همچنین مدل “هوشین کانری” یک نظام برنامه ریزی است برای پیاده سازی اهداف و استراتژی های کلان سازمان و تسری آن به سطوح مختلف از طریق شکست آبشاری اهداف و اقدامات.

روش برنامه ریزی هوشین، اهداف، جهت ها و رویکردهای مدیریت ارشد را تا سطح کارکنان سازمان بسط داده و آنها را به اشتراک می گذارد؛ بطوریکه هر واحد سازمانی بتواند فعالیت هایش را بر اساس آنها برنامه ریزی و هدایت نماید. سپس نتایج را مورد ارزیابی و معاینه قرار داده، از طریق حلقه دمینگ تلاش میکند بطور مستمر عملکرد سازمان را بهبود بخشد.( آکائوچی، 1376: 39)

بدین منظور تمام سازمان ها همواره در جهــت ارزیابی و پایش وضعیت حیات خود اقدامات گوناگونی را انجام می دهند. در زیر برخی از دلایل مهم برای برنامه ریزی استراتژیک عنوان شده است این دلایل به وضوح نشان می دهد که عدم وجود چنین سیستمی، چه چالشها و خطراتی را متوجه سازمان می کند:

1- نظارت و کنترل بر عملکرد سازمانی در سطح خرد تا کلان.

2- ایجاد مبنایی مناسب برای تصمیم گیری واقعی مدیریت.

3- ایجاد امکان تشخیص و رفع عارضه های سازمانی.

4- کنترل شاخصهای کارایی، اثر بخشی، بهره وری و سودآوری.

5- ایجاد مبنایی جهت تشویق و تنبیه مناسب و کارآمد.

6- ایجاد امکان مناسب برای تحقق اهداف استراتژیک سازمانی.

7- ایجاد فضایی مناسب برای بهبود عملکرد در کلیه سطوح سازمان.

8- ایجاد ساختارهای مناسب برای مدیریت بر عملکرد سازمان.

9- امکان مقایسه شرکت با رقبا، تعیین نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصتها و تهدیدهای محیطی جهت کمک به تدوین استراتژی های متناسب با محیط و توانمندیهای شرکت.

10- تجدید نظر در سرمایه گذاریهای گذشته و تصمیم گیری در خصوص سرمایه گذاریهای جدید بر اساس رتبه بندی های مبتنی بر ارزیابی های عملکرد.

11- کمک به تجدید نظر و تصمیم گیری دولت و سازمانهای دولتی در خصوص حمایت، مداخله، تشویق، یا تنبیه و هدایت شرکتها.

همان طور که در عبارات فوق مشاهده می نمائید، برنامه ریزی استراتژیک با توجه به جنبه های مختلف سازمان و آن هم به صورت یک سیستم جامع، همراه با کارکرد صحیح، ضامن رشد و موفقیت خواهد بود.

شرکت ایران خودروبه عنوان یکی از دو قطب بزرگ خودرو سازی کشور با بیش از 50% سهم بازار خودرو سواری در ایران، چشم انداز اصلی خود را در سه عنصر 1) انتخاب اول مشتریان ایرانی، 2) همکار برگزیده خودرو سازان جهانی و 3) خودرو ساز جهانی می بیند. تحقق عنصر اول چشم انداز با سهم بازار بیش از 50% محقق شده است. از سوی دیگر، شرکت ایران خودرو باب همکاری با چندین خودرو ساز جهانی را در جهت تحقق استراتژی همکار برگزیده خودرو سازان جهانی تا حدودی تعقیب   کرده است. با توجه به آن که شرکت در دستیابی به عنصر سوم چشم انداز تا حدود زیادی ناموفق عمل کرده است (تنها 2% از حجم کل تولید ایران خودرو منجر به صادرات شده است، در حالی که مقدار هدف 20% بوده است). بنابراین استراتژی حضور موفق در بازار جهانی به عنوان یک موضوع استراتژیک در شرکت ایران خودرومطرح گردیده است. با توجه به آنکه تحقق چنین استراتژی به مشارکت و همسوسازی بسیاری از لایه های سازمانی نیاز داشت. بنابراین در پاسخ به این نیاز استفاده از دو نگرش کارت امتیازی متوازن و هوشین کانری به عنوان ابزارهای مورد نیاز هدف قرار گرفت. مسئله مهم و سئوال کلیدی برای مدیریت عامل و معاونت صادرات نحوه ترجمه و جاری سازی این استراتژی در شرکت ایران خودرو می باشد.

1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق

امروزه یکی از عمده ترین مشکلات سازمان ها جاری سازی و پیاده سازی استراتژی هائی است که به زحمت از طریق ساز و کارهای رسمی برنامه ریزی استراتژیک نظیر تدوین چشم انداز، بیانیه ماموریت و تحلیل نقاط قوت و ضعف و تهدید ها و فرصت ها تهیه شده اند. این مشکلات بویژه در سازمانهای بزرگ با سطوح مختلف سازمانی بیشتر به چشم می خورد. به هر حال در طول زمان برای ترجمه و جاری سازی استراتژیها ابزارهای مختلفی مطرح شده اند. در این میان، استفاده از ابزارهای هوشین کانری و کارت امتیازی متوازن در بسیاری از سازمانهای جهانی بسیار مرسوم بوده است. “هوشین کانری” یک نظام برنامه ریزی است برای پیاده سازی اهداف و استراتژیهای کلان سازمان و تسری آن به سطوح مختلف از طریق شکست آبشاری اهداف و اقدامات.

