1-1- اصلاح ساختار چربی های موجود در رژیم غذایی انسان

امروزه ما شاهد افزایش سطح آگاهی مردم در مورد کیفیت سلامت غذایی که مصرف می کنند هستیم و در این میان عمده توجه، به مقدار و نوع ترکیب چربی های رژیم غذایی روزانه معطوف شده است. زیرا هر چه می گذرد، آنها بیشتر متوجه رابطه بین میزان و ترکیب چربی های موجود دررژیم غذایی با شیوع و ازدیاد بیماری های قلبی- عروقی1می شوند. در همین رابطه مطالعات نشان می دهد که بیشتر تحقیقات و آزمایش هایی که در مورد اصلاح ساختار چربی های موجود در رژیم غذایی انجام گرفته است، اکثراً بر روی اصلاح ساختار چربی های به خصوصی که با سلامتی انسان رابطه مستقیم دارند تمرکز پیدا کرده اند. از جمله می توان به تلاش محققین در کاهش کلسترول دریافتی از طریق رژیم غذایی و بر عکس افزایش سطح مصرفی روزانه اسیدهای چربی که برای سلامتی انسان بسیار مفید هستند، اشاره کرد.

از زمانی که در حدود 40 سال پیش در تحقیقات مختلف تخم مرغ به عنوان یک ماده خوراکی با محتوای کلسترول نسبتاً بالا شناخته شد، توصیه های پزشکی در رابطه با محدود کردن مصرف این ماده خوراکی در رژیم غذایی روزانه آغاز شد و به تبع مصرف این ماده خوراکی پرارزش در رژیم غذایی روزانه با روند رو به کاهش مواجه شد. به خصوص از زمانی که انجمن قلب آمریکا2در سال 1975 به منظور کاهش شیوع بیماری های قلبی – عروقی، مقدار مجاز کل کلسترول دریافتی روزانه از طریق رژیم غذایی را کمتر از 300 میلی گرم در روز اعلام کرد و همچنین توصیه کرد که مصرف تخم مرغ به 3 عدد در هفته محدود شود، این مساله شدت گرفت به طوری که با اعلام این موضوع، مصرف سرانه تخم مرغ در کشورهای توسعه یافته رو به کاهش نهاد. به طور مثال در کشوری مثل ایالات متحده آمریکا مصرف سرانه تخم مرغ از 310 عدد در سال 1970 به 235 عدد در سال 1995 رسید(Mc Namara, 2000). در گزارشی که در سال 1990 در یکصدمین شماره مجله Circulation به چاپ رسید، Assmann و همکاران اعلام کردند تخم مرغ با دارابودن حدود 250-200 میلی گرم کلسترول در زرده خود، بخش عظیمی از کلسترول خوراکی موجود در رژیم غذایی روزانه را تشکیل می دهد و محدود کردن مصرف تخم مرغ در رژیم غذایی روزانه را به عنوان یکی از راه های کاهش شیوع بیماری های قلبی – عروقی به مردم پیشنهاد کردند و یا در تحقیق دیگری که توسط Katan و همکاران در سال 2002 صورت گرفت، این محققین عنوان کردند به منظور پیشگیری از بیماری های قلبی – عروقی، یکی از راه هایی که پیش رو است، محدود کردن مصرف تخم مرغ در رژیم غذایی روزانه می باشد. به این منظور تدابیری از جمله کاهش غلظت کلسترول زرده تخم مرغ می تواند ما را در پیشبرد اهداف خود در جهت حفظ و ارتقاء جایگاه تخم مرغ در رژیم غذایی روزانه مردم به عنوان یک منبع پروتئینی ارزان قیمت و سرشاراز انواع ویتامین ها از جمله اسیدفولیک، رتینول و آلفاتوکوفرول کمک کند. همین امر محققان زیادی را بر آن داشته تا تخم مرغ هایی تولید کنند که حداقل میزان کلسترول را در زرده داشته باشند.

علاوه بر بحث کلسترول، امروزه در تحقیقات مختلف، اهمیت اسیدهای چرب غیر اشباع امگا- 3 در سلامتی انسان و نقش آنهادر پیشگیری و کنترل بیماری های مختلف، از جمله بیماری های قلبی – عروقی، فشار خون بالا، دیابت نوع 2، بیماری های کلیوی، تورم مفاصل (آرتریت)، اختلالات سیستم ایمنی و انواع مختلف سرطان به خوبی مشخص شده است (Simpoulos,2000). با این وجود، در زندگی امروزی که با سرعت هر چه تمام تر به سوی صنعتی شدن پیش می رویم. متاسفانه مصرف اسیدهای چرب امگا-3 در رژیم غذایی روزانه رو به کاهش نهاده است که علت آن کاهش مصرف ماهیان دریایی در رژیم غذایی و صنعتی شدن پرورش حیواناتی است که جیره های آنها سرشار ازاسیدهای چرب غیر اشباع امگا-6 است در حالی که غلظت اسیدهای چرب امگا-3 در جیره این حیوانات پرورشی (ماهیان و طیور) بسیار ناچیز است. به این دلیل به منظور اصلاح ترکیب چربی های موجود در رژیم غذایی و افزایش سطح مصرفی روزانه اسیدهای چرب غیر اشباع امگا-3 می توان از تخم مرغ به عنوان ماده ای که زرده آن حاوی انواع مختلف اسیدهای چرب غیر اشباع امگا-3 است استفاده نمود. در این راستا، تحقیقات بسیاری در رابطه با تغییر در ترکیب اسیدهای چرب زرده تخم مرغ در جهت افزایش غلظت اسیدهای چرب نافع سلامتی انسان صورت گرفته که خوشبختانه اکثر این تحقیقات با موفقیت همراه بوده و در نتیجه امروزه ما شاهد اصلاح و بهبود ترکیب اسیدهای چرب زرده تخم مرغ هستیم و این پدیده باعث شده تا نه تنها تخم مرغ به عنوان ماده ای مضر برای سلامتی معرفی نشود، بلکه به عنوان ماده ای که زرده آن سرشار از اسیدهای چرب مفید برای سلامتی انسان است، شناخته شود و استفاده از آن در رژیم غذایی به عنوان بخشی از چربی مصرفی روزانه به مردم توصیه شود.

1-2- همبستگی و رابطه سطح کلسترول مصرفی با غلظت کلسترول پلاسما

 

درمورد همبستگی و رابطه بین میزان کلسترول دریافتی از طریق رژیم غذایی مصرفی روزانه و غلظت کلسترول پلاسمای خون و به تبع آن، احتمال بروز بیماری های قلبی – عروقی طی 30 سال گذشته تحقیقات بسیار زیادی انجام گرفته و جالب توجه این که نتایج ضد و نقیضی به دست آمده است، به طوری که برخی از محققین با انجام آزمایش بر روی افراد مختلف از رابطه مستقیم بین سطح کلسترول مصرفی و غلظت کلسترول پلاسمای خون خبر داده اند و برخی دیگر از عدم هر گونه رابطه بین این دو عامل گزارش کرده اند. به طور کلی تحقیقات مختلفی که نتایج به دست آمده از آنها از همبستگی مثبت بین میزان کلسترول مصرفی و سطح کلسترول سرم حکایت دارند، روی هم رفته میزان تغییر در غلظت کلسترول سرم خون در اثر تغییر در سطح کلسترول سرم حکایت دارند، روی هم رفته میزان تغییر در غلظت کلسترول سرم خون در اثر تغییر در سطح کلسترول مصرفی را با وجود اختلافات اندک در یک محدوده معین و تقریباً یکسان اعلام کرده اند. این نتایج از بررسی هایی که توسط Howell و همکاران در سال 1997 برروی 226 تحقیق به عمل آمده توسط دانشمندان مختلف از سال 1966 تا سال 1994 در مجموع بر روی 8413 فردی که در تحقیقات متعدد، 878 نوع خوراک مختلف را با غلظت های گوناگون کلسترول مصرف کرده بودند به دست آمد. بر اساس این نتایج، این محققین همبستگی بین میزان کلسترول مصرفی از طریق خوراک روزانه را با غلظت های کلسترول تام3، تری اسیل گلیسرول4، لیپوپروتئین های با چگالی کم5، لیپوپروتئین های با چگالی خیلی کم6، و لیپوپروتئین های با چگالی زیاد7 سرم به ترتیب 74%، 65%، 41%، 34%، و 14% بیان کردند و در ضمن اعلام کردند در صورتی که مردم مصرف کل کلسترول دریافتی روزانه خود را به 300 میلی گرم در روز تقلیل دهند و تنها 30 درصد انرژی دریافتی روزانه خود را ازچربی ها تامین کنند وهمچنین چربی های اشباع، کمتر از 10 درصد کل چربی های مصرفی روزانه آنها را تشکیل دهد می توانند سطح کلسترول کل پلاسما و غلظت  LDL پلاسما را در حدود 5درصد کاهش دهند. در ادامه این محققین بر اساس یافته های حاصل از تحقیقات مختلف این گونه نتیجه گیری کردند که به ازای هر 100 میلی گرم تغییر در میزان کلسترول دریافتی از طریق خوراک مصرفی روزانه، غلظت کلسترول تام، LDL و HDL سرم به ترتیب به میزان 3/2، 9/1 و 4/0 (mg/dl) تغییر خواهد کرد.

در آزمایش دیگری که توسط Hegsted و همکاران در سال1993 انجام گرفت، این محققین میزان تغییر در غلظت کلسترول تام سرم به ازای هر یکصد میلی گرم تغییر در مقدار کلسترول مصرفی را 7/2(mg/dl) اعلام کردند و در ادامه افزودند غلظت HDL در این حد تحت تاثیر قرار نمی گیرد.

در تحقیقی که توسط Knopp و همکاران در سال 1997 انجام گرفت، با افزودن روزانه 2 عدد تخم مرغ به مدت 12 هفته به رژیم غذایی روزانه 161 مردی که غلظت LDL سرم خون آنها در حدود 190(mg/dl) بود مشاهده کردند غلظت LDL سرم این افراد به میزان 12(mg/dl) افزایش یافت در حالی که غلظت HDL سرم آنها تنها3(mg/dl) از خود افزایش نشان داد.

همچنین در آزمایشی که توسط Lichtenstein و همکاران در سال 1994 صورت گرفت. این محققین با افزودن به طور میانگین روزانه 3/1 عدد زرده تخم مرغ ( در جمع حاوی 272 میلی گرم کلسترول) به رژیم غذایی افراد مختلف، مشاهده کردند غلظت LDL پلاسما به طور متوسط در حدود 8 تا11 درصد افزایش یافت.

در سلسله مطالعاتی که توسط Weggemans و همکاران در سال 2001 بر روی 17 تحقیق منتشر شده از سال 1974 تا سال 1999 در زمینه رابطه میزان کلسترول مصرفی از طریق رژیم غذایی با سطح کلسترول پلاسما انجام گرفت، در پایان این گونه نتیجه گیری شد که به طور متوسط به ازای هر 100 میلی گرم افزایش در غلظت کلسترول مصرفی در هر روز، نسبت TC به HDL به میزان 02/0 افزایش می یابد که این مقدار افزایش در نسبت TC به HDL، در نهایت منجر به افزایش درصد احتمال بروز بیماری های قلبی – عروقی در حدود 1/2 درصد می شود.

در تحقیقی که در سال 1984 توسط Applebaum-Bowden و همکاران انجام گرفت علت افزایش غلظت LDL سرم بر اثر افزایش سطح کلسترول دریافتی را تاثیری دانستند که کلسترول خوراکی بر فعالیت گیرنده های LDL8 موجود در کبد دارد. زیرا این محققین با افزودن حدود 900میلی گرم کلسترول به خوراک روزانه افراد تحت آزمایش، کاهش 41 درصدی را در فعالیت گیرنده های LDL در سلول های کبد مشاهده کردند. لازم به ذکر است که LDL موجود در پلاسما در اثر فعالیت گیرند های LDL موجود در هپاتوسیت ها از سیستم گردش خون تخلیه و در کبد ذخیره می شود و در صورت کاهش فعالیت این گیرنده ها، LDL در خون تجمع پیدا کرده و غلظت آن در پلاسما بالا می رود(Dietschy, 1993).

سمینار ارشد مهندسی برق الکترونیک: بررسی و شبیه سازی شتاب سنج MEMS
متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی برق الکترونیک

با عنوان : بررسی و شبیه سازی شتاب سنج MEMS با حساسیت زیاد و نویز کوانتیزاسیون پایین

در ادامه مطلب می توانید تکه هایی از ابتدای این پایان نامه را بخوانید
و در صورت نیاز به متن کامل آن می توانید از لینک پرداخت و دانلود آنی برای خرید این پایان نامه اقدام نمائید.
 

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب
دانشکده تحصیلات تکمیلی
“M.Sc” پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
مهندسی برق – الکترونیک
عنوان:
بررسی و شبیه سازی شتاب سنج MEMS با حساسیت زیاد و نویز کوانتیزاسیون پایین
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
یک شتاب سنج وسیله ای است که شتاب حرکت جسم جامد را اندازه گیری می کند. میکرو شتاب سنج ها برای آشکار کردن نیروهای دینامیکی در یک سیستم مکانیکی در حال حرکت بکار می روند. این شتاب سنج ها به طور وسیع در صنعت اتومبیل استفاده می شوند. از جمله در موارد: سیستم توقف ماشین و سیستم ترمز ضد قفل برای راه اندازی کیسه هوا به منظور امنیت راننده و مسافر و سایر کاربردهای دیگر.
انواع اصلی شتاب سنج ها به قرار زیر می باشد:
1) شتاب سنج پیزورزیستیو: اولین شتاب سنج با تکنولوژی میکرو ماشینی است که توسط ریلانس و آنگل در سال 1979 در دانشگاه استنفورد ساخته شد. مزیت این شتاب سنج ها این است که در سیلیکون به آسانی ساخته می شوند و مدارات مرتبط آنها نسبتا ساده است و سیگنال خروجی امپدانس پایین ایجاد می کنند. یک مانع جدی در استفاده از این سنسورها این است که سیگنال خروجی وابستگی حرارتی شدیدی دارد و سیگنال خروجی نسبتا کوچک است.
2) شتاب سنج های پیزوالکتریک: این شتاب سنج ها به طور معمول از مواد پیزوالکتریک برای آشکار کردن جرم حساسه استفاده می کنند. مزیت آنها این است که این سنسورها پهنای باند وسیع دارند و مانع اساسی این است که این نوع شتا ب سنج ها به سیگنال های شتاب فرکانس پایین و استاتیک پاسخ نمی دهند.
3) شتاب سنج های تونلی: در این شتاب سنج ها برای اندازه گیری موقعیت جرم حساسه از جریان تونلی که از یک نوک تیز به یک الکترود برقرار است استفاده می شود. این مکانیسم آشکارسازی جرم حساسه خیلی حساس است. چندین شتاب سنج بر پایه این اصول گزارش شده است اما هیچ افزاره تجارتی تاکنون ساخته نشده است. مشکل اساسی دیگر در این نوع شتاب سنج ها دریفت طولانی مدت جریان تونلی است و توسط میدان های الکتریکی بالا مواد از نوک برداشته می   شوند.
4) شتاب سنج های خازنی: در این شتاب سنج ها برای اندازه گیری موقعیت جرم حساسه از خازنی که بین انگشت های متحرک (که به جرم متحرک متصل هستند) و انگشت های ثابت (که به قاب ثابت متصل هستند ) استفاده می شود. در این پروژه از شتاب سنج خازنی استفاده می کنیم و محدوده پارامترهای مختلف برای یک ش تاب سنج خازنی با حساسیت زیاد و سطح نویز پایین را بدست می آوریم.
مقدمه:
ابزارهای اندازه گیری اینرسی که برپایه سامانه های میکرو الکترو مکانیکی هستند در دهه اخیر پیشرفت چشمگیری داشته اند. شتاب سنج ها و ژیروسکوپ های جدید تجاری ابزارهای اندازه گیری اینرسی را با ابعاد کوچکتر و قیمت کمتر نسبت به نوع غیر MEMS ارائه کرده اند. این سنسورها با قیمت کم و توان مصرفی پایین باعث ایجاد بازارهایی 

خود ، بیان میشود. (Levin, Sheen & Zajac, Edward.J,2001)

همواره تصور می شود ، نوسانات شدید قیمت سهام منتهی به حباب می شود . در حالی که شناسایی حباب های قیمتی و تمایز ان از نوسانات شدید قیمتی ، مو ضوع مهمی است که سال ها مورد توجه متخصصان مالی و اقتصادی قرار داشته است . برای تست وجود حباب جایی که فرضیه صفر مبنی بر عدم وجود حباب دلات بر این دارد که می باشد .

بر پایه بکار گیری فروض اساسی نظریه انتظارات عقلایی مبنی بر تعدیل و بهینه نمودن انتظارات در زمان گذشته و حال،حباب های قیمتی به تر تیب به دو گروه حباب های عقلا یی[4] و حباب های غیر عقلاییو یا مد مالی[5] دسته بندی می شوند.

وقتی شخصی سهام بدون سود را خریداری می کند تا در سال های بعد با قیمت بیشتری به فروش رسانده و سود ببرد ،این نوع تفکر باعث می شود تقاضای آن سهم و در نتیجه قیمت آن سهم با لا رود که به چنین حرکتی در قیمت سهام حباب های قیمتی عقلا یی گفته می شود . این نوع حباب به طور مداوم شروع به انبساط کرده و بالاخره زمانی خواهد ترکید و تمام بر نامه ریزی ها و پیش بینی را بهم خواهد زد .(معدلت،1388).

 

حباب قیمت کالا ممکن است به این دلیل پدید آید که سفته بازان غیر عقلایی ، با افزایش ارزش یک کالا بر این باور باشند که که چون قیمت آن کالا قبلا َرشد داشته،بنابراین افزایش گذشته آن در آینده هم به طور پیوسته ادامه خواهد داشت .که در ادبیات اقتصادی به این پیش بینی ، پیش بینی خود انجام و به حبابی که سفته بازان در این حالت ایجاد می کنند،حباب های غیر عقلایی یا مد مالی گفته می شود.

در حباب های قیمتی غیر عقلایی ،افراد درباره منافع آتی کالا ها و قیمت آنها انتظارات عقلایی ندارند.زمانیکه با حباب های قیمتی غیر عقلایی روبرو هستیم سر مایه گذاری بر اساس اطلاعات ریسک و بازده صورت نگرفته و بازار به وسیله واکنش تصادفی و روانشناسانه هدایت خواهد شد.(معدلت 1388)

می توان قیمت هر دارایی را به دو بخش تقسیم کرد : بخش نخست قیمت اساسی یا ذاتی نامیده می شود،زیرا بر اساس متغیرهای معین اقتصادی ، قابل توضیح و تبیین است . در چار چوب نظری روند افزایش کاذب قیمت تنها یک حباب قیمت است که آن را باید بخش دوم قیمت یک دارایی دانست،نوسان قیمت ها ممکن است ناشی از پیشگویی ها ی خود ارضا کننده مشارکت کنندگان در بازار باشد . امکان وجود حباب قیمت هنگامی است که تغییرات انتظاری قیمت در آینده نقش مهمی در تعیین قیمت ها ی جاری داشته باشد.

اهمیت سرمایه گذاری و انباشت سرمایه در رشد اقتصادی برکسی پوشیده نیست . این اهمیت تا بدان حد است که تقریبا تمام الگو های رشد اقتصادی سرمایه گذاری را به عنوان یکی از مهمترین عوامل رشد اقتصادی بر می شمارند . بی شک بورس اوراق بهادار به عنوان محلی برای سرمایی گذاری و نقل و انتقال سرمایه در رشد اقتصادی کشورها نقش مهمی را ایفا می کند، کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست بورس اوراق بهادار می تواند محلی برای جذب سرمایه ها و سرمایی گذاری پس اندازهای سرگردان[6] باشد.بدیهی است سرمایه گذاری زمانی می تواند به صورت فراگیر در کشور انجام پذیرد که بستر مناسب آن وجود داشته باشد . برای ایجاد بستر مناسب سرمایه

واژگان کلیدی:  زیرکونیا، هیدروکسی آپاتیت، فولاد ضد زنگ 316ال، تیتانیوم، فرآیند پلاسمای الکترولیتی کاتدی   

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                              صفحه

 چکیده

واژگان کلیدی:  زیرکونیا، هیدروکسی آپاتیت، فولاد ضد زنگ 316ال، تیتانیوم، فرآیند پلاسمای الکترولیتی کاتدی   

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                              صفحه

 چکیده

فصل اول:کلیات

1-مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………. 2     

فصل دوم :تئوری

2-1- کاشتنی‌های فلزی و آلیاژی…………………………………………………………………………………….. 7

2-2- بیوسرامیک‌ها…………………………………………………………………………………………………….. 9

2-3- تاریخچه و گسترۀ بیوسرامیک‌ها…………………………………………………………………………….. 10

2-4- معرفی زیرکونیا………………………………………………………………………………………………….. 14

2-4-1- خواص ریزساختاری زیرکونیا …………………………………………………………………………….. 19

2-4-2- ترکیب و خواص زیرکونیا ………………………………………………………………………………….. 16

2-4-3- سازگاری زیستی زیرکونیا ………………………………………………………………………………….. 17

2-4-4- کاربرد زیرکونیا در پزشکی ………………………………………………………………………………… 18

2-4-5- پوشش زیرکونیا برای کاشتنی بدن ………………………………………………………………….. 20

2-5- معرفی هیدروکسی آپاتیت …………………………………………………………………………………….. 23

2-5-2- خواص هیدروکسی آپاتیت ……………………………………………………………………………….. 24

2-5-3- کاربرد هیدروکسی آپاتیت در پزشکی……………………………………………………………….. 26

2-5-4- تهیه هیدروکسی آپاتیت ……………………………………………………………………………………. 27

2-6-1- پوشش‌دهی به روش پاشش پلاسمایی……………………………………………………………… 28

2-6-2- پوشش‌دهی به روش رسوب دهی الکتریکی تعلیقی ………………………………………. 28

2-6-3- پوشش‌دهی به روش فشردن گرم(HIP)………………………………………………………….. 29

2-6-4- پوشش‌دهی به روش پراکنش پرتویونی و پراکنش فرکانس رادیویی………………. 29

عنوان                                                                                                                     صفحه

2-6-5- پوشش‌دهی به روش پاشش پرسرعت سوخت اکسیژن ………………………………….. 29

 

2-6-6-پوشش‌دهی به روش سل-ژل……………………………………………………………………….. 30

2-7- عملیات پوشش‌دهی پلاسمایی الکترولیتی ………………………………………………………….. 30

2-7-1- تاریخچه ……………………………………………………………………………………………………… 30

2-7-2- اصول فیزیکی و شیمیایی الکترولیزپلاسمایی…………………………………………………… 31

2-7-3- خصوصیات جریان- ولتاژ……………………………………………………………………………….. 33

2-7-4- مکانیزم‌های فرآیند EPT………………………………………………………………………………….. 35

فصل سوم:روش تحقیق

3-1- تجهیزات و مواد مصرفی مورد نیاز ……………………………………………………………….39

3-2- آماده‌سازی نمونه‌ها…………………………………………………………………………………….. 39

3-3- تهیه هیدروکسی آپاتیت …………………………………………………………………………… 40

3-4- عملیات پوشش‌دهی به روش پلاسمای الکترولیتی کاتدی (PET)…………………… 40

3-5-تست ها و آنالیزهای پس از پوشش دهی……………………………………………………………….. 43

3-5-1- بررسی مورفولوژی و ریز ساختارها …………………………………………………………………… 43

3-5-2- تست سایش ……………………………………………………………………………………………. 43

3-5-3-تست ریز سختی………………………………………………………………………………………… 44

3-5-4- تست زبری …………………………………………………………………………………………….. 45

3-5-5- بررسی رفتار خوردگی …………………………………………………………………………. 45

عنوان                                                                                                            صفحه

 فصل چهارم: :بحث و نتیجه‌گیری

4-1- بهینه سازی محلول الکترولیت …………………………………………………………… 49

4-2-عملیات پلاسمای الکترولیتی کاتدی (PET) به منظور ایجاد پوشش Zro2……… 51

4-2-عملیات پلاسمای الکترولیتی کاتدی (PET) به منظور ایجاد پوشش zro2-HA        52     

4-4-بررسی‌های ریزساختار و مورفولوژی سطح…………………………………………………. 54

4-4-1-بررسی مورفولوژی سطح فولاد ضد زنگ 316ال و تیتانیوم با پوشش زیرکونیا. 54

4-4-2- بررسی ریزساختار فولاد ضد زنگ 316ال و تیتانیوم با پوشش زیرکونیا………… 56

4-4-3-بررسی مورفولوژی سطح فولاد ضد زنگ 316ال و تیتانیوم با پوشش زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت    59

4-4-4- بررسی ریز ساختار فولاد ضد زنگ 316ال و تیتانیوم با پوشش زیرکونیا-

 هیدروکسی آپاتیت ………………………………………………………………………. 62

4-5-خواص مکانیکی …………………………………………………………………………… 65

4-5-1- سختی سطح …………………………………………………………………………… 65

4-5-2-زبری ………………………………………………………………………………….. 66

4-6-خواص سایشی و اصطحکاک……………………………………………… 67

4-6-1- خواص سایشی و اصطحکاک فولاد ضد زنگ 316ال با پوشش زیرکونیا در

هوا……………………………………………………………………………. 67

4-6-2- خواص سایشی و اصطکاک تیتانیوم با پوشش زیرکونیا در هوا…………….. 70

4-6-3- خواص سایشی و اصطکاک فولاد ضد زنگ 316ال با پوشش زیر کونیا و زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت در محلول رینگر …………………………………. 73

4-6-4- خواص سایشی و اصطکاک تیتانیوم با پوشش زیرکونیا و زیرکونیا- هیدروکسی       آپاتیت در محلول رینگر           78

عنوان                                                                                                              صفحه

4-6-5- مقایسه بین فولاد ضد زنگ 316 ال تیتانیوم با پوشش زیرکونیا و زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت       83

4-6-6- خواص سایشی و اصطکاک فولاد ضد زنگ 316 ال با پوشش زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت در محلول بزاق مصنوعی   84

4-6-7- خواص سایشی و اصطکاک تیتانیوم بدون پوشش و تیتانیوم با پوشش زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت در محلول بزاق مصنوعی……………….. 86

4-6-8- مقایسه بین فولاد ضدزنگ 316ال و تیتانیوم با پوشش زیرکونیا- هیدروکسی

 آپاتیت ………………………. 90

4-7-بررسی رفتار خوردگی…………………………… 90

4-7-1- بررسی خوردگی در نمونه های فولاد ضد زنگ 316 ال بدون پوشش، با پوشش زیرکونیا و با پوشش زیرکونیا-هیدروکسی آپاتیت در محلول رینگر ……………. 90

4-7-2-  بررسی خوردگی در نمونه های تیتانیوم بدون پوشش، با پوشش زیرکونیا و با پوشش زیرکونیا-هیدروکسی آپاتیت در محلول رینگر ……………. 91

4-7-3- مقایسه خوردگی نمونه‌های تیتانیوم بدون پوشش و با پوشش زیرکونیا با نمونه فولاد ضد زنگ 316ال با پوشش زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت در محلول رینگر…………. 92

4-7-4- بررسی خوردگی در نمونه های تیتانیوم بدون پوشش و تیتانیوم و فولاد ضد زنگ 316ال با پوشش زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت در محلول بزاق مصنوعی………….. 93

فصل پنجم:نتیجه‌گیری

5-1-نتیجه‌گیری……………… 95

5-2-پیشنهادات………….. 96

مقدمه
 واژه و اصطلاح بسیار نزدیک و مرتبطی که برای درک اهداف علم مواد زیستی- پزشکی مهم است و به فهم تعریف بیومواد کمک می‌کند سازگاری زیستی است[1] است. بر طبق تعریف ویلیامز، سازگاری زیستی یا زیست سازگاری عبارت است از: توانایی یک ماده برای ایفای نقش در یک کاربرد ویژه و اجرای یک وظیفه خاص به گونه‌ای که توام با دریافت پاسخ صحیح و مناسب از طرف بافت میزبان باشد[70]. همچنین ماده‌ای را می‌توان زیست سازگار نامید که در محیط زیستی (بیولوژیکی) کیفیت غیر مخرب داشته و تنها واکنش بدن در مقابل آن تشکیل بافت باشد این مواد شامل مثال‌هایی چون فولادهای ضد زنگ هستند[70].

فولاد ضد زنگ آستنیتی و به ویژه نوع 316 ال[2] متداول‌ترین فولاد برای کاربرد کاشت‌ها محسوب می‌شود این فولاد قابلیت سخت شدن با کارسرد را دارد. فولاد 316ال خاصیت مغناطیسی نداشته و جذب آهنربا نمی‌شود و در مقایسه با فولادهای دیگر، مقاومت خوردگی بهتری دارد. حضور مولیبدن در آلیاژ، مقاومت در برابر خوردگی حفره‌ای[3] در آب نمک را افزایش می‌دهد. وجود نیکل در آلیاژ، پایداری فاز آستنیت را در دمای اتاق فراهم می‌سازد و علاوه بر آن مقاومت خوردگی را افزایش می‌دهد. پایداری فاز آستنیت می‌تواند بر اثر تغییر مقدار نیکل و کرم موجود در آلیاژ تحت تأثیر قرار گیرد[71].

جدول 1-1- ترکیب شیمیایی فولاد ضد زنگ 316ال

کربن
منگنز
فسفر
گوگرد
سیلسیم
کروم
نیکل
مولیبدن
حداکثر 

03/.
حداکثر 

2
حداکثر 

03/.
حداکثر 

03/.
حداکثر 

75/.
20-17
14-12
4-2
 دسته‌ای دیگر از بیومواد، مواد زیست خنثی هستند که هیچ گونه عنصری را آزاد نمی‌سازند ولی هیچ بر همکنش مثبتی را نیز با بافت زنده نشان نمی‌دهند. پاسخ بدن میزبان در مقابل آن‌ها ایجاد اتصال با بافت است. از انواع معمول بیومواد زیست خنثی می‌توان به تیتانیوم و آلیاژهای آن اشاره کرد. در مورد تیتانیوم و آلیاژهای آن اظهار نظرهای

فصل اول:کلیات

1-مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………. 2     

فصل دوم :تئوری

2-1- کاشتنی‌های فلزی و آلیاژی…………………………………………………………………………………….. 7

2-2- بیوسرامیک‌ها…………………………………………………………………………………………………….. 9

2-3- تاریخچه و گسترۀ بیوسرامیک‌ها…………………………………………………………………………….. 10

2-4- معرفی زیرکونیا………………………………………………………………………………………………….. 14

2-4-1- خواص ریزساختاری زیرکونیا …………………………………………………………………………….. 19

2-4-2- ترکیب و خواص زیرکونیا ………………………………………………………………………………….. 16

2-4-3- سازگاری زیستی زیرکونیا ………………………………………………………………………………….. 17

2-4-4- کاربرد زیرکونیا در پزشکی ………………………………………………………………………………… 18

2-4-5- پوشش زیرکونیا برای کاشتنی بدن ………………………………………………………………….. 20

2-5- معرفی هیدروکسی آپاتیت …………………………………………………………………………………….. 23

2-5-2- خواص هیدروکسی آپاتیت ……………………………………………………………………………….. 24

2-5-3- کاربرد هیدروکسی آپاتیت در پزشکی……………………………………………………………….. 26

2-5-4- تهیه هیدروکسی آپاتیت ……………………………………………………………………………………. 27

2-6-1- پوشش‌دهی به روش پاشش پلاسمایی……………………………………………………………… 28

2-6-2- پوشش‌دهی به روش رسوب دهی الکتریکی تعلیقی ………………………………………. 28

2-6-3- پوشش‌دهی به روش فشردن گرم(HIP)………………………………………………………….. 29

2-6-4- پوشش‌دهی به روش پراکنش پرتویونی و پراکنش فرکانس رادیویی………………. 29

عنوان                                                                                                                     صفحه

2-6-5- پوشش‌دهی به روش پاشش پرسرعت سوخت اکسیژن ………………………………….. 29

2-6-6-پوشش‌دهی به روش سل-ژل……………………………………………………………………….. 30

2-7- عملیات پوشش‌دهی پلاسمایی الکترولیتی ………………………………………………………….. 30

2-7-1- تاریخچه ……………………………………………………………………………………………………… 30

2-7-2- اصول فیزیکی و شیمیایی الکترولیزپلاسمایی…………………………………………………… 31

2-7-3- خصوصیات جریان- ولتاژ……………………………………………………………………………….. 33

2-7-4- مکانیزم‌های فرآیند EPT………………………………………………………………………………….. 35

فصل سوم:روش تحقیق

3-1- تجهیزات و مواد مصرفی مورد نیاز ……………………………………………………………….39

3-2- آماده‌سازی نمونه‌ها…………………………………………………………………………………….. 39

3-3- تهیه هیدروکسی آپاتیت …………………………………………………………………………… 40

3-4- عملیات پوشش‌دهی به روش پلاسمای الکترولیتی کاتدی (PET)…………………… 40

3-5-تست ها و آنالیزهای پس از پوشش دهی……………………………………………………………….. 43

3-5-1- بررسی مورفولوژی و ریز ساختارها …………………………………………………………………… 43

3-5-2- تست سایش ……………………………………………………………………………………………. 43

3-5-3-تست ریز سختی………………………………………………………………………………………… 44

3-5-4- تست زبری …………………………………………………………………………………………….. 45

3-5-5- بررسی رفتار خوردگی …………………………………………………………………………. 45

عنوان                                                                                                            صفحه

 فصل چهارم: :بحث و نتیجه‌گیری

4-1- بهینه سازی محلول الکترولیت …………………………………………………………… 49

4-2-عملیات پلاسمای الکترولیتی کاتدی (PET) به منظور ایجاد پوشش Zro2……… 51

4-2-عملیات پلاسمای الکترولیتی کاتدی (PET) به منظور ایجاد پوشش zro2-HA        52     

4-4-بررسی‌های ریزساختار و مورفولوژی سطح…………………………………………………. 54

4-4-1-بررسی مورفولوژی سطح فولاد ضد زنگ 316ال و تیتانیوم با پوشش زیرکونیا. 54

4-4-2- بررسی ریزساختار فولاد ضد زنگ 316ال و تیتانیوم با پوشش زیرکونیا………… 56

4-4-3-بررسی مورفولوژی سطح فولاد ضد زنگ 316ال و تیتانیوم با پوشش زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت    59

4-4-4- بررسی ریز ساختار فولاد ضد زنگ 316ال و تیتانیوم با پوشش زیرکونیا-

 هیدروکسی آپاتیت ………………………………………………………………………. 62

4-5-خواص مکانیکی …………………………………………………………………………… 65

4-5-1- سختی سطح …………………………………………………………………………… 65

4-5-2-زبری ………………………………………………………………………………….. 66

4-6-خواص سایشی و اصطحکاک……………………………………………… 67

4-6-1- خواص سایشی و اصطحکاک فولاد ضد زنگ 316ال با پوشش زیرکونیا در

هوا……………………………………………………………………………. 67

4-6-2- خواص سایشی و اصطکاک تیتانیوم با پوشش زیرکونیا در هوا…………….. 70

4-6-3- خواص سایشی و اصطکاک فولاد ضد زنگ 316ال با پوشش زیر کونیا و زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت در محلول رینگر …………………………………. 73

4-6-4- خواص سایشی و اصطکاک تیتانیوم با پوشش زیرکونیا و زیرکونیا- هیدروکسی       آپاتیت در محلول رینگر           78

عنوان                                                                                                              صفحه

4-6-5- مقایسه بین فولاد ضد زنگ 316 ال تیتانیوم با پوشش زیرکونیا و زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت       83

4-6-6- خواص سایشی و اصطکاک فولاد ضد زنگ 316 ال با پوشش زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت در محلول بزاق مصنوعی   84

4-6-7- خواص سایشی و اصطکاک تیتانیوم بدون پوشش و تیتانیوم با پوشش زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت در محلول بزاق مصنوعی……………….. 86

4-6-8- مقایسه بین فولاد ضدزنگ 316ال و تیتانیوم با پوشش زیرکونیا- هیدروکسی

 آپاتیت ………………………. 90

4-7-بررسی رفتار خوردگی…………………………… 90

4-7-1- بررسی خوردگی در نمونه های فولاد ضد زنگ 316 ال بدون پوشش، با پوشش زیرکونیا و با پوشش زیرکونیا-هیدروکسی آپاتیت در محلول رینگر ……………. 90

4-7-2-  بررسی خوردگی در نمونه های تیتانیوم بدون پوشش، با پوشش زیرکونیا و با پوشش زیرکونیا-هیدروکسی آپاتیت در محلول رینگر ……………. 91

4-7-3- مقایسه خوردگی نمونه‌های تیتانیوم بدون پوشش و با پوشش زیرکونیا با نمونه فولاد ضد زنگ 316ال با پوشش زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت در محلول رینگر…………. 92

4-7-4- بررسی خوردگی در نمونه های تیتانیوم بدون پوشش و تیتانیوم و فولاد ضد زنگ 316ال با پوشش زیرکونیا- هیدروکسی آپاتیت در محلول بزاق مصنوعی………….. 93

فصل پنجم:نتیجه‌گیری

5-1-نتیجه‌گیری……………… 95

5-2-پیشنهادات………….. 96

مقدمه
 واژه و اصطلاح بسیار نزدیک و مرتبطی که برای درک اهداف علم مواد زیستی- پزشکی مهم است و به فهم تعریف بیومواد کمک می‌کند سازگاری زیستی است[1] است. بر طبق تعریف ویلیامز، سازگاری زیستی یا زیست سازگاری عبارت است از: توانایی یک ماده برای ایفای نقش در یک کاربرد ویژه و اجرای یک وظیفه خاص به گونه‌ای که توام با دریافت پاسخ صحیح و مناسب از طرف بافت میزبان باشد[70]. همچنین ماده‌ای را می‌توان زیست سازگار نامید که در محیط زیستی (بیولوژیکی) کیفیت غیر مخرب داشته و تنها واکنش بدن در مقابل آن تشکیل بافت باشد این مواد شامل مثال‌هایی چون فولادهای ضد زنگ هستند[70].

فولاد ضد زنگ آستنیتی و به ویژه نوع 316 ال[2] متداول‌ترین فولاد برای کاربرد کاشت‌ها محسوب می‌شود این فولاد قابلیت سخت شدن با کارسرد را دارد. فولاد 316ال خاصیت مغناطیسی نداشته و جذب آهنربا نمی‌شود و در مقایسه با فولادهای دیگر، مقاومت خوردگی بهتری دارد. حضور مولیبدن در آلیاژ، مقاومت در برابر خوردگی حفره‌ای[3] در آب نمک را افزایش می‌دهد. وجود نیکل در آلیاژ، پایداری فاز آستنیت را در دمای اتاق فراهم می‌سازد و علاوه بر آن مقاومت خوردگی را افزایش می‌دهد. پایداری فاز آستنیت می‌تواند بر اثر تغییر مقدار نیکل و کرم موجود در آلیاژ تحت تأثیر قرار گیرد[71].

جدول 1-1- ترکیب شیمیایی فولاد ضد زنگ 316ال

کربن
منگنز
فسفر
گوگرد
سیلسیم
کروم
نیکل
مولیبدن
حداکثر 

03/.
حداکثر 

2
حداکثر 

 

<a href="http://zusa.ir/%d8%af%d8%a7%d9%86%d9%84%d9%88%d8%af-%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af-%d9%be%d9%88%d8%b4%d8%b4%e2%80%8c%d8%af%d9%87%db%8c-%d8%b3%d8%b1%d8%a7%d9%85/"><img class="alignnone size-medium wp-image-170860″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/08/dsdss_001-300x233-300x233.png” alt="برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید” width="300″ height="233″ /></a>

 

03/.
حداکثر 

03/.
حداکثر 

75/.
20-17
14-12
4-2
 دسته‌ای دیگر از بیومواد، مواد زیست خنثی هستند که هیچ گونه عنصری را آزاد نمی‌سازند ولی هیچ بر همکنش مثبتی را نیز با بافت زنده نشان نمی‌دهند. پاسخ بدن میزبان در مقابل آن‌ها ایجاد اتصال با بافت است. از انواع معمول بیومواد زیست خنثی می‌توان به تیتانیوم و آلیاژهای آن اشاره کرد. در مورد تیتانیوم و آلیاژهای آن اظهار نظرهای

چکیده

فرسایش و انتقال رسوب از پدیده­های مهم رودخانه­ای می­باشند و در طرح­های آبخیزداری و حفاظت آب و خاک، برآورد بار رسوبی رودخانه از اهمیت زیادی برخوردار می­باشد. از نتایج مطالعه رسوب در سیلاب­ها، می­توان؛ طرح­های مهندسی رودخانه و کاهش خسارات سیل استفاده نمود. حوزه کشکان لرستان، با مساحتی معادل 4/9274 کیلومتر مربع می­باشد، این حوزه دارای ارتفاع حداکثر 3610 متر و ارتفاع حداقل 657 متر و میانگین سالانه بارش 3/439 میلی­متر یکی از زیرحوزه­های مهم حوزه کرخه بوده که گستره جغرافیایی آن از’50 ◦46 تا ‘1 ◦50 طول شرقی و از ’40 ◦32 تا ’23 ◦34 عرض شمالی می­باشد، در این تحقیق به ارزیابی کمی و کیفی انتقال رسوب سیلاب­ها و تغییرات زمانی آن در ماه­های مختلف در رودخانه کشکان، در بازه ایستگاه هیدرومتری کشکان پلدختر تا 200 متر به سمت بالای ایستگاه با استفاده از نرم­افزارهای HEC RAS 4.1 و GEP 4.3 پرداخته شده­است. دوره­ی آماری مورد استفاده سال آبی 1359-1358 تا سال آبی 1389-1388 می­باشد. برای واسنجی مدل­ها از پارامتر ضریب زبری مانینگ استفاده شد که مناسب­ترین آن در این بازه ضریب زبری 0454/0 بوده است. ارزیابی شبیه­سازی رسوب معلق سیلاب­ها بر اساس معیار ناش­ساتکلیف 701/0 درصد در دوره واسنجی، و 74/0 درصد در دوره اعتبارسنجی در نرم­افزارHEC RAS 4.1 می­باشد و مقادیر متناظر در نرم­افزار GEP 4.3 به ترتیب 751/0 درصد و 783/0 درصد است که نشان از قابلیت دو نرم­افزار در شبیه­سازی رسوب می­باشد. با توجه به نتایج حاصل؛ حداکثر رسوب انتقالی سیلاب­ها در ماه اسفند می­باشد که دلیل آن را می­توان تمرکز بارش، عدم وجود پوشش مناسب برای نفوذ بارش و حفظ ذرات خاک حوزه، افزایش دما و وقوع ذوب برف و تغییرات کاربری اراضی دانست. رسوب انتقالی در دوره اندازه­گیری، شبیه­سازی HEC RAS 4.1 و GEP 4.3 به ترتیب 3/152، 14/128و 09/125 هزار تن و با درصد 50، 48 و 46 می­باشد. نرم­افزار GEP 4.3 با 55/12 درصد خطا کمتر نسبت به نرم­افزار HEC RAS 4.1، رسوب سیلاب­ها را شبیه­سازی کرده است.

 

واژگان کلیدی: انتقال رسوب معلق، سیلاب، شبیه­سازی، HEC RAS 4.1، GEP 4.3.

 

 

 

 

 

Abstract

Knowing the amount of sediment transport in rivers and its effectiveness of protective measures is necessary. Due to the proliferation of dams on rivers, knowledge of sediment volume estimation and how and when sediment transports is so important. The results of sediment in floods can be used in river engineering and flood damage reduction projects.. Kashkan watershed in Lorestan province located between longitude 46º 50´ to 50º 1´ East and latitude 32º 40´ to 34º 23´ North with an area of 9287.39 km2. This field has a maximum altitude of 3610 m and a minimum height of 657 mm and an annual average rainfall of 3/439 mm. In this research, different aspects of sediment transport in Kashkan river for steady and unsteady flow conditions at the moving boundary using HEC RAS 4.1 and GEP 4.3 softwares for various months was assessed. . In this study, 31 years (1980 to 2010) discharge and sediment data, also geometery data between Poldokhtar station and 200 meters its upstream were used and assessed for simulating sediment transport and its temporal changes. Manning roughness coefficient models were used for calibration of the suitable roughness coefficient in the range of 0.0454. The evaluation of sediment transport by the HEC RAS 4.1 4.1showed a good agreement between measured and simulated sediment based on Nash Sutcliffe efficiency criteria 70% for the calibration and 74% for the validation period, also in GEP 4.3 these indexes 75% for the calibration and 78% for the validation period, which show the capability of the softwares to simulate sediment. Moreover, most of floods with high sediment transport occur in the winter especially in December, The reason could   be the concentration of rainfall, lack of adequate coverage for precipitation infiltration and preserving areas of soil particles, increasing temperatures and melting snow and land use changes. Transported sediment during the measurement, simulation,in HEC RAS ​​4.1 and GEP 4.3, are respectively, 152.3, 128.14 and 125.09 thousand tonnes and with a percentage of 50, 48 and 46. The error of simulation of sediment with HEC RAS ​​4.1 is 12.55 percent less than GEP 4.3.

Key Words: Suspended sediment transport, flood, simulation, HEC RAS 4.1، GEP 4.3

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                          صفحه

1-مقدمه و بیان مسئله. 1

1-1-مقدمه. 1

1-2 بیان مسئله. 2

1-3 اهداف تحقیق. 3

1-4 فرضیات تحقیق. 3

2-کلیات و مرور منابع. 5

2-1-مقدمه. 5

2-2- رودخانه، سیلاب و انتقال رسوب. 5

2-3- اهمیت انتقال رسوب در رودخانه ها. 6

2-4- مدل. 7

2-5- انواع مدل ها. 9

2-6-مؤلفه های مدلسازی حوزه. 10

2-6-1- واسنجی مدل. 10

2-6-2- صحت سنجی مدل. 11

2-9- نقش مدل ها در پیش بینی روند فرسایش و رسوبگذاری در محدوده مطالعاتی  12

2-9-1- مدل های تجربی. 12

2-9-2- مدل ها و نرم افزارهای کامپیوتری. 13

2-10- استفاده از مدل در سیلاب و انتقال رسوب. 14

2-10-1- شبیه‌سازی جریان در رودخانه. 14

 

عنوان                                                          صفحه

2-11 سیلاب. 16

2-12- ارزیابی خسارات سیلاب. 17

2-13- انتقال رسوب و اثرات آن. 19

2-13-1- انتقال رسوب و پیامدهای اجتماعی. 21

2-13-2- انتقال رسوب و پیامدهای اقتصادی. 21

2-13-3- انتقال رسوب و پیامدهای زیست محیطی. 22

2-13-4- رسوب و تغییرات بستر. 22

2-14- بررسی انواع رودخانه ها از دیدگاه انتقال رسوب.. 23

2-15- اثرات انتقال رسوب بر رفتار رودخانه و عملکرد مخازن سدها.. 23

2-16- منابع تغذیه رسوبی رودخانه ها.. 24

2-13 عوامل مؤثر بر انتقال رسوب. 25

2-17- اهمیت تعیین بار رسوبی رودخانه ها.. 25

2-18- شکل های مختلف انتقال رسوب در رودخانه ها.. 26

2-18-1- بار انحلالی:. 27

2-18-2 – بارکف:. 28

2-18-3- بار معلق:. 28

2-19- نمونه برداری از مواد معلق. 29

2-19-1- نمونه بردارهای بار معلق. 29

2-19-2- روش های نمونه برداری از مواد معلق :.. 31

2-20- روش های برآورد رسوب معلق. 32

2-21- محاسبه رسوب معلق با استفاده از منحنی سنجه رسوب و دبی های متوسط روزانه : 32

 

عنوان                                                          صفحه

2-22- محاسبه رسوب معلق با استفاده از روش اداره عمران ایلات متحده(USBR)   33

2-22-1- منحنی سنجه رسوب. 33

2-22-2 – انواع منحنی سنجه. 34

2-23-کلیاتی در خصوص هیدرولیک کانال های روباز. 35

2-23-1- دانه بندی رسوبات. 35

2-23-2-تقسیمبندی رودخانه ها از نظر مصالح بستری. 36

2-24- انجام محاسبات هیدرولیکی. 37

2-24-1 قوانین حاكم بر حركت جریان. 38

2-25-طبقه بندی جریان در کانالهای روباز. 40

2-26 -روشهای تعیین معادله های شیب اصطکاکی. 41

2-27- تحلیل جریان ماندگار و غیر‌ماندگار.. 41

2-28- شرایط مرزی. 41

2-29- معرفی اجمالی برخی از مدل های کامپیوتری توسعه یافته برای مطالعات فرسایش و رسوب. 42

2-30- دلیل انتخاب مدل HEC RAS. 43

2-31- دلایل انتخاب GEP4.3. 44

2-32- بررسی پیشینه تحقیق در داخل و خارج کشور. 44

منابع داخلی. 45

منابع خارجی. 53

3-مواد و روش ها. 61

3-1مقدمه. 61

عنوان                                                          صفحه

3-2- معرفی منطقه مورد مطالعه. 61

3-2-1- موقعیت و مشخصات حوزه آبخیز کشکان. 61

3-2-2- بررسی و ویژگی های رودخانه کشکان. 63

3-2-3- بررسی ویژگی های توپوگرافیک و فیزیوگرافیک رودخانه کشکان  64

3-2-4- بررسی وضعیت پوشش گیاهی رودخانه کشکان. 64

3-2-5 ویژگی های زمینشناسی. 65

3-2-6 – ویژگی های آب و هوایی.. 65

3-3-جمع آوری آمار و اطلاعات هواشناسی و هیدرومتری مشاهده شده. 66

3-4 تعیین منحنی سنجه رسوب و معادله توانی آن در ایستگاه کشکان پلدختر   68

3-4-1- تعیین سیلاب ها. 68

3-5- آماده سازی داده ها برای ورود به نرم افزار. 69

3-6 معرفی مدل ها. 70

3-6-1- مدلHEC RAS 4.1. 70

3-7 مراحل اجرای مدل HEC-RAS. 71

3-7-1 شروع یک پروژه جدید. 71

3-7-2وارد کردن داده های هندسی. 72

3-8- وارد کردن داده های جریان و شرایط مرزی. 72

3-9- ورود داده های رسوب. 73

3-9-2 دانه بندی مواد بستری. 74

3-9-3 بررسی معادلات انتقال رسوب و انتخاب معادله مناسب. 74

3-10- محاسبات هیدرولیک جریان.. 80

عنوان                                                          صفحه

3-11- مدل GEP 4.3. 82

3-12 اجرای مدل GEP. 82

3 -13 تعیین نسبت بار بستر به بار معلق از روش های تجربی. 86

3-14 آنالیز رسوب در نرم افزارهای HEC RAS 4.1 و GEP 4.3. 88

3-15 تغییرات انتقال رسوب سیلاب ها، در ماه های سیلابی در نرم افزارهای HEC RAS 4.1 و GEP 4.3. 88

3-16 متوسط انتقال رسوب در نرم افزارهای HEC RAS 4.1 و GEP 4.3. 88

3-17 درصد انتقال رسوب سیلاب ها در نرم افزار HEC RAS 4.1 و GEP 4.3. 88

3-18 واسنجی و صحت سنجی مدل ها. 88

3-19-1 معیار ناش- ساتکلیف (C1).. 88

3-19-2 معیار ضریب همبستگی:. 89

4- نتایج. 91

4-1-نتایج آزمون داده ها. 91

4-2- منحنی سنجه رسوب و معادله توانی آن در ایستگاه کشکان پلدختر.. 91

4-3- تعیین سیلاب ها. 92

4-4-دانه بندی مواد بستری. 93

4-5- نتایج شبیه سازی رسوب سیلاب ها در نرم افزار HEC RAS 4.1. 94

4-6- محاسبه بارمعلق از بارکل شبیه سازی شده. 94

4-7- بررسی رسوب سیلاب ها در دوره های واسنجی و اعتبار سنجی. 96

4-8 نحوه شبیه سازی رسوب معلق حداکثر و حداقل دوره آماری با نرم افزار HEC RAS 4.1. 98

4-9 بررسی تغییرات زمانی ماهانه سیلاب ها در دوره آماری با نرم افزار HEC RAS 4.1. 99

4-10 بررسی رسوب شبیه سازی شده هر یک از سیلاب ها در ماه های مختلف دوره آماری  100

عنوان                                                          صفحه

4-10-1 رسوب سیلابهای دی ماه در طول دوره آماری. 100

4-10-2 رسوب سیلابهای بهمن ماه در طول دوره آماری. 101

4-10-3 رسوب سیلاب های اسفند ماه در طول دوره آماری. 101

4-10-4 رسوب سیلاب های فروردین ماه در طول دوره آماری. 102

4-11- حداقل و حداکثر رسوب انتقالی سیلاب ها. 102

4-11-1 حداقل و حداکثر رسوب انتفالی سیلاب های ماه های دی. 103

4-11-2 حداقل و حداکثر رسوب انتفالی سیلاب های ماه های بهمن. 103

4-11-3 حداقل و حداکثر رسوب انتفالی سیلاب های ماه های اسفند. 104

4-11-4 حداقل و حداکثر رسوب انتقالی ماه های ماه های فروردین. 104

4-12-نتایج مدل GEP 4.3. 105

4-12-1- نتایج محاسبات هیدرولیكی اجرای مدل GEP 4.3. 105

4-13 شبیه سازی رسوب معلق سیلاب ها در دوره واسنجی و اعتبارسنجی با نرم افزار GEP 4.3. 106

4-14 شبیه سازی سیلاب ها در دوره واسنجی و اعتبارسنجی با نرم افزار GEP 4.3  106

4-15 شبیه سازی هریک از سیلاب ها در مرحله واسنجی و اعتبار سنجی نرم افزار GEP 4.3. 107

4-16 تغییرات شبیه سازی رسوب معلق سیلاب ها در ماه های مختلف با نرم افزار GEP 4.3. 109

4-17 شبیه سازی سیلاب با حداقل و حداکثر رسوب انتقالی با نرم افزار GEP 4.3  110

4-17-1 رسوب معلق سیلاب های ماه دی. 110

4-17-2 رسوب معلق سیلاب0های ماه بهمن. 110

4-17-3 رسوب معلق سیلاب0های ماه اسفند. 111

4-17-4 رسوب معلق سیلاب0های ماه فروردین. 111

4-18 شبیه سازی رسوب انتقالی هر سیل در ماه های مختلف با نرم افزار GEP 4.3  112

عنوان                                                          صفحه

4-18-4 رسوب در سیلاب های ماه های فروردین.. 114

4-19 برآورد متوسط رسوب انتقالی سیلاب ها در نرم افزارهای GEP 4.3 و HEC RAS 4.1  114

4-20- برآورد نسبت انتقال رسوب در نرم افزارهایHEC RAS 4.1 و GEP 4.3. 115

4-21- روش آنالیز حساسیت نرم افزارها. 116

4-21-1- حساسیت سنجی با دما در نرم افزار HEC RAS 4.1. 116

4-21-2- حساسیت سنجی با ضریب زبری مانینگ در نرم افزارهای HEC RAS 4.1 و GEP 4.3. 117

4-21-3 آنالیز حساسیت در نرم افزار GEP 4.3. 118

4-22 – ارزیابی مدل ها.. 119

4-23 – آزمون T Student 119

5- بحث و نتیجه گیری. 121

1-5- بازسازی رسوب در ایستگاه کشکان پلدختر. 121

5-2 توزیع سیلاب ها در ماه های مختلف. 121

5-3 نوع توزیع سیلاب ها. 121

5-4 کاربرد نرم افزارهای HEC RAS4.1 و GEP 4.3 در حوزه آبخیز کشکان   121

5-5 اجرای نرم افزارها. 122

5-6 انتقال رسوب سیلاب ها و تغییرات زمانی آن در حوزه آبخیز کشکان (ایستگاه کشکان پلدختر). 122

4-7 نتایج شبیه سازی رسوب نرم افزار HEC RAS 4.1. 123

5-8 نتایج شبیه سازی رسوب نرم افزار GEP 4.3. 124

5-9 انتقال رسوب سیلاب با حداکثر رسوب در مراحل واسنجی و اعتبارسنجی نرم افزار HEC RAS 4.1. 124

 

عنوان                                                          صفحه

5-10 نتایج شبیه سازی رسوب در مرحله واسنجی و اعتبارسنجی نرم افزار GEP 4.3  124

5-11 رسوب حداکثر و حداقل سیلاب ها در نرم افزار HEC RAS 4.1. 125

5-12 رسوب حداکثر و حداقل سیلاب ها در نرم افزار GEP 4.3. 125

5-13 تغییرات انتقال رسوب در ماه های مختلف. 125

5-14 نتایج بررسی متوسط انتقال رسوب. 127

5-15 نسبت تغییرات انتقال رسوب در ماه های مختلف. 128

5-16 نتایج ارزیابی و حساسیت سنجی مدل. 128

5-17 آزمون فرضیه ها. 130

5-18 پیشنهادات پژوهشی. 131

6- منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..131

 

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

موضوع ………………………………………… صفحات

2- کلیات و مرور منابع

شکل2-1- مراحل مختلف واسنجی داده­ها در مدل­سازی…………. 11

3-مواد و روش­ها

شکل3-1- موقعیت منطقه مورد مطالعه…………………… 62

شکل3-2- بازه مورد مطالعه در رودخانه کشکان…………… 72

شکل3-3- تعریف کلاس­های دانه­بندی در نرم­افزار HEC RAS 4.1 …. 73

شکل3-4- نمودار لارسن برای تعیین تابع ……………. 79

شکل3-4- نمودار روند اجرای مدل GEP 4.3………………… 83

شکل3-5- نمودار تجربی نسبت باربستر به بار معلق در رودخانه­ها 86

4-نتایج

شکل 4-1- منحنی سنجه رسوب برای تعیین بار معلق در ایستگاه هیدرومتری کشکان پلدختر…………………………………………. 91

شکل4-2- توزیع وقوع سیلاب د ردوره آماری………………. 91

شکل 4-3- نمودار تحلیل فراوانی حداکثر سیل در ایستگاه کشکان پلدختر 92

شکل4-4- منحنی دانه­بندی بازه مطالعاتی در رودخانه کشکان…. 93

شکل 4-5- رسوب تجمعی سیلاب­های دوره آماری با استفاده از نرم­افزار HEC RAS 4.1………………………………………………. 94

شکل 4-6- رسوب معلق تجمعی سیلاب­ها در دوره واسنجی و اعتبا سنجی HEC RAS 4.1 95

شکل 4-7- روند تغییرات رسوب معلق شبیه­سازی و اندازه­گیری سیلاب­ها درواسنجی با HEC RAS 4.1 ……………………………………………………………………………………………………. 96

شکل 4-8- روند تغییرات رسوب معلق شبیه­سازی و اندازه­گیری سیلاب­ها در اعتبارسنجی با HEC RAS 4.1……………………………………. 97

شکل 4-9- سیلاب با رسوب حداقل و حداکثر دوره آماری در نرم­افزار HEC RAS 4.1 97

شکل 4-10- رسوب معلق تجمعی سیلاب­ها در دی، بهمن، اسفند و فروردین با HEC RAS 4.1…………………………………………….. 99

شکل 4-11- نحوه شبیه­سازی رسوب معلق سیلاب­های ماه دی HEC RAS 4.1 100

شکل 4-12- نجوه شبیه­سازی رسوب معلق سیلاب­های ماه­های بهمن با استفاده از HEC-RAS 4.1……………………………………………. 100

شکل 4-13- نجوه شبیه­سازی رسوب معلق سیلاب­های ماه­های اسفند با استفاده از HEC-RAS 4.1……………………………………………. 101

شکل 4-14- نجوه شبیه­سازی رسوب معلق سیلاب­های ماه­های فروردین با استفاده از HEC-RAS 4.1…………………………………………. 101

شکل 4-15- نحوه شبیه­سازی حداقل(الف)وحداکثر(ب) رسوب معلق سیلاب­های ماه­های دی ، در نرم­افزارHEC RAS 4.1……………………………………. 102

شکل 4-16- نحوه شبیه­سازی حداقل(الف)وحداکثر(ب) رسوب معلق سیلاب­های ماه­های بهمن،در نرم­افزارHEC RAS 4.1………………………………………………………………………………………… 102

شکل 4-17- نحوه شبیه­سازی حداقل(الف) و حداکثر(ب)رسوب معلق سیلاب­های ماه­های اسفند در نرم­افزار HEC RAS 4.1…………………………………….. 103

 

فهرست اشکال

موضوع ………………………………………… صفحات

شکل4-18-نحوه شبیه­سازی حداقل(الف)وحداکثر(ب)رسوب معلق سیلاب­های ماه­های فروردین در نرم­افزار HEC RAS 4.1…………………………………………………………………………………………… 103

شکل 4-19- رسوب معلق تجمعی سیلاب­ها در دوره آماری با استفاده از نرم­افزار GEP 4.3…………………………………………………………………………………………………………………… 105

شکل 4-20- سیلاب با حداقل و حداکثر رسوب معلق در نرم­افزار GEP 4.3     106

شکل 4-21- مقایسه رسوب معلق شبیه­سازی و اندازه­گیری سیلاب­ها در دوره واسنجی با نرم­افزار GEP 4.3………………………………….. 107

شکل 4-22- مقایسه رسوب معلق شبیه­سازی و اندازه­گیری سیلاب­ها در دوره اعتبارسنجی با نرم­افزار GEP 4.3………………………………. 107

شکل 4-23-رسوب معلق تجمعی شبیه­سازی واندازه­گیری سیلاب در ماه­های دی، بهمن، اسفندو فروردین بانرم­افزار GEP 4.3……………………………… 108

شکل 4-24- مقایسه حداقل و حداکثر رسوب معلق شبیه­سازی سیلاب­های ماه­های دی با نرم­افزار GEP 4.3…………………………………. 109

شکل 4-25- مقایسه حداقل و حداکثر رسوب معلق شبیه­سازی سیلاب­های ماه­های بهمن با نرم­افزار GEP 4.3………………………………….. 110

شکل 4-26- مقایسه حداقل و حداکثر رسوب معلق شیه­سازی سیلاب­های ماه اسفند با نرم­افزار GEP 4.3………………………………………………………………………………………… 110

شکل 4-27- مقایسه حداقل و حداکثر رسوب معلق شبیه­سازی سیلاب­های ماه فروردین با نرم­افزار GEP 4.3………………………………….. 111

شکل 4-28- مقایسه رسوب معلق شبیه­سازی و اندازه­گیری سیلاب­های ماه­های دی با نرم­افزار GEP 4.3………………………………………………………………………………………… 111

شکل 4-29- مقایسه رسوب معلق شبیه­سازی و اندازه­گیری سیلاب­های ماه­های بهمن با نرم­افزار GEP 4.3 ……………………………………………………………………………………….. 112

شکل 4-30- مقایسه رسوب معلق شبیه­سازی و اندازه­گیری سیلاب­های ماه­های اسفند با نرم­افزار GEP 4.3………………………………………………………………………………………….. 112

شکل 4-31- مقایسه رسوب معلق شبیه­سازی و اندازه­گیری سیلاب­های ماه­های فروردین با نرم­افزار GEP 4.3………………………………….. 113

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

موضوع ………………………………………… صفحات

2- کلیات و مرور منابع

جدول 2-1- معیار معلق شدن دانه­های رسوب در رودخانه­ها……. 28

3-مواد و روش­ها

جدول 3-1- شناسنامه فیزیوگرافی حوزه آبخیز کشکان……….. 63

4-نتایج

جدول 4-1- مقادیر میانگین مربعات خطا در مدل­های مورد بررسی. 90

جدول 4-2- نتایج رسوب تجمعی بارکل سیلاب­ها دوره آماری با استفاده از نرم­افزار HEC RAS 4.1………………………………………. 93

جدول 4-3- نتایج مربوط به رسوب تجمعی بارمعلق سیلاب­ها با استفاده از نرم­افزار HEC RAS 4.1………………………………………. 94

جدول 4-4- نتایج مربوط به رسوب تجمعی سیلاب­ها با استفاده از نرم­افزار GEP 4.3……………………………………………………………………………………………………………………….. 104

جدول 4-5- پارامترهای بهینه مدل GEP 4.3 ………………………………………….. 104

جدول 4-6- متوسط رسوب انتقالی در ماه­های مختلف در زمان سیلاب­ها با نرم­افزار­های GEP 4.3 و HEC RAS 4.1………………………………………….. 114

جدول 4-7- نسبت انتقال رسوب معلق تجمعی ماه­ها با نرم­افزارهای HEC RAS 4.1 و GEP 4.3…………………………………………………………………………………………………………………… 115

جدول 4-8- تاثیر دما بر روی شبیه­سازی رسوب با رابطه لارسن در نرم­افزار HEC RAS 4.1……………………………………………. 116

جدول 4-9- تعیین ضریب زبری مانینگ و شبیه­سازی رسوب در مدل HEC RAS 4.1    116

جدول 4-10- تعیین ضریب زبری مانینگ و شبیه­سازی رسوب در مدل GEP 4.3       117

جدول 4-11- آنالیز حساسیت در نرم­افزار GEP 4.3……………………………… 117

جدول 4-12- صحت سنجی مدل­های HEC RAS 4.1 و GEP 4.3 در سیلاب­های دوره آماری  118

جدول 4-13- نتایج آزمون…………………………… 118

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول 

مقدمه و بیان مسئله
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-مقدمه و بیان مسئله
1-1-مقدمه
یکی از اهداف مهم در مهندسی منابع آب، افزایش منافع و کاهش خسارات ناشی از جریان در رودخانه­هاست. کنترل و کاهش خسارات وارده ناشی از سیلاب، رسوب­گذاری و فرسایش به آبراهه­ها، اراضی کشاورزی و سازه­های آبی مستلزم این است که فرآیند فرسایش، انتقال رسوب و ته­نشینی مواد رسوبی مورد مطالعه کامل قرار گیرد. با توجه به اینکه در رودخانه­ها همواره فرسایش و انتقال رسوب صورت می­گیرد، پدیده انتقال رسوب از جمله فرایندهای هیدرودینامیکی مهمی است که بسیاری از سازه­های رودخانه­ای و تاسیسات عمرانی را تحت تأثیر قرار می­دهد و به عنوان یکی از بزرگ­ترین مشکلات بهره­برداری از منابع آب­های سطحی در جهان مطرح می­باشد. آگاهی از میزان مواد جامد رسوب که توسط جریان، حمل یا ترسیب می­گردد جزو اطلاعات لازم و اولیه هر پروژه آبی و یکی از عوامل مهم تصمیم­گیری در مورد احداث سازه­های آبی در رودخانه­ها می­باشد. برای تعیین مقدار ذرات معلق، معمولا گل­آلودگی جریان را در زمان­های مختلف در طول سال و طبق برنامه­ای مشخص در محل ایستگاه­های رسوب­سنجی اندازه­گیری می­کنند. Brushkeh et al (2004) بیان داشت، برای برآورد غلظت رسوب رودخانه در سایر اوقات، با استفاده از داده­های غلظت و دبی جریان متناظر با آن منحنی سنجه رسوب ترسیم می­شود. بنابراین از تلفیق این منحنی و منحنی تداوم جریان، بار معلق رودخانه­ها در طول دوره آماری برآورد می­شود. بنا به نظر(2003) Verstraeten et al آگاهی از مقدار تولید رسوب حوزه آبخیز و بررسی رسوبدهی رودخانه­ها در شناسایی مناطق بحرانی اهمیت زیادی دارد. همچنینTurner et al (1990) بیان می­کند، در بسیاری از مناطق فرسایش خاک باعث تخریب غیر­قابل بازگشت اراضی شده و بر پایداری اکوسیستم­ها تأثیرات منفی می­گذارد، از طرف دیگر در مقیاس جهانی تغییرات محیطی- انسانی موجب افزایش فعالیت فرآیند زمین ریختی و جریان­های رسوبی در قسمت­های زیادی از جهان شده است. به عقیده(2002) Horwitz هیدرولوژیست­ها در صورت کمبود داده­های غلظت رسوب معلق، از منحنی­های سنجه برای پیش­بینی و برآورد غلظت رسوب معلق جریان­ها استفاده می­کنند.

بررسی شاخص­های آماری رسوب­دهی حوزه­ آبخیز یکی از روش­های بررسی تغییرات زمانی رسوب است. به طوری که محققین زیادی سعی کرده­اند این شاخص­ها را با تغییرات فیزیکی حوزه آبخیز ارتباط دهند. تشدید فرآیند فرسایش خاك و فزونی رسوبات، به عنوان دو محرك تنش زا، مهم­ترین تهدید برای منابع آب و خاک به حساب می آیند. بر این اساس در پژوهش­های رسوب­دهی آبخیزها به مطالعه غلظت رسوب معلق توجه خاصی شده است . زیرا بار معلق شاخصی از رسوب­دهی کل سطح آبخیز است، و علاوه بر این، بر اثر شستشوی اراضی حاصل خیز بالادست و رودخانه شکل می گیرد (صادقی و همکاران، 1384). مواد معلق موجود در آب رودخانه­ها بسته به غلظت و انرژی جریان، در زمان­ها و در نقاط مختلفی از مسیر رودخانه ته­نشین می­شوند. اطلاع از مقدار رسوب در زمان­های مختلف در یک رودخانه در برنامه­ریز­ی­ها و طرح­های پهنه­بندی سیل و ساماندهی رودخانه حائز اهمیت است. در ایستگاه­های رسو­ب­سنجی کشور آماربرداری رسوب به صورت تصادفی و فقط در برخی رگبارهای شدید انجام شده و هیچ گونه ارزیابی از الگوی توزیع زمانی رسوب در رگبارها و وقایع بارندگی صورت نمی­پذیرد. از طرف دیگر برداشت نمونه­های آب و رسوب در فواصل معین زمانی و ترسیم آب نمود و رسوب­نگار همه رگبارها مستلزم صرف انرژی و هزینه زیاد بوده که انجام مداوم آن را غیر ممکن می­سازد. از این رو توسعه مدل­هایی که بتوانند تغییرات زمانی رسوب را برای رسم رسوب­نگار و اندازه­گیری مقدار کل رسوب حاصل از رگبار ارائه نمایند ضرورتی اجتناب­ناپذیر استDas et al (1990) ؛ صادقی و همکاران (1384). مطالعه و بررسی منحنی­های سنجه رسوب خود راهی در جهت شناخت و کنترل عوامل مؤثر بر سیل و سیل­خیزی بوده که نهایتاُ میزان خسارات احتمالی ناشی از سیل را کاهش می­دهد.

1-2 بیان مسئله
یکی از مسایل مهم در حوزه آبخیز کشکان وقوع سیلاب­های بزرگ با حجم رسوب انتقالی زیاد است، که هر ساله موجب خسارت­های بیشماری در زمینه انتقال رسوب و رسوب­گذاری، پیامدهایی چون ایجاد جزایر رسوبی در مسیر رودخانه­، کاهش عمر مفید سدها و ظرفیت ذخیره مخازن، خوردگی تاسیسات سازه­های آبی، وارد شدن خسارات به مزارع، رسوب­گذاری در کف کانال و بسیاری مسایل و مشکلات دیگر را در بر دارد. آگاهی از چگونگی توزیع زمانی رسوب در طول یک سیلاب به دلیل مشکلات حاصل از وقوع این پدیده در زمینه برنامه­ریزی­های مربوط به کاهش خسارات ناشی از سیلاب و رسوب انتقالی در زمینه­های مختلف خواهد شد. در این راستا منحنی­های رسوب برای تجزیه و تحلیل روابط متقابل مواد رسوبی و سازه­های مؤثر کنترل رسوب از جمله مخازن سدها دارای اهمیت ویژه­ای می­باشند. با دانستن تغییرات زمانی رسوب در طول رگبارها امکان مدیریت بهتر و جامع­تر حوزه­های آبخیز مهیا می­گردد. در حال حاضر، مسائل مربوط به خوردگی سازه­های کنترلی و رسوب­گذاری درصد قابل توجهی از درآمد سرانه کشورهای مختلف را به خود اختصاص می­دهد (بهرنگی، 1388). همچنین تولید رسوب در دراز مدت اثرات نامطلوبی بر کیفیت و ساختمان خاک در زمینه کشاورزی و اقتصاد آن، کیفیت آب­های زیرزمینی و سطحی در زمینه آب آشامیدنی و صنعت، آلودگی­های زیست محیطی خواهد داشت.

1-3 اهداف تحقیق
تحقیق حاضر به منظور دست‌یابی به اهداف زیر انجام خواهد گرفت:

بررسی تغییرات زمانی منحنی سنجه رسوب در مواقع سیلاب­ جهت مقایسه رسوب برآوردی حاصل از نرم افزارهای 4.3 GEP و HEC-RAS4.1 با رسوب اندازه­گیری شده ایستگاه رسوب­سنجی کشکان پلدختر.
2 . ارائه روشی جهت پیش­بینی بهتر رسوب معلق در رودخانه کشکان پلدختر.

1-4 فرضیات تحقیق

عنوان: بررسی اثرات گلوکوکورتیکوئیدها بر به خاطر آوری و بازتثبیت حافظه های نزدیک و دور در موش سفید آزمایشگاهی کوچک

استاد راهنما: دکتر عباسعلی وفایی

اساتید مشاور: دکتر غلامحسن واعظی، دکتر علی رشیدی­پور

نگارش: منصوره نجار

چکیده

مقدمه: مطالعات قبلی نشان داده که تزریق سیستمیک کورتیکوسترون به عنوان آگونیست گیرنده گلوکوکورتیکوئیدها به خاطرآوری و بازتثبیت حافظه­ی ترس را در حیوانات آزمایشگاهی مختل می­کند. هدف این مطالعه تعیین تاثیر سیستمیک کورتیکوسترون بر به خاطرآوری و بازتثبیت حافظه (نزدیک و دور) در مدل احترازی غیر فعال در موش سفید کوچک آزمایشگاهی بود.

مواد و روشها: در این مطالعه تجربی، موش ها در مدل احترازی غیر فعال پس از سازگاری، آموزش داده شدند (50 هرتز و شدت 1 میلی آمپر در مدت 3 ثانیه). کورتیکوسترون با دوزهای 1، 3 و 10 میلی­گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن قبل از تست به خاطرآوری در حافظه نزدیک 48 ساعت بعد از آموزش انجام شد و همچنین قبل از تست بخاطر آوری در حافظه دور که بعد از گذشت 36 روز انجام شد به موشها تزریق شد. همچنین کورتیکوسترون با دوز های فوق بلافاصله بعد از فعال سازی حافظه (در حافظه نزدیک 48 ساعت بعد از آموزش انجام شد و همچنین بعد از فعال سازی حافظه که در حافظه دور بعد از گذشت 36 روز انجام شد به موشها تزریق شد، سپس دو، پنج، هفت و نه روز بعد از فعال سازی حافظه، یاد گرفته های موشها به مدت ده دقیقه (مدت زمان سپری شده قبل از ورود حیوان به ناحیه تاریک) اندازه گیری و ثبت شد.

یافته­ها: نتایج نشان داد که کورتیکوسترون به خاطرآوری و بازتثبیت حافظه­های نزدیک و دور را تضعیف نموده است. بطوری که مدت زمان سپری شده قبل از ورود به ناحیه تاریک در گروه های دریافت گننده کورتیکوسترون به طور معنی داری از گروه دریافت کننده حامل کمتر بود.

نتیجه­گیری: یافته های فوق نشان می دهد که اثر کورتیکوسترون در مختل کردن بخاطرآوری و بازتثبیت حافظه ترس به مدت حافظه محدود نمی­شود.

کلمات کلیدی: کورتیکوسترون، بخاطرآوری و بازتثبیت حافظه، مدت حافظه، حافظه ترس

1-1-مقدمه:

یکی از توانایی های موجودات زنده، اکتساب، حفظ، نگهداری و به خاطرآوری اطلاعات است. این ظرفیت و توانایی حیاتی عمدتا از طریق سیستم عصبی هورمونی صورت می پذیرد. بدون شک بدون وجود توانایی و سیستم یادگیری و حافظه امکان حیات باکیفیت برای موجودات زنده فراهم نمی­شد.

2-1- یادگیری و حافظه:

به طور مختصر می­توان گفت که یادگیری فرآیندی است که در آن، اطلاعات و دانش جدید به   دست می­آید و حافظه فرآیندی است که اطلاعات فرا گرفته شده، حفظ و ذخیره می­شود تا در مواقع نیاز یادآوری شوند (23،24).

3-1- انواع یادگیری:

1- یادگیری غیر ارتباطی:

هنگامی که یک حیوان چندین بار در برابر یک محرک قرار می­گیرد این امکان را می­یابد تا با ویژگی­های محرک آشنا شود و خواص آن را بشناسد که در اصطلاح به آن یادگیری غیر ارتباطی گفته می­شود یادگیری غیر ارتباطی می­تواند به دو شکل متداول باشد که شامل عادت کردن (غیر حساس شدن) و حساس شدن (شرطی شدن کاذب) می­باشد.

الف) عادت کردن: زمانی که حیوان در برابر یک نوع محرک که آسیب رسان نیست به طور مکرر قرار می­گیرد نسبت به آن محرک بی تفاوت می­شود و پاسخش نسبت به آن کاهش می­یابد

ب) حساس شدن: درست نقطه مقابل عادت کردن است؛ به این صورت، زمانی که حیوان در برابر یک نوع محرک که هم آسیب­رسان و هم تکراری می­باشد قرار می­گیرد، نسبت به آن محرک پاسخ جدیدی از خود نشان می­دهد که این پاسخ نسبت به پاسخهای قبلی نیز شدیدتر می­باشد (59،57).

2- یادگیری ارتباطی:

در این نوع یادگیری حیوان یاد می­گیرد که چگونه بین حوادث مختلف ارتباط برقرار کند که می­توان آن را به دو دسته­ی شرطی شدن کلاسیک و شرطی شدن عامل تقسیم کرد.

الف) شرطی شدن کلاسیک:

ایوان پاولف اولین دانشمندی بود که در علوم رفتار چنین یادگیری را مطرح کرد. ایشان اینگونه بیان می­دارد، هنگامی که حیوان می­آموزد بین دو محرک که یکی شرطی و دیگری

دانلود کار تحقیقی وکالت با موضوع : بررسی جرم کلاهبرداری در حقوق ایران
دانلود متن کامل کار تحقیقی وکالت رشته حقوق
 
 

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

کلاهبرداری بردن مال غیر با توسل به‏ وسایل متقلبانه است و به لحاظ تسلط بر مال‏ غیر با سرقت و خیانت در امانت مشابه است، لیکن دارای خصوصیات ویژه‏ای است که آن‏ را از جرائم مذکور جدا می‏کند.از جمله به‏ کار بردن وسیله متقلبانه،اغفال مالباخته و تسلیم مال از طرف او به کلاهبردار ویژگی‏ خاص کلاهبرداری است که در سایر جرائم‏ وجود ندارد. به لحاظ این که جرم مذکور از طرق مختلف واقع می‏شود،تحولات‏ اجتماعی در تغییر چهره‏های مختلف‏ کلاهبرداری نقش مؤثر و مستقیم دارد و لازم‏ است در بررسی این جرم به نکات مذکور توجه بیشتری شود تا هم حقوق متهمین حفظ شود و هم کلاهبرداری با اغفال مخاطبین خود اموال آنها را به یغما نبرند.

