3-3-4-الگوریتم بیمن.. 56
3-3-5-گام زمانی متغیر. 57
3-3-6-معادلات جسم شناور 58
فصل 4-معرفی برنامه‌های مورداستفاده…………………………………………………………………………………………………………. 60
4-1-معرفیSPHysics 61
4-2-نرم افزارOpenFOAM… 63
4-2-1-معرفیOpenFOAM… 64
4-2-2-فرایندحل درOpenFOAM… 67
فصل 5-نتایج عددی……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 70
5-1-مقدمه. 71
5-2-مطالعه استقلال حل عددی ازشبکه. 71
5-3-آماده‌سازی مدل‌ها 78
5-4-نتایج.. 80
5-4-1-ضریب درگدررینولدزهای مختلف… 80
5-4-2-الگوی جریان اطراف پایه‌ی پل.. 84
5-4-3-میدان سرعت اطراف پایه‌ی پل.. 87
فصل 6-نتیجه‌گیری وپیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………… 91
6-1-مقدمه. 92
6-2-جمع‌بندی ونتیجه‌گیری.. 92
6-3-پیشنهادات برای آینده 93
 
فهرست اشکال
 
 
شکل‏1‑1 جریان عبوری ازروی سیلندربرای عددرینولدزکمتراز 4 وعددرینولدزبین 4 تا 40. 5
شکل‏1‑2 جریان عبوری ازروی سیلندربرای عددرینولدزبین 80 تا 200. 5
شکل‏1‑3 خطوط گردابه‌ ایفون کارمن.. 6
شکل‏1‑4 استفاده ازپره‌های مارپیجی به منظورجلوگیری ازایجادنوسان درگردابه‌هادراثرعبورجریان هواازروی میله استوانه‌ای  7
شکل‏1‑5 نموداراستروهال به عددرینولدز 8
شکل‏1‑6 الگوی جریان وحفره آبشستگی اطراف پایه پل.. 9
شکل‏1‑7 الگوی جریان وحفره آبشستگی اطراف یک پایه پل استوانه‌ای شکل.. 10
شکل‏1‑8 الگوی جریان درجلوی پایه. 12
شکل‏1‑9 مراحل فرسایش وبوجودآمدن گردابه‌های مختلف دریک دوره آبشستگی پایه پل.. 13
شکل‏1‑10 محل وچگونگی تشکیل گرداب‌های برخاستگی.. 13
شکل‏1‑11 نمودارمیزان آبشستگی به ازای الف)زمان ب)سرعت برشی.. 15
شکل‏1‑12 آبشستگی پایه پل که منجربه تخریب پل شده است (چم‌چال،کرمانشاه) 17
شکل‏1‑13 آبشتگی پایه‌ی یک پل درآمریکا 17
شکل‏2‑1 عمق آبشستگی درزوایا و اشکال مختلف پایه‌ی پل.. 22
شکل‏2‑2 عمق آبشستگی درآزمایشاتEttemaوRaudkivi 23
شکل‏2‑3 کانتورسرعت جریان اطراف پایه پل درپژوهشDeyوهمکاران.. 24
شکل‏2‑4 هندسه‌ی موردمطالعه درتحقیقHagerوOliveto. 25
شکل‏2‑5 دامنه‌ی حل درپژوهشValencia. 27
شکل‏2‑6 نتایج پژوهشJester وKallinderis دررینولدزهای مختلف جریان.. 28
شکل‏3‑1 سرعت برحسب زمان یک نقطه خاص درجریان آشفته. 32
شکل‏3‑2 فلوچارت الگوریتمSIMPLE برای حل معادلات جریان.. 36
شکل‏3‑3 پروفیل سرعت درنواحی مختلف لایه مرزی جریان آشفته. 40
شکل‏3‑4 تعریف بردارذره 43
شکل‏3‑5 تابع کرنل برای یک ذره‌ی مرکزی.. 44
شکل‏3‑6 کرنل درجه دوم ومشتق اول آن.. 45
شکل‏3‑7 کرنل درجه دوم ومشتق اول آن.. 46
شکل‏3‑8 کرنل اسپلاین درجه سوم ومشتق اول آن.. 47
شکل‏3‑9 کرنل درجه پنجم ومشتق اول آن.. 47
شکل‏3‑10 تغییرات زمانی انرژی سیستم درطی پدیده شکست سد. 52
شکل‏3‑11 کنترل گام زمانی درپدیده شکست سد [35] 58
شکل‏4‑1 ورژن‌های مختلف کدمتن‌بازSPHysics 61
شکل‏4‑2 مدلسازی جسم شناوردرحضورامواج درSPHysics 62
شکل‏4‑3 فلوچارت عملکرد سابروتین‌هایSPHysicsgen. 63
شکل‏4‑4 فلوچارت عملکرد سابروتین‌هایSPHysics 64
شکل‏4‑5 نمایی ازیک مدل ساخته درOpenFOAMدرمرحله پس‌پردازش…. 65
شکل‏4‑6 نمایی ازکاربانرم‌افزارOpenFOAMدرمحیط لینوکس…. 67
شکل‏4‑7 گام‌های اصلی شبیه‌سازی درOpenFOAM… 67
شکل‏4‑8 ساختار پوشه‌های مدلسازی درنرم‌افزارOpenFOAM… 69
شکل‏5‑1 نمایی ازهندسه وابعاداستفاده شده درمدل.. 72
شکل‏5‑2 نمایش محدوده‌ی ناحیه 1 و 2 برای مش بندی درروش حجم محدود. 72
شکل‏5‑3 شبکه‌بندی اطراف سیلندر در نرم‌افزارGambitدر روش حجم محدود. 74
شکل‏5‑4 اندازه ذرات مختلف اطراف سیلندر برای روشSPH.. 76
شکل‏5‑5 تغییرات ضریب درگ برای شبکه‌هایFV-1تاFV-4. 77
شکل‏5‑6 تغییرات ضریب درگ برای شبکه‌هایSPH-1تاSPH-4. 77
شکل‏5‑7 نمودارضریب درگ برای رینولدز 20. 81
شکل‏5‑8 نمودارضریب درگ برای رینولدز 50. 81
شکل‏5‑9 نمودارضریب درگ برای رینولدز 80. 82
شکل‏5‑10 نمودارضریب درگ برای رینولدز 100. 82
شکل‏5‑11 نمودارضریب درگ برای رینولدز 200. 83
شکل‏5‑12 خطوط جریان اطراف پایه‌ی پل برای رینولدز 20. 85
شکل‏5‑13 خطوط جریان اطراف پایه‌ی پل برای رینولدز 50. 85
شکل‏5‑14 خطوط جریان اطراف پایه‌ی پل برای رینولدز 80. 86
شکل‏5‑15 خطوط جریان اطراف پایه‌ی پل برای رینولدز 100. 86
شکل‏5‑16 خطوط جریان   اطراف پایه‌ی پل برای رینولدز 200. 87
شکل‏5‑17 نحوه تشکیل گردابه‌ها ازشروع تارسیدن به حالت تعادل توسطOpenFOAM… 88
شکل‏5‑18 سرعت افقی جریان برای رینولدز 100. 89
شکل‏5‑19 سرعت قائم جریان برای رینولدز 100. 89
شکل‏5‑20 سرعت افقی جریان برای رینولدز 20. 90
شکل‏5‑21 سرعت قائم جریان برای رینولدز 20. 90
 
 
چکیده
یکی از سازه‌های مهم در مهندسی عمران پل‌ها هستند که به دلیل دارا بودن نقش ارتباطی مهم از اهمیت بسزایی برخوردار هستند. پل‌ها به طور مداوم تحت تاثیر خطر آبشستگی پایه‌های خود هستند و این موضوع یکی از چالش‌های مهم طراحان و مهندسان هیدرولیک در این زمینه می‌باشد.با توجه به اهمیت موضوع آبشستگی و شناخت آن، این پژوهش با استفاده از دو روش عددی به بررسی این پدیده و اندرکنش آن با پایه‌ی پل می‌پردازد. در واقع در این تحقیق ضمن مدلسازی پدیده و شناخت جریان به مقایسه و بررسی دو روش عددی هیدرودینامیک ذرات هموار و حجم محدود پرداخته می‌شود.
روش هیدرودینامیک ذرات هموار یک روش تماما لاگرانژی بوده که در آن میدان حل به ذرات محدود تبدیل شده و معادلات حل برای همه ذرات نوشته و حل می‌گردد. برای استفاده از این روش، از یک کد متن باز به زبان برنامه‌نویسی فرترن به نام SPHysics استفاده گردید و تغییرات مربوطه در آن ایجاد و برنامه اجرا شد. برای روش حجم محدود نیز از نرم‌افزار OpenFOAM استفاده شد که این نرم افزار بر پایه‌ی زبان برنامه نویسی C++ بنا شده و تحت لینوکس اجرا می‌شود. همه‌ی نتایج با استفاده از این دو نرم‌افزار استخراج شده و مورد مقایسه قرار گرفته‌اند.
ضریب درگ، الگوی جریان، گردابه‌های تشکیل شده در پایین دست پایه و میدان سرعت اطراف پایه خروجی‌های گرفته شده از دو برنامه مذکور هستند. هر دو روش از دقت مناسبی برای مدلسازی برخودار بوده و تفاوت عمده‌ی آن‌ها به زمان اجرای این دو برنامه باز می‌گردد. به این صورت که روش حجم محدود دارای زمان اجرای بسیار کمتری بوده اما باید به این نکته نیز دقت کرد که روش حجم محدود در لینوکس و روش هیدرودینامیک ذرات هموار در ویندوز اجرا می‌شوند. در ضمن روش هیدرودینامیک ذرات هموار نوپاتر از روش حجم محدود بوده و نیازمند زمان بیشتری برای تکامل و رقابت با دیگر روش‌های عددی می‌باشد.
 
