تحلیل گفتمان‏های پس از انقلاب نشان داد که اگر چه بحران بازنشستگی خود را در صندوق‏هانمایان می‏کنند، اما محل تولید و بازتولید آنها لایه‏های عمیق‏تر پدیده یعنی گفتمان‏هاهستند.

نگاه گفتمانی و فهم روایتی در این تحقیق، ما را به این واقعیت رهنمون کرد، که نمی‏توان بر اساس نظریات منتزع از روایت، به دستورکارهایی رسید ومساله را بطور کامل ریشه کن کرد. چراکه هر سیاست برون رفت از بحران که از بیرون بر روایت تحمیل شود، با قدرت روایت مواجه خواهد شد و شاید فاجعه بزرگتری تولید شود، در واقع روایت واکنش‏های سیاستی را به ذیل خود درآورده، و خود را قوی‏تر می‏سازد.

فهم روایتی در این تحقیق، به جای تحمیل راه حلاز بیرون، مارا به چگونگی زیستن در درون روایت دعوت می‏کند. در پایان این تحقیق، براساس فهم محقق از امکان‏های درون روایت، دلالت‏های سیاستی مطرح شده است، و نه راهبردها و سیاست‏های حل بحران. تا با توجه به این دلالت‏ها، آرام آرام شیب بحران بازنشتسگی ملایم‏تر شود، به مرور امکان‏‏های تازه گشوده گردد. تااز درون روایت، آینده‏های مرجح شکل گیرد. یافته‏های این تحقیق می‏تواند مورد استفاده سیاست‏گذاران کلان و نهادهایی سیاستی قرار گیرد که دغدغه‏هایی از قبیل عدالت بین نسلی، استحکام و پایداری کشور در افق زمانی بلند مدت دارند.

واژگان کلیدی:تحلیل گفتمان، مفصل‏بندی، سیاست‏های بازنشستگی، آینده‏های بدیل، رویکرد روایتی

تقدیروتشکر. ب‌

چکیده. د‌

فصلاول: کلیات… 1

1- 1- مقدمه. 2

1-2- بیانمساله. 4

1-3- اهمیتوضرورتتحقیق.. 7

1-4- اهدافتحقیق.. 10

1-4-1- هدفاول.. 10

1-4-2- هدفدوم. 10

1-5- سئوالاتتحقیق.. 10

1-6- روشتحقیق.. 11

1-8- نوآوریتحقیق.. 12

1-9- استفاده‏کنندگان.. 13

1-10 –تعریفواژگان.. 13

1-11–محدودیت‏هایتحقیق.. 14

فصلدوم: مرورادبیاتتحقیق.. 15

2-1- مقدمه. 16

2-2- پیشینهتحقیق.. 16

2-2-1- پیشینهداخلی.. 16

2-2-2- پیشینهخارجی.. 22

2-3- ترسیمنقشهادبیپژوهش…. 34

2-3-1- بررسیمفهومیتامیناجتماعی.. 35

2-4- عواملدرونسازمانیتاثیرگذاربرپدیدهبازنشستگی.. 38

2-4-1- شیوهمدیریتصندوق‏هایبازنشستگی.. 38

2-4-2- سرمایه‏گذاریوکسبدرآمدازاندوخته‏ها 38

2-4-3-الگوهاوطرح‏هایبازنشستگی.. 38

2-4-3- بررسیگفتمانتحولنظام‏هایبازنشستگیازDBبهDCدربرخیازکشورهایمنتخب…. 40

2-5- عواملبرون‏سازمانی.. 48

2-5-1- عواملبرونسازمانیعینت‏گرا 48

2-6-2- عواملساختارهایپیشیندولت…. 54

2-6-3- عواملاقتصادسیاسی.. 55

2-5-2- عواملبرساختاجتماعی.. 63

2-4- چهارچوبنظریانتخابی.. 98

فصلسوم: روشتحقیق.. 102

 

3-1- مقدمه. 103

3-2- جامعهموردمطالعه(جامعهآماری). 103

3-3- نوعوروشتحقیق.. 105

3-4- سئوالاتتحقیق.. 110

3-5- اصطلاحاتروش‏شناسیتحلیلگفتمان.. 110

3-5-1- دالومدلول.. 110

3-5-2- دالمرکزی… 111

3-5-3- دالشناور. 111

3-5-4- مفصل‏بندی… 111

3-5-5- شناساییفضایتخاصمیاغیریت…. 112

3-5-6- عنصر،وقته،حوزهگفتمانگونگی.. 112

3-5-7- ضدیت،غیریت…. 113

3-5-8- برجسته‏سازیوحاشیه‏رانی.. 113

3-5-9- هژمونیوتثبیتمعنا 113

3-5-10- بی‏قراری… 114

3-5-11- اپیزودهایمعنایی.. 114

3-6 -روش‏هایجمع‏آوریاطلاعات… 114

3-7- نحوهتجزیهوتحلیلاطلاعات… 114

3-8- روش‏شناسیآینده‏هایبدیل.. 115

3-8-1- رویکردتعمیقآیندهسهیلعنایتالله.. 115

3-8-2- روشموسسهرند.. 117

3-8-3- کاربستروایتداستانگونهبرایبیانآینده‏هایبدیل.. 119

3-8-4- مفروضآینده‏هایبدیل.. 124

فصلچهارم: یافته‏هایتحقیق.. 125

4-1- مقدمه. 126

4-2- بازنشستگیدرگفتمانجبراننیازهایمسکوتماندهتاریخی.. 126

4-2-1- ریشه‏یابیشکل‏گیریوترسیمفضایگفتمانی.. 126

4-3- بازنشستگیدرگفتمانسازندگی.. 160

4-3-1- ریشه‏یابیشکل‏گیریوترسیمفضایگفتمانی.. 160

4-3-1- تحلیلسخنرانی‏هایهاشمیرفسنجانی(رئیسجمهوردورهگفتمانسازندگی). 163

4-3-2- تحلیلمتونبررسیشدهبرمبنایگفتمانزمینه(گفتمانسازندگی). 170

4-3-3- جمع‏بندیوترسیمبازنشستگیدرگفتمانسازندگی.. 209

4-4- بازنشستگیدرگفتماناصلاحطلبی.. 214

4-4-1- ریشه‏یابیشکل‏گیریوترسیمفضایگفتمانی.. 214

4-4-2- تحلیلسخنرانی‏هایخاتمی(رئیسجمهوردورهگفتماناصلاحات). 216

4-4-3- تحلیلمتونبررسیشدهبرمبنایگفتمانزمینه (گفتماناصلاحات). 224

4-4-4- جمعبندیوترسیمبازنشستگیدرگفتماناصلاحات… 264

4-5- بازنشستگیدرگفتماناصول‏گراییعدالت‏خواه. 269

4-5-1- ریشه‏یابیشکل‏گیریوترسیمفضایگفتمانی.. 269

4-5-2- تحلیلسخنرانی‏هایاحمدینژاد(رئیسجمهوردورهگفتماناصول‏گراییعدالت‏خواه). 270

4-5-3- تحلیلمتونبررسیشدهبرمبنایگفتمانزمینه (گفتماناصول‏گراییعدالت‏خواه) 276

4-5-4- جمعبندیوترسیمبازنشستگیدرگفتمانعدالتوپیشرفت…. 311

4-5-5- حاشیهرانیمعناهایبلندمدتواستمراربارتکفلعمومی.. 316

4-6- نقاطمرجعمعناییدرگفتمانبلندمدتانقلاباسلامی.. 320

4-6-1- نقاطمرجعیدرآیاتقرآنکریم.. 320

4-6-2- نقاطمرجعیدرگفتمانالگویاسلامیوایرانیپیشرفت…. 323

4-6-3- نقاطمرجعیدرگفتماناقتصادمقاومتی.. 333

4-6-4- جمعبندیترسیمگفتمانبلندمدت… 340

4-7- ترسیمآینده‏هایبدیلدرقالبروایتبراساسنظام‏هایمعنایی.. 343

4-7-1- روش‏شناسیآینده‏هایبدیلدرقالبروایت…. 343

4-7-2- دستهبندیگفتمان‏ها 347

4-7-3- روندهایآیندهبراساسگفتمان‏هایبررسیشده. 349

4-7-4- عدمقطعیت‏هایکلیدی… 352

4-7-5- فضایآینده‏هایبدیل.. 353

4-7-6- شرحآینده‏هایبدیلقطبیدرقالبروایت‏هاییازآینده. 354

4-7-7–فضایآینده‏‏هایبدیلترکیبی.. 358

4-7-8- شرحآینده‏هایبدیلترکیبیدرقالبروایت‏هاییازآینده. 359

فصلپنجم: جمعبندی،پاسخبهسئوالاتتحقیق،بحثونتیجه‏گیری.. 365

5-1- مقدمه. 366

5-2- جمع‏بندیبازنشستگیدرگفتمان‏هایپسازانقلاباسلامی.. 366

5-2-1- ترسیمبازنشستگیدربسترگفتمانجبراننیازهایمسکوتمانده ( مصادفبادورهانقلابودفاعمقدس). 366

5-2-2- ترسیمبازنشستگیدربسترگفتمانسازندگی.. 370

5-2-3- ترسیمبازنشستگیدربسترگفتماناصلاحطلبی.. 377

5-2-4-ترسیمبازنشستگیدربسترگفتماناصول‏گراییعدالت‏خواه/گفتمانپیشرفتوعدالت…. 382

5-2-5- جمع‏بندیترسیمگفتمانبلندمدت… 387

5-3- پاسخبهسئوالاتپژوهش…. 389

5-4- فضایآینده‏هایبدیل.. 402

5-5- بحثونتیجهگیری… 408

5-6- پیشنهاداتپژوهشیبرایتحقیقاتبعدی… 418

منابعوماخذ.. 419

کتاب…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 419

مقالاتومصاحبه‏هایچاپشده. 422

پایان‏نامه‏ها،پژوهش‏ها،گزارشاتپژوهشی.. 424

ب) منابعانگلیسی.. 426

ج) سایتاینترنتی.. 427

پیوست‏ها 429

پیوستشماره 1: متناولسخنرانیمیرحسینموسوی… 430

پیوستشماره 2: متندومسخنرانیمیرحسینموسوی… 430

پیوستشماره 3: متنسومسخنرانیمیرحسینموسوی… 431

پیوستشماره 4: متنچهارمسخنرانیمیرحسینموسوی… 431

پیوستشماره 5: متنمصوباتمجلساولشورایاسلامیدرخصوصبازنشستگی.. 431

پیوستشماره 6: متنمصوباتمجلسدومشورایاسلامیدرخصوصبازنشستگی.. 434

پیوستشماره 7: متناولسخنرانیهاشمی.. 437

پیوستشماره 8: متندومسخنرانیهاشمی.. 450

پیوستشماره 9: متنسومسخنرانیهاشمی.. 460

پیوستشماره 10: متنمواردمربوطبهتامیناجتماعی(ازجملهبازنشستگیو…) درقانونبرنامهاولتوسعهجمهوریاسلامیایران   466