مقدمه
ارتکاب جرم کلاهبرداری در کشور های مختلف جهان در سال های اخیر رشد چشم گیری داشته است و هر چند که در این میان کشورهایی که از رشد اقتصادی و صنعتی بیشتری برخوردار بوده و به عنوان مراکز تجاری دنیا شناخته شده اند بیش از سایر کشورها از این مشکل رنج می برند . ولی میتوان گفت که تقریبا همه کشورها اسیر این پدیده می باشند .

کلاهبرداری از جمله جرایم استثنائی به شمار می رود . معمولا شخص کلاهبردار به گونه ای عمل می کند که مالک یا متصرف مال , فریب خورده و خود از روی میل و چه بسا با التماس به امید کسب منافع سرشار مالش را در اختیار مجرم قرار می دهد . تحقق این امر یعنی اغفال قربانی و جلب نظر وی برای اینکه مال خود را به دست خودش در اختیار کلاهبردار قرار دهد , احتیاج به انجام مانورهای متقلبانه , صحنه سازی و پشت هم اندازی توسط مجرم دارد . از این رو کلاهبرداران بر خلاف بسیاری از مجرمین دیگر معمولا از هوش . ذکاوت بالایی برخوردار بوده و چه بسا مناسب اجتماعی یا اقتصادی مهمی نیز در جامعه داشته باشند . آنان از این هوش و ذکاوت , تحصیلات عالیه , موقعیت اجتماعی و چرب زبانی بعنوان ابزار کار خود برای به دام انداختن قربانیان استفاده می کنند .

بنابراین این جرم از زمره جرایم یقه سفیدها محسوب کرده اند . این اصطلاح اشاره به این واقعیت دارد که این جرم بیشتر توسط اشخاص برخوردار از مناسب اجتماعی و دخیل در امور بازرگانی ارتکاب می یابد و بیش از آنکه جرم فقرا باشد جرم ثروتمندان است . (میر محمد صادقی ص26)

 

اهمیت و ضرورت تحقیق

کلاهبرداری یکی از جرایم مهم در سیستم حقوقی ایران و اکثر کشورهای جهان بشمار می آید و با توجه به تنوع و پیچیدگی های خاص این جرم تعقیب و دستگیری مجرمان مشکل تر از تعقیب و   دستگیری سایر مجرمان می باشد در بیشتر موارد قربانیان تمایل چندانی به افشای جرم ندارند لذا ارائه آمار دقیق از میزان ارتکاب این جرم و خسارات وارده ناشی از آن ممکن نیست با توجه به گسترش صور خاصی از جرم کلاهبرداری همچنین جرم کلاهبرداری رایانه ای که امروزه بیش از کلاهبرداری های سنتی جوامع را به خود مشغول نموده است ضروری است که پژوهش و بررسی های دقیق تری نسبت به این جرم بعمل آید و در کنار آن با وضع قوانین و مقررات مناسب از ارتکاب این جرم جلوگیری بعمل آید بررس سیر تاریخ تحولات جرم کلاهبرداری می تواند کمک شایانی برای سیاستگزاران و قانونگزاران جهت کاهش این جرم و حتی پیشگیری از جرم کلاهبرداری باشد.

تعداد صفحه : 27

قیمت : 8800 تومان

2-3 شاخص‌های موقعیت توزیع 8

1-2-3میانگین 8

2-3-2میانه 8

2-4 شاخص‌های پراکنش توزیع 8

2-4-1واریانس 8

2-4-2انحراف معیار 9

2-4-3دامنه 9

2-5 شاخص‌های شکل توزیع 10

2-5-1ضریب تغییرات 10

2-5-2سنجش عدم تقارن 10

2-5-3جداول فراوانی و نمایش گرافیکی داده‌ها 11

2-6 تاریخچه زمین‌آمار 13

2-6-1                                                  متغیر تصادفی 17

2-6-2                                                  تابع تصادفی                                                 17

2-6-3………………………………. میدان تصادفی 17

2-6-4……………………………… متغیر ناحیه‌ای 17

2-6-5       1 فرضیات ایستایی 18

2-7 تغییرنما تجربی 21

2-7-1 فرمول نیم‌تغییرنما 22

2-7-2 بخش‌های تغییرنما 23

2-7-3 رفتار تغییرنما در نزدیکی مبدأ 24

2-7-4 رفتار تغییرنما در بخش میانی 24

2-8 مدل‌های تئوری تغییرنما 25

2-8-1 تغییرنما سقف‌دار 26

2-8-2 تغییرنما‌های بدون سقف 29

2-9 تفسیر نیم‌تغییرنما 32

2-9-1 همسان‌گردی و ناهمسان‌گردی 32

2-9-2 اثر روند بلند دامنه بر تغییرنما 35

2-9-3 اثر گودی 35

2-10 تخمین و درون‌یابی مکانی 36

2-10-1 تخمین عام و تخمین موضعی 36

2-10-2 روش وزن‌دهی عکس فاصله (IDW) 36

2-10-3 کریجینگ (تخمین‌گر آماری) 37

2-11    ارزیابی اعتبار روش‌های درون‌یابی 41

2-11-1میانگین خطا ….41

2-11-2میانگین مربعات خطای تخمین 42

2-11-3ریشه میانگین مربعات خطا 42

2-11-4واریانس تعدیل شده 42

2-11-5 ضریب تبیین                                    43

2-12 تفاوت آمار کلاسیک و زمین‌آمار 43

2-13 مروری بر تحقیقات انجام شده 44

فصل 3 مواد و روش‌ها 50

3-1 موقعیت منطقۀ مطالعاتی 50

3-2 تعیین نقاط نمونه‌برداری 52

3-3 تجزیه‌های فیزیکی و شیمیایی 53

3-3-1 اندازه‌گیری بافت خاک با روش هیدرومتری 53

3-3-2 هدایت الکتریکی(EC) عصارۀ اشباع 55

3-3-3 pH با روش گل اشباع 55

3-3-4 کربنات کلسیم معادل 56

3-3-5 کربن آلی با روش والکلی ‌و‌بلاک 56

 

3-3-6       اندازه‌گیری ازت کل به روش کجلدال 58

3-3-7 اندازه‌گیری پتاسیم قابل تبادل 59

3-3-8 تعیین فسفر قابل جذب (Olsen-P) 60

3-4 تجزیه و تحلیل‌های آماری 61

3-4-1 آمار توصیفی 61

3-4-2 آمار مکانی 63

3-4-3 تخمین مقادیر در نقاط نمونه برداری نشده 64

فصل 4 نتایج و بحث 69

4-1 پارامترهای توزیع فراوانی جمعیت مورد مطالعه 69

4-2 آنالیز همبستگی 75

4-2-1 تغییر نما 77

4-2-2 ارزیابی مدل‌های تغییرنما 77

4-2-3 تفسیر مؤلفه‌های نیم‌تغییرنماهای برازش داده شده بر ویژگی‌های خاک 82

4-3 ارزیابی اعتبار روش‌های درون‌یابی 83

4-4 پهنه بندی پراکنش مکانی خصوصیات فیزیکوشیمیایی در منطقه مورد مطالعه 86

فصل 5 93

5-1 نتایج کلی و پیشنهادات 93

5-2 پیشنهادات 94

 

 

فهرست اشکال

شکل ‏2‑1. رفتار تغییرنما در نزدیکی مبدأ

شکل ‏2‑2 رفتار تغییرنما در بخش میانی

شکل ‏2‑3تغییرنما اثر قطعه‌ای

شکل ‏2‑4 مدل کروی

شکل ‏2‑5 مدل نمایی

شکل ‏2‑6 مدل گوسی

شکل ‏2‑7 مدل خطی

شکل ‏2‑8. مدل دویسین

شکل ‏2‑9 مدل سهمی‌گونه

شکل ‏3‑1 موقعیت منطقه مطالعاتی و الگوی نمونه برداری

شکل ‏3‑2 نقشه واحدهای فیزیوگرافی منطقه مطالعاتی

شکل ‏3‑3 نقشه واحدهای زمین‌شناسی منطقه مطالعاتی

شکل ‏4‑1 هیستوگرام و نمودار Q-Q متغیر رس

شکل ‏4‑2 هیستوگرام و نمودارQ-Q  متغیر سیلت

شکل ‏4‑3 هیستوگرام و نمودار Q-Q واکنش خاک

شکل ‏4‑4 هیستوگرام و نمودارQ-Q  ازت کل

شکل ‏4‑5 هیستوگرام داده‌های مربوط به متغیر شوری قبل و بعد از تبدیل لگاریتمی

شکل ‏4‑6 نموادر  Q-Q داده‌های مربوط به متغیر شوری قبل و بعد از تبدیل لگاریتمی

شکل ‏4‑7 نیم تغییرنمای تجربی مربوط به سه پارامتر رس، شن و شوری

شکل ‏4‑8 نیم تغییرنمای تجربی مربوط به متغیرهای سیلت، واکنش خاک، آهک و پتاسیم

شکل ‏4‑9 نیم تغییرنمای تجربی مربوط به متغیرهای کربن آلی، ازت کل و فسفر قابل استفاده

شکل ‏4‑10نمایش نقاط اندازه‌گیری شده در مقابل نقاط برآورد شده برای شن و پتاسیم

شکل ‏4‑11 نقشه پهنه بندی رس، سیلت، شن، هدایت الکتریکی و واکنش خاک به کمک کریجینگ معمولی

شکل ‏4‑12 نقشه پهنه بندی کربنات کلسیم معادل، کربن آلی، ازت کل، فسفر و پتاسیم به کمک کریجینگ معمولی

 

فهرست جداول

جدول ‏4 -1 خلاصه آمار توصیفی خواص فیزیکی و شیمیایی اندازه‌گیری شده در منطقه مطالعاتی

جدول ‏4‑2 گروه‌بندی خواص خاک برپایه ضریب تغییرات (%CV)

جدول ‏4‑3 ماتریس ضرایب همبستگی خواص فیزیکوشیمیایی در منطقه نقده

جدول ‏4 -4 پارامترهای مدل‌های برازش داده شده بر نیم تغییرنمای برای هریک از صفات مورد مطالعه

جدول ‏4 -5 نتایج حاصل از آماره‌های ارزیابی خطا با روش کریجینگ معمولی

جدول ‏4 -6 نمایش ارزیابی دقت (ME) برای همه متغیرها با توان‌های مختلف روش IDW

جدول ‏2‑3 نمایش ارزیابی دقت (RMSE) برای همه متغیرها با توان‌های مختلف روش IDW

جدول ‏4 -8 ضریب همبستگی بین مقادیر پیش‌بینی شده و مقادیر مشاهده شده در روش کریجینگ معمولی

 

 

1              مقدمه و هدف
مقدمه

محیط زیست[1] دائماً در دو بعد در حال تغییر است. ویژگی‌های محیطی نتیجه کنش‌ها و برهم‌کنش‌های فرآیندها عوامل گوناگون هستند. ممکن است هر فرآیند بطور همزمان در چند مقیاس مختلف، به شکل غیر خطی و با بازخورد مثبت محلی عمل کند. محیط زیست که حاصل این فرآیندهاست با پیچیدگی فراوانی، از محلی به محل دیگر و در بسیاری از

فصل اول.. 1

کلیات پژوهش… 1

مقدمه. 2

۱-1- بیان مساله. 4

فصل اول.. 1

کلیات پژوهش… 1

مقدمه. 2

۱-1- بیان مساله. 4

۱-2- ضرورت انجام تحقیق. 6

۱-3-  اهداف تحقیق. 7

۱-4- سوالات پژوهش… 8

۱-4-۱- سوال اصلی.. 8

۱-4-۲- سوال فرعی.. 8

۱-5- فرضیه های تحقیق. 8

۱-6- پیشینه تحقیق. 8

1-7- روش تحقیق. 10

1-7-1 روش ها و ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات.. 11

1-7-2- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 11

1-7-3- سازماندهی تحقیق. 11

1-8- تعاریف عملیاتی.. 12

فصل دوم. 13

صمیمیت بین زوجین و شیوه‌های ابراز آن.. 13

مقدمه. 14

2- 1- ضرورت محبت و ابراز علاقه در روابط زوجین. 15

۲-2- جلوه‌های کلامی.. 16

۲-2- 1-گفتگو و تعامل همراه با درک و محبت.. 16

۲-2- 2- بیان نمودن علاقه و محبت.. 18

۲-2- 3- توجه به ویژگی‌های مثبت همسر و تکریم او. 19

۲-2-4- نام آوری دلنشین در خطاب همسر. 19

۲-2-5- در نظر گرفتن حساسیت‌های همسر. 20

۲-2-6- پاسخ دادن به محبت همسر. 21

2-3- جلوه‌های رفتاری.. 21

2-3-1-  هدیه دادن. 21

2-3-2-  غذا خوردن با خانواده و به میل آنان. 22

2-3-3-  استقبال از همسر. 22

2-3-4- درک شرایط روحی همسر. 23

2-3-5- اختصاص وقت معین به همسر. 24

2-4- تامین نیازهای زیبایی دوستی.. 24

2-4-1- آراستگی زن و مرد در محیط خانه. 25

2-4-2- توجه به علایق همسر. 26

2-5- توجه به اقتضائات جنسیتی.. 28

2-5-1-  نقش متناسب با جنسیت در عین یگانگی وظیفه. 28

2-5-2- بستر گرم زناشویی.. 30

2-6- همکاری زن و مرد در منزل. 32

2-7- همراهی زن و شوهر در مسائل اقتصادی.. 34

2-9- روابط عاطفی و جنسی.. 35

2-9- اهداف قرآن از طرح روابط عاطفی و جنسی زوجین. 36

2-9-1-  ارضاء مشروع نیازهای عاطفی و جنسی زوجین. 36

2-9-2- آرامش روانی زوجین. 36

2-9-3-  سلامت یابی زوجین. 37

2-9-4- رشد و تکامل شخصیت زوجین. 39

 

2-9-5- تربیت فرزند. 39

2-10- روابط عاطفی و جنسی و نقش آن در استحکام خانواده 40

2-11- قرآن و شیوه های درمانی.. 41

2-12- قرآن و درمان نشوز زن و مرد. 43

فصل سوم. 48

حسن معاشرت از منظر قرآن، فقه و حقوق.. 48

مقدمه. 49

3-1- حوزه معنایی عرف.. 49

3-2- مفهوم حسن معاشرت به معروف.. 52

3-3- نگاهی به اصل معروف در سیره نبوی.. 53

3-4- جایگاه حسن معاشرت در روابط زناشویى در قرآن کریم. 55

3-5- معیارهای مؤثر در حسن معاشرت زوجین از منظر قرآن. 56

3-5-۱-  خدا محوری.. 56

3-5-۲-  دست یافتن به تقوا 58

3-5-۳-  دستیابی به حیات طیبه. 59

3-6- جلوه‌های رفتاری همسران اسوه‌ی قرآنی.. 62

3-6-۱-  بیان زیبا 62

3-6-۲-  برخورد با تنگناهای زندگی.. 63

3-6-۳-  برخورد با خطاهای همسر. 65

3-6-۴-  ایثار و گذشت.. 66

3-6-۵-  اتحاد و همبستگی.. 67

3-7- نمودهای حسن معاشرت.. 68

3-7-۱- خوش خلقی.. 68

3-7-2- پرهیز از آزردن شوهر. 69

3-7-3- مهربانی و محبت.. 69

3-8- مرز میان حسن‌معاشرت و سوءمعاشرت.. 73

3-9- مبنای حسن معاشرت در نظام حقوقی خانواده 74

3-10- حقوق متقابل زوجین در اسلام. 77

3-11-  روابط مالی زن و شوهر. 79

3-11-1- وظایف اختصاصی مرد در خانواده (حقوق زن بر شوهر) 84

3-11-2- ریاست خانواده (قوامیت) 86

3-11-3- فلسفه ریاست شوهر بر خانواده 86

3-11-4- حدود ریاست شوهر. 90

3-11-5-  از دیگر وظایف اختصاصی مرد در قبال همسرش «مضاجعت، بیتوته یا قسم» است. 92

3-11-6- وظایف اختصاصی زن در خانواده (حقوق شوهر بر زن) 92

3-12- حسن معاشرت از منظر حقوقی مدنی (وظایف مشترک زوجین) 95

فصل چهارم. 99

نتیجه‌گیری و پیشنهادات.. 99

4-۱- فرضیه اول. 100

4-2- فرضیه دوم. 101

4-2-1- حسن سلوك با همسر. 101

4-2-2- استقبال از پیشنهاد همسر. 101

4-2-3- سازگاری با همسر. 102

4-2-4- تواضع در برابر همسر. 103

4-2-5- تشویق همسر به اتیان خیرات.. 103

4-2-6- حفظ مراتب حجاب.. 104

4-2-7- حمایت از همسر. 104

4-2-8- ابراز محبت به همسر. 105

4-2-9- آراستن ظاهر و باطن برای همسر. 107

4-2-10- صبر و بردباری.. 108

4-3- فرضیه سوم. 108

4-4- محدودیت‌های پژوهشی.. 110

4-5-پیشنهادات پژوهش… 110

4-6- پیشنهادات کاربردی.. 110

منابع. 112

کلیات پژوهش
مقدمه
ابراز علاقه در ارتباطات زن و شوهر مهم‌ترین مهارت  مؤثر برای حفظ و استحکام بنیان خانواده است‌.  با توجه به اینکه خانواده مهم‌ترین نهاد اجتماعی است که مورد توجه ویژه اسلام قرار دارد‌، و مسئله  عشق به خانواده عطیه‌ای الهی است  که تجلی مهر مهربانترین مهربانان در وجود فرد است در نگرش اسلامی، فرد ظرف وجود خویش را مالامال از هدیه الهی و عشق به خانواده می‌نماید و در رفتار متناسب با توصیه‌های شریعت با خانواده خوشرفتاری می‌نماید. قرآن کریم [1] از رابطه میان زوجین با کلمه مودت و رحمت یاد می‌کند که این مسئله اشاره به جنبه انسانی و فوق حیوانی زندگی زناشویی دارد. زیرا عامل شهوت تنها رابطه طبیعی زندگی زناشویی نیست، بلکه رابطه اصلی، صفا و صمیمیت  و اتحاد دو روح است. (مطهری، 1377) عبارت «وَ جَعَلَ بَینَکُم مَودهٌ وَ رَحمَه» بیانگر رابطه‌ی دوستی و مهربانی است. بدین معنا که هم یکدیگر را دوست بدارند و به هم عشق بورزند، و هم با یکدیگر مهربان باشند. (خامنه‌ای،1381).

از سویی خداوند[2] متعال  پیامبر اكرم (ص) را رحمتی برای عالم معرفی کرده است که به برکت وجود ایشان بسیاری از بلاها  و مصیبت‌ها از عالمیان برداشته شده است.

شاید بتوان بین رَحْمَةً لِلْعالَمینَ بودن پیامبر و وجود مودت و رحمت بین زوجین، این ارتباط مفهومی را برقرار ساخت که دوستی و محبت بین زن و شوهر علاوه بر اینکه  آرامش و رحمت الهی را به ارمغان  می‌آورد‌، دژ محکمی در برابر بلایا و آسیب‌هایی است که  می‌تواند بنیان خانواده را متزلزل سازد‌.  

با توجه به اینکه همسران نمونه، امانتدار خوبی برای این هدیه الهی هستند در دعاهایشان از درگاه خدا مى‏خواهند که همسران و فرزندان آنان را از  كسانى قرار دهد كه مایه روشنى چشم آنان گردد.[3]

معناى جمله «قرت عینه» این است كه:خدا به او چیزى داد كه چشمش آرامش یافت، و دیگر چشمش به دست این و آن نمى‏افتد. همچنین به كسى كه مایه مسرت آدمى است نور چشم گفته مى‏شود، خداوند این اوصاف را برای گروه ممتاز مؤمنان كه در صف مقدم قرار دارند تحت عنوان «عباد الرحمن» شرح مى‏دهد،  و همانگونه كه رحمت عام خدا همگان را فرا مى‏گیرد، رحمت این بندگان خدا نیز از جهاتى عام است، و علم و فكر و بیان و قلم و مال و قدرتشان پیوسته در مسیر هدایت خلق خدا كار مى‏كند. )مکارم شیرازی،1374)، در نتیجه دیگران كه دوستدار تقوایند از آنان می‌آموزند و پیروى می‌كنند، بدون تردید اهل بیت‌(ع) از روشنترین مصداق‌هاى این آیه هستند، اما این مانع از گسترش مفهوم آیه نخواهد بود كه مؤمنان دیگر نیز هر كدام در شعاع‌هاى مختلف، امام و پیشواى دیگران باشند. (مکارم شیرازی، 1374).

صمیمیت یکی از ویژگی‌های رابطه زوجین است. رابطه‌ای که با خودافشایی واقعی و درك شخص دیگر در مشارکتی برابر تعریف می‌شود. صمیمیت میزان نزدیکی و حمایتی است که هر عضو احساس و بیان می‌کند (یانگ، ۱۹۹۸). این عامل خود باعث افزایش سلامت عمومی در زوجین و خانواده می‌گردد. از نظر آدلر نیز فردی دارای سلامت روان است

۱-2- ضرورت انجام تحقیق. 6

۱-3-  اهداف تحقیق. 7

۱-4- سوالات پژوهش… 8

۱-4-۱- سوال اصلی.. 8

۱-4-۲- سوال فرعی.. 8

۱-5- فرضیه های تحقیق. 8

۱-6- پیشینه تحقیق. 8

1-7- روش تحقیق. 10

1-7-1 روش ها و ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات.. 11

1-7-2- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 11

1-7-3- سازماندهی تحقیق. 11

1-8- تعاریف عملیاتی.. 12

فصل دوم. 13

صمیمیت بین زوجین و شیوه‌های ابراز آن.. 13

مقدمه. 14

2- 1- ضرورت محبت و ابراز علاقه در روابط زوجین. 15

۲-2- جلوه‌های کلامی.. 16

۲-2- 1-گفتگو و تعامل همراه با درک و محبت.. 16

۲-2- 2- بیان نمودن علاقه و محبت.. 18

۲-2- 3- توجه به ویژگی‌های مثبت همسر و تکریم او. 19

۲-2-4- نام آوری دلنشین در خطاب همسر. 19

۲-2-5- در نظر گرفتن حساسیت‌های همسر. 20

۲-2-6- پاسخ دادن به محبت همسر. 21

2-3- جلوه‌های رفتاری.. 21

2-3-1-  هدیه دادن. 21

2-3-2-  غذا خوردن با خانواده و به میل آنان. 22

2-3-3-  استقبال از همسر. 22

2-3-4- درک شرایط روحی همسر. 23

2-3-5- اختصاص وقت معین به همسر. 24

2-4- تامین نیازهای زیبایی دوستی.. 24

2-4-1- آراستگی زن و مرد در محیط خانه. 25

2-4-2- توجه به علایق همسر. 26

2-5- توجه به اقتضائات جنسیتی.. 28

2-5-1-  نقش متناسب با جنسیت در عین یگانگی وظیفه. 28

2-5-2- بستر گرم زناشویی.. 30

2-6- همکاری زن و مرد در منزل. 32

2-7- همراهی زن و شوهر در مسائل اقتصادی.. 34

2-9- روابط عاطفی و جنسی.. 35

2-9- اهداف قرآن از طرح روابط عاطفی و جنسی زوجین. 36

2-9-1-  ارضاء مشروع نیازهای عاطفی و جنسی زوجین. 36

2-9-2- آرامش روانی زوجین. 36

2-9-3-  سلامت یابی زوجین. 37

2-9-4- رشد و تکامل شخصیت زوجین. 39

2-9-5- تربیت فرزند. 39

2-10- روابط عاطفی و جنسی و نقش آن در استحکام خانواده 40

2-11- قرآن و شیوه های درمانی.. 41

2-12- قرآن و درمان نشوز زن و مرد. 43

فصل سوم. 48

حسن معاشرت از منظر قرآن، فقه و حقوق.. 48

مقدمه. 49

3-1- حوزه معنایی عرف.. 49

3-2- مفهوم حسن معاشرت به معروف.. 52

3-3- نگاهی به اصل معروف در سیره نبوی.. 53

3-4- جایگاه حسن معاشرت در روابط زناشویى در قرآن کریم. 55

3-5- معیارهای مؤثر در حسن معاشرت زوجین از منظر قرآن. 56

3-5-۱-  خدا محوری.. 56

3-5-۲-  دست یافتن به تقوا 58

3-5-۳-  دستیابی به حیات طیبه. 59

3-6- جلوه‌های رفتاری همسران اسوه‌ی قرآنی.. 62

3-6-۱-  بیان زیبا 62

3-6-۲-  برخورد با تنگناهای زندگی.. 63

3-6-۳-  برخورد با خطاهای همسر. 65

3-6-۴-  ایثار و گذشت.. 66

3-6-۵-  اتحاد و همبستگی.. 67

3-7- نمودهای حسن معاشرت.. 68

3-7-۱- خوش خلقی.. 68

3-7-2- پرهیز از آزردن شوهر. 69

3-7-3- مهربانی و محبت.. 69

3-8- مرز میان حسن‌معاشرت و سوءمعاشرت.. 73

3-9- مبنای حسن معاشرت در نظام حقوقی خانواده 74

3-10- حقوق متقابل زوجین در اسلام. 77

3-11-  روابط مالی زن و شوهر. 79

3-11-1- وظایف اختصاصی مرد در خانواده (حقوق زن بر شوهر) 84

3-11-2- ریاست خانواده (قوامیت) 86

3-11-3- فلسفه ریاست شوهر بر خانواده 86

3-11-4- حدود ریاست شوهر. 90

3-11-5-  از دیگر وظایف اختصاصی مرد در قبال همسرش «مضاجعت، بیتوته یا قسم» است. 92

3-11-6- وظایف اختصاصی زن در خانواده (حقوق شوهر بر زن) 92

3-12- حسن معاشرت از منظر حقوقی مدنی (وظایف مشترک زوجین) 95

فصل چهارم. 99

نتیجه‌گیری و پیشنهادات.. 99

4-۱- فرضیه اول. 100

4-2- فرضیه دوم. 101

4-2-1- حسن سلوك با همسر. 101

4-2-2- استقبال از پیشنهاد همسر. 101

4-2-3- سازگاری با همسر. 102

4-2-4- تواضع در برابر همسر. 103

4-2-5- تشویق همسر به اتیان خیرات.. 103

4-2-6- حفظ مراتب حجاب.. 104

4-2-7- حمایت از همسر. 104

4-2-8- ابراز محبت به همسر. 105

4-2-9- آراستن ظاهر و باطن برای همسر. 107

4-2-10- صبر و بردباری.. 108

4-3- فرضیه سوم. 108

4-4- محدودیت‌های پژوهشی.. 110

4-5-پیشنهادات پژوهش… 110

4-6- پیشنهادات کاربردی.. 110

منابع. 112

کلیات پژوهش
مقدمه
ابراز علاقه در ارتباطات زن و شوهر مهم‌ترین مهارت  مؤثر برای حفظ و استحکام بنیان خانواده است‌.  با توجه به اینکه خانواده مهم‌ترین نهاد اجتماعی است که مورد توجه ویژه اسلام قرار دارد‌، و مسئله  عشق به خانواده عطیه‌ای الهی است  که تجلی مهر مهربانترین مهربانان در وجود فرد است در نگرش اسلامی، فرد ظرف وجود خویش را مالامال از هدیه الهی و عشق به خانواده می‌نماید و در رفتار متناسب با توصیه‌های شریعت با خانواده خوشرفتاری می‌نماید. قرآن کریم [1] از رابطه میان زوجین با کلمه مودت و رحمت یاد می‌کند که این مسئله اشاره به جنبه انسانی و فوق حیوانی زندگی زناشویی دارد. زیرا عامل شهوت تنها رابطه طبیعی زندگی زناشویی نیست، بلکه رابطه اصلی، صفا و صمیمیت  و اتحاد دو روح است. (مطهری، 1377) عبارت «وَ جَعَلَ بَینَکُم مَودهٌ وَ رَحمَه» بیانگر رابطه‌ی دوستی و مهربانی است. بدین معنا که هم یکدیگر را دوست بدارند و به هم عشق بورزند، و هم با یکدیگر مهربان باشند. (خامنه‌ای،1381).

از سویی خداوند[2] متعال  پیامبر اكرم (ص) را رحمتی برای عالم معرفی کرده است که به برکت وجود ایشان بسیاری از بلاها  و مصیبت‌ها از عالمیان برداشته شده است.

شاید بتوان بین رَحْمَةً لِلْعالَمینَ بودن پیامبر و

&nbsp;

<a href="http://zusa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d9%86%d9%82%d8%b4-%d8%b5%d9%85%db%8c%d9%85%db%8c%d8%aa-%d9%85%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%b2%d9%88%d8%ac%db%8c%d9%86/"><img class="alignnone size-medium wp-image-170860″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/08/dsdss_001-300x233-300x233.png” alt="برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید” width="300″ height="233″ /></a>

 

وجود مودت و رحمت بین زوجین، این ارتباط مفهومی را برقرار ساخت که دوستی و محبت بین زن و شوهر علاوه بر اینکه  آرامش و رحمت الهی را به ارمغان  می‌آورد‌، دژ محکمی در برابر بلایا و آسیب‌هایی است که  می‌تواند بنیان خانواده را متزلزل سازد‌.  

با توجه به اینکه همسران نمونه، امانتدار خوبی برای این هدیه الهی هستند در دعاهایشان از درگاه خدا مى‏خواهند که همسران و فرزندان آنان را از  كسانى قرار دهد كه مایه روشنى چشم آنان گردد.[3]

معناى جمله «قرت عینه» این است كه:خدا به او چیزى داد كه چشمش آرامش یافت، و دیگر چشمش به دست این و آن نمى‏افتد. همچنین به كسى كه مایه مسرت آدمى است نور چشم گفته مى‏شود، خداوند این اوصاف را برای گروه ممتاز مؤمنان كه در صف مقدم قرار دارند تحت عنوان «عباد الرحمن» شرح مى‏دهد،  و همانگونه كه رحمت عام خدا همگان را فرا مى‏گیرد، رحمت این بندگان خدا نیز از جهاتى عام است، و علم و فكر و بیان و قلم و مال و قدرتشان پیوسته در مسیر هدایت خلق خدا كار مى‏كند. )مکارم شیرازی،1374)، در نتیجه دیگران كه دوستدار تقوایند از آنان می‌آموزند و پیروى می‌كنند، بدون تردید اهل بیت‌(ع) از روشنترین مصداق‌هاى این آیه هستند، اما این مانع از گسترش مفهوم آیه نخواهد بود كه مؤمنان دیگر نیز هر كدام در شعاع‌هاى مختلف، امام و پیشواى دیگران باشند. (مکارم شیرازی، 1374).

صمیمیت یکی از ویژگی‌های رابطه زوجین است. رابطه‌ای که با خودافشایی واقعی و درك شخص دیگر در مشارکتی برابر تعریف می‌شود. صمیمیت میزان نزدیکی و حمایتی است که هر عضو احساس و بیان می‌کند (یانگ، ۱۹۹۸). این عامل خود باعث افزایش سلامت عمومی در زوجین و خانواده می‌گردد. از نظر آدلر نیز فردی دارای سلامت روان است

برای به دست آوردن پاسخ، از نظریه اسطوره ی رولان بارت استفاده شده است. برای شناخت اسطوره وی باید از نشانه شناسی او شروع کرد. زیرا اسطوره مورد نظر وی سطح دوم دلالتگری نشانه ی ضمنی است. نشانه ضمنی خود از دال و مدلولی ساده به دست می آید. یک دال ( شکل ) و مدلول ( محتوا ) نشانه ای را شکل می‌دهند که این نشانه دارای یک معنای صریح است و این معنای صریح همان دلالت آن محسوب می شود. و همین دلالت در نشانه ضمنی به مثابه دالی خواهد بود که با مرتبط شدن به مدلول های دیگر سطح دلالتگری بعدی را شکل می دهد و زمانی که آن با تم‌های وسیع تری به وسیله خواننده ربط داده شود، به یک پیام یا معنای دومی منجر می‌گردد که دارای قاب بازتر ایدئولوژیکی است. بارت این دومین سطح از دلالت‌گری را سطح “اسطوره” می‌نامد.

روش مورد استفاده در این پژوهش، روش کیفی است و محقق برای جمع آوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز از ابزار مصاحبه ی عمیق بهره جسته است. در این کار از 27 هنرمند و کارشناس در حوزه کودک اعم از کارگردانان فیلم انیمیشن، رئال، نویسنده و فیلمنامه نویس، نگارگر کتاب کودک، تهیه کننده و کارشناس برنامه و کتاب کودک مصاحبه گرفته شده است و دیدگاه های آنان با سیزده سوالی که از قبل طراحی شده بود، به دست آمد. البته از بین پنج کارشناس کودک، دیدگاه های سه تن از آن ها پس از استخراج داده ها گرفته و به عنوان اطلاعات تکمیلی آورده شده است. برای خوانش اطلاعات و داده ها، پاسخ ها به شکل گزاره در آمده و در 40 جدول مربوط به هر سوال قرار داده شد. با توجه به داده های استخراجی، مشخص شد هنرمندان دیدگاه های پراکنده ای از اسطوره در حوزه کودک دارند.

از دیگر علل نبود شخصیت های درون فرهنگی – تاریخی، به بخش مدیریت در این حوزه بر می گردد. در مدیریت کلان و فرهنگی، سیاستگذاری های نادرست و عدم سرمایه گذاری، چه مالی و چه زمانی، پویایی لازم را از حوزه کودک گرفته است. این که کودک در هر شرایط سنی، دارای چه ویژگی های شخصیتی است و خواسته ها و آمال کودک در آن گروه سنی خاص چیست؟ از دغدغه های اصلی در این حوزه است. این است که نوشته ها و ساخته ها در این زمینه ( اسطوره ) از نظر کمی بسیار کم و از نظر کیفی در سطح قابل قبولی از نگاه کودک نیستند. اگر نمونه هایی استثنایی نیز وجود داشته باشد به خاطر مدیریت فصلی و عدم سرمایه گذاری و حمایت، معمولا ادامه نخواهند داشت.

واژگان کلیدی: رسانه، فرهنگ، هویت، کودک، نماد، اسطوره

فهرست
الف. فهرست مطالب

چکیده

فصل اول: 1.طرح تحقیق

1-1 مقدمه                                                                                                                         1

2-1 طرح مساله  4

3-1 اهداف تحقیق    7

1-3-1 هدف اصلی                                                                                                         7

2-3-1 هدف های فرعی                                                                                        7

4-1 ضرورت و اهمیت تحقیق    8

فصل دوم: 2. مرور مبانی نظری و پیشینه تحقیق

1-2 مقدمه  10

1-1-2 رشد و تکامل کودک ” هوشی، اجتماعی و اخلاقی ”                                                    12

الف. رشد هوشی کودک     12

ب. رشد اجتماعی کودک     14

ج. رشد اخلاقی کودک     14

2-1-2 معنا شناسی و ارتباط در محصولات فرهنگی کودکان                                                      15

3-1-2 تاریخچه اسطوره                                                                                                 19

الف. تعریف اسطوره  19

ب. اسطوره شناختی   22

2-2 چهارچوب نظری تحقیق    26

1-2-2 نشانه شناسی در نزد برخی نشانه شناسان و بارت                                                         26

2-2-2 اسطوره ی بارت                                                                                               27

3-2 پیشینه تحقیق    36

– پایان نامه ها                                                                                                              36

–  مقاله ها                                                                                                                37

– پژوهش                                                                                                                    38

– کتاب ها                                                                                                                     38

4-2 سوال های تحقیق    38

1-4-2 سوال اصلی                                                                                                             38

2-4-2 سوال های فرعی                                                                                                  38

فصل سوم: 3.روش تحقیق

1-3 مقدمه  39

2-3 پژوهش کیفی    40

3-3 تاریخی مختصر از تحقیق کیفی    40

4-3 ویژگی های اساسی تحقیق کیفی    41

1-4-3 انتخاب صحیح نظریه ها و روش های مناسب                                                                  42

2-4-3 به رسمیت شناختن و تحلیل دیدگاه های مختلف                                                           42

3-4-3 تاثیر محققان بر تحقیق شان به منزله ی بخشی از فرایند تولید دانش                                42

4-4-3 تنوع رویکردها و روش ها                                                                                     42

5-3 ضرورت آیین نامه های اخلاقی در تحقیق کیفی    42

6-3 مصاحبه  43

7-3 رویکرد مصاحبه در گردآوری داده ها 44

8 -3 شرایط برگزاری یک مصاحبه مطلوب    46

9-3 انواع مصاحبه بر اساس ترتیب پرسش ها 46

1-9-3 مصاحبه ساخت یافته                                                                                            47

2-9-3 مصاحبه غیر ساخت یافته                                                                                   47

الف. مصاحبه متمرکز  48

ب. مصاحبه بالینی   50

ج. مصاحبه هدایت نشده  50

د. مصاحبه روایی   50

ه. مصاحبه فرافکنی   51

و. مصاحبه عمیق   52

3-9-3 مصاحبه نیمه ساخت یافته                                                                                      53

الف. مصاحبه متمرکز  53

ب. مصاحبه نیمه استاندارد  54

ج. مصاحبه مساله محور  54

د. مصاحبه با متخصصان   54

ه. مصاحبه قوم نگارانه  54

10-3 مصاحبه عمیق روشی برتر در مطالعات ارتباطی    54

1-10-3 هدف های مصاحبه ی کیفی                                                                                  55

2-10-3 مزایای مصاحبه ی عمیق                                                                                56

3-10-3 محدویت های مصاحبه عمیق                                                                                 56

4-10-3  اجرای مصاحبه عمیق                                                                                56

5-10-3  روش ثبت داده ها                                                                                       57

6-10-3  مراحل مصاحبه ی عمیق                                                                          57

12-3 انواع مصاحبه از نگاه لیندلف     60

13-3 راه کارهایی برای گرفتن اطلاعات    61

14-3 مقابله با پارازیت در جریان ارتباط دو سویه مصاحبه  61

1-14-3 پارازیت های مربوط به مصاحبه شونده                                                                   62

2-14-3 پارازیت های مربوط به مصاحبه کننده                                                                   63

15-3 دستورالعمل هایی برای برگزاری مصاحبه  64

16-3 نکات مهم در طرح پرسش ها 64

17-3 محاسن روش مصاحبه  65

18-3 معایب روش مصاحبه  65

19-3 مصاحبه از نظر دفعات اجرا 66

الف. مصاحبه یکباره                                                                                                      66

ب.مصاحبه چند باره                                                                                                        66

20-3 تحلیل اطلاعات به دست آمده  67

21-3 جامعه ی تحقیق    67

22-3 حجم نمونه تحقیق    67

23-3 تعریف عملیاتی متغیرها 68

فصل چهارم: مرور یافته های تحقیق

1-4 مقدمه  70

1-1-4 گزاره                                                                                                                74

2-4 داده ها و اطلاعات استخراج شده  76

3-4 اهداف تحقیق    138

1-3-4 سوال اصلی                                                                                                        138

2-3-4 سوال های فرعی                                                                                                  139

فصل پنجم: 5.جمه بندی و نتیجه گیری تحقیق

1-5 مقدمه  144

2-5 محدویت های تحقیق    146

3-5 جمع بندی و نتیجه گیری    147

4-5 پیشنهادها 155

پیوست ها

« رزومه ای کوتاه از هنرمندان مصاحبه شونده »  157

« سه نمونه از مصاحبه های گرفته شده از هنرمندان »  167

« گزاره های استخراج شده از پاسخ های مصاحبه شوندگان »  220

منابع    252

ب. فهرست جدول داده ها

 الف. جدول کدگزاری مصاحبه شوندگان  72

 ب. جدول کد گذاری پرسش ها 73

جدول 1-1-1 / تعریف اسطوره- نیازها و آرزوهای بشری   76

جدول  2-1-2/ تعریف اسطوره- فرهنگ     77

جدول 3-1-3 / تعریف اسطوره- داستان و قهرمان داستانی   78

جدول 4-1-4 / تعریف اسطوره- ارتباط گر انسان با جهان هستی   79

جدول 5-1-5 / تعریف اسطوره- تاریخ   80

جدول 6-1-6 / تعریف اسطوره- دیگر موارد  81

جدول1-2-7 / جایگاه و محل اسطوره- فرهنگ و دین   84

جدول 2-2-8 / جایگاه و محل اسطوره- ادبیات و کتاب ها 85

جدول 3-2-9 / جایگاه و محل اسطوره- تاریخ و تمدن  86

جدول 4-2-10 / جایگاه و محل اسطوره- دیگر موارد  87

جدول1-3-11 / هویت سازی اسطوره- تاثیر اسطوره بر هویت انسان  89

جدول 1-4-12 / پردازش و خلق اسطوره-پردازش یا خلق اسطوره  91

جدول1-5-13 / افرادی که می توانند به ساخت اسطوره بپردازند- هنرمند  93

جدول2-5-14 / افرادی که می توانند به ساخت اسطوره بپردازند – دیگر موارد  94

جدول1-6-15 / ویژگی های اسطوره برای کودک 12-7 سال- شخصیت اسطوره  96

جدول 2-6-16 / ویژگی های اسطوره برای کودک 12-7 سال- نگاه به کودک     98

جدول 3-6-17 / ویژگی های اسطوره برای کودک 12-7 سال- شکل داستان  100

جدول 4-6-18 / ویژگی های اسطوره برای کودک 12-7 سال- توجه به ساختار ظاهری و روبنایی   101

جدول 5-6-19 / ویژگی های اسطوره برای کودک 12-7 سال- دیگر موارد  102

جدول 6-6-20 / ویژگی های اسطوره برای کودک 12-7 سال- سفید و سیاه یا خاکستری بودن شخصیت    103

جدول 1-7-21 / علت جای خالی اسطوره های بومی در دنیای کودک ایرانی- مدیریت    106

جدول 2-7-22 / علت جای خالی اسطوره های بومی در دنیای کودک ایرانی- هنرمند  109

جدول 3-7-23 / علت جای خالی اسطوره های بومی در دنیای کودک ایرانی- مدیریت و هنرمند  111

جدول 4-7-24 / علت جای خالی اسطوره های بومی در دنیای کودک ایرانی- رسانه  113

جدول 5-7-25 / علت جای خالی اسطوره های بومی در دنیای کودک ایرانی- دیگر موارد  114

جدول 1-8-26 / تحقیق و پژوهش در تولید محصولات فرهنگی- تحقیق و پژوهش در انجام کار  116

جدول 1-9-27 / رصد کردن بازخوردها-گرفتن بازخورد کارها 118

جدول 1-10-28 / وجود برنامه های فرهنگی غیر بومی در بازار فرهنگی بومی- موافق بودن یا نبودن  120

جدول 1-11-29 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی- داشتن نگاه بین المللی در تولید  121

جدول 2-11-30 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی- نگاه به کودک در تولید 122

جدول 3-11-31 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی-کیفیت محصولات تولیدی   123

جدول 4-11-32 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی- برنامه ریزی و مدیریت   124

جدول 5-11-33 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی- قدرت رسانه ها 125

جدول 6-11-34 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی- تحقیق و پژوهش در کار  126

جدول 7-11-35 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی- دیگر موارد  127

جدول 1-12-36 / ساختار برنامه های غیر بومی- ساختار زیربنایی و روبنایی تولیدات    129

جدول 1-13-37 / راهکار پیشنهادی برای پذیرش اسطوره های بومی- مدیریت    131

جدول 2-13-38 / راهکار پیشنهادی برای پذیرش اسطوره های بومی- انجام تحقیق و پژوهش     133

جدول 3-13-39 / راهکار پیشنهادی برای پذیرش اسطوره های بومی- نگاه حرفه ای به ساختار کار  134

جدول 4-13-40 / راهکار پیشنهادی برای پذیرش اسطوره های بومی- دیگر موارد  135

ج. جدول کسانی که دعوت به همکاری شدند  145

 

 

 

 

ج. فهرست جدول گزاره های مصاحبه شوندگان

جدول گزاره های کد 1 – نورالدین زرین کلک     220

جدول گزاره ی کد 2 – سید علیرضا گلپایگانی   221

جدول گزاره های کد 3 – علیرضا کاویان راد  222

جدول گزاره های کد 4 – بهرام  عظیمی   223

جدول گزاره های کد 5 – حسین مرادی زاده  225

جدول گزاره های کد 6 – علیرضا فرمانی   226

جدول گزاره های کد 7 – ملوس مراد  227

جدول گزاره های کد 8 – احمد عربانی   229

جدول گزاره های کد 9 – مصطفی رحماندوست    230

جدول گزاره های کد 10 – محمود برآبادی   232

جدول گزاره های کد 11 – محمدرضا یوسفی   233

جدول گزاره های کد 12- محمدرضا شمس     234

جدول گزاره های کد 13 – سید علی شجاعی   236

جدول گزاره های کد 14 – مجید راستی   237

جدول گزاره های کد 15 – بیژن شکرریز  238

جدول گزاره های کد 16 – بهروز غریب پور  240

جدول گزاره های کد 17 – سیروس حسن پور  241

جدول گزاره های کد 18 – علی اصغر آزادان  242

جدول گزاره های کد 19 – سعید رزاقی ثمینی   244

جدول گزاره های کد 20 – علیرضا گلدوزیان  245

جدول گزاره های کد 21 – پیمان رحیمی زاده  246

جدول گزاره های کد 22 – کیانوش غریب پور  248

جدول گزاره های کد 23 – علی زارعان  249

جدول گزاره های کد 24 – شهرام اقبال زاده  250

-1 مقدمه
     قرن بیست و یکم دوره ی جهانی شدن فرهنگی در عرصه های بین المللی است. اگر اواخر قرن گذشته، اروپا در مسیر یکی شدن اقتصادی و مرزهای سیاسی به موفقیت دست یافت، این عصر، سخن از یکی شدن فرهنگی است. تمامی این تغییرات رویکردی، از کشورهای صنعتی آغاز و به کشورهای جهان سومی ختم می گردد و نیز در این عرصه ها معمولا کشورهای جهان سوم، نقطه آسیب محسوب می شوند.

     اصطلاح ” کشور در حال گذر ” برای توصیف کشورهای جهان سوم، سخن از آدمی آشفته و بی نظم است که با شتاب بسیار می دود و در رسیدن او نیز، تضمینی وجود ندارد ( محسنیان راد،15:1389 ).

به نظر می رسد نسخه های پیچیده شده ی غیربومی، برای کشورهای دیگر کارگر نیفتد و برای هر کشوری باید از درون فرهنگ و بستر تجربیات او نسخه نوشت و امید به ترقی داشت.

در بازار امروز پیام ارتباطی، ” چه می گوید ” بسیار مهم تر از ” چه کسی می گوید ” است ( همان:28 ). اما به نظر می رسد در حوزه ” بازار پیام فرهنگی ” این هر دو مهم است؛ این که چه کسی، چه می گوید.

مردم شناسان بر این باورند معنی در ذهن به ظهور می رسد و از رفتار فرد سر برمی آورد. در تعریف معنی ر.لینتون بیان می کند، « معنی مجموعه ای از خصایص فرهنگی مرکب از پیوندهایی است که هر جامعه ای به آن نسبت می دهد. این گونه پیوندها ذهنی اند و غالبا جنبه ناهشیارانه دارند و فقط به طــور غیر مستقیم در رفتــار آنان متجلی می شــونـد » ( همان:66 ).

در همین رابطه می توان به همان داستان معروف اختلاف معنی سگ در ذهن یک زوج اشـاره کرد. زبان این زن و شوهر یکی است، هر دو برای واژه سگ در دفتر لغت معنی خود، یک معادل را دارند ولی معنی سگ برای این هر دو متفـاوت است یعنی در حافظـه درازمدت آن ها، معنـی متفاوت نسبت به یکـدیگــر نگه داری می شود.

ویلیام بی من به نقل از تـرنـر می نـویســـد: « نمــاد[1] چه عینی و چه انتــزاعی، از نظـــر کارکــردی، ســازوکـاری است که در چـارچـوب یک نظام فـرهنگی، پـدیـده هـایی ملموس و عینی را به ” معـانی ” مربوط می ســـازد » ( همان ). اصطلاح نماد و نشانه در حوزه فلسفه زبان، زبان‌شناسی، ارتباط‌شناسی و هنر بیش تر کاربرد دارد ( همدانی، منبع اینترنتی ) که به اعتقاد محسنیان راد، نماد خود عامل زایش فرهنگ است آن جایی که پدیده های ملموس و عینی را در چارچوب یک نظام فرهنگی به معانی مرتبط می سازد. همان طور که اشنایدر فرهنگ را، نظامی از ” نمادها و معانی ” تعریف کرده است ( محسنیان راد،68:1389 ).

در همین رابطه می بینیم که در ساخت کارتون ها و نوشتن شخصیت های قهرمانی، برای انتقال پیام و معنی مورد نظر برای مخاطب کودک بیش تر از نمادها و اشکال ملموسی استفاده می شود که برای کودک قابل هضم باشد. زیرا هنوز ذهن انتزاعی کودک شکل نگرفته است و معنی واژگان به درستی برای او قابل فهم نیست. و هر فرهنگی برای انتقال پیام خود از نمادهای فرهنگی – بومی خود کمک می گیرد. گروهی از ارتباط شناسان که اکثریت را هم در برمی گیرند معتقدند؛ « معنی از طریق پیام منتقل می شود – پس مـعـنی سوار بـر پیام قابل جا به جایی است – مـاننــد لیـنــدگرن، رایـت، لارسـن، مـــوریس و ولـــوند بــرگ » ( همان:69 ).

در بحث اسطــوره سازی بــرای کودک، مساله همذات پنـــداری او در مقابل اسطوره ها، بسیار حائز اهمیت است. همذات پنداری کودک نشان از پذیرش الگو از طرف او دارد. معمولا در همذات پنداری، فرد با اسطوره و قهرمان داستان یکی می شود و کاملا در آن شخصیت غرق می گردد. حال با این توضیحات، آیا همذات پنداری کودک ایرانی با اسطـــوره های کارتونی غیـربـومـی به معنای انتقال ” معنی ” به ذهن او نیست؟ در حالی که فرستنده و گیرنده از دو فرهنگ مجزا هستند. یا می توان این طور نتیجه گرفت که همذات پنداری یعنی همان تشکیل محتوای حافظه درازمدت موجود در هیپوکامپ مغز؟ دیوید برلو توضیح می دهد ” معنی ها در ما هستند نه در پیام “. ولی آیا برای کودک هم همین طور است؟ آیا نمی توان گفت معنی در کودک، در حال ساخت است و پیام هایی که به او می رسد در حال شکل دادن به معناها در ذهن او هستند؟

ناصر باهنر یکی از محققان در حوزه برنامه سازی برای کودکان، در پاسخ به همین پرسش که تفاوت مخاطب کودک با بزرگسال با توجه به رویکرد نظریه دیوید برلو، در چیست؟ پاسخ داد؛ این که گفته می شود معنا در ذهن مخاطب وجود دارد یک چیز عام است که هم برای مخاطب بزرگسال و هم مخاطب کودک صادق است. اما نوع معانی و حجم معنی در این دو نوع مخاطب تفاوت می کند . ممکن است یک کودک، معانی که دارد به لحاظ کمی مثلا 30 درصد یک بزرگسال باشد. ولی به هر حال کودک هم یک معانی همراه خود دارد. جریان شناخت گرایی در روان شناسی بر همین امر استوار است. معتقدند؛ برای شناخت انسان ها ( مخاطبان ) در حوزه  دانش روانشناسی باید به سراغ چیز هایی رفت که آن ها درک می کنند یا درک کردند. یعنی شناختی که آن ها از پدیده ها و مفاهیم اطراف خود دارند. بنابراین ” معنا در ذهن وجود دارد ” در هر دو مخاطب صادق است. این در واقع یک مکتب است. مثلا در مورد مفهوم خدا؛ مفهوم خدا برای خردسال که فقط با خانواده و اطرافیان خود سر و کار دارد و حداکثر با مهدکودک، همان مفهوم پدر است. همان انسانی است که جنسش جنس مذکر است. می خورد، می آشامد و می خوابد. پس کودک هم یک مفهومی از خدا در ذهن خود دارد. اما بر اساس آن چیزی که در پیرامونش اتفاق می افتد. وقتی جلوتر بیاییم در دوره ابتدایی، مفهوم خدا تغییر پیدا می کند. بعضی بچه ها در این مقطع سنی می گویند خدا مثل نور است، مثل روح است. چون با مفهوم روح آشنا شدند یا حداقل چیزهایی در مورد آن شنیده اند. با نور و ویژگی ها و مختصاتش که فوق العاده است، آشنا شده اند. پس خدا را با معانی ذهنی خودشان که فرا انسانی است مقایسه می کنند. در این جا مفهوم خدا که کاملا انسانی و محدود است تبدیل می شود به مفهومی فرا انسانی. ولی هم چنان غیرمجرد است. در دوره ی نوجوانی و مقطع دبیرستان، دیگر فرد با توجه به قوتی که به لحاظ عقلانی پیدا کرده است، مفاهیم مجرد یا معانی مجرد را برای خدا به کار می گیرد. پس نوع معانی در مورد یک موضوع ( خدا ) متفاوت می شود. به همین ترتیب در مورد سایر موضوعات نیز این اتفاق می افتد.

در بحث انتقال پیام و معنا، و تفاوت آن بین کودکان و بزرگسالان، احتیاج به یک پژوهش جداگـانه ای ست که از حوصله ی این تحقیق خارج است. ذکــــر این نکته از قول محسنیان راد نیز لازم است که در مورد این مـوضـوع ( مخاطب کودک )، دانشگاه بیرمنگام سال هاست که به امر تحقیق و پژوهش مشغول است. و از این نظر دانش مخاطب شناسی ما، عقب افتاده است. این در حالی است که شناخت مخاطب یکی از عوامل موفقیت در ارتباط برقرار کردن با مخاطب هدف است. در واقع مخاطب شناسی یکی از ابعاد مهم در علوم ارتباطات محسوب می شود که در کشور ما به آن اهمیت لازم داده نمی شود. حتا در ساخت برنامه های کودک و نوجوان، به شرایط سنی مخاطب توجه نمی شود و در پخش برنامه ها نیز زمان بندی درستی برای گروه های مختلف سنی دیده نمی شود.

در تحقیق حاضر با توجه به داده ها و اطلاعات به دست آمده، جای خالی اسطوره ها در محصولات فرهنگی مهر تایید خورده است. و مشکل اصلی به دو بخش مدیریت و هنرمند در حوزه کودک برمی گردد. به علت عدم تامین مالی و زمانی برای هنرمند و عدم برنامه ریزی مهندسی شده، باعث شده است که در بخش اسطوره های نوشتاری و به خصوص اسطوره های تصویری ما دچار ضعف بسیاری باشیم. هم چنین عدم خلاقیت و ابداع در هنرمند، پویایی در این حوزه را از بین برده است.

در فصل دوم این پژوهش ( مبانی نظری تحقیق ) در خصوص معنا و اسطوره ی مورد نظر توضیحات بیش تری ارائه گردیده است که به روشن شدن مساله کمک بیش تری خواهد نمود.

  2-1 طرح مساله
با توجه به اهمیت الگوها در شکل گیری شخصیت و حیات فردی و اجتماعی کودک، می توان الگوها را به شکل مستقیم و غیر مستقیم، مربی کودکان دانست .فقدان الگوهای برخاسته از هویت ملی و مذهبی جامعه، منجر به بیگانه شدن کودکان شده، کودکانی که نسل جوان و آینده را ساخته و میراث دار فرهنگ آن جامعه محسوب می شوند. صالحی امیری در کتاب دیپلماسی فرهنگی می نویسد؛ هویت اصلی هر جامعه، فرهنگ آن جامعه است و بدون شناخت فرهنگ، ماهیت جوامع مختلف قابل دسترسی نخواهد بود ( صالحی امیری،15:1389 ). فرهنگ هویت دهنده است و در واقع رکن اساسی شخصیت و هویت انسانی ملت ها در فرهنگ و میراث تاریخی آن ها نهفته است ( همان:19 ). ناصر باهنر معتقد است، مفهوم هویت فرهنگی تا حد زیادی با میراث فرهنگی، آن چه که از گذشتگان به ارث رسیده است، ارتباط دارد ( باهنر،16:85 ). روح الامینی در کتاب خود زمینه فرهنگ شناسی می نویسد؛ افسانه ها، داستان ها، قصه ها، قهرمانان و اسطوره های هر قوم و ملتی، در ساخت و شناخت فرهنگ جامعه، از اهمیت بسیاری برخوردار هستند ( روح الامینی، 76:1388 ).

می دانیم فرهنگ ساخته اندیشه بشر، نسل به نسل منتقل می شود و هویت فرهنگی افراد جامعه را می سازد. این سینه به سینه شدن از راه زبان، خط، نقش و نگار، اسباب و ابزار و به ویژه در عصر جدید از طریق رسانه های جمعی صورت می گیرد. از دریچه ی نگاه جلال ستاری « فرهنگ به مثابه میراث، رودخــانه طویلی است که به دریاچه ی نسلی معین از افراد انسان می ریزد و به آنان، ارزش های اخلاقی و زیباشناختی و مرام ها و مسلک ها و تاریخ و نشانه ها و رمزها را منتقل می کند » ( ستاری،97:1385 ). ادوارد تیلر نخستین مردم شناسی که تعریف دقیقی از فرهنگ ارائه می دهد و در واقع مبدع مفهوم علمی فرهنگ است، می نویسد: ” فرهنگ یا تمدن مجموعه ای پیچیده از معرفت، عقاید، هنر، اخلاقیات، قوانین، آداب و همه ی قابلیت ها و عادات دیگری است که انسان چون عضوی از جامعه آن ها را می آموزد ” ( بلوکباشی،31:1388 ). فرانتس بواس از دیگر انسان شناسان معتقد است؛ هر فرهنگ معرف کلیتی خاص و منحصر به فرد است ( پهلوان،55:1378 ). وی در یکی از تحقیقات میدانی خود دریافت سازمان اجتماعی بیش تر از فرهنگ تاثیر می پذیرد تا از محیط طبیعی ( همان:52 ).

فرهنگ به عنوان وجدان و خودآگاهی جوامع انسانی است که اگر در انتقال آن خللی ایجاد شود باید در انتظار مرگ فرهنگی بوده که دستاورد آن از خود بیگانگی است. ستاری، ارتباط فرهنگ و هنر را در جوامع انسانی به مثابه روح ملت می داند که در ادامه توضیح می دهد مراد وی از روح، فکر موجود در تن جوامع انسانی است (ستاری،103:1385 ). به همین دلیل اشاره می کند به این سخن رنه ماهو دبیـر فقید و اسبق یونسکو، که او فرهنگ را ” بهبود کیفیت زندگی ” افراد جامعه تعریف می کند ( همان ). در حقیقت فرهنگ دارای سه کارکرد عمده است؛ به صورت یک اسم مستقل و انتزاعی، فراگرد عام رشد فکری، معنوی و زیبایی شناسانه را می نمایاند. در کاربرد عام و خاص، معرف روش زندگی معینی است. و در کارکرد سوم توصیف آثار و تجربیات فکری است. و  به خصوص فعالیت های هنری را هدف می گیرد ( پهلوان،6:1378 ).

5-1 – سوالات تحقیق.. 6

1-5-1- سؤالات اصلی تحقیق.. 6

2-5-1 سؤالات فرعی تحقیق: 6

6-1-تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق: 7

فصل دوم : ادبیات و پیشینه‌تحقیق.. 10

1-2-مقدمه: 11

2-2-مروری بر استراتژی فروش: 11

1-2-2-تعریف استراتژی فروش: 11

2-2-2-الگوهای عناصر استراتژی فروش: 12

3-2- مروری بر مدیریت استراتژیک فروش… 14

1-3-2- تاریخچه مدیریت استراتژیک فروش: 14

2-3-2-تعاریف مدیریت استراتژیک فروش: 15

3-3-2-انواع استراتژی فروش: 15

1-3-3-2- استراتژی فروش در اپراتورهای خدمات تلفن همراه : 18

2-1-3-3-2- استراتژی فروش در اپراتورتلفن همراه ایرانسل: 18

4-3-2-قوانین استراتژی: 24

4-2- تکامل فرآیند فروش: 26

5-2- انواع مدل فروش: 28

1-5-2- مدل فروش ضمنی خدمات تلفن همراه: 29

1-1-5-2-هفت استراتژی فروش ضمنی خدمات تلفن همراه : 29

2-5-2-مدل فروش فزاینده در خدمات تلفن همراه : 31

1-2-5-2-ده استراتژی فروش فزاینده خدمات تلفن همراه : 31

7-2-عوامل مؤثر براستراتژی فروش و مدل مفهومی تحقیق: 33

1-7-2-عوامل داخلی مؤثر بر استراتژی فروش: 34

1-1-7-2- جنگ میان بخش های بازاریابی و فروش: 35

2-1-7-2- قیمت گزاری: 41

1-2-1-7-2- استراتژی قیمت گذاری برای افزایش فروش: 42

2-2-1-7-2-شناسایی عوامل مؤثر بر قیمت گذاری فروش خدمات تلفن همراه : 44

3-1-7-2-تعریف نام تجاری: 45

1-3-1-7-2-عناصرارزش نام تجاری : 45

2-3-1-7-2-عناصرارزش نام تجاری در خدمات تلفن همراه  : 46

-4-1-7-2- تبلیغات: 46

1-4-1-7-2- تبلیغات در خدمات تلفن همراه : 46

5-1-7-2- کانال های فروش: 47

1-5-1-7-2-کانال فروش غیر مستقیم : 48

1-1-5-1-7-2- کانال فروش غیر مستقیم در اپراتورهای تلفن همراه (ایرانسل ) : 48

1-1-1-5-1-7-2-کانال بانک: 48

2-1-1-5-1-7-2-کانال فیزیکی – هدف گیری توزیع کنندگان: 48

2-5-1-7-2- کانال فروش مستقیم: 50

1-2-5-1-7-2- کانال فروش مستقیم در خدمات تلفن همراه : 50

2-7-2- عوامل خارجی مؤثر بر استراتژی فروش… 51

1-2-7-2-مدل های پذیرش فناوری از سوی مشتریان: 51

2-2-7-2-وفاداری مشتریان: 59

8-2- استراتژی کسب و کار دیجیتالی : 61

9-2- پنج استراتژی برای فروش بازار موبایل.. 62

10-2-خدمات همراه: 64

1-10-2- نسل های شبکه تلفن همراه 65

11-2-تاریخچه شرکت ایرانسل: 66

1-11-2-شبکه توزیع ، فروش و خدمات پس از فروش ایرانسل: 66

2-11-2-اهداف راهبردی ایرانسل: 67

3-11-2-محصولات و خدمات تلفن همراه شرکت ایرانسل: 68

 

1-3-11-2-سیم کارت ها: 68

2-3-11-2-انواع خدمات ارزش افزوده: 69

فصل سوم: روش تحقیق.. 76

1-3- مقدمه. 77

2-3 – روش تحقیق.. 77

3-3 – جامعه آماری تحقیق.. 79

4-3 – روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه. 79

5-3-روش گرد آوری داده ها 80

6-3-روائی و پایایی پرسشنامه پژوهش…. 81

7-3-–مقیاس اندازه گیری.. 84

8-3-روش‌ آماری جهت تجزیه و تحلیل دادهها 85

فصل چهارم – تحلیل داده ها 87

1-4- مقدمه : 88

2-4- گردآوری داده ها و توصیف نمونه: 88

3-4- تحلیل آمار استنباطی: 91

2-3- 4- آزمون فرضیه های تحقیق.. 93

1-2-3-4-آزمون فرضیه ها با ضریب همبستگی پیرسون. 93

2-2-3-4-آزمون فرضیه ها بر اساس رگرسیون چند گانه. 99

3-2-3-4- آزمون تی تک نمونه ای برای بررسی تاثیر متغیر های مستقل بر وابسته: 103

4-2-3-4- آزمون رتبه ای فریدمن برای رتبه بندی متغیر های تحقیق  : 106

فصل پنجم – نتیجه گیری و پیشنهادات… 109

1-5- مقدمه. 110

2-5- خلاصه و جمع‌بندی نتایج تحقیق.. 110

3-5- بررسی و تحلیل یافته‌های پژوهش با توجه به آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و آزمون تی.. 111

4-5- مقایسه نتایج با یافته های تحقیقات دیگر. 113

5-5- ارائه پیشنهادات… 115

1-5-5- پیشنهادهایی به شرکت ایرانسل.. 115

2-5-5- پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 118

6-5- محدودیت های تحقیق.. 119

ضمائم. 120

منابع. 125

 

 

فهرست نمودار

 

نمودار 1-2- ، روند استفاده شارژ1000 تومانی را از سال 2010 به بعد نشان می دهد: 20

نمودار (1-4 )  وضعیت تاهل پاسخ دهندگان. 89

نمودار (2-4 )  تحصیلات پاسخ دهندگان. 90

نمودار (3-4 ) سابقه کار پاسخ دهندگان. 90

نمودار (4-4 ) جنسیت پاسخ دهندگان. 91

 

 

فهرست جداول

جدول 1-2 : مطالعات درمورد استراتژی فروش. 14

جدول 2-2 : اولین 5 استان ، با بیشترین سهم استفاده از شارژ های 1000 تومانی را نشان می دهد : خراسان شمالی ، لرستان ، گلستان ، همدان ، کرمانشاه. 22

جدول 3-2: مدیریت استراتژی فروش. مطوری،1389،ص43. 40

جدول 4-2: مدیریت استراتژی فروش. مطوری،1389،ص52. 41

جدول5-2 : مدل پذیرش عمومی فناوری و نوآوری از سوی مشتریان. 51

جدول 6-2 ، گرد آوری پژوهش های داخلی و خارجی در مورد عوامل مؤثربر رفتار خرید خدمات همراه  : 58

جدول 1-3: پرسشنامه های تحقیق.. 81

جدول 2-3 : ضریب پایایی پرسشنامه. 83

جدول3-3 :طیف لیکرت پرسشنامه. 84

جدول (1-4 )  وضعیت تاهل پاسخ دهندگان: 88

جدول ( 2-4 )   تحصیلات پاسخ دهندگان. 89

جدول ( 3-4 )  سابقه کار پاسخ دهندگان. 90

جدول ( 4-4 )  جنسیت پاسخ دهندگان. 91

جدول(5-4) آزمون کولموگروف- اسمیرنوف متغیرهای تحقیق.. 92

جدول (6-4): نتایج آزمون نرمال بودن متغیرها 93

جدول(7-4) نتیجه آزمون پیرسون فرضیه فرعی اول. 94

جدول(8-4) نتیجه آزمون پیرسون فرضیه فرعی دوم تحقیق.. 95

جدول(9-4) نتیجه آزمون پیرسون فرضیه فرعی سوم تحقیق.. 96

جدول (10-4) نتیجه آزمون پیرسون فرضیه فرعی چهارم تحقیق.. 97

جدول(11-4 ) نتیجه آزمون پیرسون فرضیه فرعی پنجم تحقیق.. 98

جدول(12-4) نتیجه آزمون اسپیرمن فرضیه فرعی ششم تحقیق.. 99

جدول(13-4)متغیرهای وارد شده و خارج شده 100

جدول (14-4 ) خلاصه مدل. 100

جدول(15-4)تحلیل واریانس رگرسیون. 100

جدول( 16-4)ضرایب رگرسیون. 101

جدول(17-4 ):نتیجه آزمون t تک نمونه ای متغیر های تحقیق.. 104

جدول(18-4 ):نتیجه آزمون t تک نمونه ای متغیر های تحقیق.. 104

جدول ( 19-4 ) خروجی آزمون رتبه ای فریدمن.. 107

جدول(20-4) رتبه بندی متغیر های تحقیق.. 108

جدول1-5 خلاصه آزمون فرضیات تحقیق.. 111

 

 

فهرست اشکال

شکل 1-2- مدل تحقیق: 33

شکل 2-2: عوامل جلو برنده چهار کلید واژه استراتژی کسب و کار دیجیتال: 62

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه
در سال های اخیر، پیشرفت در فناوری های اطلاعات و ارتباطات و به خصوص سازگاری سریع تلفن های همراه در سرتاسر جهان ، منجر به معرفی کاربردهای جدید فناوری های همراه و خدمات آن شده است . امروزه ، افزایش تعداد کاربران دستگاه های همراه نشان دهنده ی وجود فرصت های فراوانی برای دولت جهت بهبود خدمات و کاهش هزینه ها با افزایش کارایی از طریق ارائه خدمات همراه است.)تانگ ، لی ، تریمی،2006)[1]

امکان ارائه ودریافت خدمات از طریق دستگاه های همراه و به خصوص تلفن همراه ، کاربردهای متداول آن را با تغییر مواجه کرده است و منجربه فروش پیچیده محصولات و خدمات همراه می گردد .بنابراین ، به منظور تعیین عوامل مؤثر بر استراتژی فروش ، میزان پذیرش خدمات همراه از سوی کاربران از اهمیت بالایی بر خوردار است . به این منظور، باید عواملی که از سوی کاربران بر پذیرش خدمات همراه تأثیر دارند ، شناسایی و اهمیت هریک از این عوامل مشخص شود تحقیق حاضر نیز به همین منظور و در پنج فصل به شرح زیر تهیه گردیده است.

فصل اول کلیات تحقیق است که شامل تعریف مساله، ضرورت انجام تحقیق، فرضیه‌های تحقیق، اهداف تحقیق، قلمرو تحقیق و غیره می‌باشد.

فصل دوم مبانی نظری و پیشینه تحقیق است که در ابتدا مبانی نظری مرتبط با استراتژی فروش و مبانی نظری مرتبط با پذیرش فناوری از سوی مشتریان مورد بررسی قرار گرفته است. سپس پیشینه تحقیقات مشابه اشاره شده و در پایان نیز به معرفی شرکت ایرانسل پرداخته شده است.

فصل سوم به بررسی روش تحقیق می‌پردازد. در ادامه روش و ابزار گردآوری اطلاعات ، ابزار پرسشنامه، روایی و پایایی پرسشنامه، جامعه آماری و نمونه آماری و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها دیگر مواردی است که در این فصل مورد بررسی قرار گرفته است.

فصل چهارم شامل یافته تحقیق که حاصل تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده است، می‌باشد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل‌ها در قالب آمارهای توصیفی و استنباطی با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای Excel، SPSS ارائه شده است.

فصل پنجم نیز به جمع‌بندی و نتیجه‌گیری و پاسخ‌گویی به سوالات و فرضیه‌های تحقیق، بیان محدودیت‌های تحقیق و ارائه پیشنهادات می‌پردازد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 
 
فصل اول کلیات تحقیق
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کلیات تحقیق

1-1-مقدمه
 هدف از بررسی کلیات تحقیق بیان چیستی و چرایی تحقیق می‌باشد تا بدین وسیله محققین دیگر بتوانند علت و ضرورت این تحقیق را به درستی درک نموده و با مسیر تحقیق و قلمرو آن آشنا شوند. لذا در این فصل تعریف مساله، سؤال‌های اصلی تحقیق و ضرورت انجام آن، فرضیه‌های تحقیق و غیره مورد بررسی قرار می‌گیرد.

 

2-1- بیان مسأله
از آنجایی که در سالهای اخیر ، فروش خدمات تلفن همراه  مورد استقبال مشتریان قابل توجهی قرارگرفته است ، و این موضوع اهمیت فروش خدمات تلفن همراه را در اولویت قرار داده است ، با توجه به این که مفهوم استراتژی فروش ، مفهومی جدید در ادبیات بازاریابی بوده است و کمتر پژوهشگری فروش را در سطح استراتژیک دیده است ، تبیین و توسعه این مفهوم و اینکه چه عواملی در شناسایی این استراتژی مؤثرند ، مبنا و منطق تعریف اهداف این پژوهش است.

 از این جهت مساله تحقیق : شناسایی عواملی است که از نقطه نظر مشتریان ،  شرکت ایرانسل باید در استراتژی فروش خود لحاظ نماید.

همچنین از نگاه کاربردی باید گفت: مشکل عمده ای که بسیاری از صنایع کشور با آن سروکار دارند، بحث فروش کوتاه مدتی است که همیشه در این حوزه وجود داشته است و گاهی مانع دستیابی سازمان ها به اهداف استراتژیک و بلند مدتشان شده است .با توجه به اهداف راهبردی شرکت ارتباطات و خدمات ایرانسل :

پیشرو درفناوری و مشتری مداری
ارایه بهترین کیفیت محصول و خدمات
توسعه زیرساخت های پایدار و پیشرفته مبتنی بر فناوری نوین شبکه تلفن همراه در سطح کشور
ارایه مناسب ترین خدمات با به صرفه ترین قیمت و تمرکز زدایی در خدمت رسانی
و با توجه به  اینکه ، استراتژی حاضر در شرکت ایرانسل  ، استراتژی رهبری هزینه است شناسایی عواملی که بر استراتژی فروش تاثیر گذار است حیاتی است که تیم بازاریابی ، با توجه به رتبه بندی این عوامل موثر ، محصولات و خدمات متناسب بانقطه  نظرات مشتریان را طراحی کند و به بازار عرضه نماید.

3-1- اهمیت و ضرورت تحقیق
افزایش رقابت در بازارها به واسطه پیشرفت فناوری ، نیازهای ارتباطی  را دگرگون ساخته است ، سازمانها به کانالهای ارتباطی جدیدی نیاز دارند که زیرساخت های سنتی قادر به فراهم آوردن آنها نیست.

تغییر ماهیت کسب وکار ، وجود بازیگران متعدد در حوزه عملیات یک شرکت ، لزوم ارتباطات با تجهیزات و ماشین آلات و نیاز به ارتباطات گسترده، پیوسته و موثر کارکنان و

بخش  اول  : مفاهیم  و  پیشینه جرایم  رایانه ای علیه عفت و اخلاق  عمومی در فضای مجازی 9

فصل اول :  شناخت مفاهیم بنیادین و سیرتحولات تاریخی 10

مبحث اول : تبیین مفاهیم و واژه شناسی 10

گفتار اول : مفهوم جرم و جرایم رایانه ای 10

الف( مفهوم جرم 10

ب  (جرم رایانه ای 11

ج( جرم اینترنتی 14

د ) جرم شبکه 15

ه ) جرم فناوری اطلاعات 15

گفتار دوم : مفهوم عفت و اخلاق و ضابطه تشخیص اعمال منافی عفت 16

الف)  مفهوم عفت و اخلاق 16

ب) ضابطه تشخیص اعمال منافی عفت 17

مبحث دوم: زمینه های پیدایش جرایم رایانه ای و جرایم علیه عفاف در تاریخ 20

گفتار اول : پیشینه جرایم رایانه ای 20

گفتار دوم : سیر تولد و قانونگذاری جرایم علیه عفاف 24

فصل دوم : بستر سازی فضای مجازی برای تحقق جرایم علیه عفت و اخلاق 29

مبحث اول : ماهیت جرم در فضای مجازی 29

گفتار اول : ویژگی جرایم رایانه ای 29

الف) تخصصی و علمی بودن 32

ب) دارای حیثیت عمومی و خصوصی بودن 33

ج) پیچیدگی خاص 34

د) دشوار بودن تعیین صلاحیت کیفری 34

ه) جهانی بودن 35

و) دشوار بودن کشف بزهکار 35

گفتار دوم : طبقه بندی جرایم رایانه ای 35

مبحث دوم : جرایم عفت و اخلاق در فضای مجازی 40

گفتار اول : موضوع جرایم علیه عفت و اخلاق 41

گفتار دوم : مصادیق جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق 45

الف ) هرزه نگاری 45

ب ) توریسم جنسی 47

ج ) قوادی 47

د ) روابط نامشروع 48

نتیجه گیری بخش اول 50

بخش دوم : تحلیل ماهوی مصادیق جرایم علیه عفت و اخلاق ناشی از فناوری نوین 51

فصل اول : نقش مستقیم فضای مجازی در شکل گیری هرزه نگاری 52

مبحث اول : بررسی فقهی و حقوقی جرم هرزه نگاری 53

گفتار اول : دیدگاه فقه نسبت به جرم هرزه نگاری 53

گفتار دوم : تشریح ارکان تشکیل دهنده جرم هرزه نگاری 56

الف) عنصر قانونی : 56

ب) عنصر مادی : 58

ج) عنصر روانی : 61

مبحث دوم : بزه دیدگان جرم هرزه نگاری 62

گفتار اول : هرزه نگاری افراد بزرگسال 62

گفتار دوم : هرزه نگاری کودکان و نوجوانان 67

فصل دوم : نقش رایانه در تحقق جرم قیادت به عنوان وسیله ارتکاب جرم 71

مبحث اول : قیادت در حقوق جزای اسلامی 72

گفتار اول : قوادی از نگاه اسلام 73

گفتار دوم : ارکان تشکیل دهنده جرم قیادت 76

الف) عنصر قانونی : 76

ب) عنصر مادی : 77

 

ج) عنصر روانی : 80

مبحث دوم : تحقق جرم قیادت در فضای مجازی 80

گفتار اول : ارکان تشکیل دهنده جرم قوادی رایانه ای 81

الف) عنصر قانونی : 81

ب) عنصر مادی : 84

ج) عنصر روانی : 85

گفتار دوم : بررسی آسیب های وارده جرم قوادی بر بزه دیده، مجرم و جامعه 86

الف) آسیب های وارده بر بزه دیده 86

ب) آسیب های وارد بر مجرم و جامعه 89

نتیجه گیری 92

پیشنهادات 94

فهرست منابع 96

چکیده لاتین 101

مقدمه

با گسترش فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی و دسترسی عموم افراد جامعه به شبکه اینترنت، فضای جدیدی فرا روی متخلفین جوامع قرار گرفته است. فضایی که در آن محدودیت‌هایی همچون مرزهای جغرافیایی، ملیت، بعد مسافت، زمان و… فاقد معنا و مفهوم است. در موقعیت جدید جرایم رایانه‌ای از رشد و توسعه چشمگیری برخوردار بوده است. با گسترش این جرایم، جرایم رایانه‌ای مرتبط با امور غیر اخلاقی نیز افزایش یافته و تاثیر منفی بر نظام اجتماعی و پایه‌ای از جمله خانواده ها و سازمانها داشته و بیشتر کودکان و نوجوانان را مورد هجوم قرار داده است و شرایط لازم را برای ارتکاب برخی جرایم در جهت اشاعه این مفاسد آماده ساخته است. در این میان خانواده ها برای آموزش صحیح استفاده از اینترنت بسیار مؤثرند، امروزه خانواده ها فقط به خرید رایانه اکتفا می کنند ومعتقدند که فرزندان، خود استفاده از آن را یاد می گیرند در صورتی که باید ابتدا فرهنگ استفاده و تذکرهای لازم را به اضافه آموزش مناسب به فرزندان خود بدهند و سپس وسیله را مهیا کنند.جرایم علیه اخلاق وعفت عمومی عبارتست از هر نوع عمل ،رفتار وگفتاری که بر خلاف عفت وپاکدامنی جامعه باشد.این جرایم متنوع ومتعددند: برخی از آنها از جمله جرایم حدی می باشند ،مثل زنا ،لواط وبعضی تعزیری هستند.مثل روابط نامشروع مادون حدوعرضه وخرید وفروش صور قبیحه وقوع برخی از این جرایم (اعم از حدی وتعزیری)با ظهوراینترنت از محیط فیزیکی به محیط مجازی انتقال یافته است؛ ولی در برخی از آنها رایانه و اینترنت نمی تواند به عنوان واسطه ارتکاب جرم شود، مثل زنا ولواط، چرا که در وقوع چنین جرایمی حضور فیزیکی افراط شرط است. مهم‌ترین و شایع‌ترین این جرایم عبارتند از: انتشار محتوای مجرمانه، قوادی، هرزه نگاری و روابط نامشروع .ازجمله مسایلی که موجب سوء استفاده از فضای مجازی می شود  ارتکاب جرایمی تحت عنوان جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی است که برخورد صحیح و منطقی قانونگذار با این مسائل را می طلبد .از این رو هدف از این تحقیق، بررسی جرایم رایانه ای منافی عفت از دیدگاه فقهی و حقوقی می باشد.