کلیدواژه‌ها: روش هیدرودینامیک ذرات هموار، روش حجم محدود، پایه‌ی پل، ضریب درگ، الگوی جریان
 

فصل 1-           مقدمه و کلیات
 
 
1-1-       مقدمه
به طور کلی طراحی، محاسبه و احداث پایه‌های پل، یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین مراحل یک پروژه پل‌سازی هستند، مخصوصا زمانی که این پل در محل عبور یک رودخانه واقع شده باشد. در این زمان طراح باید برای انتخاب طول و تعداد دهانه‌ها و عمق حداقل پایه‌ها، اطلاعات هیدرولوژیکی و هیدرولیکی منطقه را در نظر گرفته و موارد لازم را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. از مهم‌ترین مواردی که در این مورد می‌توان اشاره نمود، اطلاعات مربوط به فرسایش بستر رودخانه می‌باشد که در صورت درنظر نگرفتن آن، بایستی شاهد عواقب خطرناکی از جمله تهدید پایداری پل و نهایتا خرابی آن بود. لذا به جهت یک طراحی مناسب و ایمن، به خصوص در رابطه با رودخانه‌های سیلابی با بستر قابل فرسایش، استفاده از روش‌های کاربردی برای تعیین الگوی جریان و عمق آبشستگی و در نتیجه تعیین وضعیت بهینه از جهت نوع و محل قرارگیری پایه‌ها، توصیه می‌گردد.
برای تعیین عمق آبشستگی در مجاورت پایه پل نیاز به شناخت کافی این پدیده و الگوی جریان اطراف آن، وجود دارد تا با توجه به آن، روش مناسب برای تخمین عمق فرسایش مشخص گردد. باید توجه داشت که عمق نهایی آبشستگی ایجاد شده در مجاورت پایه پل برابر با مجموع اعماق فرسایش ناشی از آبشستگی موضعی، عمومی و تنگ‌شدگی عرض جریان می‌باشد. به طور معمول سه روش کاربردی برای تعیین و پیش‌بینی الگوی جریان و عمق آبشستگی اتفاق افتاده، مورد استفاده محققین قرار می‌گیرد. این روش‌ها عبارت هستند از:

مدل‌های فیزیکی
استفاده از تجهییزات ویژه و مجهز به منظور رفتارسنجی آبشستگی ایجاد شده در محل پایه
مدل‌های ریاضی و کامپیوتری
هر کدام از روش‌های فوق به نحوی در پیش‌بینی الگوی جریان و عمق آبشستگی موثر و مفید می‌باشند. روش‌های اول و دوم روش‌هایی کاملا تجربی بوده و بر مبنای آزمایش و مشاهده استوار هستند.
با استفاده از روش اول می‌توان رفتار آبشستگی را هم برای پل‌های در دست احداث و هم برای پل‌های ساخته شده بررسی نمود. روش فوق الذکر به علت مشاهده‌ای بودنو دقت قابل قبول نتایج آن، راه حل خوبی جهت بررسی رفتار آبشستگی و الگوی جریان و در نهایت تعیین عمق فرسایش می‌باشد.
 
روش دوم، روش دقیقی است که بیشتر برای پل‌های ساخته شده مناسب می‌باشد تا بدین طریق مشکلات موجود شناسایی شده و طرح موردنظر در برابر تهدیدات آبشستگی، محافظت و تقویت گردد. عمده‌ترین مشکل که در این رابطه وجود دارد، این است که تجهیزات دارای قابلیت‌های رفتارسنجی آبشستگی مورد استفاده در این روش، بسیار گران و پرهزینه می‌باشند.
روش سوم، آخرین روش برای تعیین عمق آبشستگی می‌باشد. این روش اساسا مبتنی بر تئوری‌ها و روابط ریاضی بوده به طوری که در ابتدا با استفاد از روابط مربوط به فرسایش و تئوری‌های ارائه شده در رابطه با هیدرولیک پل‌ها و آبشستگی، یک مدل ریاضی تهیه می‌شود. پس از این مرحله و با توجه به مدل ریاضی تهیه شده، یک مدل کامپیوتری که قابل انطباق با شرایط و حالات مختلف این پدیده باشد، ساخته می‌گردد[1].

1-2-      توصیف جریان عبوری از روی سیلندر
مطالعه جریان عبوری از روی سیلندر، یک یاز موضوعات جالب توجه و کاربردی در دینامیک سیالات است و از جمله مسایل بنیادین در این عرصه محسوب می‌شود. این مسئله هیچگونه محدودیتی در هندسه و شرایط مرزی اعمال شده نداشته و ساختار و الگوی جریان، به شدت تحت تاثیر عدد رینولدز بوده و تنوع تغییرات آن در رژیم‌های مختلف جریان زیاد می‌باشد. به طوری که در عدد رینولدز کوچکتر از 4 به دلیل شرط عدم لغزش روی سیلندر، گردابه‌هایی بوجود می‌آیند که با توجه به فرض استوکس، این گردابه‌ها در جریان پخش شده و قدرت نفوذ و حرکت در جریان را ندارند. در عدد رینولدز بین 4 تا 40، دو گردابه‌ی متقارن ایستا در پشت سیلندر بوجود می‌آید که با افزایش عدد رینولدز اندازه‌ی آن‌ها نیز بزرگتر می‌شود. رژیم جریان در این محدود از اعداد رینولدز کاملا آرام می‌باشد (شکل ‏1‑1).
با ازدیاد عدد رینولدز به مقادیری بزرگتر از 40، گردابه‌های ایجاد شده در پشت سیلندر ناپایدار شده و شروع به نوسان می‌کنند. در این رژیم از جریان ناحیه جریان برگشتی[1] پشت سیلندر، شامل دو ردیف از گردابه‌ها می‌باشد که به صورت متناوب، یکی در بالا و دیگری در پایین سیلندر بوجود می‌آیند. درشکل ‏1‑2تصویری شماتیک از این پدیده، به هنگام عبور جریان از سیلندری مدور آورده شده است. به الگوی پیدایش دو ردیف از گردابه‌ها در ناحیه‌ی پشت سیلندر، پدیده‌ی فون کارمن[2] اطلاق می‌گردد.
4 تا 40
شکل ‏1‑1 جریان عبوری از روی سیلندر برای عدد رینولدز کمتر از 4 و عدد رینولدز بین
شکل ‏1‑2 جریان عبوری از روی سیلندر برای عدد رینولدز بین 80 تا 200
این پدیده اولین بار توسط تئودور فون کارمن دانشمند مجاری‌الاصل و در سال 1912 کشف شد. در بیان اهمیت این موضوع همین بس که به افتخار او به منظور نگهداشت یادش، بر روی تمبرهای پستی آن کشور تصویری از او قرار داده شد که خطوط گردابه‌ای جریان در زمینه آن عکس، دیده می‌شود.
فون کارمن با بررسی این پدیده دریافت که گردابه‌هایی که در امتداد دو ردیف تشکیل می‌شوند، تنها در صورتی پایدارند که اولا جهت چرخش گردابه‌های یک ردیف در جهت خلاف گردابه‌های ردیف دیگر باشند و ثانیا، فاصله عمودی گردابه‌ها به فاصله افقی بین آن‌ها، برابر 0.283 باشد (شکل ‏1‑3). لازم به ذکر است گردابه‌های ایجاد شد با سرعتی کمتر از سرعت جریان آزاد در پشت سیلندر حرکت می‌کنند.
شکل ‏1‑3 خطوط گردابه‌ای فون کارمن
در واقع، هنگامی که عدد رینولدز جریان نیوتنی از حد مشخصی (Re>40) فراتر رود، در اثر کوچکترین شرایط ناپایداری[3]، نقطه جدایش جریان حول جسم دستخوش تغییر شده و همین امر سبب می‌شود تا گردابه‌های متقارن که به شکل دنباله در پشت سیلندر بوجود آمده‌اند، در آستانه نوسان قرار گیرند (رینولدز بحرانی[4]). در نتیجه‌ی این ناپایداری، الگوی متقارن ناحیه جریان برگشتی از بین می‌رود. در این هنگام توزیع فشار حول جسم دستخوش تغییر شده و سبب می‌شود که گردابه‌ها، به صورت متناوب یکی در بالا و دیگری در پایین محور تقارن جسم بوجود آیند. این پدیده، نیروهای متناوب عمودی را بر جسم اعمال می‌کند که سبب ارتعاش جسم تحت فرکانس خاصی می‌شود. حال اگر فرکانس نوسان با فرکانس طبیعی جسم برابر گردد، تشدید یا رزنانس[5] در جسم بوجود می‌آید.
از مثال‌ها معروف در این زمینه می‌توان به روش‌های محافظت از برج‌های خنک‌کن نیروگاه‌ها در برابر جریان باد اشاره نمود. در این سازه‌ها برای جلوگیری از تشکیل گردابه‌های تناوبی و پیشگیری از وقوع رزنانس، پره‌هایی را به صورت مارپیچ حول آن‌ها قرار می‌دهند (). از دیگر موارد وقوع این پدیده، می‌توان به ارتعاش کابل‌های انتقال قدرت، برج‌هایی با ارتفاع بلند، پایه پل‌های مستغرق در آب و جریان در مبدل‌های حرارتی اشاره نمود[2].
مسیر عبور گردابه‌های منظم در پشت جسم، سبب می‌شود تا اندازه‌گیری سرعت در ناحیه ویک جریان به طور غالب، نوسانی باشد. برای تعیین فرکانس جریان، از یک پارامتر بی‌بعد تحت عنوان عدد استروهال استفاده می‌شود که به صورت رابطه‌ی ‏1‑1 بیان می‌شود.
شکل ‏1‑4 استفاده از پره‌های مارپیجی به منظور جلوگیری از ایجاد نوسان در گردابه‌ها در اثر عبور جریان هوا از روی میله استوانه‌ای

