فاطمه نعیمی
 
چکیده
در این پژوهش، چگونگی طرح و پیاده سازی سنتز کننده گفتار ارائه شده است. در سنتز کننده گفتار ابتدا پردازش زبان طبیعی (NLP) بر روی متن ورودی انجام می گیرد در این قسمت جملات ورودی به فهرستی از کلمات تبدیل می شوند سپس صورت واجی متن به وسیله مبدل حروف به صدا و یا با استفاده از فرهنگ لغت استخراج می شود.
مرحله بعدی مولد نوای گفتار می باشد، در واقع یکی از عوامل اصلی برای به دست آوردن یک گفتار مصنوعی با کیفیت بالا، مولد نوای گفتار است که اعمال آن به سیستم سنتز گفتار نقش بسزایی در تولید گفتار طبیعی در زبان های مختلف دارد. نوا یکی از فاکتورهای اصلی برای به دست آوردن یک گفتار مصنوعی با کیفیت زیاد می باشد. مفهوم نوا، زیر و بم کردن صدا و ریتم گفتار که باعث تلفظ و برداشت مفهوم های مختلفی از گفتار می شود، می باشد.
حال در این مرحله روش سنتز گفتار (سنتز شمرده به شمرده لغات، سنتز فرمنت، سنتز الحاقی)، را باید تعیین کنیم. در دو روش اول پارامترهای مشخصه گفتار در هر بازه زمانی توسط مجموعه ای از قواعد تولید می شوند، اما در روش سوم واحدهای گفتار ذخیره شده طبیعی برای تولید گفتار خروجی در کنارهم قرار می گیرند. در این رویکرد گفتار ذخیره شده طبیعی به صورت تکه تکه در کنار هم قرار می گیرند تا تولید یک گفتار خروجی کنند که یکی از مهم ترین جنبه ها در سنتز الحاقی انتخاب   طول واحد صحیح است.
مقدمه
سنتز گفتار یک فناوری است که به وسیله آن متن به گفتار مصنوعی تبدیل می شود. در موضوع سنتز گفتار، ذخیره سازی کلمات یک زبان غیرممکن (و اغلب بی فایده) است. در واقع سنتز گفتار، تولید گفتار از طریق رونویسی حروف به آوا، به منظور گفتن جملات می باشد. در فصل 1 کلیات این پژوهش شامل هدف، تحقیقات انجام شده و نحوه انجام پژوهش بررسی شده است. در فصل 2 توضیحاتی در خصوص سنتز کننده گفتار ارائه شده است. در فصل 3 مدل تولید گفتار بررسی شده است. در فصل 4 به بررسی سنتز 

تجربی معمولاً برای شرایط خاص آزمایشگاهی بوده و ندرتاً در تئوری های توسعه یافته مشارکت دارند. اخیرا دینامیک محاسباتی جریان (CFD) و تکنیک های آزمایشگاهی پیشرفته از قبیل سرعت سنج لیزر داپلر (LDV) به طور گسترده ای برای درک بهتر پروسه اختلاط به کار گرفته می شود که شامل اطلاع از جزئیات ویژگی های جریان، از قبیل

 

1-3-1- هدف اصلی.. 5

1-3-2- اهداف فرعی.. 5

1-4- فرضیه های تحقیق.. 6

1-4-1-فرضیه های اصلی.. 6

1-4-2-فرضیه های اخص….. 6

1-5- قلمرو تحقیق.. 6

1-5-1-قلمرو موضوعی.. 6

1-5-2- قلمرو مکانی.. 6

1-5-3- قلمرو زمانی.. 6

1-6- روش شناسی تحقیق.. 6

1-6-1- نوع تحقیق از نظر هدف… 6

1-6-2- نوع تحقیق از نظر روش… 7

1-7- جامعه آماری و حجم آن 7

1-8- بر آورد حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 7

1-9- روش گرد آوری اطلاعات : 8

1-10- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات : 8

1-11- تعریف متغیرهای تحقیق.. 9

 

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

مقدمه. 11

2-1- بخش اول: رهبری تحول آفرین.. 12

2-1-1- مفهوم رهبری.. 12

2-1-2- تئوری های رهبری.. 13

2-1-3- نظریه رهبری تحول آفرین.. 15

2-1-3-1- تعریف رهبری تحول آفرین.. 15

2-1-3-2- سابقه رهبری تحول آفرین.. 15

2-1-3-2-1- جامعه شناسی کاریزما: 17

2-1-3-2-2- تئوری رهبری کاریزماتیک: 17

2-1-3-2-3- رهبری تحول آفرین: 18

2-1-3-3- ویژگی های رهبران تحول آفرین: 19

2-1-3-4- رویکردهای رهبری تحول آفرین.. 20

2-1-3-4-1- نظریه رهبری تحول آفرین برنز (1978) 20

2-1-3-4-2- نظریه رهبری تحول آفرین بنیس و نانوس (1985) 21

2-1-3-4-3- نظریه رهبری تحول آفرین تی چی و دیوانا (1990) 22

2-1-3-4-4- نظریه رهبری تحول آفرین شرمرهورن. 22

2-1-3-4-5-نظریه رهبری تحول آفرین باس (1999- 1985) 23

2-1-3-5- شاخص های رهبری تحول آفرین از دیدگاه بس…. 24

2-1-3-5-1- نفوذ آرمانی.. 24

2-1-3-5-2- تحریک فرهیختگی.. 25

2-1-3-5-3-انگیزش الهام بخش…. 26

2-1-3-5-4-ملاحظات فردی.. 27

2-2- بخش دوم: مدیریت دانش…. 28

2-2-1- مفهوم دانش و انواع آن. 28

2-2-1-1- داده 28

2-2-1-2- اطلاعات… 28

2-2-1-3- دانش…. 29

2-2-1-4- معرفت… 30

2-2-2- هرم دانش…. 30

2-2-3- انواع دانش…. 31

2-2-4- سبک های ایجاد و تبدیل دانش…. 34

2-2-4-1- جامعه پذیری از دانش ضمنی به دانش ضمنی.. 35

 