الف) بیان مساله :

از آنجا که حفظ ارزش های موجود در جامعه ،موجب ثبات و ماندگاری در فرهنگ و اخلاق آن جامعه محسوب می شود، وجدان عمومی همواره ارتکاب اعمالی که این ارزش ها را کم رنگ یا محو نماید مورد سرزنش و نکوهش قرار می دهد. دولت ها به شیوه های مختلف از جمله جرم انگاری در این زمینه و قرار دادن ضمانت اجرا و برخورد با مهاجمین نسبت به این ارزش ها ،در حفظ و صیانت آن می کوشند[1] و باتوجه به آنکه این دسته جرایم با اعتقادات،آداب ورسوم،باورهاو مذهب جوامع ارتباط دارند،بیش از پیش وجدان

1.1. مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 17

1.2. ضرورت اجرا……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 18

1.3. هدف…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 19

1.4. تعریف نفوذپذیری……………………………………………………………………………………………………………………………….. 20

1.5. عوامل مؤثر در میزان نفوذپذیری…………………………………………………………………………………………………………. 21

فصل دوم : مروری بر تحقیقات انجام شده…………………………………………………………………………………………………… 27

فصل سوم : ویژگی‌های منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………………………………………… 33

3.1. مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….. 34

3.2. ویژگی‌های منطقه مورد مطالعه…………………………………………………………………………………………………………… 34

3.2.1. فیزیوگرافی حوضه……………………………………………………………………………………………………………………………. 34

3.2.2. ویژگی‌های اقلیمی حوضه………………………………………………………………………………………………………………… 36

3.2.3. ویژگی‌های پوشش گیاهی حوضه…………………………………………………………………………………………………….. 37

3.2.4. ویژگی‌های خاک‌شناسی حوضه……………………………………………………………………………………………………….. 38

3.2.4.1. رژیم رطوبتی خاک………………………………………………………………………………………………………………………. 38

3.2.4.2. رژیم حرارتی خاک………………………………………………………………………………………………………………………. 38

3.2.5. منابع آب حوضه……………………………………………………………………………………………………………………………… 39

3.2.6. هیدرولوژی حوضه…………………………………………………………………………………………………………………………… 40

3.2.7. ویژگی‌های زمین‌شناسی و سنگ‌شناسی حوضه……………………………………………………………………………….. 41

3.2.7.1. ویژگی‌های زمین‌شناسی……………………………………………………………………………………………………………… 41

3.2.7.2. سنگ‌شناسی حوضه…………………………………………………………………………………………………………………….. 45

 

3.2.8. فرسایش‌پذیری واحدهای زمین‌شناسی……………………………………………………………………………………………. 46

3.2.9. ژئومورفولوژی حوضه………………………………………………………………………………………………………………………… 49

3.3. ویژگی‌های عرصه پخش‌سیلاب……………………………………………………………………………………………………………. 51

فصل چهارم : مواد و روش‌ها………………………………………………………………………………………………………. 54

4.1. روش کار……………………………………………………………………………………………………………………………. 55

4.2. روش‌های اندازه‌گیری میزان نفوذپذیری خاک………………………………………………………………………………………. 55

4.2.1. روش‌های مستقیم…………………………………………………………………………………………………………………. 57

4.2.1.1. آزمون‌های آزمایشگاهی………………………………………………………………………………………………….. 57

4.2.1.2. آزمون‌های صحرایی……………………………………………………………………………………………………… 62

4.2.2. روش‌های غیر مستقیم…………………………………………………………………………………………………. 69

4.3. روش‌های اندازه‌گیری میزان نفوذپذیری در عرصه پخش سیلاب…………………………………………………………… 69

4.3.1. اندازه‌گیری میزان نفوذپذیری به روش مستقیم در عرصه پخش سیلاب…………………………………………….. 70

4.3.2. اندازه‌گیری میزان نفوذپذیری به روش غیر مستقیم در عرصه پخش سیلاب………………………………………. 79

4.4. روش اندازه‌گیری میزان تخلخل خاک در عرصه پخش سیلاب………………………………………………………………. 88

4.5. تعیین محل‌های نمونه‌برداری و اندازه‌گیری میزان نفوذپذیری………………………………………………………………. 89

4.6. زمان‌ نمونه‌برداری خاک و اندازه‌گیری میزان نفوذپذیری………………………………………………………………………. 95

4.7. آنالیز داده‌های جمع‌آوری شده……………………………………………………………………………………………….. 95

4.7.1. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها (Statistical Data Analysis)…………………………………………………… 96

4.7.2. تجزیه و تحلیل نقشه‌ای داده‌ها (Mapping Data Analysis)………………………………………………….. 98

4.8. روش‌های آنالیز دانه‌بندی خاک و ترسیم منحنی دانه‌بندی……………………………………………………… 102

4.9. روش تهیه نقشه بافت خاک……………………………………………………………………………………….. 107

4.10. روش تهیه نقشه توپوگرافی و هم‌پتانسیل آب‌های زیرزمینی عرصه پخش سیلاب…………………………….. 108

4.11. روش تعیین معادله تجربی بین نفوذپذیری با پارامتر‌های دانه‌بندی خاک……………………………………….. 110

فصل پنجم : نتایج………………………………………………………………………………………………. 112

5.1. نتایج حاصله از اندازه‌گیری میزان نفوذپذیری به روش مستقیم در عرصه پخش سیلاب……………………… 114

5.2. نتایج حاصله از اندازه‌گیری میزان نفوذپذیری به روش غیر مستقیم در عرصه پخش سیلاب……………….. 116

5.3. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل آماری داده‌های میزان نفوذپذیری در روش مستقیم…………………………… 120

5.4. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل نقشه‌ای داده‌های میزان نفوذپذیری در روش مستقیم………………………… 126

5.5. نتایج حاصله از آنالیزهای دانه‌بندی خاک…………………………………………………………………. 132

5.6. نقشه‌های توپوگرافی و هم‌پتانسیل آب‌های زیرزمینی عرصه پخش سیلاب…………………………………………. 144

5.7. معادله بین میزان نفوذپذیری و ضریب خمیدگی دانه‌بندی……………………………………………………………….. 152

فصل ششم : نتیجه‌گیری و بحث…………………………………………………………………………… 154

پیشنهادها…………………………………………………………………………………………………………. 171

منابع………………………………………………………………………………………………………………. 173

چکیده

یکی از روش‌های تغذیه مصنوعی سفره‌های آب زیرزمینی، پخش ‌سیلاب بر روی اراضی هموار دشت‌ها و ذخیره آن در آبخوان‌ها، می‌باشد که در دهه اخیر توجه خاصی در کشور ما بدان مبذول شده است. یکی از اهداف عمده این طرح‌ها استفاده از سیلاب‌های فصلی می‌باشد که در مناطق خشک و نیمه‌خشک رخ می‌دهند. ورود حجم زیادی از سیلاب محتوی املاح و بار معلق فراوان با منشأ‌های متفاوت با برجای گذاردن رسوبات فراوان و نفوذ‌ مواد محلول و ریزدانه‌‌ همراه سیلاب در آبرفت‌ها، به مرور زمان‌ سبب تغییراتی در نفوذ‌پذیری خاک عرصه‌ پخش می‌شود. هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان و روند تغییرات نفوذپذیری، تحت تأثیر عملیات پخش سیلاب از دیدگاه زمین‌شناسی مهندسی می‌باشد. در این پژوهش سعی گردیده است که میزان این تغییرات با استفاده از اندازه‌گیری میزان نفوذپذیری به روش مستقیم – به وسیله نفوذسنج استوانه‌های مضاعف (Infiltrometer Double-Ring) و روش غیرمستقیم – با استفاده از فرمول‌های تجربی ارائه شده برای تخمین میزان نفوذپذیری از روی خصوصیات فیزیکی خاک (از جمله آنالیز دانه‌بندی و تخلخل خاک) در دو دوره زمانی مجزا و مقایسه آن با زمین شاهد مورد بررسی قرار گیرد. نتایج این آزمون، بررسی روند تغییرات نفوذپذیری خاک در اثر پخش سیلاب را عملی می‌سازد. لذا در این تحقیق به بررسی تغییرات نفوذپذیری و علل آن در ایستگاه پخش سیلاب بر آبخوان پسکوه سراوان پرداخته ‌شد.

به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های روش مستقیم از دو روش آماری و نقشه‌ای استفاده شد. در روش تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها، تجزیه واریانس برای داده‌های برداشت شده با استفاده از روش دو عامل تجزیه واریانس (Two Way ANOVA) و گروه‌بندی میانگین تیمارهای آزمایشی با استفاده از آزمون آماری دانکن (Duncan’s Method) در سطح احتمال 5 درصد انجام گرفت. همچنین برای تجزیه و تحلیل نقشه‌ای داده‌ها از روش تهیه نقشه‌های نفوذپذیری و بافت خاک استفاده شد و نهایتاً نتایج هر دو روش مورد مقایسه قرار گرفتند. به ‌طور خلاصه در روش آماری نتایج حاکی از آن بود که:

بین دو دوره برداشت میزان نفوذپذیری، تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد.
دو عرصه شاهد شرقی A-E و همچنین شاهد غربی A-W با تمامی مستطیل‌های عرصه پخش به جز R1A2 و R2B1 تفاوت معنی‌داری را از خود نشان داده‌اند.
به عبارت دیگر میزان نفوذپذیری از زمان احداث عرصه پخش سیل (سال 1370) تا مورخ 10/8/1385 به مقدار 94/55 درصد و تا مورخ 5/8/1386به مقدار 34/57 درصد کاهش یافته است. همچنین نسبت میانگین تغییرات میزان نفوذپذیری عرصه‌ پخش در دوره دوم نسبت به دوره اول در طول بازه زمانی یکساله به میزان 23/3 درصد کاهش داشته است.

در روش تجزیه و تحلیل نقشه‌ای نیز نتایج نسبت‌های حجمی حاکی از آن بود که میزان نفوذپذیری کل عرصه پخش در طول دو دوره برداشت به میزان کم، حدود 41/2 درصد در دوره دوم نسبت به دوره اول کاهش یافته است و تفاوت عمده در نوارهای تکرار مشاهده می‌شود.

اختلال مصرف متقاضی طلاق تفاوت وجود ندارد. بین سرسختی روان شناختی در زنان دارای شوهر مبتلا به اختلال های مصرف مواد خواهان ادامه زندگی با زنان دارای شوهر مبتلا به اختلال مصرف متقاضی طلاق تفاوت وجود دارد. بین سبک دلبستگی ایمن و کنترل سرسختی روان شناختی در زنان دارای شوهر مبتلا به اختلال های مصرف مواد خواهان ادامه زندگی با زنان دارای شوهر به اختلال مصرف مواد متقاضی طلاق رابطه  معنی دار وجود ندارد. بین سرسختی روان شناختی در سبک های دلبستگی زنان دارای شوهر مبتلا به اختلال های مصرف مواد خواهان ادامه زندگی با زنان دارای شوهر مبتلا به اختلال مصرف متقاضی طلاق تفاوت وجود ندارد.

کلیدواژه:

سبک های دلبستگی، تمایل به طلاق، سر سختی روان‌شناختی، اختلال مصرف مواد

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                  صفحه

فصل اول طرح تحقیق

1-1- مقدمه                                                                                                     2

1-2- بیان مساله                                                                                                         3

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق                                                                       5

1-4- اهداف تحقیق                                                                                           7

1-4-1-هدف کلی                                                                                             7

1-4-2- اهداف جزئی                                                                                        7

1-5- سوال ها تحقیق                                                                                          7

1-6- فرضیه های تحقیق                                                                                               8

1-7- تعاریف نظری و عملیاتی                                                                              8

1-7-1-تعاریف مفهومی                                                                                                8

1-7-2- تعاریف عملیاتی                                                                                     9

فصل دوم پیشینه ی تحقیق

2-1- پیشینه ی نظری                                                                                         11

2-2- پیشینه پژوهشی                                                                                         50

2-2-1- پیشینه داخلی                                                                                        50

2-2-2- پیشینه خارجی                                                                                       53

 

فصل سوم روش تحقیق

3-1-مقدمه                                                                                                      59

3-2- روش انجام تحقیق                                                                                               59

3-3-جامعه آماری                                                                                             59

3-4- نمونه آماری و روش نمونه گیری                                                                     60

3-5- ابزار اندازه گیری اطلاعات                                                                                       60

3-6- روش اجرای پژوهش                                                                                  62

3-7- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات                                                                       63

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه                                                                                                     65

4-2- آمار توصیفی                                                                                            66

4-3-آمار استنباطی                                                                                           69

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه                                                                                                     75

5-2- بحث و نتیجه گیری                                                                                    75

5-3- محدودیت ها                                                                                            77

5-4- پیشنهادها                                                                                                          78

5-4-1- پیشنهادهای کاربردی                                                                              78

5-4-2- پیشنهادهای پژوهشی                                                                               79

منابع فارسی                                                                                                     80

منابع انگلیسی                                                                                                   83

پرسش نامه                                                                                                      85

– مقدمه

متخصصان روان‌شناسی خانواده معتقدند که شناخت دقیق‏ زوجین از یکدیگر قبل از ازدواج و جلوگیری از ازدواج‏های‏ خودسرانه و سهل‏انگارانه می‏تواند پیشگیری مناسبی برای پدیده‏ طلاق بعد از آغاز زندگی باشد. طبق آمار ارائه‏ شده 5/47 درصد مردان و 55 درصد زنان شناخت کمی از همسران خود هنگام ازدواج دارند و در این میان تنها 5/27 درصد مردان و 25 درصد زنان در هنگام ازدواج همسران خود را به خوبی می‏شناسند و در بین این دو دسته، دسته‌ی دیگری هم‏ وجود دارد که شناخت نسبی از همسران خود دارند، یعنی 10 درصد مردان و 20 درصد زنان. اگر این آمار به سویی رود که‏ زوجین از هم شناخت کافی داشته باشند، به احتمال زیاد طلاق‏ رشد نزولی خواهد داشت. بررسی ها نشان می‏دهد عدم شناخت صحیح از همسر علت‏ عمده‌ی طلاق‏ها گزارش شده است. غیر از این، شتاب‏زدگی در ازدواج باعث ایجاد زیان‏های غیرقابل جبران شده که برای رفع‏ این معضل می‏توان با مشاوره روان‌شناسی آن را حل کرد؛زیرا با این ارزیابی روان‌شناختی است که آمادگی فرد از لحاظ روحی و روانی برای ازدواج مشخص می‏شود(رستمی و همکاران، 1388).

 

كلید واژه: تعهد، وفای به عهد، متعهد، متعهدٌله، شخص ثالث

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                 صفحه

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………….. 1

بخش اول: کلیات……………………………………………………………………………………………………………. 4

فصل اول: تعریف، انواع و شرایط تحقق تعهد……………………………………………………………………………….. 6

مبحث اول: تعریف تعهد…………………………………………………………………………………………………….. 7

گفتار اول: معنای لغوی و حقوقی تعهد………………………………………………………………………………….. 7

گفتار دوم: اركان و آثار تعهد…………………………………………………………………………………………….. 9

بند اول: اركان تعهد……………………………………………………………………………………………………… 9

بند دوم: آثار تعهد……………………………………………………………………………………………………….. 9

مبحث دوم: انواع تعهد……………………………………………………………………………………………………… 10

گفتار اول: مفهوم تعهد به وسیله………………………………………………………………………………………… 11

بنداول: تعهد به وسیله معین…………………………………………………………………………………………….. 12

بند دوم: تعهد به وسیله نا معین…………………………………………………………………………………………. 12

گفتار دوم: مفهوم تعهد به نتیجه………………………………………………………………………………………… 13

بند اول: تعهد به وسیله معمولی…………………………………………………………………………………………. 14

بند دوم: تعهد به وسیله با شدت بیشتر………………………………………………………………………………….. 14

بند سوم: تعهد به نتیجه…………………………………………………………………………………………………. 15

بند چهارم: تعهد به نتیجه خاص……………………………………………………………………………………….. 15

بند پنجم: تعهد به نتیجه از نوع خفیف………………………………………………………………………………….. 16

مبحث سوم: شرایط تحقق تعهد…………………………………………………………………………………………….. 16

فصل دوم :ایفا و جهات سقوط تعهد………………………………………………………………………………………. 19

مبحث اول: ایفای تعهد…………………………………………………………………………………………………….. 20

مبحث دوم: جهات سقوط تعهد…………………………………………………………………………………………….. 21

گفتار اول: وفای به عهد………………………………………………………………………………………………… 23

 

بنداول: تعریف وفای به عهد……………………………………………………………………………………………. 23

بند دوم: ماهیت وفای به عهد…………………………………………………………………………………………… 24

بند سوم: عناصر وفای به عهد………………………………………………………………………………………….. 25

گفتار دوم: اقاله…………………………………………………………………………………………………………. 29

بند اول: تعریف اقاله……………………………………………………………………………………………………. 30

بند دوم: ماهیت حقوقی اقاله……………………………………………………………………………………………. 30

بند سوم: موضوع اقاله………………………………………………………………………………………………….. 31

گفتار سوم: ابراء………………………………………………………………………………………………………… 32

بند اول: تعریف ابراء……………………………………………………………………………………………………. 32

بند دوم: ماهیت ابراء……………………………………………………………………………………………………. 32

بند سوم: شرایط ابراء……………………………………………………………………………………………………. 33

گفتار چهارم: تبدیل تعهد……………………………………………………………………………………………….. 34

بند اول: تعریف تبدیل تعهد…………………………………………………………………………………………….. 34

بند دوم: موارد تبدیل تعهد……………………………………………………………………………………………… 35

بند سوم: آثار تبدیل تعهد………………………………………………………………………………………………. 36

گفتار پنجم: تهاتر……………………………………………………………………………………………………….. 37

بند اول: تعریف تهاتر…………………………………………………………………………………………………… 37

بند دوم: اقسام تهاتر……………………………………………………………………………………………………. 38

گفتار ششم: مالكیت ما فی‌الذمه…………………………………………………………………………………………. 39

فصل سوم :ایفا تعهد از ناحیه ثالث و ماهیت حقوقی آن……………………………………………………………………. 41

مبحث‌ اول: ایفا تعهد از ناحیه ثالث…………………………………………………………………………………………. 41

گفتاراول: جایگاه پرداخت دین از ناحیه ثالث……………………………………………………………………………. 42

گفتاردوم: شرایط پرداخت دین از ناحیه ثالث……………………………………………………………………………. 42

مبحث دوم: تحلیل ماهیت حقوقی پرداخت ثالث و مقایسه تطبیقی آن………………………………………………………. 43

گفتار اول: تحلیل ماهیت حقوقی پرداخت ثالث:………………………………………………………………………… 43

گفتاردوم: پرداخت ثالث در حقوق خارجی…………………………………………………………………………….. 44

بنداول: در نظام حقوقی كامن لو……………………………………………………………………………………….. 45

بند دوم: در حقوق كشور فرانسه……………………………………………………………………………………….. 45

بند سوم: درحقوق كشور مصر…………………………………………………………………………………………. 46

بند چهارم: در حقوق كشور عراق……………………………………………………………………………………… 46

بخش دوم: دخالت ثالث در اجرای حكم و سند و آثار آن…………………………………………………………………… 47

فصل اول :اجرای حكم و سند به وسیله ثالث……………………………………………………………………………….. 48

مبحث اول: اجرای حكم  و سند در تعهدات مالی…………………………………………………………………………… 48

گفتار اول: اجرای حكم و سند در تعهدات مالی وجه……………………………………………………………………. 50

بند اول: اجرای حكم در تعهدات مالی وجه…………………………………………………………………………….. 50

بند دوم: اجرای سند در تعهدات مالی وجه……………………………………………………………………………… 51

گفتار دوم: اجرای حكم و سند در تعهدات مالی غیر وجه……………………………………………………………….. 52

بند اول: اجرای حكم در تعهدات مالی غیر وجه…………………………………………………………………………. 52

بند دوم: اجرای سند در تعهدات مالی غیر وجه…………………………………………………………………………. 53

مبحث دوم: اقدام ثالث به جانشینی از محكومٌ‌علیه و متعهد………………………………………………………………….. 56

گفتار اول: اقدام در قالب اذن و وكالت………………………………………………………………………………….. 58

بند اول: اقدام در قالب اذن……………………………………………………………………………………………… 58

بند دوم: اقدام در قالب وكالت………………………………………………………………………………………….. 62

گفتار دوم: اقدام به تجویز قانونگذار……………………………………………………………………………………. 67

بند اول: رجوع بستانکار پرداخت کننده طلب بستانکار دارای وثیقه به مدیون…………………………………………….. 68

بند دوم: رجوع محکومٌ‌له پرداخت کننده حق‌الزحمه ارزیاب به محکومٌ‌علیه……………………………………………… 70

بند سوم: رجوع محکومٌ‌له پرداخت کننده حق‌الحفاظه حافظ به محکومٌ‌علیه……………………………………………… 71

بند چهارم: رجوع محکومٌ‌له پرداخت کننده سایر هزینه‌های اجرایی به محکومٌ‌علیه………………………………………. 73

بند پنجم: رجوع بیمه گر به عامل زیان…………………………………………………………………………………. 74

بند ششم: رجوع بستانکار پرداخت کننده طلب بستانکار دارای وثیقه به مدیون…………………………………………… 75

بند هفتم: رجوع ظهرنویس، ضامن، قبول کننده و تأدیه کننده به صادر کننده سند تجاری………………………………… 76

بندهشتم: رجوع متصدی حمل و نقل به مأمور حمل و نقل…………………………………………………………….. 77

بند نهم: رجوع غاصب پرداخت کننده به غاصب متلف………………………………………………………………….. 77

گفتار سوم: اقدام به علت اضطرار………………………………………………………………………………………. 78

فصل دوم: آثار اجرای حکم و سند به وسیله ثالث…………………………………………………………………………… 83

مبحث اول: آثار نسبت به محکوم‌ٌعلیه و متعهد……………………………………………………………………………… 84

فصل اول : کلیات و مفاهیم

1. مبحث اول: کلیات.. 2
1. 1. معرفی مسئله. 2
2 بیان اهمیت موضوع. 3
3 پیشینه تحقیق. 4
4. سؤال اصلی تحقیق. 5
5. سؤالات فرعی تحقیق. 5
6. فرضیه اصلی تحقیق. 5
7. فرضیه های فرعی تحقیق. 5
8. روش تحقیق. 6
9. محدودیت‎های پژوهش.. 6
مبحث دوم: مفاهیم 6
1 گفتار اول: داوری.. 6
1. 1 معنای لغوی داوری.. 6
1. 2 مفهوم حقوقی داوری.. 7
1. 3 داوری در فقه. 9
1. 4 داوری تجاری.. 10
1. 5 داوری تجاری بین‌المللی. 11
1. 6 داوری بین‌المللی در حقوق ایران. 12
1. 7 داوری بین‌المللی در مقررات آنسیترال. 13
1. 8 اهمیت داوری بین‏المللی. 14
1. 9 اقسام داوری.. 16
1. 9. 1 داوری سازمانی. 16
1. 9. 2 داوری موردی یا اختصاصی. 17
2 گفتار دوم: مفهوم ابطال و بطلان رأی داوری.. 17
2. 1 ابطال. 17
2. 2 بطلان. 17
2. 3 تفاوتهای مفهومی بطلان و ابطال. 17
گفتار سوم : داوری تجاری بین الملل از نگاه فقه اسلامی. 18

1. جواز و نفوذ داوری در فقه اسلامی. 19
2. قلمرو داوری در فقه اسلامی. 20
3. میزان لزوم رای و قراداد داوری.. 21
4. شرایط داور در فقه اسلامی. 22
3 مبحث سوم: تا ریخچه ابطال رأی داوری.. 24

1 تاریخچه داوری و ابطال رأی داوری در حقوق ایران. 24
2. تا ریخچه داوری و ابطال رأی داوری در آنسیترال. 26
فصل دوم :مصادیق ابطال رأی داوری تجاری در حقوق ایران و مقررات داوری آنسیترال

مقدمه: 31

1 مبحث اول: ابطال رأی داوری تجاری در حقوق ایران و قانون نمونه آنسیترال. 31

1 گفتار اول: موارد ابطال رأی داور. 34
1. 1. فقدان اهلیت طرفین. 36
1. 2. بی‏اعتباری موافقتنامه داوری.. 38
1. 3 عدم رعایت مقررات در خصوص ابلاغ اخطاریه‏ها 40
1. 4 عدم توفیق درارائه دلیل و مدارك پرونده 40
1. 5 خروج داور از حدود اختیار. 41
1. 6 تشكیل هیات داوری برخلاف قواعد 42
1. 7 رأی مؤثر داور جرح شده 43
1. 8 صدور رأی بر مبنای سند مجعول. 47
1. 9 یافتن مدارک جدید مبنی بر حقانیت معترض پس از صدور رأی.. 48
1. 10 پایان مهلت درخواست ابطال رأی داوری.. 49
2 گفتار دوم: بطلان ذاتی رأی داوری.. 50
2. 1 بند اول: تفاوت ماده 33 و ماده 34 قانون داوری تجاری بین‏المللی. 50
2. 2 بند دوم: مواردی که رأی داوری بطلان ذاتی دارد 50
2. 2. 1 موضوع اختلاف به موجب قوانین ایران غیرقابل ارجاع به داوری باشد. 51
2. 2. 2 مخالفت با نظم عمومی یا اخلاق حسنه و یا قواعد آمره 52
2. 2. 3 آرای مربوط به اموال غیرمنقول. 53
3 گفتارسوم: اصل 139 قانون اساسی و ابطال رأی داوری.. 54
3. 1 بند اول: ابطال رأی داوری در اصل 139 قانون اساسی. 56
3. 1. 1 تفاسیر اصل 139 قانون اساسی ایران. 57
3. 1. 1. 1 نظریه تفسیر   مضیق اصل 139 ق.ا. 57
3. 1. 1. 2 نقد و بررسی نظریه تفسیر مضیق. 61
3. 1. 1. 3 نظریه كمیته بررسی تفسیر بیانیه الجزایر. 63
3. 1. 1. 4 نقد و بررسی نظریه كمیته تفسیر بیانیه الجزایر. 64
3. 1. 1. 5 نظریه تفسیر اصل 139 ق.ا. بر مبنای نمایندگی. 66
3. 1. 1. 6 نقد و بررسی نظریه نمایندگی. 67
3. 1. 1. 7 نظریه تفسیر اصل 139 ق.ا. بر مبنای عدم اهلیت.. 68
3. 1. 1. 8 نقد و بررسی نظریه عدم اهلیت.. 69
3. 1. 1. 9 نظریه مشروط بودن قابلیت ارجاع امر داوری.. 70
3. 1. 2 نقد و بررسی تفاسیر مربوط به اصل 139 ق.ا 73
3. 1. 3 نتیجه بررسی نظرات در رابطه با اعتبار قرارداد داوری موضوع اصل 139 ق.ا 76
3. 2 بند دوم: دعاوی نفتی. 77
2 مبحث دوم: بررسی موارد ابطال رأی داوری در قواعد داوری آنسیترال و حقوق ایران. 79

1 گفتار اول: قواعد داوری آنسیترال. 79
1. گفتاراول: موارد ابطال رای داوری.. 82
1. 1 عدم رعایت قانون حاكم بر داوری.. 82
1. 1. 1 قانون شكلی حاكم بر داوری.. 83
1. 1. 2 قانون ماهوی حاكم بر داوری.. 84
1. 2 عدم رعایت اصول اجباری داوری.. 87
1. 2. 1 اصول رفتار مساوی با طرفین. 87
1. 2. 2 عدم رعایت اصل ابلاغ به موقع. 88
1. 2. 3 عدم رعایت اصل حق دفاع. 91
1. 3 فقدان صلاحیت یا تجاوز از حدود صلاحیت.. 92
1. 4 وجود بی‌نظمی در تشریفات رسیدگی. 94
1. 5 عدم توجیه رأی.. 95
2 گفتار دوم: احکام تکمیلی. 96
2. 1 احكام تكمیلی طبق قواعد داوری آنسیترال. 97
2. 2 احكام تكمیلی در قانون داوری تجاری بین‌المللی. 97
2. 3 احكام تكمیلی در قانون آئین دادرسی مدنی. 98
فصل سوم : چگونگی ابطال رأی داور و مرجع صالح جهت رسیدگی به دعوی ابطال

1 مبحث اول: چگونگی ابطال رأی داوری.. 100

1 گفتاراول: اعتراض به رأی داوری.. 100
2 گفتاردوم: مقررات شكلی در دعوی ابطال رای داور( در بیانیه الجزایر) 102
2. 1 اشكال اعتراض علیه احكام داوری.. 103
2 مبحث دوم: مرجع صالح رسیدگی به ابطال رأی داوری.. 104

1 گفتاراول: دادگاه صالح جهت رسیدگی به دعوی ابطال رأی داوری.. 104
1. 1 دادگاه صالح رسیدگی طبق مقررات قانون داوری تجاری بین‌الملل ایران. 104
1. 2 دادگاه صالح رسیدگی به دعوی ابطال رأی داور طبق مقررات اتاق ایران. 105
1. 2. 1 در خصوص اختلافات تجاری داخلی ارجاع شده به اتاق بازرگانی. 105
1. 2. 2 در خصوص اختلافات تجاری بین‌المللی ارجاع شده به مركز داوری اتاق ایران. 106
1. 2. 3 مرجع صالح رسیدگی به دعوی ابطال رأی داور طبق مقررات قواعد داوری آنسیترال 106
1. 3 دادگاه صالح جهت رسیدگی به دعوی ابطال رأی داوری در قانون آیین دادرسی مدنی. 109
1. 3. 1 دادگاه ارجاع كننده دعوی به داوری.. 109
1. 3. 2 دادگاه صالح جهت رسیدگی به اصل دعوی.. 109
2 گفتاردوم: رعایت مقررات شكلی در دعوی ابطال رأی داور. 110
2. 1 قانون داوری تجاری بین‌المللی. 110
2. 2 مقررات شكلی در قانون آیین دادرسی مدنی. 112
2. 3 گفتار سوم: مستندات درخواست ابطال. 113
3  مبحث سوم: آثار ابطال رأی داوری.. 113

1 گفتار اول: آثار اعتراض به رأی داوری.. 114
2 گفتار دوم: آثار ابطال رأی داوری.. 115
2. 1 امکان ارجاع مجدد اختلاف به داوری.. 116
2. 2 قابلیت اجرای آرای داوری ابطال شده 117
2. 2. 1 اثر فراسرزمینی حکم تعلیق یا ابطال (دیدگاه سنتی و کلاسیک) 118
2. 2. 2 اثر سرزمینی حکم تعلیق یا ابطال (دیدگاه جدید) 121
فصل چهارم : نتیجه گیری

نتیجه‏گیری.. 125

طرح مطلب:………………………………………………………………………………………………………………………………………………11

2-1- : جایگاه معاهده در حقوق بین­الملل:…………………………………………………………………………………………….12

2-1- سیر تاریخی معاهدات بین­المللی:………………………………………………………………………………………………….13

2-1-1-معاهدات بین­المللی از آغاز تا کنگره 1815 وین:……………………………………………………………………..13

2-1-2- معاهدات بین­المللی از کنگره 1815وین تا جنگ جهانی اول 1914:…………………………………….14

2-1-3- معاهدات بین­المللی بین دو جنگ جهانی 1918-1939:……………………………………………………….14

2-1-4- معاهدات بین­المللی پس از تأسیس سازمان ملل متحد:…………………………………………………………15

2-2 : مفهوم معاهده:………………………………………………………………………………………………………………………………15

2-2-1- : ملاحظات کلی:………………………………………………………………………………………………………………………15

2-2-2- : تعریف معاهده از منظر عرف حقوق بین­الملل:……………………………………………………………………..16

2-2-3- : تعریف معاهده از دیدگاه عهدنامه­های وین:………………………………………………………………………….17

2-2-4- : تعریف معاهده از دیدگاه علمای حقوق بین الملل:………………………………………………………………19

2-2-5- : تعریف معاهده از دیدگاه حقوق ایران:………………………………………………………………………………….20

2-2-6- : توافقهای بین­المللی خارج از شمول حقوق بین­الملل:…………………………………………………………..21

2-2-7- : خصوصیات معاهدات بین­المللی:…………………………………………………………………………………………..23

2-2-8- : اصطلاح شناسی معاهدات:……………………………………………………………………………………………………25

2-3 : مفهوم ایالات و مناطق خودمختار:……………………………………………………………………………………………..27

2-3-1- : ایالات:…………………………………………………………………………………………………………………………………….29

2-3-2- : مناطق خودمختار:…………………………………………………………………………………………………………………..38

2-3-2-1- : اختیارات واحد خودمختار………………………………………………………………………………………………….39

 

فصل سوم: اهلیت و حدود اهلیت ایالات و مناطق خودمختار

3-1: اهلیت ایالات:………………………………………………………………………………………………………………………………….46

3-1-1- : ایالات دارای اهلیت انعقاد معاهده:…………………………………………………………………………………………53

3-1-2- : ایالات با اهلیت محدود:…………………………………………………………………………………………………………..55

 

3-1-3- : ایالات فاقد اهلیت انعقاد معاهده:……………………………………………………………………………………………62

3-1-4- ابهامات موجود:…………………………………………………………………………………………………………………………..78

3-2: مناطق خودمختار:……………………………………………………………………………………………………………………………80

3-2-1- : اهلیت انعقاد معاهده توسط مناطق خودمختار:………………………………………………………………………81

 

فصل چهارم: مسئولیت ، آثار و حل و فصل اختلافات ناشی از انعقاد معاهده توسط ایالات و مناطق خودمختار

4-1 : آثار معاهده:…………………………………………………………………………………………………………………………………..93

4-1-1-: مفهوم کلی آثار انعقاد معاهده:………………………………………………………………………………………………..93

4-1-2-: اجرای معاهده توسط ایالات و مناطق خودمختار……………………………………………………………………95

4-2: مسئولیت ناشی از نقض معاهده توسط ایالات و مناطق خودمختار:……………………………………………..96

4-2-1-: مفهوم کلی مسئولیت بین­المللی:…………………………………………………………………………………………….96

4-2-1-1-: تعاریف حقوقدانان از مسئولیت بین­المللی…………………………………………………………………………98

4-2-2: بررسی مسئولیت ایالت­ها و مناطق خودمختار:…………………………………………………………….100

4-3 روش­های حل و فصل اختلاف میان دولت مرکزی و ایالات و یا مناطق خودمختار:……………………103

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

نتیجه گیری و پیشنهادات ………………………………………………………………………………………107

 

منابع و مأخذ ……………………………………………………………………..114 

 

1-1 مقدمه:

انعقاد معاهده یکی از قدیمی­ترین و مهم­ترین مشخصه دول مستقل در حاکمیت بر کشور می­باشد. اصولاً معاهدات بین تابعان حقوق بین­الملل یعنی بین دولت­ها با هم، بین دولت­ها و سازمان­های بین­المللی با یکدیگر و بین خود سازمان­های بین­المللی با یکدیگر منعقد می­شود. هر کشوری اهلیت تام در انعقاد هرنوع  معاهده را دارد و این اهلیت جز در برخی موضوعات که مغایر قواعد آمره باشد محدود نمی­شود. بعضی از کشورها دارای ساختار غیرمتمرکز و غیر بسیط هستند که به موجب آن دولت از لحاظ سیاسی به بخش­های جزئی تقسیم می­شود. واحدهای تشکیل دهنده دولت فدرال، حاکمیت سرزمینی ندارند اما  طبق مقررات قانون اساسی، ممکن است از اهلیت انحصاری برای انعقاد معاهده و قرارداد بین­المللی در موضوعات خاصی برخوردار باشند یا در برخی مسائل از اهلیت اشتراکی با دولت فدراسیون بهره­مند شده و در بعضی مسائل دیگر به هیچ وجه اهلیت نداشته باشد. خیلی از قوانین اساسی فدراسیون­ها به این مسئله پرداخته که آیا ایالت­ها اختیار انعقاد معاهدات را دارند یا نه؟( ضیایی بیگدلی،1384 :48). همچنین در برخی کشورها که ساختار فدرال ندارند، به بعضی از مناطق، خودمختاری سیاسی اعطا شده است و موضوع اهلیت این نهادها در انعقاد معاهده با کشورهای دیگر نیز در پایان نامه حاضر بررسی شده است. تردیدی نیست که کشورها به عنوان تابعان اصلی حقوق بین­الملل از اهلیت انعقاد معاهده برخوردارند اما موضوع اهلیت واحدهای ایالتی و مناطق خودمختار از مباحث بحث برانگیز و اختلافی در قوانین اساسی کشورها می­باشد.

اغلب نویسندگان پذیرفته­اند که مناطق خودمختار ممکن است نقش­های متفاوت و متمایزی در میزان انعقاد معاهده با دولت­ها و سازمان­های بین­المللی داشته باشند. اگر چه دیدگاه­های متفاوتی در خصوص میزان این نقش وجود دارد که ماهیت حقوقی و نتایج و وضعیت نهادهای موثر در بحث را در برمی­گیرد. این تفاوت­ها در رویه­ها مشهود بوده است. (Lissitzyn,1968;5)

مفهوم حقوقی خودمختاری عبارت است از قدرتی غیرحاکم که طبق قوانین خاصی می­تواند مقررات حقوقی ویژه­ای را تصویب و به آن عمل کند. به عبارت دیگر، منطقه خودمختار می­تواند در چارچوب مقرر، از اهلیت و صلاحیت لازم برای وضع مقررات مربوط به قلمرو سرزمین خود برخوردار گردد. عدم حاکمیت واحد خودمختار سبب می­شود که دولت مرکزی و یا فدرال حدود خودمختاری را تعیین کند. قوانین واحد خودمختار نباید با قانون یا قوانین اساسی کشور مرکزی در اختلاف و تعارض باشد. در داخل فدراسیون­ها، خودمختاری حکومت­های عضو عبارت است از تنظیم قانون اساسی مربوط به ایالت خود و تعیین نهادهایی براساس آن با رعایت قانون اساسی فدرال و درمحدوده­ی آن. قوانین اساسی فدرال؛ خودمختاری هریک از حکومت­های محلی عضو فدراسیون را به رسمیت می­شناسد، به این معنا که هریک از آن­ها در قلمرو حقوقی خود که به وسیله­ی اصل تفکیک مشخص شده است، حق وضع قانون و اجرای آن را دارند. هیچ­گونه نظارت سلسله مراتبی و یا هیچ حق قیمومتی در مورد تصمیم­های حکومت­ها از طرف دولت فدرال اعمال نمی­شود مگر در مواردی که دو قانون اساسی فدرال، به آن تصریح شده باشد. بنابراین، آن­ها آزادانه در مواردی که طبق قانون اساسی به آن­ها واگذار شده است مداخله کرده و آن امور را تنظیم می­کنند. حکومت­های محلی نیز دارای حق خود سازماندهی هستند. به همین جهت، هریک از آن­ها قانون اساسی خود را دارند و می­توانند با رعایت قانون اساسی فدرال در آن تجدیدنظر کنند. باتوجه به حق سازماندهی، هریک از حکومت­های محلی قوای سه­گانه­ای دارد که مستقل از دولت فدرال هستند اما این استقلال در همه­ی کشورهای فدرال یکسان نیست(خوبروی پاک، 1377: 42-41). در واقع یک نمونه واحد از نظام فدرالیسم در نظام حقوق عمومی و حقوق بین­الملل وجود ندارد.

در تعریف کشورهای فدرال باید گفت فدرالیسم یعنی گرایش جماعات متمایز انسانی به سوی یکدیگر. در نظام فدرالی، دو گرایش متضاد با هم آشتی داده می­شود: اول علاقه به حفظ خودمختاری و شخصیت حقوقی از سوی دولت­های مستقل و در ثانی کشش به سوی تشکیل یک قدرت جدید تا در برگیرنده کلیه جماعات عضو باشد. راه حل فدرالیستی ماهیتاً تاب و توان آن را دارد که در زمینه­های منطقه­ای و حتی جهانی دول مختلف را با یکدیگر به طور مستحکم و جدی پیوند دهد مثال­های تاریخی مختلفی موید این مدعاست. البته همانگونه که در بالا دیدیم اتحادجویی کشورهای کوچک می­تواند تا حدودی به صورت اتحادیه­های شخصی، واقعی و کنفدراسیون بیانجامد. اما شیوه­های فدرال قادرند بهتر از طرق دیگر راه­حل­های مدبرانه­تر و پیشرفته­تری را در جهت خردسندسازی این گونه تمایلات ارائه کنند. وضع حقوقی- سیاسی دولت­های مرکب از رهگذر فدرالیسم دارای استحکام و انسجام بیشتری خواهد بود(قاضی شریعت پناهی،1390: 90).

 

1-2 بیان مسئله:

در نظام حقوق بین­الملل، تنها تابعان فعال آن، اهلیت انعقاد معاهده را دارند. تابع حقوق به معنای شخصی که هم واضع قواعد حقوقی و هم دریافت کننده آن قواعد است. امروزه، این اشخاص در حقوق بین الملل در درجه اول کشورها و در درجه دوم سازمان­های­­­­­­­­­­­ بین­المللی دولتی هستند( اوبر به نقل از ضیایی بیگدلی، 1384: 3). در حقوق بین­الملل اصل بر اهلیت کشورها در انعقاد معاهدات است، کشورها آزادانه می­توانند به معاهده­ای بپیوندند یا از آن خارج شوند مگر آنکه موضوع معاهده به قواعد آمره مرتبط باشد و یا آنکه حق خروج از معاهده صراحتاً و یا با توجه به ماهیت و موضوع معاهده وجود نداشته باشد. منظور از کشور،  دولت حاکم مستقل است که این نیازمند وجود یک سرزمین، و با یک جمعیت مستقر، یک حکومت حاکم و مستقل از دیگر دولت­ها می­باشد(Aust, 2002: 47). این تعریف، شاخص­های دولت بودن را که در کنوانسیون 1933 مونته ویدئو درباره حقوق و وظایف دولت­ها منعکس شده، بیان می­کند. کنوانسیون مذکور مبیَن موازینی کلی است که براساس حقوق بین­الملل عرفی، لازمه­ی تشکیل دولت می­باشد. این کنوانسیون در هفتمین کنفرانس بین­المللی کشورهای امریکایی (مرکب از 15کشور امریکای لاتین و ایالات متحده امریکا) تصویب شده و مقرر می­دارد که:

دولت به عنوان شخص حقوق بین­الملل باید دارای ویژگی­های ذیل باشد: الف- جمعیت دائمی ب- سرزمین معین ج- حکومت د- صلاحیت ایجاد روابط بین­المللی با سایر دولت­ها.[1] (والاس،1387: 81)

در هنگام تدوین کنوانسیون حقوق معاهدات وین 1969 در پیش نویس کمیسیون بموجب ماده­ی 5 اهلیت ایالات و کشورهای عضو دولت فدرال برای انعقاد معاهدات تصریح شده بود اما در هنگام تصویب این کنوانسیون پاراگراف دوم ماده­ی 5 پیش نویس بنابه درخواست دولت کانادا حذف گردید، حال آنکه بر اساس قانون اساسی تعدادی از کشورهای فدرال که امکان انعقاد معاهده را به ایالات خود دادند و همچنین نظر برخی حقوقدانان بر این است که ایالات به صورت بالقوه امکان انعقاد معاهده را دارند. (Villiger,2009:128) بنابراین در خصوص ایالت­ها رویه موجود میان کشورهای فدرال متفاوت است و در برخی کشور­های فدرال امکان انعقاد معاهده به ایالت­ها داده شده، در برخی دیگر این اجازه به صورت محدود داشته شده و در برخی نیز امکان انعقاد معاهده از ایالت­ها گرفته شده­است. در خصوص مناطق خودمختار نیز باید گفت با توجه به رویه سابق دولت­ها و همچنین رویه کنونی آن­ها، مناطق خودمختار در اکثر موارد دارای اهلیت انعقاد معاهدات هستند هرچند این اهلیت در بسیاری از موارد، محدود و جزئی می­باشد.

سوال اصلی:

1- آیا در نظام حقوق بین­الملل و نظام­های حقوق داخلی کشورهای فدرال، اهلیت انعقاد معاهده برای ایالت­ها و مناطق خودمختار، پیش­بینی شده است؟

سوالات فرعی:

1- اختیارات ایالت­ها و مناطق خودمختار در انعقاد معاهدات تا چه میزان و حدودی می­باشد؟

2- چه کشورهایی این اهلیت را به ایالت­ها و مناطق خودمختار خود داده­اند؟

3- مزایا و منافع و معایب اعطای اهلیت به ایالت­ها و مناطق خودمختار چیست؟

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق.. 9

1-4- اهداف تحقیق.. 10

1-5- سوالات تحقیق.. 10

1-6- فرضیه های تحقیق.. 11

1-7- تعریف واژه ها 11

فصل دوم: مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1- پیشینه تحقیق.. 14

2-1-1 تحقیقات داخلی.. 14

2-1-2 تحقیقات خارجی.. 15

2-2- مباحث نظری.. 18

2-2-1 اروینگ گافمن.. 18

2-2-2 نوربرت الیاس… 21

2-2-3 پییر بوردیو. 22

2-2-4 آنتونیگیدنز. 24

2-2-5 برایانترنر. 28

2-2-6 میشل فوکو. 31

2-2-7 رویکردهای فمینیستی.. 33

2-3- چارچوب نظری.. 35

2-3-1 آنتونی گیدنز. 35

2-3-2 پییر بوردیو. 35

2-3-3 برایان ترنر. 36

2-4- مدل تجربی.. 38

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1- روش شناسی تحقیق.. 40

3-1-1 تعیین روش و تکنیک های مورد استفاده 40

3-2- جامعه آماری.. 40

3-3- روش نمونه گیری.. 41

3-4- تعیین حجم  نمونه. 41

3-5- اعتبار و روایی.. 41

3-6- روش تجزیه و تحلیلی داده ها 42

3-7- معرف ها واقلام آماری.. 42

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق

4-1- یافته های تحقیق.. 45

4-2- نتایج توصیفی تحقیق.. 45

4-2-1 سن.. 46

4-2-2 وضعیت اشتغال. 47

4-2-3 طبقه اجتماعی.. 48

4-2-4 بررسی شاخص های تحقیق.. 49

4-2-5 بررسی سنجش شاخص اصلاح بدن. 49

4-2-6 بررسی گویه های سازنده شاخص اصلاح بدن. 50

4-2-7 بررسی سنجش شاخص مصرف گرایی.. 54

4-2-8 بررسی گویه های سازنده شاخص مصرف گرایی.. 55

4-2-9 بررسی سنجش شاخص میزان مصرف رسانه. 57

4-2-10 بررسی گویه های سازنده شاخص میزان مصرف رسانه. 58

4-2-11 بررسی سنجش شاخص هویت شخصی.. 59

4-2-12 بررسی گویه های سازنده شاخص هویت شخصی.. 60

4-2-13 بررسی سنجش شاخص سرمایه فرهنگی.. 62

4-2-14 بررسی گویه های سازنده شاخص سرمایه فرهنگی.. 63

4-3- یافته های استنباطی.. 64

4-3-1 بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها 64

4-3-2 فرضیه اول. 66

 

4-3-3 فرضیه دوم. 67

4-3-4 فرضیه سوم. 68

4-3-5 فرضیه چهارم. 69

4-3-6 فرضیه پنجم. 70

4-3-7 فرضیه ششم. 71

4-3-8 فرضیه هفت… 72

4-3-9 رگرسیون چندمتغیره 73

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1- مقدمه. 77

5-2- خلاصه ای از مهمترین مباحث نظری.. 77

5-3- نتیجه گیری.. 79

5-4- محدودیت های تحقیق.. 83

5-5- پیشنهادها و راهکارها 84

منابع و مآخذ. 85

فهرست منابع فارسی.. 85

فهرست منابع انگلیسی.. 88

چکیده انگلیسی.. 90

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                   شماره صفحه

جدول 2-1: متغیرها و نظریه پردازان. 37

جدول 3-1: میزان آلفای بدست آمده برای هر یك از شاخص‌های تحقیق.. 42

جدول 4-1: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن.. 46

جدول 4-2: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب وضعیت اشتغال. 47

جدول 4-3: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب طبقه اجتماعی.. 48

جدول 4-4: فراوانی پاسخگویان  بر حسب شاخص اصلاح بدن. 49

جدول 4-5: جدول توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب گویه‌های سازنده شاخص اصلاح بدن. 50

جدول 4-6: فراوانی پاسخگویان  بر حسب شاخص مصرف گرایی.. 54

جدول 4-7: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب گویه های سازنده شاخص مصرف گرایی.. 55

جدول 4-8: فراوانی پاسخگویان برحسب شاخص میزان مصرف رسانه. 57

جدول 4-9: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب گویه های سازنده شاخص میزان مصرف رسانه. 58

جدول 4-10: فراوانی پاسخگویان  بر حسب شاخص هویت شخصی.. 59

جدول 4-11: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب گویه های سازنده شاخص هویت شخصی.. 60

جدول 4-12: فراوانی پاسخگویان  بر حسب شاخص سرمایه فرهنگی.. 62

جدول 4-13: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب گویه های سازنده شاخص سرمایه فرهنگی.. 63

جدول 4-14: :بررسی نرمال بودن توزیع متغیرهای تحقیق به کمک آزمون کولموگرف اسمیرنف… 64

جدول 4-15: ماتریس همبستگی بین متغیرهای تحقیق.. 65

جدول 4-16: مشخص‏كننده‌های تحلیل رگرسیونی رابطه بین مصرف گرایی و اصلاح بدن. 66

جدول 4-17: ضریب رگرسیونی رابطه بین مصرف گرایی و اصلاح بدن. 66

جدول 4-18: مشخص‏كننده‌های تحلیل رگرسیونی رابطه بین مصرف رسانه و اصلاح بدن. 67

جدول 4-19: ضریب رگرسیونی رابطه بین مصرف رسانه و اصلاح بدن. 67

جدول 4-20: مشخص‏كننده‌های تحلیل رگرسیونی رابطه بین هویت شخصی و اصلاح بدن. 68

جدول 4-21: ضریب رگرسیونی رابطه بین هویت شخصی و اصلاح بدن. 68

جدول 4-22: مشخص‏كننده‌های تحلیل رگرسیونی رابطه بین سرمایه فرهنگی و اصلاح بدن. 69

جدول 4-23: ضریب رگرسیونی رابطه بین سرمایه فرهنگی و اصلاح بدن. 69

جدول 4-24: بررسی رابطه بین طبقه اجتماعی و اصلاح بدن. 70

جدول 4-25: بررسی رابطه بین وضعیت اشتغال و اصلاح بدن. 71

جدول 4-26: نتایج حاصل از تحلیل واریانس در ارتباط با اصلاح بدن در سنین مختلف… 72

جدول 4-27: نتایج حاصل از آزمون توکی در رابطه با اصلاح بدن. 72

جدول 4-28:  نتایج حاصل از تحلیل واریانس در ارتباط با نگرش به اصلاح بدن در سنین مختلف… 73

جدول 4-29: مشخص‏كننده‌های كلی تحلیل رگرسیونی متغیرهای مستقل بر اصلاح بدن. 74

جدول 4-30: تأثیر تفکیکی متغیرهای مستقل بر اصلاح بدن. 75

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                   شماره صفحه

نمودار 4-1: نمودار سن پاسخگویان. 46

نمودار 4-2: نمودار وضعیت اشتغال پاسخگویان. 47

نمودار 4-3:  نمودار طبقه اجتماعی.. 48

نمودار 4-4: نمودار شاخص اصلاح بدن. 49

نمودار 4-5: نمودار شاخص مصرف گرایی.. 54

نمودار 4-6: نمودار شاخص میزان مصرف رسانه. 57

نمودار 4-7: نمودار شاخص هویت شخصی.. 59

نمودار 4-8: نمودار شاخص سرمایه فرهنگی.. 62

نمودار 4-9: تأثیر رگرسیونی رابطه بین مصرف گرایی و اصلاح بدن. 66

نمودار 4-10: تأثیر رگرسیونی رابطه بین مصرف رسانه و اصلاح بدن. 67

نمودار 4-11: تأثیر رگرسیونی رابطه بین هویت شخصی و اصلاح بدن. 68

 

چکیده
پژوهش حاضر، با هدف بررسی عوامل مؤثر بر اصلاح بدن[1]، رفتارهایی چون کنترل وزن، خدمات زیبایی، استفاده از داروها، کرم­ها و خدمات پزشکی و آرایشی را به روش کمی مورد بررسی قرار داده­ است. داده­های پژوهش با استفاده از روش پیمایش، با استفاده از پرسشنامه با حجم نمونه 384 نفر بر اساس جدول لین[2] (1976,) از زنان20 تا 44 ساله مناطق 22 گانه شهر تهران به روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شدند. برای سنجش روایی و پایایی سؤالات پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و اعتبار صوری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین اصلاح بدن، مصرف­گرایی، مصرف رسانه، هویت شخصی، طبقه اجتماعی و سن رابطه معناداری وجود دارد. و 47 درصد از تغییرات اصلاح بدن توسط مصرف­گرایی قابل تبیین است. همین طور حدود 7 درصد از تغییرات توسط مصرف رسانه و 12 درصد از تغییرات توسط هویت شخصی قابل تبیین می­باشد. همچنین با استفاده از تحلیل واریانس، اصلاح بدن در سنین مختلف نیز تفاوت معناداری وجود داشت. و آزمون توکی نشان دهنده­ی این بود که کمترین میانگین اقدامات جهت اصلاح بدن را افراد بالای 35 سال و بیشترین اقدامات را در سنین 25 تا35 سال انجام می­دهند. بین طبقه اجتماعی پاسخگویان و اصلاح بدن نیز رابطه­ی معناداری وجود داشت که با بالارفتن طبقه اجتماعی اقدامات جهت اصلاح بدن افزایش پیدا می­کند.

 

واژگان کلیدی: اصلاح بدن، مصرف­گرایی، مصرف رسانه، هویت شخصی، سرمایه فرهنگی، طبقه­اجتماعی، زنان

 

فصل اول:
کلیات تحقیق
 

1-1- مقدمه
توجه به بدن، ظاهر و تناسب به عنوان مقوله­ای تأثیرگذار منجر به مطالعات اجتماعی و فرهنگی بسیاری جهت نظریه پردازی و مطالعات تجربی در دو دهه اخیر شده است. رفتارهای افراطی، نارضایتی نسبت به بدن، علاقمندی در نزدیک بودن به شاخص­های استاندارد، ایده­آل­ها، هنجارهای غربی میل بر تسلط و کنترل بدن، در زنان و جوانان بیشتر دیده می­شود.

در قرن بیستم مخصوصاً در چند دهه اخیر برداشت­های نو به نو شونده از زیبایی سرعت گرفته است. در یک رویکرد کلی، زیبایی امری دنیوی (در برابر مقدس)، نسبی(در برابر مطلق)، جزئی (در برابر کلی) و از همه مهم­تر ظاهری (در برابر باطنی) قلمداد شده و به عنوان مجموعه­ای از مؤلفه­هایی چون: تناسب اندام، آرایش، پوشش و جذابیت تعریف می­شود (سینوت 1990، 40). این رویکرد برجنبه­هایی از زیبایی تأکید دارد که قابل کسب کردن، پروراندن و خلق کردن بوده و براین اساس تأکید از زیبایی طبیعی برداشته می­شود. در حقیقت این تغییر در تلقی از زیبایی همراه با دستاوردهای صنعتی و پزشکی باعث شده است که زیبایی دیگر یک مشخصه­ی طبیعی و زیستی نباشد. و ویژگی اکتسابی پیدا کند(وبستر و دریسکل 1983، 162).

در سال­های اخیر بدن انسان به عنوان یک موضوع مهم مورد مطالعه جامعه شناسان معاصر قرار گرفته است. اهمیت بدن نه تنها در تحقیقات تجربی بلکه در تئوری پردازی­های جامعه شناسی آشکار شده است (انگلس و هاوسن 2001، 200).

در سطوح ساختاری و ارزشی، فرایندهای چندی را می­توان در اهمیت و جایگاه ارتقاء یافته­ی بدن و بدنی شدن فرهنگ به خصوص با مخاطب قرار دادن جوانان برشمرد، که از آن جمله می­توان به رشد فن­آوری­های سلامت، تغذیه و ورزش، صنعت زیبایی و مد، افزایش علاقه به جوانی، اولویت یافتن مصرف، فردگرایی فزاینده، توجه به تمایز وسبک زندگی، رسانه­ای شدن فرهنگ (به ویژه تأکید بر بدن زیبا و جوان) و اهمیت یافتن فرهنگ عامه پسند اشاره کرد. فرایندهای فوق درتعامل با شرایط تاریخی، اقتصادی، ایدئولوژیک ومکانی خاص جلوه­های متفاوتی می­یابند و به مدد فرایند جهانی شدن و رسانه­ای شدن فرهنگ از اشتراکات زیادی نیز برخوردار گردیده­اند. بدین سان، فرهنگ بدن را باید منظری دانست که به کمک آن می­توان تحولات فرهنگی و روند آن­ها را مورد ارزیابی قرار داد. بدن عرصه­ای برای باز آفرینی فرهنگی و اجتماعی است و روشنگر روابط قدرت و نحوه­ی تأثیرگذاری آن بر تفاوت­ها و نابرابری­های اجتماعی است(ذکایی1387، 170).

1-2- بیان مسئله
جامعه شناسان بدن را به عنوان یک پروژه مفهوم بندی کرده­اند که به عنوان بخش مرکزی هویت “خود” کار می­کند (شیلینگ 2003 به نقل از گیملین 2006، 40). در جامعه شناسی پذیرفته شده است که بدن تصویر مرکزی است که ما از خودمان داریم(فدرستون 1991 و گافمن 1996، 101). شیوه­های مدیریت بدن را به عنوان یک پروژه در نظر می­گیرد که با احساس توسعه­ی “خود” در یک خط قرار دارد (شیلینگ 2003، 187).

رشد تکنولوژی­های تغذیه­، سلامت و ورزش در کنار اهمیت یافتن عاملیت، استقلال عمل، مصرف­گرایی شدید، اهمیت یافتن جوانی و افزایش علاقه به بدن­های جوان و زیبا که خود از فرهنگ عامه پسند رسانه­های نو تأثیر زیادی پذیرفته است، بدن و بدنی شدن را به موضوعی محوری در مطالعات اجتماعی و فرهنگی جامعه­ی معاصر تبدیل کرده است. فرهنگ بدن  تصویری از جامعه و تحولات کلان فرهنگی و نیز روند تغییرات آن را ارائه می­کند (ذکایی، 1387، 195).

برنامه­های تلویزیون، مجلات، تبلیغات و فیلم­ها ارائه دهنده­ی ایدئولوژی عمومی زیبایی است. ترکیب و دائمی­کردن این ایده که بدن فوق­العاده لاغر، مطلوب و ایده­آل است. داشتن چنین تصوری احساس نارضایتی را در زنان نسبت به بدن­شان ایجاد می­کند و آنان را گرفتار کم کردن وزن می­کند. به علاوه رسانه با سعی در به دست آوردن چیزی که ممکن است  ایده­آل و دست نیافتنی باشد، می­تواند تأثیر آسیب­زایی بر رضایت از بدن داشته باشد. تصویر ارائه شده از خود بیشتر مواقع توسط رسانه به وسیله­ی تجربیات اجتماعی ارائه می­شود و مردم بسیار به رسانه برای اجتماعی شدن اعتماد می­کنند، رسانه ارتباط جمعی به طور فزاینده­ای نگهداشت مسئولیت برای تغییرات این مسیر از درک بدن است. در جامعه امروزی زنان و دختران به طور مداوم در معرض بمباران پیام­های استاندارد اجتماعی برای شکل و سایز بدن هستند و این دائم در تمام دنیا در حال افزایش است. رسانه­ها برنامه­هایی از جذابیت، جوانی و لاغری هنر پیشه­ها را به نمایش می­گذارند. این صفات جسمانی اغلب به طور غیر واقع بینانه­ای با دستاوردهایی چون شهرت و موفقیت زنان همراه است. این تصاویر احتمالاً بر دیدگاه، اجرا و نقش در شکل دادن ادراک زنان و رضایت از بدنشان تأثیر می­گذارد (بوتا 2003، 389-400).

مطالعات بسیاری نشان می­دهد که زنان بسیار بیش­تر از مردان نارضایتی از بدن را تجربه می­کنند. و این به واسطه­ی فشارهای هنجاری و نگاه شیء گونه به بدن در جامعه­ی مصرفی و سرمایه­داری به زنان است. در واقع فشار بر زنان به طور کیفی و کمی متفاوت از فشار بر مردان است. زنان اغلب موضوع “نگاه خیره” هستند، تا برعکس و بیشتر احتمال دارد که زنان رژیم بگیرند، جراحی زیبایی انجام دهند و اختلالات تغذیه­ای داشته باشند(گروگن 1996، 19) چرا که باید در نظر داشت زن بودن، کار پر مخاطره­ای است(گیدنز 1388،151). امروزه بدن و نگرانی­ها درمورد آن یکی از مهمترین نگرانی­ها و دل مشغولی­ها در زندگی دختران و زنان است همه­ی زنان احساس می­کنند یک مشکلی (عیبی) در یکی از قسمت­های بدنشان وجود دارد(واتکینز 1384، 141).

مشاهدات نشان داده است که مقایسه­های اجتماعی نقش مهمی در شکل گیری، نگهداری و کاهش ارزش بدن داشته است(هدر 2004، 500). تحقیقات انجام شده نشان داده است برخی از زنان متأثر از استانداردهای فرهنگی زیبایی و مقایسه­ی جذابیت و زیبایی خود با دیگران هستند. در واقع برخی تحقیقات به بررسی         راه­هایی که در آن تفاوت­های فردی در ارتباط با تصاویر رسانه­ای و نارضایتی از بدن هستند، می­پردازند. به طور مثال (هندرسون 1997، 74) زنانی که اعتماد به نفس پایینی نسبت به تجربه­ی جذابیت خود دارند، پس از مشاهده­ی “ایده­آل” تصویر زنان در رسانه­ها رضایت کمتری از بدن خود پیدا می­کنند(هدر2004، 500).

در چند دهه­ی اخیر در ایران تناسب اندام به عنوان معیار زیبایی اندام مورد توجه دختران و زنان قرار گرفته است و اقدام برای رعایت رژیم لاغری جهت دستیابی به تناسب اندام به دغدغه­ی برخی دختران و زنان ایرانی تبدیل شده است در حالیکه در مورد نسل­های پیشین چنین تأکید شدیدی بر لاغری موجود نبوده است و حتی می­توان ادعا کرد که ادبیات عامیانه با کاربرد اصطلاحاتی چون ضرورت وجود یک”پرده گوشت” سلیقه­ی ایرانی را در مورد معیار زیبایی اندام برای زنان تا حدی در تضاد با لاغری افراطی آنچنان که در کشورهای غربی در حال حاضر تبلیغ می­شود، نشان می­دهد. باید دانست همچنان که در غرب نیز گروگن(2000) یادآور گردیده، تغییر سلیقه­ی عمومی مبنی بر ترجیح لاغری بر چاقی در واقع پدیده­ی نسبتاً جدیدی است که ظهور آن به آغاز قرن بیستم باز می­گردد (احمدنیا 1385، 29). اما این رژیم­های غذایی برای سلامت روانی و جسمانی زنان پیامدهای سوئی دارد. هنگامی که لاغری به عنوان شرایط مطلوب بدنی در رسانه­ها تبلیغ می­شود دختران و پسران جوان در طلب رسیدن به وزن ایده­آل خود را در معرض رژیم­های سخت غذایی قرار می­دهند و در واقع خود را در حساس­ترین شرایط رشد بدنی از شرایط تغذیه سالم و متعادل محروم می­سازند(احمدنیا 1385، 29).

تأکید بر زیبایی و اندام متناسب در دنیای مدرن از پدیده­های غیر قابل انکار است که اغلب نیازهای اقتصادی سرمایه­داری را پوشش می­دهد و تولید را در گرو مصرف می­داند.

1-4- معیار اساسی پیش تنیدگی.. 4
1-4-1 بتن پیش تنیده 7
1-4-2 مزیت بتن پیش تنیده 8
1-5- روش های پیش تنیدگی.. 10
1-5-1 پیش کشیدگی.. 10
1-5-2 پس کشیدگی.. 11
1-6- تاثیر پیش تنیدگی روی تنش های مقطع. 12
1-7- پیش تنیدگی جزئی.. 13
1-7-1 پیش تنیدگی کامل.. 13
1-7-2 پیش تنیدگی جزیی.. 13
1-8- مواد مرکب FRP. 13
1-9- محدودیت مقاوم سازی.. 14
1-10- حداقل مقاومت سطح بتن.. 14
1-11- دلایل ترمیم و تقویت سازه ها 14
1-12- نیاز به بهسازی و مقاوم سازی.. 15
1-13- روش های ترمیم و تقویت سازه بتنی.. 15
1-14- ساختار مواد مرکب… 15
1-15- آشنایی با مواد مرکب… 16
1-16- روش های ترمیم و تقویت تیرهای بتنی.. 16
1-17- انواع مواد مرکب… 16
1-18- انواع محصولات frp. 17
1-19- انواع الیاف… 18
1-20- انواع پلیمرها 18
1-21- مزیت استفاده از FRP در ترمیم سازه بتنی.. 19
1-22- پیشینه تحقیق.. 19
فصل دوم: کلیات و مفاهیم
2-1- مشخصات مصالح مصرفی.. 22
2-1-1 مقاومت بتن.. 22
2-1-1-1 اهمیت فولاد با مقاومت بالا. 23
2-2- فولادهای پیش تنیدگی.. 24
2-2-1 وایر. 24
2-2-2 رشته. 25
2-2-3 میلگرد. 25
2-3- رفتار سازه 25
2-4- رفتار تیرهای پیش تنیده در محدوده الاستیک… 25
2-4-1 تعادل داخلی.. 27
2-5- نیروی پیش تنیدگی.. 29
2-6- افت های در نیروهای پیش تنیدگی.. 29
2-7- اصول کلی محاسبات افت… 30
2-7-1 محاسبات افت ناشی از کوتاه شدگی الاستیک بتن.. 30
2-7-2 افت کوتاه مدت… 31
2-7-2-1 محاسبه افت ناشی از اصطکاک.. 31
2-7-3 افت کشش در محل گیره (کوتاه مدت) 32
2-7-4 افت دراز مدت… 33
2-7-4-1 افت ناشی از جمع شدگی بتن.. 33
2-7-4-2 افت های ناشی از وارفتگی بتن.. 33
2-7-4-3 افت ناشی از وادادگی فولاد پیش تنیدگی.. 33
2-7-5 افت ناشی از خزش… 34
2-8- مجموع افت های پیش تنیدگی.. 35
2-9- انواع پیش تنیدگی.. 35
2-10- خصوصیات مصالح FRP. 35
2-10-1 خصوصیات فیزیکی.. 35
2-10-1-1 چگالی.. 35
2-10-1-2 ضریب انبساط حرراتی.. 36
2-10-2 خصوصیات مکانیکی مصالح FRP. 36
2-10-2-1 رفتار کششی.. 36
2-10-2-2 رفتار فشاری.. 37
فصل سوم: بررسی های آزمایشگاهی و تئوری
3-1- مقدمه. 40
3-2- نمودارهای تنش و کرنش فولاد پیش تنیده و فولاد معمولی.. 42
3-3- تعیین تنش در فولاد های پس تنیده بدون پیوستگی.. 42
3-4- بررسی مطالعات گذشته. 43
3-5- روابط آیین نامه ای.. 46
3-6- مقادیر حاصل از آزمایشگاه و مقایسه با روابط موجود. 48
3-7- نتیجه گیری.. 49
3-8- شکل پذیری.. 49
3-8-1 شکل پذیری مصالح.. 49
3-8-2 شکل پذیری عضو. 50
3-9- نتایج آزمایشگاهی.. 51
3-10- باز پخش لنگر. 51
3-11- مدل های شکست و بار نهایی.. 52
3-11-1 ظرفیت باربری نهایی و آزمایشگاهی تیرها 53
3-11-2 مد شکست… 53
فصل چهارم: طراحی خمشی
4-1- طراحی خمشی.. 55
4-2- طرحی خمشی بر اساس تنش های.. 56
4-2-1 تیرها با خروج از مرکزیت پیش تنیدگی ثابت… 58
4-3- طراحی خمشی بر اساس بالانس بار. 58
4-4- کنترل ترک.. 61
4-5- مقایسه دهانه ساده با پیوسته. 61
4-6- پروفیل تاندون ها وترتیب تنش ها 62
4-7- حالت کلی طراحی.. 64
4-7-1 مقادیر حداکثر کشش در کابل ها 64
4-7-2 حالت نهایی.. 64
4-8- جزئیات اجرایی.. 64
4-8-1 مسیر کابل.. 65
4-8-2 محل قرارگیری کابل.. 65
4-9- ضوابط آرماتورهای معمولی.. 66
فصل پنجم: معرفی اجزاء محدود و نرم افزار آباکوس
5-1- مفاهیم اجزاء محدود. 68
5-2- مراحل کلی اجزاء محدود. 68
5-2-1 تقسیم بندی و انتخاب نوع المان ها 68
5-2-2 انتخاب تابع جابجایی.. 69
5-2-3 تعریف روابط کرنش- جابجایی و تنش- کرنش… 69
5-2-4 استخراج روابط و ماتریس ساختمان المان. 69
5-2-5 برهم گذاری معادلات المانها به منظور دست یابی به معادلات کلی یا اصلی و معرفی شرایط مرزی 70
5-2-6 تعیین درجه های آزادی مجهول(جابجا های کلی) 70
5-2-7 محاسبه تنش ها و کرنش المان. 70
5-2-8 تفسیر نتایج.. 70
5-3- استخراج معادلات تیر. 71
5-4- کاربرد اجزائ محدود. 73
5-5- مزایای اجزاء محدود. 73
5-6- برنامه آباکوس… 74
5-7- مزیت استفاده از نرم افزار آباکوس… 74
5-8- آشنایی کلی با نرم افزار آباکوس… 76
5-9- استفاده از فایل ورودی.. 76
5-10- مراحل طراحی تیر با استفاده از نرم افزار اجزاء محدود. 78
فصل ششم: تحلیل و نتیجه گیری
6-1- مقایسه نتایج آزمایشگاهی تیرهای پس تنیده یکسره با روش مدل سازی آباکوس… 88
6-2- مدل سازی تیر پس تنیده تقویت شده با CFRP. 93
6-3- نتیجه گیری.. 99
6-4- پیشنهادات… 100
منابع و مآخذ. 101
فهرست منابع فارسی.. 101
فهرست منابع انگلیسی.. 102
پیوست 107
چکیده انگلیسی.. 115
/>چکیده
امروزه مواد کامپوزیت یا مواد مرکب (FRP) به عنوان یکی از پیشرفته ترین و کاربردی ترین مواد در جهان صنعتی تلقی می شود و همچنین رشد و تکنولوژی این مواد در حال افزایش است. صنعت و تکنولوژی این مواد در کشور به عنوان یک صنعت نو مطرح است. استفاده از سازه های بتنی در ایران روبه افزایش است و بدلائل مختلف از جمله تغییر کاربری سازه ها و بازنگری آیین نامه های بارگذاری، تیر سراسری اغلب نیاز به ترمیم و تقویت دارند. همچنین پیش تنیده کردن سازه های بتنی باعث افزایش ظرفیت خمشی این گونه تیرها شده و باعث افزایش مقاومت سازه و افزایش طول دهانه تیرها می شود. که هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ سازه ای مقرون به صرفه است. نیاز به ترمیم و تقویت و افزایش ظرفیت خمشی اعضای بتنی را می توان با روشهای استفاده از مواد مرکب انجام داد. استفاده از مواد مرکب در ساختمان های بزرگ و تجاری و ابنیه های تاریخی که و هزینه تخریب و بازسازی آنها زیاد است، مورد توجه می باشد. باتوجه به زلزله خیز بودن کشور، نیاز به تقویت سازه ها در برابر زلزله می باشد، این طرح این امکان را بوجود می آورد که بدون تخریب سازه با تقویت به وسیله مواد مرکب، مقاومت مورد نیاز را برای بهره برداری مجدد از سازه امکان پذیر سازد. پژوهش حاضر، جهت مدل سازی و ارزیابی تیرهای I – شکل سراسری (نامعین) پس تنیده با فولادهای بدون پیوستگی تقویت شده با ورق FRP انجام شده. بدین منظور از نرم افزار آباکوس استفاده شده و نتایج حاصل با نتایج آزمایشگاهی مقایسه شده است.
کلمات کلیدی: پیش تنیدگی، تقویت سازه ها، مواد مرکب، نرم افزار آباکوس

1- مقدمه
پیش تنیدگی[1] عبارت است از: ایجاد یک تنش ثابت و دائمی در یک عضو بتنی به نحوه دلخواه و به اندازه لازم به طوری که، در اثر این تنش مقداری از تنش های ناشی از بارهای مرده و زنده عضو، خنثی شده در نتیجه مقاومت و باربری آن افزایش می یابد. بتن پیش تنیده پس از بتن مسلح در فرم های ساختمانی به کار گرفته شده است. در قرن گذشته چندین الگو پیش تنیدگی متفاوت ارائه شده است، اثرات طولانی مدت تنش و انقباض باعث کاهش نیروی پیش تنیدگی می شود، و مزیت و کاربرد بتن پیش تنیده را کاهش می دهد، که این امر با استفاده از فولاد با مقاومت بالا تا حدی قابل جبران است (بیلینگتون 1976، 84-71).
1-2- روش های وارد کردن نیروی پیش تنیدگی[2]
1-2-1 روش مکانیکی
شاید ساده ترین روش فشرده ساختن یک تیر به وسیله یک یا دو جک در مقابل دو تکیه گاه می باشد. این روش در بعضی از پروژه های بزرگ به کار می رود در بعضی از پروژها می توان پس از فشرده ساختن تیر بوسیله جک با قرار دادن ورق فولادی بین تیر و تکیه گاه جلو برگشت تیر را به حالت اولیه گرفت، سپس جک ها را آزاد کرد. اشکال اساسی این روش ها این است که کوچکترین تغییر شکل یا حرکت تکیه گاه، به نحوه قابل ملاحظه ای نیرو را کاهش می دهد.
1-2-2 روش شیمیایی
در این روش نیروی پیش تنیدگی در اثر استفاده از سیمان های منبسط شونده بوجود می آید. این سیمان ها بر خلاف سیمان های معمولی در موقع گرفتن و سخت شدن به جای منقبض شدن منبسط می گردند، چون وجود کابلهای در داخل بتن جلوی این انبساط طول را می گیرد، در نتیجه مقدار نیروی فشاری در تیر ایجاد می شود.
1-2-3 روش الکتریکی- حرارتی
در این روش با وصل کردن جریان برق به کابلها باعث ازدیاد طول کابلها شده، سپس کابلها را توسط گیره هائی در همان حال کشیده به تکیه گاه وصل می کنند. پس از قطع کردن جریان و سرد شدن کابل ها، دور آنها را بتن ریزی می کنند و بعد از اینکه مقاومت بتن به حد لازم رسید کابل های کشیده شده را از تکیه گاه آزاد می کنند و در نتیجه نیروی کشیده شدن کابل ها به بتن منتقل می گردد، روش پیش تنیدگی حراراتی به طور وسیعی برای ساختن دالها، تیرها، خرپاها و ستون های چراغ برق مورد استفاده قرار می گیرد (دوبل 1936، 20-9).
1-3- مصالح و تجهیزات

مشکلات به تاسیس نهادی بیاندیشد که برای زوجین سند نکاحیه ای صادرنماید که قابلیت استناد در محاکم دادگستری را داشته باشد. در نهایت تا رسیدن به نقطه‌ای که بتوان در آن تمامی جوانب را مد نظر قرار داد راه زیادی باقی مانده است.