پیوستشماره 11: متنمواردمربوطبهبازنشستگیدرقانونبرنامهدومتوسعه. 467

پیوستشماره 12: متنمصوباتمجلسسومشورایاسلامی.. 467

پیوستشماره 13: متنمصوباتمربوطبهبازنشستگیدرچهارمیندورهمجلسشورایاسلامی.. 477

پیوستشماره 14: متناولسخنرانیخاتمی (خرداد 1377). 484

پیوستشماره 15: متندومسخنرانیخاتمی (آذرماه 1377). 496

پیوستشماره 16: متنسومسخنرانیخاتمی (مرداد 1380). 511

پیوستشماره 17: متنمربوطبهبازنشستگیدرقانونبرنامهسومتوسعه. 521

پیوست 18: متنمربوطبهبازنشستگیدرقانونبرنامهچهارمتوسعه. 523

پیوست 19: متنمربوطبهبازنشستگیدرمصوباتپنجمدورهمجلسشورایاسلامی.. 524

پیوست 20: متنمربوطبهبازنشستگیدرمصوباتششمیندورهمجلسشورایاسلامی.. 526

پیوستشماره 21: متنسخنرانیاولمحموداحمدی‏نژاد. 529

پیوستشماره 22: متندومسخنرانیاحمدینژاد. 537

پیوستشماره 23: متنلایحههدفمندییارانه‏ها 557

پیوستشماره 24: سخنرانیسومدكتراحمدی‏نژاددراجتماعمردماصفهان.. 561

پیوستشماره 25: متنآییننامهسهامعدالت…. 566

پیوستشماره 26: متنمربوطبهبازنشستگیدرقانونبرنامهپنجمتوسعه. 570

پیوستشماره27:متنمربوطبهبازنشستگیدرمصوباتهفتمندورهمجلسشورایاسلامی.. 577

پیوستشماره 28: متنمربوطبهبازنشستگیدرمصوباتهشتمیندورهمجلسشورایاسلامی.. 582

پیوستشماره 29: متنسخنرانیرهبریدربارهاقتصادمقاومتیدرسال 1389. 584

پیوستشماره 30: متنفرازهاییازسخنرانیرهبریدرخصوصالزاماتاقتصادمقاومتی.. 584

پیوستشماره 32: شرح مفصلآینده‏یبدیل ” کشتیدرگردابه‏ها”. 586

پیوستشماره 33: شرحمفصلآینده “کارآییبازار”. 598

پیوستشماره 34: شرحمفصلآینده‏ی ” سالمندفعال”. 604

پیوستشماره 35: شرحمفصلآینده‏ی ” سالمندبهمثابهکانونوحدتعاطفیواجتماعی”. 613

پیوستشماره 36: آینده‏یپایانبازنشستگیبهسبکایرانی.. 624

پیوستشماره 37: آینده‏یمراقبتزنجیرهمدنی.. 633

پیوستشماره 38: آیندهبدیلترکیبیشماره 3: همکاریدولتونهادهایغیررسمی(دولتشکستهبند). 640

پیوستشماره 39: آیندهبدیلترکیبیشماره 4: همکاریبخشخصوصیونهادهایغیررسمی(پروازبادوبال). 648

پیوستشماره 40: آیندهبدیلترکیبیشماره 5: باغگونهبازنشستگی‏ها 656

Abstract 663

مقدمه
بازنشستگی به معنای امروزی یکی از زیرمجموعه‏هایتامین اجتماعی است، که اعضای جامعه را در مقابل پیری حفاظت می‏کند.تامین اجتماعی به مثابه مفهومی مدرن، از جمله مفاهیمی است که در طول حرکت تدریجی و طبیعی جامعه غربی، به رشد و شکوفایی رسیده است. بنابراین این مفهوم،از محصولات مدرنیته محسوب می‏شود که با تجربه‏ی تاریخی اروپا درآمیخته است. مدرنیته، به معنی بازاندیشی و نگرش انتقادی، حاصل دیالکتیکی است که در درون جامعه غربی پدیدار شد. در درون جامعه غربی در یک سو، عادت‏واره‏ها، انگاره‏ها، و گفتمان‏های سنتی حامی ثبات، مثل نهاد کلیسا، و در سوی دیگر انگاره‏ها، عادت‏واره، و گفتمان‏های حامی تغییر، مثل روشن‏فکران وجود داشت. اگرچه داستان مدرنیته در غرب پرماجرا، پرکش‏مکش، و خونبار بود اما چون این کش‏مکش پدیده‏ای درونی بود،سرانجام به آرام و قرار رسید. یعنی گفتمان حامی تغییر بر گفتمان حامی سنت غلبه کرد و مدرنیته سربرآورد. مفاهیمی مثلتامین اجتماعی، بازنشستگی، و رفاه با پسوند اجتماعی برآمده از تحولات پس از رنسانس، انقلاب صنعتی و فضای گفتمانی مدرن هستند(یزدانی، 1382:32).یعنی بر اثر تسلط گفتمان مدرنیته،تامین اجتماعی، و زیرمجموعه‏های آن هم در منظومه گفتمانی مدرنیته، انسجام یافتند. وقتی بازنشستگی در جوامع غربی مطرح شد کهسایر مفاهیم آن از قبیل چهارچوب‏های حقوقی، طبقات دیرپا، انباشت سرمایه بطور طبیعی ایجاد شده بود و بازنشستگی نیز در یک کلیت منسجم و هدف‏مند و معنادار جای گرفت.

در ایران برای اولین بار در سال 1301 بحث بازنشستگی مطرح می‏شود. در واقع زمینه‏های شکل‏گیری قوانین بازنشستگی، انقلاب مشروطه و ظهور دولت- ملت به مثابه مفاهیم مدرن(به اعتقادی برخی شبه مدرن) است. مفاهیم مدرن مثل “دولت – ملت” و قوانین جدید از قبیل “تامین اجتماعی و بازنشستگی”، در دوره پس از مواجه جامعه ایران با غرب و به دنبال تاثیرپذیری از آن مطرح شده است. به اعتقاد برخی در تاریخ معاصر،اولین مواجه ایران با غرب به جنگ‏های ایران و روسیه مربوط می‏شود.از پی‏آمدهای این جنگ‏‏ها، توجه به غرب صنعتی، و اعزام دانشجو با قصد اکتساب دانش‏ مدرن بود(مرادی و پژوم، 1353:90-115). اولین مواجه در شرایط پراضطرابی رخ داده است. در یک طرف مواجه عقب‏ماندگی مفرط، تسلیم از سر حقارت و شیفتگی بود که زمینه را برای تجدد آمرانه فراهم می‏کرد. درطرف دیگر، غرب مدرن، استعمارگر و سلطه‏جو بود. در این برهه روشنفکران به مثابه گروه استراتژیککه نقشی کلیدی در گذار به مدرنیته داشته‏‏اند، نسبت به غرب دوگونه احساس متناقض داشته‏اند یکی نگاهی دردمندانه و ستم کشیده و استعمارشده به غرب قاهر، مثل برده‏ای که خواستار رهایی از ظلم ارباب ظالم است، ونگاه دیگر این است که برده رهایی خود را در تسلیم بی‏چون و چرای خود نسبت به اربابمی‏بیند و خود را در آغوش او رها می‏سازد(فاضلی وسلیمانی،:1391:5). در این شرایطمبهمو نامتوازن، مفهوم مدرن دولت – ملت و تبعات مدرن آن مانندتامین اجتماعی و زیرمجموعه‏های آن از قبیل بازنشستگیبه عنوانزیرمجموعه‏های مفاهیم مدرن(یا شبه مدرن) وارد جامعه ایران می‏گردند. در این دوره در ایران هنوز اقتضائات مناسب از قبیلانباشت سرمایه، وجود طبقات دیرپا، نظام‏های حقوقی حامی مالکیت، و غیره بوجود نیامده بود(کاتوزیان، 1389:32-37).بنابراینبرخی از روشنفکران آن دوره، برای مهیا‏سازی الزامات و اقتضائات مفاهیم مدرن، خانه‏تکانی(بیرون انداختن سنت‏ها، آداب و هنجارهای بومی) برای اخذ تمدن غرب،و حتی تجدد آمرانه راصورت‏بندی کردند(فاضلی، سلیمانی قره گل، 1391). اما به دلیل این که ایننوع تجدد آمرانه،ریشه در تحولات درونی جامعه نداشت، در پی‏ریزی اقتضائاتو الزامات مدرنیته در مقایسه با غرب توفیق چندانی پیدا نکرد.

همانگونه که شبه‏مدرنیته در مقایسه با غرب نتوانست در جامعه‏ی ایرانی خانه و آشیانه آرامی بیابد، محصولات آن هم از جملهتامین اجتماعی و بازنشستگی تحت تاثیر جریان‏های اجتماعی و سیاسی دایم دچار بی‏قراری و از جاشدگی[1]گردیده است. این مفهوم در بستر کلان اجتماعی و سیاسی، دچار تحولات معنایی گوناگونی شده است. خط مشی‏های بازنشستگی، قوانین مصوبه، و غیره تجسد عینی تحولات معنایی هستند.

این پژوهش در پی فهم تحولات معنایی بازنشستگی وارتباط آن با خط مشی‏هادرفضایی اجتماعی است.همچنین در تلاش است تا بر اساس فهم گفتمانی وضعیت موجود را تبیین سازد، و با صورت‏بندی جدید گفتمانی، آینده‏های بدیلی را مطرح سازد.

