1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق. 6

1-4 اهداف پژوهش… 7

1-4-1 هدف کلی. 7

1-4-2 اهداف ویژه 8

1-5 فرضیه‏های تحقیق. 8

1-6 متغیرها(اصطلاحات یاواژه های پژوهش) 8

1-7 تعریف متغیرها 8

1-7-1تعاریف نظری متغیرها 8

1-7-2تعاریف عملیاتی متغیر ها 9

فصل دوم: ادبیات پژوهش

2-1مقدمه. 13

2-2 مواضع نظریه پردازان درارتباط با موضوع پژوهش… 14

2-2-1 افسردگی. 14

2-3 مبانی نظری.. 17

2-3-1دیدگاههای زیستی. 17

2-3-2 عوامل زیست – شیمیایی. 17

2-3-3 دیدگاه های روان شناختی. 18

2-3-4 نظر یه های روان پویشی. 18

2-3-5 نظریه های رفتاری.. 18

2-3-6 نظریه ی درماندگی تجدید نظر شده 19

2-3-7 نظریه های شناختی. 20

2-3-8 دیدگاههای اجتماعی-فرهنگی و میان فردی.. 20

2-4 روایت درمانی.. 21

2-4-1 درون مایه های مربوط به روایت درمانی. 26

2-5 پیشینه مطالعاتی.. 28

2-5-1 مطالعات وپیشینه تحقیقات خارج از کشور(درحوزه افسردگی وروایت درمانی) 28

2-5-2 پژوهش های صورت گرفته در ایران(درحوزه افسردگی وروایت درمانی) 30

2-6 جمع بندی فصل دوم. 31

فصل سوم: روش پژوهش

3 – روش پژوهش… 35

3-1 طرح پژوهش… 35

3-2  جامه آماری،آزمودنی ها، شیوه ی انتخاب و جایگزینی.. 35

3-3 ابزار و مقیاس های پژوهش… 35

3-4 روند اجرای پژوهش… 36

3-5 روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها 38

فصل چهارم: توصیف و تجزیه و تحلیل داده های تحقیق

4-1 توصیف داده ها 41

4-2 آزمون فرضیات.. 52

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1 مقدمه. 61

5-2 یافته های توصیفی.. 63

5-3 یافته های استنباطی.. 65

5-4 بحث و نتیجه گیری.. 66

5-5 پیشنهادات.. 71

منابع فارسی: 74

منابع لاتین: 77

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                   صفحه

 

جدول شماره 4-1: توزیع فراوانی سن (گروه کنترل) 41

جدول شماره 4-2: توزیع فراوانی تحصیلات (گروه کنترل) 42

جدول شماره 4-3: مواد پرسشنامه بک (فرم بلند)/پیش آزمون/گروه گواه 43

جدول شماره 4-4:  گزارش توصیفی از شاخصهای گرایش و پراکندگی مرکزی پیش آزمون(گروه گواه) در متغی وابسته (افسردگی) 44

جدول شماره 4-5: توزیع فراوانی سن (گروه آزمایش) 44

جدول شماره 4-6: توزیع فراوانی تحصیلات (گروه آزمایش) 45

جدول شماره 4-7: مواد پرسشنامه بک (فرم بلند)/پیش آزمون/گروه آزمایش… 47

جدول شماره 4-8:  گزارش توصیفی از شاخصهای گرایش و پراکندگی مرکزی پیش آزمون(گروه آزمایش) در متغیر وابسته (افسردگی) 48

جدول شماره 4-9: مواد پرسشنامه بک (فرم بلند)/پس آزمون/گروه کنترل. 48

جدول شماره 4-10:  گزارش توصیفی از شاخصهای گرایش و پراکندگی مرکزی پس آزمون(گروه کنترل) در متغیروابسته(افسردگی) 49

جدول شماره 4-11: مواد پرسشنامه بک (فرم بلند)/پس آزمون/گروه آزمایش… 50

جدول شماره 4-12:  گزارش توصیفی از شاخصهای گرایش و پراکندگی مرکزی پس آزمون(گروه آزمایش) در متغیر وابسته (افسردگی) 51

جدول شماره4-13: برآورد رگرسیون خطی جهت بررسی  اثرخطی و معنادار  متغیر کمکی (پیشآزمون) بر متغیر وابسته (افسردگی) 52

جدول شماره 4-14: برآورد آنالیز واریانس دو طرفه به منظور بررسی پیشفرض همگنی رگرسیونی.. 53

جدول شماره 4-15: برآورد تحلیل کوواریانس به منظور مقایسه میانگین افسردگی زنان خانهدار گروه آزمایش و کنترل. 54

جدول شماره 4-16: برآورد رگرسیون خطی جهت بررسی  اثرخطی و معنادار متغیر کمکی (پیش آزمون) بر متغیر وابسته (افسردگی) 55

جدول شماره 4-17: برآورد آنالیز واریانس دو طرفه به منظور بررسی پیش  فرض همگنی رگرسیونی.. 56

جدول شماره 4-18: برآورد تحلیل کوواریانس به منظور مقایسه میانگین افسردگی در بین گروههای مختلف تحصیلی.. 56

جدول شماره 4-19: برآورد رگرسیون خطی جهت بررسی  اثرخطی و معنادار متغیر کمکی (پیش آزمون) بر متغیر وابسته (افسردگی) 57

جدول شماره 4-20: برآورد آنالیز واریانس دو طرفه به منظور بررسی پیش فرض همگنی رگرسیونی.. 58

جدول شماره 4-21: برآورد تحلیل کوواریانس به منظور مقایسه میانگین افسردگی در بین گروههای مختلف سنی.. 58

جدول شماره 5-1: گزارش کامل از شاخصهای گرایش و پراکندگی مرکزی پیش/ پس آزمون در متغیر وابسته (افسردگی)، در بین گروه آزمایش و کنترل  64

جدول (5-2) میزان  افسردگی و میزان امتیازات کسب شده در آزمون آرون بک… 70

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                   صفحه

نمودار شماره 4-1: درصد فراوانی سن(گروه کنترل) 41

نمودار شماره 4-2: درصد فراوانی تحصیلات(گروه کنترل) 42

نمودار شماره 4-3: درصد فراوانی سن(گروه آزمایش) 45

نمودار شماره 4-4:درصد فراوانی تحصیلات (گروه آزمایش) 46

نمودار شماره 4-5: هیستوگرام. 51

نمودار شماره 4-6: بررسی اثر خطی متغیر کمکی (پیش آزمون) بر متغیر وابسته. 52

نمودار شماره 4-7: بررسی همگنی رگرسیونی.. 53

نمودار شماره 4-8:  مقایسه میانگین افسردگی گروه آزمایش و کنترل. 54

نمودار شماره 4-9 : بررسی اثر خطی متغیر کمکی (پیش آزمون) بر متغیر وابسته. 55

نمودار شماره 4-10: مقایسه میانگین افسردگی گروههای تحصیلی مختلف… 57

نمودار شماره 4-11: بررسی اثر خطی متغیر کمکی (پیش آزمون) بر متغیر وابسته. 58

نمودار شماره 4-12: مقایسه میانگین افسردگی گروههای سنی مختلف… 59

 

 

چکیده

اخیراً افسردگی به عنوان بیماری روانشناختی دارای شیوع نسبتاً بالا، توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. به منظور درمان این معضل، روشهای درمانی متعددی قابل پیشنهاد و استفاده می باشد. یکی از این روشها، می تواند روایت درمانی باشد که لازم است اثر آن بر میزان افسردگی مورد ارزیابی علمی قرار گیرد. از این رو در این تحقیق هدف اصلی؛ بررسی اثربخشی رویکرد روایت درمانی گروهی در کاهش افسردگی زنان خانه دار شهرستان ابرکوه بوده است.

این پژوهش یک طرح نیمه تجربی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. برای این منظور 20 نفر از زنان شهرستان ابرکوه، با تشخیص افسردگی پس از شرکت در پیش آزمون به عنوان نمونه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 10 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. افراد گروه آزمایش تحت درمان روایتی به صورت گروهی در ده جلسه نود دقیقه ای  قرار گرفتند، در حالی که گروه کنترل هیچ درمانی را دریافت نکردند. سپس هر دو گروه در پس آزمون شرکت کردند. ابزار پژوهش پرسشنامه ی افسردگی بک نسخه دوم و دوره مبتنی بر روایت درمانی بود.

پس از استخراج داده های با استفاده از نرم افزار Spss20 به منظور آزمون فرضیات، پس از ارائه آمارهای توصیفی، از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد؛ میانگین افسردگی گروه کنترل به طور معناداری بالاتر از میانگین افسردگی گروه آزمایش است. بنابراین فرض پژوهش مبنی بر اینکه تأثیر روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه دار گروه آزمایش و کنترل متفاوت است، تأیید شد اما فرض پژوهش مبنی بر اینکه تأثیر روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه دار بر اساس سطح تحصیلات آنان متفاوت است، تأیید نگردید. همچنین فرض پژوهش مبنی بر اینکه تأثیر روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه­دار بر اساس سن آنان متفاوت است، نیز تأیید نشد.

بر اساس یافته های پژوهش، پیشنهاد شد، تحقیقات بعدی، فاکتور کنترل ( آزمایشی محض بودن) و همچنین تعمیم پذیری بیشتر نتایج تحقیق ( نمونه آماری بزرگتر) را مد نظر قرار دهند. همچنین نمونه های مشابه متنوع تر نیز می تواند با نتایج تحقیق حاضر مقایسه شود. در ضمن مراکز درمانی و مشاوره ای و دستگاههای مرتبط با خانواده و زنان، می توانند از روش درمانی مورد استفاده ( روایت درمانی) با اطمینان اثر بخشی، استفاده بیشتری نمایند.

واژگان کلیدی: افسردگی، روایت درمانی، زنان خانه دار. ابرکوه.

 

 

فصل اول

 

 

 

کلیات پژوهش

 

 

 

1-1 مقدمه

امروزه بیشتر روان درمانگران تأثیر باورها و تفکر فرد را در ایجاد انواع مسائل روان شناختی مهم می دانند. آنها معتقدند که بیشتر اختلال ها از جمله افسردگی، برآمده از شناخت های معیوب هستند، به طوری که وقایع به خودی خود تعیین کننده احساسات ما نیستند، بلکه معنایی که به آنها نسبت می دهیم، نقش تعیین کننده را دارند، به طوری که بیمار شناخت های خود را جدی می گیرد و در نظام فکری،تمایل دارد تجربه های ناخوشایند و نامطلوب زیادی را تجربه کند. سپس این هیجان ها را به عنوان شواهد تأکیدکننده باورهای خود تعبیر و تفسیرمی کند (فریدونی و همکاران،1391) .

همان طوری که می دانید انسان موجودی در جستجوی خلق و فهم معنا در زندگی است، ما اطلاعات را نه به صورت خام بلکه به صورت معناهای مختلف دریافت می کنیم، ما در هر چیزی به دنبال معنا هستیم و زبان ابزار خلق و انتقال این معناهاست، پس زبان می تواند به عنوان یک ابزار بالینی در تغییر معناهای زندگی افراد استفاده شود. به طوری که زبان نه تنها وسیله بیان افکار و احساسات آدمی است بلکه در ساخت و تغییر و نگهداری واقعیت های زندگی آدمی نیز نقشی اساسی بازی می کند. ما بوسیله زبان به طور کلی و با روایت به طور اخص با مفاهیم درونی و دنیای بیرون ارتباط برقرار می کنیم (قاسم زاده، 1379).

در واقع جستجوی راههای جدید درمان اختلالات عاطفی مورد توجه متخصصان بهداشت روانی قرار گرفته است.که یکی از این روشها رویکرد روایت درمانی[1] است که رویکردی است بی نهایت سودمند و فوق العاده اثر گذار در توجه به باورهای نا کارآمد و تغییر آنها، برونی کردن و از توان انداختن مشکل، ایجاد توان، نگاه بیرونی به مشکل از زاویه های مختلف ودر نهایت خلق تفسیری دگرگون، تألیفی دوباره و نقشه ای متفاوت برای روایت داستان زندگی شخص (وینس لیدو مانک[2]، 1390).

این پژوهش به بررسی رابطه این دو متغییر پرداخته و در نظر دارد اثر بخشی روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه دار را بررسی کند.

 

1-2 بیان مسأله

افسردگی رایج ترین اختلال روانی است و به تازگی روبه افزایش است. اختلال افسردگی به دلیل گسترش و شیوع فراوانی که در میان مراجعان روان پزشکی در روان شناسی دارد، سرماخوردگی روان پزشکی نامیده می شود(سلیگمن[3]، 1385. (خلق افسرده و فقدان علاقه و لذت، از علا یم کلیدی افسردگی بشمار می روند. فرد افسرده ممکن است اظهار کند که احساس غم، یاس، پوچی و بی ارزشی می کند. برای بیمار خلق افسرده غالبا کیفیتی ویژه دارد که با غمگینی معمولی متفاوت است. برخی از بیماران آن را یک درد روحی توان فرسا توصیف می کنند. بیماران افسرده  گاهی از ناتوانی برای گریه کردن شکایت می کنند، علامتی که با بهبودی بیماری از بین می رود. تقریبا همه ی  بیماران افسرده از کاهش انرژی که منجر به بروز تکمیل تکالیف، اختلال در کار تحصیلی و حرفه ای و کاهش انگیزه برای انجام طرح های تازه می شود، شکایت می کنند (سادوک[4]،1386).

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 

علم روان شناسی در دهه های اخیر شاهد ظهور الگوها و شیوه های درمانی رو به رشدی بوده است که در درمان فردی و خانواده تحول ایجاد کرده و آن را به مسیرهای جدیدی سوق داده است. تعدادی از این شیوه های درمانی، بازتاب پدید ه هایی هستند که دیدگاه پسامدرن[5] نامیده می شود. متفکران این دیدگاه معتقدند که دانش و شناخت امری نسبی و وابسته به بافت آن است و نظام اعتقادی ما صرفاً منعکس کننده سازه های ذهنی – اجتماعی هستند که ما درباره دنیای خود خلق می کنیم.

اهمیت استفاده از روایت در جنبش های روان درمانی از آنجا مشخص می شود که فرمول بندی های روایی گوناگونی در انواع درمان های روان پویای,سیستمی,شناختی وسازه گرا مورد استفاده قرار گرفته اند.

ولی همچنان که گفتیم اگر روایت را ضمن آنکه یک ابزار بالینی است راهی برای فهم تجربه انسان بنامیم. آن را در قالب روایت درمانی مطرح نموده ایم white,2000)،).

از آنجا که خانواده نخستین سازمان اجتماعی است که فرد در آن زندگی می کند، پس کانونی است که می تواند فشارهای روانی وارد شده بر اعضای خود را کاهش دهد واز آن جا که مادران نقشی مؤثر در تربیت فرزندان دارند، روایت درمانی می تواند به عنوان روشی سریع و عمیق در درمان افسردگی و سلامت روان زنان جامعه اثری مثبت داشته باشد؛ پس دست یابی به جامعه ای سالم، آشکارا در گرو سلامت خانواده است.

با توجه به پژوهش های انجام شده در داخل و خارج از کشوربررسی های مختلفی چون اثربخشی روایت درمانی گروهی بر نگرانی از بدریختی بدن، اثر بخشی روایت درمانی بر میزان تمایل به بخشودگی در زنان، اثر بخشی گروه درمانی تلفیقی به شیوه تصمیم گیری دوباره و روایت درمانی بر کنترل عواطف، مقایسه روایت های زندگی افراد افسرده و مضطرب با افراد عادی، مقایسه تأثیر روایت درمانی و رژیم درمانی بر شاخص تصویر بدن زنان، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به طور کلی و در اکثر تحقیقات نشان می دهد که روایت درمانی نسبت به سایر روشهای درمانی تأثیر مثبت بیشتری داشته است. اما پژوهشهایی که دقیقاً منطبق با موضوع تحقیق حاضر، به بررسی تأثیر روایت درمانی بر زنان و به ویژه زنان خانه دار بپردازد، یافت نشد و همانطور که اشاره شد، با توجه به اهمیت نقش زنان خانه دار در ساختن خانواده و به دنبال آن جامعه ای سالم، به نظر می رسد که انجام تحقیق با موضوع بررسی تأثیر روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه دار دارای اهمیت می باشد و علاوه بر پر کردن خلأ های علمی موجود و بستر سازی برای تحقیقات آینده نتایج این تحقیق می تواند ضرورتهای کارکردی به منظور برنامه ریزی، سیاستگذاری و آموزش و مشاوره در این زمینه را یاری رساند.

 

 

1-4 اهداف پژوهش

 

1-4-1 هدف کلی

بررسی تأثیر روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه دار افسرده.

 

1-4-2 اهداف ویژه

تعیین اثر روایت درمانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار بر حسب سن آنان.

تعیین اثر روایت درمانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار بر حسب تحصیلات آنان.

1-5 فرضیه‏های تحقیق

1-5-1 فرضیه کلی

اجرای روایت در مانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار تأثیر دارد؟
1-5-2 فرضیه های ویژه

اجرای روایت در مانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار بر حسب سن آنان تأثیر دارد؟
اجرای روایت در مانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار بر حسب تحصیلات آنان تأثیر دارد؟
 

1-6 متغیرها(اصطلاحات یاواژه های پژوهش)

نامگذاری متغیرها

متغیر مستقل:روایت درمانی

متغیر وابسته:افسردگی

متغیر کنترل:شهرابرکوه-سال1393

 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

امیر نجم الدین حسن بن علاء سجزی دهلوی، از پارسی گویان ممتاز دیار هند در قرن هفتم و هشتم هجری  است. این شاعر و نویسندۀ برجسته، اندکی پس از سعدی ظهور کرد. تأثیرپذیری امیرحسن از سعدی شیراز-به ویژه در غزل- تا بدان پایه است که با وجود شاعری برجسته چون امیرخسرو دهلوی(طوطی هند)، به «سعدی هند» شهرت می یابد. عشق و ارادت فراوان وی به سعدی شیرازی سبب گشته تا از نخستین پیروان وی باشد و برای رسیدن به زبان روان و لطافت های غزل، کوشش های بسیاری نموده است. این شاعر سیستانی الاصل، نقش مهمی در توسعه زبان فارسی در شبه قاره هند داشته و سخن فارسی را در دورۀ ممالیک این منطقه، به اوج عزت و اعتبار رسانده است.

دیوان اشعار وی  بالغ بر 9000 بیت است که شامل قصیده، غزل، ترجیع بند، ترکیب بند، رباعی و مثنوی است. امیرحسن در نثر فارسی نیز آثاری خلق کرده که بارزترینِ آن آثار، کتاب فوائدالفؤاد است   که چراغ راه صوفیه بوده و آگاهی های ارزشمندی دربارۀ تصوف، چگونگی تعلیم و تربیت مشایخ صوفیان، و توضیح و تشریح اصطلاحات رایج میان صوفیه را در خود جای داده است.

رسالۀ پیش رو شامل 8 فصل است. در فصل اول کلیات مورد بحث قرار می گیرد که در بردارندۀ اهداف تحقیق، پیشینۀ تحقیق، بیان مسأله، فرضیه ها و روش تحقیق می باشد.

فصل دوم شامل شرح احوال و آثار امیرحسن می باشد و سعی بر آن بوده است که پیرامون زندگی شخصی امیرحسن و بررسی آثارش، مسائل اصلی به نگارش درآید.

فصل سوم، مختصری پیرامون پیدایش غزل بحث شده و غزلیات امیرحسن نیز بررسی شده است.

در فصل چهارم، پیشینه ای در زمینۀ عرفان و عرفا در عصرهای مختلف مطرح گردیده است.

از فصل پنجم به بعد که اصلی ترین بخش های این رساله است، به مستحسنات صوفیان و ذکر مقامات و احوال و در بخش پایانی به ذکر تمامی لغات و اصطلاحات عرفانی در غزلیات امیرحسن دهلوی پرداخته شده و کلیۀ مضامین و اصطلاحات، ضمن توضیح، با شاهد مثال از غزلیات استخراج گردیده است.

واژه های کلیدی: امیرحسن دهلوی، شیخ نظام الدین اولیا، عرفان، غزلیات، مضامین عرفانی.

مقدمه
عرفان اسلامی عموماً جنبۀ مثبت و پویا دارد؛ عارف می اندیشد و به سوی کمال می رود و دیگران را رهبری می کند؛ در عرفان اسلامی علم، دین، تقوا، اشراق، عشق به خدا و 

واژگان کلیدی:

ساختار کازئین­بتا، فعالیت چاپرونی، فعالیت مهار آنزیم ACE، فعالیت آنتی­اکسیدانی، آلرژی­زای.

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                      صفحه

فصل اول: مقدمه

1-1- شیر………………………………………………………………………………………………… 2

1-2- ترکیبات شیر………………………………………………………………………………………………………………… 4

1-3- پروتئین­های شیر…………………………………………………………………………………………………………. 5

1-3-1- پروتئین­های آب پنیر………………………………………………………………………………………… 6

1-3-2- کازئین­ها…………………………………………………………………………………………………………….. 7

1-3-3- کازئین­بتا…………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-4- فعالیت­های زیستی کازئین­ها…………………………………………………………………………………….. 11

1-4-1- فعالیت چاپرون کازئین­های شیر…………………………………………………………………….. 11

1-4-2- پپتیدهای فعال زیستی……………………………………………………………………………………. 12

1-4-2-1- پپتیدهای فعال زیستی…………………………………………………………………………. 12

1-4-2-2- منابع اصلی پپتیدهای فعال زیستی…………………………………………………….. 12

1-4-2-3- برخی از خواص پپتیدهای فعال زیستی…………………………………………….. 12

1-4-2-3-1- خاصیت ضد فشار خون……………………………………………………………… 12

1-4-2-3-2- فعالیت آنتی­اکسیدانی………………………………………………………………… 14

1-5- مشکلات ناشی از مصرف شیر در افراد…………………………………………………………………….. 15

1-5-1- عدم تحمل لاکتوز……………………………………………………………………………………………. 15

1-5-2- آلرژی به پروتئین­های شیر……………………………………………………………………………… 16

عنوان                                                                                                                      صفحه

1-5-2-1- معرفی انواع آزمون­های رایج جهت مطالعه­ی فرآیند آلرژی……………… 18

1-5-2-2- آزمون الایزا……………………………………………………………………………………………. 19

1-6- قندی شدن غیرآنزیمی پروتئین­ها……………………………………………………………………………. 20

فصل دوم: مروری بر پژوهش­های پیشین………………………………………. 23

فصل سوم: مواد و روش­های تحقیق

3-1- مواد مصرفی………………………………………………………………………………………… 27

3-2- تهیه­ی محلول­ها……………………………………………………………………………. 28

3-2-1- تهیه­ی محلول­های کازئینی، کازئین­بتا و تعیین غلظت آن­ها………………………. 28

3-2-2- تهیه­ی محلول برادفورد و رسم نمودار استاندارد آن با

 استفاده از کازئین­بتا……………………………………………………………………………. 28

3-2-3- تهیه­ی محلول­های مورد نیاز برای الکتروفورز ژلی………………………………………… 30

3-2-3-1-تهیه محلول SDS 20 درصد………………………………………………………………… 30

3-2-3-2- تهیه محلول آمونیوم پر سولفات (APS)……………………………………………… 30

 

3-2-3-3- تهیه محلول آکریلامید و بیس آکریلامید…………………………………………… 31

3-2-3-4- تهیه بافر تریس 5/1 مولار…………………………………………………………………… 31

3-2-3-5- تهیه بافر تریس 5/0 مولار…………………………………………………………………… 31

3-2-3-6- تهیه بافر تانک به حجم 500 میلی­لیتر……………………………………………… 31

3-2-3-7- تهیه بافر نمونه X2………………………………………………………………………………. 32

3-2-3-8- تهیه 100 میلی­لیتر محلول کوماسی­بلو……………………………………………… 33

3-2-3-9- تهیه محلول رنگ بر ژل………………………………………………………………………… 33

3-2-4- تهیه محلول OPA به حجم 50 میلی­لیتر……………………………………………………. 33

3-2-5- تهیه محلول فلورسامین…………………………………………………………………………………… 34

 عنوان                                                                                                                      صفحه

3-2-6- تهیه محلول ANS…………………………………………………………………………………………… 35

3-2-7-  تهیه محلول ABTS رادیکال…………………………………………………………………………. 36

3-2-8- تهیه عصاره­ی ACE از پودر استون شش خرگوش……………………………………… 37

3-3-روش­ها………………………………………………………………………………………… 38

3-3-1- تخلیص کازئین­بتا شیرگاو……………………………………………………………………………….. 38

3-3-2- تخلیص هموگلوبین A از خون انسان……………………………………………………………. 39

3-3-3- تعیین میزان خلوص پروتئین با استفاده از SDS-PAGE…………………………… 40

3-3-4- تهیه پودر استون شش خرگوش…………………………………………………………………….. 40

3-3-5- قندی کردن کازئین­بتا و کازئین­های شیرگاو به روش غیرآنزیمی………………. 41

3-3-6- آزمون­های OPA و فلورسامین برای تایید فرآیند

قندی شدن غیرآنزیمی………………………………………………………….. 41

3-3-7- مطالعه­ی فلورسانس ذاتی کازئین­های بتای قندی و غیرقندی……………………. 42

3-3-8- مطالعه­ی فلورسانس عارضی کازئین­های بتای قندی و غیرقندی……………….. 43

3-3-9- مطالعه تغییرات ساختاری کازئین­های بتای قندی و غیرقندی،

با استفاده از دستگاه دورنگ نمایی دورانی………………………………………. 43

3-3-10- مطالعه­ی فعالیت چاپرونی کازئین­های بتای قندی و غیرقندی………………… 44

3-3-11- هضم کازئین­های شیرگاو و کازئین­بتای قندی و غیرقندی

به وسیله­ی آنزیم­های تریپسین و کیموتریپسین پانکراس گاوی…………………………………. 44

3-3-12- مطالعه­ی فعالیت آنتی­اکسیدانی کازئین­های شیرگاو کازئین­بتای

 قندی و غیرقندی…………………………………………………………………………. 45

3-3-13- مطالعه­ی فعالیت مهار آنزیم ACE به وسیله­ی کازئین­بتا

 قندی و غیرقندی و پپتیدهای حاصل از هضم آنزیمی آن­ها……………………………………… 47

3-3-14- مطالعه­ی توان آلرژی­زایی کازئین­ها و کازئین­بتای قندی

 و غیرقندی……. 47

عنوان                                                                                    صفحه

3-3-15- آزمون آماری…………………………………………………………………….. 48

 فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- مطالعه اثر قندی شدن غیرآنزیمی بر ساختار، فعالیت­های زیستی

(چاپرونی، آنتی­اکسیدانی و مهار آنزیمACE ) و آلرژی­زایی کازئین­بتا………………………………. 50

4-1-1- تخلیص پروتئین کازئین­بتا………………………………………………………………………………. 50

4-1-2- تخلیص هموگلوبینA از خون انسان……………………………………………………………… 51

4-1-3- مطالعه فرآیند قندی شدن غیرآنزیمی کازئین­بتا

در حضور ماده­ی احیا کننده………………………………………………… 52

4-1-3-1- مطالعه­ی قندی شدن کازئین­بتا با استفاده از ترکیب OPA……………… 53

4-1-3-2- مطالعه فرآیند قندی شدن غیرآنزیمی کازئین­بتا با استفاده

 از ترکیب فلورسامین…………………………………………….. 54

4-1-3-3- استفاده از ژل SDS-PAGE احیایی برای تایید فرآیند

قندی شدن غیرآنزیمی کازئین­بتا……………………………………………………………………………… 55

4-1-4- مطالعه­ی فلورسانس ذاتی و عارضی کازئین­های بتای قندی و غیرقندی…… 56

4-1-5- مطالعه ساختار دوم کازئین­های بتای قندی و غیرقندی با استفاده

از دستگاه دورنگ نمایی دورانی………………………………………………………………………………………. 58

4-1-6- مطالعه فعالیت چاپرونی کازئین­های بتای قندی و غیرقندی………………………. 60

4-1-7- هضم آنزیمی کازئین­های بتای قندی و غیرقندی با آنزیم­های

 تریپسین و کیموتریپسین………………………………………………………………………………………………. 62

4-1-7-1- تایید فرآیند هضم آنزیمی با استفاده از ژلSDS-PAGE

(15درصد) احیایی……………………………………………………………………………………………………… 63

عنوان                                                                                                                      صفحه

4-1-7-2- مطالعه فعالیت آنتی­اکسیدان کازئین­های بتای قندی

 و غیرقندی و پپتیدهای حاصل از هضم آن­ها………………………………………………………… 65

4-1-7-3- مطالعه خاصیت مهار آنزیم ACE به وسیله­ی کازئین­های

بتای قندی و غیرقندی و پپتیدهای حاصل از هضم آنزیمی آن­ها………………………… 71

4-1-8- مطالعه آلرژی­زایی کازئین­های بتای قندی و غیرقندی و پپتیدهای

حاصل از هضم آنزیمی آن­ها…………………………………………………………………………………………… 73

4-2- مطالعه اثر قندی شدن غیرآنزیمی بر ساختار، فعالیت آنتی­اکسیدانی

 و آلرژی­زایی کازئین­های شیرگاو…………………………………………………………………………………………. 77

4-2-1- جداسازی و قندی کردن کازئین شیرگاو……………………………………………………….. 77

4-2-2- تایید فرآیند قندی شدن کازئین­های شیرگاو……………………………………………….. 77

4-2-2-1- استفاده از ژل SDS-PAGE (12 درصد) برای تایید

 قندی شدن غیرآنزیمی…………………………………………………………………………………………….. 77

4-2-2-2- استفاده از ترکیب OPA برای مطالعه­ی قندی شدن غیرآنزیمی

کازئین­های شیرگاو……………………………………………………………………………………………………… 78

4-2-3- هضم آنزیمی کازئین­های قندی و غیرقندی شیرگاو با آنزیم­های

 تریپسین و کیموتریپسین………………………………………………………………………………………………. 80

4-2-4- مطالعه فعالیت آنتی­اکسیدان کازئین­های قندی و غیرقندی شیرگاو

 و پپتیدهای حاصل از هضم آن­ها………………………………………………………………………………….. 82

4-2-5- مطالعه آلرژی­زایی کازئین­های قندی و غیرقندی شیرگاو و پپتیدهای

 حاصل از هضم آنزیمی آن­ها به وسیله­ی دو آنزیم تریپسین و کیموتریپسین………….. 86

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

خلاصه­ی نتایج ………………………………………………………………………………. 90

چکیده فارسی………………………………………………………………………………………………………………………………1

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………….b

فصل اول: مقدمه و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………2

1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………….3

1-1 واکنش های چند جزئی………………………………………………………………………………………………………….3

1-2 پیرول…………………………………………………………………………………………………………………………………..3

1-3 فوران…………………………………………………………………………………………………………………………………..4

1-3-1 مروری بر انواع روش های سنتزی فوران های استخلاف دار…………………………………………………..6

1-3-1-1 استفاده از 4-متیلن-2-نیترو-5-اکسو-3-فنیل-هپتانوئیک اسید اتیل استر……………………………..6

1-3-1-2 تهیه از سیانو استیل ایندول……………………………………………………………………………………………..7

1-3-1-3 استفاده از آروئیل کلرید و دی آلکیل استیلن دی کربوکسیلات…………………………………………….9

1-3-1-4 استفاده از ترکیبات 3،1- دی کربونیلی و پروپارژیل الکل ها……………………………………………..10

1-3-1-5 استفاده از آلکین-4،1-دی ال ها در حضور کاتالیزگر روتنیم……………………………………………..11

1-3-1-6 با استفاده از آریلیدن مالونات ها و 4،1-بوتین دی ال ها……………………………………………………12

1-3-1-7 تهیه از کتون ها و هالو کتون ها……………………………………………………………………………………..13

1-3-1-8 با استفاده از اکسایش 4،1-دی هیدرو پیریدین ها…………………………………………………………….14

1-3-1-9 تهیه از 3-استیل-1-آریل-2-پنتن-4،1-دی اون ها………………………………………………………….14

1-3-1-10 تهیه از استر و آلکین برمید در حضور اسید لویس و یک باز……………………………………………15

عنوان                                                                                                            صفحه

1-3-1-11 تهیه از آزولن-3-اکسو پروپیو نیتریل……………………………………………………………………………15

فصل دوم: بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………..17

2-1 هدف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….18

2-2 تهیه ی 3-(1-متیل-1H-2-ایل)-3-اکسوپروپان نیتریل……………………………………………………………19

 

2-3 تهیه ی 5-(ترشری-بوتیل آمینو)-2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل)-4-(پارا-تولیل)-فوران-3-کربونیتریل (a49)…..20

مکانیسم…………………………………………………………………………………………………………………………………….27

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………..31

پیشنهاد برای کارهای آینده…………………………………………………………………………………………………………..31

فصل سوم: کارهای تجربی…………………………………………………………………………………………………………..32

3- کارهای تجربی………………………………………………………………………………………………………………………33

3-1 تهیه ی 5-(ترشری-بوتیل آمینو)-2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل)-4-پارا تولیل-فوران -3-کربونیتریل (a49)……34

3-2 تهیه ی 5-(ترشری-بوتیل آمینو)-4-(4-متوکسی فنیل)-2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل) -فوران-3-کربونیتریل (b49)……………………………………………………………………………………………………………………….36

3-3 تهیه ی 5-(ترشری-بوتیل آمینو)-4-(4-کلرو فنیل)-2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل) -فوران-3-کربونیتریل (c49)………………………………………………………………………………………………………………………..37

3-4 تهیه ی 5-(ترشری-بوتیل آمینو)-2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل)-4-(4-متیل سولفونیل-فنیل)-فوران-3-کربونیتریل (d49)…………………………………………………………………………………………………………38

3-5 تهیه ی 4-(4-برمو فنیل)-5-(ترشری-بوتیل آمینو)-2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل)-فوران-3-کربونیتریل (e49)………………………………………………………………………………………………………………………..39

عنوان                                                                                                            صفحه

3-6 تهیه ی 5-(ترشری-بوتیل آمینو)-4-(4،2-دی کلرو فنیل)-2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل)-فوران-3-کربونیتریل (f49)…………………………………………………………………………………………………………………….40

3-7 تهیه ی 5-(ترشری-بوتیل آمینو)- 2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل)-4-(4-نیترو فنیل)-فوران-3-کربونیتریل (g49)……………………………………………………………………………………………………………………….41

فصل چهارم: طیف ها………………………………………………………………………………………………………………….42

طیف   FT-IR3-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل)-3-اکسو پروپان نیتریل(46)………………………………………43

5-(ترشری-بوتیل آمینو)-2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل)-4-پارا تولیل-فوران-3-کربونیتریل (a49)

FT-IR  ……………………………………………………………………………………………………………………………………44

1H NMR  ………………………………………………………………………………………………………………………………..45

13C NMR ……………………………………………………………………………………………………………………………….46

5-(ترشری-بوتیل آمینو)-4-(4-متوکسی فنیل)-2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل) -فوران-3-کربونیتریل (b49)

FT-IR  ……………………………………………………………………………………………………………………………………47

1H NMR  ………………………………………………………………………………………………………………………………..48

13C NMR ……………………………………………………………………………………………………………………………….49

5-(ترشری-بوتیل آمینو)-4-(4-کلرو فنیل)-2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل) -فوران-3-کربونیتریل (c49)

FT-IR  ……………………………………………………………………………………………………………………………………50

1H NMR  ………………………………………………………………………………………………………………………………..51

13C NMR ……………………………………………………………………………………………………………………………….52

 عنوان                                                                                                           صفحه

5-(ترشری-بوتیل آمینو)-2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل)-4-(4-متیل سولفونیل-فنیل)-فوران-3-کربونیتریل (d49)

FT-IR  ……………………………………………………………………………………………………………………………………53

1H NMR  ………………………………………………………………………………………………………………………………..54

13C NMR ……………………………………………………………………………………………………………………………….55

4-(4-برمو فنیل)-5-(ترشری-بوتیل آمینو)-2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل)-فوران-3-کربونیتریل (e49)

FT-IR  ……………………………………………………………………………………………………………………………………56

1H NMR  ………………………………………………………………………………………………………………………………..57

13C NMR ……………………………………………………………………………………………………………………………….58

5-(ترشری-بوتیل آمینو)-4-(4،2-دی کلرو فنیل)-2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل) -فوران-3-کربونیتریل (f49)

FT-IR  ……………………………………………………………………………………………………………………………………59

1H NMR  ………………………………………………………………………………………………………………………………..60

13C NMR ……………………………………………………………………………………………………………………………….61

5-(ترشری-بوتیل آمینو)- 2-(1-متیل-1H-پیرول-2-ایل)-4-(4-نیترو فنیل)-فوران-3-کربونیتریل (g49)

FT-IR  ……………………………………………………………………………………………………………………………………62

1H NMR  ………………………………………………………………………………………………………………………………..63

13C NMR ……………………………………………………………………………………………………………………………….64

فهرست جداول

عنوان                                                                                                            صفحه

فصل دوم: بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………..17

جدول 2-1 بررسی اثر حلال در بازده سنتز a49 در شرایط کلاسیک…………………………………………………25

جدول 2-2 بررسی اثر دما در بازده سنتز a49 ……………………………………………………………………………….26

جدول 2-3 بررسی اثر کاتالیزگرهای مختلف در حلال EtOH در شرایط کلاسیک………………………………26

جدول 2-4 بررسی اثر مقدار کاتالیزگر DABCO  در حلال EtOH …………………………………………………27

جدول 2-5 سنتز مشتقات جدید 5-آمینو-4-آریل فوران در حضور کاتالیزگر DABCO …………………….29

فهرست اشكال

عنوان                                                                                                            صفحه

فصل اول: مقدمه و تئوری………………………………………………………………………………………………………………2

شکل 1-1 مشتقات پیرول دارای خاصیت دارویی……………………………………………………………………………..4

شکل 1-2 مشتقات فوران دارای خاصیت دارویی……………………………………………………………………………..5

شمای1-1 سنتز 4-متیلن-2-نیترو-5-اکسو-3-فنیل-هپتانوئیک اسید اتیل استر…………………………………….6

شمای 1-2 سنتز 3-بنزیل-5-اتیل-2-متیل-4-فنیل-فوران با استفاده از کتو استر………………………………….7

شمای 1-3 سنتز 3،2- دی هیدرو- بنزوفوران-2-کربوکسیلیک اسید اتیل استر……………………………………..7

شمای 1-4 سیانو استیل دار کردن ایندول…………………………………………………………………………………………8

شمای 1-5 سنتز مشتقات 4-آریل-5-ترشری-بوتیل آمینو-فوران-3-کربونیتریل با استفاده از سیانو استیل ایندول…………………………………………………………………………………………………………………………………………8

شمای 1-6 سنتز مشتقات فوران-4،3-دی کربوکسیلیک اسید دی متیل استر با استفاده از استیلن دی کربوکسیلات………………………………………………………………………………………………………………………………..9

شمای1-7 مکانیسم سنتز فوران-4،3-دی استر با استفاده ازدی الکیل استیلن دی کربوکسیلات……………..10

شمای 1-8 پروپارژیل دار کردن 3،1-دی کتون………………………………………………………………………………11

شمای 1-9 سنتز فوران با استفاده از ترکیبات3،1-دی کربونیلی…………………………………………………………11

شمای 1- 10 سنتز آلکین 4،1-دی ال ها……………………………………………………………………………………….12

شمای 1-11 سنتز 2-متیل-5-فنیل-فوران با استفاده از آلکین 4،1-دی ال………………………………………….12

شمای 1-12 سنتز 2-آریل-4-اتیل-فوران-3-کریوکسیلیک اسید ها با استفاده از آریلیدن مالونات ها…….13

شمای 1-13 سنتز فوران های چهار استخلافی با استفاده از کتون و هالوکتون ها…………………………………13

شمای 1-14 سنتز فوران-4،2-دی کربوکسیلیک اسید دی اتیل استر با استفاده از اکسایش پیریدین ها……14

شمای 1-15 سنتز دی فوران ها با استفاده از 3-استیل-1-آریل-2-پنتن-4،1-دی اون ها…………………….15

عنوان                                                                                                            صفحه

1-1- مقدمه                                         3

1-2- بیان مسئله                                    4

1-3- ضرورت انجام پژوهش                             9

1-4- سوالات پژوهش                                   10

1-5- اهداف پژوهش                                   10

1-5-1- هدف کلی پژوهش                               10

1-5-2- اهداف فرعی پژوهش                            10

1-6- محدوده های پژوهش                              11

1-6-1- محدوده موضوعی                               11

1-6-2- محدوده زمانی                                11

1-6-3- محدوده مکانی                                11

1-7- محدودیتهای تحقیق                              11

1-8- تعاریف                                       12

بررسی اثربخشی                                     12

1-9- مراحل (نقشه) تحقیق                            13

 

فصل دوم مبانی نظری تحقیق                          

2-1- مقدمه                                         15

2-2-بیمه                                           15

بیمه و انواع آن                                    15

تاریخچه بیمه در جهان و ایران                       16

منابع حقوقی بیمه در ایران                          16

تکنیک بیمه                                         17

نقش بیمه در زندگی                                  17

بیمه اتکایی                                        18

نقش بیمه در کشاورزی                                18

بیمه محصولات کشاورزی در جهان                        19

بیمه محصولات کشاورزی در ایران                       20

نحوه برخورداری از خدمات بیمه محصولات کشاورزی       23

کارگزاری بیمه محصولات کشاورزی                       23

مراحل عملیات بیمه محصولات کشاورزی                   23

عملکرد صندوق بیمه محصولات کشاورزی                   25

کشاورزی غرامتی                                     26

راهکارهای توسعه بیمه کشاورزی                       26

2-3- آموزش                                         28

ترویج                                              28

2-3- اثربخشی                                       30

2-3-1- تفاوت اثربخشی با کارایی و بهره وری          30

بهره وری                                           30

2-3-2- اهمیت اثر بخشی                              32

2-3-3- انواع اثربخشی                               33

2-3-4- اثر بخشی برنامه های آموزشی                  34

2-3-5- ضرورت تعیین اثربخشی برنامه های آموزشی      35

2-3-6- معیارهای سنجش اثر بخشی                      37

2-3-7- شاخص های اثربخشی دوره های آموزشی              39

2-3-8- عوامل موثر در اثربخشی                       42

2-3-9- مدل‌های اثربخشی سازمانی                      43

2-7- بررسی پیشینه تحقیق                            50

پیشینه پژوهش های انجام شده در داخل کشور            50

پیشینه پژوهش های انجام شده در خارج کشور            52

2-8مدل نظری تحقیق                                  54

 

فصل سوم روش تحقیق
3-1- مقدمه                                         56
3-2- روش تحقیق                                     56
3-3- فرضیه های تحقیق                               57
3-4- متغیرهای تحقیق                                58
3-9- روش جمع آوری اطلاعات                           60
فصل چهارم یافته های تحقیق
4-1- مقدمه                                         63
4-2- آمار توصیفی                                   63
4-3-1- توصیف همبستگی بین متغیرهای تحقیق و اثربخشی دوره های آموزشی                                             74
4-3-2- آزمون t                                     74
4-3-3- آزمون F                                     75
4-3-4- معادله رگرسیون گام به گام                     76
فصل پنجم خلاصه، بحث و پیشنهادها

5-1- مقدمه                                         79
5-2- آمار توصیفی                                   80
5-3- آمار استنباطی                                 81
5-4- پیشنهاد ها                                    83
پیشنهادهای پژوهشی:                                 85

منابع                                              86

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

تحقیق حاضر برای تعیین اثربخشی دوره های آموزشی در ارتقا خدمات کارگزاران صندوق بیمه محصولات کشاورزی در استان لرستان انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری 90 نفر بوده است که تعداد 82 نفر به پرسشنامه پاسخ دادند. ابزار تحقیق پرسشنامه­ای محقق ساخته بود كه روایی محتوایی آن براساس نظر متخصصان ترویج و آموزش كشاورزی تأیید و پایایی آن با استفاده از فرمول آلفای كرونباخ برابر با 0.91 محاسبه گردید. با توجه به نتایج پژوهش، بین متغییرهای برنامه آموزشی، محتوی آموزشی، امکانات آموزشی، روش آموزشی، ویژگی آموزشگر و درآمد با اثربخشی دوره های آموزشی رابطه مثبت و معنی داری در سطح 99 درصد اطمینان وجود دارد. بر اساس نتایج آزمون t بین مقایسه میانگین اثربخشی دوره های آموزشی در رابطه با تاهل، جنسیت و وضعیت استخدامی اختلاف معنی­داری وجود ندارد. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده از رگرسیون، 4/72 درصد از تغییرات مربوط به اثربخشی دوره های آموزشی توسط سه متغیر مطلوبیت روش آموزشی، ویژگی آموزشگر و مناسب بودن محتوی آموزشی تبیین می­شود.

کلید واژه ها: اثربخشی دوره های آموزشی، کارگزاران صندوق بیمه محصولات کشاورزی، استان لرستان

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول:

کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

 

1-1- مقدمه

آموزش مقدمه و وسیله ای برای آغاز بلوغ فكری، تعمق قدرت تفكر و تحلیل های ذهنی در افراد می باشد (بساکت و مارسیک، 1992). آموزش ابزاری استراتژیك برای تحول اجتماع، توسعه اقتصادی و سازندگی جامعه است آموزش، اثر بخش ترین سازوكار جامعه برای مقابله با بزر گترین چالش قرن حاضر یعنی توسعه است. توسعه به انسان­های كلی­نگری كه دارای تفكر سیستمی و بینشی فرا رشته­ایی و همچنین آگاه و خلاق باشند، نیاز دارد كه تنها از طریق آموزش همه­جانبه می توان به آن دست یافت. فراهم آوردن دانش و مهارت­های مورد نیاز نیروی كار آتی، یكی از مستقیم­ترین و بدیهی ترین راه­هایی است كه آموزش می تواند به توسعه اقتصادی كمك كند. از طرف دیگر فراهم كردن شرایط و امكانات لازم برای نیرو های انسانی ماهر و كارآزموده جهت ورود به بازار كار از مهم ترین اقدامات و پیش بینی هایی است كه دولت مردان و برنامه ر یزان كشورها می بایست جهت پیشبرد برنامه های توسعه خود اعمال نمایند. كشوری كه نتواند مهارت و دانش مردمش را توسعه دهد و از آن در اقتصاد ملی به نحو مؤثری بهره­برداری كند، نخواهد توانست هیچ چیز را توسعه دهد (برند، گلن ای، 1381).

با توجه به ضرورت تناسب برنامه های آموزشی با دنیای در حال تحول و تكامل امروز، لزوم توسعه پویا و ارتقای نیروی انسانی وجود دارد، كه مستلزم آموزش مستمر و مادا مالعمر است. آموزش مستمر شامل تحصیل مداوم معلومات و دانش، كسب تجربیات افراد مختلف متناسب با شیوه زندگی و اشتغال است كه موجب تحول الگوهای آینده رفتار آدمی می شود (شهبازی، 1372).

لذا در این فصل سعی شده است مسئله پژوهش، اهمیت موضوع، اهداف تحقیق، روش اجرایی تحقیق، محدوده های تحقیق، محدودیت های تحقیق و تعاریف عملیاتی تحقیق به طور کامل شرح و مورد بررسی قرار گیرد.

 

 

 

1-2- بیان مسئله

فرآورده‌هاى کشاورزى اعم از محصولات زراعى و دامى که اصطلاحاً به آنها تولیدات کشاورزى اطلاق مى‌شود، در بدو امر به‌خاطر تأمین اساسى‌ترین کالاهاى مورد نیاز بشر یعنى مواد غذائى حائز اهمیت است. در کنار این امر همان‌گونه که تجربه برخى کشورها مثل استرالیا و کانادا نشان مى‌دهد بخش کشاورزى را مى‌توان به‌عنوان نقطه شروع توسعه اقتصادى در نظر گرفت. علاوه بر این کشورهاى توسعه‌یافته با در دست گرفتن سهم عمده‌اى از تولید و تجارت محصولات کشاورزى (مثل غلات) در سطح جهان توانسته‌اند علاوه بر دستیابى به ارز قابل توجه در هر سال، از نظر اقتصادى و سیاسى نیز بر سایر جوامع تسلط یابند. این در حالى است که در بسیارى از کشورهاى دیگر که بخش عمده‌اى از جمعیت فعال آنها در بخش کشاورزى است سالیانه مبالغ عمده‌اى بابت واردات این محصولات اختصاص مى‌یابد. به‌خصوص از آنجا که نرخ رشد جمعیت در جوامع اخیر معمولاً بالاتر از سایر کشورها است و لذا تأمین غذاى جمعیت رو به افزایش غالباً به‌عنوان یک مسئله جدى قلمداد مى‌شود (خواجه‌پور، 1380).

کشاورزان در جریان فعالیت‌های کشاورزی خود با خطرهای مهمی مواجه‌اند و برای اجتناب از خسارت‌های ناشی از این خطرها به کمک‌های دولت یا سایر روش‌های جبران خسارت نیاز دارند.بازار بیمه می‌تواند راه حلی مناسبی برای‌ تثبیت محصولات کشاورزی و درآمد کشاورزان باشد.مسئلهء اساسی در بیمه‌ محصولات کشاورزی خطرهایی است که باید پوشش داده شوند.در این مقاله‌ ریسک‌های بیمه‌پذیر در بخش کشاورزی،امکان دسترس کشاورزان به‌ پوشش‌های کامل بیمه‌ای و مسئله توانایی مالی آنها برای خرید بیمه‌نامه مناسب، نقش دولت‌ها در شکل‌گیری ساختار بیمه کشاورزی و نیز موضوع مهم دسترس‌ به پوشش‌های بیمه اتکایی برای حوادث فاجعه‌آمیز بررسی شده است. در این مقاله نشان داده شده است که ناآگاهی کشاورزان از بیمه و توان مالی‌ اندک کشاورزان و نیز دسترس نداشتن آنان به پوشش‌های کامل بیمه‌ای‌ ضرورت دخالت دولت در این امر به ویژه تأمین بخشی از حق بیمه و خسارت‌ و نیز ارائه پوشش یا تأمین مالی خسارت‌های فاجعه‌آمیز را اجتناب‌ناپذیر می‌کند(همتی،1384).

نگاهی به برنامه‌های بیمه کشاورزی در سراسر جهان نشان می‌دهد که بیشتر این نهادها یا متعلق به دولت است یا امور آنها را دولت اجراء می‌کند و کشور ما، نیز از این قاعده مستثنی نیست. از طرفی تحولات اخیر در زمینه کوچک کردن دولت و واگذاری پروژه‌های مختلف به‌ویژه در بخش صنعت و خدمات به بخش غیردولتی و نتیجه‌بخش غیردولتی و نتیجه‌بخش بودن آن در بسیاری از موارد اغماض‌ناپذیر است. در کشاورزی هم حضور بخش غیردولتی در مواردی کارساز نشان داده شده است، اما در زمینه بیمه محصولات کشاورزی چطور؟ نتایج پژوهش‌ها گویای این نکته‌اند که سازمان‌های خصوصی می‌توانند یک نقش اساسی در تشویق و پیشرفت تغییرات تکنولوژی ایفاء کنند. لیکن این سازمان‌ها اشتیاق بیشتری جهت تمرکز فعالیت‌های خود بر کشاورزان بزرگ و عمده مالکان دارند. این موضوع، تدوین خط‌مشی‌های ابتکاری از جانب دولت در راستای کنترل و محدود کردن فعالیت‌های نامناسب بخش خصوصی را امری ضروری جلوه می‌دهد(زمانی‌پور، ۱۳۷۹).

امروزه آموزش و بهسازی منابع انسانی به عنوان یكی از استراتژی های اصلی دستیابی به مزیت رقابتی سازمان ها قلمداد می شود. بنابراین بهبود بهره وری نیروی انسانی باید یكی از اهداف مهم هر سازمان و یا نهاد تلقی شده و برای آن برنامه ریزی دقیق و صحیحی را تدارك دید. از جمله عواملی كه بر بهره وری نیروی انسانی مؤثر است، آموزش می باشد(میرزایی اهر نجاتی و همکاران، 1390).

سازمان ها و شرکت های امروزی به خوبی دریافته اند که آن چه در راه آموزش منابع انسانی صرف می کنند، به زودی در عملیات و دستاوردهای سازمانی انعکاس خواهد یافت(سوانسون و هولتون، 2009). نتایج تحقیقات نشان می دهد که آموزش کارکنان بر نگرش ها(ساهینیدیس و بوریس، 2008)، رضایت شغلی(اشمیت، 2007)، روش انجام کار(اکوینس و کرایر، 2009)، تعهد(مک کیب و گاراوان، 2008)، روابط و رفتار سازمانی(باکلی و کیپل، 2007) و به طور کلی بر عملکرد انسانی اثر می گذارد. تقریبا همه منابع موجود که بر اثرات آموزش به شکل گیری سرمایه انسانی تاکید دارند، باور کرده اند که آموزش می تواند اثر کاری فرد را افزایش دهد؛ توانایی تخصیص یعنی استفاده به اندازه و به جا از منابع را بهبود بخشد؛ و نو آوری و ابتکار او را ارتقاء دهد(شولتز، 1983؛ عماد زاده، 1378؛ فگین و مک کان، 2009؛ متوسلی و آهنچیان، 1381).

آموزش تجربه ای است مبتنی بر یادگیری كه به منظور ایجاد تغییرات نسبتاٌ ماندگار در فرد صورت می گیرد تا او بتواند توانایی خود را برای انجام دادن كارها بهبود بخشد(میرزایی اهر نجاتی و همکاران، 1390). مانکین (2001) بهسازی منابع انسانی را سیستم بازخوردی می داند که سازمان ها از طریق آن به توسعه شغلی و سازمانی اقدام می کنند. شواهد زیادی در دست است که نشان می دهد بهسازی کارکنان فرایندی است که از طریق آموزش انجام می شود(گراگلیس، 2007؛ سیمونین و ازمیر، 2009). با وجود این به رغم ارزش استراتژیک آموزش در بهسازی منابع انسانی و توسعه سازمان، هر نوع آموزش و با هر کیفیت، به چنین نتایجی دست نمی یابد. در هر مرحله از پیدایش برنامه و شکل گیری آن در عمل، امکان بروز آفت ها یا خطاهایی وجود دارد که در این صورت مهم ترین پیامد برنامه را به چیزی تبدیل خواهد کرد، که در وجه مقابل آنچه از آموزش امید می رفته است: یعنی منابع کمیاب سازمانی را هدر می دهد، وقت کاری کارکنان را می گیرد و نسبت به اثر برنامه های آموزشی بد بینی به وجود می آورد. یک دلیل این امر آن است که در دوره های آموزشی همه هدف ها تحقق نمی یابد(دونا، 2009)، یعنی اثربخشی آن صد در صدی نیست، اما از مدیران انتظار می رود که برای ارتقاء سطح اثر بخشی تلاش کنند. بنابراین، بدیهی است که جستجو برای یافتن راهکارهای ارتقاء اثر بخشی دوره ها، یک موضوع چالشی برای مدیران است و اطمینان به اثر بخشی برنامه های آموزشی کارکنان موضوع حساس و جالب توجهی است.

از سوی دیگر، بخش کشاورزی به لحاظ ویژگی های ساختاری و نقش بارزی که در فرآیند توسعۀ کشور دارد از اهمیت زیادی برخوردار بوده و مهمترین ثروت ملی و تأمین کنندۀ نیازهای غذایی مردم و مواد خام صنایع کشور است. اما بخش کشاورزی و جامعۀ روستایی به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با طبیعت دارد، آسیب پذیرترین بخش اقتصادی است. این بخش به لحاظ ویژگی های ساختاری و نقش بارزی که در فرآیند توسعۀ کشور دارد از اهمیت زیادی برخوردار بوده و مهمترین ثروت ملی و تأمین کنندۀ نیازهای غذایی مردم و مواد خام صنایع کشور است. استقلال نسبی و حداقل وابستگی به منابع ارزی، وجود منابع بالقوه و بالفعل، شرایط آب و هوایی متنوع برای تولید انواع گوناگون محصولات از دیگر مزیت های این بخش است. کشاورزی برخلاف سایر فعالیت های اقتصادی بطور دائم مواجه با مسایل ناشناخته و غیرقابل پیش بینی طبیعی می باشد و عمده ترین مشخصه آن ارتباط مستقیم با طبیعت است. این امر بدان معناست که با پیش آمدن شرایط نامساعد طبیعی، کشاورزی با کاهش تولید و بازده محصول روبرو خواهد بود، این امر نه تنها درآمد کشاورز را کاهش خواهد داد بلکه با بروز مکرر آن قدرت سرمایه گذاری مجدد از طرف کشاورز و باغدار سلب خواهد شد. بنابراین درمیان مساعدت ها و کمک

1-9) قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 11

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………… 12

2-1) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. 13

2-2)ارزیابی عملکرد، تعاریف و انواع……………………………………………………………………………. 18

2-3) اجزا، اهداف و اصول نظام ارزیابی عملکرد سازمانی…………………………………………………… 15

2-4) ضرورت و اهمیت ارزیابی عملکرد………………………………………………………………………… 18

2-5) ویژگی های نظام ارزیابی عملکرد سازمانی کارآمد……………………………………………………. 19

2-6) مدل های طراحی سیستم ارزیابی عملکرد………………………………………………………………… 19

2-6-1) مدل سینگ و تاتل…………………………………………………………………………………………. 20

2-6-2) ماتریس عملکرد……………………………………………………………………………………………. 22

2-6-3) مدل نتایج و تعیین کننده ها………………………………………………………………………………. 22

2-6-4) هرم عملکرد………………………………………………………………………………………………… 23

2-6-5) فرآیند کسب و کار……………………………………………………………………………………….. 24

2-6-6) تحلیل ذی نفعان……………………………………………………………………………………………. 26

2-6-7) چارچوب مدوری و استیپل………………………………………………………………………………. 27

2-6-8) الگوی فیشر برای ارزیابی عملکرد………………………………………………………………………. 28

2-6-9) پنج مارکینگ، فرآیند استراتژیک و تحلیلی اندازه گیری عملکرد……………………………….. 29

2-7) داشبورد عملکرد………………………………………………………………………………………………. 30

2-8) برخی از مزایای داشبورد عملکرد………………………………………………………………………….. 31

2-9) تفاوتهای داشبورد عملکرد و اسکورکارد…………………………………………………………………. 32

2-10) مراحل استقرار داشبورد در یک سازمان…………………………………………………………………. 34

2-11) انواع دانش……………………………………………………………………………………………………. 36

2-12) مدیریت دانش………………………………………………………………………………………………… 38

2-13) اهداف مدیریت دانش………………………………………………………………………………………. 39

2-14) فرآیندهای مدیریت دانش………………………………………………………………………………….. 40

2-15) ادغام دانش در سازمان………………………………………………………………………………………   42

2-16) بکارگیری دانش در سازمان……………………………………………………………………………….. 43

2-17) تمایز بین کانالهای رسمی و غیر رسمی در انتقال دانش……………………………………………… 46

2-18) پیشینه ادبیاتی تحقیق………………………………………………………………………………………… 48

2-18-1) تحقیقات خارجی………………………………………………………………………………………… 48

2-18-2) تحقیقات داخلی………………………………………………………………………………………….. 56

فصل سوم: روش تحقیق………………………………………………………………………………………… 63

3-1) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. 64

3-2) روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 64

3-3) جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………… 64

3-4) روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………… 65

3-5) روش و ابزار گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………………… 66

3-5-1) روش کتابخانه ای………………………………………………………………………………………….. 67

3-5-2) روش میدانی………………………………………………………………………………………………… 67

3-6) روایی و پایایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………….. 71

3-6-1) روایی………………………………………………………………………………………………………… 71

3-6-2) پایایی………………………………………………………………………………………………………… 72

3-7) روش تجزیه و تحلیل اطلاعات……………………………………………………………………………… 74

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………. 75

4-1) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. 76

4-2) توصیف متغیرهای جمعیت شناختی تحقیق……………………………………………………………….. 77

4-3) توصیف متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………….. 81

4-4) بررسی نرمال بودن داده ها…………………………………………………………………………………… 86

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد ها………………………………………………………………………. 92

5-1) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. 93

5-2) نتایج تجزیه و تحلیل………………………………………………………………………………………….. 93

5-2-1) آمار توصیفی……………………………………………………………………………………………….. 93

5-2-2) آمار استنباطی………………………………………………………………………………………………. 94

5-3)پیشنهاد کاربردی……………………………………………………………………………………………….. 96

5-4) محدودیتهای تحقیق…………………………………………………………………………………………… 97

5-5) پیشنهاد هایی برای تحقیقات آینده…………………………………………………………………………. 97

منابع و پیوست……………………………………………………………………………………………………… 98

منابع…………………………………………………………………………………………………………………….. 99

پیوست 1: پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………. 104

پیوست 2: آلفای پرسشنامه …………………………………………………………………………………………. 108

پیوست 3: خروجی داده ها ………………………………………………………………………………………… 111

پیوست 4: خروجی نرم افزار……………………………………………………………………………………….. 113

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………….. 137

 

 

اشکال…………………………………………………………………………………………………………………. صفحه

شکل 1-1) هرم داشبورد عملکرد…………………………………………………………………………………. 7

شکل 2-1) مدل سیک و تاتل……………………………………………………………………………………… 20

شکل 2-2) ماتریس عملکرد……………………………………………………………………………………….. 22

شکل 2-3) هرم عملکرد…………………………………………………………………………………………….. 24

شکل 2-4) تحلیل ذینفعان………………………………………………………………………………………….. 26

شکل 2-5) چارچوب مدوری و استیل……………………………………………………………………………. 28

شکل 2-6) سیستم داشبورد مدیریتی……………………………………………………………………………… 35

شکل 2-7) مقایسه دانش صریح و دانش ضمنی………………………………………………………………… 38

شکل شماره 2-8) مدل مفهومی چون و همکاران………………………………………………………………. 50

شکل 2-9) مدل مفهومی چن و همکاران………………………………………………………………………… 53

شکل 2-10) طبقه بندی دانش از دیدگاه اسپرانگ ……………………………………………………………. 55

شکل 2-11) مدل موسی خانی و همکاران………………………………………………………………………. 56

شکل 2-12) مدل مفهومی باقری…………………………………………………………………………………… 60

شکل 2-13) مدل ابطحی …………………………………………………………………………………………… 62

فرمول ها…………………………………………………………………………………………………………….. صفحه

فرمول 3-1) فرمول کوکران………………………………………………………………………………………… 66

فرمول 3-2) فرمول آلفای کرونباخ………………………………………………………………………………… 73

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول ها…………………………………………………………………………………………………………….. صفحه

جدول 3-1) سوالهای پرسشنامه……………………………………………………………………………………. 68

جدول 3-2) میزان آلفای متغیرها…………………………………………………………………………………… 73

جدول 4-1) توصیف جنسیت ……………………………………………………………………………………… 77

جدول 4-2) توصیف سن پاسخ دهندگان ……………………………………………………………………….. 78

جدول 4-3) توصیف تحصیلات پاسخ دهندگان……………………………………………………………….. 79

جدول 4-4)توصیف سابقه کار ……………………………………………………………………………………. 80

جدول 4-5) توصیف متغیر فردی………………………………………………………………………………….. 81

جدول 4-6) توصیف متغیر گروهی……………………………………………………………………………….. 82

جدول 4-7) توصیف متغیر سازمانی………………………………………………………………………………. 83

جدول 4-8) توصیف متغیرساختاری………………………………………………………………………………. 84

جدول 4-9) توصیف متغیر کاربرد دانش ……………………………………………………………………….. 85

جدول 4-10) آزمون کولموگراف – اسمیرنف…………………………………………………………………. 81

جدول 4-11) آزمون تی کاربرد دانش…………………………………………………………………………… 87

جدول 4-12) آزمون تی عوامل فردی…………………………………………………………………………….. 88

جدول 4-13) آزمون تی عوامل گروهی………………………………………………………………………….. 89

جدول 4-14) آزمون تی متغیر بهینه سازی فرآیند سازمانی…………………………………………………… 90

جدول 4-15) آزمون تی متغیر بهینه سازی عوامل ساختاری………………………………………………….. 91

 

ارها:                                    

نمودار 3-1) سوالهای پرسشنامه……………………………………………………………………………………. 68

نمودار 3-2) میزان آلفای متغیرها………………………………………………………………………………….. 73

نمودار 4-1) توصیف جنسیت ……………………………………………………………………………………… 77

نمودار 4-2) توصیف سن پاسخ دهندگان ………………………………………………………………………. 78

نمودار 4-3) توصیف تحصیلات پاسخ دهندگان……………………………………………………………….. 79

نمودار 4-4)توصیف سابقه کار ……………………………………………………………………………………. 80

نمودار 4-5) توصیف متغیر فردی………………………………………………………………………………….. 81

نمودار 4-6) توصیف متغیر گروهی……………………………………………………………………………….. 82

نمودار 4-7) توصیف متغیر سازمانی………………………………………………………………………………. 83

نمودار 4-8) توصیف متغیرساختاری………………………………………………………………………………. 84

نمودار 4-9) توصیف متغیر کاربرد دانش ……………………………………………………………………….. 85

 

چکیده:

در عصر کنونی، تحولات شگرف دانش مدیریت وجود نظام ارزیابی را اجتناب ناپذیر کرده است؛ به گونه‌ای که فقدان ارزیابی در ابعاد مختلف سازمان اعم از ارزیابی استفاده از منابع و امکانات، کارکنان، اهداف و استراتژی‌ها، یکی از علائم بیماری سازمان قلمداد می‌شود. داشبورد عملکرد یکی از موارد اندازه گیری عملکرد در سازمانها می باشد که تا حدودی ناشناخته مانده است. هدف این تحقیق بررسی تاثیر بکارگیری داشبورد عملکرد بر کاربرد دانش است. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی است . جامعه آماری کارکنان بخش بهداشت و درمان سازمان تامین اجتماعی استان قم می باشد. نمونه از طریق فرمول کوکران انتخاب شد. داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شد و از طریق آزمون تی تک نمونه ای مورد بررسی و سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که داشبورد عملکرد بر تمامی ابعاد موثر است.

واژه های کلیدی:  داشبورد عملکرد، کاربرد دانش، سازمان تامین اجتماعی

 

فصل اول: 

کلیات تحقیق
 

 

مقدمه:
ارزیابی عملکرد سازمانی به چگونگی انجام ماموریتها و وظایف و فعالیت های سازمانی و نتایج حاصله از انجام آنهااطلاق می گردد. ارزیابی به فرایند پیچیده سنجش، ارزش گذاری و قضاوت در خصوص عملکرد اطلاق می شود. ارزیابی و اندازه گیری عملکرد در بخش های دولتی تلاشی است سیستماتیک برای دانستن اینکه خدمات دولتی تا چه حد جوابگوی نیازهای مردم بوده و توانایی دولت در برآورده نمودن آن تا چه اندازه است.

در عصر کنونی، تحولات شگرف دانش مدیریت وجود نظام ارزیابی را اجتناب ناپذیر کرده است؛ به گونه‌ای که فقدان ارزیابی در ابعاد مختلف سازمان اعم از ارزیابی استفاده از منابع و امکانات، کارکنان، اهداف و استراتژی‌ها، یکی از علائم بیماری سازمان قلمداد می‌شود.  هر سازمان به منظور آگاهی از میزان مطلوبیت و کیفیت فعالیت‌های خود به ویژه در محیط‌های پیچیده پویا، نیاز مبرم به نظام ارزیابی دارد. از سوی دیگر نبود نظام ارزیابی و کنترل در یک سیستم به مبنای عدم برقراری ارتباط با محیط درون و برون سازمانی تلقی می‌شود که پیامد آن کهولت و در نهایت مرگ سازمان است. صاحبنظران و محققان معتقدند عملکرد، موضوعی اصلی در تمامی تجزیه و تحلیل‌های سازمانی است و مشکل بتوان سازمانی را تصور کرد که مشمول ارزیابی و اندازه‌گیری عملکرد نباشد (الهی، 1378).

فصل اول تحقیق در برگیرنده کلیات تحقیق است. این کلیات شامل بیان مسئله، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف، فرضیه ها و تعریف مفهومی و عملیاتی تحقیق می باشد.

بیان مسئله:
امروزه مدیران به ارزش و تاثیر ابزارهای گزارش گیری هوشمند در ارتقای سطح سازمانی خویش پی برده اند، اما به ندرت به فکر استفاده از آن به عنوان بخشی از چرخه یادگیری در بعد فردی – گروهی و سازمانی افتاده اند. برای مثال مدیران ممکن است استفاده از داشبورد عملکرد را به عنوان ابزاری جدید در گزارش گیری و حتی ارزیابی سیستم استفاده کنند ولی کماکان به شاخص های داده های آماری استناد می کنند. مدیران سازمانی نمی توانند به این سوال که آیا می شود از ابزاری با این دامنه و گستردگی عملیاتی در جهت افزایش معیارهای فردی و گروهی استفاده کرد و بهره جست ، جوابی ارایه دهند.هر چند در عالم واقع تعیین و ارتقای شاخص هایی همچون مهارت کارکنان ،انعطاف ، وفاداری ، اشتیاق، ترویج کارگروهی ، شناسایی نواقص و حرکت در جهت رفع آن و تقویت قابلیت های بالفعل و بالقوه سازمانی و ترویج آنها در سطح فردی ، گروهی، سازمانی ، به سادگی امکان پذیرنیست اما همگی موارد ذکر شده  در ایجاد محیطی شفاف و پویا در سازمان نقشی انکار ناپذیر دارند( رحیمی، 1385).

در همین راستا استفاده از روش های نوین و هوشمند گزارش گیری و ایجاد دانش از داده های خام موجود در پایگاه داده ها نسبت به سال های گذشته به مراتب پیشرفت نموده است. امروزه در بسیاری از سازمان ها و شرکت های موجود در ایران استفاده از ابزار های سیستماتیکی همچون کارت های امتیاز دهی متوازن ، داشبورد عملکرد ، داده کاوی به شدت رو به فزونی گذاشته است .نیاز به روش های نوین و ارتقای روش های سنتی ارزیابی و یادگیری سازمانی  امری بدیهی و غیرقابل خدشه است.در این میان داشبورد عملکرد با توجه به اهداف مورد نظر در طراحی می تواند ابزاری مناسب در جهت نیل به موارد ذکر شده به شمار آید. داشبورد عملکرد دارای ویژگی های منحصربه فردی است که می تواند  در زمینه تصمیم گیری مدیریتی به شکل کارایی مورد استفاده قرار گیرد(کریمی، 1385).

داشبورد عملکرد یک سیستم اطلاعاتی اجرایی است که معیارهای مالی و غیرمالیرا به عنوان شاخصهای پیاده سازی موفق استراتژی جمع آوری می کند و به کارکنان سازمان کمک می کند کهنتایج اجراهای آزمایشی را با بکارگیری معیارهای کلیدی مورد سنجش قرار دهند. وظیفه اصلیداشبوردهای سازمانی ارائه بهنگام اطلاعات مورد نیاز به افراد مربوط برای مدیریت دانش و واکنش سریع به تغییرات است( کدیور و دلگشا، 1386).