کلمات کلیدی :

ازدواج موقت ، آثار متعه ، ثبت نکاح موقت ، فرزند متعه ، قانون حمایت از خانواده

فهرست مطالب

مقدمه. 1

الف) بیان مسئله. 2

ب) اهداف پژوهش… 4

ج) سوالات اصلی پژوهش… 4

د) فرضیه های پژوهش… 4

ه) روش پژوهش… 5

و) پیشینه  پژوهش… 5

ز) سازماندهی پژوهش… 7

فصل اول: کلیّات

مبحث اول : مفاهیم و تقسیمات… 10

گفتار اول : مفهوم نکاح.. 11

بند اول : مفهوم نكاح در فقه. 12

بند دوم : مفهوم نكاح در حقوق موضوعه. 13

گفتار دوم : انواع نكاح.. 16

بنداول: نکاح دائم. 17

مبحث دوم : مبانی و تاریخچه ازدواج موقت… 19

گفتار اول : فلسفه ازدواج موقت… 21

بند اول : مبانی عام ازدواج موقت… 22

بند دوم : مبانی خاص ازدواج موقت… 24

گفتار دوم : پیشینه ازدواج موقت در ادیان. 25

بند اول : قبل از اسلام. 25

بند دوم : بعد از اسلام. 27

بند سوم : ازدواج موقت در یهود. 29

بند چهارم : ازدواج موقت  در زرتشتیان. 31

مبحث سوم: جایگاه ازدواج موقت در اسلام ودلایل مشروعیت آن. 32

گفتار اول :جایگاه ازدواج موقت در اسلام. 33

بند اول : ازدواج موقت در قرآن كریم. 33

ج ) متعه و ازدواج در قرآن کریم. 36

بند دوم : ازدواج موقت در سنت… 40

بند سوم : ازدواج موقت از نظرفقها 45

بند چهارم : ازدواج موقت و عقل.. 47

گفتار دوم: ادله مشروعیت ازدواج موقت از نظر شیعه. 50

بند اول : قرآن مجید. 50

بند دوم:  روایات.. 56

بند سوم : اجماع فقهاء شیعه: 60

گفتار سوم : ادلّه ی حرمت ازدواج موقت از نظر اهل سنت… 60

بند اول : تحریم خلیفه دوم. 60

بند دوم :  مخالفت صحابه و تابعین.. 61

بند سوم : اجماع صحابه بر تحریم ازدواج موقت… 63

بند چهارم : نسخ ازدواج موقت به آیات قرآن. 65

گفتار چهارم: نقد و ارزیابی دلایل موافق و مخالف مشروعیت  ازدواج موقت… 68

بند اول : نقد مخالفین بر اساس آیات قرآن. 68

بند دوم : نقد مخالفین ازدواج موقت با سنت… 72

فصل دوم: پیشینه، جایگاه و شرایط ازدواج موقت در حقوق ایران

مبحث اول : پیشینه و جایگاه ازدواج موقت در نظام حقوقی ایران. 75

 

گفتاراول: پیشینه درحقوق ایران. 75

بند اول :‌ قبل از انقلاب.. 75

بند دوم : بعد از انقلاب.. 76

گفتار دوم :جایگاه ازدواج موقت در قوانین ایران. 78

بند اول :‌ سن نكاح منقطع. 78

بند دوم : اجازه ولی و مصلحت مولی علیه. 80

بند سوم: حدود و قیود در ازدواج موقت… 81

مبحث دوم: شرایط شكلی ازدواج موقت… 83

گفتار  اول :‌خواستگاری.. 83

گفتار دوم:‌ قصد انشاء درازدواج موقت… 85

گفتار سوم: الفاظ درازدواج موقت… 86

گفتار چهارم :‌ صیغه. 87

گفتار پنجم: تعلیق درازدواج موقت… 88

گفتار ششم : ثبت نكاح موقت… 88

بند اول :پیشینة ثبت… 89

بند دوم :‌ اهداف ثبت نكاح.. 89

بند سوم: ثبت نکاح در قانون حمایت خانواده 93

مبحث سوم: شرایط ماهوی ازدواج موقت… 96

گفتاراول: ‌شرایط عاقد درازدواج موقت… 96

گفتار دوم :طرفین ازدواج موقت… 97

گفتار سوم : مدت در ازدواج موقت… 98

بند اول: چگونگی مدت درازدواج موقت… 98

بند دوم : تجدید مدت در ازدواج موقت… 99

بند سوم : عدم ذکر مدت در نکاح منقطع. 99

گفتارچهارم: مهر در ازدواج موقت… 100

بند اول :‌اقسام مهر. 100

بند دوم: شرایط مهر در ازدواج.. 101

بند سوم : تسلیم مهر در ازدواج موقت… 103

بند چهارم : تراضی مقدار مهر. 103

بند پنجم: تملك مهر در ازدواج موقت… 104

گفتارپنجم: احكام مهر در ازدواج موقت… 105

بند  اول : تقسیط مهر. 105

بند دوم : تلف و عیب مهر. 106

بند سوم : حق امتناع زوجه. 107

بند چهارم: سقوط حق امتناع در نكاح موقت… 108

گفتار ششم : شروط ضمن عقد. 109

بند اول : شروط مفسد عقد. 109

بند دوم : شروط صحیح عقد. 110

بند سوم : شرط خیار در ازدواج موقت… 111

فصل سوم: احکام و آثار ازدواج موقت و تحولات ناشی از

اجرای قانون جدید حمایت از خانواده

مبحث اول: آثار ازدواج موقت… 114

گفتاراول: حقوق و تكالیف زوجین.. 116

بند اول : حسن معاشرت.. 116

بند دوم:  تشییدمبانی خانوادگی وتربیت اولاد. 118

بند سوم : ریاست خانواده 121

بند چهارم : نفقه. 123

بند پنجم : توارث.. 127

بند ششم: وصیّت… 130

گفتار دوم : عده در ازدواج موقت… 131

بنداول: عده فسخ نكاح و بذل مدت و انقضای آن. 132

بند دوم: عده وفات.. 134

گفتار سوم : نسب فرزند حاصل از ازدواج موقت… 135

گفتار چهارم: مقایسه آثار ازدواج موقّت با ازدواج دائم. 136

بنداول : وجوه اشتراك.. 137

بند دوم : وجوه افتراق.. 139

مبحث دوم: انحلال ازدواج موقت… 140

گفتار اول : فسخ نكاح.. 141

بند اول  : خیار عیب… 142

بند دوم : خیار تدلیس… 143

بند سوم : خیار تخلف وصف… 144

گفتاردوم : انقضای مدت.. 145

گفتار سوم : فوت.. 145

گفتارچهارم: بذل مدت.. 146

بند اول : شرایط صحت بذل. 146

بند دوم: جایگاه بذل مدت در قوانین ایران. 147

گفتارپنجم: مهر وانحلال نكاح موقت… 148

بنداول: مهر در مورد فسخ.. 148

بند دوم :‌ مهر در مورد انقضای مدت.. 149

بند سوم : مهر و بطلان عقد ازدواج موقت… 149

بند چهارم : مهر زوجه در صورت فوت در نكاح موقت… 149

بند پنجم : مهر زن در صورت عدم نزدیكی تا انقضای مدت.. 150

بند ششم : مهر در مورد بذل مدت پس از نزدیكی.. 151

بند هفتم : مهر در مورد فوت.. 151

گفتارششم : استنكاف شوهراز دادن نفقه و انحلال عقد موقت… 152

مبحث سوم : تحوّلات قانونی حمایت از خانواده در موضوع نکاح موقّت… 153

گفتار اول : ازدواج موقت در قانون حمایت از خانواده 153

گفتاردوم:تفاوت قانون حمایت از خانواده با قانون خانواده گذشته درعقد موقت… 156

نتیجه‌گیری و پیشنهادات

نتیجه گیری.. 159

منابع و مأخذ. 163

ضمیمه: قانون جدید حمایت خانواده مصوب اسفند 1391. 169

مقدمه

دین اسلام به عنوان یكی از كاملترین ادیان بشری ، همواره تمامی ابعاد زندگی انسان را مد نظر خود قرار داده است در این بین حفظ و بقای نسل انسان ، یكی از مواردی بوده كه مد نظر پروردگار متعال قرار گرفته است و بر همین اساس، در آئین اسلام ، یك قالب و چارچوب اساسی به جهت هدفمند نمودن غریزه جنسی تدوین گردیده است كه بر اساس آن ، انسان به جهت حفظ بقاء و نسل و سپس در مرحله دوم كنترل و هدایت غریزه جنسی در مسیر صحیح ، ازدواج را مد نظر قرار داده به گونه ای كه پیامبر عظیم الشان اسلام آن را سنت حسنه خویش نامید. اما با توجه به این كه در پاره ای از مواقع در برخی از افراد جامعه ، حضور زن دیگری در تكمیل نمودن اغنای جنسی فرد اثر گذار بوده و در این بین ، عدول و تخطی از قوانین اسلامی به هیچ عنوان پذیرفته نمی باشد، بحث وجود ازدواج موقت مطرح می گردد ، شاید زمینه سازی این نوع ازدواج بازگشت به دوران صدر اسلام است كه تاجران و برخی افراد به جهت طول مسافت محل كارشان تا محل زندگی شان ، یا به جهت لشكر كشی قوای اسلام به بلاد دوردست ، وجود نهادی كه بتواند علاوه بر شرعی بودن و پرهیز از هرگونه گناه و بی نظمی در جامعه اسلامی ، توانایی ارضای نیاز جنسی مسلمین را بنماید بسیار پر اهمیت به نظر می رسید ،  كما اینكه در طول تاریخ پس از رحلت پیامبر (ص) برخی از خلفای جهان اسلام حكم بر حرام بودن آن صادر كرده و مهمترین دلیل خویش را به جهت ورود سربازان به اروپا و اختلاط بین نژاد مسلمین عرب با غیر عرب می دانستند كه البته مولی متقیان علی (ع) ، چنین فتاوی را مورد نكوهش و انتقاد قرار می داد. علی هذا امروزه به جهت گستردگی جوامع و پیچیدگی آن ، و لزوم ارتباط نزدیك بین آحاد جامعه، وجود چنین نهادی به جهت جلوگیری از فساد در جامعه در پاره ای از مواقع به عنوان یك داروی موقت شاید عملی مناسب به نظر برسد كه اگر بخواهیم به نفس گفتار ائمه در اسلام بنگریم ، آنان ازدواج دایم را همواره بر ازدواج موقت ارجح تر دانسته و اهتمام آنان بر این بود كه مسلمین در نهایت در صورتی كه احساس آلوده شدن به گناه را بنماید، به عنوان آخرین چاره و راهكار ازدواج موقت را پیشنهاد می نمودند .

در تحقیق حاضر ، با عنایت به وجود مشکلاتی از قبیل اینکه در حوزه ازدواج موقت و مباحث مربوط به آن کتب مستقل انگشت شمار می باشد کتب معروف فقهای شیعه که در زمینه ازدواج موقت اظهار نظر فرموده اند به فارسی ترجمه نشده و یا ترجمه فارسی آن نایاب است و از همه مهمتر بحث و تفسیر در خصئص نقاط ضعف و قوت قانون جدید حمایت از خانواده در سطح علمی کشور به صورت کتاب چاپ شده وجود ندارد. تمام تلاش محقق بر آن است كه بحث ازدواج موقت را در حقوق ایران مورد بحث و بررسی قرار دهد تا بدین وسیله ضمن بررسی همه جانبه آن ، مسیر بحث را به نقطه ای ختم نماید كه قانون حمایت از خانواده در ایران در مورد آن سخن رانده و متاسفانه با وجود تمامی سفارشات اسلام و علمای دین به ازدواج موقت برای پیشگیری از فساد، هنوز جایگاه واقعی خود را در جامعه ایران و قوانین موضوعه نیافته و اختصاص یك بند در قانون حمایت از خانواده به ازدواج موقت خود بیانگر این حدیث مجمل می باشد.

الف) بیان مسئله

نهاد خانواده به اندازه ای اهمیت دارد كه همواره كاتبان قانون وقتی وارد حوزه آن می شوند دست به عصا بوده و همه موارد و ابعاد آن را مد نظر قرار می دهند. زیرا پویایی و سلامت خانواده ، پویایی جامعه را به همراه خواهد داشت. ازدواج موقت یكی از نهادهایی حقوقی است كه روح آن در قوانین مدنی از فقه اسلامی نشأت گرفته است، و اگر بخواهیم به نفس عمل در این نهاد بنگریم ، آن را مانعی در افزایش فساد و پیشگیری از بسیاری وقایع تلخ در حوزه خانواده خواهیم دید اما با تاسف در مرحله اجرا به گونه ای با آن برخورد نموده ایم كه علاوه بر دیدگاه منفی جامعه به زوج و زوجه در این نهاد ، عدم برخی حمایت ها و مشكلات پس از پایان مدت نكاح موقت ، موجبات ایجاد مشكلات ، و عدم استقبال از این نهاد را بوجود آورده است ، البته نكته قابل ذكر این است كه این نگاه منفی در صورتی می توانسته بار مثبت به همراه داشته باشد كه جامعه سوق به سوی ازدواج دائم داشته و اهداف خود را در راستای آن نهاد برنامه ریزی نمایند. اما متاسفانه به جهت عدم برخورداری لازم سازه ازدواج موقت از یك اسلوب و چارچوب مناسب، برخی از طرفداران این طیف به رابطه های جنسی پنهانی روی آورده ، و در این میان قانونگذاران صرفا صورت مسئله را پاك نموده اند و حل مسئله همچنان در وادی فساد و تباهی غوطه ور است.

توجه به موارد فوق خود گویای منظور اصلی محقق در این زمینه می تواند باشد ، زیرا فقه اسلامی نیز برخی كاستی ها را در قوانین خود نسبت به ازدواج موقت ملاحظه می نماید ، به عنوان نمونه دیدگاه جامعه به زن صیغه ای به عنوان یك ابزار به جهت ارضای جنسی مردان ، به عنوان یك ابزار و وسیله ، كه هیچ گونه حمایتی نیز در مرحله اول از او نخواهد شد ، مشكلی است كه متاسفانه علمای فقه نتوانسته اند با كنكاش در این خصوص ، آن را حل و فصل نمایند در صورتی كه در سایر حوزه های فقهی هم چون معاملات، خمس ، زكات ، و…. همواره بحث های جدیدی انجام پذیرفته و افق های روشن تری ارائه می گردد.

بنابراین مسئله ای كه مطرح می گردد این است كه قوانین حقوقی ایران تا چه اندازه توانسته اند از فقه اسلامی بهره ببرند.؟ و بررسی نقاط ضعف قانون حمایت از خانواده كه بر اساس نام آن ، وظیفه و حمایت از خانواده اصلی ترین هدف آن است ، که نتوانسته نهادی به مهمی نكاح موقت را جز در ماده 22 در سایر مواد مورد بحث قرار دهد.؟  اهتمام محقق بر آن است كه با مطالعات انجام شده پاسخی مناسب در این زمینه ارائه دهد.

ب) اهداف پژوهش

1- بررسی این مطلب كه فقه اسلامی آیا برای نكاح موقت ارزش قائل بوده است

2- بررسی این موضوع كه قوانین مدنی ایران تا چه حد از ظرفیت های فقه اسلامی در این خصوص بهره برده اند.

رخدادهای دنیا حساب شده و هشیارانه و تحت کنترل کارگردان بزرگ عالم است. مسلماً در اطراف خود کسانی را می بینیم که بسیار خوش شانس و خوش اقبالند و برعکس افرادی که با وجود داشتن شرایط مساوی با دسته اول یا حتی بهتر از آنان، بدشانسی می آورند و همیشه از زندگی خود شاکی هستند. این ها در واقع کسانی اند که بیرون از وجود خود به دنبال خوشبختی می گردند و از اینکه خوشبختی هر انسانی در درون خود اوست نه در بیرون، غافلند.قرآن می فرماید: « الذی احسن کلّ شیء خلقه»؛ « او (خداوند) همان کسی است که هرچه را آفریده، نیکو آفریده است.براساس این آیه، جهان سراسر خیر محض است. شرور و آفات موجود در جهان قابل تفسیر و توضیح است. درواقع احساس ما نسبت به زندگی و جهان اطراف، ناشی از حوادثی نیست که برای ما رخ می دهد، بلکه نتیجه تفسیر ما از حوادث است. فرد خوش بین بهترین تفسیر را برای موارد یاد شده برمی گزیند. این خود ما هستیم که تص

رخدادهای دنیا حساب شده و هشیارانه و تحت کنترل کارگردان بزرگ عالم است. مسلماً در اطراف خود کسانی را می بینیم که بسیار خوش شانس و خوش اقبالند و برعکس افرادی که با وجود داشتن شرایط مساوی با دسته اول یا حتی بهتر از آنان، بدشانسی می آورند و همیشه از زندگی خود شاکی هستند. این ها در واقع کسانی اند که بیرون از وجود خود به دنبال خوشبختی می گردند و از اینکه خوشبختی هر انسانی در درون خود اوست نه در بیرون، غافلند.قرآن می فرماید: « الذی احسن کلّ شیء خلقه»؛ « او (خداوند) همان کسی است که هرچه را آفریده، نیکو آفریده است.براساس این آیه، جهان سراسر خیر محض است. شرور و آفات موجود در جهان قابل تفسیر و توضیح است. درواقع احساس ما نسبت به زندگی و جهان اطراف، ناشی از حوادثی نیست که برای ما رخ می دهد، بلکه نتیجه تفسیر ما از حوادث است. فرد خوش بین بهترین تفسیر را برای موارد یاد شده برمی گزیند. این خود ما هستیم که تصمیم می گیریم زندگی را چگونه ببینیم و در برابر اتفاقات روزانه زندگی چه عکس العملی داشته باشیم. عوامل متعددی وجود دارد كه زمینه ساز مثبت اندیشی بوده و در بروز آن مؤثرند كه از مهم ترین آنها، حسن ظن به خدا و مردم می باشد كه در آیات  قرآن سفارش فراوانی نسبت به آن شده است.كه البته عوامل فراوانی وجود دارد كه در ایجاد این حُسن ظن به خدا و مردم مؤثرند و هم چنین موانعی هم وجود دارد كه مانع از مثبت اندیشی است، آیات قرآن كریم  نگرش مثبت را تأیید كرده و از منفی بافی پرهیز داده اند و تأثیر آن را در استحكام خانواده ، رشد و تعالی جامعه و اثرات فردی افراد، متذكر شده اند.

 

فصل اول-کلیات تحقیق

 

1-بیان مساله

موفقیت در کار و زندگی متأثر از نوع نگرش انسان به خود و جهان پیرامون است. این نگرش می‌تواند بد بینانه یا خوش بینانه باشد. در نگرش بد بینانه جهان سراسر شر محض است و طبیعی است که انتظار موفقیت فرد نزدیک به صفر است. اما بر اساس نگرش خوش بینانه، فرد جهان هستی را خیر محض می‌پندارد. آیات قرآن کریم و سخنان اهل بیت (ع) این نوع نگرش را تأیید می کند. با این نگرش موفقیت فرد به شدت افزایش پیدا می کند. یک انسان اهل قرآنی می‌داند که با کمک خدا شکست هیچ گاه مفهوم و معنایی نخواهد داشت. تفکر مثبت نیازمند تلاش و سخت کوشی است. مثبت اندیشی زمینه سازافزایش معرفت الهی است وازرهگذر معرفت الهی رفتار وکردار انسان تصحیح خواهدشد .مثبت اندیشی ازطریق معرفت الهی که به انجام عمل نیک واخلاق پسندیده می انجامدموجب رستگاری فرد وبهبود روابط او می شود ، بنابراین مثبت اندیشی های برگرفته ازقرآن ما را درافزایش معرفت و بهبودعمل وتعالی اخلاق یاری می رساند که ازرهگذر آنها به سمت جامعه ی توحیدی و روابط پسندیده در آن روی آورده خواهد شد. در واقع مثبت‌اندیشی همراه با عمل کردن است که ثمر می‌دهد، و نیز با قدرت اراده می‌توان باورهای غلط ذهنی خود را تغییر داده، و با تلاش هدفمند، با ایمان به خداوند تحولات اساسی در مسیر زندگی ایجاد نمود  ( توانایی و سلیم زاده، 1391).

. در بررسی متون اسلامی، به ویژه قرآن کریم، به نظر می‌رسد اغلب تأکیدها بر خوبی‌ها و نقاط قوت افراد است؛

آن‌جا که خداوند می‌فرماید: «از روح خود در او دمیدم» ( سوره حجر، آیه 29). «به درستی که انسان را در زیباترین هیأت آفریدم»( سوره تین، آیه 4). بنابراین از متون اسلامی و روایات معتبر چنین برمی‌آید که در اسلام به مثبت اندیشی توصیه فراوان شده و بر یادآوری نکات مثبت خود و دیگران تأکید گردیده است (صائمی، 1385).

بررسی آیات قرآن كریم نشان می‏دهد كه اغلب تأكیدها بر خوبی‏ها، درستی‏ها و نقاط قوت افراد   است و ضعف و كژی كمتر مورد توجه قرار گرفته است .درآیاتی چون افلاتعقلون….افلایتدبرون….انسان را به اندیشیدن وتفکروتعقل درقالب جملات خبری ؛استفهامی،ایجابی وحتی جملات نهیی قابل دریافت میباشد که مارا به تعقل وتدبر دعوت می کند،راه صحیح وجنبه های مثبت را نشان می دهد.که آثارش رادرسه بعد؛ بهبودمعرفت واخلاق واعمال می توان مشاهده کرد.

بامطالعه آیات قرآن وتعمق درمفاهیم آن چنین دریافت می شود که قرآن انسان را به مثبت گرایی دعوت می نمائیدوبرای این منظورازعبارت وجملات مختلف استفاده شده است که می توان فراز آن را درتشویق انسان به تعقل وتفکروتدبروتذکرملاحظه نمود که بی شک بااندیشیدن وفکرصحیح داشتن که بارمثبتی برای زندگی انسان باخداداردرابرای بهبودمعرفت انسانی وعملکرد خوب انسان ورشداخلاقی وی نقش آفرین باشد.

دراین پژوهش می خواهیم به این موضوع به نگرش دقیق پرداخته واثرمثبت گرایی رابانگاه به آیات قرآنی در زندگی کمال جویی انسانی درابعادمعرفتی وعملکردرفتار مناسب واخلاق پسندیده ارزیابی وموردتحلیل قراربدهیم در این رابطه سوالات زیردغدغه ای است که برای پاسخ آن این پژوهش بکارخواهدآمد.

دربارة مثبت اندیشی تاكنون مطالعة علمی و مدوّنی صورت نگرفته است. در حالی كه منابع اسلامی، زمینه‌‌های مناسبی برای انجام چنین مطالعه‌های هستند. هدف اصلی شیو‌های توصیه شده در قرآن، یاری رساندن به انسان، به منظور برخورداری از روح و روان سالم است تا بتواند با توسل به بهترین راه‌‌های ممكن، با مشكلات مقابله كند و با امید به الطاف بیكران الهی به آرامش نایل آید. نگرش صحیح نسبت مسائل و ناكامی‌ها، موهبتی است كه به واسطه آن، آدمی در برخورد با نمونه‌‌های به ظاهر موزونِ خلقت، زیبایی و توانایی را در آن‌ها می‌بیند و حتی در زشتی‌ها نیز زیبایی‌ها را جست وجو می‌كند. قرآن كریم با هدف كاهش فشار وارده بر انسان، در رویارویی با مصایب و حوادث، شیوه‌ها و عملكرد‌هایی را آموزش می‌دهد تا با دستیابی به نتایج مطلوب، امیدواری به آیند‌های روشن را كسب نماید. یكی از زمینه‌هایی كه در دیدگاه روان درمانگری اسلامی، از جایگاه ویژ‌ه‌ای برخوردار است، مثبت نگری می‌باشد. «مثبت نگری» را می‏توان، استفاده كردن از تمامی ظرفیت‌های ذهنی مثبت و نشاط انگیز و امیدوار كننده در زندگی، برای تسلیم نشدن در برابر عوامل منفی ساختة ذهن و احساس‌های یأس‏آور ناشی از دشواری ارتباط با انسان‌ها و رویارویی با طبیعت دانست. به عبارت دیگر، مثبت نگری را می‏توان «خوش‏بینی» نسبت به جهان، انسان، و خود برشمرد.

بررسی آیات قرآن كریم نشان می‏دهد كه اغلب تأكیدها بر خوبی‏ها، درستی‏ها و نقاط قوت افراد است و ضعف و كژی كمتر مورد توجه قرار گرفته است. پروردگار عالم با تأكید به توانایی‏ها و ظرفیت بشر می‏فرماید: «و چون پروردگار تو به فرشتگان گفت: من در زمین جانشینى خواهم گماشت»( بقره:30)«پس وقتى آن را درست كردم و از روح خود در آن دمیدم، پیش او به سجده درافتید»( حجر:29)؛ یا «ما امانت الهى و بار تكلیف‏ را بر آسمانها و زمین و كوهها عرضه كردیم، پس، از برداشتن آن سر باز زدند و از آن هراسناك شدند، ولى‏ انسان آن را برداشت»()؛ «به راستى انسان را در نیكوترین اعتدال آفریدیم»( تین:4). ارزش مثبت اندیشی آنگاه معلوم می‌شود كه بدانیم امید و نشاط در سایة خوش‌بینی حاصل می‌شود. پیشوایان دین این نكته را در روایات خود تأكید كرده و بزرگان و فقها نیز بابی مستقل برای آن گشوده‌اند. امام علی می‌فرماید: «خوش گمانی، از بهترین صفات انسانی و پربارترین مواهب الهی است.» «خوش‌بینی، مایة آرامش قلب و سلامت دین است.»، « خوش بینی اندوه را سبك می‌كند.»، «كسی كه به مردم خوش

میم می گیریم زندگی را چگونه ببینیم و در برابر اتفاقات روزانه زندگی چه عکس العملی داشته باشیم. عوامل متعددی وجود دارد كه زمینه ساز مثبت اندیشی بوده و در بروز آن مؤثرند كه از مهم ترین آنها، حسن ظن به خدا و مردم می باشد كه در آیات  قرآن سفارش فراوانی نسبت به آن شده است.كه البته عوامل فراوانی وجود دارد كه در ایجاد این حُسن ظن به خدا و مردم مؤثرند و هم چنین موانعی هم وجود دارد كه مانع از مثبت اندیشی است، آیات قرآن كریم  نگرش مثبت را تأیید كرده و از منفی بافی پرهیز داده اند و تأثیر آن را در استحكام خانواده ، رشد و تعالی جامعه و اثرات فردی افراد، متذكر شده اند.

 

فصل اول-کلیات تحقیق

 

1-بیان مساله

موفقیت در کار و زندگی متأثر از نوع نگرش انسان به خود و جهان پیرامون است. این نگرش می‌تواند بد بینانه یا خوش بینانه باشد. در نگرش بد بینانه جهان سراسر شر محض است و طبیعی است که انتظار موفقیت فرد نزدیک به صفر است. اما بر اساس نگرش خوش بینانه، فرد جهان هستی را خیر محض می‌پندارد. آیات قرآن کریم و سخنان اهل بیت (ع) این نوع نگرش را تأیید می کند. با این نگرش موفقیت فرد به شدت افزایش پیدا می کند. یک انسان اهل قرآنی می‌داند که با کمک خدا شکست هیچ گاه مفهوم و معنایی نخواهد داشت. تفکر مثبت نیازمند تلاش و سخت کوشی است. مثبت اندیشی زمینه سازافزایش معرفت الهی است وازرهگذر معرفت الهی رفتار وکردار انسان تصحیح خواهدشد .مثبت اندیشی ازطریق معرفت الهی که به انجام عمل نیک واخلاق پسندیده می انجامدموجب رستگاری فرد وبهبود روابط او می شود ، بنابراین مثبت اندیشی های برگرفته ازقرآن ما را درافزایش معرفت و بهبودعمل وتعالی اخلاق یاری می رساند که ازرهگذر آنها به سمت جامعه ی توحیدی و روابط پسندیده در آن روی آورده خواهد شد. در واقع مثبت‌اندیشی همراه با عمل کردن است که ثمر می‌دهد، و نیز با قدرت اراده می‌توان باورهای غلط ذهنی خود را تغییر داده، و با تلاش هدفمند، با ایمان به خداوند تحولات اساسی در مسیر زندگی ایجاد نمود  ( توانایی و سلیم زاده، 1391).

. در بررسی متون اسلامی، به ویژه قرآن کریم، به نظر می‌رسد اغلب تأکیدها بر خوبی‌ها و نقاط قوت افراد است؛

آن‌جا که خداوند می‌فرماید: «از روح خود در او دمیدم» ( سوره حجر، آیه 29). «به درستی که انسان را در زیباترین هیأت آفریدم»( سوره تین، آیه 4). بنابراین از متون اسلامی و روایات معتبر چنین برمی‌آید که در اسلام به مثبت اندیشی توصیه فراوان شده و بر یادآوری نکات مثبت خود و دیگران تأکید گردیده است (صائمی، 1385).

بررسی آیات قرآن كریم نشان می‏دهد كه اغلب تأكیدها بر خوبی‏ها، درستی‏ها و نقاط قوت افراد است و ضعف و كژی كمتر مورد توجه قرار گرفته است .درآیاتی چون افلاتعقلون….افلایتدبرون….انسان را به اندیشیدن وتفکروتعقل درقالب جملات خبری ؛استفهامی،ایجابی وحتی جملات نهیی قابل دریافت میباشد که مارا به تعقل وتدبر دعوت می کند،راه صحیح وجنبه های مثبت را نشان می دهد.که آثارش رادرسه بعد؛ بهبودمعرفت واخلاق واعمال می توان مشاهده کرد.

بامطالعه آیات قرآن وتعمق درمفاهیم آن چنین دریافت می شود که قرآن انسان را به مثبت گرایی دعوت می نمائیدوبرای این منظورازعبارت وجملات مختلف استفاده شده است که می توان فراز آن را درتشویق انسان به تعقل وتفکروتدبروتذکرملاحظه نمود که بی شک بااندیشیدن وفکرصحیح داشتن که بارمثبتی برای زندگی انسان باخداداردرابرای بهبودمعرفت انسانی وعملکرد خوب انسان ورشداخلاقی وی نقش آفرین باشد.

دراین پژوهش می خواهیم به این موضوع به نگرش دقیق پرداخته واثرمثبت گرایی رابانگاه به آیات قرآنی در زندگی کمال جویی انسانی درابعادمعرفتی وعملکردرفتار مناسب واخلاق پسندیده ارزیابی وموردتحلیل قراربدهیم در این رابطه سوالات زیردغدغه ای است که برای پاسخ آن این پژوهش بکارخواهدآمد.

دربارة مثبت اندیشی تاكنون مطالعة علمی و مدوّنی صورت نگرفته است. در حالی كه منابع اسلامی، زمینه‌‌های مناسبی برای انجام چنین مطالعه‌های هستند. هدف اصلی شیو‌های توصیه شده در قرآن، یاری رساندن به انسان، به منظور برخورداری از روح و روان سالم است تا بتواند با توسل به بهترین راه‌‌های ممكن، با مشكلات مقابله كند و با امید به الطاف بیكران الهی به آرامش

&nbsp;

<a href="http://zusa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af-%d8%af%d8%b1%d8%a8%d8%a7%d8%b1%d9%87%d9%85%d8%ab%d8%a8%d8%aa-%da%af%d8%b1%d8%a7%db%8c%db%8c-%d9%88-%d9%86%d9%82%d8%b4/"><img class="alignnone size-medium wp-image-170860″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/08/dsdss_001-300x233-300x233.png” alt="برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید” width="300″ height="233″ /></a>

 

نایل آید. نگرش صحیح نسبت مسائل و ناكامی‌ها، موهبتی است كه به واسطه آن، آدمی در برخورد با نمونه‌‌های به ظاهر موزونِ خلقت، زیبایی و توانایی را در آن‌ها می‌بیند و حتی در زشتی‌ها نیز زیبایی‌ها را جست وجو می‌كند. قرآن كریم با هدف كاهش فشار وارده بر انسان، در رویارویی با مصایب و حوادث، شیوه‌ها و عملكرد‌هایی را آموزش می‌دهد تا با دستیابی به نتایج مطلوب، امیدواری به آیند‌های روشن را كسب نماید. یكی از زمینه‌هایی كه در دیدگاه روان درمانگری اسلامی، از جایگاه ویژ‌ه‌ای برخوردار است، مثبت نگری می‌باشد. «مثبت نگری» را می‏توان، استفاده كردن از تمامی ظرفیت‌های ذهنی مثبت و نشاط انگیز و امیدوار كننده در زندگی، برای تسلیم نشدن در برابر عوامل منفی ساختة ذهن و احساس‌های یأس‏آور ناشی از دشواری ارتباط با انسان‌ها و رویارویی با طبیعت دانست. به عبارت دیگر، مثبت نگری را می‏توان «خوش‏بینی» نسبت به جهان، انسان، و خود برشمرد.

بررسی آیات قرآن كریم نشان می‏دهد كه اغلب تأكیدها بر خوبی‏ها، درستی‏ها و نقاط قوت افراد است و ضعف و كژی كمتر مورد توجه قرار گرفته است. پروردگار عالم با تأكید به توانایی‏ها و ظرفیت بشر می‏فرماید: «و چون پروردگار تو به فرشتگان گفت: من در زمین جانشینى خواهم گماشت»( بقره:30)«پس وقتى آن را درست كردم و از روح خود در آن دمیدم، پیش او به سجده درافتید»( حجر:29)؛ یا «ما امانت الهى و بار تكلیف‏ را بر آسمانها و زمین و كوهها عرضه كردیم، پس، از برداشتن آن سر باز زدند و از آن هراسناك شدند، ولى‏ انسان آن را برداشت»()؛ «به راستى انسان را در نیكوترین اعتدال آفریدیم»( تین:4). ارزش مثبت اندیشی آنگاه معلوم می‌شود كه بدانیم امید و نشاط در سایة خوش‌بینی حاصل می‌شود. پیشوایان دین این نكته را در روایات خود تأكید كرده و بزرگان و فقها نیز بابی مستقل برای آن گشوده‌اند. امام علی می‌فرماید: «خوش گمانی، از بهترین صفات انسانی و پربارترین مواهب الهی است.» «خوش‌بینی، مایة آرامش قلب و سلامت دین است.»، « خوش بینی اندوه را سبك می‌كند.»، «كسی كه به مردم خوش

اشتغال از این نظر، تفاوتی وجود ندارد.

واژگان کلیدی: مشارکت سیاسی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی، دینداری، وسایل ارتباط جمعی، اعتماد نهادی، احساس بی­قدرتی سیاسی، احساس اثر بخشی، نگرش سیاسی والدین و دانشجویان.

فهرست مطالب

عنوان                                                     صفحه

فصل اول کلیات تحقیق

1-1 تعریف و بیان مسئله………………………… 1

1-2 اهمیت و ضرورت تحقیق……………………….. 4

1-3 اهداف تحقیق………………………………. 6

1-4 تعریف مفاهیم……………………………… 6

1-5تاریخچه مشارکت سیاسی در جهان………………… 7

1-6تاریخچه مشارکت سیاسی در ایران……………….. 9

1-7 تحقیقات پیشین…………………………….. 13

1-7-1تحقیقات خارجی……………………………. 13

1-7-2تحقیقات داخلی……………………………. 15

1-8 نقد تحقیقات………………………………. 21

فصل دوم: ادبیات تحقیق

2-1 مقدمه……………………………………. 22

2-2 تعریف مشارکت سیاسی………………………… 24

2-2-1 مشارکت…………………………………. 24

2-2-2 سیاست………………………………….. 26

2-3 مشارکت سیاسی……………………………… 26

2-4-1 نظریه های مشارکت سیاسی بر اساس سطح تحلیل…… 28

2-4-1-1  نظریه های کلان ( مشارکت سیاسی ) ………… 28

2-4-1-2 نظریه طبقاتی – اقتصادی کارل مارکس ………. 28

2-4-1-3 نظریه عوامل اجتماعی – اقتصادی مارتین لیپست .  29

2-4-2-1 نظریه های خرد ( مشارکت سیاسی ) ………….  31

2-4-2-2نظریه انگیزشی رابرت دال…………………. 31

2-4-2-3 نظریه ویژگی های فردی دانیل لرنر…………. 35

2-4-2-4 نظریه سطوح ارزشی رونالد اینگلهارت……….. 36

أ
2-5 نظریه های تلفیقی خرد و کلان (مشارکت سیاسی) ……  40

عنوان                                                     صفحه

2-5-1 نظریه نهادمندی سیاسی و تحرک اجتماعی هانتینگتون ( و نلسون)      40

2-6 نظریه های مشارکت سیاسی  بر اساس معیار های تحلیل  46

2-6-1 نظریه های روانشناختی مشارکت سیاسی …………  47

2-6-1-1نظریه اثر بخشی سیاسی ( دال ) …………….  47

2-6-1-2 نظریه وظیفه شهروندی……………………. 50

2-6-2 نظریه های اجتماعی- اقتصادی ……………….  51

2-6-2-1 موقعیت اقتصادی و طبقاتی ………………..  51

2-6-2-2 پایگاه و منزلت اجتماعی …………………  54

2-6-2-3نظریه انسان سیاسی رابرت دال ……………..  55

2-6-3نظریه های ساختاری و اجتماعی مشارکت سیاسی ……  58

2-6-3-1 نظریه ساختار دولت ……………………..  59

 2-6-3-2 نظریه عوامل اجتماعی- اقتصادی مارتین لیپست .  60

2-7 نظریه ویلیام میلر…………………………. .63

2-8 نظریه رابرت پاتنام………………………… 64

2-9 نظریه کرافورد برو مک فرسون…………………. 64

2-10 نظریه هربرت بلومر………………………… 66

2-11 دیدگاه وضعیتی……………………………. 66

2-12 وینسنت کاستلو……………………………. 67

2-13 یورگن هابرماس……………………………. 67

 

2-14 خلاصه و جمعبندی نظریات ارائه شده……………. 71

2-15 چارچوب نظری تحقیق………………………… 73

2-16 فرضیات تحقیق…………………………….. 76

2-17 مدل نظری………………………………… 77

فصل سوم: روش­شناسی تحقیق

3-1مقدمه…………………………………….. 78

3-2 تعریف نظری و عملیاتی متغیرها ……………….  79

3-2-1 سن…………………………………….. 79

ب
3-2-2 وضعیت تاهل……………………………… 79

عنوان                                                     صفحه

3-2-3 جنس. …………………………………..  79

3-3 پایگاه اقتصادی- اجتماعی……………………. 79

3-4 دینداری………………………………….. 81

3-5 میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی………….. 85

3-6 اعتماد نهادی……………………………… 86

3-7 احساس بی­قدرتی سیاسی……………………….. 88

3-8 احساس اثر بخشی سیاسی………………………. 89

3-9نگرش سیاسی والدین………………………….. 90

3-10 مشارکت سیاسی…………………………….. 92

3-11روش تحقیق………………………………… 97

3-12 جامعه آماری……………………………… 98

3-13 شیوه نمونه گیری………………………….. 99

3-14 حجم نمونه ………………………………. 100

3-15 ابزار گردآوری داده‌ها……………………… 102

3-16 تکنیک‌های مورد استفاده در تجزیه و تحلیل داده‌‌ها.. 102

3-17 اعتبار پایایی……………………………. 102

 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها

4-1 مقدمه.. ………………………………….  104

4 – 2 یافته‌‌های توصیفی…………………………. 105

4-2-1 محل تحصیل………………………………. 105

4-2-2 جنس……………………………………. 106

4-2-3 وضعیت تأهل……………………………… 109

4-2-4 سن…………………………………….. 112

4-2-5 رشته تحصیلی…………………………….. 112

4-2-6 مقطع تحصیلی…………………………….. 115

4-2-7 وضعیت اشتغال……………………………. 118

4-2-8 پایگاه اقتصادی – اجتماعی…………………. 121

ج
4-2-9 میزان استفاده از رسانه­های جمعی……………. 124

عنوان                                                     صفحه

4-2-10 میزان دینداری………………………….. 127

4-2-11 میزان اعتماد نهادی……………………… 130

4-2-12 میزان احساس اثر بخشی……………………. 133

4-2-13 میزان نگرش سیاسی والدین…………………. 136

4-2-14 میزان احساس بی قدرتی……………………. 139

4-2-15 میزان مشارکت سیاسی……………………… 142

4-3 تحلیل استنباطی یافته‌ها…………………….. 145

4-3-1 میزان مشارکت سیاسی در بین دانشجویان دانشگاه­های اصفهان و نجف آباد  146

4-3-2 مقایسه مشارکت سیاسی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان و نجف آباد  146

4-3-3 جنس و مشارکت سیاسی………………………. 147

4-3-4 تأهل و مشارکت سیاسی……………………… 149

4-3-5 وضعیت اشتغال و مشارکت سیاسی………………. 151

4-3-6 رشته تحصیلی و مشارکت سیاسی……………….. 152

4-3-7 مقطع تحصیلی و مشارکت سیاسی……………….. 156

4-3-8 سن و مشارکت سیاسی……………………….. 157

4-3-9 نگرش سیاسی والدین و مشارکت سیاسی………….. 159

4-3-10 دینداری و مشارکت سیاسی………………….. 161

4-3-11 رسانه­های جمعی و مشارکت سیاسی…………….. 163

4-3-12 پایگاه اقتصادی – اجتماعی و مشارکت سیاسی…… 165

4-3-13 احساس اثر بخشی و  مشارکت سیاسی…………… 167

4-3-14 احساسی قدرتی و  مشارکت سیاسی…………….. 169

4-3-15 اعتماد نهادی و  مشارکت سیاسی…………….. 171

4-3-16 رگرسیون چندگانه برای سنجش اثر متغیرهای مستقل بر میزان مشارکت سیاسی    173

4-3-17 الگو سازی معادلات ساختاری………………… 177

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادات

5-1 مقدمه……………………………………. 180

5-2 خلاصه یافته‏ها……………………………… 180

د
5-3 بحث و نتیجه گیری………………………….. 182

عنوان                                                     صفحه

5-4 پیشنهادات………………………………… 186

5-4-1 پیشنهادات اجرایی………………………… 186

5-4-2 پیشنهادات پژوهشی………………………… 187

منابع و مآخذ  188

مقدمه

محدودیت مشارکت در نظام­های استبدادی و تمرکزگرا که دوران زیادی از تاریخ بشر را در برمی­گیرند باعث شده است تا دانشمندان و نظریه­پردازان سیاسی بحث مشارکت مردم در سرنوشت خویش را بطور جدی دنبال کنند. امروز نیز بحث مشارکت درحکومت­های مردم سالار اندیشمندان را به سوی شیوه­ها و راه­های آن کشانده است و این امر باعث شده است تا نظریه­های مختلفی در ارتباط با قبض و بسط مشارکت و راهکارهای متفاوت آن ارائه گردد. مشارکت سیاسی یکی از مباحث جامعه­شناسی سیاسی است و یکی از شاخص­های توسعه سیاسی در کشورها به شمار می­رود. توسعه سیاسی خود یکی از ابعاد توسعه همه جانبه است. از این رو پرداختن به مقوله به مشارکت سیاسی می­تواند روشنگر یکی از ابعاد توسعه یافتگی باشد.

همچنین از ابتدای تشکیل جوامع بشری تا پیدایش دولت­شهرهای آتن و نیز شکل­گیری و ایجاد دولت –
ملت­های امروزی مسأله مشارکت مردم در امور حکومت و کشورداری و نیز شیوه­ها و چگونگی این مشارکت مورد توجه اندیشمندان سیاسی بوده است. بسته به اوضاع و شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و همین­طور نوع حکومت­ها در دوره­ها و مکان­های مختلف، میزان و شکل مشارکت تفاوت­های زیادی را نشان می­دهند. در طول تاریخ بشر، نظام­های مختلفی شکل گرفته­اند که شیوه­های عمل هر کدام با دیگری متفاوت است و نیز در مورد مشارکت مردمی هرکدام مسیرخاصی را دنبال کرده­اند. موضوع مشارکت به عنوان یکی از رهیافت­های نوین در مباحث توسعه مطرح است و صاحب­نظران مباحث توسعه پس از تجربه چندین دهه برنامه­های توسعه به این نتیجه رسیده­اند که یکی از موثرترین راه­های رسیدن به توسعه واقعی و بادوام، همان جلب مشارکت مردم در فرایند توسعه از مرحله تصمیم­گیری تا اجرا و همچنین با صرفه­ترین و پایدارترین روش است. تحقیق حاضر که به منظور مطالعه تطبیقی میزان  مشارکت سیاسی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان و دانشجویان دانشگاه آزاد واحد نجف آباد صورت گرفته، در پنج فصل تدوین شده است: فصل اول کلیات تحقیق، شامل بیان مسئله، اهداف، اهمیت و ضرورت تحقیق، تعریف مفاهیم و محدودیت و مشکلات تحقیق می‌باشد. فصل دوم که ادبیات تحقیق است دربرگیرنده مباحثی نظیر انواع مشارکت سیاسی، سطوح مشارکت سیاسی، تئوری‌های مشارکت سیاسی، مروری بر تحقیقات پیشین، چارچوب نظری تحقیق، فرضیات تحقیق و مدل نظری خواهد بود. فصل سوم را روش‌شناسی تحقیق تشکیل می‌دهد که در آن مباحثی نظیر روش تحقیق، جامعه آماری، حجم نمونه، روش نمونه‌گیری، تعریف نظری و عملیاتی متغیرها و … ارائه خواهد شد. فصل چهارم، تجزیه و تحلیل داده‌ها می‌باشد که در آن یافته‌های توصیفی و آزمون فرضیات خواهد آمد. بالاخره فصل پنجم، نتایج و پیشنهادات است.                                                                                                          

1- 1 تعریف و بیان مسئله

مشارکت[1] در لغت به معنای همکاری کردن، شرکت داشتن و شریک شدن است. مشارکت در واقع شرکت داوطلبانه گروهی از مردم در برنامه­ها و طرح­های سیاسی، اجتماعی است که در توسعه ملی نقش اساسی را دارند. مشارکت برانگیختن حساسیت مردم و در نتیجه افزایش درک و توان آنها برای پاسخگویی به طرح­ها و برنامه­های توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی می­باشد. در مشارکت حدود دخالت مردم در فرایند تصمیم­گیری تا آنجاست که بر زندگی آنان تأثیر می­گذارد یعنی این حق مداخله باید موجب حل مشکلات خود و جامعه شود. با این وصف مشارکت می­تواند به عنوان ابزاری برای رونق بخشیدن به فعالیت­های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و در نتیجه شتاب دادن به آهنگ توسعه و بسط عدالت اقتصادی و اجتماعی باشد. مشارکت ابزار افزایش و توزیع فرصت­های شرکت جستن مردم در تصمیم­گیریهای جمعی، همیاری و دیگریاری در توسعه و پیشرفت کشور می باشد (کلانتری، 1375 : 17).

یکی از انواع مشارکت، مشارکت سیاسی[2] است که به معنای شرکت در امور سیاسی و گزینش رهبران سیاسی توسط مردم است. در مواردی مشارکت سیاسی فقط از طریق رأی تحقق می­یابد لیک در بسیاری موارد، بعضی بدان قناعت نمی­کنند و در تبلیغات سیاسی یا شرکت در احزاب ایفای نقش می­نمایند (ساروخانی، 1375: 156). مشارکت سیاسی در اصطلاح به معنای همکاری سازمان­یافته شهروندان برای انتخاب رهبران خویش، شرکت موثر در فعالیت­ها و امور اجتماعی و سیاسی و تأثیرگذاشتن بر ترکیب هدایت سیاسی دولت است. فرهنگ سیاسی مشارکتی به این معناست که افراد از نفوذ نظام سیاسی برخود و میزان تأثیرگذاری خود بر نظام سیاسی آگاهی دارند و با علم به تأثیرگذاری متقابل آن دو بر یکدیگر نسبت به ساخت سیاسی، اداری و روند تصمیم­گیری و امر اجرایی حساسیت نشان می­دهند و تلاش می­کنند در خطی­مشی و تصمیمات نظام سیاسی تأثیر بگذارند. پس داشتن فرهنگ سیاسی و فرهنگ سیاسی مشارکتی در امور، برای مشارکت امور امری ضروری است. بنابراین احساس مسئولیت کردن نسبت به سرنوشت و اداره امور مملکتی یک وظیفه و تکلیف شرعی برای همه مردم است و اما عقل نیز بر این ضرورت تاکید می­کند. انسان بالطبع اجتماعی است و زندگی اجتماعی بر اساس روابط انسان­ها با یکدیگر امکان­پذیر می­شود. در این فرایند فرد و جامعه بر هم تأثیر می­گذارند و بر افراد جامعه لازم است نقش خود را در این تأثیرگذاری و تأثیرپذیری بدرستی ایفا کنند. مسائل سیاسی و امور مربوط به حکومت از اهم مسائل هرجامعه است. افراد باید با مشارکت فعال خویش در سرنوشت خود و جامعه دخالت کنند و در سیاست­گذاری­ها، تصمیمات و چگونگی اداره امورکشور تأثیرگذار باشند. چرا که اگر در تعیین سرنوشت خود مشارکت نورزند بر اساس کشش­های موجود در عالم خلقت دیگران با سلطه بر آنها برای آنان تصمیم­گیری خواهند کرد، آنها را به دنبال خود می­کشانند و چه بسا به ورطه هلاکت می­اندازند. پس مشارکت سیاسی برای حیات فکری و زندگی با عزت امری ضروری است.

یک مفهوم عمومی از مشارکت، در قالب بسیج مردم برای بر عهده گرفتن طرح­های توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی اشاره دارد. تعبیر دیگری در مورد مشارکت آن را به عنوان پدیده یا فرایند اختیاردادن به جدا افتادگان و محرومان می­شناسد. در تعریف دیگری، مشارکت، شرکت مؤثر همه افراد در امور جمعی، از طریق بسیج کلیه امکانات بالقوه گروهی به منظور استفاده از آنها در فرایند تصمیم­گیری و اجرا می باشد (محسنی، 1366: 99).

شرط مهم برای مشارکت سیاسی وجود نهادهای مناسب مشارکتی می­باشد که شرایط لازم را برای سامانمند کردن تقاضاها و مشارکت سیاسی افراد و گروه­ها را مهیا می­سازد. به همین خاطر ورود بیش از حد نیروهای اجتماعی اخلال­گر در مسیر نوسازی و توسعه سیاسی در جامعه­هایی که ثبات سیاسی و نهادها و نهادمندی مناسبی را ندارند به توسعه سیاسی آسیب می­رساند، مشارکت سیاسی باید در قالب نهادهای نیرومند سیاسی و مردم از قبیل احزاب سیاسی و گروه­های سیاسی و صنفی، انسجام، تعدیل و نظم بپذیرد.

منظور از مشارکت سیاسی در این پژوهش:«تمامی فعالیت های قانونی یا غیرقانونی شهروندان غیر حکومتی که به صورت داوطلبانه و در قالب یک سازمان یا خارج از آن، درسطح ملی یا محلی به منظور تأثیر مستقیم یا غیر مستقیم بر انتخاب کارگزاران حکومتی و یا تعیین سیاست­ها و خط­مشی­های آنان انجام گرفته، چه این فعالیت­ها با موفقیت همراه شود یا به شکست بیانجامد است»

تمامی جوامع جهت تحقق توسعه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در جریان نوسازی بامسائل و تضادهای ذاتی مواجه می­شوند. در حوزه توسعه سیاسی یکی از بحران­هایی که جوامع درمسیر نوسازی با آن روبرو می­شوند بحران مشارکت است که حل آن مستلزم فراهم نمودن شرایط مناسب جهت مشارکت عمومی در امر حکومتی است. مشارکت سیاسی هم نتیجه وجود آزادی و توسعه سیاسی در جامعه و هم عامل استقرار و حفظ بقای آنها است و بدین لحاظ هم شرط لازم برای توسعه اجتماعی و سیاسی یک جامعه است و هم نتیجه آن. به نظر می­رسد که در کشور ایران نیز بسان دیگر کشورهای در حال توسعه به دلیل اینکه تجربه طولانی از دموکراسی ندارند و چند دهه بیش نیست که از نظام دیکتاتوری فاصله گرفته­اند به همین خاطر هنوز راه­های زیادی وجود دارد تا بتوان مشارکت سیاسی را در جامعه ایران نهادینه کرد و طرح مسئله مشارکت سیاسی هر چند به کرات، شاید بتواند در دست یافتن به این مهم، کمک شایانی کند. و همچنین باید گفت که جامعه ایران به خصوص در صد سال اخیر دچار تحولات اساسی شده است که به تعبیری ناشی از قدم گذاردن به مرحله مدرنیسم است. همزمان با درگیر شدن هرچه بیشتر جامعه با پیامدهای مدرنیسم برخی مفاهیم و دستاوردهای آن مانند انتخابات آزاد، قانون اساسی و حکومت قانون نیز وارد عرصه­های زندگی اجتماعی و سیاسی ایرانیان شد. این ارزش­ها در تقابل جدی با ارزش­های پدرسالارانه و اقتدارگرایانه­ی قرار گرفته است که ناشی از سنت دیرینه حکومت­های مطلقه از نوع استبداد شرقی است. از این رو، بحث مشارکت سیاسی یکی از مباحث مهم در جامعه ایران می­باشد (وثوقی و هاشمی، 1383: 162).

همچنین کشور ما ایران با پشت سرگذاشتن یک انقلاب وهشت سال جنگ با عراق (67-1359) اکنون در جریان نوسازی و توسعه با مسائل عدیده ای  روبروست که ازجمله  آنها می­توان مشارکت شهروندان در سیاست و حیات سیاسی کشور را بیان کرد. و از طرف دیگر تمایل به کنش آگاهانه و میل به مسئولیت پذیری واخلاق مسئولیت از عالیترین تمایلات نظم شخصیت فرد و از مهمترین  نشانه­های توسعه سیاسی جامعه محسوب می شود.احساس مسئولیت به شخص این امکان را می‏دهد که به طور هم زمان فعال باشد، برای کسب  موفقیت کوشش کند و در عین حال نسبت به جامعه ای که در آن زندگی می کند احساس تعلق عاطفی داشته باشد،بدین ترتیب مشاهده می شود که مشارکت در جامعه سیاسی متاثر از لوازم وملزوماتی است که بدون در نظر گرفتن آن امکان مشارکت برای آحاد جامعه فراهم نمی شود.دانشگاه به عنوان مهمترین نهاد و دانشجویان به عنوان قشر متخصص، روشنفکر و آگاه به مسائل سیاسی می‏توانند نقش بسیار مهمی در توسعه همه جانبه سیاسی، اجتماعی،اقتصادی جامعه داشته باشد. دانشجویان درانتخابات همواره جزءگروههایی بوده که میزان مشارکت بالایی داشته اند .لذا شناخت عوامل موثر بر مشارکت سیاسی دانشجویان حائز اهمیت بیشتری است .دانشگاه اصفهان و دانشگاه آزاد نیز از این قضیه مستثنی نیست.و همین امر باعث شده است تا در این پژوهش ضمن پاسخگویی به این سوال که: چرا میزان مشارکت دانشجویان در فعالیتها در مسائل سیاسی از فردی به فرد دیگر متغیر است به بررسی راهکارهای افزایش مشارکت سیاسی دانشجویان نیز پرداخته شود.

1-2 ضرورت و اهمیت تحقیق

ضرورت خاص این تحقیق، اهمیت بحث مشارکت سیاسی در جامعه ما می‌باشد. جامعه‌ای که به لحاظ جمعیتی جوان است. لذا باید با شناخت عوامل موثر بر مشارکت سیاسی افراد در این زمینه، برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات بهتری انجام داد. مشارکت سیاسی علاوه بر القائ حس شرافت و منزلت برای افراد آنها را با وظایف و مسئولیت هایشان آگاه می‏سازد و فهم وشعور سیاسی آنها گسترش می‏یابد. انسان زمانی به کمال اخلاقی می‏رسد که در فرایند اقتدار خویش را از دست خواهند داد مواجه می‏شود..

همچنین اغلب کشورهای دنیا به سمت توسعه سیاسی روز افزون پیش می­روند و در کشور ما نیز تلاش­هایی در این زمینه صورت گرفته است. سخن راندن از توسعه سیاسی بدون پرداختن به مشارکت سیاسی مفهومی نخواهد داشت. امروزه مشارکت سیاسی مردم، زیربنا و بنیاد توسعه سیاسی کشورها را تشکیل می­دهد. این مشارکت به ویژه در نظام­های مردم­سالار از اهمیت زیادی برخوردار است. مشارکت سیاسی برای حکومت دارای منافع عملی ویژه­ای است که فقدان آن به سامان سیاسی و اهداف بلند مدت آن زیان وارد می­کند. اگر نظام سیاسی زمینه لازم به منظور حضور گسترده­تر و واقعی­تر مردم را (به ویژه در راستای کاهش هزینه­های ناشی از این حضور) فراهم نکند، قدرت به سمت شخصی شدن میل پیدا می­کند و نظام مردم سالاری رو به افول خواهد گذاشت.

یکی از مهم­ترین شاخص­های توسعه سیاسی میزان مشارکت همه جانبه مردم در انواع گروه­ها و برنامه های اجتماعی، سیاسی بویژه انجمن­های داوطلبانه و سازمان­های غیردولتی است، زیرا بی­توجهی به این موضوع می­تواند موجب تضعیف شکل­گیری مفهوم شهروند فعال و همچنین علایق عمومی و هویت اجتماعی افراد گردد و این امر خصوصاً درکشورهای جهان سوم که در معرض فشارهای مضاعف در روند جهانی شدن قرار دارند از اهمیت بسیاری برخوردار است. در جوامعی که زندگی گروهی در آنها زمینه گسترش زیادی ندارد، نوسازی اجتماعی همه جانبه معمولاً با کاهش مشارکت سیاسی همراه است، به عبارت دیگر فرد تنها و منزوی در این جوامع با افزایش قدرت دولت بیشتر احساس ضعف و بی­قدرتی می­کند (رضایی، 1375: 54). آلموند و وربا معتقدند اگر یک انقلاب سیاسی در سراسر جهان امروزی جاری باشد این انقلاب را می­توان انقلاب مشارکت نامید، در همه ملل جهان این عقیده که انسان معمولی باید درگیر مشارکت در نظام سیاسی باشد عقیده­ای عام و گسترده است (Almond and verba,1963:4). پس گرچه دولت­ها دارای حق انحصاری استفاده از قدرت در جوامع هستند لیکن افراد باید آزاد باشند تا در مسائل حکومتی و سیاسی مشارکت کنند، مسئولیت بپذیرند و در شکل دادن به زندگی خود نقش بازی کنند و این فعالیت فرد را از حالت رعیت به شهروند ارتقاء می­دهد. این دگرگونی به برکت مشارکت حاصل شده و زمینه را برای اخلاق مدنی و احساس مسئولیت شهروندان آماده می­سازد. مشارکت سیاسی مردم، کارایی نظام سیاسی و حکومتی را افزایش می­دهد وکانال­های مشارکت، افکار عمومی را در جهت کارایی نظام سیاسی و حکومتی از طریق انتقال خواسته­ها تجهیز می­کند.

امروزه مشارکت سیاسی هم به عنوان یک ارزش سیاسی مهم مطرح است و هم به عنوان وسیله کارآمدی برای توسعه اجتماعی و توسعه انسانی. «در مروری بر ادبیات توسعه سیاسی روشن می شود که – به جز چند مورد استثنایی- توسعه با واژه های مشارکت، دموکراسی و برابری تعریف شده است . . . نویسندگان ادبیات توسعه سیاسی و نوسازی یکی پس از دیگری دموکراسی، برابری و مشارکت را اصول برگشت ناپذیر وابسته به صورتهای معین تحول اجتماعی و سیاسی قلمداد کرده اند» (گن ذیر، 1369 : 252 – 251).

 بنابراین مشارکت سیاسی هم نتیجه وجود آزادی و توسعه سیاسی در جامعه و هم عامل استقرار و حفظ بقای آنهاست، و بدین لحاظ هم شرط لازم برای توسعه اجتماعی و سیاسی یک جامعه است و هم نتیجه آن.

لذا مطالعه و تحقیقات در این زمینه ضروری به نظر می‏رسد تا درحد امکان این مقاومت کاهش یابد و با فراهم سازی زمینه‏های تغییر و در گرگونی سازمان سیاسی جامعه زمینه رشد فکری و ساختارهای مشارکتی جدید نیز فراهم آید

1-3 اهداف تحقیق

– تعیین رابطه بین سن و میزان مشارکت سیاسی.

– تعیین رابطه بین پایگاه اقتصادی – اجتماعی افراد و میزان مشارکت سیاسی.

– تعیین رابطه بین میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی و میزان مشارکت سیاسی.

– تعیین رابطه بین میزان دینداری و میزان مشارکت سیاسی.

– تعیین رابطه بین نگرش سیاسی والدین و میزان مشارکت سیاسی.

– تعیین رابطه بین عضویت در تشکل­های سیاسی و میزان مشارکت سیاسی.

– تعیین رابطه بین اعتماد به دولت و میزان مشارکت سیاسی.

– تعیین رابطه بین احساس بی­قدرتی سیاسی و میزان مشارکت سیاسی.

– تعیین رابطه بین احساس اثربخشی سیاسی و میزان مشارکت سیاسی.

1-4 تعریف مفاهیم

مشارکت سیاسی[3]: «مشارکت سیاسی، درگیر شدن فرد در سطوح مختلف فعالیت در نظام سیاسی از عدم درگیری تا داشتن مقام رسمی سیاسی است» (راش، 1381: 123). و در دایره­المعارف علوم اجتماعی این تعریف به چشم می­خورد: «مشارکت سیاسی عبارتست از آن فعالیت داوطلبانه­ای که اعضای یک جامعه در انتخاب حکام به طور مستقیم یا غیرمستقیم و در شکل­گیری سیاست­های عمومی انجام می­دهند» (McClosky, 1972 : 252).

پایگاه[4]: موقعیت اجتماعی و جایگاهی که فرد در گروه یا در مرتبه اجتماعی یک گروه در مقایسه با گروه­های دیگر احراز می‌کند. پایگاه حقوق و مزایای شخص را تعیین می‌کند (کوئن، 1376: 83).

رسانه‌های جمعی[5]: وسایل ارتباط جمعی، مجموع فنون، ابزار و وسایلی را می‌رساند که از توانایی انتقال پیام‌های ارتباطی، حسی و اندیشه‌ای در یک زمان به شمار بسیاری از افراد مخصوصاً در فواصل زیاد برخوردار است (بیرو، 1370: 219).

دینداری[6]: پذیرش تمام یا بخشی از عقاید، اخلاقیات و احکام دینی به نحوی که شخص دیندار خود را ملزم به تبعیت و رعایت از این مجموعه بداند» (حشمت‌یغمایی، 1380: 190).

احساس بی­قدرتی: از نظر لوین[7] احساس بی­قدرتی سیاسی اعتقاد فرد به این است که عمل او بر تعیین سیر وقایع سیاسی تأثیر ندارد در این حالت فرد به این باور رسیده که جامعه به وسیله گروه کوچکی از افراد قدرتمند اداره می­شود که صرف­نظر از هر نوع فعالیت یا عمل او همچنان قدرت خود را حفظ می­کند و فرد در چنین حالتی کل فرایند سیاسی را توطئه­ای مخفیانه که هدف آن بهره­برداری از مردم و بازی کردن با آنها است می­داند (محسنی تبریزی، 1375: 89).

نگرش سیاسی: نگرش­ سیاسی آمادگی درونی برای انجام عمل به نحوی خاص در برابر پدیده­ای سیاسی است. خواه این پدیده یک ایدئولوژی باشد، خواه یک نیرو، مسأله و یا امر مرتبط به احزاب یا افراد سیاسی باشد (بیرو، 1370: 72).

اعتماد نهادی: اعتماد نهادی یکی از اشکال اعتماد اجتماعی است. به تعبیر کلمن اعتماد تسهیل کننده مبادلات در فضای اجتماعی است و هزینه مذاکرات و مبادلات اجتماعی را به حداقل می­رساند و برای حل مسائل مربوط به نظم اجتماعی نقش تعیین کننده دارد (کلمن، 1377: 297). اعتماد اجتماعی بر انتظارها و تعهدهای اکتسابی و تأیید شده به لحاظ اجتماعی دلالت دارد که افراد نسبت به یکدیگر و نسبت به سازمان­ها و نهادهای مربوط به زندگی اجتماعی­شان نشان می­دهند و با روابط متقابل تعمیم یافته قرین است (ازکیا، 1380: 9).

نگرش سیاسی: نگرش­ سیاسی آمادگی درونی برای انجام عمل به نحوی خاص در برابر پدیده­ای سیاسی است. خواه این پدیده یک ایدئولوژی باشد، خواه یک نیرو، مسأله و یا امر مرتبط به احزاب یا افراد سیاسی باشد (بیرو، 1381: 72).

 1-5 تاریخچه مشارکت سیاسی در جهان

برخی از نویسندگان و به ویژه کسانی که در حوزه مشارکت سیاسی قلم زده اند سخنانی را مطرح کرده اند که گویا مشارکت و به ویژه مشارکت سیاسی نزدیک و یا برابر با دموکراسی است:«آلکسی دوتوکویل[8]» غالبا حکومت دموکراسی را رژیمی توصیف می­کند که در آن« مردم کم و بیش در حکومت خود مشارکت دارند، و معنای آن با ایده آزادی سیاسی ارتباط نزدیک دارد» (باتامور، 1380: 28).

 «تا آنجا که به سیاست مربوط می­شود، مسئله مشارکت به قدمت طرح مفهوم دموکراسی است» (قدیمی، 1380: 9). و برخی نیز دموکراسی را خویشاوند نزدیک مشارکت سیاسی دانسته­اند. «مشارکت و عموزاده سیاسی­اش دموکراسی، هنگامی به اوج تحول می­رسد که گروه­هایی از کارگران اصلی و شهروندان قاطعانه در فکر احیای زمینی باشند که رویش زندگی می­کنند» (مک لکان، 1377: 13).

امروزه وقتی از دموکراسی سخنی به میان آید، غالباً منظور از دموکراسی پارلمانی است که در اروپای غربی قرن شانزدهم ظاهر شده و انقلاب کبیر فرانسه (1789) نقطه­ای عطف بزرگی برای آن به شمار می­آید. البته تشکیل نخستین پارلمان اروپا باز می­گردد به انگلستان قرن سیزدهم و به دوران ادوار اول (1307-1272). که به میل خود پارلمانی به وجود آورد که در آن نمایندگان تمام طبقات شرکت داشتند و سپس آنرا به دو مجلس اعیان و عوام تقسیم کرد. از آن تاریخ به بعد، انگلیس به مادر پارلمان موسوم شده است. اگر معتقد به نظریه خلق الساعه در مسائل اجتماعی باشیم و اگر همچون اهل اشاعه، کانون تمدن جهان را این کشور و یا آن کشور بشمار آوریم، با این گفته که مشارکت از قرن شانزدهم و از اروپای غربی آغاز شده است هم عقیده خواهیم بود.

برخی از افراد که تمدن­های باستانی را می­شناسند ممکن است دموکراسی را به یونان باستان و در دولت شهرهای یونان و به خصوص در آتن (قرن پنجم پیش از میلاد) بازگردانند که در آن عموم مردم (به استثنای زنان و بردگان) مستقیماً در وضع قوانین شرکت می­کردند. اما کار باستان شناسان و مردم شناسان نشان می­دهدکه مشارکت هم به معنای عام آن و هم به معنای محدود آن در حوزه سیاسی، مسئله­ای بسیار کهن­تر است. در جوامع قبیله­ای کهن، به یک معنا شاید دموکراسی از امروز نیز قوی­تر در جامعه حضور داشته است. هم به معنای برخورداری مساوات گرایانه همه اعضاء از شرایط اقتصادی نسبتاً یکسان و هم از لحاظ دخالت مستقیم و بدون واسطه در مسائل گوناگون سیاسی و اجتماعی.

موریس دوورژه[9] در کتاب «اصول سیاست» تحت عنوان رژیم­های سیاسی و بنیان­های اجتماعی – اقتصادی می­نویسد: « در تاریخ بیماری واگیردار دیکتاتوری با دوره­های دگرگونی­های سریع همزمان بوده است… بر عکس در جوامع کم رشد، ولی با ثبات، مثال­های جالبی از دموکراسی­های کثرت­گرا یافت می­شوند. وضع پاره­ای از شهرهای بربر آفریقای شمالی چنین بود. این شهرها نظام­های انتخاباتی کم و بیش کامل، تفکیک قوای تقریباً پیشرفته و مجالسی سیاسی به نام «جماعه» داشتند. پس از پیدایش دولت­های ملی بسیاری از جوامع کوچک و خاصه دموکراسی­های باستانی بر نمونه مشابهی پایه­گذاری شده بودند…(دوورژه، 1369: 150).

«مثال­های دیگری را می­توان از جوامع کهن­تری که قوم­شناسان مطالعه می­کنند به عاریت گرفت، بسیاری از مواقع، در این جوامع تصمیمات به طور دسته جمعی توسط مجالس مرکب از اعضاء قبیله گرفته می­شود. در انجمن­های آفریقایی آیین مذاکرات به نحوی است که در دموکراسی به کار می­بندند. این« دموکراسی واحدهای کوچک» در همه احوال با پیدایش مجموعه­های بزرگ ملی از میان نرفت. بلکه غالباً در سطح محلی به جای ماند. حتی در چهارچوب رژیم­های استبدادی در سطح دولت با نوعی مشارکت ساکنان آن صورت گرفته است»(همان: 151). شکی نیست که هر چقدر دموکراسی به معنای عام و خاص آن در جامعه­ای فراگیرتر باشد، مشارکت و از جمله مشارکت سیاسی به همان نسبت نمود و گسترش بیشتری یافته و روان تر عمل می­کند.

وجود مشارکت سیاسی مردم حتی در نظام­های دیکتاتوری از آنجا ناشی می­شود که مشارکت سیاسی تنها رأی دادن و یا حرکات مثبت و موفق و قانونی نیست و به قول«مایرون وینر[10]» «مشارکت سیاسی هر عمل داوطلبانه موفق یا ناموفق، سازمان یافته یا بدون سازمان، دوره­ای یا مستمر، شامل روش­های مشروع و نامشروع برای تأثیر بر انتخاب رهبران و سیاست­ها و ادراه امور عمومی در هر سطحی از حکومت یا ملی است»(مصفا، 1375: 20). تا اینجا می­خواهیم این نتیجه را گرفته باشیم که عمر مشارکت به اندازه عمر بشریت است نه به اندازه عمر دموکراسی و از طرفی دموکراسی خود معلول مشارکت است و نه علت آن و هم در جوامع استبدادی همه انواع مشارکت و از آن­جمله مشارکت سیاسی وجود داشته است، اگر چه شیوه­ها و نحوه بروز این مشارکت متفاوت بوده است.

 1-6 تاریخچه مشارکت سیاسی در ایران

مشارکت سیاسی مردم در صورتی میسر می‌شود که مجموعه عواملی بتوانند بدون برخورد با مانع قانونی، اجتماعی و ذهنی، بی‌وقفه عمل کنند و اندیشه‌های متنوع سیاسی را در سازوکارهای دموکراتیک دخالت دهند و آن را بپذیرند؛ به گونه‌ای که بخشی از نیروهای سیاسی وادار به سکوت و انزوا نشوند. بنابراین، مشارکت سیاسی هنگامی دست‌یافتنی است که شهروندان، صرف­نظر از عقاید دینی، سیاسی یا ویژگی‌های جنسیتی و قومی، بتوانند در یک مجموعه‌ی منسجم و درهم تنیده، خود را تبیین کنند. این مجموعه زیر نام و ویژگی‌های دولت مدرن(ملی یا فدرال) ممکن است در برگیرنده‌ی انواع اندیشه‌های سیاسی و پذیرای مشارکت آنان در امور شود. آیا ایران فرصتی به دست آورده تا مشارکت سیاسی را به مفهوم وسیع و علمی آن تجربه کند؟ اگر این تجربه وجود داشته، سیر تحولات آن چگونه بوده است؟

مروری بر تحولات در یک قرن اخیر، ایران چندین تجربه‌ی تاریخی و فرصت‌های کوچک و بزرگ را از کف داده است. قدرت غیرپاسخگوی سیاسی در ایران ریشه‌های ژرف تاریخی دارد و اذهان را به خود معتاد کرده است. هرگاه نخبگان، از هرگروه، خواسته‌اند ثابت کنند که می‌شود ناگهانی و در پناه انقلاب و اصلاحات، قدرت سیاسی را پاسخگو کرد، عاقبت کار ثمری بدست نیامده است. با این‌حال، تجربه‌های گرانقدری در زمینه مشارکت سیاسی در تاریخ معاصر ایران ثبت شده که آینده ساز است.

در آستانه‌ی هزاره‌ی سوم میلادی، موانع دیدگاهی و اجتماعی در برابر مشارکت سیاسی هنوز موضوع چالشی جدی است که با وجود پشت سرگذاشتن دو انقلاب (مشروطه و اسلامی) و چندین نهضت و رفرم همچنان ادامه دارد. در این زمینه، جلوه‌های روشن چالش در جریان انقلاب مشروطه و پیامدهای آن در ارتباط با مشارکت سیاسی و انقلاب اسلامی دیدنی است. نخستین انقلاب در سال 1906میلادی اتفاق افتاده است و دومین انقلاب در سال 1979.

نخبگان ایرانی که اغلب تحصیل­کرده‌های غرب بودند، در سال‌های آخر از قرن نوزدهم میلادی بحث «قانون» را با استفاده از ورود صنعت چاپ به ایران گشودند. برخی چهره‌های دینی نیز به روشنفکران غرب‌گرا روی خوش نشان دادند و متوجه شدند که جامعه‌ی ایرانی از ظلم و بی عدالتی به تنگ آمده و برای رهایی آمادگی دارد. صاحبنظران انگیزه‌های انقلاب مشروطه را به شیوه‌های گوناگون تعریف می‌کنند. از آن جمله گفته می‌شود:

در ایران، حکومت‌ها گرایش به استبداد داشته‌اند، از این رو پناه بردن مردم به قانون، تلاش برای تعیین حد و مرزهایی برای حکومت و رهایی از تجاوز مأمورین دولت بوده است.

1-1-2. معنای اصطلاحی وفا……………………………. 9

1-1-3.  معنای عهد…………………………….. 10

1-1-3-1.  معنای لغوی عهد…………………………….. 10

1-1-3-2. معنای اصطلاحی عهد…………………………….. 11

1-2. معنا و مفهوم اخلاق……………………………… 13

1-2-1. معنای لغوی اخلاق……………………………… 13

1-2-2. معنای اصطلاحی اخلاق……………………………… 14

1-3. علم اخلاق……………………………… 17

1-4. معنا و مفهوم سیره…………………………….. 18

1-4-1. معنای لغوی سیره…………………………….. 18

1-4-2. معنای اصطلاحی سیره…………………………….. 19

1-4-3. تفاوت سیره با آموزه…………………………….. 19

1- 5. واژه‌های مرادف و مخالف وفای به عهد………………………. 20

1- 5-1. واژه‌های مرادف وفای به عهد…………………………….. 20

1- 5-1-1. میثاق……………………………… 20

1- 5-1-2. وعد…………………………….. 21

1- 5-1-3. عقد…………………………….. 23

1-5-1-4. إصر…………………………….. 23

1-5-1-5. حلف………………………………. 24

1-5-1-6. نحب………………………………. 25

1-5-2. واژه‌های مخالف وفای به عهد…………………………….. 25

1- 5-2-1. نقض عهد…………………………….. 25

1- 5-2-2. نَکث عهد…………………………….. 27

1-5-2-3. نَبذ عهد…………………………….. 27

1- 5-2-4. غدر…………………………….. 28

1-4-2-5.  غَزْل عهد…………………………….. 28

1- 5-2-6. خلف وعده…………………………….. 29

1-6. اهمیت وفای به عهد و ارزش وفاداری در اسلام……………. 29

فصل دوم: اقسام وفای به عهد……………………………. 35

2-1. عناصر عهد……………………………… 36

2-1-1. عهد بما هو عهد…………………………….. 36

2-1-1-1. به صورت کتبی……………………………… 36

2-1-1-2. به صورت شفاهی……………………………… 37

2-1-2. متعلق عهد…………………………….. 37

2-1-2-1. به صورت قول…………………………….. 37

2-1-2-2. به صورت فعل……………………………… 37

2-1-3. متعهِّد و متعهَّد…………………………….. 38

2-2. اقسام عهد……………………………… 38

2-2-1. عهد خداوند با انسان…………………………….. 38

2-2-1-1. عهد خداوند با انسان­های عادی(عموم انسان­ها)…………… 40

2-2-1-2. عهد خداوند با انبیاء و اولیاء…………………………….. 42

2-2-2. عهد انسان…………………………….. 44

2-2-2-1. عهد انسان با خدا……………………………. 44

الف) قسم……………………………… 46

ب) نذر…………………………….. 47

2-2-2-2.  عهد انسان با انسان…………………………….. 48

2-2-2-2-1. پیمان­های اقتصادی……………………………… 49

2-2-2-2-2. پیمان­های سیاسی……………………………… 49

2-2-2-2-3. پیمان‌های نظامی……………………………… 51

2-2-2-2-4. پیمان­های اجتماعی……………………………… 52

2-2-2-3.  عهد انسان با خود…………………………….. 55

 

2-3. مراتب وفا……………………………. 56

فصل سوم: وفای به عهد در اخلاق………………………… 36

3-1. تعریف فضیلت……………………………….. 60

3-2. اقسام فضایل……………………………… 62

3-2-1. فضایل عقلانی……………………………… 62

3-2-2. فضایل اخلاقی……………………………… 63

3-3. رابطه­ی وفای به عهد با فضایل………………………….. 64

3-3-1. رابطه‌ی وفای به عهد با حکمت……………………….. 66

3-3-1-1. رابطه­ی وفای به عهد با حکمت در قرآن…………………. 66

3-3-1-2. رابطه­ی وفای به عهد با حکمت در نظر فیلسوفان و علمای اخلاق…….. 66

3-3-2. رابطه­ی وفای به عهد و عدالت………………………………. 68

3-3-2-1. رابطه­ی وفای به عهد و عدالت در قرآن……………….. 69

3-3-2-2. رابطه­ی  وفای به عهد و عدالت در آموزه­ ها و سیره­ی نبوی…………. 70

3-3-2-3. رابطه­ی وفای به عهد و عدالت از منظر فیلسوفان و علمای اخلاق…….. 71

3-3-3. رابطه­ی وفای به عهد و صداقت………………………………. 74

3-3-3-1. رابطه­ی وفای به عهد و صداقت در قرآن……………….. 75

3-3-3-2. رابطه­ی وفای به عهد و صداقت در آموزه‌ها و سیره نبوی……….. 77

3-3-3-3. رابطه­ی وفای به عهد و صداقت از منظر فیلسوفان و علمای اخلاق……. 79

3-3-4. رابطه­ی وفای به عهد با امانت‌داری……………………………… 82

3-3-4-1. رابطه­ی وفای  به عهد و امانت‌داری در قرآن……………….. 83

3-3-4-2. رابطه­ی وفای به عهد و امانت‌داری در آموزه و سیره……. 84

3-4-5. رابطه­ی وفای به عهد با دیگر فضایل…………………………. 85

فصل چهارم: شرایط و احکام وفای به عهد…………………………. 87

4-1. شرایط وفای به عهد……………………………… 88

4-1-1.  شرایط وفای به عهد در کتب فقهی………………………….. 88

4-1-1-1. انشاء صیغه…………………………….. 89

4-1-1-2. عاقل بودن……………………………..90

4-1-1-3. بالغ بودن…………………………….. 90

4-1-1-4. مختار بودن…………………………….. 90

4-1-1-5. قصد جدی داشتن……………………………… 91

4-1-1-6. حلال و مباح بودن معهود………………………92

4-1-1-7. عمل به عین نیت……………………………… 92

4-1-1-8. محال نبودن…………………………….. 92

4-1-1-9. قدرت و توانایی…………………………….. 93

4-1-2. شرایط وفای به عهد در کتب حقوقی…………….. 93

4-1-2-1. عدم مخالفت با کتاب و سنت…………………….. 93

4-1-3. شرایط فعل اخلاقی در کتب علمای اخلاق و فیلسوفان مسلمان…… 94

4-1-3-1. عزم و اراده…………………………….. 95

4-1-3-2. نیت (حُسن فاعلی) …………………………….96

4-1-3-2-1. صدق و راستی……………………………… 98

4-1-3-2-2. عدم خیانت……………………………… 99

4-1-3-2-3. عدم زیان به افراد…………………………….. 100

4-1-3-3. مطلوبیت فعل (حُسن عمل)……………………………. 100

4-1-3-4. ملکه نفسانی……………………………… 102

‌4-1-3-5. نتیجه­ی عمل……………………………… 102

4-2.  احکام وفای به عهد……………………………… 104

4-2-1. احکام وفای به عهد  در کتب فقهی و حقوقی……………. 104

4-2-2.  احکام اخلاقی وفای به عهد…………………………….. 109

4-2-2-1. تعارض اخلاقی……………………………… 112

4-2-2-1-1. تعریف تعارض اخلاقی……………………………… 113

4-2-2-1-2. انواع تعارض اخلاقی……………………………… 114

4-3. افراد واجد شرایط برای عهد بستن…………………………. 116

4-4. حق وفای به عهد با دشمن………………………………. 117

4- 5. استثنائات در وفای به عهد……………………………… 122

4-6. شرایط درست بودن نقض عهد…………………………….. 123

4-7. ثمرات وفای به عهد و زیان‌های عهدشکنی………………. 125

4-7 – 1. ثمرات وفای به عهد…………………………….. 125

4-7-1 – 1. نظم اجتماعی و ثبات جامعه………………………… 125

4-7-1 – 2. جلب اعتماد دیگران…………………………….. 125

4-7-1 – 3. حب الهی……………………………… 126

4-7-1-4. لطف الهی……………………………… 127

4-7- 1 – 5.  برخورداری از برکات و پاداش الهی……………… 127

4-7 – 2. زیان­های عهدشکنی……………………………… 128

4-7-2 – 1. رواج بی‌اعتمادی در جامعه و از هم گسیختگی آن……… 128

4-7- 2 – 2. تسلط دشمنان…………………………….. 129

4- 7-2-3. عهدشکنی و عقوبت سریع…………………………….. 130

4-7-2- 4. خشم خدا و عذاب الهی……………………………… 131

4-7 – 2- 5.  محرومیت از الطاف الهی……………………………… 132

4-8. دلایل وفا و عدم وفای به عهد……………………………… 132

4-8-1. دلایل وفای به عهد…………………………….. 133

4 – 8 – 2. دلایل عدم وفای به عهد…………………………….. 133

4-9. طرق درمان عدم وفای به عهد……………………………… 135

نتیجه­گیری………………………………. 138

پیشنهادات………………………………. 140

فهرست منابع و مآخذ……………………………… 141

چکیده:

وفای به عهد یکی از ارزش­های مطرح‌شده در نظام اخلاقی اسلام دارای جایگاه والایی در روابط اجتماعی است، در این تحقیق با عنوان «وفای به عهد در اخلاق اسلامی با تاکید بر آموزه­ها و سیره­­ی نبوی» تلاش شده تا معنا و جایگاه وفای به عهد در اخلاق اسلامی به ویژه در آموزه­ها و سیره­ی نبوی بیان شود. در این راستا ثمرات وفای به عهد، زیان­های عدم آن، اقسام و جایگاه وفای به عهد به عنوان یک فضیلت اخلاقی و رابطه­ی آن با دیگر فضایل اخلاقی از جمله حکمت، عدالت، صداقت و امانت­داری مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین علاوه بر بیان شرایط و احکام وفای به عهد در سه حوزه­ی اخلاقی، فقهی و حقوقی، به تعارض وفای به عهد با برخی از ارزش‌های اخلاقی اشاره شد و مشخص گردید در شرایطی که وفای به عهد در مقام عمل با دیگر ارزش­ها در تعارض باشد می­توان نقض عهد کرد. ایمان راستین و بهره­مندی از عقل از جمله عوامل وفای به عهد و در مقابل ضعف ایمان و خود­خواهی و عدم آگاهی از وجوب وفای به عهد از جمله عوامل عدم وفای به عهد می­باشند که در بخش پایانی پایان‌نامه به آن پرداخته شده است. از مهم­ترین یافته­های این پژوهش، اثبات لزوم وفای به عهد به عنوان یک فضیلت اخلاقی و یکی از احکام اساسی اسلام در عهدهای الهی و عهدهایی است که با مردم بسته می­شود؛ خواه طرف عهد دوست باشد یا دشمن و خواه مسلمان باشد یا کافر.