1-2- بیانمساله
مقولهتامین اجتماعی با زیرمجموعه‏هایش از جمله بازنشستگی به مثابه یک پدیده اجتماعی تاریخ‏مند،بعد از انقلاب صنعتی در اروپا حاصل تسلط گفتمان مدرنیته در غرب بشمار می‏رود. وقتی که در جوامع غربی انباشت سرمایه، چهارچوب‏های حقوقی مدافع سرمایه،وبه تبع آن طبقات اجتماعی دیرپا و “مکتب سرمایه‏داری” شکل گرفت، در درون گفتمان مدرنیته، گفتمان‏های رفاهی راست مدرن و چپ مدرننیزشکل گرفتند. در واقعنظامتامین اجتماعی با زیرمجموعه‏هایش (از جمله بازنشستگی ) در بستر گفتمان زمینه‏ای غربی خود، واکنشیبود طبیعی برای استمرار تولید و بهره‏وری، افزایش سود و سرمایه وجلوگیری از شورش طبقه کارگر،و کاهش فاصله طبقاتی ….

در همین راستا، سیاست‏های بازنشستگینوعی عکس العملطبیعی به تحولات اجتماعی و اقتصادی جوامع غربی محسوب می‏شد. در کشورهای باگفتمان رفاهی لیبرال، خط‏مشی‏های بازنشستگی با دیدگاه حداقلی از نظر حمایتی بودن و به مثابه تور ایمنی و خاص گرایانه، و متناسب با اهداف محوری سرمایه‏داری یعنی” استمرار سود و سرمایه و آزادی‏های فردی” شکل گرفت، در مقابل در کشورهای با نظام‏های رفاهیسوسیالیسم، خط‏مشی‏های عمومی حول اهداف محوری ” کاهش فاصله طبقاتی و گسترش عدالت اجتماعی” با دیدگاهی حداکثری نسبت به حمایت‏ها‏ی اجتماعی، جهت دهی شدند. البته در مقابل دو دیدگاه افراطی و تفریطی، دیدگاه سومی به عنوان”راه سوم” شکل گرفت که گفتمان رفاهی حد وسط ومیانه دو گفتمان فوق بود.لذا خط مشی‏های بازنشستگی در این گفتمان حول “سوسیال دمکراسی” مفصل‏بندی گردید.

تبعات حاصل از انقلاب صنعتی به کشورهای پیرامونی از جمله ایران را نیز در برگرفت. با توجه به این کهگسترش راه آهن، کارخانجات،و صنعتی شدن نیاز به نیروی انسانی داشت، براین اساس، مدیران عالی کشور از سیستم‏هایتامین اجتماعی موجود در کشورهای صنعتی الگوبرداری کردند. بنابراینتامین اجتماعی با تمام زیرمجموعه‏هایش از جمله بازنشستگی به عنوان پدیده‏ای وارداتی تحت تاثیر گفتمان تجدد آمرانه در سال 1301 مورد استفاده قرار گرفت.بدین ترتیب بازنشستگی به مثابه مفهومی مدرن نه بر خاسته از مطالبات تاریخی و طبیعی جامعه ایرانی، بلکه به عنوان پدیده وارداتی وارد جامعه ایرانی شد.

تداوم سلطه گفتمان تجدد آمرانه در ایران باعث شد، تا در دهه پنجاه بر اثر درآمدهای نفتی بر دولت، معناهای” توزیع‏کننده منابع و امتیازات” تثبیت شود، در حالی که در بستر تحولات گفتمانی غرب، دولتعمدتاً “تنظیم‏کننده” معنایابی گردید. معنای “دولت توزیع‏کننده منابع و امتیازات” هم با اقتدارگرایی تجدد آمرانه و با تلقی ذهن جمعی جامعه از دولت به معنای منبعی پایان ناپذیری از ثروت و قدرت قوام یافت.

با پیروزی انقلاب اسلامی، نوعی گفتمان مبنی بر جبران نیازهای مسکوت مانده تاریخی بر جامعه ایرانی تثبیت شد. تحت تاثیر این گفتمان هم زمینه بروز مطالبات انباشته رفاهی از طرف مردم فراهم شد، و هم سوژه‏های دولتی تحت تاثیر این گفتمان، با انگیزه خدمت، آرمان‏گرایی به جبران نیازهای رفاهی پرداختند، که البته این گفتمان دستاوردهای قابل تحسینی نیز در بر داشته است. استمرار سلطه گفتمان “دولت توزیع‏کننده منابع و امتیازات” در این برهه زمانی،پدیده‏ای به نام” دولت پر تکفل” را در ایران بوجود آورد. که این معنای از دولت ” پرتکفل” تاکنون استمرار داشته است.

از سوی دیگر، بر اثرپیشرفت‏های حوزه پزشکی و سلامت در ایران نیز به تبع کشورهای صنعتی، امید به زندگی بالا رفت و نسل اول و دوم شاغلین بازنشست شدند. بالا رفتن امید به زندگی موجب افزایش دوره زمانی پرداختی‏ها و کاهش دوره زمانی دریافتی‏های صندوق‏های بازنشستگی گردید، به طوری که طولانی شدن دوره پرداخت موجب عدم تعادل در ورودی‏ها و خروجی‏ها و سرانجام ورشکستگی بسیاری از صندوق‏های بازنشستگی شد. بر اساس محاسبات آکچوائری هموارهباید صورت کسر یعنی ورودی‏ها نسبت به خروجی‏ها بیشتر باشد تا صندوق‏ها در افق زمانی بلندمدت پایداری داشته باشند و بتوانند به مطالبات بازنشستگان پاسخ دهند، اما رخداد چنین شرایطی صندوق‏ها را به سوی بحران مالی و لزوم مداخله عوامل خارج از صندوق مثلکمک‏های دولت از محل منابع عمومی سوق داد، افزایش امید به زندگی در ایران نیز مانند سایر کشورها بطور طبیعی صندوق‏های بازنشستگی را به سوی بحران مالی،کشور را به سوی بحرانی شدن بارتکفل ناشی از سالمندی و بازنشستگی، و نسل آینده را در گردابه آینده‏های فاجعه‏آمیز ناشی از بحرانی شدن تعهدات بی‏پشتوانه، و اضمحلال منابع بین‏نسلی فرو می‏برد. اما درجامعه ایرانیعلاوه بر پیش ران امید به زندگی که برای بحران بازنشستگی پیشرانی جهانی محسوب می‏شود، خط مشی‏هایی از قبیل بازنشستگی زودهنگام در زمینه بازنشستگیتدوین گردید کهبرخلاف انتظار، نه تنها در راستای پیش ران افزایش امید به زندگی، بار تکفل را مهار نکرد، بلکه شدتبحران را بطور فزاینده شتاب بخشید. این خط مشی‏ها در چهارچوب‏های کارشناسیتامین اجتماعی مدرن و استانداردهای جهانی قابل توجیه و تبیین نیستند. بنابرایندرک، و تبیین آنهادر فضای سیاسی و اجتماعی زمینه‏ای خودامکان‏پذیر است.

در حقیقت با توجه به برون‏دادها، پی‏آمدها، و اثرات خط‏مشی‏های بازنشستگی، ایجاد توازن بین منافع کوتاه‏مدت نسل کنونی، و منافع بلندمدت نسل آینده، از دشوارهای سیاست‏گذاری در بازنشستگی محسوب می‏شود.

رجوع به شکل 1-1 در واقع می‏توان دشواری سیاست‏گذاری در این حوزه را ایجاد توازن بین دو طرف نسل حال و آینده تصور کرد.

شکل (1-1) دشواره ماهیتمسالهبازنشستگی(منبع این شکل استنباط محقق از موقعیتمساله‏خیزی سیاست‏گذاری ودشواری ایجاد توازن بین ذی‏نفعان حال و آینده در حوزه بازنشستگی است).

حال با توجه به این که خط‏مشی‏های بازنشستگی در زمره خط‏مشی‏های عمومی محسوب می‏شود، و خط‏مشی‏های بازنشستگیبه عنوان خط‏مشی‏های عمومی در درونامکان‏ها و چهارچوب‏های گفتمان‏های سیاسی و اجتماعیرقم می‏خورند، بنابراین خط‏مشی‏های عمومی مرتبط با بازنشستگی در فضا و بستر زمینه‏ای خود یعنی گفتمان‏های سیاسی و اجتماعی مورد مطالعه قرار می‏گیرد. برهمین اساس سئوالات پژوهش که از جنس گفتمانی است، عبارتست از

سئوال اول: مفهوم بازنشستگی در بستر گفتمان‏های بعد از انقلاب چگونه بازنمایی شده است؟

و

سئوال دوم:با توجه به شرایط گفتمانی موجود چه آینده‏های بدیلی در حوزه بازنشستگی برساخته می‏شود؟

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق
پیش‏ران بحران بازنشستگی در جهان امروزی، سال‏مندی و پیرشدن جمعیت جهانی است. پیر شدن جمعیت تاثیرات زیادی بر هزینه‏های عمومی می‏گذارد. در واقع پیش‏ران پیری جمعیت، مستعد این است که به سناریوهای نامطلوبی مانند افول رشد اقتصادی، و کشمکش جوانان و سالخوردگان برای تصاحب منابع عمومی در آینده، منجر شود(Jackson,2006:3-10). این پیشران جهانی از طریق افزایش طول عمر و کاهش میزان مرگ و میر، باعث می‏شود تا افراد بالای 65 سال از مرز یک میلیارد و دویست میلیون نفر در سال 2040 فراتر روند(شکوری، 1388: 5-1). در حقیقت این پیشران، نوعی هشدار در باره بار سنگین هزینه‏های ناشی از بازنشستگی در آینده است. به اعتقاد برخی از صاحب‏نظران، غفلت از فشارهای مالی در سیستم‏های بازنشستگی ناهماهنگ با روندها، علاوه بر اقتصاد داخلی کشورها، صدمات جدی را حتی بر اقتصاد جهانی وارد می‏سازد(Bongaarts,1997). بنابراین لازم است تا پارامترها و سیستم‏های بازنشستگی در راستای هماهنگی با پیشران‏های جمعیتی متحول شوند.