‏1‑1
 
که در این رابطه،  قطر سیلندر،  سرعت جریان آزاد و  فرکانس نوسان جسم است. شایان ذکر است که تا عدد رینولدز 190، گردابه‌های ایجاد شده در ناحیه پایین‌دست جریان، رفتاری منظم از خود نشان می‌دهند و در امتداد دو ردیف، با سرعتی کمتر از سرعت جریان حرکت می‌کنند. از عدد رینولدز تقریبی 190 تا حدود 250، ناپایداری‌های گردابه‌ی سه‌بعدی مشاهده خواهد شد. این رژیم از جریان که رژیم جریان گذاری ناحیه ویک[6] نیز نامیده می‌شود، شامل دو ناحیه پیوسته در نمودار رینولدز نسبت به عدد استروهال می‌باشد. در شکل ‏1‑5 نمودار تجربی عدد استروهال نسبت به عدد رینولدز برای جریان گذرنده از روی سیلندر دایروی آورده شده است. در این نمودار، هر نماد نشان دهنده یک نوع خاصی از رژیم جریان نوسانی می‌باشد که با علامت‌های I، II و III نشان داده شده است[3].
مطابق شکل ‏1‑5 اولین ناپیوستگی که در آن نوسان گردابه‌های تشکیل شده با طول موجی به اندازه سه تا چهار برابر قطر سیلندر ایجاد می‌شود، به صورت تقریبی در عدد رینولدز 190 رخ می‌دهد. دومین ناپیوستگی نیز در در رینولدز بین 230 تا 250 اتفاق می‌افتد که در مقیاسی ضعیف‌تر و با فرکانسی بالاتر از حالت اول ایجاد می‌شود. رژیم III نیز جریان گذرا بوده که در ابتدا و انتهای این رژیم ناپیوستگی در نمودار مشاهده شده و حرکت گردابه‌ها در ناحیه جریان برگشتی به صورت سه‌بعدی خواهد بود.
شکل ‏1‑5 نمودار استروهال به عدد رینولدز
به طور تجربی، وابستگی عدد استروهال که یک عدد بی‌بعد برای تعریف فرکانس نوسانات جریان می‌باشد، به عدد رینولدز در ناحیه جریان آرام (Re<190) که با نماد I در شکل ‏1‑5 نشان داده شده است، به صورت رابطه‌ی ‏1‑2 می‌باشد.

7- جنبه نوآوری تحقیق.. 5

8- روش انجام  تحقیق.. 5

9- مفاهیم. 5

1-9- سیره 5

2-9- سیاست… 6

1-2-9- مفهوم لغوی سیاست… 6

2-2-9- مفهوم اصطلاحی سیاست: 7

3-2-9- تعریف خاص سیاست… 9

4-2-9- سیاست در فرهنگ اسلامی.. 9

3-9- سیره سیاسی.. 11

10- سازماندهی تحقیق.. 11

فصل اول: كلیات و چارچوب نظری.. 13

مقدمه فصل اول. 14

1-1- محیط پیدایش اسلام. 15

1-1-1- وضعیت شبه جزیره عربستان. 15

1-1-1-1- مفهوم جاهلیت و ویژگی‌های آن. 15

2-1-1-1- اوضاع جغرافیایی عربستان. 20

3-1-1-1- اوضاع فرهنگی عربستان. 24

4-1-1-1- اوضاع اقتصادی عربستان. 27

5-1-1-1- اوضاع سیاسی و مذهبی عربستان. 28

1-5-1-1-1- اوضاع سیاسی عربستان. 28

2-5-1-1-1- اوضاع مذهبی عربستان. 32

2-1-1- وضعیت ادیان الهی در شبه جزیره عربستان قبل از ظهور اسلام. 34

1-2-1-1- وضعیت دین مسیحیت… 34

2-2-1-1- وضعیت دین یهود. 37

3-1-1- وضعیت سیاسی جهان در آستانه ظهور اسلام. 39

1-3-1-1- دولت فارس به هنگام ظهور اسلام. 40

2-3-1-1- امپراطوری روم. 44

2-1- چارچوب نظری.. 45

جمع بندی فصل اول. 48

فصل دوم: راهبردهای پیامبر اعظم (ص) در تشكیل حكومت… 50

مقدمه فصل دوم. 51

1-2- موقعیت شبه جزیره عربستان در زمان بعثت پیامبر (ص) 52

2-2- شرایط شكل گیری انقلاب… 53

1-2-2- ویژگیهای پیامبر(ص) به عنوان رهبر انقلاب… 54

3-2-2- ایدئولوژی اسلامی.. 57

3-2- راهبردفرهنگی پیامبر(ص) 58

1-3-2- تربیت انسان. 58

1-1-3-2- اصل رهایی انسان از ذلت و خواری.. 63

2-1-3-2- اصل برابری و تساوی.. 64

3-1-3-2- کرامت ارزشی انسان. 64

2-3-2- رفتار پیامبر(ص) در مقابل قریش در مكه. 65

4-2- راهبرد سیاسی پیامبر(ص) 73

1-4-2- انتخاب مركز حكومت… 73

2-4-2- بیعت… 76

1-2-4-2- بیعت عشیره 79

2-2-4-2- بیعت عقبه اول. 79

3-2-4-2- بیعت عقبه دوّم. 79

4-2-4-2- بیعت رضوان. 80

5-2-4-2- بیعت نساء. 81

6-2-4-2- بیعت غدیر. 82

 

3-4-2- انتخاب مسجد به عنوان پایگاه حكومت… 83

4-4-2- ایجاد نظام برادری.. 84

5-4-2- تدوین قانون اساسی مدینه. 85

6-4-2- تعیین مرز مدینه. 89

7-4-2- سازماندهی نظام اداری.. 89

1-7-4-2- كار. 90

2-7-4-2- علم و قدرت و شایستگی.. 90

3-7-4-2- مساوات… 90

4-7-4-2- انتخاب والیان و فرماندهان و كارگزاران. 91

8-4-2- گسترش دعوت اسلامی.. 92

5-2- راهبرد امنیتی پیامبر (ص) 93

1-5-2- انعقاد پیمان های سیاسی.. 93

2-5-2- تشكیل نیروی نظامی……………………………………………………………………. 96

3-5-2- برقراری عدل و قسط.. 97

4-5-2- رفتار پیامبر (ص) در مقابل منافقان. 98

1-4-5-2- موعظه. 99

2-4-5-2- دعوت به تدبر در قرآن كریم. 99

3-4-5-2- انذار و تهدید. 99

4-4-5-2- مدارا 100

5-4-5-2- افشاگری.. 100

6-4-5-2- حذر (هوشیاری و احتیاط) 101

7-4-5-2- اعراض…. 101

8-4-5-2- غلظت… 101

9-4-5-2- جهاد. 102

جمع بندی فصل دوم. 103

فصل سوم: ساختار نظام سیاسی در سیره نبوی(ص) 104

مقدمه فصل سوم. 105

1-3- ضرورت تأسیس دولت اسلامی در سیره نبوی(ص) 106

1-1-3- تعریف دولت و حکومت… 106

2-1-3- ضرورت اصل حکومت… 109

3-1-3- ضرورت حکومت اسلامی.. 113

4-1-3- نسبت سیاست و رسالت در سیره نبوی(ص) از دیدگاه اندیشمندان اسلامی.. 118

5-1-3- تفكیك ناپذیری سیاست و رسالت در سیره نبوی(ص) 127

2- 3- مرزهای قدرت در سیره سیاسی پیامبر(ص) 134

3-3- عناصر و نهادهای نظام سیاسی در سیره نبوی(ص) 141

1-3-3- نهاد رهبری.. 141

2-3-3- دستگاه اداری.. 143

3-3- 3- دستگاه قضایی.. 143

4-3-3- دستگاه دبیرخانه. 144

5-3- 3- دستگاه اقتصادی.. 145

1-5-3-3- تشکیلات گردآوری زکات… 146

2-5-3-3- واگذاری منابع طبیعی.. 147

3-5-3-3- قراردادهای اقتصادی.. 147

4-5-3-3- کنترل بازار و تجارت: 147

6-3-3- دستگاه دیپلماسی.. 149

7-3-3- دستگاه نظامی.. 151

8-3-3- دستگاه آموزشی و تعلیمی.. 154

4-3- شبکه قدرت در سیره سیاسی پیامبر(ص) 155

1-4-3- اقلیت‌ها یا افرادی بی‌طرف… 156

2-4-3- حمایت کنندگان منفعل.. 163

1-2-4-3- مردان مسلمان خارج از دارالخلافة.. 164

2-2-4-3- زنان مسلمان. 168

3-4-3- فعالان سیاسی.. 175

1-3-4-3- جریان سیاسی مهاجران. 176

2- 3-4-3- جریان سیاسی انصار. 180

3- 3-4-3- جریان سیاسی بنی‌امیه. 182

4- 3-4-3- جریان سیاسی بنی‌هاشم: 182

جمع بندی فصل سوم. 184

فصل چهارم: كار ویژه‌های نظام سیاسی در سیره نبوی (ص) 186

مقدمه فصل چهارم. 187

1-4- مرکز تصمیم‌گیری در سیره نبوی(ص) 188

1-1-4- نقش شورا در سیره نبوی(ص) 189

2-1-4- مشورت در سیره عملی رسول خدا(ص) 194

2-4- دامنة قدرت در سیره نبوی(ص) 203

1-2-4- ولایت تکوینی.. 203

2-2-4- ولایت تشریعی.. 205

3-2-4- ولایت بر حکومت… 207

3-4- جریان قدرت در سیره نبوی(ص) 211

1-3-4- منشأ قانون در دولت نبوی (ص) 211

2-3-4- جایگاه مردم در حکومت پیامبر(ص) 214

1-2-3-4- تعریف دموکراسی.. 215

2-2-3-4- اسلام و دموکراسی.. 216

3-2-3-4- نقش مردم در حکومت پیامبر(ص) 216

4-4- بازخورد نظام سیاسی در سیره نبوی(ص) 218

1-4-4- عملكرد پیامبر (ص) به عنوان رهبر مسلمانان. 219

2-4-4- عملكرد والیان حكومت نبوی(ص) 223

1-2-4-4- اصل امر به معروف و نهی از منكر. 223

2-2-4-4- اصل نصیحت… 224

جمع بندی فصل چهارم. 226

فصل پنجم: نتیجـه گیـری.. 228

1ـ كلیات و چارچوب نظری.. 229

2ـ راهبردهای پیامبر اعظم (ص) در تشكیل حكومت: 230

3ـ ساختار نظام سیاسی نبوی (ص) 232

الف)ضرورت تشكیل حكومت توسط پیامبر (ص) 232

ب) مرزهای قدرت در سیره نبوی (ص) 233

ج) عناصر و نهادهای نظام سیاسی در سیره نبوی (ص) 233

د) شبكه قدرت در سیره نبوی (ص) 234

4- كار ویژه های نظام سیاسی در سیره نبوی (ص) 235

الف- مركز تصمیم گیری در سیره نبوی (ص) 235

ب- دامنه قدرت در سیره نبوی (ص) 236

ج- جریان قدرت در سیره نبوی (ص) 237

د- بازخورد نظام سیاسی در سیره نبوی (ص) 237

فهرست منابع و مآخذ. 240

فهرست كتابها 240

فهرست مقالات… 247

نرم افزارها 250

نمایه. 252

                                                                                           فهرست مطالب

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         عنوان                                                                                                                                    صفحه                                                                                                                                                                   فصل اول: مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………1