2-2-4-2- بیرونی سازی از دانش ضمنی به دانش صریح.. 35

2-2-4-3- انتشارسازی یا ترکیب از دانش صریح به دانش صریح.. 36

2-2-4-4- درونی سازی از دانش صریح به دانش ضمنی.. 36

2-2-5- شکاف دانش…. 36

2-2-5-1- برون سازی.. 38

2-2-5-2- ارتباط.. 38

2-2-5-3- درونی سازی.. 38

2-2-5-4- اجتماعی شدن. 39

2-2-5-5- مکان یابی و کسب دانش صریح بیرونی جدید برای گروه 39

2-2-5-6- مکان یابی و کسب دانش ضمنی بیرونی برای گروه 39

2-2-5-7- ایجاد دانش جدید برای گروه 39

2-2-6- سازمان دانش مدار. 40

2-2-6-1- ایجاد سازمان دانش مدار. 40

2-2-6-2- خطرات و دام‌ها 42

2-2-7- مفهوم مدیریت دانش، فرآیندها و مزایای آن. 43

2-2-7-1- تعاریفی از مدیریت دانش…. 43

2-2-7-2- رشد و توسعه مدیریت دانش…. 44

2-2-7-2-1- کوچک سازی.. 44

2-2-7-2-2- توسعه تکنولوژی.. 45

2-2-7-3- فرآیندهای مدیریت دانش…. 45

2-2-7-3-1- شناسایی نیاز به دانش…. 45

2-2-7-3-2- شناسایی دانش…. 46

2-2-7-3-3- تحصیل دانش…. 47

2-2-7-3-4- خلق دانش…. 47

2-2-7-3-5- ذخیره سازی و سازماندهی دانش…. 48

2-2-7-3-6- تسهیم و انتقال دانش…. 50

2-2-7-3-7- کاربرد دانش…. 51

2-2-7-4- مزایای مدیریت دانش…. 52

2-2-7-5- مدل‌های مدیریت دانش…. 53

2-2-7-5-1- مدل کلی ساختار نظام‌های مدیریت دانش…. 53

2-2-7-5-2- مدل مدیریت دانش بنیادی در سازمان. 54

2-2-7-5-3- مدل راهبردی مدیریت دانش…. 55

2-2-7-5-4- مدل چهار حلقه ای مدیریت دانش…. 56

2-2-7-5-5- مدل چرخه حیات دانش…. 57

2-2-7-6- اهمیت و ضرورت مدیریت دانش در سازمان‌های دولتی.. 57

2-3- بخش سوم: پیشینه تحقیق.. 58

2-3-1- پیشینه داخلی.. 58

2-3-1-1- رهبری تحول آفرین.. 59

2-3-1-2- مدیریت دانش…. 60

2-3-2- پیشینه خارجی.. 62

2-3-2-1- رهبری تحول آفرین.. 62

2-3-2-2- مدیریت دانش…. 63

2-3-3- جمع بندی پایه های تجربی.. 64

2-4- بخش چهارم: مدل پژوهشی تحقیق.. 64

 

فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق

مقدمه. 69

3-1- روش شناسی پژوهش…. 70

3-2- جامعه آماری.. 70

3-3 – نمونه آماری.. 71

3-4- روش گردآوری اطلاعات… 72

3-5- ابزار گردآوری اطلاعات… 72

3-6- متغیرهای پژوهش…. 73

3-7- روایی وپایایی پرسشنامه. 74

الف) روایی(اعتبار) 74

ب) پایایی (قابلیت اعتماد) 75

3-8- روش تجزیه و تحلیل داده ها 76

3-8-1) آمار توصیفی.. 76

3-8-2- آمار استنباطی.. 77

3-9- آزمون‌های آماراستنباطی مورد استفاده 77

3-9-1-آزمون کولموگوروف -اسمیرنوف… 77

3-9-2-تحلیل همبستگی.. 78

3-9-3-ضریب همبستگی پیرسون(rxy) 78

3-9-4- ضریب همبستگی اسپیرمن.. 78

3-9-5- آزمون فریدمن.. 79

3-9-6- آزمون میانگین یک جامعه آماری.. 79

3-9-7- آزمون T دو جامعه مستقل.. 79

3-9-8- آزمون  Fیا آنوا(ANOVA) 80

3-10- جمع‌بندی.. 80

 

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه. 82

4-2- آمار توصیفی.. 83

4-2-1- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر جنسیت… 83

4-2-2- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر سن.. 84

4-2-3- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر میزان تحصیلات… 85

4-2-4- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر سابقه کار. 86

4-2-5- متغیرهای تحقیق.. 87

4-3- نتایج حاصل از تحلیل استنباطی داده‌ها 88

4-3-1- آزمون کالموگروف-اسمیرنوف… 88

4-3-2- آزمون فرضیات… 89

4-3-2-1- فرضیه فرعی اول. 89

4-3-2-2- فرضیه فرعی دوم. 90

4-3-2-3- فرضیه فرعی سوم. 91

4-3-2-4- فرضیه فرعی چهارم. 92

4-3-2-5- فرضیه اصلی.. 93

4-4- سایر یافته های تحقیق.. 94

4-4-1- آزمون T تک نمونهای.. 94

4-4-2- آزمون T دو جامعه مستقل.. 97

4-4-3- آزمون ANOVA. 99

4-5- آزمون فریدمن.. 102

 

فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه. 105

5-2- خلاصه تحقیق.. 105

5-3- تحلیل نتایج تحقیق.. 106

5-3-1- نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل توصیفی.. 106

5-3-2- بحث درباره‏ی نتایج حاصل از آزمون KMO.. 108

5-3-3- بحث درباره‏ی نتایج حاصل از فرضیات تحقیق.. 108

5-3-3-1- نتایج حاصل از فرضیه فرعی اول. 108

5-3-3-2- نتایج حاصل از فرضیه فرعی دوم. 109

5-3-3-3- نتایج حاصل از فرضیه فرعی سوم. 109

5-3-3-4- نتایج حاصل از فرضیه فرعی چهارم. 110

5-3-3-5- نتایج حاصل از فرضیه اصلی.. 110

5-3-4- نتایج حاصل از آزمون T تک نمونهای.. 111

5-3-5- نتایج حاصل از آزمون T دو جامعه مستقل.. 112

5-3-6- نتایج حاصل از آزمون ANOVA. 113

5-4- پشنهادها 114

5-4-1- پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتایج بهدست آمده از تحقیق.. 114

5-4-2- ارائه پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی.. 115

5-5- موانع و محدودیتهای تحقیق.. 115

 

فهرست منابع

منابع فارسی : 117

منابع لاتین.. 120

 

پیوست ها

پیوست شماره 1، پرسشنامه مورد استفاده 124

پیوست شماره 2، نتایج خروجی های نرم افزار spss 130

 

چکیده انگلیسی… 158

فهرست جداول
جدول (2-1): مقایسه دانش رسمی و غیررسمی سازمان با توجه به مشخصات و ویژگی‌ها 33

جدول (3-1): علائم آماری.. 72

جدول (3-2): شکل کلی و امتیاز بندی پرسشنامه تحقیق.. 73

جدول (3-3): آلفای کرونباخ هر یک از پرسشنامه های تحقیق.. 76

جدول (4-1): توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب جنسیت… 83

جدول (4-2): توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب سن.. 84

جدول (4-3): توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب تحصیلات… 85

جدول (4-4): توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب سابقه کار. 86

جدول (4-5): توزیع توصیفی متغیرهای تحقیق.. 87

جدول(4-6): نتایج مربوط به آزمون نرمال بودن متغیرهای تحقیق.. 88

جدول(4-7):  مقادیر ضریب همبستگی.. 89

جدول(4-8):  مقادیر ضریب همبستگی.. 90

جدول(4-9):  مقادیر ضریب همبستگی.. 91

جدول(4-10):  مقادیر ضریب همبستگی.. 92

جدول(4-11):  مقادیر ضریب همبستگی.. 93

جدول (4-12): آزمون میانگین برای متغیرها 96

جدول (4-13): آزمون تی دو جامعه مستقل.. 97

جدول(4-14): نتایج آزمون ANOVA بر اساس سن پاسخگویان. 99

جدول(4-15): نتایج آزمون ANOVA بر اساس تحصیلات پاسخگویان. 100

جدول(4-16): نتایج آزمون ANOVA بر اساس سابقه کار پاسخگویان. 101

جدول (4-17): نتایج آزمون فریدمن.. 102

جدول (4-18): نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن.. 103

جدول (5-1) : نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل توصیفی متغیرهای جمعیت شناختی.. 107

جدول (5-2) : نتایج آزمون فرعی اول. 108

جدول (5-3) : نتایج آزمون فرعی دوم. 109

جدول (5-4) : نتایج آزمون فرعی سوم. 109

جدول (5-5) : نتایج آزمون فرعی چهارم. 110

جدول (5-6) : نتایج آزمون اصلی.. 110

جدول (4-7): آزمون میانگین برای متغیرها 111

جدول (5-8) : خلاصه نتایج آزمونهای تی دو جامعه مستقل.. 112

جدول (5-9) : خلاصه نتایج آزمونهای ANOVA.. 113

 

فهرست نمودارها
نمودار (4-1): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب جنسیت… 83

نمودار (4-2): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب سن.. 84

نمودار (4-3): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب تحصیلات… 85

نمودار (4-4): نمودار فراوانی اعضای نمونه آماری برحسب سابقه کار. 86

نمودار (4-5): کمینه، بیشینه و میانگین متغیرهای تحقیق.. 87

نمودار(4-6): رتبه بندی مؤلفه‌های مدیریت دانش…. 103

 

 

فهرست شکل ها
شکل (2-1): تکامل نظریه های رهبری. 14

شکل (2-2): تبدیل داده به دانش…. 30

شکل (2-3): هرم دانش…. 30

شکل (2-4): تفاوت دانش ضمنی و دانش آشکار. 32

شکل (2-5) :تعیین درصد دانش آشکار و دانش پنهان. 34

شکل(2-6): مدل تبدیل دانش برگرفته از نوناکا و تاکوچی.. 35

شکل(2-7) : تعیین شکاف دانش…. 38

شکل (2-8): فرآیندهای اصلی مدیریت دانش 52

شکل (2-9): مدل ساختاری مدیریت دانش…. 54

شکل (2-10): ایجاد چارچوبی برای دانش اصلی سازمان. 55

شکل (2-11): ایجاد فرهنگ دانش…. 56

شکل (2-12): مدل چهار حلقه ای مدیریت دانش…. 56

شکل (2-13): چرخه زندگی دانش…. 57

شکل (2-14): چهارچوب مفهومی تحقیق.. 65

مقدمه
مدیریت دانش از اواخر دهه ۱۹۷۰ مطرح گردید. در اواسط دهه ی ۱۹۸۰ و آشکار شدن جایگاه دانش و تأثیر آن بر قدرت رقابت در بازارهای اقتصادی، اهمیت آن مضاعف شد..در این دهه نظام های مبتنی بر هوش مصنوعی و نظام های هوشمند برای مدیریت دانش به کار گرفته شد و مفاهیمی چون فراهم آوری دانش، مهندسی دانش، نظام های دانش مدار و مانند آن رواج