شواهد حاکی از تغییرات ساختاری در جمعیت ایران یعنی مسن شدن جمعیتدر ایراننیزدارد. مطابق آمار نسبت سالمندی(تعداد افراد بالای 65 سال به جمعیت 15 تا 64) در سال 1388از 7 درصد، به 3/12 درصد در سال 1408، و 3/29 در سال 1428 می‏رسد. امید به زندگی مردان و زنان به ترتیب از 70 و 73 سال به ترتیب 2/72 و 76 در سال 1400 می‏رسد(مرکز آمار ایران، 1388).

همانگونه که بیان شد، پیش‏ران بحران بازنشستگی از قبیل سالمند شدن جمعیت، کاهش میزان باروری، افزایش امید به زندگی همانند دیگر کشورها در ایران نیز وجود دارد. و این پیش‏ران‏ها طبیعتاٌ در ایران نیز به سناریو بحران سالمندی و بازنشستگی منجر می‏شود، لذا انتظار این است که سیاست‏های بازنشستگی در مهار بارتکفل اصلاح گردند. اما در سال‏های گذشته سیاست‏هایی از قبیل کاهش میانگین سن بازنشستگی برغم افزایش امید به زندگی(عطاریان، 1390: 7)، سیاست کاهش سنوات خدمت و کاهش پرداخت کسورات(روغنی‏زاده، 1384:126)، افزایش تعداد بازنشستگان بدون توجه به معیارهای اقتصادی(عطاریان، 1390:1)، و سیاست شمول گسترش بازنشستگی پیش از موعد(روغنی زاده، 1384: 186) نه تنها در جهت مهار بار سنگین هزینه‏های بازنشستگی نبوده است، بلکه این سیاست‏ها موجب پیشی گرفتن مصارف از منابع گردیده است و وابستگی صندوق‏های بازنشستگی را به بودجه عمومی بیشتر کرده است. ادامه این روند موجب انباشت تعهدات و هزینه‏هابرای آیندگان، برداشت بی‏رویه از منابع بین نسلی و به خطر افتادن عدالت بین نسلی و شکل‏گیری سناریوهای نامطلوب برای آینده کشور می‏گردد. از آنجایی که ادامه وضع موجود در افق زمانی میان‏مدت و بلندمدت میسر نیست، و تحمیل فزاینده بار صندوق‏های بازنشستگی بر بودجه عمومی در افق زمانی میان‏مدت خارج ازسطح آستانهتحمل و ظرفیت بودجه عمومی و منابع بین نسلی کشورها است، بنابراینمحققان بسیاری در سطح جهان و در داخل کشورایران خواستار اصلاحات پارامتریک از قبیل اصلاح پارامترهای سن، سنوات، و یا تغییر سیستم بازنشستگی شده‏اند. محور کلیدی محققان پیشین یافتن پارامترهای بهینه و سیستم بهینه است. در واقع تحقیقات پیشین عمدتاٌ بر محل بروزمساله که سطحی‏ترین لایه‏ این پدیده اجتماعی است تمرکز کرده‏اند. اما با توجه به این که سیاست‏های بازنشستگی در فصای سیاسی و اجتماعی سیاست‏گذاران(مثل دولت‏ها و مجالس) وضع می‏گردند، نمی‏توان آنها را صرفاٌ در درون صندوق‏های بازنشستگی و به مثابه یک پدیده درون‏سازمانی خلاصه کرد. چه بسا بسیاری از پیشنهادات اصلاحی در بازنشستگی از قبیل اصلاح پارامترها وسیستم‏هاکه از منظر کارشناسی و منطق آکچوائری و درون‏سازمانی مطلوب تلقی می‏شوند و از طرف کارشناسان فنی توصیه می‏شوند، اما هیچگاه به اجرا درنمی‏آیند زیرا این پدیده دارای ابعاد برون‏سازمانی نیز است. چه بسا درون صندوق‏های بازنشستگی در مواردی، محل ظهور و بروزمسالهباشد، امامنشاء و ریشه و تبارمساله در جای دیگر و بیرون از سازمان باشد. یعنی محل ظهور و محل تولیدمساله بازنشستگیهمیشه یکی نیست. این تحقیق ابعاد برون‏سازمانی پدیده بازنشستگی از جمله گفتمان‏های حاکم بر فضای سیاست‏گذاری را مورد بررسی قرار می‏دهد.

با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی دربهمن 1357 بازنشستگی به عنوان زیر مجموعه‏ای ازتامین اجتماعیدر اصل 29 قانون اساسی تجلی پیدا کرد. این اصل به یکی از محوری‏ترین اصول در مباحث بازنشستگی، رفاه و مباحث اجتماعی تبدیل گردید.

در طول دهه‏های پس از پیروزی انقلاب، در راستای پویایی و تکامل نظام جمهوری اسلامی ایران، گفتمان‏های مختلف بنابر فضای گفتمانی و برای پر کردن خلاء‏های گفتمان‏های قبلی حاکم شده است. آنها شامل گفتمان انقلاب اسلامی(دفاع مقدس)، دولت هاشمی با گفتمان سازندگی، دولت خاتمی با گفتمان اصلاحات، و دولت احمدی‏نژاد با گفتمان اصول‏گرایی عدالت‏محور بوده‏اند(اخوان کاظمی، 1389: 89).تامین اجتماعی و زیرمجموعه‏های آن نیز از جمله بازنشستگی، در هر فضای گفتمانی، متناسب با هر گفتمانمعنا، و مفصل‏بندی ویژه خود را داشته است. متفاوت بودن این مفهوم در بستر گفتمان‏های مختلف منجر به جهت‏گیری‏های متفاوتی در سیاست‏های بازنشستگی شده است.مطالعات اولیه نشان می‏دهد که جایگاه مفاهیمی مانند عدالت اجتماعی وتامین اجتماعی و زیرمجموعه‏های مانند بازنشستگی در گفتمان‏های سیاسی و اجتماعی سیاستگذاران جمهوری اسلامی به لحاظ تحلیل گفتمانی(مضامین، روابط،و فاعلان اجتماعی) یکسان نبوده است و در ترسیم فضای گفتمانی هر دوره، با توجه به دال مرکزی آن، راه رسیدن بهتامین اجتماعی متفاوت بوده است و مفصل‏بندی گفتمانی بازنشستگی نیز متفاوت بوده است.. اما امروزه جامعه ایرانی بحران‏های بزرگی را پشت سر گذاشته است و به شرایط نسبتاً با ثباتی رسیده است که مانایی، پایداری، پابرجایی، آینده‏محوری از نیازهای آن بشمار می‏رود. شکل‏گیری مباحثی از قبیل چشم‏انداز 20 ساله، و آینده‏پژوهیموید همین مطلب است. بنابراین برای تحقق جامعه‏ای پایدار و بلندمدت، لازم است تاگفتمان متناسب با آن شکل گیرد، تا در راستای آن، هم سیاست‏هابا توجه به مفهوم عدالت بین نسلی تدوین شود، و هم تاثیرات وپی‏آمدهای سیاست‏ها و تصمیمات بر نسل‏های آتی مورد ارزیابی قرار گیرند. از این رو، این تحقیق نه تنها از نظر مقایسه فضای گفتمانی حاکم بر سیاست‏های بازنشستگی، بلکه از منظر ارایه گفتمانی با توجه به نشانه‏های اصلی عدالت بین نسلی نیز اهمیت دارد.بازنشستگی با عوامل و نیروهای بسیاری از قبیل تغییرات جمعیتی، منابع عمومی و بودجه دولتی، و مهم‏تر از همه نسل‏های آینده در تعامل است. غفلت ازریشه‏های گفتمانیمساله بازنشستگی،مستعد تولید گردابه‏هایی است که این گردابه‏ها در هر دور تناوب، بحران‏هارا تشدید می‏کنند.تحلیل گفتمان کمک می‏کند تا کمبودهای گفتمان‏های حاکم شده از منظر آینده‏پژوهی مورد توجه قرار گیرد، و بر همین اساس برای پًر کردن خلاء‏های تاریخی، گفتمانی برای آینده‏ی مطلوب حاصل شود.چراکه امکان اصلاح سیاست‏ها با رویکرد مراقبت از منابع بین نسلی در بستر هرگفتمانی وجود ندارد.

کاربست تحلیل گفتمان در پژوهش‏های آینده‏پژوهانه از اهمیت خاصی برخوردار است. گفتمان‏های مختلفی که در شرایط تاریخی و اجتماعی ایران در برهه‏ای از زمان توانسته‏اند خود را هژمونیک کنند، در شرایط محیطی مساعد،امکان فعال شدن را پیدا می‏کنند. با شناخت فضای گفتمانی، و ترسیم قطب‏بندی‏های اصلی می‏توان آینده‏های بدیل ناشی از فرض‏های تسلطگفتمانی را تصور کرد. یا حتی از ترکیب قطب‏های اصلی، گفتمان‏های نوپدید را پیش‏بینی کرد.

1-4- اهداف تحقیق
صرف‏نظر از هدف مستقیم رساله که پاسخ‏گویی در راستای موضوع تحقیق است، از دیدگاه دیگر این تحقیق در پرتو پاسخ به سئوال اصلی، اهداف خود به صورت ذیل بررسی و پی‏جویی می‏کند

اهداف این تحقیق به چند دسته زیر قابل تقسیم است:

1-4-1-هدف اول
تییین چگونگی بازنمایی مفهوم بازنشستگی و تحولات خط مشی‏های آن در بستر گفتمان‏های زمینه‏ای سیاسی و اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی

1-4-2- هدف دوم
ترسیم آینده‏های بدیل بر اساس برسازی گفتمانی

1-5- سئوالات تحقیق
بنابراین سؤالاتاصلی این پژوهش عبارت است از:

دال بازنشستگی در قوانین برنامه توسعهو مصوبات مجلس شورای اسلامی(بعد از انقلاب) چگونه بازنمایی شده است؟
با توجه به شرایط گفتمانی، چه آینده‏های بدیلی برساخته می‏شود؟
1-6- روش تحقیق
تاملبرمساله بازنشستگی نشان می‏دهد، که این پدیده را نمی‏توان در سطح درون صندوق‏های بازنشستگی، سازمانتامین اجتماعی خلاصه و محدود کرد، چراکه بسیاری از مشکلاتی که در درون صندوق‏ها و در صطح لایه مشهود پدیده، ظاهر شده است،نه به دلیل کارشناسی و تکنیکی بوده، بلکه در لایه‏های عمیق‏تر، یعنی گفتمان‏های سیاسی و اجتماعی ریشه دارند. بر همین اساس، برای غلبه بر اغواگری‏های فریبنده، و قیل و قال‏های محل ظهور، و فهم عمیق تری از عوامل اساسی‏تر که ناپیدا هستند، نظریه گفتمان مورد استفاده قرار می‏گیرد.