1-1- بیان مسأله………………………………………………………………………………………………………………………….2 

2-1- اهمیت موضوع…………………………………………………………………………………………………………………..3

3-1- علت انتخاب و سوال تحقیق………………………………………………………………………………………………….4

4-1- کلیات منطقه………………………………………………………………………………………………………………………4

1-4-1- مشخصات کلی شهرستان سنندج………………………………………………………………………………………….4

2-4-1- توپوگرافی……………………………………………………………………………………………………………………..6

3-4-1- پوشش گیاهی………………………………………………………………………………………………………………….7

4-4-1- اقلیم………………………………………………………………………………………………………………………………7

5-4-1- توده هواهای موثر بر اقلیم کردستان…………………………………………………………………………………….8

الف) توده هوای منطقه  معتدل ……………………………………………………………………………………………………….8

ب) توده هوای سرد سیبری …………………………………………………………………………………………………………….8

ج) توده هوای پر فشار جنب حاره ……………………………………………………………………………………………………9

5-1- موقعیت و مشخصات ایستگاه مورد مطالعه ………………………………………………………………………………….10

6 – 1- بررسی پارامتر های اقلیمی …………………………………………………………………………………………………..11

1-6-1توزیع ماهانه بارش ………………………………………………………………………………………………………………11

2-6-1- توزیع فصلی بارش   ………………………………………………………………………………………………………….14

3-6-1 نوسانات سالانه بارش …………………………………………………………………………………………………………..14

4-6-1- مقادیر متوسط یخبندان  …………………………………………………………………………………………………….14

5-6-1 میانگین ماهانه نم نسبی  ……………………………………………………………………………………………………….16

 

7-1 – تعیین تیپ آب و هوای شهرستان سنندج ………………………………………………………………………………….16

8-1- تعییین تیپ آب و هوایی بر مبنای طبقه بندی کوپن …………………………………………………………………….17

فصل دوم : مبانی نظری و مروری بر پیشینه تحقیق.…………………………………………………………………………….19

1-2- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….20

2-2- اقلیم شناسی سینوپتیک……………………………………………………………………………………………………………20

3-2- تگرگ………………………………………………………………………………………………………………………………..21

1-3-2- شکل­گیری تگرگ……………………………………………………………………………………………………………..21

2-3-2- شکل­گیری دانه­های تگرگ…………………………………………………………………………………………………22

3-3-2- انواع تگرگ……………………………………………………………………………………………………………………..23

4-3-2- تگرگ نرم یا گویچه برف…………………………………………………………………………………………………….23

5 -3-2- تگرگ کوچک………………………………………………………………………………………………………………….23

6-3-2-  تگرگ واقعی…………………………………………………………………………………………………………………….24

7-3-2-  طوفان تگرگ…………………………………………………………………………………………………………………….24

4-2- پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………..24

1-4-2- مطالعات خارج از کشور………………………………………………………………………………………………………….24

  2-4-2- مطالعات داخل کشور……………………………………………………………………………………………………………28

فصل سوم: روش پژوهش، ابزار و مواد…………………………………………………………………………………………………34

   1-3- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………..35

2-3- روش کار…………………………………………………………………………………………………………………………………..35

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل………………………………………………………………………………………………………………. 37

1-4- یافته ها … 38

2-4- تحلیل سینوپتیکی دو مورد رخداد تگرگ در ایستگاه سنندج. 40

  1-2-4-  بارش تگرگ  2 می 1993. 40

2-2-4-  بارش تگرگ 6 آوریل  2011. 40

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………..78

1-5- مقایسه نتایج به دست آمده تحقیق حاضر با مطالعات دیگر محققین در زمینه  بررسی سینوپتیکی تگرگ…………80

 2-5-  مطالعات خارج از کشور………………………………………………………………………………………………………………..80

    3-5-  مطالعات داخل کشور …………………………………………………………………………………………………………………..82

فصل ششم: منابع و ماخذ……………………………………………………………………………………………………………………….86

    1-6- فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………….87

2-6-  لاتین…………………………………………………………………………………………………………………………………………89

    3-6 – خلاصه……………………………………………………………………………………………………………………………………..92

                 فهرست شکل ها
عنوان                                                                                                                                                                     صفحه

شکل (1-1) موقعیت جغرافیایی شهرستان سنندج نسبت به کل ایران.. 5

شکل(2-1)  نقشه ارتفاعی شهرستان سنندج. 5

شکل ( 3-1) توزیع ماهانه بارش در ایستگاه سنندج از سال 1367 الی 1386…… 12

 

 شکل (4-1) توزیع فصلی بارش در ایستگاه سنندج………………………………………………………………………………….14

  شکل (5-1) مقادیر متوسط روز یخبندان در ایستگاه سنندج 1367الی 1386 ………………………………………………15

شکل( 2-4 ) فشار برحسب هکتوپاسکال در روز 1 می 1993. 42

شکل( 3-4 ) دما برحسب کلوین در روز 1 می 1993.. 43

شکل( 4-4 ) امگا برحسب پاسکال بر ثانیه در روز 1 می 1993… 45

شکل( 5-4 ) رطوبت نسبی برحسب درصد  در روز 1 می 1993. 46

شکل( 6-4 ) فشار برحسب هکتوپاسکال در روز 2 می 1993. 48

شکل( 7-4 ) دما برحسب کلوین در روز 2 می 1993. 50

شکل( 8-4 ) امگا برحسب پاسکال بر ثانیه در روز 2 می 1993. 51

شکل( 9-4 ) رطوبت نسبی برحسب درصد در روز 2 می 1993. 53

شکل( 10- 4 ) فشار برحسب هکتوپاسکال در روز 3 می 1993. 54

شکل (11-  4 ) دما برحسب کلوین در روز 3 می 1993. 55

شکل (12-  4 ) امگا برحسب پاسکال بر ثانیه در روز 3 می 1993. 57

شکل (13-  4 ) رطوبت نسبی برحسب درصد در روز 3 می 1993. 58

شکل (14-  4 ) فشار  برحسب هکتوپاسکال در روز 5 آوریل  2011. 59

شکل (15-  4 ) دما  برحسب کلوین در روز 5 آوریل  2011. 61

شکل (16-  4 ) امگا  برحسب پاسکال بر ثانیه در روز 5 آوریل  2011. 63

شکل (17-  4 ): رطوبت نسبی  برحسب درصد در روز 5 آوریل  2011. 64

شکل ( 18-  4 ) فشار  برحسب هکتوپاسکال در روز 6 آوریل  2011. 66

شکل ( 19-  4 ) دما  برحسب کلوین در روز 6 آوریل 2011. 68

شکل ( 20-  4 ) امگا  برحسب پاسکال بر ثانیه در روز 6 آوریل  2011. 70

شکل ( 21-  4 ) رطوبت نسبی  برحسب درصد در روز 6 آوریل  2011. 72

شکل ( 22-  4 ) فشار  برحسب هکتوپاسکال در روز 7 آوریل  2011. 74

شکل ( 23-  4 ) دما  برحسب کلوین در روز 7 آوریل 2011. 75

شکل ( 24-  4 ) امگا  برحسب پاسکال بر ثانیه در روز 7 آوریل 2011. 77

شکل ( 25-  4 ) رطوبت نسبی  برحسب درصد در روز 7 آوریل 2011. 78

 

 

 

 فهرست جدول ها

عنوان                                                                                                                                                                                              صفحه

 

     جدل (1-1)  توزیع ماهانه بارش در ایستگاه سنندج…………………………………………………………………………………….11

       جدول( 2-1)جدول توزیع فصلی بارش در ایستگاه سنندج………………………………………………………………………….12

      جدول( 3-1 )توزیع بارش سالانه در ایستگاه سنندج…………………………………………………………………………………….14

      جدول (3-8) میانگین ماهانه ی نم نسبی ایستگاه سنندج………………………………………………………………………………..16

   جدول (1-3) مشخصات کدهای تگرگ…………………………………………………………………………………………………… 35

   جدول( 1 – 5 ) مطالعات محققین خارج از کشور در زمینه تحلیل سینوپتیکی تگرگ………………………………………… 80

  جدول( 2 – 5 )،مطالعات محققین داخل کشور در زمینه­ تحلیل سینوپتیکی تگرگ…………………………………………..81

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

 

 

مقدمه

 

 

بیان مسأله
مخاطرات طبیعی جزو ویژگی های طبیعت است و هیچ چیز طبیعت بد نیست بلکه  این حوادث زمانی زیانبار خواهند بود که انسان با راههای مقابله با آن آشنا نباشد ، گاهی انواع مخاطرات طبیعی را تا 40 مورد ذکر می کنند که بسیاری از آن ها در ایران نیز اتفاق می افتد(سیاوش شایان و دیگران ،75،1389).مخاطرات را می­توان بر پایه شدت رخداد و منشأ آنها، به دو گروه عمده تقسیم کرد. مخاطرات بر اساس سرعت رخداد، به دو بخش مخاطرات ناگهانی و تدریجی تفکیک می­شوند. زلزله،سیل، زمین لغزش، بهمن، تگرگ و غیره از مخاطرات ناگهانی محسوب می­شوند و خشکسالی، فرسایش، گرم شدن جهانی و غیره از مخاطرات تدریجی به شمار می­آیند (اوزی ترجمه شده به وسیله ظاهری، 1390: 6) (به نقل از خوش اخلاق و همکاران، 1391، 56 ). در مخاطرات تدریجی به دلیل رخداد آرام این پدیده با اتخاذ تدابیر حفاظتی و پیشگیرانه، می­توان خسارت­ها و تلفات وارده را کاهش داد. در حالی که حوادث ناگهانی زمانی که شروع شوند فرصتی برای چاره­اندیشی و مقابله با آن وجود ندارد. بنابراین باید با آگاهی از عوامل به وجودآورنده­ی این حوادث، توان پیش­آگاهی از رخداد آنها را جهت کاهش خسارت و تلفات به دست آورد.