از مهمترین ویژگی های داشبورد عملکرد که می تواند در زمینه ارتقای سازمانی نقش اساسی بازی کند، می توان به موارد ذیل اشاره کرد( قنبری، 1388؛ خلیلی و همکاران،

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات

1-1 مقدمه. 3

2-1 بیان مسأله. 5

3-1 اهمیت و ضرورت پژوهش…. 9

4-1 اهداف پژوهش…. 11

5-1 فرضیه های پژوهش…. 11

6-1 متغیرهای پژوهش…. 11

7-1 تعریف مفهومی متغیرها 12

8-1 تعریف عملیاتی متغیر ها 13

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

1-2 تاب آوری.. 17

2-2 احساس انسجام( مفهوم نزدیک به تاب آوری) 20

3-2 سرسختی روانی.. 20

4-2 مؤلفه‌های تاب آوری.. 22

1-4-2 مهارت حل مسأله.. 22

2-4-1-1 نظریه‌های حل مسأله. 23

2-4-2 خودكارآمدی…. 26

1-2-4-2 نظریه خودكارآمدی بندورا 27

3-4-2 معناداری زندگی…. 27

4-4-2 دوستی…. 29

5-4-2 ارتباط مؤثر.. 31

6-4-2 خودآگاهی…. 33

7-4-2 عزت نفس……. 35

8-4-2 کنترل هیجان ها 37

9-4-2 مسئولیت پذیری…. 40

10-4-2 هدف گرایی…. 43

5-2 کیفیت زندگی.. 44

1-5-2 رویکردهای نظری راجع به کیفیت زندگی…. 47

6-2 ابعاد کیفیت زندگی.. 51

1-6-2 بعد روانی کیفیت زندگی…. 51

2-6-2 بعد اجتماعی کیفیت زندگی…. 52

3-6-2 بعد محیطی کیفیت زندگی…. 53

7-2 نظریه‌های رفتارهای پرخطر. 55

8-2 علل انجام رفتارهای پرخطر. 56

9-2 انواع رفتارهای پرخطر. 57

1-9-2 مصرف مواد.. 57

2-9-2 رفتار پرخطر جنسی…. 60

3-9-2 خشونت….. 62

10-2 تفاوت‌های جنسیتی در رفتارهای پرخطر. 64

11-2 تحقیقات مرتبط خارجی.. 65

12-2 تحقیقات مرتبط داخلی.. 68

13-2 جمع بندی فصل دوم. 75

فصل سوم: روش پژوهش

1-3 مقدمه. 73

2-3 روش پژوهش…. 73

3-3 جامعه آماری.. 74

4-3 حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 74

5-3 ابزارهای پژوهش…. 74

1-5-3 آزمون كیفیت زندگی (SF-36). 74

2-5-3 مقیاس تاب آوری كانر و دیویدسون (2003)(CD-RIS). 76

 

3-5-3 آزمون رفتارهای پرخطر.. 77

6-3 شیوه اجرای پژوهش…. 77

7-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها 80

8-3 ملاحظات اخلاقی.. 78

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها

1-4مقدمه. 83

2-4 شناسایی داده­های پرت و بررسی نرمال بودن توزیع نمرات متغیرها 85

3-4  آمار توصیفی.. 91

1-3-4 آمارهای توصیفی نمرات تاب آوری…. 92

2-3-4  آمارهای توصیفی نمرات کیفیت زندگی و مؤلفه­های آن… 92

3-3-4 آمارهای توصیفی نمرات ابعاد کیفیت زندگی…. 93

4-3-4 آمارهای توصیفی نمرات رفتارهای پر خطر.. 96

4-4 آمار استنباطی و بررسی فرضیه­های تحقیق.. 97

1-4-4 بررسی تأثیر تاب آوری بر افزایش تاب آوری دانش آموزان دختر.. 97

2-4-4 آموزش تاب آوری بر افزایش كیفیت زندگی دانش آموزان دختر مؤثر است. 101

3-4-4 آموزش تاب آوری بر کاهش رفتارهای پر خطر در دانش آموزان دختر مؤثر است. 118

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

1-5 مقدمه. 129

2-5 بحث و نتیجه گیری: 130

1-2-5 فرضیه اول: آموزش مؤلفه‌های تاب آوری بر افزایش كیفیت زندگی دانش آموزان دختر مؤثر است. 130

2-2-5 فرضیه دوم: آموزش مؤلفه‌های تاب آوری بر کاهش رفتارهای پرخطر دانش آموزان دختر مؤثر است. 138

3-5 محدودیت ها 143

4-5 پیشنهادات پژوهشی.. 144

5-5 پیشنهادات کاربردی.. 144

منابع فارسی.. 147

منابع لاتین.. 162

پیوست… 201

 

 

فهرست جدول ها

جدول 1-4: آزمون کولموگروف-اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن توزیع نمرات متغیرهای تحقیق.. 91

جدول 2-4: آمارهای توصیفی نمرات تاب آوری،کیفیت زندگی و رفتارهای پرخطر. 92

جدول 3-4: آمارهای توصیفی نمرات کیفیت زندگی به تفکیک پیش‌آزمون و پس آزمون درگروه‌های آزمایش و کنترل  92

جدول 4-4: آمارهای توصیفی نمرات ابعاد کیفیت زندگی به تفکیک پیش‌آزمون و پس آزمون درگروه‌های آزمایش و کنترل  93

جدول 5-4: آمارهای توصیفی نمرات رفتارهای پرخطر به تفکیک پیش‌آزمون و پس آزمون درگروه‌های آزمایش و کنترل  96

جدول 6-4: تحلیل واریانس برای بررسی همگنی شیب های خطوط رگرسیون نمرات تاب آوری بین گروه آزمایش و گروه کنترل.. 99

جدول 7-4: نتایج آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس نمرات تاب آوری بین گروه‌های آزمایش وکنترل.. 99

جدول 8-4: میانگین تعدیل شده و خطای معیار نمرات تاب آوری در دانش آموزان گرو‌‌ه‌های آزمایش و کنترل  100

جدول 9-4: نتایج تحلیل کواریانس یک متغیره روی نمرات تاب آوری بین گروه‌های آزمایش و کنترل.. 100

جدول 10-4: تحلیل واریانس برای بررسی همگنی شیب‌های خطوط رگرسیون نمرات کیفیت زندگی بین گروه آزمایش و گروه کنترل.. 102

جدول 11-4: نتایج آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس نمرات کیفیت زندگی بین گروه‌های آزمایش وکنترل  102

جدول 12-4: میانگین تعدیل شده و خطای معیار نمرات کیفیت زندگی در دانش آموزان گروه‌های آزمایش و کنترل  103

جدول 13-4: نتایج تحلیل کواریانس یک متغیره روی نمرات کیفیت زندگی بین گروه‌های آزمایش و کنترل.. 103

جدول 14-4: آزمون باکس جهت بررسی همگنی ماتریس کواریانس…. 104

جدول 15-4: نتایج آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس نمرات مؤلفه‌های کیفیت زندگی.. 105

جدول 16-4: نتایج آزمون های چند متغیره روی نمرات مؤلفه‌های کیفیت زندگی در دانش آموزان.. 106

جدول 17-4: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات سلامت جسمانی.. 107

جدول 18-4: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات سلامت جسمانی.. 107

جدول 19-4: آزمون باکس جهت بررسی همگنی ماتریس کواریانس…. 108

جدول 20-4: نتایج آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس نمرات مؤلفه‌های سلامت جسمانی.. 109

جدول 21-4: نتایج آزمونهای چند متغیره روی نمرات مؤلفه‌های سلامت جسمانی در دانش آموزان.. 109

جدول 22-4: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات عملکرد جسمانی.. 110

جدول 23-4: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات مشکلات جسمانی.. 111

جدول 24-4: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات درد جسمانی.. 111

جدول 25-4: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات سلامت عمومی.. 112

جدول 26-4: آزمون باکس جهت بررسی همگنی ماتریس کواریانس…. 113

جدول 27-4: نتایج آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس نمرات مؤلفه‌های سلامت جسمانی.. 113

جدول 28-4: نتایج آزمون های چند متغیره روی نمرات مؤلفه‌های سلامت روانی در دانش آموزان.. 114

جدول 29-4: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات سرزندگی.. 115

جدول 30-4: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات عملکرد اجتماعی.. 115

جدول 31-4: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات مشکلات هیجانی.. 116

جدول 32-4: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات سلامت عمومی.. 117

جدول 33-4 درصد هر یک از رفتارهای پرخطر در گروه آزمایش و کنترل………………………………………………118

جدول 34-4: تحلیل واریانس برای بررسی همگنی شیب های خطوط رگرسیون نمرات رفتارهای پرخطر بین گروه آزمایش و گروه کنترل.. 119

جدول 35-4: نتایج آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس نمرات رفتارهای پرخطر بین گروه‌های آزمایش و کنترل  120

جدول 36-4: میانگین تعدیل شده و خطای معیار نمرات رفتارهای پرخطر در دانش آموزان گروه‌های آزمایش وکنترل  120

جدول 37-4: نتایج تحلیل کواریانس یک متغیره روی نمرات رفتارهای پرخطر بین گروه‌های آزمایش و کنترل  121

جدول 38-4: آزمون باکس جهت بررسی همگنی ماتریس کواریانس…. 122

جدول 39-4: نتایج آزمون لون برای بررسی همگنی واریانس نمرات مؤلفه‌های رفتارهای پرخطر. 122

جدول 40-4: نتایج آزمون‌های چند متغیره روی نمرات مؤلفه‌های رفتارهای پرخطر در دانش آموزان.. 123

جدول41-4: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات خشونت… 123

جدول 42-4: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات رابطه جنسی ناایمن.. 124

جدول 43-4: نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره روی نمرات مصرف مواد. 125

 

 

فهرست نمودار

نمودار 1-4: نمودار جعبه‌ای نمرات پیش آزمون و پس آزمون تاب آوری در گروه‌های آزمایش و کنترل.. 86

نمودار 2-4: نمودار جعبه‌ای نمرات پیش آزمون و پس آزمون کیفیت زندگی در گروه‌های آزمایش و کنترل.. 86

نمودار 3-4: نمودار جعبه‌ای نمرات پیش ‌آزمون سلامت روانی و مؤلفه‌های آن.. 87

نمودار 4-4: نمودار جعبه‌ای نمرات پس آزمون سلامت روانی و مؤلفه‌های آن.. 88

نمودار 5-4: نمودار جعبه‌ای نمرات پیش آزمون سلامت جسمانی و مؤلفه‌های آن.. 88

نمودار 6-4: نمودار جعبه‌ای نمرات پس آزمون سلامت جسمانی و مؤلفه‌های آن.. 89

نمودار 7-4: نمودار جعبه‌ای نمرات پیش آزمون رفتارهای پرخطر. 89

نمودار 8-4: نمودار جعبه‌ای نمرات پس آزمون رفتارهای پرخطر. 90

نمودار  9-4 نمودار پراکنش نمرات پیش‌آزمون و پس آزمون نمرات تاب آوری در گروه‌های آزمایش وکنترل.. 98

نمودار 10-4: نمودار پراکنش نمرات پیش ‌آزمون و پس آزمون کیفیت زندگی در گروه‌های آزمایش و کنترل.. 101

نمودار 11-4: نمودار پراکنش نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون رفتارهای پرخطر در گروه‌های آزمایش و کنترل  119

 

 

فصل اول

كلیات تحقیق

 1-1 مقدمه

زندگی موهبتی الهی است كه انسان‌ها در سفری كوتاه در طول عمر خویش از آن بهره مند می‌گردند. داشتن زندگی با كیفیت مطلوب آرزوی بشر بوده و هست. در طول سالیان متمادی یافتن مفهوم حقیقی زندگی خوب و چگونگی دست یابی به آن، افكار و مطالعات فلاسفه را به خود معطوف داشته است. بر همین اساس از آغاز تاكنون تعاریف گوناگونی از زندگی خوب و كیفیت زندگی از سوی اندیشمندان و محققین ارائه شده است (هانستد[1]،1999). کیفیت زندگی عبارت است از برداشت افراد از موقعیت شان در زندگی که با توجه به زمینۀ فرهنگ و سیستم ارزشی که در آن زندگی می‌کنند و در ارتباط با اهداف و انتظارها و استانداردهای فرد می‌باشد (گویات، فنی و پاتریک[2]،1993) تعریف سازمان بهداشت جهانی از سلامت به صورت رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی، نه فقط فقدان بیماری و معلولیت باعث گسترش توجه از بیماری به عملکرد و سایر جنبه‌های مثبت سلامتی شده است ( کاپلان، سادوک[3] ، 2009) کیفیت زندگی را می‌توان به عنوان یک ابزار عملیاتی برای سنجش سلامتی و رفاه کلی در نظر گرفت و در حال حاضر از آن به عنوان یک شاخص کلیدی که باید به صورت معمول در پژوهش‌های بهداشتی در نظر گرفته شود، یاد می‌کنند. همچنین در حال حاضر بحث کیفیت زندگی یکی از نگرانی‌های عمده سیاست مداران و متخصصان بهداشت عمومی بوده و به عنوان شاخصی برای اندازه گیری وضعیت سلامت در تحقیق‌های بهداشت عمومی و پزشکی شناخته شده و به کار می‌رود (گیل، فینستین[4]،2003). فریش معتقد است که مطالعه بهزیستی افراد و جوامع و ارتقاء آن بزرگترین چالش علمی بشر بعد از افزایش و پیشرفت در زمینه تکنولوژی، پزشکی و ثروت است (فریش 2006، به نقل از قاسمی، کج باف و ربیعی،1390). به همین دلیل درمان های امروزی باید متمرکز بر اصلاح و تغییر کیفیت زندگی و گسترش توانمندی ها و ایجاد رضایت از زندگی در افراد بخصوص نوجوانان باشد. علاوه بر کیفیت زندگی توجه به رفتارهای پرخطر در نوجوانان ضروری و لازم است.

تجربه های شخصی، زیستی و روانشناختی تغییرات گسترده ای را در دوره نوجوانی به وجود می‌آورند و طی این تغییرات افراد محرك های رفتاری و هیجانی جدید و متفاوتی را برای زندگی بزرگسالی خود كشف می‌كنند، تغییرات زیستی، روانشناختی و محیطی- اجتماعی كه در دوره نوجوانی رخ می‌دهند، ممكن است باعث درگیر شدن در رفتارهای خودتخریب ساز یا مضر برای سلامتی شوند، همین رفتارها تأثیر درازمدتی در سلامتی دارند باعث افزایش خطر مرگ و میر زودهنگام می شوند و دارای عواقب روانشناختی و اجتماعی هستند (گونزالس و فیلد[5]، 1994). الگوهای رفتاری مهم كه می‌توانند بر سراسر زندگی فرد تأثیر بگذارند، مانند مصرف مواد و الگوهای رفتار نادرست جنسی از این دوره آغاز می‌شوند (جانپابلو و استفان[6]،2004). در نوجوانی فرد جایگاه خویش را در خانواده، دوستان و جامعه تعیین می‌كند. عوامل اجتماعی، خانوادگی و اقتصادی نقش مهمی در سوگیری رفتاری افراد به عهده دارند. اغلب نوجوانان با خانواده، جامعه و بستگان دچار چالش هستند و ممكن است فشار این مشكلات نوجوان را در مرحله تصمیم گیری به سمت رفتارهای پرخطر بكشاند. جامعه امروز، نوجوانان و خانواده را با نیازهای فراوانی رو به رو می‌كند. در دوره نوجوانی افراد تجربه آموزی نموده و از این رو با خطرهای گوناگونی رو به رو می‌شوند. در این مرحله نوجوان از خانواده به سوی جامعه كشیده می‌شود. و در راستای به دست آوردن جایگاه اجتماعی می‌كوشد. (باریکانی،1387) تغییرات ناگهانی و گسترده ای كه در تمامی جنبه های زندگی نوجوان ایجاد می‌شود، مرحله ای بحرانی را ایجاد می‌كند، كه طبعاً مشكلات و ناسازگاری هایی را به همراه خواهد داشت، بنابراین با توجه به اهمیت این دوران، شناخت اصولی و علمی این مرحله، برای پیشگیری از نابهنجاریها و مشكلات ناشی از آن از طریق ارائه اطلاعات و آگاهیهای لازم به نوجوانان و كسب مهارت های لازم برای مقابله با مشكلات ناشی از این تغییرات، امری بسیار مهم و حساس تلقی می‌شود (نوری قاسم آبادی و محمدخانی،1377).

2-1 بیان مسأله

امروزه دانش­آموزان به دلیل نقش مهمی­ كه درآینده اداره­ی­كشور به عهده خواهند داشت، یكی از قشرهای مهم جامعه به حساب می‌آیند و اهمیت این نقش در ­این ­است ­كه دانش­آموزان­ مدیران اصلی در اداره­ی آینده­ كشور و پیشگامان سایر اقشار جامعه در سیر به سمت كمال و اهداف كشور می­باشند. از سوی دیگر بخشی از دانش آموزان در آینده عهده دار آموزش و پرورش نسل های بعد از خود خواهند بود و از این طریق به طور غیر مستقیم در كمال نسل های بعدی جامعه نیز دخالت دارند (آزاد[7]، 2003). با توجه به این كه دانش آموزان از اقشار برگزیده و آینده ساز كشور هستند كه مسلماً كیفیت زندگی آنها در یادگیری و موفقیت تحصیلی آنان تأثیرگذار خواهد بود ( اسفندیاری،1999)، بنابراین شناخت عواملی كه بتواند كیفیت زندگی این قشر را افزایش دهد مهم تلقی شده و باید مورد رسیدگی قرار بگیرد.

یكی از سازه­های مهم در حوزه روانشناسی سلامت، تاب آوری است كه جایگاه ویژه ای در حوزه های روانشناسی مثبت نگر، روانشناسی خانواده و بهداشت روانی دارد. كانر و دیویدسون[8] (2003) تاب آوری را توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی- روانی در شرایط خطرناك بیان می­كنند. آنها تاب­آوری را تنها پایداری در برابر شرایط تهدیدكننده قلمداد نمی­كنند، بلكه شركت فعال فرد در محیط را مهم می‌دانند. امروزه تاب آوری در حوزه­های بهداشت روانی و روانشناسی تحول، جایگاه ویژه ای برای خود كسب كرده است و بیشتر از دو دهه است­كه به عنوان یك سازه مهم در تئوری­ها و پژوهش­های بهزیستی مطرح است ( آبراهام وگریف كارلا[9]،2008). كامپفر[10] (1996) معتقد است كه تاب آوری نقش مهمی در بازگشت  به­ تعادل اولیه یا رسیدن به تعادل سطح بالاتر دارد و از این رو، سازگاری مثبت و موفق را در زندگی فراهم می­كند، در عین حال كامپفر به این نكته اشاره می‌نماید­ كه سازگاری مثبت با زندگی، هم می­تواند پیامد تاب آوری به شمار رود و هم به عنوان پیشایند، سطح بالاتری از تاب آوری را سبب شود. وی این مسأله را ناشی از پیچیدگی تعریف و نگاه فرایندی به تاب آوری می‌داند. تاب آوری اشاره بر فرایندی پویا دارد­ كه انسانها در زمان مواجهه با شرایط ناگوار یا ضربه های روحی به صورت رفتار انطباقی مثبت از خود نشان می­دهند ( لوتار، چیچتی و بیكر[11]، 2000). برخی ویژگی‌ها به صورت بالقوه در افراد به ودیعه گذاشته شده است. اما ظهور و اعتلای آنها مستلزم شناخت دقیق­تر، پرورش و بكارگیری است. تاب آوری به قابلیت تطابق انسان در مواجهه با بلایا یا فشارهای جانكاه، غلبه یافتن و حتی تقویت شدن بوسیله آن تجارب اطلاق می‌شود. این خصیصه با توانایی درونی شخص و مهارت های اجتماعی و تعامل با محیط حمایت می‌شود، توسعه می‌یابد و به عنوان یك ویژگی مثبت متبلور می‌شود ( دینر، لوكاس، شیمك و هلیول[12]،2009). از نظر ماسن و كوهورنن[13] (2001) افراد می‌توانند تحت آموزش قرار بگیرند تا ظرفیت تاب آوری خود را به وسیله آموختن برخی مهارتها افزایش دهند و می‌توان عكس العمل افراد در مقابل استرس، رویدادهای ناخوشایند و دشواریها را تغییر داد، به طوری كه بتوانند بر مشكلات منفی محیطی غلبه كنند. با توجه به این كه تاب آوری به عنوان یك مفهوم دوبعدی یعنی اهمیت ناگواری و سازگاری مثبت در نظر گرفته می‌شود، تاب آوری می­تواند بر روی كیفیت زندگی و ابعاد آن تأثیرگذار باشد (لوتار[14]،2006، به نقل از میکاییلی، مختارپورحبشی، میسمی، 1391 ). در دنیای امروز ارتقای كیفیت زندگی از اهمیت زندگی ویژه ای برخوردار است كه در واقع منظور از كیفیت زندگی فاصله بین انتظارات و تجربیات افراد از آن می‌باشد (نصیری، مختاری، مشاف،2003). كیفیت زندگی یك مفهوم ذهنی و چند بعدی است كه در سال های اخیر مورد توجه محققان و دانشمندان علوم انسانی قرار­گرفته است. در­اواسط قرن بیستم، با توسعه ی اقتصادی اجتماعی فرهنگی­كشورها و پیشرفت علوم و تكنولوژی، انسانها تدریجاً از رفاه بالاتر برخوردار شدند و خواستار كیفیت زندگی بیشتر شدند. به همین دلیل كیفیت زندگی در قرن بیستم مورد توجه زیادی قرار گرفته است )ربانی خراسانی و كیاپور، 1386). كیفیت زندگی ارزیابی مثبت و منفی فرد از خصوصیات زندگی و نیز میزان رضایت كلی فرد از زندگی خود تعریف شده است­ (سینتیا، هایندز[15]،1998). ایسنك[16] (1998) معتقد است كه این مفهوم دیدگاه فرد را درباره تفاوت درك شده، بین آنچه باید باشد و آنچه هست نشان می­دهد. سه بعد مهم این مفهوم شامل نظر فرد درباره سلامت كلی خود، رضایت از ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی، اقتصادی زندگی و نیز زیرمجموعه­های این ابعاد است ­(گرانت و ریورا [17]،1998). كیفیت زندگی در حقیقت چكیده ای است از كل اهداف مراقبت های بهداشتی كه میزان تأثیر سلامتی بر زندگی فرد را ارزیابی می­كند (گوت و هنكلیف[18]،2003).

با توجه به جوان بودن جمعیت ایران، حجم وسیعی از مسائل، دشواریها و چالش­های جامعه به مسائل نوجوانان و جوانان اختصاص یافته و مسأله سلامت اجتماعی و روانی آنان، از اولویت های اصلی كشور محسوب می‌شود. در سال های اخیر شیوع رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان و جوانان در ایران به یك مسأله اجنماعی تبدیل شده است و نگرانی های عمیقی را در سطوح مختلف مدیریتی، دانشگاهی و عمومی جامعه به وجود آورده است. (محمدی، محمد، فراهانی، علیخوانی، زارعی، تهرانی و همکاران، 2006) رفتارهای پرخطر عبارتند از رفتارهایی كه اثرات نامطلوبی بر رشد همه جانبه و سلامتی افراد دارد كه می‌تواند مانع موفقیت‌ها و رشد گردد، این رفتارها می‌توانند منجر به صدمات فیزیكی شده و یا رفتارهایی كه اثرات منفی فزاینده (مانند سوءمصرف مواد) دارند را شامل گردد. رفتارهای پرخطر می­تواند با ایجاد وقفه در رشد یا ایجاد مانع برای تجربیات شاخص گروه همسالان، اثرات نامطلوبی روی افراد برجا گذارد (گازمن[19]،2007). مفهوم گسترده رفتار پرخطر، سلسله ای از رفتارها را در بر می­گیرد كه نه تنها برای فرد درگیر در این رفتار و افراد مهم زندگی وی زیان های جدی به بار می­آورد، بلكه باعث صدمه غیرعمدی به افراد بی گناه دیگر نیز می‌شود. رایج ترین رفتارهای پرخطر عبارتند از: مصرف زیاد مشروبات، سوءمصرف مواد، آمیزش جنسی ناایمن (بویر[20]،2006)، خشونت (حیدری، شوهی زاده، كبیری، فرخ شاد،1390). زنان به میزان زیادی تحت تأثیر رفتارهای پرخطر هستند. بسیاری از این رفتارها مانند سیگاركشیدن، مصرف دارو و خشونت در مردان هم وجود دارد، اما اثر آن روی زنان بیشتر است، زیرا در معرض خطر بیشتری قرار دارند و این رفتارها پیامدهای خاص را روی سلامتی و بهداشت آنان بجا می­گذارند ( ساریجینی، رایان، لی و پترسن[21]،1999). و رفتارهای پرخطری از جمله مصرف زیاد الكل، مصرف غیرقانونی دارو و رفتار جنسی ناایمن می‌تواند به میزان بالای بیماری و مرگ و میر در میان دانش­آموزان منجر شود ­(ویلسون، جورف[22]،1995) مطالعات نشان داده اند كه اغلب رفتارهای پرخطر از جمله مصرف سیگار، الكل، مواد و رفتارهای جنسی ناایمن در سنین قبل از 18 سالگی آغاز می‌شوند (مرعشیان، 1390). با عنایت به صدمات و خسارات جبران ناپذیری كه هریك از رفتارهای پرخطر به دنبال دارند و از آنجایی كه اقدامات تغییر رفتار در سطح فردی و اجتماعی طولانی مدت و پرهزینه است، به نظر می‌رسد پیشگیری بهترین رویكرد برای كاهش رفتارهای تهدیدكننده سلامت در سطح جامعه می‌باشد. امروزه یكی از مسائلی كه بیش تر به آن توجه می‌شود، انتقال از دیدگاه های خطرنگر به سمت دیدگاه های تاب آوری است، یعنی به جای تكیه بر عوامل خطر و سعی در تدارك اقدامات لازم با زیر نظر گرفتن افرادپرخطر با تكیه بر عوامل تاب آوری بتوان توان مقابله با مشكلات را در جمعیت پرخطر بالا برد (خداجوادی، آقابخشی، رفیعی، عسگری، بیان معیار و عبدی زرین، 1390) .با توجه به اهمیت قشر دانش آموزان و كیفیت زندگی آنها و شیوع رفتارهای پرخطر در میان  آنها و صدمات و خسارات جبران ناپذیر رفتارهای پرخطر و بالا بودن هزینه های زمانی و مالی اقدامات تغییر رفتار در سطح فردی و اجتماعی در این پژوهش سعی می‌شود با آموزش مولفه های تاب آوری كیفیت زندگی دانش آموزان را بهبود بخشیده و رفتارهای پرخطر را در میان این قشر كاهش دهیم.

[1]– Hanstad

[2]– Guyatt, Feeny & Patrick

[3]-Kaplan &Sadock

[4]-Gill &Feinstein

[5]-Gonzales & Field

 

 

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی نقش آموزش مبتنی بر قصه‌گویی به شیوه جک زایپس بر میزان پیشرفت درسی، سطح مهارت‌های اجتماعی و عزت نفس دانش‌آموزان پایه سوم ابتدایی صورت گرفت. مطالعه‌ی حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه و روش اجرا در گروه پژوهش‌های شبه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل است. جامعه‌ی آماری این پژوهش کلیه دانش‌آموزان پسر پایه سوم ابتدایی ناحیه 2 شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 93-92 و نمونه‌ی آماری تعداد 53 نفر در دو گروه (آزمایش 28 نفر و کنترل 25 نفر) است که به شیوه‌ی نمونه‌های در دسترس انتخاب و به شکل تصادفی در هر یک از گروه‌های آزمودنی قرار گرفته‌اند. ابزار اندازه‌گیری متغیرها در سه بخش و شامل آزمون محقق ساخته پیشرفت درسی، مقیاس مهارت‌های اجتماعی ماتسون و همکاران (1983) و پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ (1965) است. تعیین روایی ابزار مورد استفاده با استفاده از نظر متخصصان و پایایی آن‌ها (آزمون پیشرفت درسی با استفاده از روش آزمون مجدد و محاسبه‌ی ضریب همبستگی برابر 85/0، پرسشنامه مهارت‌های اجتماعی اجرا بر روی 100 نفر و محاسبه‌ی ضریب آلفای کرونباخ 75/0 و پرسشنامه‌ی عزت نفس 82/0) صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مبتنی بر قصه‌گویی به شیوه‌ی جک زایپس بر پیشرفت درسی فراگیران در درس اجتماعی (033/0=Sig ، 84/4=F)، مهارت‌های اجتماعی (006/0=Sig ، 076/8=F)، گرایش به دوری از رفتارهای غیر اجتماعی (000/0=Sig ، 23/14=F) و گرایش به دوری از پرخاشگری و رفتارهای تکانشی (000/0=Sig ، 98/30=F) مؤثر بوده است. بر اساس ضرایب اتای ارائه شده، بیشترین تأثیر معنادار کاربرد روش آزمایشی بر گرایش به دوری از پرخاشگری و رفتارهای تکانشی (383/0) و کمترین تأثیر آن بر پیشرفت درسی (088/0) بوده است. چهار مؤلفه‌ی دیگر شامل گرایش به مهارت‌های اجتماعی مناسب (752/0=Sig ، 101/0=F)، گرایش به دوری از برتری طلبی و اطمینان زیاد به خود داشتن (786/0=Sig ، 074/0=F)، گرایش به رابطه با همسالان (133/0=Sig ، 33/2=F) و عزت نفس فراگیران (177/0=Sig ، 88/1=F) تحت تأثیر معنادار نوع روش آموزشی قرار نگرفته است.

واژه‌های کلیدی: قصه‌گویی، جک زایپس، مهارت‌های اجتماعی، پیشرفت درسی، عزت نفس.

 

 

1-1 مقدمه:

توانمندسازی همه‌ی دانش‌آموزان برای یادگیری و زندگی در قرن بیست و یکم، به یک هدف برای کلیه‌ی دست اندرکاران فرآیند آموزشی در طی سالیان متمادی تبدیل شده است (سواین و پیرسون[1]، 2002، ص 326). در میان موضوعات متعدد و مهم آموزشی از دیدگاه متخصصان، بحث آموزش‌های اجتماعی و فراگردهای اجتماعی شدن، همواره در میان آموزش‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است. چرا که انسان موجودی اجتماعی است که ادامه زندگی به صورت انفرادی برای او تقریباً غیرممکن است. به همین دلیل، رشد اجتماعی مهم‌ترین جنبه رشد وجودی هر شخص را تشکیل می‌دهد. معیار اندازه‌گیری رشد اجتماعی هر کس میزان سازگاری او با دیگران است. مدارس ابتدایی از جمله‌ی محیط‌هایی است که می‌تواند در تقویت رفتارهای اجتماعی کودکان تأثیر زیادی داشته باشد (همایی و همکاران، 1388، ص 134). لذا در بسیاری از مدارس تلاش می‌شود تا از شیوه‌های و روش‌های گوناگون به منظور اجتماعی کردن دانش‌آموزان و افزایش ظرفیت جامعه‌پذیری آنان، استفاده گردد.

یکی از شیوه‌های مؤثر در آموزش و پرورش کودکان، روش‌های غیر مستقیمی چون هنر می‌باشد. در میان روش‌های هنری اهمیت و جذابیت قصه‌گویی برای کودکان در متون مختلف و از منظر صاحب نظران گوشزد شده است (نیک منش و کاظمی، 1387، ص 6). چرا که قصه‌ها برای تمام گروه‌های سنی، گیرایی خاصی دارند. قصه‌ها برانگیزنده هستند و می‌توانند مجموعه‌ای از مفاهیم پیچیده علمی را به مخاطب منتقل کنند. بدون اینکه سن یادگیرنده، موضوع آموزشی یا سطح یادگیری، کاربرد آن‌ها را محدود سازد (والی، 1386، ص 155). قصه‌گویی هنر به تصویر کشیدن رویدادهای واقعی یا ساختگی در کلمات، تصاویر و صداهاست.

قصه‌گویی یکی از عمده‌ترین و رایج‌ترین راه‌های انتقال تجربه و سرگرمی و از جمله‌ی روش‌های جذاب برای آموزش دانش‌آموزان است. امروزه ادامه‌ی حیات شیوه‌های آموزشی با استفاده از قصه‌گویی با پیشرفت تکنولوژی و رشد جوامع، متضمن به کارگیری شیوه‌های نوینی از این نوع آموزش است (زایپس، 1386، ص 7). لذا شیوه‌های متعددی برای استفاده از قصه در آموزش ایجاد گردیده   است؛ که آموزش مبتنی بر قصه‌گویی به شیوه‌ی جک زایپس[2] از جمله‌ی این شیوه‌هاست.

جک زایپس استاد آلمانی الاصل دانشگاه مینه سوتای آمریکاست که بر اساس تجربیات چندین ساله‌ی خود در انجام کار قصه‌گویی در مدارس، شیوه‌های و روش‌های جذابی برای ارائه‌ی قصه به کودکان، ابداع و تکمیل نموده است. وی شیوه‌ها و روش‌های قصه‌گویی خود را نه به مفهوم سنتی آن، بلکه در مفهومی جدید ارائه کرده و معتقد به نوعی از قصه‌گویی است که سبب تحرک ذهن و خود اکتشافی می‌شود و ضمن این که الگوها، اصول اخلاقی، ادبی و اجتماعی را در نظر می‌گیرد، به بررسی الگوها، اصول و معیارهای از پیش تعیین شده نیز می‌پردازد تا ارزشمندی آن‌ها را برای کودکان و سودمندی جامعه بسنجد (زایپس، 1386، ص 24).

بر این اساس و با توجه به اهمیت پیشرفت درسی دانش‌آموزان و همچنین ارتقاء سطح مهارت‌های اجتماعی و در نهایت عزت نفس آنان، این مطالعه در تلاش است تا شیوه‌های از آموزش‌های جک زایپس را در آموزش مفاهیم مرتبط در حوزه‌ی مطالعات اجتماعی در دو بخش مهارت‌های اجتماعی و عزت نفس دانش‌آموزان، به کار بگیرد و میزان اثربخشی این شیوه‌ها را بر پیشرفت درسی، مهارت‌های اجتماعی و سطح عزت نفس فراگیران مورد ارزیابی قرار دهد.

 

 

 

 

 

1-2 بیان مسأله:

از دیر باز انسان موجودی اجتماعی بوده و به همین دلیل از لحظه تولد تا آخر عمر در اجتماع به سر می‌برد؛ و دائماً در تعامل با انسان‌های دیگر می‌باشد. موضوع مهارت‌های

امروزه با بکارگیری موفقیت آمیز مفهوم تولید به موقع در مفاهیمی چون مدیریت تولید و انبار داری نیاز به تکمیل پردازش کارها در موعد تحویل آن ها یک امر کلیدی در محیطهای صنعتی محسوب می شود.به بیان دیگر تکمیل کارها پیش از موعد تحویل به همان اندازه که دیرکرد در تکمیل آنها اهمیت دارد در کانون توجه قرار میگیرد.زمانبندی ماشینهای موازی نامرتبط حالت عمومی مسائل کلاسیک ماشینهای موازی به شمار می آید.در برخی از کاربردهای زمانبندی ماشینهای موازی نامرتبط ماشینها دارای سطح تکنولوژیکی متفاوتی هستندو لزما قادر به پردازش هر یک از کارهای موجود در مجموعه کارها نمی باشد و در بسیاری از محیطهای صنعتی یک زمان نصب وابسته به توالی هنگام تعویض کارها بر روی ماشین ها به وقوع      می پیوندد. تلقی زمان نصب به صورت مجزا از زمان پردازش در بیشتر تکنیکهای مدیریت تولید نو ظهور نظیر تولید به موقع، تکنولوژی گروهی و تولید سلولی مورد استفاده قرار می گیرد.

در این تحقیق مسئله زمانبندی ماشینهای موازی نامرتبط با در نظر گرفتن محدودیت های زمان نصب وابسته به توالی پرداژش کارها و دسترسی محدود به ماشینها و کارها با هدف کمینه سازی زمانهای دیرکرد و زودکرد وزنی کل بررسی میشود.یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح برای این مسئله پیشنهادمی شود.همچنین یک روش ترکیبی فرا ابتکاری متشکل از الگوریتم ژنتیک و اگوریتم حرکت جمعی پرندگان برای حل آن ارائه گردیده است.

فصل 1-کلیات و بیان مسأله…………………………………………………………………………..22-1

1-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………2

 

1-6- تعریف مسأله زمانبندی مربوط به تحقیق………………………………………………………………………..3

1-7- مفروضات مسئله…………………………………………………………………………………………………………5

1-8- ضرورت انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………….6

1-9- جمع بندی………………………………………………………………………………………………………………….7

 

فصل 2- مروری بر ادبیات موضوع…………………………………………………………………45-8

2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………24

2-2- مروری بر رویکرد و اصول سیستم تولیدی JIT……………………………………………………………26

2-3- توالی ماشین های موازی با معیار دیر کرد…………………………………………………………………….28

2-3-1- حداقل کل دیر کرد……………………………………………………………………………………………..28

2-3-2- حداقل کل دیر کرد وزنی…………………………………………………………………………………….32

2-4- توالی ماشین های موازی با معیارهای زود کرد و دیر کرد……………………………………………….34

2-4-1- مسائل با تمرکز بر زمان آماده سازی بین کارها……………………………………………………….35

2-4-2- مسائل با تمرکز بر موعد تحویل یکسان برای کارها…………………………………………………39

2-4-2-1- موعد تحویل معلوم………………………………………………………………………………………39

2-4-2-2- موعد تحویل نامعلوم…………………………………………………………………………………….44

2-5 دسترسی محدود به ماشینها   …………………………………………………………………………………………..45

2-6 جمع بندی ………………………………………………………………………………………………………………….45

 

فصل 3- ارائه مدل ریاضی…………………………………………………………………………….58-46

3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………….47

3-2-تعریف مسئله………………………………………………………………………………………………….47

3-3- فرضیات مسئله……………………………………………………………………………………………….48

3-4- مدل ریاضی پیشنهادی………………………………………………………………………………………49

3-4-1- پارامترهای ورودی…………………………………………………………………………………….49

3-4-2- نمادها، تعاریف، پارامترها و متغیر های تصمیم…………………………………………………….50

3-4-3- مدل ریاضی…………………………………………………………………………………………….51

3-5 –اعتبار سنجی مدل……………………………………………………………………………………………53

3-6 –تئوری پیچیدگی و پیچیدگی مساله مورد نظر……………………………………………………………56

3-6- جمعﺑندی……………………………………………………………………………………………………..58

 

فصل 4- الگوریتم پیشنهادی نتایج محاسباتی…………………………………………………..110-59

4-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………60

4-2 الگوریتم ژنتیک ……………………………………………………………………………………………………………..62

4-2-1 شمای کلی الگوریتم ژنتیک………………………………………………………………………………………….64

4-3) اجزای الگوریتم ژنتیک…………………………………………………………………………………………………66

    4-3-1) کروموزوم………………………………………………………………………………………………………….66

    4-3-2) جمعیت………………………………………………………………………………………………………………66

    4-3-3) مقدار برازندگی……………………………………………………………………………………………………67

     6-3-4) کدگذاری……………………………………………………………………………………………………………67

     4-3-5) انتخاب……………………………………………………………………………………………………………….68

    4-3-6) عملگر تقاطعی……………………………………………………………………………………………………..76

    4-3-7) جهش………………………………………………………………………………………………………………….82

    4-3-8) جابه‌جایی…………………………………………………………………………………………………………….83

    4-3-8) قاعده توقف………………………………………………………………………………………………………..83

4-3 الگوریتم حرکت جمعی پرندگان ……………………………………………………………………………………..84

4-4 حرکت دسته جمعی ذرات ………………………………………………………………………………………………86

4-5 مفاهیم پایه الگوریتم…………………………………………………………………………………………………………88

4-6 رابطه بروز رسانی سرعت…………………………………………………………………………………………………..88

4-7 رابطه بروز رسانی موقعیت………………………………………………………………………………………………….92

4-8 گامهای الگوریتم……………………………………………………………………………………………………………..93

4-9 شبه کد الگوریتم……………………………………………………………………………………………………………….93

4-10)طراحی الگوریتم پیشنهادی………………………………………………………………………………………………94

4-10) تنطیمات پارامترها و شرایط اجرای الگوریتم ها……………………………………………………………………99

4‐11) ساختار مسائل…………………………………………………………………………………………………………………99

4‐12)مسائل با ابعاد کوچک و متوسط…………………………………………………………………………………………100

4-13) نتایج آزمایشات……………………………………………………………………………………………………………..100

4-14 مسائل با ابعاد بزرگ…………………………………………………………………………………………………………107

4-15 جمع بندی………………………………………………………………………………………………………………………109

 

فصل5- نتیجه گیری و پیشنهادات آتی……………………………………………………………..113-110

5-1) نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………..111

5-2) پیشنهادات آتی ………………………………………………………………………………………………………………..113

منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………….115

 

 

فهرست جداول

جدول 1-1- تعدادی از معیارهای کارایی زمان بندی………………………………………………………………..4

جدول 3-1.موعد تحویل و وزنهای زود کرد و دیرکرد……………………………………………………………54

جدول 3-2 زمان پردازش کارها ………… ………………………………………………………………………………54

جدول3-3 زمان آماده سازی کارها روی ماشین 1…………………………………………………………………..54

جدول3-4 زمان آماده سازی کارها روی ماشین 2…………………………………………………………………..55

جدول3-4 زمان آماده سازی کارها روی ماشین 3…………………………………………………………………..55

جدول 3-5- محاسبه تعداد متغیرها و محدودیت ها ………………………………………………………………53

جدول4-1: انتخاب کروموزوم‌ها با استفاده از مدل چرخ رولت………………………………………………..72

جدول4-2: مشکلات ممکن در مدل چرخ رولت…………………………………………………………………..74

جدول4-3 وزن زود کرد و وزن دیر کرد و موعد تحویل و زمان پردازش برای 5j2m………………100

جدول4-4 زمان آماده سازی کارها روی ماشین 1…………………………………………………………………..101

جدول4-5 زمان آماده سازی کارها روی ماشین 2……………………………………………………………………101

جدول4-6 نتایج مربوط به مسئله 5 کار و 2 ماشین به تفکیک روشها………………………………………101

جدول4-7 وزن زود کرد و وزن دیر کرد و موعد تحویل و زمان پردازش برای 5j3m……………….102

جدول 4-8 زمان آماده سازی کارها روی ماشین 1………………………………………………………………….102

جدول 4-9 زمان آماده سازی کارها روی ماشین 2………………………………………………………………….102

جدول 4-10 زمان آماده سازی کارها روی ماشین 3………………………………………………………………..103

جدول 4-11 نتایج مربوط به مسئله 5 کار و 3 ماشین………………………………………………………………103

جدول4-12 وزن زود کرد و وزن دیر کرد و موعد تحویل و زمان پردازش برای 8j2m……………….103

جدول4-13 زمان آماده سازی کارها روی ماشین 1…………………………………………………………………..104

جدول4-15 زمان آماده سازی کارها روی ماشین 2…………………………………………………………………..105

جدول 4-16 نتایج مسئله 8 کار و 2 ماشین به تفکیک روشها……………………………………………………..105

جدول4-17 وزن زود کرد و وزن دیر کرد و موعد تحویل و زمان پردازش برای 8 کارو3 ماشین …..105

جدول4-18 زمان آماده سازی کارها روی ماشین 1…………………………………………………………………..105

جدول4-19 زمان آماده سازی کارها روی ماشین 2 ………………………………………………………………….105

جدول4-20 زمان آماده سازی کارها روی ماشین 3 ………………………………………………………………….105

جدول 4-21 نتایج مسئله 8 کار و 3 ماشین به تفکیک روشها……………………………………………………..106

جدول 4-22 نتایج مسئله 10 کار و 3 ماشین………………………………………………………………………107

جدول 4-23 نتایج مسئله 50 کار و 10 ماشین……………………………………………………………………..108

جدول 4-24 نتایج مسئله 50 کار و 20 ماشین……………………………………………………………………..108

جدول 4-25 نتایج مسئله 60 کار و 10 ماشین…………………………………………………………………….108

جدول 4-26 نتایج مسئله 50 کار و 20 ماشین……………………………………………………………………..109

 

فهرست اشکال:
شکل4-1: چرخ رولت………………………………………………………………………………………………………..70

شکل4-2: نمونه‌ای از انتخاب در چرخ رولت…………………………………………………………………………71

شکل4-3: نمونه‌ای از عملگر تقاطع تک نقطه‌ای……………………………………………………………………..77

شکل4-4: نمونه‌ای از عملگر تقاطع دو نقطه‌ای برای آرایه 0-1………………………………………………..79

شکل4-5: نمونه‌ای از عملگر تقاطع دو نقطه‌ای برای آرایه ترتیبی………………………………………………79

شکل4-6: نمونه‌ای از عملگر تقاطع یکنواخت………………………………………………………………………..81

شکل4-7 : ساختار کروموزوم……………………………………………………………………………………………….95

شکل 4-8 : نحوه عملکرد عملگر تقاطع…………………………………………………………………………………97

شکل 4-9: نحوه عملکرد عملگر جهش………………………………………………………………………………….98

-1-مقدمه:

در جهان رقابتی حاضر، توالی و زمانبندی موثر ضرورتی برای بقا در فضای بازار است. زمانبندی ابزاری است که استفاده از منابع در دسترس را بهینه می کند.زمان همواره یک محدودیت اساسی بوده، بنابراین زمانبندی فعالیتها به منظور حداقل کردن این منبع محدود یک الزام است. زمانبندی و توالی عملیات یکی از مهم ترین مسائل برنامه ریزی تولید بوده و کاربردهای زیادی در واحدهای تولیدی و غیرتولیدی دارد.

عمل زمانبندی در یک سازمان از مدل ها و روش های ریاضی و یا روش های ابتکاری برای تخصیص منابع محدود به کارهای در حال جریان استفاده می کند. اهمیت توالی ماشین های موازی، با هدف متمرکز بر دیرکرد از آن جهت مورد توجه است که در محیط کسب و کار حاضر، رقابت شرکت های تولیدی از طریق قابلیت آنها برای پاسخگویی سریع به تغییرات سریع در زمینه تجارتی و تولید محصولات با کیفیت بالاتر و هزینه های کمتر تعیین می شود. شرکت های تولیدی در تلاش هستند تا این قابلیت ها را از طریق اتوماسیون و مفاهیم خلاق مانند تولید به موقع[1](JIT)، پاسخگوی سریع[2](QR)، تکنولوژی گروهی[3](GT)و مدیریت کیفیت جامع[4](TQM)بدست آورند[3].

این مفاهیم ( برای مثال JIT و GT ) به بسیاری از شرکت ها در بدست آوردن سود اقتصادی کمک کرده است. در سیسستم های JIT کار نباید نه زودتر و نه دیرتر تکمیل شود، که به مسائل زمانبندی با هزینه های زودکرد و دیرکرد و تخصیص موعدهای تحویل منجر می شود. در یک بازار رقابتی دیرکرد کارها با توجه به موعد تحویل آنها یک مقیاس عملکرد بسیار مهم برای محیط های تولید متنوع است.

مسائل با تعیین موعد تحویل در 25 سال گذشته بعلت روشهای جدید مدیریت مانند مفاهیمJITمورد توجه بسیار قرار گرفته است.چنگ که کمک زیادی به مسائل زمانبندی و تخصیص موعد تحویل کرد بیان می کند که تکمیل یک کار زودتر از موعد تحویل به معنی تحمیل هزینه های نگهداری موجودی غیر ضروری است ، در حالیکه تکمیل یک کار دیرتر از موعد تحویل منجر به جریمه های قراردادی و از دست دادن اعتبار مشتری می شود[4].

بطور جالب توجه هدف مسئله حداقل دیرکرد و زودکرد[5](ET) کاملا با سیاست کنترل تولید JITمطابقت دارد.مسئله ماشین های موازی از دو دیدگاه تئوری و عملی دارای اهمیت می باشند. از دیدگاه تئوری به اینخاطر که تعمیمی از حالت تک ماشینه می باشد و از دیدگاه عملی به این جهت که در دنیای واقعی بسیارمعمول است مورد توجه قرار گرفته شده است.

مسئله به کارگیری ماشین های موازی[6] از آنجا مورد توجه است که اگر زمانبندی روی یک ماشین منجر به هزینه زیادی شود ممکن است در نظر گرفتن ماشینهای بیشتر سبب کاهش هزینه شود. ضمن این که مقدار دیرکرد یا زودکرد نیز می تواند با افزایش تعداد ماشین ها کاهش یابد. در این شرایط هزینه به کارگیری ماشین یا نگهداری ماشین اضافه می شود که با حل مسئله بهینه سازی می توان تعیین کرد چه ماشین هایی به کار گرفته شوند و کدام کارها با چه توالی روی این ماشین ها انجام شود.

در عمل، زمانبندی ها با استفاده از الگوریتم های زمانبندی یا قوانین بر پایه دانش ایجاد می شوند. الگوریتم های زمانبندی ، زمانبندی را توسعه می دهد که یک معیار اندازه گیری مانند حداقل کردن انحراف موعد تحویل، حداقل جریمه دیرکرد یا حداقل حداکثر دیرکرد را بهینه می کند.

در این فصل، ابتدا مروری بر انواع مسائل زمانبندی و تعریف بعضی مفاهیم اولیه زمانبندی پرداخته می شود، در ادامه به خصوصیات و مشخصات مسأله مورد بحث این تحقیق، پرداخته می شود. در پایان اهداف، ضرورت و متدولوژی تحقیق بیان شده است.

 

1-6- تعریف مسأله زمانبندی مربوط به تحقیق :

بیان مسأله:

زمانبندی ماشینهای موازی نامرتبط حالت عمومی مسائل کلاسیک زمانبندی ماشینهای موازیبه شمار می آید.در یک مسئله کلاسیک زمانبندی ماشینهای موازی،مجموعه ای از کارهای مستقل وجود دارد که هر کدام از آنها بر روی یکی از ماشینهای موازی یکسان موجود پردازش می شوند.در حالت کلی ماشینهای موازی به صورت نامرتبط در نظر گرفته می شوند به طوریکه زمان پردازش کار ها بر روی ماشین ها نه تنها به نوع کار بلکه به نوع ماشین نیز وابسته است.در این حالت پیکربندی ماشینها یکسان نیشت و رابطه مشخصی بین زمانهای پردازش کارها بر روی ماشینهای موازی مختلف وجود ندارد.

در این تحقیق مسئله زمانبندی ماشینهای موازی نامرتبط با در نظر گرفتن محدودیت های زمان نصب وابسته به توالی پردازش کاره و زمان دسترسی کارها با هدف کمینه سازی زمانهای زودکرد و دیرکرد وزنی کل بررسی می شود.یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح برای مسئله پیشنهاد می شود.همچنین یک روش فراابتکاری برای حل آن ارائه می گردد.

نظام تولید بهنگام[7] تفکر و نگرشی نوین در اداره سازمانهای صنعتی است که با اصل تکنیکها و روشهای برخاسته از آن، حذف کامل و جامع اتلاف و افزایش بهره وری در تمامی فعالیتها اعم از داخل و خارج سازمان تعقیب می گردد.

تعاریف بسیاری توسط کارشناسان برای تولید بهنگام ارائه شده است، در زیر به تعدادی از این تعاریف اشاره شده است.

JIT یعنی :

پافشاری بر کیفیت برتر انجام امور خرید و تولید و … دقیقا در زمان مقرر
بهنگام بودن نظام، مستلزم بهنگام بودن همه اجزای آن است
در کل JIT یعنی فقط به هنگام ” نه دیرتر نه زودتر”
در JIT هدف تولید بهنگام است، یعنی اگر مشتری و تولید کننده زمان تحویل کالا را در یک زمان معین توافق کنند، تولید کننده باید تولیدات خود را طوری برنامه ریزی کند که کالا را در حد امکان در زمان مناسب تولید و در زمان مقرر تعیین شده به دست مشتری برساند. اگر این دیرتر از زمان تحویل آماده شود، تولید کننده متحمل جریمه ای به عنوان تأخیر تولید خواهد شد که این جریمه امکان دارد به صورتهای مختلف نمود پیدا کند. همچنین اگر تولید کننده، کالا را زودتر از زمان تحویل، تولید کند، این کالا را باید تا زمان تحویل در انبار نگهداری کند لذا در این صورت نیز متحمل هزینه خواهد شد.

 

 

1-7- مفروضات مسئله :

1-زمان نصب وابسته به توالی هنگام تعویض کارها بر روی ماشینها وجود دارد

2-هر کدام از کارها تنها بر روی زیر مجموعه ای از مجموعه ماشینها می تواند پردازش شوند

3-تمامی کارها در ابتدای افق زمانبندی در دسترس نمی باشد به عبارتی پردازش کار نمی تواند قبل از زمان دسترسی آغاز شود

4-تمامی ماشینها به طور مستمر دسترس هستند و امکان خرابی ماشینها وجود ندارد

5-هر ماشین در هر لحظه قادر به پردازش تنها یک کار می باشد

6-هر کار در طول زمان پردازش خود تنها بر روی یک ماشین پردازش می شود

7-زمانهای پردازش،نصب،موعد تحویل و ضرایب هزینه زود کرد و دیر کرد زمانی معین می باشد

8-بیکاری ماشینها مجاز است

1-8- ضرورت انجام تحقیق :

با توجه به اهمیت روزافزون مسائل ماشین های موازی در نظر گرفتن معیارهای مختلف مورد توجه محققان این علم می باشد.

امروزه در اغلب کارخانجات تولیدی و شرکت های خدماتی تأمین به موقع سفارش مشتری یا خدمت رسانی به موقع حائز اهمیت است. هزینه های زودکرد و دیرکرد در این امور نه تنها مشتری را متضرر می گرداند بلکه به شرکت نیز هزینه وارد شده و علاوه بر آن اعتبار خود را نیز از نظر مشتری از دست می دهد. مسائل تخصیص موعد تحویل زمانی جنبه عملی دارد که یک شرکت یک موعد تحویل به مشتریان در طول مذاکرات فروش پیشنهاد می کند و یک قیمت تقلیل یافته (جریمه) برای زمانیکه موعد تحویل دور از موعد انتظار باشد پیشنهاد می کند.

هر چه موعدهای تحویل ثابت شده تر باشد احتمال اینکه محصول به موقع تحویل داده شود بیشتر  است. به منظور نگهداشتن یک وجهه خوب در میان مشتریان بسیاری از شرکت ها برای حفظ موعدهای تحویل ایجاد شده، هزینه های نگهداری معقولی را متحمل می شوند .

تقریبا همه مقالاتی که هدف های زودکرد و دیرکرد را در نظر می گیرند فرض می کنند که زمان آماده سازی ناچیز و یا مستقل از توالی است و همه  کارها در زمان صفر در دسترس هستند لیکن زمان در دسترس بودن کار و زمان آماده سازی وابسته به توالی برای برخی صنایع از قبیل سازندگان اتومبیل و صنعت شیمی بسیار مهم است.

با توجه به اهمیت زمان دسترسی و زمان آماده سازی وابسته به توالی در این پایان نامه زمان در دسترس بودن کار و زمان آماده سازی وابسته به توالی در نظر گرفته شده است.

یک مدل ترکیبی بهینه سازی برای این منظور ایجاد شده که از نوع مسائل NP Hard است. که برای مسائل با اندازه کوچک از روشهایی که حل بهینه را می دهند استفاده شده و برای مسائل با اندازه متوسط و بزرگ از یک روش فراابتکاری که جواب بهینه یا نزدیک به بهینه را در یک زمان کوتاهتر می دهد استفاده شده است .

 

1-8- جمعﺑندی:

دو علم زمانبندی و توالی, امروزه یکی از علوم کاربردی میﺑاشند. طبقهﺑندیﻫای مختلفی برای مسائل مربوط به آنها وجود دارد که به برخی از آنها در این مطالعه بطور مختصر اشاره گردید. از جمله این طبقهﺑندیﻫا, در ارتباط با مسائل ماشینﻫای موازی میﺑاشد. با توجه به مسائلی که اخیرا در زمینه زمانبندی ماشین آلات در محیطﻫای تولید به موقع مطرح شده است, اکثر شرکتﻫای تولیدکننده مجبور به ایجاد زمانبندیﻫایی هستند که نیاز مشتری را در موعد تحویل یا نزدیک به آن رفع سازد. بنابراین در نظر گرفتن همزمان دو معیار مجموع وزنی دیرکرد و زودکرد این مسائل را به واقعیت نزدیکﺗر کرده و آنها را پیچیدهﺗر ساخته است. در این مطالعه, سعی شده است که مساله ماشینﻫای موازی با در نظر گرفتن معیار, بررسی شده و با توجه به پیچیدگی مساله مورد نظر, یک روش فراابتکاری برای حل آن پیشنهاد گردیده است. در فصل بعد به مرور ادبیات در زمینه ماشینﻫای موازی میﭘردازیم.

 

 

 

2-1- مقدمه:

زمانبندی در اوایل قرن گذشته با مطالعات صورت گرفته توسط هنری گانت و سایر پیشگامان در کانون توجه قرار گرفت.با این وجود سالها به طول انجامید تا اولین تحقیقات در حوزه زمانبندی انتشار یابد.در سالهای آغازین دهه پنجاه میلادی مطالعاتی در زمینه توالی عملیات که انگیزه آنها از زمانبندی تولید ناشی  می شد منجر به ارائه الگوریتمهای مهمی چون قاعده جانسون برای مسئله سیستم کارگاه جریانی ، قاعده زودتر موعد تحویل برای کمینه سازی زمان تاخیر بیشینه و قاعده کوتاه ترین زمان پردازش با هدف کمینه سازی زمان جریان میانگین شد.در طول دهه شصت با پدید آمدن مسائل پیچیده تر تعداد قابل ملاحظه ای از تحقیقات به روشهای دقیق چون برنامه ریزی خطی و برنامه ریزی پویا معطوف شد.پس از انتشار مقاله مشهور ریچارد کارپ]1[در زمینه نظریه پیچیدگی ،محققان دریافتند که الگوریتم دقیق در مدت زمان معقول قادر به یافتن جواب بهینه در مسائل پیچیده نیستند و در نتیجه در طول دهه هفتاد میلادی بخش عمده تحقیقات بر روی سلسله مراتب پیچیدگی مسائل زمانبندی متمرکز شد

اخیرا مطالعه در زمینه جریمه دیر کرد و زود کرد در مدلهای زمانبندی، بطور وسیعی مورد توجه محققان بوده است. تحقیق های گذشته بیشتر بر روی معیارهای منظم مانند حداکثر زمان تکمیل، حداکثر دیر کرد و یا میانگین دیر کرد، متمر کز بوده اند. ولی امروزه به دلیل جریمه های حاصل از زود کرد، این معیار نامنظم، نیز مورد توجه محققان علم زمانبندی قرار گرفته است. همه تولید کنندگان برای مقابله با فشارهای رقابتی بطور افزاینده ای خودشان را با عقیده JIT و حداقل هزینه موجودی، مطابقت می دهند که این مستلزم در نظر گرفتن زود کرد کارها می باشد. در واقع در JIT زود کرد کارها به اندازه دیر کرد آنها اهمیت دارد. گرچه فرض بر این است که موعد تحویل یک متغیر خارجی بوده و کنترل آن خارج از عهده مدیران است، ولی اهمیت تحویل در موعد به خوبی روشن است. کانوی[10]، برای اولین بار این نظریه را مطرح کرد که موعد تحویل قسمتی از مسأله زمانبندی است. از کسانی که در این زمینه مطالعه کردند می توان از وبستر و بیکر[11]، راگاتز و مابرت[12]، کریستی و کانت[13]، نام برد. مطالعات زیادی در زمینه مسائل زمانبندی مختلف با معیارهای دیر کرد و زود کرد (E/T) ، صورت گرفته است. وبستر، بیکر و جاگ[14]، مسأله تک ماشینه  (E/T)  را با در نظر گرفتن موعد تحویل یکسان و نامعین به عنوان یک متغیر تصمیم، برای دو حالت زمان های آماده سازی مستقل و وابسته به توالی با روش الگوریتم ژنتیک حل کرده اند. کریستوفر بک و فیلیپ رفالو[15]، یک روش ترکیبی با استفاده از برنامه ریزی خطی و برنامه ریزی مفید برای مسأله زمانبندی با معیار هزینه زود کرد و دیر کرد ارائه کردند. سوریا د.لیمان، شریکانت س.پالواکر و سانسرن دونگمی[16]، مسأله زمانبندی تک ماشینه با موعد تحویل محدود شده به یک فاصله و زمان پردازش قابل کنترل را ارائه کردند. آنها جریمه کلی که شامل جریمه های زود کرد، دیر کرد، زودترین موعد تحویل، طول فاصله مربوط به موعد تحویل و مقدار واقعی کاهش زمان پردازش می باشد را با یک روش ابتکاری کمینه می کنند.

ون-کیانگ زایو و چانگ لانلی[17]، به بررسی  روشهای تقریبی برای تخصیص موعد تحویل مشترک به کارها و زمانبندی آنها در مسأله ماشین های موازی پرداختند. هدف، تخصیص موعد تحویل کارها می باشد، بطوریکه مجموع وزنی موعد تحویل، کل زود کرد و کل دیر کرد کمینه گردند.

زایو کینگ کی و زایان زو[18]، مسأله زمانبندی تک ماشینه با زمان پردازش احتمالی با توزیع نمایی و موعد تحویل احتمالی، با هدف کمینه کردن مجموع هزینه های وزنی دیر

-2-3-1 معادلۀ حالت در تصویر شیمیای…………………………… 33

فصل دوم- نظریه اختلال…………………………… 36

-1-2نظریه اختلال مکانیک آماری…………………………… 36

-2-2 مبنای مکانیک آماری تابع توزیع شعاعی……………………….. 42

-3-2نظریه های تابع توزیع شعاعی (RDF) ………………………….46

-4-2 آمارهای کوانتمی از مجموعه های تقریباً کلاسیک……………..47

-1-4-2 تبدیل مجموع حالات……………………………. 49

-5-2 معادله حالت برای مخلوط مایع افزایشی………………………. 55

1-5-2 – شرایط توافق مربوط به مقادیر نقطه تماس تابع توزیع شعاعی برای یک مخلوط دوتایی کروی سخت……….56

-2-5-2 بیان تحلیلی برای مقادیر تماس تابع توزیع مربوط به مخلوط مایع کروی سخت……….60

-3-5-2 بهبود تابع توزیع تماس و معادله حالت با استفاده از شرایط توافق……………..62

فصل سوم- کاربرد معادله حالت و روشهای محاسباتی……………………….65

3-1- معادله حالت  (EOS) ………………………….65

3-2-انرژی آزاد هلمولتز مخلوط…………………………… 69

3-3-پتانسیل برای سیستم برهمکنشی …………………………….. 73

3-4-تابع توزیعHS…………………………..

3-4-1-شعاع مؤثر  کروی  سخت……………………………. 79

3-5-محاسبات عددی…………………………… 81

3-6-نتایج…………………………… 86

فصل چهارم-بحث و نتیجه گیری…………………………… 100

چکیده:

نظریه اختلال مکانیک آماری انتخاب مناسبی برای محاسبه معادله حالت مخلوط دوتایی در گستره وسیعی از دما و چگالی می­باشد. اجزاء تشکیل دهنده مخلوط توسط پتانسیل دو جمله­ای شامل دافعه کوتاه برد و جاذبه بلند برد  exp-6 باکینگهام باهم برهمکنش می­کنند. از آنجاییکه  دوتریوم و تریتیوم عناصری سبک می­باشند، اثر کوانتمی توسط تصحیح مرتبه اول در قالب بسط ویگنر-کریکوود اعمال می­شود. در این پژوهش از تابع توزیع شعاعی استفاده نمودیم که در دما و چگالی بالا نتایج قابل قبولی می­دهد. علاوه بر این ما تأثیر مقادیر مختلف چگالی­، دما  و کسر مولی تریتیوم را بر روی خواص مخلوط  بر پایه نظریه اختلال مکانیک آماری مورد مطالعه قرار داده­ایم. در انتها، معادله حالت  مخلوط در بازه وسیعی از چگالی و دما پیشبینی شده است.

مقدمه:

 مسئله انحلال پذیری متقابل به عنوان تابعی از نسبت اجزای سازنده[1]، دما و فشار در یک مخلوط برای طراحی دستگاهی جهت جداسازی یا ترکیب(تشکیل) یک فاز همگن بسیار مفید می­باشد.  همچنین شرایط با دما و فشار بسیار زیاد شرایط لازم برای تحقیق در مورد انفجارهای چگال را فراهم می­آورد. محصورسازی اینرسی با تراکم سوخت تا چگالی زیاد و زمان محصورسازی بسیار کوتاه روشی متفاوت را برای دستیابی به همجوشی هسته­ای ایجاد می کند. در این روش با استفاده از تابش باریکه های لیزری پرقدرت و یا ذرات باردار پرانرژی که از شتابدهنده ها تولید می شوند، مواد همجوشی کننده را بهم نزدیک کرده و احتمال همجوشی را افزایش می دهند. برای این منظور ساچمه[2] های بسیار کوچک (به قطر 1.0 تا چند میلیمتر) که حاوی سوخت همجوشی با چگالی حجمی هیدروژن مایع در حدود4.5  1022 cm-3   و چگالی جرمی حدود 0.2 g .cm-3 ]1[ هستند، از جهات مختلف و بطور متقارن و همزمان تحت تابش پرتوهای لیزر با انرژی بالا و یا پالس شدیدی از ذرات شتابدار پر انرژی قرار می گیرند. در دما و فشار خیلی زیاد، اندازه­گیری مستقیم به علت شرایط نامطلوب آزمایشگاهی امکان پذیر نمی­باشد، از این رو، یک رهیافت تئوری، در صورتیکه اثرات دما (T) و فشار(P) بوضوح در فرمالیزم وارد شود، بر اساس تئوری مخلوط بسیار مورد سودمند است.  برای تحت شوک قرار دادن مخلوط مورد نظر باید معادله حالت مخلوط معلوم باشد. لذا ما در این کار تحقیقاتی معادلۀ حالت مخلوط مایع   در دمای پائین و فشار نسبتا بالا  را مورد بررسی قرار داده­ایم.

 سیستم مخلوط   به علت اهمیت زیاد از دیدگاه تئوری مورد توجه قرار گرفته است [4-2]. اجزاء سازنده­ای از این نوع بعنوان موادی که در دما و فشار زیاد خصوصیات مشخصی را بروز دهند شناخته شده­اند، زیرا در فشارهای زیاد این مخلوط جداشدگی فازی مایع-مایع را بروز می­دهد. هر دو  دارای   برهمکنش­های­ جاذبه و دافعه پیچیده­ای هستند [5]. از این رو نیروهای بین مولکولهای متفاوت در مخلوط نقش قابل توجهی [7و6] در شکل گیری  خصوصیات آنها ایفا می کند. همچنین به علت جرم پایین این دو ذره تاثیرات کوانتمی را در دماهای پائین با اهمیت می­گردد.

ما در این کار تحقیقاتی نظریه اختلال مکانیک آماری [8] را بر روی یک مخلوط دوتایی کروی سخت[3]با تصحیحات لازم برای نیروهای جاذبه و اثرات کوانتمی مورد مطالعه قرار داده­ایم.  شعاع پوسته سخت وابسته به دما است، از این رو، حلالیت مخلوط   را  در بازه وسیعی از دما و فشار می­توان بدست آورد. پتانسیلهای با دافعه ملایم مانند باکینگهام exp-6 حقیقی­تر از پتانسیلهای یوکاوا یا چاه مربعی می­باشد و خواص ترمودینامیکی دقیقی را ارائه می­دهد [8]. از اینرو برای رسم نمودار فاز مخلوط دوتایی مولکولهای کروی سخت از  پتانسیل باکینگهام استفاده کرده­ایم [9]. همچنین برای بررسی اثر کوانتمی، تصحیح مرتبه اول بسط ویگنر-کریکوود[4]  [11و10] را اعمال خواهیم کرد. با احتساب بخش­های مختلف انرژی آزاد هلمهولتز، ما قادر به ارائه نسخه پیشرفته­تری از معادله حالت برای مطالعه عامل تراکم (Z) و دیگر پارامترهای ترمودینامیکی خواهیم بود. از این فرضیات برای تحقیق اثرات  فشار و دما  (T , P) روی خواص ترمودینامیکی مخلوط   در بازه وسیعی از چگالی و نحوه ترکیب اجزای سازنده آن استفاده خواهیم نمود. علارغم ساختار ساده الکترونی هیدروژن و ایزوتوپهای آن، توصیف دقیقی از خصوصیاتشان در چگالیهای بالا تحت تراکم شوک و معادله حالت آنها در مخلوط در دست نیست  اما به کمک بعضی مدلهای تقریبی وبا استغاده از تئوری اختلال و وردشی با تصحیح کوانتمی و پتانسیلexp-6  باکینگ هام برای استفاده در معادله شوک هیوگونیت برای مخلوط فوق استفاده نموده­ایم.  چن[5] در سالهای 1999و2006 میلادی با استفاده از روش وردشی معادله حالت مخلوط  رابدست آورد و با نتایج تجربی چگالی مایع بدست آمده توسط شبیه سازی و آزمایشات نیلز در1980 مقایسه نمود ونشان داد که تئوری مورد استفاده با نتایج تجربی تطبیق خوبی دارد. در چند سال گذشته پیشرفت های چشم گیری به صورت تئوری و عملی در معادله حالت هیوگونیت دوتریم مایع وهلیم  توسط ابلینگ و بولو[6]  در1991 میلادی و انجام گرفت. علی[7] در 2004 میلادی  بر روی مخلوط   با استفاده از روش اختلال مطالعاتی انجام داده و در مقایسه با نتایج تجربی در محدوده خاص این روش را تائید نمود. اما روش های تئوریکی هنوز کاملا قادر به توصیف این عناصر ساده در چگالی های بالا نمی­باشند. ما نیز با استفاده از روش های فوق  به بررسی معادله حالت مخلوط دو ذره  ،   می­پردازیم. لذا ابتدا در فصل یک اصول و مبانی همجوشی هسته­ای را شرح داده و ارتباط مطالعۀ انجام شده را با همجوشی بیان می­کنیم. سپس در فصل دوم به شرح اصولی که نظریه مورد استفادۀ ما بر آن استوار است می­پردازیم. در فصل سوم نحوه استفاده از این نظریه در مخلوط مورد نظر را ارائه خواهیم نمود. و در نهایت نتایج خود را با نتایج نظریات دیگر و شبیه سازی  مقایسه کرده و پارامترهای ترمودینامیکی دیگر مربوط به مخلوط دوتریوم و تریتیوم را محاسبه می­کنیم.

2-3                  بازار برق .. 8
2-3-1                    انواع بازار برق.. 8
2-3-2                نهادهای بازار.. 9
2-3-3                       مدل بازار اشتراکی.. 10
2-3-4           بازار آینده.. 11
2-4                       تولید پراکنده.. 11
2-4-1                    طبقه­بندی انواع DG.. 12
2-5                                 برنامه­ریزی تصادفی.. 12
2-5-1                      متغیرهای تصادفی.. 13
2-5-2                                       مسائل برنامه­ریزی تصادفی.. 13
2-5-2-1 مسائل برنامهریزی تصادفی دو مرحلهای.. 13
2-5-2-2 مسائل برنامه­ریزی تصادفی چند مرحله­ای.. 14
2-5-3                                                                                                      مقدار مورد انتظار اطلاعات کامل و مقدار از راه حل تصادفی   15
2-5-3-1 مقدار مورد انتظار اطلاعات کامل.. 16
2-5-3-2 مقدار جواب تصادفی.. 16
2-5-4                تولید سناریو.. 17
2-5-4-1 تولید سناریو با استفاده از مدل ARIMA.. 18
2-5-4-2 کاهش سناریو .. 21
2-5-5                    مدل­سازی ریسک.. 23
2-5-5-1 مسائل برنامه­ریزی تصادفی شامل مدل­سازی ریسک.. 25
2-5-5-2 اندازه­گیری ریسک.. 25
2-6                                                     مروری بر تحقیقات انجام شده.. 28
2-7                  جمع­بندی.. 30
فصل سوم: ارائه مدل پیشنهادی برای مطالعه عملکرد خرده­فروش مجهز به منابع تولید پراکنده.32
3-1        مقدمه.. 33
3-2                                               معرفی چارچوب پیشنهادی.. 34
3-2-1                       چارچوب تصادفی.. 35
3-2-2                      متغیرهای تصادفی.. 35
3-3                                                  مدل­سازی و فرمول­بندی مسئله.. 37
3-3-1 بازار آینده …………………………………………………………………………………………………………… 37
3-3-2                بازار اشتراکی.. 38
3-3-3 واحد تولید پراکنده   .. 39
3-3-4                                   تأمین برق مصرف­کنندگان.. 39
3-3-5                              تعادل انرژی الکتریکی.. 41
3-3-6                    سود مورد انتظار.. 42
3-3-7                    مدل­سازی ریسک.. 42
3-3-7-1 ارزش ریسک شرطی.. 43
3-3-8 فرمول­بندی مسئله با CVaR.. 43
3-4                       جمع­بندی   .. 44
فصل چهارم: شبیه­سازی و تحلیل نتایج .. 46
4-1        مقدمه.. 47
4-2                                  مطالعه­ی موردی اول.. 47
4-3                                   مطالعه­ی موردی دوم.. 54
4-3-1                                         معرفی سیستم مورد مطالعه.. 54
4-3-2 نتایج شبیه­سازی با در نظر گرفتن CVaR.. 57
4-4                  جمع­بندی .. 68
فصل پنجم: جمع­بندی، نتیجه­گیری و ارائه پیشنهادات.. 70
5-1                  نتیجه­گیری.. 71
5-2                  پیشنهادها .. 72
مراجع.. 85
 
 
 
 
فهرست جدول­ها
عنوان                                               صفحه
جدول (4-1): اطلاعات منحنی قرارداد آینده ………………………………………………………………………. 48
جدول (4-2): سناریوهای تقاضای مصرف­کنندگان و قیمت بازار اشتراکی ………………………………. 49
جدول (4-3): سود انتظاری و CVaRبدون واحد تولید حرارتی …………………………………………… 49
جدول (4-4): سود انتظاری و CVaRبا واحد تولید حرارتی و ۱۰۰= MC …………………………….. 49
جدول (4-5): سود انتظاری و CVaRبا واحد تولید حرارتی و ۱۱۰= MC ………………………………. 49
جدول (4-6): خرید از قرارداد آینده بدون واحد تولید حرارتی (مگاوات ساعت) …………………… 50
جدول (4-7): خرید از قرارداد آینده، با واحد تولید حرارتی و ۱۰۰=MC (مگاوات ساعت) ……… 50
جدول (4-8): خرید از قرارداد آینده، با واحد تولید حرارتی و ۱۱۰= MC (مگاوات ساعت) …….. 50
جدول (4-9): قیمت پیشنهادی به مصرف­کننده بدون واحد تولید حرارتی ($/MWh) ……………….. 51
جدول (4-10): قیمت پیشنهادی به مصرف­کننده با واحد تولید حرارتی ($/MWh) و ۱۰۰=MC … 51
جدول (4-11): قیمت پیشنهادی به مصرف­کننده با واحد تولید حرارتی ($/MWh)و ۱۱۰= MC….. 51
جدول (4-12): انرژی خریداری شده به ازاء 0=β و بدون واحد تولید حرارتی(MWh) …………… 51
جدول (4-13): انرژی خریداری شده به ازاء 0=β ، با واحد تولید حرارتی(MWh) و 100= MC ..52
جدول (4-14): انرژی خریداری شده به ازاء 0=β ، با واحد تولید حرارتی(MWh) و ۱۱۰= MC…52
جدول (4-15): انرژی خریداری شده به ازاء 100=β و بدون واحد تولید حرارتی(MWh) ……….. 53
جدول (4-16): انرژی خریداری شده به ازاء 100=β ، با واحد تولید حرارتی(MWh) و ۱۰۰= MC ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 53
جدول (4-17): انرژی خریداری شده به ازاء 100=β ، با واحد تولید حرارتی(MWh) و 110= MC .   ……………………………………………………………………………………………………………………………………….53
جدول (4-18): پارامترهای مدل ARIMA (4-1) ………………………………………………………………… 55
جدول (4-19): داده­های منحنی قرارداد آینده ……………………………………………………………………… 56
جدول (4-20): سود انتظاری و CVaRبدون واحد تولید حرارتی (میلیون دلار) ……………………….58
جدول (4-21): سود انتظاری و CVaRبا واحد تولید حرارتی (میلیون دلار)، هزینه بهره­برداری 50 دلار بر مگاوات ساعت و ضریب نفوذ 10%، 15% و 20% ………………………………………………………..58
جدول (4-22): سود انتظاری و CVaRبا واحد تولید حرارتی (میلیون دلار)، هزینه بهره­برداری 70 دلار بر مگاوات ساعت و ضریب نفوذ 10%، 15% و 20% ………………………………………………………..59
جدول (4-23): سود انتظاری و CVaRبا واحد تولید حرارتی (میلیون دلار)، هزینه بهره­برداری 100 دلار بر مگاوات ساعت و ضریب نفوذ 10%، 15% و 20% ………………………………………………………..59
جدول (4-24): مقدار توان خریداری شده از قراردادهای آینده بدون واحد تولید حرارتی(MW) …60
جدول (4-25): قیمت فروش پیشنهادی به مصرف­کنندگان در غیاب واحد تولید حرارتی($/MWh)60
جدول (4-26): قیمت فروش پیشنهادی به مصرف­کنندگان در حضور واحد تولید حرارتی با هزینه بهره­برداری 50 دلار بر مگاوات-ساعت و به ازاء ضریب نفوذ 10%، 15% و 20%($/MWh) ……….. 61
جدول (4-27): قیمت فروش پیشنهادی به مصرف­کنندگان در حضور واحد تولید حرارتی با هزینه بهره­برداری 70 دلار بر مگاوات-ساعت و به ازاء ضریب نفوذ 10%، 15% و 20%($/MWh) …………62
جدول (4-28): قیمت فروش پیشنهادی به مصرف­کنندگان در حضور واحد تولید حرارتی با هزینه بهره­برداری 100 دلار بر مگاوات-ساعت و به ازاء ضریب نفوذ %10، 15% و 20%($/MWh) ……….62
 
 
فهرست شکل­ها
عنوان                                               صفحه
شکل (2-1): روند تجدید ساختار  ………………………………………………………………………………………. 7
شکل (2-2): مرحله­ی مجزا سازی در تجدید ساختار ……………………………………………………………. 7
شکل (2-3): وظاییف بهره­بردار مستقل سیستم ……………………………………………………………………..10
شکل (2-4): مدل بازار اشتراکی ……………………………………………………………………………………….. 11
شکل (2-5): نمونه­ای از درخت سناریوی سه مرحله­ای]12[ ……………………………………………….. 17
شکل (2-6): الگوریتم تولید سناریو …………………………………………………………………………………… 20
شکل (2-7): الگوریتم کاهش سناریو …………………………………………………………………………………. 23
شکل (2-8): مفهوم ریسک]12[ ………………………………………………………………………………………… 24
شکل (2-9): مثالی از حد مؤثر]12[ …………………………………………………………………………………… 26
شکل (3-1): چارچوب تصمیم­گیری]12[ …………………………………………………………………………… 34
شکل (3-2): درخت سناریو]12[ ………………………………………………………………………………………. 35
شکل (3-3): شماتیک چارچوب پیشنهادی ……………………………………………………………………….. 36
شکل (3-4): مثالی از منحنی قرارداد آینده]12[ …………………………………………………………………… 38
شکل (3-5): مثالی از منحنی سهمیه­بندی قیمت]12[ ……………………………………………………………. 40
شکل (3-6): درآمد حاصل از فروش به مصرف­کنندگان]12[ ………………………………………………… 42
شکل (4-1): منحنی سهمیه­بندی قیمت]12[ ……………………………………………………………………….. 48
شکل (4-2): منحنی سهمیه­بندی قیمت]12[ ……………………………………………………………………….. 56
شکل (4- 3): سناریوهای قیمت بازار اشتراکی ……………………………………………………………………. 57
شکل (4- 4): سناریوهای تقاضای مصرف­کنندگان ………………………………………………………………. 57
شکل (4- 5): مقدار توان خریداری شده از بازار اشتراکی در غیاب واحد تولید حرارتی و به ازاء …………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
شکل (4-6): مقدار توان خریداری شده از بازار اشتراکی در غیاب واحد تولید حرارتی و به ازاء ………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
شکل (4- 7): مقدار توان خریداری شده از بازار اشتراکی در حضور واحد تولید حرارتی با هزینه بهره­برداری 50 دلار بر مگاوات ساعت و ضریب نفوذ 10% الف) و ب) …………….. 64
شکل (4- 8): مقدار توان خریداری شده از بازار اشتراکی در حضور واحد تولید حرارتی با هزینه بهره­برداری 70 دلار بر مگاوات ساعت و ضریب نفوذ 10% الف) و ب) …………….. 64
شکل (4- 9): مقدار توان خریداری شده از بازار اشتراکی در حضور واحد تولید حرارتی با هزینه بهره­برداری 100 دلار بر مگاوات ساعت و ضریب نفوذ 10% الف) و ب) ………….. 65
شکل (4- 10): مقدار تولید واحد حرارتی با هزینه بهره­برداری 50 دلار بر مگاوات ساعت الف) ضریب نفوذ 10%، ب) ضریب نفوذ 15% و ج) ضریب نفوذ 20% …………………………………………… 66
شکل (4- 11): مقدار تولید واحد حرارتی با هزینه بهره­برداری 70 دلار بر مگاوات ساعت الف) ضریب نفوذ 10%، ب) ضریب نفوذ 15% و ج) ضریب نفوذ 20% …………………………………………… 67
شکل (4- 12): مقدار تولید واحد حرارتی با هزینه بهره­برداری 100 دلار بر مگاوات ساعت الف) ضریب نفوذ 10%، ب) ضریب نفوذ 15% و ج) ضریب نفوذ 20% …………………………………………… 68
 
فهرست پیوست­ها
عنوان                                               صفحه
پیوست1: ضمائم ………………………………………………………………………………………………………. 73
پیوست2: کد GAMS مربوط به مطالعه موردی1 (بدون واحد حرارتی) …………………………… 75
پیوست3: کد GAMS مربوط به مطالعه موردی1 (در حضور واحد حرارتی) ……………………. 79
پیوست4: احتمال سناریوهای مربوط به مطالعه موردی2………………………………………………. 83