برهمین مبنی، در این تحقیق تلفیفی از نظریات لاکلاو و موفه، و فرکلاف استفاده می‏شود. نظریه لاکلاو و موفه، به این دلیل استفاده می‏شود که از طریق نظام پدیده نشانه شناسی می‏توان تحولات معنایی را در سیر تاریخی مورد بررسی قرار داد.موقتی بودن سرشت رابطه دال و مدلول دراین نظریه، ما را به این آگاهی رهنمود می‏سازد، که تثبیت معناها امر طبیعی نیست، بلکه برساختی است، بنابراین با درک موقتی بودن ماهیت وضع موجود، امکان برسازی‏های تازه و بدیع، و گشودن آینده‏های بدیل وجود دارد.همچنین درک دال‏های خالی و به حاشیه رانده شده در میدان گفتمانی، درباره ظهور آینده‏های متفاوت، دلالت‏های ارزشمندی را به همراه دارند.و نظریه فرکلاف به این دلیل استفاده می‏شود که پدیده را د رهر دوره مستقل از سایر دوره‏هامورد بررسی قرار می‏دهد. در این نظریه می‏توان رابطهدوسویه عوامل گفتمانی و غیرگفتمانی را در ساخت اجتماعی واقعیت‏های اجتماعی مورد بررسی قرار داد. اما دلیل دیگری که موجب می‏شود تا از تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به عنوان ابزار تحلیل بهره گرفته شود، این است که تحلیل انتقادی فرکلاف در سطحتوصیف(سازوکارها) باقی نمی‏ماند، بلکهبه سطح تبیین(چرایی)با توجه به ساختار اجتماعی نیز می‏رسد.

پژوهش حاضر از نوع کیفی استزیرا، روش اجرای پژوهش به شیوه تحلیل گفتمان است. با توجه به این که در این پژوهش، هدف بررسی و مقایسه‏ گفتمان‏های بازنشستگی در دوره‏های پس از انقلاب اسلامی است، به نظر می‏رسد تحلیل گفتمان مناسب باشد. تحلیل گفتمان یا تحلیل کلام که از منظر روش در زمره تحلیل‏های کیفی قرار می‏گیرد، بطور کلی به مطالعاتی اطلاق می‏شود که زبان نوشتاری، گفتاری یا نشانه‏ای یا هرگونه پدیده نشانه‏شناختی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‏دهند(سلطانی، 1384:61). تحلیل گفتمان ریشه در معناکاوی دارد وقصد آن کشف معنای نهفته در پدیده‏های اجتماعی است. در واقع جنبه‏ی اندیشه‏ای و معنایی پدیده اجتماعی از طریق تحلیل گفتمان مورد مطالعه قرارمی‏گیرد.

1-6 تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش     6

1-6-1 تعاریف نظری.. 6

1-6-2 تعاریف عملیاتی.. 7

فصل دوم

1-2 مقدمه  9

2-2 تحقیقات انجام شده در مورد دلبستگی : 12

2-2-1 تحقیقات داخلی.. 12

2-2-2 تحقیقات خارجی.. 17

2-3 مفهوم شناسی دلبستگی : 20

2-3-1 سبکهای دلبستگی : 21

2-3-2 عوامل مؤثر بر سبک دلبستگی.. 25

2-3-3 شکل گیری دلبستگی در نوزادان. 26

2-3-4 تبیینهای نظری دلبستگی.. 29

2-4 توصیف اضطراب    31

2-4-1 طبقه‌بندی اختلالهای اضطرابی بر اساس DSM-IVTR.. 33

2-4-2 سبب شناسی ترسها، نگرانیها و اضطراب در کودکان. 42

               

2-5 توصیف افسردگی   47

2-5-1افسردگی در کودکان و نوجوانان. 48

2-5-2 افسردگی و رشد. 48

2-5-3 تشریح افسردگی.. 49

2-5-4 الگوهای نظری افسردگی.. 51

فصل سوم

3-1 مقدمه  58

3-2 روش پژوهش : 58

3-3 جامعه آماری   58

3-4 روش نمونه گیری   60

3-5 روش اجرا 60

3-6 متغیر ها 60

3-7 ابزارپژوهش     60

3-8 روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها 66

3-9 ملاحظات اخلاقی   67

فصل چهارم

4-1 مقدّمه  68

4-2 آمار توصیفی   69

4-3 تحلیل داده ها (آمار استنباطی) 75

4-3-1 تحیل رگرسیون اضطراب… 81

4-3-2 تحلیل رگرسیون افسردگی.. 83

فصل پنجم

5-1 مقدمه  85

5-2 بررسی فرضیه ها 85

5-3 بحث و نتیجه گیری   89

5-4 محدودیت ها 92

5-5 پیشنهادات    92

فهرست منابع  93

Abstrac  100

فهرست جدول ها
أ‌.         جدول شماره 4 – 1 توزیع متغیرهای تحقیق در گروه نمونه کل…………………………………………….. 66 
ب‌.     جدول شماره 4 – 8 خلاصه نتایج و ضرایب تحلیل رگرسیون افسردگی………………………………….. 67
ت‌.     جدول شماره 4-3 فراوانی سطح تحصیلات کودکان دو گروه نمونه و گروه کل………………………..69
ث‌.     جدول شماره 4 – 4 خلاصه نتایج آزمون t گروه های مستقل………………………………………………….71
ج‌.        جدول شماره 4 – 5 ماتریس همبستگی متغیّرهای تحلیل رگرسیون اضطراب……………………………..72
ح‌.      جدول شماره 4 – 6 خلاصه نتایج و ضرایب تحلیل رگرسیون اضطراب……………………………………72
خ‌.      جدول شماره 4 – 7 ماتریس همبستگی متغیّرهای تحلیل رگرسیون افسردگی……………………………74
د‌.        جدول شماره 4 – 2 توزیع متغیرهای تحقیق در دو گروه نمونه به تفکیک…………………………………74
 
فهرست جدول ها
أ‌.         جدول شماره 4 – 1 توزیع متغیرهای تحقیق در گروه نمونه کل…………………………………………….. 66 
ب‌.     جدول شماره 4 – 8 خلاصه نتایج و ضرایب تحلیل رگرسیون افسردگی………………………………….. 67
ت‌.     جدول شماره 4-3 فراوانی سطح تحصیلات کودکان دو گروه نمونه و گروه کل………………………..69
ث‌.     جدول شماره 4 – 4 خلاصه نتایج آزمون t گروه های مستقل………………………………………………….71
ج‌.      جدول شماره 4 – 5 ماتریس همبستگی متغیّرهای تحلیل رگرسیون اضطراب……………………………..72
ح‌.      جدول شماره 4 – 6 خلاصه نتایج و ضرایب تحلیل رگرسیون اضطراب……………………………………72
خ‌.      جدول شماره 4 – 7 ماتریس همبستگی متغیّرهای تحلیل رگرسیون افسردگی……………………………74
د‌.        جدول شماره 4 – 2 توزیع متغیرهای تحقیق در دو گروه نمونه به تفکیک…………………………………74
چکیده

مقدمه: در نظریه دلبستگی، رفتارمادرانه و واکنش های مادرانه به فرزند تحت تأثیر سبک دلبستگی است. هدف این پژوهش بررسی و مقایسه سبک دلبستگی، مادران دارای کودکان اختلالات اضطراب وافسردگی با مادران کودکان عادی  سنین 8 تا12 سال انجام شده است.

روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات علی- مقایسه ای است. نمونه مورد بررسی در این تحقیق شامل 120 نفر از دانش آموزان دختر و پسر مقطع ابتدائی بودکه در خصوص مادران کودکان بهنجار، از روش نمونه گیری تصادفی و درخصوص مادران کودکان دارای اختلالات اضطرابی-افسردگی از روش نمونه گیری دردسترس استفاده شد. ابزارمورد استفاده در این مطالعه آزمون راترکودکان و پرسشنامه سبک دلبستگی بزرگسالان(RAAS) بود. داده های بدست آمده ازطریق روش آزمونهای آماری تی گروه های مستقل ورگرسیون لوجستیک موردبررسی قرارگرفت.

یافته ها: نتایج پژوهش،(t=4/23,p=0/000) در سبک دلبستگی اضطرابی ، (t=3/69,p=0/003) در سبک دلبستگی اجتنابی و (t=3/70,p=0/000) در سبک دلبستگی ایمن نشان می‌دهد، میان سبکهای دلبستگی اضطرابی، اجتنابی و ایمن مادران کودکان عادی ودارای اضطراب وافسردگی تفاوت معناداری وجود دارد . بعلاوه نتیجه تحلیل رگرسیون اضطراب نشان داد که سبکهای  دلبستگی اضطرابی، ایمن و اجتنابی می تواند به عنوان پیش بینی کننده های اضطراب به حساب آیند. وهمچنین تحلیل رگرسیون افسردگی نشان داد که سبکهای دلبستگی اضطرابی و اجتنابی مادران می تواند به عنوان پیش بینی کننده های افسردگی کودکان به حساب آیند.

نتیجه گیری: یافته های حاضر با حمایت از نظریه دلبستگی، اهمیت تعامل مادر-کودک را نشان می دهد. دلبستگی نا ایمن و اجتنابی مادران می تواند پیش بینی کننده مهمی برای ایجاد اختلالات افسردگی و اضطراب در کودکان باشد.