یکی از انواع مخاطرات ناگهانی، مخاطرات اقلیمی است که برای جوامع انسانی خساراتی را به بار می آورند.ازجملۀ این مخاطرات، پدیدۀ تگرگ است که در مقیاس خرد موجب تلفات مالی و جانی می شود. تگرگ یکی از پدیده­های جوی مخرب است که باعث خسارات بسیار در بخش­های مختلف همچون کشاورزی می­شود. بارش تگرگ معمولا از ابرهای کومولونیمبوس انجام می­گیرد. غالبا به شکل رگبار و عموما همراه با رعد و برق، به ویژه در فصل بهار رخ می­دهد. این نوع بارش­ها از ناپایداری همرفتی حاصل می­شود که در این حالت توده­ی هوا،باید در یک سطح معین، گرم­تر از هوای مجاور خود شود. گرم شدن توده­ی هوا نسبت به محیط اطراف آن، در نزدیکی سطح زمین به دو روش رخ می­دهد. اول اینکه ممکن است یک قسمت از زمین در منطقه­ای وسیع، انرژی تابشی بیشتری نسبت به اطراف کسب کند و به تدریج تا آنجایی گرم شود که گرمای آن، قسمت زیرین توده هوای بالایش را گرم­تر از هوای مجاور خود کند و هوا را ناپایدار گرداند. دوم اینکه توده­ی هوا در مسیر حرکت خود از مناطق گرم عبور کند. گرمای چنین مناطقی از طریق رسانش به هوای گذرنده منتقل می­شود و قسمت زیرین آن را گرم­تر از قسمت­های بالایی­اش می­کند(علیجانی، 1384، 242). رخداد این بارش­ها در فصل بهار و اوایل تابستان همراه با رعد و برق، باد شدید و رخداد سیل سبب آسیب به محصولات کشاورزی( به ویژه درختانی که در این فصل دارای شکوفه­اند)، شده و خسارات فراوانی را به بار می­آورد.تگرگ به عناصر جوی و عوامل جغرافیایی محل وابسته است؛ هر زمان که شرایط جوی و فرایندهای فیزیکی مناسب با موقعیت جغرافیایی محل ترکیب شوند، باعث رخداد و تشدید این پدیده می گردد.

تگرگ از دانه یا تکه های یخ به قطر 5 – 50 میلی متر ( و گاهی بیشتر) تشکیل شده است.رشد شدید تگرگ ، حاصل حرکات عمودی شدید و مکرر هوا در درون ابرهای کومولونیمبوس است و این امر باعث می شود که نطفه های تگرگ قطرات آب را به دفعات به دور خود جذب کنند و سبب انجماد آنها شوند؛ از این رو ساختار تگرگ از لایه های شفاف ، نیمه شفاف ، کدر تا شیری رنگ، شبیه به برف ایجاد می شود.تگرگ غالبا به شکل رگبار ، به طور محدود و همراه با رعد و برق ، به ویژه در بهار ، می بارد.(علیجانی و کاویانی، 1383 : 264 ).

1-2- اهمیت موضوع

تگرگ از لحاظ تغذیه منابع آب زیرزمینی مفید می­باشد اما برای جوامع انسانی زیانهای ناشی از آن به مراتب بیشتر از فواید آن است. بر اساس گزارش فائو از بین 40 نوع بلایای طبیعی ثبت شده در جهان 31 نوع آن در ایران رخ می‌دهد و ایران جزو 10 کشور اول بلاخیز دنیا محسوب می‌شود  (منتشر شده توسط گروه خبری فارمنا در تاریخ ۱۳۹۰ یکشنبه ۲۵ دی ).زیان­های ناشی از تگرگ، بیشتر در بخش کشاورزی و در اثر صدمه دیدن محصولات کشاورزی هنگام رشد و جوانه زدن تأثیرگذار بوده، هرچند که در دیگر بخش ها نظیر ساختمان های مسکونی تلفات حیوانات کوچک و بزرگ، همچنین در پرواز هواپیما و صدمه دیدن اجزای آن اختلال ایجاد می کند. همچنین نقش موثری را در ایجاد سیلاب­های ناگهانی داشته و هر ساله خسارات قابل توجهی را در بعضی از مناطق از جمله شهرستان سنندج  به بار آورده چنانکه کشاورزان به بیمه کردن محصولات خود در برابر این پدیده می پردازند و دولت در قبال خسارتی که به این بخش از فعالیت وارد آمده است هزینه های زیادی را متحمل می شود. مدیر گروه خدمات بیمه ای بانک کشاورزی کردستان  تعداد بیمه گذاران سال 1393را 91 هزار و 665 نفر ذکر کرد و افزود: از این تعداد کشاورز بیش از 87 میلیارد و 652 میلیون ریال بابت حق بیمه محصولات کشاورزی در برابر بلایای طبیعی از جمله بارش تگرگ  دریافت کردیم (خبر گذاری مهر ،کد خبر :1524843330248768086 تاریخ :دوشنبه 19 خرداد 1393 ساعت 15:03).

 بنابر اظهار مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سنندج  11 هزار هکتار باغ در سطح شهرستان سنندج وجود دارد  در ابتدای فروردین ماه سال 1393 سرمازدگی و بارش تگرگ 95 میلیارد تومان خسارت به باغات شهرستان سنندج وارد کرده است . وی گفت: بر اثر سرمازدگی و بارش تگرگ  در  اوایل فروردین ماه همان سال 100 درصد باغات گردو و 95 درصد درختان هسته‌دار دچار سرمازدگی شدند و به طور کامل از بین رفتند. مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سنندج به اجرای طرح سرشاخه کاری درختان خشکیده در سطح باغات اشاره و خاطر نشان کرد: باید در بخش کشاورزی برای مقاوم سازی درختان در مقابل پدیده سرمازدگی و تگرگ  به سمت اصلاح ارقام و ارقام پیوندی مقاوم پیش رویم. (خبر گزاری تسنیم سه شنبه 25 آذر 1393 ساعت 56، 15. )

 از دیرباز تاکنون در سراسر دنیا تلاشهای زیادی برای مقابله با این پدیده انجام شده است که مقابلۀ موثر با آن نیازمند مطالعه و شناخت مراکز رخداد تگرگ و عوامل به وجود آورنده و شرایط تکوین آن و تأثیر آنها در مقیاس های زمانی و مکانی معین است.

1-3- علت انتخاب و سوال تحقیق

شهرستان سنندج  یکی از مناطقی است که همه ساله در فصل بهار بارش تگرگ در آن رخ داده و صدمات زیادی را بخصوص در بخش کشاورزی به بار می آورد. در طول تاریخ  کشاورزان زیادی به دلیل خسارت های حاصله از وقوع بلایای طبیعی در کردستان  هم چون خشکسالی، سیل و تگرگ ،سرما،طوفان و غیره شغل خود را رها کرده و به شهرها مهاجرت کرده اند.هدف این پژوهش بررسی و تحلیل همدیدی در دوره­ی 1992 تا 2013 در شهرستان سنندج به منظور کاهش اثرات مخرب تگرگ بعنوان یکی از این پدیده بر بخش کشاورزی است و از این رو ضرورت مطالعۀ بیشتر آن احساس می شود.

سیستم ها و توده های هوایی که باعث رخداد تگرگ در این منطقه می شوند کدامند و منشأ آنها از چه مناطقی می باشد؟

برای پاسخ به این سوال، بررسی سینوپتیکی ترازهای مختلف جو، بررسی و تحلیل خواهد شد و در این راستا مشخص کردن روزهای تگرگ در  ایستگاه  سینوپتیک سنندج، تهیۀ نقشه های ترازهای مختلف جو و تحلیل آنها در جهت شناسایی سیستم ها و توده های هوایی که باعث رخداد پدیدۀ تگرگ در این منطقه می شوند، انجام خواهند شد.