 

 

فصل اول
 
مقدمه
 

 

1-1       پیشگفتار
از جمله مباحثی که هم اکنون پیش روی تصمیم­گیران و سیاست­گذاران صنعت برق در بسیاری از کشورهای دنیا قرار دارد، تفکر تغییر شکل ساختار این صنعت مطابق با روند افزایش کارایی و رقابت در دیگر صنایع می­باشد. لزوم حرکت در این مسیر به دلایل مختلفی چون سرمایه­بر بودن، نا کارآیی اقتصادی ساختار سنتی و انحصاری بودن آن غیر قابل انکار می­باشد.
با گسترش فزاینده­ی مصرف برق، نیاز به افزایش تولید انرژی و استفاده از منابع تجدیدپذیر در تولید انرژی الکتریکی به دلایل زیست­محیطی و اقتصادی افزایش یافته است که در این میان واحدهای تولید پراکنده مورد توجه قرار گرفته­است ]1[. انتظار می­رود در آینده­ای نزدیک استفاده از واحدهای تولید پراکنده در بخش خرده­فروشی بازار برق بطور قابل ملاحظه­ای افزایش یابد. شرکت­های خرده­فروشی در بازار برق به عنوان واسط بین تولیدکنندگان و مصرف­کنندگان فعالیت می­نمایند. فعالیت خرده­فروشان شامل خرید انرژی از بازار عمده­فروشی به منظور فروش آن به مصرف­کنندگان می­باشد. برای یک بازه زمانی میان­مدت، این شرکت­ها باید برای غلبه بر ریسکی که به دلیل متغیر بودن قیمت­های بازار اشتراکی به وجود می­آید، در مورد جایگاه خود در بازار آینده تصمیم­گیری کنند. مسئله مهم این است که خرده­فروشان به یک دانش و آگاهی دقیق در مورد قیمت­های بازار اشتراکی در طول بازه زمانی قراردادهای آینده دست یابند تا بتوانند تصمیمات درستی را در مورد این قراردادها اتخاد نمایند.
امروزه با ایجاد رقابت در سیستم­های قدرت و تجدید ساختار آن، بسیاری از مسائل گذشته تغییر کرده و مسائل جدید و عدم­قطعیت­هایی در مسائل وارد شده که این مسئله انگیزه­ای بسیار قوی جهت استفاده از برنامه­ریزی تصادفی را در حل مسائل ایجاد نموده است. برنامه­ریزی تصادفی یک چارچوب مدل­سازی مناسب را فراهم می­آورد بطوریکه در آن مسائل تصمیم­­گیری تحت شرایط عدم قطعیت به طور مناسب فرمول­بندی می­شود ]2[ و ]3[ . برنامه­ریزی تصادفی به داشتن اطلاعاتی در مورد توابع توزیع پارامترهای غیر­قطعی مثل، قیمت بازار اشتراکی متکی است. هنگامیکه پارامترهای غیر­قطعی با استفاده از توابع توزیع پیوسته یا گسسته مدل می­شوند، امکان فرمول­نویسی یک مسئله برنامه­ریزی ریاضی که عدم­قطعیت در این پارامترها را در نظر می­گیرد امکان­پذیر خواهد شد. هر پارامتر غیر­قطعی توسط مجموعه­ای از نتایج یا سناریو مدل می­شود، بطوریکه هر کدام از سناریوها یک تحقق محتمل از پارامترهای غیر­قطعی را با یک احتمال وقوع مربوطه نشان می­دهد. معمولا تعداد سناریوهای مورد نیاز برای نشان دادن یک پارامتر غیر­قطعی بسیار زیاد است. برای این منظور از روش­های کاهش سناریو برای کاهش تعداد سناریوها استفاده می­شود در حالیکه مشخصات تصادفی پارامترهای غیر­قطعی

1-2-بیان مسئله. 2

1-3-اهداف تحقیق.. 4

1-4-ضرورت تحقیق.. 5

1-5-قلمرو تحقیق.. 6

1-6-فرضیات تحقیق.. 6

1-7-سؤالات پژوهشی.. 7

1-8-تعریف کلمات کلیدی.. 7

1-8-1-مدیریت ارتباط با مشتری. 7

1-8-2-قابلیت‌های زیرساختی. 8

1-8-2-1-تکنولوژی. 8

    1-8-2-2-منابع کسب و کار 9

    1-8-2-3-منابع انسانی. 9

    1-8-2-4-فرهنگ.. 9

    1-8-2- 5-مدیریت دانش و یادگیری. 10

1-8-3-قابلیت‌های مشتری. 10

   1-8-3-1- مشتری‌مداری. 10

  1-8-3-2- درک متقابل با مشتری. 10

 1-8-3-3-متمایزسازی مشتریان. 10

1-8-4-کیفیت اطلاعات.. 12

  1-8-4-1-کیفیت اطلاعات  مشتری.. 12

 

1-8-5-عملکرد کلی سازمان. 12

1-9-فصل‌بندی تحقیق.. 13

فصل دوم: ادبیات تحقیق و مبانی نظری.. 14

2-1-مقدمه. 15

2-2-مدیریت ارتباط با مشتری.. 16

2-2-1- فلسفه مدیریت ارتباط با مشتری. 16

2-2-2- تعاریف مدیریت ارتباط با مشتری. 16

2-2-3- تقسیم‌بندی مدیریت ارتباط با مشتری. 19

  2-2-3-1-بخش مدیریت ارتباط با مشتری عملیاتی. 19

    2-2-3-1-1- اهداف مدیریت ارتباط با مشتری عملیاتی. 19

    2-2-3-1-2- شاخه‌های مدیریت ارتباط با مشتری عملیاتی. 19

  2-2-3-2-بخش مدیریت ارتباط با مشتری تحلیلی. 19

    2-2-3-2-1- اهداف مدیریت ارتباط با مشتری تحلیلی. 19

    2-2-3-2-2-ویژگی‌های مدیریت ارتباط با مشتری تحلیلی. 20

2-2-3-3-بخش مدیریت ارتباط با مشتری مشارکتی. 21

  2-2-3-3-1- اهداف مدیریت ارتباط با مشتری مشارکتی. 21

   2-2-3-3-2-مزایای مدیریت ارتباط با مشتری مشارکتی. 21

2-2-4-ضرورت، ویژگی‌ها و مزایای  به‌کارگیری مدیریت ارتباط با مشتری. 21

2-2-5-اهداف مدیریت ارتباط با مشتری. 23

2-2-6-عوامل کلیدی موفقیت مدیریت ارتباط با مشتری. 25

2-2-7-چالش‌های مدیریت ارتباط با مشتری. 26

2-3-قابلیت‌های زیرساختی.. 26

2-3-1-تکنولوژی. 28

2-3-1-1-مزیت‌های استفاده از فناوری اطلاعات در CRM.. 31

 

2-3-2-منابع کسب‌وکار 31

2-3-3-منابع انسانی. 34

  2-3-3-1-عوامل مهم انسانی در بانک.. 34

2-3-4-فرهنگ.. 38

2-3-5-مدیریت دانش و یادگیری. 39

 

2-4-قابلیت‌های مشتری.. 40

2-4-1-مشتری‌مداری. 41

  2-4-1-1-لزوم مشتر‌ی‌مداری. 41

2-4-2-درک متقابل با مشتری. 42

2-4-3-متمایزسازی مشتریان. 44

2-5-کیفیت اطلاعات.. 45

2-5-1-کیفیت اطلاعات مشتری. 47

2-6-عملکرد کلی سازمان.. 48

2-7-پیشینه تحقیق.. 50

2-7-1-مطالعات داخلی. 50

2-7-2-مطالعات خارجی. 55

2-8-جمع‌بندی.. 59

فصل سوم: روش تحقیق.. 60

3-1-مقدمه. 61

3-2-روش تحقیق.. 61

3-3-فرضیه‌ها و مدل مفهومی تحقیق.. 62

3-4-جامعه آماری.. 63

3-5-تعیین حجم نمونه و روش نمونه‌گیری.. 64

3-6-ابزار گردآوری داده‌ها 65

3-7-روایی و پایایی ابزار پژوهش…. 68

3-7-1-روایی. 68

3-7-2-پایایی. 69

3-8-ابزارها، روش‌ها و تکنیک‌های آماری مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده‌ها 70

3-8-1-ضریب آلفای کرونباخ. 70

3-8-2-شاخص KMO و آزمون بارتلت.. 71

  3-8-2-1-شاخص KMO.. 71

  3-8-2-2- آزمون بارتلت.. 71

3-8-3-مدل‌یابی معادلات ساختاری (SEM) 72

  3-8-3-1-تحلیل عاملی. 72

  3-8-3-2-تحلیل عاملی تأییدی. 75

3-8-4-تحلیل مسیر برقراری روابط علّی در مدل. 75

3-8-5-برازندگی مدل. 76

3-8-5-1-شاخصهای مطلق. 77

  3-8-5-2-شاخصهای نسبی. 77

  3-8-5-3-شاخصهای تعدیل یافته. 76

3-9-همبستگی و رگرسیون.. 79

3-10-جمع‌بندی.. 81

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها 82

4-1- مقدمه. 83

4-2- توصیف متغیرهای جمعیت‌شناحتی.. 83

4-3-پایایی پرسشنامه تحقیق.. 86

4-4- روایی پرسشنامه. 87

4-4-1- قابلیت‌های زیرساختی. 87

  4-4-1-1- متغیر تکنولوژی. 88

 4-4-1-2- سازه منابع انسانی. 90

  4-4-1-3- منابع کسب‌وکار 94

  4-4-1-4- فرهنگ.. 87

  4-4-1-5- مدیریت دانش و یادگیری. 87

4-4-1-6- مدل قابلیت‌های زیرساختی. 100

4-4-2- قابلیت‌های مشتری. 102

  4-4-2-1- مشتری مداری. 102

  4-4-2-2- متمایزسازی مشتریان. 105

  4-4-2-3- درک متقابل با مشتری. 102

  4-4-2-4- مدل قابلیت‌های مشتری. 110

4-4-3- کیفیت اطلاعات مشتری. 111

4-4-4- عملکرد ارتباط با مشتری. 112

4-4-5- عملکرد کلی بانک.. 113

4-5- برازش مدل مفهومی تحقیق.. 114

4-6- تحلیل وضعیت متغیرهای تحقیق.. 121

4-7- جمع‌بندی.. 126

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات.. 127

5-1-مقدمه. 128

5-2-پاسخ به فرضیه‌های تحقیق.. 129

5-3-پیشنهادات.. 133

3-5-1-پیشنهادات کاربردی. 134

3-5-2 پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آتی. 135

مراجع. 136

پیوست‌ الف: 153

پیوست ب: 155

 

 

 

 

فهرست جدول‌ها

جدول 2-1. تعاریف CRM                                                                                               18

جدول2-2. اهداف CRM                                                                                                 24

جدول2-3. عوامل موفقیت CRM                                                                                       25

جدول 3-1. متغیرهای مدل تحقیق                                                                                      66

جدول 3-2. شاخص‌های برازندگی                                                                                       77

جدول 4-1. توصیف فراوانی جنسیت پاسخ‌دهندگان                                                                  83

جدول 4-2. توصیف فراوانی وضعیت تأهل پاسخ‌دهندگان                                                            84

جدول 4-3. توصیف فراوانی سابقه خدمدت پاسخ‌دهندگان                                                          84

جدول 4-4. توصیف فراوانی سن پاسخ‌دهندگان                                                                       85

جدول 4-5. توصیف فراوانی میزان تحصیلات پاسخ‌دهندگان                                                        86

جدول 4-6. محاسبه پایایی سؤالات مربوط به پرسشنامه                                                            87

جدول 4-7. آزمون KMO و بارتلت متغیر تکنولوژی                                                                 88

جدول4-8. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه تکنولوژی                                             90

جدول4-9. شاخص‌های برازندگی مدل اندازه‌گیری سازه تکنولوژی                                                 90

جدول 4-10. آزمون KMO و بارتلت سازه منابع انسانی                                                            91

جدول4-11.  معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه منابع انسانی                                      92

جدول4-12.  معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه منابع انسانی(اصلاحی)                          93

جدول4-13. شاخص‌های برازندگی مدل اندازه‌گیری سازه منابع انسانی                                           94

جدول 4-14. آزمون KMO و بارتلت سازه کسب‌وکار                                                               94

جدول4-15. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه کسب‌وکار                                          95

جدول4-16. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه کسب‌وکار(اصلاحی)                               96

جدول4-17. شاخص‌های برازندگی مدل اندازه‌گیری سازه کسب‌وکار                                              97

جدول 4-18. آزمون KMO و بارتلت سازه فرهنگ                                                                  97

جدول4-19. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه فرهنگ                                             98

جدول4-20. شاخص‌های برازندگی مدل اندازه‌گیری سازه فرهنگ                                                 98

جدول 4-21. آزمون KMO و بارتلت سازه مدیت دانش و یادگیری                                               99

جدول4-22. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه مدیریت دانش و یادگیری                       99

جدول4-23. شاخص‌های برازندگی مدل اندازه‌گیری سازه مدیریت دانش و یادگیری                         100

جدول4-24. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری قابلیت‌های زیرساختی                                101

جدول4-25. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری قابلیت‌های زیرساختی(اصلاحی)                    102

جدول4-26. شاخص‌های برازندگی مدل اندازه‌گیری قابلیت‌های زیرساختی                                    102

جدول 4-27. آزمون KMO و بارتلت سازه مشتری‌مداری                                                         103

جدول4-28. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه مشتری‌مداری                                    104

جدول4-29. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه مشتری‌مداری(اصلاحی)                        105

جدول4-30. شاخص‌های برازندگی مدل اندازه‌گیری سازه مشتری‌مداری                                        105

جدول 4-31. آزمون KMO و بارتلت سازه متمایزسازی مشتریان                                               105

جدول4-32. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه متمایزسازی مشتریان                          106

جدول4-33. شاخص‌های برازندگی مدل اندازه‌گیری سازه متمایزسازی مشتریان                              107

جدول 4-34. آزمون KMO و بارتلت سازه درک متقابل با مشتری                                              107

جدول4-35. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه درک متقابل با مشتری                         108

جدول4-36. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه درک متقابل با مشتری(اصلاحی)             109

جدول4-37. شاخص‌های برازندگی مدل اندازه‌گیری سازه درک متقابل با مشتریان                           110

جدول4-38. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه قابلیت‌های مشتری                             110

جدول4-39. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه کیفیت اطلاعات مشتری                       111

جدول4-40. شاخص‌های برازندگی مدل اندازه‌گیری سازه کیفیت اطلاعات مشتری                           112

جدول4-41. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه عملکرد ارتباط با مشتری                      112

جدول4-42. شاخص‌های برازندگی مدل اندازه‌گیری سازه عملکرد ارتباط با مشتری                          113

جدول4-43. معنی‌داری بارهای عاملی مدل اندازه‌گیری سازه عملکرد کلی بانک                              114

جدول4-44. شاخص‌های برازندگی مدل اندازه‌گیری سازه عملکرد کلی بانک                                  114

جدول4-45. معنی‌داری ضرایب مسیر مدل مفهومی                                                                115

جدول4-46. معنی‌داری ضرایب مسیر مدل مفهومی(اصلاحی)                                                    117

جدول4-47. شاخص‌های برازندگی مدل نهایی تحقیق                                                             117

جدول4-48. نتایج حاصل از تعیین اثرات کل، مستقیم و غیرمستقیم                                            118

جدول4-49. جدول معنی‌داری ضرایب مدل رگرسیون سلسله‌مراتبی کیفیت اطلاعات                        119

مربوط به مشتریان بانک

جدول4-50. نتایج بررسی فرضیه‌های تحقیق                                                                        121

جدول4-51. توصیف شاخص‌های مرکزی و پراکندگی متغیرهای تحقیق                                        122

جدول4-52. آزمون فرض وضعیت متغیرهای تحقیق                                                               123

جدول4-53. همبستگی بین متغیرهای اصلی تحقیق                                                               123

جدول4-54. همبستگی بین متغیرهای فرعی تحقیق                                                               125

جدول 5-1. نتایج بررسی فرضیه‌های تحقیق                                                                         131

 

 

 

 

فهرست شکل‌ها

 

شکل 3-1: مدل مفهومی                                                                                63

شکل4-1. مدل اندازه‌گیری سازه تکنولوژی                                                          89

شکل4-2. مدل اندازه‌گیری سازه منابع انسانی                                                       91

شکل4-3. مدل اندازه‌گیری سازه منابع انسانی(اصلاحی)                                           93

شکل4-4. مدل اندازه‌گیری سازه کسب‌وکار                                                          95

شکل4-5. مدل اندازه‌گیری سازه کسب‌وکار(اصلاحی)                                              96

شکل4-6. مدل اندازه‌گیری سازه فرهنگ                                                             98

شکل4-7. مدل اندازه‌گیری سازه مدیریت دانش و یادگیری                                       99

شکل4-8. مدل اندازه‌گیری قابلیت‌های زیرساختی                                                  100

شکل4-9. مدل اندازه‌گیری قابلیت‌های زیرساختی(اصلاحی)                                      101

شکل4-10. مدل اندازه‌گیری سازه مشتری‌مداری                                                   103

شکل4-11. مدل اندازه‌گیری سازه مشتری‌مداری(اصلاحی)                                       104

شکل4-12. مدل اندازه‌گیری سازه متمایزسازی مشتریان                                          106

شکل4-13. مدل اندازه‌گیری سازه درک متقابل با مشتری                                        108

شکل4-14. مدل اندازه‌گیری سازه درک متقابل با مشتری(اصلاحی)                            109

شکل4-15. مدل اندازه‌گیری قابلیت‌های مشتری                                                   110

شکل4-16. مدل اندازه‌گیری سازه کیفیت اطلاعات مشتری                                       111

شکل4-17. مدل اندازه‌گیری سازه عملکرد ارتباط با مشتری                                      112

شکل4-18. مدل اندازه‌گیری سازه عملکرد کلی بانک                                              113

شکل4-19. برازش مدل مفهومی تحقیق(ضرایب غیراستاندارد)                                   115

شکل4-20. برازش مدل مفهومی تحقیق(ضرایب استاندارد)                                       115

شکل4-21. برازش مدل مفهومی اصلاحی تحقیق(ضرایب غیراستاندارد)                        116

شکل4-22. برازش مدل مفهومی اصلاحی تحقیق(ضرایب استاندارد)                            116

شکل4-23. نمودار پراکنش مقادیر پیش‌بینی شده و باقیمانده‌های استاندارد                   120

 

 

فهرست نمودارها

نمودار4-1. توصیف درصد فراوانی جنسیت پاسخ‌دهندگان                                         83

نمودار4-2. توصیف درصد فراوانی وضعیت تأهل پاسخ‌دهندگان                                   84

نمودار4-3. توصیف درصد فراوانی سابقه خدمت پاسخ‌دهندگان                                   85

نمودار4-4. توصیف درصد فراوانی سن پاسخ‌دهندگان                                              85

نمودار4-5. توصیف درصد فراوانی تحصیلات پاسخ‌دهندگان                                       86

 

 

 

فصل اول

کلیات

 

 

 

 

 

1-1-مقدمه

            واکنش­های سه­جزیی، مشتقات N– سینامیلیدن آنیلین­ها ، دی­استر استیلنی ، N’,N– دی­فنیل پارابانیک اسید، خواص ضد باکتریایی

فهرست مطالب

عنوان                                                                                     صفحه

فصل اول : مقدمه و تئوری

1-1-  ایمین ……………………………………………………………………………………………..2

1-1-1-  انواع ایمین­ها …………………………….2

1-1-1-1-الدیمین………………………………………………………………………………………3

1-1-1-2-کتیمین…………………………………………………………………………………3

1-1-1-3-آنیل…………………………………………………………………3

1-1-1-4-شیف باز…………………………………………………………………………………4

1-1-2-خصوصیات فیزیکی ایمین­ها ………………………………………..4

1-1-3-روش­های تهیه ایمین­ها ……………………………………………………..4

1-1 -3-1-سنتز ایمین­ها با استفاده از الدهید­ها یا کتون­ها با آمین­ها ……………………………5

1-1-3-2-سنتز ایمین­ها با استفاده از ترکیبات آلی­فلزی ……………………………….7

1-1-3-2-1-واکنش نیتریل­ها با معرف گرینیارد ………………………………………….7

1-1-3-2-2-واکنش C-کلرو-N-بنزیلیدن آنیلین­ها با معرف گرینیارد ………………………………………8

1-1-3-2-3-واکنش اکسیم ها با معرف گرینیارد …………………………………………..8

1-1-3-3-سنتز ایمین ها از طریق هیدروژن­زدایی از آمین ها …………………………………………9

1-1-3-4-سنتز ایمین­ها با استفاده از واکنش بین فنول­ها یا فنول­اتر­ها و نیتریل­ها …………………………9

1-1-3-5-سنتز ایمین­ها با استفاده از واکنش­های کاهشی ………………………………………10

1-1-3-5-1-سنتز ایمین­ها از کاهش اکسیم­ها ………………………………………………..10

1-1-3-5-2-سنتز ایمین­ها از کاهش نیتریل­ها ………………………………………………..10

1-1-3-6-سنتز ایمین از طریق واکنش آمید­های فلزی با کتون­های آروماتیک …………………………………..11

1-1-3-7-سنتز ایمین­ها با استفاده از واکنش کتال­ها و آمین­های نوع اول ……………………………11

1-1-3-8-سنتز C- سیانو ایمین­ها با استفاده از نیترون­ها ………………………………………………..11

1-1-3-9-سنتز ایمین­ها با استفاده از ایزوسیانات و الدهید ……………………………………………………12

1-1-3-10-سنتز ایمین­ها با استفاده از ایلید­های فسفر و نیتروسو بنزن ………………………….12

1-1-4-واکنش­های ایمین­ها ……………………………………………………………13

1-1-4-1 واکنش های افزایشی ایمین ها …………………………………………………13

1-1-4-1-1 افزایش هسته دوستی آب به ایمین­ها ………………………………………………..13

1-1-4-1-2- افزایش هیدروژن به ایمین­ها ………………………………………………13

1-1-4-1-3- افزایش هسته دوستی آمین­های نوع اول به ایمین­ها …………………..15

1-1-4-1-4- افزایش هسته دوستی ترکیبات دارای هیدروژن فعال …………………………15

1-1-4-1-5- واکنش افزایش الکترون دوستی هالوژن­ها به ایمین­ها ……………………………15

1-1-4-1-6- واکنش افزایش گروه­های آلکیل به ایمین­ها …………………………………….16

1-1-4-2- واکنش های تشکیل حلقه ……………………….17

1-1-4-2-1- واکنش تشکیل حلقه تیازولیدون ……………………….17

1-1-4-2-2- واکنش تشکیل حلقه بتا لاکتام ……………………………………17

1-1-4-2-3- واکنش تشکیل حلقه دی­آزیریدین ………………………………….18

1-1-4-2-4- واکنش تشکیل حلقه آزیریدین ……………………………………18

1-1-4-2-5- واکنش­های حلقه­سازی به صورت درون مولکولی ………………………..18

1-1-4-2-6- تشکیل حلقه با واکنش دیلز-آلدر ……………………………………………19

1-1-4-3- واکنش سه جزئی ایمین­ها با استر­های استیلنی و الدهید­ها ……………………………..20

 

1-2- تعیین خواص ضد باکتریایی ………………………………………………….21

1-2-1- باکتری­های گرم مثبت و گرم منفی ………………………………………………….22

1-2-1-1- باکتری استافیلوکوکوس اورئوس ……………………………………………………..22

1-2-1-2- باکتری باسیلوس سوبتیلیس ……………………………………………23

1-2-1-3- باکتری اشرشیاکلای ………………………………………………………………….23

1-2-1-4- باکتری سودوموناس آئروژینوزا …………………………………………..23

1-3- هدف از تحقیق …………………………………………….24

فصل دوم : بخش تجربی

2-1- بخش تجربی ……………………………………..26

2-1-1- مواد و حلال های مورد استفاده ……………………………………….26

2-1-2-دستگاه ها و لوازم مورد استفاده ………………………………………..27

2-1-3- روش خشک کردن حلال دی کلرو متان ………………………………………………28

2-2- سنتز مشتقات  N-سینامیلیدن آنیلین (a-i1) ………………………………………………….28

2-2-1- روش کار سنتز مشتقات N-سینامیلیدن آنیلین (a-i1) ……………………………….28

2-2-2- خواص فیزیکی N-سینامیلیدن آنیلین (a1) ………………………………………………29

2-2-3- خواص فیزیکی  N– سینامیلیدن – 4 – برمو آنیلین (b1) ………………………..29

2-2-4- خواص فیزیکی  N– سینامیلیدن – 4 – کلرو آنیلین (c1) ………………………………………..30

2-2-5- خواص فیزیکی  N– سینامیلیدن – 4 – متیل آنیلین (d1) …………………………………….30

2-2-6- خواص فیزیکی  N– سینامیلیدن – 3 – کلرو آنیلین (e1) ……………………………31

2-2-7- خواص فیزیکی  N– سینامیلیدن – 3 – متیل آنیلین (f1) ……………………………………….31

2-2-8- خواص فیزیکی  N– سینامیلیدن – …………..32

2-2-9- خواص فیزیکی  N– سینامیلیدن – 2 – متیل آنیلین (h1) ……………………………………..32

2-2-10- خواص فیزیکی  N– سینامیلیدن – 2 – متوکسی آنیلین (i1) ……………………………………….33

2-3- واکنش سه جزیی مشتقات N– سینامیلیدن آنیلین با دی متیل استیلن دی کربوکسیلات و N’,N-دی فنیل پارابانیک اسید ..33

2-3-1- روش کار عمومی واکنش سه جزیی مشتقات N-سینامیلیدن آنیلین با دی متیل استیلن دی کربوکسیلات و N’,N-دی فنیل پارابانیک اسید .35

2-3-2- خواص فیزیکی و مشخصات طیفی دی­متیل-2،4-دی­اکسو-1،3،8-تری فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](a4) و II(a4)[.35

2-3-3- خواص فیزیکی و مشخصات طیفی دی­متیل-8-(4-برمو­فنیل)-2،4-دی­اکسو-1،3-دی­فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](b4) و II(b4)[ ……………………………………37

2-3-4- خواص فیزیکی و مشخصات طیفی دی­متیل-8-(4-کلرو­فنیل)-2،4-دی­اکسو-1،3-دی­فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](c4) و II(c4)[ …………………………………….39

2-3-5- خواص فیزیکی و مشخصات طیفی دی­متیل-8-(4-متیل­فنیل)-2،4-دی­اکسو-1،3-دی­فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](d4) و II(d4)[ ……………………………………41

2-3-6- خواص فیزیکی و مشخصات طیفی دی­متیل-8-(3-کلرو­­فنیل)-2،4-دی­اکسو-1،3-دی­فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](e4) و II(e4)[ …………………………………….43

2-3-7- خواص فیزیکی و مشخصات طیفی دی­متیل-8-(3-متیل­فنیل)-2،4-دی­اکسو-1،3-دی­فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](f4) و II(f4)[ ……………………………………..45

2-3-8- خواص فیزیکی و مشخصات طیفی دی­متیل-8-(2-برمو­فنیل)-2،4-دی­اکسو-1،3-دی­فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](g4) و II(g4)[ ……………………………………47

2-3-9- خواص فیزیکی و مشخصات طیفی دی­متیل-8-(2-متیل­فنیل)-2،4-دی­اکسو-1،3-دی­فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](h4) و II(h4)[ ……………………………………49

2-3-10- خواص فیزیکی و مشخصات طیفی دی­متیل-8-(2-متوکسی­فنیل)-2،4-دی­اکسو-1،3-دی­فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](i4) و II(i4)[ ………………………………………51

2-4- بررسی خواص ضد باکتریایی ……..53

2-4-1- باکتری­های مورد استفاده …….53

2-4-2- روش کار …………………..53

فصل سوم: بخش بحث و نتیجه گیری

3-1- بررسی واکنش دو جزیی مشتقات آنیلین و سینامالدهید ………..56

3-2- بررسی واکنش­های چندجزیی مشتقات N-سینامیلیدن آنیلین­ها و دی­استر استیلنی  در مجاورت N’,N – دی فنیل پارابانیک اسید …………57

3-2-1- بررسی واکنش سه جزیی مشتقات N-سینامیلیدن آنیلین، دی­متیل استیلن دی­کربوکسیلات و N’,N-دی­فنیل پارابانیک اسید ..57

3-2-2-مکانیسم پیشنهادی واکنش سه جزیی مشتقات N-سینامیلیدن آنیلین­ها، دی­متیل استیلن دی­کربوکسیلات و N’,N-دی­فنیل پارابانیک اسید ….58

3-3- بحث و بررسی طیف ترکیبات سنتز شده …….60

3-3-1- بررسی طیف دی­متیل-2،4-دی­اکسو-1،3،8-تری فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](a4) و II(a4)[ 60

3-3-2- بررسی طیف دی­متیل-8-(4-برمو­فنیل)-2،4-دی­اکسو-1،3-دی­فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](b4) و II(b4)[ ………………………………………………………………………………….66

3-3-3- بررسی طیف دی­متیل-8-(4-کلرو­فنیل)-2،4-دی­اکسو-1،3-دی­فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](c4) و II(c4)[ ……………………………………………………………………………72

3-3-4- بررسی طیف دی­متیل-8-(3-متیل­فنیل)-2،4-دی­اکسو-1،3-دی­فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](f4) و II(f4)[ …………………………………………………………………………….79

3-3-5- بررسی طیف دی­متیل-8-(2-متوکسی­فنیل)-2،4-دی­اکسو-1،3-دی­فنیل-7-](E)-2-فنیل­وینیل[-6-اکسا-1،3،8-تری­آزا-اسپیرو[4.5]دک-9-ان-9،10-دی­کربوکسیلات  I](i4) و II(i4)[ ……………………………………………………………………………..85

3-4- بررسی خاصیت ضد باکتریایی ترکیبات (e1)، b)II4)، e)I4) و e)II4) ……………………………………………………………………..91

3-5- نتیجه ­گیری ……….92

3-6- پیشنهادات ……93

طیف­ها………………………….     …..94

– ایمین

ایمین­ها ترکیباتی با پیوند دوگانه کربن نیتروژن هستند که استخلاف­های متصل به این پیوند دوگانه، شامل گروه­های آلکیل، آریل و یا هیدروژن می­باشند] 1 [.

ایمین­ها دارای ساختار کلی زیر می­باشند:

1-1-1-  انواع ایمین­ها

ایمین­ها بر اساس نوع استخلاف­های متصل به آنها (R, R’, R”) به گروه­های الدیمین[1]، کتیمین[2]، آنیل[3] و شیف باز[4] دسته بندی می شوند:

1-1-1-1-الدیمین

الدیمین­ها ترکیباتی هستند که در آنها R آلکیل یا آریل و R’ هیدروژن باشد. مثالی از الدیمین:

1-1-1-2-کتیمین

کتیمین­ها ترکیباتی هستند که در آنها R و R’ هر دو آلکیل یا آریل باشد. مثالی از کتیمین:

          یکی از کاربرد­های الدیمین­ها و کتیمین­ها استفاده آنها به عنوان رقیق كننده­های فعال جدید است. رقیق كننده­های فعال تركیباتی هستند كه در واكنش­هایی ازجمله  سخت شدن لاك­ها  شركت كرده و  پس از سخت شدن به عنوان بخشی از مواد غیر فرار در لایه سخت شده باقی می­مانند.

1-1-1-3-آنیل

آنیل­ها ترکیباتی هستند که در آنها R و R’ آلیفاتیک، آروماتیک و یا هیدروژن باشد و R” فنیل یا مشتقات فنیلی باشد. مثالی از آنیل:

1-1-1-4-شیف باز

شیف باز­ها ترکیباتی هستند که در آنها R آریل ، R’ هیدروژن و R” آریل یا آلکیل باشد. مثالی از شیف باز:

از ترکیبات شیف باز به عنوان لیگند استفاده می­شود. برای کمپلکس­های سنتز شده با لیگاند­های شیف باز، خواص مغناطیسی، کاتالیزگری، دارویی و فلوئورسانی گزارش شده است[2-9].

1-1-2- خصوصیات فیزیکی ایمین­ها

ایمین­ها بر اساس نوع استخلاف متصل به پیوند دوگانه کربن نیتروژن هم به حالت فیزیکی مایع و هم جامد یا کریستال یافت می­شوند. در مواردی که استخلاف متصل به نیتروژن ایمین از نوع آریل می­باشد، ایمین مورد نظر در حالت جامد و زمانی که این استخلاف از نوع آلکیل باشد معمولا ایمین به حالت مایع وجود دارد.

1-1-3- روش­های تهیه ایمین­ها

ایمین­ها را با روش­های مختلفی می­توان ساخت که در ادامه به برخی از این روش­ها اشاره می­شود:

1-1 -3-1- سنتز ایمین­ها با استفاده از الدهید­ها یا کتون­ها با آمین­ها

رایج­ترین روش تهیه ایمین­ها واکنش الدهید­ها یا کتون­ها با آمین­ها می باشد. این واکنش اولین بار توسط دانشمند آلمانی به­نام هوگو شیف[5] در سال 1864 انجام شد (شمای 1-1 ) [16].

شمای 1-1: سنتز ایمین­ها با استفاده از الدهید­ها یا کتون­ها و آمین­های نوع اول

مکانیسم واکنش به این صورت می­باشد که ابتدا آمین نوع اول به الدهید یا کتون اضافه می شود و حد واسط کربینول[6] I را به­وجود می آورد سپس با از دست دادن آب ایمین مربوطه حاصل می­شود. در این واکنش از کاتالیزور اسیدی استفاده می­شود که مکانیسم تهیه ایمین در مجاورت کاتالیزور اسیدی در شمای 1-2 آورده شده است:

شمای 1-2: مکانیسم تشکیل ایمین­ها

برای مثال از واکنش استو­فنون با اتیل­آمین، کتیمین مربوطه حاصل می­شود (شمای 1-3 )[17].

شمای 1-3: واکنش تهیه کتیمین

از واکنش بین بنزالدهید و متیل آمین، الدیمین مربوطه به­دست آمده است (شمای 1-4 )[18].

شمای 1-4: واکنش تهیه الدیمین

همچنین از واکنش بین بنزالدهید و آنیلین، فراورده آنیل حاصل شده است (شمای 1-5 )[19].

شمای 1-5: واکنش تهیه آنیل

واکنش­های تهیه شیف باز در بیو­شیمی اهمیت زیادی دارد. به عنوان مثال ترکیب PLP که از مشتقات الدهیدی ویتامین B6 می باشد از طریق گروه الدهیدی خود می تواند به گروه آمینو در آنزیم­ها متصل شود و شیف باز تشکیل دهد. در ادامه این شیف باز، از آنزیم به نیتروژن آمینواسیدها منتقل می­شود (شمای 1-6 )[20].

شمای 1-6: استفاده از واکنش­های شیف باز در بیو­شیمی

1-1-3-2-سنتز ایمین­ها با استفاده از ترکیبات آلی­فلزی

1-1-3-2-1- واکنش نیتریل­ها با معرف گرینیارد

در این واکنش یک آریل یا آلکیل گرینیارد به آریل سیانید اضافه می­شود که ابتدا یک حد واسط آلی­فلزی به­وجود می­آید سپس با هیدرولیز کنترل شده این حدواسط، کتیمین با بازده 70% حاصل می­شود.

هیدرولیز شدید این حد­واسط در نهایت به کتون منجر می­شود بنابراین در مرحله آخر از آمونیاک استفاده می­شود (شمای 1-7)[21].

شمای 1-7: تهیه ایمین­ها از نیتریل­ها و معرف گرینیارد

1-1-3-2-2- واکنش C-کلرو-N-بنزیلیدن آنیلین­ها با معرف گرینیارد

در C-کلرو-N-بنزیلیدن آنیلین­ها، اتم کلر می­تواند با گروه­های آلکیل یا آریل معرف گرینیارد با بازده بسیار خوبی جایگزین شود و ایمین مربوطه حاصل شود (شمای 1-8 ).

شمای 1-8: تهیه ایمین ها از C-کلرو-N-بنزیلیدن آنیلین­ها و معرف گرینیارد

1-1-3-2-3- واکنش اکسیم ها با معرف گرینیارد

اکسیم­های تهیه شده از الدهید­های آروماتیک با معرف گرینیارد واکنش می­دهند که محصول عمده این واکنش بنزیل آمین است و محصول جانبی واکنش، یک کتیمین می باشد (شمای 1-9)[24].

شمای 1-9- تهیه ایمین ها از اکسیم ها و معرف گرینیارد

1-1-3-3- سنتز ایمین ها از طریق هیدروژن­زدایی از آمین ها

واکنش هیدروژن زدایی از آمین ها اولین بار توسط ریتر[7] انجام شد. برای مثال ایزوبورنیل آنیلین با سولفور در دمای 220 درجه سانتی­گراد هیدروژن­زدایی می­شود و آنیل مربوطه با بازده 89% حاصل می­شود (شمای 1-10)[25].

شمای 1-10: تهیه ایمین­ها از طریق هیدروژن­زدایی از آمین­ها

1-1-3-4- سنتز ایمین­ها با استفاده از واکنش بین فنول­ها یا فنول­اتر­ها و نیتریل­ها

فنول­ها و اتر­های آنها با آریل یا آلکیل سیانید­ها در اتر و در مجاورت کاتالیزور هیدروژن کلراید واکنش می­دهد و کتیمین با بازده بالا تولید می­شود (شمای 1-11) .

شمای 1-11: تهیه ایمین­ها از فنول­ها یا فنول اتر­ها و نیتریل­ها

1-1-3-5- سنتز ایمین­ها با استفاده از واکنش­های کاهشی

 1-1-3-5-1- سنتز ایمین­ها از کاهش اکسیم­ها

اکسیم­های آلیفاتیک در واکنش با هیدروژن در مجاورت کاتالیزور نیکل و تحت فشارکاهش می­یابد و کتیمین مربوطه با بازده 30% حاصل می­شود (شمای 1-12) [29].

شمای 1-12: سنتز ایمین­ها با کاهش اکسیم­ها

1-1-3-5-2- سنتز ایمین­ها از کاهش نیتریل­ها

فنیل سیانید در مجاورت لیتیم آلومینیوم هیدرید و حلال تترا هیدروفوران به آمین کاهش می­یابد. سپس این آمین به ماده اولیه کاهش نیافته (فنیل سیانید) اضافه می­شود و

نتایج حاصل ازاین پژوهش نشان میدهد تعطیل اجرای حکم وضعیتی متفاوت با سه عنوان دیگر یعنی توقیف و قطع و تأخیر اجرای حکم دارد. بدین ترتیب که هر سه مورد اخیر، موقتی و مدت دار هستند، ولی تعطیل اجرای حکم، حکم اجرایی را از حالت اجراء خارج ساخته و خاتمه می‌دهد. به عبارت دیگر تعطیل اجرای حکم، وضعیتی دائمی است که پس از آن نمی‌توان اجراء را ادامه داد یا از سر گرفت. مگر آن که تقلبی در منشأ و علت تعطیل رخ داده باشد. تعطیل اجراء حسب مورد در اختیار محکوم علیه و محکوم له است و در مواردی هم با اتخاذ برخی از طرق شکایت از آراء تحقق می‌یابد. همچنین الغاء حکم دادگاه نیز از موجبات تعطیل اجرای حکم دادگاه محسوب می‌شود که خود دارای اسباب متفاوتی است.

کلید واژه:اجرای حکم، طواری دادرسی، عملیات اجرایی، توقیف،تعطیل،تاخیر

 

فهرست مطالب

مقدمه:. 1

1)   بیان مسأله اساسی تحقیق:. 2

2)   اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:. 2

3)   مرور ادبیات و سوابق مربوطه:. 2

4)   جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق:. 2

5)   اهداف مشخص تحقیق :. 3

6)   سؤالات تحقیق:. 3

7)   فرضیه‏های تحقیق:. 3

8)   ساختار تحقیق:. 3

9)   روش انجام تحقیق:. 4

فصل اول: طواری دادرسی

مبحث اول: طواری در آئین دادرسی مدنی و مفهوم آن. 6

گفتار اول: تعاریف طواری. 6

بند اول: تعریف لغوی:. 6

بند دوم: تعریف اصطلاحی. 6

بند سوم:تعریف توقیف. 7

بند چهارم: تعریف تاخیر. 7

بند پنجم: تعریف تعطیل. 8

گفتار دوم: طواری غیر مربوط به ادله. 8

بند اول: ایرادات، رد دادرس، احاله پرونده و تامین اتباع بیگانه. 8

بند دوم: طواری ناشی از دعاوی طاری. 17

بند سوم: طواری مربوط به توقیف و زوال دادرسی. 27

گفتار دوم: طواری مربوط به ادله اثبات دعوا. 31

بند اول: اقرار. 32

بند دوم: طواری مربوط به اسناد. 39

بند سوم: طواری مربوط به سوگند. 40

مبحث دوم: طواری در اجرای احكام مدنی. 41

گفتار اول: مفهوم طواری در اجرا و اصل غیر قابل توقیف بودن اجرا حكم. 41

بند اول: تعریف اجرا. 41

بند دوم: مفهوم طواری در اجرا. 46

بند سوم: اصل غیر قابل توقیف یا تعطیل بودن اجرای حکم. 47

گفتار دوم: مصادیق طواری در اجرای احكام مدنی. 48

بند اول: فرجام خواهی. 48

بند دوم: در واخواهی. 50

بند سوم: در تجدید نظرخواهی. 51

بند چهارم: قرار قبولی اعاد‍‍‍‍‍‍‍ه دادرسی. 52

بند پنجم: صدور قرار تأخیر اجرای حکم به درخواست معترض ثالث. 53

بند ششم: توقف اجرای حکم در تجدیدنظر از آراء قطعی با استناد به ماده 18 قانون اصلاح موادی از قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب:. 54

بند هفتم توقف عملیات اجرایی به لحاظ فوت یا محجور شدن محکوم‌علیه. 54

 

بند هشتم: تأخیر اجرای حکم جهت رفع اختلاف. 55

بند نهم: اعتراض ثالث اجرایی. 56

فصل دوم: طواری موجد توقیف حكم

مبحث اول: تعریف توقیف. 60

گفتار اول: تعریف لغوی، اصطلاحی توقیف. 60

بند اول: تعریف لغوی توقیف. 60

بند دوم:تعریف اصطلاحی توقیف. 60

مبحث دوم: اقسام توقیف. 60

گفتار اول: اقسام توقیف بر حسب هدف. 60

بند اول: توقیف تأمینی. 60

بند دوم: توقیف اجرائی. 61

گفتار دوم: اقسام توقیف بر حسب موضوع. 63

بند اول :توقیف مال منقول. 63

بند دوم : توقیف اموال غیر منقول. 74

مبحث سوم: طواری موجد توقیف. 79

گفتار اول :توقّف و توقیف عملیات اجرایی رأی. 79

گفتار دوم: اقسام طواری موجد توقیف. 80

بند اول :توقّف عملیات اجرایی به حکم قانون. 80

بند دوم: توقیف عملیات اجرایی با رضایت محکومٌ له. 82

بند سوم: توقیف عملیات اجرایی به رأی دادگاه. 83

فصل سوم: طواری موجد تعطیل، تاخیر اجرای حکم

مبحث اول:طواری موجد تاخیراجرای حکم. 96

گفتار اول: تعریف تاخیر اجرای حکم. 96

گفتار دوم: مصادیق تاخیر اجرای حکم. 98

بند دوم : تأخیر اجرای حکم به سبب فعل یا ترک فعل محکوم علیه. 99

بند سوم: فرجام خواهی. 106

بند چهارم: تأخیر اجرای حکم به علت اعتراض شخص ثالث. 110

مبحث دوم: طواری موجد تعطیل. 111

گفتاراول: تعریف تعطیل اجرای حکم. 111

گفتار دوم: مصادیق تعطیل اجرای حکم. 112

بند اول: تعطیل اجرای حکم با رضایت محکوم‌له. 112

بند دوم: تعطیل اجرای حکم به فعل محکوم علیه. 113

بند سوم: ابراز رسید محکوم‌له. 116

بند چهارم: تعطیل اجرای حکم به علت قبول دادخواست واخواهی. 117

بند پنجم: تعطیل اجرای حکم به علت قبول یا ورود تجدیدنظر خواهی. 124

بند ششم :تعطیل اجرای حکم به علت تأخیر در اجرا و الغاء حکم. 130

بند هفتم: تعطیل اجرای حکم به سبب عدم امکان اجرای آن. 134

فصل چهارم :نتایج و پیشنهادات

مبحث اول : نتیجه گیری. 139

مبحث دوم: پیشنهادات. 158

فهرست منابع. 160

الف: منابع فارسی. 160

ب: منابع عربی. 163

ج: مقالات. 163

د: مجلات. 164

ه: تقریرات. 164

ن:قوانین. 165

و: پایان نامه. 165

ه: سایت ها. 165

 

1-5-سوالات تحقیق.. 6

1-5-1- سوال اصلی.. 6

1-5-2-سوالات فرعی.. 6

1-6- فرضیه های تحقیق.. 7

1-7- اهداف تحقیق.. 7

1-7-1-هدف اصلی.. 7

1-7-2-اهداف فرعی.. 7

1-8-  قلمرو پژوهش… 7

1-8-1 قلمروزمانی.. 7

1-8-2 قلمرو مکانی.. 8

1-8-3 قلمرو موضوعی پژوهش… 8

1-9- کلیات روش انجام کار. 8

1-10- خلاصه فصل.. 9

1-11- ساختارگزارش تحقیق.. 9

2-1-مقدمه. 12

2-2-تاریخچه بیمه. 13

2-2-1-تاریخچه بیمه درمانی در ایران. 14

2-3-بیمه تکمیلی.. 15

2-4-ابعاد خدمات بیمه‌ای.. 16

2-5-انواع بیمه. 17

2-5-1-بیمه عمر. 17

2-5-2-بیمه های به شرط فوت… 18

2-5-3-بیمه های به شرط حیات… 19

2-5-4-بیمه های عمر و پس انداز ( مختلط پس انداز ) 20

2-5-5-بیمه اعتبار. 21

2-5-6-بیمه درمان. 21

2-5-6-1-انواع بیمه درمان. 22

2-6-عوامل موثر بر سرعت بخشیدن پوشش بیمه درمان. 22

2-6-1-وجود درآمد افراد طبقه متوسط جامعه و نرخ رشد اقتصادی.. 22

2-6-2-ساختار اقتصادی.. 23

2-6-3-هزینه‌های اجرایی.. 23

2-6-4-توانایی اجرا کردن طرح بیمه درمان. 23

2-6-5-یکپارچگی بین جامعه. 23

2-7-تبیین اثرگذاری متغیرهای کلان اقتصادی بر فروش بیمه درمان. 24

2-8-چالش‌های بیمه درمان. 25

2-9-خصوصیات بیمه‌های درمان گروهی.. 26

2-9-1-صدور گروهی.. 27

2-9-2-.قرارداد اصلی.. 27

2-9-3-هزینه پایین.. 28

2-9-4-قابلیت انعطاف… 28

2-9-5-نرخ‌گذاری تجربی.. 28

2-10-وضعیت بیمه درمان در ایران و دنیا 28

2-11-علل پیدایش و گسترش بیمه تکمیلی درمان. 31

2-12-مبانی نظری تابع تقاضا 32

2-12-1-مبانی نظری بیمه درمانی.. 33

2-13-نتیجه گیری.. 34

2-14-پیشینه تحقیق.. 36

2-14-1-مطالعات داخلی.. 36

2-14-2-مطالعات خارجی.. 40

3-1- مقدمه. 45

3-2- روش کلی تحقیق.. 45

 

3-3- روش گردآوری اطلاعات… 47

3-4- جامعه آماری، روش نمونه‌گیری و حجم نمونه. 47

3-7- روش انجام کار. 47

3-7-1-مرحله اول : تصریح سنجی.. 48

3-7-2- مرحله دوم : تجزیه و تحلیل داده ها (داده سنجی) 48

3-7-3- مرحله سوم : روش سنجی.. 49

3-7-3-1- مدل پانل دیتا 49

3-7-3-1-1- محاسن استفاده از مدل پانل‌دیتا 49

3-7-3-1-2- محدودیت های پانل‌دیتا 50

3-7-3-2- مراحل  روش تخمین مدل بوسیله داده های تلفیقی.. 51

3-7-3-2- روش برآورد. 52

3-7-3-3-آزمون ریشه واحد در دادههای پانل.. 53

3-7-4- مرحله چهارم : تخمین و استباط آماری.. 54

3-7-5-مرحله پنجم: نتیجه گیری.. 54

3-8- فرضیات تحقیق.. 54

3-9- خلاصه فصل.. 55

4-1- مقدمه. 57

4-2- آمار توصیفی.. 57

4-3- متغیر وابسته. 57

4-3-1- حق بیمه درمان. 57

4-4- متغیرهای مستقل.. 59

4-4-1- مخارج بهداشتی.. 59

4-4-2-درآمد سرانه. 60

4-4-3- تورم. 61

4-5- آمار استنباطی.. 62

4-5-1-مراحل برآورد مدل. 63

4-5-1-1- آزمون ریشه واحد. 63

4-5-2-تخمین  مدل. 64

5-1- مقدمه. 73

5-2- نتایج حاصل از آمار توصیفی.. 73

5-3- نتایج حاصل از آمار استنباطی.. 73

5-4- بحث درباره نتایج.. 74

5-5- نتایج آزمون فرضیه ها سوالات تحقیق.. 75

5-6- پیشنهادات مبتنی بر آزمون فرضیه ها 76

5-7- محدودیت های تحقیق و پیشهادات برای پژهش های آتی.. 76

منابع و ماخذ. 78

پیوست… 82

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول
جدول 2-1-شش کشور رتبه اول در بیمه درمان
38
جدول 2-2- بیمه غیرزندگی در کشورهای خاورمیانه و اسلامی
39
جدول4-1- آمار توصیفی متغیر حق بیمه درمان طی سال‌های 1392-1388
66
جدول 4-2- آمار توصیفی متغیر مخارج بهداشتی(میلیون ریال)
67
جدول 4-3- آمار توصیفی درآمد سرانه(میلیون ریال)
68
جدول 4-4- آمار توصیفی متغیر تورم
69
جدول 4-5- نتایج آزمون­ ریشه واحد LLC (با عرض از مبدأ و روند)
71
جدول 4-6-خروجی آزمون LM مدل اول
72
جدول 4-7-خروجی آزمون  Hausman مدل اول
73
جدول 4-8-آزمون انتخاب مدل مناسب برای پانل
73
جدول 4-11- خروجی مدل اول
74
جدول 4-12-خروجی آزمون LM مدل دوم
75
جدول 4-13-خروجی آزمون  Hausman مدل دوم
75
جدول 4-14- خروجی تخمین مدل دوم
76
جدول 4-15-خروجی آزمون LM مدل سوم
77
جدول 4-16-خروجی آزمون  Hausman مدل سوم
77
جدول 4-17- خروجی تخمین مدل سوم
78
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها
38
نمودار2-1- درصد سهم بیمه درمانی مناطق مختلف از بازار بیمه درمانی دنیا
66
نمودار 4-1- میانگین حق بیمه درمان طی سال‌های 1392-1388(میلیون ریال)
67
نمودار4-2- متوسط مخارج بهداشتی(میلیون ریال)
68
نمودار4-3- متوسط درآمد سرانه (میلیون ریال)
69
نمودار4-4- متوسط تورم (درصد)
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده
یکی از خطرات پیش‌روی بشر بیماری است که مخارج درمانی زیادی را به بیماران تحمیل می کند. خطر بیماری را می توان از طریق بیمه درمان جبران کرد. هدف از مطالعه حاضر، تخمین تابع تقاضای بیمه درمان مکمل در کشور است. از اینرو با بهره جستن از مدل پنل دیتا، داده های 30 استان کشور طی سال‌های 1388 تا 1392 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داده است که مخارج بهداشت و درمان خانوارها در استان‌های کشور با تقاضای بیمه رابطه مثبت و معنی داری دارد. همچنین مشخص گردید که تورم با تقاضای بیمه رابطه منفی دارد. از دیگر متغیرهای مورد بررسی در تحقیق حاضر، درآمد سرانه است. نتایج نشان داد که رابطه معنی داری میان درآمد سرانه و تقاضا برای بیمه وجود ندارد. یعنی افزایش و یا کاهش درآمد اسمی افراد تاثیر بر تقاضای بیمه ندارد. رابطه تقاضای بیمه درمان مکمل با کلیه عوامل موثر بر آن با انتظارات تئوریک سازگاری دارد. در مدل برآورد شده، مقدار عرض از مبدأ 30 استان کشوراز لحاظ آماری متفاوت است. این تفاوت ممکن است ناشی از ویژگی‌های خاص اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی استان‌های کشور باشد که برای گسترش بیمه درمان باید مورد توجه قرار گیرد.

 

کلمات کلیدی: تابع تقاضا، بیمه درمان، هرینه بهداشت، درآمد سرانه، تورم

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

فصـل اول

کلیـات تحقیـق

 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1-مقدمه
در زندگی فعال و پرریسک امروزی بیمه یک نیاز و احتیاج است و هرچه تمدن توسعه می یابد به علت خطرات و ریسک‌های جدیدی که حیات و آرامش انسان‌ها را تهدید می کند نقش در تامین آینده افراد، آرامش خاطر اجتماع، توسعه اقتصادی، اجتماعی و رفاه بشری آشکارتر می شود. بنابراین بیمه به عنوان یک روش مقابله با خطر پاسخی به شرایط نامطمئن و پرمخاطره است (Fransva, 2002). یکی از خطرات پیش‌روی بشر بیماری است که مخارج درمانی زیادی را به بیماران تحمیل می کند. خطر بیماری را می توان از طریق بیمه درمان جبران کرد. در واقع مواجهه با طبیعت تصادفی سلامت از مسائل اقتصادی موثر بر زندگی بشر است. اهمیت این موضوع به این واقعیت باز می‌گردد که بیماری می تواند با اعمال دو نوع هزینه، رفاه آحاد اقتصادی را تحت تاثیر قرار دهد: اول، هزینه‌های درمانی مورد نیاز برای بهبود و یا درمان بیماری و دوم، درآمد دستمزدی که احتمالا در دوره بیماری از دست می‌رود. این واقعیت، منجر به ایجاد تمایل به پرداخت برای تامین در برابر بیماری شده و به عبارت دقیق‌تر، تقاضا برای بیمه های درمانی (بهداشتی) را تحریک می کند. الگوی اقتصاد خرد بنیادی توصیفگر تقاضای بیمه (درمانی)، غالبا با بهره‌گیری از چهارچوب‌های خرید همه یا هیچ به تحلیل رفتار آحاد اقتصادی می پردازد(نخعی آغمیونی و کاموئی، 1389).

هدف از فصل اول، بیان کلیات پژوهش می باشد، از این رو پس طرح مسئله و بیان سوال اصلی تحقیق به ضرورت و اهمیت انجام مطالعه حاضر پرداخته شده است. در ادامه اهداف و فرضیه های مبتنی بر مدل آورده شده است. در نهایت با بیان کوتاهی از مراحل اجرای تحقیق به ارائه مدل مفهومی و معرفی متغیرها پرداخته شده است.

1-2-بیان مسئله
شرکت های بیمه به دلیل نوع فعالیت هایشان در زمره امور بازرگانی قراردارند و به لحاظ جنبه خدماتی بودن فعالیت هایشان، نوعی تعهد و کالای غیرملموس و غیر محسوس را عرضه می کنند که مشتری (بیمه گذار) به هنگام انجام هزینه های خرید (پرداخت حق بیمه) قادر نیست ارزیابی دقیق از آن به دست آورد (Singerman, 2010) از این رو فروشنده (بیمه گر) باید رعایت حد اعتماد (که اصول بنیادین در صنعت بیمه است) را پیش از ارائه خدمت در بیمه گذار و بیمه شده ایجاد و تقویت نماید تا بتواند از رقبا پیشی بگیرد و تحقق این امر از طریق اطلاع رسانی  شفاف، بازاریابی و ارائه خدمات مطلوب میسر خواهد بود. از مناسب ترین راهکارها جهت جذب بیمه گذاران بالقوه، می توان با توجه به خواست ها، انتظارات و عوامل موثر بر تقاضای بیمه گذاران بالقوه اشاره کرد. همچنین برای پی بردن به علل سوددهی بیمه درمان برای شرکت های بیمه ای باید ویژگی های سمت عرضه و تقاضای آن شناسایی شود تا بتوان راه حل هایی درجهت بهبود و ارتقای آن ارائه داد (قنبری و همکاران، 1389).

الگوی اقتصادی خرد بنیادی توصیفگر تقاضای بیمه ، غالبا با بهره گیری از چهارچوب های خرید همه یا هیچ به تحلیل رفتار آحاد اقتصادی می پردازد. چنین الگو هایی، سطح مطلوبیت را متغیری پنهان می دانند که تصمیم مصرف کننده، به صورت خرید یا عدم خرید پوشش بیمه ای، وضعت آن را مشخص می کند(پژویان و پورپرتوی، 1382). در

1-کلیات… 3

1-1-مقدمه. 3

1-2- اهمیت تحقیق.. 5

1-3- فرضیه‌های تحقیق: 6

1-4- اهداف تحقیق: 6

1-5- سوابق پژوهش…. 6

1-5-1- تاریخچه: 6

1-6- سطح زیر کشت و میزان تولید جو: 7

1-7- اهمیت اقتصادی: 8

1-8- گیاه‌شناسی جو: 9

1-8-1- مورفولوژی و آناتومی جو: 9

1-8-2- سیستم ریشه: 10

1-8-3- ساقه: 10

1-8-4- برگ: 11

1-8-5- سنبله: 12

1-8-6- گلچه: 12

1-8-7- ریشک: 12

1-8-8- دانه: 12

1-9- پنجه زنی: 14

1-9-1- پنجه زنی و عملکرد: 15

1-10- مواد غذایی مورد نیاز جو: 15

1-11- اجزای عملکرد دانه: 16

1-11-1- سنبله: 16

1-11-2- تعداد دانه در سنبله. 17

1-12- اهمیت شاخص برداشت (HI) 18

فصل دوم: بررسی منابع

2- مروری بر تحقیقات انجام شده 22

2-1- تحقیقات انجام شده 22

فصل سوم: مواد و روشها

3-مواد و روش‎ها 27

3-1- زمان و محل اجرای آزمایش…. 27

3-2-خصوصیات خاک محل اجرای آزمایش…. 27

3-3-درجه حرارت… 28

3-4- رطوبت نسبی.. 29

3-5- مشخصات طرح آزمایشی.. 30

3-6- مراقبت‌های دوران رشد: 30

3-6-1- کنترل علف‌های هرز: 30

3-6-2- آفات: 31

3-6-3- مصرف کود سرک: 31

3-6-4- آبیاری.. 31

3-6-5- یادداشت‌برداری‌ها: 31

3-7- صفات مورد اندازه‌گیری: 31

3-7-1- ارتفاع بوته: 31

3-7-2- طول سنبله: 32

3-7-3- عملکرد بیولوژیک: 32

3-7-4- تعداد خوشه در مترمربع: 32

3-7-5- تعداد دانه و خوشه: 32

3-7-6- عملکرد دانه: 32

3-7-7- وزن هزار دانه: 32

3-7-8- شاخص برداشت: 33

3-7-9-  پتاسیم  برگ: 33

 

3-7-10- منیزیم برگ: 33

فصل چهارم: نتایج و بحث

4- نتایج، بحث و پیشنهادات… 35

4-1 – نتایج و بحث… 35

4-1-1- ارتفاع بوته (سانتی‌متر): 37

4-1-2- طول ریشه (سانتی‌متر): 39

4-1-3- طول خوشه (سانتی‌متر): 40

4-1-4- عملکرد دانه (عملکرد اقتصادی) (کیلوگرم در هکتار): 41

4-1-5- عملکرد بیولوژیک: 42

4-1-6- وزن هزار دانه (گرم): 43

4-1-7- شاخص برداشت  (درصد)(HI): 44

4-1-8- پتاسیم برگ (درصد): 45

4-1-9- منیزیم برگ: 46

4-2- نتیجه‌گیری.. 49

4-3- پیشنهادات: 51

فهرست منابع.. 52

چکیده:

 

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف پساب فاضلاب تصفیه شده شهری بر رشد و نمو جو و میزان عناصر غذایی پتاسیم و منیزیم در برگ در شرایط گلخانه‌ای آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در شهر یاسوج، روستای بلهزار در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح مختلف آبیاری با پساب تصفیه شده شهری در چهار سطح (0، 50، 75 و 100 درصد آبیاری) و در 3 تکرار و جمعاً در 12 گلدان بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS، مقایسه میانگین داده‌ها با آزمون دانکن و رسم نمودارها با استفاده، از نرم‌افزار Excell انجام گرفت.

نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد  که با افزایش میزان مصرف پساب فاضلاب تصفیه شده شهری در آب آبیاری باعث افزایش میزان ارتفاع بوته، طول ریشه، طول خوشه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و میزان منیزیم برگ می‌شود، بیشترین اثر افزایش مصرف پساب فاضلاب تصفیه شهری بر عملکرد دانه و وزن هزار دانه  و میزان منیزیم برگ در تیمار F100 (مصرف 100 درصد پساب فاضلاب تصفیه شده شهری در آب آبیاری) به ترتیب به میزان 9/1795 کیلوگرم در هکتار و 3/35 گرم و 24/2 درصد به دست آمد.

واژه‌های کلیدی: پساب فاضلاب تصفیه شهری، عملکرد، پتاسیم برگ، جو، یاسوج.

1-کلیات

1-1-مقدمه

 رشد روز افزون جمعیت جهان، همگام با گسترش فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی در جهت افزایش تأمین مواد غذایی از یک سو و خشکسالی‌های پی در پی در سال‌های اخیر از سوی دیگر، موجب شده است که منابع موجود آب شیرین در اکثر کشورهای واقع در کمربند مناطق خشک به اوج بهره­برداری خود برسد و بالطبع فشار بیش از اندازه به منابع آب وارد آید. ایران جزء کشورهایی است که برداشت آب از منابع آب زیرزمینی آن در مقایسه با سایر کشورها به مراتب بیشتر است لذا در شرایطی که کشور به شدت از لحاظ کمبود منابع آب شیرین رنج می‌برد و در دراز مدت بحران منابع آب به صورت یک مسأله جدی مطرح است، بنابراین توجه به منابع غیر متعارف آب یک ضرورت اجتناب ناپذیر می‌باشد (عابدی و همكاران، 1378). هرچند مواد و عناصر موجود در پساب فاضلاب بسیار قابل توجه بوده و بررسی کلیه آن‌ها امری مشکل است، لیکن تعدادی از نمایه‌های شیمیایی و فیزیکی برای آن در نظر گرفته شده که قبل از استفاده برای کشاورزی بایستی مورد ارزیابی قرار گیرند. (دای و همكاران، 1975). بشر در آغاز حیات خود بر روی کره زمین زندگی غارنشینی را انتخاب کرد و برای تأمین نیازهای غذایی و پوشاک خود اقدام به شکار حیوانات وحشی و جمع‌آوری گونه‌های گیاهی می‌کرد که برای او ارزش غذایی داشت البته گونه‌های گیاهی در فاصله دور از هم قرار داشتند و به صورت متمرکز و متراکم نبودند. با گذشت زمان و افزایش جمعیت، انسان‌ها که موجودی اجتماعی بودند یکجانشینی و تمدن‌ها را ایجاد کردند و به جای شکار برای به دست آوردن نیازهای غذایی خود اکوسیستم‌های کشاورزی و دامپروری را ایجاد کردند. بشر که موجودی متفکر و خلاق است از همان دوران، با تجربه نه چندان خوبی که داشت تراکم را در حد دلخواه خود انتخاب می‌کرد. شخم با حیوانات به طور سنتی بود. عمق و دفعات شخم چندان مهم نبوده و خبری از کودهای شیمیایی نبود. چون همین کشاورزی سنتی او جوابگوی نیازهای غذایی جمعیت آن دوران بود. به تدریج با افزایش جمعیت سطح زیر کشت را بالا برد ولی افزایش سطح زیر کشت با توجه به انفجار جمعیت، نداشتن ابزار و ماشین‌آلات برای افزایش سطح زیر کشت واقعی، وجود نداشتن کود شیمیایی و نبودن راه علمی برای کنترل آفات و بیماری‌ها چندان کارساز نبود. از این دوران به بعد بشر افزایش تولید در واحد سطح را احساس کرد؛ زیرا او موجودی متفکر بود و باید به طریقی ذهن خود را درگیر تحقیقات در ارتباط با تراکم مناسب، تولید و مصرف بهینه کودهای شیمیایی، ابداع روش‌های مبارزه با آفات و بیماری‌ها و از سوی دیگر ایجاد ماشین‌آلات برای صرفه‌جویی در زمان و افزایش سرعت کار خود در ارتباط با کشاورزی می‌کرد. چون با افزایش جمعیت و ایجاد زندگی شهرنشینی و ساخت منازل و ساختمان‌ها و از سوی دیگر در اثر فرسایش‌های آبی و خاکی از سطح زمین‌های کشاورزی در واحد سطح کاسته شد؛ بنابراین از همان زمان تاکنون برای هر گیاهی تحقیقات مستقلی در محورهای مختلف از جمله به نژادی- تراکم- مصرف بهینه کودهای شیمیایی- ابداع روش‌های مبارزه با آفات و بیماری‌ها و غیره آغاز شد تا بجای افزایش سطح زیر کشت، تولید در واحد سطح افزایش یابد.

اما در ارتباط با ابداع کود و سموم شیمیایی برای تولید پایدار و حداقل خسارت آمدن به محیط زیست باید تحقیقاتی در جهت کم کردن مصرف آن‌ها و هم چنین مصرف بهینه آن‌ها صورت گیرد. جو یکی از قدیمی‌ترین گیاهان زراعی می‌باشد که توسط انسان اهلی شده و در نقاطی از خاور نزدیک که کاوش‌های باستان شناسی صورت گرفته همیشه با گندم امر و آین کورن دیده شده است (نور محمدی 1380). قدیمی‌ترین جو از ارقام دو ردیفه وحشی می‌باشد که در حفاری‌های جنوب اروپا به دست آمده و معلوم شده که در عصر حجر کشت شده است (خدابنده 1369). هارلان عقیده دارد که عموم جوهای وحشی و اهلی یک گیاه منقرض شده‌ای بوده است که در منطقه‌ای که هم اکنون هور درام اسپنانئوم دیده می‌شود روییده است. این منطقه از کوه‌های زاگرس در غرب ایران و در سرتاسر جنوب ترکیه و سمت فلسطین امتداد دارد (نور محمدی 1380). استفاده از پساب فاضلاب به عنوان یک منبع غذایی گیاهی در تولیدات زراعی و یا به منظور حاصلخیز کردن خاک‌ها از قدیم‌الایام در برخی نواحی آسیا معمول بوده است؛ اما اطلاعات  مدون در این زمینه و به خصوص در مورد کاربرد پساب در کشاورزی مربوطه به سال 1351 در بنزولای آلمان (جی هارد؛1959 و روچینگ، 1911) و سال 1650 در ایدرن بورف اسکاتلند است. با توسعه روش‌های تصفیه پساب فاضلاب تصفیه شهری، توجه به استفاده از پساب حاصله از تصفیه‌خانه‌ها در کشاورزی افزایش پیدا کرد (چک، 1966). به خصوص این که برخی از متخصصان بر این باورند که بهترین روش برای دفع پساب پخش آن در اراضی کشاورزی است؛ زیرا با این روش چرخه مواد غذایی تکمیل شده و عناصری که در اثر زراعت از خاک خارج شده است دوباره به آن بازگردانده می‌شود (چک، 1964)، از طرف دیگر وارد ساختن پساب به خاک خطر آلودگی محیط و به خصوص رودخانه را نیز کاهش می‌دهد (ادن و همکاران، 1977)؛ بنابراین ایده اولیه استفاده از پساب در کشاورزی به دو دلیل عمده شکل گرفت که عبارتند از: 1) جلوگیری از آلوده شدن رودخانه‌ها 2) استفاده از مواد غذایی موجود در آن برای زراعت. به تدریج موضوع حفاظت آب و استفاده مجدد از آن در مناطق کم آب نیز به آن اضافه شد. گرچه این سه دلیل هنوز هم به قوت خود باقی می‌باشند اما پیشرفت‌های علمی، ملاحظات اقتصادی و به خصوص تجاربی که تا به حال کسب شده است در پاره‌ای موارد مشوق مردم در استفاده از پساب برای زراعت و در مواردی مانع از کاربرد آن می‌باشند. از اواخر سال 1800 و اوایل قرن حاضر استفاده از پساب به تدریج در بسیاری از کشورهای اروپا گسترش پیدا کرد.

1-2- اهمیت تحقیق

مسئله محدودیت منابع آب از جمله فاکتورهای مهمی است که توسعه اراضی آبی و تولید محصولات را در مناطق خشک محدود می‌سازد.  افزایش جمعیت بشر و نیاز روزافزون به غذا باعث تلاش و تکاپو در جهت تأمین نیاز غذایی بشر گردیده است. افزایش تولید محصولات از دو راه امکان‌پذیر است: 1- افزایش سطح زیر کشت 2- افزایش عملکرد در واحد سطح. با توجه به محدودیت اراضی زراعی، امکان افزایش سطح زیر کشت محدود بوده و باید از طریق به‌کارگیری فن­آوری­های جدید در جهت افزایش تولید در واحد سطح و تأمین غذای مردم جهان تلاش نمود. با عنایت به موارد فوق می‌توان از مصرف آب‌های با کیفیت پایین یا غیر متعارف بهره گرفت. استفاده از پساب فاضلاب شهری به عنوان یکی از منابع غیر متعارف آب، در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به وجود انواع یون‌های محلول در این قبیل آب‌ها، در پاره‌ای از مناطق به علت افزایش دمای هوا و پایین بودن میزان رطوبت نسبی، تبخیر و تعرق گیاهی زیاد بوده، لذا در این مناطق املاح زیادی در لایه سطحی خاک بر جای خواهد ماند. این امر در مناطق خشک و نیمه خشک حائز اهمیت می‌باشد. پساب فاضلاب تصفیه شهری می‌توانند نیاز آبی و غذایی گیاه را تأمین نموده و به همین علت به عنوان منابع آبی و كودی ارزان قیمت مورد توجه قرار گرفته‌اند مسئله محدودیت منابع آب از جمله فاكتورهای مهمی است که توسعه اراضی آبی و تولید محصولات را در مناطق خشک محدود می‌سازد. افزایش جمعیت بشر و نیاز روزافزون به غذا باعث تلاش و تکاپو در جهت تأمین نیاز غذایی بشر گردیده است. جو یکی از محصولات مورد کشت در استان کهگیلویه و بویراحمد می‌باشد از طرفی آب یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد می‌باشد. با عنایت به خشکسالی‌های چند سال اخیر و مسئله کمبود آب قابل استفاده کشاورزی، از آنجایی که آب‌های ناشی از پساب فاضلاب تا کنون به طور موثری در امر آبیاری مزارع جو استفاده نشده‌اند و همچنین شرایط اقلیمی و سردسیری بودن یاسوج ضروری است تحقیقات لازم جهت استفاده از آب پساب فاضلاب در امر آبیاری مزارع جو مورد آزمایش قرار گیرد. لذا در صورت موفقیت این امر می‌توان نسبت به تأمین بخشی از آب مورد نیاز جهت آبیاری جو از طریق استفاده از پساب فاضلاب شهری امیدوار گردید.

1-3- فرضیه‌های تحقیق:

1-کاربرد پساب فاضلاب با نسبت‌های مختلف اثر معنی‌داری بر رشد و نمو، جو دارد.

2-کاربرد پساب فاضلاب با نسبت‌های مختلف اثر معنی‌داری بر میزان پتاسیم در برگ دارد.              

3- کاربرد پساب فاضلاب با نسبت‌های مختلف اثر معنی‌داری بر میزان منیزیم در برگ دارد.