مقدمه:

1- بیان مسأله

حمد و سپاس خدای را که نعمت‌های بیکرانش را بر ما ارزانی نمود و قرآن را برای هدایت بشر نازل فرمود و درود فراوان بر اشرف پیامبران، نبی گرامی اسلام (ص) و خاندان پاکش (ع) و یاران و پیروان آن حضرت باد.

مسئله­ی وفای به عهد یکی از کاربردی­ترین آموزه­های دین مبین اسلام بوده و از مهم­ترین واجبات الهی به شمار می­رود. پایبندی به عهد و پیمان یک اصل جهانی بوده و از امهات فضایل به شمار می­رود و همه­ی مردم جهان از هر قاره و اقلیمی با تمام اختلافاتی كه در افكار و تمایلات دارند در این اصل ریشه­دار و عمیق وفای به عهد اتفاق نظر دارند و عهدشکنی را خیانت و رعایت عهد و پیمان را فضیلت می­شمارند. از آنجا که زندگی در اجتماع و جامعه جزء لاینفك حیات بشری است و برای آنكه از قوام و دوام برخوردار باشد نیازمند مجموعه­ای از قوانین و اصول است كه برخی از آن­ها در قالب قوانین مصوب و مكتوب جای می­گیرند و برخی دیگر اگر چه در قانون مدون و مصوبی ثبت و ضبط نشده­اند ولی قوانین فطری­ای هستند كه در نهاد آدمی قرار داشته و آدمی بالفطره خود را ملزم به رعایت آن­ها دانسته و تجاوز از آن­ها را برای خود جایز نمی­داند زیرا می­داند كه هرگونه تخطی از این قوانین فطری می­تواند حیات توأم با آرامش او را در دنیا به مخاطره انداخته و با نابودی مواجه سازد. قوانینی همچون راستگویی، ادای امانت، احترام به حقوق دیگران و غیره. از جمله این قوانین فطری یكی هم قانون «وفاء به عهد» است. قانونی الهی و انسانی كه همه­ی انسان­ها فارغ از هر دین و آیینی خود را ملزم به رعایت آن می­دانند تا جایی كه بنا به فرموده بزرگان دین حتی مشركان جاهلی نیز خود را ملزم به رعایت آن دانسته و تجاوز از آن را برای خود گناهی نابخشودنی می­دانستند. دین اسلام که کامل­ترین دین آسمانی است، تمام جوانب زندگی بشر در دنیا و آخرت را مورد توجه قرار داده و مسیر صحیح تکامل را فرا روی بشر قرار داده است. از این روست که دین اسلام به عنوان اکمال و اتمام اخلاق بشر معرفی شده است. منابع دین اسلام (قرآن، آموزه­ها  و سیره و کتب علمای اخلاق و فیلسوفان مسلمان) منبع عظیم مسائل اخلاقی است و سرچشمه اصلی احکام و مسائل اخلاقی در میان مسلمانان  محسوب می­شود و دلیل اینکه در این پژوهش به آموزه­ها و سیره نبوی استناد شده است این است که آموزه‌ها و سیره­ی نبوی  به عنوان  یکی از منابع اصلی اخلاق اسلامی مطرح است.

 یکی از مسائل مهمی که در  اخلاق اسلامی مطرح است، مسئله­ی وفای به عهد است که در منابع دینی ما نمونه­های فراوانی از آن وجود داشته و همواره مورد تاکید دین اسلام بوده است. لذا این تحقیق بر آن شده است تا  مسئله­ی وفای به عهد و جایگاه آن در اخلاق اسلامی از حیث اقسام و جایگاه آن در قرآن و آموزه­ها و همچنین در  فیلسوفان مسلمان بررسی کند و به  شرایط و احکام وفای به عهد و دلایل وفاداری و عهدشکنی و ثمرات و زیان­های آن بپردازد.

گفتنی است پرداختن به وفای به عهد در اخلاق اسلامی، فراتر از تحقیق حاضر بوده و نیازمند تحقیقات گسترده­تری است. بنابراین پایان‌نامه حاضر را باید تنها به عنوان درآمدی بر این موضوع دانست.

2- سوالات تحقیق

آنچه در این پایان‌نامه در صدد آن هستیم جواب دادن به سوال­های زیر است.

سوال اصلی:

1- وفای به عهد در اخلاق اسلامی با تأکید بر آموزها و سیره‌ی نبوی چیست؟

سوال­های فرعی:

1- معانی مرادف و مخالف عهد کدام­اند؟ 

2- آیا وفای به عهد اقسامی دارد؟ چه نوع اقسامی دارد؟

3- آیا وفای به عهد یک فضیلت است؟ چه نوع فضیلتی است؟ با کدام یک از فضایل ارتباط بیشتری دارد؟ 

4- وفای به عهد در جنبه­ های مختلف اخلاقی و فقهی و حقوقی چه حکمی دارد و  اگر در مقام عمل با دیگر ارزش­ها تعارض داشته باشد چه باید کرد؟

3- فرضیات تحقیق

در مقام پاسخ­گویی به پرسش­های فوق، می­توان پاسخ زیر را مطرح کرد:

1- وفای به عهد دارای یک معنای عام است و شامل مجموعه گسترده­ای از واژه­های دیگری مثل میثاق و پیمان و وعده می­شود.

2- عهد در رابطه خدا و انسان­ها و حتی با خود نیز  بسته به اهداف عهد دارای اقسامی است وبه تبع وفای به عهد نیز اقسام مختلفی پیدا می­کند.

3- وفای به عهد از فضایلی است که با دیگر فضایل اخلاقی همچون عدالت، صداقت و امانت­داری ارتباط دارد.

4-  وفای به عهد در همه جنبه ­ها حکم وجوبی دارد و با بعضی از ارزش‌ها در مقام عمل تعارض دارد لذا باید با اولویت­بندی مسائل بر مبنای قرآن کریم و آموزه ­های نبوی، این تعارض را برطرف کرد.

4- پیشینه تحقیق

 امروزه در زمینه «وفای به عهد» کتاب­ها، پایان‌نامه‌ها و مقالات متعددی به نگارش در آمده است که حاکی از توجه محقّقان به این امر است. با این وجود، تحقیق و پژوهش درباره­ی «وفای به عهد در اخلاق اسلامی» و حتّی مرتبه­ای کلی‌تر، در «بعد اخلاقی وفای به عهد» سابقه چندانی ندارد و بیشتر به جنبه دینی و حقوقی این موضوع در جامعه پرداخته شده است.

در حال حاضر، با توجّه به بررسی­های انجام‌شده کتاب یا پایان­نامه و یا حتی مقاله­ای مستقل تحت عنوان «وفای به عهد در اخلاق اسلامی با تكیه بر آموزه­ها و سیره­ی نبوی» یافت نشد. با این حال تحقیقاتی چند در ارتباط با این موضوع صورت گرفته است که به صورت پراکنده مطالبی نقل نموده­اند و با موضوع بی‌ارتباط نیست. از جمله آن­ها می­توان به کتاب­هایی نظیر معراج السعاده از ملا احمد نراقی ، گناهان کبیره از آیت الله دستغیب و نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی از مهدوی کنی  و غیره اشاره کرد که صفحاتی را به توضیح این موضوع مهم اختصاص داده­اند و پایان­ نامه ­ها و مقالاتی در این مورد البته نه به این صورت که مورد بحث ما است، به نگارش در آمده است از جمله:

1- «عهد و پیمان در قرآن و روایات» نوشته­ی  راضیه قربانی.

2- «وفای به عهد در قرآن و سنت و نتایج فردی و اجتماعی آن در جامعه» نوشته­ی صدیقه نظری.

3- مقاله «وفا به عهد و پیمان» از آیت الله جوادی آملی. 

روش انجام پژوهش……………………………… 9

کاربردها‌ی پژوهش……………………………… 9

محدودیت‌های پژوهش……………………………… 10

تعریف واژگان کلیدی…………………………….. 10

فصل دوم: ادبیات موضوع……………………………. 15

مقدمه………………………………… 15

سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران……………………………. 15

اثربخشی…………………………….. 18

مفهوم کارایی…………………………….. 19

انواع کارایی…………………………….. 21

تحلیل نسبت در اندازه‌گیری کارایی…………………………….. 23

روش تحلیل نسبت…………………………….. 23

1- روش روند……………………………. 24

2- روش در صد……………………………. 25

3- روش مقایسه……………………………. 26

4- روش شاخص………………………………. 26

تحلیل پوششی داده ها ……………………………30

سنجش کارایی نسبی…………………………….. 33

مدل CCR……………………………..

حل مدل DEA……………………………..

مدل BCC……………………………..

مدل BCC ورودی محور……………………………. 43

DEA چگونه عمل می‌کند؟……………………………. 44

مدل ثانویه‌ی DEA……………………………..

محاسبه‌ی کارایی مقیاس……………………………… 51

رتبه‌بندی واحد‌های کارا…………………………… 51

روش اندرسون –پیترسون……………………………. 52

شناسایی واحد کارآمد ضعیف……………………………… 54

خلاصه‌ی روش مدل سازی برای DEA……………………………..

نکات و توضیحاتی درباره‌ی DEA……………………………..

توانایی‌های DEA……………………………..

کاستی‌های DEA……………………………..

تفکر فازی…………………………….. 59

مجموعه‌های قطعی…………………………….. 66

مجموعه:گرادآیه ای معین از اشیاء……………………………. 66

زیر مجموعه……………………………. 66

مجموعه‌ی تهی…………………………….. 66

مجموعه‌ی مرجع……………………………. 66

عملگردهای مجموعه ای…………………………….. 66

تابع نشانگر……………………………. 67

تفاضل و تفاضل متقارن……………………………. 67

عدد اصلی و مجموعه‌ی توانی…………………………….. 67

مجموعه‌ی محدب…………………………….. 68

پوسته‌ی محدب…………………………….. 68

4-4- مفاهیم اصلی مجموعه‌های فازی…………………………….. 68

1-4-4- تابع عضویت…………………………….. 68

2-4-4- نمایش مجموعه‌های فازی…………………………….. 69

3-4-4- تکیه گاه، ارتفاع، بهنجار، و گذر……………………………. 69

4-4-4- زیر مجموعه‌ی فازی…………………………….. 70

5-4- عملگرهای مجموعه ای فازی…………………………….. 70

مجموعه‌ی فازی محدب…………………………….. 72

 

عدد اصلی…………………………….. 72

6-4- اصل گسترش……………………………… 72

7-4- اعداد فازی…………………………….. 74

عدد فازی مثلثی…………………………….. 75

فازی ذوزنقه ای…………………………….. 76

3-7-4- عملگرهای ریاضی بر بازه‌ها و اعداد فازی…………………………….. 76

رابطه‌ی فازی…………………………….. 78

محدودیت فازی…………………………….. 78

شبکه‌ی فازی…………………………….. 78

نظریه‌ی امکان و احتمال……………………………. 79

تبدیل واژه‌های زبانی به اعداد فازی…………………………….. 80

تبدیل اعداد فازب به اعداد قطعی…………………………….. 81

روش میانگین…………………………….. 82

کاربردهای نظریه‌ی فازی…………………………….. 84

برنامه ریزی خطی فازی…………………………….. 84

تحلیل پوششی داده‌های فازی…………………………….. 88

مدل اولیه‌ی CCR(داده بنیان) ……………………………91

مدل ثانویه‌ی CCR(داده بنیان) ……………………………91

مدل ثانویه‌ی BCC(داده بنیان)…………………………… 92

رویکرد رتبه‌بندی فازی…………………………….. 103

رویکرد امکان پذیری…………………………….. 104

فصل سوم: روش تحقیق…………………………….. 108

مقدمه…………………………….. 108

ویژگی‌های پژوهش علمی…………………………….. 108

فرایند پژوهش……………………………… 110

روش اجرای پژوهش……………………………… 113

مدلسازی…………………………….. 114

مدل فازی BCC……………………………..

جمع آوری داده‌ها و تعاریف عملیاتی…………………………….. 126

داده‌های فازی…………………………….. 132

مدل اجرا شده‌ی تحلیل پوششی داده‌های فازی……………. 133

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دفاع……………………………. 135

مقدمه…………………………. 135

تجزیه و تحلیل داده ها ……………………………135

داده‌های مثلثی فازی…………………………….. 136

نتایج اجرای مدل‌های تحلیل پوششی داده‌های فازی………………. 143

نتایج اجرای مدل‌های تحلیل پوششی داده‌های قطعی……………… 152

داده‌های قطعی…………………………….. 152

مدل‌های تحلیل پوششی داده‌های قطعی…………………………….. 153

نتایج اجرا ……………………………154

مدل‌های بازده به مقیاس ثابت…………………………….. 154

مدل‌های بازده به مقیاس متغیر……………………….156

مدل‌های بازده به مقیاس کاهشی…………………………….. 160

فصل پنجم: نتیجه‌گیری…………………………….. 164

مقدمه………………………… 164

خلاصه……………………………. 164

نتایج مدل تحلیل پوششی داده‌های فازی…………………………….. 165

برش‌های آلفا…………………………… 165

واحد‌های تصمیم‌گیری (کشورهای حوزه‌ی سند چشم انداز)………………. 166

نتایج مدل تحلیل پوششی داده‌های قطعی…………………………….. 167

مدل‌های بازده به مقیاس ثابت…………………………….. 167

مدل‌های بازده به مقیاس متغیر……………………………. 168

مدل‌های بازده به مقیاس کاهنده…………………………… 168

مدل‌های بازده به مقیاس فزاینده…………………………… 169

مقایسه‌ی مدل‌های قطعی و فازی…………………………….. 170

پیشنهادها…………………………… 171

پیشنهادهای پژوهشی…………………………….. 171

پیشنهادهای کاربردی…………………………172

محدودیت‌های پژوهش……………………………… 173

منابع و ماخذ……………………………. 175

چکیده:

مدل های تحلیل پوششی داده ها از دیرباز مورد استفاده ی متخصصان جهت سنجش ،مقایسه و بهبود کارایی بوده است. با در هم آمیختن مفاهیم علم مدیریت فازی ومدل های تحلیل پوششی داده ها ،مدلی جدید به وجود آمد که تحلیل پوششی داده های فازی نام گرفت.ابعاد مختلف این مدل روزبه روز در حال گسترش و پیشرفت می باشد.در این پژوهش ابتداء مفاهیم اولیه ی مدل های تحلیل پوششی داده ها و مفاهیم علم مدیریت فازی بیان شده است و در ادامه تمامی مدل های تحلیل پوششی داده های فازی معرفی شده و یکی از این مدل ها جهت مقایسه ی کارایی اقتصادی و مدیریتی کشور های حوزه ی سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران که شامل بیست وشش کشور می باشد مورد استفاده قرار گرفته است و با توجه به BCC بودن مدل فازی انتخابی ،از 8 مدل اندرسون – پیترسون که شامل فروض بازده به مقیاس ثابت،بازده به مقیاس متغیر ،بازده به مقیاس کاهشی و بازده به مقیاس افزایشی (داده بنیاد و ستانده بنیاد)بوده است،جهت مقایسه ی ثانویه استفاده شده است.در نهایت با توجه به نتایج حاصل از اجرای مدل ها ،پیشنهادهایی برای کشور ایران جهت حضور مؤثر در میادین رقابتی اقتصادی منطقه ارائه شده است.

فصل اول: کلیات

مقدمه:

در این فصل چهارچوب کلی پژوهش را مشخص خواهیم نمود. در ابتدا به بیان مسئله خواهیم پرداخت و در ادامه سابقه‌ی پژوهش را ذکر خواهیم کرد به دنبال آن اهداف پژوهش را ذکر خواهیم کرد سپس سؤالات پژوهش بیان شده و قلمرو پژوهش را مشخص خواهیم نمود. سپس روش پژوهش را روشن خواهیم کرد و به بیان کاربردها‌ی این پژوهش خواهیم پرداخت وبرخی از مراجع که می‌توانند از این پژوهش بهره مند شوند معرفی می‌گردند. در ادامه محدودیت‌های پژوهش را ذکر کرده و در نهایت واژه‌های کلیدی را تعریف خواهیم نمود.

بیان مسئله:

رهبر معظم انقلاب اسلامی با ابلاغ سند نهایی چشم‌انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران به سران سه قوه و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، افق روشن ایران را در ١۴٠۴ هجری شمسی ترسیم نمودند. در این سند داریم:

* چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق ١۴٠۴ هجری شمسی

با اتکال به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملی و کوشش برنامه ریزی شده و مدبرانه جمعی و در مسیر و اصول قانون اساسی، در چشم‌انداز ٢٠ ساله، ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی وانقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین‌الملل.

اولین گام در حرکت به سمت مقصد، موقعیت یابی است؛ اینکه بفهمیم کجا هستیم و به کجا می‌خواهیم برویم. پس از آن نوبت به اتخاذ تصمیم در مورد چگونگی حرکت و تصمیمات راهبردی می‌رسد.

همانطور که در سند چشم‌انداز بیست ساله ذکر شده، مقصد ما به عنوان کشور اول منطقه در زمینه‌های اقتصادی و علمی مشخص شده است.

و گام بعدی در تجزیه و تحلیل محیط منطقه و شناسایی وضعیت خودمان و کشورهایی که ازما پیشی گرفته اند، می‌باشد.

در این پژوهش سعی می‌شود متغیر‌هایی (نسبت‌های کلان اقتصادی) وارد مدل شوند که بتوانند وضعیت هر چه جامع تری از موقعیت راهبردی کشورمان نشان دهدند.

تبین قدرت تکنیک تحلیل پوششی داده ها:

پس از ارائه‌ی مدلهای پارامتری، تبین قدرتمندی از چگونگی روابط بین پارامترها ارائه شد؛ (همانند مدل کاپ داگلاس برای تبین روابط اقتصادی نیروی کار و تولید) ولی این مدلها محدود به پارامترهای درون مدل بودند و جامعیت لازم را نداشتند ولی باارائه‌ی تکنیک‌های ناپارامتری از بند پارامترها رها شدند و با قدرتی مشابه به تبین متغیرها‌ی مختلف پرداختند.

در این پژوهش سعی می‌شود در راستای تحقق اهداف سند چشم‌انداز نسبت‌های مهمی از وضعیت کلان اقتصادی کشور کشف شده و در کنار یکدیگر قرار داده شده و یک رتبه‌بندی مبتنی بر واقعیت ارائه شود.

از دیر باز رصد کردن وضعیت محیط، جهت برنامه ریزی‌های کلان دولتی مورد توجه سیاست گزاران کلان کشوری بوده است. این رصد از دوایر نزدیکتر شروع و درخاتمه کل محیط را در بر می‌گیرد. یکی از مهمترین اسناد کشوری، سند چشم‌انداز بیست ساله میباشد. در این سند ازبین کشورهای حوزه‌ی نفتا برای جمهوری اسلامی ایران چنین آینده ای را مجسم نموده است: «ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی وانقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین‌الملل».

ابتدائی‌ترین گام جهت سنجش وضعیت محیط، تعریف محک‌ها و شاخص‌های اساسی است که به بهترین نحو بیان کننده‌ی وضعیت موجود باشند. شاخص‌هایی که آرمانهای کشور را به درستی و حتی الامکان نزدیک به واقعیت بیان کنند. پس از مشخص شدن شاخص‌ها نوبت به بررسی وضعیت محیط بر اساس شاخصهای میرسد و تعیین نقاط قوت و ضعف بر اساس یک مدل.

در راستای فرایند رصدکردن محیطی تلاش‌های زیادی شده است؛ و انواع روشهای کمی ابداع و اجرا شده اند. بیشتر روشها با یک پارامتر خاص شروع به رصد کردن و بالطبع رتبه‌بندی محیطی میکنند؛ و در نهایت آمار و اطلاعات استخراج شده ازداده‌های اولیه را در کنار یکدیگر و گسسته ارائه میکنند.

روش تحلیل پوششی داده‌ها از روشهای ناپارامتریک می‌باشدکه محدود به یک پارامتر خاص نیست. قدرت این روش در ادغام پارامتر‌های مختلف کارائی و سنجش هم زمان آنها با یکدیگر است. بنابر این با قدرتی بیشتر به تحلیل انواع شاخص‌های محیطی به صورت همزمان و غیر پارامتریک می‌پردازد.

در مدل‌های مختلف تلاش میشود هر چه بیشتر به واقعیت نزدیک‌تر شد، ولی خود مدل در تضاد با هدف آن است، چنانچه راسل (1923) میگوید : «تمام منطق سنتی بنا بر عادت، فرض را بر آن میگذارند که نماد‌های دقیقی به کار گرفته شده است. به این دلیل موضوع در مورد این زندگی خاکی قابل بکارگیری نیست، بلکه فقط برای یک زندگی ماوراء الطبیعه معتبر است». در ادامه جان لوکاسیه ویچ، ماکس بلک، لطفی زاده و دیگران به این ابهام و چند ارزشی بودن اشاره کردند و مفهوم اولیه «فازی» در 1937 میلادی شکل گرفت و به سرعت تا کنون درعلوم مختلف سایه افکنده است.

در این پژوهش نیز جهت نزدیکتر شدن به واقعیت، از داده‌های فازی در مدل تحلیل پوششی داده‌ها استفاده شده است.

سابقه‌ی پژوهش در مطالعات ایران:

در پژوهش‌های صورت گرفته در زمینه‌ی تحلیل‌های کلان محیطی به علت ضعف در مدلهای موجود (عدم جامعیت شاخص‌ها) اکثرا به صورت بخشی و محدود به تجزیه و تحلیل تک عاملی پرداخته‌اند و نتوانسته‌اند شاخص‌های مختلف را کنار یکدیگر و با بیانی مشترک گردآوری کنند. در این پژوهش سعی می‌شود نابترین شاخص‌ها در کنار یکدیگر مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند و نتایجی با ارزش‌تر ازپژوهش‌های بخشی و مقطعی دیگر حاصل شود.

هم چنین در پژوهش‌های صورت گرفته به روش تحلیل پوششی داده‌ها اکثرا به تحلیل‌های داخلی مثل بانک‌ها، بیمه‌ها، مدارس و … بسنده کرده‌اند که در این پژوهش برای اولین بار به صورت بین‌المللی در صدد تجزیه و تحلیل محیط برآمده است؛ و اینکه برای اولین بار به وسیله‌ی تحلیل پوششی داده‌های فازی به رتبه‌بندی کشورهای حوزه‌ی سند چشم‌انداز پرداخته است.

عناوین پایان نامه‌هایی که با موضوع تحلیل پوششی داده‌های فازی نگاشته شده‌اند و تاکنون نمایه شده‌اند عبارتند از: رتبه‌بندی طرحهای تولید فازی در تحلیل پوششی داده‌ها ، ارزیابی عملکرد تامین کنندگان قطعات با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده‌های فازی ‏‎(Fuzzy DEA)‎‏ ، ارزیابی میزان کارآیی مدیریت‌های نواحی شرکت توزیع برق فارس با رویکرد تحلیل پوششی داده‌های فازی، ارائه روشی برای اندازه‌گیری کارایی سازمانهای پیچیده با استفاده از تحلیل پوششی داده‌های شبکه‌ای فازی، ارزیابی عملکرد نیروگاه‌‌های کشور با استفاده از روشهای تحلیل چندگانه و تحلیل پوششی داده‌های فازی، ارزیابی عملکرد نیروگاه‌‌های کشور با استفاده از روشهای تحلیل چندگانه و تحلیل پوششی داده‌های فازی، بررسی کارآیی واحدهای تصمیم‌گیری توسط تحلیل پوششی داده‌های فازی با یک مثال کاربردی، رتبه‌بندی شعب بانک ملت(استان تهران) با در نظر گرفتن متغیرهای محیطی بر اساس منطق تحلیل پوششی داده‌های فازی، طراحی مدلی برای اندازه‌گیری کارائی سرمایه گذاری سازمانی در تکنولوژی اطلاعات با استفاده از مدل فازی تحلیل پوششی داده‌ها مورد:شرکتهای حاضر در بورس اوراق بهادار تهران.، مقایسه عملکرد شعب بانک با رویکرد تحلیل پوششی داده‌های عصبی فازی (مورد : بانک تجارت)، ارزیابی عملکرد شعب تامین اجتماعی شهر تهران با استفاده از تلفیق مدل تحلیل پوششی داده‌های فازی و کارت امتیازی متوازن، مدلهای اولیه و دوگان تحلیل

موفقیت در رسیدن به اهداف توزیع درآمد و برابری در یك اقتصاد، نیازمند شناخت ویژگی­های بنیانی آن اقتصاد
می­باشد؛ چراكه از این طریق می­توان منابع مالیاتی را به­منظور تأمین مالی مخارج و برنامه­های سرمایه­گذاری شناخت. اقتصادهایی كه از ظرفیت مالیاتی پایینی برخوردار می­باشند، به­منظور فراهم كردن خدمات اقتصادی و اجتماعی و همچنین دستیابی به رشد سریع اقتصادی، نیاز بیشتری به منابع مالی دارند. بنابراین به­دلیل نیاز به مخارج بالاتر در مقابل ظرفیت مالیاتی پایین، اقتصادهای مذكور اغلب شاهد شكاف زیادی بین منابع درآمدی و نیازهای هزینه­ای خود هستند. از آن­جا كه اقتصاد ایران نیز از جمله چنین اقتصادها به­شمار می­رود و همچنین نظر به­اینكه اقتصاد ایران در وضعیت مالی وخیمی(كسری بودجه شدید، تورم بالا و توزیع درآمدی بسیار ضعیف) قرار دارد كه هم­زمان با این وضعیت، در مسیر دشوار تغییر نظام مالی خود نیز گام بر­می­دارد، نیاز به رشد اقتصادی بالا و بدون تورم و همچنین تأمین مالی دولت از طریق مالیات­ها(به­جای استقراض عمومی و یا سیاست كسری بودجه مداوم) امری ضروری به­نظر می­رسد.

روش پژوهش حاضر برگرفته از روش مورد استفاده در مقاله “برآورد تلاش مالیاتی در ایران و مقایسه آن با کشورهای در حال توسعه منتخب” نوشته قطمیری، محمد علی و اسلاملوئیان، کریم، (1387) می­باشد. در این پژوهش ابتدا ظرفیت مالیاتی كشورهای ایران ، مصر، مالزی، مراکش، پاکستان، لبنان، اردن، اندونزی، بنگلادش، عراق، كویت، عمان، عربستان، و تونس به­عنوان كشورهای عضو سازمان كنفرانس اسلامی با استفاده از داده­های تلفیقی طی دوره 2005-1999 با بهره­گیری از روش پانل متوازن در قالب الگوی اثرات ثابت برآورد و پس از آن شاخص تلاش مالیاتی مربوط به كشورهای مذكور محاسبه می­گردد. در این پژوهش ظرفیت مالیاتی تابعی از متغیرهای سهم بخش­های كشاورزی، خدمات و صنعت از تولید ناخالص داخلی(GDP)، سهم بدهی­های خارجی از GDP، سهم بخش خارجی از GDP، معكوس GDP سرانه، سهم جمعیت شهری از كل جمعیت، پولی­کردن و ضریب جینی می­باشد. نتایج برآورد این الگو نشان می­دهند كه ضریب متغیرهای سهم بدهی­های خارجی، سهم بخش خدمات از GDP، سهم بخش­های صنعت و سهم بخش خارجی از GDP مثبت و معنادار می­باشد. همچنین ضریب متغیرهای نسبت شهرنشینی، كشاورزی از GDP،  ضریب­جینی، معكوس GDP سرانه و پولی­کردن منفی به­دست آمده­اند. در این رابطه می­توان گفت تمامی ضرایب به­دست­آمده  با نتایج مطالعات قبلی سازگار بوده­اند. در مورد مقایسه ظرفیت مالیاتی و تلاش مالیاتی ایران با سایر كشورهای مورد مطالعه، باید گفت اقتصاد ایران از ظرفیت مالیاتی متوسط و تلاش مالیاتی پایین­تری نسبت به این کشورها برخوردار است. بنابراین سیاست­گذاران می­توانند با اتخاذ سیاست­های مناسب در جهت افزایش تلاش مالیاتی، اتکای بودجه دولت به نفت را کمتر کرده، و عمده مخارج دولتی را از محل درآمدهای مالیاتی تأمین نمایند.

کلید واژه­ها: مالیات، ظرفیت مالیاتی، تلاش مالیاتی، داده­های پانل، كشورهای عضو سازمان كنفرانس اسلامی

 
 
فهرست مطالب

عنوان                                                صفحه

 

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه. 1

1-2- شرح وبیان مسأله پژوهش 2

1-3- هدف پژوهش 3

1-4- فرضیه­های پژوهش 4

1-5- اهمیت و ارزش پژوهش 4

1-6- روش پژوهش 5

1-6-1- داده­های استفاده­شده در پژوهش 8

1-6-2- ابزار گردآوری و تحلیل داده­ها 8

1-7- واژگان کلیدی 9

1-8- جمع­بندی فصل 10

 

فصل دوم: مروری بر ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش

مقدمه 11

2-1- تعریف، مفهوم کلی و اهمیت مالیات 13

2-2- پایه مالیاتی 13

2-3- نرخ مالیات و انواع آن 14

 

2-4- بار مالیاتی و تعلق واقعی مالیات 15

2-5- اصول مالیات 15

2-6- امتیاز، پرهیز و فرار مالیاتی 16

2-7- انواع درآمدهای دولت 17

2-8- بررسی ضرورت مالیات در اقتصاد 18

2-9- مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم وجوه تمایز آنها 20

2-10-  انواع مالیاتها 22

2-10-1-  مالیات بر درآمد وثروت 23

2-10-2-  مالیات بر کالاها و خدمات 23

عنوان                                                صفحه

 

2-10-3- مالیات بر سازمانها ……………….25

2-10-4- مالیات بر رهن 26

2-10-5- مالیات در اقتصاد جهانی 27

2-11- بررسی نقش مالیاتها در تخصیص منابع، تصحیح و تثبیت فعالیتهای اقتصادی………………………………..28

2-12- اختلالات در تخصیص منابع وکاهش رفاه و رشد اقتصادی…………………………………………………………..30

2-13- سیاستگذاری و اصلاح نظام مالیاتی در کشورهای در حال توسعه……………………………………………….31

2-14- اثرات عامل مالیات در یک مدل دو بخشی رشد درونزا……………………………………………………………………31

2-15- بررسی مالیات از جنبه های انگیزه و منابع…………………………………………………………………………………….32

2-16- مسأله انتقال مالیاتها………………………………………………………………………………………………………………………32

2-17- ظرفیت مالیاتی……………………………………………………………………………………………………………………………….33

2-17-1- تعاریف مختلف از ظرفیت مالیاتی……………………………………………………………………………………………33

2-17-2- ساختار انواع ظرفیت مالیاتی……………………………………………………………………………………………………..35

2-17-3- عوامل تشخیص ظرفیت مالیاتی جامعه…………………………………………………………………………………..38

2-18- تلاش مالیاتی…………………………………………………………………………………………………………………………………..38

2-18-1- تلاش مالیاتی، تعریف، مفهوم و نحوه محاسبه………………………………………………………………………….39

2-18-2- عوامل تعیین کننده تلاش مالیاتی( برسی اجمالی ادبیات مربوطه)………………………………………….39

2-19- سابقه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………..42

2-19-1- کارهای انجام شده در داخل کشور……………………………………………………………………………………………42

2-19-2- کارهای انجام شده برای کشورهای در حال توسعه……………………………………………………………………..48

2-20-  نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………..59

 

فصل سوم: الگوی نظری پژوهش

مقدمه 61

3-1- تعیین و تصریح الگو 61

3-1-1- عوامل تعیین کننده ظرفیت مالیاتی 62

3-1-1-1- نسبت مالیاتی مطلوب 63

3-1-1-2- سهم بخشهای مختلف از تولید ناخالص داخلی .63

3-1-1-3- درجه باز بودن اقتصاد 64

3-1-1-4- سهم بخش جمعیت شهری از کل جمعیت……………………………………………………………………………….64

3-1-1-5- درجه پولی کردن…………………………………………………………………………………………………………………….64

عنوان                                                صفحه

 

3-1-1-6- ضریب جینی ………………………………………………………………………………………………………………………..65

3-2- تصریح الگو………………………………………………………………………………………………………………………….65

3-2-1- تابع رفاه اجتماعی مطلوبیت­گرایان ………………………………………………………………………………………………….67

3-2-2- تابع رفاه اجتماعی رالزین …………………………………………………………………………………………………………………68

3-2-3- تابع رفاه اجتماعی برنولی-نش ………………………………………………………………………………………………………..69

3-2-4- تابع رفاه اجتماعی هم­کشش …………………………………………………………………………………………………………..69

3-3- تلاش مالیاتی…………………………………………………………………………………………………………………………………..78

3-4- داده های تابلویی………………………………………………………………………………………………………………………………79

3-5- روشهای تخمین داده های تابلویی……………………………………………………………………………………………………79

3-5-1- مراحل تخمین به وسیله داده های تلفیقی………………………………………………………………………………….80

3-5-2- اثرات ثابت………………………………………………………………………………………………………………………………………82

3-5-3-  اثرات تصادفی…………………………………………………………………………………………………………………………..83

3-5-4- آماره هاسمن………………………………………………………………………………………………………………………………….83

3-5-5- آزمون LM بروش پاگان……………………………………………………………………………………………………………….84

3-6- جمع بندی……………………………………………………………………………………………………………………………………….85

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل الگو بر اساس مشاهدات تجربی

مقدمه 87

4-1- داده های پانل 87

4-1-1- اثرات ثابت 88

4-1-2- اثرات تصادفی 89

4-2- برآورد الگو 90

4-2-1- محاسبه نسبت مالیاتی تخمینی 96

4-2-2-  محاسبه تلاش مالیاتی …………………………………………………………………………………………………….97

4-3-  نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………….104

 

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه 105

5-2- نتایج پژوهش 106

5-3- آزمون فرضیه­ها 107

عنوان                                                صفحه

 

5-4- محدودیت­های پژوهش 108

5-5- پیشنهادات ……………………………….. 108

5-5-1- پیشنهادات پژوهشی ……………………….. 108

5-5-2- پیشنهادات کاربردی ………………………. 108

پیوست 109

منابع و مآخذ 119

فهرست شکل­ها

عنوان                                                صفحه

شکل (3-1)نمودار رفاه اجتماعی مطلوبیت­گرایی ……………………………………………………………………………………………68

شکل (3-1) نمودار  رفاه اجتماعی رالزین ……………………………………………………………………………………………………….69

شکل (3-1)نمودار تابع عمومی رفاه اجتماعی ………………………………………………………………………………………………..70

شکل (4-1)  نمودارهای نسبت مالیاتی واقعی و تخمینی كشورهای مورد مطالعه…………………………………..101

شکل(4-2) نمودارهای تلاش مالیاتی كشورهای مورد مطالعه……………………….…..………103

 

 

 

 

 

عنوان                                                صفحهفهرست جدول­ها

 

جدول 3-1 : تفسیرهای مختلف ازقانون واگنر………………………………………………………………………………………………..76

جدول 4-1: بررسی مرتبه جمعی بودن متغیرها.. 91

جدول 4-2: نتایج آزمون F لیمر……………………………………………………………………………………………………………………93

جدول 4-3: نتایج آزمون هاسمن…………………………………………………………………………………………………………………..93

جدول 4-4: نتایج تخمین.. 93

جدول 4-5: نتایج آزمون­های ریشه واحد بر روی پسماندهای رگرسیون   95

جدول 4-6: نتایج آزمون والد………………………………………………………………………………………………………………………95

جدول 4-7: نسبت مالیاتی تخمینی و واقعی هر كشور در سال­های مختلف   96

جدول 4-8: تلاش مالیاتی كشورهای مورد مطالعه.. 98

مقدمه

درآمدهای مالیاتی می­توانند مهم­ترین روش تأمین مخارج دولت بوده و نقش مهمی در اعمال سیاست­های اقتصادی دولت­ها ایفا نمایند. درصورتی­كه دولت­ها بتوانند با برنامه­ریزی از این منبع مهم درآمدی به بهترین نحو استفاده نمایند، اقتصادشان به اهداف مطلوب اقتصادی نزدیك­تر خواهدشد. سوالی كه در این بین مطرح می­شود، این است كه آیا برای یك

3-روش تحقیق.. 5

4-سؤالات تحقیق.. 5

5-فرضیه. 5

6-تقسیم بندی مطالب… 5

بخش اول: کلیات (مفاهیم  و مبانی) 7

فصل اول: مفهوم بیع ، بیع اقساطی و فسخ در حقوق ایران ، کنوانسیون بیع بین المللی کالا (1980) وقانون متحدالشکل تجاری امریکا 8

مبحث اول: مفهوم بیع در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 8

گفتار اول: مفهوم بیع در حقوق ایران- 8

بنداول: تملیکی بودن بیع. 10

بند دوم: معاوضی بودن بیع. 11

بند سوم: عین بودن مبیع. 12

بند چهارم: لزوم عقد بیع. 13

گفتار دوم: مفهوم بیع در کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980. 13

بند اول : تملیکی بودن بیع در کنوانسیون 1980. 13

بند دوم: معاوضی بودن بیع در کنوانسیون 1980. 16

بند سوم: عین بودن مبیع. 17

بند چهارم : لزوم عقد بیع. 18

گفتار سوم: مفهوم بیع در قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 19

بند اول: تملیکی بودن بیع. 19

بند دوم: معاوضی بودن بیع. 20

بند سوم: عین بودن مبیع. 21

بند چهارم : لزوم عقد بیع. 22

گفتارچهارم: بررسی تطبیقی مفهوم بیع در حقوق ایران،کنوانسیون بیع بین المللی1980و قانون متحدالشکل تجاری امریکا 24

مبحث دوم: مفهوم بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 25

گفتار اول: مفهوم بیع اقساطی در حقوق ایران. 26

گفتار دوم: مفهوم بیع اقساطی در کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980. 28

گفتار سوم: مفهوم بیع اقساطی در قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 31

گفتار چهارم: بررسی تطبیقی مفهوم بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون تجاری متحدالشکل آمریکا 32

مبحث سوم: مفهوم فسخ در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 34

گفتاراول: مفهوم فسخ در حقوق ایران. 34

گفتار دوم: مفهوم فسخ در کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980. 35

گفتار سوم: مفهوم فسخ در قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 37

گفتار چهارم: بررسی تطبیقی مفهوم فسخ در حقوق ایران ، کنوانسیون بیع بین المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری امریکا 42

فصل دوم: مبانی حقوقی فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 44

گفتار اول: اصل لزوم. 44

گفتار دوم: موارد (اسباب) خروج از اصل لزوم. 46

گفتار سوم: فوریت یا تراخی در اعمال فسخ.. 48

مبحث دوم: مبانی فسخ بیع اقساطی در کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980- 51

گفتار اول: اصل لزوم. 51

گفتار دوم: موارد(اسباب) خروج از اصل لزوم. 53

گفتار سوم: فوریت یا تراخی در اعمال فسخ.. 56

گفتار اول: اصل لزوم. 59

گفتار دوم: موارد(اسباب) خروج از اصل لزوم. 59

 

مبحث چهارم: بررسی تطبیقی مبانی فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل آمریکا 60

بخش دوم: موارد و آثار فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 62

فصل اول: موارد فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 63

مبحث اول: موارد فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران- 63

گفتاراول: خیار مجلس… 63

گفتار سوم:خیار شرط.. 64

گفتار چهارم: خیار تأخیر ثمن.. 64

گفتار پنجم: خیار رؤیت و تخلف وصف… 65

گفتار ششم: خیار غبن.. 65

گفتار هفتم: خیار عیب.. 66

گفتارهشتم: خیارتدلیس… 67

گفتار نهم: خیار تبعض صفقه. 67

گفتار دهم: خیار تخلف شرط.. 68

گفتار یازدهم: تعذر تسلیم. 68

مبحث دوم: موارد فسخ بیع اقساطی در کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980- 69

گفتار اول: غیرممکن بودن ایفای تعهد. 69

گفتاردوم: قصور اساسی هر یک از طرفین در تسلیم مبیع یا تأدیه ثمن در موعد معین.. 70

گفتار سوم: پیش‌بینی وقوع نقض اساسی نسبت به اقساط آینده 72

مبحث سوم: موارد فسخ بیع اقساطی در قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 77

گفتار اول: نقض اساسی تعهد از سوی متعاملین.. 77

گفتار دوم: تخلف در انجام وظایف قراردادی.. 78

گفتار سوم: عدم ارائه تضمین مناسب(در صورت احتمال نقض) 79

مبحث چهارم: بررسی تطبیقی موارد فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 81

فصل دوم: آثار فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 82

مبحث اول: آثار فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران- 82

گفتار اول : پایان پذیرفتن رابطه قراردادی- 82

گفتار دوم: امکان مطالبه خسارت در صورت فسخ عقد- 84

گفتار سوم: استرداد عوضین.. 86

گفتار چهارم: اثر فسخ در زمان. 87

گفتار سوم: استرداد عوضین.. 94

گفتار چهارم: اثر فسخ در زمان. 96

مبحث سوم: آثار فسخ بیع اقساطی در قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 97

گفتار دوم: امکان مطالبه خسارت در صورت فسخ عقد. 99

گفتار سوم: استرداد عوضین.. 102

گفتار چهارم: هزینه‌های استرداد عوضین.. 103

مبحث چهارم: بررسی تطبیقی آثار فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا 104

نتیجه. 107

فهرست منابع. 111

الف: منابع فارسی.. 111

ج: منابع عربی.. 114

د: منابع لاتین.. 115

مقدمه

تحول و توسعه چشمگیر تجارت در سده اخیر، وضع قواعد و مقررات جدید یا دست‌کم بازنگری و تجدیدنظر در بسیاری از قواعد و مقررات موجود را جهت رفع نیازها و مطالبات تازه‌ی فعالان تجاری ضروری ساخته است. شدت و عمق این تحول به حدی بوده كه این فكر را به‌صورت جدی تقویت كرده است كه دیگر بسیاری از قواعد و مقررات گذشته نمی‌تواند پاسخگوی نیازها و واقعیات امروز باشد و باید جای خود را به قواعد و مقررات تازه بدهد. همان گونه که خواهیم دید ، اصل لزوم در قراردادها ، یکی از قواعد اصلی در معاملات به حساب می آید. اصل مزبور که به قرارداد به عنوان پیمانی مقدس ، که هرگز نباید خدشه دار شود ، نگاه می کند در پاره ای موارد با استثناء روبرو شده و تزلزل عقد بیع را به عنوان شاه مصداق قرارداد ها ممکن می سازد.

 این پایان نامه در نظر دارد : اولاً به بررسی پاره ای از مفاهیم کلیدی در حقوق ایران ، کنوانسیون بیع بین الملل کالا(مصوب1980) و قانون متحدالشکل تجاری امریکا به عنوان یکی از سردمداران جامعه مدرن بپردازد.

تلاش ما در این تحقیق ارائه تصویری مناسب از اندیشه های حقوقی دانشمندان و در عین حال طرح و بررسی مباحث چالشی که احتمالا ٌپاره ای از آنها توسط دیگران مورد بررسی قرار نگرفته می باشد و به این امید که راهی جهت تلفیق و التیام میان سنت و مدرنیته فراهم گردد.

حقوق ایران ، متکی بر فقه امامیه است لذا ، ارائه نظر حقوقی جزء از راه بازکاوی و مطالعه و پژوهش در فقه مزبور امکان پذیر نمی باشد. آن چه در این رساله  مطرح گردیده در حد بضاعت علمی نگارنده می باشد. امید است که این پژوهش جرقه ای در راه تحقیقات دیگر قرار گیرد.

1- تبیین مسأله ، ضرورت و هدف پژوهش
واژه فسخ معامله در ادبیات تخصصی حقوقی، کاربرد فراوانی دارد . این واژه که خود در بردارنده مفهوم از هم گسستن و باز کردن گره و … می باشد، در ادبیات حقوقی جهان نیز کاربرد داشته و در سیستم های حقوقی مختلف “فسخ عقد” و معامله مورد پذیرش قانون گذاران قرار گرفته است . از سویی دیگر “بیع اقساطی” به عنوان پدیده ای متداول در معاملات و بازارهای داخلی و بین  المللی ، عنوان نام آشنا و پر اهمیت بوده و توجه حقوقدانان و فقها را به خود معطوف نموده است .علی رغم شمول و گستره این نوع از بیوع ، هیچ تعریفی از این قسم از بیع در قوانین موضوعه داخلی ارائه نشده است و مضافاٌ به دلیل جلوگیری از مناقشات احتمالی ، در کنوانسیون بیع بین المللی 1980 نیز تعریفی از این مفهوم یافت نمی شود . در خصوص قانون متحدالشکل تجاری امریکا صرفاٌ در ماده 612-2 شاهد تعریف این مفهوم می باشیم . این درحالی است که مسئله ای با چنین درجه از اهمیت، سؤالات زیادی را فراهم کرده که می توان ذهن و قلم حقوقدانان را چه در سطح داخلی و چه در سطح بین المللی به خود درگیر سازد. در حقیقت این سؤال که قواعد فسخ در سایر بیوع در بیع اقساطی نیز قابلیت سریان و جریان دارد یا خیر ؟ و این که آیا در صورت عدم پرداخت یک یا چند قسط از اقساط معامله اقساطی ، فروشنده حق فسخ معامله را داشته یا خیر؟ سؤالاتی است اساسی که باید بدان به نحو احسن پاسخ گفت . شخصی که به دلیل در دست نبودن دارایی مثبته اش در حال حاضر قادر به انجام معامله ی نقدی نبوده و به همین سبب نظر به ضرورت تجارت و … مبادرت به معامله اعتباری و اقساطی می کند ، اما در آینده از عهده پرداخت اقساط دینش بر نمی آید آیا معامله به صرف عدم پرداخت مزبور ، از ثبات بیرون آمده ، متزلزل و قابل فسخ می شود؟ آیا پس از فسخ بیع ، فروشنده مکلف به پرداخت اقساط دریافتی و خریدار نیز ملزم به بازگرداندن عین است و آیا این تعهدات چه زمانی بایستی اجرا شود؟

آیا اصل لزوم قراردادها ، در نظام های حقوقی مختلف ، در موارد مذکور قابل خدشه ( استثنائات و موارد خروج از اصل)می باشد؟

 از دل همین  سؤالات، سؤالات دیگری نیز بیرون می آید مانند این که آیا تدلیس و اشتراط و… در بیع اقساطی نیز راه می یابد و آیا جریان خیارات مزبور در عقود و بیع اقساطی به چه نحو است؟ عدم وجود پاسخی مناسب و یا ارائه راهکاری مطلوب و کار آمد در خصوص سؤالات فوق و نیز مفهوم بیع اقساطی در حقوق موضوعه داخلی ونیز بررسی تطبیقی اندک راهکارهای ارائه شده در کنوانسیون بیع بین المللی و  UCCمارا بر آن داشت تا در مقام تحریر و نگارش این پایان نامه بر آییم. لذا با این رویکرد سعی در تحلیل فسخ بیع اقساطی و آثار و موارد آن در سه نظام حقوقی ایزان ، کنوانسیون وین و UCC نموده ایم.

به طور کلی این نکته که در صورت فسخ عقد (بیع اقساطی ) استرداد عوضین و هزینه های ناشی از آن به چه نحو انجام گردیده و فسخ دارای چه آثاری نسبت به متعاملین خواهد بود، مواردی است که لزوم پاسخ به آنها جهت حل مسائل و مشکلات ناشی از فسخ بیع اقساطی ضروری تلقی می گردد.

 علی رغم مسائل ، گستره و اهمیت بیع اقساطی ، تاکنون تحقیقی جامع در خصوص مسائلی که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته ، تدوین نگردیده و همین نکته برای توجیه ضرورت مطلب ، کافی است.

مع الوصف مسائلی در این تحقیق مورد بررسی قرار خواهد گرفت که ضرورت آن پیش از آن چه در بادی امر به نظر می رسد ،آشکار می سازد از جمله این که : اولاً: بررسی تطبیقی مسائلی از این دست راه را فراروی علم حقوق  باز کرده و امکان دستیابی به ساحت هایی که تا کنون بکر و نایافته مانده را فراهم می سازد. ثانیاً : در مباحث راجع به بیع اقساطی ، مسائلی در دکترین و از آن مهم تر ، در رویه قضایی کشور وجود دارد که معرکه آراء میان علماء و حقوقدانان شده و باب تشتت آراء و بی نظمی در رویه قضایی را مفتوح داشته است. و در بسیاری موارد آراء متهافت و متعارض از سوی مراجع تالی و عالی قضایی کشور به چشم می خورد . این رساله داعیه این را ندارد که حلال اختلافات گفته شده و ایجاد کننده رویه ی واحد در زمینه های پیش گفته است ، اما امید دارد با طرح مسئله به صورت باز و واضح و همچنین با استفاده از آنچه در سیستم های فراروی خود قرار داده از راه حل های نوین استفاده نموده و راه کارهای مزبور را در حد حصول “سیره عقلانی”دست کم بخشی از دنیا ، مورد بررسی قرار دهد. پر واضح است که طرح مسائلی از این دست ، راه را برای اتخاذ رویه های سالم تر و پیشرفته تر در کشور اسلامی مان فراهم خواهد ساخت.

روش تحقیق
متداول ترین روش در علم حقوق برای انجام تحقیقات ، روش تحقیق تحلیلی –  توصیفی است که ما نیز این روش را برای پژوهش خود برگزیده ایم . این روش را با استفاده از طریقه مطالعات کتابخانه ای و هم چنین مطالعه و استفاده از نرم افزارهای موجود انجام داده ایم.

4-سؤالات تحقیق
بر اساس آنچه که در سطور پیشین گفته شده ، سؤالات اصلی و سؤالات فرعی این تحقیق از قرار ذیل است:

الف: سؤالات اصلی:

 1-بیع اقساطی چیست؟

2-به طور کلی بیع اقساطی در چه مواردی قابل فسخ است؟

3-فسخ بیع اقساطی ، چه آثاری را در پی دارد؟

ب-سؤالات فرعی :

1-2-2-تحقیقات انجام شده در خارج از ایران ……………………………………………………………… 14

1-3-هدفهای تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 16

1-3-1-هدف کلی…………………………………………………………………………………………………. 16

1-3-2-اهداف جزئی……………………………………………………………………………………………… 16

2-4-ضرورت انجام تحقیق……………………………………………………………………………………….. 16

فصل دوم

2-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 19

2-2-تعریف جرم ………………………………………………………………………………………………….. 19

2-3-عوامل جامعه شناختی ارتکاب جرم………………………………………………………………………. 24

2-4-تاریخچه جرم شناسی……………………………………………………………………………………….. 30

2-4-1-کج رفتاری در اندیشه ایران قبل از اسلام ……………………………………………………………. 30

2-4-2- یونان قدیم………………………………………………………………………………………………… 31

2-4-2-1- جالینوس……………………………………………………………………………………………….. 31

2-4-2-2- افلاطون ……………………………………………………………………………………………….. 32

2-4-3- قرون وسطی ……………………………………………………………………………………………… 32

2-4-4- از رنسانس تا اوایل قرن هجدهم ……………………………………………………………………… 33

2-4-5- قرن هجدهم………………………………………………………………………………………………. 33

2-4-6- از قرن نوزدهم تا زمان حال……………………………………………………………………………. 34

2-5-مهمترین عوامل شکل گیری جرم در ایران………………………………………………………………. 34

2-6-جرم و عوامل جرم زا……………………………………………………………………………………….. 39

2-7-عناصر تشکیل دهنده جرم………………………………………………………………………………….. 40

2-8-انواع جرم……………………………………………………………………………………………………… 40

2-9-شرایط تحقق جرم……………………………………………………………………………………………. 42

2-10-مراحل ارتکاب جرم……………………………………………………………………………………….. 43

2-11-عوامل مؤثر بر بروز جرم و جنایت………………………………………………………………………. 44

2-11-1-عوامل اجتماعی و جرم………………………………………………………………………………… 47

2-11-2-عوامل اقتصادی و جرم………………………………………………………………………………… 47

2-11-3-عوامل فرهنگی و جرم…………………………………………………………………………………. 48

2-12-محیط و جرم………………………………………………………………………………………………..   48

2-13-طرح پیشگیری از ارتكاب جرم………………………………………………………………………….. 49

2-14-جنسیت و جرم………………………………………………………………………………………………. 51

2-15-زنان و جرم………………………………………………………………………………………………….. 54

2-16-نوع جرم زنان……………………………………………………………………………………………….. 54

2-17-بررسی تفاوت نوع جرایم زنان  و مردان……………………………………………………………….. 55

2-18-تئوری های جرم …………………………………………………………………………………………… 57

2-18-1-تئوریهای زیستی ……………………………………………………………………………………….. 57

2-18-1-1-عقاید دانشمندان قبل از لمبروزو………………………………………………………………….. 57

2-18-1-2-نقد نظرات لمبروزو…………………………………………………………………………………. 58

2-18-2- تئوری های روانشناختی ……………………………………………………………………………… 60

2-18-3- تئوری های جامعه شناسی……………………………………………………………………………. 62

2-18-3-1-نظریه های جامعه شناختی فردگرایان دربارة ارتکاب جرمات…………………………….. 62

2-18-3-2-نظریه های آنومی…………………………………………………………………………………… 62

2-18-3-3- نظریه آنومی دوركیم……………………………………………………………………………… 63

2-18-3-4-نظریة آنومی رابرت مرتن…………………………………………………………………………. 64

2-18-3-5-نظریة رابرت آگینو، مسنرو روز نفلد……………………………………………………………. 64

2-18-3-6-نظریة آنومی و ساختار خانوادة ویلیام گود……………………………………………………. 66

2-18-3-7-نظریة همنشینی افتراقی ادوین ساترلند………………………………………………………….. 67

2-18-3-8-نظریة بر چسب زنی یا انگ زنی بكر و لمرت……………………………………………….. 67

2-18-3-9-نظریة كنترل اجتماعی هیرشی……………………………………………………………………. 68

2-19-نظریه های جرم شناختی جرائم زنان……………………………………………………………………. 69

2-20-چارچوب نظری تحقیق…………………………………………………………………………………… 70

2-21- مدل مفهومی تحقیق……………………………………………………………………………………….. 73

2-22-فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………………. 75

2-22-1-فرضیه اصلی……………………………………………………………………………………………… 75

2-22-2-فرضیه های فرعی……………………………………………………………………………………….. 75

فصل سوم

3-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 77

3-2-روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………… 77

3-3- فرآیند تحقیق………………………………………………………………………………………………… 78

3-4-ابزار جمع آوری داده ها……………………………………………………………………………………. 80

3-5-تعریف مفاهیم و واژگان تحقیق…………………………………………………………………………… 81

3-5-1-تعاریف نظری واژگان…………………………………………………………………………………… 81

3-5-1-1-تعریف متغیرهای مستقل……………………………………………………………………………… 81

3-5-1-2-متغیر وابسته…………………………………………………………………………………………….. 82

3-5-2-تعریف عملیاتی واژگان…………………………………………………………………………………. 83

3-7- اعتبار وپایایی پرسشنامه ها…………………………………………………………………………………. 85

3-4 –جامعه آماری و حجم نمونه………………………………………………………………………………. 86

3-4-1-  فرمول حجم نمونه ……………………………………………………………………………………… 87

3-5- روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………… 87

3-8- روش تجزیه و تحلیل داده­ها………………………………………………………………………………. 88

فصل چهارم

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….. 90

4-1-جداول فراوانی ها متغیر های دموگرافیک……………………………………………………………….. 91

4-1-1 توزیع فراوانی متغیر سن………………………………………………………………………………….. 91

4-1-2- توزیع فراوانی متغیر تحصیلات………………………………………………………………………… 92

4-1-3- توزیع فراوانی متغیر وضعیت اشتغال………………………………………………………………….. 93

4-1-4- توزیع فراوانی متغیر نوع شغل………………………………………………………………………….. 93

4-1-5- توزیع فراوانی متغیر محل سکونت……………………………………………………………………. 94

4-1-6- توزیع فراوانی متغیر سن پدر…………………………………………………………………………… 95

1-4-7- توزیع فراوانی متغیر تحصیلات پدر…………………………………………………………………… 96

4-1-8- توزیع فراوانی متغیر شغل پدر………………………………………………………………………….. 97

4-1-9- توزیع فراوانی متغیر سن مادر………………………………………………………………………….. 98

4-1-10- توزیع فراوانی متغیر تحصیلات مادر………………………………………………………………… 99

1-4-11- توزیع فراوانی متغیر شغل مادر……………………………………………………………………… 100

4-1-12- توزیع فراوانی متغیر سن همسر…………………………………………………………………….. 101

4-1-13- توزیع فراوانی متغیر تحصیلات همسر…………………………………………………………….. 102

4-1-14- توزیع فراوانی متغیر شغل همسر……………………………………………………………………. 103

4-1-15- توزیع فراوانی متغیر سن فرزند اول………………………………………………………………… 104

4-1-16-توزیع فراوانی متغیرتحصیلات فرزند اول…………………………………………………………. 105

4-1-17-توزیع فراوانی متغیر شغل فرزند اول……………………………………………………………….. 106

4-1-18-توزیع فراوانی متغیر سن فرزند دوم………………………………………………………………… 107

4-1-19-توزیع فراوانی متغیر تحصیلات فرزند دوم………………………………………………………… 108

4-1-20-توزیع فراوانی متغیر شغل فرزند دوم……………………………………………………………….. 109

4-1-21-توزیع فراوانی متغیر درآمد خانوار………………………………………………………………….. 110

4-1-22-توزیع فراوانی متغیر طبقه اجتماعی…………………………………………………………………. 111

4-1-23-توزیع فراوانی متغیر…………………………………………………………………………………… 112

4-1-24-توزیع فراوانی متغیر…………………………………………………………………………………… 113

4-1-25-توزیع فراوانی متغیر قبل از محکومیت با چه کسانی زندگی می کردید؟……………………. 114

4-1-26-توزیع فراوانی متغیر آیا پدر شما همسر دیگری دارد؟………………………………………….. 115

4-1-27- توزیع فراوانی متغیر آیا مادر شما ازدواج مجدد داشته است؟………………………………… 116

4-1-28- توزیع فراوانی متغیر روابط بین خواهران و برادران شما در خانواده چگونه بوده است؟…. 117

4-1-29-توزیع فراوانی متغیر در صورت داشتن نامادری به طور کل رفتارش با شما چگونه بوده است؟ 118

4-1-30- توزیع فراوانی متغیر در صورت داشتن نا پدری به طور کل رفتارش با شما چگونه بوده است؟ 119

4-1-31- توزیع فراوانی متغیر نوع جرم………………………………………………………………………. 120

4-1-32-توزیع فراوانی متغیر سال ارتکاب جرم……………………………………………………………. 121

4-1-33- توزیع فراوانی متغیر دفعات دستگیری…………………………………………………………….. 122

4-1-34- توزیع فراوانی متغیر میزان محکومیت زندان……………………………………………………… 123

4-1-35- توزیع فراوانی متغیر سایر جرم ها………………………………………………………………….. 124

4-1-36- توزیع فراوانی متغیر اعتیاد ………………………………………………………………………….. 125

4-1-37-توزیع فراوانی متغیر ولگردی………………………………………………………………………… 126

4-1-38- توزیع فراوانی متغیر قتل……………………………………………………………………………… 127

4-1-39-توزیع فراوانی متغیر فرار از خانه……………………………………………………………………. 128

4-1-40- توزیع فراوانی متغیر انحراف جنسی……………………………………………………………….. 129

4-1-41- توزیع فراوانی متغیر حمل مواد مخدر…………………………………………………………….. 130

4-2-آزمون فرضیه ها……………………………………………………………………………………………. 159

4-2-1-فرضیه اصلی: …………………………………………………………………………………………… 159

4-2-2-فرضیه فرعی اول………………………………………………………………………………………… 170

4-2-3-فرضیه فرعی دوم……………………………………………………………………………………….. 175

4-2-4-فرضیه فرعی سوم……………………………………………………………………………………….. 190

4-2-5-فرضیه فرعی چهارم…………………………………………………………………………………….. 199

فصل پنجم

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………….. 233

5-1-بحث و بررسی……………………………………………………………………………………………… 233

5-1-2-بحث و بررسی آمار توصیفی…………………………………………………………………………. 233

5-1-2 بحث و بررسی فرضیات……………………………………………………………………………….. 234

5-2پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………… 239

5-3-پیشنهادهایی برای محققین آینده………………………………………………………………………… 240

منابع و ماخذ……………………………………………………………………………………………………. 241

پیوست ها……………………………………………………………………………………………………… 253

چکیده:

تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل جامعه شناختی ارتکاب جرائم  در بین زنان زندانی شهر کرمان در سال 1392 انجام شد، روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. با توجه به هدف پژوهش، جامعه آماری این پژوهش را  کلیه زنان زندانی شهر کرمان تشکیل دادند. و با استفاده نمونه گیری تصادفی ساده و جدول مورگان با واریانس خطای 0.05 حجم نمونه 219 نفر برآورد شد و برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته در رابطه با جرائم زنان  با پایایی 72/0 استفاده شده است. پس از جمع آوری ادبیات و پیشینه تحقیق وآراء و اندیشه های صاحب نظران  ، داده ها ی مورد نیاز جمع آوری و سپس با استفاده از نرم افزار spss21  در دو سطح توصیف و استنباط و با استفاده از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون ،تحلیل واریانس f و t نمونه های مستقل و تحلیل رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان از وجود رابطه بین عوامل جامعه شناختی و بروز جرم در زنان زندانی شهر کرمان داشت.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

رفتار اجتماعی انسان ها دارای نظم و الگو است.و زندگی اجتماعی انسان تحت حاکمیت قواعد با هنجارهای اجتماعی است.اگر ما از قواعد اجتماعی پیروی نمی کردیم، فعالیت هایمان دستخوش هرج و مرج می گردید.اما همواره همه افراد با انتظارات اجتماعی همنوایی نمی کنند و اغلب از قواعدی که انتظار می رود تبعیت کند منحرف می شوند. بطوریکه وجدان عمومی را جریحه دار می نماید که نسبت به این ارتکاب جرمات گاه تحمل و گاهی برخورد می شود.

انسان ها از گذشته ای دور تا کنون در پی شناخت علل و عوامل ارتکاب جرمات و کجرویها بوده اند. از از دید جامعه شناختی، کجروی به عنوان یک واقعیت اجتماعی همواره در طول تاریخ بشری در اشکال مختلف و نسبت های متفاوت وجود داشته است. در بینش جامعه شناختی در تحلیل ارتکاب جرم روی چند نکته تأکید می شود. یکی اجتماعی بودن این پدیده و دیگری نسبیت آن است .( گیدنز ، 1998: 135)

جامعه شناسان، ارتکاب جرم را پدیده ای اجتماعی دانسته اند چون معتقدند همانطوری که علت هر امر اجتماعی را باید در امر اجتماعی دیگر جستجو کرد، ارتکاب جرمات نیز نتیجه شرایط اجتماعی و محیطی است.

لذا در تکوین و تشکیل شخصیت فرد بیش از هر چیز بایست بر تأثیر عوامل جامعه شناختی و شرایط اجتماعی که شخص در آن پرورش می یابد و رشد می کند اهمیت قائل شد. به نظر آنان محیط نقش مهم و اساسی در ایجاد عوامل جرم زا خواهد داشت. بنابراین تلاش در راه شناخت ابعاد و زوایای مختلف و پنهان این پدیده در سطح جامعه و در بین گروهها و اقشار مختلف و کاربرد روشهای عملی جهت ریشه یابی آن بر کسی پوشیده نیست. روشن است عوامل مؤثر در ارتکاب جرم اجتماعی گوناگون و متنوع می باشد.از جمله وضعیت اقتصادی خانواده، تعارضات و کشمکش های خانوادگی، طلاق، سوابق والدین در بزهکاری، معاشرت با افراد ناصالح، شغل و میزان درآمد، محیط زیست نامناسب و…

تاکنون نظریاتی متفاوت از موروثی بودن و تأثیر عوامل کروموزوم ها و نیازهای جسمی مجرم تا تأثیر مسایل اجتماعی بر ارتکاب جرمات از سوی صاحبنظران ارائه شده است. با توجه به پیچیدگی رفتار آدمی نمی توان یک عامل را به عنوان عامل مسلط رفتار ارتکاب جرمی تلقی کرد. بلکه عوامل متعدد منجر به پیدایش رفتار ارتکاب جرمی می گردد که شناخت این عوامل نباز به تحقیق و بررسی دارد. ( ربیعی ، 1387: 43)

مسأله جرم و ارتکاب جرم اجتماعی تنها منحصر به مردان نمی باشد و زنان نیز از صدمات این معضل اجتماعی در امان نیستند و به دلیل شرایط نابسامان اقتصادی-اجتماعی، گرایش روز افزون برای ارتکاب به جرایم به چشم می خورد. با توجه به اینکه مسایل و مشکلات زنان به دلیل برخی مخطورات و قیود ناشی از فرهنگ جوامع سنتی و شرایط اجتماعی اهمیت کمتری یافته، لذا این تحقیق در پی بررسی عوامل جامعه شناختی موثر بر بروز جرم در بین زنان زندانی است. به امید اینکه تحقیق حاضر در روشن ساختن بخش کوچک از مسایل اجتماعی امروز سهمی پیدا نماید.

2-1- بیان مسأله

یکی از مسائل پیچیده و ناراحت کننده فعلی که توجه بسیاری از محققین، جامعه شناسان و روانشناسان و متخصصین امروز را به خود معطوف داشته موضوع جرم و ارتکاب جرم می باشد. اما در همه این حوزه ها زنان که نیمی از جمعیت جامعه می باشند عملا کمتر مورد توجه بوده و در واقع بیشتر نظریه های کجروی زنان را تقریبا مورد بی اعتنایی قرار داده اند. شاید این مسئله به این دلیل باشد که میزان تبهکاری و ارتکاب جرم زنان نسبت به مردان اندک بوده و یا به نظر می رسد که اندک باشد. برای پاسخ به این که چرا زنان در مقایسه با مردان کمتر مرتکب جرم می شوند، نظرات مختلفی وجود دارد. عده ای از نظریه پردازان این مسئله را ناشی از عوامل درونی و بیولوژیکی می دانند. عده ای نیز معتقدند که زنان فاقد نیروی کار لازم برای ارتکاب جرم هستند و بیشتر مفعولانه عمل می کنند .عده ای دیگر دیدگاهی کاملا متفاوت دارند. به نظر آنها کم بودن جرایم زنان به فقدان نیرو، خوبی ذاتی یا مسایل بیولوژیکی مربوط نمی شود. آنان معتقدند که زنان موجوداتی مکار و حیله گرند و خوب می دانند که چطور در دام قانون گرفتار نشوند. در نتیجه جرایم آنها کمتر از جرایم مردان علنی می شود.( خاکپور ،1384: 79 )

پدیده های اجتماعی بایکدیگر رابطه متقابل و تنگاتنگ دارند. برای پدیده جرم و بزهکاری نیز نمی توان تنها یک عامل را عامل وقوع جرم دانست. گرچه در تبیین علل وقوع ارتکاب جرم عوامل شخصی و محیطی هر دو مورد توجه می باشد لیکن فرض کلی بر این است که عوامل محیطی نیروی غالب است و عوامل شخصی را تحت تأثیر قرار می دهد از بررسی ها چنین بر می آید که هر چند هنوز میزان جرایم زنان نسبت به مردان پایین است اما روند رو به رشد جرایم زنان محسوس است. (ماکوبی ، 1979 : 112) .بالا بودن جرایم زنان آثار و عواقب نامطلوب دارد که جبران آن مشکل می باشد. متلاشی شدن خانواده ها، تزلزل در ارزشها و هنجارهای اجتماعی که جامعه بر پایه آن استوار است از پیامدها و آثار نامطلوب جرایم می باشد.در پاسخ به این سوال که آیا از هم گسیختگی خانواده  خانواده در بروز جرم زنان موثر است با ید گفت که خانواده نخستین «نظام نهادی» عمومی است ، که برای رفع نیازمندیهای حیاتی و عاطفی انسان و بقای جامعه ضرورت تام دارد. جامعه پذیری ناقص موجب بروز رفتارهای خلاف هنجار اجتماعی را فراهم می آورد. روانشناسان نشان می دهند که محیط خانواده رابطه مستقیمی با بروز رفتار ارتکاب جرمی و ارتکاب جرم دارد. طرز تفکر والدین با سایر اعضای خانواده به هر شکلی که باشد، در رفتار فرزندان آنها تأثیر می گذارد. اگر خانواده کانون خشونت و تنش باشد، فرزندان به بیرون از خانه پناه می برند و دختران به علت ویژگی های جنسی خود در خطر آسیب قرار می گیرند. ( ماکوبی ،1979 : 81 )

ساترلند می نویسد غالبا شرایط زیر در خانواده موجب ارتکاب بزه فرزندان می شود :

1ـ بزهکاری سایر افراد خانواده یا فساد اخلاقی و الکلی بودن سایرین.

2ـ فقدان والدین در اثر فوت یا طلاق یا ترک یکدیگر.

3ـ عدم کنترل والدین در اثر غفلت یا علل دیگر.

4ـ ناسازگاری موجود در منزل نظیر تحکم یکی از اعضای خانواده، حمایت زیاد از بعضی از فرزندان یا اشتیاق زیاد نسبت به آنها، سختگیری بیش از حد معمول، حسادت بعضی از افراد نسبت به دیگران، شلوغی وضع خانواده و دخالت بستگان و غیره.

علاوه بر این زنان به علت حاکم بودن فرهنگ سنتی بر جامعه و اکثر خانواده ها، فرصت های تحصیلی و شغلی محدودتر و تبعیض جنسیتی، همواره در معرض محرومیت های اقتصادی و اجتماعی می باشند که جواب گوی این سوال است که آیا پایگاه اجتماعی و اقتصادی و میزان تحصیلات زنان در بروز جرم آنان موثراست، که این امر زمینه ساز آسیب پذیری زنان می باشد، به طوریکه جمعیت فعال زنان هنوز در مقایسه با مردان ناچیز است. ساترلند از نظر برابری یا عدم برابری زنان با مردان می نویسد؛«شاید بتوان مهمترین اختلاف بین زن و مرد را در این دانست که زن ها سخت مراقبت می شوند و اعمال آنها سخت تحت کنترل قرار می گیرند .( کی نیا ، 1380 : 599)

به علاوه زنان شاغل در مقایسه با مردان، از مزایای برابری برخوردار نیستند. بی سوادی زنان به دلیل پایین بودن میزان سواد، فاقد زمینه لازم برای کسب مهارتهای شغلی هستند. بی سوادی زنان نه تنها عامل بازدارنده زنان در عرصه نیروی کار آنها در حیطه فعالیتهای اقتصادی، بلکه آنان را نسبت به حقوق و مسئولیتهای اجتماعی و خانوادگی آسیب پذیر می گرداند.همچنین نظام هنجاری سنتی، زن را از لحاظ اقتصادی، وابسته و تابع مرد تربیت می کند و این وابستگی در میان قشرهای اجتماعی که از نظر میزان سواد و آگاهی های اجتماعی در سطح نازلتر هستند بیشتر به چشم می خورد. از سوی دیگر باید به پاسخ صحیح به این سوال که آیا محیط زندگی فرد از لحاظ وجود افراد شرور و ناباب در بروز جرم موثر است برسیم. پس از هم پاشیدگی خانواده، از دست دادن پدر یا همسر به عنوان سرپرست و نان آور خانواده زن را در شرایطی که  استقلال اقتصادی یا تکیه گاهی نداشته باشد، با مشکل روبرو می سازد. اگر به دلایلی، چون بی سوادی یا کم سوادی و ناآگاهی اجتماعی و نداشتن منبعی برای تأمین معاش و فقدان مرجعی برای تأمین نیازهای مادی و فرار از فشارهای زندگی و وجود محیط های ناسالم زندگی به راههای خارج از هنجارهای مرسوم اجتماعی متوسل می شوند .( کی نیا ، 1380 : 93) . در این مطالعه سعی بر این است به این سوال اساسی تحقیق پاسخ داده شود که: چه عوامل جامعه شناختی  در بروز انواع جرم در بین زنان زندانی موثر اند ؟ پژوهش حاضر که به زمینه های اجتماعی مؤثر در ارتکاب جرم زنان توجه دارد بی تردید وقوع جرم و نوسانات کمی و کیفی آن را معلول عللی می داند که در جامعه ایجاد شده است. ابتدا باید توجه داشت که در وقوع ارتکاب جرم عوامل شخصی و محیطی هر دو مؤثر می باشند . پس با توجه به اهمیت متغیرها و سوالات ذکر شده برانیم تا به بررسی رابطه بین عوامل جامعه شناختی بر بروز انواع جرم در بین زنان زندانی شهر کرمان بپردازیم.

1-2-1- تحقیقات انجام شده در ایران

گلچین، (1385) در تحقیقی با عنوان “ارتکاب جرم اجتماعی جوانان در آیینة پژوهش ها” که محقق درپی پاسخ دادن به این سوال بوده است كه رفتار ارتکاب جرمی و كجروی اجتماعی نوجوانان و جوانان تابع و مرتبط با چه عوامل و شرایطی است؟ پژوهش های مذکور پس از غربال گری لازم به تعداد ٥٧ پژوهش محدود شدند و براساس ملاك های شكلی و محتوایی از پیش تعیین شده ای ، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند و در مجمو ع ١٢ پژوهش برای ارزیابی نهایی انتخاب شد. در این پژوهش ها در مجموع ٩٦٥ دختر و 2459 پسر و بر رو ی هم جمعیتی بالغ بر ٣٤٢٤ نفر مورد مطالعه قرار گرفته اند. این امر، ارزش این مطالعه و نتا یج حاصل از پژوهش های مزبور را بیشتر معلوم می سازد. نتایج نشان می دهد: کجروی و بزهکار ی نوجوانان تحت تاثیر یا در رابطه با عواملی همچون جنس، سن، پایگاه اجتماعی خانواده، درجة مذهبی بودن والدین، میزان تماس افراد با دوستان کجرو، عضو یت در گرو ه های بزهکاری، وضعیت تحصیلی، میزان تعلق به مدرسه، میزان شرکت والد ین در جلسات انجمن اولیاء و مربیان است. و  متغیرهایی که بیشترین تکرار و تأیید را در ارتباط با ایجاد، زمینه سازی و تقو یت رفتار ارتکاب جرمی وبزهکاری نوجوانان داشته اند به ترتیب عبارتند از: پایگاه اقتصادی اجتماعی، میزان ارتباط نوجوان با گروه دوستان ناهمنوا و تمایل و عضویت در آن گروه ها، نوع و میزان نظارت و کنترل والدین بر رفتار نوجوانان و میزان گسیختگی و نابساما نی خانواده. و نتایج دیگر تحقیق حاکی از آن است که تقریبًا در همة انواع کجروی، پسران بیش از دختران مرتکب رفتار ارتکاب جرمی شده اند.