روش برنامه ریزی هوشین، اهداف، جهت ها و رویکردهای مدیریت ارشد را تا سطح کارکنان سازمان بسط داده و آنها را به اشتراک می گذارد بطوریکه هر واحد سازمانی بتواند فعالیتهایش را بر اساس آنها برنامه ریزی و هدایت نماید. سپس نتایج را مورد ارزیابی و معاینه قرار داده، از طریق حلقه دمینگ  تلاش میکند بطور مستمر عملکرد سازمان را بهبود بخشد. هوشین کانری عبارتی است ژاپنی که بر واژه هایی همچون ” قطب نما، عقربه جهت نما و جهت گیری مدیریت دلالت دارد.” هوشین” مترادف “خط مشی”  و “کانری” مترادف “گسترش” و “مدیریت” میباشد. لذا از هوشین کانری، بعنوان مدیریت بر مبنای خط مشی نیز تعبیر میشود. هوشین کانری در سال 1968 توسط شرکت ژاپنی” تایرسازی بریجستون” ابداع شد. اگر چه موفقیت پیاده سازی هوشین در شرکت ژاپنی در سال 1976 به مناسبت اخذ جایزه دومینگ، شرکت اچ پی  را بعنوان پیشرو در این زمینه مطرح ساخته است. از سوی دیگر کارت امتیازی متوازن ابزار جدیدتر آمریکایی است که در دهه 90 میلادی معرفی شده که یک سیستم مدیریتی است که سازمان را قادر می سازد چشم انداز و استراتژی سازمان را روشن و آنها را به اقدامات اجرایی ترجمه می نماید و به چهار منظر مالی، منظر مشتری، منظر فرایندهای داخلی و منظر یادگیری و رشد می پردازد که در طول زمان تکامل یافته است.

استفاده از نگرش کارت امتیازی متوازن و توسعه آن بیشتر از آن چیزی بوده است که در ابتدای تولد آن فکر می شد. به هر حال، با ظهور، پیاده سازی و توسعه تدریجی کارت امتیازی متوازن اولین سئوالی که در پیش روی بسیاری از مدیران سازمان ها قرار گرفته است این بوده است:

آیا کارت امتیازی متوازن و هوشین کانری دو نگرش جدا از هم هستند که هر کدام از آن ها هدف خاصی را دنبال می کنند یا آن که دو نگرش مشابه هستند که هر دو به دنبال ترجمه و خرد کردن استراتژی ها با سبک منحصر به فرد خود هستند؟

بسیاری از مدیران سازمان ها از هوشین کانری به عنوان یک ابزار کارآمد در جهت خرد کردن اهداف و استراتژی و تعمیم آن به لایه های مختلف وظیفه ای سازمان استفاده کرده

چکیده………………………………………………………………………………………………………………………………………….1
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………..2
الف ) اهمیت موضوع  ………………………………………………………………………………………………………………….3
ب ) اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………….3

ج) پرسش های تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………3
د ) فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………..4

و ) روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………….4
هـ ) سازماندهی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………4

ی) ادبیات و پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..4

فصل اول

مفاهیم ، مبانی و شرایط تحقق لوث درقسامه

مبحث نخست : مفاهیم و پیشینه تاریخی  …………………………………………………………………………………………..5
گفتار اول : واژه شناسی …………………………………………………………………………………………………………………5

الف) قسامه  ……………………………………………………………………………………………………………………………….6
ب) قسم ……………………………………………………………………………………………………………………………………11

ج) لوث ……………………………………………………………………………………………………………………………………12
د) ظن ………………………………………………………………………………………………………………………………………15
گفتار دوم : پیشینه تاریخی ……………………………………………………………………………………………………………18
الف ) در ادیان قبل از اسلام ………………………………………………………………………………………………………..19
ب ) در دین اسلام ……………………………………………………………………………………………………………………..20
مبحث دوم : مبانی ………………………………………………………………………………………………………………………23

گفتار اول: مبانی شرعی ……………………………………………………………………………………………………………….23
الف) آیات ………………………………………………………………………………………………………………………………..24
ب) روایات ………………………………………………………………………………………………………………………………24
ج) اجماع …………………………………………………………………………………………………………………………………26
د) عقل …………………………………………………………………………………………………………………………………….27
گفتار دوم : مبانی حقوقی …………………………………………………………………………………………………………….28
الف ) درقانون حدود و قصاص ……………………………………………………………………………………………………   28
ب) درقانون مجازات اسلامی سابق ……………………………………………………………………………………………….29
ج ) درقانون مجازات اسلامی جدید ……………………………………………………………………………………………..30
مبحث سوم : شرایط و عوامل تحقق و اسقاط لوث ……………………………………………………………………………32
گفتار اول: شرایط تحقق لوث ……………………………………………………………………………………………………….33
گفتار دوم : عوامل اسقاط کننده لوث …………………………………………………………………………………………….35
فصل دوم

قلمرو قسامه و تشریفات آن

مبحث نخست : قلمرو قسامه ………………………………………………………………………………………………………………………40
گفتار اول : قسامه در قتل عمد ……………………………………………………………………………………………………..41
گفتار دوم : قسامه درقتل غیرعمد ………………………………………………………………………………………………….43
گفتار سوم : قسامه دراعضاء و جوارح….. ………………………………………………………………………………………45
مبحث دوم : تشریفات قسامه ………………………………………………………………………………………………………….57