 1-4- اهداف تحقیق:

1- بررسی اثر کاربرد مقادیر مختلف پساب فاضلاب بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه جو

2- بررسی اثر کاربرد مقادیر مختلف پساب فاضلاب بر میزان عناصر غذایی در برگ               

1-4- اهداف و سوالات.. 4

1-4-1- اهداف.. 4

1-4-1-1- هدف کلی.. 4

1-4-1-2- اهداف اختصاصی.. 4

1-4-2- سوالات تحقیق. 4

1-5- محدوده تحقیق   4

1-6- محدودیت تحقیق. 4

واژه­های کلیدی……………………………………………………………………………………………………5

فصل دوم 7

مبانی نظری تحقیق. 7

2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………8

بخش اول…………………………………………………………………………………………………………9

2-2- بانک و بانکداری.. 9

2-2-1- تعریف بانک… 9

2-2-2- شکل گیری بانک… 10

2-2-3- تاریخچه بانکداری.. 12

2-2-3-1- بانکداری در دوره قدیم. 12

2-2-3-1-1- بابل. 12

2-2-3-1-2- یونان. 12

2-2-3-1-3- ایران. 12

2-2-3-1-4- رم. 12

2-2-3-1-5- چین.. 13

2-2-3-2- بانکداری در قرون وسطا (از قرن پنجم تا پانزدهم میلادی) 13

2-2-3-3- بانکداری در دوره جدید (از قرن پانزدهم به بعد) 13

2-2-3-4- بانکداری در ایران. 14

2-2-3-4-1- صرافی.. 14

2-2-3-4-2- بانکداری.. 14

2-2-3-4-2-1- بانکداری قبل از انقلاب اسلامی.. 14

2-2-3-4-2-2- نظام بانکی بعد از انقلاب اسلامی ایران. 17

2-2-3-4-2-3- بانکداری اسلامی در ایران. 17

2-2-3-4-3- قوانین بانکداری.. 18

2-2-3-4-4- اهداف و وظایف بانک… 18

2-2-3-5- بانک­های فعال موجود در ایران. 20

2-2-3-5-1- بانک­های دولتی.. 20

2-2-3-5-1-1- بانک ملی ایران: 20

2-2-3-5-1-2- بانک صادرات ایران: 21

2-2-3-5-1-3- بانک تجارت.. 21

2-2-3-5-1-4- بانک سپه. 21

2-2-3-5-1-5- بانک کشاورزی.. 21

2-2-3-5-1-6- بانک رفاه کارگران. 21

2-2-3-5-1-7- بانک ملت.. 22

2-2-3-5-1-8- بانک مسکن.. 22

2-2-3-5-1-9- بانک توسعه صادرات ایران. 22

2-2-3-5-1-10- بانک صنعت و معدن. 22

2-2-3-5-1-11- پست بانک… 23

2-2-3-5-1-12- بانک توسعه تعاون. 23

2-2-3-5-1-13- بانک قرض­الحسنه مهر ایران. 23

2-2-3-5-2- بانک­های خصوصی.. 23

2-2-3-5-2-1- بانک اقتصاد نوین.. 23

2-2-3-5-2-2- بانک پارسیان. 23

2-2-3-5-2-3- بانک پاسارگاد. 24

 

2-2-3-5-2-4- بانک کارآفرین.. 24

2-2-3-5-2-5- بانک سامان. 24

2-2-3-5-2-6- بانک سرمایه. 24

2-2-3-5-2-7- بانک سینا 24

2-2-3-5-2-8- بانک تات.. 24

2-2-3-5-2-9- بانک شهر. 25

2-2-3-5-2-10- بانک دی.. 25

2-2-3-5-2-11- بانک انصار. 25

2-2-3-5-2-12- بانک حکمت ایرانیان. 25

2-2-3-5-2-13- بانک گردشگری.. 25

2-2-3-5-2-14- بانک ایران زمین.. 26

2-2-3-5-2-15- بانک قوامین.. 26

2-2-3-5-2-16- بانک خاورمیانه. 26

2-2-3-5-2-17- بانک آینده 26

2-2-4- تاریخچه بانک کشاورزی.. 27

2-2-5- بانکداری الکترونیک… 28

2-2-5-1- تاریخچه بانكداری الكترونیكی.. 29

2-2-5-1-1- پیدایش بانکداری الکنرونیکی.. 29

2-2-5-1-2- بانكداری الكترونیكی در ایران. 30

2-2-5-2- انواع بانکداری الکترونیک… 31

2-2-5-2-1- بانکداری خانگی.. 31

2-2-5-2-2- بانکداری از راه دور. 31

2-2-5-2-3- بانکداری اینترنتی.. 31

2-2-5-1-4- تلفن­بانک… 31

2-2-5-2-5- بانکداری از طریق تلویزیون کابلی.. 32

2-2-5-2-6- دستگاه خودپرداز. 32

2-2-5-2-7- دستگاه فروش نقطه­ای.. 32

2-2-5-3- سطوح بانکداری الکترونیک… 32

2-2-5-3-1- بانکداری الکترونیکی مصرف­کننده (در سطح مشتری): 32

2-2-5-3-2- بانکداری الکترونیکی بین بانکی: 33

2-2-5-4- مقایسه بانکداری الکترونیکی با بانکداری سنتی.. 33

2-2-5-5- مزایای بانکداری الکترونیکی.. 34

2-2-5-6- عوامل پذیرش بانکداری الکترونیک… 35

بخش دوم……………………………………………………………………………………………………….36

2-3- وفاداری مشتری.. 36

2-3-1- رویکرد رفتاری.. 37

2-3-2- رویکرد نگرشی.. 38

2-3-2-1- وفاداری.. 40

2-3-2-2- وفاداری پنهان. 40

2-3-2-3- وفاداری کاذب.. 40

2-3-2-4- عدم­وفاداری.. 41

2-3-3- رضایت مشتری و وفاداری مشتری.. 41

2-3-4- کیفیت خدمات.. 43

بخش سوم……………………………………………………………………………………………………….44

2-4- پیشینه تحقیق………………………… 44

بخش چهارم………………………… 49

2-5- جدول مرور سوابق تحقیق (چارچوب نظری تحقیق) 49

فصل سوم 57

متدولوژی تحقیق. 58

3-1- موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه. 58

3-1-1- معرفی استان گیلان. 58

شکل 3-1- نقشه استان گیلان. 58

3-1-2- شهرستان­های استان گیلان. 59

3-2- روش تحقیق………………………… 60

3-3- جامعه و نمونه آماری.. 60

جدول 3-1- شعب روستایی بانک کشاورزی استان گیلان و تعداد پرسشنامه توزیع شده در آنها 60

3-4- ابزار گردآوری داده 61

جدول  3-2- ارزشهای عددی گویه­های پرسشنامه 62

3-5- روایی و پایایی ابزار اندازه­گیری.. 62

3-5-1- روایی (اعتبار) 62

3-5-2- پایایی.. 62

جدول 3-3- میزان اعتماد (پایایی) پرسشنامه با استفاده از روش آلفای كرونباخ. 63

3-7- متغیرهای تحقیق و تعاریف عملیاتی.. 63

3-7-1- متغیرهای مستقل. 63

3-7-1-1- عوامل فردی و محیطی.. 63

3-7-1-2- کارآیی خدمات بانکداری الکترونیک… 63

3-7-1-3- کامل بودن خدمات بانکداری الکترونیک… 64

3-7-1-4- در دسترس بودن خدمات بانکداری الکترونیک… 64

3-7-1-5- اعتماد به خدمات بانکداری الکترونیک… 64

3-7-1-6- پاسخگو بودن خدمات بانکداری الکترونیک… 64

3-7-1-7- رضایت از خدمات بانکداری الکترونیک… 64

3-7-2- متغیر وابسته. 65

3-8- فرضیه­های تحقیق. 65

جدول 3-4- فرضیه­های تحقیق. 66

3-9- روش تجزیه و تحلیل داده­ها 67

3-9-1- آمار توصیفی.. 67

3-9-2- آمار استنباطی.. 68

فصل چهارم 69

تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 69

4-1- مقدمه………………………… 70

4-2- یافته­های توصیفی.. 70

4-2-1- گروه­های سنی.. 71

4-2-2- جنسیت.. 72

4-2-3- سطح تحصیلات.. 72

4-2-4- شغل. 73

4-2-5- سابقه استفاده از خدمات الکترونیک… 74

4-2-6- روش استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 75

4-2-7- بیشترین روش استفاده از خدمات الکترونیک بانک کشاورزی.. 76

4-2-8- دفعات استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک… 77

4-2-9- دفعات مراجعه به شعب بانک کشاورزی.. 78

4-2-10- استفاده از تسهیلات بانکی.. 79

4-2-11- کارآیی خدمات بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 80

4-2-12- کامل بودن خدمات بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 81

4-2-13- در دسترس بودن خدمات بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 82

4-2-14- اعتماد به خدمات بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 83

4-2-15- پاسخگویی بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 84

4-2-16- رضایت از خدمات بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 85

4-2-17- وفاداری به بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 86

4-3- یافته­های استنباطی.. 88

4-4- مقایسه گروه­های مورد مطالعه از نظر وفاداری. 94

4-4-1- مقایسه دو گروه زنان و مردان از نظر میزان وفاداری. 94

4-4-2- مقایسه گروه­های تحصیلی از نظر میزان وفاداری. 95

4-4-3- مقایسه افراد با شغل­های مختلف از نظر میزان وفاداری­. 96

فصل پنجم. 97

خلاصه، نتیجه­گیری، بحث و پیشنهادها 97

5-1- خلاصه………………………… 98

5-1-1- مقدمه. 98

5-1-2- سوال­های تحقیق. 98

5-1-3- اهداف تحقیق. 99

5-1-3-1- هدف کلی.. 99

5-1-3-2- اهداف اختصاصی.. 99

5-1-4- محدوده تحقیق. 99

5-1-4-1- محدوده مکانی.. 99

5-1-4-2- محدوده زمانی.. 100

5-1-5- محدودیت­های تحقیق. 100

5-1-6- روش و نوع تحقیق. 100

5-1-7- جامعه آماری.. 100

5-1-8- روش نمونه­گیری.. 100

5-1-9- متغیرهای تحقیق. 101

5-1-9-1- متغیرهای مستقل. 101

5-1-9-2- متغیر وابسته. 101

5-1-10- فرضیه­های تحقیق. 101

5-1-11- روش­های تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 101

5-1-11-1- آمار توصیفی.. 102

5-1-11-2- آمار استنباطی.. 102

5-2- نتیجه گیری………………………… 103

5-2-1- یافته­های توصیفی.. 103

– گروه­های سنی.. 103

– کارآیی خدمات بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 104

– کامل بودن خدمات بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 104

– در دسترس بودن خدمات بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 104

– اعتماد به خدمات بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 104

– پاسخگویی بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 105

– رضایت از خدمات بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 105

– وفاداری به بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی.. 105

5-2-2- یافته­های استنباطی.. 105

5-3- بحث………………………… 106

5-4- پیشنهادها………………………… 107

5-4-1- پیشنهادهای پژوهش حاضر. 107

5-4-2- پیشنهاد پژوهش­های آینده 108

منابع. 109

پیوست­ها 114

 

فهرست جداول

جدول 2-1: مقایسه تطبیقی بین ویژگی­های بانکداری الکترونیکی و سنتی. 34

2-5- جدول مرور سوابق تحقیق (چارچوب نظری تحقیق)  49

جدول 3-1- شعب روستایی بانک کشاورزی استان گیلان و تعداد پرسشنامه توزیع شده در آنها 60

جدول  3-2- ارزش­های عددی گویه­های پرسشنامه 62

جدول 3-3- میزان اعتماد (پایایی) پرسشنامه با استفاده از روش آلفای كرونباخ. 63

جدول 3-4- فرضیه­های تحقیق. 66

جدول 4-1- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب گروه­های سنی. 71

جدول 4-2- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب جنس… 72

جدول 4-3- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب سطح تحصیلات.. 72

جدول 4-4- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب شغل. 73

جدول 4-5- توزیع فراوانی افراد برحسب سابقه استفاده از خدمات الکترونیک.. 74

جدول 4-6- توزیع فراوانی کشاورزان مورد مطالعه برحسب استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی  75

جدول 4-7- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب روش­های استفاده از خدمات الکترونیک بانک کشاورزی 76

جدول 4-8- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب دفعات استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک.. 77

جدول 4-9- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب مراجعه به شعب بانک.. 78

جدول 4-10- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب نظر استفاده از تسهیلات بانکی. 79

جدول 4-11- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب نگرش در مورد کارآیی خدمات بانکداری الکترونیک.. 80

جدول 4-12- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب نگرش در مورد کامل بودن خدمات بانکداری الکترونیک 81

جدول 4-13- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب نگرش در مورد در دسترس بودن خدمات بانکداری الکترونیک   82

جدول 4-14- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب نگرش در مورد اعتماد به خدمات بانکداری الکترونیک 83

جدول 4-15- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب نگرش در مورد پاسخ­گویی خدمات بانکداری الکترونیک.. 84

جدول 4-16- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب نگرش در مورد رضایت از خدمات بانکداری الکترونیک 85

جدول 4-17- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب وفاداری به بانکداری الکترونیک.. 86

جدول 4-18- متغیرها، مقیاس متغیرها، ضریب همبستگی و سطوح معنی­داری آن­ها در جامعه آماری کشاورزان 89

جدول 4-19- خلاصه یافته­های استنباطی. 93

جدول 4-20- آزمون کلموگروف – اسمیرنف.. 94

جدول 4-22- تست لون. 95

جدول 4-23- T تست برای برابری واریانس­ها 95

جدول 4-24- مقایسه میانگین گروه های تحصیلی از نظر میزان وفاداری به بانک کشاورزی. 95

جدول 4-24- 4 گروه شغلی از نظر میزان وفاداری به بانک کشاورزی. 96

 

فهرست شکل­ها

نمودار 2-1 – چهار حالت وفاداری.   41

نمودار 2-2 – شش برداشت از مفهوم وفاداری. 42

شکل 3-1- نقشه استان گیلان. 58

چکیده

ایجاد وفاداری در مشتریان؛ بخصوص مشتریان بانکی مفهومی است که در کسب و کارهای امروزی به لحاظ اینکه مشتریان وفادار به­صورت مؤلفه اصلی موفقیت بانک­ها در آمده­اند، مورد توجه بیش از پیش قرار گرفته است. هیچ کسب و کاری به جز سازمان­های انحصاری دولتی نمی­توانند بدون داشتن مشتریانی وفادار دوام آورند. افزون بر این به لحاظ این واقعیت که انتظارات مشتریان نیز دائماً در حال افزایش است، بانک­ها ملزم هستند تا فراتر از نیاز اولیه ارضای مشتریان رفته، انتظارات آنها را نیز تامین کرده، کانون توجه خود را از ارضای صرف مشتری به ایجاد وفاداری و اعتماد از طریق ایجاد ارتباطی بلندمدت، دوجانبه و سودآور برای هر دو طرف معطوف نمایند. با توجه به اهمیت حفظ مشتریان برای بانک­ها، در این تحقیق تلاش شده است ضمن سنجش میزان وفاداری، عوامل موثر در ایجاد وفاداری در مشتریان خدمات الکترونیک بانک کشاورزی در شعب روستایی استان گیلان مورد شناخت، بررسی و اولویت­بندی قرار گیرد. برای گردآوری داده­ها، پرسشنامه­هایی برای جامعه آماری فوق تهیه گردید. محدوده تحقیق، شعب روستایی

فهرست مطالب

         عنوان                                                                                                                              صفحه               

 

چکیده…………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………1

فصل اول:کلیات پژوهش

مقدمه…….……………. ……………………………………………………………………………………….……. …………………………………………………………………………………………………..3
بیان مسئله…………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………..4
اهمیت و ضرورت انجام پژوهش­ها……………………………………………………………………………………………………………………………………….6وجه تمایز پژوهش با سایر پژوهش­ها………………………………………………………………………………………………………………………7
اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8 1-4-1 هدف اصلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………8
      1-4-2 اهداف فرعی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

      1-4-3  اهداف کاربردی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

فرضیه های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..9
قلمرو پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9قلمرو موضوعی………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….9
قلمرو زمانی……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….9
قلمرو مکانی……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………9
مدل مفهومی پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………10
تعریف واژه­ها و اصطلاحات فنی وتخصصی……………………………… ……………………………………………………………………………11
    1-8-1 تعاریف مفهومی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 11

           1-8-1-1 استراتژی CRM………………………………..…….……………………….. ……………………………………………………………………………………..11

           1-8-1-2 روابط تجاری محور………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 11

           1-8-1-3 کانال­های ارتباطی……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 12

           1-8-1-4 فن آوری   اطلاعات…………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 12

           1-8-1-5 تکنولوژی……………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………… 12

            1-8-1-6 دانش مشتری………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 13

            1-8-1-7سازماندهی………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 13

  1-8-2 تعاریف عملیاتی…………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………… 14

           1-8-1-1 استراتژی CRM………………………………..…….……………………….. ……………………………………………………………………………………..14

           1-8-1-2 روابط تجاری محور………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 14

           1-8-1-3 کانال­های ارتباطی……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 14

           1-8-1-4 فن آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 14

           1-8-1-5 تکنولوژی……………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………… 14

           1-8-1-6 دانش مشتری…………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 15

           1-8-1-7سازماندهی…………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 15

         

                                                                                                                                                                                                                                                   

فصل دوم:ادبیات و پیشینه پژوهش

 

2-1 مقدمه……………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………17

2-2 مبانی نظری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………18

    2-2-1  سیستم ارتباط با مشتری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..18

           2-2-1-1 سیستم ارتباط با مشتری از دیدگاه بارنت…………………….……………………….. …………………………………… 24

           2-2-1-2 اهداف سیستم ارتباط با مشتری از دیدگاه یول……………………………….. …………………………………… 25

           2-2-1-3 اهداف سیستم ارتباط با مشتری از دیدگاه سویفت……………………… …………………………………… 26

           2-2-1-4 اهداف سیستم ارتباط با مشتری از دیدگاه گالبریت و راجرز…………………….…………… 27

           2-2-1-5 اهداف سیستم ارتباط با مشتری…………………….…………………………………………………. …………………………………… 28

           2-2-1-6 قابلیت های سیستم ارتباط با مشتری…………………….……………………………………. …………………………………… 29

           2-2-1-7 طبقه بندی برنامه های کاربردی سیستم ارتباط با مشتری…………………………………………… 31

           2-2-1-8 مدیریت  مدیسیستم ارتباط با مشتری در بانکداری…………………….. …………………………………… 34

           2-2-1-9 جایگاه سیستم ارتباط با مشتری در نطام بانکداری ایران……… …………………………………… 36

    2-2-2 استراتژی CRM……………………..………..…….……………………….. ………………………………………………………………………………………………………………37

    2-2-3 روابط تجاری محور………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 38

    2-2-4 فن آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 43

    2-2-5 مدیریت دانش……………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………… 44

    2-2-6 سازماندهی………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 45

    2-2-7 تکنولوژی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………… 46

    2-2-8 کانل های ارتباطی…………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………… 48

2-3 پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………49

    2-3-1 پژوهش­های داخلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..50

    2-3-2 پژوهش­های خارجی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

 

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………56

3-2 روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………57

3-3 جامعه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………57

3-4 روش نمونه گیری و حجم نمونه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………57

3-5 ابزار پژوهش و روش جمع آوری داده­ها……………………………………………………………………………………………………………………………….58

3-6 روایی و پایایی ابزار پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

   3-6-1 روایی پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………59

              3-6-2 پایایی پرسشنامه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..60

3-7 روش­ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده­ها………………………………………………………………………………………………………………………………………60

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های پژوهش

4-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………64

4-2 آمارتوصیفی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….65

   4-2-1 وضعیت جنسیت مشتریان دربانک ملت……………………………………………………………………………………………………………………..65

   4-2-2 وضعیت تحصیلات مشتریان دربانک ملت……………………………………………………………………………………………………………….66

   4-2-3 مدت زمان استفاده از خدمات بانک ملت………………………………………………………………………………………………………………..67                    

4-3 تجزیه و تحلیل اطلاعات بانک ملت……………………………………………………………………………………………………………………………………………..70

   4-3-1 ضرایب رگرسیونی متغیرها دربانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………..72

  4-3-2 ضرایب استاندارد شده متغیرها دربانک ملت………………………………………………………………………………………………………….74

  4-3-3 مقایسه مدل مستقل و مدل پیشنهادی………………………………………………………………………………………………………………………………75

  4-3-4مقدار کای دو…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..77

 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات پژوهش

5-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….79

5-2 نتایج پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..80

    5-2-1 نتایج تجربی توصیفی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………80    

    5-2-2 نتایج تجربی استنباطی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….80

    5-2-2-1 فرضیه اول…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….80

    5-2-2-2 فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………81

    5-2-2-3 فرضیه سوم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….81

    5-2-2-4 فرضیه چهارم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….81

    5-2-2-5 فرضیه پنجم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………82

    5-2-2-6 فرضیه ششم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..82

    5-2-2-7 فرضیه هفتم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….82

5-3 پیشنهادات پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………83

5-4 موانع و محدودیت­های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..83

 

منابع و ماخذ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………84

پیوست­ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………93

 

 

 

فهرست جداول

 عنوان                                                                                                  صفحه                                                                     

 

(3-1)جامعه آماری و حجم نمونه بانک های مورد پژوهش……………….. …………………………………………………………………………………………………57

(3-2)ارتباط سؤالات با هر یک از متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………….58

(3-3)ضریب آلفای کرونباخ هرشش بانک مورد مطالعه……………………………………………………………………………………………………………………………60

(4-1) وضعیت جنسیت پاسخ دهندگان دربانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………………………65

(4-2)وضعیت تحصیلات پاسخ دهندگان دربانک ملت……………………………………………………………………………………………………………………………..66

(4-3)وضعیت مدت زمان استفاده از خدمات بانک ملت………………………………………………………………………………………………………………………….67

 (4-4) آزمون کلموگروف اسمیرنوف بانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………………… …………. 69

(4-5) آلفای کرونباخ بانک ملت……………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………. 70

(4-6) ضرایب رگرسیونی CRM در بانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 73

(4-7) مقایسه ی مدل پیشنهادی با مدل مستقل…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 75

(4-8) کای دو………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 77

 

فهرست نمودار

عنوان                                                                                                    صفحه               

 

(1-1)مدل مفهومی سیستم ارتباط با مشتری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10

(4-1) وضعیت جنسیت پاسخ دهندگان دربانک ملت………………………………………………………………………………………………………………………………. 65

(4-2) وضعیت تحصیلات پاسخ دهندگان دربانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………………. 66

(4-3) وضعیت مدت زمان استفاده از خدمات بانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………….. 67

(4-4) مدل مفهومی متغیرها در بانک ملت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 68

(4-5) ضرایب رگرسیونی متغیرها در بانک ملت………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 71

(4-6) ضرایب استاندارد شده متغیرها در بانک ملت…………………………………………………………………………………………………………………………………. 74

 

 

چکیده
ارتباط با مشتری یک چالش رقابتی  مهم  در صنعت بانکداری است. بانک­ها نیازمند اطلاعاتی در مورد اینکه مشتریان­شان چه کسانی هستند و چه خواسته هایی از بانک دارند و چگونه باید آن را برآورده سازند را نیازمندند بر این اساس هدف از ارائه این پژوهش بررسی مدل مفهومی سیستم ارتباط با مشتری است که این ارتباط موثر را میسرمی­سازد. این مدل شامل متغیرهای مستقل: استراتژی، روابط تجاری محور،تکنولوژی، فناوری اطلاعات، مدیریت دانش، کانال های ارتباطی و سازماندهی بر متغیر وابسته سیستم ارتباط با مشتری است.  برای آزمون فرضیه­ها، پرسشنامه­ی بسته با طیف لیکرت و به تعداد 28 سوال طراحی و بین جامعه آماری (بانک ملت )به تعداد 331 نفر از مشتریان در شعب اصلی که تجربه استفاده از CRM را داشته­اند توزیع گردید. روش بکار رفته دراین تحقیق، روش توصیفی- پیمایشی می­باشد. برای آزمون فرضیات از روش تحلیل مسیر بهره گرفته و از نرم افزارAMOS  برای تجزیه و تحلیل آماری داده­ها استفاده شده­است. نتایج حاصل از تحقیق تاثیر مثبت و معنادار متغیرها را بر CRM نشان می­دهد که از این بین فن­آوری اطلاعات و کانال های ارتباطی بیشترین تاثیر را بر CRM داشته است.

   واژگان کلیدی: مدیریت ارتباط با مشتری، مدل CRM، بانک­ ملت.

 

فصل اول

 

    کلیات پژوهش

 

1- 1 مقدمه

امروزه در دنیای تجارت، مدیریت این اصل که مشتریان محور اصلی تجارت هستند و موفقیت شرکت بستگی به بهبود روابط مدیریتی دارد را به رسمیت می­شناسد(نگوین و همکاران[1]،2007). شکل جدیدی از اصطلاحات ساختاری و رقابتی و روندهای تبادلی، باعث پدیداری پارادایم ارتباطی برای ایجاد روابط دراز مدت بین خریداران و تهیه کنندگان شده­است. قسمتی از این روابط به خاطر جهانی شدن تجارت، بین المللی شدن ارتباطات، پیشرفت های فن آوری اطلاعات، کوتاه شدن چرخه ی عمر محصولات و رشد و شناخت این مسئله که ارتباط باعث حفظ مشتری می­باشد بوجود آمده است(سیدی و همکاران ،1388). در دهه 1990 در بسیاری از استراتژی های سازمان ها مدیریت معاملات به مدیریت ارتباطی تبدیل شد. منظور ازپارادایم ارتباطی، تمام فعالیت­های سوق داده شده سمت تاسیس، گسترش، تثبیت تبادلات ارتباطی موفق می­باشد(ساه اس[2]،2003). امروزه تکنولوژی برای تجارت­ها، سیستم­هایی را به ارمغان آورده­است که می­تواند به شرکت ها برای تعاملات مشتریان با شرکت­ها برای تبادل اطلاعات کمک کند و به کارمندان این اجازه را می­دهد که سریعاً همه اطلاعات مشتریان را بازیابی کنند. به این پارادایم، سیستم مدیریت ارتباط با مشتری می­گویند که اگر به طور مناسب از آن استفاده شود می­تواند توانایی یک شرکت را برای دست یافتن به هدف نهایی که همان حفظ مشتریان است، افزایش دهد. و بنابراین به یک مزیت استراتژیکی نسبت به رقیبان دست یابد(نگوین و همکاران ،2007). سیستم ارتباط با مشتری می­تواند به سازمان­ها برای به حد اعلا رساندن توانایشان برای تعامل با خریداران­شان کمک کند. این امر نه تنها به بهبود کیفیت کمک می­کند بلکه باعث تسریع در پاسخ خریداران می­شود(اندرسون[3]،2006). سیستم ارتباط با مشتریان به وجود آمده از روند تجارت، نه تنها به استراتژی درک و مفهومی تاکید دارد بلکه به روند یادگیری، حفظ و شراکت با خریداران منتخب برای ایجاد ارزش والا برای شرکت و خریدارتاکید دارد(وانگ  و همکاران[4]،2004).

1-2بیان مسأله تحقیق:

ظهور فناوری های نوین مانند “فناوری اطلاعات” تاثیرات گسترده و شگرفی بر ابعاد مختلف سازمان گذاشته است. یکی از این ابعاد، موضوع (مدیریت ارتباط با مشتریان) یا به اختصار CRM می­باشد. عمق این تاثیر به گونه­ای است که فناوری اطلاعات یکی از ابعاد اصلی CRM به شمار می­آید. کاربرد فناوری اطلاعات از CRM باعث شده تا مفهوم نوینی به عنوان  “مدیریت ارتباط با مشتری  به  صورت  الکترونیکی                    e-CRM ” در سطح سازمان شکل بگیرد(جراحی و دیگران، 1388). CRM بخشی از استراتژی یک سازمان جهت شناسایی و راضی نگهداشتن مشتریان و تبدیل شان به مشتریان دائمی است. همچنین در راستای مدیریت ارتباطات مشتری با شرکت و به منظور به حداکثر رساندن ارزش هر مشتر ی، شرکت را یاری می­نماید (صدقیانی،1384). مدیریت ارتباط با مشتری به عنوان یک فرایند، متشکل ازنظارت بر مشتری (مثل جمع آوری داده های مناسب آن ها)، مدیریت و ارزشیابی داده ها و نهایتا ایجاد مزیت واقعی ازاطلاعات استخراج شده ودر تعامل با آنان است(تربان ودیگران[5]،2002). مدیریت ارتباط با مشتری استراتژی جامع کسب و کار وبازاریابی است که فناوری فرایندها و تمام فعالیت های کسب و کار را حول مشتری یکپارچه می­سازد(گری و جانگ[6] ،2001). با شناخت و درک بهتر مشتریان قادر به خدمات رسانی بهتر به آن­ها و حفظ وفاداری آنها نسبت به سازمان خواهد شد این موضوع اصلی مدیریت ارتباط با مشتری است (CRM) . البته، درک  معنای CRM هنوز کامل نبوده و در حال رشد می­باشد. CRM را می توان به عنوان فلسفه فعالیت­های تجاری درک کرد که فرآیندی تجاری یا یک ابزار فناوری است(رایلس[7]،2001). یک مرجع فلسفه فعالیت تجاری، بیان دارد که CRM عبارتست از جهت گیری رابطه، حفظ مشتری و ارزش گذاری مشتری برتر که از طریق مدیریت فرآیند خلق می گردد. همان­طور که یک CRM، یک راهکار فعالیت متمرکز بر مشتری است و هدف آن افزایش رضایتمندی و وفاداری مشتری با ارائه خدمات متعارف و مسئولانه تر به هر مشتری می­

 

فهرست

عنوان                                                                                                     شماره صفحه

چکیده

 فصل اول: مقدمه و کلیات تحقیق

مقدمه 2
تعریف مسئله 3
فرضیات مسئله ماشین­های موازی این مطالعه3
اهداف تحقیق4
1-5.جنبه­های نوآوری تحقیق4

1-6. محتویات تحقیق4

1-7. جمع­بندی4

فصل دوم: ادبیاتنظری و پیشینه  تحقیق

2-1. مقدمه7

2-2. تعربف اثر یادگیری در فن زمان­بندی                                                                 7

2-3.تعریف نگهداری و تعمیرات در زمان­بندی                                                          9

2-4.  ادبیات و پیشینه تحقیق              10

2-4-1. مسائل ماشین­های موازی10

2-4-2. مروری بر مطالعات زمان­بندی با اثر یادگیری11

2-4-3. مروری بر مطالعات اثر همزمان یادگیری و زوال در زمان­بندی11

2-4-4. مروری بر مطالعات زمان­بندی با اثر استهلاک12

2-5. جمع­ بندی13

فصل سوم: ارائه مدل ریاضی

3-1. مقدمه14

3-2. تعریف مسئله14

3-3. فرضیات مسئله14

3-4. مدل ریاضی پیشنهادی15

3-4-1. اندیس ­ها15

3-4-2. پارامترهای مسئله15

3-4-3. متغیرهای تصمیم15

3-4-4. مدل ریاضی16

3-4-5. توضیحات مدل17

3-5. تحلیل حساسیت17

3-6. پیچیدگی مسئله22

3-7.مقدمه­ای بر الگوریتم ژنتیک24

3-7-1. شمای کلی الگوریتم ژنتیک25

3-7-2. واژگان الگوریتم ژنتیک26

3-7-3. جامعه اولیه26

3-7-4. عملیات ژنتیک27

3-7-4-1.عملگر انتخاب27

3-7-4-2.عملگر تقاطع28

3-7-4-3. عملگر جهش29

3-7-4-4.تابع برازش30

3-7-4-5. شرط توقف30

3-8 .معرفی الگوریتم رقابت استعماری

3-8-1. مقدمه30

3-8-2. شکل­دهی امپراطوری اولیه30

3-8-3. سیاست جذب، حرکت کشور مستعمره به سمت استعمارگر33

3-8-4. انقلاب35

3-8-5. جابه­ جایی قدرت بین استعمارگر و مستعمره35

3-8-6. رقابت استعماری36

3-8-7. همگرایی37

فصل چهارم: یافته ­های تحقیق

4-1. مقدمه41

 

4-2. ساختار الگوریتم ژنتیک پیشنهادی41

4-2-1. ساختار کروموزوم41

4-2-2. جمعیت اولیه42

4-2-3. تابع برازش42

4-2-4. عملگر تقاطع43

4-2-5. عملگر جهش44

4-2-6. ارزیابی فرزندان45

4-2-7. جست و جوی محلی45

4-2-8. معیار توقف45

4-3.ساختار الگوریتم رقابت استعماری پیشنهادی46

4-4.  نتایج محاسباتی47

4-4-1. تنظیم پارامترها47

4-4-2. روش تاگوچی47

4-4-3. روش تاگوچی برای تنظیم الگوریتم ژنتیک49

4-4-4. روش تاگوچی برای تنظیم الگوریتم رقابت استعماری50

4-5. معیارهای عملکرد

4-5-1. شاخص زمان محاسباتی52

4-5-2. روش­های اندازه­گیری عملکرد الگوریتم­ها52

4-5-3. تحلیل نمودار زمان محاسباتی الگوریتم ژنتیک و رقابت استعماری55

4-6. جمع­ بندی56

فصل پنجم:نتیجه­گیری و پیشنهادات آتی

5-1. جمع­ بندی59

5-2. پیشنهادات آتی59

ضمیمه یک60

ضمیمه دو65

منابع و مراجع71

 

 

لیست جدول­ها

عنوان شماره صفحه

جدول 3-1. داده­های مسئله اول برای کار و زمان                                                            18   

جدول 3-2. داده­های مسئله اول برای نرخ یادگیری                                                         18

جدول 3-3. داده­های مسئله اول برای نرخ استهلاک                                                        18

جدول 3-4. داده­های مربوط به زمان نگهداری برای مسئله اول                                           18        

جدول 3-5. داده­های مسئله دوم برای کار و زمان                                                           19

جدول 3-6. داده­های مسئله دوم برای نرخ یادگیری                                                        19

جدول 3-7. داده­های مسئله دوم برای نرخ استهلاک                                                        20

جدول 3-8. داده­های مربوط به زمان نگهداری برای مسئله دوم                                           20 

جدول 3-9. داده­های مسئله سوم برای کار و زمان                                                          21

جدول 3-10. داده­های مسئله سوم برای نرخ یادگیری                                                      21          

جدول 3-11. داده­های مربوط به زمان نگهداری برای مسئله سوم                                        21

جدول 3-12. داده­های مسئله سوم برای نرخ استهلاک                                                     22   

جدول 4-1. پارامترهای الگوریتم ژنتیک در سه سطح                                                      49

جدول 4-2.مقادیر بهینه برای پارامترهای GA50

جدول 4-3.پارامترهای الگوریتم ICAدر سه سطح 50

جدول 4-4. مقادیر بهینه برای پارامترهای ICA51

جدول 4-5. نتایج بدست­آمده از روش دقیق، الگوریتم ژنتیک و رقابت استعماری               53     

لیست شکل­ها

عنوان                                                                                           شماره صفحه

شکل 2-1. رویکردهای مدل­سازی اثر یادگیری                                                     9

شکل 3-1. سلسله مراتب پیچیدگی توابع هدف در مسائل زمان­بندی                          24

شکل 3-2.تقاطع تک­نقطه­ای                                                                        29

شکل 3-3. تقاطع دو نقطه­ای                                                                        29

شکل 3-4. نحوه تخصیص کشورهای مستعمره به کشور استعمارگر                          32

شکل 3-5. حرکت خطی مستعمره در راستای استعمارگر                                      34

شکل 3-6. زاویه انحراف رسیدن کشور مستعمره به امپریالیسم                               34

 

فهرست مطالب

 

 

عنوان                                                                                                                            صفحه

 

1-مقدمه: 14

2- پیشینه پژوهشی: 16

2-1-معیارهای نرم‌افزار. 16

2-2-معیارهای وابستگی: 17

2-3-معیارهای تاریخی: 17

2-4-بررسی فعالیت‌های گذشته. 18

2-4-1- بررسی فعالیت‌ها در زمینه معیارهای کد : 18

2-4-2- بررسی فعالیت‌ها در زمینه معیارهای تاریخی: 20

2-4-3- بررسی فعالیت‌ها در زمینه معیارهای وابستگی: 22

3-درخت وابستگی: 26

4-فرضیات: 33

5-جمع آوری داده: 34

5-تحلیل و مقایسه: 44

6-نتیجه گیری: 76

7-مراجع: 77

 

 

فهرست تصاویر

 

 

عنوان                                                                                                                         صفحه

شکل 1: نمونه‌ای از وابستگی‌های میان کلاس‌ها 29

شکل 2: نمونه‌ای از وابستگی‌های پیچیده در میان کلاس‌ها 30

شکل 3: تصویری از نمای کلی برنامه Class Dependency Analyzer 37

شکل 4: نمونه‌ای از کلاس دیاگرام نمایش داده شده در برنامه Class Dependency Analyzer 37

شکل 5: نمایش تمامی کلاس‌های وابسته به یک کلاس خاص در برنامه Class Dependency Analyzer 38

شکل 6: نمونه‌ای از یک گراف جهت دار. 39

شکل 7: ماتریس وابستگی مربوط به گراف جهت دار در شکل شماره 6. 39

شکل 8: درخت وابستگی تشکیل شده از روی ماتریس وابستگی شکل 7. 42

شکل 9: متغیر تصادفی، انحراف معیار σ حول محور μ. 53

 

 

فهرست نمودارها

 

 

عنوان                                                                                                                              صفحه

نمودار 1: ارتباط بین جفتگری و انسجام. 28

نمودار 2: بررسی رفتار معیار دقت در هنگام افزایش وابستگی درجه 1. 46

نمودار 3: بررسی رفتار معیار دقت در هنگام افزایش وابستگی درجه 2. 46

نمودار 4: بررسی رفتار معیار دقت در هنگام افزایش وابستگی درجه 3. 47

 

نمودار 5: مقایسه نتیجه «دقت» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 54

نمودار 6: مقایسه نتیجه «فراخوانی» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 55

نمودار 7: مقایسه نتیجه «صحت» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 56

نمودار 8: مقایسه نتیجه «معیار F» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 56

نمودار 9: مقایسه نتیجه «منحنی مشخصه عملکرد» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 57

نمودار 10: مقایسه نتیجه «کاپا» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 57

نمودار 11: مقایسه نتیجه «انحراف معیار» در دسته بندی سه نسخه اکلیپس… 58

نمودار 12: مقایسه نتیجه «دقت» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک‌های کد و درخت وابستگی.. 59

نمودار 13: مقایسه نتیجه «فراخوانی» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک‌های کد و درخت وابستگی.. 60

نمودار 14: مقایسه نتیجه «صحت» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک‌های کد و درخت وابستگی.. 60

نمودار 15: مقایسه نتیجه «معیار F» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک‌های کد و درخت وابستگی.. 61

نمودار 16: مقایسه نتیجه «منحنی مشخصه عملکرد» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک‌های کد و درخت وابستگی.. 61

نمودار 17: مقایسه نتیجه «کاپا» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک‌های کد و درخت وابستگی.. 62

نمودار 18: مقایسه نتیجه «انحراف معیار» در دسته بندی آپاچی بر روی متریک‌های کد و درخت وابستگی.. 62

نمودار 19: قیاس نتیجه «دقت» در دسته‌بندی بر روی کل داده‌ها 64

نمودار 20: قیاس نتیجه «فراخوانی» در دسته‌بندی بر روی کل داده‌ها 65

نمودار 21: قیاس نتیجه «صحت» در دسته‌بندی بر روی کل داده‌ها 66

نمودار 22: قیاس نتیجه «معیار F» در دسته‌بندی بر روی کل داده‌ها 66

نمودار 23: قیاس نتیجه «منحنی مشخصه عملکرد» در دسته‌بندی بر روی کل داده‌ها 67

نمودار 24: قیاس نتیجه «کاپا» در دسته‌بندی بر روی کل داده‌ها 67

به مرگ فوت نماید ورثه او حق دارند تصرفات تبرعی و محاباتی زاید بر ثلث ترکه حین الفوت را که در یک ساله منتهی به مرگ او صورت گرفته است تنفیذ یا رد کنند،زیرا وقتی انسان به واسطه بیماری احساس کند که مرگش نزدیک است و به زودی اموالش به ورثه منتقل می شود،ممکن است در صدد ترجیح برخی از افراد بیگانه بر ورثه خود برآمده و به میزانی بیش از آنچه حق وصیت اوست،منجزا،اموالش را به دیگران منتقل سازد.سوال این است که چنین عملی چه حکمی دارد؟

بر اساس نظریه منجزات مریض اگر بیماری جسمی چنان بر انسان چیره شود که هر آن مرگ را نزد بیمار مجسم سازد و او خود را در چنگال مرگ اسیر ببیند،این بیماری جسمی، روان انسان را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.انسان در بیماری رو به مرگ اعتدال روحی و روانی خود را از دست می دهد و در نتیجه چنین بیماری ای سبب حجر انسان می شود و لذا تنها زمانی می توان شخص را محجور تلقی نمود که مبنایی برای حجر او ارائه شود .در حقوق ما نیز این پرسش مطرح است که آیا برای اعمال حقوقی و تبرعی چه برای زمان حیات و چه برای زمان بعد از فوت،اهلیت ویژه ای لازم است یا همان اهلیت کلی معاملات شامل این گونه اعمال نیز می گردد؟آیا محاکم می توانند مریض را محجور تلقی کرده و در تصرفات حقوقی و تبرعی زیاده بر ثلث حکم به عدم نفوذ بدهند و از طرفی اختلاف در مبنای محجور بودن مریض و خروج منجزات او از ثلث به عقیده فقهای کلیه مذاهب اهل سنت با فقهای امامیه در چیست؟

از جهتی در قوانین فعلی کشور ما حکم تصرفات تبرعی منجز بیمار مشخص نیست و از طرفی اسباب حجر و حدود و ثغور آن را باید مقنن معین سازد.

 

ب-سوالات اصلی و فرعی

1-تصرفات مریض در قانون مدنی ایران از چه مبنایی متابعت می کند؟

2-چالش های مربوط به تصرفات مریض در حقوق ایران به طور خلاصه چیست؟

 

ج-فرضیه های تحقیق

1-ریشه تصرفات مریض در حقوق ایران در فقه پویای امامیه است.

2-عدم شفافیت قانون، سکوت و وجود دیدگاه های متعارض در فقه در این زمینه مهمترین چالش های نظام حقوقی ایران در زمینه مرض متصل به موت است.

 

د-ضرورت و اهداف تحقیق

پژوهش و تحقیق در نظام های آموزشی دنیا رکن اساسی و مایه بقای آن جامعه است.شاخص رشد و یا عقب ماندگی هر مجموعه آموزشی و تحقیقی به چگونگی و جایگاه پژوهش در آن باز می گردد،از این رو برای تحول و پیشرفت باید به پژوهش و تحقیق عنایت وِیژه شود.از سوی دیگر یکی از وظایف هر طالب علمی این است که در راه اعتلای هر چه بیشتر دانش بشری با تمام توان اهتمام   ورزیده و کوشش کند در حیطه علمی خود بر پایه اصول محکم و متقن آن علم،احکام صحیح را از توهمات سقیم باز شناخته و برای عموم تبیین نماید.این دو مهم می تواند از مهمترین اهداف هر تحقیق باشد.مرض متصل به موت از دیدگاه فقهاء به عنوان یکی از اسباب حجر برشمرده شده است در مقابل، قانونگذار ایران در حقوق موضوعه کمتر اسمی از آن برده است.از آنجا که کمتر تحقیق شایسته و مناسبی حتی در حد توسعه علمی و آکادمیک در کشور در خصوص «اعتبار اعمال حقوقی و تبرعی مریض در مرض متصل به موت» انجام شده است انجام این پژوهش می تواند نقطه شروعی برای تکمیل تحقیقات بیشتری در خصوص موضوع محسوب شود.ابهام قانون موضوعه ایران و نبودن آراء مدون در این خصوص از دیگر ضرورت هایی است که انجام این پژوهش را توجیه پذیر می سازد.

ه-پیشینه تحقیق

با توجه به بررسی های به عمل آمده توسط نگارنده در منابع مختلف حقوقی و فقهی علی رغم آنکه در فقه، بیماری منتهی به مرگ به عنوان یکی از اسباب حجر،همواره کانون بررسی های محققان بوده است و در خصوص آن پژوهش های مستقل و قابل تحسینی صورت گرفته است،لکن با وجود سابقه طولانی این نهاد،بیماری منتهی به مرگ یا مرض متصل به موت در فقه،تحلیل جامعی از ماهیت و آثار این نهاد در پرتو حقوق موضوعه ارائه نشده است.

و-روش تحقیق

این رساله به نوعی تحقیق بنیادی نظری است و شیوه و روش تحقیق در آن به صورت توصیفی-تحلیلی است. ممکن است هر خواننده نسبتا  حرفه ای  آشنایی  نسبی  با موضوع داشته باشد اما توصیف جامع  مفاهیم لازم است. در این پایان نامه برخی از مفاهیم نیاز به توصیف  دارند.ابزار کار نیز کتابخانه ای و بررسی کتب و مقالات و بعضا مراجعه به نرم افزارهای مرتبط با موضوع بوده است .در این رساله آراء و نظرات فقهاء و حقوق دانان پیرامون منجزات مریض مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد و در پایان نظر نگارنده پیرامون موضوع بیان می گردد.

 

ی-توجیه ساختار پلان

در این پایان نامه در ابتدا به شیوه مرسوم در نگارش پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری تعریف و تبیین موضوع، سوالات اصلی و فرعی، فرضیه های تحقیق، ضرورت و

فهرست جداول

 
 
جدول 2-1- ویژگی‌های میکروبی دوغ……………………………………………………………………………
13
جدول 2-2- تقسیم‌بندی هیدروکلوئیدها براساس منشا………………………………………………………
22
جدول 3-1- ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی شیرخام مصرفی…………………………………………………..
38
جدول 3-2- نمایش متغییرهای مستقل فرآیند و مقادیر آن‌ها………………………………………………
39
جدول 3-3- نمایش طراحی آزمون‌ها براساس طرح مرکب مرکزی چرخش‌پذیر (CCRD) با 5 متغییر (صمغ زدو، زانتان، عربی، پایدارکننده CHO و زمان نگهداری)……………………………….
40
جدول 4-1- نتایج تجزیه آماری داده‌ها بر تغییرات ویسکوزیته در دوغ………………………………..
46
جدول 4-2- نتایج تجزیه آماری داده‌ها بر تغییرات رطوبت در دوغ…………………………………….
48
جدول 4-3- نتایج تجزیه آماری داده‌ها بر تغییرات سینرزیس در دوغ………………………………….
50
جدول 4-4- نتایج تجزیه آماری داده‌ها بر تغییرات PH در دوغ…………………………………………..
52
جدول 4-5- نتایج تجزیه آماری داده‌ها بر تغییرات اسیدیته در دوغ…………………………………….
53
جدول 4-6- نتایج تجزیه آماری داده‌ها بر رشد کپک در دوغ……………………………………………..
55
جدول 4-7- نتایج تجزیه آماری داده‌ها بر رشد مخمر در دوغ……………………………………………
56
جدول 4-8- نتایج تجزیه آماری داده‌ها بر شاخص L* در دوغ…………………………………………..
57
جدول 4-9- نتایج تجزیه آماری داده‌ها بر شاخص A* در دوغ……………………………………………
58
جدول 4-10- نتایج تجزیه آماری داده‌ها بر شاخص B* در دوغ…………………………………………
59
جدول 4-11- پارامترهای محاسبه شده مربوط به مدل هرشل بالکی برای نمونه‌های دوغ حاوی هیدروکلوئیدهای مختلف……………………………………………………………………………………..
61
جدول 4-12- نتایج تجزیه آماری داده‌ها بر ارزیابی حسی طعم در دوغ……………………………….
63
جدول 4-13- نتایج تجزیه آماری داده‌ها بر ارزیابی حسی بافت در دوغ………………………………
65
جدول 4-14- نتایج تجزیه آماری داده‌ها بر ارزیابی حسی رنگ در دوغ………………………………
67
جدول 5-1- شرایط بهینه برای تولید دوغ………………………………………………………………………..
82
جدول 5-2- تولید دوغ مطابق شرایط بهینه در آزمایشگاه…………………………………………………..
82
فهرست شکل‌ها

 
 
شکل 2-1- مراحل تولید دوغ از ماست……………………………………………………………………………
15
شکل 2-2- ساختار مولکولی صمغ زانتان………………………………………………………………………..
24
شکل 2-3- ساختار مولکولی صمغ عربی…………………………………………………………………………
25
شکل 2-4- شکل صمغ زدو…………………………………………………………………………………………..
26
شکل 2-5- نحوه آرایش ساختار مارپیچ کارآگینان در شیر و تشکیل شبکه ژلی ……………………
27
شکل 4-1- تاثیر متقابل الف) صمغ زدو و صمغ عربی ب) زانتان و پایدارکننده CHO بر تغییرات ویسکوزیته در دوغ……………………………………………………………………………………………
47
شکل 4-2- تاثیر متقابل الف) صمغ عربی و صمغ زدو ب) زانتان و پایدارکننده CHO بر تغییرات رطوبت در دوغ…………………………………………………………………………………………………
47
شکل 4-3- تاثیر متقابل زانتان و صمغ عربی بر تغییرات سینرزیس در دوغ…………………………..
49
شکل 4-4- تاثیر صمغ زدو و پایدارکننده CHO بر تغییرات سینرزیس در دوغ……………………..
49
شکل 4-5- تاثیر زمان نگهداری بر تغییرات PH در دوغ…………………………………………………….
51
شکل 4-6- تاثیر زمان نگهداری بر تغییرات اسیدیته در دوغ……………………………………………….
51
شکل 4-7- تاثیر زانتان و پایدارکننده CHO بر رشد کپک در دوغ……………………………………….
54
شکل 4-8- تاثیر زمان نگهداری بر رشد مخمر در دوغ………………………………………………………
54
شکل 4-9- تاثیر متقابل الف) صمغ عربی و زانتان بر شاخص  A* ب) صمغ زدو و عربی بر شاخص B* ج) زمان نگهداری و پایدارکننده CHO بر شاخص L* د) زانتان و پایدارکننده CHO بر شاخص L*…………………………………………………………………………………………………….
60
شکل 4-10- اثر ترکیب‌های هیدروکلوئیدی بر نمودار گرانروی………………………………………….
62
/>شکل 4-11- تاثیر مدول ذخیره و مدول افت در فرکانس‌های مختلف………………………………….
62
شکل 4-12- تاثیر زانتان و پایدارکننده CHO بر ارزیابی حسی طعم در دوغ…………………………
64
شکل 4-13- تاثیر صمغ عربی و صمغ زدو بر ارزیابی حسی بافت در دوغ…………………………..
64
شکل 4-14- تاثیر زانتان و پایدارکننده CHO بر ارزیابی حسی بافت در دوغ………………………..
66
شکل 4-15- تاثیر زانتان و پایدارکننده CHO بر ارزیابی حسی رنگ در دوغ………………………..
66
فهرست علائم و اختصارات

Locust Been Gum (LBG)
صمغ لوبیای لوکاست
Response Surface Method (RSM)
روش سطح پاسخ
Central Composite Rotatable Design (CCRD)
طرح مرکب مرکزی چرخش پذیر
Commerical Gum (CHO 400)
صمغ تجاری CHO
Soild Non Fat (SNF)
ماده خشک بدون چربی
Sum Squares (SS)
میانگین مربعات
Degrees Of Freedom (DF)
درجه آزادی
Mean Squares (MS)
مجموع مربعات
Water Activity (Aw)
فعالیت آبی
R-Square (R2)
ضریب تبیین
Adjusted R-Square (R Adj)
ضریب تبیین اصلاح شده
Zedo (Z)
صمغ زدو
Xhantan (X)
زانتان
CHO ©
صمغ تجاری CHO
Arabic (A)
صمغ عربی
چکیده

در این پژوهش، تاثیر صمغ‌های‌ زدو و  CHOدر 5 سطح 0، 1/0، 2/0، 28/0 و 4/0 درصد و صمغ‌های عربی و زانتان به ترتیب در سطوح 0، 5/0، 9/0، 4/1، 8/1 و 0، 08/0، 1/0، 15/0 و 2/0 درصد بر پایداری، خواص رئولوژیکی و حسی دوغ در طول 59 روز نگهداری با استفاده از طرح مرکب مرکزی چرخش‌پذیر (CCRD) و روش سطح پاسخ (RSM) بررسی گردید. نتایج حاصل نشان داد با افزایش غلظت‌های صمغ‌های زدو، زانتان، عربی و CHO ویسکوزیته دوغ افزایش و درصد رطوبت و سینرزیس کاهش یافت (p<0.05). با گذشت زمان نگهداری نیز اسیدیته و اندیس L* افزایش و pH کاهش یافت (p<0.05). غلظت‌های پایین صمغ‌های زدو و زانتان، منجر به کاهش اندیس a* و غلظت‌های بالا منجر به افزایش اندیس a* گردید. اما صمغ‌های زدو و عربی هر دو منجر به افزایش اندیس b* شدند. مطابق نتایج آزمون‌های رئولوژی نوسانی، رفتار سودوپلاستیک و رقیق شونده با برش در نمونه‌های حاوی صمغ مشاهده شد و با افزایش غلظت‌های هر 4 نوع صمغ، مدول‌های گرانروکشسانی (G’ و G”) افزایش یافت. مدول ذخیره (G’) نیز بزرگتر از مدول افت

فصل اول
کلیات

 

چکیده………………………………………………………………………………………………………….. 1

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 2

فصل اول- کلیات تحقیق

1-1.بیان مساله……………………………………………………………………………………………….. 4

1-2.سوال تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 4

1-3.فرضیه……………………………………………………………………………………………………. 4

1-4.اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………… 5

1-5.ضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………….. 5

1-6.هدف كاربردی…………………………………………………………………………………………. 5

1-7.روش كار……………………………………………………………………………………………….. 5

1-7-1-نوع روش تحقیق………………………………………………………………………………….. 5

1-7-2.قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………….. 6

1-7-3.روش گردآوری اطلاعات………………………………………………………………………… 6

1-7-4.ابزار گردآوری اطلاعات………………………………………………………………………….. 6

1-7-5.روش تجزیه و تحلیل اطلاعات………………………………………………………………… 6

1-8.واژه ها و مفاهیم……………………………………………………………………………………….. 6

1-8-1.ماهیت و قلمرو جغرافیای سیاسی……………………………………………………………… 6

1-8-2.نظریه حكومت محلی……………………………………………………………………………… 7

1-8-3.كاركرد حكومت محلی……………………………………………………………………………. 9

21-8-4.الگوها و مدلهای خودگردانی حكومت محلی……………………………………………… 9

1-8-5.رابطه حكومت محلی با حكومت مركزی……………………………………………………… 10

1-8-6.رابطه حكومت محلی با شوراهای اسلامی……………………………………………………. 13

1-8-7.رابطه شوراهای اسلامی و شهرداری……………………………………………………………. 15

1-8-8.مكان و فضای جغرافیایی………………………………………………………………………… 16

1-8-9.رویكردهای تقسیماتی نظامهای حكومتی……………………………………………………… 16

1-8-10.نظام حكومتی بسیط یا متمركز………………………………………………………………… 17

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                 صفحه

1-8-11.نظام های حكومتی فدرال………………………………………………………………………. 18

1-8-12.نظامهای حكومتی ناحیه ای…………………………………………………………………….. 19

1-8-13.نظام حكومتی محلی…………………………………………………………………………….. 20

1-8-14.تقسیمات كشوری و مدیریت نواحی سیاسی………………………………………………. 21

1-8-15.تقسیمات كشوری و مدیریت اداری…………………………………………………………. 21

1-8-16.مفاهیم مرتبط با تقسیمات كشوری…………………………………………………………… 22

1-8-17.شاخص های موجود در تقسیمات كشوری ایران…………………………………………. 24

1-8-18.مفاهیم مرتبط با مدیریت سیاسی فضا……………………………………………………….. 25

1-8-19.سازماندهی سیاسی فضا…………………………………………………………………………. 26

1-8-20.عوامل شكل گیری روابط فضایی…………………………………………………………….. 27

فصل دوم – مرور منابع

2-1-نظریه های ناحیه بندی و تقسیمات كشوری……………………………………………………. 29

2-2-مروری بر سازماندهی سیاسی فضا در ایران…………………………………………………….. 32

2-3- ژئوكالچر به­عنوان زیربنای ژئوپلیتیك (ژئوپلیتیك فرهنگی)……………………………….. 36

2-4-تقابل جغرافیای فرهنگی انقلاب اسلامی با جغرافیای سیاسی غرب………………………. 37

2-5-روند تکوین و شکل گیری جغرافیای فرهنگی ………………………………………………… 41

2-6-نظریه نظام جهانی …………………………………………………………………………………… 41

2-7-تعریف نظام جهانی………………………………………………………………………………….. 42

2-8-انواع نظام بین الملل………………………………………………………………………………….. 43

2-9-تمایزات دو نظام……………………………………………………………………………………… 43

2-10-تاریخچه پیدایش نظام جهان سرمایه داری…………………………………………………….. 44

2-11-مناطق سه گانه در نظریه نظام جهانی…………………………………………………………… 44

 

2-12-چگونگی پیدایش نابرابری در سه منطقه……………………………………………………….. 47

2-13-تناقضات نظام جهانی………………………………………………………………………………. 47

2-14-فرهنگ؛ راه حل کاهش تناقضات……………………………………………………………….. 48

2-15-جنبش های ضد نظام………………………………………………………………………………. 50

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                 صفحه

2-16-نقد و بررسی………………………………………………………………………………………… 50

2-17-رویکردهای جدید به تحولات بین‌المللی……………………………………………………… 52

2-18-پارادایم جهانی شدن در تحولات نظام بین‌الملل……………………………………………… 54

2-19-وضعیت جدید جهانی: ابعاد و ویژگی‌ها …………………………………………………….. 57

2-20-دیدگاه ژئوکالچر ……………………………………………………………………………………. 60

2-21-ژئوکالچر و ژئو پلیتیک…………………………………………………………………………….. 60

2-22-ژئوكالچر به­ عنوان زیربنای ژئوپلیتیك (ژئوپلیتیك فرهنگی)……………………………….. 65

2-23-بررسی ابعاد فرهنگی نظریه جهانی شدن والرشتاین: با تاکید بر آثار اخیرتر……………. 69

2-24-بررسی و نقد آثار والرشتاین : با تاکید بر مقایسه تطبیقی آثار اولیه و اخیر…………….. 72

2-25-نقاط قوت …………………………………………………………………………………………… 78

2-26-نقاط ضعف………………………………………………………………………………………….. 78

2-27-تعریف شورا…………………………………………………………………………………………. 80

2-28-تاریخچه درآمد شوراها و حقوق شهروندی…………………………………………………… 80

2-29-انقلاب اسلامی و شوراها………………………………………………………………………….. 81

2-30-بررسی ابعاد فرهنگی نظریه جهانی شدن والرشتاین…………………………………………. 81

2-31-موقعیت ژئو كالچر ایران در جهان امروز………………………………………………………. 89

2-32-سوابق تحقیق………………………………………………………………………………………… 93

فصل سوم – روش اجرای تحقیق

3-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………. 96

3-2- داده ها و روش کار…………………………………………………………………………………. 96

3-2-1- داده­ها………………………………………………………………………………………………. 96

3-2-2-روش کار…………………………………………………………………………………………… 96

3-3-بررسی عوامل طبیعی شهر انزلی…………………………………………………………………… 97

3-3-1-موقعیت جغرافیایی شهر بندر انزلی…………………………………………………………… 97

3-3-2-توپوگرافی………………………………………………………………………………………….. 99

3-3-3-زمین شناسی……………………………………………………………………………………….. 99

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                 صفحه

3-3-4-منابع آب …………………………………………………………………………………………… 99

3-3-5-خاک…………………………………………………………………………………………………. 100

3-3-6-پوشش گیاهی و جانوری………………………………………………………………………… 101

3-4-ویژگی های اجتماعی جمعیتی…………………………………………………………………….. 101

3-4-1- جمعیت و خانوار………………………………………………………………………………… 101

3-4-2- بعد خانوار…………………………………………………………………………………………. 101

3-4-3-میزان رشد و افزایش جمعیت………………………………………………………………….. 102

3-4-4- تراکم جمعیت…………………………………………………………………………………….. 104

3-5- بررسی ویژگی های اقتصادی…………………………………………………………………….. 105

3-5-1- زراعت …………………………………………………………………………………………….. 105

3-5-2- باغداری……………………………………………………………………………………………. 106

3-6-سیاسی………………………………………………………………………………………………….. 107

3-6-1-دیدگاه ها ………………………………………………………………………………………….. 109

3-6-2-هدف ……………………………………………………………………………………………….. 109

3-6-3-خط مشی…………………………………………………………………………………………… 110

3-6-4-فعالیت های گروه…………………………………………………………………………………. 110

فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق

4-1- تحلیل پرسشنامه……………………………………………………………………………………… 112

4-1-1-مشخصات فردی………………………………………………………………………………….. 112

4-1-2-سوالات اصلی……………………………………………………………………………………… 118

فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1.بحث……………………………………………………………………………………………………… 142

5-2.نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………… 142

5-3.آزمون فرضیات………………………………………………………………………………………… 145

5-4.پیشنهادات………………………………………………………………………………………………. 145

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                 صفحه

منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………….. 146

پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………… 149

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                 صفحه

جدول شماره 3-1 تعداد جمعیت و خانوار و بعد خانوار طی سالهای (1385-1365)……….. 102

جدول شماره 3-2 تعداد و تراکم جمعیت شهرستان بندرانزلی (سالهای 1365 تا 1385)……. 104

جدول شماره 3-3 تغییرات مساحت کاربری اراضی زراعی و باغی در بندرانزلی طی

سالهای 81-1379………………………………………………………………………………………….. 106

جدول شماره 3-4 بهره برداری های کشاورزی بر حسب نوع محصول، تعداد و میزان

تولید در شهرستان بندرانزلی سال زراعی 1381  ( محصولات درختی)………………………… 107

جدول شماره 4-1 جنسیت پاسخ دهندگان…………………………………………………………….. 112

جدول شماره 4-2 وضعیت تاهل پاسخ دهندگان…………………………………………………….. 113

جدول شماره 4-3 سن پاسخ دهندگان………………………………………………………………….. 114

جدول شماره 4-4 میزان تحصیلات پاسخ دهندگان………………………………………………….. 115

جدول شماره 4-5 وضعیت اشتغال پاسخ دهندگان…………………………………………………… 116

جدول شماره 4-6 نوع دین پاسخ دهندگان……………………………………………………………. 117

جدول شماره 4-7 ارزیابی شورا توسط پاسخ دهندگان……………………………………………… 118

جدول شماره 4-8 وابستگی به شهرداری ……………………………………………………………… 119

جدول شماره 4-9 ترویج هویت ملی…………………………………………………………………… 120

جدول شماره 4-10 رابطه شهر های حومه توسعه فرهنگی…………………………………………. 121

جدول شماره 4-11 رابطه کشور های همسایه با توسعه فرهنگی………………………………….. 122

جدول شماره 4-12 مقوله های اجتماعی……………………………………………………………….. 123

جدول شماره 4-13 ساختار فرهنگی …………………………………………………………………… 124

جدول شماره 4-14 ساختار سیاسی – مدیریتی ……………………………………………………… 125

جدول شماره 4-15 مدیریت شهری…………………………………………………………………….. 126

جدول شماره 4-16 سازمانهای دولتی…………………………………………………………………… 127

جدول شماره 4-17 فرهنگ سازی………………………………………………………………………. 128

جدول شماره 4-18 آموزش شهروندی…………………………………………………………………. 129

جدول شماره 4-19 مشارکت مردمی……………………………………………………………………. 130

جدول شماره 4-20 مدارس……………………………………………………………………………….. 131

فهرست جداول

عنوان                                                                                                 صفحه

جدول شماره 4-21 دانشگاه………………………………………………………………………………. 132

جدول شماره 4-22 مساجد……………………………………………………………………………….. 133

جدول شماره 4-23 نماز جمعه…………………………………………………………………………… 134

جدول شماره 4-24 خدمات شهری……………………………………………………………………… 135

جدول شماره 4-25 خدمات تفریحی…………………………………………………………………… 136

جدول شماره 4-26 اقتصادی……………………………………………………………………………… 137

جدول شماره 4-27 اماکن تاریخی………………………………………………………………………. 138

جدول شماره 4-28 اماکن زیارتی……………………………………………………………………….. 139

جدول شماره 5-1 عوامل موثر در نقش شورای اسلامی و توسعه فرهنگی……………………… 144

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                 صفحه

نمودار شماره 3-1 تعداد جمعیت شهرستان بندرانزلی طی سال های 85-1365……………….. 102

نمودار شماره 3-2 تعداد خانوار شهرستان بندرانزلی طی سالهای 85- 1365…………………… 103

نمودار شماره 3-3 بعد خانوار شهرستان بندرانزلی طی سالهای 85-1365………………………. 103

نمودارشماره 3-4  نرخ رشد جمعیت شهرستان بندرانزلی طی سالهای 85-1355…………….. 104

نمودار شماره 3-5 تراکم جمعیت شهرستان بندرانزلی طی سالهای 85-1365………………….. 105

نمودار شماره 4-1 جنسیت پاسخ دهندگان…………………………………………………………….. 112

نمودار شماره 4-2 وضعیت تاهل پاسخ دهندگان…………………………………………………….. 113

نمودار شماره 4-3 سن پاسخ دهندگان………………………………………………………………….. 115

نمودار شماره 4-4 میزان تحصیلات پاسخ دهندگان………………………………………………….. 116

نمودار شماره 4-5 وضعیت اشتغال پاسخ دهندگان…………………………………………………… 117

نمودار شماره 4-6 نوع دین پاسخ دهندگان……………………………………………………………. 118

نمودار شماره 4-7 ارزیابی شورا توسط پاسخ دهندگان……………………………………………… 119

نمودار شماره 4-8 ارزیابی شورا توسط پاسخ دهندگان……………………………………………… 120

نمودار شماره 4-9 ترویج هویت ملی…………………………………………………………………… 121

نمودار شماره 4-10 رابطه شهر های حومه توسعه فرهنگی…………………………………………. 122

نمودار شماره 4-11 رابطه کشور های همسایه با توسعه فرهنگی………………………………….. 123

نمودار شماره 4-12 مقوله های اجتماعی……………………………………………………………….. 124

نمودار شماره 4-13 ساختار فرهنگی …………………………………………………………………… 125

نمودار شماره 4-14 ساختار سیاسی – مدیریتی ……………………………………………………… 126

نمودار شماره 4-15 مدیریت شهری…………………………………………………………………….. 127

نمودار شماره 4-16 سازمانهای دولتی…………………………………………………………………… 128

نمودار شماره 4-17 فرهنگ سازی………………………………………………………………………. 129

نمودار شماره 4-18 آموزش شهروندی…………………………………………………………………. 130

نمودار شماره 4-19 مشارکت مردمی……………………………………………………………………. 131

نمودار شماره 4-20 مدارس……………………………………………………………………………….. 132

نمودار شماره 4-21 دانشگاه………………………………………………………………………………. 133

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                 صفحه

نمودار شماره 4-22 مساجد……………………………………………………………………………….. 134

نمودار شماره 4-23 نماز جمعه…………………………………………………………………………… 135

نمودار شماره 4-24 خدمات شهری……………………………………………………………………… 136

نمودار شماره 4-25 خدمات تفریحی…………………………………………………………………… 137

نمودار شماره 4-26 اقتصادی……………………………………………………………………………… 138

نمودار شماره 4-27 اماکن تاریخی………………………………………………………………………. 139

نمودار شماره 4-28 اماکن زیارتی……………………………………………………………………….. 140

نمودار شماره 5-1 عوامل موثر در نقش شورای اسلامی و توسعه فرهنگی……………………… 14

فهرست نقشه ها

عنوان                                                                                                 صفحه

نقشه شماره 3-1 نقشه سیاسی و شهرستان بندر انزلی……………………………………………….. 98

 

 

جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانش آموزان راهنمایی شهرستان تربت حیدریه در سال 84 ـ 83 که در مجموع حدود 10035 دانش آموز بود و از این تعداد 5112 نفر پسر و 4923 دانش آموز دختر که در سطح 35 مدرسه دخترانه و پسرانه توزیع شده اند.

نمونه :

گروه نمونه 500 نفر از دانش آموزان راهنمایی می‌باشد که 248 نفر از آنها دختر و 252

جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانش آموزان راهنمایی شهرستان تربت حیدریه در سال 84 ـ 83 که در مجموع حدود 10035 دانش آموز بود و از این تعداد 5112 نفر پسر و 4923 دانش آموز دختر که در سطح 35 مدرسه دخترانه و پسرانه توزیع شده اند.

نمونه :

گروه نمونه 500 نفر از دانش آموزان راهنمایی می‌باشد که 248 نفر از آنها دختر و 252 نفر از آنها دانش آموز پسر می‌باشند که در پایه‌های اول و دوم و سوم راهنمایی تحصیل می‌کنند

ابزار مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از :

1 ـ پرسشنامه افسردگی کودکان ماریا کواس  2 ـ پرسشنامه افسردگی بک در آزمون اول پرسشنامه

یافتهای پژوهشی :

1  ) آیا آزمون افسردگی ماریا کواس از پایایی لازم برای اجرا در جامعه مرجع مورد نظر برخوردار می‌باشد ؟

در این پژوهش پایایی آزمون از روش دو نیمه کردن آزمون 59 / 0 بدست آمد. چون همبستگی بین دو نیمه آزمون، همبستگی بالایی است با اطمینان می‌توان از پایا بودن آزمون برای جامعه مرجع آن را اجرا و در این جامعه به کار برد. و این خود مبین ثبات و اعتبار آزمون در امور تشخیصی برای جامعه مرجع می‌باشد.

2 ) آیا آزمون افسردگی ماریا کواس از روایی لازم برای اجرا جامعه مرجع مورد نظر برخوردار می‌باشد ؟

در این پژوهش روایی آزمون از روش روایی ملاکی 52 / 0 بدست آمد چون هبستگی بین آزمون ماریاکواس و آزمون ملاک ( بک ) از همبستگی بسیار بالایی برخوردار است با اطمینان می‌توان از روایی آزمون ماریا کواس برای جامعه مرجع آنرا اجرا و مورد استفاده قرار داد و این خود مبین مناسب و روایی آزمون در امور تشخیص برای جامعه مرجع می‌باشد.

‹‹  فهرست مطالب  ››

 

عنوان                                                                                                             صفحه

فصل اول : طرح تحقیق

مقدمه  : 2

بیان مسئله : 4

اهمیت پژوهش : 10

اهداف تحقیق : 13

اهداف کلی : 13

تعاریف نظری  واژه‌ها و مفاهیم : 14

تعاریف عملیاتی واژه‌ها و مفاهیم : 18

سؤالات تحقیق  : 19

فرضیه‌های تحقیق : 19

فصل دوم : پیشینه پژوهش

مقدمه : 22

سلامتی و تعریف آن : 23

عوامل تأثیرگذار بر سلامت: 24

انواع سلامتی : 25

سلامت روانی و تعریف آن : 27

عوامل موثر بر سلامت روانی : 28

اختلالات روانی و تعریف آن : 30

تاریخچه بررسی اختلالات روانی  : 32

طبقه بندی اختلالات روانی : 36

اختلالات خلقی و تعریف آن : 42

 

تاریخچه بررسی اختلالات خلقی : 43

طبقه بندی اختلالات خلقی : 44

اختلالات افسردگی : 44

اختلالات دو قطبی : 45

اختلال افسردگی و تعریف آن : 46

نظریه‌های روان شناختی در مورد افسردگی : 48

نظریه زیست شناختی : 48

نظریه روان پویایی : 50

نظریه یادگیری : 51

نظریه شناختی : 52

علایم و نشانه‌های اختلال افسردگی : 54

سبب شناسی اختلال افسردگی : 56

انواع افسردگی : 57

اختلال افسردگی و سن : 59

اختلال افسرگی و جنس : 60

روشهای تشخیص و ارزیابی افسردگی در کودکان : 61

انواع آزمونهای ارزیابی افسردگی : 63

پرسشنامه افسردگی کودکان CDI  : 63

2 ـ پرسشنامه افسردگی بک : 64

مقیاس افسردگی اصلی برای مطالعات همه گیر شناسی ( CES _ D ) : 65

آزمون و تعریف آن : 66

سابقه تاریخی آزمونهای روانی : 67

ویژگیهای آزمونهای روانی : 69

الف ) ویژگیهای اصلی : 70

الف ) روش باز آزمایی : 71

ب ) روش فرمهای همتا یا موازی : 71

ج ) روش دو نیمه کردن آزمون : 72

د ـ روش کودر ـ ریچاردسون : 73

الف ) روایی محتوا : 74

ب ) روایی صوری یا ظاهری : 76

ج ) روایی ملاکی : 77

د ) روایی سازه : 79

3 ـ حساسیت یا ظرافت تشخیص : 81

ب ) ویژگیهای فرعی : 81

مفهوم نرم یا هنجار و تعریف آن : 82

انواع نرم یا هنجار : 83

1 ـ هنجارهای سنی: 83

2 ـ هنجارهای کلاسی: 84

3 ـ هنجارهای رتبه درصدی : 84

4 ـ هنجار مربوط به نمرات معیار : 85

پژوهشهای خارجی : 87

پژوهشهای داخلی : 88

فصل سوم : روش تحقیق

مقدمه : 90

روش تحقیق : 90

جامعه آماری : 91

نمونه و روش نمونه گیری : 91

روش اجرای تحقیق : 92

ابزارهای گرد آوری اطلاعات : 93

روایی و پایایی آزمون ماریاکواس : 95

روایی و پایائی آزمون افسردگی بک : 95

روشهای آماری مورد استفاده در این پژوهش : 96

سؤالات پژوهش : 98

فرضیه‌ها پژوهش : 98

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات

مقدمه : 100

محاسبه پایایی آزمون : 100

تحلیل نتایج : 101

محاسبه روایی آزمون : 102

فرضیه اول : 103

فرضیه دوم : 103

فرضیه سوم : 105

اداری.. 105

فرضیه چهارم : 106

فرضیه پنجم : 107

فرضیه ششم : 108

فرضیه هفتم : 109

فرضیه هشتم : 112

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

مقدمه : 115

بحث و نتیجه گیری : 115

پیشنهادات.. 124

پیشنهادات کاربردی : 124

پیشنهادات پژوهشی : 125

محدودیت‌ها : 126

ضمائم

فهرست منابع و مأخذ  : 156

مقدمه  :

بدون شک نیروی انسانی از مهم ترین سرمایه‌های  جوامع است. سرمایه ای که امکان بهربرداری از منابع انرژی را فراهم می‌سازد و وجود کار آمدش رفاه و امنیت جامعه را تامین می‌کند. اهمیت نیروی انسانی تا جایی است که منابع مادی همواره یک پله پایین تر از آن قرار می‌گیرد این مساله باعث توجه بیش از بیش جوامع بشری به نیروی انسانی گردیده  و برنامه ریزی‌های گسترده ای در جهت حفظ و تربیت آن انجام گرفته تا میزان بهره وری از این سرمایه ی ناشناخته را  ( البته در برخی کشورها ) افزایش یابد.

حفظ و تربیت نیروی انسانی علاوه بر این که از جهت جسمانی مورد توجه است از نظر روانی بسیار مهم است. چرا که هر گونه دگرگونی روحی، جسم را تحت تأثیر قرار داده و فرد را ناکارآمد می‌کند.

اگر چه ضرب المثل « عقل سالم در بدن سالم است  » در بین مردم باب شده اما باید این ضرب المثل بدین گونه اصلاح گردد که : عقل سالم در بدن سالم و بدن سالم در سایه ی روح سالم است. بدیهی است روح و روان ناسالم جسم را پژمرده و تنبل ساخته و قدرت کار و فعالیت را از او می‌گیرد. کوتاه سخن این که تلاش‌های جوامع در جهت سلامت جامعه به خصوص در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که سلامت روحی و روانی افراد از اهمیت بیشتری نسبت به سلامت جسمانی برخوردار است.   وجود این گونه تحلیل و نظریه‌ها درباره ی نیروی انسانی باعث شده که جوامع کوچک و بزرگ از خانواده تا مدرسه و از سطح ملی تا سطح جهانی همه و همه توجه بیشتری به سلامت افراد نمایند و فرد را ابتدا از نظر روانی به خوبی بشناسند آن گاه با تدابیر مؤثر موانع رشد روحی او را مرتفع سازند تا در سایه روح سالم،جسم سالم پرورش یابد و افراد سالم سلامت جامعه را تامین و تضمین کنند. گستره ی بیماری‌های روحی و روانی که مانع رشد طبیعی و شکوفایی استعدادهای افراد می‌گردد، بسیار وسیع است اما در این میان افسردگی یکی از شایع ترین بیماری‌های سده ی اخیر است. درباره ی افسردگی که در تمام دوره‌های رشد ممکن است بروز دهد تحقیقات و مطالعات زیادی صورت گرفته و نتایج نشان می‌دهد که افسردگی در دوران نوجوانی که موم شخصیت فرد شکل مگیرد مهم و قابل تامل  است و اگر بدان توجه نگردد باعث بروز ناهنجاری‌های شخصیتی و شکوفا نشدن استعدادها می‌گردد.

بیان مسئله :
سلامت به معنی : «  بی گزند شدن، بی عیب شدن، رهایی یافتن، نجات یافتن، امنیت، عافیت، تندرستی، خلاص از بیماری، آرامش صلح، سالم، تندرست بودن می‌باشد  » (معین، 1375 ، ج5،  ص 778  ).

مفهوم سلامت روانی به معنای  خود آگاهی حل تعارضات و کشمکش‌های درونی و شامل خود شکوفایی یعنی بالفعل ساختن توانایی‌های روان شناختی  ذاتی و درونی فرد است.

سلامت شامل سلامت جسمی و روانی می‌باشد در سلامت روانی بنا به عقید آلفرد آدلر فرد برخوردار از سلامت روان شناختی توان با جرات عمل کردن را برای رسیدن به اهدافش دارد چنین فردی روابط سازنده ای با دیگران دارد. به اعتقاد او فرد سالم مطمئن و خوش بین است. عملکرد او مبتنی بر نیرنگ  نیست فرد سالم ضمن پذیرش مشکلاتش در حد توان به رفع آن‌ها اقدام می‌کند خلاصه اینکه سلامت روان یعنی داشتن اهداف شخصی در زندگی، روابط خانوادگی مطلوب، کنترل عواطف و احساسات و پذیرش اشتباه و کوشش برای حل آنها.

به نظر کارل راجرز نیز شخص سالم انسانی است بسیار  کارآمد که از تمام  توانایی‌هایش بهر می‌گیرد و به طور خلاصه انسان بر خوردار از سلامت روان شناختی دارای این خصوصیات است.

1 ـ آمادگی کسب تجربه  2ـ زندگی هستی دار 3 ـ اعتماد به ارگانیزم خود 4 ـ احساس آزادی 5 ـ  خلاقیت و آفرینشگری انسان غیر سالم فردیست که مبتلا به اختلال روانشناختی باشد و ویژگی‌های فوق را نداشته باشد ( ارجمند، 1382 ).

برای بیشتر مردم مفاهیم اختلال روانی خیلی گنگ بوده و تصورات آنها در این خصوص تحریف شده و رنگی از ترس و پیشداوری به خود گرفته است.

اختلال روانی یک بیماری با تظاهرات روانشناختی یا رفتاری همراه با ناراحتی قابل ملاحظه و اختلال کارکرد ناشی از یک آشفتگی زیست شناختی،  اجتماعی،  روانشناختی، ژنتیک، فیزیک یا شیمیائی است. ارزیابی آن بر حسب انحراف از یک مفهوم هنجاری صورت می‌گیرد  (کاپلان، سادوک، 1380 ).

طبقه بندی اختلالات روانی بر اساس  DSM   IV  IR    به شرح زیر می‌باشد :     1_ اختلالاتی که نخستین بار در دوره شیرخوارگی، کودکی، یا نوجوانی آشکار می‌شود

2 ـ  دلیریوم، دمانس،  اختلالات شیدائی و سایر اختلالات شناختی

3 ـ اختلالات روانی ناشی از اختلال طبی عمومی

4 ـ اختلالات وابسته به مواد

5 ـ اسکیزوفرنی و سایر اختلالات پسیکوتیک

6 ـ اختلالات اضطرابی

7 ـ اختلالات شبه جسمی

8 ـ اختلالات ساختگی

9 ـ اختلالات تجزیه ای

10 ـ  اختلالات جنسی

11 ـ اختلالات خوردن

12 ـ اختلالات کنترل تکانه

13 ـ اختلالات انطباق

14 ـ اختلالات شخصیت

15 ـ  اختلالات خلقی : این اختلال در تمام سنین کودکی و نوجوانی روی می‌دهد و دو نوع اختلال را شامل می‌شود.

الف ) اختلالات دو قطبی : مشخص با نوسان شدید خلق بین افسردگی و نشئه و بهبودهای موقت و عود.

ب ) اختلالات افسردگی : اختلال افسردگی اساسی، خلق شدیداً افسرده، کندی روانی ـ حرکتی،  نگرانی، احساس ناراحتی، منگی وحیرت، بی تابی،  احساس گناه، افکارخود کشی  ومعمولا عود کننده.