صالحی و حجازی (1385) در پژوهشی با هدف تحلیل دیدگاه دانشجویان تحت پوشش کمیتة امداد امام خمینی(ره) در زمینة عوامل موثر در بروز ارتکاب جرمات اجتماعی انجام شده است. که نمونة پژوهشی آن شامل ۱۲۰ دانشجوی پسر و دختر تحت پوشش كمیتة امداد بوده و با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی گزینش شده  اند.  یافته ها نشان می دهند که از کل واریانس تبیین شده، 05/24 درصد را عامل خانواده و گروه همگنان؛ 21/22 درصد را عامل اعمال کنترل شدید؛ 16/22 درصد را عامل وضعیت اقتصادی و  47/21 درصد را عامل امور فرهنگی  آموزشی تبیین می کند. بنابراین نتایج این تحقیق حاکی از آن است که عامل خانواده و گروه همگنان؛ اعمال کنترل شدید؛ وضعیت اقتصادی و امور فرهنگی – آموزشی 89/89 درصد  واریانس عوامل موثر در بروز ارتکاب جرمات اجتماعی  تبیین می کند. و بین این چهار عامل، عامل خانواده و گروه همگنان بالاترین میزان تبیین واریانس ارتکاب جرمات اجتماعی را دارد.

عابدینی (1387) در تحقیقی با عنوان ویژگی های شخصیتی مجرمین خطرناک؛ اظهار می کند: جامعه شناسان و آسیب شناسان اجتماعی عمده مسئولیت جرم و جنایت را ناشی از روابط اجتماعی، اقتصادی و… می دانند. و صاحبنظران متعدد در خصوص تأثیر عوامل ژنتیکی، روانی و اجتماعی در ارتکاب جرائم و شکل گیری شخصیت مجرمان با هم اتفاق نظر دارند.

عارفی،  مرضیه (1389) در تحقیقی با عنوان” مقایسه مکان کنترل، عزّت نفس، و اختلالات شخصیتی میان زنان زندانی (با تأکید بر زنان با مجرمیت منکرات) و زنان عادی”  به این نتیجه رسید که  تفاوتهای معناداری را در متغیرهای عزّت نفس، افسردگی، رفتار ضد اجتماعی، پارانوئید، خستگی روانی و خود بیمارانگاری زنان زندانی با زنان عادی وجود

فهرست مطالب

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………….. 1

بخش اول : كلیات………………………………………………………………………………………………………6

فصل نخست : مفاهیم ……………………………………………………………………………………

فهرست مطالب

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………….. 1

بخش اول : كلیات………………………………………………………………………………………………………6

فصل نخست : مفاهیم …………………………………………………………………………………….7

مبحث نخست : مفهوم مالكیت فكری و انواع آن…………………………………….7

گفتار نخست : تعاریف مالكیت فكری از دیدگاه حقوقدانان داخلی.7

گفتار دوم :  تعاریف مالكیت فكری در كنوانسیون ها و معاهدات بین المللی……………………………………………………………………………..9

مبحث دوم : تعریف زیر شاخه های مالكیت فكری……………………………….10

گفتار نخست : مالكیت ادبی و هنری……………………………………….12

گفتار دوم :  مالكیت صنعتی…………………………………………………..14

فصل دوم : تاریخچه مالكیت فكری………………………………………………………………..16

مبحث نخست : مروری بر تاریخچه مالكیت فكری……………………………….16

گفتار نخست : تاریخچه مالكیت فكری در جهان………………………16

گفتار دوم : تاریخچه مالكیت فكری در ایران……………………………21

مبحث دوم : تاریخچه موافقت نامه تریپس…………………………………………..23

فصل سوم : توصیف موافقت نامه تریپس…………………………………………………………26

مبحث نخست : اهداف موافقت نامه تریپس…………………………………………26

مبحث دوم : ویژگیهای موافقت نامه تریپس………………………………………27

مبحث سوم : ماهیت و ارتباط موافقت نامه تریپس با معاهدات قبل از خود29

گفتار نخست : ارتباط با كنوانسیون برن……………………………………29

گفتار دوم :  ارتباط با كنوانسیون پاریس…………………………………..31

گفتار سوم : ارتباط با كنوانسیون رم…………………………………………33

گفتار چهارم : ارتباط با معاهده حقوق مالكیت فكری در مورد مدارهای یكپارچه ………………………………………………………………..34

فصل چهارم : اصول حقوقی حاكم بر موافقت نامه تریپس………………………………….34

مبحث نخست : اصل رفتار ملی………………………………………………………….34

گفتار نخست : در موافقت نامه تریپس…………………………………….34

گفتار دوم : در كنوانسیون پاریس…………………………………………….36

گفتار سوم : اصل رفتار ملی در قوانین ایران……………………………..37

مبحث دوم : اصل دولت كاملة الوداد…………………………………………………..39

گفتار نخست : اصل دولت كاملة الوداد در موافقت نامه تریپس…..39

گفتار دوم :  اصل دولت كاملة الوداد در قوانین ایران………………….41

مبحث سوم : اصل جلوگیری از سوء استفاده از حق………………………………44

بخش دوم : آثار الحاق در حوزه مالكیت ادبی و هنری…………………………………………………..46

فصل نخست : اثرهای قابل حمایت…………………………………………………………………47

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………….47

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………………………50

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………….54

فصل دوم : اثرهای غیر قابل حمایت……………………………………………………………….59

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………….59

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………………………59

 

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………….60

فصل سوم : حقوق پدیدآورندگان……………………………………………………………………61

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………….61

گفتار نخست : حقوق مادی……………………………………………………61

الف ) : ویژگیها………………………………………………………..63

الف 1 : قابلیت نقل و انتقال……………………………………….63

الف 2 : موقتی بودن………………………………………………….64

ب ) : انواع حقوق مادی……………………………………………65

ب 1 : حق تكثیر و انتشار………………………………………….65

ب 2 : حق پاداش و جایزه نقدی………………………………..65

ج ) شرایط تخقق……………………………………………………..67

گفتار دوم : حقوق معنوی (اخلاقی ) در قوانین ایران…………………70

الف ) : ویژگیها………………………………………………………..70

الف 1 : غیر قابل نقل و انتقال……………………………………70

الف 2 : عدم محدودیت زمانی و مكانی……………………….70

ب ) : مصادیق………………………………………………………….71

ب 1 : حق ارائه و انتشار عمومی اثر……………………………71

ب 2 : حق انصراف (استرداد )……………………………………71

ب 3 : حق تمامیت اثر……………………………………………….71

ب 4 : حق دسترسی به اثر…………………………………………72

ب 5 : حق ولایت بر اثر…………………………………………….72

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………………………74

گفتار نخست : حقوق مادی……………………………………………………74

الف ) : انواع حقوق مادی…………………………………………74

الف 1: حق تكثیر و انتشار…………………………………………75

الف 2 : حق تعقیب…………………………………………………..76

الف 3 : حق اجاره…………………………………………………….76

ب ) شرایط تخقق…………………………………………………….77

گفتار دوم : حقوق معنوی………………………………………………………78

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………….80

فصل چهارم : مدت حمایت…………………………………………………………………………..83

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………….83

گفتار نخست  : در حقوق مادی………………………………………………83

الف ) در اثرهای عمومی……………………………………………83

ب )  در اثرهای مشترك…………………………………………….84

ج ) در اثرهای بی نام یا با نام مستعار………………………….85

د ) در آثار عكاسی……………………………………………………85

ه ) در اثرهای سفارشی………………………………………………86

و ) در نرم افزارهای رایانه ای…………………………………….87

گفتار دوم : مدت حمایت در حقوق معنوی……………………………..87

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………………………87

گفتار نخست  : در حقوق مادی………………………………………………87

الف ) در اثرهای عمومی……………………………………………87

ب )  در اثرهای مشترك…………………………………………….88

ج ) در اثرهای بی نام یا با نام مستعار………………………… 89

د ) در آثار عكاسی و هنرهای کاربردی ………………………89

ه ) در اثرهای سینمایی………………………………………………90

و ) در نرم افزارهای رایانه ای…………………………………… 90

گفتار دوم : در حقوق معنوی………………………………………………… 91

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………….91

فصل پنجم : محدودیت ها و استثنائات……………………………………………………………92

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………….92

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………………………96

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………….98

فصل ششم : حقوق مرتبط……………………………………………………………………………..98

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………….98

الف ) اثرهای مورد حمایت……………………………………………………98

ب ) حقوق پدیدآورندگان……………………………………………………..99

ج ) معیارهای حمایت…………………………………………………………101

د ) مدت حمایت………………………………………………………………..102

ه ) محدودیت ها و استثنائات……………………………………………….103

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس………………………………………………….104

الف ) اثرهای مورد حمایت………………………………………………….104

ب ) حقوق پدیدآورندگان……………………………………………………107

ج ) معیارهای حمایت…………………………………………………………109

د ) مدت حمایت………………………………………………………………..110

ه ) محدودیت ها و استثنائات……………………………………………….110

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………..112

فصل هفتم : ضمانت اجرا……………………………………………………………………………113

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………..113

گفتار نخست : ضمانت اجرای مدنی……………………………………..114

گفتار دوم : ضمانت اجرای كیفری………………………………………..118

گفتار سوم : مقررات اداری و گمركی…………………………………….121

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس………………………………………………….122

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………..123

بخش سوم : آثار الحاق در حوزه مالكیت صنعتی………………………………………………………..124

فصل نخست : حقوق اختراعات……………………………………………………………………125

مبحث نخست : اختراع و حق اختراع………………………………………………..125

گفتار نخست : در قوانین ایران……………………………………………..125

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….128

مبحث دوم : شرایط اختراع………………………………………………………………129

گفتارنخست : در قوانین ایران……………………………………………….128

1) شرایط ماهوی……………………………………………………129

الف-1) جدید بودن (تازگی داشتن)………………………….129

الف-1-1) تازگی محلی ( سرزمینی)…………………………131

الف -1-2) تازگی مطلق………………………………………….131

الف-1-3) تازگی نسبی…………………………………………..132

زوال تازگی……………………………………………………………132

استثنائات وارد بر زوال تازگی…………………………………..133

ب) ابتکاری بودن اختراع…………………………………………136

ج) کاربرد صنعتی داشتن………………………………………….137

2 ) شرایط شکلی……………………………………………………138

استثنائات ثبت اختراع………………………………………………139

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….145

استثنائات ثبت اختراع………………………………………………147

مبحث سوم : حقوق اعطایی……………………………………………………………..149

گفتارنخست : در قوانین ایران……………………………………………….149

الف )حقوق مادی…………………………………………………..149

ب ) حقوق معنوی………………………………………………….152

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….152

مبحث چهارم : اعطای پروانه و واگذاری……………………………………………154

مبحث پنجم : اجازه بهره برداری………………………………………………………155

گفتار نخست : در قوانین ایران……………………………………………..155

الف )  مجوزهای بهره برداری اختیاری……………………..155

ب) مجوز بهره برداری اجباری…………………………………156

ج) شرایط اعطای مجوز اجباری……………………………….156

د)  ابطال یا لغو گواهینامه اختراع……………………………..160

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….161

الف) مجوز بهره برداری اجباری……………………………..161

ب) شرایط اعطای مجوز اجباری………………………………162

ج) ابطال یا لغو گواهینامه اختراع…………………………….167

مبحث ششم: مدت حمایت………………………………………………………………167

گفتار نخست : در قوانین ایران……………………………………………..167

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….168

مبحث هفتم :رعایت حق تقدم………………………………………………………….168

گفتار نخست : در قوانین ایران……………………………………………..168

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….169

مبحث هشتم : ضمانت اجرای مالكیت صنعتی……………………………………169

گفتار نخست : در قوانین ایران……………………………………………..169

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….173

الف ) وظیفه اثبات در ثبت فرآیند……………………………..173

ب ) اقدامات موقتی………………………………………………..173

ج ) ضمانت اجرای مدنی………………………………………..175

د ) ضمانت اجرای کیفری………………………………………..175

مبحث نهم : آثار الحاق در حق اختراع……………………………………………176

فصل دوم : علائم تجاری…………………………………………………………………………….178

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………..178

گفتار نخست : مدت حمایت……………………………………………….180

گفتار دوم : مهلت استفاده از علامت جاری ثبت شده …………… 181 گفتار سوم : حقوق اعطایی…………………………………………………. 181

گفتارچهارم : اعطای پروانه و واگذاری …………………………………182

گفتارپنجم :  علایم غیر قابل ثبت …………………………………………183

گفتار ششم : ضمانت اجرا ………………………………………………….184

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس …………………………………………………185

گفتار نخست : مدت حمایت ………………………………………………185

گفتار دوم : حقوق اعطایی …………………………………………………..186

گفتار سوم : اعطای پروانه و واگذاری …………………………………..187

گفتار چهارم : علائم مشهور ………………………………………………..188

گفتارپنجم :  علائم غیر قابل ثبت …………………………………………189

مبحث سوم : آثار الحاق …………………………………………………………………190

فصل سوم : طرح صنعتی …………………………………………………………………………….190

مبحث نخست : در قوانین ایران ……………………………………………………….190

گفتار نخست : شرائط ثبت و حمایت …………………………………..191

گفتار دوم : طرحهای صنعتی غیر قابل ثبت ……………………………192

گفتار سوم : موارد منع ثبت طرح صنعتی ………………………………192

گفتار چهارم : حقوق اعطایی ……………………………………………….193

گفتار پنجم : مدت حمایت ………………………………………………….194

گفتار ششم : استثنائات طرح صنعتی …………………………………… 194

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس …………………………………………………195

گفتار نخست : طرح صنعتی در کنوانسیون پاریس ………………….196

گفتار دوم : شرایط حمایت از طرح های صنعتی ……………………196

گفتار سوم : طرح های مسنوجات ………………………………………..197

گفتار چهارم : حقوق اعطایی ……………………………………………….197

گفتار پنجم : مدت حمایت ………………………………………………….198

مبحث سوم : آثار الحاق ………………………………………………. ……………….198

فصل چهارم : نشانه های جغرافیایی ……………………………………………………………..198

مبحث نخست : در قوانین ایران ……………………………………………………….198

گفتار نخست : شرایط حمایت …………………………………………….200

گفتار دوم : حمایت از نشانه های همنام ……………………………….200

گفتار سوم : نشانه های غیر قابل حمایت ………………………………201

گفتار چهارم : ضمانت اجرا …………………………………………………202

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس …………………………………………………202

مبحث سوم : آثار الحاق  ………………………………………………………………..205

فصل پنجم : طرحهای ساخت مدارهای یكپارچه ……………………………………………205

مبحث نخست : در قوانین ایران ……………………………………………………….205

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس …………………………………………………206

.7

مبحث نخست : مفهوم مالكیت فكری و انواع آن…………………………………….7

گفتار نخست : تعاریف مالكیت فكری از دیدگاه حقوقدانان داخلی.7

گفتار دوم :  تعاریف مالكیت فكری در كنوانسیون ها و معاهدات بین المللی……………………………………………………………………………..9

مبحث دوم : تعریف زیر شاخه های مالكیت فكری……………………………….10

گفتار نخست : مالكیت ادبی و هنری……………………………………….12

گفتار دوم :  مالكیت صنعتی…………………………………………………..14

فصل دوم : تاریخچه مالكیت فكری………………………………………………………………..16

مبحث نخست : مروری بر تاریخچه مالكیت فكری……………………………….16

گفتار نخست : تاریخچه مالكیت فكری در جهان………………………16

گفتار دوم : تاریخچه مالكیت فكری در ایران……………………………21

مبحث دوم : تاریخچه موافقت نامه تریپس…………………………………………..23

فصل سوم : توصیف موافقت نامه تریپس…………………………………………………………26

مبحث نخست : اهداف موافقت نامه تریپس…………………………………………26

مبحث دوم : ویژگیهای موافقت نامه تریپس………………………………………27

مبحث سوم : ماهیت و ارتباط موافقت نامه تریپس با معاهدات قبل از خود29

گفتار نخست : ارتباط با كنوانسیون برن……………………………………29

گفتار دوم :  ارتباط با كنوانسیون پاریس…………………………………..31

گفتار سوم : ارتباط با كنوانسیون رم…………………………………………33

گفتار چهارم : ارتباط با معاهده حقوق مالكیت فكری در مورد مدارهای یكپارچه ………………………………………………………………..34

فصل چهارم : اصول حقوقی حاكم بر موافقت نامه تریپس………………………………….34

مبحث نخست : اصل رفتار ملی………………………………………………………….34

گفتار نخست : در موافقت نامه تریپس…………………………………….34

گفتار دوم : در كنوانسیون پاریس…………………………………………….36

گفتار سوم : اصل رفتار ملی در قوانین ایران……………………………..37

مبحث دوم : اصل دولت كاملة الوداد…………………………………………………..39

گفتار نخست : اصل دولت كاملة الوداد در موافقت نامه تریپس…..39

گفتار دوم :  اصل دولت كاملة الوداد در قوانین ایران………………….41

مبحث سوم : اصل جلوگیری از سوء استفاده از حق………………………………44

بخش دوم : آثار الحاق در حوزه مالكیت ادبی و هنری…………………………………………………..46

فصل نخست : اثرهای قابل حمایت…………………………………………………………………47

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………….47

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………………………50

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………….54

فصل دوم : اثرهای غیر قابل حمایت……………………………………………………………….59

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………….59

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………………………59

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………….60

فصل سوم : حقوق پدیدآورندگان……………………………………………………………………61

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………….61

گفتار نخست : حقوق مادی……………………………………………………61

الف ) : ویژگیها………………………………………………………..63

الف 1 : قابلیت نقل و انتقال……………………………………….63

الف 2 : موقتی بودن………………………………………………….64

ب ) : انواع حقوق مادی……………………………………………65

ب 1 : حق تكثیر و انتشار………………………………………….65

ب 2 : حق پاداش و جایزه نقدی………………………………..65

ج ) شرایط تخقق……………………………………………………..67

گفتار دوم : حقوق معنوی (اخلاقی ) در قوانین ایران…………………70

الف ) : ویژگیها………………………………………………………..70

الف 1 : غیر قابل نقل و انتقال……………………………………70

الف 2 : عدم محدودیت زمانی و مكانی……………………….70

ب ) : مصادیق………………………………………………………….71

ب 1 : حق ارائه و انتشار عمومی اثر……………………………71

ب 2 : حق انصراف (استرداد )……………………………………71

ب 3 : حق تمامیت اثر……………………………………………….71

ب 4 : حق دسترسی به اثر…………………………………………72

ب 5 : حق ولایت بر اثر…………………………………………….72

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………………………74

گفتار نخست : حقوق مادی……………………………………………………74

الف ) : انواع حقوق مادی…………………………………………74

الف 1: حق تكثیر و انتشار…………………………………………75

الف 2 : حق تعقیب…………………………………………………..76

الف 3 : حق اجاره…………………………………………………….76

ب ) شرایط تخقق…………………………………………………….77

گفتار دوم : حقوق معنوی………………………………………………………78

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………….80

فصل چهارم : مدت حمایت…………………………………………………………………………..83

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………….83

گفتار نخست  : در حقوق مادی………………………………………………83

الف ) در اثرهای عمومی……………………………………………83

ب )  در اثرهای مشترك…………………………………………….84

ج ) در اثرهای بی نام یا با نام مستعار………………………….85

د ) در آثار عكاسی……………………………………………………85

ه ) در اثرهای سفارشی………………………………………………86

و ) در نرم افزارهای رایانه ای…………………………………….87

گفتار دوم : مدت حمایت در حقوق معنوی……………………………..87

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………………………87

گفتار نخست  : در حقوق مادی………………………………………………87

الف ) در اثرهای عمومی……………………………………………87

ب )  در اثرهای مشترك…………………………………………….88

ج ) در اثرهای بی نام یا با نام مستعار………………………… 89

د ) در آثار عكاسی و هنرهای کاربردی ………………………89

ه ) در اثرهای سینمایی………………………………………………90

و ) در نرم افزارهای رایانه ای…………………………………… 90

گفتار دوم : در حقوق معنوی………………………………………………… 91

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………….91

فصل پنجم : محدودیت ها و استثنائات……………………………………………………………92

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………….92

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………………………96

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………….98

فصل ششم : حقوق مرتبط……………………………………………………………………………..98

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………….98

الف ) اثرهای مورد حمایت……………………………………………………98

ب ) حقوق پدیدآورندگان……………………………………………………..99

ج ) معیارهای حمایت…………………………………………………………101

د ) مدت حمایت………………………………………………………………..102

ه ) محدودیت ها و استثنائات……………………………………………….103

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس………………………………………………….104

الف ) اثرهای مورد حمایت………………………………………………….104

ب ) حقوق پدیدآورندگان……………………………………………………107

ج ) معیارهای حمایت…………………………………………………………109

د ) مدت حمایت………………………………………………………………..110

ه ) محدودیت ها و استثنائات……………………………………………….110

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………..112

فصل هفتم : ضمانت اجرا……………………………………………………………………………113

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………..113

گفتار نخست : ضمانت اجرای مدنی……………………………………..114

گفتار دوم : ضمانت اجرای كیفری………………………………………..118

گفتار سوم : مقررات اداری و گمركی…………………………………….121

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس………………………………………………….122

مبحث سوم : آثار الحاق…………………………………………………………………..123

بخش سوم : آثار الحاق در حوزه مالكیت صنعتی………………………………………………………..124

فصل نخست : حقوق اختراعات……………………………………………………………………125

مبحث نخست : اختراع و حق اختراع………………………………………………..125

گفتار نخست : در قوانین ایران……………………………………………..125

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….128

مبحث دوم : شرایط اختراع………………………………………………………………129

گفتارنخست : در قوانین ایران……………………………………………….128

1) شرایط ماهوی……………………………………………………129

الف-1) جدید بودن (تازگی داشتن)………………………….129

الف-1-1) تازگی محلی ( سرزمینی)…………………………131

الف -1-2) تازگی مطلق………………………………………….131

الف-1-3) تازگی نسبی…………………………………………..132

زوال تازگی……………………………………………………………132

استثنائات وارد بر زوال تازگی…………………………………..133

ب) ابتکاری بودن اختراع…………………………………………136

ج) کاربرد صنعتی داشتن………………………………………….137

2 ) شرایط شکلی……………………………………………………138

استثنائات ثبت اختراع………………………………………………139

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….145

استثنائات ثبت اختراع………………………………………………147

مبحث سوم : حقوق اعطایی……………………………………………………………..149

گفتارنخست : در قوانین ایران……………………………………………….149

الف )حقوق مادی…………………………………………………..149

ب ) حقوق معنوی………………………………………………….152

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….152

مبحث چهارم : اعطای پروانه و واگذاری……………………………………………154

مبحث پنجم : اجازه بهره برداری………………………………………………………155

گفتار نخست : در قوانین ایران……………………………………………..155

الف )  مجوزهای بهره برداری اختیاری……………………..155

ب) مجوز بهره برداری اجباری…………………………………156

ج) شرایط اعطای مجوز اجباری……………………………….156

د)  ابطال یا لغو گواهینامه اختراع……………………………..160

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….161

الف) مجوز بهره برداری اجباری……………………………..161

ب) شرایط اعطای مجوز اجباری………………………………162

ج) ابطال یا لغو گواهینامه اختراع…………………………….167

مبحث ششم: مدت حمایت………………………………………………………………167

گفتار نخست : در قوانین ایران……………………………………………..167

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….168

مبحث هفتم :رعایت حق تقدم………………………………………………………….168

گفتار نخست : در قوانین ایران……………………………………………..168

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….169

مبحث هشتم : ضمانت اجرای مالكیت صنعتی……………………………………169

گفتار نخست : در قوانین ایران……………………………………………..169

گفتار دوم : در موافقت نامه تریپس……………………………………….173

الف ) وظیفه اثبات در ثبت فرآیند……………………………..173

ب ) اقدامات موقتی………………………………………………..173

ج ) ضمانت اجرای مدنی………………………………………..175

د ) ضمانت اجرای کیفری………………………………………..175

مبحث نهم : آثار الحاق در حق اختراع……………………………………………176

فصل دوم : علائم تجاری…………………………………………………………………………….178

مبحث نخست : در قوانین ایران………………………………………………………..178

گفتار نخست : مدت حمایت……………………………………………….180

گفتار دوم : مهلت استفاده از علامت جاری ثبت شده …………… 181 گفتار سوم : حقوق اعطایی…………………………………………………. 181

گفتارچهارم : اعطای پروانه و واگذاری …………………………………182

گفتارپنجم :  علایم غیر قابل ثبت …………………………………………183

گفتار ششم : ضمانت اجرا ………………………………………………….184

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس …………………………………………………185

گفتار نخست : مدت حمایت ………………………………………………185

گفتار دوم : حقوق اعطایی …………………………………………………..186

گفتار سوم : اعطای پروانه و واگذاری …………………………………..187

گفتار چهارم : علائم مشهور ………………………………………………..188

گفتارپنجم :  علائم غیر قابل ثبت …………………………………………189

مبحث سوم : آثار الحاق …………………………………………………………………190

فصل سوم : طرح صنعتی …………………………………………………………………………….190

مبحث نخست : در قوانین ایران ……………………………………………………….190

گفتار نخست : شرائط ثبت و حمایت …………………………………..191

گفتار دوم : طرحهای صنعتی غیر قابل ثبت ……………………………192

گفتار سوم : موارد منع ثبت طرح صنعتی ………………………………192

گفتار چهارم : حقوق اعطایی ……………………………………………….193

گفتار پنجم : مدت حمایت ………………………………………………….194

گفتار ششم : استثنائات طرح صنعتی …………………………………… 194

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس …………………………………………………195

گفتار نخست : طرح صنعتی در کنوانسیون پاریس ………………….196

گفتار دوم : شرایط حمایت از طرح های صنعتی ……………………196

گفتار سوم : طرح های مسنوجات ………………………………………..197

گفتار چهارم : حقوق اعطایی ……………………………………………….197

گفتار پنجم : مدت حمایت ………………………………………………….198

مبحث سوم : آثار الحاق ………………………………………………. ……………….198

فصل چهارم : نشانه های جغرافیایی ……………………………………………………………..198

مبحث نخست : در قوانین ایران ……………………………………………………….198

گفتار نخست : شرایط حمایت …………………………………………….200

گفتار دوم : حمایت از نشانه های همنام ………

&nbsp;

<a href="http://zusa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a8%d8%a7-%d8%b9%d9%86%d9%88%d8%a7%d9%86-%d8%a2%d8%ab%d8%a7%d8%b1-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82%d9%8a-%d8%a7%d9%84%d8%ad%d8%a7%d9%82-%d8%a7%d9%8a/"><img class="alignnone size-medium wp-image-170860″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/08/dsdss_001-300x233-300x233.png” alt="برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید” width="300″ height="233″ /></a>

 

……………………….200

گفتار سوم : نشانه های غیر قابل حمایت ………………………………201

گفتار چهارم : ضمانت اجرا …………………………………………………202

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس …………………………………………………202

مبحث سوم : آثار الحاق  ………………………………………………………………..205

فصل پنجم : طرحهای ساخت مدارهای یكپارچه ……………………………………………205

مبحث نخست : در قوانین ایران ……………………………………………………….205

مبحث دوم : در موافقت نامه تریپس …………………………………………………206

                                        

 

1- مقدمه

یکی از مهمترین ابزارهای پژوهش که از نظر محتوای اطلاعاتی اهمیت زیادی دارد، پایان نامه است که از جمله منابع مهم پژوهشی محسوب می شود و  با حمایت و پشتیبانی علمی و فنی پژوهشگران عرصه های گوناگون دانش و فناوری، نقش کلانی را در توسعه علمی هر کشور ایفا می کند. پایان نامه ،خروجی فعالیت پژوهشی در تحصیلات دوره های تکمیلی کارشناسی ارشد و دکتری است و انتظار می رود تحقیق به عنوان شالوده پژوهش علمی، در آن به دقت مراعات شده باشد )4( .

بررسی ها نشان میدهد دربسیاری از پایان نامه های دانشگاهی، دانشجویان در انتخاب موضوع بر اساس تمایلات شخصی،تجربه کاری و مسایل روز عمل می کنند که این مسئله در همه رشته ها از جمله رشته حسابداری به خوبی نمود پیدا کرده است به گونه ایی که معمولا دانشجویان این رشته موضوع پایان نامه خود را بر اساس محل کار و سهولت دسترسی به داده های مورد نیاز انتخاب می کنند و  دقت نظر در خصوص  اهمیت و محتوای موضوع انتخابی و ارتباط آن با مفاهیم بنیادی و مبانی نظری آن رشته  در مراحل بعد مورد توجه قرار می گیرد.افزایش بی رویه انجام پایان نامه های دانشگاهی رشته حسابداری در بورس اوراق بهادار به دلیل سهولت دستیابی به اطلاعات اولیه که بعضا به موضوعات مدیریت مالی و اقتصاد و نه حسابداری پرداخته اند،خودگواهی بر این مدعاست .

بررسی تحلیل محتوای گرایش های پژوهشی در پایان نامه های  دانشگاهی، از جمله روش های عمده مشاهده اسنادی است که به وسیله آن می توان ضمن بررسی ابعاد مختلف انجام شده در پایان نامه ،نقاط ضعف،کاستی ها همچنین نیازهای پژوهشی مربوط به رشته دانشگاهی را مورد ارزیابی قرار داد و با برنامه ریزی دقیق و با ارایه راهکارهای موثر در جهت عمق بخشیدن به پایان نامه های دانشجویی و نیز کاربردی تر نمودن آنها بیشتر گام برداشت.

بنابراین در این پژوهش سعی شد که ابعاد مختلف حوزه های موضوعی، قلمرو مکانی و  اهداف ،روشها و ابزار پژوهش  همچنین تفکیک جنسیتی در پایان نامه های حسابداری انجام شده توسط دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته

حسابداری در ایران شناسایی ، بررسی  و تحلیل گردد تا بر این اساس بتوان در مورد مهمترین موضوعاتی که در حال حاضر مورد توجه بوده و موضوعاتی که به هر دلیل کمتر به آن ها پرداخته شده است ،قضاوت کرد. همچنین از این طریق می توان به نقاط ضعف موجود در پایان نامه های  داخلی و خلأهای پژوهشی، تا حدودی پی برد و در نهایت در جهتارتقاء حوزه ی پژوهشهای حسابداری گامی نو و کاربردیبرداشت.

 

2- مبانی نظری و مروری بر پیشینه پژوهش
تحقیقات مشابه موضوع پژوهش حاضر  ،در حوزه های مشابه نظیر حسابداری و مدیریت انجام گردیده که نشان دهنده اهمیت موضوع در حوزه دانشی است.

اولر و همکاران ( 0102 ) در پژوهشی با موضوع توصیف پژوهشهای حسابداری به بررسی مقالات منتشر شده در شش مجله حسابداری ا ز 1960 تا 2007  پرداخته اند  .نتایج پژوهشهای آنها نشان می دهد که مجموعه ی در حال رشد تحقیقات حسابدار ی به طور فزاینده ای در رابطه با دو موضوع اقتصاد و امور مالی می باشد .موضوعات حسابداری مالی و روش های آرشیوی به صورت غالب تر از پیش مورد استفاده قرار میگیرند .البته این روند در مجله های مختلف متفاوت است .همچنین به گرایش محققان از دیدگاه هنجاری به رویکرد اثباتی اشاره میکنند.

هاپ وود)2117 ( با مقاله ای با عنوان  “تحقیقات حسابداری کجایند؟  “بیان میکند که، بیان روند پیشروی تحقیقات حسابداری، با توجه به تغییرات اتفاق افتاده، بسیار سخت گردیده است .همچنین حسابداری مالی و مدیریتی باید با دنیای تجاری پیچیده حاضر، دست بگریبان شوند  .چنین فرآیندی در تاریخچه حسابداری با وجود حاکمیت سرمایه داری، چیز جدیدی نیست اما در دهه های اخیر، حسابداری سعی در پاسخگویی به تغییر در نحوه عمل شاغلین در حرفه و شکل های پیچیده سازمانی، تغییر در ترکیب روابط متقابل سازمانی و حرکت به سوی دانش مبتنی بر اقتصاد، متناسب با جابجایی وتحولات شرکتها نموده است.

توتل و دیلارد)2117 ( در مقاله ای با عنوان“ فراسوی سبقت :به هم ریختگی ساختاری در تحقیقات حسابداری دانشگاهی  “بیان میکند که، تنوع در موضوعات تحقیقات حسابداری به طور چشمگیری محدود گردیده است .به ویژه در دهه گذشته موضوعات حسابداری مالی محروم از ادغام با سایر   موضوعات دیگر گردیده است.یافته های تحقیق نشان داد که بین سالهای 1926 تا  2006 نسبت مقاله های غیر مالی منتشره در مجله بررسی حسابداری آمریکا از بالای %  80 به یک سوم کاهش یافته و این روند در بیشتر مجلات تخصصی آمریکایی نیز مشاهده میگردد .رشته حسابداری نیازهای عملیاتی فراتر از حسابداری مالی دارد و بهتر است از مراجع قانونگذار مطالبه نماییم تا تنوع موضوعات حسابداری را ارتقا بخشند.

باکلی )1967( پژوهش های حسابداری را به دسته هایآرشیوی، تحلیلی، میدانی، موردی و نظری تقسیم میکند.

کارگان )1994( روشهای تجربی، بازار سرمایه ای، رفتاری، تحلیلی و مدل سازی اقتصادی و تشریحی را به عنوان طبقه بندی پژوهش های حسابداری معرفی می نماید.

لوکا و کاسانن )1996(  طبقه بندی پژوهش های حسابداری را به صورت آماری، تجربی و موردی معرفی می نمایند.

کوت سی و همکارش   )2112( نمایه ای از تحقیقات حسابداری موجود در مجلات تخصصی حسابداری در شمال آفریقا در طی سالهای  2111 تا  2119  ایجاد نموده اند. روش بکار گرفته شده برای تجزیه و تحلیل مقاله های مربوط بر اساس مطالعات بین المللی متفاوتی است و نتایج تحقیق نشان میدهد که روشهای متفاوت، دید گسترده ای نسبت به نمایه نمودن این تحقیقات ایجاد می نماید.

فوگارتی و همکارش) 2116 ( در تحقیقی، دستاویزی از یک سری موضوعات ویژه فراهم نمودند تا حسابداری را به عنوان یک رشته علمی تاسیس نماید .نتایج تحقیق نشان دهنده افزایش موضوعات حسابداری مالی و کاهش چشمگیر سایر موضوعات میباشد.

اولر) 2111( روش های آرشیوی، تجربی، میدانی،مروری، میدانی، نظری و هنجاری را به عنوان روشهای مورد استفاده در پژوهش های حسابداری برمیشمارد.

سالتریو) 2111( پژوهش های حسابداری را به بخش های آرشیوی، تجربی، تحلیلی، موردی و میدانی تقسیم می نماید.

الالیری) 2111(  روش شناسی پژوهش های حسابداری را به 4 بخش هدف پژوهش، مبانی نظری پژوهش، استراتژی پژوهش و روش پژوهش تقسیم مینماید .

درایران نیز اعتمادی،حصارزاده و بذر افشان)1391(در پژوهشی با عنوان پیمایش پژوهشهای حسابداری مدیریت ایران و استرالیا به این نتیجه رسیدند که علی رغم همبستگی معنا داری که بین رویکردهای تحقیقاتی ایران و استرالیا در حوزه های مورد بررسی وجود دارد،لکن میزان تنوع زیر طبقات حوزه های مزبور در ایران کمتر بوده و زمینه هایی وجود دارد که تا کنون کمتر مورد توجه پژوهشگران کشور قرار گرفته است.

نتیجه پژوهش نیکومرام،رهنمای رودپشتی و بیات) 1388( با عنوان بررسی دلایل کمبودپژوهشهای تجربی انجام شده در حوزه حسابداری مدیریت این بود  که باید بدانیم چه تئوری و کدام سیستم با چه ویژگی هایی بکاربرده شود.همچنین الزام به کاربرد تئوری مختص امور مالی احساس می شود.

نتیجه پژوهش رهنمای رودپشتی،بنی طالبی دهکردی وکاویان)1391( با عنوان تحلیل محتوای نشریات دارای رتبهعلمی-پژوهشی حسابداری در ایران ،این بود که نشریات  تا حد زیادی در حال انحراف از مسیر درج مقالات مرتبط با اهداف موضوعی مشخص شده ازسوی آنها میباشند و به جای انتشار مقالات با موضوع حسابداری حرکت چاپ مقالات به سمت موضوعات مالی است.اگرچه نسبت انحراف در همه مجلات بررسی شده یکسان نبود.

پایان نامه آذر پادیار در سال 1381 با موضوع بررسی پراکندگی پایان نامه های تحصیلی حسابداری با تاکید بر الگوهای موجود و کاربرد روش پژوهش در آن ها نیز به بررسی گرایش پایان نامه های حسابداری از طریق رویکردی موسوم به نسبی گرایی پرداخته است در قالب این رویکرد از طریق عناصری چون نمونه، موضوع، تئوری و روش پژوهش ،6 حوزه شناسایی شد . بر اسا س نمونه انتخاب شده از پایان نامه ها نشان داد که حدود 95 % از پایان نامه های موجود از روش های پژوهشی غیرتجربی استفاده نموده اند.

اعتمادی و فخاری ) 1383 ( در پژوهشی با موضوع تبیین نیازها و اولویتهای پژوهش هایی حسابداری به ارائه الگویی جهت هم سویی پژوهش های، آموزش و عمل می- پردازند .

نتایج پژوهش های آن ها نشان میدهد که شکاف زیادی بین دیدگاههای نمایندگان طیف تئوریکی و عملی راجع به اولویت بندی های پژوهش هایی وجود دارد.

نتیجه پژوهش رهنمای رودپشتی،بنی طالبی دهکردی و کاویان)1393( با عنوان تحلیل محتوای نشریات دارای رتبه علمی-پژوهشی حوزه مالی در ایران  و مقایسه با نشریه finance آمریکا ،این بود که روند پرداختن به موضوع مدیریت مالی در مجلات تخصصی علوم  مالی ایران و آمریکا در صدر مقالات منتشره در این نشریات بوده است. اما در کنار آن تنوع انتخاب مقالات در مجلات تخصصی حوزه مالی نیز وجود دارد.

دیانتی دیلمی و شاهینی) 1392 ( در پژوهشی با عنوان غفلت از تئوری حسابداری: مقایسه تطبیقی مقالات حسابداری در مجلات معتبر داخل و خارج از ایران تغییر گرایش تحقیقات حسابداری دانشگاهی را در 2 مجله بررسیهای حسابداری و حسابرسی در ایران از سال 1371 الی 1391 و مجله بررسی حسابداری در آمریکا از سال 1993تا  2112 ، مورد بررسی قرار دادند.

یافته های این تحقیق نشان میدهد که پرداختن به تئوری حسابداری در مقالات ایرانی نسبت به مقالات خارجی،کمتر است. همچنین استفاده از روش آرشیوی تجربی و نفوذ علوم اقتصاد و مالی ،که هر دو از عوامل کاهنده ارائه تئوری حسابداری می باشند، در مقالات ایرانی نسبت به مقالاتخارجی بیشتر و پرداختن به موضوعات حسابداری مالی، کمتر است که دلیل آن افزایش فزاینده ی مقالات با ساختار و داده های بازار سرمایه میباشد.

نتیجه پژوهش رهنمای رودپشتی،بنی طالبی دهکردی و کاویان)1393( با عنوان تحلیل محتوای نشریات دارای رتبه علمی-پژوهشی حوزه مالی در ایران و مقایسه با نشریه finance آمریکا ،این بود که روند پرداختن به موضوع مدیریت مالی در مجلات تخصصی علوم  مالی ایران و آمریکا در صدر مقالات منتشره در این نشریات بوده است. اما در کنار آن تنوع انتخاب مقالات در مجلات تخصصی حوزه مالی نیز وجود دارد.

دیانتی دیلمی و بردبار) 1392( در پژوهشی دیگر با عنوان مطالعه ی تطبیقی روش شناسی مقالات حسابداری در مجلات معتبر داخل و خارج از ایران به مطالعه ی تطبیقی روش شناسی مقالات حسابداری در مجلات معتبر داخل و خارج از کشور پرداختند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که، تنوع در بخشهای مختلف روش شناسی مقالات خارجی نظیر روشهای تبیینی،اکتشافی، کیفی، تجربی، طولی، غیر موردی، تاریخی، قوم نگاری، علی، تحلیل محتوا و میدانی بیشتر از مقالات داخلی است.

 

3- روش شناسی پژوهش و روش اجرای آن

این پژوهش از نظر تئوری، در حیطه پژوهش های اثباتی حسابداری قرار می گیرد . پژوهش اثباتی شامل مجموعه روشهایی است که علاوه بر بیان مشاهدات، به بررسی روابط بین متغیرهای مورد مشاهده نیز می پردازد . همچنین، این پژوهش از لحاظ طبقه بندی بر مبنای هدف از نوع پژوهش های توصیفی است. از نظر نوع زمان انجام پژوهش، این پژوهش پس رویدادی است. در پژوهش پس رویدادی محقق به دنبال کشف و بررسی روابط بین عوامل و شرایط خاصی میباشد که قبلا وجود داشته یا رخ داده است . بنابراین، متغیر وابسته و مستقل هر دو در گذشته رخ داده اند و بر همین مبنا این نوع پژوهش را غیرتجربی یا پس از وقوع )پس رویدادی( می نامند  )7(.

از طرفی با توجه به استفاده از نمونه ای از جامعه جهت اجرای روشها و آزمونهای پژوهش و تعمیم نتایج حاصله به کل جامعه، این پژوهش از لحاظ نوع استدلال جهت نتیجه گیری ،جزء پژوهش های استقرایی قرار می گیرد .

همچنین از آن جهت کیفی است که بیش از آنکه به شمارش و کمی سازی پرداخته شود ،به شناسایی مولفه ها توجه شده است. همچنین تحلیل  استقرایی است چون  قبل از بررسی محتوای این صفحات، هیچ قالب یا چارچوب از پیشتعیین شده ای در ذهن نداشته و صرفا به شناسایی مؤلفه هایموجود پرداخته است .

این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی بوده و از نظر تحلیل ،تحلیلی- توصیفی است. با توجه به هدف تحقیق، از روش تجزیه و تحلیل آماری استفاده شده است.

داده های مربوط به پایان نامه ها از طریق سامانه ایران داک و منابع موجود در کتابخانه دانشگاههای مورد نظر  گردآوری شده است. از آنجا که بعضی از عناوین و موضوعات دارای اشتراک هستند، تلاش شد در حد امکان، مجموعه انتخابی برحسب موضوعات غالب، تفکیک و طبقه بندی شود .

بنابراین، طبقه بندی انجام شده مطلق نیست و برحسب نوع دیدگاه افراد ممکن است، تغییراتی در آن ها ایجاد شود.

در این پژوهش 611 نسخه پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته حسابداری  ) از هر دانشگاه 121 پایان نامه( از دانشگاه های تهران،شهید چمران اهواز، شیراز و دانشگاههای آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران و تهران مرکز طی سالهای 91- 1386 به صورت هدفمند انتخاب شد و نتایج به دست آمده با استفاده از آمار توصیفی مورد ارزیابی قرار گرفت.

علت انتخاب دانشگاههای ذکرشده به دلیل سابقه طولانی مدت این دانشگاهها در پذیرش دانشجوی مقاطع تحصیلات تکمیلی رشته حسابداری؛ همچنین اساتید برجسته  و با سابقه و مطرح موجود در این دانشگاهها می باشد که با مرتبه استاد تمام و دانشیار و استادیاری به امر هدایت پایان نامه های دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته حسابداری می پردازند .

 

3-1- پرسش های پژوهش

مهم ترین پرسش هایی که دراین مطالعه مورد توجه بوده است، عبارتند از:

توزیع فراوانی نسبت جنسیتی پدیدآورندگان در پایان نامه های مورد بررسی چگونه است؟
توزیع فراوانی نسبت جنسیتی استادان راهنما در پایان نامه های مورد بررسی چگونه است؟
توزیع فراوانی قلمرو مکانی تحقیقات از نظر سازمانی در پایان نامه های مورد بررسی چگونه است؟  توزیع فراوانی قلمرو مکانی تحقیقات از نظر شهری در پایان نامه های مورد بررسی چگونه است؟
توزیع فراوانی مقوله های موضوعی و زیرگروههای آنها در پایان نامه های حسابداری در دانشگاههای ایران چگونه است؟
توزیع فراوانی نتایج آماری در پایان نامه های موردبررسی چگونه است؟
توزیع فراوانی نرم افزار مورد استفاده در تجزیه و تحلیل داده ها در پایان نامه های مورد بررسی چگونه است؟
توزیع فراوانی ابزار جمع آوری داده ها در پایان نامه های مورد بررسی چگونه است؟
توزیع فراوانی از لحاظ هدف ،در پایان نامه های مورد بررسی چگونه است؟
توزیع فراوانی نوع دانشگاه از نظر دولتی یا آزاد در پایان نامه های مورد بررسی چگونه است؟
 

4- متغیرهای پژوهش

متغیرهای مورد بررسی در این پژوهش شامل 11 متغیر  زیر است:

1( جنسیت دانشجویان ) زن یا مرد ( هر سال 5 دانشجوی زن و 15 دانشجوی مرد در هر دانشگاه بررسی شده است. 

2( جنسیت استاد)ان(راهنما ، )زن یا مرد( 

3( توزیع مکان انجام پایان نامه، که موضوع هر  پایان نامه بر اساس فراوانی در 4 مکان بورس اوراق بهادار-سازمان حسابرسی-بانک وسایر دستگاهها تقسیم بندی شد.

4( توزیع شهری که پایان نامه در آن انجام شده و جامعه آماری در آن شهر است، که نتایج  به 2 گروه شهر تهران و سایر شهرها تقسیم شده است.

5( نتایج آماری: هر پایان نامه از نظر نتایج حاصله در  یکی از

3 گروه کاربردی-بنیادی-توسعه ای طبقه بندی شد.

6( نرم افزار مورد استفاده در تجزیه و تحلیل داده های پایان

-CLEMENTINE-EVIEWS- SPSS نامه ، که در 4 گروه .تقسیم  گردیدند  MATLAB

7( ابزار گردآوری، ابزار جمع آوری داده ها در هر پایان نامه به یکی از 3 مورد پرسشنامه، مصاحبه و نرم افزار داده های بورس تقسیم شد.

8( محتوای پایان نامه، از لحاظ محتوا ،پایان نامه ها به 5 گروه زیر تقسیم شدند: حسابداری، حسابرسی،مدیریت مالی، مدیریتی و سایرموضوعات مرتبط نظیر اقتصاد و… 

9( هدف پایان نامه:از لحاظ هدف ،پایان نامه ها به موارد زیر دسته بندی شدند: پیمایشی- پیمایشی- توصیفی-تحلیلی1 تجربی- نیمه تجربی(- توصیفی-تحلیلی-توصیفی- کتابخانه ای-تحلیل محتوا-مدلسازی-بنیادی

11( نوع دانشگاه : دانشگاههایی که پایان نامه های آنها موردبررسی قرار گرفت به دو گروه دانشگاههای دولتی ودانشگاههای آزاد اسلامی تقسیم شدند.

11( در این تحقیق پس از بررسی هر پایان نامه از لحاظ  11

متغیر مطرح شده در فوق ،داده ها گردآوری شد. پس از استخراج و دسته بندی پایان نامه های مورد بررسی از نظر 11 متغیر مورد نظر  ،جداول و درصد مربوط به هر موضوع در هر دانشگاه طی دوره زمانی مورد بررسی استخراج گردید.

 

نتایج پژوهش
5-1- نتایج تحلیل توصیفی داده ها

1- جامعه مکانی پژوهش مورد نظر ، 5 دانشگاه آزاد تهران مرکز، دانشگاه آزاد علوم تحقیقات تهران، دانشگاه تهران، دانشگاه چمران اهواز و دانشگاه شیراز ودر هر دانشگاه جمعا 121 پایان نامه در طی مدت 6 سال مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج این تحلیل در جدول 1  نشان داده شده است.

 

جدول شماره 1  نام دانشگاه
درصد
فراوانی
 
 %21
 121
دانشگاه آزاد تهران مرکز
%21
121
دانشگاه آزاد علوم تحقیقات تهران
%21
121
دانشگاه تهران
%21
121
دانشگاه چمران اهواز
%21
121
دانشگاه شیراز
 %111
 611
کل
 

2- این پژوهش به بررسی و تحلیل محتوای پایان نامه های مقطع کارشناسی ارشد رشته حسابداری طی بازه زمانی 91-1386 می پردازد که نتایج آن در جدول 2 نشان داده شده است.

جدول شماره 2 سال مورد بررسی
درصد
فراوانی
سال
 
 1667
 111
 86
 
1667
111
 87
 
1667
111
 88
 
1667
111
 89
 
1667
111
 91
 
1667
111
 91
 
 
درصد
فراوانی
سال
 
 1667
 111
 86
 
1667
111
 87
 
1667
111
 88
 
1667
111
 89
 
1667
111
 91
 
1667
111
 91
 
 %111
 611
کل
 
 
 
 
 
 
 
 

3- اولین متغیر مورد بررسی جنسیت دانشجویانی است که پایان نامه های مقطع کارشناسی ارشد آنها مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی در جدول 3 نشان داده شده است.

 

جدول شماره 3 جنسیت دانشجویان
درصد
فراوانی
 
 25
 151
زن
 75
 451
مرد
 111
 611
کل
 

4- دومین متغیر مورد بررسی جنسیت استاد راهنمایی است که هدایت پایان نامه های مقطع کارشناسی ارشد حسابداری را برعهده داشته است .نتایج حاصل از این بررسی در جدول 4 نشان داده شده است.

 

جدول شماره 4 جنسیت استاد)ان(راهنما
درصد
فراوانی
 
 1767
 116
زن
 8263
 494
مرد
 %111
 611
کل
 

سومین متغیر مورد بررسی توزیع مکان انجام پایان نامه ها است که در 4 مکان بورس اوراق بهادار،سازمان حسابرسی ،بانک و سایر دستگاههای اجرایی مورد ارزیابی قرار گرفته است .

نتایج حاصل از این بررسی در جدول 5 نشان داده شده است. جدول شماره 5 مکان انجام پایان نامه

درصد
فراوانی
 
 6765
 415
بورس اوراق بهادار
 21
 121
سازمان حسابرسی
 467
 28
بانک
 768
 47
سایر
 111
 611
کل
 

 

چهارمین متغیر مورد بررسی توزیع شهری است که پایان نامه در آن انجام شده و جامعه آماری در آن شهر قرار دارد که بطور کلی  شامل 2 گروه شهر تهران و سایر شهرها است. نتایج حاصل از این بررسی در جدول 6 نشان داده شده است.

 

جدول شماره 6 شهر مورد نظر
درصد
فراوانی
 
 9168
 545
تهران
 962
 55
سایر
 111
 611
کل
 

پنجمین متغیر مورد بررسی نتایج آماری پایان نامه ها است که هر پایان نامه از نظر نتایج حاصله در 3 گروه کاربردی،بنیادی و توسعه ای قرار می گیرد.نتایج حاصل از این بررسی در جدول 7 نشان داده شده است.

 

جدول شماره 7- نتایج پژوهش
درصد
فراوانی
 
 8163
 488
کاربردی
 665
 39
بنیادی
 1262
 73
توسعه ای
 111
 611
کل
 

ششمین متغیر مورد بررسی، نرم افزار مورد استفاده در تجزیه و تحلیل داده های پایان نامه ها است  که در 4 گروه زیر

-CLEMENTINE-EVIEWS-    SPSS:تقسیم  شده       اند

MATLAB  نتایج حاصل از این بررسی در جدول 8 نشان داده شده است.

 

 

جدول شماره 8 نرم افزار مورد استفاده
درصد
فراوانی
 
 55
 331
 SPSS
 3867
 232
 EVIEWS
 /5
 3
 CLEMENTINE
 568
 35
 MATLAB
 111
 611
کل
 

هفتمین متغیر مورد بررسی ابزار جمع آوری داده ها در هر پایان نامه است که شامل یکی از 3 مورد زیر پرسشنامه ،مصاحبه و نرم افزار داده های بورس  اوراق بهادار بوده است.نتایج حاصل از این بررسی در جدول9  نشان داده شده است.

 

جدول شماره 9 ابزار گردآوری
درصد
فراوانی
 
 2867
 172
پرسشنامه
 /2
 1
مصاحبه
 7162
 427
نرم افزار داده های بورس
 111
 611
کل
 

هفتمین متغیر مورد بررسی، محتوای پایان نامه ها است.به این منظور پایان نامه ها از لحاظ محتوا ، به 5 گروه زیر تقسیم شدند: حسابداری، حسابرسی، مدیریت مالی، مدیریتی و سایر موضوعات مرتبط.  نتایج حاصل از این بررسی در جدول 11 نشان داده شده است.

 

جدول شماره 11 توزیع محتوا
درصد
فراوانی
 
 44
 264
حسابداری
 1962
 115
حسابرسی
 2163
 45
مدیریت مالی
 765
 45
مدیریتی
 9
 54
سایر
 111
 611
کل
 

 

 

هشتمین متغیر مورد بررسی، نوع دانشگاه  ها از لحاظدولتی و آزاد بودن است. نتایج حاصل از این بررسی در جدول 11 نشان داده شده است.

 

جدول شماره 11  از نظر نوع دانشگاه
درصد
فراوانی
 
 61
 361
دولتی
 41
 241
آزاد
 111
 611
کل
 

نهمین متغیر مورد بررسی، تحلیل اهداف پایان نامه ها است.به این منظور پایان نامه ها از لحاظ اهداف ، به 9 گروه زیر تقسیم شدند: پیمایشی، توصیفی،  تحلیلی1تجربی-نیمه تجربی، توصیفی-تحلیلی، توصیفی، کتابخانه ای، تحلیل محتوا، مدلسازی و  بنیادی. نتایج حاصل از این بررسی در جدول 12نشان داده شده است.

 

جدول شماره 12 اهداف پایان نامه
درصد
فراوانی
 
367
 21
 پیمایشی
668
 41
 توصیفی
64
 386
 (تحلیلی1تجربی-نیمه تجربی
1
 8
 توصیفی-تحلیلی
1
 3
 توصیفی
367
 21
 کتابخانه ای
11
 66
 تحلیل محتوا
368
 24
 مدلسازی
5
 31
 بنیادی
 111
 611
کل
 

5-2- نتایج تحلیل موضوعی

نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آمار توصیفی داده های مستخرج از 11 متغیر پژوهشی  مورد بررسی، نتایج زیر را نشان میدهد.

از مجموع 611 پایان نامه مورد بررسی در مقطع کارشناسی ارشد رشته حسابداری،در مجموع 21 درصد داده ها معادل 121 پایان نامه متعلق به هر دانشگاه می باشد که در طی سالهای 91-1386 مورد بررسی قرار گرفته است.

1-در خصوص جنسیت دانشجویان نتایج آماری نشان می دهد از مجموع 611 پایان نامه مورد بررسی، 151 پایان نامه معادل 25درصد توسط دانشجویان زن و مابقی معادل 75 درصد توسط دانشجویان مرد انجام شده است که وجود بازار اشتغال مناسب برای این رشته همچنین گرایش به فعالیت های اقتصادی در مردان نسبت به زنان بر اساس ویژگی های رفتاری می تواند از جمله دلایل وجود تفاوت جنسیتی در رشته باشد.

در خصوص جنسیت استادان راهنمای پایان نامه ،نتایج آماری نشان می دهد از مجموع 611 پایان نامه مورد بررسی ، تنها 116پایان نامه معادل 1767درصد توسط استادان راهنمای زن و مابقی معادل 8263 درصد توسط استادان راهنمای مرد هدایت و راهنمایی شده است،این تفاوت می تواند به دلایل ذکر شده در خصوص جنسیت دانشجویان باشدکه در مورد بالا به آنها اشاره شد.
در خصوص سومین متغیر یعنی توزیع مکان انجام پایان نامه که در 4 مکان بورس اوراق بهادار، سازمان حسابرسی ، بانک وسایر دستگاه ها اعم از دولتی و موسسات خصوصی مورد بررسی قرار گرفت،نتایج استخراج شده نشان می دهد از مجموع 611 پایان نامه مورد بررسی ، 415 پایان نامه معادل 6765درصد در بورس اوراق بهادار تهران،121 پایان نامه معادل 21 درصد در سازمان حسابرسی ،28 پایان نامه معادل 467 درصد در بانک و 47 پایان نامه معادل 768 درصد در سایر دستگاهها انجام شده است .از آنجا که بورس اوراق بهادار به عنوان بازار مالی ایران مطرح میشود ،همچنین امکان انجام انواع پژوهشها با موضوعات مالی،اقتصادی، حسابداری و حسابرسی در این مکان وجود دارد و از همه مهمتر سهولت دسترسی به داده های مورد نیاز برای انجام پژوهشهای علمی از دلایلی است که عمده پژوهشها در این مکان انجام می شود. .
در خصوص چهارمین متغیر یعنی توزیع شهری که پایان نامه در آن انجام شده و جامعه آماری در آن شهر است،توزیع شهرها به دو گروه تهران و سایر شهرها تقسیم شد .نتایج استخراج شده نشان می دهد از مجموع 611 پایان نامه مورد بررسی ، 545 پایان نامه معادل 9168درصد در شهر تهران و مابقی یعنی 55 پایان نامه معادل 962 درصد در سایر شهرها انجام شده است.به دلیل آنکه عمده ترین زیر ساختهای انجام پژوهشهای اقتصادی،مالی و حسابداری در پایتخت گنجانده شده ،مسلما انتظاری جز نتیجه به دست آمده نیز نخواهد رفت.
در خصوص پنجمین متغیر یعنی نتایج آماری، هر پایان نامه از نظر نتایج حاصله در یکی از سه گروه کاربردی ،بنیادی وتوسعه ای مورد بررسی قرار گرفت . نتایج استخراج شده نشانمی دهد از مجموع 611 پایان نامه مورد بررسی ، 488 پایان نامه معادل 8163 درصد از نوع کاربردی،39 پایان نامه معادل 665 درصد از نوع بنیادی و مابقی یعنی 73 پایان نامه معادل
1262 درصد از لحاظ نتایج از نوع توسعه ای هستند.نوع و ماهیت پژوهشهای حسابداری و مالی به گونه ای است که با پژوهشهای کاربردی محقق می شود.هرچند با ایجاد زیر ساختها و بستر مناسب می توان زمینه انجام پژوهشهای بنیادی و توسعه ای را فراهم نمود.

6- در خصوص ششمین متغیر یعنی نرم افزار مورد استفاده در تجزیه و تحلیل داده های پایان نامه ،4 گروه نرم افزارCLEMENTINE ،EVIEWS ، SPSS    و

 MATLAB مورد ارزیابی قرار گرفتند که نتایج حاصل از استخراج داده ها نشان داد از مجموع 611 پایان نامه مورد بررسی ، 331 پایان نامه معادل 55درصد از  نرم افزار SPSS ،232 پایان نامه معادل 3867 درصد از نرم افزار 

EVIEWS ، 3 پایان نامه معادل 5/1 درصد از نرم افزار CLEMENTINE و مابقی یعنی  35 پایان نامه معادل 568  درصد از  نرم افزار  MATLAB استفاده کرده اند .عدم آشنایی با نرم افزار های اقتصاد سنجی نوین می تواند از علل عدم گرایش و کاربرد گسترده سایر نرم افزار ها در پژوهشهای حسابداری باشد.

7-در خصوص هفتمین متغیر یعنی ابزار گردآوری داده ها،ابزارهای موجود در قالب 3 موردپرسشنامه، مصاحبه و نرم افزار داده های بورس اوراق بهادار مورد بررسی قرار گرفتند .

نتایج استخراج شده نشان می دهد از مجموع 611 پایان نامه مورد بررسی ، 172 پایان نامه معادل 2867 درصد از پرسشنامه ،1 پایان نامه معادل 2/1درصد از مصاحبه و مابقی یعنی  427 پایان نامه معادل 7162 درصد از نرم افزار داده های بورس اوراق بهادار استفاده کرده اند.از آنجا که حجم عمده پژوهشها در تهران و در بورس اوراق بهادار انجام می شود، لذا انتظاری جز نتیجه به دست آمده در این قسمت نیز نمی رود.

در خصوص هشتمین متغیر یعنی محتوای پایان نامه ،پایان نامه ها از لحاظ محتوا به 5 گروه محتوای حسابداری،حسابرسی،مدیریت مالی، مدیریتی و سایرموضوعات مرتبط نظیر اقتصاد تقسیم شدند.  نتایج استخراج شده نشان می دهد از مجموع 611 پایان نامه مورد بررسی ، 264 پایان نامه معادل 44 درصد دارای محتوای حسابداری،  115 پایان نامه معادل 1962 درصد دارای محتوای حسابرسی ،122 پایان نامه معادل 2163 درصد دارای محتوای مدیریت مالی ،45 پایان نامه معادل 765 درصد دارای محتوای مدیریتی هستند و مابقی یعنی  54 پایان نامه معادل 9درصد به سایر موضوعات مرتبط نظیر اقتصاد پرداخته اند.با توجه به انکه پایان نامه های مورد بررسی متعلق به رشته حسابداری است،بنابراین اختصاص تنها 44 درصد پژوهشها به موضوع حسابداری  ،نیازمند بررسی دلایل عدم گرایش به انجام پژوهش با محتوای حسابداری است که انجام چنین پژوهشهایی،قطعا تاثیر بسیاری در ارتقاءجایگاه این رشته در بین سایر دانشها و علوم خواهد داشت.
در خصوص نهمین متغیر یعنی هدف پایان نامه، از لحاظ هدف ،پایان نامه ها به موارد 1-پیمایشی، 2-توصیفی ،3-تحلیلی )تجربی-نیمه تجربی( 4-توصیفی-تحلیلی 5–توصیفی، 6 -کتابخانه ای،7 -تحلیل محتوا، 8 –مدلسازی و 9- بنیادی تقسیم بندی شده اند.
 نتایج استخراج شده نشان می دهد از مجموع 611 پایان نامه مورد بررسی ، 21 پایان نامه معادل 367  درصد دارای هدف پیمایشی ، 41 پایان نامه معادل668درصد دارای هدف توصیفی ،386 پایان نامه معادل 64   درصد دارای هدف تحلیلی)تجربی-نیمه تجربی(  ، 8 پایان نامه معادل 1  درصد دارای هدف توصیفی-تحلیلی،   3 پایان نامه معادل 1 درصد دارای هدف  توصیفی ،21 پایان نامه معادل 367  درصد دارای هدف  کتابخانه ای، 66 پایان نامه معادل 11درصد دارای هدف  تحلیل محتوا، 24 پایان نامه معادل 368  درصد دارای هدف  مدلسازی و مابقی معادل 31 پایان نامه  یعنی 5 درصد دارای هدف بنیادی هستند.بر اساس اهداف پایان نامه ها ،اختصاص 64 درصد از پژوهشها به موضوعات تحلیلی نشان از عمیق بودن محتوای پایان نامه ها انجام گرفته دارد.

11- در خصوص دهمین متغیر یعنی نوع دانشگاهی که دانشجویان در آن تحصیل می کنند،دانشگاهها به دو گروه  دولتی  وآزاد تقسیم شدند. نتایج استخراج شده نشان می دهد از مجموع 611 پایان نامه مورد بررسی ، 361 پایان نامه معادل 61 درصد  در دانشگاههای دولتی و مابقی یعنی  241 پایان نامه معادل 41 درصد در دانشگاههای آزاد مورد بررسی انجام شده است.

 

6- نتیجه گیری و بحث

نتایج پژوهش نشان داد که جنسیت اکثر دانشجویان در بازه زمانی مورد بررسی پژوهش،مرد  و همچنین جنسیت استادان راهنمای پایان نامه ها نیز ،مرد می باشد.در خصوص توزیع مکان پایان نامه بر اساس نتایج بورس اوراق بهادار در رتبه اول و به ترتیب سازمان حسابرسی،  سایر دستگاهها و بانک در رتبه های بعدی قرار دارند که نشانگر ظرفیت فراوان بورس اوراق بهادار به عنوان مکان مناسب جهت انجام بخش عمده ای از پایان نامه های رشته حسابداری در مقطعکارشناسی ارشد است.

از آنجا که بورس اوراق بهادار در شهر تهران قرار دارد ،لذا عمده پژوهشهای صورت گرفته نیز در شهر تهران انجام شده است که نشانگر عدم توزیع مناسب ظرفیت های پژوهشی در سایر شهرهای کشور است.نتایج این پژوهش با سایر پژوهشهای انجام شده در این زمینه از جمله پادیار هماهنگ است.

در خصوص بررسی نتایج آماری هر پایان نامه که از نظر نتایج حاصله، در یکی از 3 گروه کاربردی،بنیادی و توسعه ای قرار می گیرد، اکثر پایان نامه های انجام شده در این پژوهش از نوع کاربردی با 3/81% و سپس توسعه ای با 2/12 %و در آخر پژوهشهای بنیادی با 5/6% است.که بیانگر اولویت توجه به نوع پژوهشهای موجود در انجام پایان نامه های کارشناسی ارشد این رشته دارد.

در زمینه نرم افزار مورد استفاده در تجزیه و تحلیل داده های پایان نامه در این رشته  ،4  نرم افزار پر کاربرد ترSPSS  ،CLEMENTINE  ،EVIEWS و MATLAB  از لحاظ میزان کاربرد مورد ارزیابی  قرار گرفتند که نتایج آن به ترتیب با 55% ، 7/38% ، 5% و 8/5% است و نشان دهنده میزان کاربرد گسترده نرم افزار SPSS در پژوهشهای حسابداری می باشد.

از دیگر متغیرهای مورد بررسی در این پژوهش ابزار جمع آوری داده ها در هر پایان نامه بود که به طور کلی  از 3  طریق  پرسشنامه، مصاحبه و نرم افزار داده های بورس مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج بررسی این متغیر نشان می دهد که 2867% از طریق پرسشنامه ،2% از طریق مصاحبه و مابقی یعنی 2/71% از طریق نرم افزار های رایج مرتبط با داده های بورس اوراق بهادار جمع آوری گردیده است که با توجه به اینکه عمده پژوهشها در بورس اوراق بهادار انجام میشود،کاربرد نرم افزار های رایج مرتبط با داده های بورس اوراق بهادار  دارای بالاترین فراوانی است. 

یکی از علل توجه کمتر به زمینه های موضوعی غیر بازار سرمایه ای،می تواند این باشد که داده های مورد استفاده در این پژوهش ها، سخت تر از پژوهش های بازار سرمایه ای در دسترس قرار می گیرند.  

در خصوص بررسی متغیر محتوای پایان نامه ها ، محتوای  پایان نامه ها به 5 گروه حسابداری،حسابرسی ،مدیریت مالی ،مدیریتی و سایر موضوعات مرتبط نظیر اقتصاد و مباحث بین رشته ای تقسیم شد و پس از جمع آوری داده ها و تحلیل آنها نتایج نشان داد که  44% محتوای پایان نامه ها به موضوعات حسابداری ،1962 % به موضوعات حسابرسی ، 2163% به

 

موضوعات مدیریت مالی،765% به موضوع مدیریتی و مابقی 9 % به سایر موضوعات مرتبط با رشته پرداخته اند.نتایج این بخش با نتایج پژوهش انجام شده توسط رهنمای رودپشتی و همپژوهان هماهنگ می باشد.

در خصوص اهداف ، پایان نامه ها ،بیشترین میزان پایان نامه ها  ،پژوهشهای با هدف تحلیلی)تجربی-نیمه تجربی( و کمترین میزان پایان نامه ها از لحاظ هدف ،توصیفی-تحلیلی  با یک درصد. میباشد . علت عدم تمایل به این دسته پژوهش های میتواند به دلیل نبود شرایط و امکانات کافی برای اجرای این دسته پژوهش ها باشد. همچنین جمع آوری داده از طریق روش میدانی، نیازمند صرف وقت و تلاش بیشتر از سوی محقق است .علاوه بر این  استفاده از روش میدانی، نیازمند همکاری افراد یا مؤسساتی است که اطلاعات مورد نیاز پژوهش از طریق آنها جمع آوری می گردد . همه ی این موارد نیازمند زمان بیشتر در مقایسه با پژوهش ها ی کتابخانه ای است. 

با توجه به نتایج پژوهش پیشنهادهای زیر عنوان میگردد:

1( ایجاد پایگاه اطلاعاتی در زمینه ی موضوعات نیازمند پژوهش و حوزه هایی که با خلأ پژوهشی مواجه هستند .در واقع تهیه یک پایگاه اطلاعاتی به کمک اساتید و صاحب نظران رشته حسابداری به منظور رفع نیازهای پژوهش هایی حسابداری و ارتقاء رشته،  چه از نظر تئوری و چه از نظر عمل، موثر خواهد بود.

2( توجه بیشتر پژوهشگران به روش شناسی پژوهشها و فعالیت در زمینه ی روشهای مورد نیاز پژوهش در حسابداری. 

3( انجام پژوهشی با موضوع بررسی سیر  تغییرات پژوهش های حسابداری از سالهای گذشته تا کنون درداخل و خارج از کشور  

4( در این پژوهش به بررسی تطبیقی ساده یا پیچیده بودن تحلیلهای آماری مورد استفاده در پژوهش های داخلی و خارجی پرداخته نشد .پیشنهاد میشود در پژوهشی، میزان پیچیده بودن روشهای آماری مورد استفاده داخلی و خارجی نظیر نوع رگرسیونهای مورد استفاده، مقایسه گردد.

5( مبانی نظری، استدلال و نوع تئوری مورد استفاده در پژوهش در این پژوهش مورد بررسی قرار نگرفت، پیشنهاد میگردد در پژوهشی این موارد مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

 

فهرست منابع  

جهان­ در حال ­تغییر امروز، پیشرفت­های ­فراوانی ­در ­زمینه‌های مختلف از جمله تولید به صورت خودکار ایجاد نموده است­ و چشم اندازهایی که کامپیوتر و اینترنت بوجود آورده‌اند، رشد فزاینده تجارت جهانی، پایان جنگ سرد و پدیده جهانی شدن همگی چالش‌ها و چشم اندازهایی را برای مدیران سازمان‌ها ایجاد نموده ­است که باید بتواند مسیر مناسبی را انتخاب نمایند. تغییرات با سرعت فزاینده­ای­ در ­حال روی­ دادن است. ادامه استراتژی امروز دارای ریسک است و البته روی کردن به استراتژی جدید هم نیز بدون ریسک ومخاطره نمی‌باشد آنچه که بدیهی­است، این است که نیروهای جهانی زندگی شخصی هر فردی را تحت تاثیرخود قرار می‌دهد که ما نام آن را همان جهانی شدن می‌گذاریم که در کنار تمام مسائل و مشکلاتش فرصتهای درخشان فراوانی را برای مدیران ما در پی خواهد داشت.

مدیران خبره و آگاه از این فرصت‌ها به نحو احسن بهره‌برداری می‌کنند. آنان دیگر به روش‌های بازرگانی قدیم خود متکی نیستند بلکه می‌دانند در بلند مدت شرکت‌هایی در بازار موفق خواهند بود که از منابع بازاریابی ­بهره­برداری ­بهینه ­نمایند.­ بازاریابی ­جدید با شناسایی و سنجش نیازها، خواسته­ها سلیقه‌ها و اولویت‌های برآورده نشده مشتریان آغاز می­شود و پس از انتخاب بازار یا بازارهای هدف و در نظرگرفتن ویژگ   ی‌های مشتریان، با نگرشی دقیق، در زمینه محصول، قیمت، توزیع و ترفیع فروش سیاست‌هایی تنظیم می‌کند. در ‌بازاریابی نوین خدمت به مشتری هدف اصلی است کاربرد بازاریابی نوین فقط در مورد کالاهای مصرفی صادق نیست بلکه محصول می‌تواند خدمت، فعالیت، مکان، سازمان، ایده و یا یک فرد باشد بنابراین بسیاری از سازمانهای غیرانتفاعی و غیر تجاری و خدماتی مانند موسسه‌های آموزشی خیریه، عام المنفعه، اجتماعی و سیاسی نیز

 واژه های کلیدی: شایستگی اخلاقی،  متغیرهای رشدی ،  متغیرهای هیجانی ،  جنسیت

  

                                                  ” فهرست مطالب“

عنوان………………………………………………………………………………….…….….صفحه                                                                                                           

                                               فصل اول:کلیات پژوهش   

مقدمه. 1

بیان مساله:. 5

اهداف پژوهش. 10

سوالات پژوهش. 10

اهمیت و ضرورت پژوهش. 11

تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها. 12

تعریف مفهومی. 12

تعریف عملیاتی. 13

                          فصل دوم: پیشینه نظری وادبیات پژوهشی

دیدگاههای فلسفی اخلاق. 21

رویکرد های جامعه شناختی نسبت به اخلاق. 22

نظریه های روان شناختی اخلاق. 23

نظریه شناختی ویگوتسگی و اخلاق. 36

بازسازی داربست. 37

نقش داربست در رویکرد رشدی –  شناختی برای آموزش اخلاقی. 39

نظریه شخصیتی لیفتون از منش اخلاقی. 40

متغیرهای پژوهش. 41

خانواده وکارکرد آن. 41

نقش هیجان در  رشد اخلاقی. 46

هیجان شرم وگناه. 48

نظر برخی روان شناسان در درباره شرم و گناه. 49

پدیدار شناسی شرم و گناه. 50

تفاوت شرم و گناه. 50

موقعیت هایی که تداعی کننده شرم و گناه هستند.. 52

اندازه گیری هیجانات خود- آگاهی. 53

همبسته ها و تفاوت های جنسیتی شرم و گناه. 54

همدلی. 55

منابع اقتدار اخلاقی. 56

تمایز قدرت و اقتدار. 56

جنسیت و استدلال اخلاقی. 58

نظریه گیلیگان در باره جهت گیری های اخلاقی. 60

متغیرفرهنگ و رشد اخلاقی. 62

مطالعات  تفاوت های جنسیتی در رشد اخلاقی. 65

مدلها و اخلاق. 68

نمونه هایی از پژوهش های مدل معادلات ساختاری درباره رشد اخلاقی   70

جمع بندی پیشینه پژوهش. 72

   

                                           فصل سوم: روش اجرای پژوهش

روش پژوهش. 75

جامعه و نمونه. 76

روش گردآوری داده ها. 77

ابزارهای جمع آوری اطلاعات. 77

مقیاس باورها ودرگیری معنوی .. 78

پایایی. 79

روایی. 79

 

الف) تحلیل عاملی اکتشافی:. 79

ب )تحلیل عاملی تاییدی. 81

مقیاس منابع اقتدار اخلاقی. 82

پایایی. 83

روایی. 83

الف) تحلیل عاملی اکتشافی. 83

ب )تحلیل عاملی تاییدی. 86

پرسشنامه خود گزارشی خانواده. 87

پایایی. 88

روایی. 88

الف) تحلیل عاملی اکتشافی. 88

ب) تحلیل عاملی تاییدی. 90

شاخص واکنش بین فردی. 91

پایایی. 92

روایی . 92

الف) تحلیل عاملی اکتشافی. 93

ب) تحلیل عاملی تاییدی. 95

آزمون قضاوت اخلاقی. 97

پایایی. 98

روایی . 98

تحلیل عاملی اکتشافی. 98

آزمون عاطفه خودآگاهی. 99

پایایی. 100

روایی . 100

تحلیل عاملی اکتشافی. 100

پایایی. 101

روایی. 101

تحلیل عاملی اکتشافی. 102

روش تحلیل داده ها. 103

بررسی پیش فرض ها. 109

                                                فصل چهارم: تجزیه وتحلیل داده ها             

                                

توصیف آماری متغیرهای تحقیق. 113

ماتریس همبستگی و کوواریانس متغیر های نهفته پژوهش. 116

بررسی الگوی پیشنهادی تحقیق. 117

اصلاح الگو کلی. 135

سوال شماره یک. 137

سوال شماره ی دو. 137

سوال شماره ی سه. 138

داده های مربوط پسران. 138

داده های مربوط دختران. 139

مقایسه دوگروه  بر اساس مدل نیکویی برازش. 140

سوال شماره چهار. 144

سوال  شماره پنج. 144

 

                                               فصل پنجم   : بحث ونتیجه گیری

بحث. 145

نتیجه گیری. 152

محدودیت های پژوهش:. 155

پیشنهادهای پژوهشی:. 156

توصیه ها به مسئولان آموزشی ، معلمان و والدین:. 157

مسئولان آموزشی: 157

معلمان:. 158

اقدامات والدین:. 159

منابع………………………………………………………………………………………………….161

پیوستها

مقدمه

       امروزه مساله اخلاق و تربیت اخلاقی از اهمیت خاصی برخوردار است و لزوم پرداختن جدی به آن،  بیش از گذشته احساس می شود؛ زیرا از یک سو جوامع امروزی دچار گرفتاری هایی،  چون سستی اعتقاد،  مادی گری،  پوچ گرایی ، سست شدن مبانی خانوادگی، الکلیسم، اعتیاد و رشد روزافزون بیماریهای روانی شده اند که اخلاقیات محکم و مناسب می تواند در پیش گیری از این معضلات وآفات، تاثیر به سزایی داشته باشد و از سوی دیگر، تاکید آموزش و پرورش بر حیطه شناختی و توجه به تخصص و رقابت های فشرده ناشی از آن،  موجب غفلت از این حوزه شده است؛ بنابراین  باید به کرات و به روش های گوناگون یادآوری شودکه تربیت انسان متخلق به اخلاق، اولین شرط برای تعالی جامعه  و حرکت آن به سوی کمال است، چرا که، پیشرفت فرد تنها در ابعاد فنی و مادی می تواند  مشکل آفرین نیز باشد (کدیور،1379).

     اغلب پژوهشگران، بیشتر از دیدگاه فلسفه به اخلاق متمرکز می شوند. آنها اغلب بر این باور هستند که ارزشیابی دقیق اخلاق در حیطه فلسفه صورت می گیرد. همچنین مردم برداشت مبهمی از اخلاق دارند؛ احساسی که با بایدها و نباید ها همراه است و اغلب از والدین ، گروه های اجتماعی، محیط سیاسی یا تعلق مذهبی به دست می آید. اخلاق و عناصر سازنده آن، موضوع مورد علاقه والدین و مربیان آموزشی است، ولی کودکان با امر و نهی های والدین و بزرگترها، اغلب سردرگم می شوند تا ارشاد.