گفتار اول: مرجع صالح جهت اقامه قسامه ………………………………………………………………………………………57
گفتار دوم : حد نصاب قسامه ……………………………………………………………………………………………………….61
الف ) درقتل عمد ……………………………………………………………………………………………………………………..61
ب) در قتل های شبه عمد و خطای محض …………………………………………………………………………………….62

ج) درجراحات ………………………………………………………………………………………………………………………….62

گفتار سوم : شرایط قسم خورندگان ………………………………………………………………………………………………64
الف) جنسیت ……………………………………………………………………………………………………………………………65
ب) رابطه خویشاوندی ………………………………………………………………………………………………………………..66
ج) معین کردن قاتل و مقتول ……………………………………………………………………………………………………….66
د) عالم بودن قسم خورندگان ……………………………………………………………………………………………………….66
هـ ) شرط عقل و بلوغ ………………………………………………………………………………………………………………..66
گفتار سوم : ادای سوگند ……………………………………………………………………………………………………………..67
الف –  شرایط سوگند …………………………………………………………………………………………………………………67
ب –  مسائل سوگند ……………………………………………………………………………………………………………………68
ج –  شرایط مدعی ……………………………………………………………………………………………………………………..69
د –  شرایط سوگند خورندگان ……………………………………………………………………………………………………..70
و –  پی آمدهای اجرا و عدم اجرای قسامه …………………………………………………………………………………….71
هـ –  تعدد مدعی و مدعی علیه ……………………………………………………………………………………………………72
ی –  اقامه قسامه ازسوی ولی امر درصورت فقدان ولی دم ………………………………………………………………73
ازجانب مدعی و خویشاوندان وی ………………………………………………………………………………………………..73
ازجانب مدعی علیه و خویشاوندان وی …………………………………………………………………………………………78

مبحث سوم : جواز یا عدم جواز تکرار قسم ……………………………………………………………………………………..81
گفتار اول: دلایل مخالفین تکرار قسم ……………………………………………………………………………………………..83
گفتار دوم : دلایل موافقین تکرار قسم …………………………………………………………………………………………….83

گفتار سوم: رویکرد قانون مجازات اسلامی  ……………………………………………………………………………………..87

نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………….89
پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………..91

گستره مطالعاتی
مروری بر چند کتاب
فصل سوم : رویکرد  پژوهش

رسش پژوهش
طرح پژوهش
فن تحقیق
طرح تحلیلی
فصل چهارم : ارائه و تحلیل داده ها

معرفی بلوچستان

بلوچ و بلوچستان

بلوچستان ایران

بلوچستان پاکستان

بررسی دوره پهلوی اول و اهمیت آن در تاریخ ایران

بلوچستان ایران در دوره پهلوی اول

بررسی عوامل موثر بر ساختار قشربندی اجتماعی

سنت های اجتماعی

ساختار سیاسی

دین

 

بررسی اقشار اجتماعی بلوچستان

طبقه فرادست

 

1- كلیات.. 5

1-1- طرح تحقیق.. 5

1-1-1- بیان مسأله. 5

1-1-2- پرسش اصلی تحقیق.. 7

1-1-3- فرضیه‌های تحقیق.. 7

1-1-4- اهداف تحقیق.. 7

1-1-5- سوابق تحقیق.. 7

1-1-6- جنبه نوآوری تحقیق.. 8

1-1-7- روش تحقیق.. 8

1-1-8- محدودیت‌ها و مشكلات.. 9

فصل دوم:چارچوب نظری اشتغال زنان

2- چارچوب نظری اشتغال زنان.. 11

2-1- كار و اشتغال.. 11

2-1-1- كار و اشتغال از دیدگاه فقه اسلامی.. 11

2-1-2- كار و اشتغال از دیدگاه قرآن.. 13

2-1-5- آثار تربیتی كار و اشتغال.. 18

2-2- جایگاه زن در اصل آفرینش…. 19

2-2-1- مقام انسانی زن از دیدگاه اسلام. 19

2-2-2- زن و جایگاه مادری او در آفرینش انسان.. 21

2-2-3- آفرینش زوج‌ها و دست یابی به سكینه و مودت.. 22

2-2-4- مهم ترین وظایف زن.. 23

2-3-2- سرپرست خانواده به دلایل مختلف… 28

2-3-5 پیامدهای مثبت اشتغال بانوان.. 30

2-4- دیدگاه تعارض شغلی – خانوادگی.. 33

2-5- مشاغل لازم و ضروری برای زنان.. 34

فصل سوم:مبانی فقهی اشتغال زنان

3- مبانی فقهی مشروعیت اشتغال زنان.. 39

3-1- قرآن کریم و اشتغال زنان.. 39

3-1-1- حق مالكیت زنان بر اموالشان در قرآن.. 40

3-1-2- كار زنان در بیرون از منزل از دیدگاه قرآن.. 40

3-1-3- تشویق عموم مردم به فعالیت‌های اقتصادی از دیدگاه قرآن کریم. 41

3-1-4- آیات تحلیل و تحریم برخی از معاملات.. 42

3-2-مشروعیت اشتغال زنان از دیدگاه روایات.. 43

3-3- ضوابط شرعی اشتغال زنان.. 47

3-3-1- آداب مشاركت اجتماعی زنان.. 51

3-3-2- رعایت حجاب و داشتن عفاف.. Error! Bookmark not defined.