یافت (Drucker,1993). محیط کنونی سازمان ها نیز با پیچیده تر و دشوارتر شدن باعث شده است که رهبران سازمان ها با مشکلات غیر قابل پیش بینی روبرو باشند. این رهبران از سبک رهبری تعاملی که تنها مبتنی بر انگیزش از طریق پاداش و تنبیه است، فراتر می روند و با جلب اعتماد و وفاداری دیگران، ترسیم چشم اندازی مهیج از فرصت های بالقوه و نیز با الهام بخشیدن به پیروان موجب ایجاد تعهد به تحول و خودکنترلی بالا در آنها می شوند..از طرفی امروزه به اهمیت بالقوه دانش به عنوان منبع کلیدی ایجاد درآمد پایدار و مزیت رقابتی در اقتصاد دانش محور توجه بسیاری شده است؛ چرا که منحصر به فرد و غیر قابل جایگزین بوده و به سختی قابل تقلید است (Huang,2011).

رهبری تحول گرا یکی از پارادایم های رهبری در روان شناسی سازمانی است. در واقع رهبری تحول آفرین یک فرایند آگاهانه اخلاقی ومعنوی است که الگوهای مساوی روابط

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده :

هدف از انجام این تحقیق شناسایی ارتباط معنادار بین ارزشیابی عملکرد کارکنان و کارایی آنان در شرکتهای گاز و نفت استان کردستان می باشد . جهت این امر از مدل ارائه شده توسط هرسی و گلداسمیت برای معرفی ابعاد ارزشیابی عملکرد استفاده شده است . در تحقیق حاضر روش تحقیق به کار گرفته شده بر حسب هدف کاربردی و براساس شیوه گرد آوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی است. جهت گردآوری اطلاعات از مطالعات کتابخوانی و میدانی استفاده شده است. ابزار مورد استفاده در مطالعات میدانی پرسشنامه بوده که بر اساس مدل تحقیق طراحی شده است. جهت تعیین روایی ابزار از نظرات اصلاحی اساتید محترم راهنما و مشاور استفاده شده و برای تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. جهت آزمون بکارگیری صحیح اصول فوق در شرکتهای گاز و نفت استان کردستان از آزمو   ن کای دو   استفاده شده است. در این تحقیق تعداد ١٨۶ نفر به عنوان نمونه آماری از شرکتهای نفت و گاز  انتخاب و پرسشنامه بین آنها توزیع شده ، بدین منظور که به نتایج بهتری دستیابی شود.  نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که ارتباط معنادار بین ارزشیابی عملکرد کارکنان و کارایی آنان در شرکتهای گاز و نفت استان کردستان وجود دارد.

تعداد صفحه :152

قیمت : شش هزار تومان

9-1-4- سازو کار های فیزیو لوژیک مقاومت به خشکی……………………………………………………………………15

9-1-5- پاسخ های فیزیو لوژیک به خشکی……………………………………………………………………………………..16

10- روش های اصلاحی………………………………………………………………………………………………………………..16

10-1- روشهای اصلاحی جهت تهیه واریته های پر محصول تحت تنش خشکی…………………………………17

11-اصلاح برای مقاومت به خشکی…………………………………………………………………………………………………18

12-روشهای ارزیابی مقاومت به خشکی………………………………………………………………………………. …………19

13- رهیافت زیست فناوری برای مقاومت به خشکی……………………………………………………………………… 20

14- انواع مکانیسم مقاومت به خشکی……………………………………………………………………………………………..20

15- اجتناب از خشکی………………………………………………………………………………………………………………… 21

16- تحمل خشکی………………………………………………………………………………………………………………………..22 17-فرار از خشکی………………………………………………………………………………………………………………………. 23

فصل دوم………………………………………………………………………………………………………………………………………24

2-1-بررسی مطالعات انجام شده مرتبط با تنش کم آبی در آفتابگردان…………………………………………………..25

2-2- شاخص های مقاومت به خشکی…………………………………………………………………………………………….28

2-2-1- شاخص حساسیت به تنش( SSI)…………………………………………………………………………………. …..28

2-2-2-شاخص تحمل (TOL)………………………………………………………………………………………………. ……..29

2-2-3-شاخص بهره وری متوسط(MP )………………………………………………………………………………………..29

2-2-4-شاخص میانگین هندسی بهره وری( GMP)…………………………………………………………………………30

2-2-5-شاخص تحمل به تنش( STI)……………………………………………………………………………………………..30

2-2-6-شاخص میانگین هارمونیک( HARM)………………………………………………………………………. ……….30

2-2-7-شاخص عملکرد(YI)……………………………………………………………………………………………… …………31

2-2-8-شاخص پایداری عملکرد( YSI)……………………………………………………………………………….. ……….31

3-مطالعات مربوط به ارزیابی شاخص های مقاومت به خشکی در آفتابگردان………………………………. …….31

4-روش های آماری در اصلاح نباتات………………………………………………………………………………………………32

4-2-1- تجزیه علیت………………………………………………………………………………………………… …………………32

 

4-2-2-تجزیه به مولفه های اصلی(PCA )……………………………………………………….. ……………………………33

4-2-3- تابع تشخیص……………………………………………………………………………………………….. ………………..34

4-2-4- تجزیه کلاستر……………………………………………………………………………………………… ………………….34

4-2-5- نمایش گرافیکی بای پلات با استفاده از تجزیه به مولفه های اصلی……………………………………….35