1-4- کلیات منطقه

1-4-1- مشخصات کلی شهرستان سنندج

این شهرستان در­غرب کشور واقع شده که جزء استان کردستان و در بخش جنوبی آن قرار دارد و بین طول جغرافیایی 45 درجه و 30 دقیقه تا 47درجه و 30 دقیقه طول  شرقی، عرض جغرافیایی 34درجه  تا 35 درجه شمالی قرار گرفته است ، جمعیت این شهرستان در سال 1390، ۳۷۳،۹۸۷ نفر بوده است . شهرستان سنندج با وسعت 5023كیلومترمربع، 2/17 درصد از خاک استان را به خود اختصاص داده است .طیف ارتفاعی این شهرستان از 1192 مترتا بیش از 2931 متر از سطح دریا بوده  بر اساس مطالعات ارزیابی و منابع اراضی از سطح شهرستان 57/41 درصد اراضی كوهستانی، 16/24 درصد تپه­ها و 28/34 درصد بقیه را اراضی دشتی و سیلابی و … تشكیل می­دهند. از طرف غرب با شهرستان مریوان و سرو آباد  ، از شرق با شهرستان قروه ، از جنوب به شهرستان کامیاران و از شمال به شهرستان های دیوان دره و بیجار محدودشده است.با توجه به  شکل (2-1) طیف ارتفاعی آن از  1192 متر  الی 2931  متر از سطح دریا  می­باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                     شکل(1-1)  موقعیت جغرافیایی شهرستان سنندج نسبت به کل ایران

 
 

 
 

 

 

                                                 شکل (2-1) نقشه ارتفاعی شهرستان سنندج

2-4-1- توپوگرافی
بخش عمده ی نا همواری های استان کردستان جزو کوههای زاگرس به شمار می رود . پیدایش ناهمواری ها در نتیجه حرکات کوهزایی اواخر دوره ی ترشیاری می باشد به عبارت دیگر در اواخر این دوره نا همواری ها به صورت قطعی تثبیت شده و سپس در طول دوره ی کواترنر تحت تاثیر عوامل فرسایش به صورت نا همواری های کنونی در آمده است .

نا همواری های استان کردستان، با توجه به شکل ظاهری ، نحوه ی پیدایش ، جهت ناهمواری و جنس طبقات به دو بخش غربی و شرقی تقسیم می شوند

الف) بخش غربی : قسمت اعظم این بخش را کوهها تشکیل می دهند که جنس آنها عمدتا رسوبی از نوع آهکی است . نیمه ی شمالی این بخش دارای کوههای فرسایش یافته ، گنبدی شکل با دامنه های ملایم و یکنواخت و دره های باز می باشد ، که مهمترین ارتفاعات آن عبارتند از : چهل چشمه ،آربابا ، پیازه ، کوره میانه .

چهل چشمه وسیع ترین توده کوهستانی و مهمترین کانون آبگیر استان است ، که خط الراس آن حوضه های آبریز دریاچه ارومیه ، دریای خزر و خلیج فارس را از هم جدا می کند .نیمه ی جنوبی بخش غربی ، مشتمل بر رشته کوههای موازی با جهت شمال غربی – جنوب شرقی می باشد ، که در امتداد گسل اصلی و جوان زاگرس گسترش پیدا کرده است .مهم ترین این رشته کوه ها عبارتند از : شاهو ، کوسالان و هورامان .

ب) بخش شرقی : این بخش از ناهمواری ها که از جنوب شرقی قروه تا شمال بیجار و قسمت هایی از دیوان دره و سنندج را در بر می گیرد ، به دلیل نفوذ مواد مذاب درون زمین از طریق گسل ها در میان لایه های رسوبی و فشار و حرارت زیاد ناشی از آن ، بیشتر سنگ های آن از نوع دگرگونی هستند ، که وسعت آن ها به سمت شرق افزایش می یابد به طوری که در اطراف قروه کوههای آتشفشانی و کوههای نفوذی (کوه شیدا) به چشم می خورد .

مهمترین ارتفاعات این بخش عبارتند از : پنجه علی و به ور و پریشان در جنوب قروه ،شیدا در شمال قروه و شاه نشین و سیاه منصور در شمال بیجار .

مهمترین دشت های استان کردستان در این بخش گسترش پیدا کرده اند . از جمله ی این دشت ها بیجار ، قروه ، دهگلان ، چاردولی را می توان نام برد . ویژگی اغلب این دشت ها ارتفاع زیاد آنها است مرتفع ترین دشت این استان دشت «هه و ه تو» می باشد که در شمال غربی دیوان دره قرار دارد.  شهر سنندج از نظر طبیعی محصور بین تپه‌هایی در یک جام فضائی قرار گرفته‌است به طوری که کوه‌ها و تپه‌های (آبیدر، کوچکه رش و توس نوذر که ادامه سلسله جبال زاگرس هستند در اطراف این شهر کشیده شده‌اند؛ و در پاره‌ای از نقاط از جمله جنوب غربی و شمال شرقی رشد و گسترش شهر را محدود کرده‌اند. (جمال ایرانی و همکاران ،7،1391)

 

3-4-1-  پوشش گیاهی
 قسمت اعظم استان بر روی رشته كوه زاگرس قرار گرفته و به همین دلیل به لحاظ اقلیمی دارای شرایط ویژه ای می باشد و اشكال مختلف اراضی شامل كوه های مرتفع و دره های عمیق ، دشت های دامنه ای ، فلات ها و اراضی پست در این استان وجود دارد . اقلیم های خشك تا خشك سرد در استان با متوسط بارندگی300 میلی متر (بیجار) تا اقلیم نیمه مرطوب معتدل در غرب استان با متوسط بارندگی حدود 800 میلی متر (مریوان) در استان یافت می شود . نواحی شرقی و مركزی استان متاثر از آب و هوای برخی نواحی مركزی ایران و مناطق غرب متاثر از آب و هوای مدیترانه ای است كه حضور عناصر مدیترانه ای همراه با بارندگی مناسب مؤید این نظر است . به طوری كه شرایط مذكور سبب شده است كه جنگل های بلوط در این منطقه حضور داشته ولی نواحی شرقی استان دارای پوشش استپی می باشد .
بیشتر نواحی غربی ، كوهستانی و اغلب پوشیده از جنگل های طبیعی و در نواحی شرقی استان اراضی مسطح ، دشت ها و فلات های نسبتا وسیعی وجود دارند .
از مساحت استان 49.6 درصد معادل 1400 هزار هكتار مراتع ، 11.3 درصد معادل 320هزار هكتار جنگل و 39.1 درصد معادل 110 هزار هكتار اراضی زراعی به خود اختصاص داده است . استان کردستان  دارای 6 حوزه منابع آبی ، سیروان ، قزل اوزن ، زرینه رود ، سیمینه رود ، راز آور ، زاب و رودخانه های متعددی می باشد و مجموع روان آب های استان حدود 8.7 میلیارد متر مكعب كه 17 درصد از منابع آب استان مورد بهره برداری قرار می گیرد .
 

4-4-1-  اقلیم

یکی از اساسی ترین عوامل در تغییر ساختار سطحی سیاره ی زمین اقلیم است و بدون شک طبیعت ، انسان و کلیه ی مظاهر حیات در سطح گسترده ای متاثر از شرایط اقلیمی می باشد ( عدل ، 1339).

به طور کلی حالت متوسط کمیت های مشخص کننده وضع هوای یک منطقه را بدون توجه به لحظه ی وقوع آنها اقلیم یا آب و هوای آن منطقه می نامند ( علیزاده ، 1381) .با وجود اینکه آب و هوا نیز از سایر عناصر محیطی ناشی می شود ولی اثر گذاری آن بر سایر عناصر مشهود تر است ، بدون شک پدیده ی بارش و خصوصا به صورت تگرگ حاصل کنش اقلیم و شرایط منطقه است. آب و هوای حوضه ی شهرستان سنندج با توجه به موقعیت کشور و سامانه های اقلیمی موثر بر منطقه مورد مطالعه، خصوصیت اقلیم مدیترانه ای را دارد . (ناصری، 1388) در بخش عمده ای از سال و اواخر آذر تا اوایل فروردین منحنی همدمای صفر درجه سانتی گراد تمام حوضه ی مورد مطالعه را در بر می گیرد ، حد اکثر متوسط بارندگی سالانه ، در ارتفاعات غرب و شمال غربی منطقه و به میزان 800 میلی متر و حد اقل  آن ، در نواحی شمال شرقی استان و به میزان 300 میلی متر است(جمال ایرانی و همکاران ،19،1391)  از طرفی با توجه به توپوگرافی حوضه مورد مطالعه و سامانه های اقلیمی حاکم بر منطقه در دوره ی سرد سال عمده بارش ها به صورت جامد نازل می شود . این خصوصیت بر  بارش تگرگ در طول سال موثر خواهد بود .

5-4-1- توده هوا های موثر بر اقلیم کردستان

الف) توده هوای منطقه ی معتدل

در دوره ی سرد سال به دنبال پسروی رودباد جنب حاره به طرف جنوب ، بادهای غربی به ایران وارد می شوند ، این پیشروی از اوایل پاییز آغاز می شود و تا شروع زمستان باد های غربی بر همه جای ایران استقرار می یابد . گسترش بادهای غربی با تشدید سرعت آن ها همراه است و در نتیجه با خودشان رود باد جبهه ی قطبی را نیز می آورد ، این بادها به همراه موج های کوتاه و بلند خود ، سیکلون ها و آنتی سیکلون ها ی روی زمین مهمترین عامل آب و هوایی ایران در دوره ی سرد سال به حساب می آید . ورود باد های غربی به ایران توسط فرود بلند مدیترانه کنترل می گردد ( علیجانی ، 1379 ). به دلیل آنکه دریای مدیترانه دارای یک موقعیت سیکلون زا می باشد ، در ماههای سرد سال تشکیل سیکلونهای متعددی را ممکن می سازد که پس از تکوین به سوی خاور میانه به حرکت در می آید و بر روی کشور قبرس زبانه ای ایجاد می نماید این زبانه از کشور ترکیه وارد ایران شده و  استان کردستان از جمله شهرستان سنندج  را تحت تاثیر قرار می دهد . علت این امر را می توان چنین تشریح نمود که ارتفاعات زاگرس عمود بر جهت حرکت سیستم توده بوده و عموم این سیستم ها پس از عبور از ارتفاعات زاگرس استعداد ریزش بیشتری را دارا می گردند .