3-4- قوامیت و ریاست مرد بر خانواده 58

3-4-1- قوامیت و ریاست شوهر بر زن از دیدگاه قرآن.. 58

3-4-2- قوامیت و ریاست شوهر بر زن از دیدگاه روایات.. 61

3-4-3- قوامیت و ریاست شوهر بر زن از دیدگاه فقها 62

3-4-4- قوامیت شوهر و اشتغال زن.. 65

3-5-اشتغال زن وتأثیر آن بر تربیت فرزند. 74

3-6- دیدگاه فقهای امامیه در خصوص اشتغال زنان.. 78

فصل چهارم:اشتغال زن از دیدگاه حقوق ایران

4- اشتغال زن از دیدگاه حقوق ایران.. 87

4-1- حق اشتغال در قانون اساسی ایران.. 87

4-1-1- بررسی حقوق زن از منظر برخی اصول قانون اساسی.. 87

4-1-2- بررسی حق اشتغال زنان از دید اصولی از قانون اساسی.. 89

4-2- حق برخورداری از فرصت‌های شغلی یكسان در قوانین موضوعه ایران.. 90

4-2-1- اصل برابری ورود به خدمت عمومی طبق قانون استخدام كشوری.. 90

4-2-2- ایجاد فرصت‌های یكسان برای اشتغال زنان.. 92

 

4-3- حق انتخاب آزادانه حرفه وشغل در قوانین موضوعه ایران.. 93

4-4- محدودیت‌های موجود بر آزادی انتخاب شغل زنان.. 94

4-4-1- محدودیت‌های عمومی.. 94

4-4-2- محدودیت های اختصاصی.. 95

4-5- حق برخورداری برابر از ارتقاء مقام در قوانین موضوعه ایران.. 97

4-6- حق برخورداری برابر از امنیت شغلی درقوانین موضوعه ایران.. 99

4-7- حق دریافت مزد مساوی در مقابل كار مساوی درقوانین موضوعه ایران.. 101

4-8- حق برخورداری از تامین اجتماعی برابر درقوانین موضوعه ایران.. 103

4-8-1- ممنوعیت اخراج به دلیل بارداری یا مرخصی زایمان در قوانین موضوعه ایران.. 107

4-8-2- ارائه خدمات حمایتی به والدین در قوانین موضوعه ایران.. 114

4-8-3- برخورداری از حمایت در زمان بارداری در قوانین موضوعه ایران.. 117

4-9- بررسی تطبیقی اشتغال زنان در فقه امامیه و حقوق ایران.. 118

4-9-1- برابری زن و مرد از منظر حقوقی.. 118

4-9-2- حق انتخاب شغل.. 119

4-9-3- عدم تبعیض در هنگام اشتغال.. 120

4-9-4- نفقه، اشتغال و خروج زن از منزل.. 121

4-9-5- شرایط اشتغال زن در بیرون منزل.. 123

4-9-6- شغل منافی مصالح خانواده و اشتغال زن.. 123

4-9-7- قوامیت مرد بر زن.. 125

4-9-8-موارد جدید منحصر به حقوق در خصوص اشتغال زنان.. 127

بحث و نتیجه گیری 130

پیشنهادها 133

منابع و مآخذ. 134

چكیده

یكی از مسایل مهم و مورد توجه اسلام، حفظ و رعایت حقوق زنان و مراعات تساوی حقوق زن و مرد و عدم تبعیض بر اساس جنسیت است، در این میان مسأله اشتغال زنان مورد توجه اندیشمندان و از موضوعات مهم اجتماعی در ایران و جهان می باشد.

   دیدگاه اسلام در مورد اشتغال زنان و فعالیت های اجتماعی و اقتصادی آنان تابع نگاه جامع این دین به جایگاه انسانی، نیازها و مصلحت های فردی و اجتماعی انسان با در نظر گرفتن اهداف كلی خلقت و سازگاری این فعالیت‌ها با فطرت و طبیعت روحی و جسمی زنان می باشد. بر همین اساس در فرهنگ اسلامی، یكی از مسایل اساسی در انتخاب شغل، متناسب بودن شرایط احراز شغل با ویژگی های شاغل است و در این میان به مصلحت جامعه و خانواده توجه شده است. بسیاری از حقوقی كه در چارچوب خانواده برای یكی از طرفین قرار داده شده در حقیقت از حقوق نهاد خانواده است نه از حقوق فردی زوجین. برای مثال سرپرستی مرد در خانواده، لزوم نفقه برای همسر و مواردی از این قبیل اهتمامی است كه برای نهاد خانواده و در جهت استحكام آن می باشد. و نباید آن را دلیل بر تضعیف یكی از دو جنس در مقابل دیگری دانست.

     در این پایان نامه به بررسی حق اشتغال زنان از دیدگاه فقه امامیه و حقوق ایران پرداخته ایم. در فصل اول کلیات و مفاهیم، در فصل دوم به بررسی مبانی اشتغال زنان پرداخته، در فصل سوم اشتغال زنان از دیدگاه فقهی و در فصل چهارم اشتغال از منظر حقوق ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

    در خصوص اشتغال زنان به جز در مورد عدم خروج از منزل بدون اجازه شوهر و انتخاب شغل منافی مصالح خانواده در سایر موارد منع فقهی و حقوقی وجود ندارد.