اختلال افسرده خوئی :  شکل حقیقت تر افسردگی معمولا ناشی از فقدان یا رویدادی مشخص (نوروز افسردگی هم نامیده می‌شود  ).

افسردگی با الگوی فصلی ( اختلال عاطفی فصلی SAD هم نامیده می‌شود  ) بیشتر در ماه‌های زمستان مشاهده می‌شود  (سادوک،0 138 ).

یکی از اختلالات مهمی که در طبقه بندی  اختلالات  روانی می‌گنجد اختلالات افسردگی می‌باشد. مفهوم افسردگی کودکان و نوجوانان موضوع قابل بحث و در خور توجهی است. در پانزده سال اخیر امکان بروز عارضه افسردگی در کودکان به همان شکل افسردگی در بزرگسالان وجود دارد، وعلائم ونشانه1یی شبیه به بزرگسالان  در آنها دیده می‌شود (‌هارینگتون، 1380 ).

علائم و نشانه‌های افسردگی در نوجوانی از دیدگاه بک عبارتند از  :

نفر از آنها دانش آموز پسر می‌باشند که در پایه‌های اول و دوم و سوم راهنمایی تحصیل می‌کنند

ابزار مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از :

1 ـ پرسشنامه افسردگی کودکان ماریا کواس  2 ـ پرسشنامه افسردگی بک در آزمون اول پرسشنامه

یافتهای پژوهشی :

1  ) آیا آزمون افسردگی ماریا کواس از پایایی لازم برای اجرا در جامعه مرجع مورد نظر برخوردار می‌باشد ؟

در این پژوهش پایایی آزمون از روش دو نیمه کردن آزمون 59 / 0 بدست آمد. چون همبستگی بین دو نیمه آزمون، همبستگی بالایی است با اطمینان می‌توان از پایا بودن آزمون برای جامعه مرجع آن را اجرا و در این جامعه به کار برد. و این خود مبین ثبات و اعتبار آزمون در امور تشخیصی برای جامعه مرجع می‌باشد.

2 ) آیا آزمون افسردگی ماریا کواس از روایی لازم برای اجرا جامعه مرجع مورد نظر برخوردار می‌باشد ؟

در این پژوهش روایی آزمون از روش روایی ملاکی 52 / 0 بدست آمد چون هبستگی بین آزمون ماریاکواس و آزمون ملاک ( بک ) از همبستگی بسیار بالایی برخوردار است با اطمینان می‌توان از روایی آزمون ماریا کواس برای جامعه مرجع آنرا اجرا و مورد استفاده قرار داد و این خود مبین مناسب و روایی آزمون در امور تشخیص برای جامعه مرجع می‌باشد.

‹‹  فهرست مطالب  ››

 

عنوان                                                                                                             صفحه

فصل اول : طرح تحقیق

مقدمه  : 2

بیان مسئله : 4

اهمیت پژوهش : 10

اهداف تحقیق : 13

اهداف کلی : 13

تعاریف نظری  واژه‌ها و مفاهیم : 14

تعاریف عملیاتی واژه‌ها و مفاهیم : 18

سؤالات تحقیق  : 19

فرضیه‌های تحقیق : 19

فصل دوم : پیشینه پژوهش

مقدمه : 22

سلامتی و تعریف آن : 23

عوامل تأثیرگذار بر سلامت: 24

انواع سلامتی : 25

سلامت روانی و تعریف آن : 27

عوامل موثر بر سلامت روانی : 28

اختلالات روانی و تعریف آن : 30

تاریخچه بررسی اختلالات روانی  : 32

طبقه بندی اختلالات روانی : 36

اختلالات خلقی و تعریف آن : 42

تاریخچه بررسی اختلالات خلقی : 43

طبقه بندی اختلالات خلقی : 44

اختلالات افسردگی : 44

اختلالات دو قطبی : 45

اختلال افسردگی و تعریف آن : 46

نظریه‌های روان شناختی در مورد افسردگی : 48

نظریه زیست شناختی : 48

نظریه روان پویایی : 50

نظریه یادگیری : 51

نظریه شناختی : 52

علایم و نشانه‌های اختلال افسردگی : 54

سبب شناسی اختلال افسردگی : 56

انواع افسردگی : 57

اختلال افسردگی و سن : 59

اختلال افسرگی و جنس : 60

روشهای تشخیص و ارزیابی افسردگی در کودکان : 61

انواع آزمونهای ارزیابی افسردگی : 63

پرسشنامه افسردگی کودکان CDI  : 63

2 ـ پرسشنامه افسردگی بک : 64

مقیاس افسردگی اصلی برای مطالعات همه گیر شناسی ( CES _ D ) : 65

آزمون و تعریف آن : 66

سابقه تاریخی آزمونهای روانی : 67

ویژگیهای آزمونهای روانی : 69

الف ) ویژگیهای اصلی : 70

الف ) روش باز آزمایی : 71

ب ) روش فرمهای همتا یا موازی : 71

ج ) روش دو نیمه کردن آزمون : 72

د ـ روش کودر ـ ریچاردسون : 73

الف ) روایی محتوا : 74

ب ) روایی صوری یا ظاهری : 76

ج ) روایی ملاکی : 77

د ) روایی سازه : 79

3 ـ حساسیت یا ظرافت تشخیص : 81

ب ) ویژگیهای فرعی : 81

مفهوم نرم یا هنجار و تعریف آن : 82

انواع نرم یا هنجار : 83

1 ـ هنجارهای سنی: 83

2 ـ هنجارهای کلاسی: 84

3 ـ هنجارهای رتبه درصدی : 84

4 ـ هنجار مربوط به نمرات معیار : 85

پژوهشهای خارجی : 87

پژوهشهای داخلی : 88

فصل سوم : روش تحقیق

مقدمه : 90

روش تحقیق : 90

جامعه آماری : 91

نمونه و روش نمونه گیری : 91

روش اجرای تحقیق : 92

ابزارهای گرد آوری اطلاعات : 93

روایی و پایایی آزمون ماریاکواس : 95

روایی و پایائی آزمون افسردگی بک : 95

روشهای آماری مورد استفاده در این پژوهش : 96

سؤالات پژوهش : 98

فرضیه‌ها پژوهش : 98

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات

مقدمه : 100

محاسبه پایایی آزمون : 100

تحلیل نتایج : 101

محاسبه روایی آزمون : 102

فرضیه اول : 103

فرضیه دوم : 103

فرضیه سوم : 105

اداری.. 105

فرضیه چهارم : 106

فرضیه پنجم : 107

فرضیه ششم : 108

فرضیه هفتم : 109

فرضیه هشتم : 112

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

مقدمه : 115

بحث و نتیجه گیری : 115

پیشنهادات.. 124

پیشنهادات کاربردی : 124

پیشنهادات پژوهشی : 125

محدودیت‌ها : 126

ضمائم

فهرست منابع و مأخذ  : 156

مقدمه  :

بدون شک نیروی انسانی از مهم ترین سرمایه‌های  جوامع است. سرمایه ای که امکان بهربرداری از منابع انرژی را فراهم می‌سازد و وجود کار آمدش رفاه و امنیت جامعه را تامین می‌کند. اهمیت نیروی انسانی تا جایی است که منابع مادی همواره یک پله پایین تر از آن قرار می‌گیرد این مساله باعث توجه بیش از بیش جوامع بشری به نیروی انسانی گردیده  و برنامه ریزی‌های گسترده ای در جهت حفظ و تربیت آن انجام گرفته تا میزان بهره وری از این سرمایه ی ناشناخته را  ( البته در برخی کشورها ) افزایش یابد.

حفظ و تربیت نیروی انسانی علاوه بر این که از جهت جسمانی مورد توجه است از نظر روانی بسیار مهم است. چرا که هر گونه دگرگونی روحی، جسم را تحت تأثیر قرار داده و فرد را ناکارآمد می‌کند.

اگر چه ضرب المثل « عقل سالم در بدن سالم است  » در بین مردم باب شده اما باید این ضرب المثل بدین گونه اصلاح گردد که : عقل سالم در بدن سالم و بدن سالم در سایه ی روح سالم است. بدیهی است روح و روان ناسالم جسم را پژمرده و تنبل ساخته و قدرت کار و فعالیت را از او می‌گیرد. کوتاه سخن این که تلاش‌های جوامع در جهت سلامت جامعه به خصوص در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که سلامت روحی و روانی افراد از اهمیت بیشتری نسبت به سلامت جسمانی برخوردار است.   وجود این گونه تحلیل و نظریه‌ها درباره ی نیروی انسانی باعث شده که جوامع کوچک و بزرگ از خانواده تا مدرسه و از سطح ملی تا سطح جهانی همه و همه توجه بیشتری به سلامت افراد نمایند و فرد را ابتدا از نظر روانی به خوبی بشناسند آن گاه با تدابیر مؤثر موانع رشد روحی او را مرتفع سازند تا در سایه روح سالم،جسم سالم پرورش یابد و افراد سالم سلامت جامعه را تامین و تضمین کنند. گستره ی بیماری‌های روحی و روانی که مانع رشد طبیعی و شکوفایی استعدادهای افراد می‌گردد، بسیار وسیع است اما در این میان افسردگی یکی از شایع ترین بیماری‌های سده ی اخیر است. درباره ی افسردگی که در تمام دوره‌های رشد ممکن است بروز دهد تحقیقات و مطالعات زیادی صورت گرفته و نتایج نشان می‌دهد که افسردگی در دوران نوجوانی که موم شخصیت فرد شکل مگیرد مهم و قابل تامل  است و اگر بدان توجه نگردد باعث بروز ناهنجاری‌های شخصیتی و شکوفا نشدن استعدادها می‌گردد.

بیان مسئله :
سلامت به معنی : «  بی گزند شدن، بی عیب شدن، رهایی یافتن، نجات یافتن، امنیت، عافیت، تندرستی، خلاص از بیماری، آرامش صلح، سالم، تندرست بودن می‌باشد  » (معین، 1375 ، ج5،  ص 778  ).

مفهوم سلامت روانی به معنای  خود آگاهی حل تعارضات و کشمکش‌های درونی و شامل خود شکوفایی یعنی بالفعل ساختن توانایی‌های روان شناختی  ذاتی و درونی فرد است.

سلامت شامل سلامت جسمی و روانی می‌باشد در سلامت روانی بنا به عقید آلفرد آدلر فرد برخوردار از سلامت روان شناختی توان با جرات عمل کردن را برای رسیدن به اهدافش دارد چنین فردی روابط سازنده ای با دیگران دارد. به اعتقاد او فرد سالم مطمئن و خوش بین است. عملکرد او مبتنی بر نیرنگ  نیست فرد سالم ضمن پذیرش مشکلاتش در حد توان به رفع آن‌ها اقدام می‌کند خلاصه اینکه سلامت روان یعنی داشتن اهداف شخصی در زندگی، روابط خانوادگی مطلوب، کنترل عواطف و احساسات و پذیرش اشتباه و کوشش برای حل آنها.

به نظر کارل راجرز نیز شخص سالم انسانی است بسیار  کارآمد که از تمام  توانایی‌هایش بهر می‌گیرد و به طور خلاصه انسان بر خوردار از سلامت روان شناختی دارای این خصوصیات است.

1 ـ آمادگی کسب تجربه  2ـ زندگی هستی دار 3 ـ اعتماد به ارگانیزم خود 4 ـ احساس آزادی 5 ـ  خلاقیت و آفرینشگری انسان غیر سالم فردیست که مبتلا به اختلال روانشناختی باشد و ویژگی‌های فوق را نداشته باشد ( ارجمند، 1382 ).

برای بیشتر مردم مفاهیم اختلال روانی خیلی گنگ بوده و تصورات آنها در این خصوص تحریف شده و رنگی از ترس و پیشداوری به خود گرفته است.

اختلال روانی یک بیماری با تظاهرات روانشناختی یا رفتاری همراه با ناراحتی قابل ملاحظه و اختلال کارکرد ناشی از یک آشفتگی زیست شناختی،  اجتماعی،  روانشناختی، ژنتیک، فیزیک یا شیمیائی است. ارزیابی آن بر حسب انحراف از یک مفهوم هنجاری صورت می‌گیرد  (کاپلان، سادوک، 1380 ).

طبقه بندی اختلالات روانی بر اساس  DSM   IV  IR    به شرح زیر می‌باشد :     1_ اختلالاتی که نخستین بار در دوره شیرخوارگی، کودکی، یا نوجوانی آشکار می‌شود

2 ـ  دلیریوم، دمانس،  اختلالات شیدائی و سایر اختلالات شناختی

3 ـ اختلالات روانی ناشی از اختلال طبی عمومی

4 ـ اختلالات وابسته به مواد

5 ـ اسکیزوفرنی و سایر اختلالات پسیکوتیک

6 ـ اختلالات اضطرابی

7 ـ اختلالات شبه جسمی

8 ـ اختلالات ساختگی

9 ـ اختلالات تجزیه ای

10 ـ  اختلالات جنسی

11 ـ اختلالات خوردن

12 ـ اختلالات کنترل تکانه

13 ـ اختلالات انطباق

14 ـ اختلالات شخصیت

15 ـ  اختلالات خلقی : این اختلال در تمام سن

&nbsp;

<a href="http://zusa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d9%87%d9%86%d8%ac%d8%a7%d8%b1%d9%8a%d8%a7%d8%a8%d9%8a-%d8%a2%d8%b2%d9%85%d9%88%d9%86-%d8%a7%d9%81%d8%b3%d8%b1%d8%af%da%af%d9%8a-%d9%83%d9%88-2/"><img class="alignnone size-medium wp-image-170860″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/08/dsdss_001-300x233-300x233.png” alt="برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید” width="300″ height="233″ /></a>

 

ین کودکی و نوجوانی روی می‌دهد و دو نوع اختلال را شامل می‌شود.

الف ) اختلالات دو قطبی : مشخص با نوسان شدید خلق بین افسردگی و نشئه و بهبودهای موقت و عود.

ب ) اختلالات افسردگی : اختلال افسردگی اساسی، خلق شدیداً افسرده، کندی روانی ـ حرکتی،  نگرانی، احساس ناراحتی، منگی وحیرت، بی تابی،  احساس گناه، افکارخود کشی  ومعمولا عود کننده.

اختلال افسرده خوئی :  شکل حقیقت تر افسردگی معمولا ناشی از فقدان یا رویدادی مشخص (نوروز افسردگی هم نامیده می‌شود  ).

افسردگی با الگوی فصلی ( اختلال عاطفی فصلی SAD هم نامیده می‌شود  ) بیشتر در ماه‌های زمستان مشاهده می‌شود  (سادوک،0 138 ).

یکی از اختلالات مهمی که در طبقه بندی  اختلالات  روانی می‌گنجد اختلالات افسردگی می‌باشد. مفهوم افسردگی کودکان و نوجوانان موضوع قابل بحث و در خور توجهی است. در پانزده سال اخیر امکان بروز عارضه افسردگی در کودکان به همان شکل افسردگی در بزرگسالان وجود دارد، وعلائم ونشانه1یی شبیه به بزرگسالان  در آنها دیده می‌شود (‌هارینگتون، 1380 ).

علائم و نشانه‌های افسردگی در نوجوانی از دیدگاه بک عبارتند از  :

تقلبی‌ترین عطر و ادکلن‌ها کدام‌ها هستند؟

 

یکی از راحت‌ترین علامت‌هایی که می‌توانید ادکلن تقلبی را از روی آن شناخت؛ وجود بوی الکل در ادکلن هست؛ در چنین حالتی شک نکنید که آن ادکلن اصل نیست. البته افرادی که این روزها اقدام به تولید ادکلن تقلبی می‌کنند معمولاً زرنگ‌تر از آن هستند که چنین اشتباهی بکنند، ولی به‌هرحال بوی الکل در عطر و ادکلن یکی از نشانه‌های آشکار تقلبی بودن کالا است.

 

 

 

طرز تشخیص ادکلن اصل از تقلبی از روی بسته‌بندی عطر و ادکلن

 

باید در بسته‌بندی عطر و ادکلن به درب شیشه، خود شیشه، جعبه‌ی ادکلن و سلفونی که روی جعبه کشیده شده نیز دقت کرد. برای بار اول که می‌خواهید خرید کنید این روش زیاد کارساز نیست. برای   تشخیص شیشه‌ی ادکلن اصل از تقلبی لازم است که قبلاً چندین بار به شیشه‌های ادکلن‌های اصل در مقابل نور نگاه کرده باشید تا حالت آن‌ها در ذهن

پایان نامه ارشد رشته شیمی طراحی فرآیندهای صنایع نفت: مدل سازی حلالیت گاز CO2 در مخلوط حلال های آمین دار
متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی شیمی طراحی فرآیندهای صنایع نفت

با عنوان : مدلسازی حلالیت گاز CO2 در مخلوط حلال های آمین دار

در ادامه مطلب می توانید تکه هایی از ابتدای این پایان نامه را بخوانید
و در صورت نیاز به متن کامل آن می توانید از لینک پرداخت و دانلود آنی برای خرید این پایان نامه اقدام نمائید.
 

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب
دانشکده تحصیلات تکمیلی
گروه مهندسی شیمی گرایش طراحی فرآیندهای صنایع نفت
پروژه کارشناسی ارشد
عنوان:
مدل سازی حلالیت گاز CO2 در مخلوط حلال های آمین دار
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
جداسازی   گاز دی اکسید کربن از فرآیندهای اصلی در پالایش گاز می باشد. برای جدا کردن گاز دی اکسیدی کربن از جریان گاز طبیعی اغلب از روش جذب به همراه واکنش شیمیایی توسط حلال های آلکانل آمین استفاده می شود. در این تحقیق مدل ترمودینامیکی حلالیت گاز دی اکسید کربن در مخلوط آبی از MDEA و MEA مورد مطالعه قرار گرفته است و پارامترهای مدل ارائه شده است. در این مدل برای محاسبه نیروهای برد کوتاه از مدل UNIQUAC-NRF به صورت یک مدل غیر الکترولیتی و برای برای بیان بخش برد بلند از مدل پیتزر – دبای – هوکل استفاده شده است. این مدل در دماهای مختلف توسعه داده شد و پارامترهای برهم کنش برای سیستم مخلوط MDEA-MEA-H2O-CO2 به دست آمد.
نتایج حاصل از این مدل در مقایسه با مدل Li-Mather از دقت خوب برخوردار می باشد.
مقدمه
گاز طبیعی عمدتا دارای مقادیر متفاوتی از دی اکسید کربن می باشد. این گاز را اصطلاحا گاز ترش می نامند. گاز دی اکسید کربن باعث اشکالات فراوانی از جمله خوردگی می شود. بنابراین این گاز باید از جریان گاز حذف می شود . مهمترین روش در صنایع گاز برای جداسازی این گاز روش جذب همراه با واکنش شیمیایی توسط حلال های آلکانل آمین می باشد.
مهمترین آمین هایی که در صنایع شیرین سازی گاز استفاده می شود عبارتند از MEA و MDEA و DGA و TEA و DEA. اخیرا برای بهبود راندمان جذب از مخلوط حلال ها با ترکیب درصد های مختلف نیز استفاده می شود. مدل های گوناگونی برای تخمین ضریب فعالیت که یکی از مهمترین پارامترها در تعادل فازی می باشد ارائه شده اند.
فصل اول: کلیات
گاز طبیعی عمدتا دارای مقادیر متفاوتی از دی اکسید کربن می باشد. این گاز را اصطلاحا گاز ترش می نامند. گاز دی اکسید کربن باعث اشکالات فراوانی از جمله خوردگی می شود. بنابراین این گاز باید از جریان گاز حذف می شود. مهمترین روش در صنایع گاز برای جداسازی این گاز روش جذب همراه با واکنش شیمیایی توسط حلال های آلکانل آمین می باشد.
مهمترین آمین هایی که در صنایع شیرین سازی گاز استفاده می شود عبارتند از MEA و MDEA و DGA و TEA و DEA و… که هر کدام خواص مختلفی در جذب گازهای مختلف دارند. اخیرا برای به بود راندمان جذب از مخلوط حلال ها با ترکیب درصد های مختلف نیز استفاده می شود. مدل های گوناگونی برای تخمین ضریب فعالیت که یکی از مهمترین 

5-1- خواص درمانی مریم گلی کبیر………………………………………………………………………………..4

6-1- ترکیبات شیمیایی …………………………………………………………………………………………4

7-1- کشت بافت………………………………………………………………………………………………….5

8-1- اهمیت وکاربردهای کشت بافت در باغبانی…………………………………………………………………………………………6

9-1- اهمیت وکاربردهای کشت بافت در گیاهان دارویی………………………………………………………………………..7

10-1- هدف ار انجام تحقیق……………………………………………………………………………………………………..8

فصل دوم

2- بررسی منابع علمی………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-2- ریزازدیادی درون شیشه ای………………………………………………………………………………………………………9

2-2- اثرات نوع محیط کشت بر باززایی…………………………………………………………………………………….9

3-2- اثرات نوع ریزنمونه بر باززایی…………………………………………………………………………………………………………….12

4-2- ریشه زایی…………………………………………………………………………………………………………………………………..14

فصل سوم

3- مواد و روش ………………………………………………….15

1-3- مکان و زمان انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………………15

2-3- آماده سازی محیط کشت………………………………………………………………………………………………………15

1-2-3- محلول های ذخیره مواد معدنی محیط کشت MS……………………………………………………………………………………………………………..16

2-2-3- محلول های ذخیره مواد تنظیم کننده رشدی…………………………………………………………………………………………………………………….17

3-2-3- محلول ذخیره کیتوسان……………………………………………………………………………………………………..17

4-2-3- سایر مواد…………………………………………………………………………………………………………………………..17

3-3- ضدعفونی بذر……………………………………………………………………………………………………………..17

4-3- کاشت بذر و شرایط نگهداری ………………………………………………………………………………………………………18

5-3- تهیه ریزنمونه………………………………………………………………………….18

6-3- آزمایش1: تعیین اثر محیط کشت در جوانه­زنی بذور گیاه مریم­گلی­کبیر ………………………………………………………………………………19

7-3- آزمایش2: بررسی اثر نوع ریزنمونه و محیط کشت بر القاء جوانه و باززایی شاخساره مریم­گلی­کبیر………………………………………19

8-3-آزمایش3: بررسی اثر نوع و ترکیبات هورمونی بر القاء جوانه و باززایی شاخساره مریم­گلی­کبیر………………………………………………20

9- 3- کاشت ریزنمونه…………………………………………………………………………………………………………………………………21

 

10-3- آزمایش 4: بررسی اثر غلظت نمک در محیط کشت پایه MS و تیمار هورمونی بر ریشه­رایی شاخساره­های باززاشده مریم­گلی­کبیر ………………………………….21

11-3- صفات مورد ارزیابی …………………………………22

12-3- طرح آزمایشی و تجزیه آماری داده ها …………………………………………………………………………23

فصل چهارم

4- نتایج…………………………………………………………………………………………………………………24

1-4- آزمایش 1: جوانه زنی …………………………………………………………………………………………………24

1-1-4- اثر زمان­های مختلف ضدعفونی بر درصد و سرعت جوانه­زنی …………………………………………………………………………………………….24

2-1-4- اثر محیط­های مختلف کشت بر درصد و سرعت جوانه­زنی …………………………………………………………………………………………………25

3-1-4- اثر غلظت­های مختلف کیتوسان بر درصد و سرعت جوانه­زنی ……………………………………………………………………………………………26

4-1-4- اثر سطوح مختلف pH بر درصد و سرعت جوانه­زنی …………………………………………………………………………………………………………..27

2-4- القاء جوانه و باززایی مستقیم …………………………………………………………………………………………………28

3-4- آزمایش 2: بررسی اثر نوع ریزنمونه و محیط کشت بر القاء جوانه و باززایی شاخساره مریم­گلی­کبیر ……………………………………29

1-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه و محیط کشت بر القاء جوانه…………………………………………………………………………………………………………………30

1-1-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر القاء جوانه در محیط حاوی BAP ……………………………………………………………………………………………….30

2-1-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر القاء جوانه در محیط حاوی Kin …………………………………………………………………………………………………31

3-1-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر القاء جوانه در محیط حاوی TDZ………………………………………………………………………………………………..33

2-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه و محیط کشت بر باززایی شاخه……………………………………………………………………………………………………………..34

1-2-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر باززایی شاخه در محیط حاوی BAP ………………………………………………………………………………………….34

2-2-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر باززایی شاخه در محیط حاوی Kin …………………………………………………………………………………………….36

3-2-3-4- تأثیر نوع ریزنمونه بر باززایی شاخه در محیط حاوی TDZ ………………………………………………………………………………………….38

4-4-  آزمایش 3: بررسی اثر نوع و ترکیبات هورمونی بر القاء جوانه و باززایی شاخساره مریم­گلی­کبیر …………………………………………39

1-4-4- اثر ترکیبات و غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………..40

2-4-4- اثر ترکیبات و غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­­کبیر…………………44

3-4-4- اثر ترکیبات و غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر ……………………….48

4-4-4- اثر ترکیبات و غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر…………….52

5-4- آزمایش 4: بررسی اثر غلظت نمک در محیط کشت پایه MS و تیمار هورمونی بر ریشه­زایی شاخساره­های باززاشده مریم­گلی­کبیر ……………………………………………………………………………………………………………………………………56

6-4- ………………………………………………………………………………………………………………….59

فصل پنجم

5- بحث…………………………………………………………………………………………………………………………60

1-5- جوانه زنی…………………………………………………………………………………………………………………….60

2-5- اثرات نوع ریزنمونه در باززایی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………61

3-5- اثرات نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد گیاهی بر باززایی…………………………………………………………………………………………………….64

4-5- اثرات ترکیبات مختلف تنظیم­کننده­های رشد گیاهی بر ریشه­زایی…………………………………………………………………………………………66

5-5- نتیجه گیری کلی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..68

6-5- پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………………..69

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….70

 

 فهرست جداول

جدول1-3: ترکیب محلول های ذخیره پنج نمک غیر آلی در فرمولاسیون موراشیگ و اسکوگ (1962) ……………………….16

جدول 2-3: ترکیبات مختلف تنظیم­کننده­های رشد گیاهی مورد استفاده در القای جوانه و باززایی شاخساره  از ریزنمونه های مورد استفاده در مریم گلی کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………20

جدول 1-4: درصد و سرعت جوانه زنی بذور مریم گلی کبیر در محیط های مختلف MS، WA وWFP……………………………………..25

جدول 2-4: اثر سطوح مختلف pH بر سرعت و درصد جوانه زنی بذور مریم گلی کبیر. ……………………………………………………………….28

جدول 3-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متفابل نوع ریزنمونه و BAP بر القاء جوانه در گیاه مریم گلی کبیر………………………………30

جدول 4-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و Kin بر القاء جوانه در گیاه مریم گلی کبیر…………………………….32

جدول 5-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و TDZ  بر القاء جوانه در گیاه مریم گلی کبیر……………………………..33

جول 6-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و BAP بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر……………………………….35

جدول 7-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و Kin بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر………………………………37

جدول 8-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع ریزنمونه و TDZ بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر…………………………….38

جدول 9-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و BAP بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………..39

جدول 10-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و Kin بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….42

جدول 11-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و TDZ بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………….43

12-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشدIAA  و BAP بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………45

جدول 13-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و Kin بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………46

جدول 14-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و TDZ بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….48

جدول 15-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و BAP بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….49

جدول 16-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و Kin بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….50

جدول 17-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و TDZ بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….51

جدول 18-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و BAP بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………53

جدول 19-4- جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و Kin بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………54

جدول 20-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل نوع و غلظت تنظیم­کننده­های رشد IAA  و TDZ بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………56

جدول 21-4: جدول تجزیه واریانس اثرات متقابل غلظت نمک در محیط کشت پایه MS و تیمار هورمونی بر میانگین تعداد ریشه و طول ریشه در گیاه مریم­گلی­کبیر ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….57

فهرست اشکال

شکل 1-3: ریزنمونه های تهیه شده از گیاهچه های حاصل از کشت بذور ضدعفونی شده در شرایط استریل………………………………..19

شکل 1-4: اثر غلظت­های مختلف کیتوسان بر رنگ برگ و اندازه طول گیاهچه­های مریم­گلی­کبیر در محیط پایه MS ………………27

شکل 2-4: ریزنمونه­های هیپوکوتیل و کوتیلدون مریم­گلی­کبیر قرارگرفته در محیط باززایی که پس از حدود یک ماه، سیاه شده و از بین رفتند…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………28

شکل 3-4: القاء جوانه و باززایی شاخساره در ریزنمونه گره در محیط کشت MS حاوی تنظیم­کننده­های رشد…………………………….29

شکل 4-4: ریشه زایی و سازگاری. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………59

 

فهرست نمودارها

نمودار 1-4: اثر زمان های مختلف استریلیزاسیون بر سرعت و درصد جوانه زنی در بذور مریم­گلی­کبی…………………………………………25

نمودار 2-4: اثر غلظت­های مختلف کیتوسان بر سرعت و درصد جوانه­زنی بذور مریم­گلی­کبیر   ……………………………………………………26

نمودار 3-4: پاسخ نوع ریزنمونه مریم­گلی­کبیر بر میانگین تعداد جوانه القا شده در محیط MS حاوی غلظت­های مختلف BAP..31

نمودار 4-4: اثر غلظت­های مختلف BAP بر میانگین القاء جوانه در گیاه مریم­گلی­کبیر در محیط MS ……………………………………….31

نمودار 5-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل نوع ریزنمونه و تیمار هورمونی Kin بر القاء جوانه در گیاه مریم­گلی­کبیر…32

نمودار 6-4: مقایسه میانگین اثر نوع ریزنمونه مریم­گلی­کبیر بر میانگین تعداد جوانه القا شده در محیط MS حاوی غلظت های    مختلف TDZ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..34

نمودار 7-4: مقایسه میانگین اثر غلظت­های مختلف TDZ بر القاء جوانه در گیاه مریم­گلی­کبیر ……………………………………………………34

نمودار 8-4: مقایسه میانگین اثر نوع ریزنمونه مریم­گلی­کبیر بر میانگین شاخه باززایی شده در محیط MS حاوی غلظت­های مختلف BAP ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..35

نمودار 9-4: مقایسه میانگین اثر غلظت­های مختلف BAP بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر ……………………………………………..36

نمودار 10-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل نوع ریزنمونه و Kin بر باززایی شاخه در گیاه مریم­گلی­کبیر…………………..37

نمودار 11-4: مقایسه میانگین اثر نوع ریزنمونه بر میانگین شاخه باززایی شده مریم­گلی­کبیر در محیط MS حاوی غلظت­های مختلف TDZ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..39

نمودار 12-4: مقایسه میانگین اثر غلظت­های مختلف TDZ بر باززایی شاخه مریم­گلی­کبیر در محیط MS ………………………………..39

نمودار 13-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف هورمون BAP بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر………………41

نمودار 14-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد Kin و IAA بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………42

نمودار 15-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد TDZ و IAA بر القاء جوانه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………44

نمودار 16-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد BAP و IAA بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..45

نمودار 17-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف Kin بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر…………………..47

نمودار 18-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف IAA بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر…………………47

نمودار 19-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف TDZ بر القاء جوانه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر………………..48

نمودار 20-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف BAP بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی کبیر………………………49

نمودار 21-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف Kin بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر………………………….50

نمودار 22-4: مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد TDZ و IAA بر باززایی شاخه از ریزنمونه گره مریم­گلی­کبیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

نمودار 23-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف BAP بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی کبیر………….53

نمودار 24-4: : مقایسه میانگین­های برش­دهی اثر متقابل غلظت­های مختلف تنظیم­کننده­های رشد Kin و IAA بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر………………………………………………………………………………………………………………………………………………….55

نمودار 25-4: مقایسه میانگین اثر ساده غلظت­های مختلف TDZ بر باززایی شاخه از ریزنمونه نوک شاخه مریم­گلی­کبیر……………56

1-2- اهمیت موضوع ……………………………………………………………………………………………………… 4

1-3- اهداف ………………………………………………………………………………………………………………… 5

1-4- سوالات پژوهش ……………………………………………………………………………………………………. 6

1-5- محدودیت ها ……………………………………………………………………………………………………….. 6

1-6- نمودار تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….. 7

فصل دوم : مروری بر پژوهش های پیشین …………………………………………………………………………… 8

2-1- بسته بندی ……………………………………………………………………………………………………………. 9

2-1-1- بسته بندی از دیدگاه محیط زیست ………………………………………………………………………….. 9

2-1-2- فیلم و پوشش های بسته بندی ……………………………………………………………………………….. 10

2-1-3- کاربرد فیلم و پوشش های بسته بندی ……………………………………………………………………… 11

2-2- کامپوزیت …………………………………………………………………………………………………………….. 11

2-2-1- تعریف نانو تکنولوژی ………………………………………………………………………………………….. 12

2-2-2- تعریف نانو کامپوزیت ………………………………………………………………………………………….. 12

2-3- بایو نانو کامپوزیت ………………………………………………………………………………………………….. 13

2-3-1- بایو تکنولوژی ……………………………………………………………………………………………………. 13

2-3-2- تعریف بایو نانو کامپوزیت ……………………………………………………………………………………. 14

2-4- نشاسته ………………………………………………………………………………………………………………… 15

2-5- نشاسته سیب زمینی ………………………………………………………………………………………………… 20

2-6- نانو رس ………………………………………………………………………………………………………………. 24

2-7- نانو دی اکسید سیلیس …………………………………………………………………………………………….. 31

2-8- پلاستیسایزر ………………………………………………………………………………………………………….. 34

2-8-1- مقایسه پلاستی سایزرهای مورد استفاده ……………………………………………………………………. 35

فصل سوم : مواد و روش …………………………………………………………………………………………………. 36

3-1- مواد مورد استفاده …………………………………………………………………………………………………… 37

3-2- آماده سازی فیلم ……………………………………………………………………………………………………. 37

3-3- ضخامت فیلم ………………………………………………………………………………………………………..   40

3-4- آزمایش ها …………………………………………………………………………………………………………… 40

3-4-1- ویژگی های مکانیکی …………………………………………………………………………………………… 40

3-4-2- رنگ سنجی……………………………………………………………………………………………………….. 42

3-4-3- نفوذپذیری بخار آب(WVP) ………………………………………………………………………………… 42

3-4-4- بررسی تعامل موارد شیمیایی FTII ………………………………………………………………………….. 44

3-4-5- حلالیت فیلم ها …………………………………………………………………………………………………. 44

3-4-6- ظرفیت جذب آب (WAC) ………………………………………………………………………………….. 45

3-4-7- ایزوترم جذب …………………………………………………………………………………………………… 47

3-4-8- اشعه مرئی UV ………………………………………………………………………………………………….. 48

3-4-9- نفوذپذیری به اکسیژن ………………………………………………………………………………………….. 48

3-5- تجزیه و تحلیل آماری …………………………………………………………………………………………….. 48

فصل چهارم : نتایج و بحث ……………………………………………………………………………………………… 49

4-1- بررسی کیفی فیلم ها ………………………………………………………………………………………………. 50

4-2- نفوذپذیری نسبت به بخار آب (WCP) ………………………………………………………………………. 50

4-3- حلالیت ها (Solubiniti) ……………………………………………………………………………………….. 54

4-4- ظرفیت جذب آب (WIC) ………………………………………………………………………………………. 56

4-5- خصوصیات مکانیکی ………………………………………………………………………………………………. 58

4-6- ایزوترم جذب ………………………………………………………………………………………………………. 63

4-7- محتوای رطوبت …………………………………………………………………………………………………….. 67

4-8- رنگ سنجی ………………………………………………………………………………………………………….. 68

4-9- نفوذپذیری نسبت به اکسیژن …………………………………………………………………………………….. 69

4-10- FTIR , UV ……………………………………………………………………………………………………….. 72

فصل پنجم : نتایج و پیشنهادات …………………………………………………………………………………………. 80

پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………. 82

منابع …………………………………………………………………………………………………………………………… 83

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………… 94

چکیده

نشاسته که به وفور در طبیعت یافت می شود به دلیل قیمت پایین، قابلیت تجدید شوندگی ، دارا بودن ویژگی های مکانیکی و مقاومت در برابر نفوذ گاز ها یکی از مواد خام جذاب برای استفاده در بسته بندی های مواد خوراکی محسوب می شود. یکی از معایب اصلی بایوپلیمرها آب دوستی آن ها می­باشد که استفاده از آن ها را در صنعت بسته بندی محدود کرده است. استفاده از فناوری نانو در زمینه علم پلیمر به تولید پلیمر های نانو بایو کامپوزیت منجرشده است، این نانو بایو کامپوزیت ها زیست تخریب پذیر هستند ضمن این که خواص کاربردی مطلوبی از خود نشان می دهند. در این تحقیق اثر نانو دی اکسید سیلیکون و نانو خاک رس بر خواص مکانیکی، فیزیکو شیمیایی و نمودار تعادلی رطوبت فیلم های نشاسته سیب زمینی مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش فیلم نشاسته ای بر مبنای نشاسته سیب زمینی و افزودن پلاستی سایزر سوربیتول / گلیسرول به نسبت وزنی 3 به 1 به روش کاستینگ تهیه شد. دی اکسید سیلیکون و نانو خاک رس با غلظت های 0، 1، 2، 3، 5% به فیلم ها قبل از کاستینگ اضافه شده و به کمک امواج اولترا سونیک در فیلم ها یکنواخت شده و فیلم ها در شرایط کنترل شده خشک شدند. خواص فیزیکو شیمیایی شامل میزان جذب آب یا WAC[1]، عبور دهی نسبت به بخار آب یا WVP[2] و خواص مکانیکی برای فیلم ها اندازه گیری شد.

هم چنین نمودار جذب تعادلی برای نانو بایو کامپوزیت ها نیز تعیین گردید. نتایج نشان داد که افزودن نانو ذرات دی اکسید سیلیکون و نانو خاک رس میزان جذب آب و نفوذ پذیری نسبت به بخار آب را به طور معنی داری (05/0 P<) کاهش می دهد. هم چنین نمودار جذب تعادلی فیلم های محتوی نانو ذرات دی اکسید سیلیکون به طور معنی داری پایین تر از فیلم های فاقد نانو ذرات قرار گرفت که حاکی از کاهش آب دوستی نانو بایو کامپوزیت می باشد. لذا افزودن ذرات نانو دی اکسید سیلیکون علاوه بر بهبود خواص اساسی فیلم های بایو پلیمری به آب گریزی آن ها نیز کمک می نماید.

1-1پیش زمینه

در گروه مواد تجدید شدنی بر پایه ی مواد پلیمری زیست تخریب پذیر، نشاسته یکی از قابل توجه ترین مواد بود به دلیل این که به آسانی در دسترس است ومی تواند محصولات نهایی موثری ایجاد کند. نشاسته فرم اصلی کربوهیدرات در گیاهان است. نشاسته یک پلیمر نیمه بلورین تشکیل شده از یک مخلوطی از آمیلوز یک پلی ساکارید خطی وآمیلوپکتین یک پلی ساکارید منشعب می­باشد. نسبت مقدار آمیلوز و آمیلوپکتین به منبع گیاهی بستگی دارد. در کاربرد های بسته بندی، مواد برپایه نشاسته ، به دلیل زیست تخریب پذیری، به طور گسترده در دسترس بودن و هزینه ی کم مورد توجه زیاد واقع شده اند( زپا[3] و همکاران، 2008)

نشاسته پلیمری از مولکول­های گلوکز است. این ماده در بافت های گیاهی به صورت دانه های جدا از هم یا گرانول وجود دارد که قطر آن­ها از2 تا100 میکرون متغیراست. گرانول­ها به لحاظ شکل ممکن است به صورت­های کروی، بیضی و یا چند وجهی باشند که با میکروسکوپ قابل بررسی هستند. این گرانول­ها اکثراً دارای یک مبدا مرکزی موسوم به هیلام می­باشند که اغلب توسط حلقه های متحد المرکزی احاطه شده اند. مهم ترین منبع تهیه نشاسته، ذرت است اما نشاسته گندم، برنج، سیب زمینی، کاساوا و ساگو نیز تولید و به بازار عرضه می­شود. دراین میان بزرگ ترین گرانول­ها مربوط به سیب زمینی و کوچک ترین آن­ها متعلق به برنج است. نشاسته از دو قسمت یا دو نوع مولکول پلیمری تشکیل شده است. یک قسمت به صورت خطی وفاقد انشعاب موسوم به آمیلوز است و قسمت دیگر که دارای انشعاب می­باشد آمیلو پکتین نام دارد(فاطمی، 1384),

نشاسته ترکیب اصلی و مهم سیب زمینی می باشد که 17 تا21 درصد ازوزن تازه سیب زمینی و حدود 80 درصد ماده خشک آن راتشکیل می­دهد. نشاسته به عنوان اندوخته ی غذایی بسیاری از گیاهان محسوب می شود.(یقبانی، 1387)

فناوری نانو به دلیل تعامل نزدیکی که با سایر رشته­های علوم دارد به سرعت در حال گسترش است و در این علم پلیمر را نیز از مزایای خود بی بهره نگذاشته است. استفاده از فناوری نانو در زمینه­ علم پلیمر به تولید پلیمر های نانو کامپوزیت منجر شده است. نانوکامپوزیت ها پلیمر هایی هستند که درآن­ها از ترکیبات آلی یا غیر آلی مختلفی که دارای اشکال مختلف صفحه ای، کروی و یا به صورت ذرات ریز بوده واندازه ای در حد ابعاد نانو دارند به عنوان فیلر یا پرکننده استفاده می­شود. فیلم­های حاصل از ترکیب نانو مواد و بیوپلیمرها و یا به اصطلاح نانوکامپوزیت­های بیوپلیمری خواص کاربردی مطلوبتری از خود نشان می­دهند که مهم­ترین آن­ها افزایش مقاومت مکانیکی و کاهش نفوذپذیری نسبت به بخار آب می­باشد. افزایش بازدارندگی در برابر نفوذ گازها، افزایش کارایی فیلم در استفاده به عنوان بسته بندی فعال، افزایش مقاومت حرارتی ماده بسته بندی و ایجاد شفافیت و بهبود خواص ظاهری فیلم از دیگر مزایای نانوکامپوزیت های بیوپلیمری است.(قنبرزاده، 1388).

نانو رس­ها مهم ترین و پر کاربردترین موادی هستند که در تولید نانو کامپوزیت­های بیو پلیمری مورد استفاده قرار می گیرند. این دسته از نانو مواد نسبت به سایر مواد دارای دو ویژگی منحصر به فرد هستند که باعث گسترش استفاده از آن ها در تولید نانو کامپوزیت­ها گردیده است: توانایی نانو رس­ها درپخش شدن به صورت لایه های مجزا از هم و قابلیت تغییر در خواص سطحی این مواد و ایجاد سازگاری با انواع پلیمرها و بیو پلیمرها. تولید آسان تر و در نتیجه قیمت پایین تر، دسترسی آسان تر و سازگاری بیشتر با بیو پلیمرها از جمله دلایلی است که باعث افزایش توجه به استفاده از نانو رس ها در تولید نانو کامپوزیت های بیوپلیمری شده است.(قنبرزاده، 1388)

ترکیب شیمیایی سیلیکون دی اکساید که به عنوان سیلیکا شناخته می شود یک اکسید سیلیکون با فرمول شیمیاییSiO2 است. اکسید سیلیس از قدیم به دلیل سختی اش شناخته شده است. سیلیس معمولا در طبیعت به صورتsandy (شنی)، کوارتز، کریستالی (جامد)، بخار سیلیس، سیلیس کلوییدی، ژل سیلیس و آیروژل می باشد. سیلیس اصولا در تولید شیشه برای پنجره ها، شیشه نوشیدنی ها و … به کار می­رود. بیشتر فیبر های نوری در زمینه ارتباطات از سیلیس ساخته می شوند. سیلیس یک افزودنی رایج درتولید مواد غذایی است که اصولا به عنوان یک عامل جاری شدن در موادغذایی­پودری،­یابرای جذب آب درکاربرد های هیگروسکوپیک(نمک گیری)استفاده می شود. سیلیکون جزء اولیه

1-2-2- ایجاد و توسعه روش  LFA …………………………………

1-2-3- بکارگیری روش LFA………………………………………..

1-2-3-1- محاسبه سازمان یافتگی اکوسیستم………………… 11

1-2-3-2- ارزیابی سطح خاک……………………………………… 12

1-2-3-3- چهارچوب تفسیری LFA…………………………………

1-3- فرضیه های تحقیق………………………………………….. 15

1-4- اهداف تحقیق……………………………………………….. 16

فصل دوم

2-  سابقه تحقیق…………………………………………………… 17

فصل سوم

3-1- معرفی منطقه مورد مطالعه…………………………………. 23

3-1-1- موقعیت جغرافیایی…………………………………………. 23

3-1-2- پوشش گیاهی……………………………………………… 24

3-1-3- وضعیت بارندگی…………………………………………….. 26

3-1-4- درجه حرارت…………………………………………………. 26

3-1-5- باد…………………………………………………………… 26

3-1-6- وضعیت خاک………………………………………………… 26

3-2-  مراحل انجام کار و برداشت داده ها…………………………. 27

3-2-1- کاربرد روش LFA در دو منطقه مرجع و بحرانی……………… 27

3-2-1-1- کاربرد روش LFA در منطقه مرجع………………………….. 27

3-2-1-2- کاربرد روش LFA در منطقه بحرانی……………………….. 28

3-2-2-  مقایسات بین شاخص های LFA در دو منطقه مرجع و بحرانی…28

3-2-3-  بررسی صحت ارزیابی شاخص های سطح خاک…………… 29

3-2-3-1-  نفوذپذیری……………………………………………………. 29

3-2-3-2-  پایداری خاک……………………………………………….. 31

3-2-3-3-  چرخه عناصر…………………………………………………. 33

3-2-3-4-  بررسی صحت………………………………………………. 34

3-3-  تطبیق روش LFA………………………………………………..

3-3-1-  بررسی تطابق پارامتر های 11 گانه سطح خاک……………. 35

3-3-2-  ارائه پارامتر جدید برای روش LFA………………………………

3-3-3- ارائه LFA تطبیق داده شده یاCLFA…………………………….

3-3-4- بررسی صحت ارزیابی شاخص های سطح خاک CLFA……..

3-3-5- بررسی مفید بودن تغییرات اعمال شده در LFA تحت عنوان CLFA

فصل چهارم

 4- نتایج…………………………………………………………………….. 39

 4-1- کاربرد روش LFA در دو منطقه مرجع و بحرانی………………….. 39

4-1-1- کاربرد روش LFA در منطقه مرجع………………………………. 39

4-1-2- کاربرد روش LFA در منطقه بحرانی…………………………….. 40

4-1-3- مقایسات بین شاخص های LFA در دو منطقه مرجع و بحرانی….41

4-2-  بررسی صحت ارزیابی شاخص های سطح خاک………………. 45

4-2-1- نفوذپذیری………………………………………………………… 46

4-2-2- پایداری خاک……………………………………………………….. 47

4-2-3- چرخه عناصر……………………………………………………….. 50

4-2-4- بررسی صحت شاخص های سطح خاک……………………….. 51

4-3- تطبیق روش LFA……………………………………………………..

4-3-1- بررسی تطابق پارامتر های 11 گانه سطح خاک………………. 57

4-3-2- ارائه پارامتر جدید برای روش LFA………………………………..

4-3-3- ارائه LFA تطبیق داده شذه یاCLFA……………………………..

4-3-3-1- تغییرات در پارامتر های شاخص پایداری LFA و ارائه CLFA……..

4-3-3-2- تغییرات در پارامتر های شاخص نفوذپذیری LFA و ارائه CLFA……

4-3-4- بررسی مفید بودن تغییرات در روش LFA  تحت عنوان CLFA………

 

فصل پنجم

5-1- بحث و نتیجه گیری…………………………………………………….. 64

5-2- پیشنهادات……………………………………………………………….. 70

منابع

منابع مورد استفاده…………………………………………………………… 72

چکیده:

یکی از روش های نوین پایش اکوسیستم مرتعی، روش تجزیه و تحلیل عملکرد چشم انداز (LFA) می باشد. هدف از این مطالعه بررسی توانایی این روش در بیان تفاوت های موجود در مناطق مرجع و بحرانی،  بررسی صحت شاخص های سطح خاک LFA  و نیز ارائه LFA تطبیق داده شده (CLFA) درمراتع ییلاقی خشک مرکزی ایران می باشد. روش LFA با 10 تکرار در مناطق مرجع و بحرانی بکار گرفته شد سپس صحت شاخص های ارائه شده، از طریق میزان تبعیت آنها از اندازه گیری های صحرایی (رابطه رگرسیونی) تعیین گردید.  به منظور ارائه CLFA آنالیز حساسیت امتیازات پارامترهای سطح خاک انجام گرفت و در پارامترهای ارزیابی سطح خاک تغییراتی داده شد . سپس صحت شاخص های سطح خاک روش CLFA از طریق اندازه گیری های صحرایی (رابطه رگرسیونی) تعیین گردید. نتایج نشان داد بین شاخص های چرخه عناصر و پایداری سطح خاک در دو منطقه مرجع و بحرانی تفاوت معنی دار وجود دارد (05/0 p>). تفاوت معنی داری بین شاخص های نفوذپذیری در دو منطقه مرجع و بحرانی وجود نداشت (05/0 p>). نتایج بیان نمود صحت شاخص های سطح خاک روش LFA در طبقه صحت متوسط (6/0-4/0R: ) و صحت شاخص های سطح خاک روش CLFA در طبقه صحت کامل(6/0<R) قرار دارند. این نتیجه بیانگر کارایی بیشتر روش CLFA نسبت به روش LFA برای اکوسیستم های مرتعی خشک منطقه ندوشن واقع در مناطق مرکزی ایران می باشد.

1-1- مقدمه

بیشترین سطح خشکی های زمین به مراتع اختصاص دارد و این اکوسیستم ها 47 درصد از مساحت خشکیهای زمین را تشکیل می دهند، مساحت مراتع ایران 94 میلیون هکتار می باشد (مقدم، 1386) که این مقدار قسمت اعظم مساحت کشور می باشد و نحوه بهره برداری ، نگهداری و احیای  این بخش کاملا ضروری است زیرا در راستای توسعه پایدار[1] کشور بایستی به پتانسیل های موجود در این عرصه توجه کافی به عمل آید. به عبارت دیگر  مدیریت اصولی مراتع کشور به لحاظ اینکه قسمت اعظم  مساحت کشور را تشکیل می دهند مساله­ای کاملا ضروری است. در حدود 90 درصد مراتع ایران در اقالیم خشک و نیمه خشک قرار دارند. بارندگی کم و با نوسانات شدید مشخصه اصلی اکوسیستم های مرتعی موجود در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. از سوی دیگر مدیریت اکوسیستم های مرتعی واقع شده در این مناطق بسیار حساس است، زیرا به علت شرایط اکولوژیکی و اقلیمی، آسیب پذیری این نواحی در مقایسه با اکوسیستم های مرتعی نواحی مرطوب و نیمه مرطوب بسیار زیاد بوده و در صورت تخریب در پی بهره برداری بی رویه و غیر اصولی، احیای آنها نیازمند زمان طولانی و در پاره ای از موارد غیر قابل دسترس است. جهت اعمال مدیریت علمی و صحیح بر اکوسیستم های مرتعی، داشتن اطلاعاتی از اکوسیستم به عنوان شاخص های سلامت[2] و کارکرد اکوسیستم2 مورد نیاز است. روش های مورد استفاده جهت ارزیابی مراتع3 شامل روش های درجه بندی مراتع، روش کلیماکس و روش شش فاکتوری هستند(مقدم، 1386). روش درجه بندی مراتع، روشی کیفی و نظری بوده و مانند روش های کمی نتایج دقیقی بدست نمی دهد. روش کلیماکس یک روش کمی است و بر سایر روش های متداول ارجحیت دارد اما عیب عمده این روش آن است که کاربرد آن مستلزم داشتن اطلاعات دقیق از کلیماکس4 منطقه است و این در حالی است که در بسیاری از مراتع کشور قطعه قرق شده که مبین اطلاعاتی پیرامون کلیماکس عرصه است وجود ندارد (مقدم، 1386). روش شش فاکتوری در بخش امتیاز دهی به ترکیب پوشش گیاهی و تکثیر گیاهان مرتعی نیاز به اطلاعاتی در مورد کلیماکس منطقه دارد که در تمام مناطق وجود ندارد.  جهت اطلاع از نحوه عملکرد اکوسیستم مرتعی (گرایش5) از روش های کوادرات ثابت6، ترانسکت ثابت7، و روش امتیاز دادن به خصوصیات مرتع (وزن دهی) استفاده می شود (مقدم، 1386). در روش های کوادرات ثابت و ترانسکت ثابت آماربرداری در یک بازه زمانی از سطح کوادرات یا طول ترانسکت صورت می گیرد. در دو روش اخیر داده های برداشت شده مربوط به شاخص های پوشش گیاهی می باشند که تنها بخشی از اکوسیستم مرتعی (گیاه) مورد ارزیابی قرار می گیرد. در روش وزن دهی به خصوصیات مرتع، برخی ویژگی های خاک آن هم به صورت کیفی امتیاز دهی می شود. به علاوه در این روش تنها می توان جهت گرایش را مشخص کرد بدون اینکه شدت و سرعت آن معلوم شود (مقدم، 1386).

این مسائل در پایش مراتع در سطح جهان به نحوی مشابه وجود داشت. پایش مراتع نوعا توصیفی و محدود به شواهدی بود که از بخش زنده اکوسیستم های مرتعی مبتنی بر نظریه توالی گیاهی بدست می آمد (گلی، 1977)[3]. روش های متداول روش هایی بودند که به میزان گسترده ای وابسته به تنها کاربری فعلی بوده و تولید علوفه مهم ترین رکن خروجی آنها بود (تونگ وی، 2004)[4]. در سطح جهان روش های نوین پایش مرتع بوجود آمده اند که با دیدگاهی اکوسیستمی به پایش مراتع پرداخته و مؤلفه های دیگری علاوه بر پوشش گیاهی را در پایش یک اکوسیستم مرتعی مورد نظر دارند، ولی متاسفانه در کشور ایران هنوز همان روش های قبلی مورد استفاده می باشند و در بخش های اجرایی چون ادارات منابع طبیعی ارزیابی وضعیت اکوسیستم مرتعی معمولا با روش شش فاکتوری و تعیین گرایش آن با روش امتیاز دهی به خصوصیات مرتع صورت می گیرد که همانطور که بیان گردید تنها بخشی از اکوسیستم مرتعی را و آن هم به صورت نیمه کمی پایش می کنند.

عملکرد اکوسیستم های مرتعی خشک و نیمه خشک دنیا به طور گسترده ای تحت تاثیر فرایند های اکولوژیکی و هیدرولوژیکی[5] و پس خورها[6] و عکس العمل های این دو بخش در مقیاس های مختلف می باشد (نوی- میر[7]، 1973 – ویلکوس و همکاران[8]، 2003 – لودویگ و همکاران[9]، 2005). مساله دیگر عدم توجه روش های ارزیابی مرتع موجود در ایران به مسائل هیدرولوژیکی و خاکی اکوسیستم مرتعی است که از مؤلفه های اصلی یک اکوسیستم مرتعی است. رابطه بین فرایند های هیدرولوژیکی و پوشش گیاهی مخصوصا در محیط های با محدودیت آب[10] تنگاتنگ است، خصوصا این که الگو های پوشش گیاهی در این گونه رژیم های رطوبتی ترکیبی از لکه های حاصلخیز[11] با زیست توده زیاد و فضاهای خاک لخت[12] می باشد (ساکو و همکاران[13]، 2006). در فرایند های اصلی یک اکوسیستم در فضای خاک لخت و لکه های حاصلخیز تفاوت بسیار زیادی وجود دارد. به عنوان مثال فرآیند نفوذپذیری دریک اکوسیستم در فضا های مذکور دارای تفاوت قابل توجهی می باشد و این در حالی است که نرخ نفوذپذیری[14] در فرایند هایی چون ایجاد رواناب و تامین رطوبت مورد نیاز گیاهان در مناطق خشک یک عامل اساسی است. میزان آب دریافتی و نفوذ یافته در لکه های حاصلخیز زنده (پوشش گیاهی) می تواند تا 200 درصد میزان بارندگی باشد (والنتین و همکاران[15]، 1999 – دانکرلی[16]، 2002). مکانیسم رواناب نفوذ محرکه ای برای یک پس خور مثبت در اکوسیستم است که همان افزایش رطوبت برای لکه های حاصلخیز گیاهی است و در نهایت سبب تقویت کردن الگوهای پوششی[17] می گردد (پوییگ دفابرگس و همکاران[18]، 1999- والنتین و همکاران، 1999- ویلکوس، 2003- ترنبال و همکاران[19]، 2008).

از سوی دیگر توزیع مجدد آب از فضاهای خاک لخت (ناحیه منبع[20]) در مکان لکه های حاصلخیز پوشش گیاهی (ناحیه جذب[21]) یک فرایند پایه در نواحی خشک است که ممکن است در اثر آشفتگی های وارده به ساختار لکه های حاصلخیز مختل گردد. شایان ذکر است توزیع مجدد آب با توزیع رسوبات و عناصر غذایی توام بوده و نرخ حاصلخیزی منجر به افزایش تولید اولیه[22] اکوسیستم می شود. بر اساس موارد ذکر شده الگوهای پوششی فضای بین لکه ای و لکه های حاصلخیز نقش مهمی را در تعیین میزان رواناب و رسوبات یک اکوسیستم مرتعی علی الخصوص در نواحی خشک و نیمه خشک بازی می کند (کامرات و ایمنسون[23]، 1999- ویلکوس، 2003 – ایمنسون و پرینسون[24]، 2004). ساختار لکه های حاصلخیز و فضاهای بین لکه ای در نواحی خشک و نیمه خشک بر رطوبت خاک اثر دارد و این امر خود تعیین کننده نرخ فرسایش نیز می باشد و کاهش لکه های حاصلخیز پوشش گیاهی منجر به افزایش نرخ رواناب[25] و افزایش فرسایش در باران های شدید شده و منجر به تخریب سرزمین می گردد ( ساکو و همکاران، 2006 – ترنبال و همکاران 2008).

   بر اساس مطالب ذکر شده فرآیند های هیدرولوژیکی یک اکوسیستم مرتعی نقش بسزایی در توزیع مجدد منابع و تولید رواناب و نفوذپذیری دارند. همانگونه که ذکر گردید این فرایندها خود متاثر از الگوی مکانی فضاهای لکه های حاصلخیز و فضاهای بین لکه ای می باشند و از سوی دیگر دارای تاثیر مستقیم بر این الگوها می باشند. بدین معنی که تعیین کننده میزان رشد، شادابی، زادآوری، تراکم، تاج پوشش و دیگر مؤلفه های پوشش گیاهی هستند که در علم مرتعداری مورد توجه بوده و اعمال مدیریت صحیح بر آنها

1-5  فرضیه ها 12

1-6 تعریف متغییر ها 12

1-6-1هویت: 12

1-6-2سبک های هویت: 13

1-6-3 سیستم های فعال سازی /بازداری رفتاری: 16

1-6-4 سبک های مقابله ای: 17

1-6-5 راهبردهای مقابله با استرس… 17

1-6-6سومصرف مواد. 18

1-7 تعاریف عملیاتی: 18

1-7-1سبک های هویت: 18

1-7-2سیستم های فعال سازی /بازداری رفتاری: 18

1-7-3سبک های مقابله ای.. 18

فصل دوم :ادبیات و پیشینه تحقیق.. 19

مقدمه. 20

2-1اعتیاد. 20

2-1-1تاریخچه مواد. 21

2-1-2طبقه بندی مواد. 22

2-1-3 وابستگی.. 25

2-1- 3-1 ملاک های تشخیصی DSM_IV_TRبرای وابستگی به مواد. 26

2-1-4 سوء مصرف مواد. 27

2-1-4-1ملاک های تشخیصی برای سوء مصرف مواد به شرح زیر می باشد: 27

2-1-5 قطع مصرف یا ترک مواد. 28

2-1-5-1 ملاک های DSM_IV_TRبرای ترک مواد: 28

2-1-6همه گیر شناسی.. 29

2-2مصرف مواد در ایران.. 30

2-3 عوامل تاثیر گذار بر مصرف مواد. 30

2-3-1علل فردی.. 30

2-3-2 عوامل محیطی و اجتماعی.. 32

2-3-3 مشکلات هیجانی.. 34

2-3-4عوامل ژنتیکی و زیستی.. 36

2-3-5 سیستم پاداش مغزی.. 37

2-4 تاثیر تعاملی مولفه های متعدد با اعتیاد. 39

2-5مبنای نظری وابستگی به مواد. 40

2-5-1نظریات روان پویشی.. 40

2-5-2نظریات روان تحلیلی.. 40

2-5-3 روانشناختی خود. 41

2-5-4 نظریات رفتاری – شناختی.. 42

2-5-4-1نظریات شناختی.. 43

2-5-5 نظریه های یادگیری.. 43

2-5-5-1 نظریه یادگیری اجتماعی – شناختی.. 43

2-5-5-2نظریه یادگیری اجتماعی.. 44

2-5-6دیدگاه های مبتنی بر ویژگی های درون فردی.. 44

2 -5-6-1مدل بوم شناسی اجتماعی.. 44

2-5-6-2الگوی تحقیر خود. 45

2-5-6-3یادگیری اجتماعی چند مرحله ای.. 45

2-5-7نظریه تعامل خانواده. 46

2-5-8نظریه های یکپارچه نگر. 46

2-5-8-1نظریه رفتار مشکل.. 46

2-5-8-2نظریه گروه همسالان: 47

2-5-8-3 الگوی آسیب پذیری.. 47

2-5-8-4نظریه تفسیر انتخاب عقلایی.. 47

 

2-5-9نظریه های زیستی – روانی.. 48

2-5-9-1 نظریه  وابستگی جسمانی اعتیاد. 48

2-5-9-2 نظریه مشوق مثبت اعتیاد. 48

2-5-10نظریه های اجتماعی – فرهنگی.. 49

2-5-10-1نظریه بی هنجاری.. 49

2-5-10-2نظریه انزوا طلبی مرتون.. 49

2-5-10-3نظریه برچسب زنی.. 49

2-5-11نظریات فیزیولوژیک… 50

2-5-12نظریه ی سیستم انگیزشی.. 50

2-6 اهداف درمان وابستگی به مواد. 51

2-6-1رویکردها ی درمانی وابستگی به مواد. 52

2-6-2 درمان اعتیاد. 52

2-6-2-1درمان دارویی.. 53

2-6-2-2درمان های غیر دارویی.. 54

2-7 سبک های مقابله ای.. 58

2-7-1تعریف سبک های و مهارتهای مقابله ای.. 58

2-7-2 مهارتهای مقابله ای : 58

2-7-3 انواع سبک های مقابله. 60

2-7-4انواع مقابله‌ی کارآمد.. 61

2-7-4-1مقابله‌ی متمرکز بر مسأله. 61

2-7-4-2مقابله‌ی متمرکز بر هیجان.. 62

2-7-5مقابله‌ی ناکارآمد و غیر مفید.. 63

2-7-6عوامل موثر بر انتخاب راهبردهای مقابله‌ای.. 65

2-7-6-1عوامل مربوط به منبع مقابله‌. 65

2-7-6-2عوامل مربوط به ارزیابی‌های موقعیتی.. 66

2-7-7 اهمیت آموزش مهارت‌های سبک های مقابله‌ای.. 67

2-7-8عملکرد اصلی مهارت های مقابله ای.. 68

2-8 سیستم های مغزی ـ رفتاری.. 68

2-8-1 نظریه شخصیتی گری.. 69

2-8-2سیستم فعال سازی رفتاری (BAS) 70

2-8-3سیستم بازداری رفتاری (BIS) 71

2-8-4 سیستم جنگ / گریز (FFS) 73

2-8-5 توصیف سیستمهای مغزی – رفتاری: 74

2-8-5-1 بعد رفتاری: 74

2-8-5-2سطح شناختی.. 75

2-8-5-3بعد عصب شناختی.. 75

2-9 آسیب شناسی روانی وویژگی های شخصیتی مرتبط با وابستگی به مواد. 76

2-10سبکهای هویت… 76

2-10-1 نظریه های هویت… 78

2-10-2 انواع سبک های هویت… 80

2-10-3 تعهد :. 82

2-10-4 شکل گیری هویت در نوجوانی.. 82

2-10-4-1 مدل های شکل گیری هویت… 84

2-10-5 چهار وضعیت هویت من در دید گاه مارسیا 85

2-10-6 تغییر هویت در نوجوانی.. 91

2-10-6-1 مکانیسم های تغییر هویت… 92

2-10-7پیشینه پژوهش… 93

2-10-7-1پیشینه داخلی پژوهش… 93

2-10-7-2پیشینه خارجی پژوهش… 97

2-10-8جمع بندی نتایج پیشینه های پژوهش… 100

فصل سوم: روش پژوهش… 102

3-1روش پژوهش… 103

3-2جامعه آماری.. 103

3-3روش نمونه‏گیری و حجم نمونه: 103

3-4روش گردآوری داده‏ها: 104

3-5 ابزارگردآوری اطلاعات: 104

3-5-1 مقیاس سیستمهای مغزی / رفتاری (BIS، BAS): 104

3-5-2 پرسشنامه ی سبک های مقابله با استرس: 105

3-5-3 پرسشنامه سبک های هویت:(ISI-6G) 106

3-6 روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها: 106

فصل چهارم: یافته های پژوهش و تجزیه و تحلیل دادهها 107

4-1 ویژگی های جمعیت شناختی.. 108

4-2 یافته های توصیفی.. 109

4-3 یافته های استنباطی.. 112

فصل پنجم: تفسیرونتیجه‌گیری و جمع‌بندی.. 120

5-1مقدمه. 121

5-2 بحث و نتیجه‌گیری: 121

5-3نتیجه گیری کلی.. 125

5-4محدودیت‌های پژوهش… 126

5-5پیشنهادات… 126

5-6پیشنهاد کاربردی پژوهش… 127

منابع: 128

منابع فارسی.. 128

منابع انگلیسی.. 133

ضمائم. 129

 

 

 

 

فهرست جداول

شکل2-1 تعامل عومل موثر در شکل گیری وابستگی به مواد. 39

نمودار (2-1) نمودار سیستم بازداری رفتاری ایجاد اختلال. 73

جدول 2-1 پایگاههای هویت مارسیا بر اساس دو معیار تعهد وکاوش (به نقل از رومانو،2004) 86

جدول 4-1: توزیع فراوانی ودرصد فراوانی آزمودنی ها براساس متغیرشغل.. 108

جدول 4-2: توزیع فراوانی ودرصد فراوانی آزمودنیها براساس متغییر تاهل.. 108

جدول 4-3: توزیع فراوانی ودرصد فراوانی آزمودنیها براساس متغییر تحصیلات.. 109

جدول 4-4: توزیع فراوانی ودرصد فراوانی آزمودنیها براساس متغییر سن.. 109

جدول 4-5: میانگین و انحراف معیار سیستم فعال سازی/ بازداری در گروه های مورد مطالعه  109

جدول 4-6: میانگین و انحراف معیار سبک های مقابله ای در گروه های مورد مطالعه. 110

جدول 4-7: میانگین و انحراف معیار سبک های هویت در گروه های مورد مطالعه. 111

جدول 4-8: نتایج آزمون لوین برای مولفه های سبک های هویت… 112

جدول 4-9: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیره سبک های هویت و تعهد. 112

جدول 4-10: نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) بر روی سبک های هویت و تعهد  113

جدول 4-11: نتایج آزمون لوین برای مولفه های سیستم فعال سازی/بازداری.. 114

جدول 4-12: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیره سیستم فعال سازی/بازداری.. 114

جدول 4-13: نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (آنوا) بر روی سیستم فعال سازی/بازداری   115

جدول 4-14: نتایج آزمون لوین برای مولفه های سبک های مقابله ای.. 116

جدول 4-15: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیره سبک های مقابله ای.. 116

جدول 4-16: نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) بر روی سبک های مقابله ای.. 117

جدول 4-17: نتایج آزمون لوین برای مولفه های سبک های مقابله ای.. 118

جدول 4-18: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیره مولفه های سبک اجتنابی.. 118

جدول 4-19: نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) بر روی مولفه های سبک اجتنابی   119

جدول سوالات مقیاس های سبک هویت… 132

 

 

 

چکیده :
پژوهش حاضر با هدف مقایسه سبکهای هویت وسبکهای مقابله ای وسیستم های فعال سازی /بازداری رفتاری در معتادان وافراد بهنجار انجام شد.روش مورد استفاده ،علی- مقایسه ای وابزار تحقیق، شامل پرسشنامه سبکهای هویت برزونسکی ،راهبردهای مقابله ای با استرس(CISS) اندلروپارکر،مقیاس BAS/BIS بود.نمونه آماری تحقیق ،شامل 75 نفراز معتادان بستر ی در مراکز  اقامتی چهار گانه ترک اعتیاد شهر اردبیل(آزادی ،تولد دوباره سبلان ،همیاران سلامت پاک،آرمان سبز)  و تعداد 75 نفرافرادبهنجار که به روش تصادفی،انتخاب شد که بوسیله ابزار های پژوهش سنجش شدندو برای حلیل اطلاعات از نرم افزار spss و برای تحلیل فرضیات از تحلیل واریانس چند متغیره مانوا استفاده شد نتایج بدست آمده نشان داد که تفاوت معناداری بین سبک های هویت، سبک های مقابله­ای و سیستم های فعال سازی/ بازداری رفتاری در معتادان و افراد بهنجار می­باشد در نتیجه می توان چنین گفت که سبک­های ، هویت سردرگم و سبک مقابله ای هیجان مدار از جمله متغیرهای روانشناختی منفی هستند که می تواند تاثیر زیادی بر مصرف مواد داشته باشند، بنابراین نیازمند برنامه ریزی مناسب و جامع جهت تعدیل و اصلاح این متغیرها می باشد.

 

کلید واژه:سبک های هویت ،سبکهای مقابله ای ،سیستم های فعال سازی/ باز داری رفتاری،سومصرف مواد

 

 

 

فصل اول
 

کلیات پژوهش1-1مقدمه :
اعتیاد[1] به مواد مخدر، بیماری روانی عودکننده و مزمنی است که توام با اختلالات انگیزشی شدید و از دست دادن تسلط رفتاری است و منجر به ویرانی شخصیت می­شود. میلیون­ها انسان از این اختلال رنج می­برند که اغلب با دیگر بیماری­های روانی بروز و ظهور یافته و هزینه­های اقتصادی و اجتماعی گوناگونی را بر جامعه تحمیل می­کند.درسراسر جهان تعدادمصرف کنندگان مواد 190میلیون نفر می رسند ،آمار رسمی ،تعداد معتادان کشور را 1-2میلیون نفر با میانگین سنی 18سال ذکر می کند این درحالی است که 11میلیون نفر از جمعیت کشوربا مشکل اعتیاد خود واطرافیان مواجه هستند(شفیعی،رهگذر،2004،ضیا الدین وزارع زاده وحشمتی ،1385 به نقل از حمیدکاظمی ،سپیده مرتضوی،1393 )

چندین دهه تحقیق و پژوهش به اثبات رسانیده است که مصرف مواد مخدر، کارکرد طبیعی قشر پاداش‌دهی مغز را مورد آسیب قرار داده و مصرف مداوم مواد مخدر باعث انحراف در عملکرد سیستم پاداش‌دهی مغز می‌شود.چنین انحرافاتی در بافت‌های مغزی، انتقال­دهنده­های عصبی و سطوح ناحیه‌ای پردازش اطلاعات مغز به دنبال مصرف مواد مخدر ظاهر می­شود که هم در نمونه­ی حیوانی و هم در انسان به اثبات رسیده است.

علاوه بر آن، این که چرا در برخی افراد معتاد اختلالات روانی گسترش می­یابند واضح نیست. روند رو به افزایش مصرف مواد در بین نوجوانان بسیار نگران کننده است، زیرا اکثر  نوجوانان که مصرف مواد را در سالهای اولیه نوجوانی آغاز می کنند به مصرف این مواد درسالهای آینده ادامه می دهند که میزان مصرف و مشکلات مرتبط با آن نیز افزایش  می یابد ( محمد خانی، 1385).

نوجوانی غالبا بعنوان یک دوره مهم روانشناختی توصیف شده است. در طول نوجوانی افراد، نوعا با دامنه گسترده ای از رفتارها و الگوهای سبک زندگی روبرو میشوند(پور چناری وگلزاری1387). این فرایند بعنوان بخشی از فرایند طبیعی جدایی از والدین، رشد حس خودمختاری و استقلال و ایجاد هویت [2]شخصی برای عملکرد سودمند در دوران بزرگسالی رخ میدهد. فشارها و استرس های دوران نوجوانی خطراتی مانند سیگارکشیدن ومصرف مشروبات را افزایش می دهند.(بوتوین[3] وبوتوین به نقل از  لوینسون[4]،رویز[5]،میلمن[6]،لانگرود[7]،1997).

هر چند که همه نوجوانان این مراحل رشد را به نسبت یکسان وبطور موفقیت آمیز طی نمی کنند .برخی از نوجوانان به هویت یکپارچه دست می یابند ،در حالی که برخی از نوجوانان در وضعیت هویتی سردرگمی می مانند . همچنین نوجوانان ممکن  است به مصرف مواد مشغول شوند زیرا مواد برای آنها معنایی از ایجاد مسئولیت مشترک با گروه مرجع خاص، طغیان در برابر اقتدار والدین یا ایجاد هویت فردی شان فراهم می کند

بر اساس مطالعات انجام شده 4درصد از افراد زیر 15سال و4/24درصد در سنین 19-15سالگی ودر کل3/56درصد در سن زیر 24سالگی مصرف مواد مخدر را شروع کرده اند (معاونت امور فرهنگی وپیشگیری سازمان بهزیستی ،1378)مطالعه دیگر میزان شیوع سوءمصرف مواد[8] در دانش آموزان ایران را 7/5درصد گزارش کرده است (موسوی 1379،به نقل از اللهوردی پور وهمکاران 1384).   یکی از عواملی که در پژوهش های متعددی موثر بودن آن مورد تایید قرار گرفته، سبک های مقابله ای[9] است.واین یکی از متغییر های موثر بر سلامت روانی در دوره نوجوانی است که نوجوانان برای رویاروی با فشار های روانی محیط خود بکار می گیرد که البته مقابله در نوجوانان به شیوههای مختلف مفهوم پردازی واندازه گیری  شده است .

امروزه تنیدگی و استرس به بخش مهم و اجتناب ناپذیری در زندگی آدمی تبدیل شده است. بررسی ها در زمینه تنیدگی بر این نکته تاکید دارند که آنچه سلامت رفتار را با خطر روبرو می سازد خود تنیدگی نیست بلکه شیوه ارزیابی فرد از تنیدگی و روش های مقابله و مدیریت تنیدگی می باشد (نیکل [10]و اگل[11]، 2006)

1-2  بیان مسئله:
یکی از تکالیف اساسی رشد دوران نوجوانی ،تحول هویت پایدار ومنسجم است (اریکسون؛به نقل از برزونسکی ،2008). رشد هویت سالم با درگیر شدن در اعمال وفعالیت های گوناگون که اطلاعاتی را درباره “خود”وتعهد درباره ی عقایدی درباره ی دیگران وترجیحات دیگران فراهم می آورد مرتبط است (مارسیا[12] ،1980) شکل گیری هویت و دستیابی به تعریفی منسجم از خود، مهم ترین جنبه رشد روانی و اجتماعی انسان است. انتخاب ارزش ها، باورها و اهداف زندگی، مهم ترین مشخصه‌های اصلی هویت را در دوره نوجوانی و جوانی تشکیل می دهند(کاور و وایت[13]2009 ). در مطالعه شخصیت انسان، هویت جنبه اساسی و درونی است که به کمک آن، فرد با گذشته خود ارتباط یافته، در زندگی احساس تداوم و یکپارچگی می کند. شکل گیری هویت، ترکیبی از مهارت ها، جهان بینی و همانند سازی های دوران کودکی است که به صورت یک کل کم و بیش منسجم، پیوسته و منحصر به فرد در می آید که برای فرد، حس تداوم گذشته و جهت گیری به سوی آینده را فراهم می سازد.اریکسون بر این باور است که شکل گیری و پذیرش هویت فرد، تکلیفی به طور کامل، دشوار و اضطراب زا است. افرادی که به هویت قوی دست می یابند، برای رویارویی با مسائل بزرگسالی آماده می شوند و افرادی که نمی توانند به چنین هویتی دست یابند، بحران هویت را تجربه می کنند؛ چنین افرادی نمی دانند به کجا تعلق دارند یا می خواهند به کجا بروند (اسنیدوایتال[14]،2009)در نتیجه ممکن است از مسیر بهنجار، تحصیل، شغل و ازدواج کناره گیری نمایند.