کلیدواژه: سبک دلبستگی مادران،کودکان اختلالات افسردگی- اضطراب،کودکان عادی  

1-1 مقدمه
سالهای اولیه ی زندگی یکی از بحرانی ترین مراحل رشد و تحول به شمار می رود و در طی این مرحله به خصوص سه سال اول زندگی، سیستم ایمنی کودک شکل گرفته، مغز و سیستم عصبی، ارتباط عصبی در مغز و سیستم اعصاب به سرعت رشد می کنند. از این رو می توان گفت که هر گونه آسیب وارده از نظر جسمی، روانی، تاثیرات پایداری را بر سایر مراحل رشد انسان  می گذارد (کوهن و همکاران، 2005).

از آنجایی که نوزاد انسان در بدو تولد از نوزاد هر موجود دیگری ناتوان‌تر است و زمان رشد او مدت بیشتری طول می‌کشد و باید سالیان دراز تحت مراقبت والدین بخصوص مادر قرار بگیرد بنابراین تعامل اجتماعی کودک  با مادر در طول مراحل رشد او نیز اهمیت بسزایی دارد. این تعامل، میان کودک و مادر باعث ایجاد یک جریان عاطفی عمیقی می‌شود که بالبی از آن به‌عنوان سبک دلبستگی یاد می‌کند (ریتچر[1] ،2004).

اگر مادر یا مراقب اصلی، اطمینان و امنیت کافی را برآورده کند، کودک به رشد روان شناختی مثبت و کافی دست خواهد یافت. درصورتی که نیازهای کودکی ناکام شده باشند ،کودک  ناامن، متوقع ، حسود و خودخواه خواهد شد و از رشد روان شناختی او جلو گیری  می شود که تمام این مراحل می تواند باعث اضطراب شود  در واقع سبک دلبستگی که در دوران کودکی شکل گرفته، و یکی از مهمترین عوامل موثر در تعاملات بین فردی است، و در سنین بعدی ادامه می یابد. سبکهای دلبستگی نشانگر شخصیت است و این سبکها، نه تنها منشأ اثرات مهمی بر روی روان شناسی شخصیت و روان شناسی تحولی بوده بلکه تاثیر غیر قابل اغماضی بر آسیب شناسی دارد  (حمیدی ،1387).

به دنبال نظریات بالبی در مورد دلبستگی و مهم بودن این موضوع در سنین کودکی، ماری آینورث و همکارانش برای تشخیص کیفیت دلبستگی نوباوگان آزمایشی را طراحی کردند. این آزمایش، که موقعیت ناآشنا نام گرفت، که در بخشهای بعدی مورد بررسی قرار میگیرد. نظریه دلبستگی که برمبنای تحقیقات بالبی ادامه یافت، مبعث از دو رویکرد روان تحلیل گری و رفتاری- شناختی است (برک، 1383).

نظریه دلبستگی که توسط بالبی مطرح شد، امروزه، الهام بخش پژوهشهای فراوانی گردیده و دربارۀ نقش دلبستگی در تحول شخصیت، رشد اجتماعی و حتی، در بوجود آوردن انواع اختلالات روانی مانند اضطراب، اضطراب جدایی، مدرسه هراسی و افسردگی محرز گردیده (آرمسدن و همکاران[2] ،1990؛ آبلا و همکاران[3] ،2005).

گرایتون (2010) معتقداست که سبک دلبستگی، با سلامت روانی و میزان رضایت از زندگی در سالهای بعدی زندگی در ارتباط است .

ارتباط  انواع دلبستگی غیر ایمن با اختلالات عمده روان پزشکی و از جمله دسته ی اختلالات اضطرابی و افسردگی در کودکان بارها مورد تایید قرار گرفته است (آرمسدن و همکاران ،1990؛ آبلا و همکاران ،2005).

استی جیمز و رابرتس  به نقل از ابارشی (1389)، در پژوهشی که انجام دادند مشخص کردند که، 51-21 درصد کودکان در سالهای اولیه مدرسه دچار اختلالات اضطرابی، خلقی و رفتاری می شوند. و با توجه به این درصد بالا، (کالکینز وهمکاران[4]، 2000به نقل از بارلو و همکاران، 2003)، معتقدند که این اختلالات هیجانی و رفتاری کودکان در سالهای اولیه زندگی، با رفتار و ارتباط مادر و استرس او در ارتباطند (هایز  و همکاران[5]، 2008). و پذیرا نبودن والدین در امر مراقبت مطمئن کودکان، رابطۀ مستقیمی با بوجود آمدن اختلالات فوق الذکر دارد (نجفی و حسن زاده،1389).

پر واضح است که اختلالات عمدۀ  روانپزشکی مادران بر کیفیت ایجاد دلبستگی کودکان موثرند (آرمسدن و همکاران ،1990؛ آبلا و همکاران ،2005). بنابراین، اختلالات مادر در طی رشد و تکامل کودک می‌تواند آسیب شناسی روانی کودکش را توجیه کند . و یا اینکه می‌توان نتیجه گرفت که کودک دارای والدینی با اختلالات روانپزشکی، در ابعاد بیشتری آسیب پذیر هستند با تشخیص و درمان بموقع اختلالات روانپزشکی والدین، می توان کمک بسزایی به بهداشت روانی خانواده کرد، تا کودک از نظر  روانی- جسمی سالمتر بهبود یابد (اوکونر و همکاران[6]،2005 ؛ بیدرمن و همکاران،2001).

با توجه به اینکه اختلالات روانی کودکان رو به افزایش است و ابتلای کودک به این اختلالات، بهزیستی وی را تحت الشعاع قرار می دهد، شناسایی آن برای پیشگیری و سنجش، گامی مثبت محسوب می‌شود. همانگونه که ذکر شد، وجود اختلالاتی، بر کیفیت روابط والد- کودک سایه می‌افکند و رشد شناختی و هیجانی کودک را پایه گذاری می کند (مانیتما[7]، 2006 به نقل از ابارشی و همکاران،1389). بنابراین، در این پژوهش به این می خواهیم دریابیم که آیا سبک دلبستگی  مادر توانایی پیش بینی ابتلای  فرزند به اختلالات اضطراب و افسردگی را دارد ؟

1-2 بیان مسأله
دلبستگی به معنای پیوند عاطفی است که در کودکی بین کودک و مراقب اصلی وی شکل می‌گیرد و بر رشد اجتماعی و احساسی کودک موثر است. و همچنین روابط دلبستگی، نقش بسیار مهمی در احساس امنیت افراد دارد (گاردن،2008). یکی از اصول پایه‌ای دلبستگی این است که روابط دلبستگی اولیه بر طول زندگی فرد موثر است و بر روابط بعدی و عملکرد کودک اثر می‌گذارد (صفرزاده،2006). افراد با دلبستگی ایمن، سطح بالاتری از اعتماد و رضایت و سطح پایین‌تری از تعارضات دارند، در حالیکه افراد با دلبستگی دوسوگرا با عدم تعادل در احساسات و تعارضات بیشتر و افراد با دلبستگی اجتنابی با رضایت و صمیمیت کمتر و تعارضات بیشتر مشخص می‌شوند (کولینز و همکاران،2002).

به اعتقاد بالبی اکثر مشکلات دوران کودکی و بزرگسالی منتج از تجربیات واقعی دوران کودکی است (صفرزاده،2006). بالبی به صراحت پیش‌بینی کرده است که اختلال در رابطه دلبستگی، با ایجاد اضطراب فراگیر و بی‌اعتمادی در کودک می‌تواند به اختلال‌های روان‌شناختی بی‌انجامد.

تحقیقات نشان داده‌اند که دلبستگی ناایمن کودکان باعث ایجاد اختلالات هیجانی، رفتاری، مشکلات تحصیلی، اختلال در حافظه و یادگیری و اعتماد به نفس پایین می‌شود (1973 به نقل از رازقی و دیگران، 1385).

دلبستگی ممکن است به دلایلی از این قبیل به خطر بیافتد: گرفتاری‌های فکری زیاد والدین یا فرد مراقب، افسردگی پس از زایمان مادر، بستری شدن کودک و در نتیجه جدایی از والد، والدینی که در روابط خود دچار مشکلاتی هستند و در نتیجه از فرزند خود غافل می‌شوند، عوامل ژنتیکی، اختلالات رشدی، والدینی که نیازهایشان در دوره کودکی ارضا نشده و در نتیجه نیاز‌های فرزندشان خبر ندارند (خوشابی،1386). در این تحقیق بر آن شدیم تا بررسی کنیم آیا سبک دلبستگی مادران نیز ممکن است از عوامل ایجاد اختلال در سبک دلبستگی کودکان و در نتیجه باعث بروز اختلالات هیجانی از جمله اضطراب و افسردگی شود.

1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
یکی از شایع ترین اختلالات دوره کودکی، مشکلات اضطراب – افسردگی است (نایینیان و همکاران، 1383).

اطلاعات حاصل از تحقیقات اخیر نشان می دهند که والدین کودکان نابهنجار و حتی والدین کودکان مستعد، نیاز به مهارتهایی دارند تا با نیازهای ویژه کودک به خوبی کنار بیایند. و بکار بستن این مهارتها موجب کاهش استرس آنان شده، و سلامت خانواده را تسهیل می کند (بک من 1981، شانکوف و هاسر کرام، 1989). در برخی خانواده ها، چالشهای روزانه و فشارهای ناشی از بزرگ کردن یک کودک نابهنجار، ممکن است تاثیر منفی برکیفیت زندگی کودک بگذارد. و بدینوسیله، این کودک ممکن است بعدها متمایل به بدبینی، خشم، اضطراب، احساس گناه، فشار روحی، ناامیدی و یا افسردگی گردد (گودمن و گتلیب، 2002).

واقعیت این است که هرکودکی که در خانواده به دنیا می آید، از والدین خود تأثیر می پذیرد. بدین طریق، روشن است که زندگی اجتماعی و عاطفی او، زیر بنایی والدینی خواهد داشت (فیلدر[8]، 1994). کمیته کودکان دارای مشکلات ناسازگاری (2001)،  معتقد است که، والدین نقش اساسی در تأمین سلامت و رفاه کودکان ایفاء می کند.

هیچ پدر و مادری دوست ندارد که فرزندش به اختلال روانی و از آن جمله اضطراب و  افسردگی مبتلا گردد، اما وقتی این اتفاق افتاد، والدین نیازمند تصحیح روابط گذشته اشان با فرزندانشان هستند (فرناندز[9]، 1997).