 

ب) توده هوای سرد سیبری

1- روان گردان به چه معنا ست؟

2- قرص های روان گردان چگونه عمل می کنند؟

3- مصرف این قرص ها دارای چه عوارضی است؟

4- اکستازی چیست؟

2- سوالات فرعی

1- علل گرایش و نوجوانان به اعتیاد چیست؟

2- دوستان ناباب چه نقشی در اعتیاد افراد دارند؟

3- مسئولان برای اعتیاد به قرص های روان گردان چه اقداماتی انجام داده اند؟

این تحقیق، یک تحقیق کتابخانه ای است که برای جمع آوری مطالب درج شده در آن از کتابها و همچنین سایت های اینترنتی استفاده شده است.

فصل اول

پیشینه تحقیق

وقتی در سال 1914 دانشمندان در آلمان یک ماده شیمیایی جهت کم کردن اشتهای افراد ساختند   هیچ کس فکر نمیکرد این ماده تبدیل به اعتیاد نسل جوان در قرن جدید شود، یک نوع اعتیاد جدیدکه در انتهای آن مرگ به ا نتظار نشستهاست. درآن زمان(1914) این ماده به علت اثرات آن از رده خارج شد. اما در سال 1942 این دارو مجدداً وارد بازار شد. اما در سال 1984 با اثبات اثرات آن روی مغز حیوانات آز مایشگاهی از طرف مجامع علمی مصرف و تولید این داروها رسماً ممنوع اعلام شد.

در سالهای اخیر مصرف آن در آمریکا، در پارتی های شبانه موسوم به Raves به شدت افزایش یافته است که باعث نگرا نی دولت آمریکا شده است. در دوره ی زمانی خاصی در اروپا، مصرف این مواد انرژی زا و شادی بخش برای کاهش مصرف سایر ماد مخدر مثل هروئین تشویق شده است، بطوری که مصرف آن در اروپا در 1995 از 500 هزار قرص در سال به 30 میلیون قرص رسیده است. 2 درصد مردم آمریکا حداقل یکبار این ترکیب را مصرف کرده اند. حد اقل یازده و هفت دهم دانش آموزان کلاس آخر دبیرستان در آمریکا « اکس» مصرف کرده اند. مصرف این قرص ها در ایران به خصوص در سالهای اخیر در پارتی های شبانه به شدت افزایش یافته است. جوانان تحصیل کرده و مرفه، مصرف کنندگان اصلی این دارو ها هستند. لازم است عموم مردم و پژشکان با اثرات سوء مصرف این دارو آشنا شوند تا از وقوع این حوادث ناگوار جلوگیری شود.

فصل دوم

1- عوامل موثر در اعتیاد

1-1- عوامل روانی

به عنوان مثال، سلولی که حاوی اطلاعات راجع به یک لیوان آب است با سلولی که حاوی اطلاعات راجع‌ به دریاست مخلوط شده، در نتیجه شخص یک لیوان آب را، دریا تصور کرده و می‌خواهد شیرجه رفته و در آن شنا کند. یا یک آدم چاق را سیبی تصور می کند.

بیشتر معتادین دچار نوعی مشکل و یا اختلال روانی هستند و به دلیل همین اختلال به اعتیاد روی آورده و وابستگی روانی به مواد مخدر در آنان به وجود می آید. چون استفاده

یادگیری راغنی سازد. در این زمینه توجه به ساختار کتاب ،دارای اهمیت زیادی است. باید ساختار کتب با فن آوری های امروز سازگار باشد و کتاب های الکترونیکی و گویا در این راستا کمک زیادی به دانش آموزان جهت یادگیری و افزایش مهارت خواندن  می کنند.

مهارت در خواندن یکی از اساسی ترین و مهم ترین نیازهای یادگیری دانش آموزان به خصوص در دوران ابتدایی است. توانایی درک مطلب، تفسیر و نتیجه گیری  از متون درسی و غیر درسی، دانش آموزان را با افکار و اطلاعات جدیدی آشنا می سازد تا راه بهتر اندیشیدن و بهتر زیستن را بیاموزند. با کمک “خواندن و فهمیدن” به معنای علمی و جامع آن  می توان به ذخایر بی انتهای تجربه بشری دست یافت. “خواندن درست” و یادگیری آن مستلزم تمرین و تسلط بر ریزمهارت های خواندن است و لازمه تسلط بر ریزمهارت های خواندن داشتن آگاهی و استفاده از راهکارها و استراتژی های کارآمد خواندن  است(زندی، 1391).

     1-2:بیان مساله

توسعه آموزش و بهبود فرآیند یادگیری مسأله ای است که از گذشته های دور توجه و علاقه اندیشمندان و افراد آگاه و مسئول را به خود جلب نموده است. همواره با توجه به رشد فن آوری­ها، سعی در به روز کردن و متحول نمودن روش های آموزشی و ارتقاء و بهبود کیفیت یادگیری و به یادسپاری مطالب آموخته شده، بوده است.  فرآیند یاددهی – یادگیری به جهت برخورداری از ویژگی های خاص، فرآیندی دارای جنبه های مختلف و اجزا و عناصری هست که دارای کنش های متقابل بوده و هر یک بر دیگری تأثیر می گذارد و از دیگری تأثیر می پذیرد( فردانش، 1387).

كتاب، محصول تجربه‏های بشری و خلاقیت‏های ذهنی و آموخته‏های دراز مدت انسان است. سهم كتاب در انتقال دانش‏ها، گاهی به مراتب بیشتر و فراتر از دیگر ابزار آموزشی است. در شرایط کنونی و برغم توسعه گسترده و حیرت آور فناوری های جدید ارتباطی و شبکه ارتباطات مجازی در جهان، تالیف و انتشار سنتی کتاب و کتاب خوانی همانند روزنامه و روزنامه خوانی همچنان جایگاه و اهمیت و نقش خود را داراست و هیچکس نمی تواند مدعی شود که روش سنتی در سایه شیوه های جدید و مدرن اطلاع رسانی و کسب آگاهی قرار گرفته هرچند تکنولوژی جدید تحول عظیم و شگرفی در این عرصه ایجاد کرده است و کسی نمی تواند منکر این دگرگونی شود.

در دنیای مدرن امروز نقش و نگارهای زیادی در کتاب و کتابخوانی پدیدار گشته و این عرصه دستخوش تغییرات زیادی شده است.  دیگر گذشت آن زمانی که یک شخص برای دیدن، مطالعه و یا حتی خرید کتاب با صرف زمان زیاد در خیابان و كلی پرس و جو كتاب خود را بدست ­آورد. امروز کافی است با یک جستجوی در فضای مجازی اطلاعات و توضیح لازم را درباره کتاب بدست بیاورید و اگر قصد خرید کتاب را هم داشته باشید بدون مشقت می توانید به خرید یک کتاب هم مبادرت ورزید.در این دوران که جهان به سمت دیجیتالیزم[2] پیش رفته است و دامنه پرشیب آن تمام دنیای پیش روی خود را درنوردیده است کتاب و کتابخوانی هم تحت پوشش و تکفل با کتاب الکترونیکی این پدیده درآمده است.

کتاب الکترونیکی را به طور ساده می‌ توان این گونه تعریف کرد: ذخیره اطلاعات یک کتاب در قالب دیجیتال به صورتی که بتوان آن را بر روی صفحه کامپیوتر مشاهده کرد. کتاب های الکترونیکی را می ‌توان روی محمل های دیجیتالی نظیر دیسک فشرده، دیسک فشرده دیجیتالی، شبکه جهانی وب، و جز آن منتشر کرد. برای مثال، بسیاری از منابع مرجع نظیر دایرة ‌المعارف بریتانیکا[3]، دایرة‌المعارف آمریکانا[4]، فرهنگ و بستر[5]، فرهنگ آکسفور[6] و از این قبیل، علاوه بر قالب چاپی، بر روی دیسک فشرده و نیز شبکه جهانی وب قابل دستیابی هستند (ایرون، 2008).

به دلیل ظهور فناوری های پیشرفته در عصر حاضر و به  طبع تاثیر پذیر زندگی از این پدیده های نوظهور و تغییر سبک زندگی در رفتار انسان امروزی ،منجر به مشاهده­ی شیوه های جدید در مطالعه نیز شده است.یکی از این شیوه ها استفاده از ابزارهای مختلف جهت یادگیری می باشد که دراین راستا می توان به کتاب گویا اشاره کرد.

کتاب گویا می تواند به عنوان ابزاری در خدمت یادگیری باشد، طوری که بتواند در مهارت خواندن  دانش آموزان مؤثر واقع شود(ایرون، 2008).

عمل خواندن یکی از مؤلفه های بسیار مهم در دوره­ی دبستان است(زندی، 1391).

خواندن چیزی بیش از تطبیق صداها با نمادهای نوشته شده یا چاپ شده بر یک صفحه است. خواندن فرایندی شناختی است که در آن دیدگاه های خواننده و فرایند خواندن ارتباط زیادی با مطلبی که بناست فراگرفته شود، پیدا می کنند، خواندن مهارتی است که همه ما آن را عادی می شماریم ولی در واقع فرایندی پیچیده و عالی است که اجزای بسیار متفاوتی را در بر می گیرد (یار محمدی،1390).
فرانک اسمیت[7] به عنوان اولین محقق خواندن را به عنوان طرح مداخله مستقیم خواننده در متن معرفی می کند. او خواندن را به عنوان روش کاهش مجهولات می داند که برای تحقق این امر از   طریق خواندن، چهار مرحله وجود دارد. اطلاعات ترسیمی، اطلاعات آوایی (آواشناسی)، اطلاعات

ترکیبی و اطلاعات معنایی (ناعمی، 1380).

خواندن، اساسی ترین وسیله آموزش بوده و فرد با کسب مهارت و پیشرفت در آن بهتر قادر خواهد بود تا در هر یک از امور زندگی معلومات لازم را کسب کند. خواندن عملی است که با تفکر سر و کار دارد و موجبات پرورش و به کار انداختن تمام قوای فکری و اخلاقی چون قوه تمیز، استدلال، تعمیم، تجرید، حکم و قضاوت می گردد. اگر خواندن با درک معنی همراه باشد موجب پرورش شخصیت، کسب اطلاعات سودمند، برقراری رابطه حسنه با دیگران، لذت روحی و نشاط خاطر را می شود. آموختن مهارت خواندن در واقع گشودن دروازه کتاب به روی فرد می باشد. تمدن و فرهنگ بر کتاب مبتنی است و جامعه مذهبی ما هم مذهبش بر کتاب استوار می باشد و تنها مذهبی است که معجزه اش کتاب و نام کتابش «خواندنی» (قرآن) و نخستین کلمه اش «بخوان» (اقرا) است.