4-2-6- تجزیه به عامل ها………………………………………………………………………………………….. ………………. 35

فصل سوم………………………………………………………………………………………………………….. ……………………….36

3-1-مواد وروشها………………………………………………………………………………………………… ……………………..37

3-1-1-مشخصات محل اجرای طرح……………………………………………………………………………………………….37

3-2- مواد گیاهی و عملیات زراعی…………………………………………………………………….. …………………………39

3-3- صفات مورد ارزیابی………………………………………………………………………… ………………………………… 39

3-4-صفات مورد ارزیابی……………………………………………………………………………………………………………….40

3-4-1-عملکرد دانه در شرایط تنش و غیر تنش……………………………………………………………………………..40

3-4-2- ارتفاع بوته………………………………… ………………………………………………………………………………….40

3-4-3-قطر طبق……………………………………………………………………………….. ………………………………………..41

3-4-4-وزن هزار دانه……………………………………. …………………………………………………………………………….41

3-4-5-تعدادبرگ در بوته……………………………………………………………………………. ……………………………….41

3-4-6-تعداد روز تا شروع گلدهی………………………………………………………………………………………………….41

3-4-7-تعداد روز تا پایان گلدهی…………………………………………………………………… …………………………….41

3-4-8- تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک………………………………………………… ………………………………….41

3-5- تجزیه و تحلیل های آماری……………………………………………………………………. ……………………………42

فصل چهارم…………………………………………………………………………………………………………….. ………………….43

4-1- نتایج و بحث…………………………………………………………………………………………………………. …………..44

4-1-1- میانگین مربعات صفات اتدازه گیری شده در تجزیه مرکب داده ها……………………………… …………44

4-1-2- بررسی نتایج حاصل از مقایسه میانگین ارقام برای شرایط تنش و بدون تنش…………………………46

4-2- ضرایب همبستگی بین صفات مطالعه شده در شرایط تنش و نرمال ……………………………. …………….48

4-2-1-شرایط تنش……………………………………………………………………………………………………………… ……..48

4-2-2-شرایط بدون تنش…………………………………………………………………………………………………. ………….49

4-3-رگرسیون گام به گام برای صفات مورد مطالعه در شرایط تنش…………………………………. ………………..52

4-4-رگرسیون گام به گام برای صفات مورد مطالعه در شرایط بدون تنش…………………….. ………………….54

4-5- تجزیه علیت…………… ………………………………………………………………………………………………. ………..55

4-5-1 تجزیه علیت عملکرد در شرایط غیر تنش………………………………………………………………………………55

4-6- تجزیه کلاستر بر اساس صفات وارد شده در مدل رگرسیون عملکرد دانه در شرایط تنش………………57

4-7-تجزیه کلاستر براساس صفات وارد شده در مدل رگرسیون عملکرد دانه در شرایط نرمال………………59

4-7-1-.مقایسه تجزیه کلاستر در شرایط تنش و نرمال………………………………………………………………………59

4-8- نتایج بررسی شاخص های مقاومت به خشکی ………………………………………………………………….. …..61

4-9- همبستگی شاخص های مقاومت به خشکی……………………………………………………………………………..64

4-10- تجزیه به مولفه های اصلی بر اساس شاخص های مقاومت به خشکی………….. ………………………….66

5- جمع بندی و نتایج……………………………………………………………………………………………………………… …..69

پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 70

منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………….71

فهرست جداول

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه

جدول 3-1- موقعیت جغرافیایی ایستگاه تحقیقاتی اسلام آباد غرب………………………………….. ……………….37

جدول 3-2- مشخصات آب و هوایی منطقه مورد مطالعه در سال زراعی 91-92………………………. …………38

جدول 3-3- فهرست هیبرید های مورد ارزیابی آفتابگردان…………………………………………………….. …………40

جدول 4-1- میانگین مربعات صفات اندازه گیری شده در تجزیه مرکب داده ها…………………… ……………..45

جدول 4-2- میانگین صفات اندازه گیری شده تحت شرایط نرمال و تنش خشکی……………………………….47

جدول 4-3- ضرایب همبستگی پیرسون بین صفات مورد مطالعه در شرایط تنش…………………… …………..50

جدول 4-4- ضرایب همبستگی پیرسون بین صفات مورد مطالعه در شرایط بدون تنش………………………….51

جدول 4-5- تجزیه واریانس رگرسیون گام به گام برای صفات مورد بررسی در شرایط تنش………………..53

جدول 4-6- ضرایب b ، مقدار t و سطح احتمال صفات وارد شده در مدل رگرسیون گام به گام برای عملکرد دانه در شرایط تنش………………………………………………………………………………………………… ………..53

جدول 4-7-.نتایج تجزیه علیت عملکرد دانه براساس وزن هزار دانه و تعداد دانه در طبق……………………..54

جدول 4-8- نجزیه رگرسیون گام به گام در شرایط نرمال………………………………………….. …………………… 55

جدول 4-9- ضرایب b، مقدار t ، VIF و سطح احتمال صفات وارد شده در مدل رگرسیون………………….56

جدول 4-10- تجزیه تابع تشخیص در مدل رگرسییون گام به گام در شرایط تنش……………………….. ………58

جدول 4-11- تجزیه واریانس رگرسیون گام به گام برای صفات مورد بررسی در شرایط نرمال……………..60

جدول 4-12- مقادیر شاخص های مقاومت به خشکی در هیبرید های آفتابگردان………….. …………………..63

جدول 4-13- ضرایب همبستگی پیرسون بر اساس شاخص های مقاومت به خشکی………………………… 65

جدول 4-14- مقادیر بار عاملی شاخص های مقاومت به خشکی در دو مولفه اول ……………………………67

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست اشکال و نمودار ها

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه

شکل 4-1- دندو گرام حاصل از تجزیه خوشه ای برای صفات وارد شده در مدل رگرسیون گام به گام در شرایط تنش……………………………………………………………………………………………… ………………………………….58