در این میان یکی از معضلاتی که اخیرا گریبانگیر خانواده ها می باشد معضل مواد مخدر و اعتیاد به آن است. سوءمصرف مواد  به الگویی غیر انطباقی از مصرف مواد گفته می شود که منجر به مشکلات مکرر و پیامدهای سوء می شود و مجموعه ای از علائم شناختی، رفتاری و روانشناختی را در بر می گیرد(دهقانی ،زارع،صدقی وپورموحد،1388).  افزایش مصرف مواد مخدر میان جوانان و تنوع آن یکی از حادتر ین مشکلات بهداشتی جوانان است.  در این بین فعال سازی /  بازداری رفتار  از متغیرهایی است که اخیراً در رابطه با سوءمصرف مواد مورد بررسی قرار گرفته است(سلیمانیان و همکاران، 1392) . گری[15] توضیح می دهد که چگونه صفات شخصیتی مرتبط با مغز، افراد را مستعد اختلالات و آسیب روان شناختی می کند. در نظریه ی گری دو سیستم اساسی مغزی وجود دارد که رفتار و هیجان ها را کنترل می‌کند(گری،1990). سیستم بازداری رفتاری[16] که به وسیله محرک شرطی که با تنبیه یا حذف پاداش ارتباط دارد، فعال می شود و سیستم فعال ساز رفتاری[17] که به وسیله‌ی محرکی که با پاداش یا پایان دادن به تنبیهی که به منظور هدایت ارگانیزم به سوی محرک ارتباط دارد، فعال می شود. افرادی که حساسیت بالایی در سیستم فعال ساز رفتار دارند بیشتر تمایل دارند تا رفتار گرایشی و عاطفه ی مثبت را در شرایط تحریک که با پاداش همراه است تجربه کنند(کارور ووایت،1994؛داو ولوگستن[18]،2004،فاولس[19]،2000). کارور و وایت سیستم بازداری رفتار را با اضطراب و ناکامی و سیستم فعال سازی رفتار را با امید آسودگی مرتبط می داند. بنابراین، به نظر می رسد حساسیت متفاوت سیستم های مغزی/ رفتاری در افراد مختلف، آسیب پذیری آن ها را برای تجربه حالات مختلف روانشناختی تحت تأثیر قرار می دهدجانسون،ترنر،وایواتا(2003)و ایگمار[20]، فرانکن[21] ،موریس[22] وگورگیوا [23](200) نقش سیستم فعال سازی را در سوءمصرف مواد نشان داه اند.

درمورد سبب شناسی گرایش به سومصرف مواد ،فرضیه های مختلفی بیان شده است وعوامل متفاوتی رادر ایجاد آن دخیل می دانند،اما هیچ یک از آنها به تنهای نمی توانند مصرف مواد را تبیین کنند.ازجمله عواملی که به عنوان عامل تحولی مطرح است ،موضوع هویت وسبکهای هویت یابی[24](اطلاعاتی[25] ،هنجاری[26] وسردرگم /اجتنابی[27] )است .به کمک هویت است که افراد به تعریفی از خویشتن می‌رسند که اگر این تعریف باواقعیت اجتماعی آن در تعارض باشد ؛حالتهای چون عدم پختگی،فشار روانی ومشکلات رفتاری را تجربه می کنند.اگرفرایند هویت یابی نوجوانان مختل شود،نوجوانان دچار آشفتگی هویت یاآشفتگی نقش اجتماعی خود خواهندشد که می تواند سبب بزهکاری،ناسازگاری های اجتماعی،اختلال در هویت جنسی وحملات روان پریشانه گردد(نارنجی ها،1388). در حال حاضردربین نوجوانان درسراسرجهان شیوع روزافزون سومصرف مواد مخدر به چشم می خورد (کوثر ،سماوی وحسین چاری،1388).پژوهش ها از یک سو حاکی از آن هستند که بیش از 90درصد از سومصرف کنندگان[28] مواد مخدر ،مصرف مواد را درنوجوانی آغاز می‌کنند (ماک[29] 2001؛ اسوادی[30] 1999،سماوی وحسین چاری ،1388)واز دیگر سو،براساس پژوهش های انجام شده،ویژگیهای شخصیتی به عنوان متغیرهای زمینه ساز وتعدیل کننده ،نفش مهمی را درشروع وادامه سومصرف مواد مخدر در گروه های سنی وجنسی وفرهنگی مختلف ایفا می کنند.دراین راستا ،پاره ای از پژوهش ها به رابطه پایگاه های هویت  به عنوان هویت متغیرهای شخصیتی با سومصرف مواد مخدر در نوجوانان وجوانان پرداخته اند ،ولی پژوهشی که مقایسه سبکهای هویت و سبکهای مقابله ای[31] و سیستم های فعال سازی[32]/ بازداری رفتاری[33] در معتادان و افراد بهنجار را انجام داده باشند، پیدا نشد.  با توجه به این که اعتیاد به یک مساله حاد وگریبانگیر در کشور ما تبدیل شده است ورویکرد نظارتی – پلیسی در کنترل آن چندان موفق نبوده ،ضرورت دارد که تحقیقات دقیقی در زمینه شناسایی ابعاد مختلف روانی – اجتماعی واقتصادی وزیستی_شخصیتی(گری،2000)وفرهنگی آن صورت گیرد .پژوهش هابرای بررسی رابطه میان BASورفتارهای گرایشی یا تمایلی ،رابطه این سامانه ومصرف مواد را مورد بررسی قرار داده اند.پژوهش های لوکستون[34] وداو [35](2001)وجروم[36] (1999) رابطه میان BAS ومصرف وسومصرف مواد را در جمعیت غیر بالینی تایید کرده اند. در پژوهشی دیگری (جانسون[37]،ترونر[38] وایواتا[39]،2003)نشان داده شد سطوح بالای پاسخ دهی به پاداش وانگیختگی BAS با سومصرف الکل درطول زندگی ارتباط دارد .هم چنین فرانکن، موریس وجورجیوا[40] (2006)نشان دادند افراد معتاد در مقایسه با دوگروه کنترل الکلی وافراد بهنجار ،بطور معنادار نمره بالاتری در خرده مقیاس BASمقیاس های سیستم بازداری  رفتاری /سیستم فعالیت رفتاری (BAS/BIS ) ( کارور ووایت ،1994)داشتند.

در این بین تدابیر مقابله ای افکار و رفتارهایی هستند که پس از روبه رو شدن فرد با رویداد استرس زا به کار گرفته می شوند .در حالی که منابع مقابله ای ویژگی های خود شخص هستند که قبل از وقوع استرس وجود دارند، مانند برخورداری از عزت نفس، احساس تسلط بر موقعیت، سبک های شناختی، منبع کنترل، خوداثربخشی و توانایی حل مسئله (وفایی بوربور ۱۳۷۸). از جمله امور مهم در این رابطه ارزیابی فرد از توانایی های خودش برای رویارویی با مسئله است. این ارزیابی ها ممکن است مطابق با واقعیت و توانایی های واقعی فرد باشد و یا مطابق با واقعیت و توانایی های او نباشد، ولی هر چه هست برداشت های فرد از توانایی ها و قابلیت هایش تعیین کننده اصلی برای مقابله با دشواری ها می باشد یکی از اهداف مهم در ارتباط با سبک های مقابله ای در میان معتادان این است که مشخص کنیم چه نوع راهبردهـای مقابلـه ای در جمعیـت بـالینی خـاص بـا سـازگاری بهتری همراه است. در واقع، ارتباط نوع خاصی از مقابله برای پیش بینـی انـسجام بیمـار، بـه نوع خاصی از شـرایط اسـترس زایـی بـستگی دارد کـه فـرد را درگیـر خـود کـرده اسـت. مشخص شده اسـت کـه مقابلـه مـساله محـور درمعتادانی که تصور می کنند، کنترل بیشتری بر شرایط استرس زای خود دارنـد بـا پیامـدهای مطلوبی همراه است و مقابله هیجـان محـور در معتادانی کـه تـصور مـی کردنـد بـر شـرایط استرس زا کنترل کمتری دارند، با پیامدهای مطلوبی همراه بود.

باعنایت به آنچه که گذشت درخصوص موضوع تحقیق، هرکدام از مولفه ها ، باموارد گوناگونی مورد بررسی قرارگرفته ولی تا کنون تحقیقی یا بررسی در خصوص سه متغییربصورت همزمان انجام نشده است .لذا به لحاظ اهمیت مسئله که یکی از بحران‌های جامعه امروزی است ، این موضوع انتخاب شده است. و با توجه به مطالب فوق مسئله اصلی این تحقیق مقایسه سبک های هویت وسبکهای مقابله ای و سیستم فعال سازی /بازداری رفتاری( BAS/BIS ) در معتادان و افراد بهنجار می باشد.

1-3  اهمیت و ضرورت تحقیق
 

اعتیاد که یک بیماری جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی است (گالانتر[41]، 2006) و پیامدهای ناخوشایند آن از مهم ترین دغدغه های جوامع و یکی از ناگوارترین آسیب های اجتماعی است و مدت هاست که نظر متخصصین بهداشت روانی را به خود جلب کرده است (مارتین[42]، 2007). و به عنوان یکی از موضوعات اساسی در ارتباط با سلامت جوانان مطرح است (گرکین[43] و شر[44]، 2006). نوجوانان و جوانان در هر کشوری به لحاظ تحرک اجتماعی و بالندگی نقش محوری را در توسعه همه جانبه ایفا می کنند. برای رسیدن به اهداف توسعه و پیشرفت کشور، شناسایی مشکلات و مسائل پیش رو از اهمیت زیادی بر خوردار است. در این راستا شناسایی جوانان در معرض خطر سوء مصرف مواد و سایر رفتار های پر خطر باید از دغدغه های اساسی متولیان تعلیم و تربیت باشد. از آنجا که نوجوانی زمان تجربه کردن و انتخاب های شخصی بوده و هویت شخص در این زمان شکل می گیرد، جوانان و نوجوانان در برابر مصرف مواد و رفتارهای پر خطر بسیار آسیب پذیر هستند. به همین دلیل شناخت عوامل موثر در پیشگیری و حفظ جوانان و نوجوانان از مصرف مواد و رفتار های پر خطر اهمیت بسیاری دارد (خلج آبادی فراهانی و عبادی، 1382). از سویی میزان مصرف مواد در نوجوانان و جوانان روز به روز افزایش می یابد و برای کنترل این امر لازم است در برنامه های پیشگیری و درمان از روی آوردهای جدید بهره گرفته شود . یافته های بالینی نشان داده است که در شکل گیری وابستگی به مواد واختلال سوءمصرف مواد ، عوامل گوناگون روانشناختی اجتماعی، خانوادگی و زیست شناختی درگیر هستند ( بشارت ،میر زمانی وپور حسین،1380؛پور شهباز، شاملو، جزایری و قاضی طباطبایی،1384؛دباغی ،1386، مجید، کولدر و استرود[45]، 2009؛فرانکویس[46]،اوریاکومب وتیگنول[47]،2000).  تحقیق و پژوهش به اثبات رسانیده است که مصرف مواد مخدر، کارکرد طبیعی قشر پاداش‌دهی مغز را مورد آسیب قرار داده و مصرف مداوم مواد مخدر باعث انحراف در عملکرد سیستم پاداش‌دهی مغز می‌شود.چنین انحرافاتی در بافت‌های مغزی، انتقال­دهنده­های عصبی و سطوح ناحیه‌ای پردازش اطلاعات مغز به دنبال مصرف مواد مخدر ظاهر می­شود که هم در نمونه­ی حیوانی و هم در انسان به اثبات رسیده است.

علاوه بر آن، این که چرا در برخی افراد معتاد اختلالات روانی گسترش می­یابند واضح نیست. دیدگاه­های متفاوتی وجود دارند که تلاش می­کنند این موضوع را توضیح دهند. مباحث سبب­شناسی اختلالات روانی و اعتیاد، به طور جداگانه این دو اختلال را این گونه شرح می­دهند که اختلالات روانی خطر اعتیاد به مواد مخدر را افزایش داده و هم­چنین مصرف مواد نیز می­تواند خطر ابتلا به بیماری روانی را افزایش دهد(گری، 2010).

با بازنگری ادبیات پژوهش‌های پیشین در نظریه­ی حساسیت به تقویت گری[48] می توان شخصیت را بعنوان یک الگوی زیستی را ارایه نمود که شامل سه سیستم مغزی­رفتاری است. در این بین شواهد پژوهشی فوق موید این نکته می باشد که سبک های مقابله ای و عناصر آن نقش تعیین کننده ای در آمادگی به مصرف مواد و یا پیشگیری دارند. بنابراین، می توان گفت سبک های مقابله ای از طریق ساز و کارهایی چون کنترل محرک، شناسایی موقعیت های پر خطر، کاهش مواجهه با نشانه های راه اندازی، راهبردهای حل مسأله، مدیریت استرس و در نهایت بازشناسی عوامل هیجانی موثر در میل به مصرف و مقابله با آنها موجب کاهش مصرف مواد و در نهایت پیشگیری می شود (براون[49]، 2004).بالا بودن آمار افراد وابسته به مواد درکشور وهمچنین نیازمبرم به برنامه هایی در خصوص پیشگیری وکاهش مصرف مواد وبا عنایت به کم بودن پژوهش های مربوط به مداخلات روانشناختی نظیر مهارتهای مقابله ای و سبک های هویت وسیستم ها ی فعال سازی /بازداری رفتاری در اعتیاد،انجام پژوهش حاضر در کنار مداخلات دیگر ضروری به نظر می رسد .

[1]– .addiction

[2] Identity

[3]– Botvin

[4] -Levinson

[5] -royce

[6] -Millmen

[7] -lon

[8] -substance abusee

[9] -Coping styles

[10] -NicKel

[11] -Aigle

[12] -Marcia

[13] -Cover&White

[14] – Send & etal

[15] – Gray

[16] -Behavioral Inhibition System

[17] – Behavioral Active System

[18] -Dawe&loxton

[19]-Fowles

[20] -Egmar

[21] -Franken

[22] -Muris

[23] -IngmarFranken&Muris&Georgieva

[24] – identity style

» مقدمه «


از زمانی که خطوط مایکرواستریپ در مایکرویو به کار رفت ، دیده می شد که مقداری از توانی

که به خط وارد می شود به صورت تشعشع تلف می شود . به همین دلیل ساختار آنتن

مایکرواستریپ ابداع گردید .

نخستین تحقیقات در زمینه آنتن مایکرواستریپ ( مدار چاپی ) در آمریکا توسط Deschamps در سال . 1953 و در فرانسه Baissiont و Gutton در سال 1955 منتشر گردید .
اما عملاً زمان زیادی حدود 20 سال طول کشید تا در سال 1970 توسط Mowell و Munson

اولین آنتن ساخته شد که به مرور زمان با تحقیقات زیادی که در مورد آرایه های این نوع آنتن

انجام گرفت انواع مختلفی از آنها بدست آمده است . بعضی از انواع این آنتن ها نظیر دی پل چاپی .

شکافی چاپی ، دی پل خم شده چاپی قبل از طرح ایده آنتن های مدار چاپی ساخته شده بودند .

سپس با عنوان شدن این موضوع آنتنهای بالا نیز با کمی تغییر در این ساختار به کار گرفته شدند .

آنتنهای مایکرواستریپ با توجه به مزایای زیادی مانند قیمت پایین سازگاری با مدارات چاپی وزن و

حجم کم ، ساخت آسان ، باعث شده که به مرور زمان کاربردهای فراوانی در میان آنتنهای

مایکروویو داشته باشد .

آنتنهای مایکرواستریپ نسبت به آنتنهای دیگر مزایای زیادی دارند . مزایای اصلی آن عبارتند

از :

-1 به دلیل نازک بودن قطر این آنتن می تواند به راحتی بر روی بدنه هواپیما و ماهواره یا

موشک نصب شود .

-2 سطح مقطع پراکندگی آن کم است .

-3 با تغییر محل تغذیه می توان پلاریزاسیونهای مختلف خطی ، دایره ای راست گرد و چپ

گرد را بوجود آورد .

-4 حجم کم و وزن کم این نوع آنتن

-5 هزینه ناچیز ساخت این آنتنها به طور انبوه

-6 این نوع آنتن با چند فرکانس کار ( ( Dual frequency قابل ساخت است .

-7 به دلیل سازگاری با مدارات مخابراتی و قابلیت ساخت این نوع آنتن روی بردها ، مجموعه

مدارها و آنتن را در یکجا می توان جمع نمود

-8 خط تغذیه و شبکه تطبیق همزمان با ساخت آنتن قابل ساخت می باشد .

این مزایا باعث گردیده که کاربرد این نوع آنتن در رنج فرکانس 100MHz – 50GH z

گسترش یابد .

اما این آنتنها دارای محدودیت های اساسی نیز می باشند که از مهمترین آن می توان به

پهنای باند باریک آن اشاره کرد . این پهنای باند به فاصله بین المان تشعشع کننده و صفحه زمین

وابسته است . هر چه فاصله کمتر باشد پهنای باند نیز کمتر خواهد بود .

توان تشعشعی آنتن مایکرواستریپ ارتباطی به ضخامت لایه عایق ندارد و مستقل از آن می

باشد . یکی دیگر از محدودیت های مهم این نوع آنتنها تلفات خطوط تغذیه است . شبکه تغذیه این

نوع آنتنها معمولاً همراه با المان تشعشع کننده بر روی لایه عایق چاپ می شوند . که باعث افزایش

تلفات توان می گردد .

انتقال و تلف شدن توان به علت وجود امواج سطحی در لایه عایق از یک خط به خط دیگر

یکی از محدودیت ها و عیوب آنتن مایکرو استریپ می باشد .
 
به طور کلی می توان معایب آنتن مایکرو استریپ را به صورت زیر خلاصه کرد :

-1 محدودیت و داشتن حداکثر گین قابل دسترس از آنتن در حدود 20dB

-2 پهنای باند باریک

-3 بین خط تغذیه و تشعشع کننده ، ایزولاسیون کمی وجود دارد .

-4 توان خروجی پایین .

-5 تلفات بالا که در نتیجه باعث کاهش گین می شود .

-6 تحریک شدن امواج سطحی .

کلیات

هدف :

با توجه به مزایای آنتنهای مایکرو استریپ که در مورد آنها بحث شد از قبیل حجم کم

سادگی ساخت قیمت پایین کاربرد بسیار گسترده ای در صنایع نظامی و تجاری پیدا کرده است از

این رو در سالیان اخیر تحقیقات بسیار زیادی در ساخت انواع مختلف آنتنهای مایکرو استریپ

صورت گرفته است و در حال حاضر شاهد تنوع بسیار زیادی از نظر ساختمان و نوع کاربرد آن

هستیم .

یکی از کاربردهای آنتن مایکرو استریپ که مورد علاقه دانشمندان واقع گردیده ارسال

امواج مایکرو ویو با پلاریزاسیون دایروی است که مطالعات وسیعی جهت حصول این امر بر روی

پچهای دایروی و مربعی صورت پذیرفته و مقالات زیادی در این زمینه موجود می باشد. متاسفانه

1-3- مروری بر دارو درمانی و پیشگیری دارویی در حیوانات.. 3

1-4- داروها وهورمون های مصرفی در حیوانات.. 5

1-4- 1- داروهای کوکسیدیوستاتیک… 6

1-4-2- داروهای تیرئوستاتیک… 6

1-4- 3-داروهای آرام بخش… 6

1-4-4-هورمون ها 7

1-4-5 -آنتی بیوتیک ها 7

1-4- 5-1-انواع آنتی بیوتیک و کاربرد آنها 8

1-4-5-2 -انواع آنتی بیوتیک از نظر میزان سمیت.. 14

1-4- 5-3- اهداف و مکانیسم عمل آنتی بیوتیک 15

1-5- تاثیر استفاده از آنتی بیوتیک ها در دام بر سلامتی . 16

1- 5- 1- فرایند فارماکودینامیک کلرامفنیکل. 17

1- 5- 2- فرایند فارماکوکینیتیک کلرامفنیکل… 18

1- 5 -3 – اثرات توکسیک و جانبی کلرامفنیکل. 18

1-5 -3- 1- مهار برگشت پذیر مغز استخوان. 18

1-5 -3-2- کم خونی آپلاستیک… 18

1-5-3-3- سندروم خاکستری در نوزادان. 19

1-6- زمان قطع دارو. 19

1-7- باقی مانده دارویی.. 21

1-7-.1- میزان دریافت مجاز روزانه. 21

1-7 -2- حداکثر باقی مانده مجاز دارویی.. 21

1-7-3- آثار سوء ناشی از باقیمانده دارویی.. 22

1-7-3- 1- خطرات باقیمانده ها برای مصرف کنندگان. 22

1- 7-3-2- خطرات ایجاد اختلال در فروش محصولات.. 23

1-8- عوامل موثر بر کیفیت گوشت طیور. 24

1-8-1- آلودگی های گوشت طیور. 25

1-9- روش های تشخیص و شناسایی باقیمانده ترکیبات دارویی.. 26

1-9-1- روش های شیمیایی.. 26

1-9-2- روش های میکروبیولوژی.. 27

1-9-3- روش های ایمونولوژیکی.. 27

1-10- اهداف تحقیق. 30

فصل دوم: بررسی منابع

2-1- بررسی باقیمانده آنتی بیوتیک در گوشت ماکیان. 31

2-2- بررسی باقیمانده آنتی بیوتیک در گوشت دام 35

2-3- بررسی باقیمانده آنتی بیوتیک در شیر. 37

2-4- بررسی باقیمانده آنتی بیوتیک در تخم مرغ… 42

فصل سوم: مواد و روشها

3-1- روش تعیین باقیمانده آنتی بیوتیک جنتامایسین درنمونه های گوشت مرغ. 44

3-1-1- مواد ووسائل مورد نیاز. 44

3-2- روش کار. 45

3-2-1- آماده سازی نمونه. 45

3-2-2- آماده سازی محلول های موجود در کیت.. 45

3-3- روش تعیین باقیمانده آنتی بیوتیک كلرامفنیكل درنمونه های گوشت مرغ. 46

3-3-1- مواد ووسائل مورد نیاز. 46

3-3-2- روش کار. 47

3-3-2-1- آماده سازی نمونه. 47

3-4- نحوه نمونه برداری.. 49

3-5-بررسی فرایند انجماد. 49

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل نتایج

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1- نتیجه گیری. 60

 

5-2- نكات قابل توجه جهت پیشگیری از حضور باقیمانده آنتی بیوتیكی در گوشت.. 60

5-3- پیشنهادات.. 61

فهرست منابع 62

چکیده انگلیسی… 70

چکیده

آنتی بیوتیك ها از جمله داروهایی هستند كه به فراوانی در حیوانات مزرعه مورد مصرف قرار می گیرند. از این داروها علاوه بر درمان، در جهت افزایش رشد نیز استفاده می شود و به جهت ارتباط این قضیه با مسائل اقتصادی متاسفانه میزان مصرف این مواد بیش از مقادیر توصیه شده است. دریافت مداوم آنتی بیوتیك ها در جیره ی غذایی می تواند از جنبه های مختلف، بهداشت عمومی را تهدید كند. ایجاد مقاومت آنتی بیوتیكی و متعاقب آن بروز مشكلات جدی در درمان بیماری ها حساسیت های ناشی از مصرف فرآورده های دامی حاوی آنتی بیوتیك و از بین رفتن فلور باكتریایی دستگاه گوارش از عوارض بقایای آنتی بیوتیك در غذاست. كلرامفنیكل آنتی بیوتیك وسیع الطیفی است كه علاوه بر اثرات فوق، سبب تضعیف مغز استخوان و یك نوع كم خونی آپلاستیك كشنده نادر می شود. طبق شواهد موجود بنا به روند غیر قانونی مصرف آنتی بیوتیك کلرامفنیکل و استفاده نادرست از جنتامایسین در مزارع، بررسی بقایای آنها ضروری است. باتوجه به عوارض جدی ناشی از باقیمانده های آنتی بیوتیک در مواد غذایی هدف از انجام این تحقیق بررسی گوشت مرغ توزیع شده در سطح شهرستانهای سمنان، گرمسار و دامغان از نظر حضور یا عدم حضور باقیمانده آنتی بیوتیك های کلرامفنیکل و جنتامایسین و بررسی اثر فرایند انجماد برمیزان بقایای آنتی بیوتیک هادر نمونه های آلوده می باشد. اساس كار تحقیق، استفاده از دستگاه الایزا ریدر [1]می باشد. از تعداد170 نمونه خام ) ران وسینه مرغ) مورد بررسی درسه شهرستان سمنان، گرمسار و دامغان، 47 نمونه ( معادل 6/27درصد) آلوده به كلرامفنیكل و59 نمونه (معادل 7/34درصد) آلوده به جنتامایسین گزارش شدند که از این تعداد،25 نمونه آلوده به کلرامفنیکل و30 نمونه آلوده به جنتامایسین را به صورت تصادفی انتخاب و به مدت یک هفته تحت تاثیر فرایند انجماد (20- درجه سانتی گراد) قرار داده ونمونه ها مجددا مورد آزمایش قرارداده شد و نتایج نشان داد که کاهش معنی داری بین میزان بقایای آنتی بیوتیک، قبل و بعد از انجماد وجود دارد. لازم به ذکر است، در زمان انجام پروژه به دلیل عدم دسترسی به دو کیت آنتی بیوتیک استرپتومایسین و فورازولیدون ، آزمایشات مورد نظر انجام نشد.

واژگان كلیدی: آنتی بیوتیك، كلرامفنیكل، جنتامایسین، بقایای دارویی، گوشت طیور، دستگاه الایزا

مقدمه

1-1.بیان مسئله

امروزه داروهای دامی بصورت گسترده در حیوانات مورد مصرف غذا جهت درمان و پیشگیری استفاده می شوند. مصرف این داروها علاوه بر اثرات درمانی مطلوب و یا حتی اثرات سوء جانبی در حیوان مورد معالجه، به صورت غیر مستقیم می تواند بهداشت عمومی جامعه را تحت تاثیر خود قرار دهد. آنتی بیوتیكها نیز از این قاعده مستثنی نیستند و از جمله داروهایی هستند كه به فراوانی در حیوانات مزرعه مورد استفاده قرار می گیرند و از این داروها علاوه بر درمان در اكثر موارد جهت افزایش رشد استفاده می گردد. از آنجا كه این مسئله ارتباط تنگاتنگی با جنبه های اقتصادی پرورش دارد متاسفانه امروزه مصرف این مواد بیش از مقادیر توصیه شده می باشد.

بر خلاف نظر عده ای از مدیران که توجه به تفاوت های فرهنگی را غیر اخلاقی می پندارند، غفلت از تفاوت های فرهنگی کار اشتباهی است. افراد با فرهنگ های گوناگون به شیوه های متفاوتی رفتار می کنند و این تفاوت در رفتار سبب تفاوت در رابطه بین افراد با سازمان می شود. البته پیش داوری و قضاوت درباره افراد به اعتبار عضویت آن ها در فرهنگی خاص ممکن است به واکنش های نامساعد، رفتارهای نژادپرستانه، تبعیض آمیز و خود محورانه منجر شود اما تشخیص و شناسایی تفاوت های فرهنگی و بکارگیری این تفاوت ها در جهت افزایش مشارکت اجتماعی باعث پیشبرد اهداف سازمان می گردد.

در این فصل ابتدا به بیان مسئله و اهمیت و ضرورت تحقیق پرداخته می شود. سپس اهداف، سؤال ها و فرضیه های تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد. در پایان فصل نیز مفاهیم و اصطلاحات تحقیق تعریف میگردند.

1-1- بیان مسئله

تعریف تنوع گستره وسیعی را در بر دارد. در انگلیسی از تنوع[1] برای بیان ویژگی هایی که چیزی را از چیزهای دیگر جدا می­‌کند، استفاده می­‌شود. در فارسی نیز تنوع (با ریشه عربی) به معنای گونه‌‌گون شدن و یا بودن است که در فارسی به گوناگونی مشهور است (صالحی امیری، 1385).

تنوع فقط شامل؛ تفاوت در سن، نژاد، جنس، توانایی جسمی، نوع جنسیت، طبقه اقتصادی اجتماعی، دین، تحصیلات، منطقه اصالت و زبان نمی­‌شود، بلکه باید مواردی، مانند؛ تفاوت در تجربه‌های زندگی، موقعیت خانوادگی، شخصیت و مشخصه­‌های دیگری را نیز که به جنبه فردی شکل می­‌دهد، در بر گیرد. سال ها پیش والترکانر[2] یادآور شد که از مجموع 132 ملت – کشورهای جهان در آن زمان – فقط دوازده‌­ کشور به طور قطع از نظر قومی همگن بوده، بقیه کشورها با میزان متفاوت همگونی روبه‌رو بوده‌­اند. علاوه بر این تقسیمات، توجه به عوامل اصلی ایجاد کننده این پراکندگی، مثل تنوع زیستی و تنوع زبانی در یک کشور می­‌تواند جالب باشد. اما سرزمین ایران، در مقوله تنوع قومی و زبانی در جهان با 24درصد همانندی، در رتبه شانزدهم است (افتخاری،1379).

” تنوع فرهنگی به تفاوت های گروهی در دستاوردهای مادی و غیر مادی دلالت دارد” (صالحی امیری، 1389، ص 152).

تنوع فرهنگی از جمله مسائل عمده ای است که مدیران حاضر با آن مواجه هستند. متأسفانه بیشتر مدیران به تفاوت های فرهنگی به عنوان منبع و عامل مؤثر در ایجاد برتری رقابتی بها نمی دهند و با این توصیف که تفاوت فرهنگی مسئله مهمی نیست؛ از فکر کردن به تفاوت های فرهنگی و مهارت های مورد نیاز برای اداره آن طفره می روند. در حالی که تنوع فرهنگی دارای مزایای بسیاری می باشد (لیپ[3] و کلارک[4]،2003) .

امروزه عوامل مختلفی همچون وجود ریشه‌­های قومی فراوان، مهاجرت افراد بومی از روستاها به شهرهای صنعتی، مهاجرت های کاری و تحصیلی باعث شده است که شهرها از تنوع فرهنگی و گوناگونی اقوام و مذاهب برخوردار باشند. تنوعی که دارای محاسن و معایبی می باشد که اگر با مدیریت صحیح رهبری و هدایت شود، محاسن آن هر چه بیشتر نمود و تجلی می یابد. جامعه ای با تنوع قومی- نژادی، دینی- مذهبی و زبانی، جامعه ای پویا، رنگارنگ و شاداب تر از جامعه ای یکدست و یکرنگ است.

اهمیت موضوع تنوع فرهنگی و مدیریت گروه های چند فرهنگی، سالهاست که مورد توجه پژوهشگران و مسئولان کشورهای پیشرفته قرار گرفته است. افزایش کارایی و بهره وری سازمان های چند فرهنگی منوط به مدیریت صحیح تنوع فرهنگی حاکم بر سازمان هاست.

تنوع ارزش ها و باورهای کارکنان، چالشی است که پیش روی مدیریت سازمان های جهانی قرار دارد. فاصله موجود بین فرهنگ ها را می توان از طریق آموزش و آشنا شدن با دیگر فرهنگ ها کاست و زمینه تعامل بیشتر اعضا گروه را فراهم کرد (تریاندیس و همکاران[5]،1994).

در دنیایی که عبور از مرزها کاری عادی و ساده شده است، داشتن مهارت های مدیریت تنوع فرهنگی یک نیاز حیاتی برای مدیران است. از الزامات چنین مدیریتی، ایجاد فضایی است که همه خرده فرهگ ها احساس ارزشمندی و مشارکت در فرآیند عمومی پیشرفت جامعه را داشته باشند. مدیریت تنوع؛ “تشویق و ترغیب گرایشی است که همه خرده فرهنگ های موجود از منظر فرهنگ ملی، خودی دانسته شوند و تلاش اصلی آن معطوف به ایجاد “ما”ی مشترک است” (هاروای[6]، 2006، ص1).

در صورتیکه مدیران در برنامه ریزی های سازمان، اشتراکات و تفاوت های فرهنگی کارمندان را مد نظر قرار دهند، مانع از انباشت مطالبات کارمندان و عدم رضایت آنها می شوند (توماس و اینکسون[7]،2003).

ایران گستره بزرگ و ارزشمندی است که هم به گواه تاریخ چندین هزار ساله اش و هم به شهادت   موقعیت ممتاز جغرافیایی اش، منزلتی عظیم یافته و همیشه مأمن و جایگاه اقوام و مذاهب گوناگون بوده و زیبایی ها و تنوع مذاهب و اقوامش چشم همه جهانیان را خیره کرده است. حضور اقوام و ادیان، ضرورت دیدگاهی فرافرهنگی را در مواجهه با تنوع فرهنگی مطرح کرده است (سفیدچیان، 1386).

تنوع فرهنگی در بافت دانش آموزی، یکی از محتمل‌ترین اتفاق هایی است که در آینده مدارس نقش خواهد داشت. این موضوع به گونه چشمگیری اهمیت توجه به تنوع قومی و گروه­های اقلیت را در جامعه و به ویژه در مدارس- به عنوان یکی از مؤثرترین نهادهای اجتماعی در شکل­‌گیری فرهنگ اجتماعی- بالا می­‌برد.

مهمترین هدف مدیریت منابع انسانی در مدارس یکی کردن جهت اهداف فردی و جمعی دانش آموزان در جهت افزایش مشارکت اجتماعی آنان می باشد. این مهم بدست نمی آید مگر آن که مدیران به تفاوت های فرهنگی تک تک دانش آموزان به چشم یک فاکتور مهم نگاه کنند. به طور کلی مدیریت تنوع به توانایی شرکت در فعالیتهای جذب، حفظ و تسهیل روابط کاری میان افراد با یک زمینه متفاوت برمی­‌گردد (میلر و سونا فرانک[8] ،1982).

علاوه بر همه این مسائل یکی از الزامات توسعه، مشارکت اجتماعی افراد و یافتن راهکارهای مناسب برای همگرایی قومیت، مذاهب، اقلیتها و گروه‌های مختلف می باشد. اهمیت مشارکت اجتماعی امروزه به قدری است که در سازمان ملل، در کنار حقوقی مانند: نام، آموزش، کسب اطلاعات، خدمات بهداشتی و غیره به عنوان یکی از حقوق کودکان پذیرفته شده است. با مشارکت در اعمال و بحث های جمعی، افزون بر اینکه هویت های فردی و جمعی “ما” شکل می گیرد، فرد احساس مؤثر بودن و عاملیت می کند و بر احساس بی قدرتی غلبه می نماید.

از جمله نیازهای مدارس امروز این است که مدیران با به کارگیری مهارت های مدیریتی تنوع فرهنگی در کنار تلاش جهت بالا بردن توان علمی دانش آموزان، زمینه مناسب را جهت مشارکت هر چه بیشتر دانش آموزان فراهم آورند. در جامعه ایران، “ایرانی بودن” نقطه اشتراک فرهنگ هاست و تنوع اقوام و مذاهب باعث زیباتر شدن فرش پر نقش و نگار بافته شده بدست لر و ترک، فارس و بلوچ، مسلمان و ارمنی و… است. فرشی که مرکزیت آن ایرانی بودن و نقش و نگارهای آن تنوع آداب و رسوم و مذهب و زبان می باشد.  

مساله اصلی که پژوهشگر را به سمت انجام تحقیقی علمی در حوزه مدیریت تنوع فرهنگی در مدارس راهنمایی کرد، خلاء ناشی از به کار نگرفتن مهارت های مدیریتی مناسب تنوع فرهنگی در جهت افزایش حضور فراگیران در فعالیت های فوق برنامه می باشد. در این تحقیق سعی شده است به اهمیت مدیریت تنوع فرهنگی در مدارس پرداخته شود. پژوهشگر بر این باور است که، با مدیریت مناسب دانش آموزان با فرهنگ های مختلف، می توان انرژی عظیم توانمندی های دانش آموزان را شناخت و بستر مناسبی را جهت

بسیاری از آنها هدف­ ها را ترکیب می­کردند و مسائل را با رویکرد تک هدفه حل می­کردند. البته بعضی از محققان الگوریتم­های پارتویی به کار می­برند. در این تحقیق یک برنامه ریزی ماشین­های موازی نامرتبط با زمان آماده سازی وابسته به توالی، زمان دسترسی پویا به کارها، زمان تحویل متفاوت کارها و محدودیت مجموعه پردازشی نشان داده شده است. توابع هدف مورد نظر، مجموع وزنی زمانهای زودکرد و دیرکرد کارها و همچنین مجموع زمان تکمیل کارها را کمینه می­کنند. برای حل مدل و اعتبار سنجی آن از الگوریتم­ مجموع وزنی و الگوریتم محدودیت اپسیلون استفاده شده است. همچنین نشان داده شده است که الگوریتم­هایی که از روش شاخه و کران برای حل استفاده می­کنند قادر به حل مسائل بزرگ در زمان معقول نمی­باشند. بنابراین برای حل این مسئله برنامه ریزی چند معیاره که از نوع چند جمله­ای سخت (NP-Hard) می­باشد الگوربتم فراابتکاری (CENSGA)معرفی شده است. الگوریتم ارائه شده را با استفاده از شاخص­های آماری با الگوریتم فراابتکاری (NSGA-II) مورد مقایسه و تحلیل قرار داده شده است که نتایج نشان دهنده کارایی بهتر الگوریتم فراابتکاری (CENSGA) می­باشد.

کلمات کلیدی: تولید بهنگام; زمان آماده­سازی وابسته به توالی; کنترل نخبه­گرایی; بهینه سازی چند هدفه; الگوریتم مرتب سازی نامغلوب.

 

فهرست

فصل اول مقدمه و کلیات.. 1
1-1.        مقدمه. 2

1-2. تعریف مسأله زمانبندی.. 5

1-3. ضرورت انجام تحقیق.. 7

1-4. اهداف تحقیق.. 8

1-5. مفروضات مسئله. 9

1-6. جنبه های نوآوری تحقیق.. 10

1-7. محتوای تحقیق.. 10

فصل دوم ادبیات و پیشینه تحقیق.. 11
2-1. مقدمه. 12

2-2. طبقه بندی محیط های زمانبندی.. 15

2-3. مسائل ماشینهای موازی.. 19

2-3-1. زمان نصب و آماده سازی.. 20

2-3-2. دسترسی محدود به ماشینها 26

2-3-3. زمان دسترسی متفاوت به کارها 27

2-4. مسائل با تمرکز بر موعد تحویل برای کارها 27

2-4-1. زمان تکمیل کارها 29

2-4-2. زمانهای زودکرد و دیرکرد. 29

2-5. مروری بر رویکرد و اصول سیستم تولیدی بهنگام. 31

2-6. توالی ماشینﻫای موازی با معیارهای زودکرد و دیرکرد. 33

2-7. جمع بندی.. 34

فصل سوم مدل ریاضی و بهینه سازی چند هدفه. 36
3-1. مقدمه. 37

3-2. تعریف مسئله. 37

3-2-1. مفروضات مسئله. 39

3-3. مدل پیشنهادی.. 39

3-3-1.نمادها، تعاریف، پارامترها و متغیر های تصمیم. 40

3-3-2. پارامترهای ورودی.. 40

3-3-3. توابع هدف.. 41

3-3-4. محدودیتها 41

3-4. اعتبارسنجی مدل. 43

3-5. پیچیدگی مسئله. 45

3-6 بهینه سازی چند معیاره. 47

3-6-1. ارتباط غالب.. 47

3-6-2. نقاط بهینه موضعی.. 48

3-6-3. نقاط بهینه سراسری.. 48

3-6-4. مرز بهینه. 48

3-7. روشهای بهینه سازی.. 49

 

3-7-1. روشهای اسکالر. 49

3-7-2. روش مجموع وزنی.. 51

3-7-2-1. طراحی روش مجموع وزنی برای حل مسأله مورد نظر. 54

3-7-3. روش محدودیت- . 55

3-7-3-1. طراحی روش محدودیت – برای حل مسأله. 57

3-7-4. روشهای عکس العملی.. 57

3-7-5. روش های مبتنی بر منطق فازی.. 58

3-7-6. روش های فرا ابتکاری.. 59

3-7-7. الگوریتم NSGA-II. 60

3-7-7-1. مرتب سازی سریع. 61

3-7-7-2. عملگر گزینش تورنمنت تراکمی.. 63

3-7-7-3. فاصله تراکمی.. 63

3-7-8. طراحی روش فراابتکاری NSGA-II برای حل مسأله. 65

3-7-9. طراحی روش فراابتکاری CENSGA برای حل مسأله. 70

3-8. مقایسه روش های بهینه سازی چند هدفه. 71

3-8-1. شاخص متوسط فاصله از نقطه ایدهآل. 73

3-8-2. شاخص نرخ دستیابی به توابع هدف.. 74

3-8-3. شاخص گستردگی جواب های غیر مغلوب (SNS) 74

3-8-4. شاخص یکنواختی فضا 74

3-9. جمعﺑندی.. 75

فصل چهارم محاسبات و نتایج تحقیق.. 77
4‐1. مقدمه. 78

4‐2. تنطیمات پارامترها و شرایط اجرای الگوریتم ها 79

4-3. الگوریتمهای NSGA-II,CENSGA.. 80

4-4. روش مجموع وزنی.. 80

4-5. روش محدودیت- . 81

4‐6. ساختار مسائل.. 82

4‐7. معیارهای ارزیابی الگوریتمها 83

4‐8. مسائل با ابعاد کوچک و متوسط.. 83

4-8-1. نتایج آزمایشات مسائل کوچک و متوسط.. 83

4‐9. مسائل با ابعاد بزرگ.. 90

4‐10. نتایج محاسباتی.. 90

4‐11. جمعﺑندی.. 96

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات.. 97
5‐1. مقدمه. 98

5‐2. نتیجهﮔیری.. 99

5‐3. پیشنهادهای آتی.. 100

فهرست منابع و مراجع. 102

..

فهرست جداول

جدول 2-1. محیط­های کارگاهی (نماد α) 13

جدول 2-2. توابع هدف رایج در ادبیات 15

جدول 3-1. زمان­های پردازش،موعدهای تحویل و زمان دسترسی44

جدول 3-2. زمان نصب ماشین یک و دو برای کارهای مختلف 44

جدول 4-1. حدهای بالا برای مسائل مختلف 82

جدول 4-2. جوابهای نامغلوب مربوط به مسأله 5j2m به تفکیک روش ها84

جدول 4-3. ارزیابی روشهای حل مسئله با شاخصهای کمی برای 5j2m 85

جدول 4-4. جوابهای نامغلوب مربوط به مسأله 5j3m به تفکیک روش ها85

جدول 4-5. ارزیابی روشهای حل مسئله با شاخصهای کمی برای 5j3m 86

جدول 4-6. جوابهای نامغلوب مربوط به مسأله 8j2m به تفکیک روش ها87

جدول 4-7. ارزیابی روشهای حل مسئله با شاخصهای کمی برای 8j2m88

جدول 4-8 . جوابهای نامغلوب مربوط به مسأله 8j3m به تفکیک روش ها 89

جدول 4-9. ارزیابی روشهای حل مسئله با شاخصهای کمی برای 8j3m 90

جدول 4-10 نتایج شاخص­های متریک برای الگوریتم CENSGAوNSGA-II 91

جدول 4- 11. ارزیابی آماری الگوریتم­های فراابتکاری بکار گرفته شده 94

فهرست شکل­ها و نمودارها

شکل 2-1. دسته بندی مسائل زمانبندی بر اساس مسیر تولید 19

شکل 3-1. سلسله­مراتب پیچیدگی محیط­های کارگاهی در مسائل زمان­بندی46

شکل 3-2. سلسله­مراتب پیچیدگی توابع هدف در مسائل زمان­بندی46

شکل 3-3. نقاط بهینه موضعی 48

شکل 3-4. رابطه فضای جواب و ارتباط غالب 48

شکل 3-5. نمایش روش مجموع وزنی با مرز بهینه پارتو محدب 52

شکل 3-6. نمایش روش مجموع وزنی با مرز بهینه پارتو غیر محدب 54

شکل 3-7. روش محدودیت- 56

شکل 3-8. نمایش الگوریتم NSGAII61

شکل 3-9. محاسبه فاصله تراکمی 64

شکل 3-10. ساختار کروموزوم66

شکل 3-11. نحوه ایجاد جمعیت اولیه 67

شکل 3-12. نحوه عملکرد عملگر تقاطع 69

شکل 3-13. عملگر تقاطع تک نقطه ای با نقطه برش 369

شکل 3-14. نحوه عملکرد عملگر جهش 70

شکل 3-15. استراتژی انتخاب در الگوریتم CENSGA و NSGA-II 71

شکل 3-16. دو هدف در بهینه سازی چند هدفه72

شکل 3-17. یک مجموعه ایده آل از جواب های نامغلوب72

شکل 3-18. همگرائی خوب، اما تنوع ضعیف (الگوریتم 1)73

شکل 3-19. همگرائی ضعیف، اما تنوع خوب (الگوریتم 2)73

شکل 4-1. نمایش جوابهای نامغلوب ε-محدودیت مسأله 5j2m 84

شکل 4-2. نمایش جوابهای نامغلوب روش وزنی مسأله 5j2m 84

شکل 4-3. نمایش جوابهای نامغلوب روش وزنی مسأله 5j3m86

شکل 4-4. نمایش جوابهای نامغلوب روش محدودیت- مسأله 5j3m86

شکل 4-5 . نمایش جوابهای نامغلوب روش وزنی مسأله 8j2m88

شکل 4-6 . نمایش جوابهای نامغلوب روش محدودیت- مسأله 8j2m 88

شکل 4-7 . نمایش جوابهای نامغلوب روش وزنی مسأله 8j3m 89

شکل 4-8 . نمایش جوابهای نامغلوب روش محدودیت- مسأله 8j3m89

شکل 4- 9 نمودار نتایج محاسباتی شاخص های متریک در مسائل مختل92

شکل 4-10. نمودارجعبه ای (BoxPlot) نتایج ارزیابی الگوریتم­های CENSGA,NSGA-II 93

شکل 4-11. نمودار میانگین و فواصل اطمینان (سطح اطمینان 95%)نتایج ارزیابی الگوریتم ها 95

 

Article I.          فصل اول مقدمه و کلیات
 

1-1.          مقدمه
زمان­بندی[1]، فرایند تخصیص منابع به فعالیت­ها با درنظر گرفتن دوره­های زمانی مربوط به آنها به منظور بهینه­سازی یک یا چند هدف می­باشد. این فرایند به عنوان یک فرایند تصمیم­گیری مبنای کار بسیاری از صنایع تولیدی و خدماتی محسوب می­شود. زمان­بندی کارای فعالیت­ها زمینه­ساز بهبود عملکرد سیستم­های تولیدی می­باشد و ضرورتی برای بقا در فضای رقابتی بازار به ­شمار می­آید.

تئوری زمان­بندی در ارتباط با مدل­های ریاضی است که فرایند زمان­بندی را تشریح می­کنند. چشم­انداز تئوریک یک نگرش کمی برای بدست آوردن ساختار مسائل در چهارچوب مدل­های ریاضی به­دست می­دهد که این امر با تشریح منابع و فعالیت­ها و تبدیل اهداف تصمیم­گیری به یک تابع­ هدف، صورت می­پذیرد. عمل زمانبندی در یک سازمان از مدل ها و روش های ریاضی و یا روش های ابتکاری برای تخصیص منابع محدود به کارهای در حال جریان استفاده می کند. اهمیت توالی ماشین های موازی، با هدف متمرکز بر دیرکرد از آن جهت مورد توجه است که در محیط کسب و کار حاضر، رقابت شرکت های تولیدی از طریق قابلیت آنها برای پاسخگویی سریع به تغییرات سریع در زمینه تجارتی و تولید محصولات با کیفیت بالاتر و هزینه های کمتر تعیین می شود. در نتیجه، منابع، فعالیت­ها و توابع هدف عناصر کلیدی مدل­های زمان­بندی محسوب می­شوند.

منابع بر حسب قابلیت­های کمی و کیفی خود مشخص می­شوند، بطوریکه هر مدل نشان­ دهنده نوع و میزان منابع بکار رفته در آن می­باشد. از سوی دیگر، فعالیت­ها بر حسب اطلاعاتی از قبیل منابع مورد نیاز، مدت زمان انجام، زمان آغاز و زمان پایان آنها توصیف می­شوند. توابع هدف نیز دربرگیرنده هزینه­های سیستم برای اجرای تصمیمات مربوط به تخصیص منابع به فعالیت­ها می­باشند. تصمیمات عمده در فرایند زمان­بندی شامل بهره­برداری کارا از منابع، پاسخگویی سریع به تقاضا و انطباق دقیق زمان­های تحویل با موعد­های تحویل تعیین­شده می­شوند. شرکت های تولیدی در تلاش هستند تا این قابلیت ها را از طریق اتوماسیون و مفاهیم خلاق مانند تولید به موقع[2] (JIT) ، پاسخگوی سریع[3] (QR) ، تکنولوژی گروهی[4] (GT) و مدیریت کیفیت جامع[5] (TQM) بدست آورند[58].

این مفاهیم ( برای مثال JIT و GT ) به بسیاری از شرکت ها در بدست آوردن سود اقتصادی کمک کرده است. در سیسستم های JIT کار نباید نه زودتر و نه دیرتر تکمیل شود، که

فهرست مطالب
عنوان                                                                                                                  صفحه

فصل اول- مقدمه

1-1تعریف مسئله اهداف……………………………………………………………………………………………………………………………….2

1-2 سوالات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………..3

1- 3 فرضیه ها و پیش  ها……………………………………………………………………………………………………………………………3

1-4 جنبه نو آوری و جدید بودن………………………………………………………………………………………………………………….3

1-5 مواد و روش انجام تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………..4

1-6 پیشینه مطالعاتی وپژوهشی…………………………………………………………………………………………………………………..4

1-7 مفاهیم……………………………………………………………………………………………………………………………………………………6

فصل دوم:  موقعیت جغرافیایی کلاردشت……………………………………………………………………………………………..9

2- 1 موقعیت جغرافیایی کلاردشت……………………………………………………………………………………………………………10

2-2 پیشینه تاریخی کلاردشت…………………………………………………………………………………………………………………..10

2-3 چشم انداز طبیعی کلاردشت……………………………………………………………………………………………………………..12

2-4 آب و هوای و پوشش گیاهی و جانوری……………………………………………………………………………………………..13

2-5 موقعیت جغرافیایی تپۀکلار…………………………………………………………………………………………………………………16

2-6 پیشینه سفالگری در ایران…………………………………………………………………………………………………………………..16

2-7 سفال تپه کلار…………………………………………………………………………………………………………………………………….20

2-8 خصوصیات سفال تپه کلار………………………………………………………………………………………………………………….24

2-9 تزئینات سفال تپه کلار……………………………………………………………………………………………………………………….25

2-10  سفال سدۀ های نخستین اسلامی…………………………………………………………………………………………………..27

فصل سوم: پیشینه­ی هنر قالیبافی ……………………………………………………………………………………………………..29

3-1 قالیبافی در ایران پیش از اسلام………………………………………………………………………………………………………….30

3-2  قالیبافی در ایران بعد از اسلام…………………………………………………………………………………………………………..30

3-3 قالی کلاردشت………………………………………………………………………………………………………………………………   …….32

3-3-1 تاریخچه قالی کلاردشت…………………………………………………………………………………………………………………33

3-3-2 نظریات متعدد در مورد قالی کلاردشت…………………………………………………………………………………………34

3-3-3 الیاف مورد استفاده در قالی کلاردشت…………………………………………………………………………………………..35

3-3-4 ابزار مورد استفاده در قالی کلاردشت…………………………………………………………………………………………….37

3-3-5 رنگ و رنگرزی در قالی کلاردشت…………………………………………………………………………………………………38

3-4 طبقه بندی انواع طرح در قالی کلاردشت………………………………………………………………………………………….40

3-4-1 طرح جنگلی……………………………………………………………………………………………………………………………………40

3-4-2 طرح صندوقی…………………………………………………………………………………………………………………………………41

3-4-3 طرح شمله ای………………………………………………………………………………………………………………………………..43

3-4-4 طرح های منسوخ شده…………………………………………………………………………………………………………………..44

3-5 نگارۀ جانوری……………………………………………………………………………………………………………………………………….45

3-6 نگارۀ انسانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………48

3-7 نگارۀ گیاهی………………………………………………………………………………………………………………………………………..48

3-8 نگارۀ انتزاعی از اشیاء و زندگی پیرامون……………………………………………………………………………………………..52

3-9 نگارۀ هندسی………………………………………………………………………………………………………………………………………55

فصل چهارم:  بررسی تأثیر نقوش سفال کلار بر روی قالی کلاردشت……………………………………………57

4-1 بررسی تأثیر نقوش سفال کلار بر روی قالی کلاردشت……………………………………………………………………..58

فصل پنجم:  نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………………………………69

5-1 نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………..70

5-2 پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………………..73

فصل ششم: منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………….74

فهرست اشکال و تصاویر

عنوان

شکل2-1 مناطق چهار گانه در محوطه اسلامی شهر دِلِه

شکل2-2 سفال دورۀ اسلامی شهر دِلِه

شکل3-1 طرح دفتین

شکل3-2 طرح کاردک

شکل3-3 طرح قیچی

شکل3-4عکس چگونگی رنگرزی

شکل3-5 عکس نمونه طرح جنگلی

شکل3-6 عکس نمونه طرح صندوقی

شکل3-7 عکس نمونه طرح شمله ای

شکل3-8 طرح نگارۀ گوزن و آهو

شکل3-9 طرح نگارۀ چنگ گربه(پیچا چنگ)

شگل3-10 طرح نگارۀ پرندگان

شکل3-11 طرح نگارۀ بلبلک

شکل3-12 طرح نگارۀ پنجه گرگ(ورگ چنگ)

شکل3-13 طرح نگارۀ دم روباه

شکل3-14 طرح نگارۀ استخوان ماهی

شکل3-15 طرح نگارۀ انسانی

شکل3-16 طرح نگارۀ کوه

شکل3-17 طرح نگارۀ درخت

شکل3-18 طرح نگارۀ گل ستاره

شکل3-19 طرح نگارۀ گل پمپال

شکل3-20 طرح نگارۀ گل شیرینی

شکل3-21 طرح نگارۀ آب روان

شکل3-22 طرح نگارۀ گل مخملی

شکل3-23 طرح نگارۀ پله ای(آب روان)

شکل3-24 طرح نگارۀ گل لاله

شکل3-25 طرح نگارۀ گل گرد

شکل3-26 طرح نگارۀ گل گلدان

شکل3-27 طرح نگارۀ گل شاه عباسی

شکل3-28 طرح نگارۀ ول زلفک

شکل3-29 طرح نگارۀ درب دیگ

شکل3-30 طرح نگارۀ حلواقجل

شکل3-31 طرح نگارۀ لمپا

شکل3-32 طرح نگارۀ شانه میک

شکل3-33 طرح نگارۀ کریش

شکل3-34 طرح نگارۀ ترازو

شکل3-35 طرح نگارۀ لانه زنبور

شکل3-36 طرح نگارۀ قیچی

شکل3-37 طرح نگارۀ صندوقی

شکل3-38 طرح نگارۀ گل چارواز

شکل3-39 طرح نگارۀ حلواقجل

شکل3-40 طرح نگارۀ مجمه

شکل3-41 طرح نگارۀ پنجه گرگ

شکل3-42 طرح نگارۀ کلاه خان

شکل4-1 طرح سردوک گلی و سفالی

شکل4-2 طرح سفال تپه کلار و خطوط مواج و شیاری

شکل4-3 طرح سفال دورۀ اسلامی شهر دِلِه

شکل4-4 طرح سفال کلار با طرح نمد و فرش همراه با نقش مایه زیگزاگ

شکل4-5طرح و عکس استفاده از لچکی در زاویه نمد و فرش

شکل4-6 طرح سفال کلار و طرح نمد و فرش با نقش مایه درب دیگ

شکل4-7طرح نقش مایه قلاب زلفک در نمد، فرش، سفال

شکل4-8 طرح نقش مایه لوزی در سفال، نمد، فرش

شکل4-9 طرح نقش هندسی در سفال و نمد

شکل4-10 نقش گیاهی در سفال و قالی

شکل4-11 عکس قالی قوچان(سالانقوچی)

شکل4-12 عکس عروسک و پرنده در قالی قوچان

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نقشه ها

عنوان
صفحه
نقشه شماره یك – منطقه هارتلند و بیضی استراتژیك انرژی
14
نقشه شماره دو – وضعیت طراحی شده برای كشورهای اسلامی و عرب خاورمیانه و طرح تجزیه آنها
72
نقشه شماره سه – وضعیت راهبردی عراق در خاورمیانه   
86
نقشه شماره چهار – وضعیت پراكندگی قومیتهای مذهبی و فرقه ای عراق 
91
 

فهرست جداول

عنوان
صفحه
جدول شماره یك – مقایسه حجم ذخایر نفت و گاز خلیج فارس با سایر مناطق جهان
27
جدول شماره دو – برآورد موسسه اسپو در باره نفت متعارف جهان
29
جدول شماره سه – برآورد موسسه هوبرت در خصوص نفت متعارف اثبات شده و رسیدن زمان اوج تولید
29
جدول شماره چهار- رتبه بندی  تولید نفت مناطق جهان
31
جدول شماره پنج – ذخایر و میزان تولید گروههای نفتی عمده در جهان در سال 2003
32
جدول شماره شش – ذخایر نفت اثبات شده خاورمیانه
39
جدول شماره هفت – اطلاعات اساسی كشور عراق در سال 2013
83
جدول شماره هشت – اطلاعات اقتصادی و نفتی عراق در سال 2013
89
فهرست نمودارها

عنوان
صفحه
نمودار شماره یك – فراوانی ذخایر اثبات شده نفت متعارف در مناطق مختلف جهان
30
نمودار شماره دو – نمودار حجم تولید نفت مناطق نفت خیز جهان
31
نمودار شماره سه – ذخایر نفت اثبات شده در كشورهای خاورمیانه
39
 

 

چكیده

سرزمین عراق در منطقه خاورمیانه و حوزه نفتخیز خلیج فارس قرار دارد ، این منطقه با داشتن ذخایر عظیم نفت و گاز ، كانون تجارت انرژی جهان بوده و نقش فوق العاده ای در اقتصاد و سیاست و روابط بین الملل ایفا می كند . در چهار دهه اخیر این منطقه نا بسامانی های فراوانی را متحمل شده است و اوضاع سیاسی و اقتصادی آن دستخوش تغییرات عدیده ای گردیده است . رقابت بر سر منابع نفت و انرژی این منطقه ، از جمله مسایلی است كه در تحولات آینده جهان اثر بسزایی خواهد داشت . علاوه بر آن ، با توجه به رقابت كشورهای قدرتمند پیرامون نفت ، نقش این منطقه در معادلات ژئو پلیتیك و ژئو اكونومیك آینده جهان كلیدی تر خواهد شد . تسلط بر منطقه خاورمیانه و خلیج فارس برای هر بازیگر بزرگ و ابر قدرت جهانی ، امری حیاتی تلقی می شود و امروزه ضعیف ترین كشور این حلقه ، بر حسب اتفاق دومین دارنده ذخایر نفت جهان یعنی عراق است و سلطه بر عراق ، تسلط بر قسمت اعظمی از خاورمیانه و خلیج فارس را به همراه خواهد آورد . ذخایر نفت عراق به علت وضع تحریم های سازمان ملل متحد و جنگ طولانی مدت با ایران ، با عدم سرمایه گذاری لازم برای اكتشاف منابع نفت ، مواجه گردیده ، كه در صورت برقراری امنیت و استقرار زیر ساخت های مورد نیاز و با كشف ذخایر جدید ، عراق به رتبه ای هم سنگ با عربستان در زمره ذخیره و تولید نفت با ظرفیتی معادل 220 میلیارد بشكه دست یابد . عراق در سال 2014 با ظرفیت تولید 4/3 میلیون بشكه در روز به دومین كشور صادر كننده نفت اوپك تبدیل شده و قابلیت قرار گرفتن در زمره تولید كنندگان بزرگ جهان را دارد . اما با ظهور داعش در عراق زمینه افزایش تولید نفت با مشكلات فراوانی مواجه شده است و برخی از پروژه های بزرگ عراق كه از اهمیت حیاتی برخوردار است با موانع متعددی روبرو گردیده و دستیابی عراق به ظرفیت كامل ، در زمینه صدور نفت را سخت و دشوار نموده است .

برقراری امنیت انرژی و كنترل مراكز حیاتی و استراتژیك جهان و در دست داشتن بازار نفت و كنترل بازیگران اصلی عرصه تولید و مصرف از پایه های اساسی اعمال هژمونی اقتصادی و محدود سازی رقبا است كه توسط قدرتهای بزرگ و آمریكا بطور اخص در این منطقه دنبال میشود .

كلید واژگان: ژئوپلیتیك ،ژئواكونومی ،امنیت انرژی ،نفت عراق،هژمونی اقتصادی،استراتژی نفتی قدرت های بزرگ

 

 

پیشگفتار

نفت خام بعنوان یكی از مهمترین منابع تامین انرژی جهان و یكی از نیازهای اصلی جوامع بشری امروز است و بهیمن دلیل تاثیر شگرفی بر منازعات و روابط بین الملل دارد . با تغییر گرایش جهان پس از وقوع انقلاب صنعتی از مصرف ذغال سنگ به نفت ، حساسیت این كالای اقتصادی در تامین انرژی جهان پررنگ تر شد و به این كالای تجاری و اقتصادی صبغه ای سیاسی داد . به گونه ای كه با گذشت زمان و افرایش وابستگی كشورهای توسعه یافته و صنعتی و كشورهای در حال توسعه به تامین نفت و انرژی به یك مساله حیاتی در جهان مبدل گشت . خاورمیانه و كشورهای حاشیه خلیج فارس PG5[1] كه حدودا نیمی از ذخایر نفت جهان را در اختیار دارند دركانون انرژی جهان قرار گرفتند و از موقعیت استراتژیكی و راهبردی برخوردار شدند . كشور عراق نیز بعنوان دومین دارنده ذخایر عظیم نفتی با داشتن 144 میلیارد بشكه نفت اثبات شده ، مورد توجه قدرت های بزرگ واقع شد .

افزایش مصرف ، همزمان با افول ذخایر نفتی در سایر نقاط جهان بر اهمیت مضاعف كشورهای حوزه خلیج فارس بعنوان مهمترین مركز تامین انرژی جهان ، افزود و بستری فراهم كرد كه طراحان سیاست خارجی آمریكا در تلاش برای تسلط بر منابع نفت وگاز این منطقه بر آیند و از آن بعنوان یك اهرم قدرت برای كنترل رقبای منطقه ای و فرامنطقه ای (اروپا و چین و ژاپن) استفاده نمایند . رقابت در سلطه بر منابع انرژی این منطقه از جمله مسائلی است كه در تحولات آینده جهان نقشی كلیدی و حساس را ایفا خواهد كرد.

آمریكا پس از حادثه 11 سپتامبر ، با خلق دشمن جدیدی بنام تروریسم ، زمینه را برای حضور گسترده نظامی در خلیج فارس و اشغال عراق فراهم كرد تا الگوهای اعمال قدرت خود را پس از فروپاشی كمونیسم ، قوام بخشیده و در پناه آن به اهداف توسعه طلبانه سیاست خارجی خود در قالبی متفاوت ، تحت نظم نوین جهانی در نظام بین الملل دست یابد . اشغال عراق هرچند به بهانه نابودی تروریسم ، حذف سلاح های كشتار جمعی و رهانیدن مردم عراق از سلطه حكومت دیكتاتوری صدام صورت گرفت ، اما پر واضح است كه یكی از عوامل مهم و اساسی در حمله و اشغال عراق سلطه بر ذخایر نفت آن بوده است ، چرا كه عراق بیشترین ذخایر نفت جهان را پس عربستان در اختیار دارد و این ذخایر به تنهایی بیش از مجموع ذخایر موجود قدرت های بزرگ ایالات متحده و روسیه و چین است و می تواند وابستگی نفتی روز افزون ایالات متحده را در سالهای آتی تامین نماید .

منطقه خاورمیانه در چهار دهه اخیر شاهد تحولات و نابسامانی های فراوان همراه با جنگ و خونریزی بوده است و اوضاع سیاسی و اقتصادی مناسبی ندارد و این موضوع باعث گردیده كه آمریكا با شركای منطقه ای و حكومت های غیر مردمی و حامی خود در این منطقه حضوری فعال و نظامی داشته باشد . بینش ژئو پلیتیك بر انگیزنده سیاست خارجی آمریكا ، در تامین منافع ملی این كشور ، همانا سلطه و برتری كامل بر هر گونه رقیب بالقوه است و ایالات متحده برای رسیدن به این هدف نه تنها باید قادر به اعمال هژمونی سیاسی ، نظامی و اقتصادی در هر نقطه از جهان باشد بلكه باید منابع ثروت جهان را كه مهمترین آن نفت و ذخایر انرژی می باشد راتحت كنترل داشته باشد تا بتواند از این شریان حیاتی در جهت منافع خود و كنترل و تحدید رقبا استفاده نماید.

كشور عراق پس از تهاجم نظامی و اشغال آن توسط آمریكا در سال  2003 و حتی پس از خروج نیروهای آمریكایی با نا امنی گسترده ای مواجه گردیده است و این موضوع امكان سرمایه گذاری و توسعه صنعت نفت عراق با مشكل جدی مواجه كرده است . تحركات گروه افراط گرای داعش و تسلط این گروه بر برخی از  شهرهای عراق و در دست گرفتن میادین نفتی و فروش نفت ارزان قیمت باعث اختلال  در فرایند تولید و توسعه میادین نفتی و همچنین بهم ریختگی مكانیزم در بازار نفت شده است . این گروه با فروش نفت بصورت غیر قانونی و خارج از بازار های شناخته شده بین المللی ، ضمن كسب در آمد و صرف آن در جمع آوری تسلیحات و اقدامات تروریستی خود ، باعث ایجاد نا امنی و ترویج تروریسم در كشورهای منطقه شده است .

در این پایان نامه سعی خواهد شد بر نقش قدرت های بزرگ در دسترسی و تسلط بر منابع نفتی خاورمیانه و عراق ، پرداخته و ارتباط بین منافع ملی آمریكا و امنیت انرژی و تحركات داعش در عراق كه همسو با اهداف استراتژیك آمریكا درتجزیه و تضعیف كشورهای اسلامی و عراق است ، را بررسی نمائیم .  

 

 

 

 

 

فصل اول

كلیات طرح تحقیق

 

 

 

 

 

 

1-1)   بیان مساله

امروزه در میان كارشناسان حوزه انرژی تردیدی در اهمیت ذخایر نفت خاورمیانه وجود ندارد و این منطقه در خلال چند دهه اخیر همواره مورد توجه قدرتهای بزرگ و كشورهای توسعه یافته بوده است . از نیمه دوم قرن بیستم كه به تدریج تقاضا و تامین انرژی جهان از منطقه خاورمیانه رو به افزایش گذاشت اهمیت ژئوپلیتیك و ژئواكونومیك و ژئواستراتژیك این منطقه افزایش یافت و طراحان سیاست خارجی قدرتهای بزرگ و به ویژه   آمریكا را برآن داشت كه با حضور مستقیم و اعمال سلطه بر این شریان اصلی تامین انرژی جهان تسلط خود را در این منطقه استحكام بخشند. اشغال عراق در سال 2003 توسط آمریكا كه بدنبال حادثه 11 سپتامبر 2001 و خلق دشمن جدیدی بنام تروریسم صورت پذیرفت نیز در همین راستا بوده است و پس از خروج نیروهای اشغالگر آمریكا از عراق نیز همواره با اتكاء به این نكته كه كشور عراق محل بروز و ظهور تروریسم است ، بر ادامه حضور نیروهای خود در این منطقه اصرار داشته است و این حضور با شكل گیری گروه تروریستی داعش تقویت گردیده و بصورت گسترده تری در این كشور تداوم یافته است . سرعت اتفاقات در عراق در چند ماهه اخیر بسیاری از معادلات در بازرا نفت و میزان عرضه و تقاضای این كالای استراتژیك را دستخوش تغییرات اساسی كرده است . پیشروی سریع گروه تندرو و افراطی دولت اسلامی عراق وشام ، موسوم به گروه داعش در سرزمین عراق و تصرف مناطق سنی نشین در این كشور و اشغال شهر بزرگ موصل و تسلط كامل این گروه بر استان نینوا و قسمتهایی از استان الانبار و صلاح الدین ، منجر به ایجاد نگرانی از اختلال در عرضه نفت عراق را فراهم آورد و این سئوال را ایجاد نموده است كه افزایش قدرت داعش با تسلط بر منابع انرژی و نفت عراق چه ابعاد داخلی و بین المللی را در بازار نفت خواهد داشت و آیا این گروه با تكیه به درآمدهای نفتی حاصل از فروش منابع نفت عراق ، تقویت گردیده و با ایجاد بحرانهای سیاسی و نظامی در عراق بهانه ای برای حضور مداوم آمریكا و تامین منافع ملی سلطه گران را فراهم خواهد آورد ؟

دراین تحقیق تلاش شده كه با لحاظ نمودن موقعیت استراتژیك كشور عراق و تعریف مفاهیم ژئوپلیتیك و ژئواكونومیك منطقه خاورمیانه و خلیج فارس به سیاست گذاری قدرت های بزرگ و علی الخصوص آمریكا ، برای حضور در این منطقه و اعمال سلطه بر ذخایر نفت و انرژی تاكید گردد و از این رهگذر ، اشغال عراق توسط آمریكا و برخورد دو گانه با پدیده تروریسم و گروه سلفی و افراط گرای داعش مورد واكاوی قرار گیرد .

 2-1)  اهمیت و ضرورت تحقیق   

اهمیت بررسی و ضرورت پرداختن به این موضوع از چند حیث قابل بررسی و تامل است ، اول اینكه كشور عراق در منطقه خاورمیانه كه قطب انرژی جهان می باشد واقع شده و با داشتن ذخایر نفت و گاز ، از كشورهای تاثیر گذار در حوزه انرژی است و از طریق سیاست گذاری مناسب داخلی و خارجی و با اعمال دیپلماسی انرژی قادر خواهد بود كه نقش مهمی در منطقه و سازمانهای بین المللی و از جمله اوپك ایفا نماید ، ثانیا این كشور با داشتن اقوام مذهبی و قومی متفاوت در برقراری صلح و آرامش در منطقه و جلوگیری از ترویج خشونت وترور و مبارزه با آن  می تواند نقش موثری داشته و با گروه داعش كه كلیه اقوام ساكن این كشور را تهدید مینماید مقابله نماید ، ثالثا وجود منابع نفت وگاز ، توجه قدرتهای بزرگ را برای تسلط براین كشور تقویت بخشیده و تمامیت ارضی این كشور را در حال افول و تهدید قرار داده است ، رابعا دیپلماسی انرژی ، یكی از مباحث ویژه در اقتصاد سیاسی و روابط بین الملل به شمار می رود و مقالات و تحقیقات گسترده ای در این خصوص به انجام رسیده است و وابستگی اقتصادی و صنعتی كشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به انرژی و نفت ، جایگاه كشور عراق را برای انجام تحقیق و پژوهش برجسته تر می نماید ، لذا تلفیق مباحث سیاسی و اقتصادی در چارچوب روابط بین الملل و موارد ذكر شده فوق از دلایل عمده انتخاب موضوع برای تحقیق و پژو هش حاضر است . 

3-1) دلایل انتخاب موضوع

تحركات موجود در منطقه و بحران تروریسم و و تاثیرگذاری آن در سیاست های منطقه ای و كشورهای این حوزه و بروز و ظهور و شكل گیری گروه داعش در عراق و اثرات مستقیم آن در حوزه انرژی و نفت از دلایل انتخاب موضوع تحقیق بوده است ، تا با انجام پژوهش و ریشه یابی در این زمینه به عملكرد امپریالیسم و توسل آن به اهرمهای  مبارزه با تروریسم و افراط گرایی پرداخته شود .

4-1)  پیشینه تحقیق

تحقیق و  پژوهش در حوزه نفت و انرژی دارای ابعاد گسترده ای بوده و منابع بسیاری در این زمینه در قالب كتاب و مقاله وجود دارد . دیپلماسی انرژی ، توسعه و نفت ، سیاست نفت ، اثرات مطلوب یا نا مطلوب نفت و در آمدهای نفتی در شكل گیری دولتهای رانتیر ، نفت و سیاست داخلی و خارجی كشورها ، ژئوپلیتیك و ژئو اكونومیك نفت ، نفرین منابع طبیعی ، اثرات نفت بر اقتصاد و سیاست ، سیاست نفت و قدرتهای بزرگ و …… از جمله مهمترین موضوعات مرتبط با حوزه نفت و انرژی است كه در مقالات و كتب متعددی انتشار یافته و به آنها اشاره شده است .

مجموعه مقالات نفت و سیاست خارجی ، گرد اوری محمود واعظی كه در آن به نقش بی بدیل نفت در اقتصاد و سیاست جهان تاكید گردیده و به موضوعات مورد توجه سیاستمداران و بویژه طراحان سیاست خارجی قدرتهای بزرگ پرداخته می شود و در آن به كانون انرژی جهان و خاورمیانه و خلیج فارس بعنوان بزرگترین دارنده ذخایر عظیم نفت و گاز اشاره می گردد.

آثار منتشر شده توسط موسسه مطالعات استراتژیك ایران در قالب كتاب و مقاله ، از جمله منابع غنی در این زمینه است كه بطور مشروح به مسائل مربوط به انرژی و نفت و تحولات و روابط بین الملل فیما بین تولید كنندگان و خریداران در بازار نفت و همچنین صادر كنندگان و مصرف كنندگان آن ، كه اكثرا كشورهای توسعه یافته و قدرت های بزرگ اقتصادی و سیاسی می باشند ، پرداخته است .

كتاب های متعددی در زمینه نفت وانرژی منطقه خاورمیانه و خلیج فارس تالیف و تدوین گردیده است كه می توان به كتاب مسائل نفت ایران و كتاب سیاست و دمكراسی نفت نوشته دكتر سعید میر ترابی نشر قومس و كتاب تاریخ نفت جهانی نگارش دانیل برگین با ترجمه غلامحسین صالح یار نشر اطلاعات ، كتاب نفت و سیاست خارجی ، محمود واعظی و كتاب سیاست نفت ،رابرت لونی با ترجمه علیرضا طیب ، نشر ابرار معاصر و كتاب نفت عراق تحولات و چالشها عباس كاردان ، موسسه ابرار معاصر و كتاب نفت ، قدرت و امپراطوری عراق و برنامه جهانی آمریكا، لاری اورست با ترجمه اقبال ، نشر دیگر و …………و چندین و چند كتاب دیگر كه در آنها بر تاثیر گذاری مسائل نفت و انرژی بر اتخاذ سیاست خارجی قدرتهای بزرگ ، اشاره گردیده و در شماری از آنها به مقوله نفت خاورمیانه و كشورهای حوزه خلیج فارس ، بعنوان قطب انرژی جهان و كانون توجه قدرتهای بزرگ تاكید گردیده است .

همچنین مقالات بسیاری در این باب منتشر شده است كه می توان به مقاله هفت قاعده سیاست خارجی نفتی نوشته دكتر سعید میر ترابی ، مقاله طرح سی ساله واشنگتن برای كنترل نفت خلیج فارس نوشته رابرت دریفوس ترجمه مرتضی محیط و مقاله نقش نفت در حمله آمریكا به عراق نوشته یزدانی – محمود اوغلو ، كه در آنها بر قواعد سیاست گذاری قدرتهای بزرگ و رابطه میان آنها با كشورهای صادر كننده نفت و ابعاد ژئو پلیتیكی و ژئو اكونومیكی نفت خاورمیانه و حوزه خلیج فارس و كشور عراق ، پرداخته شده است .

تحولات جاری در دهه اخیر در حوزه نفت و انرژی و همچنین شكل گیری قدرتهای جدید منطقه ای و چالشها و بحرانهای ایجاد شده در خاورمیانه و تشكیل گروه های سلفی و افراطی و تروریست و را دیكال  ، از جمله مباحثی است كه كمتر منابعی به آن پرداخته است لذا این تحقیق سعی دارد با تكیه بر بنیان های اساسی حوزه نفت و انرژی به بررسی تحولات منطقه خلیج فارس و علی الخصوص كشور عراق پرداخته و جریانات حادث شده در این كشور و اثرات متقابل نفت و انرژی بر سیاست خارجی آمریكا را بررسی نماید و در این رهگذر نقش گروه داعش كه همگام با منافع ملی آمریكا حركت كرده و آسیب های جدی به زیر ساختهای كشور عراق و منطقه وارد آورده است را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد .

