با Zn به روش انباشت الکتروشیمیایی پالسی. ………………………………………………………………………….. 115

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

شکل (6-26)  تصاویر SEM حاصل از یک نمونه الکتروانباشت پالسی درون قالب

آلومینای آندیک متخلخل بعد از آماده­سازی نمونه جهت تصویر برداری………………………………….. 116

شکل (6-27)  یک نمونه­ی Sn بصورت کامل و یک نیم قطعه از قالب انباشت شده

که بر روی لامل چسبانده شده و AL آن­ها حل گردیده و آماده­ی تهیه­ی

الگوی XRD هستند………………………………………………………………………………………………………………………. 117

شکل (6-28)  تصویر XRD حاصل از قالب آلومینای آندیک متخلخل انباشته با

نانوسیم­های Zn بعد از اکسایش در دمای c3000 به مدت حدود 40 ساعت. ……………………… 119

شکل (6-29)  تصویر XRD حاصل از قالب آلومینای متخلخل انباشته با نانوسیم­های

Sn بعد از اکسایش در دمای c5500 به مدت حدود 40 ساعت……………………………………………… 119

شکل (6-30)  قالب آلومینای آندیک متخلخل انباشته با روی در حین انحلال در

محلول NaOH 25%………………………………………………………………………………………………………………………. 121

شکل (6-31)  قالب آلومینای آندیک متخلخل پر شده با روی به روش انباشت

الکتروشیمیایی پالسی…………………………………………………………………………………………………………………… 123

شکل (6-32)  نمونه­های تهیه شده جهت اندازه­گیری مقاومت، که روی آن­ها

توسط چسب نقره سیم­های نازک مسی چسبانده شده و سپس با چسب مایع

پوشش داده شده­اند………………………………………………………………………………………………………………………… 124

شکل (6-33)  طرحی از سطح لانه زنبوری آلومینای آندایز شده……………………………………………. 126

مقدمه

 

 

1-1- مقدمه­ای بر نانوتکنولوژی