شکل 4-2- دندوگرام حاصل از تجزیه خوشه ای برای صفات وارد شده در مدل رگرسیون گام به گام در شرایط آبیاری کامل/……………………………………………………………………………………………………………………….60

شکل 4-3- نمودار نمایش بای پلات ژنوتیپ ها براساس اولین و دومین مولفه اصلی برای شاخص های مقاومت به خشکی…………………………………………………………………………………………………………. . …………..68

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

جمعیت جهان با سرعت بالایی در حال افزایش است و غالباً تولید محصولات کشاورزی به خاطر تنش های مختلف محیطی دچار کاهش میشود. خشکی مهمترین تنش محیطی است که رشد و تولید گیاهان زراعی از جمله آفتابگردان را تحت تاثیر قرار میدهد، بنابراین اصلاح گیاهان برای این شرایط( خشکی) ضروری است . این مطالعه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1392 به مدت یکسال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسلام آباد غرب به مرحله اجرا درآمده است . دراین آزمایش 11 هیبرید جدید آفتابگردان در دو شرایط نرمال و تنش خشکی ارزیابی و از خصوصیات مهم زراعی ، از جمله عملکرد دانه ، وزن هزار دانه ، تعداد روز تا گلدهی ، طول مدت گل دهی ، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، ارتفاع بوته ، تعداد برگ در بوته و قطر طبق، یادداشت برداری به عمل آمده است . نتایج حاصل از تجزیه مرکب داده ها نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی داری از نظر آماری برصفات مهمی همچون عملکرد دانه ، قطر طبق، وزن هزاردانه ،تعدادروز تارسیدگی فیزیولوژیک وتعداد دانه در طبق داشت. عملکرد دانه و روغن به عنوان مهمترین صفت اصلاحی در اثر تنش خشکی به ترتیب 25 و 24 درصد کاهش یافتند. هیبرید های مورد بررسی نیز از نظر اکثر صفات مورد بررسی به استثنای درصد روغن دانه و تعداد دانه در طبق دارای تفاوت معنی داری بودند و این بیانگر تنوع در بین هیبرید های مورد ارزیابی بود.

در بین هیبرید های مورد ارزیابی RF81-131/1*AF81-222 در هر دو شرایط تنش و نرمال به ترتیب با 4201 و 5815 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین عملکرد دانه بود. اثرات متقابل محیط و ژنوتیپ نیز تنها برای صفات درصد پروتئین دانه ،درصد روغن،وزن هزاردانه و تعدادروز تا رسیدگی معنی دار بود.

نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت نشان داد که در شرایط نرمال تعداد دانه در طبق و وزن هزاردانه و در شرایط تنش قطر طبق بیشترین تاثیررا به عملکرد دانه داشتند.

دسته بندی ژنوتیپ ها با استفاده از تجزیه کلاستر به روش UPGMA در شرایط نرمال نشان داد که ژنوتیپ ها به سه گروه دسته بندی شدند و ژنوتیپ RF81-131/1*AF81-222 به تنهایی در یک گروه قرار گرفت.

تجزیه به مولفه های اصلی بر اساس شاخص های تحمل به خشکی و رسم بای پلات نشان داد که ژنوتیپ های FAROKH – Hysun33 و RF81-131/1*AF81-222 به عنوان ژنوتیپ های متحمل به خشکی و دارای پتانسیل عملکرد بالا انتخاب شدند. هیبرید های RF81-65*AF80-429/2/3- F- hybrid- RF81-74*AF80-460/2/1 در هردو شرایط از عملکرد دانه پایینی برخوردار بودند.

لغات کلیدی: تنش، هیبرید، آفتابگردان، رقم، ژنوتیپ.

 

 

 

 

 

 

                                               فصل اول

 

                                 مقدمه و کلیات

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

 

 

مقدمه

تنش خشکی از پدیده های اقلیمی رایج در طبیعت و محدود کننده رشد تمام گیاهان است و کمتر گیاهی به طور کامل از آن اجتناب می کند ( فرشاد فر و همکاران ،1380).

اکثر محصولات زراعی در مراحل رشد و نمو با نوعی تنش آبی مواجه می شوند و تغییرات روزانه در وضعیت داخلی آب خود را حتی در شرایط آبیاری معمولی نیز نشان می دهند( رحیمیان و بنایان، 1375).

ذکر این نکته لازم است که معمولاً ارقام موجود در کشور برای شرایط آبیاری کامل و ایده آل معرفی می شوند و اغلب با توجه به کاهش ذخایر آب های زیر زمینی و رود خانه های فصلی ، کشاورزان در طول فصل رویش با کمبود آب در دسترس مواجه بوده و به دلیل نبود آب کافی عملیات آبیاری را به طور کامل اجرا نمی کنند این موضوع،در نهایت علاوه بر عدم حصول عملکرد مطلوب، محصول تولیدی را نیز چروکیده و غیر استاندارد می نماید، لذا برای کاهش خسارت ناشی از کم آبی و باهدف معرفی ارقام مناسب برای شرایط اقلیمی خاص کشور(درشرایط تغییر محیطی و نوسانات بارندگی و جدی تر شدن بحران آب)، شایسته است تا در کنار تحقیقات برای تامین شرایط آبیاری نرمال ، تحقیقات به نژادی تحت شرایط آبیاری محدود نیز مد نظر قرار گیرد .

از طرفی به دلیل اینکه حدود 90 درصد روغن خوراکی مصرفی کشور با صرف هزینه های هنگفت و با واردات روغن خام و یا دانه‌های روغنی از خارج تامین می‌گردد و با توجه به وابستگی شدید كشور به واردات دانه‌های روغنی و عواقب سیاسی اقتصادی آن، توسعه كشت دانه‌های روغنی در برنامه‌های كلان كشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می­باشد.