5-1) سئوال اصلی و سئوالات فرعی مرتبط با موضوع تحقیق

سئوال اصلی :  تسلط بر منابع و ذخایر نفت عراق و ایجاد بحرانهای سیاسی ، اقتصادی و نظامی با اتكاء بر در آمدهای نفتی حاصل از فروش نفت ارزان قیمت توسط گروه داعش ، چگونه باعث ادامه حیات این گروه خواهد شد ؟

سئوال های فرعی :

مهمترین راهبردهای انرژی در خلیج فارس و تاثیرات متقابل نفت و سیاست كدامند ؟
توسعه و پیشرفت عراق در همگرایی قومی و مذهبی است ویا تجزیه طلبی و تقسیم قدرت ؟
ژئوپلیتیك و ژئواكونومیك و ژئواستراتژیك نفت عراق چه نقشی در تحولات جاری این كشور دارد ؟
نقش آمریكا در تبیین تحولات حادث شده در عراق و شكل گیری گروه داعش چیست ؟
6-1) فرضیه

1-6-1 ) فرضیه اصلی : دسترسی به درآمدهای نفتی و منابع و ذخایر نفت عراق ادامه حیات گروه داعش را تقویت نموده و ضمن ایجاد بحران سیاسی و نظامی ، باعث اجرای نقشه شوم آمریكا در تجزیه عراق خواهد شد.

2-6-1)  فرضیه فرعی : ایجاد تفرقه های قومی و مذهبی در عراق با هدف تجزیه این كشور و كاهش قدرت حاكمه مركزی است .

3-6-1) فرضیه فرعی  : توسعه عراق در همگرایی قومی و وحدت سیاسی و هزینه كردن در آمدهای نفتی در زیرساختهای كشاورزی و صنعتی این كشور است . در حالیكه در حال حاضر این در آمدها هزینه جنگ و در گیری های  قومیتی می گردد .

7-1)  تعریف مفاهیم

ژئوپلیتیك – ژئواكونومی –ژئواستراتژیك – عراق و داعش – امنیت انرژی

1-7-1)  ژئو پلیتیك

مفهوم ژئوپلیتیك كه معادل فارسی آن “سیاست جغرافیایی ” است ، رویكرد یا دیدگاهی است برای تبیین سیاست بین المللی كه سعی دارد تا رفتار سیاسی و توانایی های نظامی را برحسب محیط جغرافیایی توضیح دهد . بر طبق این رویكرد ، ژئوپلیتیك با درجات مختلف بیانگر تاثیر جغرافیا بر امور سیاسی و تاریخی است(1988Plano&Alton,) . بنابر این ژئوپلیتیك توجه خود را بر عوامل جغرافیایی كه بر شكل گیری سیاست ها موثرند ، معطوف می دارد (میر حیدر، 1369،18)و در واقع دانشی است كه روابط میان دولت ها و سیاست های اتخاذ شده آنها در حوزه جغرافیا را مورد مطالعه قرار می دهد و تعریف علمی آن یك مفهوم تركیبی از سه عنصر اصلی  ، جغرافیا و قدرت و سیاست را شامل می شود . پس بطور خلاصه می توان گفت ” ژئو پلیتیك عبارت است از علم روابط متقابل جغرافیا ، قدرت و سیاست و كنش های ناشی از آن و تركیب آنها با یكدیگر ” (حافظ نیا ، 1385،37)

2-7-1)  ژئواكونومی

ژئواكونومی در ادبیات فارسی به مفهوم “جغرافیای اقتصادی” است و به سرزمین ها و جغرافیای طبیعی اتلاق می شود كه در اقتصاد جهانی نقش داشته باشد . تحلیل راهبردهای اقتصادی بدون در نظر گرفتن سود تجاری كوتاه مدت كه از طرف دولتها به منظور تقویت اقتصاد ملی یا بخش های حیاتی ان و به منظور بدست آوردن كلیدهای كنترل آن ، كه از طریق ساختار سیاسی اعمال می شود را ژئواكونومی می گویند . ژئو اكونومی از تركیب سه عنصر جغرافیا ، قدرت و اقتصاد تشكیل گردیده است و ژئواكونومی همانند ژئوپلیتیك می باشد كه در آن سیاست جای خود را به اقتصاد داده است(عزتی و ویسی ، 1385: 29 ) .

3-7-1 )  ژئو استراتژیك

ژئو به معنای جغرافیا و زمین و استراتژی به معنای راهبرد یا روش اجرا است كه دستیابی به اهداف و ماموریت ها را با استفاده از منابع و مقدورات ممكن می سازد. به عبارت دقیق تر استراتژی در تئوری و عمل به مفهوم استفاده و تهدید به استفاده از قدرت سازمان دهی شده ، برای كسب اهداف و مقاصد سیاسی است (1999:5،Gray). از این رو ژئو استراتژی اصطلاحا” به علمی گفته می شود كه وظیفه كشف روابط بین یك راهبرد و محیط جغرافیایی آن را دارد و با تعیین قلمرو جغرافیایی استراتژیهای نظامی را به منظور هدایت صحیح عملیات پایه ریزی می نماید . ودر واقع این علم راهبردی جغرافیایی است كه سیاست خارجی دولتها  و سازمانهای بین المللی ، با عنایت به عامل سرزمینی و توزیع جغرافیایی قدرت بر اساس آن شكل می گیرد .

4-71-1) عراق و داعش

عراق كشوری بزرگ و بازیگری مهم در عرصه بین الملل است این كشور با داشتن ذخایر عظیم نفت و گاز طبیعی نقش كلیدی در تامین انرژی جهان دارد و دومین كشور دارنده منابع نفت است و از لحاظ ساختار اجتماعی بافتی نا همگون دارد و از قومیتهای مختلف تشكیل شده است . از همین رو این كشور مورد تعرض بیگانگان و اشغال قرار گرفته است و عرصه تاخت و تاز قدرت های بزرگ ، برای دست یابی و سلطه بر منابع نفت و انرژی این كشور واقع شده است . حربه ها و دست آویز های مختلفی برای استقرار نظامی و تامین امنیت انرژی در این كشور بكار گرفته شده است و اخیرا این كشور دچار بحران های خشونت بار تروریستسی و گروه های به ظاهر مذهبی رادیكال گردیده است كه به شدت حاكمیت عراق و منطقه را تحت تاثیر قرار داده است. این گروه تروریستی موسوم به دولت اسلامی عراق و شام است كه فعالیت خود را ابتدا با نام جماعت التوحید و الجهاد با امضای یك پیمان وفاداری با اسامه بن لادن رهبر گروه القاعده آغاز كرد و در ابتدا سازمان خود را به نام پایگاه و مبنای جهاد در كشور دو رودخانه نام نهاد و سپس به مجمع شورای مجاهدین تغییر نام یافته و پس از آن در اوایل سال 2006 نام حلف المطلبین و چندی بعد نام دولت اسلامی عراق را برگزید و با شكل گیری بحران سوریه و انجام فعالیتهای نظامی در آن كشور به دولت اسلامی عراق و شام ” داعش ” تغییر نام داد گروه داعش یك سازمان تروریستی است كه با حمایت غرب به خصوص آمریكا و انگلیس و حمایت های مالی بعضی از كشورهای منطقه نظیر عربستان و قطر به رهبری ابومصعب زرقاوی تاسیس شده و هم اكنون تحت رهبری ابوبكر البغدادی بعنوان خلافت اسلامی قسمتی از كشور عراق و شهر موصل را به تصرف خود در آورده است و بر چاه های نفت این منطقه مسلط شده اند .

5-7-1 )  امنیت انرژی

بررسی های آماری بیانگر آن است كه میزان نیاز جهان و كشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به انرژی در سالهای پیش رو همواره افزایش یافته و رو به تزاید خواهد گذاشت و اهمیت نفت بعنوان یك منبع انرژی برای حداقل سی سال آینده ادامه خواهد یافت . از همین رو قدرتهای بزرگ كه عمدتا كشورهای توسعه یافته و با مصرف انرژی بالا می باشند ، در صدد هستند كه این جریان و انتقال ، در یك مسیر مطمئن و با ثبات و كمترین آسیبی ادامه یابد . امپریالیسم آمریكا نیز بعنوان بزرگترین مصرف كننده انرژی جهان ، دغدغه ی چگونگی تامین نفت و انرژی را در سرلوحه سیاست گذاری خود قرار داده است و به دو جهت در برقراری امنیت انرژی و تامین با ثبات نفت قدم بر می دارد ، نخست اینكه دارای بزرگترین اقتصاد جهان است و به تبع آن بالاترین سطح مصرف انرژی و نفت در این كشور اتفاق می افتد و دوم اینكه برای تسلط بر رقبای خود و اعمال هژمونی اقتصادی و سیاسی ، می بایست نبض بازار نفت و شریانهای اصلی تامین را در اختیار داشته باشد تا بتواند در اعمال سلطه بر رقبای خود فائق آید . لذا در همین زمینه بحث امنیت انرژی همپای امنیت ملی آمریكا و تامین منافع ملی این كشور با رویكرد تامین امنیت انرژی پایش و دنبال می گردد . 

8-1)  متغیرها

1-8-1 ) متغیر مستقل

-فروش نفت و درآمدهای نفتی

– ژئوپلیتیك و ژئواكونومیك نفت عراق

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده :

مطالعه حاضر به مقایسه بانکداری اسلامی و غیر اسلامی از نقطه نظرهای مختلف شامل موارد مجاز و غیر مجاز از نظر هر دو نظام می پردازد. این مطالعه به عنوان نمونه ای از بانک های اسلامی و اصول و قواعد نظام بانکداری در سایر کشورها، که مبتنی بر نظام سرمایه داری است، را بررسی نموده است. تمامی شعب از کلیه بانک ها (خصوصی و دولتی) مورد بررسی قرار گرفت. ضمن مقایسه ی دو نظام از لحاظ ایدئولوژی، به منظور شناسایی موانع فرا راه پیاده نمودن نظام بانکداری اسلامی، میزان آشنایی مدیران بانک ها با قوانین معاملات اسلامی مورد سنجش قرار گرفت. جامعه آماری شامل کلیه مدیران شعب شامل، روسا و معاونین هستند. از مجموعه 116 شعبه و 232 پرسشنامه ارسالی تعداد 169 پرسشنامه ی تکمیل شده عودت گردید. داده های مربوط به مدیران از طریق تکمیل پرسشنامه بدست آمد. مقایسه دو نظام نشان دهنده ی تأکید هر دو نظام بر فعالیت های سودآور است و اختلاف به تعیین سود قبل از وقوع نتیجه فعالیت است. به طوری که نظام اسلامی آن را مردود می داند. نتایج به دست آمده از بررسی   سنجش دانش مدیران نشان می دهد، رشته تحصیلی و میزان تحصیلات بر میزان آگاهی و شناخت مدیران موثر و دارای سطح معنی دار می باشد. براساس بررسی های انجام شده معلوم گردید سطح دانش مدیران و معاونین در یک سطح است و با هم تفاوتی نداشته است. ماکزیمم نمره به دست آمده از کل 42 سوال مربوط به میزان شناخت و آگاهی افراد پاسخگو 33 و حداقل نمره 8 می باشد. از کل افراد 91 نفر به عبارت دیگر 17/59 درصد بالای حد نصاب (21 نمره) گرفته اند و 69 نفر به عبارتی 83/48 درصد زیر 21 نمره گرفته اند.

تعداد صفحه :152

قیمت : شش هزار تومان

مقدمه

پسته (Pistacia vera L.) متعلق به تیره سماق (Anacardiaceae) است. جنس Pistacia دارای 11 گونه است كه همگی آن‌ها از خود تربانتین یا سقز ترشح می‌كنند. گیاهان این تیره به صورت درخت یا درختچه هستند (پناهی و همكاران، 1381).

سرزمین ایران قرن‌ها بدون رقیب عمده‌ترین تولیدكننده پسته جهان بوده است ولی در حال حاضر كشورهای دیگری در زمینه تولید و تجارت پسته به رقابت با ایران پرداخته‌اند (ابریشمی، 1373).

تولید پسته در ایران یكی از منابع مهم ایجاد درآمد برای باغداران پسته و اقتصاد ملی محسوب می‌شود. در سال 1390 تقریباً 3/3درصد از ارزش صادرات غیرنفتی كشور را، صادرات پسته تشكیل می‌دهد كه درآمد ارزی حاصل از آن سالانه حدود 4 میلیارد دلار گزارش شده است (اتاق بازرگانی،1390).

تقریباً 30 بیماری برای پسته در جهان گزارش شده است. خاك منشأ بیماری‌هایی مخصوصاً گموز، پژمردگی ورتسلیومی و نماتد مولد غده ریشه Meloidogyne است كه بیماری در پسته ایجاد نموده و از بیماری‌های مهم پسته در جهان است (1991 ,.Ogawa et al).

نماتدهای انگل گیاهی یكی از عوامل بازدارندة رشد محصولات زراعی و باغی بوده و خسارت‌های ناشی از آن‌ها بر محصولات اساسی و محصولات مهم اقتصادی به ترتیب بالغ بر 7/10% و 14% بوده كه این خسارات بالغ بر یكصد میلیارد دلار آمریكا در سال 1984 در جهان تخمین زده شده است (, 1987 Sasser and Freckman).

در ایران اولین‌بار نماتدهای مولد غده ریشه در باغات پسته از رفسنجان در سال 1345 توسط صامت شناسایی شده است (فریور مهین،1365).

نماتد مولد غده ریشه می تواند علاوه بر ایجاد بی‌نظمی در جذب و انتقال آب و مواد مغذی توسط گیاه، باعث ایجاد استرس در گیاهان نیز می‌شود. تلقیح نماتد مولد غده ریشه در بادمجان، بدون استرس رطوبتی، باعث ایجاد كلروز و كاهش سنتر رنگدانه‌ها می‌شود( et al., 2009 Shaukat).

علاوه بر این، اثرات متقابل دوپاتوژن قارچ عامل پژمردگی Fusarium oxysporum و نماتد مولد غده ریشه Meloidogyne incognita باعث می‌شود كه خسارات وارده بر گیاه، بیشتر از مجموع خساراتی كه هر یك از این عوامل بیماری‌زا جداگانه وارد می‌سازند، بوده است.

به عبارتی نماتد باعث شكسته شدن مقاومت گیاه به قارچ، عامل پژمردگی می‌شود (حسینی‌نژاد و واجد خان، 1379).

با توجه به اینكه استان خراسان رضوی و شهرستان سبزوار از تولیدكنندگان مهم پسته در ایران است و بتازگی در باغات پسته ضعف و خشكی در درختان مشاهده شده است، سعی در این است كه به این حقیقت برسیم كه آیا دلیل ضعف درختان پسته، نماتد مولد غده ریشه است و گونه غالب نماتد ریشه گرهی و شدت آلودگی و پراكنش گونة غالب در شهرستان سبزوار را تعیین نماییم.

مشخصات جغرافیایی و آب و هوایی منطقهموقعیت جغرافیایی شهرستان سبزوار
منطقه مورد پژوهش در طول جغرافیایی 57 درجه، ‏‏40 دقیقه و 30 ثانیه شرقی و 45 درجه، 20 دقیقه و 40 ثانیه عرض شمالی قرار دارد. مساحت ‏ این محدوده 20502 كیلو متر مربع است كه 80/1 وسعت كشور را در بر می گیرد (تصویر 1-1).‏

آب و هوای منطقه ی تحقیق به علت وجود ارتفاعات و همچنین مجاورت با كویر، متنوع ‏و به واسطه قرار گرفتن در سه جلگه ی موازی با ارتفاعات و كویر، میزان بارندگی و ‏پراكنش آن نیز متغیر است. وجود شرایط فوق و دیگر شرایط اقلیمی باعث گردیده ‏است كه این شهرستان از هر دو نوع قنات دشتی و كوهستانی با پراكنش متنوع محیطی برخوردار باشد.                 ‏

مطالعات انجام گرفته‎ نشان می‌دهد كه متوسط سالیانه بارندگی در منطقه مورد ‏پژوهش 6/209 میلی‌متر است كه از 150 میلی متر در مناطق خشك تا 280 میلی متر در ‏مناطق كوهستانی متغیر است.                                                                     ‏ همچنین مطالعات آنالیز باد منطقه، بیانگر شرقی بودن باد غالب است كه به ‏ترتیب 42/17، 62/32، 08/17 و 49/10 درصد از مجموع باد‌های بهار، تابستان، پاییز و ‏زمستان منطقه را به خود اختصاص داده است(جدول1-1)(جدول 1-2) (دادرسی سبزوار، 1383)‎‏.‏

پیشینه درخت پسته

از خاستگاه‌های اولیه درختان پسته می‌توان به ایران، افغانستان، تركمنستان، سوریه و فلسطین اشاره كرد. پاره‌ای از منابع نیز، سواحل مدیترانه و خصوصاً كرانه‌های شرقی این دریا را، مبدأ نخستین درختان پسته معرفی كرده‌اند. به طور كلی سرزمین‌های فوق در قارة آسیا و در فاصلة بین كرانة رود جیحون (در شرق) تا سواحل دریای مدیترانه (در غرب)، به مسافت حدود 1470000كیلومتر، قرار گرفته   و بین 32 تا 40 درجه عرض شمالی، واقع شده‌اند.

پرورش درختان پسته برای نخستین بار در نواحی غربی خراسان صورت گرفته است، این اقدام در عصر پارت‌ها تا اوایل دوره ساسانیان، در نواحی مستعد ایالت پارت (خراسان)، در حد فاصلة شرق و جنوب غربی گرگان تا ناحیة سبزوار و از سبزوار به جانب مناطق جنوبی نیشابور تا ناحیة قهستان، انجام پذیرفته است (علوی، 1378).

پسته در آغاز عصر مسیحیت، ابتدا به حوزة مدیترانه و سپس در سال 1856 به اروپا و در سال 1890 به كالیفرنیا رسیده است و در سال 1904 اولین درخت آن در ایستگاه تحقیقاتی «چیكو» كاشته شده است (درویشیان، 1378).

بقایایی از پسته‌زارهای انبوه سبزوار تا اواخر قرن ششم برجای بوده، زیرا ابوالحسن بیهقی تأكید كرده كه در زمان او، درختان پسته در دیه‌های جلین و ایزی و نوقاریز مرغوب و معروف بوده است (ابریشمی، 1373).

شاید كهن‌ترین سند درباره پیشینة تاریخی كشت پسته در ایران را بتوان سفرنامة هرودت، تاریخ‌دان نامی یونانی، دانست (محمدخانی، 1376).

1-2-2- ویژگی‌های گیاهشناسی و گونه‌های مهم پسته

واژة «پیستاسیا» كه همان جنس پسته است از نام فارسی آن یعنی پسته برگرفته شده است. درخت پسته اهلی ( Pistacia vera) گیاهی نیمه گرمسیری، وابسته به تیرة سماق Anacardiaceae یا تیره پسته، ازگیاهان دولپه‌ای و جدا گلبرگان است . جنس پسته دارای 11گونه است كه گونه‌هایی از آن‌ها از خود، تربانتین یا سقز ترشح می‌كنند (پناهی و همكاران، 1381).

گیاهان این تیره به صورت درخت یا درختچه‌ای است.این تیره از 75جنس و 600 گونه تشكیل یافته كه بیشتر در مناطق بین استوایی و معتدله پراكنده است (ابریشمی، 1373 و اسماعیل‌پور، 1383).

2-2- گیاه ذرت………………………………………………………………………………….. 6

2-1-1 تاریخچه و اهمیت ذرت………………………………………………………….. 6

2-1-2- گیاهشناسی ذرت……………………………………………………………………………. 7

2-2- بیماری پوسیدگی فوزاریومی بلال…………………………………………………. 8

2-2-1- تاریخچه، پراکنش و اهمیت بیماری…………………………………………………….. 8

1-2-2- قارچ عامل پوسیدگی فوزاریومی بلال…………………………………………………………………………. 9

2-2-3- روشهای شناسایی عوامل بیماری………………………………………………………………………………….. 11

الف) شناسایی بر اساس ویژگیهای مورفولوژیكی………………………………………………………………………… 11

ب) شناسایی بر اساس ویژگیهای بیولوژیكی………………………………………………………………………………. 12

ج) شناسایی بر اساس ویژگیهای مولكولی………………………………………………………………………………….. 12

2-2-4-علائم بیماری………………………………………………………………………………………………………………. 12

2-2-5-زیست‌شناسی عامل بیماری…………………………………………………………………………………………… 13

الف) چرخه بیماری…………………………………………………………………………………………………………………. 13

ب) اپیدمیولوژی…………………………………………………………………………………………………… 14

راههای انتشار……………………………………………………………………………………………………… 15

عوامل موثر در خسارت………………………………………………………………………………… 15

ج- متابولیت‌های ثانویه……………………………………………………………………………………. 16

د) هتروتالیسم………………………………………………………………………………………………………. 20

2-3- كنترل بیماری……………………………………………………………………………………………. 21

2-4- مکانیسمهای مقاومت به بیماری………………………………………………………………………. 23

1) مصونیت Immunity………………………………………………………………………………………………………… 23

2) فرار (Eascape)……………………………………………………………………………………………………………….. 23

3) تحمل (Tolerance)………………………………………………………………………………………………………….. 23

2-5- غربالگری برای ارقام مقاوم به بیماری……………………………………………………………………………………… 24

2-6- ارتباط بین مقاومت ارقام و میزان فومونسین……………………………………………………………………………. 30

فصل سوم: مواد و روشها

3- مواد و روش‌ها………………………………………………………………………………………… 32

3-1- نمونه‌برداری……………………………………………………………………………………….32

3-2- جداسازی، خالص‌سازی و نگهداری جدایه‌ها……………………………………………………………. 32

3-3- محیط کشت‌ها……………………………………………………………………………………. 33

3-3-1- محیط کشت سیب‌زمینی- دکتروز- آگار (P.D.A)………………………………………………….. 33

3-3-2- محیط کشت آب-آگار (W.A) Water Agar…………………………………………………………………… 33

 

3-3-3- محیط کشت برگ میخک- آگار (CL.A)…………………………………………………………………………… 33

3-3-4- محیط کشت کلرورپتاسیم (KCl)………………………………………………………………………………………. 34

3-3-5- محیط کشت Special Nutrient Agar (S.N.A)…………………………………………………………… 34

3-4- شناسایی گونه‌های فوزاریوم……………………………………………………………………………. 34

3-5- آزمون بیماریزایی……………………………………………………………………………………… 35

3-5-1- آزمون بیماریزایی در گلخانه……………………………………………………………………….. 35

الف- انتخاب جدایه‌ها و کشت بذرهای ذرت در گلخانه……………………………………………………. 35

ب) آماده‌سازی مایه تلقیح و مایه زنی ساقه‌های ذرت……………………………………………………… 35

ج) ارزیابی شدت بیماری (DS)……………………………………………………………………………… 37

3-5-2- آزمون بیماریزائی جدایه‌های F. verticillioides بر روی ساقه در مزرعه……………………….. 37

الف) انتخاب جدایه ها……………………………………………………………………………… 37

ب) تهیه مایه آلوده‌كننده و مایه‌زنی ساقه‌های ذرت……………………………………………………. 37

ج) ارزیابی……………………………………………………………………………………………. 38

3-5-3- آزمون بیماریزایی جدایه‌های F. verticillioides بر روی خوشه در مزرعه………………….. 39

الف: انتخاب جدایه ها…………………………………………………………………………….. 39

ب: تهیه مایه آلوده‌كننده و مایه‌زنی ساقه‌های ذرت…………………………………………………………… 39

ج: ارزیابی شدت بیماری و درصد آلودگی…………………………………………………………………….. 40

3-6- ارزیابی واكنش مقاومت ژنوتیپ‌های مختلف ذرت نسبت به عامل بیماری در مزرعه……………………. 40

الف) انتخاب جدایه‌ها و ژنوتیپ‌های ذرت…………………………………………………………………….. 41

ب) تهیه مایه آلوده‌كننده و مایه‌زنی بلالهای ذرت………………………………………………………….. 42

ج) ارزیابی شدت بیماری…………………………………………………………………………………………….. 43

3-7- بررسی میزان فومونیسین در ژنوتیپ‌های مختلف ذرت……………………………………………. 44

الف) نمونه‌برداری و آماده‌سازی نمونه‌ها برای آزمون ELISA………………………………………………………. 45

ب) مراحل استخراج فومونیسین كل……………………………………………………………………… 46

ج) انجام آزمون الایزا……………………………………………………………………………………….. 46

د) ارزیابی الایزا……………………………………………………………………………………………………… 47

فصل چهارم: نتایج و بحث

4- نتایج……………………………………………………………………………………………………… 50

4-1- جداسازی و شناسایی گونه‌های فوزاریوم………………………………………………………………. 50

الف) ویژگی‌های جدایه‌های قارچ F. verticillioides (Sacc.) Nirenberg………………………………… 50

ب) ویژگی‌های جدایه‌های قارچ F. proliferatum (Matsushima) Nirenberg………………………. 53

4-2- بررسی بیماریزایی جدایه های قارچ F. verticillioides با روش مایه زنی ساقه در رقم حساس ذرت در گلخانه       55      

4-3- بررسی بیماریزایی جدایه های قارچ F. verticillioides با روش مایه زنی ساقه در مزرعه در روی لاین حساس MO17       57

4-4- بررسی تنوع بیماریزایی جدایه های قارچ F. verticillioides با روش مایه زنی خوشه لاین حساس MO17 در مزرعه       60

4-5- ارزیابی واکنش مقاومت ژنوتیپ های مختلف ذرت نسبت به جدایه های مهاجم قارچ
F. verticillioides در مزرعه در منطقه ساری …………………………………………. 62

4-6- ارزیابی واکنش مقاومت ژنوتیپ های مختلف ذرت نسبت به مخلوط جدایه های مهاجم قارچ
F. verticillioides با دو روش مایه زنی ، تزریق با سرنگ و ایجاد زخم در بلال در مزرعه در منطقه کرج         66

4-7- ارزیابی واکنش مقاومت ژنوتیپ های مختلف ذرت نسبت به جدایه های مهاجم قارچ
F. verticillioides با روش مایه زنی ایجاد زخم در بلال در مزرعه در مناطق کرج و ساری ………………. 72

4-8- بررسی میزان تولید فومونیسین کل در ژنوتیپ های مختلف ذرت …………………. 75

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

5 – بحث………………………………………………………….. 83

5-1- شناسایی گونه غالب عامل پوسیدگی خوشه ذرت ………………………………. 83

5-2- آزمون های بیماریزایی ………………………………………………………… 84

5-3- آزمون ارزیابی واکنش ژنوتیپ های ذرت به عامل پوسیدگی فوزاریومی بلال ……………………….. 85

5-4- آزمون بررسی تولید میزان فومونیسین کل ……………………………………………… 90

5-5- نتیجه گیری و پیشنهادات ……………………………………………………………………….. 93

منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………………………. 95

چکیده

یکی از مهم‌ترین بیماریهای ذرت، بیماری پوسیدگی فوزاریومی بلال (Fusarium ear rot) می‌باشد که دارای پراکنش جهانی است. قارچ عامل بیماری عمدتاً گونه Fusarium verticillioides می‌باشد، که باعث کاهش کمی و کیفی در عملکرد ذرت می‌شود. این بیماری در ایران در مناطق شمالی و ذرت خیز از بیماریهای مهم ذرت به شمار می‌رود.

در سال 1388، به منظور شناسایی عوامل بیماری و تعیین گونه غالب آن، از مزارع مختلف مناطق اصفهان، ساری، کرمانشاه و کرج از بلالهای آلوده نمونه‌برداری صورت گرفت.

پس از جداسازی و خالص‌سازی تعداد 40 جدایه فوزاریوم (32 جدایه F. verticillioides و 8 جدایه
F. proliferatum ( بر اساس خصوصیات مورفولوژیکی و با استناد به کلیدهای معتبر قارچ‌شناسی مورد شناسایی قرار گرفت. بدین ترتیب قارچ F. verticillioides با فراوانی %80 به عنوان گونه غالب عامل بیماری فوق و قارچ F. proliferatume با فراوانی %20 به عنوان گونه دوم عامل بیماری معرفی شدند. بیماریزایی گونه های شناسایی شده طی آزمونهای گلخانه‌ای و مزرعه‌ای به اثبات رسید. نتایج حاصل از آزمایشات بیماریزایی جدایه‌ها نشان داد که جدایه‌های F. verticillioides دارای قدرت بیماریزایی متفاوتی می‌باشند، و در گروههای مختلف قرار گرفتند. نتایج حاصل از این بررسی‌ها نشان داد که بین دو آزمایش گلخانه و مزرعه همبستگی نسبتاً پائینی r=0.45) ( وجود دارد . در این بررسی مقاومت 10 ژنوتیپ مختلف ذرت با دو روش مایه‌زنی، ایجاد زخم در بلال (Nail Punch) و تزریق در نوک بلال (Tip injection) در دو منطقه ساری و کرج مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور این بررسی از مخلوط هشت جدایه برتر
F. verticillioides که در آزمون گلخانه ای بیماریزایی بیشتری داشتند به عنوان مایه تلقیح با غلظت 106 اسپور در هر میلی‌لیتر استفاده شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که ژنوتیپ‌ها از نظر حساسیت به بیماری پوسیدگی فوزاریومی بلال با همدیگر متفاوت بوده و لاین K18 در هر دو منطقه در مقایسه با لاین‌ها از مقاومت بهتری برخوردار بوده است. نتایج بررسی تولید مایکوتوکسین فومونیسین کل در ژنوتیپ‌ها ی مختلف ذرت که توسط ELISA در دو منطقه ساری و کرج صورت گرفت، سطوح مختلفی از فومونیسین کل را در بین ژنوتیپ‌های مختلف ذرت نشان داد. نتایج حاصل از بررسی میزان حساسیت به بیماری و میزان تجمع فومونسین حاکی از آن است که مابین مقاومت ژنوتیپ‌ها و میزان تجمع فومونسین رابطه‌ای مستقیم وجود دارد بطوریکه لاین K18 به عنوان ژنوتیپ مقاوم با کمترین میزان فومونیسین   در هر دو منطقه مشاهده گردید .، و لاین K19 به عنوان حساس ترین ژنوتیپ با بیشترین میزان فومونیسین شناخته شد.

کلمات کلیدی: ذرت، شناسایی، فوزاریوم، مقاومت، فومونیسین.

مقدمه و کلیات

ذرت یکی از مهمترین گیاهان زراعی است که در اکثر کشورهای جهان کشت می‌شود. این گیاه به عنوان سلطان غلات معروف است، زیرا ارزش آن در جهان از گندم، جو، یولاف و برنج بیشتر است. ذرت به دلیل داشتن تنوع و کیفیت و عادات رشد مختلف به عنوان یکی از بهترین گیاهان زراعی مورد استفاده قرار می گیرد. ذرت یکی از پرمحصول‌ترین غلات بشمار می‌رود و از لحاظ مقدار کل تولید بعد از گندم و برنج سومین محصول غله‌ای جهان است. تولید غذا برای جمعیت روز افزون جهان مهمترین مشكل جوامع بشری است. غذای اصلی انسان اغلب از فرآورده‌های گیا هان تیره غلات بویژه گندم ،برنج و ذرت تامین می‌گردد.

طبق آمار سازمان خواربار جهانی (FAO) در كشورهای توسعه یافته 78% ازذرت تولیدی برای تغذیه دام وفقط 6% به عنوان غذای انسان استفاده می‌شود و مابقی مصرف صنعتی دارد. در حالیكه در كشورهای درحال توسعه 50% به عنوان علوفه و40% به طور مستقیم صرف تغذیه انسان و باقیمانده آن برای مصارف صنعتی یا جهت بذر به صورت واریته‌های آزاد گرده‌افشان بكار می‌رود (Anonymous, 2006). با توجه به اهمیت ذرت در تغذیه دام و طیور و همچنین قدرت تطابق و سازگاری این گیاه با شرایط اقلیمی متفاوت و استفاده از بذر هیبرید و مكانیزه شدن كشت ذرت طی سالهای اخیر، سطح زیر كشت و متوسط عملكرد آن در واحد سطح در كشور افزایش قابل توجهی پیدا نموده است .اصلاح ذرت در جهت افزایش عملكرد دانه، علوفه سیلویی و مقاومت در برابر آفات و بیماریهای گیاهی بر پایه اصلاح جمعیت‌ها و تولید واریته‌های هیبرید می باشد. در این راستا لازم است صفاتی كه به طور مستقیم و یا غیر مستقیم روی عملكرد موثر هستند شناسایی گردد و نقش هر یک از این صفات در عملکرد مشخص گردد. عوامل متعددی مانند آفات و بیماریها باعث کاهش عملکرد می شوند. پوسیدگی بلال ذرت یکی از مهم‌ترین بیماریهای ذرت در سراسر دنیا بخصوص در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری می باشد. این بیماری هر ساله علاوه بر خسارات کمی خسارات کیفی نیز به بار می‌آورد. بیماری در مزرعه قادر است تا95% محصول را خسارت بزند
(Jeffere et al., 1994).

بروز این بیماری در قاره‌های امریکا، اروپا، اسیا، افریقا گزارش شده است (MCGee, 1988). در ایران این بیماری در مناطق شمالی کشور مانند گرگان، ساری و بندرانزلی گزارش شده است (مهریان وبامدادیان، 1369). پوسیدگی بلال عمدتاً با دانه‌های آلوده و پراکنده‌ای که با میسلیوم سفید مایل به صورتی پوشیده است مشخص می‌گردد (Farrar & Davis, 1991). در سالهای اخیر نقش این بیماری با توجه به توکسین‌هایی که توسط گونه‌های مختلف F. verticillioides، F. proliferatim،
F. moniliforme و Fusarium nyganai تولید می‌شوند در کاهش کیفیت ذرت و ایجاد مسمومیت در انسان و دام نقش ویژه‌ای دارد (Leslie & Summerell, 2006). فومونیسین‌ها گروه خاصی ازمایکوتوکسین‌ها هستند که عمدتاً در ذرت و فراوردهای آن ایجاد می‌شوند. با توجه به اینکه برای مبارزه با هر بیماری شناخت بیمارگر ضروریست و عدم توفیق در کنترل بیماری نتیجه عدم درک و شناخت پاتوژن می‌باشد، بنابراین شناسایی گونه‌های مختلف عامل بیماری و بررسی میزان فومونیسین مترشحه آنها در مدیریت بیماری و تضمین سلامت غذایی مصرف کنندگان بسیار مهم می‌باشد. لذا بررسی دقیق و انجام تحقیق در ارتباط با میزان توکسین قارچ و احتمال کاهش آن با بهره‌گیری از ژنوتیپ‌های مقاوم در مناطق شیوع بیماری ضروری بنظر می‌رسد. یکی از مهمترین راههای کنترل این بیماری و کاهش میزان مایکوتوکسین‌های مضر مترشحه قارچ عامل بیماری، شناسایی و دستیابی به ارقام مقاوم می‌باشد که تنها از طریق آلوده‌سازی به طور مصنوعی در مزارع و طی چند سال بدست می‌آید. در این تحقیق پس از تعیین تنوع بیماریزایی جدایه‌های قارچ عامل بیماری، ژنوتیپ‌های مختلف ذرت از نظر میزان مقاومت به بیماری سنجیده شده و اینکه آیا ارتباطی بین مقاومت به قارچ عامل بیماری و میزان فومونیسین کل تولید شده وجود دارد یا خیر مورد بررسی قرار می گیرد. کاربرد نتایج این تحقیق در برنامه‌های اصلاحی جهت تولید ارقام مقاوم ذرت با میزان فومونیسین پایین و هیبریدهای متحمل به بیماری پوسیدگی فوزاریومی خوشه یا بلال باعث افزایش کمی و کیفی محصول در مزارع زیر کشت خواهد شد و از نظر ارتقای سلامت غذایی در مصرف کنندگان می‌تواند بسیار با اهمیت و ارزشمند باشد. این تحقیق جهت نیل به اهداف عمده زیر طرح‌ریزی و انجام گردید.

1 – شناسایی قارچ عامل پوسیدگی فوزاریومی خوشه ذرت و تعیین گونه غالب عامل بیماری

2- بررسی تنوع بیماریزایی جدایه‌های قارچ عامل بیماری

3- ارزیابی ژنوتیپ‌های ذرت از نظر میزان مقاومت به بیماری

4- ردیابی و تعیین میزان تولید فومونیسین کل در ژنوتیپ‌های مختلف ذرت

5- ارتباط بین میزان تولید فومونیسین کل و میزان مقاومت به بیماری پوسیدگی فوزاریومی ذرت در ژنوتیپ‌های تحت بررسی.

2- مروری بر مطالعات انجام شده

2-1- گیاه ذرت

2-1-1 تاریخچه و اهمیت ذرت

ذرت Corn) Maize= ) یکی از کهن‌ترین گیاهان روی زمین می‌باشد. منشاء اولیه ذرت آمریکای مرکزی است (نصیری، 1385). ذرت اصلی‌ترین زراعت جهت تامین مواد غذایی در آمریکای شمالی، مرکزی و جنوبی قبل از کشف قاره جدید بوده است. پژوهشهای باستان‌شناسی در کشور مکزیک مشخص نموده است که ذرت قریب به 450 سال قبل از میلاد در آنجا کشت گردیده است . وجود بوته ذرت در دست
Taloc Aztec خدای باران متعلق به تمدنهای قدیمی مکزیک دلیل کشت آن در زمانهای دور است (نورمحمدی، 1376). ذرت نه تنها به عنوان غذای اصلی مردم محسوب

برای این نوع مواد بسته بندی معطوف كرده است.(فانگ[1]،2003)

اخیراً به دلیل نگرانی‌های زیست محیطی در ارتباط با پسماند بسته‌بندی‌های پلاستیکی مصنوعی، تلاش‌های بسیاری برای تهیه مواد بسته‌بندی زیست تجزیه‌پذیر از پلیمرهای طبیعی است (مز استاکا[2] و همکاران، 2009). امروزه بخش بزرگی از مواد استفاده شده در صنعت بسته بندی از فرآوردهای نفتی و پتروشیمی به دست می­آیند که غیر قابل تجزیه در طبیعت بوده و مشکل زیست محیطی ایجاد می­کنند. از این­ رو محققین همواره به دنبال راه حل­هایی برای این موضوع می­باشند. رشد روز افزون محصولات زیستی و توسعه تکنولوژی­های نوین سبب کاهش وابستگی به استفاده از سوخت­های فسیلی گردیده است. در چند دهه اخیر میزان توجه و علاقه افراد به استفاده از بیوپلی­مرها به دلیل افزایش بیشتر آگاهی مصرف کنندگان، افزایش قیمت نفت خام، افزایش آلودگی­های زیست محیطی و تجزیه ناپذیر بودن پلیمرهای نفتی و توجه به گرمای جهانی افزایش یافته است و سبب شده تلاش­های فراوانی در جهت تولید مواد بسته­بندی با منشا طبیعی(پروتئین،چربی و کربوهیدرات) به صورت فیلم یا پوشش صورت گیرد. اینگونه بیوپلیمرها در مقایسه با استفاده از پلاستیک­ها اثرات مخرب کمتری بر محیط زیست دارند  ( پین[3] و همکاران، 1992). فیلم­های خوراکی که در ارتباط با مواد غذایی کاربرد دارند زیست­تخریب­پذیر هستند، یعنی قابلیت تجزیه شدن به عناصر سازنده را به وسیله­ی موجودات ذره­بینی خاک دارند ( فیگویرو[4] و همکاران، 2004).

مواد استفاده شده برای بسته بندی که از سوخت های فسیلی تولید شده اند عملاً تجزیه ناپذیر می باشند. به همین دلیل مواد بسته بندی غذاها نیز مانند سایر مواد بسته بندی مشکلات جدی رااز لحاظ محیط زیست ایجاد می کنند. در نتیجه مطالعاتی جهت استفاده از بسته بندی های زیست پایه تخریب پذیر انجام گرفته است. حدود 125 میلیون تن سالانه در جهان پلاستیک تولید می شود که حدود 30 میلیون تن آن در بخش بسته بندی مصرف می شود ( مارینیلو[5] و همکاران، 2003؛ لین[6] و همکاران، 2005). به منظور کاهش ضایعات بسته بندی پلاستیکی زیست تخریب ناپذیر استفاده از پلاستیک های زیست پایه تخریب پذیر مانند نشاسته، سلولز، PLA، ژلاتین و… ضروری می­باشد  ( الماسی[7] و همکاران، 2009؛ ویلهلم[8] و همکاران، 2003).

بسته یا پوشش غذا نقش منحصر به فردی در سلامت غذا و در نتیجه مصرف کننده ایفا می کند. مسلم است که بیشتر فرآورده های غذایی با نوعی روش بسته بندی به مصرف کننده می رسد و در نتیجه بسته بندی بخش مهمی در زنجیره غذایی می باشد ( کیم[9] و همکاران، 2003). اما مواد بسته بندی قدیمی که از مواد نفتی مشتق شده بودند هیچ یک زیست تخریب پذیر نبوده و از لحاظ زیست محیطی قابل تحمل نیستند و خطرات سلامتی را تحمیل می کنند؛ برای مثال مهاجرت افزودنی های مضر به غذا. زیست تخریب پذیری مواد پلاستیکی سنتزی حاصل از مشتقات نفتی بسیار کند بوده و تجزیه کامل آن­ها چندین سال به طول می انجامد و این امر باعث افزایش آلودگی های زیست محیطی می­گردد. لذا طی سال های اخیر یافتن جایگزینی مناسب برای پلاستیک های سنتزی به طوریکه زیست تخریب پذیری بالایی داشته و آلودگی زیست محیطی کمتری بر جای بگذارد توجه محققین را به خود را جلب کرده است. بیوپلیمرهای خوراکی با زیست تخریب پذیری بالا که از منابع قابل تجدید کشاورزی حاصل می­شوند گزینه ای مناسب در این زمینه به شمار می روند. با وجود مزایای مسلم زیست محیطی و پایداری پلیمرهای زیستی این قیمت رو به رشد نفت خام و گاز طبیعی است که عامل محرکه برای سرمایه گذاری اقتصادی در این زمینه است. این موضوع و دو عامل محرکه تلاش برای بازیافت بیشتر ضایعات و همچنین ثبات محیط زیست و مدیریت کشاورزی این ضرورت را ایجاد می­کند که تغییری به سمت پلاستیک­های زیستی صورت گیرد.

 

1-2- پیش زمینه
بسته­بندی پوششی است كه سلامت كالای محتوی خودرا­پس ازتولید تا مرحله­ی مصرف حفظ می­نماید وبا ایجاد یك مانع فیزیكی بین محصولات غذایی ومحیط خارج بهداشت محصول راتضمین می­كندوعمركالای فاسدشونده را افزایش می­دهد. درسا­ل­های اخیربه علت افزایش مصرف پلاستیک­ها و با توجه  به طول عمربالای آن­هاوتقریبا زیست تخریب­پذیر1 نبودن آن­ها، سنتز پلیمر­های زیست­تخریب­پذیرافزایش یافته است (قنبرزاده و همکاران1388).

در بسته­بندی مواد غذایی از مواد مختلفی نظیر شیشه، پلاستیک­های سخت و نیمه سخت، فلزات سخت (قوطی­ها) استفاده می­شود این مواد در اکثر موارد توسط مصرف کننده دور ریخته می­شوند (بدیعی و همکاران، 1387). مواد بسته بندی پلیمری که کاربرد گسترده­ای در صنعت بسته­بندی دارند، غیر­قابل تجزیه و غیر قابل برگشت به محیط زیست هستند و به همین دلیل، از مهمترین آلاینده­های طبیعت محسوب می­شوند ( الماسی، 1388 و ایران منش، 1388). ازویژگی­های مطلوب برای هر بسته­بندی، بازیافت آسان آن و ایجاد كمترین خسارت به محیط زیست است. هرساله بالغ بر چند میلیون تن ضایعات پلاستیكی از جمله كیسه­ها، پاكت­های پلاستیكی و مواد بسته بندی وارد محیط   زیست گردید و به علت عدم بازگشت به چرخه زیست محیطی باعث ایجاد مشكلات فراوان برای محیط زیست می­شوند. تولید فیلم­های تجزیه­پذیر طبیعی وجایگزین نمودن آن­ها به جای پلاستیك­های سنتزی راه حلی برای به حداقل رساندن آثار نامطلوب و زیان­آور زباله­های حاصل از مواد سنتزی است (دارائی وهمكاران، 1388).

بسته بندی های زیست تخریب پذیر که قابلیت خوراکی بودن و مصرف به همراه ماده غذایی را دارند شامل فیلم ها و پوشش های خوراکی می باشند. فیلم های خوراکی لایه هایی از مواد قابل هضم هستند که به عنوان پوشش مواد غذایی(پوشش های خوراکی)و یا به عنوان مانعی بین غذا و سایر مواد و یا محیط ها استفاده می شوند.پوشش های خوراکی قابل تجزیه به وسیله میکروارگانیسم ها مصرف شده و به ترکیبات ساده تبدیل می شوند. ­پلی ساکارید هایی مانند کیتوزان، نشاسته و سلولز، پروتئین هایی مانند زئین و کلاژن و چربی هایی مانند تری گلیسیریدها و اسیدهای چرب می توانند به عنوان فیلم های خوراکی استفاده شوند. فیلم های پلی ساکاریدی قیمت پایینی دارند اما مانع مناسبی در برابر نفوذ رطوبت نیستند. فیلم های پلی ساکاریدی دارای قابلیت های مفیدی مثل شکل پذیری در فرآیند، خاصیت ارتجاعی و ممانعت خوب در برابر نفوذ اکسیژن هستند. ­اما عبور­ناپذیری آن­ها در برابر نفوذ آب ضعیف است ( آل حسن و همکاران، 2012).

تولید بیوپلیمر­هایی که از منابع تجدیدپذیر بدست می­آیند بر خلاف پلیمر­های سنتزی که بیشتر منشا نفتی دارند در محیط طبیعی تجزیه پذیر هستند و موجب حفظ منابع تجدید ناپذیر می­گردد. این بیوپلیمر­ها که قابلیت برگشت به طبیعت را دارند از محصولات کشاورزی بدست آمده و موجب آلودگی محیط زیست نمی­شوند و در فرآیند کمپوست توسط میکروارگانیسم ها به محصولات طبیعی مانند آب، متان، دی اکسید کربن، و توده زیستی تبدیل می­شوند. پلیمر­هایی که پس از فرایند تجزیه توسط میکروارگانیسم ها ­ کاملا به محصولات طبیعی تبدیل می­شوند زیست تخریب پذیر نامیده می­شوند (قنبرزاده و همکاران، 1388).

بسته بندی­های زیستی حاصل از بیوپلیمر­های خالص دارای سرعت زیست تخریب پذیری بالاتری نسبت به فیلم­های آلیاژ شده می­باشند ولی کیفیت مکانیکی و نفوذپذیری آن­ها به نسبت پایین تر است (قنبرزاده و همکاران، 1388).

دلایل استفاده از این نوع بسته بندی عبارتند از: جلوگیری از انتقال رطوبت، جلوگیری از خروج ترکیبات فرار موجود در ماده غذایی، کاهش دهنده سرعت تنفس، به تاخیر انداختن تغییرات در بافت ماده غذایی، مانعی بسیار عالی در برابر عبور چربیها  و روغن ها، عبوردهی بسیار انتخابی گازهایی نظیر اکسیژن و دی اکسیدکربن (ایران منش، 1388).

زیست پلیمرهای خوراکی با­ زیست تخریب پذیری زیاد از منابع تجدیدپذیر کشاورزی حاصل می­شوند، گزینه مناسبی در این زمینه به شمارمی­آیند. تولید فیلم های زیست تخریب پذیر، ازپلی ساکاریدها، پروتئین ها،چربی ها یا مخلوطی از آن­ها استفاده می­شود. نشاسته از جمله پلی­ساکاریدهایی است که به فراوانی و با هزینه کم قابل تولید است. نشاسته به وفور در طبیعت یافت  می­شود، به دلیل قیمت پائین، خاصیت ترموپلاستیکی، قابلیت تجدید شوندگی و بازیافت زیستی، یکی از مواد خام جذاب و مورد علاقه برای استفاده در بسته بندی های خوراکی محسوب می­گردد ( پاندی[10] و همکاران، 2005).

دانلود پایان نامه درباره IT تکنولوژی تبادل اطلاعات

پایان نامه درباره مدیریت‌ ارتباط با مشتری 182 صفحه

دانلود پایان نامه مدیریت در امور امداد 187 صفحه

دانلود پایان نامه بهبود عملکرد سازمان ( شرکت آب و فاضلاب منطقه ای از تهران )

پایان نامه مدیریت پروژه

پایان نامه درباره تعهد سازمانی و کاری – رشته مدیریت

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی ( مدیریت منابع انسانی)‌

دانلود پایان نامه بررسی میزان تعهد سازمانی کارکنان شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران

پایان نامه رشته مدیریت صنعتی با موضوع مراحل تولید دارو و ارزیابی کار و زمان

پایان نامه مدیریت آموزشی – مقایسه راهبردهای یادگیری دانش آموزان موفق وناموفق

پایان نامه مدیریت درباره مهندسی مجدد سازمانها، شش سیگما و مهندسی ارزش

پیشنهاد فنی سیستم مدیریت نگهداری و تعمیرات تجهیزات برای کلیه مراکز درمانی کشور

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی ( مدیریت منابع انسانی)‌

پایان‌نامه کارشناسی مدیریت و خدمات چاپ و نشر

دانلود پایان نامه رشته مدیریت صنعتی: بررسی رابطه میان رضایت شغلی خبرنگاران

دانلود پایان نامه دوره کارشناسی مدیریت بیمه – بیمه‌های آتش سوزی و دلایل عدم گرایش افراد به آن

پایان نامه درباره تاثیر تواناسازی کارکنان بر امنیت شغلی

پایان نامه اثر شاخصهای آموزشی و تکنولوژی آموزشی برکارایی نیروی انسانی

پایان نامه بررسی سلامت عمومی و رضایت شغلی در کارشناسان مرکز بهمن موتور

پایان نامه بررسی چگونگی مدیریت و تاثیر آن بر عملکرد کارکنان

دانلود پایان نامه کارشناسی در رشته مدیریت و برنامه ریزی آموزشی

پایان نامه بررسی رابطه بین اثربخشی ارتباطات سازمانی و منابع قدرت مدیران

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی درباره تیپ‌های شخصیتی مدیران

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی – سبک رهبری مدیران و میزان رضایت شغلی دبیران

پایان نامه مدیریت صنعتی درباره صادرات غیر نفتی ایران به چین

پایان نامه تامین مالی خارج از ترازنامه در شرکتهای پذیرفته شده در بورس

پایان نامه تعیین کارایی بانک های تجاری ایران و روند بهره وری آن

پایان نامه مدیریت آموزش کارکنان

پایان نامه مدیریت کارعملی در آموزشگاه

پایان نامه سیستم های اطلاعات مدیریت

پایان نامه مدیریت و افزایش بهره وری

پایان نامه ارزیابی کار و زمان تلویزیون های پارس الکتریک

پایان نامه روشهای تامین مالی بر ارزش شرکت های پذیرفته شده در بورس

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی درباره توانمندی کارکنان مدل وتن و کمرون

پایان نامه بررسی صادرات غیر نفتی جمهوری اسلامی ایران به جمهوری خلق چین

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی : ارزش افزوده در اوراق بهادار

پایان نامه بررسی مشکلات و امکانات تحصیلی مقاطع ابتدایی فریدون شهر

پایان نامه بررسی کاربری مدل FRO برتعیین سطح وفاداری مشتریان فروشگاههای زنجیره‌ای شهروند

پایان نامه روابط عمومی در ایران و جهان رشته مدیریت روابط عمومی

دانلود پایان نامه بررسی نقش تکنولوژی اطلاعات بر روی مهندسی مجدد

دانلود متن کامل پابان نامه درباره برنامه ریزی شهری

پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی درباره شبیه سازی سیستمهای صف

دانلود متن کامل پایان نامه درباره بهره وری

متن کامل پایان نامه (تحقیق) درباره سازمان تامین اجتماعی

دانلود متن کامل پایان نامه ارزشیابی مهارت شغلی مدیر آموزشگاه

 

دانلود متن کامل پایان نامه ارزشیابی مهارت شغلی

دانلود پایان نامه ارزیابی رضایت مندی مشتریان شرکت دارو سازی ثامن

پایان نامه بررسی و معرفی تکنیک FMEA و کاربردهای آن رشته مدیریت

دانلود پایان نامه نقش شرکتهای کوچک در پیشرفت شرکتهای بزرگ

پایان نامه بررسی رابطه بین مهارت مذاکره مدیران بازرگانی با فروش شرکت

پایان نامه مقایسه میزان توانمندی فنی، ادراکی، انسانی مدیران زن و مرد

پایان نامه رابطه بین عزت نفس مدیران و اثر بخشی آنان در مدارس راهنمایی

پایان نامه بررسی عوامل موثر بر رضایت شغلی کارمندان دانشگاه آزاد اسلامی

پایان نامه بررسی عوامل مؤثر بر کاهش میزان رضایت شغلی کارکنان بانک صادرات ایران

پایان نامه بررسی عوامل موثر در بهره وری کارکنان کارخانه‌ی آسفالت سازی

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حسابداری : سیستم اطلاعات حسابداری

پایان نامه بررسی وضعیت فعلی مدیریت بازار فیروزه صادراتی استان خراسان

پایان نامه بررسی اثر بخش آموزشی مهارتهای اعتبارتی بر سلامت روان شناسی دانش

پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی – زمان از دست رفته ا ز کتاب مدیریت استرس

پایان نامه بررسی مشکلات تولید و توزیع داخلی وخارجی پسته ایران وارائه راهکارهای توسعه صادرات

پایان نامه بررسی موانع صادرات مرکبات و ارائه راه کارهایی برای افزایش صادرات

پایان نامه بررسی نحوه تبلیغات در روابط عمومی صندوق تعاون کشور

پایان نامه بررسی نقش ارزیابی عملکرد در افزایش کار آیی کارکنان پارت سازان

پایان نامه بررسی وضعیت فروش محصولات چرمی‌سبک (داخلی – خارجی)

دانلود متن کامل پایان نامه مربوط به تولید لباس کار

دانلود متن کامل پایان نامه اندازه گیری بهره وری

دانلود متن کامل پایان نامه بازاریابی و بازارسازی زیره و زرشک

دانلود متن کامل پایان نامه مربوط به گسترش انواع بیمه

دانلود متن کامل پایان نامه مفاهیم بنیادی بیمه‌های اشخاص

دانلود متن کامل پایان نامه تعارض و ماهیت آن

پایان نامه راهنمای جذب سرمایه از صندوق سرمایه‌گذاری انجازات

پایان نامه سنجش میزان رضایتمندی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان

دانلود متن کامل پروژه درباره شرکت های هرمی

دانلود متن کامل پایان نامه مربوط به مدیریت استراتژیک

پایان نامه مقایسه عوامل موثر بر فشار روانی بر دانشجویان غیرشاهد و شاهد شهر تهران

دانلود متن کامل پایان نامه مدیریت آموزشی مبتنی بر سیستم

دانلود متن کامل پروژه مربوط به مزایا و معایب سخنرانی

پایان نامه مدیریت بلایا در کشورهای امریکا، کانادا، ژاپن، ترکیه، هند، پاکستان و ایران

پایان نامه مروری بر کاربرد نظام‌های خبره و هوشمند در بازیابی اطلاعات

پایان نامه نقش اجرای سیستم مدیریت منابع انسانی در ارزشیابی عملکرد کارکنان

پایان نامه رشته مدیریت :رویکردها و مدل های نوین توانمندسازی کارکنان

دانلود پروژه مدیریت در مورد سیستم مدیریت نگهداری و تعمیرات تجهیزات

پایان نامه کارشناسی در مورد تاثیر رفتار کارکنان بر میزان رضایتمندی ارباب رجوع

دانلود پایان نامه کارشناسی مدیریت بازرگانی در مورد مدیریت بحران

پایان نامه کارشناسی رشته مدیریت درباره بررسی مدیریت منابع انسانی در شرکت جهان گستران نواندیش

پایان نامه مقطع کارشناسی رشته مدیریت درباره سبکها و روش های مدیریت در معدن

پایان نامه رشته مدیریت درباره امنیت شغلی با رویکرد ایمنی و سلامت و نقش آن در نگهداری کارکنان

دانلود متن کامل پایان نامه کارشناسی ماهیت مدیریت منابع انسانى‏

دانلود پایان نامه مطالعه‌ی موردی فرآیند مدیریت مدارس شبانه‌روزی

پایان نامه رشته مدیریت :امنیت شغلی ایمنی و سلامت و نقش آن در نگهداری کارکنان

دانلود پایان نامه رشته مدیریت : برنامه ریزی وتوسعه نیروی انسانی پروژه ها

پایان نامه رشته مدیریت با موضوع سبکهای‌ مدیریتی در سازمانهای‌ تحقیق‌ و توسعه

پایان نامه پروژه مقطع کارشناسی ارشد مدیریت درباره خصوصی سازی

دانلود پایان نامه رشته صنایع با موضوع :سیستمهای کنترل کیفی (ISO 9000)

دانلود پایان نامه رشته مدیریت درباره تاثیر کارآیی سازمان و مدیریت بر تحول اقتصادی

دانلود پایان نامه رشته مدیریت درباره ارتقاء فناوری و نوآوری در کارخانه پارس خودرو

دانلودپایان نامه رشته مدیریت درباره ارزشیابی مهارت شغلی مدیر آموزشگاه

دانلود پایان نامه رشته مدیریت با موضوع تأثیر محیط بر رفتار مشتری

دانلود کامل پایان نامه رشته مدیریت با موضوع ایمنی و بهداشت محیط کار

دانلود پایان نامه کارشناسی رشته مدیریت درباره ارزش مدیریت استراتژیک

دانلود پایان نامه رشته مدیریت با موضوع اصول و مقدمات تجارت الکترونیک

دانلود کامل پایان نامه کارشناسی رشته مدیریت درباره مدیریت استراتژیک

پایان نامه مدیریت: بررسی تبلیغات تجاری در رشد فروش بیمه های زندگی در ایران

دانلود کامل پایان نامه رشته مدیریت با موضوع روانشناسی مدیریت

دانلود کامل پایان نامه کارشناسی رشته مدیریت با موضوع مدیریت آموزشگاه

دانلود کامل پایان نامه کارشناسی رشته مدیریت درباره مدیریت زنجیره تامین SCM

دانلود کامل پایان نامه رشته مدیریت درباره مدیریت آموزشی

دانلود کامل پایان نامه کارشناسی رشته مدیریت با موضوع تعهد سازمانی

دانلود کامل پایان نامه رشته مدیریت با موضوع اصول سرپرستی

1-1) مقدمه. 3

1-2) تعریف و بیان مساله. 4

1-3) سوالات تحقیق. 12

1-4) مدل تحقیق. 13

1-5) اهمیت وضرورت تحقیق. 14

1-6 )اهداف تحقیق. 14

1-7 )فرضیه های تحقیق. 15

1-8)تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق. 16

1-9 )قلمرو تحقیق. 19

1-9-1)قلمرو موضوعی.. 20

1-9-2)قلمرو زمانی.. 20

1-9-3)قلمرو مکانی.. 20

فصل دوم: ادبیات تحقیق

2-1) مقدمه. 22

2-2) مفهوم رفتار شهروندی سازمانی.. 23

2-3) رفتار شهروندی سازمانی ارگان. 27

2-4)ابعاد جهانی رفتار شهروندی سازمانی.. 30

2-5)عوامل تاثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی.. 32

2-6)پیامدها و نتایج رفتار شهروندی سازمانی.. 34

2-7)اثرات رفتار شهروندی سازمانی بر عملکرد و موفقیت سازمان. 35

2-8) مدل رفتارهای شهروندی گراهام. 36

2-9)مدل رفتارهای شهروندی پودساکف… 37

2-10)رضایت شغلی.. 39

2-10-1)نظریات رضایت شغلی : 43

2-10-2)پیامدهای عدم رضایت شغلی : 45

2-10-3)راههای ایجاد رضایت شغلی : 46

2-11)تعهد سازمانی.. 49

2-12-2) نظریه های شخصیت.. 70

2-12-3) انواع تیپ شخصیت: 71

2-13) پیشینه تحقیقات داخلی و خارجی.. 72

2-13-1)تحقیقات داخلی.. 72

2-13-2)پیشینه تحقیقات خارجی.. 74

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1)مقدمه. 77

3-2)نوع تحقیق. 77

3-3) نمونه و روش نمونه گیری.. 77

3-4) معرفی ابزار جمع آوری داده ها 77

3-5)توصیف هریک از تیپ های شخصیت وزیر مقیاس انها: 78

3-6) فرایند جمع آوری داده ها 95

3-7) روش تجزیه و تحلیل داده ها 96

3-8) روایی و پایایی پرسشنامه ها: 97

فصل چهارم: جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده های تحقیق

4-1) مقدمه: 101

4-2) توصیف متغیر های تحقیق: 102

4-3) آزمون کولمو گروف –اسمیرنوف (K-S) 110

4-4) آزمون فرضیات.. 111

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1) مقدمه. 126

5-2) توصیف متغیرهای تحقیق. 126

5-2-1) نتایج آمارهای توصیفی.. 126

 

5-2-2- نتایج آمار استنباطی.. 132

5-4)پیشنهادات حاصل از نتایج این آزمون. 136

5-5)محدودیت های تحقیق. 136

5-6) پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 137

ضمائم. 138

پرسشنامه. 139

منابع. 143

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                 صفحه

جدول 2-1)پیامدهای مثبت تعهد سازمانی (لاکا – ماتبولا ، 2004). 63

جدول 3-1) انواع پرسشنامه. 78

جدول3-2)خلاصه عوامل و صفات.. 92

جدول 3-3)آلفای کرونباخ پریشنامه نئو. 98

جدول 3-4) آلفای کرونباخ پرسشنامه های رفتار شهروند سازمانی- تعهد سازمانی و رضایت شغلی.. 99

جدول4-1) توصیف متغیر رفتارشهروندی سازمانی.. 102

جدول4-2) توصیف متغیر تعهد سازمانی.. 103

جدول4-3) توصیف متغیر رضایت شغلی.. 104

جدول4-4) توصیف متغیر روان آزردگی.. 105

جدول4-5) توصیف متغیر برون گرایی.. 106

جدول4-6) توصیف متغیر سازگاری.. 107

جدول4-7) توصیف متغیر گشوده بودن. 108

جدول4-8) توصیف متغیر مسئولیت پذیری.. 109

جدول4-9) آزمون کولموگروف- اسمیرنف… 110

جدول4-10) ضریب همبستگی بینگشوده بودن شخصیتورفتارشهروندی سازمانی.. 111

جدول 4-11) آزمون رگرسیون فرضیه اول با توجه به متغیررضایتشغلی.. 112

جدول 4-12) آزمون رگرسیون فرضیه اول با توجه به متغیرتعهد سازمانی.. 112

جدول 4-13) آزمون رگرسیون فرضیه اول با توجه به تاثیر دو متغیر تعهد سازمانی و رضایتشغلی.. 113

جدول4-14) ضریب همبستگی بینروان آزردگی شخصیتورفتارشهروندی سازمانی.. 114

جدول 4-15) آزمون رگرسیون فرضیه دوم با توجه به متغیررضایتشغلی.. 114

جدول 4-16) آزمون رگرسیون فرضیه دوم با توجه به متغیرتعهدسازمانی.. 115

جدول 4-17) آزمون رگرسیون فرضیه دوم با توجه به تاثیر دو متغیر تعهد سازمانی و رضایتشغلی.. 116

جدول4-18) ضریب همبستگی بینبرون گرایی شخصیت ورفتارشهروندی سازمانی.. 117

جدول 4-19) آزمون رگرسیون فرضیه سوم با توجه به متغیررضایت شغلی.. 117

جدول 4-20) آزمون رگرسیون فرضیه سوم با توجه به متغیرتعهدسازمانی.. 118

جدول 4-21) آزمون رگرسیون فرضیه سوم با توجه به تاثیر دو متغیر تعهد سازمانی و رضایتشغلی.. 119

جدول4-22) ضریب همبستگی بینسازگاریورفتارشهروندی سازمانی.. 119

جدول 4-23) آزمون رگرسیون فرضیه چهارم با توجه به متغیررضایتشغلی.. 120

جدول 4-24) آزمون رگرسیون فرضیه چهارم با توجه به متغیرتعهدسازمانی.. 120

جدول 4-25) آزمون رگرسیون فرضیه چهارم با توجه به تاثیر دو متغیر تعهد سازمانی و رضایت شغلی.. 121

جدول4-26) ضریب همبستگی بین مسئولیت پذیری ورفتارشهروندی سازمانی.. 122

جدول 4-27) آزمون رگرسیون فرضیه پنجم با توجه به متغیررضایتشغلی.. 122

جدول 4-28) آزمون رگرسیون فرضیه پنجم با توجه به متغیررضایت شغلی.. 123

جدول 4-29) آزمون رگرسیون فرضیه پنجم با توجه به تاثیر دو متغیر تعهد سازمانی و رضایت شغلی.. 124

جدول (5-1) توصیف متغیر رفتار شهروند سازمانی.. 126

جدول (5-2) مولفه های رفتار شهروند سازمانی.. 127

جدول (5-3) توصیف متغیر تعهد سازمانی.. 128

جدول (5-4 )  مولفه های تعهد سازمانی.. 128

جدول 5-5: توصیف متغیر رضایت شغلی.. 129

جدول (5- 6 ) مولفه های رضایت شغلی.. 130

جدول 5-7- توصیف متغیر روان رنجوری.. 130

جدول 5-8- توصیف متغیر برون گرایی.. 131

جدول 5-9- توصیف متغیر سازگاری.. 131

جدول 5-10- توصیف متغیر گشاده رویی.. 131

جدول 5-11- توصیف متغیر مسئولیت پذیری.. 132

جدول 5-12- مقایسه میزان همبستگی بین رفتار شهروند سازمانی با گشاده رویی با توجه به رضایت شغلی و تعهد سازمانی.. 133

جدول 5-13- مقایسه رابطه بین روان رنجوری و رفتار شهروند سازمانی با توجه به رضایت شغلی و تعهد سازمانی   133

جدول 5-14- مقایسه رابطه بین برون گرایی و رفتار شهروند سازمانی با توجه به رضایت شغلی و تعهد سازمانی   134

جدول 5-15- مقایسه رابطه بین برون گرایی و رفتار شهروند سازمانی با توجه به رضایت شغلی و تعهد سازمانی   135

جدول 5-16- مقایسه رابطه بین مسئولیت پذیری رفتار شهروند سازمانی با توجه به رضایت شغلی و تعهد سازمانی   136

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                              صفحه

نمودار4-1) هیستوگرام  متغیر رفتارشهروندی سازمانی.. 102

نمودار4-2) هیستوگرام  متغیر تعهد سازمانی.. 103

نمودار4-3) هیستوگرام  متغیر رضایت شغلی.. 104

نمودار4-4) هیستوگرام  متغیر روان آزردگی.. 105

نمودار4-5) هیستوگرام  متغیر برون گرایی.. 106

نمودار4-6) هیستوگرام  متغیر سازگاری.. 107

نمودار4-7) هیستوگرام  متغیر گشوده بودن. 108

نمودار4-8) هیستوگرام  متغیر مسئولیت پذیری.. 109

 

 

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                                                        صفحه

شکل 2ـ 2 )الگوی ترنر و لارنس (ترنرو لارنس ، 1965.نقل از هوشنگی ص 18) 44

 

 

 

 

 

 

 

چکیده
با توجه به روند روبه رشد رقابتها در عرصه جهانی، بقای بسیاری از سازمانها منوط به سرمایه عظیمی در سازمان شده که از آن به عنوان سرمایه انسانی یاد می شود واین سرمایه را نیروهای فرهیخته ای در سازمان تشیکل می دهند که فراتر از وظایف و مسئولیتهای جاری خویش ضمن ایجاد نوعی همسوئی بین اهداف فردی واهداف سازمانی، فراتر از وظایف جاری به ایفای نقش می پردازند.هدف در این تحقیق آن است که به بررسی رابطه تیپ شخصیت کارکنان با بروز رفتارشهروند سازمانی با توجه به رضایت شغلی وتعهد سازمانی پرداخته شود.

 جامعه مورد بررسی ما 118 نفر از کارکنان بانک مهر اقتصاد استان گیلان می باشد تحقیق بعمل آمده از نوع توصیفی –پیمایشی می باشد. جهت گرداوری داده ها از پرسشنامه نئو ، پرسشنامه رضایت شغلی ، تعهد سازمانی و رفتارشهروند سازمانی استفاده شده است. از مجمو ع پرسشنامه توزیع شده 92 پرسشنامه بازگشت که 82 پرسشنامه مورد پذیرش واقع شد، جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSSاستفاده شده وآزمونهای مورد استفاده جهت تبین ارتباط، آزمون پیرسون ورگرسیون است .نتایج تحقیق موید آن است که میانگین بروز رفتار شهروند سازمانی، رضایت شغلی وتعهد سازمانی از متوسط بالاتر می باشد وبین ائواع تیپ شخصیت با رفتار شهروند سازمانی با توجه به رضایت شغلی وتعهد سازمانی ارتباط وجود ندارد. .      

کلمات کلیدی: رفتار شهروندی سازمانی، رضایت شغلی، تیپ­های شخصیتی، تعهد سازمانی،

 

 

 

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

1-1) مقدمه
نقش بارز منابع انسانی در سازمان امروزه ،  به یک امر بدیهی مبدل شده تا جایی که چالش بزرگ شرکت هاو سازمانهای  معظم را در قرن 21 رقابت این سازمانها در نگهداشت نیروهای فرهیخته سازمان می دانند به نحوی که مانع جذب آنها توسط رقبا شود. البته فرهیخته بودن نیروها خود ویژگی های خاصی را برای فرد به ارمغان می آورد که یکی از ویژگیهای مهم بروز رفتارهای متناسب با هنجارهای اجتماعی در سازمان می باشد که از آن به عنوان رفتار شهروند سازمان یاد می شود. بروز ویژگی های همچون نوعدوستی، ایثار، گذشته و … همه و همه می تواند در یکپارچه سازی اهداف فردی و سازمانی که یک اولویت بزرگ در تحقق اهداف سازمانی است منجر شود که البته بروز این رفتارها در افراد و کارکنان سازمان از فردی به فرد دیگر متفاوت می باشد و ازشدت وحدت برخوردار است و البته این سوال نیز ممکن است پیش آید افرادی که در سازمان با تیپ های شخصیتی گوناگون رفتارهای شهروند سازمانی با طیف های متفاوت از خود بروز می دهند آیا بروز این رفتارها در طی زمان می تواند تحت تاثیر عوامل سازمانی مهمی همچون رضایت شغلی و تعهد سازمانی که در طول زمان  نوساناتی  را نیزداراست ، قرار گیرد یا خیر.

بطور کلی رضایت شغلی موضوعی است که تا حدود زیادی مربوط به برداشت­های شغلی افراد است و نمی­توان بطور مطلق و مستقل درباره­ی آن اظهارنظر کرد.اصولاٌ عبارت رضایت شغلی مفهومی است که عوامل مختلفی در شرایط مختلف برآن تأثیر می­گذارند مانند همکاران،شرایط اقتصادی، ساختارسازمانی،فقدان تلاش وتنوع در شغل، عدم توازن بین شرایط احراز شغل و خصوصیات تجربی و تحصیلی شاغل، فقدان نظام قدرشناسی و ارزشیابی(فرهمند،1381: 2).

دنیای موجود با دستاوردهای متنوع خود همواره در معرض تغییرات و تحولات غیر قابل پیش بینی است. نیروی انسانی در هر جامعه ای، سرمایه ارزشمند و فعال در زمینه تولید، آفرینش، فناوری، رفاه مادی و نیل به اهداف معنوی و تعالی انسان است و سایر عوامل و تکنولوژی، مولفه های تبعی هستند. این نیروی انسانی است که سرمایه ها را متراکم و تکنولوژی را خلق می کند و جامعه را در مسیر توسعه قرار می دهد.بی تردید جامعه ای که در تربیت و بهره گیری مناسب از نیروی انسانی ناکارآمد باشد، قادر به توسعه هیچ چیزی جز فقر نخواهدبود؛ دارا بودن نیروی انسانی متعهد، یکی از شاخص های برتری یک سازمان نسبت به سازمان دیگر می باشد. وجود نیروی انسانی متعهد، وجهه سازمان را در اجتماع، مهم جلوه داده و زمینه را برای رشد و توسعه سازمان فراهم می سازد، بر عکس نیروی انسانی با تعهد و تعلق اندک نه تنها خود در جهت نیل به اهداف سازمانحرکت نمی کند، بلکه در ایجاد فرهنگ بی تفاوتی نسبت به مسائل و مشکلات سازمان در میان سایر همکاران می تواند سازمان را در تحقق اهداف و آرمان هایش ناکام سازد. مهم ترین عامل در کسب موفقیت های فردی و سازمانی تعهد می‌باشد، تعهدبه عملکرد فرد جلا می بخشد(حسین زاده ،1383: 23).تعهد را می توان نوعی الزام دانست که آزادی عمل را محدود می کند. دلایلزیادی وجود دارد از این که چرا یک سازمان بایستی سطح تعهد سازمانی اعضایش را افزایش دهد(استرز[1]، 1992: 62).

1-2) تعریف و بیان مساله
امروز روند رو به رشد رقابتها میان سازمانها و شرکتها لزوم دستیابی به مزیت رقابتی را از یک انتخاب خارج کرده و به یک ضرورت جهت ادامه بقا و حیات سازمانی در شرایط جاری مبدل ساخته و در این میان در صنعت بانکداری کشور رشد و قارچ گونه وتعدد بانکها و مؤسسات مالی – اعتباری کار و ادامه‌حیات را برای بسیاری از این بانکها و مؤسسات پولی و اعتباری سخت و دشوار نموده است.

و آنچه در این بین حائز اهمیت است این است که دستیابی به یک مزیت رقابتی مهم و بی بدیلی که از آن به نام سرمایه انسانی می توان یاد کرد به یک دغدغه برای سیستم بانکی تبدیل شده است و به همین جهت جذب و نگهداشت نیروی انسانی فرهیخته می توان به یک چالش بزرگ در سیستم بانکی تبدیل شود.از آنجائیکه در سیستم های مالی اعتباری از ضوابط بسیار دقیقی پیروی می کنند که این سیستم را در بخش ساختاری در محدوده وظیفه گرا قرار می دهد یعنی سیستم هایی که بسیار بروکراتیک و دقیق عمل می نمایند اما وجود نیروهایی که به رفتارهای فرانقشی دست می یابند می توان عامل مزیت رقابتی را در سیستم بانکی بوجود آورد.

یعنی بروز رفتارهایی که فراتر از وظایف و چارچوب تکالیف و شرح وظایف یک یک پرسنل می باشد و کارکنان جهت انجام آنها هیچ گونه پاداش دریافت نمی کنند. ودر بانک مهر اقتصاد حضور این کارکنان به یک نقطه قوت در بانک تبدیل شده و از آنجاییکه خاستگاه اولیه جذب و استخدام کارکنان این بانک از طیف پاک وزلال هسته بسیج بوده بنابراین بخودی خود بروز این رفتارهای فرانقشی نمی تواند خارج از انتظار باشد اما آنچه که به نحوی باعث دغدغه ی شده این است که به مرور زمان به نظر می رسد که بروز این رفتارهای فرانقشی تحت تأثیر عوامل دیگر قرار می گیرد همچون عوامل سازمانی و شغلی مثل تعهد سازمانی ، رضایت شغلی و ….

در عین حال باتوجه به اینکه افراد جذب شده و مشغول بکار از تیپ های شخصیتی متفاوتی اعم از برون گرا ، سازگار ، باوجدان ، روان رنجور و گشوده خاطر (بر اساس مدل 5GIB)می باشند به نظر می رسد که تفاوت در میزان بروز این رفتارها که از آن به عنوان رفتار شهروند سازمانی یاد می شود می تواند حسب تیپ غالب افراد در نوسان باشد و از شخصی به شخصی دیگر تفاوت داشته باشد.

برخی تحقیقات صورت گرفته در این حوزه عبارتند از : 

رفتار شهروند سازمانی اولین بار توسط اورگان[2] وهمکارانش در 1983مطرح شد هنگامیکه رابطه رضایت شغلی و عملکرد را بررسی می کردند(هوسام[3]،2008: 58) ،که مفهومی توسعه یافته از یادداشتهای بارنارد در خصوص تمایل به همکاری در 1938ومطالعات کاتز[4] در خصوص عملکرد ورفتارهای خود جوش ونوآورانه در 1964،1966،1978 بود.(ترنسپید ومورکیسون[5]،1996: 42).این رفتارها از سوی کارکنان به منظور حمایت از منابع سازمان صورت می گیرد بدون آنکه برای کارمند منافع مالی داشته باشد(هوسام ،2008: 58).لی پین وجانسون[6] رفتار شهروند سازمانی را تمایل به تشریک مساعی ومفید بودن در محیطهای سازمانی تعریف نموده اند(دی گروت وبرون لی[7] ،2006: 19).