 واژگان کلیدی: اشتغال زنان، فقه امامیه، حقوق ایران، مصالح خانواده.

مقدمه

موضوع این نوشتار « بررسی حق اشتغال زنان از دیدگاه فقه امامیه و حقوق ایران» می‌باشد كه با ارائه مباحث تمهیدی و ضروری در این ‌باره، به مطالعه و تحلیل مبانی و قلمرو آن می‌پردازد.

اشتغال زنان در خارج از منزل از یك سو و نیز مسئولیت اولیه زن مسلمان در خصوص ایفای نقش خود در خانواده به عنوان همسر و مادر و اهتمام به پرورش فرزندانی مكتبی از سوی دیگر، بسیار دشوار و سنگین می‌باشد، به طوری كه آنها باید با تحمل مشكلات و سر پنجه‌ی تدبیر و توانمندی، آن را به سر منزل مقصود برسانند و تلفیقی مناسب و سالم بین این دو مسئله ایجاد نمایند. از طرفی نمی توان شایستگی‌ها و توانایی‌های زنان را به عنوان نیمی از نیروی فكری جامعه در پذیرش بعضی از مسئولیت‌ها در عرصه‌های فرهنگی، علمی و تربیتی نادیده گرفت. در جهان امروز آن چه در توسعه و پیشرفت كشورها نقش مؤثری دارد بهره برداری اصولی از توانایی‌ها و استعدادهای انسانی است، كه دراین میان زنان می‌توانند نقش مؤثری را در بخش‌های آموزش بهداشت و درمان و… ایفا كنند. و حذف زنان از صحنه‌های اجتماعی در حقیقت حذف نیمی از جامعه‌ی انسانی است. لذا ضروری است نظام اسلامی با رعایت مصالح كلی جامعه و مصالح فردی مبتنی بر استعدادهای فطری زنان و مصالح خانوادگی (حفظ كیان خانواده) زمینه مشاركت متناسب با شئونات زن مسلمان راباحفظ حریم الهی عفاف وتقوی وبراساس آموزه‌های دینی و فقه پویای اسلامی برای زنان فراهم آورد (یزدخواستی، 1375، ص81).

با توجه به این كه زن به عنوان موجودی اجتماعی می‌باشد كه پا به پای مرد در اجتماع فعالیت نموده و در عین حال در كانون خانوادگی خویش نیز عهده دار مسئولیت‌های مهم می‌باشد. لذا بررسی عوامل مرتبط با وضعیت اشتغال او و تأثیر آن بر روابط خانوادگی و تحت الشعاع قراردادن حقوق شوهر بالاخص تربیت فرزندان حائز اهمیت خواهد بود.

این تحقیق به دنبال تحلیل و بررسی دقیق یکی از حقوق زنان به نام اشتغال در خارج از خانه و جمع آن با سایر وظایف فطری و مادری زن می‌باشد که در این پایان‌نامه به آن پرداخته شده است.

برای ورود به بحث اشتغال زنان ابتدا نیاز است که مبانی اشتغال و لازمه‌های اشتغال برای زنان و شرایط اشتغال زنان بررسی گردد تا بتوان دلالیل فقهی اشتغال زنان در خارج از خانه را بهتر تبیین نمود.

این امر در فصل دوم محقق گردیده است.

در فصل سوم نیز به بررسی مبانی مشروعیت اشتغال زنان با رویکردی به قرآن و سنت پرداخته‌ایم و دلایل و نظریات فقهی مرتبط را تبیین نموده ایم. و در فصل چهارم این موضوع را در حقوق ایران بررسی کرده و در پایان اشتغال زنان به طور تطبیقی اشاره کرده ایم.

1-1- طرح تحقیق

1-1-1- بیان مسأله

یكی از مسایل مهم و مورد توجه‌ی جامعه بین الملل، حفظ و رعایت حقوق زنان و مراعات تساوی حقوق زن و مرد و عدم تبعیض بر اساس جنسیت است، در این میان مسأله اشتغال زنان در خارج از منزل مورد توجه اندیشمندان و از موضوعات مهم اجتماعی در جهان می‌باشد.

دیدگاه اسلام در مورد اشتغال زنان و فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی آنان تابع نگاه جامع این دین به جایگاه انسانی و نیازها و مصلحت‌های فردی و اجتماعی انسان با در نظر گرفتن اهداف كلی خلقت و سازگاری این فعالیت‌ها با فطرت و طبیعت روحی و جسمی زنان می‌باشد. بر همین اساس در فرهنگ اسلامی، یكی از مسایل اساسی در انتخاب شغل، متناسب بودن شرایط احراز شغل با ویژگی‌های شاغل است و به مصلحت جامعه و خانواده توجه شده است (بیایانگرد، 1372، ص59).

در فرهنگ اسلامی خانواده نهادی مقدس و مورد نظر خداوند است. مودت و رحمت عطیه‌ای است كه از ناحیه خداوند به دو ركن خانواده اعطا شده است. با توجه به اهمیت و نقش خانواده در سعادت انسان،مقرراتی برای استحكام این نهاد وضع شده و در شریعت، سرپرستی واحد برای آن منظور گردیده است (اَلرِّجالُ قَوّاموُنَ عَلَی النَّساءِ…) (نساء/ 34).