آفتابگردان(Helianthus annuus L.) یكی از نباتات روغنی می­باشد كه روغن آن از كیفیت و كمیت خوبی برخوردار است و سازگاری خوبی به بسیاری از شرایط اقلیمی دارد و بدین دلیل زراعت آن در بسیاری از مناطق جهان از جمله كشور ما رایج می­باشد و می‌تواند در طرح خودكفایی تولید روغن نقش پراهمیتی داشته باشد. یک استراتژی عمده در زمینه به­نژادی آفتابگردان در ایران شامل جایگزینی ارقام قدیمی با هیبریدهای جدید است که در این زمینه در سال های اخیر موفقیت های به دست آمده است.از طرفی سعی می شود در معرفی هیبریدهای جدید آفتابگردان یکی از مهمترین عوامل محدود کننده کشاورزی در کشور، یعنی کمبود منابع آبی و تنش حاصل از آن در نظر گرفته شود و ارقامی معرفی شوند که نسبت به تنش خشکی تحمل نسبی داشته باشند.در این تحقیق نیز سعی شده است تحمل به تنش خشکی برخی هیبریدهای جدید آفتابگردان ارزیابی شود.

کلیات

آفتابگردان با نام علمی (helianthus annus L.) یکی از 5 نبات روغنی مهم جهان بعد از سویا ، کلزا ، پنبه و بادام زمینی است ،این گیاه از مهمترین دانه های روغنی است که روغن آن به دلیل داشتن مقادیر زیادی اسید چرب اشباح نشده که مناسب تغذیه انسان است و به دلیل نداشتن کلسترول از کیفیتی مطلوب برخوردار است ، این گیاه به دلیل دارابودن خواص فراوان هرساله بخش عمده ای از اراضی کشاورزی را به کشت خود اختصاص داده است.( سپهر و ملکوتی ، 2001).از خواص این گیاه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1- مقاوم بودن در برابر خشکی

2- سازگار بودن با شرایط آب و هوایی مختلف کشور

3- بالابودن کیفیت روغن

4- عدم وجود کلسترول

5- کوتاه بودن دوره رشد ( 85-110 روز)

6- کشت به عنوان محصول دوم بعد از برداشت گندم وجو

7- رشد و نمو در طیف وسیعی از خاک ها

قابل ذکر است که میزان تولید جهانی آفتابگردان در سال 2007 حدود 45/30 میلیون تن و میزان روغن به دست آمده ازآن 75/10 میلیون تن برآورد شده است( Anonymouse 2007).

آفتابگردان یکی از گیاهان پر نیاز به عناصر غذایی بوده و اغلب نسبت به مصرف کودهای شیمیایی پاسخ مثبت نشان می دهد . در کشور ایران علیرغم وجود پتانسیل خوب برای پرورش این محصول ،کشت آن فقط به خاکهای نسبتاً فقیر اختصاص یافته است که این موضوع به همراه مدیریت کودی ضعیف ( مصرف غیر متعادل کود) موجب پایین بودن عملکرد در این محصول گردیده است .نتایج آزمایشات مختلف نشان داده که مصرف عناصر ریز مغذی در زراعت آفتابگردان بر ارتفاع ساقه ، قطر طبق، تعداد دانه در طبق ، وزن دانه ، تعداد برگ ودر نهایت عملکرد دانه تاثیر قابل توجهی دارد( سپهر و ملکوتی ، 2004)

از این رو به خاطر اهمیت زراعت این محصول و لزوم تهیه روغن مورد نیاز کشور و نیز جلوگیری از وابستگی خارجی، مطالعه ارزیابی ژنوتیپ های جدید آفتابگردان در شرایط تنش خشکی به مرحله اجرا درآمده است.

 

1– اهمیت دانه های روغنی:

خشكسالی و تنش حاصل از آن یكی از مهمترین و رایج‌ترین تنش‌های محیطی است كه تولید محصولات كشاورزی را در ایران با محدودیت روبرو ساخته و بازده استفاده از مناطق خشك و دیم را كاهش داده است. همچنین با توجه به اینکه محصولات بهاره همانند ذرت و چغندر قند از نیاز آبی بالایی برخوردارند و در شرایط فعلی ،که سطح آب های زیرزمینی در اکثر مناطق کشور کاهش معنی داری پیدا کرده ،زراعت آفتابگردان به عنوان یک محصول بهاره با نیاز آبی کم، می تواند نقش اساسی در تامین بخشی از روغن مورد نیاز کشور را ایفا نماید.واز آنجا که روغن های خوراكی یكی ازپر مصرف ترین محصولات غذایی كشور می باشد، لذا همواره تامین نیاز داخلی آن ،با صرف هزینه‌های هنگفت و واردات از خارج از کشور انجام می گیرد، به همین دلیل سرمایه گذاری روی زراعت دانه های روغنی و از جمله آفتابگردان به لحاظ شرایط خاصی كه دارد مورد توجه می‌باشد. در حال حاضرتنها حدود 10 درصد از نیاز داخلی روغن نباتی در کشور تولید وحدود 90 درصد به واردات روغن خوراکی و دانه های روغنی وابسته هستیم که این امر می تواند پیامدهای اقتصادی و اجتماعی زیادی در کشور داشته باشد.

با توجه به متغیر بودن بارندگی در سالهای متفاوت و نامنظم بودن بارش ها در مناطق مختلف كشور و این موضوع كه تقریباً دو سوم زمین‌های زیر كشت ایران در حوزه مناطق نیمه خشك یا دیم قرار دارد ، انتخاب نباتات متحمل به خشكی از جمله آفتابگردان از اهمیت خاصی برخوردارشده است.