     مطالعه رشد اخلاقی طی دهه های گذشته، دچار تغییر و تحولاتی شده است. این حوزه از نظر تنوع نظریه های مطرح شده و موضوعات، به طور قابل توجهی گسترش پیدا کرده است. نظریه ها گسترش پیدا یافته اند تا رشد اخلاقی را در حوزه روانشناسی- روانشناسی اجتماعی، روان شناسی شناختی، علوم اعصاب شناختی …مورد بررسی قرار دهند. برای مثال تلاش های علمی اخیر در حوزه زیست شناسی می کوشد برای اخلاق، پایه های زیست شناسی پیدا کند؛ همین طور پژوهش های مردم شناسی می خواهد نقش فرهنگ را در رشد اخلاقی بررسی نماید. به طورکلی، پژوهش های جدید در حوزه رشد اخلاقی، در برگیرنده موضوعات زیر است:آزادی های شهروندی، فرهنگ، روابط بین گروهی، نژاد، تعصب، تفاوت های جنسی، روابط خانوادگی، شیوه های فرزندپروری، وجدان، ارزشها، خدمات اجتماعی،  پرخاشگری ، طبیعت، حقوق کودکان و….

     از طرف دیگر، بررسی نظریه های رشد اخلاقی روان شناسان غربی، ما را به این نتیجه می رساند که می توان آنان را در سه گروه بزرگ قرار داد.گروه اول از روان شناسان غربی (از جمله لارن1، 1983، گودال2،1990 ، دو وال3،1991 و1996، راین4، 1997، هافمن5، 2000،و هاید6 ، 2001) ریشه اخلاقیات و رفتار اجتماعی را در تاریخ تکامل زیستی انسان می دانند.گروهی دیگر از جمله روان تحلیل گرانی چون فروید7(1961/1925) و نظریه پردازان یادگیری اجتماعی چون بندورا8 (1977) اخلاقیات را سازگاری با هنجارهای اجتماعی تلقی می کنند.گروه سوم، که دیدگاه هایشان بیش از همه مورد توجه واقع شده است، روان شناسانی هستند که سطح رشد شناختی را اساس اخلاق می دانند ژان پیاژه (1932/1965) و لارنس کلبرگ(1976) بیش از هر روان شناس دیگر این گروه را نمایندگی می کنند. بنیادهای فکری برخی دیگر از روان شناسان ازجمله گیلیگان9 (1982) و رست10 ( 1986) را می توان در شمار گروه اخیر دانست ( به نقل از لطف آبادی،1384).

     در پاسخ به این سوال که، چرا رشد اخلاقی در دوره نوجوانی اهمیت دارد؟ دلایل نظری و سیاسی ویژه ای را  می توان ارائه کرد . یکی از دلایل سیاسی این است که تحقیق در دوره نوجوانی، تحت تاثیر این  عقیده عمومی است که نوجوانان از نظر اخلاقی نقص هایی دارند، لاجرم باید این نقص ها و راه های برطرف کردن آنها مطالعه شود. یک مرکز ملی نظرسنجی در آمریکا از بزرگسالان خواسته بود که نظرخود را درباره نوجوانان بیان کنند. حدود سه چهارم این افراد بیان کرده بودند که نوجوانان نقص هایی را در حوزه اخلاق دارند و تنها حدود 15/. درصد نوجوانان را مثبت ارزیابی کرده بودند. وقتی به ادبیات تحقیق  مراجعه می کنیم، متوجه می شویم که دلیل اصلی این سوءبرداشت،  به باور اشتباهی مربوط می شود که در ارتباط با نوجوانی وجود دارد، درحالی که نوجوانی پایه ای برای بزرگسالی است و ویژگیهای مخصوص به فرد خود را دارد و در واقع می توان گفت که از طریق دوره نوجوانی ارزشهای اخلاقی انتقال می یابد. نوجوانان  در مقایسه با کودکان ، وقت کمتری را والدین می گذرانند؛  بنابراین همسالان می توانند به عنوان یکی از عوامل تاثیر گذار در رشد اخلاقی نوجوانان مد نظر قرار گیرند(هارت[1] وکارلو[2]، 2005).

          همچنین، پژوهشگران مختلف بر این باورند که در تمایلات اخلاقی و رفتارهایی همچون،  نوع دوستی و پرخاشگری پایه زیست شناختی وجود دارد (کارلو،کویس3، دودگ4، 1998، ایزنبرگ5، فابیس6، 1999).  در واقع ، بروز مجدد فرایندهای زیستی در دروه بلوغ ممکن است بر رشد اخلاقی در دوره نوجوانی تاثیر بگذارد. تغییرات جسمانی و زیستی دوران بلوغ ممکن است حساسیت هیجانی و صمیمیت و در ادامه،  هیجانات مبتنی بر مراقبت رفتارهای اجتماعی را افزایش دهد ( به عنوان مثال همدلی و ناهمدلی).  در مقابل، تغییرات هورمونی با تحریک پذیری و پرخاشگری در ارتباط بوده،  ممکن است نوع دوستی و پرخاشگری را تسهیل کند (فابیس ، کارلو، کوپاندف7، لایبل8 ، 1998). در مطالعه ای نشان داده شده است که قسمت هایی از مغز در طول تصمیم گیری اخلاقی فعال می شوند. مطالعه همزمان نقش عوامل تاثیرگذار زیستی و اجتماعی،  می تواند ما را در ارائه مدلهای قوی یاری کند (همان منبع).

      در حوزه جنسیت هم مطالعاتی چندی صورت گرفته است. برخی از پژوهشگران (کارلو، مالتی1 وگومیرم2،1998) به این نتیجه رسیده اند که دختران، در مقایسه با پسران، همدلی و رفتار اجتماعی بیشتری از خود نشان می دهند. قابل توجه این که جنسیت، اغلب به عنوان متغیر تعدیل کننده ای در پیش بینی رفتار اخلاقی کودکان به کار رفته است (هاستینگس3،2000). بار4و هیگنز5 (1998) دریافته اندکه شیوه های فرزند پروری، تاثیرات متفاوتی بر رفتار اخلاقی پسران و دختران دارد؛ بنابراین، فرایند اجتماعی شدن ممکن است مفاهیم (معنای) متفاوتی برای دختران وپسران داشته باشد. همچنین جنسیت، روابط بین فرایندهای شناختی ، عاطفی و رشد اخلاقی در کودکان را تعدیل می کند. پژوهشگران دیگر(هینات6، برینو7 و همکاران، 1998) دریافته اند که روابط بین این متغیرها و رشد اخلاقی فقط در بین پسرها معنادار است. تحقیقات بیشتری لازم است تا فرایندهای مرتبط با رفتارهای اخلاقی پسران و دختران را بررسی کند، همچنین ضروری است بررسی شود که چرا  پیش بینی  کننده های رشد اخلاقی متفاوت هستند ( نقل برنت،2007). 

     با توجه به اهمیت و جایگاه رشد اخلاقی، شناسایی وتحلیل نقش متغیرهای مختلف محیطی وشخصی در پیش بینی سطح آن، همواره مورد توجه صاحبنظران و پژوهشگران این حوزه بوده است. یکی از حوزه های مطالعه این موضوع،  بررسی عوامل مرتبط با شایستگی اخلاقی است . در بین عوامل مختلف، متغیرهای رشدی و متغیرهای هیجانی می توانند نقش تعیین کننده ای داشته باشند. در این تحقیق بررسی اولویت های اخلاقی و پیش بینی آن بر اساس متغیرهای رشدی وهیجانی مدنظر است.

بیان مساله:

   بیش از هفت دهه است که بررسی تحول اخلاقی، یکی از محورهای اصلی پژوهش در روان شناسی را تشکیل داده است. مطالعه تحول ارزشهای اخلاقی، مستلزم تعیین فرایندهایی است که بر اساس آنها کودک قواعد و هنجارهای مورد انتظار جامعه ای راکه در بطن آن متحول می شود، می پذیرد و درونی می کند. درونی سازی را می توان فرایندی دانست که به واسطه آن هنجارها و ارزشها به صورت بخشی از نظام انگیزشی فرد در می آیند و حتی بدون آنکه فشاری از سوی دیگران تحمیل شود، رفتار وی را هدایت می کنند (برچ1،1997، ترجمه دادستان،1383).

     در حوزه روانشناسی امروز، دو جهت گیری نظری برجسته در ارتباط با رشد اخلاقی ظهور کرده است :یادگیری اجتماعی/شناخت اجتماعی و ساختار گرایی شناختی. هر دو رویکرد، نگاهی نه اخلاق محور به انسان دارند (نه خوب و نه بد) و به اهمیت تجارب او در رشد اخلاقی تاکید می کنند. علاوه بر این، هر دو دیدگاه، رویکردی کلی به زندگی و تمام مراحل آن دارند و بر دو دهه از زندگی تاکید می کنند(توماس،1997). با وجود این، هریک از دو نظریه منحصر به فرد بوده، به طرزی خاص تبیین می شوند. ابتدا نظریه شناختی-اجتماعی بررسی می شود.

    برای فهم جهت گیری های نظری مختلف، ارزیابی اینکه این جهت گیری بر چه چیزی متمرکز است، کمک کننده است. این جهت گیری ها، بر ارزش هایی متمر کز است (به عنوان مثال: تعهد، اعتقاد راسخ) که از سوی گروه مطرح شده و شخص به آن پایبند می شود (به عنوان مثال:خانواده، جامعه، ملیت). ارزش شخصی عبارت است از اعتقاد فرد در مورد شیوه های  عملکرد خوب و بد در ارتباط با دیگران، و ارزش  مشترک، عبارت است از تعهدی که شخص به طور کلی نسبت به افراد مختلف جامعه دارد (توماس،1997). نمونه هایی از ارزشهای تعهد عبارت است از احترام به طبیعت (زندگی)، احترام به توانمندی های دیگران و اهمیت حمایت از دیگران در زمانهای مورد نیاز (توماس،1997). در جهت گیری یادگیری اجتماعی/شناخت اجتماعی، رشد اخلاقی موفقیت آمیز به این صورت تعریف شده است:”پذیرفتن ارزشها و تعهدات گروه که شخص به آن گروه تعلق دارد و رشد منفی، یعنی بکارگیری  یا پرداختن به رفتارهایی که پیامد های منفی دارند” (به عنوان مثال، ناتوانی در یادگیری از نتایج). پذیرش ارزش های تعهدات گروه بیشتر از طریق الگوپذیری محیطی صورت می پذیرد (بندورا،1991 ). در مرحله بعد، این ارزش ها و تعهدات می تواند به رفتار تبدیل شود،  به شرط آنکه در عمل به کار گرفته شوند. جهت گیری شناختی/اجتماعی و یادگیری اجتماعی، رفتارهای ویژه را به عنوان مساله ای اخلاقی یا غیر اخلاقی طرح نمی کنند، چرا که از نظر محتوای اجتماعی، امری نسبی است. حال آنکه رفتار های عمومی به عنوان ارزشهای کلی و تعهدات تبدیل شده به عمل، در جوامع اتفاق می افتند؛ برای مثال، ارزشی چون به” دارایی دیگران احترام بگذارید در” قالب دارایی دیگران را ندزدید” جلوه می کند.  مطابق با جهت گیری شناخت اجتماعی/یادگیری اجتماعی، این اعمال خود به خود رفتارهای اخلاقی نامیده نمی شوند، بلکه کارکردی موفقیت آمیز برای جامعه دارند. از این رو، وقوع مجدد این رفتارها در طی زمان، نشان می دهد که آنها برای یک جامعه کار،  بدون توجه به اینکه این رفتارها اخلاقی هستند، حالت سازگارانه ای دارند.

       در جهت گیری ساختارگرایی شناختی، بر اکتساب قوانین توجه شده، که ناگزیر در تضاد با جهت گیری اکتساب رویکرد شناختی – اجتماعی است. از این رو، رشد اخلاقی موفقیت آمیز به عنوان اکتساب قوانین- به جای ارزشها  – تعریف شده است. قوانین به عنوان خواصی (خاصیت) بیرونی از دنیا تصور می شود که  ممکن است به صورت خواص جسمانی (مادی) شبیه آب یا خواص تعامل اجتماعی، شبیه روابط زناشویی باشد. این قوانین، گویا جهانی هستند و از موقعیت فرهنگی “نسبی گرایی”، که در دیدگاه یادگیری اجتماعی مطرح است ، مجزا هستند (توماس1،1997) .

     برای توضیح بیشتر در مورد نظریه ساختارگرایی شناختی، طرح نظریه شناختی پیاژه قابل توجه است.ژان پیاژه 2معروفترین نظریه پرداز ساختارگرایی شناختی است. او اخلاق را در ارتباط با بازی مورد مطالعه قرارداده و در حین بازی ها، قواعد مورد نظر را به دست آورده است (پیاژه 1968،1973) .پیاژه بر این باور است که کودکان هفت تا یازده ساله قادرند  خواص مادی چیزها را حفظ کنند (به عنوان مثال آنها می توانند همان  مقوله قبلی را حفظ کنند،  حتی وقتی که مایع از یک ظرف به ظرف دیگر ریخته شود) . پیاژه معتقد بودکه رشد ذهنی، پایه ای برای استدلال اخلاقی بعدی است (پیاژه واینهلدر،1969).  نمونه دیگر، تشریح  قوانین ساختارگرایی شناختی” اخلاق خود پیرو” است.اخلاق خود پیرو، اشخاصی را شامل می شودکه قضاوتهای خود را بر اساس احترام دوطرفه ، عدالت و احترام به دیگران قرار می دهند(پیاژه،1965).

     در نتیجه ،جهت گیری های یادگیر ی اجتماعی /شناخت اجتماعی و ساختارگرایی شناختی، تاثیر عمیقی بر حوزه رشد اخلاقی داشته اند. هر دو رویکرد، مطالعه رشد اخلاقی را در شکلی پویا پیگیری می کنند. رویکرد شناختی اجتماعی /یادگیری اجتماعی بر عوامل بافتی متمرکز است، در حالیکه ساختارگرایی شناختی بر اعمال ذهنی هشیار تمرکزکرده است. تفاوت دیگر این است که نظریه های ساختارگرایی شناختی، هیجان را به عنوان عاملی برجسته در رشد اخلاقی در نظر می گیرد، حال آن که در نظریه های شناختی اجتماعی و یادگیر ی اجتماعی ، جزء شخصیت غیر منطقی در نظرگرفته می شود. به عنوان مثال هر یک از دو رویکرد،  درباره احساس شرم، همدردی، ترس، شهوت و غیره درکارهای پژوهشی خود، به شکلی متفاوت نگاه می کنند. نظریه های ساختارگرایی شناختی به این نکته می پردازند که چه اشخاصی در موقعیتی فرض شده منطقی عمل می کنند، در حالی که نظریه های شناختی اجتماعی و یادگیر ی اجتماعی، مایل هستند تفاوت بین تفکر منطقی و رفتار واقعی را در موقعیت های واقعی زندگی مورد توجه قرار دهند. برای مثال، نظریه پرداز ساختارگرایی شناختی ممکن است ازکسی بخواهد که برای قضاوت ها و واکنش هایش به موقعیتی فرضی، پرسشنامه ای را پر کند، در حالی که نظریه پرداز یادگیری اجتماعی شناختی، ممکن است واکنش شخص را نسبت به آن موقعیت بسنجد و سپس آن را  با رفتار در زندگی واقعی  او مقایسه کند.

     نظریه رشد اخلاقی کلبرگ، نقش شناخت و هیجان را تبیین می کند، اما در مراحل اولیه بر شناخت متمرکز است . نظریه های رسمی معاصر به این نتیجه گیری رسیده اند که مهارتهای منتج  از تعامل عاطفی-شناختی ، ثبات (همسانی) بین قضاوت اخلاقی و رفتار اخلاقی را تسهیل می کند. رست  مدلی چهارجزئی از رشد اخلاقی ارائه داده است که عبارتند از: انگیزش اخلاقی1، حساسیت اخلاقی2، استدلال اخلاقی3 و منش اخلاقی4. این اجزا در قالب فرایندی چند بعدی عمل می کنندکه رشد اخلاقی را تسهیل کرده، آنگاه رفتار اخلاقی را تحریک می نماید. رابطه بین این اجزا دقیق نیست و همین امر باعث می شودکه فرصت شناسایی فرایندهای تاثیرگذار بر رشد اخلاقی از بین برود (مورتون5،2006).

     مطالعات انجام گرفته تا امروز بر استدلال اخلاقی متمرکز هستند و استدلال اخلاقی به تنهایی 20- 10 درصد واریانس را در رفتار اخلاقی پیش بینی می کند ( توماس،1994،2000). رست درباره نیاز به سه جزء اضافی رشد اخلاقی، بحث جالبی را پیشنهاد می کند که این پیش بینی را ترقی می بخشد. رست این اجزاء را به صورت مستمر و پویا مفهوم سازی کرده که با هم در تعاملند و به انتخاب های(گزینه های) اخلاقی منجر می شود. بنابراین او این اجزا را به عنوان مهارتهایی درونی برای افراد ارزیابی نکرده است. با وجود این ، منطقی به نظر می رسد که مهارتهای موجود در هر جزء اخلاقی می تواند بررسی شود تا روش های پیشرفت اخلاقی را ارزیابی کند. اگرچه فرایندهای روانشناختی درونی، پیش بینی بهتری از رفتار (عمل) اخلافی را به دست نمی دهند، ولی محققان تا امروز، تنها رابطه بین این چهار جزء را ارزیابی کرده اند و به خاطر مشکلات اندازه گیری، تنها دو جزء به طور همزمان مورد بررسی قرار گرفته است.  با این حال، کاربرد مدل چهارجزئی در برنامه های آموزشی با موفقیت انجام شده است . نقل قول های اولیه از این کاربردها به این جمع بندی رسیده است که شواهد تجربی بیشتری نیاز است تا نشان دهدکه:1) چگونه اجزاء به شکل بهتری تعریف عملیاتی می شوند؟ 2)رابطه بین اجزاء چگونه است؟ 3)رابطه بین اجزاء و مدلهای رشد اخلاقی چگونه است؟.

    مدل معادلات ساختاری فعلی از جنبه های مختلف، منحصر به فرد است و با جزئیات توضیح داده می شود. اول اینکه دو نوع تاثیر در پیش بینی شایستگی قضاوت اخلاقی مطرح است :تاثیرات رشدی و تاثیرات هیجانی (عاطفی). دوم اینکه مدل حاضر می تواند در جهت فراخنای زندگی (کل عمر) همچون پیشرفت در جهت پیش بینی متغیر نتیجه (پیامد) شایستگی قضاوت اخلاقی، که بعدها اتفاق می افتد، برنامه ریزی شود. در نهایت  مدل حاضر ،  دو جهت گیری قبلی – یعنی ساختارگرایی شناختی و یادگیری شناختی،اجتماعی-  را با هم ترکیب کند .

   این مدل اولویت های اخلاقی را پیش بینی کرده که می تواند به دو بخش متغیرهای رشدی و هیجانی تقسیم شود .متغیرهای رشدی از سه جزء تشکیل شده اند که عبارتند از:

1)کارکرد خانواده 2) زندگی معنوی 3) انتساب به منابع اخلاقی (به عنوان مثال دوستان و خانواده ).  شمول این سه سازه در مدل، در پیش بینی رشد اخلاقی به وسیله تحقیقات قبلی حمایت شده است (به عنوان مثال بندا1،2004، کینگ2 و فاروو3، 2002). موریس4، رابینسون5 و ایزنبرگ6 (2006) در ارتباط با کارکرد خانواده، زندگی معنوی و انتساب به منابع قدرت و شایستگی قضاوت اخلاقی،  رابطه بین رفتار ضد اجتماعی (به عنوان مثال :رفتار اخلاقی )،  خانواده، دوستان و تاثیرات مذهبی را با تحقیقاتی  نشان داده اند.

    سه جزء هیجانی :1) همدلی 2 ) شرم 3 ) احساس گناه که هیجانات اخلاقی نامیده می شوند در مدل حاضر تبیین خواهند شد.

     درمجموع با توجه به مبانی نظری (جهت گیری های یادگیر ی اجتماعی /شناخت اجتماعی و ساختارگرایی شناختی) وسوابق پژوهشی (پژوهش های محدود) تحقیق حاضر با عنوان” بررسی اولویت های اخلاقی و پیش بینی آن بر اساس متغیرهای رشدی وهیجانی” به دنبال آزمودن اثرات متغیرهای رشدی (کارکرد خانواده، زندگی معنوی، انتساب به منابع اخلاقی) و متغیرهای هیجانی (همدلی، شرم، احساس گناه) با توجه به متغیر جنسیت بوده است.

  اهداف پژوهش

هدف اصلی پژوهش، شناسایی رابطه بین متغیرهای رشدی، هیجانات اخلاقی و اولویت در قضاوت اخلاقی و ارائه  مدلی جهت تبیین روابط این متغیرهاست.

اهداف دیگر:

شناسایی نقش متغیرهای رشدی در پیش بینی اولویت های قضاوت اخلاقی.
بررسی نقش متغیرهای هیجانات اخلاقی در پیش بینی اولویت های اخلاقی.
مقایسه مدل علی مربوط به روابط میان متغیرهای رشدی، هیجانات رشد اخلاقی، و اولویت های قضاوت اخلاقی در دانش آموزان دختر و پسر
 

سوالات پژوهش

بر اساس الگوی مفهومی پیشنهاد شده، سوالات پژوهش به شرح زیر است:

آیا متغیر های کارکرد خانواده، زندگی معنوی و انتساب به منابع اخلاقی به طور غیر مستقیم اولویت های  قضاوت اخلاقی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
) آیا متغیرهای همدلی ، شرم ، احساس گناه به طور علی و مستقیم اولویت های  قضاوت اخلاقی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
آیا بین دوجنس از نظر کارکرد خانواده ، زندگی معنوی، انتساب به منابع اخلاقی و اولویت قضاوت اخلاقی تفاوت وجود دارد؟
آیا بین دو جنس از نظر متغیرهای همدلی، شرم ، احساس گناه و اولویت قضاوت اخلاقی تفاوت وجود دارد؟
آیا الگوی پیشنهادی برای تبیین اولویت اخلاقی نوجوانان با توجه به متغیرهای رشدی و هیجانی، مناسب است؟
اهمیت و ضرورت پژوهش

      کیفیت آموزش در سالهای اخیر در دوره دبیرستان مورد توجه قرارگرفته، و والدین و دانش آموزان می خواهند با توجه به هزینه های پرداختی، آموزش مناسبی به دست آورند. دوره دبیرستان، سهم قابل توجهی در رشد کلی دانش آموزان، به خصوص در استدلال اخلاقی دانش آموزان دارد. محیط های آموزشی می تواند نقش قابل توجهی در تحریک دانش آموزان به تفکر عمل اخلاقی داشته باشد. دانش آموزان دوره دبیرستان در مرحله شکل گیری هویت هستند و رشد هویت هم، ارتباط تنگاتنگی با آموزش مذهبی و اخلاقی دارد.

       پژوهش حاضر از دو جهت کاربردی وبنیادی، دارای اهمیت است. از نظر کاربردی به دلیل اینکه اخلاق یکی از مقولات اساسی در زندگی انسان است و نبود یا آموزش نادرست آن می تواند برای قشرهای مختلف جامعه، بویژه برای دانش آموزان یا نوجوان دوره دبیرستان بسیار آسیب زا بوده، و خطراتی جدی برای فرد خانواده و جامعه داشته باشد و احتمال گرایش فرد را به رفتارهای ناشایست، ضد اجتماعی و بزهکارانه بیشتر می کند. بنابراین، تحقیق حاضر در این زمینه می تواند به برنامه ریزان کتب درسی ، معلمان و والدین کمک کند تا با اصول علمی به تربیت و رشد اخلاقی فرزندان بپردازند و از پیامدهای ناگوار تضعیف اخلاق در نوجوانان جلوگیری کنند.

  از نظر بنیادی، ارائه مدلهای علی برای تبیین روابط علی میان متغیرهای رشدی و هیجانات اخلاقی در پیش بینی شایستگی قضاوت اخلاقی، به نظریه پردازی کمک می کند و فرضیه های مختلفی را برای آزمودن پیش روی محققان علاقه مند به حوزه تعلیم و تربیت ، به خصوص  روانشناسی تربیتی وآموزشگاهی قرار می دهد.  همچنین در این پژوهش، جنسیت نیز مورد توجه است و بررسی این متغیرمی تواند نتایج  قابل توجهی در برداشته باشد.

  تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

محیط خانوادگی ناکارآمد1:
تعریف مفهومی

محیط خانوادگی ناکارآمد عبارت است از الگوهای ارتباطی قالبی و ثابت که در محیط خانواده شکل گرفته، منفی و ناسالم هستند ( بیوورز2 وهامپسون3، 1990).

    تعریف عملیاتی

       سیاهه خانوادگی خودسنجی، ویرایش دوم برای سنجش خانواده ناکارآمد در نظر گرفته شده است. این آزمون  بر اساس مقیاس درجه بندی لیکرت تهیه شده و پاسخ به سوال ها،  پنج درجه ای است. سیاهه خانوادگی خودسنجی دارای پنج خرده مقیاس به شرح زیر است: عبارتند از: شایستگی / سلامتی، تعارض ، پیوستگی  ،رهبری،  بیانگری                                         

زندگی معنوی:
   تعریف مفهومی.

      زندگی معنوی در قالب رابطه شخصی فرد با قدرت بالاتر و رفتارها و تفکرات مرتبط  با آن تعریف شده است . زندگی معنوی در این مطالعه، با مذهبی خاص مرتبط نیست و برای هر فرد قابل دسترس است. همین طور ، با سازمان ها در ارتباط نیست و بدین ترتیب، در قالب چگونگی حضور فرد در خدمت مذهب به جای ارتباط با قدرت بالاتر تعریف نمی شود. زندگی معنوی اصلی،  به این شکل تعریف شده است :” پیوند با قدرت بالاتر ، درگیری آیینی ، توانایی داشتن ایمان و عقیده ، احساس معنی دار بودن ، درگیر در جامعه یا صحبت کردن با کسی در ارتباط با عقیده و تجارب معنوی “. ابعاد دیگر زندگی معنوی عبارت است از فعالیت های هستی گرایانه ، کاربردهای فردی و بینش. فعالیت های هستی گرایانه عبارتند از : دیدگاه گیری معنوی و انعکاس معنی در زندگی  روزمره. کاربردهای فردی آن نیز شامل فروتنی و به کارگیری معنویت در زندگی روزمره است. بینش، شامل توانایی پذیرش چیزهایی است که قابل تغییر نیستند (هتچ1 ، بورگ2 ، ناییرهاس3 و هیلمیچ4 ، 1998 ) .

    تعریف عملیاتی 

 مقیاس باورها و درگیری معنوی2. این ابزار چهار خرده مقیاس  دارد که عبارتند از: معنویت اصلی3 باور به قدرت بالاتر، ماهیت ارتباط، ارتباط واقعی، تجارب واقعی، تجارب معنوی، احساس معنی، داشتن عقیده و درگیری (مشغول شدن)  معنوی (کریمر5، آیرون سون 6، پور7، 2009)

– اسناد به منابع اقتدار اخلاقی 8

   تعریف مفهومی

       اسناد به منابع اقتدار اخلاقی این چنین تعریف شده است: “سطح اسناد داده شده تاثیر به منابع قدرت در امر تصمیم گیری اخلاقی “.  به عبارت دیگر، اسناد به منابع اقتدار اخلاقی عبارت است از آنچه اشخاص یا گروه ها بر تصمیم گیری اخلاقی فرد تاثیر گذاشته اند. منابع تاثیرگذاری اقتدار اخلاقی عبارتند از : الف) خود علاقه مندی  ب) خانواده  ج) معلمان، دوستان و رسانه ها  د) بهزیستی جامعه   ت) برابری   پ) موسسات مذهبی   ش) موسسات دولتی (وایت،1997).

    تعریف عملیاتی

مقیاس منابع اخلاقی تجدید نظر شده9

هدف این پژوهش آزمون عوامل روانی اجتماعی و محیطی در پیش بینی فعالیت جسمانی دریک نمونه تصادفی از دانش آموزان دختر مقاطع تحصیلی متوسطه شهر ارومیه است. روش تحقیق توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی است. نمونه آماری شامل 307 دانش آموز درکلاس های اول تا سوم دبیرستان بودند. از پرسشنامه برای اکتشاف رابطه احتمالی متغیر محیطی با فعالیت جسمانی دختران نوجوان استفاده شد. که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 83/0 گزارش شد. آمار توصیفی و همبستگی به وسیله نرم افزار  spss 20 اجرا شد و آزمون مدل و فرضیه ها با نرم افزار آموس8.50 صورت گرفت.

یافته ها نشان داد که دسترسی به شرایط محیطی مناسبی، حمایت دوستان از فعالیت های جسمانی، واحساس خودکارآمدی برای انجام فعالیت های جسمانی از تعیین کننده های معنی دار برای انجام فعالیت های جسمانی در اوقات فراغت دختران نوجوان است. از این رو برنامه های مداخله می بایست مبتنی بر افزایش فرصت ها ی محیطی برای انجام فعالیت های جسمانی ، تدارک فعالیت های جسمانی گروه محور، استفاده از روش های افزایش احساس خودکارآمدی باشد.

 

واژگان کلیدی: فعالیت جسمانی، عوامل روانی، عوامل اجتماعی، عوامل محیطی، دانش آموزان دختر، شهر ارومیه

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                               صفحه

 

فصل اول: طرح تحقیق

1-1- مقدمه: 2

1-2- بیان مسئله: 3

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق: 4

1-4- اهدف تحقیق: 5

1-4-1- هدف کلی: 5

1-4-2- اهداف فرعی: 5

1-5- مدل مفهومی تحقیق.. 6

1-6- فرضیه های تحقیق.. 6

1-7- قلمرو تحقیق: 6

1-8- محدودیتهای تحقیق: 6

1-8-1- محدودیت های کنترل شده. 6

1-8-2- محدودیت های خارج از کنترل محقق: 7

1-9- تعریف واژگان: 7

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1- مقدمه: 9

2-2- مبانی نظری تحقیق.. 9

2-2-1- مشارکت در ورزش: 9

2-2-2- نظریه های مربوط به گرایش…. 12

2-2-2-1-نظریه فیش باین و آیزن: 12

2-2-2-2- نظریه ساپ و هارود: 12

2-2-2-3- نظریه تزیشه و کرمکا: 13

2-2-3- نظریه های موجود در زمینه مشارکت… 13

2-1-3-1- پارادایم واقعیت اجتماعی.. 13

2-2-3-2- سرمایه اجتماعی: 13

2-2-3-3- سرمایه اقتصادی: 16

2-2-3-4- پارادایم رفتار اجتماعی.. 18

2-2-3-5- الگوی تبیینی اختیار عاقلانه. 18

2-2-3-6- نظریه مبادله: 19

 

2-2-3-7- ویژگی های شخصیتی.. 20

2-2-3-8- نظریه بیگانگی: 20

2-2-3-9-  نظریه خود اثربخشی: 20

2-2-3-10- نظریه سازگاری شناختی: 21

2-2-4- نظریه های تفریحات سالم.. 21

2-2-5- مشارکت ورزشی.. 23

2-2-5-1- فضای روحی موجود در خانواده. 26

2-2-5-2-وضع موفقیت اجتماعی – اقتصادی خانواده. 27

2-2-5-3- اثر مدرسه در رشد مشارکت جویی.. 27

2-2-5-4- اثر همسالان در رشد مشارکت جویی.. 28

2-2-5-5- اثر اجتماع. 29

2-2-5-6- انگیزه های مشارکت جویی در نظریات مختلف روانشناسی.. 30

2-2-6- فوائد ورزش…. 32

2-2-6-1- ورزش و سلامت جسمانی.. 32

2-2-6-2- فواید روانی ورزش…. 33

2-2-6-3- ورزش و کیفیت خواب… 34

2-2-6-4- ورزش و کارکرد اجتماعی.. 34

2-2-6-5- جلوگیری از آسیبها و انحرافات اجتماعی.. 35

2-2-6-6- نقش ورزش در کاهش  هزینه های درمانی: 36

2-2-7- زنان و ورزش: 37

2-2-7-1- تاریخچه ورزش زنان: 37

2-2-7-2- مقایسه ورزش زنان و مردان: 38

2-2-7-3- ورزش زنان:آری یا نه؟. 38

2-2-8- ورزش دختران.. 39

2-2-8-1- الگوهای مشارکت ورزشی دختران در فعالیت بدنی و ورزش: 39

2-2-8-2- فوائد مشارکت ورزشی دختران.. 40

2-2-8-3- فوائد تحصیلی و آموزشی: 41

2-2-8-4- سلامت جنسی: 41

2-2-8-5- مشمولیت اجتماعی: 42

2-2-9- عوامل اثرگذار بر مشارکت دختران در فعالیت بدنی: 43

2-3- مروری بر تحقیقات انجام شده. 46

2-3-1- تحقیقات داخلی : 46

2-3-2- تحقیقات خارجی : 50

2-4- نتیجه گیری فصل دوم. 55

 

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1- مقدمه. 58

3-2-نوع و روش تحقیق.. 58

3-3- جامعه و نمونه آماری: 58

3-4- ابزار مورد استفاده: 58

3-5- روش اجرا: 60

3-6- روش تجزیه و تحلیل دادهها: 60

 

فصل چهارم: یافته های تحقیق

4-1- مقدمه. 62

4-2- توصیف آماری داده‌ها 62

4-2-1-  مدل سازی تحقیق و تحلیل عاملی مدل های اندازه گیری.. 64

4-2-2-تحلیل عاملی مدل اندازه گیری خود کارآمدی فعالیت جسمانی.. 64

4-2-3-تحلیل عاملی مدل اندازه گیری حمایت اجتماعی.. 65

4-2-4- تحلیل عاملی مدل اندازه گیری عوامل محیطی.. 67

4-3-  آزمون فرضیه های تحقیق.. 67

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1-مقدمه. 71

5-2- چکیده تحقیق.. 71

5-3- بحث و نتیجه گیری.. 71

5-4- نتیجه گیری کلی.. 74

5-5-پیشنهادات برخاسته از تحقیق.. 75

5-5-1-پیشنهادات کاربردی.. 75

5-5-2-پیشنهادات برای  پژوهش های آینده. 75

منابع 77

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

شکل                                                                                                                                          صفحه

 

شکل 1-1 مدل مفهومی و فرضیه های تحقیق.. 6

شکل 2-1 مدل هرمی موانع سه گانه مشارکت از نظر کراوفود و همکاران ( 1991 ) 25

شکل 4-1- تحلیل عاملی مدل خودکارآمدی.. 65

شکل 4-2-  تحلیل عاملی سوالات حمایت اجتماعی.. 66

شکل 4-3- تحلیل عاملی سوالات محیط… 67

شکل 4-4- مدل معادلات ساختاری در حالت تخمین استاندارد. 69

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

جدول                                                                                                                                         صفحه

 

جدول 2-1-  طبقه بندی کانیون از گونه های مشارکت در ورزش( به نقل از ادواردز،1973) 11

جدول 2-2- فاکتورهای اثرگذار بر مشارکت ورزشی دختران(اقتباس از سالیس، 1995). 43

جدول 3-1-ویژگیهای روانسنجی تحلیل عامل اکتشافی و یایایی درونی متغیر های برون زای(مستقل) تحقیق.. 59

جدول 4-1- میانگین و انحراف معیار سن آزمودنی ها 62

جدول 4-2- میانگین و انحراف معیار ویژگی های جسمانی آزمودنی ها 62

جدول 4-3- آماره های توصیفی متغیر های پژوهش (میانگین، انحراف معیار و ضرایب همبستگی دوسویه) 63

جدول 4-4- نتایج تحلیل عامل تائیدی برای متغیر خود کار آمدی فعالیت جسمانی.. 65

جدول 4-5- نتایج تحلیل عامل تائیدی برای متغیر حمایت اجتماعی.. 66

جدول 4-6 -نتایج تحلیل عامل تائیدی برای متغیرعوامل محیطی.. 67

جدول 4-7- آزمون فرضیه اول تحقیق.. 68

جدول 4-8 -آزمون فرضیه دوم تحقیق.. 68

جدول 4-9- آزمون فرضیه سوم تحقیق.. 68

جدول 4-10- آزمون فرضیه چهارم تحقیق.. 69

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

طرح تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1- مقدمه:
فعالیت جسمانی یکی از ابعاد سبک زندگی سالم است و خطر بیماری قلبی و عروقی، برخی سرطان‌ها و دیابت نوع ٢ را کاهش می‌دهد (واربورتون[1] و همکاران، 2006). ورزش و فعالیت جسمانی در گروه‌های مختلف جامعه و به‌خصوص در نوجوانان تأثیرات مثبت و مزایایی نظیر پیشگیری از افزایش وزن، چاقی و بیماری‌های ناشی از آن، پیشگیری و کنترل بیماری‌هایی چون فشارخون، بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و افسردگی دارد (پوسکار[2] و همکاران، 1999). همچنین می‌تواند موجب پیشگیری از گرایش نوجوانان به سمت تفریحات ناسالم، بزهکاری، اعتیاد و کاهش استرس شده و اعتماد به نفس در نوجوانان را افزایش دهد (کرک­کالدی[3] و همکاران، 2002). سازمان جهانی بهداشت یکی از اهداف مردم سالم تا سال 2010 را فعالیت جسمانی ذکر کرده است (گروه سلامتی و خدمات انسانی آمریکا[4]، 2000).

رشد عادات مفید بهداشتی در طی کودکی و شروع نوجوانی بسیار با اهمیت است، زیرا ایجاد رفتارهای بهداشتی در این دوران رشد، نسبت به دوره بعدی آسان‌تر است (لورز[5] و همکاران، 2003). عادات خوب بهداشتی فراگرفته‌شده به‌وسیله نوجوانان می‌تواند یک اثر طولانی‌مدت در سلامتی آن‌ها داشته باشد، زیرا رفتارهایی که در نوجوانی شروع می‌شوند تمایل به ادامه در بزرگسالی را نیز دارند (ماهون[6] و همکاران،2002).

ورزش زنان، امروزه به عنوان یکی از موضوعات اساسی در حیطه ورزش مطرح است. این مسئله به دلیل ویژگی جسمانی زنان است. تحقیقات نشان داده است که پرداختن به ورزش و فعالیت های بدنی در زنان، تاثیر عمیقی بر دوران بارداری، شیردهی و همچنین سلامتی در دوران کهنسالی خواهد گذاشت. با وجود نقش مهم ورزش در سلامت زنان، هنوز جامعه ایران به اهمیت و ضرورت ورزش در بین دختران که مادران آینده جامعه محسوب می شوند و سلامت افراد جامعه آینده در گرو سلامتی آنان است، پی نبرده است. به عبارت دیگر، عدم تحرک جسمانی دختران و بانوان یعنی محروم شدن بخش مهم جامعه از سلامتی و بهداشت جسمانی و روانی، شادابی و کارایی لازم که بی شک لطمه های جبران ناپذیری برای کل جامعه به

 

دنبال خواهد داشت. بنابراین ضرورت دارد تا شرایط و زمینه های لازم را برای حضور بیشتر و فعالانه زنان در عرصه ورزش فراهم شود. در این راستا باید با بررسی های اولیه، مسائل و مشکلات موجود در این راه شناسایی و با رفع این موانع گام مؤثری در ارتقای سطح ورزش زنان برداشته شود(میرغفوری،صیادی تورانلو و میرفخرالدینی، 1388).

 

1-2- بیان مسئله:
منافع روانی و اجتماعی فعالیت جسمانی در تحقیقات مختلف به طور روشن بیان شده است.  فعالیت جسمانی یک مفهوم قابل دستیابی برای اکثریت افراد جامعه به منظوررسیدن به زندگی سالمتر است . افراد می­توانند کیفیت زندگیشان را از طریق تداوم فعالیت جسمانی منظم و با انجام فعالیت­های متوسط تا شدید ارتقاء و بهبود بخشند. غیرفعالی یا بی حرکتی یک عامل خطر برای تعدادی از بیماری ها شامل بیماری های قلبی عروقی، سکته های مغزی، سرطان کولون، سرطان سینه، دیابت نوع 2 ، فشار خون بالا و مشکلات بهداشت روانی است( سالیس[7] و همکاران، 2000).

مراکز آموزشی، مدارس و دانشگاه ها مکان های بالقوه و بستر های مناسبی برای اجرای برنامه ها جهت ارتقاء رفتارهای فعالیت جسمانی در سراسر طول عمر می باشند، از طرف دیگر دوره نوجوانی، دوره رشد و شکل گیری اعتقادات و عملکردهای سلامتی است و باید همواره به گونه ای عمل کرد که از شیوه زندگی سالم وعوامل مؤثر بر آن حمایت گردد( والاس[8] و همکاران، 2000). فعالیت فیزیکی منظم و ورزش در نوجوانان، و لذت و جذابیت متعاقب آن موجب پیشگیری از انحرافات اجتماعی، تبهکاری­ها، بزهکاری، رفتارهای مخاطره­آمیز واعتیاد، و تفریحات ناسالم در آنان می­گردد (کن و همکاران[9]، 2000).

فعالیت جسمانی به طور چشمگیری در دوره نوجوانی کاهش پیدا می‏کند، علاوه بر این، این کاهش‏ها در دختران در مقایسه با پسران شدت بیشتری را نشان می‏دهد(گروه سلامت و خدمات انسانی آمریکا[10]، 1996). سطح فعالیت جسمانی با انجام مداخلات رفتاری قابل اصلاح و تغییر است، در حال حاضر ضرورت انجام مداخلات مؤثردر فعالیت جسمانی وجود دارد، چرا که پنجاه درصد از افرادی که برنامه فعالیت جسمانی را شروع کرده­اند در طول شش ماه بعداز آن فعالیت جسمانی شان متوقف می شود. عوامل نفوذکننده در سبک زندگی فعال جسمانی و چگونگی پذیرش فعالیت جسمانی و بقا و تداوم آن بطور کامل شناخته نشده­اند، شناسایی و معرفی چنین متغیرهایی می تواند کمک به توسعه تداخلات و برنامه های مؤثرتر برای افزایش هر دو وضعیت­، اتخاذ فعالیت جسمانی، و پذیرش و تداوم آن برای جمعیت های نوجوان باشد(والاس وهمکاران، 2000). جهت درک سطوح فعالیت جسمانی در بین اشخاص، محققین مختلف تعدادی متغیرهای ارتقا دهنده سطوح فعالیت جسمانی را شناسایی نموده­اند. این متغیرها شامل متغیرهای دموگرافیک، شناختی، رفتاری، محیط اجتماعی و محیط فیزیکی هستند.(براون[11]، 2005).

مسئله اصلی در تحقیقات و برنامه‏های فعالیت جسمانی شناخت دقیق عوامل مؤثر روانی، اجتماعی و محیطی مرتبط با فعالیت جسمانی است و این شناخت می‏تواند در مداخلات رفتاری، منجر به برنامه­ریزی دقیق برای افزایش رفتارهای فعال جسمانی گردد. تحقیقات نشان داده است که عوامل موثر در مشارکت و موانع زمینه­ساز عدم مشارکت در میان گروه­های سنی، جنسیتی، و طبقاتی مختلف متفاوت است(فان­درهورست[12] و همکاران، 2010). سوالی که مطرح می­شود این است که کدام عوامل روانی، اجتماعی و محیطی موثر با میزان فعالیت جسمانی دانش­آموزان دختر در شهر ارومیه  مرتبطند؟ و کدام عوامل تاثیر بیشتری دارند؟

به همین دلیل هدف تحقیق حاضر تعیین « عوامل روانی، اجتماعی و محیطی اثرگذار بر فعالیت جسمانی دانش­آموزان دختر مقطع متوسطه شهر ارومیه» می­باشد.

 

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق:
ورزش و اوقات فراغت از نهاد­های اجتماعی ثانویه محسوب می شود و در کنار نهاد­های اولیه مانند خانواده و آموزش و پرورش دارای کارکردهای بسیاری است تا جائی که برخی تمدن فعلی را تمدن فراغت نامیده اند. بنابراین امروزه ورزش، به حدی از گسترش و توسعه رسیده است که از سوی کارشناسان به عنوان« جهان کوچک در جامعه» قلمداد می شود. به اعتقاد صاحب نظران ورزش، ارزش ها، ساختار و نیروی محرکه جامعه را نشان می دهد و ویژگی های اجتماعی را منعکس می سازد(عبدلی،1386). به همین دلیل برخی از پژوهش گران بر این عقیده اند که ورزش آیینه جامعه است و ساختار های ورزشی ، ساختار های دیگر جامعه مانند ساختار اقتصادی و سیاسی را که مردان از آن سودی می برند، منعکس می کنند. زنان و مردان در فرآیند جامعه پذیری از طریق ورزش با نوعی دنیای مردانه و زنانه در این زمینه مواجه می شوند(هولند و اوگلزبی[13]، 1979). همچنین از طریق ورزش می توان درباره سطح پیشرفت اجتماعی و اقتصادی یک جامعه قضاوت کرد، زیرا پیشرفت و توسعه­ی ورزش به عوامل اجتماعی- فرهنگی حاکم بر جامعه وابسته است(عبدلی،1386). ورزش به عنوان یکی از نهادهای ثانویه جامعه ی­مدرن، کارکردهایی چون سلامت، تفریح، هویت یابی، رفاه اقتصادی و… به همراه دارد. جوامع جدید بیش از هر زمانی به ورزش نیاز دارند زیرا جامعه­ی سالم نیازمند نیروهای سالم و با نشاط است. ورزش مانند سایر پدیده ها در جامعه تحت تأثیر عوامل اجتماعی و فرهنگی قرار دارد و برخی محققان ورزش را یک امر فرهنگی و زبان مشترکی برای برقراری ارتباطات جهانی می دانند(لیکر[14]،2002). فرصت های زنان در حوزه ورزش قابل مقایسه با مردان نیست، به همین دلیل یکی از اساسی ترین موضوعات مطرح در جامعه شناسی ورزش شناخت علل مشارکت پائین بانوان در فعالیت های ورزشی و عوامل تأثیر گذار بر آن است: به دلایل فراوانی که اغلب آن ها فرهنگی- اجتماعی هستند، زن در طول تاریخ فرصت کافی پیدا نکرده است تا شایستگی خود را برای مشارکت فعال در ورزش به اثبات رساند، زیرا مرزهایی در برابر زن نهاده شده که این مرزها را نقش های اجتماعی او، به عنوان موجود مؤنث ترسیم کرده است(انور الخولی،1381). در اکثر جوامع فعالیت های ورزشی به صورت سنتی مختص مردان تعریف شده و امکانات ورزشی بیشتر به آن­ها اختصاص می یابد؛ و  ورزش اساساً یک فعالیت مبتنی بر جنسیت است، فعالیتی که نه تنها برای مردان و پسران روی خوشی نشان می­دهد، بلکه ارزش ها و مهارت هایی را که به روشنی مردانه تعریف می شوند ترویج می نمایند(برل[15]، 2000). به منظور بهره­گیری بیشتر دختران از فوائد متعدد مشارکت در فعالیت­های جسمانی شناخت عوامل اثرگذار بر فعالیت بدنی بسیار حائز اهیمت است. همچنین مشارکت در فعالیت­های بدنی در سنین کودکی و نوجوانی، احتمال تداوم ورزش در سنین بزرگسالی را افزایش می­دهد بنابراین شناخت این عوامل اثرگذار در دوره نوجوانی بسیار مهم است. بنابراین تحقیق حاضر

فهرست مطالب

فصل اول   مفاهیم و كلیات     2

١-١ مقدمه  2

١-٢ بیان مساله  3

١-٣ضرورت تحقیق    4

١-٤سوالات تحقیق    4

١-٥ سوابق تحقیق(پیشینه)  5

١-٦ فرضیه ها  5

١-٧نوع روش تحقیق: 6

١- ٧ -١روش گرد آوری اطلاعات : 6

١-٧ -٢ابزارگردآوری اطلاعات     6

١-٨مفاهیم   6

١-٨-١تعریف لغوی حضانت     6

١-٨-٢تعریف اصطلاحی حضانت     9

١-٨-٣تعریف لغوی ولایت     3

١-٨-٤تعریف اصطلاحی ولایت     5

١-٨-٥تعریف لغوی و اصطلاحی قیمومت     9

فصل دوم   آثار و احكام خاص حضانت     12

2-1    صاحبان حضانت     12

٢-٢ شرایط صاحبان حضانت     15

٢-٣حضانت دیوانگان   21

٢-٤حضانت سفیهان   21

٢-٥حضانت افراد بالغ رشید   22

٢-٦حکم فقهی حضانت     23

٢-٧  وظایف حضانت كننده: 24

٢-٧-١معنی نگاهداری    24

٢-٧-٢آیا شیر دادن از لوازم نگاهداری است     24

٢-٧-٣تربیت طفل    27

2-7-٤تنبیه طفل    27

٢-٨:ضمانت اجرای حق و تكلیف نگاهداری    28

٢-٩حق ملاقات     30

٢-١٠حق یا تكلیف (حكم) بودن حضانت     31

 

٢-١١:مدت حضانت     36

٢-١٢سقو ط حضانت: 41

٢-١٢-١جنون: 41

٢-١٢-٢ازدواج مادر : 41

٢-١٢-٣عدم مواظبت از طفل    42

٢-١٢-٤كفر   43

٢-١٣پایان حضانت     44

فصل سوم   آثار و احكام خاص ولایت     46

٣-١ولایت بر كودك      46

٣-٢صاحبان ولایت     48

٣-٢-١ولایت پدر  50

٣-٢-٢ولایت جدپدری    51

٣-٢-٣وصی    53

٣-٢-٤حاكم شرعی    56

٣-٢-٥ مومنان عادل   59

٣-٣شرایط صاحبان ولایت     62

٣-٤ولایت بر كودك از دیدگاه مذاهب فقهی: 63

٣-٥ ولایت پدر و جد پدری    64

٣-٦ اختیارات ولی: 67

٣-٧   اختیار ولی قهری در نكاح و طلاق مولی علیه  68

٣-٧-١ حدود اختیار ولی قهری در نکاح سفیه  68

٣-٧-٢حدود اختیار ولی قهری در طلاق سفیه  70

٣-٧-٢حدود اختیار ولی قهری در نکاح و طلاق مجنون   70

٣-٧-٣حدود اختیار ولی قهری در نکاح صغیر   72

٣-٧-٤حدود اختیارات ولی قهری در طلاق همسر صغیر   72

٣-٩ موارد سقوط ولایت     89

٣-١٠ موارد ضم امین    93

٣-١١ پایان ولایت     95

٣-١٢ ولایت مادر  96

فصل چهارم   آثار و احكام خاص قیمومت     101

٤-١صاحبان قیمومت     102

٤-٢شرایط صاحبان قیمومت     105

٤-٣تكالیف و اختیارات قیم   108

٤-٣-١مواظبت و تربیت مولی علیه (صغیر)  111

٤-٣-٢اداره اموال و حقوق مال مولی علیه  112

٤-٤ اجرت قیم   119

1-7 پیشینه. 5

1-8 روش تحقیق.. 5

1-9 اهمیت مرگ و مرگ اندیشی.. 5

1-9-1 چشم انداز فلسفه و عرفان اسلامی به مرگ… 6

1-7 پیشینه. 5

1-8 روش تحقیق.. 5

1-9 اهمیت مرگ و مرگ اندیشی.. 5

1-9-1 چشم انداز فلسفه و عرفان اسلامی به مرگ… 6

1-9-2 چارچوب های نظری بحث از نگاه ملاصدرا و امام. 7

1-10 بررسی مفاهیم. 8

1-10-1 احتضار. 8

1-10-2 مرگ… 9

1-10-3 أجل.. 9

1-10-4 قبض روح.. 10

فصل دوم؛ عالم احتضار. 11

2-1 چیستی عالم احتضار. 12

2-1-1 معنای عالم احتضار و وجوه تسمیه آن. 12

2-1-1-1  احتضار. 12

2-1-1-2  نزع. 14

2-1-1-3  سوق.. 14

2-1-1-4  سکر. 15

2-1-1-5  غمرات موت… 16

2-1-1-6 معاینه. 16

2-1-2 ویژگی های عالم احتضار. 17

2-1-3 جایگاه عالم احتضار به مثابه دروازه عالم برزخ.. 18

2-1-4 رابطه نفس و بدن در حالت احتضار. 20

2-1-4-1 نظر صدرالمتألهین و حضرت امام (رحمهما الله) 20

2-1-4-2 نظر آیات و روایات… 21

2-1-3 حضور ملائک و صاحبان ولایت کلیه الهیه در عالم احتضار. 21

2-1-3-1 بیان چند حدیث در اثبات حضور ولایت ائمه بر بالین محتضر. 23

2-1-3-2 تعبیر دیگری از حضور ولایت کلیه در هنگامه احتضار. 28

2-2 احوالات محتضر. 30

2-2-1 اقسام نفوس محتضرین.. 30

2-2-2-1 بیان حضرت امام در اقسام نفوس محتضرین.. 33

2-2-2-2  بیان گروهی دیگر از محتضرین در کلام امیرالمومنین (علیه السلام) 34

2-2-2 خوشی ها و ناخوشی های محتضر. 36

2-2-2-1  خاستگاه خوشی ها و ناخوشی های محتضر. 36

2-2-2-2 خوشی ها و ناخوشی های محتضر از اعمال خویش… 37

2-2-2-3 خوشی ها  و ناخوشی های محتضر از عوامل محیطی.. 39

2-2-3 آگاهی محتضر نسبت به حال خود و عوالم پس از مرگ… 49

2-2-4 قدرت محتضر نسبت به دخل و تصرفات… 52

2-2-4-1 آیه یکم: 53

2-2-4-2 آیه دوم: 54

2-2-4-3 آیه سوم: 56

2-2-4-4 آیه چهارم: 57

فصل سوم؛ مرگ، علت و اقسام آن. 59

3-1  معنای مرگ… 60

3-1-1 معنای مرگ از دیدگاه فلاسفه و حکما 60

3-1-2 معنای مرگ در قرآن. 61

3-2 ابعاد مختلف حقیقت مرگ… 63

3-2-1 حقیقت مرگ از دیدگاه صدرالمتألهین.. 63

 

3-2-1-1 مرگ به مثابه مرحله ای در حرکت جوهری.. 63

3-2-1-2 مرگ به مثابه ولادت در جهان دیگر. 65

3-2-1-3 مرگ به مثابه خیر و کمال و امری وجودی.. 66

3-2-1-4 مرگ بدن و حرکت قسری.. 68

3-2-1-5 مرگ به مثابه ترک بدن. 69

3-2-1-6  جمع بندی.. 71

3-2-1-7  نظر شیخ الرئیس در باب چیستی و حقیقت مرگ… 72

3-2-2 حقیقت مرگ از دیدگاه حضرت امام (رحمة الله علیه) 73

3-2-2-1 مرگ به معنای خروج از طبیعت… 73

3-2-2-2 مرگ امر وجودی.. 75

3-2-3 مرگ در آیات و روایات… 76

3-2-3-1 حقیقت مرگ… 77

3-2-3-2 ماهیت وجودی مرگ… 79

3-3 مجانست خواب و مرگ… 84

3-3-1 ماهیت خواب… 85

3-3-1-1 دیدگاه صدرالمتألهین.. 85

3-3-1-2 دیدگاه حضرت امام. 86

3-3-1-3 بیان آیات و روایات… 87

3-3-2 جایگاه نفس در عالم خواب و مرگ… 88

3-3-2-1 دیدگاه صدرالمتألهین.. 89

3-3-2-2 دیدگاه حضرت امام (رحمةالله علیه) 92

3-3-2-3 بیان آیات و روایات… 95

3-3-3 انقطاع نفس از بدن و ورود به سعه مجردات در هنگام خواب و مرگ… 98

3-3-3-1 نظر صدرالمتألهین.. 98

3-3-3-2 نظر حضرت امام ( رحمه الله علیه) 99

3-3-3-3 نتیجه. 100

3-3-3-4  بی حرکتی بدن در حالت خواب و مرگ… 101

3-3-4 مشاهدات و ادراکات نفس در عالم خواب و مرگ… 102

3-3-4-1 نظر صدرالمتألهین.. 103

3-3-4-2 نظر امام خمینی (رحمةالله علیه) 107

3-3-4-3 بیان آیات و روایات… 115

3-4 تحلیل فلسفی رابطه نفس و بدن در هنگام مرگ… 119

3-4-1 نیاز نفس به بدن. 119

3-4-1-1 نظر صدرالمتألهین.. 119

3-4-1-2  نظر حضرت امام خمینی (رحمه الله علیه) 120

3-4-2 نیاز بدن به نفس… 122

3-4-2-1  نظر صدرالمتألهین.. 122

3-4-2-2  نظر امام خمینی (رحمه الله علیه) 123

3-4-2-3 نکته: (وحدت نفس و بدن در عین ثنویت آن ها) 124

3-4-3رابطه مرگ با نفس و بدن. 126

3-4-3-1 نظر صدرالمتألهین.. 126

3-4-3-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 128

3-4-3-3 بیان آیات و روایات… 131

3-5 عمومیت مرگ… 133

3-5-1 هر موجود زنده ای می میرد. 135

3-5-2 مرگِ مرگ… 137

3-6 علت فلسفی مرگ… 138

3-6-1 دیدگاه صدرالمتألهین.. 138

3-6-1-1 تدرج نفس… 139

3-6-1-2 نشئات نفس… 141

3-6-1-3 تحولات و مدارج نفس… 143

3-6-2 دیدگاه حضرت امام خمینی (رحمه الله علیه) 144

3-6-2-1 انسان قبل از دمیده شدن روح.. 145

3-6-2-2 سیر نفس انسانی (پس از دمیدن روح در بدن) 147

3-6-3 علت فلسفی مرگ در بیان آیات و روایات… 150

3-6-3-1 مرگ مرحله ای از حرکت جوهری.. 153

3-6-4  نگاهی کوتاه به معنا و جایگاه أجل در حکمت و قرآن. 154

3-7  انواع مرگ… 156

3-7-1 مرگ آن به آن در بستر قوه و فعل.. 157

3-7-1-1 نظر صدرالمتألهین.. 157

3-7-1-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 158

3-7-1-3 بیان آیات و روایات… 159

3-7-2 مرگ طبیعی یا أجل مسمی.. 161

3-7-2-1 نظر صدرالمتألهین.. 161

3-7-2-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 164

3-7-2-3 بیان مرگ طبیعی و مرگ اخترامی و تفاوت آن ها در بیان آیات و روایات.. 166

3-7-3 مرگ اخترامی یا أجل معلق.. 168

3-7-3-1 نظر صدرالمتألهین.. 168

3-7-3-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 170

3-7-3-3 بیان آیات و روایات… 172

3-7-4 مرگ ارادی.. 173

3-7-4-1 نظر صدرالمتألهین.. 173

3-7-4-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 175

3-7-4-3 بیان آیات و روایات… 177

3-7-4-4 تکمله. 181

فصل چهارم؛ قبض روح. 187

4-1 قابضین ارواح.. 188

4-1-1 اقسام قابضین ارواح.. 188

4-1-2 انواع قابضین ارواح.. 189

4-1-2-1 خداوند. 189

4-2-1-2 ملک الموت… 192

4-2-1-3 اعوان ملک الموت… 197

4-2-1-4 عالین.. 200

4-2 حقیقت و معنای قبض روح.. 203

4-2-1 معنای قبض روح.. 203

4-2-2 حقیقت قبض روح.. 204

4-3 کیفیت قبض روح.. 210

4-3-1 مراحل قبض روح.. 213

4-4 انواع قبض روح.. 215

4-4-1  قبض روح ارواح طیبه. 215

4-4-1-1 آیه اول (استقامت کنندگان) 216

4-4-1-2 آیه دوم (پاک سرشتان) 217

4-4-1-3 آیه سوم (نفوس مطمئنه) 219

4-4-2 قبض روح ارواح غیر طبیه. 220

4-4-2-1 منافقان. 221

4-4-2-2 مستکبرین و کافران. 223

4-4-2-3 مستضعفین قاصر. 228

فصل پنجم؛ مسائل پیرامون احتضار و مرگ… 231

5-1 مسأله ترس از مرگ و شوق به آن. 232

5-1-1 ترس از مرگ… 232

5-1-1-1  نظر جناب صدرالمتألهین در مسأله ترس از مرگ… 232

5-1-1-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) در مسأله علل خوف از مرگ… 235

5-1-1-2-1 علاقه و وابستگی به دنیا 235

5-1-1-2-2 حب بقا و تنفر از فنا 236

5-1-1-2-3 عدم اعتقاد به معاد و حیات برتر. 238

5-1-1-3 ترس از مرگ در قرآن. 239

5-1-1-4 انواع خوف… 242

5-1-1-5 آثار خوف از مرگ… 244

5-1-2 شوق به مرگ… 245

5-1-2-1 شوق به مرگ در قرآن. 247

5-1-2-2 آرزوی شهادت زیبا ترین تجلی شوق به مرگ… 250

5-1-2-3 درخواست مرگ… 253

5-2 مسأله سکرات موت و اسرار آن. 258

5-3 مسأله غسل و کفن و نماز میت و اسرار آن. 261

5-3-1 غسل و کفن.. 262

5-3-2 اسرار نماز میت… 265

5-4 مسایل پس از مرگ در آغاز عالم قبر. 268

5-4-1 ماهیت قبر در منظر صدرالمتألهین و امام خمینی (رحمهما الله) 269

5-4-2 ماهیت قبر در بیان آیات و روایات… 270

5-4-3 سیر روح در قبر. 271

5-4-3-1 سوال و جواب در قبر از دیدگاه صدرالمتألهین و حضرت امام (رحمهما الله) 272

5-4-3-2 سوال و جواب در قبر در بیان آیات و روایات… 278

5-4-4 رابطه روح و جسم در عالم قبر. 281

5-4-4-1 نظر صدرالمتألهین و حضرت امام (رحمهما الله) 281

5-4-4-2 بیان آیات و روایات… 283

5-4-5 نعیم و جحیم در عالم قبر. 285

1-9-2 چارچوب های نظری بحث از نگاه ملاصدرا و امام. 7

1-10 بررسی مفاهیم. 8

1-10-1 احتضار. 8

1-10-2 مرگ… 9

1-10-3 أجل.. 9

1-10-4 قبض روح.. 10

فصل دوم؛ عالم احتضار. 11

2-1 چیستی عالم احتضار. 12

2-1-1 معنای عالم احتضار و وجوه تسمیه آن. 12

2-1-1-1  احتضار. 12

2-1-1-2  نزع. 14

2-1-1-3  سوق.. 14

2-1-1-4  سکر. 15

2-1-1-5  غمرات موت… 16

2-1-1-6 معاینه. 16

2-1-2 ویژگی های عالم احتضار. 17

2-1-3 جایگاه عالم احتضار به مثابه دروازه عالم برزخ.. 18

2-1-4 رابطه نفس و بدن در حالت احتضار. 20

2-1-4-1 نظر صدرالمتألهین و حضرت امام (رحمهما الله) 20

2-1-4-2 نظر آیات و روایات… 21

2-1-3 حضور ملائک و صاحبان ولایت کلیه الهیه در عالم احتضار. 21

2-1-3-1 بیان چند حدیث در اثبات حضور ولایت ائمه بر بالین محتضر. 23

2-1-3-2 تعبیر دیگری از حضور ولایت کلیه در هنگامه احتضار. 28

2-2 احوالات محتضر. 30

2-2-1 اقسام نفوس محتضرین.. 30

2-2-2-1 بیان حضرت امام در اقسام نفوس محتضرین.. 33

2-2-2-2  بیان گروهی دیگر از محتضرین در کلام امیرالمومنین (علیه السلام) 34

2-2-2 خوشی ها و ناخوشی های محتضر. 36

2-2-2-1  خاستگاه خوشی ها و ناخوشی های محتضر. 36

2-2-2-2 خوشی ها و ناخوشی های محتضر از اعمال خویش… 37

2-2-2-3 خوشی ها  و ناخوشی های محتضر از عوامل محیطی.. 39

2-2-3 آگاهی محتضر نسبت به حال خود و عوالم پس از مرگ… 49

2-2-4 قدرت محتضر نسبت به دخل و تصرفات… 52

2-2-4-1 آیه یکم: 53

2-2-4-2 آیه دوم: 54

2-2-4-3 آیه سوم: 56

2-2-4-4 آیه چهارم: 57

فصل سوم؛ مرگ، علت و اقسام آن. 59

3-1  معنای مرگ… 60

3-1-1 معنای مرگ از دیدگاه فلاسفه و حکما 60

3-1-2 معنای مرگ در قرآن. 61

3-2 ابعاد مختلف حقیقت مرگ… 63

3-2-1 حقیقت مرگ از دیدگاه صدرالمتألهین.. 63

3-2-1-1 مرگ به مثابه مرحله ای در حرکت جوهری.. 63

3-2-1-2 مرگ به مثابه ولادت در جهان دیگر. 65

3-2-1-3 مرگ به مثابه خیر و کمال و امری وجودی.. 66

3-2-1-4 مرگ بدن و حرکت قسری.. 68

3-2-1-5 مرگ به مثابه ترک بدن. 69

3-2-1-6  جمع بندی.. 71

3-2-1-7  نظر شیخ الرئیس در باب چیستی و حقیقت مرگ… 72

3-2-2 حقیقت مرگ از دیدگاه حضرت امام (رحمة الله علیه) 73

3-2-2-1 مرگ به معنای خروج از طبیعت… 73

3-2-2-2 مرگ امر وجودی.. 75

3-2-3 مرگ در آیات و روایات… 76

3-2-3-1 حقیقت مرگ… 77

3-2-3-2 ماهیت وجودی مرگ… 79

3-3 مجانست خواب و مرگ… 84

3-3-1 ماهیت خواب… 85

3-3-1-1 دیدگاه صدرالمتألهین.. 85

3-3-1-2 دیدگاه حضرت امام. 86

3-3-1-3 بیان آیات و روایات… 87

3-3-2 جایگاه نفس در عالم خواب و مرگ… 88

3-3-2-1 دیدگاه صدرالمتألهین.. 89

3-3-2-2 دیدگاه حضرت امام (رحمةالله علیه) 92

3-3-2-3 بیان آیات و روایات… 95

3-3-3 انقطاع نفس از بدن و ورود به سعه مجردات در هنگام خواب و مرگ… 98

3-3-3-1 نظر صدرالمتألهین.. 98

3-3-3-2 نظر حضرت امام ( رحمه الله علیه) 99

3-3-3-3 نتیجه. 100

3-3-3-4  بی حرکتی بدن در حالت خواب و مرگ… 101

3-3-4 مشاهدات و ادراکات نفس در عالم خواب و مرگ… 102

3-3-4-1 نظر صدرالمتألهین.. 103

3-3-4-2 نظر امام خمینی (رحمةالله علیه) 107

3-3-4-3 بیان آیات و روایات… 115

3-4 تحلیل فلسفی رابطه نفس و بدن در هنگام مرگ… 119

3-4-1 نیاز نفس به بدن. 119

3-4-1-1 نظر صدرالمتألهین.. 119

3-4-1-2  نظر حضرت امام خمینی (رحمه الله علیه) 120

3-4-2 نیاز بدن به نفس… 122

3-4-2-1  نظر صدرالمتألهین.. 122

3-4-2-2  نظر امام خمینی (رحمه الله علیه) 123

3-4-2-3 نکته: (وحدت نفس و بدن در عین ثنویت آن ها) 124

3-4-3رابطه مرگ با نفس و بدن. 126

3-4-3-1 نظر صدرالمتألهین.. 126

3-4-3-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 128

3-4-3-3 بیان آیات و روایات… 131

3-5 عمومیت مرگ… 133

3-5-1 هر موجود زنده ای می میرد. 135

3-5-2 مرگِ مرگ… 137

3-6 علت فلسفی مرگ… 138

3-6-1 دیدگاه صدرالمتألهین.. 138

3-6-1-1 تدرج نفس… 139

3-6-1-2 نشئات نفس… 141

3-6-1-3 تحولات و مدارج نفس… 143

3-6-2 دیدگاه حضرت امام خمینی (رحمه الله علیه) 144

3-6-2-1 انسان قبل از دمیده شدن روح.. 145

3-6-2-2 سیر نفس انسانی (پس از دمیدن روح در بدن) 147

3-6-3 علت فلسفی مرگ در بیان آیات و روایات… 150

3-6-3-1 مرگ مرحله ای از حرکت جوهری.. 153

3-6-4  نگاهی کوتاه به معنا و جایگاه أجل در حکمت و قرآن. 154

3-7  انواع مرگ… 156

3-7-1 مرگ آن به آن در بستر قوه و فعل.. 157

3-7-1-1 نظر صدرالمتألهین.. 157

3-7-1-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 158

3-7-1-3 بیان آیات و روایات… 159

3-7-2 مرگ طبیعی یا أجل مسمی.. 161

3-7-2-1 نظر صدرالمتألهین.. 161

3-7-2-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 164

3-7-2-3 بیان مرگ طبیعی و مرگ اخترامی و تفاوت آن ها در بیان آیات و روایات.. 166

3-7-3 مرگ اخترامی یا أجل معلق.. 168

3-7-3-1 نظر صدرالمتألهین.. 168

3-7-3-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 170

3-7-3-3 بیان آیات و روایات… 172

3-7-4 مرگ ارادی.. 173

3-7-4-1 نظر صدرالمتألهین.. 173

3-7-4-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) 175

3-7-4-3 بیان آیات و روایات… 177

3-7-4-4 تکمله. 181

فصل چهارم؛ قبض روح. 187

4-1 قابضین ارواح.. 188

4-1-1 اقسام قابضین ارواح.. 188

4-1-2 انواع قابضین ارواح.. 189

4-1-2-1 خداوند. 189

4-2-1-2 ملک الموت… 192

4-2-1-3 اعوان ملک الموت… 197

4-2-1-4 عالین.. 200

4-2 حقیقت و معنای قبض روح.. 203

4-2-1 معنای قبض روح.. 203

4-2-2 حقیقت قبض روح.. 204

4-3 کیفیت قبض روح.. 210

4-3-1 مراحل قبض روح.. 213

4-4 انواع قبض روح.. 215

4-4-1  قبض روح ارواح طیبه. 215

4-4-1-1 آیه اول (استقامت کنندگان) 216

4-4-1-2 آیه دوم (پاک سرشتان) 217

4-4-1-3 آیه سوم (نفوس مطمئنه) 219

4-4-2 قبض روح ارواح غیر طبیه. 220

4-4-2-1 منافقان. 221

4-4-2-2 مستکبرین و کافران. 223

4-4-2-3 مستضعفین قاصر. 228

فصل پنجم؛ مسائل پیرامون احتضار و مرگ… 231

5-1 مسأله ترس از مرگ و شوق به آن. 232

5-1-1 ترس از مرگ… 232

5-1-1-1  نظر جناب صدرالمتألهین در مسأله ترس از مرگ… 232

5-1-1-2 نظر حضرت امام (رحمه الله علیه) در مسأله علل خوف از مرگ… 235

5-1-1-2-1 علاقه و وابستگی به دنیا 235

5-1-1-2-2 حب بقا و تنفر از فنا 236

5-1-1-2-3 عدم اعتقاد به معاد و حیات برتر. 238

5-1-1-3 ترس از مرگ در قرآن. 239

5-1-1-4 انواع خوف… 242

5-1-1-5 آثار خوف از مرگ… 244

5-1-2 شوق به مرگ… 245

5-1-2-1 شوق به مرگ در قرآن. 247

5-1-2-2 آرزوی شهادت زیبا ترین تجلی شوق به مرگ… 250

5-1-2-3 درخواست مرگ… 253

5-2 مسأله سکرات موت و اسرار آن. 258

5-3 مسأله غسل و کفن و نماز میت و اسرار آن. 261

5-3-1 غسل و کفن.. 262

5-3-2 اسرار نماز میت… 265

5-4 مسایل پس از مرگ در آغاز عالم قبر. 268

5-4-1 ماهیت قبر در منظر صدرالمتألهین و امام خمینی (رحمهما الله) 269

5-4-2 ماهیت قبر در بیان آیات و روایات… 2

&nbsp;

<a href="http://zusa.ir/%d8%af%d8%a7%d9%86%d9%84%d9%88%d8%af-%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af-%d8%a7%d8%ad%d8%aa%d8%b6%d8%a7%d8%b1-%d9%88-%d8%ad%d9%82%db%8c%d9%82%d8%aa-%d9%85/"><img class="alignnone size-medium wp-image-170860″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/08/dsdss_001-300x233-300x233.png” alt="برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید” width="300″ height="233″ /></a>

 

70

5-4-3 سیر روح در قبر. 271

5-4-3-1 سوال و جواب در قبر از دیدگاه صدرالمتألهین و حضرت امام (رحمهما الله) 272

5-4-3-2 سوال و جواب در قبر در بیان آیات و روایات… 278

5-4-4 رابطه روح و جسم در عالم قبر. 281

5-4-4-1 نظر صدرالمتألهین و حضرت امام (رحمهما الله) 281

5-4-4-2 بیان آیات و روایات… 283

5-4-5 نعیم و جحیم در عالم قبر. 285

تجلی می‌یابد.