به هنگام تولد یک کودک دارای اختلال روانی، کارکردهای روانشناختی خانواده را به هم می‌ریزد که در سطح کلان، سلامت روان، پویایی و هدفمندی خانواده را هدف قرار می‌دهد. و در سطحی خرد، نیز مهمترین کارکردهای روان شناختی خانواده را به چالش می‌کشاند: همچون ابراز کردن، حل تعارض، استقلال، پیشرفت، تفریح و سرگرمی، ارزش های اخلاقی و مذهبی، ساختار و سازمان، رفت و آمد با اطرافیان، اتحاد، کنترل، سلامت روانی و کیفیت زندگی تحت تاثیر خود قرار می دهد  (الیری و همکاران[10]، 2001؛ به نقل از کیمیانی، 1387).

والدینی که به کودکان خود دلبستگی ایمن نشان می دهند، کودکانشان طرحواره هایی با معنای مهربانی و عاطفی دریافت می‌کنند. طرحواره هایی که شایستگی، محبوبیت و مراقب ایمن آنها را در قبال کودکان نشان می‌دهند (گنجی، 1383). شکل کلی دلبستگی در فرهنگهای مختلف را باید با احتیاط تعبیر کرد. البته به رغم تنوع فرهنگی، الگوی ایمنی رایجترین الگوی دلبستگی درکلیه جوامع است، که تا به امروز بررسی شده اند (سید محمدی، 1383).

1-4 اهداف مشخص تحقیق
بررسی نقش مادر در ایجاد اختلالات اضطرابی و افسردگی فرزندان

بررسی رابطه سبک دلبستگی مادر با اختلالات اضطرابی و افسردگی فرزند

مقایسه سبک دلبستگی مادران دارای کودکان اختلالات اضطرابی و افسردگی با مادران کودکان بهنجار

1-5 سؤالات و فرضیه‏های تحقیق

 

3-5
مراحل اجرای طرح آزمایشی…………………………………………………………………………
34
3-6
خصوصیات مورد بررسی……………………………………………………………………………..
35
3-6-1
ارتفاع گیاه………………………………………………………………………………………………….
35
3-6-2
تعداد غلاف در بوته…………………………………………………………………………………….
35
3-6-3
طول غلاف…………………………………………………………………………………………………
35
3-6-4
تعداد دانه در غلاف……………………………………………………………………………………..
36
3-6-5
طول دانه……………………………………………………………………………………………………
36
3-6-6
عرض دانه………………………………………………………………………………………………….
36
3-6-7
عملکرد بیو…………………………………………………………………………………………………
36
3-6-8
عملکرد غلاف سبز………………………………………………………………………………………
36
3-6-9
وزن صددانه……………………………………………………………………………………………….
37
3-6-10
عملکرد دانه………………………………………………………………………………………………..
37
3-7
محاسبات آماری………………………………………………………………………………………….
37
فصل چهارم
نتایج………………………………………………………………………………………………….
38
4-1
ارتفاع بوته………………………………………………………………………………………………….
39
4-2
تعداد غلاف در بوته…………………………………………………………………………………….
41
4-3
طول غلاف…………………………………………………………………………………………………
44
4-4
تعداد دانه در غلاف……………………………………………………………………………………..
46
4-5
طول دانه…………………………………………………………………………………………………….
48
4-6
عرض دانه………………………………………………………………………………………………….
51
4-7
عملکرد بیو…………………………………………………………………………………………………
52
4-8
عملکرد غلاف سبز……………………………………………………………………………………..
55
/>4-9
وزن صددانه……………………………………………………………………………………………….
58
4-10
عملکرد دانه………………………………………………………………………………………………..
60
فصل پنجم
نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………
66
5-1
نتیجه گیری کلی………………………………………………………………………………………….
67
5-2
پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………..
68
منابع مورد استفاده………………………………………………………………………………………………………………..
69
چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………..
78
چکیده

به منظور تعیین تاریخ کاشت مناسب و بررسی اثر کاربرد مالچ بر رشد و عملکرد لوبیا آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1392 در مزرعه تحقیقاتی واقع در روستای کفترود شهرستان رشت اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل تاریخ کاشت در سه سطح (13، 20 و 27 شهریور 1392) و دو سطح استفاده از مالچ پلاستیکی و عدم استفاده از مالچ بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس، معنی‌داری اثر اصلی تاریخ کاشت و اثر اصلی مالچ را برای همه صفات مورد مطالعه نشان داد. اثر متقابل تاریخ کاشت × مالچ برای صفات تعداد غلاف در بوته و طول دانه در سطح احتمال 1% و برای صفت وزن غلاف در سطح احتمال 5% معنی‌دار بود. تیمار تاریخ کاشت اول و شرایط استفاده از پوشش مالچ از نظر صفات تعداد غلاف در بوته، طول دانه و وزن غلاف بیشترین مقادیر میانگین صفات را داشته است که به عنوان تیمار برتر آزمایش معرفی می‌شود.

کلمات کلیدی: تاریخ کاشت، عملکرد، لوبیا، مالچ.

مقدمه:

افزایش جمعیت جهان و تخریب منابع طبیعی و به دنبال آن نیاز مبرم به افزایش تولیدات غذایی از مشكلات اساسی دنیای امروز به شمار می‌روند. در واقع افزایش جمعیت جهان و به دنبال آن نیاز بشر به مواد غذایی، سبب فشار مضاعفی بر منابع طبیعی شده و در این راستا پایداری سیستم‌های کشاورزی مورد تهدید قرار گرفتند. به همین دلیل توجه به تاریخ مناسب جهت کاشت گیاهان و طراحی و اجرای سیستم‌های پوشش مانندی همچون انواع مختلف مالچ مورد نیاز می‌باشد که بتواند ضمن حفظ منابع طبیعی

ریشۀ “قدر” از پربسامدترین واژگان قرآنی به حساب می­آید. دست­یابی به آموزۀ مهم تقدیر، با تحلیل معناشناختی این واژه در متون اصیل اسلامی، میسّر می­شود. نسبت صرفی و هم­نشینی این واژه، کمک می­کند تا دو میدان معنایی قدرت و تقدیر الهی نمایان ­شوند. این دو از اوصاف خداوند است که در ارتباط با یکدیگر قرار دارند؛ لذا با قرار گرفتن قرآن به عنوان منبع اصلی و بهره­گیری از ثقل اصغر، روایات تفسیری، در مسیر معناشناسی این واژه گام بلندی برداشته شد. عمده منابع مورد نیاز در این­باره نیز کتب تفسیری می­باشند.

میدان­های صرفی، متعلّقاتی چون زمان وقوع، کیفیت دنیوی و اخروی بودن، ثابتات و متغیّرات و تدریجی و دفعی بودن را برای مقدّرات نمایان ساخته و نیز زمان وقوع و کیفیت دنیوی و اخروی بودن را از متعلّقات قدرت به شمار می­آورد. علاوه بر این، علم، مشیت، اراده، قضا و خلقت الهی را از لوازم تقدیر و نیز مالکیت و مشیت را از لوازم قدرت معرّفی می­کند.

کلمۀ “قَدر”، جانشین و مقابل قابل ملاحظه­ای ندارد؛ لذا با تحلیل عمیق­تر هم­نشین­ها و نسبت­های صرفی این لفظ، و بهره­مندی از برخی روایات تفسیری، لایه­های معنایی “قدر” به دست می­آید؛ به طوری که ارتباط افعال الهی در پیدایش مخلوقات را ترسیم کرده و ترتیب این­چنینی برای آن لحاظ می­کند: 1.علم، 2. قدرت، 3.اراده، 4.تقدیر، 5.مشیت، 6.قضا، 7.خلقت.

کلید واژه:

معناشناسی، معناشناسی تقدیر الهی، تقدیر الهی، قدرت الهی، نسبت صرفی، هم­نشین.

 

فهرست

فصل اول: کلیّات. 11

1.1 بیان مسأله………. 12

1.2 اهمیت و ضرورت.. 13

1.3 سؤالات تحقیق. 13

1.4 فرضیات تحقیق. 14

1.5 پیشینۀ تحقیق. 14

1.6چارچوب نظری تحقیق. 15

1.6.1 مراحل تحقیق. 15

1.6.2 اصول و مبانی نظری. 16

1.6.2.1 تعریف معناشناسی…………………………………………………….. 17

1.6.2.2 معناشناسی میدانهای معنایی…………………………………………… 18

1.6.2.3 اصول و مبانی معناشناسی میدانهای معنایی…………………………… 23

1.6.2.3.1 معنای «اساسی» و «نسبی»…………………………………….. 23

1.6.2.3.2 حوزه‌ها و میدان‌های معنایی……………………………………… 24

1.6.2.3.3 واژگان و جهانبینی قرآن…………………………………………. 24

1.6.2.3.4 معناشناسی درزمان و زمان­گذر………………………………….. 25

1.6.2.3.5 نسبتهای معنایی………………………………………………….. 26

1.6.2.3.5.1 همنشینی. 26

1.6.2.3.5.2 معناشناسی میدانهای معنایی و بینامتنیّت تفسیری. 27

1.6.3میدانهای معنایی تقدیر الهی. 29

1.6.3.1 سیر تاریخی بحث تقدیر………………………………………………. 30

1.6.3.2 میدان معنایی…………………………………………………………… 32

فصل دوم: تحلیل معناشناختی میدانهای معنایی صرفی و نحوی قدر و مشتقاتش.. 34

2.1مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………35

2.2 تحلیل معناشناختی تقدیر الهی بر اساس وجوه صرفی. 37

2.2.1 تحلیل معناشناختی قدر بر اساس وزن اسم فاعل. 38

2.2.1.1 تحلیل معناشناختی قدر بر اساس وزن فعیل…………………………… 42

2.2.2 تحلیل معناشناختی قدر بر اساس وزن (قَدَر) 45

2.2.3 تحلیل معناشناختی قدر بر اساس وزن (قَدر) 51

2.2.4 تحلیل معناشناختی قدر بر اساس وزن تفعیل. 57

2.2.5 تحلیل معناشناختی قدر بر اساس نقش “مقدار” و “مقدور”. 58

2.3 تحلیل معناشناختی متعلّقات قدر. 59

 