بسیاری از حقوقی كه در چارچوب خانواده برای یكی از طرفین قرار داده شده در حقیقت از حقوق نهاد خانواده است نه از حقوق فردی زوجین. برای مثال سرپرستی مرد در خانواده، لزوم نفقه برای همسر و مواردی از این قبیل اهتمامی است كه برای نهاد خانواده و در جهت استحكام آن می‌باشد. و نباید آن را دلیل بر تضعیف یكی از دو جنس در مقابل دیگری دانست (قائمی، 1386،‌ ص126).

چگونه می‌توان به استحكام خانواده نظر داشت اما نسبت به نیاز خانواده به سرپرستی كه بر مصالح، حیثیات و تصمیمات خانوادگی افراد نظارت كند بی توجه بود؟

آیا می‌توان وظیفه تأمین معاش و نفقه‌ی خانواده را از دوش مرد برداشت و زن را برای تأمین مالی خود یا خانواده روانه‌ی بازاركاركرد و در عین حال انتظار برخورداری از محیطی آرام و توأم با مودت و رحمت و تربیت نسلی صالح را داشت؟

وظیفه اصلی زنان بنا بر خلقت الهی ایفای نقش مادری و تربیت فرزندان به عنوان راز تداوم حیات بشری می‌باشد و به گواهی تاریخ، هیچ زنی نبوده است كه در كنار وظایف جانبی خود نخواسته باشد از این وظیفه خطیر كه با مقتضیات فطری او ارتباط دارد، اجتناب ورزد.

با توجه به وظیفه اصلی زن كه بنابر خلقت الهی ایفای نقش مادری و تربیت فرزندان می‌باشد و انجام این مهم از متقضیات فطری وی می‌باشد، و از طرفی نمی توان شایستگی‌ها و توانایی‌های زنان را به عنوان نیمی از پتانسیل فكری جامعه در پذیرش بعضی از مسئولیت‌ها در عرصه‌های مختلف اجتماعی نادیده گرفت، لذا بررسی این حقوق و تبیین حدود و ثغور آن از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی و در نتیجه آشنایی زنان مسلمان از حدود وظایف خود مهم است.

قانون مدنی ایران مطابق با فقه امامیه بحث اشتغال زنان را منوط به اجازه همسر می‌داند. به موجب ماده 1117 قانون مدنی: “شوهر می تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی

چکیده

مقدمه : اندومتریوز عبارتست از اختلالی چند عاملی که در آن بافت مشابه پوشش داخلی رحم (آندومتر ) در نقاطی غیرمعمول در حفره داخلی شکم ظاهر می شود که همراه با درد و ناباروری است . عوامل بروز این بیماری تا حد زیادی ناشناخته هستند و بر طبق شواهد اندومتریوز یکی از بیماری های مولتی فاکتوریال و پلی ژنیک به حساب می آید که جنبه ژنتیکی قوی دارد . ژنP53 یک ژن سرکوبگر تومور است که در پرولیفراسیون و رشد سلول و جلوگیری از شکل گیری تومورهای مختلف موثر است و احتمالا تاثیر فراوانی در بروز این بیماری و به دنبال آن ناباروری دارد . ژن PAI1 در تخریب و بازسازی بافت در حالت طبیعی و بیماریزا موثر می باشد . همچنین در تنظیم سیستم فعال کننده پلاسمینوژن نقش دارد . تغییر حالت پروتئولیتیک به عنوان یک عامل خطر در پیشرفت اندومتریوز مورد توجه می باشد . هدف از این مطالعه بررسی همراهی پلی مورفیسم های شایع دو ژن P53 و PAI1 با بیماری اندومتریوز در جمعیت ایرانی است .

مواد و روش ها : در مجموع 150 خانم با تشخیص قطعی اندومتریوز با کمک لاپاروسکوپی به عنوان گروه بیمار و 150 خانم به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند . DNA از خون افراد با استفاده از روش استاندارد رسوب نمکی استخراج شد . ژنوتیپ و فراوانی اللی پلی مورفیسم ها با روش PCR-RFLP تعیین گردید . به منظور تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار SPSS20.0 و از آزمون ²χ و محاسبه OR با CI(95%) آن استفاده گردید . P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد .

نتایج : ژنوتیپ پلی مورفیسم های ژن P53 ، کدون 11 (GAG/CAG – Glu/Gln) و کدون 72 (CGC/CCC – Arg/Pro) و کدون 248 (CGG /TGG – Arg/Trp) به طور معناداری در گروه بیماران بیشتر از گروه کنترل بود . کدون 11 (P=0.040) و کدون 72 (P=0.10) و کدون 248 (P=0.028) . و در مقابل تفاوت معنی داری بین فراوانی ژنوتیپی واللی در پلی مورفیسم -675 4G/5G در ژن PAI-1 بین گروه بیمار و کنترل مشاهده نشد .

بحث : در این تحقیق فراوانی پلی مورفیسم های ژن P53 در بیماران مبتلا به اندومتریوز افزایش نشان داد که احتمالا نشان دهنده همراهی این ژنوتیپ ها با بیماری اندومتریوز است . همچنین وجود اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ های پلی مورفیسم های ژن P53 در گروه بیمار و شاهد نیز تائید کننده این مطالعه است . ولی اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ 4G/5G در ژن PAI-1 مشاهده نشد . از آنجائیکه این مطالعه برای اولین بار در جمعیت ایرانی بررسی شد مطالعه جمعیت های بزرگتر برای تائید یافته ها لازم است .