کلیدواژه: ارتباط میان‌فرهنگی، الگوی ارتباط میان‌فرهنگی، کنش میان‌فرهنگی، کنش دعوتی، نظام ارتباطی

فهرست مطالب

کلیات 1

بیان مسأله 1

ضرورت و اهمیت تحقیق 6

فرضیه‌ها 6

بخش اول: چارچوب مفهومی 7

فصل اول: تعریف مفاهیم 9

1-1- الگو 9

1-1-1- الگو به‌مثابه مدل 11

1-1-2- الگو به‌مثابه نظریه 12

1-1-3- الگو به‌مثابه انگاره 13

1-1-4- الگو به‌مثابه نقشه راه 13

1-1-5- الگو به‌مثابه اسوه 15

1-1-6- الگو به‌مثابه نظم 16

1-2- جمع‌بندی: 17

1-3- ارتباطات 25

1-4- فرهنگ 28

رابطه فرهنگ و ارتباطات 37

1-5- ارتباطات میان‌فرهنگی 38

1-5-1- شبکه مفهومی ارتباطات میان‌فرهنگی 44

1-5-1-1- ارتباط دورن‌فرهنگی 45

1-5-1-2- ارتباط فرهنگی 45

1-5-1-3- ارتباط بین‌فرهنگی 46

1-5-1-4- تماس فرهنگی 46

1-5-1-5- ارتباط بین‌الملل 47

1-5-1-6- دیپلماسی عمومی 47

1-5-1-7- دیپلماسی فرهنگی 48

1-6- کنشگران و محمل‌های ارتباطات میان‌فرهنگی 50

1-6-1- مهاجران 52

1-6-2- جهان‌گردان 52

1-6-3- مبلغان 54

1-6-4- بازرگانان و تجار 55

1-6-5- ورزشکاران 56

1-6-6- دانشمندان و نظریه‌پردازان 56

1-6-7- کاروان‌های آموزشی و اردوهای علمی 57

1-6-8- جلسات مناظره 57

فصل دوم: مروری بر ادبیات نظری 61

2-۱- تحلیل بنیادین اندیشه‌های ارتباطات میان‌فرهنگی 61

2-۲- رویکردهای عرفانی- فلسفی، تاریخی و فقهی 64

2-۳- نظریات ارتباطات میان‌فرهنگی 68

2-۳-۱- نظریه انطباق ارتباطی 68

2-۳-۲- نظریه مذاکره بر سر وجهه 68

2-۳-۳- نظریه کدهای گفتار 68

2-۳-۴- ابعاد مربوط به تفاوتهای فرهنگی 69

2-۳-۵- نظریه نقض انتظار 69

2-۳-۶- مدیریت اضطراب و عدم قطعیت 69

2-۳-۷- نظریه جامعه ارتباطات بین‌قومی 70

2-۳-۸- هویت فرهنگی از کولیر و توماس 71

 

2-۳-۹- مذاکره بر سر هویت 72

2-۴- اندیشه‌های معطوف به عمل در ارتباطات میان‌فرهنگی ‌ِغرب 73

2-۴-۱- لری سماور: اهمیت فرهنگ در ارتباطات 73

2-۴-۲- نپ: مسائل و شاخص‌ها 75

2-۴-۳- ناوینگر: موانع ارتباط 76

2-۴-۴- هالیدی: مدلهای کاربردی و مفاهیم نظری 78

2-۴-۵- گادیگانست: انتظار، ابهام و اضطراب 80

2-4-6- ریدموند و بونی: مهارت ارتباطی و اضطراب: 84

2-4-7- کلک و مارتین: کاهش حساسیت‌های بین‌فرهنگی 85

2-5- رویکردهای هنجاری به ارتباط میان‌فرهنگی 85

فصل سوم: روش‌شناسی 93

3-1- بررسی رویکردهای روشی موجود 93

3-1-1- رویکرد علم اجتماعی(پوزیتویستی) 95

3-1-2- رویکرد تفسیری 98

3-1-3- رویکرد انتقادی 100

3-1-4- رویکرد دیالکتیکی 101

3-1-5- رویکرد ارتباطی 102

3-2- رویکرد دینی (اسلامی) 106

3-4- پیوند روش با ادبیات نظری 114

3-5- روایی و پایایی 115

3-6- منابع تحقیق 116

بخش دوم: اسلام و ارتباطات میان‌فرهنگی 119

فصل چهارم: توسعه مفهومی میان‌فرهنگی 129

مقدمه 129

تبیین بحث 131

دین، مهمترین عامل تفاوت فرهنگی 136

فصل پنجم: مبانی نظری 147

5-1-اسلام و اندیشه میان‌فرهنگی 147

5-2- توحیدگرایی، مبنای تعاملات اجتماعی 156

5-3- جایگاه ارتباط میان‌فرهنگی در جغرافیای ارتباطی مومنان 160

فصل ششم: الگومندی ارتباط میان‌فرهنگی 167

مقدمه 167

تحلیل کنش 167

معنامندی کنش 169

دلالت‌های معنا برای کنش 171

فصل هفتم: اصول حاکم بر ارتباطات میان‌فرهنگی 179

7-1- اصل دعوت 180

7-1-1-  متعلقِ دعوت (مبنای مفاهمه) 185

7-1-1-1- دعوت به اسلام 187

7-1-1-2- دعوت به مشترکات ادیان 190

7-1-1-2-1- دعوت به مشترکات مصداقی از مجادله احسن 195

7-1-1-2-2- موعودگرایی مصداقی از امر مشترک میان‌دینی 196

7-1-1-2-3-  اقتدای حضرت مسیح به ولی‌عصر عج 197

7-1-1-3-  دعوت به فطرت 198

7-2-  تولی و تبری 204

7-3-  حفظ عزت و سیادت اسلامی 207

7-3-1- تقدم مصالح معنوی بر مصالح مادی 211

7-3-2- تقدم مصالح جمعی بر منافع فردی 213

7-۳-3- تحریم سلطه سیاسى(نفی سبیل) 214

7-۳-3-۱ تحریم وابستگى به بیگانگان 217

7-۳-4- تحریم‌هاى اجتماعى 217

7-۳-4-۱- حکم به ‌نجاست ذبح غیرمسلمان 217

7-۳-4-۲- عدم ثبوت حق شفعه برای کافر 218

7-۳-4-۳- تحریم ازدواج زن مسلمان با غیرمسلمان 218

7-۳-4-۴- جواز ازدواج مرد مسلمان با زنان اهل کتاب 219

7-۳-4-۶- اعمال محدودیت‌های اجتماعی 220

7-۳-5- محدودیت‌های فرهنگی 222

7-۳-5-۱- نفى نمادهاى کفرآلود و تحریم و تشابه ‌فرهنگى به‌ بیگانگان 222

7-۳-5-۲- حرمت کتب ضاله 222

7-4- رعایت اصول انسانی واخلاقی 222

7-4-۱- عدالت 225

7-4-۱-۱-عدالت با اهل کتاب در سیره‌ی معصومین علیهم‌السلام 227

7-4-۱-2- وفای به‌عهد در برخورد با غیر مسلمانان 228

7-4-۱-3- امانت داری در حق غیر مسلمانان 230

7-4-۲- احسان 231

7-4-۲-۱- تکریم خویشاوندان غیرمسلمان 233

7-4-۲-۲- گذشت و عفو در برخورد با غیرمسلمانان 233

7-4-۲-۳- رعایت حقوق کودکان و سالخوردگان غیرمسلمان 236

7-4-۲-۴- حمایت و یاری غیرمسلمانان 236

7-۴-۳- کرامت انسانی 237

7-۴-۳-۱- پرهیز از غیبت، تهمت، عیبجویی، تمسخر و… 238

7-۴-۳-۲- رعایت ادب اسلامی: اجتناب از تحقیر و توهین 239

7-5- همزیستی مسالمت‌آمیز 240

7-5-1- باور به کرامت ذاتی انسان 244

7-5-2- احترام متقابل 245

7-5-2-۱- احترام به مقدسات 246

7-5-2-۲- احترام به آزادی 249

7-5-2-۲-۱- آزادی مراسم و شعائر مذهبی 249

7-5-2-۲-۲- آزادی در انتخاب محاکم 251

7-5-2-۲-۳- آزادی مالکیت فردی 252

7-5-2-۲-۴- مالکیت اهل کتاب 252

7-5-2-۲-۵- آزادی تجارت 253

7-5-2-۳- مدارا و نیکو سخن گفتن 253

7-5-2-۴- حسن معاشرت 257

۴-5-2-۴-۱- سلام و تحیت در برخورد با اهل کتاب 262

7-5-2-۴-۲- پذیرش دعوت 263

7-5-2-۴-۳- عفو و گذشت درباره اهل کتاب 265

7-5-2۴-۴- دوستی و محبت غیرمسلمانان 265

۴-۵-3- تسامح در پذیرش اسلام: حجیت ظواهر 265

7-6-  طبقه‌بندی‌های مختلف غیرمسلمانان و ضرورت موضع‌گیری‌های مختلف درباره ایشان 266

7-6-1- اهل کتاب و کفار غیرحربی 268

7-6-1-1- طهارت اهل کتاب و آثار مترتب بر آن 268

7-6-1-2- یک مثال از تعامل رهبر معظم انقلاب با اهل کتاب 273

7-6-2-کفار حربی و مشرکان 275

7-6-2-۱- نهی از شرکت در مجالس کافران: 276

7-6-2-۲-  نهی از هم‌رازی باکافران: 276

7-6-2-۳-  نهی از ازدواج با کافران: 277

7-6-2-۴- جداسازی کافران محارب از سایر کافران 278

7-6-2-۵- رد هدیه مشرکان 278

نتیجه‌گیری 278

فصل هشتم: کنش دعوتی، الگوی ارتباط میان‌فرهنگی اسلامی 287

کنش دعوتی، برآیند اصول حاکم بر ارتباط میان‌فرهنگی 287

مقایسه کنش دعوتی و کنش ارتباطی 289

مقایسه کنش دعوتی با سایر کنش‌ها 295

8-1- دلالت‌های کنش دعوتی در ارتباط میان‌فرهنگی 304

8-1-1- بهره‌گیری از روش‌های سه گانه حکمت، موعظه و جدال احسن 305

7-1-1-1- غلبه ‌بر موانع ارتباط 311

7-1-1-1-1-  سوء تفاهم‌ها(به‌عنوان مهم‌ترین مانع ارتباط) 311

7-1-1-1-2-  قوم‌مدارای 315

7-1-1-1-3- موانع عاطفی 318

7-1-1-1-4- ارتباط یکسویه در فضای گفتگو 319

7-1-1-1-5- شروع از نقاط منفی (انتقاد گزنده) 319

7-1-1-1-6- پرسشگری منفی 320

7-1-1-2-1- برخورداری از دانش‌های ضروری برای ارتباط میان‌فرهنگی 322

7-1-1-2-2- آشنایی با زبان مخاطب 323

7-1-1-2-3- اطلاع از حساسیت‌های فرهنگی 328

7-1-1-2-4- پاسخ گویی به‌ پرسش‌ها 332

7-1-1-3- پشتیبانی گفتار با عمل 333

7-1-1-4- اتباع احسن 336

7-1-1-5- صبر و شکیبایی در دعوت به اسلام 338

فصل نهم: خلاصه و نتیجه‌گیری 340

منابع و مآخذ 348

بیان مسأله

ارتباط در گذشته و برای انسان نخستین، افزون بر کارکردهایی که در جهت حفظ حیات و یاری‌گرفتن از دیگران داشته، زمینه‌ساز فعالیت‌های اجتماعی و سرآغازی بر زندگی اجتماعی بوده است. اما در عصر حاضر اهمیت برقراری ارتباط به‌حدی است که انسان، پیوسته در جهت ابداع و ساخت انواع وسایل، ابزارها، روش‌ها و شیوه‌های کارآمدتر ارتباط جمعی و بین‌فردی کوشیده است. وقتی با دیگران اختلاف پیدا می‌کنیم، کارشناسان به‌ما پیشنهاد می‌کنند با یک‌دیگر گفت‌و گو کنیم. ارتباط داشتن و کسب مهارت ارتباط‌گیری با دیگران در شکل‌های گوناگون ارتباط اجتماعی در زندگی همه ما نقش مهمی ایفا می‌کنند. از سال‌های نخستین به‌ناچار با زبان‌های بیگانه آشنا می‌شویم و برای این‌که آن‌ها را به‌خوبی یاد بگیریم، کار و تمرین مستمر می‌کنیم. دو زبانه بودن به‌تدریج به ‌شرط لازم بسیاری از شغل‌ها تبدیل شده است. مسأله فقط توانایی زبانی نیست، بلکه کسب مهارت و آشنایی با نظام‌های ارتباطی مهم دیگر نیز اهمیت دارد. بنابراین، مهارت‌های ارتباطی محدود به‌مهارت‌های زبانی نمی‌شود، بلکه همچنین شامل مهارت داشتن در نظام‌های نشانه‌ای و ارتباطی دیگر به‌منظور اجرای صحیح نیز می‌شود.[1] به این‌ترتیب رسانه‌ها تاثیرات شگرفی برجای می‌گذارند لکن تاثیر رسانه‌ها صرفا سطحی، آن هم در سطح جهانی نیست، بلکه آنها تاثیرات عمیقی بر مناسبات اجتماعی و روابط انسانی نیز داشته‌اند. شبکه اینترنت شکل ارتباطی کاملا جدیدی است که نتایج پیدایش آن هنوز بر ما روشن نیست.

با همین اشاره سطحی می‌توان پی برد که ما برای زندگی کردن در جامعه جدید تا چه میزان به ارتباط وابسته‌ایم و این پدیده چه نقشی در زندگی ما ایفا می‌کند. «ارتباط» عنصری اجتناب‌ناپذیر و ساختاری در جامعه جدید است؛ پس در تمام شکل‌های گوناگون و متمایز آن موضوع محوری پژوهش‌‌های جامعه‌شناختی قرار می‌گیرد. ارتباط از دو جهت برای جامعه‌شناسی دارای اهمیت است. از یک‌سو جامعه‌شناسی دگرگونی در جامعه جدید را ناشی از تغییر شکل‌های ارتباطی ارزیابی می‌کند و از سوی دیگر ارتباط را راه‌حل بسیاری از مسائل موجود در جامعه جدید ارزیابی می‌کند.[2]

امروزه بخش قابل‌توجهی از ارتباطات انسانی به ارتباطات میان‌فرهنگی اختصاص دارد. ارتباطات میان‌فرهنگی در شکل‌های بی‌وسطه و با واسطه آن در طول تاریخ بشر هیچ‌وقت مانند اکنون اهمیت پیدا نکرده بود؛ چرا که هم مسافرت‌های خارجی و هم استفاده از محصولات فرهنگی و علمی سایر جوامع و فرهنگ‌ها در مقایسه با دوران اخیر بسیار ناچیز بوده و از اهمیت چندانی برخوردار نبوده است. امروزه ارتباط میان انسان‌ها از سویی به‌دلیل گسترش وسایل حمل و نقل در سراسر جهان افزایش چشم‌گیری داشته،[3] و از سوی دیگر، در نتیجه ظهور فناوری‌های ارتباطی، برای برقراری ارتباط میان‌فرهنگی هیچ نیازی به‌ مسافرت‌های طاقت فرسا و یا طولانی وجود ندارند. افراد زیادی بدون این‌که حتی از خانه خود بیرون بروند با دیگران ارتباطِ میان‌فرهنگی برقرار می‌کنند؛ آنان با تماشای فیلم‌ها و سریال‌های خارجی، با استفاده از فضای سایبر به‌عنوان یک کاربر اینترنتی و حتی با مطالعه آثار مکتوب (اعم از علمی، آموزشی، داستانی و …) و همین‌طور با ارائه اطلاعات و آثار خود در حال برقراری ارتباط‌ میان‌فرهنگی‌اند.[4] تعداد بی‌شمار از مردمان در شبکه‌های مجازی(ساده‌ترین شکل ارتباط میان‌فرهنگی) حضور دارند و شاید بتوان ادعا کرد که در شرایط کنونی ارتباطات میان‌فرهنگی به‌یک امر اجتناب ناپذیر و به‌تعبیری به بخش ضروری ارتباطات بشر[5] تبدیل گشته و همین پدیده بسیار مهم است که ارتباطات میان‌فرهنگی را در کانون توجه دانشمندان عرصه فرهنگ و ارتباطات قرار داده است. حتی ادعا می‌شود که: ارتباطات میان فرهنگی، موضوعی مهم و فوری است چون بنظر می‌رسد آینده زندگی اجتماعی بشر ضرورتا با نگرش ما نسبت به ارتباطات میان فرهنگی گره خوره است.[6]

در بیشتر موقعیت‌ها، ارتباط‌گرانِ میان‌فرهنگی اشتراک زبانی ندارند،[7] اما مسایل ارتباطی در قلمرو غیرکلامی بزرگ‌تر رخ می‌دهد. ارتباط غیرکلامی یک فرایند ظریف، چندبعدی، و غالبا خودجوش است. در واقع، افراد از بیشتر رفتارهای غیرکلامی خود که بدون توجه، خود به‌خود و غیرارادی انجام می‌شود آگاه نیستند. از آنجا که ما اغلب از رفتارهای غیرکلامی خود هم آگاه نیستیم، تشخیص‌دادن و تسلط بر رفتارهای غیرکلامی در فرهنگی بیگانه بی‌نهایت مشکل است.

با جدی شدن حوزه مطالعه ارتباطات و فرهنگ و روابط متقابل آنها، در دهه هزار و نهصد و هفتاد رشته علوم ارتباطات به ارتباطات میانِ فرهنگ‌ها توجه و آن را از حیطه خاص رفتار خارج کرد. مطالعات ارتباطات بین‌فرهنگی، در مورد روابط ارگانیک میان ارتباطات و فرهنگ، نه فقط از منظر عناصر رفتاری و بیرونی بلکه با توجه به اجزای شناختی نظیر نظام‌های دریافت و شیوه‌های استدلال نظریه‌پردازی کرد. این رویکرد مردم را نه فقط به‌عنوان ساختارهای اقتصادی – اجتماعی و توده‌های منفعل جامعه‌شناختی بلکه به‌مثابه ‌نظام‌های فرهنگی مورد توجه قرار می‌دهد. در واقع ارتباطات بین‌فرهنگی بیشتر بر ارتباطات فردی، روبرو و مستقیم متمرکز شده است.[8]

اسلام به‌عنوان دینی جهان‌شمول، به همه عرصه‌های حیات بشر(فردی و اجتماعی) توجه دارد. با جدی شدن ارتباطات میان‌فرهنگی، حساسیت دانشمندان اسلامی نیز به تناسب جدی‌تر می‌شود. چون از سویی، ارتباطات میان‌فرهنگی به احتمال زیاد با «فرهنگ‌پذیری» همراه خواهد بود. «فرهنگ‌پذیری عبارت است از یادگیری، مشارکت و درونی کردن نمادها و رفتارهایی که در محیط فرهنگی جدید رایج است. فرهنگ‌پذیری اغلب با «فرهنگ‌زدایی» یعنی فراموش کردن یا جایگزین کرن شماری از نمادها و کردارهای مألوف فرهنگ اولیه همراه است.»[9] از سوی دیگر، از نظر اسلام ارتباطات میان‌فرهنگی دارای اهمیتی مضاعف است. چرا که اسلام به گسترش ارتباطات مسلمانان با غیرمسلمانان در جهت تبلیغ دین توصیه و تاکید می‌کند و به ارتباطات انسان در همه ساحت‌ها، به‌ویژه ارتباط با غیرمسلمان، حساسیت ویژه‌ای نشان داده‌است. این حساسیت از نخستین روزهای ظهور اسلام وجود داشته است. «نهضت‌های پیامبران الهی، پیوسته در محیط‌هایی شکل گرفته‌اند که مولفه‌ی فرهنگی‌شان، تعارض آشکاری با محتوای باورها، ارزش‌ها و هنجارهای الهی آن نهضت‌ها داشته‌اند. رشد این نهضت‌ها و تبدیل شدن آن‌ها به اجتماع‌های دارای هویت فرهنگی خاص، در کنار رسالتی که برای انتقال پیام و ترویج باورها و ارزش‌های الهی خود داشته‌اند، ارتباط آ‌ن‌ها با فرهنگ‌های استقراریافته آن محیط‌ها را به موضوعایی برای برای مطالعات ارتباطات میان‌فرهنگی بدل کرده است. این ارتباط‌ها به‌طور عمده، از نوع تقابل فرهنگی بوده‌اند؛ زیرا مولفه‌های اعتقادی و ارزشی زیربنایی آن فرهنگ‌ها را زیر سوال می‌بردند و جهت‌گیری آن‌ها را مخالف با منافع و مصالح واقعی انسان‌ها می‌دانستند. پس همواره با مقاومت‌های فرهنگی روبه‌رو بودند».[10]

اسلام، به‌عنوان دینی که مدعی جهان‌شمولی و خاتمیت است، در همان حال که مقاطع گوناگون حیات اجتماعی خود را آکنده از تعامل‌های تعیین‌کننده با فرهنگی‌های همسایه دیده، حساسیت‌های مضاعفی را نیز برانگیخته است.[11]

اکنون که پیشرفت صنعت ارتباطات، حصارها و مرزها را در هم نوردیده و روز به‌روز انسان‌ها را به‌هم نزدیک‌تر مى‌کند و مى‌رود که تمامى انسان‌هاى کره زمین را در یک دهکده جهانى گردآورد، مسأله ارتباطات میان‌فرهنگی و چگونگی تعامل با دیگران در زاویه‌هاى گوناگون: اقتصادى، فرهنگى، سیاسى و… مسأله روز همه مسلمانان مى‌گردد[12] و پرسش‌هاى انبوهى را فراروى فقیهان و اسلام‌شناسان مى‌نهد.

ارتباطات صرفا یک قالب رفتاری نیست؛ بلکه با آگاهی و معرفت نیز ارتباط پیدا می‌کند. یک مسلمان همچنان که می‌تواند در یک ارتباطِ میان‌فرهنگی بر مخاطب خود تاثیر بگذارد، احتمال تاثیرپذیری‌اش نیز وجود دارد. به‌طور کلی، این‌که ارتباط با چه کسی با چه شیوه‌ای و با چه محتوایی صورت گیرد کاملا مهم بوده و در سرنوشت فرد و حتی جامعه مسلمین تاثیر می‌گذارد؛ این حساسیت‌ها بتدریج جدی‌تر می‌گردد. دقیقا همین موارد است که ارتباطات میان‌فرهنگی را برای پژوهشگر اسلامی به یک «مسأله» تبدیل می‌کند که برای حل آن باید به پرسش‌های ذیل پاسخ دهد:

دین اسلام چه الگویی را برای ارتباطات میان‌فرهنگی ارائه می‌دهد؟ویژگی‌های اصلی ارتباطات میان‌فرهنگى از نظر اسلام کدامند؟
آیا ارتباطات میان‌فرهنگی از اصول و قواعد خاصی پیروی می‌کند؟
ارتباط با افراد جوامع دیگر(اعم از مسلمانان و غیرمسلمانان) با چه هدفی صورت می‌گیرد؟
بسیاری از متولیان فرهنگی همواره در صدد پیدا کردن راهی برای بهینه‌سازی روابط اجتماعی در ساحت‌های مختلف آن بوده‌اند؛ ولی ظاهرا هیچ‌گاه چنین اتفاقی در حد انتظار رخ نداده؛ یا دست‌کم مقیاسی برای اطمینان از سنجش اثربخشی برنامه‌ها وجود نداشته است. همۀ کسانی که به بهبود وضعیت روابط اجتماعی می‌اندیشند، از فقدان الگوی رفتاری جامع که بر داده‌هایی قابل اعتماد مبتنی باشد، گله دارند. به‌طور طبیعی دست‌یابی به داده‌های مبتنی بر تحقیقات علمی که بتوان براساس آن رفتارهای اجتماعی را تنظیم و یا ‌به ‌برنامه‌ریزی کلان پرداخت، نیازمند آگاهی از مطلوبیت‌های اسلام است. تاکنون به بررسی جامع دست نیافته‌ایم که در آن به‌طور خاص  به الگوی مطلوب در عرصۀ ارتباطات میان‌فرهنگی پرداخته و سپس بر اساس آن، تحقیقات توصیفی و توصیه‌های هنجاری شکل گرفته باشد. این رساله هم نگاهی جامع به ارتباطات میان‌فرهنگی دارد و هم، زمینه را برای بررسی‌های میدانی فراهم می‌کند.

ضرورت و اهمیت تحقیق

گسترش ارتباطات در سطح جهانی و پیامدهایی که به‌ویژه برای جوامع اسلامی و مسلمانان خواهد داشت تحقیق درباره این موضوع را به یک ضرورت انکارناپذیر تبدیل کرده است. برغم اهمیت بسیار زیاد عرصه ارتباطات میان‌فرهنگی، آنچنان که باید توجه پژوهشگران ارتباطی به این موضوع معطوف نگشته است و از این‌رو در این خصوص خلاء جدی وجود دارد. پژوهش حاضر در جهت پاسخ به یکی از مسائل فراوانی که در این عرصه وجود دارد، شکل گرفته است.

فرضیه‌ها

معمولا اعتقاد بر این است که لزوم ارائه فرضیه تنها در تحقیقات تبیینی است.[13] یعنی دست‌کم دو متغیر در آنها حضور دارد.[14] فرضیه «حدسی است عالمانه درباره ارتباط میان دو متغیر یا بیشتر».[15] در غیر از این‌گونه تحقیقات، مسأله یا موضوع پژوهش فقط به صورت سوال بیان می شود[16] و محقق هم در پایان پژوهش به آن‌ها پاسخ می دهد. این تحقیق از سنخ مطالعات و بررسی‌های اکتشافی است بنابراین از طرح هرگونه فرضیه‌ای صرف‌نظر می‌کنیم.

[1] شوتس ایشل، راینر؛ مبانی جامعه‌شناسی ارتباطات، نشر نی، ۱۳۹۱: ص ۱۶

مقدمه

«الگوی ارتباطات میان‌فرهنگی در اسلام» به‌عنوان یک «سازه»[1] مفهومی، از حداقل سه مفهوم (الگو، ارتباطات میان‌فرهنگی و اسلام) و حداکثر پنج مفهوم (الگو، ارتباطات، فرهنگ، میان‌فرهنگی و اسلام) تشکیل شده است. تلاش خواهد شد علاوه بر تعریف این مفاهیم، تعدادی مفهوم دیگر هم که به‌صورت شبکه مفهومی در روشن شدن این مفاهیم نقش دارند، مدنظر قرار گیرند.

1-1- الگو

فقدان اجماع درباره تعریف مفاهیم اساسی در علوم اجتماعی نوعی آشفتگی در کاربرد آن‌ها را سبب شده است. الگو، مدل، نظریه، انگاره یا پارادایم،[2] ساخت، نوع، گونه، هنجار و مفاهیمی از این قبیل در برخی منابع، اگر نه به‌جای همدیگر، به‌صورت توأمان آورده شده و مورد بحث و مقایسه قرار گرفته‌اند. بنابراین تعریف «الگو» با بررسی شبکه مفاهیم مرتبط امکان‌پذیر خواهد بود و بدین لحاظ جمع‌بندی دیدگاه‌ها و ارائه تعریف قابل قبول برای الگو با دشواری‌هایی همراه است. به‌ویژه این‌که «در رشته‌های گوناگون علمی، الگو با تفسیرهای مختلفی ارائه گردیده است و هنوز یک تعریف جامع مورد پذیرش همگان از آن وجود ندارد و مناقشات در تعریف نیز به راحتی پایان‌پذیر نیست.»[3]

واژه الگو معادل لغت انگلیسی «پَتِرن»[4] و لغت عربی «اسوه» و به معانی مختلفی مانند نظریه، مدل، انگاره، شکل، قالب، منوال و نقشه به‌کار رفته است. در لغت نامه دهخدا این واژه معادل روبرو، سرمشق، مقتدی، اسوه، قدوه، مثال، نمونه و مانند آن قرار گرفته است. در دهه‌های اخیر محققان و اندیشمندان فلسفه و تاریخ علم و روش‌شناسی آن‌گاه که از الگو سخن می‌گویند منظورشان مجموعه‌ای از مفروضات، مفاهیم، ارزش‌ها و تجربیاتی است که روشی را برای مشاهده واقعیتِ جامعه علمی ارائه می‌کنند. آن‌ها از واژه «پارادایم» و یا به‌تعبیر ما الگو به‌عنوان واحد ارائه و ارزیابی تک‌نظریه‌ها و همچنین مجموع نظریه‌های علمی یاد می‌کنند.[5]

در علوم اجتماعی، آلن بیرو الگو را واژه‌ای مصطلح در جامعه‌شناسی انگلوساکسون برمی‌شمرد که شباهت معنایی با مدل، گونه و هنجار دارد. الگو امری شکل‌گرفته در یک گروه اجتماعی است که به‌عنوان راهنمای عمل به‌کار می‌رود. بیرو معتقد است الگو شیوه‌های زندگی است که از صوری فرهنگی منشا می‌گیرد.[6]

در معنای دیگر، الگو به‌معنای «اسوه» می‌باشد. اسوه از ماده «ا س و» به‌معنای اقتدا کردن و راضی بودن به رفتار الگو و در احوال مثل او بودن است[7] و در اصطلاح به‌معنای الگویی است که انسان از آن پیروی می‌کند، چه در زمینه خوب و چه در زمینه بد.[8] این کلمه در اصطلاح اسلامی برای پیروی از الگوهای شایسته استفاده می‌شود.[9] چنانکه در قرآن همیشه با صفت «حسنه» آمده است.[10] پس، می‌توان گفت: «الگو یک وسیله و معیار و میزانی است برای این‌که آن کاری که انسان می‌خواهد انجام دهد، با آن الگو تطبیق داده شود.»[11]

به این ترتیب، دست کم شش تلقی از الگو وجود دارد: 1) مدل ، 2) نظریه، 3) انگاره یا پارادایم، 4) نوع و ساخت، 5) نقشه راه یا نقشه جامع و 6) اسوه. ابتدا هر کدام از این تلقی‌ها را به اجمال بررسی و در پایان نسبت هر کدام را با تلقی مورد نظر به بحث می‌گذاریم.

1-1-1- الگو به‌مثابه مدل

واژه مدل در ادبیات علوم اجتماعی کاربردهای متعدد دارد؛ گاه در معنایی مترادف با نظریه و گاه به‌معنای بازنمودِ نموداری ریاضیاتی به‌کار می‌رود. در مواردی مقصود از مدل، بیان یک واقعیت در قالب تشبیه و تمثیل است. گاه ممکن است مدل در معنای نمونه و الگوی هنجاری به‌کار رود. نیز ممکن است مدل، یک معیار مقایسه یا به اصطلاح وبری تیپ ایده‌آل اراده شود. یکی از رایج‌ترین کاربردهای آن نیز که در مباحث روش تحقیق بیشتر مورد توجه است، معنایی است که از آن با عنوان مدل تحلیلی یا مدل نظری یاد می‌شود.[12] به طور کلی، در علوم اجتماعی، مدل مجموعه فیزیکی، ریاضی یا منطقی است که نشان‌دهنده ساخت‌های اساسی یک واقعیت است. مدل می‌تواند تام یا جزئی باشد بدین معنی که تمام جوانب واقعیت را شامل شود یا بخشی از آن را مدنظر قرار دهد. به‌عقیده‌ی بیرو تلاش‌های زیادی برای کاربرد نظریه مدل‌ها در علوم انسانی انجام شده اما به‌سبب پیچیدگی و کیفی بودن پدیده‌های اجتماعی و انسانی، مدل‌ها جز رهیافت و تخمین درباره آینده سودمند نیستند. هنگامی که از مدل رفتار صحبت می‌شود بیشتر معنای الگو از آن استنباط می‌شود.

رویکردهای فلسفی نسبت به ‌مدل نیز قابل‌توجه است؛ دایره‌المعارف فلسفه‌ی استنفورد  در بررسی مدل، رویکردهای معناشناختی[13]، هستی‌شناختی[14]، معرفت‌شناختی[15] و فلسفه علم[16] را در خود گنجانده است.

درباره رابطه الگو و مدل باید گفت که اصطلاح انگلیسی Pattern توسط جامعه‌شناسان فرانسوی به‌شکل  Model به‌کار گرفته می‌شود و در بسیاری از موارد و طبق نظر اکثر جامعه‌شناسان، این دو واژه در یک معنی به‌کار می‌رود. بنظر اشتریان، استفاده از واژگانی چون الگو یا مدل و … بیش از آنکه تعریف دقیق داشته باشد، تابع سلایق پژوهشگران و شرایط خاص هر رشته است.[17]

برخی بین این دو تفاوت‌هایی را قایل شده‌ و گفته‌اند که واژه Model کمی پیچیده‌تر از واژه Pattern است. واژه Pattern بیشتر به ‌»ساخت و روابط بین عناصر یک واقعیت» توجه دارد و طرح ساده شده‌ایی است که خطوط اساسی یک مجموعه اجتماعی و نسبت‌های موجود بین آن‌ها را مشخص می‌کند. واژه  Patternبرای ساده‌تر و قابل‌فهم کردن پدیده‌ها، به تنظیم عناصر آن پدیده و ایجاد نظمی در آن‌ها، می‌پردازد و آن‌را به‌شکل یک طرح منطقی و یک پیکره در می‌آورد و به‌نوعی یک ابزار توصیف‌کننده است.[18]

به‌سختی می‌توان الگو را از مدل تفکیک کرد و می‌توان آنها را معادل هم در نظر گرفت. اما اگر بخواهیم تفاوتی میان آنها قائل شویم باید بگوییم الگوها واقعیت‌های اجتماعی و خارجی هستند که نظام یافته‌اند و ما آنها را مشاهده می‌کنیم. اما مدل از روی واقعیت ساخته می‌شود که به تقلیل و ساده‌شدن آن می‌انجامد.

1-1-2- الگو به‌مثابه نظریه

در برخی زمینه‌ها، الگوها به‌مثابه ‌نظریه‌های ساخته و پرداخته کامل عمل می‌کنند، که از آنها نتایج خاصی به‌دست می‌آید. در واقع بعضی مولّفان، اصطلاحات الگو و نظریه را مترادف می‌دانند.[19] اما به عقیده کاپلان، این کاربرد را نمی‌توان کاملا موجه دانست.[20] توجه خاص وی در این‌باره از این عقیده ناشی است که فقط اقسام به‌خصوصی از نظریه‌ها را باید الگو نامید و به‌عکس، می‌توان گفت که بسیاری از نمونه‌هایی که الگو خوانده می‌شوند در آزمون‌های ویژه نظریه‌های بی‌تناسب علمی مردود شناخته می‌شوند.[21]

پاره‌ای نوشته‌ها نظریه‌پردازی را مقدم بر الگو قلمداد کرده‌اند. «بدون خلق نظریه‌ نمی‌توان در حوزه عمل به پیشرفت و توسعه دست یافت. چرا که بر اساس این مدل، ابتدا باید در همه حوزه‌های مورد نیاز نظریه‌پردازی کرده و سپس با طراحی الگوهای متناسب با نظریه‌های تدوینی، زمینه‌های اجرای آن‌ها را در حوزه عمل از طریق تجربه فراهم آورد.»[22]

در حقیقت نظریه، بدون ارجاع به مدل، به‌شکل بی‌واسطه و مستقیم، امور اجتماعی را تبیین می‌کند. در حالی‌که مدل از طریق تشابه، به شناخت واقعیت کمک می‌کند و با برجسته‌کردن عنصر تشابه، درک روشن‌تری از شباهت میان واقعیت و مدل ذهنی فراهم می‌سازد. البته باید دانست که مدلِ یک شیء برحسب تعریف، عین آن نیست؛ بلکه به‌ شیء مورد نظر شباهت دارد. مثلا مدل یک کارخانه، صورت کوچک و فرضی از کارخانه ارائه می‌دهد. در علوم اجتماعی نیز مدل‌هایی براساس واقعیت می‌سازند و سپس روی میزان تطبیق آن با واقعیت بحث می‌کنند. «انسان اقتصادی»، مدلی فردی است که با امور اقتصادی برخوردی منطقی دارد؛ برای چنین مدلی مفروضاتی در نظر گرفته می‌شود؛ اما ممکن است تمام آن مفروضات، با واقعیت تطبیق نکند. پس در رابطه مدل و واقعیت، باید به ‌وجه تشابه کلّی آن‌ها توجه و از جزئیات صرف نظر کرد.[23]

1-1-3- الگو به‌مثابه انگاره

برحسب نظر اکثر جامعه‌شناسان، اصطلاحات ساخت، نوع، انگاره و الگو کم‌و بیش یکسان به‌کار رفته‌اند. لیکن تفاوت‌های جزئی و معنی‌داری مابین این مفاهیم دیده می‌شود:

به‌کارگیری واژه انگاره، کوشش در راه ساده‌ترکردن و آسان‌فهماندن واقعیت از طریق تنظیم عناصر و داخل‌کردن نظمی در آن‌هاست. مثلا می‌توان طرح منطقی روابطی را که بین برخی از عناصر یک نظام وجود دارد به‌شکل یک پیکره درآورد.[24]

1-1-4- الگو به‌مثابه نقشه راه

پاره‌ای اظهارنظرها درباره الگو به‌ویژه آنچه بعد از تاسیس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از سوی افراد مختلف ارائه شده است به‌گونه‌ای است که الگو را به‌مثابه یک نقشه راه در نظر گرفته است. از این اظهارات می‌توان برداشت نمود در باور این افراد الگو مجموعه‌ای از برنامه‌های خرد و کلان و زمانبند برای رسیدن به نقطه مطلوب است. این تلقی به‌خصوص در ارتباط با پیشرفت پررنگ‌تر می‌گردد. با تحلیل اصطلاح «پیشرفت» به این نکته مهم دست پیدا می‌‌کنیم که پیشرفت، حرکت از وضعیت موجود به‌سمت وضعیت مطلوب (به‌سوی اهداف) است. این حرکت باید به‌صورت کاملا آگاهانه صورت گیرد و گام‌های رو به جلو با توجه به اهداف تنظیم گردد. بنابراین پیشرفت شامل تبیین وضعیت مطلوب، تحلیل وضعیت موجود، و ترسیم راهبرد حرکت خواهد بود و به هر میزان که به اهداف تعریف شده دست بیابیم، به‌همان میزان پیشرفت حاصل خواهد شد. پس، پیشرفت یک نقطه نیست؛ بلکه گام‌های مثبتی است که در جهت دستیابی به اهداف محقق می‌‌گردد. به‌عبارت دیگر، پیشرفت نقاط مقبول و نقطه مطلوب دارد و لذا الگوی اسلامی‌ ایرانی باید علاوه بر تعیین اهداف، مسیر یا مسیرهای حرکت به‌سوی آن را نیز ترسیم کند. بدین ترتیب، الگو نقشه راه است.[25]

چنین الگویی زمانی مطرح می‌شود که افراد به‌دنبال راهی برای دستیابی به وضعیت مطلوب باشند؛ اینجاست که همواره گروه‌ها و اندیشه‌های مختلف سعی می‌کنند با تصویرسازی‌هایی از وضعیت مطلوب، وضعیتی را بر اساس مفاهیم ارزشی ترسیم کنند که انگیزۀ حرکت به آن سمت میان مخاطبان ایجاد شود. بنابراین، هر الگویی که مطرح می‌شود، ناظر به گذار از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب است. به‌همین سبب، داشتن یک آرمان و مطلوب، امری ضروری برای الگوست[26] که پیروزمند آن را نرم‌افزار و منطق اداره جامعه می‌نامد[27]  و همایون اسم چنین الگویی را «الگوی خردگرا» نام می‌نهد. الگوی خردگرا در مقابل الگوی «گام به گام»، که ناظر به رفع اختلال‌های بوجود‌آمده

1-5- فرضیه های پژوهش. 9

1-6- تعاریف. 9

1-6-1- تعریف مفهومی. 9

1-6-2- تعریف عملیاتی. 10

فصل دوم پیشینه پژوهش. 11

2-1- نوجوانی. 12

2-1-1- مراحل نوجوانی. 13

2-1-2- خصوصیات دوره ی نوجوانی. 14

2-1-3- نیازهای دوره ی نوجوانی. 16

2-1-4- نیازهای زیستی دوره نوجوانی. 17

2-1-5- نیازهای عاطفی مرحله نوجوانی. 18

2-1-6- نیازهای اجتماعی نوجوان. 18

2-2- تعریف خانواده وعملکرد آن. 19

2-2-1-  خانواده و اهیمت آن. 21

2-2-2-  ویژگی های خانواده. 22

2-2-3- کارکردهای خانواده. 24

2-2-4- انواع خانواده. 24

2-3- سبک های فرزند پروری. 26

2-3-1- تاریخچه سبک های فرزند پروری. 28

2-3-2- تنوع فرهنگ و فرزند پروری. 30

2-3-3- نظریه بامریند. 31

2-3-4- انواع متفاوت والدین در فرزند پروری. 32

2-3-5-  نظریه اریکسون. 33

2-3-6- الگوی زیگلمن. 34

2-3-7- الگوی شفر. 36

2-3-8- نظریه آدلر. 37

2-3-9- طبقه اجتماعی و سبک فرزندپروری. 38

2-4- تعریف هویت. 39

2-4-1- انواع هویت. 40

2-4-2- هویت ازدیدگاه روزنبرگ. 43

2-4-3- دیدگاه اریکسون درباره هویت. 47

2-4-4- دیدگاه مارسیا درباره هویت. 48

2-4-5- دیدگاه بروزنسکی درباره هویت. 50

2-5- پیشرفت تحصیلی. 51

2-6- مسئولیت پذیری. 53

2-6-1- خود مختاری ومسئولیت پذیری. 54

2-6-2- عزت نفس ومسئولیت پذیری. 54

2-7- واقعیت درمانی گلاسر. 55

2-8- زمینه پژوهش در داخل ایران. 57

2-9- زمینه پژوهش خارج از کشور. 62

فصل سوم روش پژوهش. 65

3-1- روش پژوهش. 66

3-2- جامعه آماری. 66

3-3- حجم نمونه و شیوه نمونه گیری. 66

3-4- ابزار پژوهش. 66

3-4-1- پرسشنامه محیط خانوادگی. 67

3-4-2- پرسشنامه مسئولیت پذیری. 68

فصل چهارم یافته های پژوهش. 70

4-1- بررسی وضعیت پاسخ گویان. 71

4-1-1- سن پاسخ گویان. 71

4-1-2- مقطع تحصیلی. 72

 

4-1-3- رشته تحصیلی. 72

4-2- بررسی وضعیت والدین پاسخ گویان. 73

4-2-1- سن پدر. 73

4-2-2- سن مادر. 74

4-3- بررسی وضعیت پاسخ گویان در خانواده. 74

4-3-1- چندمین فرزند بودن. 74

4-4-2- تعداد فرزندان خانواده. 75

4-5- داده های استنباطی. 75

4-5-1- همبستگی پیرسون بین سبک آزاد گذار و مسؤلیت پذیر نوجوانان   76

4-5-2- همبستگی اسپیرمن بین سبک استبدادی و مسئولیت پذیر نوجوانان   76

فصل پنجم بحث ونتیجه گیری. 77

5-1- بحث ونتیجه گیری. 79

نتیجه فرضیه اول. 79

نتیجه فرضیه دوم. 79

نتیجه فرضیه سوم. 79

5-2- محدودیتها. 82

5-3- پیشنهادات کاربردی. 82

5-4- پیشنهادات پژوهشی. 82

منابع. 84

منابع فارسی. 84

منابع لاتین. 93

پیوست ها. 97

چکیده

هدف تحقیق: این پژوهش با هدف بررسی رابطه شیوه های فرزند پروری والدین با مسئولیت پذیری در نوجوانان دختر 15 تا 18 ساله شهرستان دالاهو، صورت گرفت.

روش تحقیق: پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها ، همبستگی است. جامعه این پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر دبیرستان های شهرستان دالاهو،  که در سال92-93 مشغول به تحصیل بوده اند، تشکیل داد. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 200 دانش آموز دختراز جامعه مورد تحقیق انتخاب شدند که با ابزارهای پرسشنامه مسئولیت پذیری ومحیط خانوادگی مورد اندازه گیری قرار گرفتند.

نتایج: نتایج در همبستگی پیرسون نشان می­دهد که بین سبک مقتدرانه و مسئولیت پذیری نوجوانان رابطه وجود دارد. همچنین نتایج در همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه نشان می دهند که 1- بین سبک آزاد گذار و مسئولیت پذیری نوجوانان رابطه وجود ندارد .2- بین سبک استبدادی و مسئولیت پذیری نوجوانان رابطه وجود دارد.

کلید واژه گان: شیوه های فرزند پروری، مسئولیت پذیری، نوجوانان دختر

فصل یکم

مقدمه پژوهش

 1-1- مقدمه

   خانواده مهمترین نهاد تربیتی جامعه و نخستین پرورشگاه فرد محسوب می­شود. بیان هر سخنی در باره تربیت کودک و نوجوان، بدون توجه به نقش حیاتی خانواده ناقص است(به پژوه،1380)عملکرد خانواده به زمینه های مانند خانواده در هماهنگی با تغییرات ،حل تعارضات وتضاد ها ،همبستگی بین اعضا، موفقیت در اعمال الگوهای انضباطی ،رعایت حدومرزبین افراد واجرای مقررات واصول بر این نهاد با هدف حفاظت از کل سیستم خانواده بستگی دارد(گلدنبرگ [1]وگلدنبرگ،1998). امروز جامعه در حال پیشرفت، نیازمند افرادی مسئول و خودکفا است و آموزش مسئولیت پذیری به کودکان نیازمند جوی خاص در خانه و مدرسه است.بایستی شرایطی فراهم کرد تا کودکان و نوجوانان، ابزارهای نگرش و ارزشیابی پیدا کنند تا به کمک آنها بتوانند بهتر تصمیم گیری کنند. تصمیماتی که آنان را در این دنیای پیچیده به سوی زندگی بارور و رضایت بخش رهنمون کند. انسانهای امروز بیش از بیش نیازمند پذیرش مسئولیت برای زندگی و سرنوشت خود هستند و این امر میسر نمی شود مگر اینکه مبنای آموزش و پرورش آنها مبتنی بر افزایش درک کودکان و نوجوانان در مورد نقش خود آنها به تعیین سرنوشت و ساخت کیفیت زندگیشان باشد و برای رسیدن به این اهداف، سعی و کوشش و برنامه ریزی دقیق لازم است.  اصل مسئولیت عبارت است از: «افزایش مقاومت فرد در برابر شرایط، تا به جای پیروی از فشار های بیرونی از الزام‏های درونی تبعیت کند که احساس مسئولیت یا احساس تکلیف نامیده می‏شود (باقری،1374) به عبارت دیگر، معنای مسئولیت این است که مددجو دیگران را به خاطر احساسات، افکار، تکانه‏ها و رفتارهای خود سرزنش نکند و مسئولیت آنها را بپذیرد و بداند آنچه را به دیگران نسبت می‏دهد (فرافکنی‏ها) در واقع متعلق به خود اوست.(ساسانی، 1382).

  حوزه مسئولیت انسان شامل مسئولیت فردی، خانوادگی، اجتماعی، نزدیکان، و مسئولیت در برابر عهد و پیمان الهی است. (فرهادیان ، 1378) تناسب تکلیف با توان فرد و عمل به تکالیف از جمله نکات مهم در جهت افزایش مسئولیت است. تناسب تکلیف با ظرفیت و توان نوجوان از بروز احساس شکست در او جلوگیری می‏کند؛ احساسی که منجر به تسلیم شدن و سلب مسئولیت فرد می‏شود. در حوزه عمل قرار گرفتن نیز موجب افزایش حس مسئولیت شده، یک احساس ارزشمند و عشق را در دل انسان پدید می‏آورد، اما قرار گرفتن در دایره «آرزوها»، به بی‏اعتنایی نسبت به پذیرش مسئولیت و سلب اختیار و در نتیجه، شکست می‏انجامد؛ شکستی که احساس بی‏ارزشی را در پی دارد. امام علی )ع) در این زمینه می‏فرمایند: «عمل را رفیق خود قرار ده، اما آرزویت دشمن توست».(ساسانی، 1382). پژوهشهای وسیعی که در زمینه برخورد والدین با فرزندانشان صورت گرفته حاکی از آن است که روشهای تربیتی، الگوهای رفتاری و واکنشهای والدین، که تحت عنوان شیوه های فرزند پروری که مورد بحث قرار می گیرد اثرات طولانی مدت و عمیقیبر رفتار، عملکرد، ایجاد سازگاریها و مهارتهای مختلف در فرزندان و بطور کل رشد همه جانبه آنان دارد. در اینجا محقق در نظر دارد تا رابطه شیوه های فرزند پروری والدین با مسئولیت پذیری نوجوانان را مورد بررسی قرار دهد.

1-2- بیان مساله

خانواده نخستین پایگاه تربیتی و قطعاً اولین و مهمترین کانون پرورش صحیح احیاء و شکوفایی استعدادهای کودکان است. بخش عمده ای از پرورش صحیح عقل و عاطفه که پایه­ی اساس سعادت انسان را تشکیل می دهد بر عهده­ی والدین می­باشد که باید از کودکی شروع شود (رحیم زاده،1381).  آدلر اولین کسی بود که به تاسیس درمانگاههای مشاوره و راهنمایی کودک پرداخت تا جائیکه شاگردانش اموزش فرزند پروری را در فهرست کارهایشان قرار دادند( علیزاه، 1383). به نظر آدلر[2] پدر باید کودک را طوری تربیت کند که آزادانه سوال بپرسد، پاسخ های کامل دریافت کند. به پیگیری علایق شخصی تشویق کند، فرزند را دست کم نگیرد، برای مادر وی جانشین پیدا نکند و در فراهم کردن نیازهای مادی وی کوشا باشد. وی معتقد است که این وظایف و رفتارها از سبک زندگی پیروی می کند و اگر سبک زندگی سالمی داشته باشد به این وظایف ونقشها آگاهی داشته و پایبند هستند، در غیر اینصورت نمی توانند حمایت کننده خوبی برای فرزندانشان باشند.(آلن ، 1994، به نقل از چاکرالحسینی ابرقویی،1385). شیوه های تربیتی والدین از عوامل مهم  و تاثیر گذار در تکوین شخصیت و ساز گاری او با شرایط مختلف اجتماعی و تحصیلی است (حسینی،1387). طبق دسته بندی بامریند در یکی از سبکهای فرزندپروری استبدادی، مقتدر و سهل گیرانه قرار می گیرد. والدین مستبد معمولاً دارای تعامل سرد همراه با کنترل زیاد با فرزندان هستند، در حالیکه والدین مقتدر کنترل همراه با رابطه گرم و پاسخگویی به فرزندان را شیوه خود می دانند، در مقابل والدین سهل گیر از فرزندان خود انتظارات اندکی داشته و هیچگونه کنترل و پاسخگویی نسبت به آنان ندارند(رجایی ،1387). همچنین عملکرد خانواده یکی از شاخصهای مهم تضمین کننده زندگی وسلامت روانی خانواده و اعضای آن است. تحقیقات نشان دادند در خانوادههایی که ارتباط میان اعضا و تعاملات داخل خانواده براساس صمیمت وتفاهم بین افراد استوار است همه اعضا نسبتاً علیه فشارهای زندگی مقاوم ومصون هستند. عملکرد خانواده با سلامت روانی اعضاء ارتباط دارد (قمری،1390). تحقیقات مختلف رابطه اختلال در عملکرد خانواده ومشکلات متعدد اعضای آن را نشان دادند، از جمله میلر[3] وهمکاران 2002؛ فرانکر[4]، کمبل[5]، سیدز [6]،2002؛پرکوم [7]وهمکاران،2005؛ کای- کن [8]و همکاران،2006؛ هر ، هامن و برنان [9]، 2008؛ صیادی، 1381؛یوسف نژاد، 1386؛ عباسی وهمکاران ، 1388(قمری،1390).  نویکی وکانتون (1994) نشان دادند که کنترل وصمیمیت والدین متغیرهای مهمی در رشد کودک هستند و همچنین محیطی که فرزندان در آن رشد می یابند در رشد انتظارات تعمیم یافته آنها بسیار مهم است . والدین که انتظارات درونی بیشتری از فرزندان خود دارند و به فعالیتهای فرزندان پاداش می دهند فرزند انها دارای کنترل دورنی می شود . چون در چنین موقعیتهایی مهمترین و اساسی ترین نکته ای که کودک می آموزد احتمال اخذ تقویت در قبال رفتارهای خود است. ولی چنانچه والدین رفتاری منع کننده، محدود کننده وطرد کننده همراه با انتقاد و خصومت به فرزندانشان اعمال نمایند، فرزند آنها دارای مکان کنترل بیرونی می شود.( یاسائی،1390(. در واقع چون عامل اصلی پرورش کودک والدینش هستند، ونگرش ورفتار والدین طبق نظریه روانشناسی فرد نگر آدلر[10] درباره سبک زندگی از الگوی مشخصی تبعیت می کند؛ می توان رابطه رویه مشخص والدین با روشهای تربیتی آنها را مورد بررسی قرار داد. نتایج پژوهشهای زیادی بیانگر این است که بین شیوه ای فرزند پروری والدین وعملکرد والدین با اختلالات روانشناختی فرزندان ارتباط معناداری وجود دارد.(ملسون[11]،2012؛ بشارت،عزیزی،پورشریفی.1390). پژوهشهای متعددی در رابطه با شیوه های فرزند پروری والدین ومسئولیت پذیری و بلوغ و سازگاری اجتماعی صورت گرفته است، که از آن جمله می توان به پژوهش سهرابی،(1391)، تحت عنوان رابطه عملکرد خانواده و سبکهای فرزند پروری با سازگاری اجتماعی دانش آموزان اشاره نمود؛ ونیز به پژوهش احمدی(1392)، تحت عنوان نقش شیوه های فرزند پروری بر خودپنداره وبلوغ اجتماعی دانش آموزان اشاره نمود. همچنین پژوهش هدایتی، فاتحی زاده، بهرامی ، اعتمادی وآکوچکیان(1389)، تحت عنوان رابطه شیوه های فرزند پروری والدین و مسئولیت پذیری نوجوانان دختر و پسر اشاره نمود. این پژوهش به طور خاص، میزان تأثیر سبک‏های والدینی (شیوه‏های فرزندپروری) را بر مسئولیت‏پذیری نوجوان بررسی می‏نماید.

1-3- اهمیت وضرورت تحقیق

اهمیت وضرورت رفتار والدین و مربیان به طور کلی بزرگترها با نوجوانان وکودکان خود ازاهمیت خاصی بر خورد است وآنها هستند که باکنش های بهنجار و ناهنجار خویش گاهی سر نوشت کودکان خود را تغییر می دهند و او را بیراهه می کشانند و یا راه درست زندگی را به او نشان می دهند دانستن این موضوع که فرزندان ما در سنین نوجوانی دستخوش چنین تغییراتی می شود و او باید خود را با تمام این تغییرات هماهنگ کند و به جای ایجاد نگرانی در نوجوانان احساس امید را در او پرورش داد پدر و مادر آگاه و فهمیده محیطی سرشار از محبت و تفاهم را به وجود می آورند و به فرزندان خود فرصت می دهند مشکلات و مسائل دوره­ی نوجوانی را به آسانی درمحیط خانواده حل نمایند والدین با مهرو محبت این حمایت را در نوجوان ایجاد کر ده و منجر به ارتقای سلامت روانی کودک و نوجوان می گردد . از آنجا که دانش آموزان از اقشار مستعد وبرگزیده جامعه و سازندگان آینده کشور وجامعه خویش هستند، توجه با مسائل آنها تاثیر بسزایی در یادگیری وافزایش آگاهی علمی و موفقیتهای تحصیلی و آموزشی آنها خواهد داشت. محیط دبیرستان به خاطر مسائل وچالشهایی که دارد، برای افراد استرسهای خاصی را به همراه دارد. بنابراین این مساله نیازمند آن است که فرد سازگاری و مقاومت بیشتری را در برابر مشکلاتی که با آنها مواجه است، داشته باشد. از آنجا که فرد با ورود به دبیرستان با افراد از خانواده های متنوع روبرو می شود ، نیازمند آن است که مسئولیت رفتارها و کارهای خودرا قبول کنند است. این عوامل باعث می شود که روانشناسان ومشاوران به مسئولیت پذیز بودن دانش آموزان توجه بیشتری نشان دهند. با توجه به اینکه خانواده نخستین و بادوام ترین عامل تاثیر گذار در رشد شخصیت وعملکرد و نحوه تربیت فرزندان می باشد، لذا مهم ترین نقش را در چگونگی رفتار وخصایص بعدی دارد. در واقع این پژوهش در صدد یافتن بهترین روشهای تربیتی والدین برای بهبود وافزایش مسئولیت پذیزی فرزندانشان می باشد.

1-4- اهداف پژوهش

1-4-1- هدف اصلی

هدف اصلی پژوهش مطالعه حاضر بررسی رابطه­ی شیوه های فرزند پروری والدین با مسؤلیت پذیری در نوجوانان دختر 18-15ساله در شهر ستان دالاهو در سال 1393 است.

1-4-2-هدف فرعی

هدف پژوهش حاضرتعیین رابطه بین سبک مقتدرانه ،استبدادی وسهل گیرانه با مسئولیت پذیری در نوجوانان است .

1-5- فرضیه های پژوهش

1) بین سبک مقتدرانه ومسؤلیت پذیری نوجوانان رابطه وجود دارد.

2) بین سبک آزاد گذار و مسؤلیت پذیری نوجوانان رابطه وجوددارد.

3)بین سبک استبدادی و مسئولیت پذیری نوجوانان رابطه وجود دارد.

1-6- تعاریف

1-6-1- تعریف مفهومی

شیوه های فرزند پروری:  به روش هایی که والدین برای فرزندان خود اعمال می کنند که در شکل گیری و رشد آنان در دوران کودکی و نوجوانی و پس از آن اثر گذار می باشد این سبک های تربیتی خود شامل : سبک های مستبدانه ، سهل گیرانه ، پذیرنده.

شیوه های مستبدانه : والدین قوانین خود را به صورت انعطاف ناپذیری به فرزندان تحمیل می کنند از نظر تربیتی خشن و تنبیه گرند کودک خود را تنبیه می کنند.محبت آن ها نسبت به کودکان در سطح پایین است آنها عقاید و امیال کودکان را در نظر نمی گیرند و اغلب دارای فرزندان گوشه گیر خجالتی و بی اعتمادی هستند.(ماسن[12] و همکاران ، 1373).

شیوه های سهل گیرانه : والدین در آموزش رفتارهای اجتماعی سهل انگار هستند.نظم و ترتیب کمی در این خانواده ها حاکم و اعضای خانواده نسبت به قوانین و آداب و رسوم اجتماعی بسیار کم اهمیت هستند.

فرزندان در چنین خانواده هایی دارای استقلال فکری و عملی هستند و این باعث بی بند و باری کودکان آنان شده و در فرزندان رشد یافته این قبیل خانواده ها در مقابل بزرگسالان مقاوم و لجوج و دارای روحیه اعتماد به نفس پایینی هستند زود خشمگین و زود خوشحال می گردند(ماسن[13] وهمکاران،1373).

مسؤلیت پذیری:افزایش مقاومت فرددر برابر شرایط تا به جای پیروی از فشارهای بیرونی از الزام های درونی تبعیت کند که احساس مسؤلیت یا احساس تکلیف  نامیده می­شود.(باقری ،1374) به عبارت دیگر معنای مسؤلیت این است که مددجو دیگران را به خاطر احساسات، افکار،تکانه ها و رفتارهای خود سرزنش نکنند و مسؤلیت آنها را بپذیرد و بداند آنچه را به دیگران نسبت می دهد (فرافکنی ها) در واقع متعلق به خود اوست. (ساسانی ، 1382).

1-6-2- تعریف عملیاتی

شیوه های فرزند پروری  : آنچه از اجرای  پرسش نامه ی محیط خانوادگی نقاشیان بدست آمده است.

مسؤلیت پذیری : آنچه از اجرای  پرسش نامه ی مسؤلیت پذیری کردلو به دست آمده است بیانگر مسؤلیت پذیری می­باشد.

فصل دوم پیشینه پژوهش

2-1- نوجوانی

دوره نوجوانی یکی از ادوار مهم زندگی است . این دوره بهترین فرصت برای رشد و شکوفایی ­توانمندی هاست . به این مناسبت دوره نوجوانی را یکی از فرصت های پر اهمیت در زندگی آدمی به شمار آورده اند . یکی از مسائلی که نوجوان با آن روبرو است شکل گیری هویت است ؛ بدین معنا که نوجوان تشخیص دهد که کیست و چه کارهایی مهم و ارزشمند است و به تنظیم معیارهایی بپردازد تا بر اساس آنها رفتار کند و برای سوال اساسی خو د؛ یعنی هدف در زندگی پاسخی بیابد. گاهی نوجوان به علت تجارب نادرست دوران کودکی یا شرایط نامساعد محیطی دچار بحران می شود .( شاملو ،1392)

نوجوانی به پهنه سالهای اطلاق می شود که کودکی را به بزرگسالی می پیوندند. شروع نوجوانی با تغییرات بدنی هم زمان می شود.و در نتیجه ردیابی ظاهری آن آسان

 

1 – 3 ) واحد سبک زدایی اتمسفری . . . 12
1 – 4 ) تقطیر در خلأ . . . 16
1 – 5 ) تجهیزات کمکی . . . 18
1 – 6 ) فرآورده های واحد تقطیر نفت خام . . 19

فصل دوم تقطیر پیشرفته
2 – 1 ) تقطیر پیشرفته . . . 22

فصل سوم مدل سازی و شبیه سازی
3 – 1 ) مدل سازی و شبیه سازی . . . 28
3 – 2 ) کاربردهای شبیه سازی . . . 29
3 – 3 ) کاربردهای نوین شبیه سازی . . . 31
3 – 4 ) ارتباط با نرم افزارهای دیگر . . . 32

فصل چهارم واحد تقطیر 85 پالایشگاه آبادان
4 – 1 ) هدف از ایجاد واحد تقطیر 85 پالایشگاه آبادان. . 34
4 – 2 ) خوراک و محصولات واحد . . 34
4 – 3 ) سرویسهای جانبی ( Utilities ) . . . 42
4 – 4 ) شرح فرآیند . . . 42
4 – 4 – 1 ) تقطیر جزء به جزء نفت خام . . 42
4 – 4 – 2 ) تقطیر نفتا . . 48
4 – 5 ) افزایش ظرفیت . . . 51
4 – 6 ) انجام تغییرات ( Revamping ) . . 53
4 – 7 ) شرح فرآیند واحد پس از انجام تغییرات . . 56
فصل پنجم انجام شبیه سازی ، شناسایی محدودیّتها

5 – 1 ) ) واحد 100 پالایشگاه آبادان پس از انجام تغییرات ( Revamping) 60
5 – 1 ) انجام شبیه سازی و بررسی نتایج . . . 60
5 – 1 – الف ) شبیه سازی واحد به شکل طراحی اولیه ( قبل از انجام تغییرات – با ظرفیت 130000 بشکه در روز ) 63
5 – 1 – ب ) شبیه سازی واحد به شکل بعد از انجام تغییرات 75
مطالعه 1 (شناسایی تنگناها) . . . 75
فصل ششم اِعمال روش تقطیر پیشرفته جهت افزایش ظرفیت
6 – 1 ) مقدمه . . . 90
6 – 2 ) بررسی امکان بکارگیری روش تقطیر پیشرفته
در واحد تقطیر 100 پالایشگاه آبادان . . 92
مطالعه 2 . . . 93
فصل هفتم محاسبات اقتصادی
7 – 1 ) هزینه های سرمایه گذاری . . . 106
7-1-1 ) قیمت خرید و نصب برج پیش تفکیک . 106
7-1-2 ) قیمت خرید و نصب پمپ . . 107 7-1-3 ) کل هزینه های سرمایه گذاری . . 107
7 – 2 ) درآمدهای ناشی از انجام طرح . . 108
7-2-1 ) درآمد ناشی از افزایش ظرفیّت . . 108
7-2-2 ) درآمد حاصل از کاهش مصرف سوخت. . 109
7 – 3 ) سود ناشی از انجام طرح . . 109
فصل هشتم نتیجه گیری
8 – 1 ) نتایج ضمنی . . . 111
8 – 2 ) نتایج اصلی . . . 111

فهرست منابع فارسی . . . 113
فهرست منابع غیر فارسی . . . 114
چکیده انگلیسی . . . 115

فهــرســــــــــــت جدولها

شماره جدول عنوان صفحه

جدول ( 1 – 1 ) گستره های جوش اجزاء نفت خام نوعی 5
جدول ( 1 – 2 ) نقاط برش TBP برای بخشهای مختلف نفت خام 7
جدول ( 1 – 3 ) مقادیر آب مورد نیاز برای نفت خامهای مختلف 10
جدول ( 4 – 1 ) مشخصات نفت خام 36
جدول ( 4 – 2 ) مشخصات فرآورده های مختلف و میزان تولید هرکدام
( بر مبنای 130000 بشکه در روز ) 39
جدول ( 4 – 3 ) تقطیر فرآورده های مختلف بر اساس آزمایش
استاندارد ASTM D-86 40
جدول ( 5 – 1 ) نتایج حاصل از مطالعه 1 75
جدول ( 5 – 2 ) میزان استحصال فرآورده های مختلفدر ظرفیت 180000 بشکه در روز 84
جدول ( 6 – 1 ) بارحرارتی کوره و برخی مبدّلها ( در ظرفیت 180000 بشکه در
روز حاصل از شبیه سازی کل واحد برمبنای فرضیه مورد بحث ) 94
جدول ( 6 – 2 ) مقایسه حد اکثر دبی مولی بخار و مایع درون برج تقطیر اتمسفری
برای دوحالت فعلی و پس از نصب برج پیش تفکیک 95
جدول ( 7 – 1 ) قیمت نفت خام ، فراورده ها و درآمد حاصل از افزایش ظرفیت واحد
به میزان 20000 بشکه در روز 108


فهــرســــــــــــت نمودارها

شماره نمودار عنوان صفحه


نمودار ( 1 – 1 ) رابطه بین نقاط جوش متوسط حجمی و نقاط جوش میانگین 6
نمودار ( 1 – 2 ) رابطه بین نقاط جوش متوسط حجمی و نقاط جوش متوسط مولی 6
نمودار ( 4 – 1 ) نقاط جوش واقعی نفت خام ( True Boiling Point ) 35
نمودار ( 4 – 2 ) درصد استحصال فرآورده های مختلف از نفت خام- مورد انتظار طراحی 38
نمودار ( 5 – 1 ) مقایسه میزان استحصال فرآورده های مختلف( شبیه سازی و عملیاتی ) 70
نمودار ( 5 – 2 ) درصد استحصال فرآورده های مختلف از نفت خام( شبیه سازی ) 70
نمودار (5 – 3 ) مقایسه نقاط اشتعال فرآورده های مختلف ( شبیه سازی و عملیاتی ) 71
نمودار ( 5 – 4 ) مقایسه تقطیر نفتای سبک بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 72
نمودار ( 5 – 5 ) مقایسه تقطیر نفتای ریفورمر بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 72
نمودار ( 5 – 6 ) مقایسه تقطیر نفتای سنگین بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 73
نمودار ( 5 – 7 ) مقایسه تقطیر نفت سفید بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 73
نمودار ( 5 – 8 ) مقایسه تقطیر گازوئیل بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 74
نمودار ( 5 – 9 ) مقایسه تقطیر ته مانده برج تقطیر اتمسفری بر مبنای
آزمایش استاندارد   ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 74
نمودار ( 5 – 10 ) پروفیل دبی مولی بخار و مایع درون برج تقطیر اتمسفری قبل از
افزایش ظرفیت ( با ظرفیت 130000 بشکه در روز) 78
نمودار ( 5 – 11 ) پروفیل دبی مولی بخار و مایع درون برج تقطیر اتمسفری بعد از
افزایش ظرفیت ( با ظرفیت 180000 بشکه در روز) 79
نمودار ( 5 – 12) درصد استحصال فرآورده های مختلف –
در ظرفیت 180000 بشکه در روز 84
نمودار ( 5 – 13) مقایسه تقطیر نفتای سبک بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 85
نمودار ( 5 – 14) مقایسه تقطیر نفتای ریفورمر بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 85
نمودار ( 5 – 15) مقایسه تقطیر نفتای سنگین بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 86
نمودار ( 5 – 16) مقایسه تقطیر نفت سفید بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 86
نمودار ( 5 – 17) مقایسه تقطیر گازوئیل بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 87
نمودار ( 5 – 18) مقایسه تقطیر ته مانده برج تقطیر اتمسفری بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 88
نمودار ( 5 – 19) مقایسه نقاط اشتعال فرآورده های مختلف بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-93 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 89
نمودار ( 6 – 1 ) پروفیل دبی مولی بخار و مایع درون برج تقطیر اتمسفری پس از نصب
برج پیش تفکیک ( با ظرفیت 180000 بشکه در روز) 96
نمودار ( 6 – 2 ) مقایسه میزان قابل حصول فرآورده های مختلف
( حاصل از شبیه سازی و طراحی) 100
نمودار ( 6 – 3 ) درصد قابل حصول فرآورده های مختلف ( حاصل از شبیه سازی ) 100
نمودار ( 6 – 4 ) مقایسه تقطیر نفتای سبک بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 101
نمودار ( 6 – 5 ) مقایسه تقطیر نفتای ریفورمر بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 101 نمودار ( 6 – 6 ) مقایسه تقطیر نفتای سنگین بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 102
نمودار ( 6 – 7 ) مقایسه تقطیر نفت سفید بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 102
نمودار ( 6 – 8 ) مقایسه تقطیر گازوئیل بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 103
نمودار ( 6 – 9 ) مقایسه تقطیر ته مانده برج تقطیر اتمسفری بر مبنای
آزمایش استاندارد ASTM D-86 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 103
نمودار ( 6 – 10) مقایسه نقاط اشتعال فرآورده های مختلف بر مبنای آزمایش
استاندارد ASTM D-93 ( شبیه سازی و عملیاتی ) 104

فهــرســــــــــــت شکلها

شماره شکل عنوان صفحه

شکل ( 1 – 1 ) شماتیک واحد نمک زدایی یک مرحله ای 8
شکل ( 1 – 2 ) شماتیک واحد نمک زدایی دو مرحله ای 8
شکل ( 1 – 3 ) شماتیک یک نمک زدا 11
شکل ( 1 – 4 ) شکل واقعی یک نمک زدا 11
شکل ( 1 – 5 ) شماتیک یک برج تقطیر اتمسفری 14
شکل ( 1 – 6 ) برج تقطیر اتمسفری نفت خام 15
شکل ( 1 – 7 ) واحد تقطیر در خلأ نفت خام 16
شکل ( 2 – 1 ) برج تقطیر اتمسفری نفت خام 22
شکل ( 2 – 2 ) نحوه توالی برجها در روش تقطیر غیر مستقیم 23
شکل ( 2 – 3 ) نحوه توالی برجها در روش تقطیر مستقیم 24
شکل ( 2 – 4 ) شمای یک واحد تقطیر پیشرفته ( پالایشگاه میدر آلمان) 26
شکل ( 4 – 1 ) نمودار جریان خوراک و فرآورده های مختلف در واحدتقطیر 85
پالایشگاه آبادان در ظرفیت 130000 بشکه در روز 41
شکل ( 4 – 2 ) مسیر پیش گرمایش نفت خام 44
شکل ( 4 – 3 ) ظرف پیش تبخیر آنی و موقعیت قرار گرفتن آن در مسیر
پیش گرمایش نفت خام 54
شکل ( 5 – 1 ) محیط اصلی شبیه سازی ( Main Case ) 64
شکل ( 5 – 2 ) بخش پیش گرمایش نفت خام 65
شکل ( 5 – 3 ) کوره و برج تقطیر اتمسفری 66
شکل ( 5 – 4 ) محیط فرعی برج تقطیر اتمسفری 67
شکل ( 5 – 5 ) بخش خنک نمودن محصولات خروجی از برج تقطیر اتمسفری 68
شکل ( 5 – 6 ) بخش تقطیر نفتا 69
شکل ( 5 – 7 ) محیط اصلی شبیه سازی ( Main Case ) 81
شکل ( 5 – 8 ) بخش پیش گرمایش نفت خام 82
شکل ( 5 – 9 ) کوره و برج تقطیر اتمسفری 83
شکل ( 6 – 1 ) محیط اصلی شبیه سازی- پس از نصب Prefractionator 97
شکل ( 6 – 2 ) شبکه مبدّلهای حرارتی پیش گرمکن نفت خام در وضعیّت جدید 98
شکل ( 6 – 3 ) برج تقطیر اتمسفری کوره و برج پیش تفکیک جدید 99



مقدمه
هنگامی که یک شرکت پالایشی تصمیم به افزایش ظرفیت می گیرد طبیعتاً اولین واحدی که باید مورد ارزیابی قرار گیرد واحد تقطیر یا اصطلاحاً ( Topping Unit ) می باشد . سعی در برداشتن گلوگاهها از امـکانات و قابلیتهای موجــود کــه غالباً Retrofit Design گفته می شود ، کم هزینه ترین و سریعترین راه جهت دستیابی به ظرفیتهای تولید بالاتر با قبـــول کمــتریـن ریسک می باشد.
بالا رفتن قیمت محصولات نفتی و به تبع آن هزینه های انرژی که به علت تحولات سیاسی و بین المللی صورت گرفته است باعث شد تا کشورهای صنعتی که بزرگترین مصرف کنندگان انرژی در جهان هستند تلاشهای بسیاری را به منظور بهینه سازی صنایع نفتی و پتروشیمیایی که بزرگترین و پر مصرف ترین صنایع از لحاظ مصرف انرژی می باشند ،

ارتباط داشتند. حمایت پدر و مادر ارتباط منفی و معناداری با عاطفه منفی داشت. حمایت مادر هم چنین ارتباط معناداری با عاطفه مثبت داشت. نتایج رگرسیون گام به به گام نشان داد که حمایت پدر( 44/0 = β) و مادر( 26/0 = β) ، به ترتیب، به طور مثبت و معناداری (001/0 =  ( Pاحساس شایستگی را پیش بینی کردند. هم چنین حمایت پدر(74/0 = β; 001/0 = P  ) تبیین کننده مثبت احساس استقلال بود. هم چنین حمایت مادر(48/0 = β;001/0- = P  ) تبیین کننده منفی احساس وابستگی بود. نتایج هم چنین نشان داد که حمایت مادر( 45/0 = β)  و پدر( 32/0 = β)  ، به ترتیب، شاخص های پیشگو کننده سرزندگی ذهنی بودند(001/0 ) = P نتایج این آزمون هم چنین نشان داد که حمایت مادر( 54/0- = β)و پدر( 17/0- = β)، به ترتیب، به صورت منفی و معناداری تبیین کننده عاطفه منفی بودند. هم چنین حمایت مادر(35/0 = β;001/0 = P  )به طور مثبت و معناداری عاطفه مثبت را پیش بینی کرد. نتایج تحقیق حاضر نقش حمایت استقلالطلبانه والدین را در رابطه با ارضای نیازهای اساسی و هم چنین شاخص های بهزیستی دانشجویان مورد تأکید قرار می دهد. ملزومات این تحقیق می تواند برای روان شناسان شخصیت و هم چنین مشاورین در امر خانواده کاربردی و قابل بحث باشد.

کلید واژه : حمایت استقلال طلبانه والدین ، نیازهای اساسی روان شناختی ، عواطف مثبت و منفی ، سرزندگی ذهنی
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
*فصل اول ( طرح پژوهش )
 
1-1 مقدمه ……………………………………………………………………………..
2
1-2 بیان مسأله ………………………………………………………………………………..
3
1-3 ضرورت و اهمیت پژوهش …………………………………………………
7
1-4 اهداف پژوهش…………………………………………………………………………
10
1-4-1 هدف کلی ……………………………………………………………………………..
10
1-4-2 اهداف اختصاصی ……………………………………………………………….
10
1-5 فرضیه های پژوهش. ………………………………………………………………
10
1-5-1 فرضیه کلی …………………………………………………………………..
10
1-5-2 فرضیات جزئی ……………………………………………………………………………………………………..
11
1-6 تعاریف واژه ها و اصطلاحات …………………………………………………..
11
1-6-1 تعاریف مفهومی ………………………………………………………………….
11
1-6-2 تعاریف عملیاتی ……………………………………………………………….
12
*فصل دوم : پیشینه ی پژوهش
 
2-1 مقدمه ………………………………………………………………..
14
2-2 بخش اول : مبانی نظری پژوهش …………………………………………………………………
14
2-2-1 استقلال …………………..
14
2-2-2 حمایت استقلال طلبانه ……………………………………….
15
2-2-3- حمایت استقلال طلبانه والدین …………………………………………
17
2-2-4 نظریه خودمختاری ………….
18
2-2-4-1 پیوستار خودمختاری ………………………………………………..
18
2-2-5 نظریه نیازهای پایه ای ……………………………………………………………..
20
2-2-5-1 استقلال ……………………………………………..
20
2-2-5-2 شایستگی ………………………………………………………………………………………
22
2-2-5-3 وابستگی 
25
2-2-6 بهزیستی روان شناختی……………………………………………………..
27
2-3 بخش دوم : پیشینه پژوهش ..
33
2-3-1 پژوهش های انجام شده در داخل …………………………..
33
2-3-2 پژوهش های انجام شده در خارج ………………………………….. 

*فصل سوم : روش پژوهش
34
3-1 روش پژوهش………………………………………………………………………….
38
فهرست مطالب 

عنوان
  

صفحه
3-2 جامعه آماری ، نمونه و روش نمونه گیری …………………………………………………….
38
3-3 ابزارهای پژوهش 

3-3-1مقیاس ادراکات از حمایت استقلالی والدین………………………………………

3-3-2ابزار گاوردیا،دسی و ریان…………………………………………………………………………..

3-3-3مقیاس سرزندگی و عواطف…………………………………………………
38 

39

39

 

39
3-4 نحوه جمع آوری اطلاعات …………………………………………………
39
3-5 متغیرهای پژوهش ………………………………………………………………….. 

3-5-1متغیر پیش بین………………………………………………………….

3-5-2 متغیر ملاک……………………………………………………………………….
40 

40

40
3-6 روش تجزیه و تحلیل آماری …………………………………………………………………………..
40
*فصل چهارم : یافته های پژوهش 

4-1 مقدمه……………………………………………………………………………….

4-2 آمار توصیفی…………………………………………………….

4-3آمار استنباطی………………………………………….
  

42

42

44
*فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
49
5-1 بحث و نتیجه گیری …………………………………………………..
48
5-2 محدودیت های پژوهش …………………………………………………………
51
5-3 پیشنهادات ………………………………………… 

5-3-1پیشنهادات پژوهشی………………………………………………………………..

5-3-2 پیشنهادات کاربردی………………………………………………………..
52 

53

53
*منابع و مأخذ
 
منابع فارسی …………………………………………..
55
منابع غیر فارسی ……
55
*پیوست ها
 
پبوست 1……………………………………………..
60
پیوست 2 ………………………………………………….
61
پیوست 3…………………………………………
62
پیوست 4…………………………………………………………………..
63
مقدمه

مفهوم بهزیستی[1] و عوامل مرتبط به آن از دیرباز مورد توجه مطالعات انسانی بوده است و
 دیدگاه ها و نظریات گوناگونی در این زمینه وجود داشته است. علاقه مندی پژوهشی بی­شماری درباره توصیف وضعیت بهزیستی روان شناختی دانشجویان در کشورهای مختلف وجود دارد. در گذشته مطالعات روان شناختی بیشتر بر روی بیماری های روانی تمرکز داشته است و هم چنین بیشتر به درمان توجه كرده است.

به عبارتی  دیگر تعریف سلامت مترادف با فقدان بیماری روانی و علائم مرتبط با آن تلقی می­شده است (سازمان جهانی بهداشت[2]، 1984). از دهه 1980 به بعد در تعریف سلامت تغییر زیادی به وجود آمد. روان شناسی سلامت تنها به جنبه های منفی و رفع آنها توجه ندارد؛ بلكه همان طور که در تعریف سازمان جهانی بهداشت وجود دارد؛ به جنبه های مثبت سلامت و تقویت آن ها نیز توجه دارد؛ بنابراین فردی واجد شرایط سلامت است که از جنبه های اجتماعی، روانی و زیستی در شرایط مطلوبی قرار داشته باشد (بوم[3] و همکاران، 2001). ویژگی مهم روانی كه فرد واجد سلامت، می­بایست از آن برخوردار باشد؛ احساس بهزیستی است (مایرز و دینر[4]، 1995).

بهزیستی روان شناختی[5] به طور گسترده ای مورد بررسی و به روشهای مختلفی مفهوم سازی شده است.آن ها هم چنین بهزیستی را احساس مثبت و احساس رضایت مندی عمومی از زندگی
می دانند كه شامل خود و دیگران در حوزه های مختلف خانواده و شغل است.  بهزیستی روان شناختی را برخی از محققان از نظر مؤلفه ها یا فرآیندهای ویژه ای نظیر فرآیندهای عاطفی مفهوم سازی می كنند (روتمن[6] و همكاران، 2003). عده­ای نیز بر فرآیندهای جسمانی تأكید كرده و خاطر نشان می­سازند كه بین سلامت جسمانی بالا و كیفیت بالای زندگی، رابطه وجود دارد (اپستین[7]، 1992). ریف[8] (1989)، بهزیستی را بر مبنای زندگی آرمانی و به معنای شكوفا­سازی توانمندی­های انسانی مفهوم­سازی كرده و به هر آنچه كه برای فرد با ارزش است و مطابق با خود واقعی وی می­باشد، مربوط می شود.

ریف (1989) و ریف و کیز [9](1995)، بر این عقیده اند که بهزیستی فردی می تواند ناشی از ارتقاء احساس استقلال فرد در مراحل اولیه باشد. هم چنین اورنلاس[10] و همکاران (2007) اشاره به نقش والدین در درجه اول و پس از آن محیط و سپس جمع های دوستان کرده و نشان دادند که این گروه ها به ترتیب نقش مهمی می توانند در استقلال افراد داشته باشند. معانی، شاپوریان و حجت، (1379) نیز بر نقش محیط خانوادگی در بهزیستی افراد تأکید کرده و به این مهم اشاره کرده اند، که بهزیستی فردی در مرحله اول ناشی از محیط خانواده می باشد.

به هر حال، عوامل زیادی در بهزیستی افراد می تواند تأثیرگذار ­باشد، که بر این اساس بسیاری از محققان از راهکارهایی جهت ارتقاء بهزیستی افراد استفاده کرده­اند (به طور مثال: شلدون و فیلاک[11] (2008) دستکاری[12] سه نیاز روان­شناختی برای استقلال، شایستگی و و ابستگی در بهزیستی؛ بهزادنیا و محمد زاده[13] (2012)، به شرایط خانواده و هم چنین شرایط فرهنگی- اجتماعی، شغلی و محیطی و هم چنین نقش تأثیر­گذاری که محیط می­تواند بر روی آن ها داشته باشد، اشاره دارند. از این رو امید است که در این فصل بتوان توصیفی از بهزیستی و شرایطی که می­تواند بهزیستی دانشجویان را تحت تأثیر قرار دهد، را نشان داد.

1-2 بیان مسأله

در طول دهه­های اخیر تمركز مطالعات و تحقیقات در زمینه درك و مفهوم سازی جنبه­های
روان­شناسی مثبت­نگر[14] از جمله بهزیستی و هم چنین یافتن شیوهای دستیابی به آن ها، دلایل ایجاد و نیز تداوم این ویژگی­ها، به­طور فزاینده­ای رو به رشد است (لینلی و جوزف[15]، 2004 و سلیگمن[16]، 2006). در همین راستا دیدگاه­ها و نظریات گوناگونی در رابطه با عوامل مرتبط بهزیستی وجود داشته است. از دیدگاه رایان و دسی[17] (2002) دو رویکرد اصلی در تعریف بهزیستی وجود دارد: لذت­گرایی[18] و فضیلت­گرایی[19]. تعدادی از محققان بهزیستی را با خوشی لذت گرایانه[20] یا شادكامی[21] برابر می­دانند. برابر دانستن بهزیستی با خوشی لذت­گرایانه یا شادكامی پیشینه­ای طولانی دارد. در دیدگاه لذت­گرایی ارسطو، فرض بر آن است كه زندگی آرمانی به معنای زندگی همراه با شادی و لذت با اجتناب از افسردگی و ناراحتی
می­باشد. در این رویكرد هدف زندگی كسب حداكثر لذت می باشد. این رویكرد، بهزیستی لذت­گرا[22] نامیده می­شود.

شاخص های بهزیستی لذت­گرا بیشتر بر روی افزایش شادكامی از طریق وجود عواطف مثبت و حذف عاطفه منفی تمركز كرده است.در مقابل تعدادی از روان شناسان از جمله