 مهارت های خواندن ونوشتن از جمله اهداف مهم در دوره­ی ابتدایی می باشد. زبان پایه واساس همه­ی آموزه هاست و مهارت های زبانی شامل درک و فهم وشناسایی عمیق و درست مهارت گوش دادن،سخن گفتن ،خواندن ونوشتن وخلاقیت زبانی است. با توجه به دلایلی که ذکر شد و عدم تسلط آموزگاران مقطع ابتدایی به شیوه های درست خواندن متون ادبی واشعار فارسی لازم است از کتاب گویا که توسط یک فرد متخصص طراحی وتولید می شود برای پر کردن خلا مهارت خواندن استفاده کرد، زیرا ضعف در مهارت خواندن باعث ضعف در مهارت های نوشتاری نیز می شودو نظر به این که بخش بیشتری از  کتاب فارسی پایه ششم به حفظ اشعار فارسی ، درک مطلب ، خوانش متن وفن بیان اختصاص پیدا کرده است  واین موضوع های مورد ارزشیابی در پایه ششم ، مهارت خواندن را تشکیل می دهند و  این عوامل در انگیزش تحصلی دانش آموزان مؤثر است و باعث پیشرفت درسی آن ها می شود.  

     1-3: اهمیت و ضرورت پژوهش

ضعف در خواندن، از اختلالات شایع دوره ابتدایی است که به زبان خاصی اختصاص ندارد و زبان فارسی هم از این قائده مستثنی نیست (مهدی زاده و همکاران، 1390: 147). چنانچه نتایج مطالعات پرلز[8] (2001) بیانگر عملکرد پایین دانش­آموزان ایرانی در مقایسه با میانگین بین­المللی در این مطالعه بوده است (کریمی، 1384). به گونه­ای که ایران در این مطالعه در بین 35 کشور، سی و دوم شد (علی حمیدی، 1384).

امروزه، اهمیت خواندن در زندگی روزمره، بیش از هر زمان دیگری است. این مهارت سبب آسان سازی عملکرد مستقل در زندگی شخصی و افزایش فرصت ها برای نیروی کار می شود و مهیا کننده ی فرصت هایی برای شخص است که مهارت های جدید را یاد بگیرد و از اوقات فراغت خود لذت ببرد (کانرز[9]، 2003).     

کسب مهارتهای خواندن و گفتار، از دوران پیش از دبستان آغاز می­گردد و با آغاز آموزش رسمی گسترش می­یابد. مهارت در خواندن یکی از مهّم­ترین نیازهای یادگیری دانش­آموزان در زندگی است. توانایی درک مطلب، تفسیر و استنتاج از متون درسی و غیردرسی، دانش­آموزان را با افکار و اطلاعات جدید آشنا می­سازد و آنان را یاری می­دهد تا بهتر اندیشیدن و بهتر زیستن را بیاموزند(کریمی، 1384). کودکانی که نمی­توانند بخوانند شانس بسیار کمی برای موفّقیّت در مدرسه دارند. این کودکان، خودپنداره مثبت و رشد عزّت نفس را از دست می­دهند، و این امر مشکلات روانی و رفتاری را برای آنها در پی دارد. از این رو، مؤسسه سلامت ملی کودک و رشد انسان، شکست در خواندن را نه تنها نشانه مسائل آموزشی می­داند، بلکه آنها را بخشی از موضوع سلامت و رفاه کلی دانش­آموزان می­شمرد(به نقل از رحیمیان بوگر و صادقی، 1384).

 و با توجه به دلایل بالا و به نظر وایلد و لارسون[10](2007)کتاب های گویا برای کمک به پدر و مادران و معلمان خسته بسیار کار آمد است از گوش دادن به کتاب های گویا می توان به عمل خواندن شفاهی در خانه ،زمانی که پدر و مادر وحتی معلمان از این امر اجتناب می کنند استفاده کرد.

        1-4:  اهداف پژوهش

1-4-1:هدف کلی

بررسی تأثیر کتاب گویای فارسی بر مهارت خواندن و انگیزش تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی

1-4-2:اهداف فرعی

تعیین میزان تأثیر کتاب گویای فارسی بر مهارت خوانش متن دانش آموزان  پایه ششم

تعیین میزان تأثیر کتاب گویای فارسی بر مهارت درک مطلب دانش آموزان پایه ششم

تعیین میزان تأثیر کتاب گویای فارسی بر مهارت حفظ شعر دانش آموزان پایه ششم

تعیین میزان تأثیر کتاب گویای فارسی بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان پایه ششم

1-5:سوال های پژوهش:

آیا کتاب گویای فارسی بر مهارت خوانش متن دانش آموزان  پایه ششم تاثیر دارد؟

آیا کتاب گویای فارسی بر مهارت درک مطلب دانش آموزان پایه ششم تاثیر دارد؟

آیا کتاب گویای فارسی بر مهارت حفظ شعر دانش آموزان پایه ششم تاثیر دارد؟

آیا کتاب گویای فارسی بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان پایه ششم تاثیر دارد؟

1-6: فرضیه های پژوهش

1-6-1:فرضیه اصلی

استفاده از کتاب گویا برمهارت خواندن وانگیزش تحصیلی دانش آموزان پایه ششم تاثیر دارد.

1-6-2:فرضیه های فرعی

استفاده از کتاب گویای فارسی بر مهارت خوانش متن دانش آموزان  پایه ششم تاثیر دارد.

استفاده از کتاب گویای فارسی بر مهارت درک مطلب دانش آموزان پایه ششم تاثیر دارد.

استفاده از کتاب گویای فارسی بر مهارت حفظ شعر دانش آموزان پایه ششم تاثیر دارد.

استفاده از کتاب گویای فارسی بر انگیزش تحصیلی دانش آموزان پایه ششم تاثیر دارد

1-7: تعریف واژه ها و اصطلاحات:

در این پژوهش کتاب گویا به عنوان متغییر مستقل ،مهارت خواندن وانگیزش تحصیلی بعنوان متغییر وابسته می باشد.

1-7-:1تعاریف مفهومی:

1-7-2:کتاب گویا:

کتاب گویا تلفیقی است از متن کتاب وصدای خوانده شدن آن.به عبارت دیگریک کتاب گویا از گوینده ای کمک می گیرد که متنی برای مخاطبی می خواند.این گوینده می تواند خود پدید آورنده اثر باشدیا یک گوینده­ی حرفه ای.گاهی در کتاب گویا از جلوه های موسیقیایی و صوتی نیز استفاده می شود و گاهی فقط صدای گوینده یا گویندگان شنیده می شود(چهرقانی، 1392).

1-7-3:خواندن:

 خواندن فعالیت هدفمندی است که مستلزم تنظیم فعالیت های شناختی گسترده برای رمزگشایی، درک و یادگیری از متن است. گزارش های نظری از خواندن به ساختارهای رمزگشایی ساده اشاره دارد که به سوی الگوهای پیچیده خواندن که مستلزم مؤلفه های تعاملی و جبرانی برای معنی دار ساختن متن است پیشرفت می کنند(اکبری شلدره وهمکاران، 1392). خواندن یک فعالیت چند بعدی به حساب می آید، که در آن خواننده استنتاج می کند و دانش قلبی خود را به تکلیف خواندن پیوند می زند. خواندن توانایی استخراج اطلاعات بینایی از متن و درک معنای آن است. تعدادی از محققین «خواندن» را به عنوان فرآیند پایه ای زبان به حساب می آورند، که ضمن آن معنای متن به دست آمده و محصول توانایی های شناختی، زبان و دانش قبلی است(کاکیا، 1387 :105).

سواد خواندن : پرلز سواد خواندن را به شرح زیر تعریف می‌كند :توانایی درك و استفاده از فرم‌های نوشتاری زبان كه جامعه آن را درخواست می‌كند و یا فرد آن را ارزش‌گذاری می‌نماید. نوآموزان با این توانایی می‌توانند معنای متون متفاوت را دریابند. آنها برای یادگیری، برای شركت در جامعه باسوادان و برای سرگرمی و لذت می‌خوانند(كمبل[11]، 2001).

1-7-4:انگیزش تحصیلی:

 سازه انگیزش تحصیلی به  رفتارهایی كه برای یادگیری و پیشرفت در تحصیل مربوط است، اطلاق می شود . به طور كلی انگیزش پیشرفت تحصیلی به عنوان یكی از انگیزه های پیشرفت، نیرویی درونی است كه یادگیرنده را به ارزیابی همه جانبه عملكرد خود با توجه به عالی ترین معیارها، تلاش برای موفقیت در عملكرد و برخورداری از لذتی كه با  موفقیت در عملكرد همراه است، سوق می دهد( ظهیری و رجبی، 1388).

1-:8تعاریف عملیاتی:

1-8-1:خواندن:

 منظور از خواندن به شکل کلی آن میانگین نمراتی است که هر دانش آموز از آزمون های خوانش متن، حفظ شعر، و درک مطلب به دست می آورد.

1-8-1-1:آزمون خوانش متن:در خوانش متن چک لیستی ،براساس کتاب روش تدریس فارسی پایه ششم دبستان طراحی شده است. در این چک لیست دانش آموزان براساس شاخص های مطرح شده مورد ارزشیابی قرار می گیرند و متن مورد نظر(نثر یا نظم)را می خوانند. نمرات آن توسط معلم مربوط ثبت می شود.

1-8-1-2:آزمون حفظ شعر:نمره ای که دانش آموز از آزمون حفظ شعر کسب می کند.