طبق بررسی های به عمل آمده از 350 هزار گونه گیاهی موجود برروی زمین تنها 150 گونه ی آن مصرف غذایی دارند از این تعداد نیز فقط 15 گونه در سطح تجاری تولید و بخش عمده ی عرضه غذا در بازار جهانی را تشکیل می دهند. همچنین مصرف روغن های گیاهی با توجه به افزایش جمعیت و تغییر الگوی غذایی مردم در حال افزایش است به همین دلیل بخش زیادی از روغن مورد نیاز کشور از طریق واردات تامین می شود، لذا افزایش تولید و کیفیت محصولات دانه روغنی از جمله آفتابگردان درداخل کشور بسیار حائز اهمیت است ، همچنین به دلیل اینکه بسیاری از گیاهان دانه روغنی دارای سازگاری وسیعی با شرایط اقلیمی کشور هستند و امکان تولید دانه های روغنی در داخل کشور نیز فراهم است، لذا به منظور بهره برداری از پتانسیل موجود ، انجام یک سری تحقیقات منسجم وکافی در زمینه به زراعی و به نژادی گیاهان دانه روغنی ضروری است.

در خصوص ظرفیت و امکانات تولید دانه های روغنی در کشور، ذکر این نکته لازم است که با مقایسه میزان تولید دانه های روغنی و برنامه های تدوینی وزارت جهاد کشاورزی ملاحظه می گردد که میزان تولید دانه های روغنی در کشور در سال 1388 تنها 18 درصد از کل برنامه تولید داخلی بوده ،در حالی که با مطالعه سطح تولید دانه های روغنی در کشور های مختلف مشخص می گردد که کشور هایی که (به دلیل اهمیت تولید دانه های روغنی) ،تصمیم به افزایش میزان تولید داشته اند، با استفاده ازروش های گوناگون اقتصادی، فنی ،علمی و حمایتی ، زمینه افزایش تولید رابه گونه ای فراهم ساخته اند که برخی از این کشور ها که 30 سال قبل با مصرف سرانه کم،وارد کننده روغن بوده اند،اکنون توانسته اند خودرا صادر کننده روغن اعلام کنند بنابراین به دلیل اینکه گیاهان دانه روغنی اساسی ترین و مهمترین منابع تغذیه ای در جهان به شمار رفته و از میان آنها آفتابگردان به لحاظ دارابودن خواص فراوان اهمیت بسیاری دارد لذا نیاز به افزایش تولید این دانه ی روغنی مضاعف می گردد.

برخی از خواص گیاه آفتابگردان به شرح ذیل میباشد:

الف – آفتابگردان منبع اصلی تامین روغن و چربی مورد نیاز بدن است.

ب- آفتابگردان به دلیل دارابودن مقادیرفراوان اسید چرب، نقش مهمی در تعادل چربی ها درجیره غذایی انسان دارند.

ج- آفتابگردان در کاهش کلسترول خون موثر است.

د-آفتابگردان دارای خواص درمانی فراوانی است واز عوامل مهم جلوگیری کننده از ابتلا به بیماریهای قلبی، عروقی ،سرطان روده، کاهش سردرد های میگرنی و …).

ه- آفتابگردان منبع غنی ویتامین ای و آنتی اکسیدان حل کننده چربی است.

و-آفتابگردان منبع غنی منیزیم است،که در جلوگیری از سکته قلبی موثر است .

ز-اسانس برگهای آفتابگردان خاصیت میکروب کشی دارد.

ح-آفتابگردان موجب تقویت معده و پایین آوردنده فشار خون است.

ی- آفتابگردان داروی موثر برای درمان اسهال خونی است.

 

2–پیشینه آفتابگردان

آفتابگردان با نام علمیhelianthus annus ونام انگلیسی sun flower از نظر تولید جهانی یکی از مهمترین دانه های روغنی است ، خاستگاه این گیاه منطقه آمریکای شمالی است و بنابر نظر محققین، منطقه ای بین مکزیک و پرو( آلاسکا ) می باشد. آفتابگردان سنبل ایالت کانزاس محسوب شده ودر قرن 16 میلادی توسط اسپانیایی ها به اروپا آورده شده است ودرحدود 80 تا 90 سال پیش از آن وارد ایران گردیده است . استخراج روغن از دانه ها ی آفتابگردان طی سال 1716 در روسیه عملی شده واز سال 1729 تولید انبوه روغن از این دانه روغنی در جهان شروع شده است . ورود روغن نباتی به ایران از دهه30 هجری شمسی آغاز شده و به رغم نگرش منفی مردم به روغن نباتی در آن زمان، این روغن به واسطه قیمت ارزان و بسته بندی بهتر و بهداشتی ترخود توانسته است ، در میان اقشار مختلف مردم جایگاه خود را پیدا کند، به گونه ای که مصرف سرانه کشور در اوایل دهه 40 به حدود 2/5 کیلوگرم رسیده است. در حال حاضر مهمترین کشورهای تولید کننده آفتابگردان و روغن آن، روسیه ، آمریکا، چین و آرژانتین میباشند.(ابراهیم خلیل وند بهروز یار (1391) خصوصیات کلی گیاه آفتابگردان).

 

3-گیاه شناسی آفتابگردان

آفتابگردان زراعی ،گیاهی است یکساله از تیره آستراسه یا کامپوزیته که به صورت بوته ای استوار رشد میکند ، طول دوره رشد آفتابگردان نسبت به ژنوتیپ و عوامل محیطی از 90 تا 150 روز نوسان دارد جنسhelianthusدارای گونه های یک ساله و چند ساله میباشد ، تفاوت آفتابگردان زراعی بانوع وحشی آن ، در وجود طبق های بزرگتر و تعداد ساقه های جانبی کمتر در انواع زراعی است. گونه helianthusannus L. با بیشترین گستردگی شامل تعداد زیادی زیر گونه است، اشکال ابتدایی یک ساله دارای شاخه های