واژه های کلیدی : اندومتریوز ، P53 ، PAI1 ، مهارکننده فعال کننده پلاسمینوژن ، پلی مورفیسم

 اندومتریوز :
اندومتریوز یکی از بیماریهای شایع زنان است که در آن سلول ها از پوشش داخلی رحم (آندومتر ) در خارج از حفره رحم ظاهر می شود . بافت اندومتریوز در نقاطی غیرمعمول در قسمت پایینی حفره داخلی شکم بوجود می آید که این بافت های غیرطبیعی مشتمل بر غدد و استروما در خارج از حفره رحم می باشند . (ونزل و همکاران ،2003 ؛ هالیس و آریسی ،2004 )[1] حفره رحم با سلول های آندومتر پوشیده شده است که تحت تاثیر هورمون های زنانه هستند . سلول های مشابه آندومتر (اندومتریوز ) در مناطق خارج از رحم تحت تاثیر تغییرات هورمونی هستند و واکنش و پاسخ هایی مشابه سلول هایی که درون رحم یافت می شوند ، را به تحریکات می دهند . علائم اغلب با سیکل قاعدگی تشدید می شود . اندومتریوز به طور معمول در طول سال های باروری دیده می شود . این‌ بافت‌ ممكن‌ است‌ روی‌ سطح‌ تخمدان‌؛ پشت‌ رحم‌ و در حفره‌ لگنی‌؛ روی‌ دیواره‌ روده‌؛ سایر نواحی و اعضا به ترتیب برحسب میزان بروز عبارتند از: پری تنئوم، بن بست خلفی صفاق، رباطهای رحمی – خاجی، لوله های فالوپ، سطح رحم، سپتوم ركتوواژینال و در موارد نادر در اسكارهای سزارین و عمل جراحی، دیافراگم، ششها، مغز، بازو، ساق پا، پلور و ریه ومثانه و ندرتاً در نقاطی‌ دورتر به‌ وجود آید. (لیبوویک و همکاران ، 2001 )[2] آندومتریوز به‌ چهار مرحله‌ محدود، خفیف‌، متوسط‌، و شدید تقسیم‌ می‌شود كه‌ بیانگر محل‌ قرارگیری‌ و شدت‌ اختلال‌ هستند. این‌ اختلال‌ می‌تواند در هر سنی‌ از بلوغ‌ تا یائسگی‌ رخ‌ دهد اما در سنین‌ 30-20 سالگی‌ بیشتر دیده‌ می‌شود. شیوع کلی اندومتریوز به طور واضح شناخته نشده است و براساس عوامل و شرایط مختلف از جمله موقعیت جغرافیایی و نژاد متغیر می باشد. ( کیتاواکی و همکاران ، 2003 )[3] شیوع اندومتریوز در زنان نابارور و بارور به ترتیب حدود 30 – 10 درصد تخمین زده می شود. (دی هوگه و همکاران،2004 )[4] اندومتریوز یک یافته شایع در زنان نابارور است . از آنجا كه محل بروز بیماری بستگی به نحوه انتقال بافت اندومتر به محل دارد و در بیشتر موارد این انتقال بوسیله قاعدگی برگشتی صورت می گیرد . بنابراین این بافت معمولا محدود به حفره لگنی است . تخمدان شایع ترین محل بیماری اندومتریوز است و تقریبا در 50 % موارد هر دو تخمدان گرفتار هستند . علائم ممکن است بستگی به   مکان اندومتریوز فعال داشته باشد. البته این حالت کلی ندارد و از نشانه های شایع درد لگن در تظاهرات مختلف است .

( بولتی و همکاران ، 2010 )[5] هیچ درمان قطعی و کاملی برای اندومتریوز وجود ندارد ، اما می توان آن را از راه های مختلفی از جمله داروهای ضد درد و درمان های هورمونی و جراحی درمان کرد .

) علائم و نشانه ها :
1-2-1 ) درد لگن :

علامت عمده بیماری اندومتریوز درد لگن عود کننده است . این درد ممکن است رنج های مختلفی از خفیف تا شدید داشته باشد که در هر دو طرف لگن ، کمر ، ناحیه مقعد و حتی پاها رخ می دهد . میزان دردی که یک خانم احساس می کند ارتباط کمی با میزان یا مرحله(1- 4 ) اندومتریوز دارد . برخی از زنان با درد کم یا بدون درد آزار دهنده با وجود داشتن اندومتریوز شدید یا اندومتریوز با زخم دیده شده اند ، در حالیکه در زنان دیگر ممکن است درد شدید داشته باشند ولی دارای چند ناحیه کوچک مبتلا به اندومتریوز باشند . ( استراتون و بروکلی ، 2011 )[6] علائم درد مرتبط با اندومتریوز ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اختلالات قاعدگی : قاعدگی دردناک ، گاهی اوقات گرفتگی عضلات ناتوان کننده ، درد ممکن است در طول زمان بدتر شود ( درد پیش رونده )
درد مزمن لگن : همچنین دردهای کمر مرتبط با لگن
سوزش ادرار : دفع ادرار اورژانسی ، گاهی اوقات ادرار دردناک
درد ضرباندار ، مالشی و کشیدگی در پاها اغلب توسط زنان مبتلا به اندومتریوز گزارش شده است . در مقایسه با زنان مبتلا با اندومتریوز سطحی ، کسانیکه مبتلا به بیماری عمیق هستند به نظر می رسد بیشتر احتمال درد کشنده و از داخل پایین کشیدن پا دارند . ( بالارد و همکاران ، 2010 )[7] ضایعات اندومتریوز به تحریک هورمونی واکنش نشان می دهد و ممکن در زمان قاعدگی منجر به خونریزی شود . خون به صورت منطقه ای تجمع می یابد که سبب تورم ، و باعث پاسخ التهابی با فعال شدن سایتوکاین ها می شود . این فرایند ممکن است باعث درد شود . درد نیز می تواند از بهم چسبیدن اندام های داخلی به یکدیگر یا اسکارهای اندام های داخلی ایجاد شود . لوله های فالوپ ، تخمدان ، رحم ، روده و مثانه می توانند با یکدیگر چسبندگی پیدا کنند که به صورت درد روزانه دیده می شود و فقط محدود به دوران قاعدگی نمی باشد . همچنین ضایعات اندومتریک می توانند برای خود عصب فراهم کنند ، در نتیجه یک تعامل مستقیم و دو طرفه بین ضایعات اندومتریک و سیستم عصبی مرکزی ایجاد می کند . به طور بالقوه تولید انواع تفاوت های فردی در نوع و محل درد ایجاد می شود ، در برخی از زنان به یک بیماری منحصر به فرد می شود .  ( استراتون و بروکلی ، 2011 )