ویگودا[8] وهمکاران(2007) این رفتار را کمکهای غیر رسمی می‌دانندکه کارمندان بدون توجه به تحریم‌ها وپاداش‌ها وآزادانه انجام می دهند .ارگان معتقد است که بروز رفتار شهروند سازمانی یک وضعیت مطلوب تلقی می شود چراکه منابع در دسترس رافزونی بخشیده ومکانیسم‌های پرهزینه کنترل رسمی را کاهش می دهد (بیکتون[9] ،2008: 8).  امروزه جو حاکم وپر تحول بر سازمانها وشرایط رقابتی حاکم ،سازمانها راملزم می سازد که جهت اثر بخشی هرچه بیشتر از کارکنان ارزشمندی برخوردار باشند که از آنها به عنوان سربازان خوب یاد می شود (دیپائولا[10] ،تارتر وهوی[11] ، 2005: 9).

بی تردید این کارکنان وجه تمایز سازمان‌های اثر بخش از سازمانهای غیر اقر بخش هستند(پودساکف ،مکنزی ، پین وباراک[12] ، 2000: 21).سازمانهایی که رفتار شهروندی در آنها رایج است مکانهای جالبتری برای کارکردن هستند واستخدام افراد در آنها بهتر صورت می گیرد(دنیس[13] ،2005: 5).رفتار شهروند سازمانی با تاثیر گذاری بر عوامل درون سازمانی همچون :جو سازمانی ،رضایت شغلی ،تعهد سازمانی،بهبود روحیه، کاهش ترک شغل وغیبت و همچنین تاثیر بر عوامل برون سازمانی همچون : کیفیت خدمات، رضایت مشتری ووفاداری مشتریان، موجب کیفیت عالی در عملکرد کارکنان می شود (فتاحی ،1386: 12).

 از زمانی که میل به مطالعه در خصوص رفتارهای فرا نقشی من جمله رفتار شهروند سازمانی گسترش یافت همواره فقدان یک اجماع در خصوص ابعاد آن در ادبیات رفتاری وجود داشته، بررسیهای پودساکف(2000) نشان داد که حداقل 30 نوع از رفتارها مشاهده شده است.نته میر[14](1977) ابعاد رفتار شهروندی را به چهار دسته تقسیم کرده است:نوع دوستی ،وجدان کاری ،جوانمردی ،رفتار مدنی.پودساکوف  ومکنزی (2000) رفتارهای شهروند سازمانی را به 7دسته تقسیم می نمایند :

اجابت سازمانی، جوانمردی، توسعه خود، ابتکار فردی، آداب اجتماعی، نوعدوستی، وجدان کاری (کرندول، 2007: 27). کاربردی ترین دسته بندی از این نوع رفتار مربوط به اورگان است که شامل پنج مولفه می شود :جوانمردی، نوعدوستی، آداب اجتماعی، وجدان کاری ونزاکت (مارکوزی وزین ،2004: 2).با توجه به این مطلب که درخصوص رفتار شهروند سازمانی هنوز مطالعات وتحقیقات نوپا هستند بروز این رفتار وشدت وحدت آن تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد که نیاز به بررسیهای بیشتر دارد من جمله ویژگیهای شغلی وسازمانی وکارکنان سازمان.

میزان تعهد کارکنان به سازمان می تواند با بروز انواع رفتار شهروندی سازمانی مرتبط باشد به عبارتی از مهمترین عوامل مرتبط با بروز رفتار شهروند سازمانی ، میزان تعهد سازمانی کارکنان است .

مایر و همکاران (2002) بیان کردند که از میان مؤلفه های تعهد سازمانی ابتدا تعهد عاطفی و بعد از آن تعهد هنجاری بیشترین رابطه را با بروز رفتار شهروند سازمانی دارد و تعهد مستمر هیچ گونه رابطه ای ندارد.

(توکلی و همکاران ، 1388) در پژوهشی با عنوان بررسی تأثیر آموزش رفتار شهروند سازمانی بر تعهد سازمانی که حامعه آماری آن کارکنان شهرداری اصفهان بود.دریافتند که بین تعهد سازمانی و ابعاد مختلف آن با رفتار شهروند سازمانی رابطه مثبت و معناداری می باشد.

در بررسی انصاری و همکاران (1389) مشخص شد که تعهد سازمانی و رضایت شغلی به طور مستقیم بر رفتار شهروند سازمانی تأثیر می گذارد.

عبدی (1388) و عزیزی و همکاران (1388) رابطه مثبت را بین تعهد و رفتار شهروند سازمانی یافتند که در سازمان های ورزشی گزارش شده بود.

چانگ و چلادوری[15] (2003) در بین کارکنان نیمه وقت و پاره وقت کره جنوبی در سازمانهای ورزشی نشان دادند که رابطه معناداری بین تعهد سازمانی و رفتار شهروند سازمانی وجود دارد لیکن این رابطه در کارکنان تمام وقت قوی تر بود.

آلوتیبی[16] (2005) ارتباط رضایت شغلی ، درک عدالت و تعهد سازمانی را بر رفتار شهروند سازمانی بررسی کرد و بدین نتیجه دست یافت که فقط تعهد سازمانی با رفتار شهروند سازمانی ارتباط دارد.

نتایج پژوهش چیا و تسای[17] (2007) مؤید آن بود که تعهد سازمانی رابطه بین مشارکت در سود و رفتار شهروند سازمانی را تعدیل می نماید و به عبارتی رابطه بین مشارکت در سود و رفتار شهروند سازمانی به وسیله تعهد سازمانی بالا بخوبی تبیین می شود.

در پژوهش یوزباشی و یارمحمدی منفرد (1388) در خصوص بررسی رضایت شغلی و رفتار شهروند سازمانی معلمان تربیت بدنی به این نتیجه رسیدند که همبستگی مثبت و معناداری بین رضایت شغلی و رفتار شهروند سازمانی وجود دارد و متغیر رضایت شغلی می تواند ابعاد رفتار شهروند سازمانی را (نوعدوستی ، جوانمردی و ادب) پیش بینی نماید.

اظهارات پرز[18] نشان داد که افزایش در تعهد با رفتار شهروندی سازمانی مثبت در بین کارکنان همراه است.

موگوتسی[19] و همکاران (2011) اظهار داشتند که تعهد سازمانی به طور چشمگیری می تواند رفتار شهروند سازمانی را پیش بینی کند.

همچنین پژوهش کوهن[20] و لیو بر معلمان نیز مؤید تأثیر زیاد تعهد سازمانی بر رفتار شهروند سازمانی و عملکرد معلمان است.

طبق نظریه بتاول اجتماعی ، وقتی کارکنان در سازمان از کارشان احساس رضایت می کنند یا رفتارهای مثبت دارند دست به عمل متقابل خواهند زد و به این طریق به سازمان خود منفعت خواهند رساند. تحقیقات ویلیام و اندرسون[21] (1991) از این نظریه حمایت می کنند که بین رضایت شغلی و رفتار شهروند سازمانی همبستگی بالایی وجود دارد . آنان پی برده اند جنبه شناختی رضایت شغلی به طور رضایت بخش ابعاد رفتار شهروند سازمانی را پیش بینی می کند.

تحقیقات مورمن (1993) نشان داد که رابطه بین رضایت شغلی و رفتار شهروند سازمانی می تواند به ماهیت اندازه گیری های رضایت شغلی وابسته باشد . او همچنین نتیجه گرفت که رضایت شغلی از نظر شناختی نسبت به رضایت شغلی از نظر عاطفی در پیش بینی رفتار شهروند سازمانی از اهمیت بیشتری برخوردار است. مطالعه کوهن و آل بوسعیدی[22] (2002) نشان داد که بین رضایت کارکنان و رفتارهای فرانقشی رابطه مثبتی وجود دارد.

چیو و چن[23] (2005) به این نتیجه دست یافتند که رضایت شغلی به خصوص رضایت روحی به عنوان یک مکانیزم میانجی مابین تنوع شغل ،‌ اهمیت شغل و رفتار شهروند سازمانی عمل می کنند.

داریس [24](2005) طی تحقیقی به این نتیجه رسید که رضایت شغلی تأثیر مثبتی بر روی رفتار شهروند سازمانی دارد.

فوت و توماس[25] (2008) نیز در تحقیقی رابطه بین رضایت شغلی و رفتار شهروند سازمانی را مثبت گزارش دادند.

فاسینا ، جونز و آگرسلو[26] (2008) نیز اعتقاد دارند که رضایت شغلی می تواند رفتار شهروند سازمانی را پیش بینی کند.

در ایران شکرکن و همکاارن (1380) در پژوهش خود به رابطه مثبت بین خشنودی شغلی با رفتار شهروند سازمانی دست یافتند.

چین (2004) این فرضیه را تائید می کند که رفتار شهروند سازمانی به طور مثبتی با شخصیت کارکنان ارتباط دارد.

مون ، هرلن بک ، مارینووا و هامفری[27] (2008) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند برون گرایی می تواند سطوحی از رفتار شهروند سازمانی را پیش بینی کند.

جانسون[28] (2008) بیان می کند که وظیفه شناسی به عنوان یکی از ابعاد شخصیت رابطه مثبت و معناداری با رفتار شهروند سازمانی دارد.

داف[29] (2008) در تحقیق خود بیان می کند که عوامل شخصیت (بویژه بعد سازش پذیری) بهترین پیش بینی کننده رفتار شهروند سازمانی است.

جی[30] (2008) به این نتیجه رسید که بین شخصیت و رفتار شهروند سازمانی رابطه مثبت وجود دارد.

نتایج تحقیق مرزوقی و همکاران در خصوص رابطه رضایت شغلی و رفتار شهروند سازمانی در کارکنان دانشگاه تهران نیز حاکی از آن است که بین رضایت شغلی با رفتار شهروند سازمانی و مؤلفه های آداب اجتماعی ،  نزاکت و وجدان کاری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و همچنین تمام مؤلفه های رضایت شغلی (ارتقا ، سرپرستی ، حقوق ، کار و همکاران) با رفتار شهروند سازمانی رابطه معنادار وجود دارد و از میان ابعاد پنج گانه مؤلفه های رضایت شغلی تنها مؤلفه های حقوق و همکاران توانایی پیش بینی رفتار شهروند سازمانی کارشناسان را دارند.

بقای هر سازمانی در گرو شهروندانی درون آن سازمان است که به همه جنبه های رفتارهای مثبت توجه نموده و در سازمان رعایت نمایند ، بدلیل اهمیت بسزای آن چه که از آن به عنوان شهروندان خوب درونی سازمان از آن یاد می شود ، آگاهی یافتن از ماهیت و منشاء رفتار شهروند سازمانی از جمله اولویت های تحقیق های سازمانی محسوب شده اند. (ارگان ، 1988 به نقل از یوسفی ، 1388).

رقابت بسیار شدید  سازمان ها درعرصه جهانی لزوم بکارگیری کارکنانی را در سازمان بوجود آورده که از آن به عنوان سربازان سازمانی یاد می شود . در جهت اثربخش بیشتر. (دیپائولا ، تارتر و هوی 2005) و بی تردید این کارکنان وجه تمایز سازمان اثربخش از غیراثربخش هستند. (پودسالز ، تلنری ، پین و باراک ، 2000).

کارگرانی که سطح بالایی از رضایت شغی دارند به احتمال زیاد بیشتر در رفتار شهروند سازمانی مشارکت می کنند (جهانگیر و همکاران ، 2006).

علاوه بر آن افرادی که از سطح رضایت شغلی بالایی برخوردارند ، گرایش بیشتری در بروز رفتار شهروند سازمانی دارند (براون[31] ، 1993) و تمایل برای جستجوی شغل دیگر (سیگر[32] ، 1994).

گودرزوند چگینی (2009) در پژوهشی بر مهمترین جنبه رفتار شهروند سازمانی یعنی وفاداری تأکید کرده است و بیان می کند که اعضای سازمان به ویژه بالاتر از سطح متوسط شغلیشان کار ی کنند. این مفهوم از رفتار شهروند سازمانی به صورت نزدیکی با تعهد سازمانی ارتباط دارد.

در دیگر پژوهشهای داخل کشور ، رفتار شهروند سازمانی از خشنودی شغلی (شکرکن ، نعاس ، نیس و مهرابی زاده هنرمند ، 1380) و یا تعهد سازمانی (عریض و کل پرور ، 1388) حاصل می آید.

شکرکن و همکاران (1380) برای سنجش رفتار سازمانی از دو مقیاس استفاده کردند و به کمک آن رابطه چندگانه خشنودی شغلی با آن ها را مورد سنجش قرار دادند و 41/0 واریانس بین خشنودی شغلی با رفتار شهروند سازمانی بود.

پورساکف و همکاران (1990) 36/0 واریانس بین خشنودی شغلی با رفتار شهروند سازمانی بدست آوردند.

بر طبق نظر کوهن و ویگووا[33] (2000) برخی از مزایای رفتار شهروند سازمانی که می تواند در سازش اتفاق بیفتد عبارتند از : بهبود رابطه همکار و بهره وری مدیریتی ، سازماندهی مؤثر و تخصیص منابع ، کاهش هزینه های اضافی و بهبود جاذبه های مدیریتی سازمان در جهت افزایش محصولات جدید و با کیفیت (چوگاتی[34] ، 2009)

تعهد بالاترین شکل معناداری را در بیان وظایف سازمانی (دانیرو شارپ[35] ، 1987) و بیشترین پایداری را در سازمان و رابطه قوی را با رفتار شهروند سازمانی نشان می دهد . (کوهی ، 2006 ، گانه لاچ ، آکراچ و سنتز[36] 1995)..

بنابراین سؤالی که در اینجا پیش می آید این است که آیا بین بروز رفتار شهروند سازمانی با تیپ شخصیتی کارکنان بانک ارتباطی وجود دارد و آیا وجود متغیرهایی همچون تعهد سازمانی و رضایت شغلی می تواند در این ارتباط تأثیرگذار باشد یا خیر . و همچنین  بروز رفتار شهروند سازمانی کارکنان بانک به چه میزانی است ؟

[1] Steers

[2] Organ et all 1983

[3] Housam,2008

[4]  Kotez

[5] Trenspid & Morkison, 1996

[6] Li pen & janson

[7] Digrot & Bron lee, 2006

[8] Vigoda et all, 2007

[9] Bicton , 2008

[10] Dipaoula

[11] Tarter& Houy, 2005

خواص………………………………….. 5

موارد کاربردی………………………………….. 6

سیمان پرتلند…………………………………..6

واکنش های شیمیایی هیدراتاسیون………………………………….. 8

فراورده های اصلی هیدراتاسیون………………………………….. 8

هیدراتاسیون…………………………………… 9

فرایند تولید سیمان………………………………….. 9

حرارت هیدراتاسیون…………………………………..10

مواد مضر در سیمان پرتلند…………………………………..11

مواد لیگنوسلولزی………………………………….. 11

چسبندگی مواد لیگنوسلولزی با سیمان…………………………….13

کاتالیزور های گیرایی سیمان (مواد افزودنی)…………………… 15

فرایند تولید پانل‌های چوب سیمان……………………………….. 15

فاکتور های موثر بر خصوصیات چند سازه های الیاف سیمان………….18

فرایند های خمیر سازی………………………………….. 18

تکنیک های ساخت………………………………….. 18

اثر شرایط گیرایی………………………………….. 18

نوع الیاف………………………………….. 18

پالایش الیاف………………………………….. 19

اثر رنگبری الیاف………………………………….. 19

مواد افزودنی………………………………….. 19

نسبت الیاف به سیمان………………………………….. 19

ترکیبات شیمیایی دیواره سلول  و مواد استخراجی چوب…………..20

فصل دوم مروری بر مطالعات انجام شده

2- 1 سابقه تحقیق……………………………………. 22

2- 1 – 1 اثر گونه چوبی………………………………….. 22

2- 1 -2 تأثیر عوامل بازدارنده چوب………………………… 26

2- 1 -2 -1 اثر مواد استخراجی……………………………… 26

2- 1 -2-2 اثر درون چوب و برون چوب و فصل قطع…………… 27

2- 1 -2-3 اثر پوسیدگی قارچی…………………………………..28

2- 1 -3 اثرات استفاده از ضایعات کشاورزی و مواد بازیافتی……..29

2- 1 -4 اثر تیمارهای مختلف………………………………….. 32

2-1-5 اثر مواد افزودنی…………………………………..33

الف- اثر مواد معدنی………………………………….. 33

اثر سیلیس (SiO2)………………………………….. 35

اثر اسید کرومیک…………………………………..35

ب –اثر مواد آلی………………………………….. 36

اثر CO2…………………………………..

اثر الیاف فایبرگلاس………………………………….. 38

2-1-6 اثر نوع سیمان (سیمان منیزیم)…………………………………..39

2-1-7 اثر نسبت سیمان به چوب………………………………….. 39

فصل سوم نتایج و بحث

3-1 ساخت تخته الیاف سیمان از ساقه آرهار……………………… 41

3-1-1 مقاومت فشاری…………………………………… 43

3-1-2 خصوصیات تخته ها………………………………….. 45

3-2 کاه گندم…………………………………… 49

3-2-1 سازگاری کاه با سیمان…………………………………… 51

3-2-2 روش های سازگارکردن کاه با سیمان…………………………… 52

3-2-3 استفاده از مواد افزودنی برای بهبود چسبندگی کاه-سیمان……….53

3-2-3-1 دی اکسید کربن CO2……………………………………

3-2-3-2 مواد پازولانیک…………………………………….. 54

 

3-2-3-3  کلرید کلسیم…………………………………… 56

3-2-4 خصوصیات مقاومتی الیاف کاه…………………………….. 57

3-2-5  هوازدگی……………………………………. 57

3-2-6 نوع سیمان…………………………………… 58

3-3 پانل های الیاف – سیمان از الیاف گیاه Equisetum………………

3-3-1 تست هیدراتاسیون…………………………………… 60

3-3-2 خواص تخته ها …………………………………..61

3-4 پانل های الیاف باگاس – سیمان…………………………………… 63

3-5 پانل های الیاف –  سیمان…………………………………… 65

3-6 پانل های الیاف و پوسته نارگیل – سیمان…………………………. 66

3-7 کامپوزیت های سیمانی از پوسته فندق و الیاف کتان…………… 67

فصل چهارم نتیجه گیری و پیشنهادات

4-1 نتیجه گیری……………………………………. 71

4-2 پیشنهادات……………………………………. 73

منابع

منابع مورد استفاده………………………………….. 75

چکیده:

هدف از این تحقیق مروری بر روی مواد لیگنوسلولزی غیر چوبی برای تولید پانل های الیاف – سیمان می‌باشد. در این بررسی اثر و تولید کامپوزیت های الیاف – سیمان از ساقه آرهار، کاه گندم، الیاف گیاه Equisteum، الیاف باگاس، الیاف خمیرهای کرافت، الیاف نارگیل، پوسته فندق و الیاف کتان مورد بررسی قرار گرفت. ساقه آرهار می تواند به عنوان مواد لیگنو سلولزی در پانل های سیمانی بکار برده شود ولی به فرآیندهای استخراج با آب برای حذف برخی از مواد استخراجی نیاز دارد. با افزودن بیش از حد تراشه‌های آرهار به پانل خواص‌های آن کاهش می‌یابد. کاه گندم با سیمان سازگاری ندارد، که با استفاده از مواد افزودنی ها و تیمارهای شیمیایی این مشکلات رفع می‌شود. افزودن SPG و AL به الیاف گیاهی Equisteum در تولید پانل‌ها باعث بالا بردن خواص آنها می‌شود و هدایت حرارتی آن را پایین می‌آورد. الیاف باگاس هم با نانو تیوب های کربنی که خواص آنها را بالا می برد در تولید پانل ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. پانل‌های دارای پوسته نارگیل و سیمان دانسیته پایینی دارند و به عنوان عایق ساختمانی به کاربرده می‌شوند. پوسته فندق با مواد چوبی می تواند در کامپوزیت‌های سیمانی به کاربرده شود. کامپوزیتهای سیمانی حاوی ذرات کتان در رده پانل‌های سبک طبقه بندی می‌شوند و کلرید کلسیم سازگاری آنها را با سیمان افزایش می‌دهد.

فصل اول: مقدمه و کلیات

مقدمه:

فرآورده‌های مرکب چوبی:

با رشد جمعیت، توسعه صنعتی و تکامل جوامع انسانی، تقاضا برای محصولات متنوع چوبی روز افزون می باشد. با توجه به کمبود منابع سلولزی برای پاسخ به این تقاضای فزاینده جمعیت، تولید فراورده های چوبی متنوع و جدید با خصوصیات بهتر و کاربرد وسیعتر و عمر مصرف بیشتر امری اجتناب ناپذیر است. کمبود منابع چوبی در مقایسه با تقاضا برای منابع چوبی در مقایسه با تقاضا برای محصولات مختلف چوبی، بسیاری از کشورهای صنعتی را بر آن داشته است تا با روش‌های گوناگون به تولید محصولاتی با خصوصیات بهتر و بادوام تر و همچنین با استفاده از ضایعات و دور ریز های کارخانه‌های مختلف تولیدات چوبی و مواد اولیه چوبی در دسترس، حداکثر استفاده را بنمایند تا از فشار بیشتر به جنگل‌ها که علاوه بر نقش پر رنگ خود در تولیدات صنعتی، سهم بسزایی در سیستم اکولوژیک و زیست محیطی این کره خاکی دارند، جلوگیری شود. یکی از راهکار های مهم در این زمینه استفاده از فرآورده‌های مرکب چوبی به جای چوب ماسیو که هم از خصوصیات مثبت چوب بتون استفاده نمود و هم این که معایب چوب ماسیو را کاهش داد می‌باشد.

چند سازه ها به هر نوع از ترکیب منابع مختلف فیبری اطلاق می شود که چسب های معدنی یا آلی بین آنها اتصال ایجاد می کند. قدمت تقویت بتن با الیاف به زمانی بر می گردد که مصری ها از کاه و موی دم اسب برای تقویت و بهبود خشت های گلی استفاده کردند در دهه های بعد استفاده از الیاف آزبست در مقیاس تجارتی در خمیر سیمان همراه با اختراع فرایند هاد چسک شروع شد (کاویشگال، (1995) و موهرب (2003).

تاریخچه:

 از آنجایی که این فراورده‌ها بر اساس پژوهش‌های آزمایشگاهی و مطالعات خطوط پایلوت شکل گرفته و رشد و توسعه یافته‌اند، لذا رابطه تنگاتنگی با علوم و تکنولوژی روز دارند. بیش از یک قرن از اولین تلاش‌هایی که برای ساخت صفحات فشرده چوبی از ضایعات چوب و مواد اولیه لیگنوسلولزی شروع شد، می‌گذرد. در سال 1887 میلادی Hubbard در آلمان با استفاده از ضایعات چوب و آلبومین خون تحت شرایط حرارت و فشار محصولی را تولید نمود. در سال 1918، Beckman در آلمان نوعی تخته خرده چوب را که سطوح آن از روکش‌های چوبی پوشیده بود ساخت. پژوهش دیگری بنام Freudenberg در سال 1926 ساخت تخته‌هایی را با پوشال رنده و با 3 تا 10 درصد چسب پیشنهاد کرد که تقریباً محدوده مصرف رزین‌ها برای ساخت تخته خرده چوب در صنایع امروزی می‌باشد. بدین ترتیب در آن روزگار تخته خرده چوب به عنوان یک فرآورده چوبی جدید با مشخصات کاربردی ویژه به تدریج وارد عرصه تولید و بازار مصرف شد.

تخته های چوب سیمان:

1-4- هدف از اجرا……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4

1-5- پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4

1-6- روش پژوهش و مراحل انجام پایان نامه………………………………………………………………………………………………………………….7

فصل دوم : نمایشنامه نویسی

2-1- نمایشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………9

2-2- عناصر هنر نمایشنامه نویسی………………………………………………………………………………………………………………………………11

2-2-1- گفتگو…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..11

2-2-2- شخصیت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………12

2-2-3- حادثه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………14

2-2-4- کشمکش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………15

2-2-5- حرکت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….16

2-2-6- محیط……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………17

2-2-7- فکر یا ایده…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….17

2-2-8- بافت و ریخت داستان…………………………………………………………………………………………………………………………………….18

2-3- مهم­ترین انواع نمایشنامه……………………………………………………………………………………………………………………………………19

2-3-1- کمدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..20

2-3-2- تراژدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………21

2-4- نمایشنامه عربی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………22

 

2-4-1- نمایشنامه­ عربی قبل از عصر نهضت………………………………………………………………………………………………………………….22

2-4-2- نمایشنامه­ عربی بعد از نهضت جدید………………………………………………………………………………………………………………..26

2-4-3- پیشگامان نمایش عربی در عصر نهضت…………………………………………………………………………………………………………….27

– مارون النقاش مؤسس نمایش عربی…………………………………………………………………………………………………………………………….28

– أبوخلیل قبانی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….29

– یعقوب صنوع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….30

2-4-4- نمایشنامه در قرن 20……………………………………………………………………………………………………………………………………..31

2-5- آغاز دوران معاصر نمایشنامه نویسی در مصر……………………………………………………………………………………………………..35

2-6- نمایشنامه شعری……………………………………………………………………………………………………………………………………………….37

فصل سوم : نگاهی به زندگی و ادبیات صلاح عبدالصبور

3-1- صلاح عبدالصبور در گذرگاه حیات وادبیات………………………………………………………………………………………………………43

3-2- نمایشنامه­های صلاح عبدالصبور…………………………………………………………………………………………………………………………..48

3-2-1-بعد أن یموت الملک………………………………………………………………………………………………………………………………………..48

3-2-1-1- شخصیت­های برجسته نمایشنامه بعد أن یموت الملک…………………………………………………………………………………….49

– پادشاه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..49

– ملکه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….49

– شاعر………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………50

3-2-2- مأساه الحلاج…………………………………………………………………………………………………………………………………………………50

3-2-2-1- شخصیت­های برجسته نمایشنامه مأساه الحلاج……………………………………………………………………………………………….52

– حلاج……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

– شبلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………52

– حاکمان جور……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………52

3-2-3- لیلی و المجنون………………………………………………………………………………………………………………………………………………53

3-2-3-1- شخصیت­های برجسته نمایشنامه لیلی و المجنون……………………………………………………………………………………………55

– سعید………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………55

– لیلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..55

– استاد………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………55

– زیاد………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..56

– حسان…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….56

3-2-4- الأمیره تنتظر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..56

3-2-4-1- شخصیت­های برجسته نمایشنامه الأمیره تنتظر………………………………………………………………………………………………..58

– شاهزاده خانم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..58

– قرندل……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..58

– سمندل……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………58

3-2-5- مسافر لیل……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 58

3-2-5-1- شخصیت­های برجسته نمایشنامه مسافر لیل……………………………………………………………………………………………………59

– مسافر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 59

– بلیط فروش…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 59

– راوی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 60

 

 

فصل چهارم : نمایشنامه­های صلاح عبدالصبور و میراث­های غربی و عربی 

 تأثیرپذیری­های صلاح عبدالصبور در نمایشنامه­هایش…………………………………………………………………………………………………..62

4-1-تأثیرپذیری عبدالصبور از آثار به ویژه نمایشنامه­های غربی(دوره جدید)………………………………………………………………..63

4-1-1- نمایشنامه­ی مأساه الحلاج………………………………………………………………………………………………………………………………..63

4-1-2- نمایشنامه­ی مسافر لیل…………………………………………………………………………………………………………………………………….66

4-1-3- نمایشنامه­ی لیلی و المجنون…………………………………………………………………………………………………………………………….68

4-1-4- نمایشنامه­ی الأمیره تنتظر…………………………………………………………………………………………………………………………………72

4-2- تأثیرپذیری­های عبدالصبور از فرهنگ و ادبیات قدیم و معاصر عربی…………………………………………………………………….73

4-2-1- میراث تاریخی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….73

4-2-2- میراث ملی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….77

4-2-3- میراث دینی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..80

4-2-4- میراث صوفی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………85

4-2-5- میراث ادبی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………90

 

 

 

فصل پنجم : مضامین نمایشنامه­های صلاح عبدالصبور 

5-1- فقر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..94

5-2- التزام و پایبندی متفکران…………………………………………………………………………………………………………………………………..100

5-3- فساد و ظلم و ستم حاکمان(بی­عدالتی رایج در جامعه)………………………………………………………………………………………….107

5-4- عشق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………110

5-5- آزادی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..117

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 123

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..125

منابع عربی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..127

مجلات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….129

 چکیده

 

ادبیات از دیرباز جلوه­گاه اندیشه، آرمان، فرهنگ، تجارب و روحیات یک ادیب بوده است. امروزه آثار ادبی به صورت مستقیم یا در قالب رمز و اشاره، در حقیقت بیانگر عواطف، آگاهی­ها، افکار و تجربیات نویسندگا­نش است. آن­ها با قدرت اندیشه و قوه­ی تخیل و به کارگیری بدیع زبان، جلوه و معنای خاصی به زبان می­بخشند و با نفوذ در فکر و جان خواننده آن­ها را در غم­ها و شادی­هایشان شریک می­کنند. در واقع برخی از آثار ادبی می­تواند صادق­ترین ترسیم کننده­ی زندگی فردی و اجتماعی و دغدغه های صاحب اثر باشد. ادبیات معاصر عربی، دربردارنده­ی مفاهیمی نو است که نتیجه پیشرفت تمدن بشری است. بیان مسائل گوناگون سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و … از آغاز تا به امروز در ادبیات وجود داشته است؛ اما در عصر مدرن نمود مشخص­تری دارد. از جمله شاعران و نویسندگان معاصر مصری که در بیان این گونه مسائل بسیار موفق بوده است، می­توان صلاح عبدالصبور را نام برد. آثار او به ویژه نمایش­نامه­هایش که در قالب نمایشنامه­های شعری است در فضای ادب عربی، دارای ویژگی های منحصر به­ فردی از لحاظ شکلی و محتوایی است که مضامین آن در اثر ارتباط شاعر با واقعیت­های ملموس زندگی حاصل می­شود. با بررسی وتحلیل نمایشنامه­های او می­توان به پیام­های بسیاری که ورای شکل ظاهری نمایشنامه­های اوست، پی برد. این رساله بر این است تا با تکیه بر نمایش نامه­های عبدالصبور و بررسی آن­ها، دغدغه­ها و مضامین مورد توجه او در جوامع عربی به ویژه مصر را بیان دارد.

 

کلید واژه­ها: ادبیات معاصر، صلاح عبدالصبور، نمایش­نامه، میراث، مسائل انسانی

Abstract

Literature has always portrayed the ideas, ideals, culture, experience and spirit of a literary man. The literary works directly or in the form of a code or hint, in fact, represent emotions, awareness , and mass opinion of their authors, experiences. They give power of thought, and imagination and the use of innovative ideas, give special meaning to the language and to influence the minds and souls of readers participate them in their sorrows and joys. in fact, some of the literary outlines the sincerest concerns of the individual and social life and owner of the work. Contemporary Arabic literature, embodies the new concepts is the result of the development of civilization. Expressing various issues of political, cultural, social, economic from the beginning up to now, have existed in the literature, but in modern times it is more specific. Including poets and writers of contemporary Egyptian expression of these issues has been very successful, named salah abdulsaboor. His works, especially his views in the form of a poem plays in the atmosphere of Arabic literature, has unique characteristics in terms of form and content, the themes of his relationship with tangible realities of life can be achieved. By surveying and analyzing, many messages can be realized beyond the appearance of his plays. This dissertation which relies on the plays of Abdulsaboor tries to express the concerns and themes addressed in the Arabic countries, especially Egypt.

 

Key words: Literature, Salah Abdulsaboor, drama, heritage, human issues.

مقدمه:

ادبیات به عنوان یکی از انواع آثار هنری می­تواند تصویرگر بسیاری از حوادث و رویدادهایی باشد که در یک ملت رخ داده است. این نوع هنری همواره در زندگی انسان تاثیرگذار بوده است. در حقیقت، ادبیات از بستر جامعه دور نیست؛ بلکه همواره از زندگی اجتماعی و دغدغه­های بشر گرفته شده است. ادبیات هر جامعه­ای زبان گویای رازهای مگوی آن

سازمان های غیردولتی ایران مؤید این مطلب است كه شرایط حاكم بر این سازمان ها سنتی و غیركارآفرینانه است و بنظر می رسد كه یكی از مهمترین دلایل ناكارآمدی سازمان های غیر دولتی در ایران ناشی از فقدان كارآفرینی سازمانی باشد و همچنین در بخش دولتی كشور ما رقابت وجود ندارد، پس بستر برای نپرداختن به تغییر، تحول، نوآوری و كارآفرینی به معنای واقعی و علمی آن فراهم میشود و این موضوعی نگران كننده است.
1-1بیان مساله
سازمان های هوشمند باید به دنبال ایجاد شرایطی باشند که بتوانندافراد خلاق و کارآفرین را هرچه بیشتر جذب ،مدیریت و نگهداری کنند تا از مزایای کارآفرینی سازمانی هرچه بیشتر بهره مند شوند(صمدآقائی،1378،ص1). سازمان ها باید به طور پیوسته با ترکیب جدیدی از منابع ،مزیتی جدی فراهم آورند. اینجاست که اهمیت نیروی انسان خلاق و به عبارت دیگر ،کار آفرینان سازمانی برجسته میشود وجود بستر منا سب برای فعالیت های کار آفرینانه در سازمان ها و همچنین محیط بیرونی پشتیبانی کننده از این گونه فعالیت ها از مهمترین عوامل کار آفرینی سازمانی به شمار می روند(جدی ،زنجانی،1380).به علاوه امروزه سازمان ها نمی توانند با اندکی افراد خلاق و کار آفرین بر رقبای خود فایق آیند ؛آنها باید شرایطی را فراهم سازند تا همه کارکنان روحیه کار آفرینی پیدا کنند و بتوانند فعالیت های کار آفرینی فردی و گروهی خود را به   راحتی به اجرا در آورند.ایجاد چنین سازمان هایی در گرو عوامل کلیدی همچون شناخت شرایط محیطی ،درک عواقب وضع موجود،احساس نیار به تغییر اساسی ،شناخت ویژگی ها و اهمیت کارآفرینها ،شناخت ویژگی های سازمان کارآفرین و ایجاد بستر مناسب برای جذب کار آفرین ها است.(صمد آقائی،1378)
قرن جدید به دنبال راهبرد های سازمانی است که به شدت بر نوآوری تمرکز دارد.نوآوری مداوم (براساس محصولات،فرآیندها،ساختارها و امور روزمره اداری )و توانایی رقابت های موثر در بازارهای بین المللی از جمله مهارت هایی هستند که انتظار می رود به طور فزاینده ای بر عملکرد سازمان ها در اقتصاد جهانی قرن بیست و یکم تاثیر بگذارند(2001،Hadytts، Kuratko)
به دلیل کمبود منابع مالی از یک طرف وانتظارات متفاوت اجتماعی ،اقتصادی و رقابت موجود بین بانک هاکه مرتبط با مباحث موانع کارآفرینی سازمانی (داخلی ،محیطی،برآیندی )می باشد،بانک ها از جمله سازمان هایی می باشند که مجبورند در جهت پاسخگویی به این نیازها ، به سمت کارآفرینی حرکت کنند.علیرغم این نیاز،بانک ها از جمله بانک مسکن با موانع متعددی در بروز فعالیتهای کارآفرینانه روبرو می باشد، لذا در این تحقیق به بررسی موانع کارآفرینی سازمانی درمدیریت شعب جنوب غرب شهر

در بین دانشجویان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در چند دهه اخیر این تکنولوژی ها بر موقعیت و عملکرد بسیاری از جوامع، سازمانها و افراد اثرات قابل ملاحظه ای گذاشته و به موازات پیشرفت های شگرفی که در این زمینه بوجود آمده است، سرنوشت جوامع، سازمانها و افراد هر روز بیش از گذشته به این فناوری مدرن گره می خورد. بدیهی است که در چنین موقعیتی، تاثیرات استفاده از اینترنت بر نگرش و رفتار های مشارکتی و آگا هی دانشجویان می تواند بخش مهمی از پیامدهای تکنولوژی های ارتباطی را آشکار سازد. در این بررسی ابتدا از بعد توصیفی به این مقوله نگریسته شده است و سپس تاثیر استفاده از وسایل نوین ارتباطی (اینترنت) بر آزادی دانشجویان و جنبه های مختلف آن در بعد ذهنی و عینی از جمله آزادی بیان، اندیشه، مشارکت سیاسی و مدنی و آگاهی سیاسی مورد بررسی قرار گرفته است. متغیر میزان استفاده از وسایل نوین ارتباطی (اینترنت) به عنوان متغیر مستقل انتخاب شده است و در قالب چهار فرضیه تاثیر آن بر متغیر وابسته از جمله آزادی اندیشه، بیان، مشارکت سیاسی و مدنی، آگاهی سیاسی مورد سنجش قرار گرفته است.چارچوب نظری این پژوهش برگرفته از بحث “تکنولوژی اطلاعات” مانوئل کاستلز می باشد. بر اساس یافته های این رساله ارتباط نسبتا معناداری بین استفاده از وسایل نوین ارتباطی و متغیرهای وابسته یاد شده بوده است. چنانکه بیشترین تاثیرپذیری را متغیر آزادی اندیشه با  میانگین65/2 و کمترین آن را نیز آزادی بیان با 04/2 داشته است. روش مورد استفاده در این پژوهش ابتدا اسنادی، کتابخانه ای و در مرحله ی بعد پیمایشی است و جهت استخراج و تحلیل داده ها از نرم افزار spss 18 استفاده شده است.

 

 

کلید واژگان: تکنولوژی نوین ارتباطی- اطلاعاتی، آزادی اندیشه، آزادی بیان، آگاهی سیاسی، مشارکت سیاسی و مدنی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                                    صفحه

فصل اول:کلیات پژوهش

1-1) شرح و بیان مساله پژوهشی……………………………………………………………………………………………………………………..1

1-2) کلید واژه ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………3

1-2-1) تکنولوژی ارتباطی- اطلاعاتی جدید…………………………………………………………………………………………………….3

1-2-2) آزادی اندیشه………………………………………………………………………………………………………………………………………..3

1-2-3) آزادی   بیان……………………………………………………………………………………………………………………………………………4

1-2-4) آگاهی سیاسی………………………………………………………………………………………………………………………………………4

1-2-5) مشارکت سیاسی و مدنی…………………………………………………………………………………………………………………….4

1-3) پیشینه و تاریخچه موضوع تحقیق………………………………………………………………………………………………………….4

1-4) اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………….7

1-5) اهمیت و ارزش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………8

1-6)کاربرد نتایج تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………….8

1-7) فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………….9

1-8) روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-8-1) نوع مطالعه و روش بررسی فرضیه ها……………………………………………………………………………………………………9

1-8-2) جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………………9

1-8-3) روش و طرح نمونه برداری……………………………………………………………………………………………………………………9

1-8-4) ابزار گردآوری داده ها………………………………………………………………………………………………………………………….10

1-8-5) ابزار تجزیه و تحلیل…………………………………………………………………………………………………………………………….10

1-9) سازمان و قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………11

فصل دوم: چاچوب نظری پژوهش

2-1) چارچوب نظری……………………………………………………………………………………………………………………………………….12

2-1-1) گفتار نخست: نظریات  اندیشمندان  مهم قبل از وقوع انقلاب ارتباطات و اطلاعات در حوزه آزادی

2-1-1-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………..13

2-1-1-2) جان لاک بنیانگذار لیبرالسم (1704-1632)……………………………………………………………………………….13

2-1-1-2-1) وضع طبیعی………………………………………………………………………………………………………………………………14

عنوان                                                                                                                     صفحه

2-1-1-2-2) حق مالکیت……………………………………………………………………………………………………………………………….14

2-1-1-2-3) سنجش و ارزیابی نظریه لاک…………………………………………………………………………………………………….15

2-1-1-3) ژان ژاک روسو و آزادگی انسان (1778-1712)……………………………………………………………………………15

2-1-1-4) جان استوارت میل (1873-1806)……………………………………………………………………………………………….17

2-1-1-5) آیزیا برلین (1997-1907)……………………………………………………………………………………………………………19

2-1-2) گفتار دوم: انقلاب ارتباطات و اطلاعات: عوامل موثر در آن

2-1-2-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………..20                                           2-1-2-2) جهانی شدن……………………………………………………………………………………………………………………………………21

2-1-2-3) نظریه یا حکمرانی شبکه ای…………………………………………………………………………………………………………..23

2-1-3) گفتار سوم: نظریات و متفکران در ارتباط با فناوری نوین ارتباطی-اطلاعاتی

2-1-3-1) ارتباطات و تحولات مفهومی آن …………………………………………………………………………………………………..28

2-1-3-1-1) نظریه های عام ارتباطات……………………………………………………………………………………………………………28

2-1-3-2 ) نظریه انتشار اطلاعات ………………………………………………………………………………………………………………….34

2-1-3-3) نظریه اشاعه نوآوری ها…………………………………………………………………………………………………………………..37

2-1-3-4) رسانه ها و جامعه پذیری سیاسی …………………………………………………………………………………………………38

2-1-3-5) نظریه سلطه رسانه ها……………………………………………………………………………………………………………………..40

2-1-3-6) نظریه مارپیچ سکوت( عقیده سازی): الیزابت نوئل نیومن (1980-1970 )…………………………………41

2-1-3-7) نظریه رسانه های جمعی………………………………………………………………………………………………………………..42

2-1-3-8) نظریه برجسته سازی ( تعیین دستور کار )…………………………………………………………………………………..43

2-1-4) گفتار چهارم: تکنولوژی نوین ارتباطی اطلاعاتی ( اینترنت) و تاثیرات آن

2-1-4-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………..44

2-1-4-2) اینترنت……………………………………………………………………………………………………………………………………………45

2-1-4-3) تاریخچه اینترنت ( Arpanet)……………………………………………………………………………………………………..45

2-1-4-4) فعالیتهای شبکه اینترنت……………………………………………………………………………………………………………….46

2-1-4-5) ساختار نظارتی و مالی شبکه اینترنت……………………………………………………………………………………………47

2-1-4-6) بودجه اینترنت………………………………………………………………………………………………………………………………..47

2-1-4-7) بازیابی اطلاعات در اینترنت……………………………………………………………………………………………………………47

2-1-4-8) تاثیرات اینترنت……………………………………………………………………………………………………………………………..49

2-1-4-9) اینترنت در نهادها………………………………………………………………………………………………………………………….50

2-1-4-10) اینترنت در ایران………………………………………………………………………………………………………………………….50

2-1-4-11) اینترنت و دانشجویان…………………………………………………………………………………………………………………..51

2-1-4-12)کارکردهای اینترنت………………………………………………………………………………………………………………………52

2-1-4-13) کارکردهای سیاسی اینترنت با تاکید بر وجوه آزادی…………………………………………………………………53

عنوان                                                                                                                                     صفحه

2-1-4-13-1) گسترش تساهل و آموزه های جامعه مدنی……………………………………………………………………………53                                                                                                                     

الف) آزادی اندیشه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….53

ب) آزادی بیان…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..54

ج) کارویژه های جامعه مدنی……………………………………………………………………………………………………………………………56

2-1-4-13-2) اشاعه اطلاعات و آگاهی سیاسی…………………………………………………………………………………………….58

2-1-4-13-3) گسترش مشارکت سیاسی و مدنی…………………………………………………………………………………………62

2-1-5) جمع بندی………………………………………………………………………………………………………………………………………..67

فصل سوم: روش تحقیق

3-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………68

3 -2) تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم……………………………………………………………………………………………………………69

3-3) روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………72

3-4) تکنیک تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………..72

3-5) ابزار جمع آوری داده ها………………………………………………………………………………………………………………………….73

3-6)پایایی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..74

3-7) اعتبار ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………75

3-8) جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………………………………………76                                                                                                         3-9) واحد تحلیل…………………………………………………………………………………………………………………………………………….76

3-10) قلمرو زمانی و مکانی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………76

3-11) حجم نمونه و شیوه نمونه گیری………………………………………………………………………………………………………….76

3-12) فنون تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………………………………………….77

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………78

4-2 ) آمار توصیفی…………………………………………………………………………………………………………………………………………..79

4-3 ) آمار استنباطی……………………………………………………………………………………………………………………………………….84

فصل پنجم: نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………….87

محدودیت تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………..92

ضمیمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….93

منابع و مأخذ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..96

 

 

 

فهرست جدول ها

عنوان                                                                                                                                     صفحه

 

جدول 1-3: میزان آلفاکرونباخ گویه ها……………………………………………………………………………………………………..75

 

جدول 2-4: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنس……………………………………………………………………………79

 

جدول3-4: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب وضعیت سن…………………………………………………………………80

 

جدول4-4: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب رشته ی تحصیلی………………………………………………………..81

 

جدول5-4: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سطح تحصیلات…………………………………………………………..82

 

جدول6-4: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تعداد ترم های گذرانده……………………………………………….83

 

جدول7-4: آزمون فرضیه ی اول…………………………………………………………………………………………………………….84

 

جدول 8-4: آزمون فرضیه ی دوم…………………………………………………………………………………………………………….85

 

جدول9-4: آزمون فرضیه ی سوم……………………………………………………………………………………………………………85

 

جدول10-4: آزمون فرضیه ی چهارم………………………………………………………………………………………………………86

 

  

                                                                                                     

فصل اول

کلیات پژوهش

 

1-1) شرح و بیان مساله پژوهشی:

تکنولوژی یکی از عناصر ضروری و نه کافی برای توسعه یک کشور است. چنانچه یک کشور بخواهد از مزایای تکنولوژی برگزیده به بهترین وجه بهره مند شود، سایر عناصر نیز بایستی به درستی به خدمت گرفته شوند(جیمز استوور، 1375 : 124-123). «تکنولوژی اطلاعات» نیز یکی از این عناصری است که بدون آن آهنگ توسعه کند وپیشروی سایر شرایط اصولا توسعه ای مشکل خواهد بود. هر چند «تکنولوژی اطلاعات» اصطلاحی است جدید، از لحاظ مفهومی قدمت آن به اشتیاق انسان به برقراری ارتباط می رسد(بهان و هولمز، 1377 : 5) . در دو دهه 1980 و 1990 میلادی جهان شاهد وقوع تغییر های بنیادین سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بوده است . از عصر جدید، با نامهای عصر «انفجار اطلاعات» و  «دهکده جهانی» یاد شده است. در حقیقت، فناوریهای نوین ارتباطی و اطلاعاتی موتور اصلی جهانی شدن بوده و تمام ابعاد حیات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را تحت تاثیر قرار داده است که این تکنولوژی ها شامل مجموعه وسیع و گوناگونی از فناوریها (اینترنت، ماهواره، تلفن همراه، تلویزیونهای کابلی، کامپیوتر های خانگی و ویدیو) است که برای برقراری ارتباط بین انسانها (فرستادن و دریافت انواع پیامهای کلامی، تصویری، صوتی) و نیز برای تولید، انتشار، ذخیره و بازیابی اطلاعات به کار می رود(سردارنیا، 1386 :105-104). به عبارت دیگر تکنولوژی های نوین ارتباطی- اطلاعاتی ترکیبی از سخت افزار، نرم افزار، رسانه ها و حتی سیستم های پخش و توزیع اطلاعات و محتوا را شامل می شود. چنانکه گفته شد تکنولوژی های فوق سابقه ای طولانی دارند اما ظهور و رواج بسیار سریع دستگاههایی نظیر رادیو، تلویزیون، تلفن، کامپیوترهای شخصی، ویدئو، ماهواره های مخابراتی و ارتباطی، اینترنت، و نظایر آنها را باید پدیده ای متعلق به دهه های اخیر دانست(منتظر قائم ، 1381 : 229). عامل اطلاعات چنان زندگی بشر را دگرگون ساخته، که از آن به عنوان ویژگی تعریف کننده «جهان نو» یاد می کنند  و بسیاری از نگاهها متوجه «اطلاعات محور» شدن حیات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است(سردارنیا،1386: 105). انقلاب تکنولوژی اطلاعاتی که باعث گسست از عصر فوردیسم به پسافوردیسم و عصر سیاست بین الملل به عصر پساسیاست بین الملل (جیمز روزنا) و همچنین باعث تحول جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی یا شبکه ای شده است، برای اولین بار در تاریخ این را امکان پذیر ساخته که خود«اطلاعات» به محصول فرایند تولید تبدیل شود ، بدین خاطر می توان استدلال کرد که کمترین حوزه از فعالیت انسانی وجود دارد که تحت تاثیر آن قرار نگیرد(صدوقی، 1384 : 49).

در واقع تکنولوژی های نوین ارتباطی- اطلاعاتی به طور مستقیم و غیر مستقیم بر تمام عرصه ها و سطوح حیات فردی و جمعی انسان های معاصر تاثیر گسترده و عمیقی گذاشته است. این تکنولوژیها تمام عرصه های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را به صورت گسترده، عمیق و ماندگار دگرگون کرده است(منتظر قائم، 1381: 231-230).  هر چند همواره دسترسی به اطلاعات نوعی ضرورت بوده است، امروزه این ضرورت بیش از گذشته احساس می شود. یک شهروند برای درگیر شدگی و مشارکت، به اطلاعات سیاسی –  اجتماعی در زمینه حقوق شهروندی، نهاد های سیاسی و وظایف آنها، کارآمدی یا ناکارآمدی های حکومت و مانند آن نیازمند است(سردارنیا، 1388 : 204-193). در طی قرون گذشته جوامع به واسطه ی گسترش علم و دانش، اختراع چاپ و رادیو و تلویزیون و … دستخوش تحولات زیادی شده بودند. ولی تحولاتی که در سالهای اخیر بر اثر پیشرفتهای فناوری در حوزه های اطلاع رسانی و ارتباطات رخ نموده، فرهنگ جوامع را با موضوع ها و مفاهیم جدیدی آشنا نموده و آنها را در معرض تحولات چشمگیری قرار داده است که این پیشرفت ها باعث پدید آمدن مفاهیم جدیدی چون: دهکده جهانی، جامعه مجازی، فضای سایبرناتیک، جامعه اطلاعاتی و … شده است. این فناوری با ایجاد فضای شبکه ای توانسته زمینه را برای مشارکت همگان در امور مختلف فراهم آورد و در نهایت منجر به ایجاد شکل جدیدی از دموکراسی تحت عنوان دموکراسی دیجیتالی(دموکراسی مجازی یا دموکراسی الکترونیکی) شده است. به این دلیل  بحث های مختلف از جمله آزادی دانشجویان به عنوان شهروند و حوزه های مختلف فعالیت انسانی در حیات جوامع نمی تواند بی اعتنا به تحولاتی که در حوزه های اطلاع رسانی و ارتباطات در سطح ملی و بین المللی در جریان است، صورت بگیرد.  این رساله در تداوم ادبیات موجود اولا تلاش می کند تا با تاکید بر وضعیت دانشجویان دانشگاه اصفهان از طریق شیوه پیمایشی  اهمیت فضای نوین ارتباطی-اطلاعاتی در حیات سیاسی ایران را نشان دهد. ثانیا تلاش می کند تاثیری را نشان دهد که فضای جدید ارتباطی بر گستره آزادی دانشجویان دارند. در این جا در وهله اول استدلال می شود که عوامل گوناگونی بر گستره آزادی دانشجویان  موثر عمل می کند. سپس نشان داده  می شود که از میان این عوامل، فضای نوین هم قادر است آزادی دانشجویان را تحدید نماید و هم توسعه بخشد. در اینجا بحث  بر شیوه هایی متمرکز  خواهد بود که این فضای نوین تاثیرگذاری خود را نشان می دهد.

 

1-2)کلید واژه ها:
1-2-1)تکنولوژی ارتباطی– اطلاعاتی جدید(New Technology Of Information and communication ): اصطلاح«تکنولوژی اطلاعات» برای توصیف تکنولوژی هایی به کار میرودکه ما را در ضبط، ذخیره سازی، پردازش، بازیابی، انتقال و دربافت اطلاعات یاری می کنند(بهان وهولمز، 1377 : 5). تکنولوژی های ارتباطی – اطلاعاتی جدید از دو بخش تکنولوژی های ارتباطی(چه قدیمی و چه جدید مثل تلفن، فاکس، تکنولوژی های پخش، ماهواره ها، تلویزیون های کابلی، کابل های نوری پهن باند و غیره) و تکنولوژی های اطلاعاتی (کامپیوتر ها ، نرم افزارها و …) تشکیل شده اند. آن چه باعث شده تا لفظ «جدید» در این جا بدان اضافه شود  نوآوری یی است که طی آن پیوند فزایند ه ای بین تکنولوژی های ارتباطی و اطلاعاتی از اواخر دهه 1970 میلادی ایجاد گردید و امروزه به طور فزایند ه ای ادامه دارد( صدوقی، 1384: 55 ).
1-2-2)آزادی اندیشه? Freedom Of  Thought )

آزادی اساسی ترین حق بشر است و در میان انواع آزادی ها،  « آزادی فردی » و در بین آزادی های فردی، آزادی اندیشه برای دستیابی به کمال انسانی، ضروری ترین وسیله است. « آزادی اندیشه » به معنای آزادی در انتخاب و داشتن هر نوع اندیشه است. آزادی بیان و نشر عقاید ممکن است در وهله اول مشمول اصل دیگری به نظر برسد چون که گفتن و پخش کردن عقیده، متعلق به آن قسمت از رفتار فرد است که به دیگران مربوط میشود، اما از آنجا که بیان و نشر اندیشه تقریبا به همان اندازه مهم است که خود آن اندیشه و تا حد زیادی روی همان دلایلی استوار است که آزادی اندیشه، در عمل نمی توان آن را از بحث اندیشه جدا کرد (استوارت میل، 1349: 54).

1-2-3) آزادی بیان( Freedom Of  Expression ):

آزادی بیان عبارت است از: ارائه هر نوع فکر و اندیشه، که به صورتهای گوناگون عرضه می گردد. مانند گفتار و سخن، قلم و نگارش، تصویر و فیلم، تئاتر و تعزیه و هر چیزی که می تواند اندیشه ی انسان را در اذهان مخاطبان مجسم سازد ( سبحانی، 1382: 11 ). آزادی بیان یکی از پذیرفته ترین اصول حیات سیاسی و اجتماعی عصر جدید است و به آن به عنوان یکی از ارکان آزادی فردی ارج نهاده می شود که همه افراد آدمی به مقتضای انسان بودن خود، به طور یکسانی از آن برخوردارند و به موجب آن می توانند اندیشه و فکر خود را ابراز کنند.

1-2-4) آگاهی سیاسی( Political Consciousness ):

آگاهی یا شعور، عامل شناخت بشر می باشد که میتوان شامل مجموعه ای از اطلاعات منظم، تفسیر شده و مرتبی باشد که هر یک از ما آن را دارا هستیم. جامعه پذیری سیاسی برای فرد یک « خود سیاسی » تولید می کند و آن یک روند تحولی است که از طریق آن یک شهروند به بلوغ سیاسی می رسد و در این روند، فرد مجمو عه ای از اطلاعات، احساسات و اعتقادات را کسب کرده و به درک و ارزیابی وی نسبت به جهان سیاسی اطراف او کمک میکند. آگاهی سیاسی یک فرد در برگیرنده ی طرز تلقی ها و ارزیابی او از مسائل خاص سیاسی و یا از شخصیت ها و حوادث سیاسی است (داوسون، 1382: 50)

1-2-5) مشارکت سیاسی و مدنی( Civic & Political Participation):

فرصت های فراهم شده از سوی حکومت برای شهروندان به منظور بیان و انتقال تقاضاها و پشتیبانی ها به پویش های تصمیم گیری حکومت و شکل پیری و گسترش هویت های مدنی، گفتگو و کنش جمعی در درون طیفی از علایق، نهادها و شبکه های اجتماعی را مشارکت سیاسی و مدنی تعریف می کنند (پارک هون، 2007: 9-8).

 

1-3)پیشینه وتاریخچه موضوع تحقیق: (مطالعات و تحقیقاتی که در رابطه با این موضوع صورت گرفته و نتایج حاصل ازآن)
در مورد ادبیات مربوط به فناوریهای نوین ارتباطی-  اطلاعاتی به شکل عام آن، تالیفات فراوانی در قالب کتاب و مقاله به چاپ رسیده است. اما در باب ادبیات موجود در مورد این فناوریها و مشارکت شهروندان به نمونه ای از کارهای انجام گرفته داخلی و خارجی اشاره و از پرداختن به تمامی آنها صرفنظر می شود:

سردارنیا(1388) در مقاله ای تحت عنوان «تاثیر اینترنت بر درگیرشدگی مدنی شهروندان» پس از بیان اجمالی درباره تاثیر اینترنت بر درگیرشدگی یا مشارکت سیاسی شهروندان در جوامع دموکراتیک، به سه رویکرد نظری خوشبینان، مخالفان، و تردیدکنندگان در این قالب پراخته است و به این نتیجه می رسد که اینترنت با  قابلیت هایی همچوون وب سایت ها، وبلاگها، سایت های خبری، انتخاباتی و دپارتمان های حکومتی و … از یک سو به افزایش آگاهی سیاسی و اشاعه نگرش های مدنی و دموکراتیک در کاربران می انجامد و از سوی دیگر موجب بسیج ومشارکت سیاسی کاربران می شود و افراد و گروههای در حاشیه مانده سیاسی را در فعالیت های سیاسی و اعتراضی درگیر می سازد. این پژوهش از این جهت با این مقاله متفاوت است که محدود به اینترنت و تاثیرات آن بر شهروندان نیست و دیگر تکنولوژی های نوین ارتباطی- اطلاعاتی اعم از ماهواره، تلویزیون های کابلی، تلفن همراه و …  و تاثیرات آنها بر حاکمیت دولتها و آزادی دانشجویان را مورد بررسی قرار می دهد و همه شهروندان مورد بحث آن نخواهد بود. و هم اینکه به صورت  پیمایشی انجام خواهد شد.

سردارنیا(1386)، در مقاله ای تحت عنوان آثار سیاسی فناوریهای تازه ارتباطی- اطلاعاتی تحت سه عنوان اثرات این فناوریها را مورد اشاره قرار می دهد:

با گسترش این فناوریها، مرزهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی رنگ می بازد و دولتها مانند گذشته توان کنترل مرزها و اطلاعات را ندارند . دومین تاثیر، درگیرسازی مدنی یا مشارکت افراد و گروهها و تعامل و ارتباط آنها با یکدیگر است. و سرانجام به اشاعه اطلاعات سیاسی از طریق این فناوریها اشاره می کند و معتقد است با گسترش این فناوریها، نوعی حوزه عمومی مجازی با حضور گروههای سیاسی و اجتماعی بی شمار شکل گرفته  و اطلاعات سیاسی و اجتماعی در آن، در گردش است و بازیگران فردی، گروهی و جهانی از طریق این فناوریها، اطلاعات سیاسی و اجتماعی را در سطح جهانی، پوشش می دهند. اما اولا بیشتر به صورت کلی بحث کرده و اثرات آها را در یک مورد خاص بررسی نکرده است. و ثانیا تاثیرات آنها را در بخش های مختلف به صورت مصداقی مورد توجه قرار نداده است و شواهد تجربی و آماری جهت اثبات ادعای خود مطرح نمی کند.

میناوند( 1385) در مقاله ای تحت عنوان «اینترنت و توسعه سیاسی: حوزه عمومی در فضای سایبرناتیک» پس از طرح سوالی در این زمینه که آیا ارتباطات رایانه ای در اینترنت می تواند زمینه توسعه سیاسی و تقویت دموکراسی را از طریق احیای  حوزه عمومی فراهم سازد؟ به این نتیجه می رسد مطالعه درباره اینترنت، سیاست، مردم سالاری،  و توسعه سیاسی جریانی بسیار سرزنده و فعال است و شاید بتوان گفت از فعالترین حوزه های تحقیق و مطالعه در ارتباطات سیاسی به شمار می آید و اینکه بسیاری از پژوهشگران اینترنت را با توجه به ویژگیهایی چون تعاملی بودن، همزمان بودن ارتباط، همه جایی بودن، فقدان کنترل مرکزی، فقدان مالکیت بر شبکه و سانسورگریزی، فضای مناسبی برای احیای ابعاد از دست رفته مشارکت سیاسی و دموکراسی در جوامع پیشرفته و تقویت مردم سالاری جوان در جوامع در حال توسعه می دانند. ویژگیهای اینترنت احتمالا بسیاری از شرایط لازم برای  ایجاد حوزه عمومی در فضای سایبرناتیک را دارد. این اثر با محدود شدن به مفهوم حوزه ی عمومی هابرماس صرفا ابعاد و تاثیرات سیاسی و اجتماعی اینترنت را بررسی کرده است.

صدوقی(1384)  در کتاب«تکنولوژی اطلاعاتی و حاکمیت ملی» نظری اجمالی به مناظره ای نوپا میان قرون وسطاگرایان جدید که معتقد بودند تکنولوژی اطلاعاتی موجب جابجایی قدرت از دولت ملی به بازیگران غیر دولتی فراملی و فروملی و شکستن انحصار کنترل و مدیریت دولت ها بر حجم عظیم اطلاعات می شود و فرادولت گرایان که قائل به پایان عمر«دولت- ملتها» نیستند، داشت. اما معتقد بود هر دو رویکرد دارای نارسایی هایی هستند. بر این اساس، ضمن بررسی تاریخ IT به مفهومی سازی آن ها پرداخته است و با این نتیجه می رسد که هر کدام از مولفه های شبکه های الکترونیکی بر مولفه های حاکمیت ملی در بخش های مختلف تاثیر گذار بوده اند. که در بخش اقتصادی تجارت الکترونیکی و بانکداری الکترونیکی موارد کاربردی مهم بودند و در بخش نظامی به جنگ اطلاعاتی که هدف آن فروریختن اندیشه ها و تصورات موجود در جامعه و جایگزین ساختن انواع جدیدی به جای آنهاست. و در بخش سیاسی هم عوامل مختلفی از جمله معماری شبکه و شرایط دولتی تسهیل ساز یا منع کننده پرداخته بود و در پایان هر

در نهایت، تعادل نش در این بازی مورد بررسی قرارگرفته و پس از نتیجه گیری، پیشنهادهایی جهت بهبود حل مسئله در محیط جدید ارائه میگردد.
فصل اول
درمدارآوردن نیروگاهها
1-1- مقدمه
اغلب رفتارهای بشر از الگویی دوره ای پیروی می کنند. به همین جهت کلیه خدماتی که به گروه بزرگی از مردم سرویس ارائه میدهند باید این دورهای بودن را در نظرداشته

 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                شماره صفحه

چکیده. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه. 3

1-2- بیان مسئله. 4

1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق. 6

1-4- اهداف پژوهش. 8

1-4-1 هدف کلی. 8

1-4-2 اهداف اختصاصی. 8

1-5- فرضیه های تحقیق. 9

6-1- محدودیت های تحقیق. 9

1-7- پیش­فرض­های تحقیق. 9

‌1-8- قلمرو تحقیق. 9

1-9- تعریف واژه­ها و اصطلاحات تحقیق. 10

1-9-1 تعریف مفهومی واژه­های تحقیق. 10

1-9-2 تعریف عملیاتی واژه­های تحقیق. 10

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه. 12

2-2- هیئت­های ورزشی. 12

2-2-1 تعریف هیئت. 12

2-2-2 وظایف هیئت. 13

2-2-3 ارکان هیئت. 13

2-2-3-1 ترکیب مجمع. 14

2-2-3-1-1 وظایف مجمع. 14

2-2-3-2 ترکیب هیئت رئیسه. 14

2-2-3-2-1 وظایف هیئت رئیسه. 15

2-2-3-3 رئیس هیئت. 15

2-2-3-3-1 وظایف رئیس هیئت. 15

2-2-3-4 وظایف نایب رئیس هیئت رئیس. 16

2-2-3-5 وظایف دبیر هیئت. 16

2-2-3-6 درآمد و هزینه­های هیئت استان. 16

2-2-4 هیئت شهرستان­ها و شهرها. 17

2-3- مدیریت دانش. 17

2-3-1 تعاریف مدیریت دانش. 18

2-3-2 انواع دانش. 19

2-3-3 سیستم های مدیریت دانش. 20

2-3-4 اهمیت مدیریت دانش. 21

2-3-5 کارکرد مدیریت دانش. 21

2-3-6 مراحل مدیریت دانش. 22

2-3-7 مدل­های دانش و مدیریت دانش. 22

2-3-7-1 مدل مفهومی مدیریت دانش. 23

2-3-7-2 مدل حلزونی دانش. 23

2-3-7-3 الگوی هفتگانه مدیریت دانش. 24

2-3-8 مدل نیومن  در مدیریت دانش. 26

2-3-8-1 خلق و اکتساب دانش. 26

2-3-8-2 تسهیم دانش. 26

2-3-8-3 سازماندهی و ذخیره­سازی دانش. 27

2-3-8-4 کاربرد دانش. 27

 

2-3-9 ابزارهای مدیریت دانش. 29

2-3-9-1 ابزار سازماندهی دانش. 29

2-3-9-2 ابزار اخذ دانش. 29

2-3-9-3 ابزار ارزیابی دانش. 29

2-3-9-4 بزار تسهیم دانش. 30

2-3-9-5 ابزار ذخیرهسازی و ارائه دانش. 30

2-4- هوش سازمانی. 31

2-4-1 تعاریف هوش سازمانی. 32

2-4-2 مؤلفه­های هوش سازمانی. 33

2-4-2-1 بینش راهبردی. 33

2-4-2-2 سرنوشت مشترك. 34

2-4-2-3 تغییرگرایی. 34

2-4-2-4 روحیة سازمانی. 34

2-4-2-5 اتحاد و توافق. 34

2-4-2-6 عملكرد سازمانی. 35

2-4-2-7 فناوری اطلاعات و ارتباطات. 35

2-4-3 دیدگاه­های هوش سازمانی. 35

2-4-3-1 هوش سازمانی از دیدگاه ماتسودا. 35

2-4-3-2 هوش سازمانی از دیدگاه ویلیام هلال. 35

2-4-3-3 هوش سازمانی از دیدگاه مكمستر. 36

2-4-3-4 هوش سازمانی از دیدگاه کارل آلبرخت. 36

2-4-3-5 دیدگاه معرفت شناختی. 37

2-4-4 چهار توانمندساز کلیدی هوش سازمانی. 37

2-4-4-1 رهبران فکری. 38

2-4-4-2 انجمن های ذینفع. 38

2-4-4-3 ادهوکراسی. 38

2-4-4-4 سکوی دانش. 38

2-4-5 دلایل استفاده از هوش سازمانی در سازمان ها. 39

2-5- پیشینه تحقیق. 39

2-5-1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 39

2-5-2 تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 46

2-6 جمع بندی. 51

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1- مقدمه. 54

3-2- روش تحقیق. 54

3-3- جامعه آماری. 54

3-4- نمونه آماری. 54

3-5- روش جمع­آوری داده­ها. 55

3-6- متغیرهای تحقیق. 55

3-7- روش و ابزار گردآوری داده­ها. 55

3-8- روش­های آماری تحقیق. 56

فصل چهارم: تحلیل یافته­های تحقیق

4-1- مقدمه. 58

4-2- یافته­های پژوهش. 58

4-2-1 یافته­های توصیفی. 58

4-2-2 بررسی فرضیه پژوهش. 61

4-2-2-1 فرضیه اول. 61

4-2-2-2 فرضیه دوم. 62

4-2-2-3 فرضیه سوم. 62

4-2-2-4 فرضیه چهارم. 63

4-2-2-5 فرضیه پنجم. 63

4-2-2-6 فرضیه ششم. 64

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری

5-1- مقدمه. 67

5-2- خلاصه تحقیق. 67

5-3- بحث و نتیجه­گیری. 69

5-4- پیشنهادهای تحقیق. 77

5-4-1 پیشنهادهای مبتنی بر یافته های تحقیق. 77

5-4-2 پیشنهادهایی برای محققان دیگر. 78

منابع و مآخذ. 79

فهرست منابع فارسی. 79

فهرست منابع لاتین. 82

پیوست ها. 84

پیوست الف) پرسشنامه هوش سازمانی. 84

پیوست ب) پرسشنامه مدیریت دانش. 87

چکیده انگلیسی. 87

فهرست جداول

عنوان                                                 شماره صفحه

جدول4-1: یافته­های توصیفی مربوط به نمرات متغیرهای تحقیق  60

جدول 4-2: یافته­های مربوط به ارتباط بین خلق و اکتساب دانش و هوش سازمانی. 60

جدول 4-3: یافته­های مربوط به ارتباط بین تسهیم دانش و هوش سازمانی  61

جدول 4-4: یافته­های مربوط به ارتباط بین سازماندهی و ذخیره سازی اطلاعات و هوش سازمانی. 61

جدول 4-5: یافته­های مربوط به ارتباط بین کاربرد دانش و هوش سازمانی  62

جدول 4-6: یافته­های مربوط به ارتباط بین مدیریت دانش و هوش سازمانی  62

جدول 4-7: یافته­های مربوط به آزمون رگرسیون خطی چندمتغیره  63

فهرست نمودارها

عنوان                                                 شماره صفحه

نمودار 4-1: نتایج توصیفی مربوط به جنسیت شرکت کنندگان. 57

نمودار 4-2: نتایج توصیفی مربوط به وضعیت تأهل شرکت کنندگان  58

نمودار 4-3: نتایج توصیفی مربوط به رشته تحصیلی شرکت کنندگان  58

نمودار 4-4: نتایج توصیفی مربوط به دامنه سنی شرکت کنندگان  59

نمودار 4-5: نتایج توصیفی مربوط به سطح تحصیلی شرکت کنندگان  59

نمودار 4-6: یافته­های مربوط به آزمون رگرسیون خطی چندمتغیره  64

فهرست شکل­ها

عنوان                                                 شماره صفحه

شکل 2-1: چرخه سیستم مدیریت دانش. 20

شکل 2-2: مدل حلزونی مدیریت دانش. 24

شکل2-3 : الگوی هفت گانه مدیریت دانش. 24

شکل 2-4: مؤلفه­های هوش سازمانی. 33

چکیده
هدف از این تحقیق بررسی ارتباط بین مؤلفه­های مدیریت دانش و هوش سازمانی در کارکنان هیئت­های ورزشی استان کرمان بود. جامعه آماری این تحقیق را کلیه کارکنان هیئت­های ورزشی استان کرمان(120نفر) تشکیل می­دادند، که نمونه این تحقیق نیز برابر با کل جامعه (کل شمار) بود. از بین پرسشنامه های توزیع شده تعداد 114 پرسشنامه برگشت داده شد. برای سنجش میزان مدیریت دانش نمونه­های تحقیق از پرسشنامه مدیریت دانش با الگوگیری از کار خامدا (خامدا، 1388) استفاده شد. این پرسشنامه نیز دارای چهار قسمت خلق و اکتساب دانش، تسهیم دانش، سازماندهی و ذخیره سازی دانش و کاربرد دانش بود. بعلاوه برای سنجش و اندازه گیری میزان هوش سازمانی از پرسشنامه هوش سازمانی آلبرشت (2003) که شامل 36 سؤال است و هوش سازمانی کل و هفت مؤلفه آن را مورد سنجش قرار می دهد، استفاده شد. روایی پرسشنامه­ها به تأیید اساتید و متخصصین مدیریت ورزشی رسید. پایایی پرسشنامه­ها با استفاده از آلفای کرونباخ برای پرسشنامه مدیریت دانش(89/0) و برای پرسشنامه هوش سازمانی (90/0) به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته­های تحقیق نشان داد بین مدیریت دانش و همچنین مؤلفه­های آن با هوش سازمانی ارتباط معنی داری وجود دارد. به­علاوه نتایج آزمون رگرسیون نشان داد، مدیریت دانش می­تواند پیش بین مناسبی برای هوش سازمانی باشد. استفاده از هوش سازمانی می­تواند قدرت رقابت پذیری یك سازمان را افزایش دهد و از دیگر سازمان ها متمایز نماید، که یکی از این عوامل می­تواند ارتقاء مدیریت دانش در سازمان باشد.

 

واژگان کلیدی: مدیریت دانش، هوش سازمانی، هیئت­های ورزشی

مقدمه
فناوری­های نوین با سرعتی سرسام­آور در حال پیشرفت هستند، به طوری كه جوامع به صورت عام و بازار به صورت خاص با شتابی وصف ناپذیربه دنبال ترفندهایی می­گردند كه بقایشان را در این عرصه آشفته و متلاطم تضمین كنند. سازمان­ها باید بپذیرند كه فلسفه حیاتشان تغییركرده است و دیگر زنده بودن به معنای رسیدن به وضعیت سوددهی مداوم نمی­باشد و باید به دنبال رقابت و ابزار آن باشند، چرا كه امروزه كمتر شركتی در این عرصه به صورت سنتی و به دور از قواعد جدید بازی كسب و كار می­كند و برای این­كه بتواند پا به پای رقبا باقی ماند یا شاید به سختی و با مهارت بسیـار بتـواند یك قدم از آن­ها پیش گرفت، می­بایستی به قواعد بازی كاملاً مسلط بوده تا شاید روزی بتوان خود یك قاعده جدید انگاشت. بنابراین تسلط بر فناوری­ها وابزارهای جدید در كسب و كار یك الزام و ضرورتی اجتناب ناپذیر تلقی شود (باقری 1389، 5).

یكی از ابزارهای بی­نظیر و جدید به منظور بقا در میان رقبای خویش استفاده از هوش سازمان می­باشد. هوش سازمانی به عنوان راهبردی مهم و ضروری برای حفظ مزیت رقابتی سازمان­ها و صنایع توسعه یافته و به عنوان یك ضرورت برای دستیابی به بهره­وری بیشتر در سازمان­ها و صنایع كوچك و بزرگ مطرح شده است. شناسایی هوش سازمانی این امکان را به سازمان می­دهد که بتواند نیاز به تغییرات را تشخیص دهد و امکان بهینه سازی فرآیند و بهبود عملکرد خود و زیر مجموعه وابسته را فراهم سازد و با به کارگیری راه حل­های هوش سازمانی می تواند میزان تعهد کارکنان نسبت به سازمان را افزایش داده و زمینه مناسبی جهت شکوفایی استعدادهای بالقوه کارکنان و افزایش بهره­وری در سازمان را فراهم نمایند. بررسی های محققان نشان داده است که هوش سازمانی تحت تأثیر یک سری عوامل تعیین­کننده مانند مدیریت دانش، فرهنگ، استراتژی­های سازمانی و ساختار سازمانی می­باشد، که توجه به آن­ها می­تواند گامی مهم در جهت بهبود کارایی و اثر بخشی و افزایش هوش سازمانی در سازمان باشد (کهنسال 1388، 12).

همان­گونه که بیان شد یکی از عوامل مؤثر و تأثیرگذار بر هوش سازمانی، مدیریت دانش می­باشد.

مدیریت دانش از طریق اطلاعات و دانش به برنامه ریزی، هدایت و تصمیم­گیری صحیح درسازمان كمك می­كند. دانش می­تواند در سازمان توزیع شود و مهم­تر آن­كه برای اتخاذ تصمیمات مناسب باشد و از این طریق منجر به كسب رقابتی برای سازمان گردد و در نهایت میزان هوش سازمانی را به صورت چشمگیر افزایش دهد .

هوش سازمانی سبب می­شود كه سازمان­ها آگاه­تر در بازار رقابتی ظاهر شوند و همانند انسان­ها كه از طریق هوش خود با محیط به ارتباط می­پردازد و از دانش وتجربه خود برای حل مشكلات استفاده می­كنند. سازمان­ها نیز در كسب و كار از طریق ابزارها، چهارچوب­ها و روش­های هوش سازمانی به صورت هوشمندانه به تطبیق با محیط، حل مشكلات، كاهش هزینه­ها و افزایش سود می­پردازد. سرمایه­گذاری در این زمینه سبب كسب مزیت رقابتی برای سازمان می­شود. از سوی دیگر مدیریت دانش به عنوان فرآیندی منسجم دانش ضمنی و صریح را برای نیل به این هوشمندی فراهم می­سازد واین تعامل به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم حاصل می­گردد. مدیریت دانش از طریق گام­های خود به صورت متمایز با چرخه هوشمندی سازمان ارتباط برقرار می­كند و از طریق ایجاد و كسب دانش به هدایت و برنامه­ریزی بهتر و دقیقتر هوشمندی كمك می­كند. در این مسیر، دانش صریح از كل سازمان گردآوری و در اختیار برنامه ریزان و هدایتگران سازمانی قرار می­گیرد. این دانش می­توان در قالب الكترونیكی به عنوان ورودی برای ابزار­های سازمان باهوش مورد