2.3.1 تحلیل معناشناختی متعلّقات قدرت الهی. 61

2.3.1.1 زمان وقوع قدرت الهی بر متعلّقات آن………………………………… 61

2.3.1.2 کیفیت دنیوی و اخروی بودن متعلّقات قدرت الهی……………………. 64

2.3.1.3 لوازم متعلقات قدرت الهی…………………………………………….. 66

2.3.2 تحلیل معناشناختی متعلّقات تقدیر الهی. 67

2.3.2.1 زمان وقوع تقدیر الهی بر متعلّقات آن…………………………………. 68

2.3.2.2 نقد یک فرضیه………………………………………………………… 74

2.3.2.3 تقدیر الهی بر متعلّقات ثابت و متغیّر………………………………….. 74

2.3.2.4 تقدیر الهی بر متعلّقات دنیوی و اخروی………………………………. 76

2.3.2.5 تقدیر الهی بر متعلّقات تدریجی و دفعی……………………………….. 77

2.3.2.6 لوازم متعلّقات تقدیر الهی……………………………………………… 79

2.3.2.7 جمع بندی و تصویرسازی متعلّقات تقدیر الهی……………………….. 81

فصل سوم: تحلیل معناشناختی مشتقات. 83

3.1 تحلیل معناشناختی قدر بر اساس حوزه های معنایی همنشینها 84

3.1.1 تحلیل معناشناختی همنشینی مشتقات قَدر با علم 85

3.1.1.1 تحلیل معناشناختی همنشینی قادر و قدیر با علم……………………….. 86

3.1.1.1.1 علم و قدرت خداوند به مراحل خلقت و زندگی انسان……………. 88

3.1.1.1.2 علم خداوند به غیر انسان………………………………………… 90

3.1.2 تحلیل معناشناختی همنشینی تقدیر با علم 92

3.1.2.1 تقدیر و مقدر کردن خلقت……………………………………………… 92

3.1.2.2 تقدیر و اندازه مشخص مخلوقات………………………………………. 93

3.1.2.3 تقدیر و تنگی روزی………………………………………………….. 93

3.1.2.4 نسبت سنجی بین ، تقدیر، قدرت، علم………………………………… 94

3.1.3 تحلیل معناشناختی همنشینی مشتقات قدر با مشیت.. 95

3.1.3.1 تحلیل معناشناختی همنشینی قدیر و قدرت با مشیت…………………… 96

3.1.3.1.1 تحلیل معناشناختی همنشینی علی کل شیء قدیر با مشیت……….. 96

3.1.3.1.2 تحلیل معناشناختی همنشینی علی ذلک قدیر با مشیت.. 99

3.1.3.1.3 تحلیل معناشناختی همنشینی اذا یشاء قدیر با مشیت.. 100

3.1.3.1.4 تحلیل معناشناختی همنشینی علیم قدیربا مشیت………………….. 100

3.1.4 تحلیل معناشناختی همنشینی تقدیر با مشیت.. 101

3.1.4.1 تحلیل معناشناختی همنشینی مستقیم تقدیر با مشیت…………………… 101

3.1.4.1.1 تنگی در روزی………………………………………………….. 101

3.1.4.1.2 اندازه گیری روزی………………………………………………. 104

3.1.4.2 تحلیل معناشناختی همنشینی غیر مستقیم تقدیر با مشیت………………. 104

3.1.5 تحلیل معناشناختی همنشینی مشتقات قَدر با اراده 107

3.1.5.1 اراده الهی به معنای خواست، قصد وهدف خداوند……………………. 108

3.1.5.1.1 هدف خداوند از وضع احکام…………………………………….. 109

3.1.5.1.2 هدف خداوند از آوردن مثال……………………………………… 110

3.1.5.1.3 هدف و مقصود خداوند از فعل خود……………………………… 110

3.1.5.2 اراده الهی به معنای یکی از مراحل تحقق فعل خداوند……………….. 111

3.1.5.2.1 اراده کلی خداوند…………………………………………………. 111

3.1.5.2.1.1 اراده تکوینی و تشریعی. 112

3.1.5.2.1.2 کیفیت تحقق اراده الهی. 113

3.1.5.2.1.3 رابطه اراده الهی و قضی و مشیت.. 114

3.1.5.2.2 متعلقات اراده خداوند…………………………………………….. 115

3.1.5.2.3 نمودار رابطه اراده و مشیت…………………………………….. 116

3.1.6 تحلیل معناشناختی همنشینی مشتقات قَدر با قضی. 117

3.1.6.1 قضای الهی در حوزه معنایی سپری کردن، به اتمام رسیدن و مرگ(فیصله دادن)         118

3.1.6.2 قضای الهی در حوزه معنایی داوری کردن……………………………. 119

3.1.6.3 قضای الهی در حوزه معنایی اجرای حکم الهی……………………….. 119

3.1.6.3.1 قضای الهی در حوزه معنایی اجرای حکم تکوینی الهی…………. 121

3.1.6.3.2 قضای الهی در حوزه معنایی اجرای حکم تشریعی الهی………… 122

3.1.6.3.3 قضای الهی در حوزه معنایی اجرای حکم حتمی و غیرحتمی الهی 123

3.1.6.4 قضای الهی و تقدیر……………………………………………………. 123

3.1.7 تحلیل معناشناختی همنشینی مشتقات قدر با خلقت.. 124

3.1.7.1 تحلیل معناشناختی همنشینی قدرت با مشتقات «خلقت»………………. 125

3.1.7.1.1 خلقت در میدان معنایی قدرت بر هر چیز……………………….. 125

3.1.7.1.1.1 همنشنی بدون اشاره به مراحل خلقت.. 125

3.1.7.1.1.2 همنشینی با اشاره به مراحل خلقت.. 126

3.1.7.1.1.2.1 تحلیل قدرت الهی در میدان معنایی مراحل خلقت انسان. 127

3.1.7.1.1.2.2 تحلیل قدرت الهی در میدان معنایی مراحل خلقت انسان. 128

3.1.7.1.2 خلقت در میدان معنایی قدرت بر برخی اشیا…………………….. 130

3.1.7.2 تحلیل معناشناختی همنشینی تقدیر با خلقت……………………………. 131

3.1.7.2.1 خلقت در میدان معنایی تقدیر کل اشیاء………………………….. 132

3.1.7.2.2 خلقت در میدان معنایی تقدیر برخی اشیاء……………………….. 132

3.1.7.3 نسبت سنجی بین تقدیر و قدرت در همنشینی با خلقت………………… 133

فصل چهارم: نتایج و پیشنهادات. 135

4.1 نتیجه­گیری محتوایی. 136

4.1.1 ساخت جهانبینی تقدیر الهی. 136

4.1.1.1 جهانبینی قدرت الهی………………………………………………….. 137

4.1.1.1.1 لوازم قدرت الهی…………………………………………………. 137

4.1.1.2 جهانبینی تقدیر الهی…………………………………………………… 138

4.1.1.2.1 لوازم تقدیر الهی…………………………………………………. 139

4.1.1.2.1.1 علم الهی. 140

4.1.1.2.1.2 مشیت الهی. 140

4.1.1.2.1.3 ارادۀ  الهی. 140

4.1.1.2.1.4 قضای الهی. 141

4.1.1.2.2 تقدیر الهی، صفت ذات یا فعل…………………………………… 142

4.2 دست آورد‌های روش شناختی. 143

4.2.1 برجسته کردن بحث بینامتنیت.. 143

4.2.2 تغییر نسبت‌های معنایی. 143

4.2.3 تغییر در قواعد کاربردی. 144

4.3 مشکلات….. 144

4.3.1 مشکلات روشی. 144

4.3.2 مشکلات محتوایی. 145

4.4 پیشنهادها…. ………………………..145

5.فهرست شکل­ها………………………………………………………………………………………………………….146

6.کتابنامه…………………………………………………………………………………………………………………………..148

6.1منابع عربی………………………………………………………………………………………………………………………148

6.2منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………….150

 

 

 

 

 

است؟ با توجه به اینکه دولت دارای امتیازاتی است (اعمال تصدی گری) و می تواند خواسته هایش را با تصمیمات یکجانبه تحمیل کند، چرا از قرارداد استفاده     می نماید؟ چه عواملی سبب تفاوت بین قراردادهای خصوصی با قراردادهای دولتی در بخش خصوصی است؟ در ادامه به نظر می رسد که، قراردادهای دولتی علاوه بر رعایت اصول کلی حقوقی از یک سری اصول و قوانین خاص خود نیز پیروی می کنند، زیرا هدف اصلی دولت از انعقاد قرارداد تأمین هرچه بهتر و مطلوب تر نیازهای عمومی و خدمت رسانی به مردم است، ماهیت قراردادهای دولتی، روش انعقاد این نوع قراردادها و حق برتری و امتیارزی که دولت نسبت به طرفین قرارداد خود دارد.

 

 

 

 

 

 

 

واژگان کلیدی: قراردادهای دولتی، قراردادهای خصوصی، مناقصه، مزایده، قراردادهای پیمانکاری.

 

 

 

مقدمه

1- بیان موضوع

بین قراردادهای اداری در مفهوم كلی آن با قرارداد اداری در کشور ما شاخص خاص و معلومی بیان نشده است، ماده 79 قانون محاسبات عمومی بیان می دارد به طور كل همه ی قراردادها از طریق مناقصه و مزایده برگزار می شود، در حالی كه قراردادی مانند استخدامی یا واگذاری امتیاز یا قرضه عمومی و مانند آن كه در حالت كلی جزء قرارداد های دولتی محسوب می گردند، از شرایط متفاوتی برخوردارند و این مسئله حتی در استثنائات نیز بیان نگردیده.

در حقوق ایران مقررات ناظر بر قراردادهای اداری در مفهوم خاص آن، بصورت مدون موجود نیست، در بخش سوم قانون محاسبات عومی مصوب 1366 تحت عنوان معاملات دولتی، احكام ناظر بر آن مقرر شده، به عنوان مثال در ماده 74 به معاملاتی اعم از خرید، فروش، اجاره، استیجاره و پیمانكاری و غیره به استثنای استخدام اشاره شده است و