1-2-2 ) ناباروری :

بسیاری از زنان مبتلا به ناباروری ممکن است اندومتریوز داشته باشند . همانطور که اندومتریوز می تواند منجر به تغییر شکل آناتومیکی و چسبندگی شود ( باندهای فیبری که بین بافتها و ارگان ها پس از بهبود از یک جراحی تشکیل می شود ) . علت ممکن است به راحتی قابل درک نباشد ، با این حال ارتباط بین ناباروری و اندومتریوز مبهم باقی می ماند زمانیکه وسعت اندومتریوز محدود شده است . (اسپروف و همکاران ، 1999 )[8] پیشنهاد شده است که ضایعات اندومتریک فاکتورهایی ترشح می کنند که برای گامت ها یا جنین یا معادل آنها زیان آور است . اندومتریوز بیشتر احتمال دارد که در برخی زنان که به دلایل دیگری سقط داشته اند و به دلایل ثانویه ایجاد شود . به همین دلیل ما موارد ناباروری مرتبط با اندومتریوز را بررسی و مدنظر قرار می دهیم . ( بایالوس و آگراوال ، 2000 )[9]

1-2-3 ) دیگر نشانه ها :

از دیگر نشانه ها یبوست (بالارد و همکاران ، 2010 ) ، و خستگی مزمن است . علاوه بر درد در دوران قاعدگی ، درد ناشی از بیماری می تواند در دیگر روزهای ماه نیز رخ می دهد . درد می تواند با تخمک گذاری و یا همراه با چسبندگی باشد ، درد بوسیله التهاب در حفره لگن ایجاد می شود . درد در طی دفع ادرار و مدفوع نیز ممکن است احساس شود . همچنین در هنگام حرکات کل بدن مانند ورزش ، ایستادن ، راه رفتن نیز ایجاد می شود . اما شدیدترین درد معمولا با قاعدگی است و بسیاری از زنان دارای پریودهای وحشتناک هستند ، همچنین درد می تواند یک هفته قبل از قاعدگی آغاز شود و در طی قاعدگی و پس از آن نیز ادامه داشته باشد و یا می تواند دائمی باشد . هیچ درمان قطعی برای اندومتریوز شناخته شده نیست .    ( کولت و دونز ، 2011 )[10] تحقیقات کنونی نشان داده است که ارتباطی بین اندومتریوز و انواع خاصی از سرطان بویژه سرطان های تخمدان ، لنفوم غیر هوچکین و مغز وجود دارد . (پیرس و همکاران ، 2012 ؛ فار نزهت ، 2012 ؛ ادیبرت ، 2005 )[11] اندومتریز اغلب با لیومیوما[12] یا آدنومیوز[13] رخ می دهد ، همچنین اختلالات ایمنی نیز دیده می شود . در یک بررسی که در سال 1988 در ایالت متحده انجام شد به طور قابل توجهی کم کاری تیروئید ، فیبرومالیژیا[14] ، سندرم خستگی مزمن[15] ، بیماری های خود ایمنی ، آلرژی و آسم در زنان مبتلا به اندومتریوز در مقایسه به جمعیت عمومی بیشتر دیده شد .

1-3 ) عوارض :

عوارض اندومتریوز شامل زخم داخلی ، چسبندگی ، کیست لگن ، کیست تخمدان ، کیست پاره شده روده[16] ، انسداد حالب که ناشی از چسبندگی لگنی است . ناباروری می تواند مربوط به شکل گیری اسکار و پیچیدگی آناتومیکال در اثر اندومتریوز باشد . با این حال اندومتریوز ممکن است در برخی مسیرها نیز نظیر سایتوکاین ها و سایر مواد شیمیایی که ممکن است ترشح شود و با فرایند تولید مثل تداخل می کند . التهاب صفاقی نیز ناشی از سوراخ شدن روده نیز می تواند در اثر اندومتریوز اتفاق بیفتد . اندومتریوز تخمدان ممکن است بارداری را به دلیل و آبسه و یا پارگی پیچیده کند . (یوادا و همکاران ، 2010 )[17]

1-4 ) ریسک فاکتورها :

1-4-1 ) آلودگی محیط :